DIDYMUS CAECUS :: Commentarii in Ecclesiasten (1.1–8)

TLG 2102 011 :: DIDYMUS CAECUS :: Commentarii in Ecclesiasten (1.1–8) DIDYMUS CAECUS Scr. Eccl. (Alexandrinus: A.D. 4) Commentarii in Ecclesiasten (1.1–8) Source: Binde, G., Liesenborghs, L. (eds.), Didymos der Blinde. Kommentar zum Ecclesiastes, pt. 1 [Papyrologische Texte und Abhandlungen 25] Bonn: Habelt, 1979: 2–240. Citation: Codex page — (line)

5	1, lab ῥήματα ἐκκλησιαστοῦ υ(ἱο)ῦ Δα(υὶ)δ
1	βασιλέως Ἰσραὴλ ἐν Ἰερουσαλήμ. ὁ Σολομὼν οὗτος \| ὁ ἐκκλησιάζων καὶ τοιαῦτα λέγων, ἃ ἁρ‐
2	μόζει ἐκκλησίᾳ εἰπεῖν, τοῦ “Δα(υὶ)δ υ(ἱό)ς” ἐστιν. γέγονε \| δὲ μετὰ τὸν Σαούλ, οὗ ἡ βασιλεία διεβλήθη καὶ περιεγράφη. τ[οῦ “βασιλ]έως” τούτου τοῦ “Δα(υὶ)δ υ(ἱό)ς” ἐστιν \| ὁ Σο‐
4	λομὼν κατὰ ἀμφοτέρους τοὺς τρόπους. διττῶς γὰρ “υἱ[οί” τι]νές
5	εἰσίν τινων, “κατὰ \| σάρκα” καὶ διαδοχὴν κα[ὶ] κατὰ παίδευ‐ σιν. Παῦλος γοῦν [λέ]γων ὅτι “διὰ τοῦ εὐαγγε\|λίου ἐγέννησα
6	ὑμᾶς”, ‘π(ατ)ή[ρ] εἰμι ὑμῶν‘, “κἂν γὰρ μυρίους ἔχητε παιδαγω‐ γούς, ἀλλ’ οὐ πολ\|λοὺς πατέρας· διὰ γὰρ τοῦ [ε]ὐαγγελίου ἐγὼ
7	ὑμᾶς ἐγέννησ[α”. ὁ] Δα(υὶ)δ οὖν ἀμφοτέρως π(ατ)ήρ \| ἦν τοῦ Σολομῶνος· καὶ
8	“κατὰ σάρκα”—ἐξ αὐτοῦ γὰρ ἔσκε[ν τὴν δ]ιαδοχήν, “Δα(υὶ)δ δὲ ἐγέν\|νησεν τὸν Σολομών”—, ἀλλὰ καὶ κατὰ παίδευσιν ἦν αὐτοῦ
10	π(ατ)ή[ρ· “σ]οφὸς” γάρ, εἰ καί τις ἄλλος, \| καὶ αὐτὸ [το]ῦτο	2
10	θεόσοφος ἦν ὁ Δα(υί)δ. λέγει γοῦν· “τὰ ἄδηλα καὶ τ[ὰ κ]ρύ‐ φια τῆς σο[φ]ίας σου \| ἐδήλω[σ]άς μοι.” καὶ εἴ τις λέγοι·
11	‘θρασύτερον ἁπάντων λ̣έ̣γ̣[ει] ἑ[α]υτὸν ἐπαινῶν, οὐ π̣[ά]ν\|‐ τως ἐσ[τὶ]ν τοιοῦτοσ‘, ἀκούω ὅτι καὶ ὁ θ(εὸ)ς λέγει· “εὗρον Δα(υὶ)δ τὸν τοῦ Ἰεσσαὶ ἄνδρα κατὰ τὴν \| καρδ[ία]ν̣ μου, ὅ[ς]
13	ποιήσει πάντα τὰ θελήματά μου”. ὁ π̣ο̣[ιη]τ̣ὴς δὲ “τῶν θελημά‐ των” \| τοῦ θ(εο)ῦ οἷον “π̣[ασ]ῶ̣ν” τῶν ἀρετῶν “σοφός”, εἰ καί
15	τις ἄλλος. [αὐτ]ῷ ὁ θ(εὸ)ς “τὰ ἄδηλα καὶ τὰ \| κρύφια τῆς σο‐
15	φίας” αὐτοῦ πεφανέρωκεν. γέγονεν δὲ κ̣α̣ὶ̣ Σολομὼν “σοφός”, εἰ καί τις \| ἄλλος. γέγο‐
16	νεν ἄρα ἐκ σοφοῦ “σοφὸς” ὥσπερ καὶ ἄν(θρωπ)ος ἐξ ἀν(θρώπ)ου. κ̣[αὶ κατ]ὰ τοὺς δ[ύ]ο τοίνυν τρό\|πους τῆς γενέσεως “υ(ἱὸ)ς”
17	ἦν ὁ Σολομὼν τοῦ “Δα(υί)δ”. ἔστιν δὲ \| μάλιστα, ἐν οἷς ἐκκλησιάζει, προηγουμένως τοῦ “Δα(υὶ)δ υ(ἱό)ς”, οὐ τοσοῦτον διὰ τὸ “κατὰ σάρ\|κα”, ὅσον διὰ
19	τὸ κατὰ τὴν παίδευσιν. οἱ γὰρ “υἱεῖς” τῶν [σο]φῶν καὶ αὐτοὶ	4
20	ὄντες σοφοὶ \| γ[ε]ννῶσιν ἄλλους. οὐ πάντως δὲ ὁ “κατὰ σάρκα” τινὸς ὢν “υ(ἱὸ)ς” γίνεται καὶ αὐτὸς π(ατ)ήρ. \| πολλοὶ γοῦν
21	“υἱοὶ” γενόμενοι οὐκ ἀπεδείχθησαν π[α]τέρες. οἱ δὲ “κατὰ πν(εῦμ)α” “υἱοὶ” καὶ αὐτοὶ \| γίνονται πατέρες.
22	ἃ λέγει οὖν, “ῥήματα τοῦ ἐκκλησιαστοῦ” Σολομῶνός εἰσιν· κατὰ γὰρ \| διαφόρους ἐπινοίας ὁ Σολομὼν ἔχει τὰς ὀνομασίας.
23	“ἐκκλ[ησι]αστὴς” μέν, ὅτε τοιαῦτα λέγει, ἃ ἁρμόζει ἐκ\|‐ [κ]λησίᾳ τουτέστιν πλήθει· οὐδὲν δὲ ἕτερόν ἐστιν ἐκκλησία ἢ
25	πλῆθος. κατὰ τοῦτο τὸ \| σημαινόμενον καὶ ὁ θ(εὸ)ς λέγει τῷ
25	Μωϋσῇ, “ἐ[κκ]λησίασον τὸν λαὸν πρός με”, καὶ Ἰ(ησοῦ)ς το̣[ί]\|ν̣υν, ὅταν λέγῃ “τὰς παραβολὰς” “τοῖς ἔξω”. ὅτ[ε οὐκ] ἐκκλησιάζει, τότε “κα〈τ〉’ ἰδίαν τοῖς ἰδίοις” \| λαλεῖ καὶ λέ‐
27	γει “τὸ μυστήριον” τοῦτο ἐμοὶ καὶ τοῖς ἐ̣[μ]ο̣ῦ̣. ᾗ δὲ οὖν ἐνταῦθα “ἐκκλησιαστής” \| ἐστιν—τὰ γὰρ μαθήματα
28	σχεδὸν πάντα τ̣[αῦτ]α̣, ἃ̣ δι’ ὅλου τοῦ βιβλίου α[ὐτοῦ λ]έγει, πτω\|[χ]οῖς” τὴν διάνοιαν λέγει—, λέγει [τὰ] “πρόσκαιρα”	6
30	καὶ “μάταια” τετηφότας [καὶ μεγ]άλα αὐτὰ \| [νο]μίζοντας εἶ‐
30	ναι καὶ περιμάχη̣τα. ἐν μὲν τ̣αῖς παροιμίαις—πρῶτον δὲ βιβλίον \| [1—2]. τά‐
31	ξει τοῦτο τοῦ προκειμένου—ἠθικῶν μ̣[αθημ]άτων ἐστὶν διδά‐ σκαλος. καὶ ἐπεὶ \| [τ]ὰ ἐξ ἑτοίμου νοήματα ταχὺ καταφρονεῖ‐ ται, μετ’ ἐπικρύψεως παροιμιωδῶς \| αὐτὰ λέγει. λέγει γοῦν·
6	“αἴσθησις δὲ ἀγαθὴ πᾶσιν τοῖς ποιοῦσιν αὐτήν” \| καὶ “ἀρχὴ
1	σοφίας φόβ[ο]ς κ(υρίο)υ”, “ἀκούσατε παῖδες παιδείαν πατρός”.
1	αἱ παροιμίαι οὖν ἠθικά ἐστ̣ι̣ν̣. \| ἐν δὲ τῷ ᾄσματι τῶν ᾀσ[μ]άτων τὰ ὑπὲρ τὰ φυσικά, τὰ ὑπερ‐ κόσμια τὰ ἀνάγοντα εἰς τὰ ὑπερκός\|μια καὶ ὑπερουράνια [λέ‐
3	γ]ει. καὶ διὰ τοῦτο ἐκεῖ οὐδὲν πρόσκειται τὸ δεικνύον αὐτὸν
3	ἄν(θρωπ)ον· \| οὐκ εἴρηται “υ(ἱὸ)ς Δα(υὶ)δ το[ῦ βα]σιλέως τοῦ	8
5	Ἰσραὴλ ἐν Ἰερουσαλήμ”; ὑπερκόσμιος γάρ ἐστιν ἡ \| λεγομένη
5	παίδευσις [ἐ]ν τῷ ᾄσματι τῶν ᾀσμάτων.
5	ἐπερ()· οὐκ ἦν περισσὴ ἡ προσθήκη; \| μὴ γάρ· ἐν τῷ αὐτῷ βιβλίῳ [ἀ]μφότερα κεῖται. ὁ ἐκκλησια‐ στὴς φυσικὰ λέγει. λέγω, διττή ἐστιν \| ἡ φύσις τῶν ὄντων·
7	“ὁ θ̣(ε̣ὸ)̣[ς]” .ε̣[?]ε̣[..].. ἐποίησεν “ὁρατὰ καὶ ἀόρατα”. καὶ ταῦτα “τὰ ὁρατὰ καὶ \| ἀόρατα” διαστέλλων ἀ̣φ̣’ ἑαυτῶν καὶ φα‐ νερῶν αὐτὸς ὁ ἀπόστολος λέγει· “τὰ βλεπό\|μενα [π]ρ̣όσκαιρα,
9	τὰ δ[ὲ μ]ὴ βλεπόμενα αἰώνια.” καὶ τὰ “αἰώνια” οὖν τὰ τῷ
10	θ(ε)ῷ ἐοικότα \| καὶ ἀνακείμενα πρὸ[ς] τ̣[ὸ]ν̣ θ̣(εὸ)ν καὶ τὰ
10	“πρόσκαιρα” ἔχει τινὰ λόγον σοφόν, καθ’ ὃν [γέ]γονεν. \| κ[αὶ] α̣ὐτὰ γὰρ τὰ αἰσθητικὰ [κ]αὶ “ὁρατὰ” λόγῳ τινὶ σοφῷ γέ‐ γονεν. ἀμφοτέρων οὖν [χ]ρῄζομεν \| διδασκαλίᾳ.
12	τὸ πλεῖον μέρος ἐν τῷ ἐκκλησιαστῇ περὶ τῶν αἰσθητῶν καὶ ὁρ[ω]μένων \| οὐ μόνον κτισμάτων [ἀλ]λὰ καὶ ἐπιτηδευμάτων λέ‐ γεται. ἐν δὲ τῷ ᾄσματ[ι] τῶν ᾀς\|μάτων πάντα νοητά εἰ[σι]ν,
14	[ἐ]φοπτικά, ὑπερουράνια. οὐδεὶς γοῦν, οὐδὲ ο̣ἱ ἄγαν “πτωχοὶ”
15	τὴν \| διάνοιαν, ἐπὶ ῥητοῦ λαμβάνουσιν τὸ ᾆσμα τῶν ᾀσμάτων. μόνος Σερᾶς ὁ Ἀριανὸς οὕτως \| αὐτὸ ἤθελεν ἑρμηνεύειν, [?]..	10
16	τὴν θυγατέρα τοῦ Φαραῶ ταύτην ἔλεγεν “νύ̣μφην” εἶναι ὑμνου\|‐ μένην ἐν τῷ βιβλίῳ. κα̣ὶ̣ [ἐξ]ε̣τ̣άξαμεν αὐτὴ̣ν πολλάκις ῥητὰ προφέροντες, ἃ ἐπὶ ῥητοῦ \| οὐ δύναται ληφθῆναι. ὅταν γὰρ λέ‐ γῃ ὅτι “δύο μαστοί σου ὡς δύο νεβροὶ δορκάδος νεμόμενοι \| ἐν
19	το̣ῖς κρ〈ί〉ν[ο]ις, ἕως οὗ διαπνεύσῃ ἡ ἡμέρα καὶ κινηθῶσιν αἱ
20	σκιαί”, πο̣[ῖ]ον κάλλος ἔχου\|σιν οἱ “μαστοί”, ὅταν τούτοις
20	παραβάλλονται; καὶ ἐπεὶ ἁπαξαπλῶς “νεβροῖς δορκάδος” παρα‐ β̣[ά]λ\|λονται, διὰ τοῦτο λέγει· “νεμομένοις ἐν το̣ῖς κρ〈ί〉‐ νοις”· ἄλλως γάρ εἰσιν, ὅταν “νέμωνται ἐν \| τοῖς κρ〈ί〉νο[ι]ς”.
22	καὶ πολλά γέ ἐστιν ῥητά. ἐνταῦθα οὖν τὰ ὑπεραναβεβηκότα τὰ φυ\|σικά, τὰ αἰώνια, ἃ δεῖ σκοπεῖν τοὺς “τὰ ἄνω” βλέποντας,
23	τοὺς “θησαυρίζοντας ἐν οὐρανοῖς”. ἐπερ()· \| ἐνταῦθα περὶ τῶν αἰσθητῶν μετ’ αἰνι̣γ̣μοῦ λέγει;
24	βούλεται διδάξαι ὅτι καὶ τὰ αἰσθητὰ ὑπ[ὸ] προνοίας [το]ῦ̣ \|
25	θ(εο)ῦ διοικεῖται καὶ ὅτι τὰ ἐπιτηδεύμα[τα] π̣ά[ντ]α τὰ περὶ
25	τὰ “ἀνθρώπινα” “μάταια”, μᾶλλον .[.] \| οὐχ ὥστε παντάπασιν	12
26	ἐκβληθῆναι· ἀ̣[λλὰ] σ̣υ[νκ]ρίσει τῶν ὑπερκοσμίων βραχέα εἰσὶν ταῦτα. \| ἀμφότερα γὰρ καὶ “τὰ βλεπόμενα” κ[αὶ] “τ̣[ὰ μὴ] βλε‐ πόμενα” “θ(εο)ῦ ποιήματά” εἰσιν· συνκρινό[μ]ε\|να δὲ “τὰ βλε‐
28	πόμενα” πρὸς “τὰ μὴ [βλ]ε̣[πόμ]ενα” δόξαιεν ἂν “ματαιότης”
28	εἶναι. ἐπερ()· ὡς π[ρὸς] \| τοὺς προσέχο[ντας μόνοις “τ]οῖς ὁρα‐
29	το[ῖς]”;
29	ναί· πρ[ὸ]ς̣ τ̣ο̣[ὺς μ]εγάλα ταῦτα ἡγουμένους εἶναι καὶ μη‐
30	δὲν πλ[έον]. \| καὶ ἵνα απο..[.....] λ̣έξει χρησάμενος [.....] .αι..[....]ς̣ τὴν νόησιν· οἱ λέγοντες “φά[γω]\|μεν καὶ πίωμεν,
31	αὔριον γὰρ ἀποθνῄσ[κομ]εν” μόνα τὰ “πρόσκαιρα” τετήφασιν. οἱ “ἀγ[απῶν]\|[τ]ες τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐν τῷ κόσμῳ” μὴ λογιζόμε‐ νοι ὅτι “ὁ κόσμος παράγεται κα[ὶ] \| [ἡ] ἐπιθυμία αὐτοῦ” ἐπὶ
33	“ματαίοις” ἔχουσι τὴ[ν γνώμ]ην. εἰ μέντοι συνκρίνηται τὰ
7	ὁρώμενα τοῖς \| {τοις} ἀοράτ[οι]ς, κατὰ σύνκρισιν τὸ μηδὲν
1	φαίνονται, ο[ὐχ] ἁπλῶς τὸ μηδέν. καὶ ἔχω γε ἀπὸ τῆς \| γραφῆς το[ι]αῦτα δεῖξαι. ὁ ἅγιος ἐν	14
2	οʹ καὶ βʹ ψαλμῷ πολλ[ὰ εἰρ]ηκώς, εἶτα δείξας ὅτι κατ[έ]γ̣νω \| τῶν λεχθέντων ὑπὸ τῶν φαύλων καὶ αὐτο̣[...... γ]έγονεν πρὸς τὴν θεωρίαν τούτων, \| λέγει· “κτηνώδης ἐγενόμην παρὰ σοί”.
4	οὐ καθάπαξ γέ[γο]νε̣[ν ἀ]λλὰ “παρὰ σοί”. καὶ πάλιν Μωϋσῆς· \|
5	”[ἐγ]ὼ δὲ ἄλογός εἰμι”, ὡς πρὸς σέ, τὸν λόγον τὸν ἀληθιν[όν· ο]ὐδὲ γὰρ “ἄλογο[ν” γ]ενόμενον παι\|[δ]ευτὴν καὶ στρατηγὸν
6	καὶ νομοθέτην ἐξελέγετο̣. κ̣[αὶ τρό]πον τινὰ καὶ τὸ “ἐγὼ δέ εἰμι σκώ\|[λ]ηξ καὶ οὐκ ἄνθρωπος” ταύτην ὑποβάλλει τὴν διά‐ ν[οιαν], καὶ ὁ Ἀβραὰμ· “ἐπεὶ ἠρξάμην \| [λα]λῆσαι πρὸς τὸν
8	κ(ύριο)ν, ἐγὼ δέ εἰμι γῆ καὶ σποδός”. ἐπερ()· ”[ῥήμα]τα ἐκκλησιαστοῦ” ἐκ προσώπου τοῦ \| συνγρα‐
9	φέως;
9	κυρίως μὲν ἐπὶ τῶν “θεοπνεύστων γρ[αφ]ῶν” συνγραφεύς ἐσ‐
10	τιν τὸ πν(εῦμ)α \| τὸ ὑποβαλὸν αὐτὸ̣ λαληθῆναι, ὑπηρετεῖται δὲ ὑπό τινος̣ [σο]φοῦ. οὐδὲ γὰρ τὸ πν(εῦμ)α ἀοράτως \| ἐχάραξεν
11	τὰ γράμματα καὶ τὰς λέξεις ἔθηκεν, ἀλλ’ ἐνπ̣[νεῖ] ψυχῇ τινι
11	ταῦτα. καὶ ἤτοι αὐτός \| ἐστιν ὁ γράφων αὐτὰ ὁ Σολομὼν ἢ τῶν σοφῶν τινες ἔγραψαν αὐτά. καὶ τάχα μᾶλλον τού\|τῳ ἀρέσκομεν,	16
13	ἵνα μὴ δόξῃ τις περὶ αὑτοῦ λέγειν τὸν λέ[γο]ντα ταῦτα. “ῥήματα” οὖν ἀντὶ τοῦ \| λόγοι “ἐκκλησιαστοῦ” εἰσιν. πολ‐
14	λαχῶς γὰρ τὰ “ῥήματα” διὰ̣ λ̣[ό]γ̣ων λαμβάνονται. ὡς ἔστιν ὅτε \|
15	[....].[.].ων̣ λογ[..]ε̣[.]......[...]......[.].[... λ]έγ̣ο̣υ̣σ̣ι̣ν̣
15	[....]...[..]..[.]ε. πρὸς λόγον δι \| [.....]σ̣ι̣ν. τὸ ῥ̣ῆ̣μ̣α̣ λ̣έ̣γομεν τὴν β̣ραχυλ[ογίαν] ...[....]μ̣α̣.
16	[..]..τ̣ην δ̣ε̣....[..... ..... ..] \| η̣ς̣....[..]ν̣[...]....α̣ι̣ λόγος, ὅτα̣ν̣ [π]άλιν λ̣έ̣[γῃ] ῥῆμα .[..]
17	...ει εἰς τὸν εἰ[πό]ν̣[τ]α̣· “δ̣[ώσ]ε̣ι̣ \| κ(ύριο)ς ῥ̣ῆ̣μ̣α τοῖς εὐαγγελιζομένοις”, ..[..].ογο[....]...
18	δ̣[.].[..]τ̣..ουδ...[.]ερι.[...].[.] \| [.].[.]μα̣[?.] εἰπεῖν κ(ύριο)ς “ἐγένετο πρὸς τὸν Ἰηρεμίαν”·
19	[...]υ....[...]νεκ[.].[.].[.].[...].[.. ? \|
20	αὐτόν. καὶ δύναται ἐκ παραλλήλου, ὅτι ἀπὸ τῶν βραχειῶν ἄρχε‐ ται ὁ μελετῶν τελεί[ου] \| λόγου πειραθῆναι, ἀντὶ τοῦ “ῥήματα ἐκκλησιαστοῦ” λόγοι “ἐκκλησιαστοῦ”· “ἐκκλησιαστοῦ” μὲν \| κατὰ
22	τὴν ἐπίνοιαν τοῦ “ἐκκλησιαστοῦ”. ὡς ἔστιν “γ[ν]ῶναι κατὰ
22	σάρκα Χ(ριστὸ)ν” καὶ “μηκέτι” “κατὰ σάρκα”, \| ἐὰν αὐτὸς μά‐	18
23	λιστα ἦν ὁ “ἐκκλησιαστὴς” ὁ νῦν, ᾗ̣ [“λα]λ̣εῖ τὰς παραβολὰς” τοῖς πολλοῖς “τοῖς \| ἔξω” ὀχλεύουσιν, “ἐκκλησιαστής” ἐστιν. ᾗ δὲ
25	“ἐ[πι]λ̣ύει” “τὰς παραβολὰς” ἔνδον “τοῖς μαθηταῖς” \| εἰσωτε‐
25	ρικῷ λόγῳ, “οὐκέτι” “ἐκκλησιαστής” ἐ[σ]τι[ν], ἀλλὰ Σολομὼν τὸ ᾆσμα τῶν ᾀσμάτω[ν] \| ᾄδων, τοὺς ὑπερκοσμίους λόγους τοὺς
26	ἀν[άγοντα]ς εἰς “βασιλείαν οὐρανῶν”. 1,1b ῥήματα ἐκκλη\|σιαστοῦ.
27	εἶπον ὅτι διττῶς λέγεται “τοῦ Δα(υὶ)δ [υἱὸς” καὶ] κατὰ παίδευσιν καὶ κατὰ γένος. \| καὶ οὐχ ᾗ “υἱὸς” αὐτοῦ ἐστιν λέ‐
28	γει ταῦτα, ἀλλ’ ᾗ “υ[ἱὸς” σ]οφοῦ “σοφός”, ἐπεὶ ἠδύν[ατ]ο καὶ ὁ Ἀβεσσα\|λὼν εἰπεῖν ταῦτα γεγον[ὼς] μὲν καὶ αἰσθητ[ὸς “βα]‐
29	σιλεὺς” κ[α]ὶ ἀπὸ το[ύτου.
30	διορα]τικοῦ δὲ \| ”[Ἰ]σραὴλ” τοῦ ἔχοντος νοῦν ὁρῶν[τα]
30	θ̣[(εὸ)]ν “βα[σιλεύ]ς” ἐστιν, 〈τ〉οῦ δὲ νοη̣[τοῦ Ἰσ]ρ̣[α]ὴ̣λ̣ “βασι‐ λεύς” ἐστιν̣. \| καὶ οὐκ ἐν τῷ τυχόντι τόπῳ, ἀλλ’ “ἐν τῇ Ἰε‐ ρουσα[λὴμ βα]σιλεύς”· βασιλεύσει δὲ καὶ ἐν τῇ “ἀνω\|τέρῳ”, τῇ
32	πνευματικῇ, τῇ ὁρώσῃ τὴν εἰρήνην π̣[όλει]. καὶ τοῦτο δὲ πρὸς τοῖς εἰρημένοις ἔτι \| λεχθήτω, ἐπεὶ	20
33	πολλάκις τινὲς ψευδογραφ[οῦσιν] βιβλία καὶ καταχρῶνται προς\|‐ ηγορίαις. ὁ Κλήμης γοῦν πολλὰ λέγει ερ.[....] βιβλία ψευδ‐
8	επίγρ̣αφα παρέστησεν \| διὰ π[ο]λλῶν· πολλὰ γὰρ καὶ ἀναγν[ο]ὺς καὶ μνημονεύων ὁ ἀνὴρ καὶ ἐπιστάμενος ἔδειξεν \| ὅτι προσέθη‐
2	καν βιβλίοις ἀλλ[οτ]ρ̣[ίοις τ]ι̣[ν]ὲς ἀλλόκοτ{τ}ά τινα, ἔνιοι δὲ καὶ ὅλους λόγους συν\|τάξαντες ἀνέγραψαν. διὰ τοῦτο γοῦν καὶ ὁ ἡμέτερος λόγος ἀπαγορεύει τὴν ἀνάγνωσιν \| τῶν ἀποκρύ‐
4	φων, ἐπεὶ πολλὰ ἐ[ψευ]δογραφήθη. καὶ γράψας τις ἐπέγραψεν
5	αὐτὸ εὐαγγέ[λι]ον \| εἰ τύχοι κατὰ Θωμᾶν ἢ κατὰ Πέ[τρον].
5	καὶ καλόν τις ἀρχαῖος ἐπίσκοπος εἶπεν ἐκκλησιασ[τι]κός· \| “διὰ τοῦτο”, φησίν, “κωλύομεν τὴν [ἔντ]ευξιν τῶν ἀποκρύφων διὰ τοὺς μὴ δυναμένους δια[στ]έλ\|λειν τὰ ἐν αὐτοῖς καταμι‐
7	γέντα ὑπ[ὸ αἱρ]εθικῶν”. καὶ λέγει καθόλου λόγον πρὸς τοὺς φ[ιλο]\|νείκους καὶ λέγοντας ὅτι δεῖ αὐτὰ ἀναγιγνώσκειν, καὶ λέγει· “εἰ μὲν τὰ αὐτὰ λέγουσιν τοῖς δημο\|σιευομένοις, ἔχο‐
9	μεν ἀναντιρ[ρή]τως τὰ δημοσιευόμενα καὶ οὐ προσδιαλαμβάνομεν \|	22
10	αὐτοῖς τὰ δυνάμενα ἀντίρρησι[ν] ἔχειν. εἰ δὲ τῷ ὄντι οὐ τὰ αὐτὰ τοῖς δημοσιευομένοις λέ\|γουσιν, παραιτητέα αὐτὰ ἡγού‐
11	μεθα.” διὰ τὴν δυναμένην οὖν ἐκ ψευδεπιγραφίας ἀπάτην γενέ\|σθαι
12	κεῖται καὶ τὸ γένος καὶ ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ ἔθνος καὶ ἡ πόλις·
12	συνδραμεῖν δὲ ἅμα πάντα ἀδύνατόν ἐστιν. \| ὁ Σολομὼν οὗτος ὁ “ἐκκλησια̣σ̣[τ]ή̣ς”, ᾗ “ἐκκλησιαστής” ἐσ‐ τιν, “ῥήματα” προφέρει “υ(ἱὸ)ς” ὢν “τοῦ Δα(υὶ)δ \| βασι‐
14	[λ]ε[ὺ]ς̣ Ἰ̣σ̣ρ̣[α]ὴ̣[λ ἐν] Ἰ̣ε̣ρ̣ουσαλήμ”.
15	καταλληλ....[....]β[..].[..... ..... ...] \| περὶ τῆς φύ‐
15	σεως εἰπεῖν, ἵνα τῷ ἔχοντι ν[ο]ῦν ὁρῶντα ὁμιλῶν ἀναβιβάσῃ̣ ἄ̣λ̣λ̣ο̣υ̣ς [διὰ] τ̣[ῶν] \| αἰσθητῶν ἐπὶ τὰ νοητά.
16	τῶν γὰρ “θ(εο)ῦ ποιημάτων” τὰ μὲν “ὁρατά”, τὰ δὲ “ἀόρατα”. καὶ τὰ μὲν “ὁρατὰ” \| “πρόσκαιρά” ἐστιν {καὶ “βλεπόμενα”}, τὰ
17	δὲ “ἀόρατα” “αἰώνια” τυγχάνει. ἐνταῦθα οὖν περὶ \| τῶν “ὁρατῶν” καὶ “προσκαίρων” ποιεῖ‐ [τ]αι προηγουμένως τὸν λόγον· διὸ καὶ “ματαιότητα \| ματαιο‐	24
19	τήτων” αὐτὰ ὠνόμασεν, οὐ κα[θ’ αὑ]τὰ λοιδορῶν αὐτά, ἀλλὰ πα‐
20	ραθέσει τῶν νοητῶν \| καὶ ὑπερκοσμίων. πολλάκις γοῦν καὶ εἰσ‐ αχθείς τις εἰς παίδευσιν καὶ ἐν τοῖς \| εἰσαγωγικοῖς ἀναστρα‐
21	φεὶς λόγ[οις] καὶ ἐνεργήσας, ὡς ἐνδέχεται, καὶ προκόψας πο‐ λὺ \| ἐν αὐτοῖς, ὅταν εἰς τὴν ἀνωτέρω γένηται σοφίαν, λέγει ‘οὐδὲν ᾔδειν πρότερον‘. καὶ τὸ ο[ὐ]δ̣[ὲν] \| ἐν συνκρίσει τῶν
23	μειζόνων λέγεται. [ἐὰ]ν̣ οὖν περὶ τῶν “ὁρατῶν” δημιουργημάτων λέ[γῃ], \| [τ]ῆ̣ς
24	διακοσμήσεως τοῦ κόσμου, “μαται[ότη]τα ματαιοτήτων” αὐτὰ λέ‐
25	γει ὡς πρὸς τὴν νοη[τὴν] \| οὐσίαν, ὡς πρὸς τὸν θ(εό)ν, ὡς
25	πρὸς τοὺ[ς “ἀ]γγέλους”, τὰς “ἀρχάς”, τὰς “ἐξουσίας”· κἂν λέ‐ γηται \| “ἥλιος” “ὁρατός”, ὡς πρὸς τὸν “τῆς δικαιοσ[ύνη]ς” “ματαιότης” καὶ οὐδέν ἐστιν· καὶ ἐὰν λέγητ[αι] \| “πέτρα” αἰ‐
27	σθη[τὸ]ς “ποτίσασα” τὸν τῶν Ἰ̣[ουδαί]ων “λαὸν” “ἐν τῇ ἐ[ρ]ή‐ μῳ” ὡς πρὸς τὴν “πν[ευ]\|ματικὴν [πέτραν”—α]ὕτη “δέ ἐστιν ὁ
28	Χ̣[(ριστό)σ”—“μ]αταιότης” ἐστίν.
28	οὐ λοιδορεῖ οὖν τὴν κτίσι[ν]. \| ἐπερ()· περὶ τῆς διακο[σμήσε]ως ταύτης;	26
29	οὐ π[άντ]ως μὲν περὶ τούτου· οὐδὲ γὰρ ταῦτα “τὰ πάντα”
30	ἐσ[τίν], \| ἀλλὰ καὶ τὰ δι’ αὐτῶν δηλούμενα. ἐὰ[ν μὴ] περὶ τῆς διακοσμήσεως μόνης ἐκλαβεῖν [θέ]\|λ̣ωμεν τὸ “εἶδεν ὁ θ(εὸ)ς
31	πάντα ὅσα ἐποί[ησ]εν, καὶ ἰδοὺ καλὰ λίαν”, οὐκ ἀφῄρηνται \| [τῆ]ς ἐλαττώσεως τὰ συνκρίσει μειζόν[ων] λεγόμενα ὑποδεέστε‐
9	ρα καὶ “μάταια”· \| καὶ λέγω γε· ὡς πρὸς [τ]ὰ {προς τα} νοητὰ
1	καὶ “ἀόρατα” “π[οι]ήματα” ἡ κτίσις ἡ τοῦ θ(εο)ῦ ἡ “ὁρατὴ” εὐτε\|λής ἐστιν. αὐτὴ δὲ καθ’ ἑ[α]υτὴν μεγάλη ἐστίν· “ἐκ με‐ γέθο[υς]” γοῦν “καλλονῆ̣ς̣ καὶ κτι[σ]μάτων \| ἀναλόγως ὁ γενε‐
3	σιουργὸς αὐτῶν θεωρεῖται”. [λέ]γ̣ω· πολλάκις εἰσὶν ἐπιστῆμαι διὰ \| συμβόλων δεικνύμε‐
5	ναι· καὶ αὐτά γε τὰ σύμβολα καθ’ ἑαυτὰ μεγάλα ἐστίν, \|[π]α‐
5	ρατιθέμενα δὲ τοῖς θ(εο)ῦ ῥήμασιν τοῖς διὰ υἱῶν δηλουμέν[οι]ς φαίνονται βραχ̣[ύ]\|[τ]ατα εἶναι. καὶ εἰ πᾶς λόγος βραχύτερός ἐστιν τοῦ [θ(εο)ῦ ῥ]ή̣ματος τοῦ διὰ υἱ[ο]ῦ δηλουμέ\|[νο]υ, ἀλλ’
7	οὐκ ἤδη ὅτι βραχύς ἐστιν· ὡς πρὸς ἐκεῖνο κ[αθά]παξ ἐστὶν βρα‐ χύς. κἂν τοίνυν \| “καλὰ λίαν” ἦν τὰ φαινόμενα ἐν τῇ διακοσ‐
7	μήσει, ἁ[π]λ̣ῶς πρὸς τὰ ὑπερκόσμια τὸ οὐδέν \| εἰσιν. καὶ ἵνα	28
9	ἐξ ἀποστολικοῦ λάβω· ὁ “ποτιζόμενος γάλα” διὰ τὸ “νήπιος”
10	εἶναι “ἐν Χ(ριστ)ῷ” \| καὶ “σάρκινος”, λαμβάνει τι μετὰ τὸ
10	“γάλα” τοῦτο.
10	ἐπερ()· ὡς πρὸς τίνας οὖν ὁ λόγος, τοὺς μεγάλα τὰ μηδὲν
10	ν[ομ]ίζοντα̣[ς ἢ] πρὸς τοὺς ἀναβεβηκό[τας]; τοὺς ἐκκλη\|σιαζομένους· ἐν τοῖς ἐκκλησιαζομένοις δέ εἰσιν αὐτὰ̣ ταῦτα τὰ εἰσαγόμενα παιδευόμενοι, \| καὶ ἄλλοι παιδευό‐
12	μενοι αὐτά, ἵνα δι’ αὐτῶν προβῶσιν ἐπὶ τὰ μείζονα. οὐκ ἐρεῖς ἐν \| ἑκάστῳ τόπῳ προβλήματος εἶναι καὶ ἀρχομέ‐
13	νους καὶ τελειωθέντας; εἰσὶν δὲ ἀρχό\|μενοι, εἰσὶν δὲ καὶ οὕτω τελειωθέντες, ὡς
15	εἰς τὸ δεύτερον λοιπὸν ἔχειν μεταβῆναι· \| τοὺς μὲν οὖν διδά‐
15	σκει καταφρονεῖν τῶν “ματαίων”, τοὺς δὲ παιδεύει δι’ αὐτῶν προβαί\|νειν καὶ ἐπὶ τὰ μείζω σπεύδειν, ὥστε ἂν εἰπεῖν· “σκο‐ πούντων ἡμῶν οὐ τὰ βλεπό\|μενα, ἀλλὰ τὰ μὴ βλεπόμενα”. πλὴν
17	ἀμφότερα ὁ τοιοῦτος “σκοπεῖ”. ὅταν διάφορα, \| μείζονα καὶ ἐλάττονα, τῷ αὐτῷ προσώπῳ λέ‐ γηται, δοκεῖ ἀντικείμενα εἶναι. οὐ δύ\|ναται γοῦν ἅμα καὶ κα‐	30
19	τὰ τὸν αὐτὸν καιρ[ὸ]ν̣ ἀμφοτέρων ἐν ἐπιστήμῃ εἶναι. ὅταν δὲ \|
20	πρὸς πλῆθος λέγῃ—Παῦλος γοῦν γράφει Κορινθίοις, ὅλῃ τῇ ἐκ‐ κλησίᾳ· “ε[ὐ]χαριστῶ ὅτι \| ἐν παντὶ ἐπλουτίσθητε ἐν αὐτῷ παν‐ τὶ λόγῳ κ[αὶ] πάσῃ γνώσει”, οὐ λέγει· “γάλα ὑμᾶς ἐπότισα, \|οὐ
22	βρῶμα.” οἱ “γάλα ποτιζόμενοι” “μὴ δυνάμενο[ι]” “βρῶμα” δέ‐ ξασθαι, ὅτι “οὔπω δύνασθε”, οὐχ οἱ \| αὐτοί εἰ[σι]ν, οἷς λέ‐
23	γει ὅτι “εὐχαριστῶ ὅτι ἐν παντ̣[ὶ] ἐπλουτίσθητε”, ἐπεὶ ἀντι‐ κείμενά ἐστιν. \| εἶτα πάλιν ἀποδεχόμενος ἐπὶ τελειότητι
24	“θ̣[(εο)ῦ] σοφίαν” λέγειν τοῖς τοιούτοις λέγει· ”[ὅ]λως \|
25	ἀκούεται ἐν ὑμῖν πορνεία καὶ τοιαύτη πορνεία, [ἥ]τις οὐδὲ ἐν τοῖς ἔθνεσιν”· καὶ ἔτι [δι]α\|βάλλει ὡς “ἀγνοοῦντας” τὸν περὶ τῆς “ἀναστά[σε]ως” λόγον καὶ τὴν θεωρίαν τῶν “πνευ\|ματικῶν”
27	νοημάτων. εἰ πρὸς ἕνα οὖν κα[ὶ τὸ]ν αὐτὸν κατὰ τὸν αὐτὸν χρό‐ νον ἐλέγετο, \| μαχόμενα ἦν· φω̣νῇ [π]λήθει ἀπαγγελλ[ό]μενα
27	οὐκ ἔχει μ[άχ]η̣[ν. οὕτ]ω καὶ τὰ ἐν\|ταῦθα λεγόμενα ὑπὸ τοῦ	32
30	“ἐκκλησι[αστ]οῦ” τῇ ἐκκλησί[ᾳ. οὐ π]ά̣ντα τὰ ἀπαγ\|γελλόμενα
30	ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ ἑνὶ καὶ τῷ α̣[ὐτ]ῷ̣ προσώπῳ ἐφαρμ[ό]σαι δεῖ, ἀλλὰ ὅ[λ]ῳ \| πλήθει ἐκκλησίας. πλὴν καὶ οἱ ὑπερ[αν]α‐ βεβηκότες διὰ τῶν αἰσθητῶν [παι]\|δεύονται καὶ διὰ τοῦτο
32	“ἐκκλησιαστοῦ” δ[έον]ται.
10	οὐ λέγεις τοὺς “μα[θ]ητὰς” Ἰ(ησο)ῦ ἐν το[ῖ]ς \| {εν τοις}
1	“ὄχλοις” “τοῖς ἔξω” παρεῖναι, ὅτε “αἱ παραβολαὶ” ἐλέγοντο; μ̣ὴ ὡσαύτως ἐκινήθησαν· \| ἀμέλε[ι] γοῦν ε̣[ἰ]ς τὴν “πνευ‐
2	μα[τικ]ὴν” Ἰ(ησο)ῦ εἰσβαλόντες “οἰκίαν” καὶ τῶν εἰσωτερι‐ κῶν \| κατακούσαντες—λοιπὸν “ἐρω[τῶ]σ̣ι̣[ν]” περὶ τῶν “παρα‐ βολῶν”—“ἔγνωσαν” ὅτι ἄλλο τι παρὰ \| τὴν λέξιν σημαίνεται
5	απο[...]τ̣ου ἔνιοι δὲ τάχα ἐκινήθησαν μόνον, ἄλλοι δὲ \| καὶ
5	κα̣[τ]έμεινα̣[ν] ἐν τῇ ἱστορ[ίᾳ. περὶ ἑνὸς οὖν καὶ τοῦ αὐτοῦ προσώπου ἐὰν λέγ[ῃ] \| ταῦτα,
6	μ[α]χόμενά εἰσιν κ[αὶ ἐ]ναντία· ἐν δὲ πλήθει οἷον πόλεως ἢ
6	ἐκκλησίας \| ἢ δήμου οὔκ εἰσιν μαχόμεν[α]. καὶ αὐτοῦ τοῦ ἀποστόλου φωνὴν λάβε· “τοῖς ἀνόμ[οι]ς”, \| λέγει, “γέγονα	34
8	ἄνομος, τοῖς Ἰ[ουδα]ίοις Ἰουδαῖος, τοῖς πᾶσιν γέγονα πάν‐ τα”. μὴ ἑκά[στῳ] \| κατὰ τὴν αὐτὴν ὥραν “πάντα”. \|
10	1,2a(b) ματαιότης ματαιοτήτων εἶπε[ν ὁ]
10	ἐκκλησιαστής. οὐ λέγει ὅτι “εἶπεν” ὁ Σολομών, ἀλλ’ “ὁ \| ἐκκλησιαστής”.
11	οὐχ ὅτι ἕτερ[ος] καὶ ἕτερός ἐστιν τῇ ὑποστάσει, ἀλλὰ τῇ ἐπι‐ νοίᾳ· ᾗ “ἐκ\|κλησιαστής” ἐστιν, ταῦτα λελ̣[ά]λ̣ηκεν.
12	ἐπερ()· ἤρκει; τὸ (1,2b) ”ματαιότης ματαιοτή‐ των, τὰ πάντα μα\|ταιότης”;
13	τοῦτο λέγει· τῶν “μ[αταί]ων” ἐστὶν διαφορά· τὰ μὲν ἐπι‐ τεταμένως ἐστὶν \| τοιαῦτα, τὰ δὲ οὐχ οὕτως.
14	κ̣[......] τ̣οῦ παραδείγματος οἱ τῶν “ματαίων” ἀρχὴν παι‐
15	δεύ\|σεως λαμβανο̣ντ.. [..].μ[...]..[.].[.....]σ̣ι̣..δ̣ε[.].[..
15	..]..βαινων [?].ο̣ τῶν αἰσθητῶν πάν\|τες ἀντίλη̣μ̣ψ̣ιν ἔχ̣ομεν	36
16	ε̣..ιν δε α̣.....[..... .....].ουν.[.].[...].[.].[..... ..–]\| φιαι οὐκ ἐκβαίνουσαι τὰ αἰσθητὰ κακι̣[..].[..... ..]ε[...]ου̣ “μ[α]ταιοτήτων” .[.].[...]\| ἐπιτεταμένη “ματαιότης” “μαται‐ ότητός” ἐστιν “ματαιότης”, ὡς ἐὰν λέγῃς ἐπιστήμη ἐπιστη\|μῶν,
19	ἀρετὴ ἀρετῶν.
19	εἰ καὶ διαφορὰν ἔχει ἡ “ματαιότης” τὴν ῥηθεῖσαν ὡς ἄρτι
20	πεῖραν \| λαμβάνουσιν τῶν ἐναντίων καὶ προκεκοφό〈σιν〉 ἐν αὐ‐ τοῖς, πλὴν “τὰ πάντα μαται\|ότης” ἐστίν.
21	ἐπερ()· περὶ τοῦ αὐτοῦ; περὶ ἀμφοτέρων, τῶν τε ἁπλῶς “ματαίων” καὶ τῶν “μαται\|ο‐
22	τήτων” ὄντων “ματαιοτήτων”. καὶ τὰ ἐπιτεταμένα ἐν τῷ “μά‐ ταια” εἶναι καὶ τὰ ἥττονα \| “μάταια” “πάντα” “μ〈άτ〉αιά” εἰ‐
23	σιν πρὸς αὐτὴν τὴν ἀλήθειαν. τὸ ἀρτίτοκον βρέφος καὶ τὸ παι\|δίον καὶ τὸ μειράκιον ἀτελῆ εἰσιν· πλὴν πρὸς τὸν βού‐
25	παιδα ἀτελῆ εἰσιν· πλὴν “πάντα” ἀτε[λῆ] \| ε[ἰσι]ν ὡς πρὸς
25	τὸν ἄνδρα.
25	ἔστιν σκοπὸς παιδεύσεως τὸ “λαλῆσαι σοφίαν ἐν [τοῖ]ς τε‐
25	λείοι[ς]”. \| “μάταιά” ἐστιν τῷ εἰρημένῳ τρόπῳ τὸ παιδεύειν τοὺς “Ἰουδαίους”, “ἵνα κερδήσῃ” αὐτοὺς ὁ \| παιδεύων, καὶ	38
27	τὸ “ὑπὸ νόμον γίνεσθαι” ἢ “ἄνομος γίνεσθαι”. ταῦτα διαφο‐ ρὰν πολλὴν \| ἔχει πρὸς ἑαυτά. “πάντα” δὲ ὡς πρὸς τὴν [ὀρ]‐ θὴν παίδευσιν, καθ’ ἣν δύναταί τις “πάν\|τα ἄν(θρωπ)ον π[α‐
29	ραστ]ῆ[σ]αι τέλειον τῷ Χ(ριστ)ῷ”, ”[τοῖς] πᾶσιν γέγονεν”,
30	ἐ[πεὶ] ”[τ]έλειός” ἐστιν. πρὸς αὐτὸ[ν] \| πάντες οἱ [ἄ]λ̣λ̣[οι
30	παι]δευταὶ ἀτελεῖς [εἰ]σιν. κἂν ὁ αὐτὸς οὖν ὅλα ἔχῃ, ἄλλον ἄλλῃ \| [ἐ]πινοίᾳ λαμβ[ά]‐
31	νομεν.
31	ἐπερ()· οὐκ ἔλεγ[ε]ν “ματαιότητα ματαιοτήτων” “τὰ ὁρατὰ”
31	καὶ αἰσθητά; μ[ὴ \| ὡ]σαύτως ὁρᾷ τ[ὸ]ν ἥλιον ὁ ἰδιώτης κ[α]ὶ [ὁ] μαθη‐ ματικός. καὶ τὸ μαθηματικῶς \| [ἰ]δεῖν τὸν ἥλ[ιο]ν καὶ τὸ κατὰ φυσι[ο]λογίαν πολὺ ὑποβέβηκεν “τοῦ θ(εο)ῦ τοῦ \| [ἀ]ο‐
34	ράτου” κα[ὶ] τῆς γνώσεως τῆς “π[α]ρὰ θ(εο)ῦ”.
11	καὶ θεώρει· “διότι τὸ γνωστὸν τ̣οῦ θ(εο)ῦ \| φανερόν ἐσ‐
1	τιν”, ὁ “τὴν δύναμιν τοῦ θ(εο)ῦ τὴν ἀΐδιον κα[ὶ] τὴν θειό‐ τητα” ἐκ τῶν “νοου\|μένων” καταλαμβάνων ὁμοίως τὰ ὁρώμενα καὶ αὐτὸ τὸ παραδ[ει]κνύμενον ἐξ αὐ\|τῶν, λέγω δὴ τὴν θείαν	40
3	“δύναμιν”, ἐκδέχεται. ἡ σπουδὴ ἡ περὶ τὰ “μάταιά” ἐστιν τὸ οὕ\|τω ζῆν καὶ οὕτω
5	πολιτεύεσθαι ὡς ἐν τοῖς ὁρωμένο[ι]ς ἀναστρεφόμενον καὶ \| ἐν
5	τῷ ὁρᾶν τὸν ἥλιον· ὡς πρὸς τὸ “καθαρᾷ καρδίᾳ τὸν θ(εὸ)ν
5	[ὁ]ρᾶν”, “μάταιά” εἰσιν. καὶ ἵνα \| ἀπὸ τῶν γραφῶν εἴπω· νενομοθέτηται “περιτομή”· καὶ ο[ὐ] πάντες ἴσασιν τὴν ἔννοιαν \| τῆς ῥητῆς “περιτομῆς”·
7	ἄλλοι γὰρ ἄλλως αὐτὴν ἐκλαμβάν[ου]σιν καὶ αἰτίᾳ διαφόρῳ· πλὴν \| ἡ ταύτης θεωρία καὶ κατάλημψις ὡς πρὸς τὴν “ἐν καρ‐ δ[ίᾳ π]εριτομὴ〈ν〉” “ματαιότης” ἐστίν. \| ἡ γὰρ “ἐ[ν] καρδίᾳ
9	περιτομή” αὕτη ἡ “καθαρότης”, ἐκείνη οὔ.
9	διὰ τί γί[νε]ται;
10	ἡ δὲ αἰσθητή, οἵως ἐὰν \| γ̣ένη[ται], διὰ τὴν πρωτότυπον
10	γίνεται, καὶ ἡ μὲν διδα[σκ]αλίας ἕνεκ[α], ἐκείνη δὲ ἕνεκα \|
10	τοῦ ἰ[δ]εῖν αὐτὴν καὶ κατ’ αὐτὴν πεποιῶσθαι. \| 1,3ab τίς περι[σσεία] τῷ ἀν(θρώπ)ῳ ἐν	42
12	παντὶ μόχθῳ, ᾧ μοχθεῖ ὑπὸ τὸν ἥλιον; [?] ἔλεγον ὅτι ἐπιστήσας τῇ αἰς\|θητῇ διακοσμήσει 〈λέγει〉
13	καὶ τοῖς σπουδαζομένοις καὶ ἐπιτηδευ̣[ομ]ένοις τοῖς “ἀν(θρώ‐ π)οις”· νῦν οὖν περὶ \| τῶν σπουδαζομένων τοῖς “ἀν(θρώπ)οις”
14	λέγει ἐπιτ[ηδευ]μάτων.
15	καὶ λέγει ὅτι τί πλέον \| ἔχει ὁ “μοχθῶν ὑπὸ τὸν ἥλιον”;
15	μ̣ὴ γὰρ ὁ σπεύδων συναγαγεῖ[ν π]λοῦτον ἐκ τοῦ συναγαγεῖν \| πλοῦτον πλέον τι ἔχει· ᾗ “ἄν(θρωπ)ός” ἐστιν, μένει θνητός, δ[εχ]όμενος νόσους, ὑποκείμε\|νος πάθεσιν.
17	καὶ φανερά ἐστιν ταῦτα καὶ ἐξ αὐτῆ[ς τῆς] αἰσθήσεως ὅτι οὐδὲν \| πλέον ἔχουσιν οἱ πλουτοῦντες τῶν ἐπα[ι]ν̣ο̣υ̣[μ]έ̣ν̣ω̣[ν κ]ατὰ τὰ φυσ[ι]κά. μὴ γὰρ \| “πολ̣[υ]χρο[νιώτ]ε̣ρ̣[οι]” γίνον‐
19	ται. ο[ἱ π]λούσιοι [κ]α̣ὶ̣ ο̣ἱ̣ πένητες ἐν τ[α]ὐτοῖς εἰσιν, τα‐
20	χέ\|ως παρερχόμενοι τὸν βίον καὶ ἐπιμέν[οντ]ες οὐ πολὺν χρό‐ νον. “ἐν παντὶ” οὖν \| “ᾧ μοχθεῖ ὁ ἄν(θρωπ)ος ὑπὸ τὸν ἥλιον”
20	ο[ὐ]δὲν πλέον ἔχει, οὐ γίνεται αὐτῷ προς\|θήκη φύσεως.	44
22	ὁ δὲ “μοχθῶν” καὶ σπο[υδά]ζων περὶ ἐκεῖνα τὰ ἀνάγοντα εἰς τὰ \| “αἰώνια”, εἰς τὰ “μὴ βλεπόμενα”, πλέο[ν τι] ἔχει· ἐξ “ἀν(θρώπ)ου” γίνεται θ(εὸ)ς καὶ ἐξ ὀλιγώρου \| καρτερ[ὸ]ς
24	καὶ ἐκ δειλοῦ ἀνδρεῖος.
24	ἐπερ()· [τί] ἔχει πλέον ὁ “μοχθῶν”;
25	“ὑπὸ τὸν ἥλιόν” \| ἐστιν ὁ ταύτην ἔχων τὴν ζωήν. οἱ γὰρ ”[ἐν] οὐρανοῖς ἔχοντες τὸ πολίτευμ[α” ὑ]πὲρ \| “τὸν ἥλιον”
26	τὸν αἰσθητὸν γεγένηνται· ..[?] ἀποστραφέντες τὰ “πρόσκαι‐ ρα” καὶ \| ἐν τοῖς “αἰωνίοις” γεγενημένοι τοῖς μὴ [φ]αινο‐ μένοις ὑπὲρ “τὸν ἥλιόν” εἰσιν. οὐ λέ\|γω ὑπὲρ “τὸν ἥλ[ιον”
28	το]ῦτον, ὅτι μείζονές εἰσιν, ἀ[λ]λὰ “ἄνω” [τὴν] ζ̣ω̣ὴν ἔχου‐
28	σιν. \| ὁ ἀὴρ “ὑπὸ τὸν ἥλιόν” ἐ[σ]τιν καὶ ἡ γῆ. οἱ κ[α]τὰ τὴν
30	γῆν τοίν[υν κα]ὶ̣ τὸν ἀέρα ζῶν\|τες καὶ βιοῦντες “ὑπὸ τὸν
30	ἥλιόν” εἰσιν. οὐ γὰρ μαίνομαι, ὥς τινες λέγουσιν, ὅτι \| ὁ “ἄν(θρωπ)ος”
31	“μείζων” ἐστιν τοῦ “ἡλίου”. τοῦτο λέγουσιν, ὅτι δοῦλος, φη‐ σ̣[ί]ν, ἐστιν “τοῦ ἀ[ν](θρώπ)ου”. \| οὐ πάντως δὲ “δουλεύων”	46
32	“ἐλάττω〈ν〉” ἐ̣[σ]τὶν ἐκείνου, ᾧ “δουλεύει”. Παῦλος δὲ γρ[ά‐ φ]ει \| ὅτι “ἑαυτοὺς δὲ δούλους ὑμῶν διὰ Χ(ριστό)ν”· μὴ γάρ,
33	εἰ δοῦλοί εἰσιν τῶν παιδευ[ομέ]νων ο[ἱ] παιδευταί, \| “ἐλάτ‐
12	τους” αὐτῶν εἰσιν. ἀγαθῇ προαιρέσει τοῦτο πράττουσιν· “τῇ ἀγάπῃ δουλεύουσιν ἀλλή\|λοις” οἱ ἅγιοι. \| 1,4〈a〉b 〈γενεὰ πορεύεται καὶ γενεὰ ἔρ‐
3	χεται,〉 καὶ ἡ γῆ εἰς τὸν αἰῶνα ἕστηκεν. τοῦτο λέγει· οὐδεὶς τῶν “μοχθούντων ὑπὸ τὸν \| ἥλιον” πε‐
4	ρισσόν τι ἔχει, ὥστε παραμεῖναι μέχρι τῆς “συντελείας” τοῦ
5	“κόσμου”. ἐκ \| διαδοχῆς ὑφίστανται οἱ ἄν(θρωπ)οι· τῶν δὲ θ(εο)ῦ δημιουργημάτων ταῦτα δὲ συνεχῆ εἰσιν \| καὶ ἀδιάστα‐
6	τα, τὰ δὲ διε[σ]τηκότα καὶ ἐκ διαδοχῆς ἔχοντα τὴν ὕπαρξιν· οἷον \| ὁ ἥλιος, ἀφ’ οὗ γέγονεν [κα]ὶ ἐς ὅσον θέλει αὐτὸν ὁ
7	θ(εό)ς, ὁ αὐτός ἐστιν. ἐὰν δὲ λέγω πάλιν \| τὸν ἄν(θρωπ)ον ἀεὶ μένειν, [οὐ]χ ἕνα
8	καὶ τὸν αὐτὸν λέγω, ἀλλ’ ὅλην τὴν διαδοχήν. [οὕτ]ω καὶ \|
8	πε[ρ]ὶ τῶν ἄ[λ]λων θνητῶ[ν ζ]ῴων καὶ φυτῶν· ἡ πρώτη “γενεὰ	48
10	πορεύεται” [εἰς] θάνα\|τον, ἄλλη “ἔρχεται” γενν[ωμ]ένη. ἀλλ’
10	“ἡ γῆ εἰς τὸν αἰῶνα ἕστηκεν”. “εἰς τὸν αἰῶν[α” δ]ὲ τοῦτον \| λέγει, περὶ οὗ λέγεται· “σ[υν]τέλεια τοῦ αἰῶνος”. κατὰ ἀναγωγὴν δὲ λέγομεν [τοῦ]το· \| πολλαχοῦ τῶν θείων
12	[παιδ]ευμάτων ἑτέρως λέγεται ἡ “γενεά”. ὡς τὸ “γεν[εὰ σ]κο\|‐ λιὰ καὶ διεστραμμέ[νη”· λ]έγει δὲ τὴν Ἰουδαϊκήν. καὶ “ἀν‐ αγγελήσεται τῷ κ(υρί)ῳ γενεὰ \| ἡ ἐρχομένη”, ἡ ἀπὸ τ[ῶν] ἐθ‐
15	νῶν. λέγει οὖν ὅτι ἡ παλαιὰ ἡ Ἰουδαϊκὴ “πορεύεται”, \| “ἔρ‐
15	χεται” δὲ ἀντ’ αὐτῆς 〈ἡ κληθεῖσα ὑπὸ τοῦ σωτῆρος διὰ τοῦ
15	εὐαγγελίου καὶ ἐπ’ αὐτῆσ〉 [τῆ]ς “γῆς”, καθ’ ἣν διατρίβουσιν ἡ ἀπελθοῦσα καὶ ἡ “ἐρχομένη”, \| “εἰς τὸν αἰῶνα” μένε[ι. ἔσ‐
16	τι]ν̣ δ̣ὲ̣ [α]ὕτη ἡ “θεόπνευστος γραφή”. ἐπερ()· τί οὖν πρὸς τὸ “τίς περις\|σεία ἐν παντὶ μόχθῳ”;
17	ε̣ἰ̣ς̣ ἄλλο θεώρη[μα] ἑ̣[ρμ]η̣ν̣ε̣υ̣θέν, ἐὰν πρὸς τὴν ἱστορίαν \| αὐτὰ λαμβάνῃς, τοῦτο λέγει ὅτι, ἐπεὶ “γενεὰ πορεύετ̣αι”,
17	κ[α]ὶ “γε[νεὰ ἔ]ρχ[ετα]ι”—“π[ορεύ]εται” \| δὲ ἡ θανάτῳ	50
19	φθειρομένη, “ἔρχεται” [δ]ὲ̣ ἡ γεννωμένη—, οὐδὲν πλέον ἕξει
20	ὁ ἄν(θρωπ)ος \| ἐκ τοῦ “μ[οχ]θεῖν”, ἢ ἀπέρχεται ἢ “ἔρχεται”.
20	1,4b καὶ ἡ γῆ εἰς τὸν αἰῶνα ἕστηκεν. τοῦτο λέγει ὅτι \| ἡ “γῆ” αὕτη, ἐφ’ ἣν διατρίβουσιν αἱ διαδοχαὶ τῶν γενομένων, μένει μέχρι “τῆς συντελείας”, \| “ἕως
22	ἂν παρέλθῃ” μετὰ τοῦ “οὐρανοῦ”· “εἰς τὸν αἰῶνα” τοῦ αἰῶνος “ἕστηκεν” τοῦτον· κα[ὶ] \| εἰ “συντέλεια” γίνεται, καὶ περι‐
23	γράφεται ὁ “αἰών”. \| 1,5a〈b〉 καὶ ἀ[ν]ατέλλει ὁ ἥλιος καὶ δύ‐
24	νει ὁ ἥλ[ι]ος 〈καὶ εἰς τὸν τόπον αὐτοῦ
24	ἕλκει〉.
25	ἔλεγον ὅτι διχῶς ἐκλαμβάνεται τὰ \| “μάταια” καὶ ἡ “μα‐
25	ταιότης τῆς ματαιότητος”, ἅπαξ μὲν ἐπὶ τῆς διακοσμήσεως τῆ[ς] \| αἰσθητῆς, ἑτέρως δὲ ἐπὶ τῶν ἐπ[ι]τηδευμάτων τῶν
26	ἀνθρωπίνων. εἶπεν \| τὰ περὶ τῶν ἐπ[ι]τ[η]δευμάτων λέγων ὅτι οὐδὲν “περ[ισσείας]” ἔχει ὁ “μοχθῶν \| ὑπὸ τὸν ἥλιον”, [ἀλλὰ τοῖ]ς̣
28	αὐτοῖς ὑπόκειται, οἷς καὶ ὁ μὴ “μοχ[θ]ῶν”. λοιπὸν περὶ τῆς ὁ̣\|ρ̣[ω]μένης κτίσεω[ς λ]έγει, ἧς καὶ ὁ	52
30	ἀπόστολος λέγει· “τὰ βλεπόμενα πρόσκαιρα”· καὶ \| λ[έγ]ει·
30	“ὁ ἥλιος ἀνατέλλει καὶ δύνει”, καὶ [ο]ὐδὲν πλέον. πάλιν ἑξῆς τοῦτο γίνεται· κα[ὶ] \| “ἐπ̣[ὶ] κύκλους αὐτοῦ
31	ἐπιστρέφει”, “κυκλοῖ πρ[ὸ]ς βορρᾶν”, ἔρχεται εἰς “νότον” καὶ “κυκλοῖ κυ\|κ[λῶ]ν τὸ πν(εῦμ)α” κ[αὶ] “ἐπὶ κύκλους αὐτοῦ
13	ἐπιστρέφει”. “πν(εῦμ)α” δὲ νῦν λέγει ἤτοι τὴν \| ὡσανεὶ ψυ‐
1	χὴν τοῦ “ἡλίου” ἢ αὐτὸν τὸν “ἥλιον”. λοιπὸν ἄκουε· τινὲς τῶν ἐπιπολαιοτέρων \| ἀν(θρώπ)ων καὶ
2	μὴ φυσιολογούντων μηδὲ τὰ αἰσθητὰ ποιησάντων μηδὲ τὰ ἀνθρώ‐ πινα πρά\|γματα οἴονται ὅτι οὐ κατὰ περιστροφὴν κυκλικὴν ὁ “ἥλιος” ἀνύει τὴν πορείαν ἑαυτοῦ, \| ἀλλὰ οὕτω λέγουσιν· ἔν‐
4	θεν, λέγει, ἔρχεται καὶ ἀνακάμπτει καὶ ὑπάγει “εἰς τὸν τό‐
5	πον”. ὧδε δὲ \| λέγει ὅτι “ἐπὶ κύκλους αὐτοῦ” “πορεύεται”. ἐν τῷ Ἔσδρᾳ δὲ τοῦτο ἔτι σαφέστερον τὸ θεώρημα \| φυσι‐
6	κὸν ὂν ἀποδείκνυται· “μεγάλη ἡ γῆ καὶ ὑψηλὸς ὁ οὐρα[ν]ὸς καὶ ταχὺς τῷ δρόμῳ ὁ ἥλιος, \| καὶ στρ[έ]φεται ἐν τῷ κύκλῳ τοῦ οὐρανοῦ καὶ πάλιν ἀ[ν]ατρέχει εἰς τὸν ἑαυτοῦ τόπον \| ἐν
8	μ[ιᾷ] ἡμέρᾳ.”	54
8	τοῦτο λέγει οὖν· εἰ καὶ ἔχει τι περικ[αλ]λὲς τὸ θεώρημα τοῦτο \| φυσι[κὸ]ν ὂν τὸ κατὰ τὸν “ἥλιον”, ἀλλὰ καὶ αὐτό,
10	ἐπεὶ α̣[ἰσ]θ̣ητόν ἐστιν καὶ τῆ[ς] ὧδε \| διακ[οσ]μήσεως, “μα‐
10	ταιότης ματαιοτήτων” ἐστὶν ὡς [πρὸ]ς τὴν “ἄνω” διακόσμ[η]‐ σιν, \| ὡς π[ρὸς] τὸν “ἥλιον τῆς δικαιοσύνης”. ὁ “ἥλιος τῆς δικ[αιοσ]ύνης” “ἀνατέλλει” ἐν ψυχῇ· \| ἡ
12	ἀρχ[ὴ] δὲ τῆς ἀνατολῆς αὐτοῦ εἰσαγωγικώτερά ἐστιν [κα]ὶ φω‐ τισμὸς εἰσαγωγικώτερος. \| ὅταν δὲ στραφῇ περὶ ὅλην τὴν ψυ‐ χὴν καὶ ὅλην αὐτὴ[ν] φωτίσῃ ὡς μηδὲν λοιπὸν \| ἔξω φωτὸς εἶ‐
14	ναι, τότε γέγονεν ἐν τελείῳ φωτισμῷ. “δ[ύνει” γ]ὰρ πολλάκις,
15	ἵνα αὖθις \| “ἀνατείλῃ”· κατὰ γὰρ προκοπὴν δύσις γίνεται καὶ ἀν[α]τολή. καὶ ἥνωται ἡ δύσις \| καὶ ἡ ἀνατολὴ σχέσει λαμβα‐ νομένη· ὁ̣ δ̣[ε]ύ̣τ̣[ε]ρος̣ μὲν πρὸς τὸν προλαβόντα φωτις\|μὸν
17	δύσις ἐστίν, ἀνατολὴ δὲ πρὸς τὸν ἀρχόμενον. \| 1,6ab ἀνατέλλων αὐτὸς ἐκεῖ ἐκπορεύεται
18	πρὸς νότον καὶ κυκλοῖ πρὸς βορρᾶν. τὰ κλίματα λέγει, \| ἃ περιέρχεται. ἀπὸ τῶν ἀνέμων τὰ κλί‐
19	ματα σημαίνεται.
20	ἀμέλει γοῦν οἱ μετροῦν\|τες τὴν γῆν λέγουσιν ὅτι καὶ ἐπὶ	56
20	“βορρᾶ” τόδε. τοῦτο οὖν λέγει ὅτι καὶ τὸ δυτικ[ὸ]ν καὶ τὸ μεσημβρι\|νὸν καὶ τὸ ἑσπερινὸν κλῖμα διαπορεύεται, καὶ οὕ‐ τως ἔρχεται “ε[ἰς] τὸν τόπον” \| τὸν “ἑαυτοῦ” κυκλικῶς φερό‐ μενος. καὶ τάχα “πνεῦμα” αὐτὸν ὠνόμασεν διὰ τὴν ὀξύ\|τητα
23	το[ῦ] δρόμου· οὐδὲν δὲ ὀξύτερον πν(εύματό)ς ἐστιν. \| 1,6c κ[υ]κλοῖ κυκλῶν πορεύεται τὸ
24	πν(εῦμ)α.
24	εἶπον δὲ [ὅ]τι τὸ “πν(εῦμ)α” ἢ διὰ τὴν ταχυτῆτα τῆ[ς]
25	φορᾶς \| ἢ διὰ τὸ ἔχειν καὶ τὸν “ἥλιόν” τι οἱονεὶ νοῦν καὶ ψυχήν· καὶ τοῦτο ση[μ]αίνει διὰ τῆς \| [τοῦ] “πν(εύματο)ς”
26	προσηγορίας. \| 1,6d [καὶ] ἐπὶ κύκλους αὐτοῦ ἐ[π]ι‐
27	[στ]ρέφει τὸ πν(εῦμ)α.
27	“ἐπὶ τοὺς ἑαυτοῦ κύκ[λ]ους” “πορεύεται τὸ πν(εῦμ)α”, \| ἐπεὶ καθ’ ἑκάστην ἡμέρ[α]ν ἕνα ποιεῖται “κύκλον”. πολ[λαί εἰσι]ν ἡμέραι τοῦ ἐνιαυτοῦ, \| πολλοί εἰσιν οἱ “κύκλοι”.
29	ἀμέλει γοῦν ἀεὶ ε̣[ἷς ὁ] περιερχόμ[ενος τ]ὸν οὐρανὸν κ[αὶ]
30	στρεφό\|μενος ἐν τῷ “κύκλῳ” αὐτοῦ τεταγμένῳ τὰς αὐτὰς ἐτη‐ σίους ὥρας π[ο]ιεῖ· μ[ὴ γ]άρ εἰσιν \| μεί[ζ]ους καὶ ἐλάττο‐
31	νες. κἂν γὰρ λέγωμ[εν] ὅτι τὸ ἔαρ τοῦτο χειμερίζει ἢ μεθ[ο‐ π]ωρίζει \| τὸ θέρος, εἰς τὴν τοῦ ἀέρος σκοποῦμεν φύσιν·	58
14	ἐπιτεταγμένως τοὺς αὐτο[ὺς ποιε]ῖ̣ \| δρόμους, τὰς αὐτὰς
1	ἡμέρ[α]ς [καὶ] τοὺς αὐτοὺς μῆνας. \| 1,7ab〈cd〉 πάντες οἱ χείμαρροι πορεύονται
2	εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ ἡ θάλασσα οὐκ ἔσται
2	ἐμπιμπλαμένη 〈·εἰς τόπον, οὗ οἱ χείμαρροι
2	πορεύονται, ἐκεῖ αὐτοὶ ἐπιστρέφουσιν τοῦ
2	πορευθῆναι〉. \| καὶ τοῦτο πάλιν πρότερον κα[θ’] ἱστορίαν ἐκδεκτέον. οἱ “χείμαρροι” [ο]ὔκ εἰσιν αὐ[τ]ογενεῖς πο[τ]α\|μοί, οὐκ ἀπὸ
4	πηγῆς ἔχοντε[ς τ]ὴν ἀρχὴν ἀλλὰ ἀπὸ ὑετῶν. “πάντες” οὖν οὗ‐
5	τοι ῥέουσιν “εἰς τὴν \| θάλασσαν” καὶ ἡ “θάλασσα” οὐ π̣[λέο]ν
5	τι ὕδωρ φαίνεται ἔχουσα παρὰ τὸ ῥεῦμα τῶν “χειμάρρων”. \| παρέμιξεν οὖν ὡς κατὰ τὴν [ἱστ]ορίαν βίαιόν τι, ἵνα καὶ ἀν‐ αγωγὴν λάβῃ ὁ λόγος. καὶ οὐ ψι\|λὸν τοῦτο, τέθηκεν ἄλλο τι·
7	”[οἱ χε]ίμαρροι” “εἰς τόπον”, ὁπόθεν ὁρμῶνται, πάλιν ἀ[να]‐ κάμπτου\|σιν, ὅπερ οὐ γίνεται κατ[ὰ ἱστο]ρίαν. ὅμως δέ, ἐπεὶ καὶ τῷ ῥητῷ ὡς οἷόν τέ ἐστιν [δεῖ συ]ναγορεύειν, \| κα̣[τὰ τὸ]
9	ἐνδεχ[ό]μενον ἴδω̣[μ]εν ὡς ἐπὶ ἱστορίας. καὶ τοῦτο δὲ ἰστέον,
10	ὅτι ἡ καθό[λου] πρότασις \| οὐκ .[.].... καθόλου λαμ[βά]νε‐	60
10	ται, ἀλλ’ ἐνίοτε ἐπὶ τῶν ὡς ἐπὶ πλεῖον. ὅταν [γὰρ] λέγῃ ὁ \| ἀπόστολος· “οἱ γὰρ πάντ[ες τ]ὰ ἑαυτῶν ζητοῦσιν”, μὴ “πάν‐ τας” ἀν(θρώπ)ους λέγει· Τιμ[όθ]εος μὴ “τὰ \| ἑαυτοῦ ἐζήτει”,
12	Τίτος, Λοῦκ[ας, οἱ] ἀπόστολοι οἱ ἄλλοι. τὸ καθόλου οὖν ὧδε ἀντὶ τοῦ οἱ πλ[εῖσ]τοι. καὶ πολ\|λά γέ ἐστιν τοιαῦτα ἐν τῇ
13	[γραφ]ῇ φερόμενα· ὡς ἐὰν λέγῃ· “πάντες ἐξέκλιναν”· ὅλως αὐ‐ τὸς ὁ Δα(υί)δ· \| οὐκ ἦν “ἐκκλίνας” Νάθ[αν δ]ὲ ὁ προφήτης ἐν
14	ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ ὤν.
15	καὶ ἐνταῦθα οὖν δύναται. \| κἂν μὴ “πάντες εἰς τὴν θά‐
15	[λασ]σαν” ῥέωσιν ἀλλ’ ἐν τῇ ξηρᾷ ἔνιοι ἀναλίσκονται, τοὺς πλείστους \| λέγει. τούτων οὖν τῶν “χ[ε]ι[μά]ρρων” ῥεόντων {τον ιδιον ομβρον} “εἰς τὴν θάλασσαν” οὐκ αὔξ̣ε̣\|τ̣αι ἡ “θά‐
17	λασσα”, “οὐκ ἐνπίμπλαται”· πάλιν γ̣[ὰ]ρ̣ δέχεται 〈τὸν ἴδιον
17	ὄμβρον〉.
17	εἶτα ἄλλο λέγει· “εἰς τόπον”, φησίν, “οὗ οἱ χείμαρ\|‐ {μ}〈ρ〉οι πορεύονται, ἐκεῖ αὐτοὶ {αυτοι} ἐπιστρέψο[υ]σιν”. οὐ δύναντ[αι] δὲ “ἐπιστρέφειν”· ἐξ ὀρ̣ῶ̣ν̣ γὰρ \| φέρονται καὶ
19	μίσγονται “εἰς τὴν θάλασσαν”· πῶς οὖν “ἐπιστρέφουσιν”;
20	κατὰ τὸ δυνατὸν \| ο̣ὖ̣ν̣ συν[α]γο[ρεύ]σ̣ομεν καὶ ἐν ταύτῃ
20	τῇ λέξει τῷ ῥη[τ]ῷ. ἐπεὶ γὰρ γίνονται ἀναθυμιάσεις ἐκ τῆς “θαλάς\|σης” καὶ	62
21	σ̣υ̣ν[ίστ]α̣νται ὄμβροι καὶ ὑετοί, δύναται οὕτω λέγειν ὅτι, εἰ καὶ ῥέουσιν “οἱ χείμαρροι εἰς τ[ὴν] \| θάλασσα[ν”, κ]αὶ
22	αὐτὴ “οὐκ ἐνπίμπλαται”, ἀλλὰ̣ τ̣ό̣τε ἀναθυμιάσεις γίνονται ἀπ’ αὐτῆς· ὑγ̣[ρό\|της] τ̣[ρ]ό̣π̣ο̣[ν τι]νὰ οἱ “χείμαρροί” εἰσιν οἱ
23	ἀναπ̣[ορ]ε̣[υ]όμενοι.
23	βίαιον οὖν ἐστιν τὸ τοῦ ῥητο[ῦ]. \| [λοιπ]ὸν ο̣ὖ̣ν ἑτ̣έ̣ρ̣ως αὐτὸ ἐκλάβωμεν.
25	“π̣άντ[ες” ο]ἱ καταφερόμενοι ὑψόθεν “εἰς τὴν θάλα[ς\|σα]ν”
25	φ[έρο]ν̣ται.
25	[ἡ “θ]άλασσα” δὲ πολλάκις ὁ τῶν [ἀν(θρώπ)ων] βίος ὠνο‐ μάσθη διὰ τὴν ἁλμυρίδα καὶ \|κ̣..[.].[.]..[.]ν καὶ ζάλην τὴν
26	οὖσαν ἐν α̣[ὐτῷ]. δοκοῦντες οὖν γλυκεῖς εἶναι καὶ διὰ τοῦ‐ τ̣[ο] \| “χ̣ε̣ί̣[μαρ]ρ̣ο̣ι̣” π̣[ρο]σαγορευόμενοι, ὅταν ε̣ἰ̣[ς τὰ] κάτω βρίσωσιν, “εἰς τὴν θάλασσαν [πο]\|ρ̣ε̣ύ̣ο̣[νται] ”, καὶ “ο̣[ὐκ]
28	ἐν[πίμπλ]αται ἡ θάλασσα” [ἀποδ]εχομένη το[ὺς] καταπίπτον‐ τας. ὅτ̣α̣ν̣ \| [δὲ μὴ κατα]γίνων[ταί τινες, τό]τε “ἐπιστρέ‐
29	φ[ουσιν”, τ]ό̣τε [ο]ὐ μέν[ουσ]ιν ἐκεῖ, οὐκ ἐκθαλαττο̣ῦ̣ν̣\|‐
30	[τ]α̣[ι.
30	ἐπεὶ δὲ] πνευματικά ἐσ[τιν] τὰ λεγόμενα̣, [λοιπὸν] καὶ ἐξ
30	[ἄ]λλης γραφῆς ἄκουε· “οἱ καταβαί\|[νοντε]ς̣”, φ[η]σίν, “εἰς	64
31	τὴν θάλασσαν ἐν πλ[οίοις] καὶ ποιοῦντες ἐργασίαν ἐν ὕδασιν πολλοῖς \| αὐτ[οὶ εἴ]δοσ[αν] τὰ ἔργα κ(υρίο)υ καὶ τὰ θαυμά‐
32	σια α[ὐτοῦ ἐ]ν τῷ βυθῷ.” “καταβαίνοντας εἰς τὴν θ̣άλας\|[σαν” λέγ]ε̣ι̣ ψυχάς· “ἐν
33	πλοίοις”, τοῖς σώμασιν· καὶ “ποιοῦσιν ἐργασίαν” ἐν τῷ ἅλ[α‐
15	τι] τοῦ \| ὕδ[α]τος τούτου· οὐδὲ γὰρ καταγίνονται, οὐ βυθί‐
1	ζονται. κἂν [γ]ένωνται γοῦν “ἐν τῷ βυθῷ”, \| “τὰ̣ [ἔ]ργα καὶ θαυ‐
2	μάσια τοῦ κ(υρίο)υ” κἀκεῖ θεωροῦσιν. καὶ ὥσπερ “ἀ[ν]αβαί‐ νει” τις τῇ διανοίᾳ \| “εἰ[ς ο]ὐρανό[ν]”, ὅταν τὰ ἐκ̣ε̣ῖ̣ περι‐
3	αθ̣{λ}〈ρ〉ῇ καὶ σκοπῇ, οὕτω κάτεισί[ν τι]ς εἰς τὸν “βυθὸν” ταύτης τῆς \| “θ[αλά]ττης”, ὅταν τὴν φύσιν αὐτῆς διερευνᾶται
5	καὶ “τὰ κρίμα[τα αὐ]τοῦ”, καθ’ ἥν τινες κα\|[τα]φέρονται.
5	καὶ οἱ μὲν καταπίπτουσιν, οἱ δὲ κατίασιν πρ[οαιρ]ετικῶς, ἵνα καὶ τοῖς βυθίς\|ο̣[υ]σιν βοη[θ]ήσωσιν. οὗτοι οὖν εἰσ[ι]ν οἱ “χείμαρροι” οἱ “ἐπιστρ[έφο]ντες εἰς τὸν τόπον” ἐκεῖ\|νον
7	ἀφ’ [οὗ ὡρ]μήθησαν συνκαταβαίνοντες. ἐπερ()· ἵνα ὁτὲ μὲν [λέ]γουσιν ψεκτῶς, ὁτὲ δὲ κατι\|[έ‐
8	να]ι̣ ἐπ̣α̣[ινετῶς];
8	ναί, ἐπαινετῶς τότε “ἐπιστρέφουσιν εἰς τὸν τ[όπον]” τὸν
8	ἴδιον. π̣[.].ο.ν γὰρ [?].[..] \| [...]μαρ[....]ν̣ ἔξω τοῦ οἰκείου	66
9	“τόπου” ἐστίν. ὁ “τόπος” δέ ἐστιν τοῦ̣ λ̣ο[γικο]ῦ̣ τὸ εὖ πράτ‐
10	τειν, τὸ [δι\|ὰ ἔρ]γω[ν καλ]ὰ̣ ἐνεργεῖν. ὅταν οὖν ἐκπέσῃ τῆς τοιαύτης κατα[στάσε]ως, ἔξεδρος γέγονεν τοῦ \| [οἰκεί]ου
11	“τόπου”. [ὅτ]αν δὲ ἀνακάμψῃ, εἰς τὴν ἀρχαῖαν ἔρχεται κατ[ά‐
11	στ]ασιν. ἐπερ( )· ἔχομεν τὸν \| ”[χεί]μαρρον” καὶ ἐπαινετῶς καὶ
12	ψεκτῶς;
12	ναί, ἔχεις γοῦν· “περιέσχ[ο]ν [με ὠ]δῖνες θανάτου καὶ \| [χεί]μαρροι ἀνομίας ἐξετάραξάν με.” λέγεται γοῦν καὶ ἑνικῶς ”[χείμ]αρρος” ἀντὶ πειρασμοῦ· \| ”[χεί]μαρρον διῆλθεν ἡ ψυχὴ
14	ἡμῶν.” καὶ ἔτι ἐν τῷ ᾄσματι τῶν ᾀ[σμάτ]ων λέγει· “κατέβην \|
15	ἐν [γ]ενήμασι τοῦ χειμάρρου ἰδεῖν εἰ ἤνθησεν ἡ ἄμπελος, εἰ ἤνθη[σα]ν [αἱ ῥόαι].” ἐπαινετός ἐστιν· καρ\|πὸν γ̣ὰρ ἔχει “γέ‐
16	νημα”. ἔτι [δ]ὲ καί· “ἤνθησαν αἱ ῥόαι, ἤνθησεν ὁ κυπρισμός.” καὶ τελε̣σ̣τὶ λ̣έ̣γει ἡ νύμ\|φη π[ρ]ὸς τὸν νύμφιο[ν]· “ἐκ[εῖ]
17	δώσω τοὺς μα[σ]τούς μου σοί”, ὅταν ἐν ταύτῃ τῇ “καρποφόρ[ῳ
17	γῇ]” \| “ἔ̣λ̣[θ]ῃ̣”.	68
18	ο̣ἱ̣ “μαστοὶ” δὲ πολλάκις ἀντὶ τοῦ ἡγεμονικοῦ καὶ τοῦ στή‐ θους λαμβάνονται. δ[ι]ὰ τοῦτο γὰρ κ[αὶ τῷ] \| ἱερεῖ τὸ “στη‐
19	θύνιον” δέδοται καὶ ὁ “βραχίων”. καὶ σημαίνει μὲν ὁ “βρα‐
20	χίω[ν” τὴν] π̣[ρᾶξι]ν, [τὸ δὲ “στῆ]\|θος” τὴν διάνοιαν. ἐκεῖ
20	γὰρ τὸ ἡγεμονικὸν [κεῖ]τ̣αι ὡς πολλοῖς ἔδοξεν· διὰ [τοῦτο] καὶ ὁ̣ [Ἰωάννης] \| “ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ Ἰ(ησο)ῦ” ἀνακλιθ̣εὶς
21	τὰ̣ θεῖ̣α̣ μ̣[υ]στήρια ἐκεῖθεν αὐτὰ ηὗ̣ρεν̣. [ἔστι]ν̣ ἐπ̣[αινετὸς] \| [ο]ὖν ὁ λ̣όγ̣ος. \| 1,7cd [εἰς τό]πον, ο̣ὗ̣ [οἱ] χείμαρροι πο‐
23	ρεύονται, ἐκ[εῖ αὐτοὶ ἐπ]ιστρέφουσιν τοῦ
23	πορευθῆ[ναι. .]..[..... ..] \| ...[.]...σιον ὁρμὴν τὴν ἐπὶ τῆς ε.[...
25	....]ης λαμβάνει· τὸ γὰρ “π[ορεύεσθαι” ..... ...] \| [....]
25	σημαίνει. \| 1,8a〈b〉 [πάντες ο]ἱ λόγοι ἔγκοποι〈· οὐ
26	δυνήσεται ἀνὴρ τοῦ λαλεῖν〉.
26	“πᾶς λόγος ἔ[νκο]π̣ός” ἐστιν.
26	οὐ θετέον ἐ[στὶν ὅτι τὰ ὑπὸ σο\|φῶν ἀ]π̣αγγελλόμενα—[ὡς	70
27	εἶπ]έν τις, .[.].[.....]τ̣ι Λεύ̣κιππος [..... ...]—“ἔν[κοπα πάντα”. ὅτε σοφοὶ] \| δ̣ὲ̣ ψ[υχ]ὰς ἐγείρουσιν “ἐ[νκόπ]οις λ̣[ό]‐
28	γ̣ο̣[ις”, τότε] θετέον ἐ[στὶν ὅτι “πᾶ]ς̣ λό[γος ἔνκοπος”. κατὰ] \| [το]ὺ̣ς̣ [...]οντας ἄξιόν τι λέγει. οὗτοι̣ [οὖ]ν ο̣ἱ̣
29	[“λόγοι”] “ἔνκοποί” εἰ̣[σιν]. ἐπεὶ γὰρ ὑπ̣[ὸ ..... .... καὶ
30	οὐχ] \| ὑ̣π̣ὸ̣ [τῶν] ο̣ὔ̣ποτε φρονίμων προηνέχθη[σαν], ἔχουσίν τι βαθύ, ἔχουσιν [“κόπον”. τοιοῦτοι οὖν] \| εἰ̣[σι]ν̣ ἢ μετ’ αἰ‐
31	νιγμοῦ ἀπαγγελλόμεν[οι ἢ] παροιμιωδῶς ἢ τρόπῳ πα̣[ραβολῶν ἢ ἁπαξ]\|απλ[ῶ]ς σκοτεινῷ λόγῳ, καὶ “πάντες ἔνκοπ[οί]” εἰσιν.
16	καὶ οἱ παρ’ Ἕ[λλ]ησιν οὖν [“λόγοι” ἔχουσιν] \| πολὺν
1	[“κόπον”], πολλοὶ κά[μ]ν̣ο̣υ̣[σ]ι̣ν̣ περὶ αὐτούς· πολλῷ πλέον οἱ “ἐρευνῶντες” τὰς ἡμετέρας “γραφὰς” \| κάμνουσιν.
2	καὶ συνελ[όν]τι φάναι· πᾶν τὸ ἀγαθὸν καὶ καλὸν σὺν πόνῳ
2	κτᾶται καὶ ἱδρῶτι. \| ἐπεὶ οὖν καὶ οἱ ἄλλοι “λόγ[οι]” ποτὲ προσποιοῦνται καλοὶ εἶναι, ὅ̣[τ]α̣ν τεχνικῶς καὶ πιθανῶς \| ὦσιν κεκτημένοι, καὶ
4	[οὗτο]ι̣ “ἔνκοποί” εἰσιν.
4	“οὐ δυνήσεται” οὖν ἄρχειν “τοῦ λαλεῖν”, ἐὰν μὴ κάμῃ [π]ε‐
5	ρὶ \| αὐτῶν. προχείρως “οὐ [δύ]ν̣α̣ται” αὐτοὺς εἰπεῖν, ἵνα τὸ “λαλεῖν” τὸ ‘ἀληθῶς λαλεῖν‘ λ[έ]γωμεν. πολλά\|κις γοῦν τοῖς	72
6	ἀδολεσχοῦσ[ιν λέγο]μεν ὅτι ‘οὐδὲν λέγεισ‘, ‘οὐδὲν λαλεῖσ‘.
6	ἐπερ()· τὸ “ἔνκοπ[ον]” ἐν τῇ γρα̣φ̣ῇ κεῖται; \| ναί· λέγει γοῦν ὁ Ἰώβ· “εἰς κό[πον] ἐ[πο]ιήσατε ψυχήν μου καὶ καθαιρεῖτέ με λόγοις”· ο[ὕτως] τ̣ὸ “ἔνκοπον” \| [ὧ]δε
8	ἐκ “λόγων” πάλιν [ἀναν]τιρρητικῶς γέγονεν. \| 1,8b οὐ δυνήσεται ἀνὴρ τοῦ λαλεῖν.
9	ο[ὐχ] ὡς δεῖ αὐτοὺς λέγει.
10	τοῦτο δὲ κυρίως ἐστὶν “λαλεῖν” [τὸ τὰ π]ράγμ̣[ατα] \| ἀπ‐
10	αγγέλλειν. αὐτίκα [γοῦν] το̣[ῖ]ς μὴ λέγουσιν ὡς δεῖ τὰ πράγμα‐ τα λέγουσιν ‘οὐδὲν [εἴρηκ]α̣σ‘ κ[αίπερ] \| μυρία εἰρηκόσιν.
11	παρ[άδοξ]ός τις γνώμη φέρεται Προδίκου ὅτι ‘οὐκ ἔστιν [ἀν]τιλέγειν‘. [πῶς] \| λέγει τοῦτο; παρὰ τὴ[ν γν]ώμην καὶ τὴν δόξαν τῶν πάντων ἐστίν· πάντες γὰρ δι[αλέ]\|γονται ἀντι‐
13	λέγουσι[ν κ]αὶ ἐν τοῖς βιωτικοῖς καὶ ἐν τοῖς φρονουμένοις. δογματικῶς [λέγει] \| ἐκεῖνος ὅτι ‘οὐκ ἔστιν ἀ[ντι]λέ‐
14	γειν‘. εἰ γὰρ ἀντιλέγουσιν, ἀμφότεροι λέγουσιν· ἀδύνατον	74
15	[δέ] \| ἐστιν ἀμφοτέρους [λέγει]ν̣ εἰς τὸ αὐτὸ πρᾶγμα. λέγει γὰρ ὅτι μόνος ὁ ἀληθεύων καὶ ὡς ἔχ̣[ει τὰ] \| πράγματα ἀγγέλ‐
16	λων αὐτὰ̣ οὗτος λέγει. ὁ δὲ ἐνα[ν]τιούμενος αὐτῷ οὐ λέγει τὸ πρᾶγμα οὐκ α̣.......[?] \| [παρά]δ̣ο̣ξ̣[ος] [?] λέγεται ἡ γνώμη, ἐπεὶ παρὰ τὴν τῶν πάντων δόξαν ἐστίν· πάντες ἀ̣ν̣τ̣ι̣.[..] \|
18	[....].[....] ἀντιλογίας. \| 1,8c [καὶ οὐκ ἐμπλή]σεται ὁ ὀφθαλμὸς
19	τοῦ ὁρᾶν.
20	καὶ τοῦτο πάλιν βούλεται δεῖξαι “μάται[ο]ν” ὡς \| [.....
20	......]ντες οὐκ ἐπιτρέπουσιν [.].. ἂ̣ν̣ [τ]έλειός τις ἦν καὶ “ἀνήρ” ἐστιν “λ[α]λεῖν” \| [..... ..... .] ἡ περὶ “λόγους”
21	σπουδή, ἕως̣ κ̣(̣ύριό)̣ς̣ τ̣ι̣ ἀποκαλύψει, ἕως αὐτὸς φανερώσει τι ο̣[..] \| [......].ου[.....]ενος νομίζοι ὅτι κα̣.[..... ..] π̣ερὶ̣ “λόγους”, κατορθοῖ αὐτούς, “μά[ται]όν” ἐσ[τιν]. \| [λέ‐
23	γει γάρ· “ἐὰν μὴ κ(ύριο)]ς̣ οἰκοδομήσῃ οἶκον, [εἰς μάτην] ἐ̣κοπίασαν· ἐὰν μὴ φυλάξῃ π[όλιν], εἰς μ̣[ά\|την ἠγρύπνησεν ὁ
24	φ]υλάσσων.”	76
24	οὐκοῦν [ματαίως ἐκοπί]ων περὶ “λόγους”, ἐὰν μὴ θ(εὸ)ς
25	φανερ̣ώ[σ]ῃ. καὶ [ἕως \| ..... ..... αὐτ]ῷ̣ ἀποκαλύψ[ει, “εἰς
25	μάτ]ην̣” [ὁ] “ἀνὴρ” “λαλεῖ”. καὶ ἄλλο λέγει “μάταιο[ν”· “ὁ ὀφθαλ\|μὸς οὐκ ἐμπλήσε]‐
26	ται”. “ὁρῶν” ἀεὶ θέλει̣ [πλέον “ὁρᾶν”]· ἀ̣εὶ ἐνεργῶν καὶ μη‐ δέποτε τέλο[ς ἔχων] \| [“εἰς μάτην” “ὁρᾷ”.
27	καὶ ἄκ]ο̣[υε π]αραδεῖγμ[α .....].[...]ανων [... κ]ατα‐ σκευὴν ο[.....] \| [..... ..... ...]κ̣ι̣α[..... ..]αφος ν[.... ..... ..].οτ̣[....]καφος· εἰσὶν δὲ μ̣[άτ]αια [?] \| [.....
29	..... ...]ν ὁ ὀρ̣χο[ύ]μενος ε̣[..... .....]α̣ι ἔχει τὴν ἐνέρ‐
30	γειαν παῦσαι [...]ν ο[?] \| [..... ..... ..] πάντα τέλος ἐσ‐
30	τιν .[.....]α̣[....]ς. ἐπεὶ τοίνυν καὶ ὁ “ὀφθαλμ[ὸς]” ἀεὶ \| [βλέπων “οὐκ ἐμ‐
31	π]ληροῦται”, καὶ τοῦτο “μάταιόν̣” [ἐστιν]. κ̣α̣ὶ̣ ἐπεὶ τὰ περὶ τῶν “χειμάρρων” [ἀλ]λ̣η̣γ̣[ορι\|κὰ .....
32	.....] ῥητέον περὶ τούτου. λ[έγεται ὀφθαλ]μὸς ψυχῆς ὁ νοῦς αὐτῆς. ὅταν̣ [οὖ]ν̣ ἐκεῖνα \| [..... ... μὴ ὁ] θ(εὸ)ς φανεροῖ,
33	ματαίως̣ [βλέπει· οὐδ]έ̣ποτε πληροῦ̣τ̣αι “τῶν ὁ̣[ρ]ατῶν” ‖	78
17 (1*)	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1*	[ ]. \|
2*	[ ]ενου \|
3*	[ ].αε \|
4*	[ ]μενα \|
5*	[ \|
6*	[ ]α̣ιον \|
7*	[ ]ως \|
8*	[ ]ν \|
9*	[ ].ημε \|
10*	\|
11*	]. \|
12*	]. \|
13*	?	80
18 (1*)	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1*	[.].[
2*	και .[
3*	ταδε.[
4*	τα α.[
5*	εισι[
6*	οντ.[
7*	ων[
8*	οτ̣αν̣ [
9*	απο[
10*	[.].[
11*	1,10a[bc] ὃς λ[αλήσει καὶ ἐρεῖ· ἰδὲ τοῦτο καινόν ἐστιν, ἤδη γέγονεν ἐν τοῖς αἰῶσιν τοῖς γενομένοις ἀπὸ] \|
12*	ἔ̣[μπροσθεν ἡμῶν.
13*	.[	82
19	.....κης̣ [ε]ἴ̣ρ̣η̣κ̣α̣ [ ] κ̣[α]ὶ̣ περὶ ζῴου θν̣η̣τ̣οῦ [ ± 32 ] \| τον λόγον ἵνα συνεκδοχι̣κ̣ῶ̣ς̣ [..]..[ ± 32 ] \| ὁ λόγος .υ..ν[...].ομενην ἔχ...[.].[ ± 34 ] \| καθόλου γὰρ?? ...[..]ται αὕτη ἡ ..[ ± 36 ] \|
5	ἐπεὶ τοίνυν ευρι̣[.......].ην̣ .[.].[ ± 36 ] \| λαμβάν[ετ]α̣ι̣ [ ± 50 ] \| ς.[.]σει ⟦πν[.]⟧ ..[ ± 50 ] \| ἀρχην [....].[ ± 60 ] \| χω̣ρη[ ± 60 ] \|
10	ημεν.[ ± 60 ] \| κειν..[ ± 60 ] \| δεχε..[ ± 60 ] \| ἐστιν [ ± 60 ] \| π̣αντ[ ± 60 ] \|
15	προ̣ τω[ ± 60 ] \| “γέγονε[ν ± 58 ] \|
15	[..]..[ ± 34 ]..[ ± 17 ]....[..] \| καθηγ̣ε̣ῖ̣τ̣α̣[ι ± 18 ].[.].ο̣υμενον καὶ λόγος ἐστὶν ἤτοι̣ ...[?]ατικος \| τις καὶ σω.[ ± 17 ]μονικος ἐὰν μὴ σώματος ἦν. πᾶν ο̣ὖ̣[ν] τὸ ὑπάρχο(ν) \|	84
20	νῦν κατ.[ ± 17 ]κ.. τὸ ὑπάρξαν κατὰ ἀνωτέρω ἄλλον λ[ό]γον “γέγο\|‐ νεν” και̣ ..[ ± 16 ]ε[.]ω τῶν νῦν ὄντων λόγων τὴν διαδοχὴ̣ν ἕξει. \| αἱ ἰδέαι οὖν̣ [ ± 18 ]θειαν τῶν ὄντων. καὶ οἷον ἐὰν ἐνθυ̣[μ]ηθῇς \| προλαμβα[ ± 18 ]γ̣μα καὶ ἐὰν ε..[..]ησῃς αὐτῷ νῦν ε.[...]ς αὐτὸ καὶ \| ἐ̣σόμενον καὶ γε[ ± 13 ]ταις ὁ λόγος κ̣[..] τ.[. ἐ]ξ̣ετάζει ὅτι οὐ πρὸ ἐξ̣α̣[ριθμ]ή̣τ̣ων ἐτῶν \|
25	ὁ κόσμος ἤρξατ̣ο̣ [ ± 13 ], ὥς τινες οἴονται, ἀλλ’ αἰεὶ̣ ἐν τῷ ποιε..[......] ποιεῖ \| δὲ οὐδὲ ἀπηρτ̣ημ[ένα ± 10 ] ο̣ὐδὲ τὰ αὐτά· οὐδὲ γὰρ ἄτομα ποιεῖ τὰ εἴδη̣. [ὅταν οὖ]ν λέγῃ \| ποιητὴν εἶναι .[..]...[......].. τ̣ῶν γεγονότων καὶ παυσο̣μένω[ν .......]. τῶν \| ἐσομένων [.].[..]..δ̣εκ[.....] οἱ λόγοι ἄρα αὐτοῦ πρωτότυποι̣ ο.[......... ἀ̣]ε̣ὶ ποι̣\|‐ οῦσιν κ̣[αὶ πεποι]ή̣κασιν κ̣α̣ὶ̣ [ποιήσο]υ̣σιν. τίθεται δὲ τρόπον τινὰ ὁ Πα[ῦλος τὸ αὐτό, ἐὰ]ν̣ λέγῃ \|
30	“τὰ γὰρ ἀόρατ[α αὐτ]ο̣ῦ̣ ἀπὸ κτίσε[ως κόσ]μου τοῖς ποιήμασιν νοούμενα κ̣[αθορᾶται”. τὰ “ἀ]όρατα” \| ἐκεῖνά εἰσιν̣ [οἱ] λόγοι οἱ ὄν̣[τες] ἐν τῇ “ἀϊδίῳ δυνάμει καὶ θεότη[τι” ..... ......]ω̣ς \|
30	ταῦτα τὰ “ἀόρα̣τ̣α” τοῖς ποιήμασ[ιν] τούτοις τοῖς αἰσθητοῖς συνβαλ[..... .....].[?] \|	86
20	[ ± 36 ]..ς ἐκ τῆς εἰκόνος σκοποῦμεν ὅτι ἐστὶν \| [ ± 36 ].[?]. ἀρχέτυπον εἰκόνα οὕτως ὑπο(–) \| [ ± 36 ]ο̣υν πολλὰς εἰκόνας τοῦ αὐτοῦ προ(–) \| [ ± 36 σ]ήμερο̣ν γεναμεν..[.]κ̣ων οὐκ ἀρχὴ \|
5	[ ± 36 ]. ἀποστόλου [ἐν] τῇ πρὸς Ἑβραίους \| [ ± 44 ].[.]..ν̣[?].[..].[..]νομενων \| [ ± 56 ].‵φ′. ..].ενον \| [ ± 58 ].[...].[?]υ̣μεν \| [ ± 62 ].σθε \|
10	[ ± 62 ]τις ὅτι \| [ ± 62 ]..ενητα \| [ ± 62 ]μενος \| [ ± 62 ].ς.ω \| [ ± 62 ]νε.θε \|
15	[ ± 62 ] αδικα \| [ ± 62 ]γελιας \| [ ± 60 ] μὴ γίνον\|‐ ται . οἱ δὲ ἐν ..[..].......ρ.[...]..[..]..ζ....[ ± 26 ] \| πονται· οἱ δὲ π[αρ]αδίδονται μετριο̣τέρᾳ τιμωρίᾳ κ[ ± 14 ].αι τούτων \|	88
20	τὸ κρῖμα οὖν [π]α̣ρέχεις εἰς τοῦτον τὸν βίον εἰς τοῦτον [ ± 13 ]λ̣[..]ς τὰς αἰτίας \| τοῦ διαφόρω[ς] ἐ̣κείνους οἰκονομεῖσθαι ἐξ ἑαυτῶν δὲ ε.[ ± 16 ]ασιν η \| ἐλάττονα δε[..]αι καὶ τὸ ἐν κρείττονι ἐπαγγελίᾳ και .[ ± 16 ]α̣ι̣ [ἐν]δε\|‐ εστερα ου...[...]..ραμε ὅταν ειδ[...] τ̣ὰ̣ ἀδιάφορα .[ ± 16 ]π̣ρο... \| ζωὴν και[....].αμεν ἐκεῖ τὰς αἰτίας, δι’ ἃς ὧδε ἡ ποικι[ ± 10 ]υ̣ μ̣αταί̣ω̣[ς] ἢ̣ αὐτο‐
25	μάτως ἀλλ..[.....]. προνοια τῷ̣ ὄ̣ντι. ἐὰν τὴν ἀρχὴν τ̣[ ± 12 ]η μετὰ σώμα\|‐ τος ην ..[.......] δίκαια κρίματα ἐστιν ταῦτα η...[......]..[...].... λέξεως \| ταύτης ηλ[.........]. ἀπαραλλάκτους εἶναι καὶ πολ̣[.....]κρατ.[....]η ἐπιβε\|‐ βουλεῦσθαι ε̣.[.........]ου καὶ ἀ̣μελητοῦ καὶ ἐπιβουλ[....]...αι..[....]. πολύ\|‐ σαθρον η.[ ± 10 ]ο ἱμάτιον καὶ παρὰ τοῦ αὐτοῦ .[...].το. λεγόμενον καὶ \|
30	ἀρτι....[ ± 11 ].ο̣υς ταῦτα τὰ νῦν λεγόμενα γυμ[ν]άσματα καὶ γυμνασθήσονται \|	90
21	πολλάκις καὶ .....υ̣χις τὰ κατ’ αὐτοὺς̣ [ ± 30 –] \| θη καὶ σταυρωθήσεται. “οὐκ ἔστιν μν̣[ήμη τοῖς πρώτοις” ± 15 ] \| τὸ παρῳχηκ[ὸς] [?]δυνατον ἦν “μνημ[ ± 30 ] \| πολλὰ μυρία [...]. το̣ παρεληλυθο̣[ ± 30 ] \|
5	“μνήμης” η αἴσ[θη]σίς ἐστιν. \| 1,11bc καί γε τοῖ[ς ἐσχ]άτο[ις γενομ]έ[νοις οὐκ ἔσται αὐτοῖς μνήμη. .........] \| ματ̣[ ± 58 ] \| “μνή[μη ± 58 ] \| μη εσ̣[ ± 58 ] \|
10	“μνήμ[η ± 58 ] \| των.[ ± ? ] \| 1,11d μετὰ τῶ[ν γενησομένων εἰς τὴν ἐσχάτην. ± 29 ] \| καιτ[ ± 58 ] \| τα κα.[ ± 58 ] \|
15	ουδισλ.[ ± 56 ] \| ο δια̣ η[ ± 56 ἐκεῖνα [ ± 20 ].ς ἀν(θρώπ)ου ἐν ἰατρικῇ ὥστ̣ε̣ .[..]..χειν \| τὴν ἰα̣[τρικὴν ± 13 ].[.]φι⟦δ ⟧‵κ′ομενος τῆς ἰατρικῆς [..]. ἔχει “μνή\|‐ μη[ν]” τ[ ± 18 ]ε̣π̣ων. οὐ τοῦτο λέγω ὅτι οὐ μνη[μον]εύει αλλ ου \|
20	.[ ± 24 ].ων λοιπὸν τὸ τέλος ὥσπερ [.....] ὀρέγεται \| [ ± 22 τε]λευταῖον ὀρεκτόν, οὕτως ου κ̣[... μν]ημονεύ\|‐ [ε]ι̣ [ ± 22 ]ον ⟦κ[..].[...μ]νημονευτον .[ ± ? ] ἐστιν “μνή\|‐ μη” [ ± 22 ]ς ἐπιστήμης οὐ μνημονευε[.....]λ̣.λ.θε.. \| ὁ ε.[ ± 22 ]θ̣ων καὶ τὴν τελείαν δεξάμ[ενος] μακαριό\|‐
25	τητα̣ [ ± 20 ]ε̣ρ̣ων. καὶ λάβετε ἀπὸ γραφῆς [..... π]ερὶ τῶν \| δικα̣ι̣[ων ± 17 “κ]αὶ ἐπιλήσονται”, φησίν, “τὴ[ν θλῖψιν αὐ]τῶν \| τὴ[ν πρώτην] κ̣[α]ὶ̣ [οὐκ ἀναβήσεται αὐ]τῶν ἐπὶ τὴν καρδίαν” μὴ του.[.....] ἐπέλα\|‐ θον οὕτω[ς] ὥστε α̣γ̣ν̣[........ ἐθ]λ̣ί̣βησαν διαδεξαμένης πολ[λῆς τρυφ]ῆς καὶ \| ῥᾳστώνης. ᾗ “διὰ πολ̣[λῶν θλίψε]ω̣ν εἰσῆλθον εἰς τὴν βασιλεί[αν ....]..οντες \|
30	εἰς αὐτὴν οὐκέτι μν[ημονεύ(σ)ουσιν]. οὐ τοῦτο λέγομεν ὅτι οὐ μνη[μονεύ(σ)ουσι]ν̣ \|	92
22	[ ± 32 ] ἐν τῷ Ἔσδρᾳ “κάκωσις ὥρας ἐπιλησμονὴν \| [ποιεῖ τρυφῆς” ± 22 ]ες ἐκ ποι.. εἰς πο.[?̣]. ἦλθον ἀλλὰ ἄλλως \| [ ± 27 αἴσθη]σιν αὐτῆς ἔχουσιν· .[.]βάλλει οὖν τὴν αἴσθησιν \| [ ± ? ]
5	[1,12ab ἐγὼ Ἐκκλησιαστὴς ἐγενόμην βασιλεὺς ἐπὶ Ἰσραὴλ ἐν Ἰερουσα]λ̣ή̣μ̣. [... βασιλεὺς”
5	[..] “ἐν Ἰερουσα\|‐ [λὴμ” ± 48 ]..[..]ε̣μελήθην \| [ ± 56 ]τ̣ησάμην \| [ ± 56 ].αλλουπρο \| [ ± 56 ].ρωτον τὴν \|
10	[ ± 56 ].ι ὑμῖν \| [ ± 54 ].ς τὸ σῶμα \| [ ± 54 ].α γάρ ἐστιν \| [ ± 56 ].ριως \|
10	[ ± 56 ]. μέρη δι \|	94
15	[ ± 56 ἐ]κκλησι– \| [ ± 54 ].τητι δὲ πολλη \| [ ± 54 ] π̣ρα̣γμ̣ά̣τ̣[ω]ν̣ \| ειδε[..]...[....]...[.......]. αλλ.ς μη...[ ± 22 ]...[....] \| ἐπιδεικνύ̣ω̣[ν .]αυτον τούτοις οὐχ ὡς προηγουμ̣[ ± 22 ]ενος το .ρ[..]. \|
20	αὕτη γοῦν [ἡ] Π̣λατωνική ἐστιν δόξα ὅτι ὁ σοφ[ὸς ± 20 ]ως δι.κ̣ου\|‐ μενα ἐπ[....]ιν ἑαυτὸν εἰς τὸ ἐπιμέλεσθαι αὐτῶν̣ [ ± 22 ]...? ο̣ ο̣υν \| καταβαιν[±? ]. “ἐγὼ ἐ̣κ̣κ̣λησιαστὴς ἐγενόμην βασ[ιλεὺς ± 22 ].[?] \| “ἐκκλησιασ[τὴς γ]έγονεν” κομιδῇ νήπιος ὢν τ̣ὴ̣ν̣ αρ̣[ ± 28 ] \| δυνατο.[......].εν̣ ο̣υν τα ἐν τῇ ι̣ε̣ρ̣[...]ρ̣[..].ρ..[ ± 26 ].. \|
25	ἡμῖν ει.[.....].δετο ἐστιν τρίτον πρὸς κατηγ[ ± 26 π]ρῶ\|‐ τον κα.(.).[.....].ρα ⟦του ⟧ ‵πρω′τό〈ν〉 ἐστιν. ἔλαβον δὲ καὶ [ ± 20 ]. Ἰ̣ωάννου \| πρὸς τὸν [.......]..ον ὅτι ‘διὰ σὲ πάντα εἰσὶν [ ± 20 ]ε̣τατ̣ο \| κτισθῆν[αι ......]α κτισθέντα εἰσιν πρωτου.[ ± 20 ].[.] και \| οὐδήπου̣ [.....]. ὅ̣τι τὰ ὄντα ἐκτίσθη ἀλλα .α̣.[ ± 20 ]ταιον \|
30	ἀνύει δ.[......]... ὅ̣ταν ἃ διδάσκῃ ὑφίστητ[αι .........].......[...]...α̣ι̣ τινα \| συμφορα[.......] μὴ παθὼν ην γενναίως [ ± 11 ]......θαι πενίαν πλου\|‐
30	τ.[ ± 12 ] ἀναγκαίως οὖν ὁ μέλλων [ ± 11 ]......των ἀν(θρώπ)ων εὐτελίζειν \|	96
23	καὶ δεύτερα τίθεσθαι τῶν προηγουμένων ...[.].[. τ]αῦτα οἷον ἐάν τις λέγῃ κατὰ πλούτου \| πτωχὸς ὤν, οὐκ ἔχει λόγον ἰσχυρόν. ἐ̣ὰ̣ν̣ [......].ο̣[.]... μὴ ἡττᾶται καὶ διδάσκῃ φέρειν \| πενίαν καὶ μὴ μεγαφρονεῖν ἐπὶ πλούτ[ῳ, ἰσχύει] αὐτοῦ ὁ [λό]γ̣ο̣ς̣. “β[α]σ[ι]λεὺς” οὖν ἐστιν
3	ὁ κατὰ τῶν \| ἐπιτηδευμάτων τ[ῶ]ν̣ ἀνθρωπίνων λέγων̣ εὐ̣τελ[ί]ζ[ων αὐ]τ̣ὰ καὶ “β[ασι]λεύς” γε πλούσιος \|
5	καὶ πολλοὺς ὑπη̣[κόο]υ̣ς̣ καὶ δορυφόρους ἔχων ο[..]...ν̣ο̣υτος εὐτελίζει [....]εται αὐτῷ ὅτι ἐπεὶ \| μὴ ἔχει ς.[....].[...]..α.....ους ἔχοντα.[...].[.].ν δέ ποτε καὶ τοῦτο ὅτι εἰκότως ἀνε\|‐ γράφη α[.....].[...].α τῶν δικαίων .......ονται το[.]....ν φύσει ἀγαθὸν εἶναι. ὁ δὲ \| τοῦτο λ.[......]...ν ἐλπίδας με̣[τα]ν̣ο̣ίας τοῖς ἁμ[α]ρτάνουσιν λέγων ὅτι φύσι. \| ἀντιπρα̣[.......] καὶ οὐ δήπ̣ου με.α........‵?].εν̣.[?′ δικαιο.[?̣] ὁ̣ δίκαιος η ἐκ κατασκευῆς τὴν \|
10	ἀρετὴν .[.....]... διὰ τοῦτ̣ο̣ .[.].α.εγράφη τῶν ἁγί[ω]ν ἁμαρτήματα ἵνα καὶ μετάνοι̣[α] \| ᾖ καὶ λέγ[οντε]ς̣ περὶ μετανοίας [ἀ]κ̣ού̣ω̣νται ὡς ὅταν π̣[ερὶ] σωφροσύνης καὶ δικαιοσύνης \| λέγοντες .[..]...[..].τ̣α̣ι̣ καὶ ι..[....].. ὁ λόγος οὕτω περὶ μετανοίας λέγοντες καὶ δεικν̣[ύ]ν\|‐ τες αυτην ερ̣[...]. ἰσχυρὸ̣ν προφέρου̣[σιν] λόγον, προτρέπ[ουσι]ν εἰς ἀρετήν. ὁ ἐπαινῶν τ̣[οὺς] \| ἁγίους κα[ὶ ἀ]ποδεχόμενος κ[αὶ] περὶ αὐτῶν πολλὰ λέγων, τίνος ἕνεκα ἐπέτρεψ̣[ε]ν̣ γρ[α]\|‐
15	φῆναι αὐτ̣[ῶ]ν̣ ἁ̣μαρτήματα τ..[..]..αβάλλοντα̣.[?̣]ην μᾶλλον τοὺς δικαίους; διὰ τί καὶ ἐ̣ν τ[ῷ] \|
15	εὐαγγελίῳ ἀ̣ν̣εγράφη τοῦ Πέτρο[υ παρ]ά̣[π]τ̣ωμα̣ ..... οὐκ ην .....[........].[......] \| τοῦ ἀπ̣ο̣σ̣τ̣ό̣λ̣ο̣υ̣ ἀλλὰ μᾶλλον κα[ ± 12 ]...[......].[ ± 18 ] \| ἀν̣εγράφη̣ [.........]...[ ± 15 ]. εὐτελιζ.[ ± 20 –] \| μ̣α̣τα ἔσ̣χεν [ ± 17 ].α το ἀπείρατος αὐτῶν εἶναι. \|	98
20	1,13a καὶ ἔδωκα̣ [τὴν καρδίαν μου τοῦ ἐκ]ζητῆσαι. τὸν νοῦν μου “τοῦ κατασ[κέ]ψασθαι περὶ \| πάν[των ± 17 ] εὑρεῖν. οὐκ ἐκράτησέν με γὰρ ἡ βασιλεί̣[α] ὥ̣στε τούτοις \| [ ± 25 ] ἡ περίστασις τῆς ἀρχῆς “ἐκζητῆ[σαι” “σο]φίαν καὶ \| [ ± 25 ]ν̣αι τὴν κ[αρ]δίαν μου” μὴ εἰ[ς ...]μιμα, μὴ \| εἰς τ[ ± 28 ].[..]τα τ̣[ῆ]ς φιλοσοφίας τῆ[ς ....] θ(εό)ν. \|
25	1,13b καὶ τοῦ κ[ατασκέψασθαι ἐν τῇ σοφίᾳ]. κατὰ κοιν[....]. “ἐν τῇ σοφίᾳ” \| καὶ το.[ ± 23 ]. καὶ δύναται μὲν ἐκ παραλ̣[λήλου] ε̣[ἰς] τ̣ὸ αὐτὸ λαμ\|‐ βάνεσ[θαι ± 20 ]νεσθαι ἐκ τῶν δύο λέξεω[ν ......]οτι “κατα\|‐ σκεπ[ ± 23 ]σιν φυσικώτερον καὶ ε̣[........]ν̣ τῆς “κατα\|‐ σκέψεω[ς” .....].ς....[........].κων. \|
30	1,13bc περὶ πάντων τῶν γινομέ[νων ὑπὸ τὸν] οὐρανόν. ἡ “σοφία” ἡ ἀλ[ηθής, ἡ κυ]ρίως καὶ ἄνευ \| προσθήκης λεγομένη [........]ν ἔχει εἰς τὰ ὑπερκόσμι̣[α ........]ρ[..].μενος η \|
30	αυτη καὶ περὶ τῶν ἐν τῇ [........] τ̣ὸν ἥλιον” ον “κατεσκεψά[μην” καὶ “ἐξεζήτη]σα”, \|	100
24	ἵνα μετὰ τοῦ εἰδέναι καταφρονήσω τῶν ἐπιτηδευμάτων. οὐδὲ γὰρ ὡς ἔτυχεν δεῖ αἱρεῖσθαι \| ἢ φεύγειν, ἀλλὰ μετὰ πολλὴν θεωρίαν. [ἀ]μέλ̣[ει] γοῦν τὰ προβλήματα τὰ ἠθικὰ λέγεται πρὸς αἵ\|‐ ρεσιν καὶ φυγήν· οὐδεὶς δὲ αἱρεῖται̣ ο μὴ .[..... οὐ]δ̣ὲ φεύγει ο μὴ̣ ε̣.[......].· διὰ τοῦτο
3	γὰρ καὶ τῶν \| ἐναντίων τού̣τ̣ω̣ν, τοῦ̣ [κακοῦ κ]αὶ τοῦ κ[α]λοῦ, ἡ αὐτὴ γνῶσίς ἐστιν, [ἵνα “ἐ]κκλίνῃ” τις “ἀπὸ τοῦ \|
5	κακοῦ καὶ κα̣λ̣[ὸ]ν ποιῇ”. ἄλλως οὖν “σκέψεται” περὶ αὐτῶν ὁ σοφ[ὸς καὶ] ἄλλως ὁ κοινὸς \| ἄν(θρωπ)ος. ἐνίοτε γοῦν ὁ κοινὸς ἄν(θρωπ)ος καὶ αἱρετὰ αὐτὰ ἡγεῖται καὶ κ[ακά. τοῦτο] δ̣[ὲ
6	λέ]γ̣ει προηγου\|‐ μένως Ἐπίκουρος οὗτος ὁ [τ]ῆς αἱρέσεως τῆς ἀθέου προιστάμενος “ἐξ̣[εζήτησεν” ??] (.) τῷ βίῳ \| καὶ τῷ ἤθει σπουδαῖος εἶναι· οὕτω γοῦν καὶ ἔπεισέν τινας. ἐκεῖνος οὖν γράφ[ει πρὸς Ἰδομ]ενέα \| ὅτι ‘ἄλλως χρᾶται ὁ σοφὸς τοῖς πράγμασιν καὶ ἄλλως ὁ μὴ σοφόσ‘ καὶ ἐ̣[πιφέρει· ‘τ]ότε σοφὸς \|
10	οὐκ ἦς, νῦν δὲ ἐσπούδασας τοῦτο γενέσθαι. ἀναπόλησον τοῦ προτέ[ρου βίο]υ̣ καὶ τοῦ νῦν, \| εἰ οὕτως ἔφερες τότε νόσον ὡς νῦν ἢ οὕτως ἐκράτεις πλ[ούτο]υ̣ ὡς νῦν κρατεῖς.‘ [.](.)[.....]ε
11	ὅτι ο ἐξ αὐτοῦ \|
11	τοῦ ἀν(θρώπ)ου τὴν ἀπόδειξιν ἔλαβεν. \| 1,13de〈f〉 [ὅτι π]ερισπασμὸν πονηρὸν ἔδωκεν ὁ θ(εὸ)ς τοῖς υἱοῖς τοῦ ἀν(θρώπ)[ο]υ 〈τοῦ	102
13	περισπᾶσθαι ἐν αὐτῷ〉. διὰ τοῦτ[ο] “κ[α]τε[σκε]ψάμην \| [π]ερὶ πάντων”, ἵνα τὰ μὲν αἱρήσομαι, τὰ δὲ φε̣ύγω. καὶ [δείκνυ]σιν τὴν αἰτίαν· “π[ερισ]πασμὸν\|
15	[πον]ηρὸν ὁ θ(εὸ)ς ἔδωκεν τοῖς υἱοῖς τῶν ἀν(θρώπ)ων τοῦ [περισπά]σασθαι ἐν αὐτῷ”. κα̣[τὰ
15	το]ὺ̣ς γραμματι\|‐ [κοὺς “πό]ν̣η̣ρ̣ο̣ν̣” ἀ[ν]αγιγνώσκομεν· οὐ γὰρ “πονηρὸν ὁ θ(εὸ)ς δ[ίδω]σ̣ιν” τὸ ἐναντίον τῷ ἀ[γα‐
16	θῷ, ἀλλὰ τὸ \| [κολαστικόν, οἵῳ “ἔπαισεν τὸν] Ἰώβ”, οἷαι ἦσαν αἱ “νόσοι Α̣[ἰγύπ]τ̣ου”, ἃς “ἐπήγαγεν” αὐ̣[τῇ]
17	ὁ θ(εὸ)ς “πάσας” \| [ ± 44 ] κ̣[α]τ̣[ά]βασιν ἐπ̣ὶ̣ γ̣ῆς μόνος ὁ “ἄν(θρωπ)ος” \| [ ± 24 ]λ̣[ ± 27 ].ε̣.ε̣. π̣ρὸς τὰ ἄλογα \|
20	[.].[?̣].....[..]ν ἔχουσιν τὰ ἄλογα ζῷα ...[ ± 32 ].. \| εὖ χρήσασθαι [..]αν κατὰ νοητὸν κόσμον ἵν[α] τ̣ὸν γ̣ε̣ν[ ± 15 ]ε̣..η ὅταν \| παρέχῃ φ[....].ις τὴν ἀκοήν, ἵν’ ἐκ τῶν σημαινομέν[ων ± 13 ].ακιαν \| καὶ ελητα[....].ην μόνος οὖν ὁ “ἄν(θρωπ)ος” λόγον ἔχει̣ [ ± 24 ](.). \| καὶ ὅταν [..](.)[..].ς προηγουμένως ἐνεργῇ κα..[ ± 26 ] \|	104
25	νως χρηση̣[....].[?̣].ω ἐπεὶ γὰρ ὡς δεῖ ἐν̣[εργ]εῖ̣ ὁ̣ ”[ἄ]ν(θρωπ)ος” [ ± 25 ] \| ευ δε ευθ.[......].ησεν αὐτὸν πολλ.ν χρ.(.)[ ± 27 ] \| ζῶα αυτοφ.[....]..σ̣καιπην τετριχωμένα καὶ τ̣[ ± 24 ] εστιν \| ιν η χρεία [......]καν εἰς τέχνας ιν ο πω.[ ± 19 ]ον κινεῖται \| πάλιν .[ ± 11 ].. αὐτομάτου τρέφεται .[ ± 19 ]ου πέφυ\|‐
30	κεν προσ[........].ον χρεια αὐτῷ γεωργικῆς α̣[ ± 24 ] αὐτοῦ \| τὴν σύνεσ[ιν ......].. ἐπερ( )· τὸν “περισπασμὸν” εντ̣[ ± 24 ] “περισπᾶσθαι” \| περι τι ιν.[.......]κον αὐτοῦ “περισπ̣ᾶται” καὶ [ ± 11 ]... δυνάμενα αὐτα \| πρόξε[νο]ς [.......] θ̣(εο)ῦ σοφίαν ποτέ. ἐπερ()· ..[.........]..φωνοι εἶναι τοῦ προοιμίου
30	τ̣ο̣ῦ̣ λόγου \|	106
25	ἐλέχθη κατὰ σύνκρισιν τὴν “ματαιότητα” εἰρῆσθαι ὁ ἐπαινετὸς οὕτω λεγομενουψεκ̣τ̣[..] \| μὴ γὰρ ὡς “δέδωκεν” αὐτῷ πόθον “σοφί̣[ας]” κ̣[αὶ ἀ]ρ̣ετῆς καὶ βασιλείας οὕτω “δέδωκεν” αὐτῷ \| πόθον τουτω[..].[...] “περισπᾷ” εαυτοῦ.ο.[.....]ν περὶ ταῦτα καὶ μὴ ἀκολασίαις αὐτὸ παραδοι /̣
3	ε..[±?] \| περιταγενοιν[......] Αἰγύπτιοι καὶ λατρευε̣ι̣.[±?].[±?]α(.) ταα̣λλ[.]ε̣[.....]ο̣τε ἦσαν ἀθρόως δέ‐
4	ξασθα̣ι [?] \|
5	τὸν πνευμα[......]ε̣[?̣]ον ὃν ἠδύναντο χωρῆ[σ]αι παρέσχεν αὐτοῖς .[...] κατὰ τὸ γράμμα [?] \| ἵνα η π[±?].[±?](.).ο[.......]ν κωλυθῇ. ἠρωτήθη εἷς τῶν νομοθετῶν, τάχα Σόλων, ποίους νόμο[υς] \| “δέδ[ωκεν]” το[ῖς π]ολίταις, καὶ λέγει· ‘ὧν ἠδύναντο χωρῆσαι τοὺς κρείττονασ‘, οὐ καθάπαξ το̣[ὺς] \|
5	κρείτ[τονας. α]ἱ οἰκονομίαι οὖν οὕτω γίνονται. \| 1,14abc εἶδον σύν[παντ]α τὰ ποιήματα τὰ [π]εποιημένα ὑπὸ τὸν ἥλιον καὶ ἰδοὺ τὰ πάντα	108
9	ματαιότης καὶ πρ[ο]\|‐
10	αίρεσι̣[ς πν(εύματο)]ς̣. “τὰ ποιήμα[τα] πάντα τὰ ὑπὸ τὸν ἥλιον πεποιημένα” τὰ περὶ ἡμᾶς τοὺς
10	“ἀν(θρώπ)ους” \| “εἶδο[ν”...]. κα̣ὶ̣ “πάντα μαται[ότη]ς”. τὸ “ἰδεῖν” δὲ οὕτω ἄκουε· ἐπέστησα αὐτοῖς, τὴν φύ‐
11	σιν αὐτῶν \| “εἶδον” [...]. τί δύ̣νανται συν[βάλ]λεσθαι τοῖς “ἀν(θρώπ)οις” καὶ τί οὐ δύνανται. “εἶδον” ὅτι
12	“τὰ πάν[τα] \| μαται[ότ]ης” ἐστιν, “ματα[ιότη]ς” δὲ τῷ προειρημένῳ τρόπῳ. μὴ γὰρ ὁ πλουτῶν πλ̣[έον] \| τι τῶν ”[ἀ]ν(θρώπ)ων” τῶν θνητ[ῶν] ἔχει ἐκ τοῦ πλουτεῖν· ᾗ ζῷόν ἐστιν, ᾗ ”[ἄν](θρωπ)ος” οὐ‐
14	δὲν ἔ[χει] [?] \|
15	ὁ ὑγι[αίν]ων οὐδὲν ἔχε[ι πλέο]ν. πολλάκις γοῦν ἀσθενεῖς ἄν(θρωπ)οι προ.[ ± 14 ] \| διὰ δὲ̣ [τοῦ] εἰπεῖν “π[εποιη]μένα” αὐτὰ δείκνυσιν ὅτι “θ(εο)ῦ” εἰσιν “ποιήμ[ατα ±10 ] \| οὐδὲν πλέον περιποιοῦντ[αι τοῖ]ς “ἀν(θρώπ)οις” ὡς ἡ ἀρετή, ὡς ἡ εὐσέβε̣ι̣α. ἐπ[ε]ρ()· καταλ‐
17	[λ]ήλως λαμβάνομεν \| τ̣ῶν γινο̣[.]ε[...]. [........(?) τὰ μὲν “ποιήμα]τά” εἰσιν “θ(εο)ῦ”, τὰ δὲ ἐ[π]ι̣τ̣ηδεύμα[τα
18	“ἀ]ν(θρώπ)ων”. τὰ τῶν “ἀν(θρώπ)ων” \| δὲ ἐπιτ[ηδεύματα ± 12 ] “θ(εο)ῦ” ἐστιν. ἐὰν λέγῃ ὁ ἀπό[στο]λος ὅτι ”[π]αρὰ θ(εο)ῦ ἐστιν τὸ \|	110
20	θέλει[ν καὶ τὸ ἐνεργεῖν” .....]..[..]ο.τ...δε τινα “θέλειν”. ἀλλοκότου “πν(εύματο)ς [π]ρο‐
20	αίρεσίς” ἐστιν \| τ[ ± 16 ] πολλάκις τὴν γνώμην “πν(εῦμ)α”, ὡς ἂν λέγῃ “καὶ γνώσονται οἱ πλανώ\|‐ [μενοι τῷ πν(εύματ)ι σύνεσι]ν̣” τουτέστιν τῇ γνώμῃ. ἐὰν δέ τις παχύτερον [...]α̣ στρεφόμενος \| [ ± 17 ](.) ψυχην “οἱ πλανώμενοι τῷ πν(εύματ)ι” ἀντὶ τοῦ τῇ ψ[υχῇ]. λέγεται γὰρ καὶ αυτη \| [ ± 17 ]..γραφ. “ὥσπερ τὸ σῶμα χωρὶς πν(εύματο)ς” καὶ [ὁ Στέ]φανος “κ(ύρι)ε Ἰ(ησο)ῦ \|
25	[δέξαι τὸ πν(εῦμ)ά μου” δηλονότι] τὴν ψυχήν. ἐὰ[ν] ..[....]. τὴν ψυχὴν λέγῃ, “π[ροαί]ρεσίς”
25	ἐστιν ψυχῆς \| τ̣[ ± 15 “μά]ταια” τὰ μηδὲν πλέον περιποιοῦντα ουκ̣[....]υμνη ψυχὴ αἱρεῖται \| τ[ ± 22 ]ενος ὑπὸ τοῦ ἁγίου “πν(εύματο)ς”. \| 1,15ab διεστρα[μμένον οὐ δυνήσεται τοῦ ἐπικο]σμηθῆναι, καὶ ὑστέρημα οὐ [δυνήσετ]αι τοῦ
28	ἀριθμηθῆναι. \| [ ± 25 ].ν κόσμον συνεστάναι .[.........] π̣ρ̣ονοουμένου \|
30	.[ ± 24 ]σινη ἐκ τοῦ αὐτομάτου καὶ αν[.......]α̣ς οὐκ ἔστιν \| πληρη.[.....].[.].τ̣αυ[..........]ον παρασχεῖν “οὐ δύναται” [......] δόγματος ου εἰώ\|‐ θασιν λεγ̣[..]ν ...[.].[.........].ν τις ἔχων κηρὸν καταχυ[.......] ὕδωρ ου μετὰ τοῦ \|
30	τεχνεῦσαι δια φ.υ̣[.........] γίνεται παγέντος τοῦ κη[ροῦ ......]α̣δε γίνεται \|	112
26	οὐδὲν θέλει ὁ καταχέων. τοῦτο οὖν ἐρωτῶσιν ὅτι ᾗ θ(εὸ)ς ἐποίε[ι] τὸν κόσμον τέλειός ἐστιν,
1	ᾗ δὲ αὐτό\|‐ ματον, οὐ τέλειον. δείξατε οὖν, τίνι λείπετ̣[αι ὁ] κ̣[ό]σ̣μ̣[ο]ς εἴπατε, τί, ὅτι ὤφειλεν τόδε
2	ἔχειν μέρος ἢ \| τόδε μετὰ τόδε γενέσθαι. καὶ οὐκ ἔχουσιν εἰ[πεῖν .. μ]έρ̣ο̣ς̣ φαντάζονται τ̣ι̣ [.....]ν ὄντων.
3	λέγεται \|
3	λέγετε γοῦν πρὸς τοὺς τοιούτους [?̣]ι̣.[?̣].[?̣]α.[.] πεποίη[κεν τ]ὸ̣ν κόσμο̣ν̣ καὶ [?].(.)....[.....ἔ]χ̣ει
4	τινα διαστροφήν. \|
5	οὐδεὶς δὲ ὧν δύν[ατ]αι τὸ λεγ̣[όμ]εν̣[ο]ν̣ “διεστραμμένον” ἐπανορθω[........].ν λέγουσιν πολλά‐
5	κις ὅτι \| ἔχιδνες εἰσὶν ἐν τῷ κόσμῳ, λέοντες θανατήφοροι και ..[......].ο̣.[?̣].[..]ορθωσασθαι \| λέγων ὅτι εἰκαῖά εἰσιν ἀλλ’ ἄλλοι φυσιολογήσαντες εὕρηκαν τὴν αἰτία̣[ν] τ̣ο̣ῦ̣ ε̣ἶ̣[ναι τὰ] τοι‐
7	αῦτα· \| ἐν θεραπείᾳ ἔχιδ{ρ}〈ν〉αι παραλαμβάνονται· εἰς θεραπείαν [λ]έοντες τιθασεύον[ται ....]δ̣ε τις
8	οὖν \| “διεστραμμένον” ἔχει εἶπεν ὅτι οὕτως ὤφειλεν γενέσθαι “δ̣[ι]εστραμμένον” ω̣[..... ἐ]κεῖνος νο\|‐
10	μίζει. πάντα γὰρ ἀδιάστροφά ἐστιν· “ὑστέρημα” οὐκ ἔχει ἀνα[πλη]ρ̣ῶσαι ο̣ὐ̣δ’ α.[........]. ἐ̣κ
10	τῶν \| ὄντων αὐτὸ λέγει· τινὲς εἰς τὰς φύσεις αὐτὸ λαμβάνουσιν τ[ῶν ἀ]ν(θρώπ)ων ὅτι ἡ “διε[στρα]μ‐	114
11	μένη” φύ\|‐ σις, ἡ ἀνεπίδεκτος ἀρετῆς, οὐ δύναται ἐπανορθωθῆν[αι] κ̣ἂν ὑστερῇ ..[.].αρ[...]. η σύνεσις, \| οὐ δύναται προσλαβεῖν αὐτὴν διὰ τὸ μὴ πεφυκέναι πρ[......]υ̣.. πάνυ δ̣ὲ α̣υ̣τη .[..]ρια τῆς \| [ἀλ]ηθείας ἐστι[ν ἡ θ]εωρία. ἐπερ()· οὐκοῦν οὐ “μάταιον”; τὸ “μάτ̣[αιον]” μὴ γὰρ λέγω τὸ μη
14	[..]λως πεφυ– \|
15	[ ± 11 συ]νκρίσει ὑπεραναβεβηκὸς “μάταιον” εσ[.....]αι ἐπειδὴ καὶ ἐν τοῖς δημιουργή\|‐ [μασιν καὶ ἐν το]ῖ̣ς̣ ἐπιτηδεύμασιν εἴπομεν τὸ “μάταιον” λ̣[άβω]μ̣εν ἀφ’ ἑκατέρου [τὴν] νόησιν \| τρόπον τινα ὡς πρὸς τ[ὸ ἡ]λιακὸν φῶς τὸ ἐν τῇ δάδᾳ “μάται[όν” ἐ]στιν· πολλὰ γὰρ ἀπολείπε‐
17	ται. καὶ \| οὐ δήπου οὕτω[?̣?̣]. λέ[γο]μεν “μάταιον” ὡς εφυ̣(.).[ ± 21 τὸ]ν “ἥλιον τῆς \| δικαιοσύνης”. τ[ὸ] φῶς τὸ [α]ἰσθητὸν πρὸς τὸ “ἀληθινὸν” [ ± 19 ] τ̣οῖς συνκριτι\|‐
20	κοῖς γὰρ οὕτω λ[α]μβάνομεν. ἐὰν δύο ἀγαθὰ συνκρίνω[μ]ε[ν, ἔστιν τὸ ὑπεραναβεβη]κ̣[ὸ]ς̣ μὲν
20	κρεῖττον, \|
20	χείριστον δὲ τ[ὸ ὑ]ποβεβηκός. καὶ οὐ τὸ χείριστον ψεκτὸν αὐτο.[ ± 17 ].[..]ν̣ ο δε \| ὁμοίως, ἐὰ[ν συ]νκρίνωμεν δύο κακά, τὸ μᾶλλον κακὸν [ ± 20 ].[..]. \| κακοῦ λεγ.[...]δε κρεῖττόν ἐστιν τὸ ἧττον κακόν. οὐχ ὅτι κ[ ± 25 ] \| οὕτω οὖν καὶ ἐπ[ὶ τῶ]ν δημιουργημάτων λέγεται ἐκ τῶν ὑποδεε[στέρων ± 17 ] \|	116
25	ψυχας “μαται[......].. σώματα. ἀμέλει γο[ῦν] ἡ κ[τί]σις τ[.]. “ματαιο.[ ± 20 ].
25	διὰ \| τοῦ οὐχ ἑκουσα[......]η ὅτι λογική τίς ἐστιν διὰ τοῦ̣ υ̣ποτε.[ ± 20 ]καρα\|‐ δοκοῦσα ελε.[.......]πο τῆς “ματαιότητος” η ψυχη [?̣].[ ± 26 ]. “ἐφύ\|‐ βριστον ἀλ̣α̣ζ̣ο̣ν̣ε̣ί̣[α” ......] εχ̣ουσαν αὐτο ψυχὴν (.) καὶ[ ± 27 ]τοις \| ἐπιτηδεύμα[σιν τῶν] ἀν(θρώπ)ων ἐστὶν διαφορα ⟦το ..[ ± 24 ].ς \|
30	οἱ δὲ χειρόνως̣. [.....]εν οὖν αὐτοῖς ὅτι τὸ “ὑστέρημα̣” [ ± 11 ]..(.)[...... “δύν]α̣ται”
30	πλη\|‐ ρωθῆναι “δ̣υν[........]αυσασθαι τοῦ “ὑστερήματ̣[ος” ..........] λ̣έγ̣ο̣μ̣εν̣ [ὅ]τ̣ι̣ ὁ φαῦλος ἄν(θρω‐
31	π)ος \|
31	ὅσον ἐστὶν̣ [φαῦλος “οὐ] δύναται” σπουδαῖος γενέ[σθαι .......]..[...] “ἀριθμῆσαι ὑστέρημα”. \|	118
27	† τὸ εὑρεῖν καὶ παραγαγεῖν εἰς μέσον † [ca. ? “οὐκ ἔστ]ιν μνήμη τοῖς πρώτοις μετὰ τῶν
1	γενη[σομένων] \| εἰς τὴν ἐσχάτην” / ἡ̣ ”[μν]ή̣μ̣η̣” [κ]υρίως παρ[εληλυθότω]ν ἐστίν. οὐδεὶς δὲ τὰ ἐνεστῶτα λέγε‐
2	τ̣[αι μνη]\|‐ μονεύειν, ἀλλ α.[.......... ο]ὐ̣δὲ τῶν με[λ]λόν̣τ̣[ων] “οὐκ ἔσ̣[τ]ι̣ν̣” [.].[..].[.].ς ἐ̣ὰ̣ν δὲ
3	“οὐκ ἔστι̣[ν” αἴσ]\|‐ θησις οὐδὲ “μνήμη” [ ± 12 ]. ἐστιν “μνήμ[η]” η αἴσθ̣[η]σις παρεληλ[υθό]τος. τοῦτο
4	ο[ὖν ἐσ]\|‐	120
5	τιν, ὃ λέγει· τὰ παρελ̣[ηλυθότα πο]λ̣[λά] εἰσιν· πολλῶν δὲ αἴσθησις ἅμα οὐ γίνεται· ἡ δὲ
5	αἴσθη[σις] \| ἑνὸς καθ’ [ἑνὸ]ς̣ .[ ± 11 ].[?] λογισμῷ δὲ λαμβάνεται τὸ καθόλου. ἐπὶ γὰρ [..]...[...] \| καὶ̣ ἄλλον κ.[ ± 18 ] “γ̣ενομένω̣ν” ἀν(θρώπ)ων ἔλαβον τὸ καθόλου το..[.....] \| οὐ λέγω .[ ± 20 ] ἀλλὰ τῶν καθ’ ἕκαστα τῶν παρεληλυθότων τ̣[....] \| αἴσθησιν π̣[ ± 18 μ]ήπω ὑπαρξάντων ἀλλ’ ἐν τῷ μέλλειν ἐχόντων τ̣[....] \|
10	“οὐκ ἔστιν μ[νήμη” ± 14 ]ν̣ ὅ̣λως οὐ “γέγονεν” ἀρχὴ γὰρ “μνήμης” ἐστὶν αἴσθη[σισ][?] \| τῶν δὲ παρ̣[ ± 20 ] ἀλλὰ μόνη ἡ ἀρχὴ ἡ αἴσθησις. ἐπερ()· τί οὖν ἐστιν
11	ολ[.....] \|
11	τοῦτο οὖν ...[ ± 18 ]. ἐστιν μνήμη”, ἐπαύσαντο γάρ. καὶ διὰ τὸ πολλὰ ε.[.....] \| χομεν αυτ.[ ± 16 “τῶν] γενησομένων” οὔπω γὰρ αἴσθησις αὐτῶν̣ [“γέγο]νεν̣” .[.....] \| μαινόμενον̣ [ ± 15 ]α̣ι ὅτι “μετὰ τῶν γενησομένων” ἐν τῇ ε[ ± 13 ] \|	122
15	λέγομεν ειν[ ± 15 ] οὐδεὶς δὲ ἐν μείζοσιν “γεγενημένος” κ[ ± 12 μν]η̣\|‐ μονεύει τῶ[ν ± 15 ].μεν ῥητὰ τὸ “κάκωσ̣ι̣ς̣ [ὥρας] ἐ̣[πιλησμονὴν ποιεῖ τρυ]\|‐ φῆς” οὐ του.[ ± 17 ].ω.ας π̣....[ ± 26 ].[.....] \| ποτε ἀλλὰ τη[ ± 22 ] καὶ ἐν ἡμέρ[....] θ⟦.ν ⟧α. [...]..τι ακακ.ν ο̣υ[ ? ] \|	122
15	......[ ± 19 ]υτων “μνήμην” οὐκ ἔχει. \|	124
20	1,16abc ἐλάλησα ἐγὼ [ἐν τῇ καρδίᾳ μου τῷ λέγειν, ἐγ]ὼ ἰδοὺ ἐμεγαλύνθην καὶ προσέ[θη]κα
20	σοφίαν ἐπὶ πᾶσι̣ν̣. \| ἡ “καρδ[ία” ± 17 ]... ὁμιλίαν καὶ ὁτὲ μὲν ἄλλου λ[έ]γον[τ]ος ὁτὲ δὲ αὐτοῦ \| ἑαυτῷ [ ± 18 λ]έγῃ ὁ ἅγιος· “ἀκούσομαι, τί λαλήσει ἐν ἐμ[οὶ] κ(ύριο)ς ὁ \|
22	θ(εό)ς”. ἐν αυτ[.] \| .[ ± 23 ] ἡγεμονικῷ αὐτοῦ “κ(ύριο)ς ὁ θ(εό)ς” ἐστιν ὁ “λαλῶ[ν]” “ἐὰν πν(εῦ‐
23	μ)α τοῦ ἐξου\|‐ [σιάζοντος ἀναβῇ ἐπί σε, τόπον] σου μὴ ἀφῇς”. ἄλλος ἐστὶν ὁ “λαλῶν ἐν [τῇ] καρδίᾳ” οὐκ ἐπαι– \|
25	[ ± 25 ]..........[.]ε̣ν̣[.....].του νοῦ ἑαυτ.[.....]η “λαλεῖ ἐν τῇ καρ\|‐ δίᾳ” ε[ ± 20 ].εν γὰρ καὶ ἡμεῖς ἰδία̣ν ὁρμήν, κἂν λ̣[.....] ἀκούοντες πάλιν \| “λαλου̣[ ± 21 ] ἀνάκλασιν γὰρ ἡ γινομένη πρ[.....].ς ὁμιλία καὶ πε\|‐ παιδευ[ ± 19 ]⟦..ημ̣ασ ⟧ “ἐλάλησα ἐν τῇ καρδίᾳ μ[ου” τοῦτ]ο̣ ὅτι “ἐμεγαλύνθην” \| τα με.[ ± 18 ]. “εἶδον” τὸ “μέγεθος” τῶν περι[ ± 13 ] τοῦτο εἶπον \|
30	“ἐν τῇ κ[αρδίᾳ μου ± 12 ]ν̣ οὐ πάντως δὲ προφορικῷ λόγ[ῳ .....]νοιᾳ καὶ ὑπολήμψει. \| εἰσὶν γὰρ μ̣[ ± 20 ].ων μεγαφρονοῦντες δὲ ὅτι με̣[......].ν “ἐν τῇ” ἑαυτοῦ ο̣ὖ̣ν̣ \| “ἐλάλησα” ὅτι “ἐμ[εγα]λύ[νθην” ......] καὶ τὸ φάναι “ἐμεγαλύνθην” ου[......]. ‘μέγας εἰμί‘· οὐ \| ταὐτὸν γὰρ τὸ μεγα.[..]ν.[ ± 12 ]αλυνθαι”· προκοπή ἐστιν, “πρόσθ̣[εσις” δὲ καὶ π]ρόσλημψίς \|
28	ἐστιν τῶν πρότερον οὐκ ὄντων. \| 1, 16d [οἳ ἐγ]ένοντο ἔνπροσθέν μου ἐν Ἰερουσαλήμ. [ ± ? “π]ροσθεὶς σοφίαν” “γέγονα”	126
2	“ὑπὲρ τοὺς” πρὸ “ἐμοῦ” \| ”[β]ασιλεύσαντας”. οὐδὲ γὰρ ἐξ ἄλλου τινὸ[ς .......]ε.α εἶναι ...[?̣].ου “σοφός”. τάχα ἐν
3	ἔθνε\|‐ σιν ἄλλοις [εὑρ]εθήσον[τα]ι̣ [μ]ε̣ί̣ζ̣ονες̣ βασιλεῖς τοῦ Σολο[μῶνος]. τῶν μέντοι πρὸ \|
5	αὐτοῦ “γενομένων ἐν τῇ Ἰερουσαλὴμ” “μεμεγαλ[ ± 11 ] μὴ γὰρ λέγεις ὅτι τοῦ \| Δ[α](υὶ)δ πολλάκις αἱ τοιαῦτ〈α〉ι λέξεις ἕνεκα τοῦ μὴ ἐλαττ.[..........]ν̣αι κ[εῖ]νται. ὁπηνί\|‐ [κα] γοῦν “ἐκάθισεν ἐπὶ τὸν θρόνον τοῦ Δα(υὶ)δ” ο.[ ± 17 ]υ̣ντες καὶ ὕ\|‐ μνον ἀναπέμποντες τῷ θ(ε)ῷ ἔλεγον “μεγαλ[ύναι τὸν θρόνον τοῦ Σολο]μῶνος \| ὑπὲρ τὸν θρόνον Δα(υί)δ”, οὐχ ὅτι ἠδύνατο μεῖζον εἶν[αι ± 17 ].[?]αι “τὰ κρύ\|‐
10	φια τῆς σοφίας αὐτῷ δεδήλωται ὑπὸ τοῦ θ(εο)ῦ” κ[ ± 12 “θελήμα]τα τοῦ θ(εο)ῦ ἐποί\|‐ ει” “εὗρον γὰρ Δα(υὶ)δ τὸν δοῦλόν μου”, “ὃς ποιήσει πάντα τ̣[ὰ θελήματά μου”......] ἕνεκα του \|
10	... ἔλαττον μεγαλυνθαι εἴρηκαν τὸν τοῦ Σο̣λ̣[ομῶνος ](.)δ ὑπερβολι\|‐ κ[ὸς] δ̣έ ἐ[στι]ν̣ οὗτος ὁ τρόπος. ὅταν γὰρ λέγουσ[ιν ὅτι “τετειχισμέναι ἦσα]ν̣ πόλεις ἕως \| [τοῦ οὐραν]ο̣ῦ”, ὑπερβολὴν τοῦ ὕψους τῶν .[ ± 16 ]. βούλονται. \|	128
15	ο̣[ὐ γὰ]ρ̣ [οἷ]όν τέ ἐστιν “ἕως τοῦ οὐρανοῦ” π.[ ± 15 ].σαι ὁπότε οὐδὲ \| ..[...]ο.[?̣] θέλοντε[....]....[...]σχυσαν ..[ ± 15 ]κ̣αὶ ἐκεῖνο μὲν \| ....[?̣]τ̣α̣ι̣ ἀλληγο[ρ]ούμενόν ἐστιν. καὶ περὶ τ[ ± 19 “ἀ]ναβαίνουσιν \| τὰ κύματα [αὐ]τ̣ῆς ἕως τοῦ οὐρανοῦ καὶ καταβαίνου̣[σιν ἕως τῆς ἀβύσσου” ο]ὐδὲ δὲ “ἕως τοῦ \| ο[ὐ]ρανοῦ ἀ[ν]αβαίν[ο]υ̣σιν” οὐδὲ “ἕως τῆς ἀβύσσου κα̣[ταβαίνουσιν” ± 10 ] τοῦ βίου \|
20	τῶν ἀν(θρώπ)ων ”[θ]αλάσσης” ὀνομαζομένου τὰ “κύματ[α” ± 21 ]..ου ἐνίοτε \| “εἰς τὸν ο̣ὐρα[ν]ὸν” μετεωρίζει τοὺς ποιοῦντας αὐτα ον...[ ± 13 ](.)[...] καὶ εἰς τὸν \| ᾅδην “ἕω[ς τ]ῆ̣ς ἀβύσσου” οἱ φαῦλοι καὶ τὰ κατώτερα τῆς γῆ[ς ± 16 ](.) “βασιλευ\|‐
20	σιν οὐδεν.[..]ην ἐκείνου διδάσκειν; ὡς ἐν προφήταις κ̣α̣[ ± 23 ].. \| ἐν αἰσθη.[...] “μ̣έγα” ἐστὶν τὸ κατὰ “σοφίαν” “βασι̣λ̣[ ± 22 ] \|	130
25	“βασιλευ[.....]ν οὗτος δὲ γ̣ὰρ̣ [τὰ α]ἰσθ̣[η]τὰ ἃ λέγει ν[ ± 21 ].[..]η̣\|‐ τος εἶναι [.....]ε.ει. καὶ ἐὰν ὅλως θελήσῃς ἀκοῦσαι [ ± 16 ]λ̣[...]ς μόνος \| γὰρ ὁ Δα(υὶ)δ ἦ[ν ὁ “βα]σιλεύσας” πρὸ αὐτοῦ “ἐν Ἰερουσαλή[μ” ± 16 ἀλ]λ̣’ οὐκ “ἐν τῇ \| Ἰερουσα[λ]ή[μ”· “ἐβασί]λευσαν” οἱ κριταί, ἀλλ’ οὐκ “ἐν τῇ Ἰερου[σαλήμ” ± 15 ]κ̣αι ευρη.\| κο.[?̣]..[..... ἐκκ]λησίας “Ἰερουσαλὴμ” καλουμένης̣ [ ± 21 ]υ̣ς πρό\|‐
30	τερον αὐτ[....]ντας. οὐ μέγεθος ἑαυτοῦ οὖν .[ ± 20 ]ν τὸ “κατὰ \| τὸν ἔσω ἄν(θρωπ)[ον” καὶ] κατὰ τὸν “νοῦν”, ἀλλὰ μέγεθος [.........]....[....]. κατὰ τὸ ἄρχειν \|
30	τὸ ἐν σω̣[.......]ς. ἐπερ()· “ἐμεγαλύνθην” λέγει; οὐκ [..........]δ̣. [λ]έγει, ἀλλ’ ᾗ \|	132
29	“ἐκκλησιαστής” ..[ ± 46 ] \| συναγορευς.μ[ ± 46 ] \| αλλ ως αρχοντ.[ ± 46 ] \| “ἐμεγαλύνθην”.[ ± 46 ] \|
5	τηδευμα..ν.[ ± 46 ] \| νεας (.)κ̣α[ ± 52 ] \| και λεξ[ ± 52 ] \| πινακ[ ± 52 ] \| τες. \|
10	1,17a καὶ ἔδωκα [καρδίαν μου τοῦ γνῶναι σοφίαν καὶ γνῶσιν. ] \| ακουε..[ ±52 ] \| των βασ[ ±52 ] \| οτητος μ[ ±52 ] \| ραθη μεν.[ ±52 ] \|
15	ανεπιβ[ ±31 ].[?̣].ωσω[?] νενοήκασιν ἐνίοτε κ̣αὶ \| δυσφ[ ±22 ]..νει καὶ ἀσυνστροφῶς φράζουσιν ἀ̣λ̣λ̣[..]δ̣ε πρὸς τῷ \|
15	νοει[ ±22 ].ειν δύναται. τοῦτο γοῦν ἐστιν καὶ τὸ παρ[ὰ] Παύλῳ \| λεγόμ[ενον ± 17 ] “χαρισμάτων” τοῦ “πν(εύματο)ς” “λόγος σ[ο]φίας” καὶ “λόγος γνώ\|‐ σεως” [ ± 16 μό]νο̣ν̣ “λόγον” ἔχει τοῦ “γιγνώσκειν”, ὁ δ̣ὲ καὶ ἄλλοις διεξ[ι]έναι \|	134
20	τὰ ν[ ± 18 ]εν̣ος̣ ἐκεῖνος ἔχει “λόγον σοφίας”. ἀμέλει γοῦν καὶ ἐν π[α]ροι\|‐ μί̣[αις ± 18 ]ετάχθησαν “καὶ ἐξέτεινον λόγους καὶ ο̣ὐ̣ προσείχετε” [..]ω \| [ ± 22 ] βουλη[?̣], καὶ μεθ’ ἕτερα λέγει “καὶ ἐξέτεινον λόγους καὶ οὐ προσ‐
22	είχετ[ε”][?] \| δι̣[ ± 19 ]και “γνώσεως” αὐτη[. “γ]ι̣γ̣νώσκων” οὐ πά̣[ν]τως καὶ δι̣εξ̣ι̣έ̣[να]ι \| καὶ α.[ ± 19 ]ται τὰ “γνωσθέντα”. ὁ δὲ “σοφίαν” ἔχ[ων κ]αὶ τοῦτο ποιεῖ. δυ[ν]α\|‐
25	τὸν κ[ ± 19 ] κατὰ τὸν ὁρισμὸν αὐτῆς ἐπιστημ.[..] θείων καὶ ἀνθρωπί\|‐ νων [ ± 19 ]. “ἀνθρώπινα” ἐπιστάμενος κα[.... “θ]είων” ἔχων “γνῶ̣σιν” \|
25	κα̣[ ± 14 “γιγνώ]σκει” μόνον. \| 1,17b παραβολὰ[ς καὶ ἐπιστήμην ἔγ]νων ἐγώ. “ἐγὼ” ὁ ταῦτα απ.[.....]ν, “ἐγὼ” ὁ “ἐκκλησιά\|‐ ζων” ὑπερ [ ± 14 ] τὸν “λόγον” τοῦ “ἐκκλησιαστοῦ”. καὶ λ[έγει ὅ]τι “παραβολὰς καὶ \|	136
30	ἐπιστήμην [ἔγ]ν̣[ων” .......].ι ἵνα ἀπὸ τοῦ εὐαγγελίου τὴν διάθ[εσιν] λάβωμεν \|
30	[ ± 44 ]αι ἀκούων σαφηνί– \| [ ± 44 ] “ἔξω” τυγχάνων αὐτὸ του– \| [ ± 44 ] “σκιᾶς” τοῦ “νόμου” ἀκου– \| [ ± 38 “παραβο]λὰς ἔγνων”. “παραβο– \|
5	[ ± 44 ]. περ̣[ὶ] τῆς αἰσθητῆς \| [ ± 50 ] “ἔσω ἀν(θρώπ)ου” \| [ ± 50 ]εναι κατὰ \| [ ± 50 “γ]ν̣ῶσις” ἡ τῶ̣ν \| [ ± 50 “μ]αταιότητα” \|
10	[ ± 50 ]υ̣ μην οἱ δὲ λό̣[γο]ι̣ \| [ ± 50 ] “μάταια διώκουσιν” \| [ ± 50 “ἔδωκ]ε̣[ν] ὁ θ(εὸ)ς τοῦ περισπᾶ\|‐ [σθαι ± 45 ]. ἐκφέρειν αὐτοῦ \| [...]....[?̣]γ̣α̣ρ̣[..].[ ± 32 ]. ἐν ταῖς “παραβο\|‐
15	[λαῖς” ...]..[........].ε̣τ̣ερον δὲ και .[...]..[ ± 17 ]“ἐ[πι]στήμη”. ἐπερ()· [......]τ̣η̣μ̣[....]..[.]. “ἐγώ” ὁ ἄλλος παρα.[ ± 19 ] τινα̣. εἰ γὰρ \| [......]..εν.[....... γ]έγονα διὰ τοῦτο ε...[ ± 20 ]ο̣υ̣τω [?̣] το \| [......].ν. \| 1,17c [ὅτι καί γ]ε τοῦτό ἐστιν [προαίρε]σις πν(εύματο)ς. ὧδε ἡ “προαί[ρεσ]ι[ς	138
19	±16 ]εται καὶ τὸ \|
20	”[γν]ῶ̣ν̣α̣ι̣ παραβ[ολὰς κα]ὶ ἐπιστήμην” “προαίρεσις” [?̣?̣] κ̣α̣[ ± 15 “π]ν̣(εῦμ)α” ὁτὲ μὲν \| [τὴ]ν γνώμην ση̣[μα]ί̣[ν]ε̣ι̣ ὁτὲ δὲ τὴν ψυχήν. επ̣[...].[ ±18 ].ζηται \| .[..] αὐτεξούσιον [. ἐπι]μ̣ελητῶς αὐτὰ ἐδέξατο. \| 1,18a [ὅ]τι ἐν? [πλ]ήθει σοφί[ας πλῆθ]ος γνώσεως.
23	τ̣ῷ γὰρ “πλή[θ]ε[ι]” τ̣η̣[ ± 18 ]σ̣ε̣ω̣[...].ι. \| .[.]επ̣ι̣ [π]λειον[...]η “γνῶσις” πολλάκις ἵστατα[ι] [?̣]μ̣ε .[ ± 16 ].ο̣υμην \|
25	[?]..ειν δυν[.....] “πλῆθος” δὲ τῆς “γνώσεως” [.]..[ ±18 σ]οφὸς καὶ νοεῖ \| καὶ διεξοδεύει [....]...ι̣ καὶ εἰσάγει ἄλλους εἰς [.]η̣[ ±18 ]π.ν καὶ τε\|‐ λειωσιν.(.) [.......]..στρέφει τοῦτο “ὅτι ἐν πλήθε[ι ± 19 ]. ὑπο\|‐ δεέστερον ε.[.......].. “γνῶσις”. τὰ ἴσα γὰρ προστ̣[ ±19 ]σ̣τρεφον\|‐
25	τα πρός τί εἰσιν [......] πρὸς τὸ μικρὸν λέγεται .[ ± 17 ].[?̣]τ̣α \|	140
31	..............................................
1*	[ ±44 ].υ̣χ̣[..].ορ....... \|
2*	[ ±33 ]α̣ι̣ δυστυχίας νικᾷς καὶ .[?̣]..ας \|
3*	[ ±26 παρ]άδειγμα λαβεῖν ὅτι [π]ρότερον ουκ....ντα \|
4*	[ ±26 ]...η μεν πρὸ τούτου κ̣αὶ ε[ἰ π]ρ̣ο̣σ̣θ̣ήκ̣η̣ν λαβοι[?̣]\|
5*	[ ±24 ]ο[?̣]λ̣ην πρὶν αὐτὴν λάβω. \|
6*	2,1b [?][καὶ ἰδὲ ἐν ἀγαθῷ][ ± ? ].. ἐστιν τὸ “ἀγαθόν”. οἱ γὰρ τὴν φύσιν τοῦ ἀληθῶς “ἀγαθοῦ” \|
7*	[ ± 18 ]..τα ἐκτὸς ἡγοῦνται “ἀγαθὰ” καὶ περιμάχητα οὐκ εω– \|
8*	[ ± 18 τ]οιαύ̣τ̣η αἵρεσις οἷον τὸ κάλλος ερι.(.)[..]ως “ἀγαθὸν” ι̣ς̣ εὐμορφίαν \|
9*	[ ± 18 ]τα σωματικὰ τὰ ἐκτός. ἐκ τῆς γὰρ π[εί]ρ̣ας τού̣των ἔννο̣ια \|	142
10*	[ ± 18 ]..το̣ δοκοῦν “ἀγαθόν”; τὸν τὰ “μάται[α] δι̣ώ̣κ̣ε̣ι̣ν̣” [?] δοκουν[..]..[?] \|
11*	[ ± ?
12*	[ ± 20 ]. ἔδειξεν ὅτι οὐ περὶ τῶν κυρίως “ἀγ[αθῶν” λ]έ̣γει, ἀλλὰ τ̣ῶ̣ν̣ \|
13*	[ ± 20 ].ν ἀναγωγὴν ἔχει ταῦτα. ἐ̣ὰ̣ν .[.....].μεν αὐτὰ κα– \|
14*	[ ± 18 λα]μβάνομεν δὲ αὐτὸ καὶ ἑτέρως ε.[.....].υσματων \|
15*	[ ± 20 ].. σῶμα Χ(ριστο)ῦ” λέγεται χρ..[......] κεφαλὴ αὐτῷ \|
16*	[ ± 20 ]ν λέγω καὶ ἐγὼ περὶ ἐμαυτοῦ [..] ἐπέστησα καὶ “ἔγνων” \|
17*	[ ± 20 ] περὶ τοῦ σώματος λέγω ε[......]εστηκα καὶ \|	144
32	..............................................
1*	γελοι.ς̣ ......[...]...[.......]..[ ± 30 ] \|
2*	βέβαιον κ̣α̣ὶ̣ οὐ στάσιμον εἰ̣ κ̣α̣ὶ̣ [τ]ῇ̣ “ε[ὐ]φρο̣[σύ]νῃ” τῇ καταλλήλῳ “τῷ γέλωτ̣[ι”.........] \|
3*	[ ± 11 ]..[....].ν... δ̣ιὰ “τί ποι.[ ± 30 ] \|
4*	....[...]ιν̣ ο̣ὕ̣[τω τ]ὰ̣ ῥη[τ]ὰ̣ λάβωμεν τὰ περ..[ ± 28 “ἀρ]\|‐
5*	θήσονται βω[μοὶ] το[ῦ] γέλωτος, ἁμαρτήμα[τα] το[ῦ Ἰσραήλ” ± 19 ] \|
6*	“βωμοὶ τοῦ γέλ[ω]τός” εἰσ[ι]ν. ὥσπερ εἰσὶν θεοποιουν[ ± 23 ] \|
7*	“ὧν ὁ θ(εὸ)ς ἡ κο[ι]λία”, οὕτω καὶ οἱ τὸν “γέλωτα”, τουτέστι[ ± 17 ἀνθρώ]\|‐
8*	πινα πράγματα” θεοποιοῦσιν τὸν “γέλωτα” καὶ “βωμ[ ± 23 ] \|
9*	διεξερχόμεν[ο]ι ὥσπερ χαριστηρίους λόγους του̣[ ± 23 ] \|	146
10*	(.)ε... λεγ..[..](.). “β̣ω̣μου .....ε.....ιοι̣ οὗτοι δε.[ ± 23 ] \|
11*	δυνατὸν δ̣[ὲ καὶ] πρὸς τὸ ῥητὸν ο[ὕ]τως αὐτὸ λαβ[εῖν ± 20 ] \|
12*	εἰς τοῦτο .[....]. ὥστε “δαμάλεις ποιῆσαι” τα.[ ± 23 ] \|
13*	ὅτι ὁ ἐκ “χρυ̣[σοῦ” “π]εποι〈η〉μένος” “μόσχος” δ.[ ± 23 ] \|
14*	ἐστιν [......]ε.ι μᾶλλον τοῦτον τὸν [ ± 23 ] \|
15*	παζοντες [....]υ̣σονται μετὰ ταῦτα “οὐαὶ” γὰρ [ ± 23 ] \|
16*	τουτέστιν οἱ νῦ[ν ἡ]δονὴν θηρεύοντες καὶ ἐπαυ[ ± 23 ] \|
17*	μετὰ ταῦτ̣[α ....].αι..ν ἐνταῦθα ἀποταξ.[ ± 23 ] \|
18*	“γελάσει” τὸν̣ [ἀληθι]νὸν “γέλωτα”, τὴν “χαρὰν π[ ± ? ] \|	148
33	2,3ab καὶ κατεσκεψάμην εἰ ἡ καρδ[ί]α
1	μου ἑλκύσει ὡς οἶνον τὴν σάρ[κα] μ̣[ου]. “ἡ̣ κ̣[αρδί]α̣ μου” \| ὁ̣ νοῦ̣ς ἐστιν· εἰ ἐπισπᾶ[τ]αι “τὴν σάρκα” οἵα “οἶνον” “εὐφρ[οσύ]ν̣η̣ς̣” ποιητ̣ι̣[κὸν], “εὐ\|φ̣ρ̣α̣ί̣νε‐
3	ται” ἐπὶ τῇ “σαρκὶ” ὡς ἐπὶ “οἴνῳ”. καὶ οὕτως ὅτι—ἐπεὶ οὐ μόνον “εὐφρ[αίνει ὁ οἶ]ν̣ο̣ς̣ \| κ̣α̣ὶ̣ ἱλαρ̣ύ̣νει” ἀλλὰ καὶ ἐξίστη‐
5	σιν καὶ παραφροσύνην ἐργάζε[τα]ι “κα[ρδίασ”—“κατ]εσκε\|ψά‐
5	μην εἰ ἡ σάρξ μου ἕλκ̣ε̣ται ὡς οἶνος” ὑπὸ τῆς “καρδίας”. λ̣έ̣‐ [γει] γάρ· “ὑ[πωπιάζω μου] τὸ \| [σῶ]μ[α] καὶ δουλαγωγῶ̣”.
6	“ἕ̣λ̣κει ὡς οἶνον τὴν̣ 〈σάρκα〉” ὁ “ὑ[π]ωπιά[ζων τὸ σῶμα] καὶ \| δουλαγωγῶν” καὶ “τὴν νέκρωσιν τοῦ Ἰ(ησο)ῦ ἐν τῷ σώμ[ατ]ι τῷ ἑα̣[υ]τοῦ π[εριφέρων”. τὴ]ν \| “σ̣[άρ]κα” “ἑαυτοῦ”, παρεκ‐
8	[τι]κ[ὸ]ν̣ καὶ ποιη[τ]ικὸν “εὐφροσύ[νη]ς̣” “οἶνον”, κ[.].[..
8	....]. ὁ δὲ \| “ἐ̣ν̣ σα̣ρκ̣ὶ̣ ὢν” [κα]ὶ̣ [τὰ “φρονή]μ̣ατα” κ[αὶ] τὰ	150
10	“ἔργα τῆς σαρκὸς” ἐνεργῶν, ο̣ὗτος ε.[.....].[.] “ἑ̣λκυ\|..[..
10	... .....].[..... .....]..ν̣.. τ̣ὴ̣ν “καρδίαν” “φιλήδονον μᾶλ‐ λον [ἢ] φ̣[ιλόθ]ε̣\|[ον” ....]ω̣[..... ..... .....].[.]τ̣α̣ι̣. μὴ πάντως τοῦτο τὸ σῶμα τὸ αἰσθητὸν [λέ]γ̣ω \| [..... ....
12	. ..... ..... ..... .. “π]ρο̣α̣ίρεσιν”, περὶ ἧς γέγραπται· “ἐγὼ δὲ σὰρ[ξ ὑμῶν] εἰμι” \| [..... ..... ..... ..... ....
13	“οἱ δὲ] ἐν σαρκὶ ὄντες θ(ε)ῷ ἀρέσαι οὐ δύνανται”. οὐ περὶ ταύτης τῆς \| [“σαρκὸς” ..... ..... ..... ..... ..... .....]
15	..[..... ..... ..... ..... ...]..θ̣ε̣ \| [.......].[......].
15	[..... ..... .....]...[.]πιν.[..... ..... .....]. [ἐπε]ρ̣()· [....].. κ̣α̣ὶ̣ \| τῇ “σαρκὶ” ἀποδίδοται, οὐ τῷ
16	“οἴνῳ”;
16	οὐ τῷ “οἴνῳ” λέγω, ἀλλὰ τῇ “καρδίᾳ” οἵα “οἶνον ἕλκει τὴν \| σάρκα”. καὶ τοῦτο δέ; μὴ γὰρ τὴ[ν] ξηρὰν τροφὴν “ἕλ‐ κειν” λέγεται, 〈ἀλλὰ〉 τὴν ὑγράν· ἀνιμᾶται \| γὰρ αὐτήν. διὰ
18	τοῦτο τῇ “ἕλκει” κέχρηται λέξει. καὶ τοῦτο δὲ ἰστέον ὅτι οἱ πίνοντες ἢ ἐσθίοντες \| ἐνίοτε τὰ αὐτὰ διαφόρως δέχονται αὐ‐
20	τῶν τὴν ἀνάδοσιν. ὁ μὲν πίνει “οἶνον” \| καὶ εἰς κόρον καὶ	152
20	μανίαν ἀναδίδοται, ὁ δὲ εἰς διάχυσιν καὶ ἱλαρότητα. “οἶνος εὐφραίνει \| καρδίαν ἀν(θρώπ)ου”, “οἵδε γὰρ σιτοῦνται σῖτα ἀσεβείας καὶ οἴνῳ παραν[όμ]ῳ μεθύσκονται” \| —οὐκ εἶπεν “εὐ‐
22	φραίνονται”—, “οἱ μεθύοντες νυκτὸς μεθύουσιν”, οἱ ἐν ἀγ‐ νοίᾳ ὄντες τῶν πρα\|γμάτων καὶ τοῦ φωτὸς μακρ[ὰ]ν ὑπάρχον‐
23	τες. \| 2,3c καὶ καρδία μου ὡδήγησέν με ἐν
24	σοφίᾳ.
25	“σοφίαν” ἐνταῦθα οὐ τὴν θεόπεμπτον λέγει, περὶ ἧς \| Ἰά‐
25	κωβος λέγει· ”〈εἰ〉 λείπεταί τις ὑμῶν σοφίας, αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος [θ](εο)[ῦ π]ᾶσιν ἁπλῶς \| καὶ δοθήσεται αὐτῷ.”
26	περὶ ἧς πάλιν γέγραπται ὅτι “ἀπὸ προσώπου τοῦ [κ(υρίο)υ γν]ῶ‐ σις καὶ \| σύνεσίς” ἐστιν. οὐ̣ περὶ ταύτης οὖν, ἀλλὰ τῆς “ἀν‐ θρωπίνης σοφίας” [.....]. περὶ πάν\|των τῶν ἀγαθῶν φαμεν
28	τῶν περὶ ψυχῆς ὅτι τὰ μὲν κτητά ἐστιν ἐξ ἡμ[ετ]έ[ρ]ας σπου\|‐ δῆς καὶ “προαιρέσεως”, τὰ δὲ θεόδοτα καὶ χορηγούμενα “ἄνω‐
30	θεν”. “ἔστιν” γὰρ “σοφία \| ἐπίγειος, ψυχική, δαιμονιώδης”.	154
34	αὕτη “ἀνθρωπίνη σοφία” ἐστίν· ἐκ κατορθώματος \| “ἀνθρωπ[ί‐
1	νο]υ̣” λ̣ο̣γισμοῦ γίνεται ἡ “σοφία” αὕτη. αὕτη οὖν, φησίν, ἡ “ἀνθρωπίνη σοφία” “ἐμοῦ” \| οὖσα, [οὐ]κ “ἐμοῦ” τοῦ “σ[ο]φοῦ”,
2	οὐκ “ἐμοῦ” τοῦ θεοσόφου, ἀλλ’ “ἐμοῦ” τοῦ “ἀν(θρώπ)ου” τοῦ ἐπιβάλλοντ[ο]ς \| τοῖς “π[ράγμα]σιν” τοῖς “ἀνθρωπίνοις” “πο‐ νηρὸν” ἔχουσιν “περισπασμόν”, αὕτη οὖν “ὡδήγη\|σέν μ[ε”.....]
4	“κα[ρ]δ[ί]αν μου ὡδήγησεν” αὕτη ἡ “σοφία”.
5	ἐπερ()· καταλλήλως τῇ “σοφίᾳ” τὸ “ὡδήγη\|σεν”;
5	[....“ὡδήγ]ησέ̣ν̣ με” περὶ τὰ “ἀνθρώπινα” ἐν πᾶσιν. ἐκεῖ μὲν καθόλου περὶ τῶν “πνευ\|ματι[κῶν”. λέγετ]αι ἐν [πρ]ώτῳ ψαλμῷ περὶ τοῦ μακαριζομένου ἀνδρός· “καὶ πάντα, ὅσα \| ἐὰν π[οιῇ,
7	κατευο]δωθήσεται.” ἐνταῦθα ὁ “κατευοδούμενος” ἐν τοῖς “ἀν‐ θρωπίνοις” σπου\|δάσμ[ασιν “ὁδη]γο̣υμένην” ἔχε̣[ι τὴ]ν “καρ‐
8	δίαν ἐν σ[ο]φίᾳ”. ἵνα καθόλου αὐτὸ λάβωμεν· \| τὰ μ̣ὲ̣[ν ἐ]ξ̣ [ἑ]αυτῶν ἔχομεν,
9	ᾗ ζῷά ἐσμεν, τὰ δὲ ἐκ σπουδῆ[ς ἡμ]ε[τ]έ[ρ]ας, τ̣ὰ̣ δὲ θεόπεμπ‐
10	τα. \| τὸ θέ[λη]μ̣[α] καθόλου ἔχομεν· οὔπω λέγω ὅτι ἀγαθὸν ἔ̣[χομ]ε̣ν̣. ὅτα[ν] ἡ θελητικὴ ἡ\|μῶν δύναμις ἐκεῖνα σπουδάζῃ
10	κατορθο̣[ῦ]ναι̣ [..... ..... ...]νκ[......] \| κατασκευάζει	156
12	θ(εο)ῦ, καλὸν γέγονεν τὸ θέλημ[α ..... ..... ..... .]..[.. .... θέλη]\|μα̣ α̣ὐτοῦ. ὅταν δὲ τὰ ἄλλα οἷ̣ο̣ν θελήματα πο[..... ..... ..... ..... .....]\|..πη[..... ..... ..... ..... .....
15	..... ..... ..... ..... ..... ...]\|μ̣α̣ ἵν’ οὕτ̣ω̣.......[...]
15	ψ̣ε̣κ̣τ̣ο̣ν̣ η και τ̣.....[...].[.].[..... ..... ..... ..... ..] \| καὶ ἐπὶ τῶν αἰσθήσεων δὲ τὸ αὐτό ἐστιν· δεῖ ὄψιν ἔχειν, ἵν’ οὕτω τις ἢ ἀγαθῶς ἢ κακ[ῶς] \| αὐτῇ χρᾶται.
17	ἐπερ()· τί; ἄτοπον ἕπεται, ἐὰν ἡ “σοφία” ἐκείνη “γνῷ”
17	[τὰ] αἰσθητὰ ταῦτα ὅτι “μάταιά” εἰσιν; ἀλλὰ \| νῦν εἰσάγεται πρόσωπον σπουδάζον περὶ πάντα τὰ τρυφηλά· καὶ τὰ περὶ “ὀφθαλμούς”, \| περὶ “ὦτα”—“ᾄδοντος”
19	γὰρ καὶ “ᾀδούσησ”—, περὶ κτῆσιν τὴν περὶ αἰώρησιν οἷον
20	“φυτείασ”—“κο\|λυμβήθρασ”—, ἔστω ὡς πρὸς τὸ ῥητὸν λεγό‐
20	μενα ταῦτα. ὅταν ἀναγωγὴ λέγηται, ῥητέον \| περὶ τῆς “σοφίας” [τ]οῦ
21	“σοφοῦ”, καθ’ ἣν “σοφός” ἐστιν. καὶ ὥσπερ τὸ ἅγιον πν(εῦμ)α ὁτὲ μὲν ἀπὸ τοῦ \| χορηγοῦντος ὁτὲ δὲ ἀπὸ τοῦ εἰληφότος ὀνο‐
22	μάζεται πν(εῦμ)α Δανιήλ, πν(εῦμ)α Ἰσαΐου, εἶτα πν(εῦμ)α \| θ(εο)ῦ, οὕτω δύναται καὶ ἡ “σοφία”—ἡ μεγάλη, ἡ θεόπεμπτος,
22	ἡ ἐπιστήμη “θείων καὶ ἀνθρω\|πίνων καὶ τῶν τούτων αἰτιῶν” ‐	158
25	ὁτὲ μὲν τοῦ θ(εο)ῦ ὁτὲ δὲ τοῦ εἰληφότος· ᾗ μὲν χορηγεῖ\|ται,
25	τοῦ θ(εο)ῦ ἐστιν· ᾗ δὲ ἐδέξατο αὐτὴν αὐτός, ᾧ κεχορήγηται,
25	καὶ μετέσχεν αὐτοῦ χρηματίζει. \| 2,3d καὶ τοῦ κρατῆ[σαι] ἐπ’ εὐφ[ρ]οσύ‐
26	νῃ. ταῦτα, ἐφ’ ἃ “ὡδήγησέν με ἡ σοφία”, “κρατῶ ἐπ’ εὐ\|φροσύ‐
27	νῃ”.
27	[..].[..].αι αὐτὰ ἑκατέρως πάλιν λάμβανε καὶ ἐπὶ τῶν κυρίως ἀγαθῶν καὶ \| ἐπὶ τῶ[ν] ἀδιαφόρων. \| 2,3ef ἕως οὗ ἴδω ποῖον τὸ ἀγαθὸν τοῖς
29	υἱοῖς τοῦ ἀν(θρώπ)ου, ὃ ποιήσωσιν ὑπὸ
29	τὸν ἥλιον. \|
35	οὐκέτι ὧδε τὸ μέγα καὶ θεόπεμπτον ἐκλαμβάνομεν, ἀλλὰ “τ[ὸ τοῖς] ἀν(θρώπ)οις ἀγαθόν”, \| τὸ περὶ τὰ ἐκτὸς καὶ σωματικά. τοῦτο γὰρ διεῖλεν ἡμῖν ὁ λόγος σημα[ίνω]ν̣ ὅτι τὰ μὲν \| “πρόσ‐
3	καιρά” ἐστιν, τὰ δὲ “αἰώνια”. καὶ ἔστιν τις ἐραστὴς τῶν “προσκαίρων”. ο̣[ὐ] καθάπαξ \| οὖν τὸ “ἀγαθόν”, ἀλλὰ “τοῖς
4	υἱοῖς τῶν ἀν(θρώπ)ων, ὃ̣ ποιήσωσιν ὑπὸ τὸν ἥλιον”, οὐχ [ὑπε]ρ̣‐
5	κοσμίως, \| οὐκ ἀνωτέρω τῶν φαινομένων. 2,3g ἀριθμὸν ἡμερῶν ζωῆς αὐτῶν.	160
6	τούτων δὲ οἱ μὲν “πολυχρόν[ι]οι”, ο[ἱ δὲ “ὀλι]γοχρόνιοί” \| εἰσιν. καὶ τοῦτο πάλιν θείᾳ κρίσει γίνεται· προνοίας ἔργον ἐστίν̣. [οὕτω κα]ὶ̣ ἐν τῷ \| βιβλίῳ αὐτοῦ τούτου τοῦ “σοφοῦ”
8	τῷ ἄλλῳ τῷ γεγραμμένῳ αὐτοῦ “σοφ̣[ίᾳ” λέγετα]ι̣ περί τινος· \| “ἡρπάγη· ἡ κακία ἀλλάξει σ[ύν]εσιν αὐτοῦ ἢ δόλος ἀπατήσει
10	ψυχὴν αὐτοῦ” [....] ἐν τῇ \| νε[ό]τητι σπουδαῖός ἐστι̣ν, ἀ̣φ‐
10	α̣ί̣ρε̣μα δέ. οὐ μάτην δὲ τοῦτο γίνεται, ἀλλ[ὰ θείᾳ] κ̣ρίσει \| [......]ν̣ εἶναι τ̣[έλος] ζ̣[ω]ῆ̣ς τῆς ὠκυμόρου ἄριστον. καὶ λέ‐ γει· “μήποτε κ[α]κ̣[ία] ἀ̣λ̣λάξει \| [σύνεσι]ν̣ αὐτ[ο]ῦ ἢ δό‐
12	[λος] ἀ̣[πατήσει] ψυχὴν αὐτοῦ”. τὸ “μήποτε” οὕτως ἄκουε διὰ̣ τὸ ἐν\|[δεχόμ]ενον καὶ̣ [καθ’ ὃ ἐν Ἰερ]εμίᾳ ὁ̣ θ(εὸ)ς λέγει· “ἴσως ἀκούσονται”. ἆρα γὰρ οὐκ ᾔδει, εἰ \| [“ἀκούσ]ονται”
14	ἢ οὐ .[......]ς̣ οὐκ ἔχ[οντ]ε̣ς̣; ἀλλὰ τ̣ο̣.[......].[.. τ]ῆ̣[ς
15	“π]ρ̣ο̣[αιρ]έ̣σ̣εως” \| σημαίνει διὰ τοῦ “ἴσως ἀκούσονται”. οὐδέπο〈τε〉 γ̣ὰρ ἐ̣π̣ὶ τῶν ὡς ἐπὶ τὸ πλ〈έον〉 \| .. ἐπ’ ἔλαττον	162
16	τὸ ἴσον λέγεται ἀντὶ τοῦ ὁπότε {ρ} ἔτυχεν. ἐπερ()· τὰ ὑπὸ τῶν προφητῶν \| καὶ ἀποστόλων γενόμενα οὐχ
17	“ὑπὸ τὸν ἥλιον” γέγονεν; ἐὰν ὡς ἀποστόλοις λέγῃς, οὐκ εἰσὶν \| τῶν “ὑπὸ τὸν ἥλιον”·
18	“ἐν οὐρανοῖς” γὰρ ἔχουσιν “τὸ πολίτευμα” καὶ “θησαυρίσαντες ἐν \| οὐρανοῖς ἐκεῖ τὴν καρδίαν ἔχουσιν”. ἐὰν δὲ τὰ “ἀνθρώ‐
20	πινα” αὐτῶν λάβῃς, τῶν \| “ὑπὸ τὸν ἥλιόν” ἐστιν. \| 2,4ab μεγαλύνω ποίημά μου, οἰκοδόμησά
21	μοι οἴκους. (2,4a) “ἐμοῦ” τοῦ “ἀν(θρώπ)ου” “ποίημα ἐμεγά\|λυνα”. ἐμὸν
22	“ποίημά” ἐστιν τὸ περὶ οὗ μέλλω εἰπεῖν· “ἀνθρώπινόν” ἐστιν θέλη\|μα. πάλιν ὁμοίως· εἰ “ἀνθρώπινον” θέλημα οὕτω λαμβά‐
22	νεις ὡς διδόμενον \| “ἀν(θρώπ)ῳ” θεόθεν, οὕτω λέγεται ἐπαι‐	164
25	νετῶς “ποίημα” τοῦ “ἀν(θρώπ)ου”, οὐ θηρίου “ποίημα”, \| οὐ
25	κτήνους, οὐκ ἐξηγριωμένου τινός, οὐ δαίμονος. ἐὰν δὲ πάλ[ιν τ]ὰ “ἀνθρώ\|πινα” οἷον τὴν “κτῆσιν”, τὴν “φυτείαν” τῶν “ἀμ‐ πελώνων”, τὴ[ν τῶ]ν “οἴκων” \| “οἰκοδομὴν” ἄλλως ἀκούεις ὧδε
27	τὸ “ἀν(θρώπ)ου” θέλημα.
27	2,4b οἰκοδόμησά μοι [οἴκ]ο̣υ̣ς̣. ἰδίωμά \| ἐστιν τῇ Σύρων φωνῇ τὸ ‘οὕτως ἐλάλησάν μοι‘,
28	‘ἐσπούδασάν μοι‘. κ[α]ὶ εἰ μὲν \| θέλεις 〈“οἴκουσ”〉 εἶναι τὰς ἐπαινετὰς
36	πράξεις, ἑκάστη “οἶκός” ἐστιν τοῦ ἔχοντος. οἱ τοὺς \| Ἰ(η‐
1	σο)ῦ “λόγ[ου]ς ἀκούσαντες καὶ ποιήσαντες” “ἐπὶ τὴν πέτραν οἰκοδομοῦσιν \| τοὺς θεμελίους”. καὶ ἐπειδὴ ἡ καθόλου ἀρετὴ μία ἐστίν, ὁ ταύτην σπου\|δάζων ἕνα “οἶκον οἰκοδομεῖ ἐπὶ τὴν πέτραν” “καταβαλλόμενος” αὐτῆς τὴν \| “οἰκ[οδο]μήν”, τὸν ἀρ‐
4	ραγῆ τοῦ θ(εο)ῦ λόγον, τὸν Χ(ριστὸ)ν αὐτόν. ἐὰν δὲ εἰς τὰς
5	κατ’ εἶδος \| ἀρε[τ]ὰ̣ς σκοπῇς—, ἑπεὶ ἑκάστη εἶδός ἐστιν τοῦ κατορθοῦντος, πληθυντι\|κῶ̣[ς λέγ]ει τοὺς “οἴκους οἰκοδό‐ μησά μοι”. οὐ πάντες οἱ τὰ “ἀνθρώπινα” \| σπο[υδάσ]ματα πε‐
7	ριέποντες καὶ μεταδιώκουσιν “οἴκου” “οἰκ〈οδομὴ〉ν” αὑτῶν \|
7	κα̣ὶ̣ τ̣[ὴν “κτῆσ]ι̣ν”, ἀλλὰ μόνον τὴν χρῆσιν. ἐπεὶ οὖν ὁ λέγων ταῦτα οὐχ ὁ τυχών ἐστιν, \| ἀ̣λ̣[λ’ ὁ ἀ]κριβωμένην ἔχων νόησιν	166
9	παρὰ τοὺς ἄλλους πολλοὺς ἀν(θρώπ)ους, λέγει περὶ ἑαυτοῦ \|
10	τ̣α̣ῦ̣τ̣α̣ ὅτι “ἐμεγάλυνα ποίημά μου” ὡς “ἀνθρώπινον”. ἔνιοι δὲ οὐδὲ αὐτὸ τοῦτο \| ἴσασιν, ποῖον θεϊκὸν “ἀγαθόν” ἐστιν καὶ
11	ποῖον “ἀνθρώπ[ιν]ον”. \| 2,4c.5a ἐφύτευσά μοι ἀμπελῶνας, ἐποίη‐
12	σά μοι κήπους καὶ παραδείσους. καὶ “ἀμπ[ελῶ]\|νας” πολλάκις αἰσθητῶς εἶχε ὁ “σοφός”, ἀλλ’ οὐ τῷ α̣ὐ̣τῷ τρόπῳ. ἔλε̣[γ]ον [.......]\|με[.]...[. “Ἀ]β̣[ρ]αὰμ
14	πλ̣ούσιος̣ ἦν”, οὐ δεδούλωτ〈αι〉 δὲ τῷ [π]λούτῳ· εἰ γὰρ τὸν
15	κ[ληρονό]\|μο̣ν̣ προσέφερεν [ἀ]παιτηθεὶς ὑπὸ τοῦ̣ θ(εο)ῦ θ̣υσ̣ί̣‐ [α]ν̣, [πο]λ̣λ̣ῷ̣ [π]λ̣έον τὰ̣ χρ̣[ήματ]α̣. \| ἄλλοι δὲ θέλουσιν μᾶλ‐
16	λον ἀποθανεῖν ἢ ἀφαιρεθῆ̣ν̣α̣ι̣ π̣[λο]ύ̣τ̣[ω]ν̣· π̣ο̣λλ[άκ]ις γοῦν \| ἠκούσαμεν ὅτι σπάσαντος πλοίου ἔμεινάν τινες συναποθανεῖν θέλοντες τοῖς χρή\|μασιν. \| 2,5b καὶ ἐφύτευσα ἐν αὐτοῖς ξύλον
19	πᾶν καρποῦ.
19	τὰ μὲν τοῦ ῥητοῦ φανερά ἐστιν. \|	168
20	τὰ δὲ ἐπ[ὶ] τῆς ἀναγωγῆς ἴδωμεν. οἱ γενάμενοι “κλήματα τῆς ἀμπέλου τῆς \| ἀληθινῆς” καὶ αὐτὸ τοῦτο “ἄμπελος καρπο‐ φόρος” γενάμενοι ἐπὶ τῷ φέρειν καρπὸν \| θεῖον, οἰνοφόρον,
22	“εὐφραίνοντα καρδίαν ἀν(θρώπ)ου” “ἀμπελῶνας ἐφύτευσα〈ν〉”, τὰς \| ὑπερφ[υ]εῖς ἀρετάς, τὰς τῆς γνώσεως ἀληθείας διανοη‐ τικάς. αὗται γὰρ “εὐφραί\|νουσιν” τὸν “φυτεύσαντα”. εἰ γὰρ
25	“ἐφύτευσεν”, καὶ τρυγήσει· τρυγήσα̣ς πίεται ἐσθίων \| τοὺς
25	“κα̣[ρ]ποὺς τῶν πόνων” αὐτοῦ. “παράδεισοι” δέ εἰσιν οἱ ἔχοντες “ἀκρόδρυα” ἐδώ\|δ̣ι̣μα,
26	”[κῆπ]ο̣ι̣” δὲ λαχανώδη “καρπὸν” ἔχοντες. ὁ “σοφὸς” οὖν ἐν ὅλοις “καρποφορεῖ” \| τὰς ἀρ[ετὰ]ς τὰς διανοητικάς, τὰ δόγ‐ ματα τῆς εὐσεβείας. εἰ δὲ τὰ ἄλλα οἷον τάχα \| τὰ περὶ τὸ
28	σῶμα, ἐκεῖνα ἄγρ〈ι〉ός εἰσιν “παράδεισος”. τὰ δὲ ἄλλα {τα δε αλλα} τὰ \| χαμαίζηλα. ἔχει δὲ καὶ περὶ αὐτὰ πολλάκις ὁ
37	“ἄν(θρωπ)ος”, κἂν “σοφὸς” [ᾖ]· “κἄν τε ἐσθίῃ κἂν \| πίνῃ,
1	πάντα εἰς δόξαν θ(εο)ῦ ποιῶν”, οὗτος ἔχει “κῆπον”. περὶ γὰρ τῶν μ̣ι̣κρῶν ὁ ἀπό\|στολος λέγει “εἴτε τι ποιεῖτε”—πα‐ ρὰ τὸ “ἐσθίειν” καὶ “πίνειν”, φανερὸν ὅτι κατωτέρω \| τῶν
3	”[ἀ]νθρωπίνων” ἐστίν—λέγει “εἰς δόξαν θ(εο)ῦ ποιεῖτε”. ἐὰν οὖν ἡ “σοφία” τ̣οῦ “σοφοῦ” \| ᾗ “σοφ[ὸς]” τ̣αῦτα λέγῃ,	170
4	πάντα ἀνάγεται. ἐὰν δὲ ἡ “καρδία” τοῦ “ἀν(θρώπ)ου”, ᾗ θνη‐
5	[τὸν] ζῷόν \| ἐστιν λογικόν, τὰ “ἀνθρώπινα” λάμβανε κατορ‐ θώματα καὶ σπο[υδά]σματα. \| μὴ γὰρ ἐκεῖνος ὁ λέγων “ψυχή,
6	ἔχεις ἀγαθὰ πολλά· φάγε, π[ί]ε” οὐκ [εἶχεν] κ̣αὶ “ἀμπελῶ\|‐ νας” καὶ “παραδείσους”;
7	ἐπερ()· ὡς ἐξ ἄλλου προσώπου λέγει ταῦτα; εἴπο̣[μεν ὅτι] λέγει ᾗ ποῖ\|ός ἐστιν· οὐκ αὐτῷ μόνῳ ἐπι‐ γράφεται, ἀλλὰ παντὶ τῷ τὴν αὐτ̣[ὴν ἔχο]ντι ποιό\|τητα. τὰ λε‐
9	γόμενα ὑπὸ “ἀν(θρώπ)ου” οὐ μόνον παρ’ ἐκείνου τοῦ ῥητοῦ
10	προσώ[π]ου λέγεται, \| [ἀλλὰ] π̣αντὸς ”[ἀν](θρώπ)[ο]υ” ἀν‐ θρωπίνως κινουμένου. καὶ φύσει οὕτως ὡς ἐπὶ τῶν παρα\|[δειγ]‐
11	μάτων καὶ τὰ πρόσωπα λαμβάνομεν· οἷον ἐλέγομεν ὅτι ὁ παρ’ Ἕλλησιν σοφὸς \| ο[ὐκ ἔστ]ιν χαμαίζηλος, οὐκ ἔστιν χαίρων ἡδοναῖς, οὐ πλούτῳ, οἷον Σωκράτης \| [γέγον]ε̣ν. λέγω οἷον Σ[ω]κράτης· μόνον αὐτὸν λέγω, ἀλλ’ ἐπεὶ γνώριμος ἐγένε\|[το
14	πολ]λ̣οῖς ἐξ αὐτοῦ δ̣ε̣ί̣κνυμι πάν̣τα τὸν κατ’ αὐ̣τ̣[ὸν] ο̣ὕ̣τω
14	[π]ε[ποιωμ]έ̣[νον]. \|	172
15	2,6ab [ἐποίησά̣ μοι κ̣[ολυν]β̣[ήθρα]ς̣ ὑδά‐
15	των τοῦ πο〈τ〉ί{η}σαι ἀπ’ αὐτῶν δρυμὸν
15	βλαστῶντα ξύλ[α]. \| ἐπὶ “ἀμ[π]ελῶνος” καὶ οἱ “παράδεισοι” καὶ οἱ “κῆποι” δέ‐ ονται ποτισμοῦ. λέγει ἐπ〈ιμ〉εμε\|λῆσθαι καὶ τοῦ δαψιλῆ ἔχειν τ〈ὰ〉 “ὕδ〈ατα〉” καὶ ὅτε δεῖ ἐπιρρεῖν τὸν ποτισμόν. καὶ \| πρὸς
18	μὲν τὸ ῥητ[ὸ]ν τοῦτο.
18	πρὸς δὲ διάνοιαν οὕτως· ὁ “φυτεύων” ἀρετάς, ὁ ἔργα ἄρι\|‐ στα, ὁ ἐπιτηδεύματα σπουδαῖα καὶ τοῦ πῶς ταῦτα ἀρδεύῃ, ἵνα
20	παρα\|μένωσιν καὶ αὐξάνωσιν, προνοεῖται. καὶ αὗταί εἰσιν αἱ
20	“κολυνβῆθ[ρ]αι”. δυνατὸν δὲ καὶ τοῦ\|το εἰπεῖν· ἕνεκα τοῦ “κολυμβᾶν” καὶ
21	καθαίρεσθαι. οὐ μόνον οὖν τὰ “παντὸς καρποῦ ξύλα” \| “ποτίζουσιν” αἱ
22	“κολυνβῆθραι” αὗται ἀλλὰ καὶ τοῦ “δρυμοῦ”. κυρίως δὲ “δρυ‐ μὸς” λέγεται \| ὁ ἀκάρπων “ξύλων” τόπος· οὐδὲν γὰρ ἕτερόν ἐστιν “δρυμὸς” ἢ τόπος ἀκάρπων “ξύ\|λων”—ἀκάρπων δὲ οὕτω
25	οὐκ ἐδωδίμων. ἐν τῷ ᾄσματι τῶν ᾀσμάτων ὁ \| νυμφίος καὶ ἡ	174
25	νύμφη λέγουσιν· “αἱ δοκοὶ οἴκων ἡμῶν ἄμπελοι, φ[ατ]νώματα \| ἡμῶν κυπάρισσος.” εἰς ταύτην τὴν χρείαν “φυτεύει” “δρυμὸν βλ̣[αστῶ]ντα ξύλα”. οὐ \| λοχᾷ ὧδε λῃστήριον ἐν τῷ τοιούτῳ “δρυμῷ”, οὐ θηρία, ἀλλὰ αὐτὸ το[ῦτο] ε̣ἰς χρείαν πα\|ραλαμ‐
28	βάνονται.
28	καὶ ὅτι εἰσὶν “ξύλα” τοιαῦτα κατὰ ἀναγωγὴν πολλαί εἰσιν διδάς\|κουσαι γραφαί. “διάνοιξον, ὁ Λίβανος, τὰς θύρας σου,
30	καταφαγέτ〈ω〉 πῦρ τὰς κέδρους \|σου· ὀλολυξάτω {πυλη} 〈πίτυσ〉,
30	διότι μεγιστᾶνες μεγάλως ἐταλαιπώρησαν.” τοὺς “μεγιστᾶνας” \|
38	“ξύλα” εἶπεν καὶ “δρυμοὺς” καὶ “πίτυας”. \| 2,7ab ἐκτησάμην δούλους καὶ παιδίσ‐
2	κας καὶ οἰκογενεῖς ἐγένοντό μοι. δείκνυσιν ὅτι καὶ τὴν \| ἐν θερα[πείᾳ] καὶ ὑπηρεσίᾳ εἶχεν
3	σπουδήν. δυνατὸν ἀνάξαι αὐτὰ τοῦ ῥητοῦ φανε\|ροῦ ὄντ[ο]ς. αἱ πρά‐
4	ξεις δύνανται εἶναι “δοῦλαι”, θεραπαινίδες, οἱ δὲ ἀστεῖοι
5	κα[ὶ] ὀρθοὶ λογισμοὶ \| οἱ περὶ̣ [τὰ φρ]ονητέα “δοῦλοι”. δεῖ οὖν καὶ ταῦτα ὑποτεταγμένα ἔχειν τὸν “σοφόν”. \| ὅτε χρεί[αν
6	ἔχει] “δούλων”, ἔχει αὐτοὺς ἑτοίμους πρὸς ὑπηρεσίαν. ἔχομεν οὖν καὶ κτη\|τούς· τ[οὺς ἐ]ξ̣ [ἐπ]ιμελείας ἡμετέρας	176
7	καὶ σπουδῆς “κτώμεθα” λογισμοὺς καὶ πράξεις. \| 2,7c καί γε κτ[ῆσι]ς βουκολίου καὶ
8	ποιμνίου πολλὴ ἐγένετό μοι. “βασιλεὺς” ὢν καὶ ἐν τοῖς \| “ἀνθρωπίνοις” πλουτῶν εἶχεν
9	καὶ ταῦτα.
10	πρὸς δὲ διάνοιαν· εἰσὶν “βουκόλια” πνευ\|ματικὰ καὶ “ποί‐
10	μνια” πάλιν νοητά. τὰ γὰρ συναγόμενα “ποίμνια” ἐκ τῶ[ν “προ]\|βάτων τῶν ἀκουόντων τῆς φωνῆς αὐτοῦ” τῶν ποιμαινομέ‐ νων ὑπ̣’ α̣ὐ̣τ̣[οῦ το]ῦ̣ \| “σοφοῦ” εἰσιν “ποίμνια”. καὶ ὁ κτώμε‐ νος πάλιν ἐκ[εῖ]ν̣ος σπουδάζῃ .[..... Π]α̣ῦ\|λος .[....]ε̣.
13	[....]..[.].ν α.λ̣ω̣ν σημαίνων ἔλεγεν· “μὴ [τ]ῶν βοῶν μέλει τ[ῷ θ(ε)ῷ; ἢ πά]ν\|τως περὶ ἡμῶν λέγει;”
14	ἔχει “βουκόλια” ὁ νοῶν τοὺς ἀποστόλους· ὁ νοῶ[ν τὰ τοῦ]
15	Χ̣(ριστο)ῦ \| “πρόβατα” τὰ τῆς “φωνῆς αὐτοῦ” ἀντίλημψιν δεχό‐
15	μενα ἔχει {βουκολια} 〈“ποίμνια”〉. ἐπερ()· ...ν \| κατ’ ἀναγωγὴν τί;	178
16	αἱ νοήσεις ἐκεῖναι αἱ γεωργικόν τι ποιοῦσαι, αἱ σχίζου‐ σαι τὴν \| γῆν, αἱ ἀρδεύουσαι, αἱ πατοῦσαι τὰ γενήματα τὰ γενάμενα ἐκ τῆς σπουδῆς τῆς \| γεωργικῆς “βόες” εἰσίν. ὅσοι δὲ εὐστάθειαν ἔχουσιν καὶ πραότητα, οὐ̣ σὺν λόγῳ δέ, \| οὗ‐
19	τοι “πρόβα[τά]” εἰσιν μόνης “φωνῆς” Ἰ〈ησο〉ῦ “ἀκούοντες”·
20	μόνον “ἀκούουσιν” τῶν γρα\|φῶν.
20	κατὰ ῥητόν, οὐκ ἀνηγμένως· οἶδας ὅτι καὶ ἡ ἀνθρωπίνη “φωνὴ” δύο \| ἔχει· ἔχει τὸ ἀκουστὸν καὶ τὸ σημαίνειν. ᾗ ἀκουστή ἐστιν καὶ ἐκ συλλα\|βῶν σύνκειται, “φωνή” ἐστιν· ᾗ δὲ σημαίνει τινὰ καὶ ἐκλαμβάνομεν τὰ σημαι\|νόμενα δια‐
23	νοητικῶς, τότε λόγος ἐστίν. διὰ τοῦτο γοῦν ἐλέγομεν καὶ τὸν Ἰωάννην \| “φωνὴν̣ [βοῶ]ντος” εἶναι “ἐν τῇ ἐρήμῳ”. ἐ‐
25	λαμβάνετο δὲ ἡμῖν ὁ Ἰωάννης κατὰ ἀνα\|γωγὴν ”[φωνὴ]” ἢ λέ‐
25	ξις τῶν γραφῶν τῶν παλαιῶν. ἡ γὰρ διάνοια αὐτῶν ὁ “βοῶν” \|
25	λόγος ἐστίν. προτρέχει οὖν ἡ “φωνὴ” ἀεὶ τοῦ λόγου. τῶν ὑπηρετούντων οὖν καὶ εἰς \| τὰς χρείας τὰς ἐμὰς συν‐	180
27	τελούντων οἱ μὲν λογικοί εἰσιν “δοῦλοι” καὶ “δοῦλαι”, τὰ δὲ “πρό\|βατα” καὶ “βό〈ε〉ς” τὰ ἀλογώτερα κινήματα, σὺν λόγῳ δὲ
28	ἀγόμενα. \|
39	2,7de ὑπὲρ πάντας τοὺς γεναμένους ἔν‐
1	προσθέν μου ἐν Ἰερουσαλήμ. ὡς πρὸς τὸ ῥητὸν τοῦτο λέγει· \| “ὑπὲρ πάντας τοὺς” ἄρ‐
2	χοντας “ἐν τῇ Ἰερουσαλὴμ” ἐγὼ καὶ ἐν τούτοις εὔπορος ἤμην ἐν τῷ \| ἔχε[ι]ν “βοῦς καὶ ποίμνια”.
3	πρὸς δὲ διάνοιαν οὕτως· “πάντες” οἱ κατὰ ἀρε[τὴν] βιοῦν‐ τες πολῖ\|ται τ̣[ῆ]ς “Ἰερουσαλήμ” εἰσιν. καὶ ἐπεὶ καὶ ἐν τού‐
5	τοις διαφορά ἐστιν—οἱ μὲν γ̣[ὰρ] μείζους, οἱ δὲ \| ἐλάτ‐
5	το̣[υ]ς καὶ ο[ἱ] μὲν αὐξάνοντες ἐπὶ πολὺ, οἱ δὲ ἤδη ηὐξηκό‐ τες—, διὰ τ[οῦτο ο]ὗτος ὁ ταῦτα \| λέγων ὁ τέλειος “σοφός”,
6	ὁ μαρτυρούμενος ὅτι ‘πάντων σο[φ]ώτερο[ς γέγον]εν καὶ οὐδ‐ εὶς \| γέγονεν κατ’ αὐτόν‘, ἔχει τὰς κτήσεις τὰς εἰρημένας “ὑπὲρ” τοὺς ἄλλ[ους τοὺς] “ἐν τῇ Ἰερουσα\|λὴμ” βα[σ]ιλεύ‐
8	σαντας.	182
8	ἐπερ()· κατὰ τὸν “σοφὸν” οὐκ ἦν αὐτοῦ σοφώτερος; καὶ το[ῦτο] δ̣ὲ ἄκουε ὅτι \| πρὸ τοῦ̣ τέλου̣ς ἄλλοι ἄλλων
9	μᾶλλόν εἰσιν κατά τι, οὐ κατὰ πάντα. ἰατρὸς ἰα[τ]ρ[ο]ῦ λέ‐
10	γεται μᾶλλον \| ἐ̣[νίο]τ̣ε κατὰ τὸ χειρουργικὸν μόνον, καὶ ἕ‐ τερος ἑτέρου κατὰ τὸ διαιτητικόν. ἐὰν οὖν ὁ \| [Δανιὴ]λ̣ ἐ̣[πὶ]
11	τὰ τῆς ἄλλης σοφίας μᾶλλον ἦν, οὐ πάντως κατὰ πάντα μᾶλλον ἦν τοῦ Σολ\|[ομῶνο]ς· “ἔδωκεν κ(ύριο)ς φρόνησιν τῷ Σολομὼν
12	ὑπὲρ πάντας”, λέγει. πρὸς δὲ διάνοιαν \| [....]λ̣.[.].ς τῶν ἁγίων τ̣ὰ̣ “χαρίσμα‐
13	τα” τοῦ “πν(εύματό)ς” ἐστιν· ἄλλος ἄλλου κ̣[ατά τ]ι̣ γ̣[νω]σ‐ τικώτ̣ε̣\|ρ̣ό̣ς̣ ἐ̣σ̣τιν καὶ ἕτερος ἑτέρου “π̣ίστι̣ν” ἔχει τὴν “πάν‐
15	τ〈α〉” δυναμένην, ἧ̣ς̣ τ̣[ὰ] “ἔ̣ργ̣α̣ μεγά[λα]” \| ἐστίν, κ̣α̣[ὶ] ἄλ‐
15	λος ἄλλου “κυβέρνησιν” ἔχει. \| 2,8ab συνήγαγόν μοι καί γε ἀργύριον
16	καί γε χρυσίον καὶ περιουσιασμοὺς βα‐
16	σιλέων καὶ τῶν χωρῶν. \| πάλιν τὸ τοῦ ῥητοῦ φανερόν· ἐκ τῶν τιμι〈ω〉τέρων μερῶν
16	τοῦ πλούτου πλεονάσας—τί\|μια γὰρ μέρη εἰσὶν “χρυσὸς” καὶ	184
18	“ἄργυροσ”—καὶ ἐπιτελεῖς εἶχεν “βασιλεῖς”. διὰ τοῦτο λέγει “καὶ περι\|ουσιασμοὺς βασιλέων”.
19	πρὸς διάνοιαν δὲ τοῦτο λέγομεν· πολλαχο[ῦ τ]ῶν θείων
20	παι\|δευμάτων ὁ νοῦς καὶ τὰ νοητὰ διὰ τοῦ “χρυσοῦ” φανεροῦ‐ ται, ὁ δὲ προφορικὸς λόγος καὶ \| ἡ ἀρετὴ αὐτοῦ διὰ τοῦ “ἀρ‐
21	γύρου”· “ἄργυρος πεπυρωμένος γλῶσσα δικαίου”, τουτέστιν ὁ προφο\|ρικὸς αὐτοῦ λόγος καὶ ἃ διὰ τοῦ προφορικοῦ λόγου ὥς‐ περ ὁμιλῶν πα[ι]δεύει· οὕτω καὶ \| “τὰ λόγια κ(υρίο)υ λόγια
23	ἁγνά, ἀργύριον πεπυρωμένον δοκίμιον τῇ γῇ”. ὁ δὲ νοῦς “χρυ\|‐ σός” ἐστιν. ὅταν γοῦν λέγῃ ὅτι “κατὰ τὸν τύπον τὸν δειχθέν‐
25	τα σοι π[οιήσει]ς ἐν τῷ ὄρει”, \| εἶτα “ποιεῖ” χρυσὴν “λυχ‐ νίαν” τινά, νοητὴν ἄρα. καὶ “ἐὰν κοιμη[θῆτε] ἀνὰ μέσον \| τοῦ
26	κλήρου, πτέρυγες περιστερᾶς περιηργυρωμένα〈ι〉, καὶ τὰ μετά‐ φρενα αὐτῆς \| ἐν χλωρότητι χρυσίου”· ὁ “κοιμώμενος ἀνὰ μέ‐ σον τῶν κλήρων”, τῶν δύο διαθηκῶν, \| “πτέρυγας” τὰς τοῦ
28	πν(εύματο)ς κτᾶται. καὶ ἐπειδὴ καὶ τὰ “χαρίσματα” τοῦ “πν(εύ‐ ματο)ς” ἐκ τῶν γραφῶν \| ἀναδείκνυται, “περιηργυρωμέναι” εἰ‐
29	σὶν αὗται αἱ “πτέρυγες”. καὶ μετὰ τὰς “φρένας” καὶ τὰς \|
40	“πτέρυγας” “χλωρότης χρυσίου” εὑρίσκεται. ὁ νοῦς “χρυσίον” ἐστίν. μετὰ τὰς ἐξ “ἀργύρου” πεποικιλ\|μένας “περιστερὰς”	186
2	καὶ “χλωρότητα” εἶπεν. ἡ “χλωρότης” ἐπὶ φυτοῦ σημεῖον ζωῆς ἐστιν. ἐπεὶ οὖν \| ὁ νοῦς καὶ φρ̣[ήν] ἐστιν καὶ “χρυσίον”—,
3	ὁ μὲν “χρυσὸς” πεφανέρωται “δόκιμος” εἶναι ὑπερ[ο]χῇ τοῦ \| “ἀργυρίου”· ἡ [γὰ]ρ̣ “χλωρότης” μαρτυρεῖ αὐτῷ τὸ ζώπυρον
4	εἶναι.
5	πρὸς τὴν ἀναγωγὴν ο̣[ὖ]ν̣ λέγομεν. \| λέγομεν [ὅτι ὁ π]ε‐
5	πληρωμένος “χρυσοῦ”—τουτέστιν νοῦ—καὶ ἔχων “ἀργύρια”— τὰ θεῖα τοῦ̣ ”[κ(υρίο)υ] λ̣όγια”—δύ\|ναται καὶ [πολ]λ̣[ο]ὺ̣ς
6	ὑπο̣[τ]ελεῖς ἔχειν “βασιλεῖς”. διὰ τοῦτο οὖν οἱ καθ’ ἡμᾶς “σοφοί”, ὅτε καὶ περὶ \| τὰ ἄλλα ἔσ̣[χον π]λ̣[έο]ν, πλέον τῶν ἄλλων εἶχον. “Μωϋσῆς” γοῦν “παιδευθεὶς πάσῃ σοφίᾳ \| Αἰγυπ‐
8	τίω̣[ν]” πλέον τι εἶχεν τῶν ἄλλων Ἑβραίων ἔχων “περιουσιασ‐ μὸν βασιλέων \| καὶ τῶν χ[ω]ρῶν” τῶν εἰσηγητῶν τῶν Αἰγυπτίων
10	σοφιῶν. Δανιὴλ πάλιν πεπαί\|δευτα̣[ι] “γραμματικήν, σοφίαν”,
10	μαγείαν, τὰ ἄλλα, καὶ πλέον εἶχε τῶν ἄλλων. αὐτίκα γοῦν \| περὶ δυνάμεων μεγάλων ἐκπεσουσ〈ῶν〉 λέγεται· “μὴ σὺ σοφ〈ώ‐
10	τερ〉ος εἶ το[ῦ] Δανιήλ;” μὴ γάρ. \| εἰ γὰρ “ἀποσφράγισμα	188
12	ὁμοιώσεως” ἦν καὶ ”〈στέφανοσ〉 κάλλους” καὶ “ἐν τῷ παραδεί‐ σῳ”, [εἰ “ἐγέ]\|νετο ὅμοιος” αὐτῷ “τεθεὶς μετὰ τῶν χερουβὶν” καὶ “πάντα λίθον χρ〈η〉στὸ[ν] ἐ̣[νδ]ε̣[δεμ]έ̣\|νος” .[...].[...
14	.....] ἐν “ἀ̣ν̣(θρώπ)ο̣ις” “σοφο.” “σοφώτερος”. ἔχουσίν τι οὖν
15	πλ[έον οἱ “σοφ]ο̣ί̣”, \| [ὅ]τ̣αν καὶ τὰ “ἀνθρώπινα” εἰδείησαν.
15	καὶ ἐκ τῆς ἱστορί̣α̣ς̣ [σ]κ̣ό̣πει· κεῖται ἐν τῇ [γ]ρ̣[αφῇ] \| πολλάκις διάφορα “φυτὰ” καὶ “ξύλα”. καὶ ὁ μὲν τούτων ἔχει τὴν ἱστορίαν, ὁ δὲ ο̣ὐ̣ οὐ̣δ’ ε̣ἰ̣\|δὼς πλειόνως νοεῖν τὰ ῥητὰ
17	ταῦτα τὸν ἔχοντα τὴν ἱστορίαν. “λίθοι πολυτελεῖς” εἰσιν. \| καὶ ὁ μὲν αὐτοὺς οἶδεν, ὁ δὲ οὐκ οἶδεν. ἐὰν ἀμφότεροι κατὰ θ(εὸ)ν “σοφοὶ” ὦσιν, \| οὐκ ἔχει τι πλέον ὁ εἰδὼς καὶ τὴν φύ‐
20	σιν τῶν “λίθων”. μανθάνομεν οὖν ὅτι οὐκ ἐξ ὅ\|λων ἐξωβλ[ητ]ά
20	ἐστιν τὰ τῶν “ἀν(θρώπ)ων” λόγια. “περιουσιασμὸς βασιλέων” ἐστὶν \| “χρυσός”, “ἄργυρος” καὶ
21	“λίθοι”. ἡ “φυτεία” δὲ ἡ προλεχθεῖσα, ἐπειδὴ “ἀμπελῶνας” καὶ
21	“παραδείσους” \| καὶ τὰ ἄλλα δ̣ι̣αιρεθέντα ἐκεῖνα 〈ἔχει〉, τῶν “χωρῶν” ἐστιν. κυρίως γὰρ “χώρα” ἐστὶν ἡ ἐκ τῆς \| γῆς “βλα‐	190
23	στῶσα”. αὐτίκα γοῦν καὶ ὁ σωτὴρ περὶ σίτου λέγων λέγει· “ἐπ‐ άρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς \| ὑμῶν καὶ θεάσασθε ὅτι λευκαί εἰσιν
24	αἱ χῶραι”. \|
25	2,8c〈d〉e ἐποίησα μοι [ᾄδον]τας καὶ ᾀ‐
25	δούσας 〈καὶ ἐντρυφήματα υἱῶν τοῦ ἀν‐
25	θρώπου〉 οἰνοχόους καὶ οἰνοχόας. (2,8cd) οὐδὲν παρῆκα τῶν εἰς \| τέρψιν κα[ὶ εὐ]φροσύνην
26	“ἀν(θρώπ)ων” συντελούντων. ὡς γὰρ εἶπον περὶ “φυτειῶν” πολ‐ λῶν \| καὶ “ποιμένων” καὶ “προβάτων” καὶ τῶν λοιπῶν λέγει ὅτι καὶ τὰ ἄλλα πρὸς τέρψιν \| καὶ ἡδονὴν παρέλαβον καὶ “ἐποίησα ᾄδοντας καὶ ᾀδούσας”, χορὸν συνεστη\|σάμην ἐξ “ᾀδόντων” ἀνδρῶν
41	καὶ “ᾀδουσῶν” γυναικῶν καὶ ἔτι “οἰνοχόους καὶ οἰνο\|χόας”.
1	τ[α]ῦτα “ἐντρυφήματά” ἐστιν τῶν “ἀν(θρώπ)ων”, τῶν “υἱῶν τοῦ ἀν(θρώπ)ο[υ]”, “ἐκείνων” τῶν “υἱῶν” \| τῶν μὴ ὄντων “θεῶν”.
2	“ἐκείνους” γὰρ “θεοὺς εἶπεν, πρὸς οὓς ὁ λόγος τοῦ θ(εο)ῦ ἐ‐
2	γένετο”. οὗτοι \| δὲ “ὡς ἄν(θρωπ)οι ἀποθνῄσκοντες” {οντες} ὄντες τὰ κινοῦντα καὶ ἐγείροντα τέρψιν καὶ ἡδο\|νὴν κοινὴν	192
4	καὶ “ἀνθρωπίνην” ἐσπούδασαν ἔχειν.
5	ἐὰν κατὰ τὸν [Σ]ολομῶνα οὖν \| ᾖ τὰ [ἀ]παγγελλόμενα, “ᾄ‐
5	δοντας καὶ ᾀδούσας πεποίηκεν”. εἰσὶν δὲ ἐπαινετῶς “ᾄδοντες \| καὶ ᾄδουσαι” ἁρμονίως καὶ συμφώνως. “νεανίσκοι καὶ παρθένοι, πρ[εσβύ]τεροι μετὰ νεω\|τέρων αἰνεσάτωσαν τὸ ὄνομα κ(υρίο)υ”. “πρεσβύτεροι μετὰ [ν]εωτέρ[ων, ν]ε[α]νίσκοι καὶ παρ\|θένοι”·
8	ἴδε οἱ “ᾄδοντες” καὶ αἱ “ᾄδουσαι” ἐκείνας τὰς “ᾠδὰς” τὰς “πνευ[ματικὰ]ς”, περὶ ὧν ὁ μα\|κάριος ἀπόστολος γράφει· “ᾄ‐
10	δοντες καὶ ψάλλοντες ᾠδαῖς π[νευμα]τικαῖς”. καὶ \| ὥσπερ οἱ
10	χοροδιδάσκαλοι ἱστᾶσιν ἕκαστον καὶ ἑκάστ〈ην〉 τῶν χορ[ευό]ν̣‐ των καὶ \| [χο]ρευουσῶν ἐν τόπῳ τινὶ καὶ βαθμῷ, ἵν’ οὕτως ἡ κρᾶσις τῆς ἁρμονίας τῶν \| [φ]θ̣όγγ̣ων γένωνται, οὕτω καὶ οἱ κατὰ θ(εὸ)ν “ψάλλοντες” καὶ ἐνηρμοσμένως τοῦτο \| [ποιοῦντ]ε̣ς
13	ὥσπερ χοροδιδάσκαλον ἔχουσιν αὐτὸν τὸν σωτῆρα ἢ τὸ̣[ν] “σο‐ φὸν” \| [ἄνδρ]α̣ [τ]ὸν ὧδε καλούμενον Σολομών, ἵνα ᾗ “σοφός”
14	ἐστιν λάβωμ̣εν αὐτόν. \|
15	2,8d κα[ὶ ἐ]ντρυφήματα υἱῶν τοῦ ἀν‐
15	(θρώπ)ου.
15	κατα̣λ̣λ̣ήλω̣[ς τοῖς] “ἐντρυ[φήμασιν” ὧδ]ε “υ(ἱὸ)ν ἀν(θρώ‐
15	π)ου” \| ἤτοι τ[ὸ]ν “σωτῆρα” λέγομεν ἢ τὸν τηρήσαντ[α ......].[..... ..... ....].[....] \| οἱ τούτου “υἱοὶ” καταλ‐ λήλως τῇ χορείᾳ “καὶ ἐντρυφήματα” μεταδιώκ[ου]σ̣ι̣[ν] \| καὶ	194
18	ἔχουσιν.
18	2,8e οἰνοχόους καὶ οἰνοχόας. πάλιν λέγομεν ὅτι βούλεται δεῖξαι ὁ λόγος \| ὅτι ἡ αὐτὴ
19	ἀρετὴ ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν ἐστιν· κοινή ἐστιν σωφροσύνη \|
20	ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν ἀρετὴ καὶ δικαιοσύνη καὶ ἀνδρεία. αὗται οὖν καὶ οὗτοι “οἰνοχοῦ\|σιν”. ἃ γὰρ ἔχουσιν καὶ πράττουσιν
21	καὶ φρονοῦσιν, καὶ ἄλλους “ποτίζο[υ]σιν”. καὶ ὁ “οἶνος” \| οὗτος τρυγᾶται ἀπὸ τῆς “ἀμπέλου τῆς ἀληθινῆς”. τοῦτον ἡ “σο‐ φ[ί]α ἐκέρασεν \| εἰς κρατῆρα τὸν ἑαυτῆς”. κρᾶσιν γὰρ τῆς ἐν‐ ανθρωπήσεως καὶ τῆ[ς] θεότητος ποιή\|σασα ἡ “σοφία εἰς κρα‐
24	τῆρα” τὸν ἴδιον “οἶνον ἐκέρασεν”.
25	δυνατὸν δὲ καὶ̣ κατὰ ἄλλον τρόπον \| τὴν κρᾶσιν λαβεῖν,
25	ἐπεὶ πολλάκις καὶ τὰ τῆς ἱστορίας ὠφελεῖ καὶ τὰ τοῦ γράμμα‐ τος. \| “ἐκέρασεν” τὰ νοητὰ τοῖς αἰσθητοῖς, τὰ πνευματικὰ τοῖς κατὰ τὸ γρά[μμ]α καὶ λέγει· ‘δεῦτε, \| “πίετε” πάντες
27	“ὃν ἐκέρασα οἶνον”, δεῦτε λάβετε‘. καὶ οὐ πάντω[ς πρὸς]
27	ἄνδρας μό\|νους λέγει, ἀλλὰ καὶ πρὸς γυναῖκας. δυνατὸν δὲ καὶ κατὰ ἀλληγορίαν, [ὡ]ς πολλάκις εἴρη\|ται,	196
29	ὅτι αἱ ψυχαὶ αἱ ἐξ ἑαυτῶν προφέρουσαι μαθήματα οὐ μαθοῦσαι
30	παρὰ ἄλλου \| καὶ σπείρ〈ου〉σ〈αι〉 ἄλλαις ψυχαῖς, αἷς παιδεύ‐
42	ουσιν, ἄνδρες εἰσίν, αἱ δὲ ἐξ ἑαυτῶν μὴ δυνάμε̣[ναι] \| τεκ‐
1	νοῖν αἱ ἐκ δ[ι]δασκαλίας εἰσὶν προφερόμεναι, καὶ ὅτε ἐπὶ ταύτην τὴν δια〈κ〉ο〈ν〉ίαν πε\|παίδευ〈ν〉ται ἄνδρες, αἱ ποθού‐
2	μεναι δὲ ψυχαὶ γυναῖκες. αὗται οὖν καὶ “οἰνοχοοῦσιν”—καὶ \| “οἰνοχόαι” καὶ “οἰ‐
3	νοχόες” εἰσίν—τὸν πνευματικὸν “οἶνον {ον}, ὃν ἐκέρασεν ἡ σοφ[ί]α”, ἐπι\|μετροῦσαι καὶ ἐπιμερίζουσαι ταῖς δυναμέναις
5	“π{ο}ιεῖν”. “ἀπέστειλεν”, φησίν, “ἡ σοφ[ί]α τοὺς \| ἑαυτῆς
5	δούλο[υ]ς [μ]ετὰ ὑψηλοῦ κηρύγματος λέγουσα· δεῦτε φάγετε τῶν ἐμῶν ἄρτων \| οἱ ἐνδεεῖς φ̣[ρενῶ]ν καὶ πίετε οἶνον, ὃν ἐκέρασα ὑμῖν· ἀπολείψετε ἀφροσύνη〈ν〉, ἵνα \| εἰς τὸν αἰῶν[α
7	βασιλ]εύση[τ]ε.” οὐ πρὸς ἄρρενας κατὰ τὸ σῶμα μόνον προτεί‐ νει τοῦτο τὸ \| “κήρυγμα” [ἀλλὰ κα]ὶ πρὸς θηλείας τῷ σώματι. πάντες δὲ, καὶ οὗτοι κἀκεῖνα̣ι, “εἰσιν \| τῆς “σο‐
9	φία[ς μ]ετὰ ὑψηλοῦ κηρύγματος” προφέρο〈ντεσ〉 τὸ ‘δεῦτε “πίε‐	198
10	τε τὸν οἶνον, ὃν ἐκέ\|ρασα, καὶ φάγετε ἄρτους”, οὓς εὐτρέπι‐ σα “ὑμῖν”.‘ οἱ̣ δὲ ὑπὸ “σοφίας” διδόμενοι “ἄρτοι” \| σοφοὺς
11	καὶ φρονίμους τοὺς “ἐσθίοντας” ποιοῦσιν. καὶ ὁ “πινόμενος” ὑπ’ α̣ὐ̣[τ]ῆ̣ς̣ \| “οἶνος” “νηφαλίαν μέθην” ἐνποιεῖ καὶ “εὐφρο‐ σύνην” θείαν τοῖς μετὰ̣ αὐτ̣[ῆς “πιο]ῦ\|σιν”. θεώρει γοῦν τί
13	λέγει· “φάγετε”, λέγει, “τῶν ἐμῶν ἄρτων οἱ ἐνδεεῖς φρ[ενῶν” —τῶ]ν̣ \| δὲ αἰσθητῶν “ἄρτ̣[ω]ν” δύνανται καὶ σοφοὶ καὶ μὴ σο‐
15	φοὶ μεταλαμβάνειν—[“καὶ πίετ]ε̣ \| οἶνο̣ν, ἵνα̣ [ἀπολείψετ]ε
15	ἀφ[ροσύν]η̣ν”.
15	ἐπερ()· ἵνα τὸ “κέρασμα” τί; τοῦτο εἶπον̣ [.......]\|[.]ε...[.]...[.........].ρ[......] ἐνανθρωπήσει καὶ ὥσπερ μία κρᾶσι̣[ς γε]γένηται. \| οὕτω γὰρ
17	καὶ ἐσφάλησάν τινες· οὐκ ἐσκόπησαν ὅτι δύο ἀνομοίων κρᾶσις γέγονεν. καὶ \| οἱ μὲν εἰς τὴν ἀνθρωπότητα μόνην σκοπήσαντες εἴρηκαν ὅτι ψιλὸς ἄν(θρωπ)ός \| ἐστιν, οἷός̣ ἐστιν ὁ Σαμοσ̣α‐
20	τεὺ̣ς Παῦλος καὶ Φωτεινός. οἱ δὲ εἰς τὴν δόκησιν ἔ\|φθασαν
20	μόνῃ τῇ θεότητι προ〈σ〉σ̣χόντες. τὸ κρᾶμα οὖν ἡ μῖξις ἐστὶν
20	τῆς ἐνανθρω\|πήσε̣[ως] κ̣[α]ὶ̣ τ̣ῆ̣[ς] θεότητος. εἶπον δὲ καὶ ἄλλας διανοίας ὅτι τὰ πνευματικὰ καὶ \| α̣ἰ̣‐	200
22	σ̣[θητ]ὰ̣ κ̣[ατ]α̣μιγόμενα κρᾶσιν ποιεῖ. \| 2,9abc ἐμεγαλύν[θη]ν κ̣[αὶ] προσέθηκα
23	παρὰ πάντας τοὺς γενομένους μου ἔν‐ προσθεν ἐν \| Ἰ̣(ε)ρ̣(ου)σ̣(α)λ(ή)[μ].
24	ἀ̣ε̣[ὶ] ἐν τῷ “προστιθέναι” ἐστὶν ὁ “σοφός”, ὅταν προκόπτῃ.
25	ἐν τῷ βίῳ δὲ \| τ̣ὸ̣ ἔ̣σ̣χ̣[α]τ̣[ο]ν̣ [κ]α̣ὶ̣ [πρῶ]τόν ἐστιν τελειω‐
25	θῆναι. “ὅταν”, φησίν, “συντελέσει ἄν(θρωπ)ος, τότε ἄρχε‐ ται”. \| ἀμέλει γ̣ο̣ῦ̣[ν κα]ὶ̣ “ὅταν τὸ” ἐνδεχόμενον “τέλειον” ἐν τῷ βίῳ τούτῳ χωροῦσιν, \| .ε...... [“ἐκ μ]έρους γιγνώσκο‐ μεν”. ἀεὶ οὖν ἐν τῷ “προστιθέναι” ἐστὶν ὁ σπου\|δαῖος. το[ῦ‐
28	το], νομίζω, καὶ Ἰσοκράτης εἶπεν· “ἃ μεμάθηκας, διατήρει ταῖς μελέταις \| προσλάμβανε δὲ ταῖς ἐπιστήμαις.” ὁ δὲ
29	“προ〈σ〉λαμβάνων” ἀεὶ “προστίθησιν” \|	202
30	ἐπερ()· κατὰ δ̣[ιά]νοιαν ἐκ προσώπου τοῦ σωτῆρος;
43	δύναται τοὺς προφῆτας καὶ \| Μωσέα λέγειν· πρὸ αὐτοῦ γὰρ ἐπεδήμησαν αὐτοί, προεθέσπισαν καὶ προκατήγγει\|λαν αὐτοῦ
2	τὴν παρουσίαν.
2	τίς δὲ ἡ “προσθήκη”; ἄκουε· ἐκεῖνοι προεθέσπιζον, ἃ ἤμελ\|λεν Ἰ̣(ησοῦ)ς ποιεῖν
3	τε καὶ διδάσκειν· αὐτὸς δὲ ἀνεπλήρωσεν αὐτά. ἀε[ὶ] δὲ ἡ ἐν‐ έργεια \| τῶν δυνάμεων “προσθήκη” ἐστίν. ὡδοποίουν ἐκεῖνοι,
5	οὗτος δὲ τέλος ἐπέθηκεν τῇ \| “ὁδῷ” ἑαυτὸν εἰς τοῦτο προβα‐
5	λὼν καὶ εἰπών· “ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια”. αὐτίκα γοῦν \| τοῖς μα〈θη〉ταῖς λέγει· “ἐὰν μὴ περισσεύει ὑμῶν ἡ δικαιοσύνη πλέον τ̣[ῶν] γραμματέ\|ων καὶ φαρισαίων”. ὁρᾷς ὅτι οἱ Ἰ(ησο)ῦ μαθηταὶ “περισσεύσαν[τες” ἐκεί]νην ἔχου\|σιν “παρὰ” τὴν τῶν
8	προτέρων. \| 2,9d καί γε σοφία μου ἐστάθη μοι.
10	ἡ “σοφία μου ἐστάθη”· ἡ ἐνδεχομένη π̣[λη]ρ̣ωθῆναι \| ἐνταῦ‐
10	θα πεπλήρωται. “στάσιν” δὲ ὧδε τὴν προσδιαστολὴν κινή[σε]ω̣ς
10	λέγει. \| ὁ̣ [προ]κόπτων ἐν τῷ κινεῖσθαί ἐστιν, ἐν τῷ σπεύδειν, ἐν τῷ τρέχειν. οὕτω γοῦν \| κ̣[αὶ ὁ Παῦ]λ̣ος τελειωθεὶς κατὰ τὸν “δρόμον”, ὃν εἵλατο ἀνύσαι, λέγει· “τὸν δρό\|μ[ον τετέ‐	204
13	λ]εκα”· “ἐστάθη μοι” ὁ “δρόμος” “μου”. καὶ ὧδε ἡ “σοφία μου
13	ἐστάθη μοι”. δυ\|[νατὸ]ν̣ δ̣ὲ καὶ οὕτως ἐκ περιουσίας εἰπεῖν ὅτι τὰ ἄξια
15	λόγου σταθμίζεται. οὐδεὶς \| [γὰρ ἢ ὄ]στρακα ἢ λίθους σταθ‐ μίζει, ἀλλὰ χρυσὸν [μόν]ον. ἡ̣ [“σοφία” ο]ὖ̣ν̣ “μου ἐστά\|θη
16	μ̣[οι]”. εἶπεν οὖν καὶ ἐν ἄλλοις· “τιμιωτέρα δ̣[έ ἐστιν ἡ σο]‐ φ[ία λίθων] πολυτελῶν” \| καὶ “λάβετε παιδείαν καὶ μὴ ἀργύ‐ ριον καὶ γνῶσιν ὑπὲρ χρυσί[ο]ν̣ [δ]εδ[ο]κ[ι]μας\|μένον”. ἡ
18	“σοφία” οὖν “μου” ἀξία τοῦ σταθμισθῆναι γέγονεν. καὶ ὥσπερ τὰ καλὰ \| λέγομεν ἄξια ἀριθμοῦ εἶναι καὶ λόγου, οὕτω καὶ τοῦ
20	σταθμισθῆναι ἄξιά εἰσιν \| τὰ καλά.
20	τὸ πρότερον οὖν λεχθὲν ἀναντίρρητόν ἐστιν, ὅτι οὐ κλο‐ [ν]οῦμαι οὐ\|κέτι ὧδε κἀκεῖσε, ἀλλ’ “ἔστη μοι ἡ σοφία” κἀγὼ
21	αὐτῇ “ἔστην”. \| 2,10ab καὶ πᾶν, ὃ ᾔτησαν οἱ ὀφθαλ‐	206
22	μοί, οὐκ ἀφεῖλον ἀπ’ αὐτῶν. ὡς πρὸς τ[ὸ ῥητὸν τοῦτ]ο̣ \| λέγει· εἰ γέγονα ἐν ἐπιθυμίᾳ τινὸς τῶν αἰσθητῶν, “οὐκ ἀφ[εῖλον αὐτὸ ἀπὸ] \| τῶν ὀφθαλμῶν
24	μου”. ἔσχον, ὃ ἐπόθησα ἰδεῖν. ὁ Ἰωάννης ἐν [τῇ κατ’ αὐτὸν] \|
25	ἐπιστολῇ λέγει· “ἡ ἐπιθυμία”, φησίν, “τῶν ὀφθαλμῶν καὶ ἡ ἀλαζον[εία τοῦ βίου] \| οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ π(ατ)ρ(ό)ς”. εἰ καὶ
26	“οὐκ ἔστιν” δὲ “ἐκ τοῦ π(ατ)ρ(ὸ)ς” ὡς τὰ “χαρίσματα” τοῦ [“πν(εύματο)ς”, ὅμως “ἐκ] \| θ(εο)ῦ” ἐστιν καὶ ταῦτα. οὐ δεῖ μέντοι ἐνπαθῶς ἔχειν τὴν περ̣[ὶ τὰ ὁρώμενα] \| ἐπιθυμίαν, ἀλλ’ ὡς ἐνδεχόμενον. καὶ οἱ ἐκ τῆς θέας αὐτῶ[ν οἷον ἀγεωμέ]\|τρη‐
29	τός τις, ἐὰν ἴδῃ σχήματα εὖ καταγεγραμμένα καὶ εὔρ[υθμ]α̣ \|
44	καὶ ἀπὸ καλοῦ χρώματος, ἐν ἐπιθυμίᾳ αὐτὰ βλέπει· ὁ δὲ ἐπι‐ στήμων οὐ ζητεῖ, εἰ \| ἐκ καλοῦ {καλου} χρώματος ἢ εὐρύθμως, ἀλλὰ ἐπιστημονικῶς θεωρεῖ ἀπ’ αὐ\|τῶν, ἃ δεῖ αὐτὸν ἐκλαβεῖν ἀπὸ τῶν ὁρωμένων. οὐδὲν οὖν, φησίν, ὧν δεῖ ἐπι\|θυμῆσαι ὁρα‐
4	τῶν, ἔξω μου γέγονεν.	208
5	λοιπὸν ὁ νοῦς ὄμμα ψυχῆς ὑπάρχων \| ἔχει κατάλληλα θεάμα‐ τα, ὧν ἔρωτα ἔχει. ὅταν οὖν ἐπίρροιά τις καὶ ἐπιπνο\|ὴ γένη‐
6	[ται τῶ]ν καλῶν καὶ ἐπαινετῶς ὁρωμένων, “οὐκ ἀφῃρέθη” τι “ἀπὸ \| τῶν ὀ[φθαλμ]ῶν”, ὧν “ᾔτησεν”. “αἰτεῖ” δὲ ὁ νοῦς κατ‐ άλληλα θεωρήματα, ὀρχήσεις \| ἢ τὰ π̣α̣[ραπ]λ̣ή̣σ̣ια. \| 2,10cd οὐκ ἀπε[κώ]λυσα τὴν καρδίαν
9	μου ἀπὸ παντὸς εὐφραίνοντος.
10	ὡς πρὸς τὸ \| ῥητὸν λέγω· “εὔφρανεν τὴν καρδίαν μου” θέα ἀγρῶν καὶ “παραδείσων” καὶ τῶν \| ἄλλων—καὶ ἔσχον αὐτά— “κολυνβήθρας ὑδάτων” καὶ “δρυμοὺς βλαστῶ[ντα]ς̣ \| ξύλα” καὶ
12	“πᾶν καρπο〈ῦ〉 ξύλον”—καὶ ἔσχον καὶ ταῦτα—καὶ “ᾄδοντας καὶ ᾀδού[σ]α̣[σ]”—κ̣[αὶ] ὑ̣\|πῆρκταί μοι ταῦτα—“οἰνοχόους καὶ οἰνοχόας”. οὐδὲν οὖν τῶν συ[ντελούντ]ων \| πρὸς “εὐφρ[ο‐
14	σύν]η̣ν̣” ἡ “καρδί̣α μου ἐκωλύθη”, ἀλλὰ “πάντων” ἐπέτυχεν,
15	”[πάντω]ν” \| ἐπειράθη.
15	[δυνατὸν] δ̣ὲ κ̣[αὶ πρὸς ἀν]αγωγήν· ἡ “καρδία” ὁ νοῦς ἐσ‐
15	τιν. “ὅπου γὰ[ρ ὁ θησα]υ\|ρός, ἐκεῖ κα̣ὶ̣ [ἡ καρδία ἔστα]ι̣” κ̣[αὶ “ἀναλάβ]ω̣μεν καρδίας ἡμῶν πρὸς ὑψηλὸν [ἐν τ]ῷ̣ ο̣ὐ̣\|ρα‐	210
17	νῷ”—οὐ̣ τὸ μέρος δὲ τοῦ σώματος τὸ καλούμενον καρδία, ἀλλὰ ὁ νοῦς—καὶ \| ἔτι “μακ[άρ]ιοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ”—τουτ‐ έστιν τὸν νοῦν—καὶ “ἀκούσατέ μου \| οἱ ἀπο[λ]ωλεκότες τὴν
19	καρδίαν”. ταύτην οὖν “οὐ” δεῖ “κωλύειν ἀπὸ παντὸς εὐφρα̣ί̣\|‐
20	νοντος”. ”[ε]ὐ̣φ̣ραίνει” δὲ αὐτὴν τὰ κατάλληλα θεάματα, τὰ ἐπιστημονικὰ θεωρή\|μ[ατα· ἐπιστ]ήμην δὲ τὴν κατὰ θ(εὸν) λέ‐
21	γω. \| 2,10e [ὅ]τι [καρδία μου] εὐφράνθη ἐν
22	παντὶ μόχθῳ μου. οἶδας ὅτι, ἐάν τις κατὰ τὴν \| [“καρδίαν” “μοχ]θῇ” περί τι καὶ ἀποτυγχάνῃ, λυπεῖται. ἐν οὐδενὶ οὖν, φησίν, τῶν \| [προσ‐
24	δοκουμ]έ̣νων μετὰ “μόχθου” ἀποτυχία μοι γέγονεν.
25	πάλιν “μοχθεῖ” ὁ τὴν \| [“φρόνησιν] ζητῶν”, ὁ τὴν ἀρετὴν πειρώμενο[ς] θηρεύειν. ὅταν ἅπαντα αὐτῷ \| [.........]εως
26	οὐκ ἐξέπεσεν τῶν προσδοκουμένων, περὶ ὧν “ἐμόχθησεν”. \| 2,10fg [καὶ τοῦτο ἐγένετό] μοι μερὶς	212
27	ἀπὸ παντὸς μόχθου μου. τὸ παρελθὸν τὸ ἀνυσθὲ(ν). \| [λάβε κατὰ ἀ]μφοτέρας τὰς θεωρίας. “ἐμόχθησα” περὶ τῶν “ἀνθρωπίνων”— \| ”[π]ά̣ν̣[τα”
29	ὑπῆρ]κταί μοι—, περὶ ἀρχῆς—καὶ “βασιλεὺς γέγονα”—, περὶ
30	εἰρήνης τῆς κα\|[τὰ] τ̣ὴν [βασιλ]είαν—καὶ “γέγονεν” καὶ αὕ‐
30	τη.
45	πάλιν πρὸς τὴν ἀναγωγήν· ὁ “μοχθήσας” \| περὶ τῶν ὠφελούν‐
1	των τὴν ψυχὴν καὶ τὸν “ἔσω ἄν(θρωπ)ον” κοσμο[ύντ]ων λέγει ὅτι \| “ἐν παντὶ μόχθῳ μου ηὐφράνθην”. \| 2,11abc καὶ ἔβλεψα ἐγὼ ἐν πᾶσιν τοῖς
3	ποιήμασίν μου, οἷς ἐποίησαν αἱ χεῖρές μου, καὶ ἐν μόχθῳ, \| ᾧ ἐμόχθησα τοῦ
4	ποιεῖν.
4	αἱ “χεῖρές μου” δραστήριοι καὶ ποιητικαὶ δυνάμεις οὖσαι
5	“ποι\|οῦσιν” καὶ ἐνεργοῦσιν. καὶ “πάντα εἶδον μάταια” ὄντα ταῦτα τὰ ὑπὸ τῶν “χειρῶν” \| τούτων τῶν φαινομένων γινόμενα
6	καὶ τῶν κατ’ αὐτὰς ἐνερ[γειῶν]. δύναται δὲ \| καὶ “μόχθος” λέγεσθαι νῦν τὸ μοχθηρόν. μοχ‐	214
7	θηρά ἐστιν, [ἃ] πράττ̣[ουσιν ο]ἱ “ἄν(θρωπ)οι”, ᾗ “ἄν(θρωπ)οί \| ἐσμεν”· ᾗ “κατὰ σάρκα περιπατεῖν” βουλόμεθα καὶ “φρονοῦ[μ]ε̣ν τὰ [τῆς σ]αρκός”. ὁ “μό\|χθος” οὖν οὗτος τῷ ὄντι ἐκβλητέος
10	ἐστίν, “μάταιός” ἐστιν· ὅμως̣ [ματα]ιάζεται \| ὑπὸ τῶν πλείσ‐
10	των “ἀν(θρώπ)ων”. συναριθμεῖ δὲ καὶ αὐτὸς ἑαυτὸν τοῖς τοι‐ ούτοις, ἐπεὶ \| κα̣[ὶ αὐτ]ὸ̣ς “ἄν(θρωπ)ός” ἐστιν. καὶ ἔλεγον ὅτι οὐδεὶς λέγων κατὰ πλούτου πένης ὢν ἀκού\|εται, ἀ̣λ̣λ̣ὰ̣ [δεῖ]
12	τὸν τοιαῦτα διδάσκοντα πεπειρᾶσθαι πάντων τῶν “ἀνθρωπίνων”. \| ἡ δι[δασ]καλία οὖν τότε ἀνύει καὶ κατ’ ὀρθὸν χωρεῖ, ὅταν ὁ προφέρων αὐτὴν \| ἐν[έχητα]ι ἐκείνοις, οἷς ἀπαγορεύει, δεικ‐
15	νὺς ὅτι α[ὐ]τ[ὸ]ς δεό̣ν[τως αὐ]τ̣οῖς χρᾶται. εἰ γὰρ \| ..[...
15	..]η̣ “ἐποίει” α..α ἔλε[γ]εν ἔλεγ.ν ὅτι αδ[........]..[.]φ̣
15	[..]λ̣.[..] κ̣α̣ὶ τα̣ῦτα. \| 2,11dκα̣ὶ ἰδο[ὺ τ]ὰ πάντα ματαιότης	216
16	καὶ προαίρεσι[ς πν(εύματο)ς. ?].[.... “προ]αιρού\|μεθα” ταῦτα οὐ δεδοκιμακότες, οὐ σὺν
17	“σοφίᾳ” τοῦτο [.....].ν[...· “προαίρ]ε̣σ̣ι̣[ς]” δ̣ὲ̣ \| λέγεται ἡ μέση, ᾗ ἐστιν εὖ καὶ χει‐
18	ρόνως χρήσασθαι. κ̣α̣ὶ̣ ἔ̣λ̣εγον ὅ̣[τι ἢ τὴν] γνώμην \| σημαίνει τὸ “π(νεῦμ)α” ἢ
19	τὴν ψυχήν. ἀμφότερα γὰρ δηλοῦται ἐ̣κ̣ [τ]ῆς λέξ[ε]ω̣[ς ὅτ]αν
20	[.?.] λέγῃ \| “καὶ γνώσονται οἱ πλανώμενοι τῷ πν(εύματ)ι σύνεσιν”—οἱ “πλανώ̣[μενοι]” τῇ [γνώμῃ]—καὶ “ἵνα ἡ παρ‐
21	θένος ἦν ἁγία πν(εύματ)ι καὶ σώματι” τουτέστιν γνώ[μ]ῃ [καὶ πρά]ξ̣[ει][?]. \| λέγεται δὲ καὶ ἡ ψυχὴ “πν(εῦμ)α” ὡς ἐν τῷ “ὥσπερ τὸ σῶμα χωρὶς πν(εύματο)[ς νεκρόν ἐστιν]”. \| καὶ ὁ
23	Στέφανος λέγων “κ(ύρι)ε Ἰ(ησο)ῦ, δέξαι τὸ [π]ν(εῦμ)ά μου”
23	περὶ τῆς ψυχῆς ἑ̣[αυτοῦ λέγει καὶ τῆς] \| λογικῆς οὐσίας. \|	218
25	2,11e καὶ οὐκ ἔστιν περισσεία ὑπὸ
25	τὸν ἥλιον. τοῦτο λέγει ὅτι τὰ “ὑπὸ τὸν ἥλι[ον” ὑπάρχοντα] \| οὐδὲν
26	πλέον ποιεῖ τοῖς σπουδάζουσιν. ὁ σπουδάζων ἔχ[ειν τὰ ὑπερ‐ κόσ]\|μια καὶ τὰ ὑπερουράνια καὶ τὰ ὑπὲρ “τὸν ἥλιον” ἔχει τινὰ “π[ερισσείαν” καὶ πλέ]\|ον τι τῶν ἄλλων. οἱ δὲ σπουδά‐ ζοντες ἔχειν τὰ “ὑπὸ τὸ[ν ἥλιον” οὐδὲν] \| πλέον ἔχουσιν.
29	ἐπερ()· τὸ οὖν “ἄνω”, τ[ίς] “περισσεία” τῷ “ἀν(θρώπ)ῳ”;
46	ταὐτὸν.[..... .....], \| ἐπεὶ οὐδεμ̣[ί]α̣ “περισσεία” ἐστίν.
1	τί “περιττὸν” ἔχει ὁ “ἄν(θρωπ)ος” “ὑπὸ τὸν ἥλιον” ζῶν; “ἐγὼ ἦλ\|θον”, λέγει ὁ σωτήρ, “ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισ‐ σὸν ἔχωσιν”. ἡ ἐπιδημία τοῦ σωτῆρος \| κατεσκεύασεν “ζωήν”
3	τινα ἐν τοῖς “ἀν(θρώπ)οις”.
3	εἰ “ζωὴ” ἕπεται τί “περιττόν”; τὸ ἀθάνατον \| τὸ ἀνάγον εἰς “βασιλείαν οὐρανῶν”. οὐδεμία
5	δὲ “περισσεία” ἐστὶν τοῖς σπουδαζομέ\|νοις “ὑπὸ τὸν ἥλιον”.
5	μὴ γὰρ ὁ πλούσιος, ᾗ “ἄν(θρωπ)ός” ἐστιν, πλέον ἔχει τῶν ἄλ‐
5	λων \| “ἀν(θρώπ)ων”.	220
6	ἐ̣[π]ερ()· τὴν ἀναγωγήν· “καὶ ἐπέβλεψα ἐγὼ ἐν τοῖς ποιή‐ μασιν” καὶ “οὐκ ἔστιν περισσεία \| ὑπὸ τὸ[ν ἥλιο]ν̣”;
7	τοῦτο δυνάμεθα εἰπεῖν ὅτι “φωτιζόμενος” ὑπὸ τοῦ “ἡλίου τῆς \| δικαιοσ[ύνης]” οὐχ “ὑπ’” αὐτόν ἐστιν, ἀλλ’ “ἐν” αὐτῷ. “ἐκλάμψουσιν” γάρ, φησίν, \| “οἱ δίκ[αιοι] ὡ̣[ς ὁ] ἥλιος ἐν
9	τῇ βασιλείᾳ τοῦ π(ατ)ρ(ὸ)ς αὐτῶν”, οὐχ “ὑπὸ τὸν ἥλιον”. ἐάν
10	τις \| λέγ[ων] ἑαυτὸν χριστιανὸν εἶναι καὶ “πεφωτισμένον” ὑπὸ τοῦ “φωτὸς τοῦ ἀλη\|θινοῦ”, τοῦ “ἡλίου τῆς δικαιοσύνης”, τὰ “ἀνθρώπινα” πράττῃ καὶ σπουδάζῃ ταῦτα, \| ὥς ἐσμεν νῦν οἱ
12	πολλοί, οὗτος “ὑπὸ τὸν ἥλιόν” ἐστιν. οὕτως ὢν “ὑ[πὸ] τὸν \| ἥλιον” οὐδὲν “περιττὸν” ἔχει· κἂν μύρια λέγῃ ἀπὸ τῶν γραφῶν, μὴ πράττῃ δὲ \| καθ’ αὐτά, οὐδὲν “περιττὸν” ἔχει. \|
15	2,12ab καὶ ἐπέβλεψ[α ἐγὼ] τοῦ ἰδεῖν
15	σοφίαν καὶ περιφορὰν καὶ ἀφροσύνην. περιφο[ρὰ δέ ἐστ]ιν ἡ μὴ \| ἔχουσα στάσιν, ἡ ὧδε κ[ἀκεῖ‐
16	σε μετ]αβάλλουσα τὸν μετιόντα. “ἐγὼ” οὖν θεωρήσ̣[ας “ἔ]σ̣την̣”. ἀλλ’ ἡ \| “περίφ[ο]ρ[α]” εσ̣[..... ..... .....]τ̣ο ζῆν τῶν “ἀν(θρώπ)ων” καὶ ἡ “προαίρεσις” .[....].[....].\|σ̣τ̣.ς̣. “τ̣[ο]ῦ	222
18	ἰδεῖν σοφίαν καὶ ἀφροσύνην”, ἵνα τῆς μὲν ἀπόσχωμαι, τῆς̣ δ̣ὲ μετ̣α\|ποιήσ̣ω〈μαι〉. εἰ μὴ ἦν “περιφορὰ” τουτέστιν “προαίρεσις”
20	ὧδε κἀκεῖσε ἄγουσα, πε\|ρ̣ι̣σ̣σ̣[όν τ]ι̣ ἦ̣ν̣ τὸ “γνῶναι” “σοφίαν καὶ ἀφροσύνην”. ἐπειδὴ δὲ ἔστιν “γνόντα \| τὴν ἀ̣φ[ρο]σύνην”
21	καὶ τὸ ἐπιβλαβὲς αὐτῆς καὶ τὸ ἀνόσιον καταλιπεῖν αὐτήν, \| [καὶ “γιγνώσκετ]αι ἡ σοφία”. τῶν γὰρ ἐναντίων ἡ αὐτή ἐστιν ἐπιστήμη. ἡ δὲ “ἐπί\|[γνωσις” τῶ]ν̣ ἐναντίων “περιφέρει” ὧδε κἀκεῖσε· μεταδιώκεται γὰρ ὁτὲ μὲν \| [ἐπαινετῶς ὁ]τ̣ὲ δὲ ψεκ‐
24	τῶς. \|	224
25	2,12c [ὅτι τίς ὁ ἄν(θρωπ)ος, ὃς ἐπ]‐
25	ελεύσεται ὀπίσω τῆς βουλῆς; [ἤ]τ̣οι τὸ σπάνιον σημαίνει ἢ τὸ μὴ \| [ὑπάρχον]· πολλάκις
26	γὰρ τὸ μὴ ὑπάρχον τ̣[ὸ] “τίς” σημαίνει. ὅταν λέγῃ “τίς ἐν‐ κα\|[λέσει κατὰ ἐ]κλεκτῶν θ(εο)ῦ;” ἀντὶ τοῦ οὐδείς. “τί οὖν ἐροῦμεν; εἰ ὁ θ(εὸ)ς ὑπὲρ ἡμῶν, \| [τίς καθ’ ἡμῶν;]” ἀντὶ
28	τοῦ οὐδείς. ὅταν δὲ λέγῃ “τίς σοφὸς καὶ συνήσει ταῦτα;” \| [καὶ “τίς ἄρα ἐ]στὶν ὁ πιστὸς καὶ φρόνιμος;”, τὸ σπάνιον
30	καὶ δυσεύρετον ση\|[μαίνει. ἔστι]ν̣ δὲ ὁτὲ καὶ τὸ ἀδύνατον
47	σημαίνει, ὡς ἐὰν λέγῃ “ὁ θ(εό)ς, τίς \| ὁμοιωθήσεταί σοι;”.
1	σημαίνει δὲ καὶ τὸν λεγόμενον ἄτομον, τὸν [ἰδι]κῶς ποιόν, \| ὡς ἐὰν λέγῃ “ἄν(θρωπ)〈ό〉ς τις εὐγενὴς ἐπορεύθη εἰς χώραν μακράν, λαβεῖν ἑαυτῷ βασιλείαν”, τὸ “τις” \| ὧδε τὸν ἄτομον
3	σημαίνει. ἐνίοτε δὲ καὶ πεῦσιν δηλοῖ ὡς τὸ “τίς ἀναβήσεται \| εἰς τὸ ὄρος τοῦ κ(υρίο)υ;” καὶ “κ(ύρι)ε, τίς παροικήσει ἐν
4	σκηνώματί σου;”.	226
5	μεγάλου “ἀν(θρώπ)ου” \| ἐστὶν τὸ ἀκολυθεῖν τῇ “βουλῇ”, τὸ “ὀπίσω” αὐτῆς βαδίζειν. ὁ γὰρ “ἀποστρεφόμε\|νος” αὐτὴν καὶ
6	“ῥίπτων τοὺς λόγους τοῦ θ(εο)ῦ εἰς τὰ ὀπίσω μισήσας π̣[αι]‐ δ̣[εί]α̣ν” οὐ \| πορεύεται “ὀπίσω τῆς βουλῆς”. περὶ τοῦ τοιού‐ του λέγεται καὶ τῶ[ν ὁμοί]ων αὐτῷ· \| “διελογίσαντο βουλήν, ἣν οὐ μὴ δύνωνται στῆσαι”· “οὐ δύναντ[αι” τελ]ε̣ιῶσαι \| αὐ‐
9	τήν.
9	καὶ λαμβάνεις ἐπὶ ἱστορίας τοιαῦτα· “διελογίσατο” ὁ Φα‐
10	ραὼ κ[αὶ ο]ἱ̣ συνφρο\|νοῦν[τ]ες αὐτῷ ἐλαττῶσαι καὶ ἀναιρῆσαι τὸ γένος τῶν Ἑβραίων, [ὅ]τε [τ]ὰ \| “ἄρρενα” προσέταττεν
11	“εἰς τὸν ποταμὸν ῥιπτεῖσθαι”, καὶ “οὐκ ἠδυνήθη σταθῆναι” \| ἡ “βουλή”. “διελογίσαντο” θάνατον κατὰ τοῦ σ(ωτῆ)ρ(ο)ς οἱ ἐναντιούμενοι δαίμονές \| τε κα[ὶ] “ἄ̣[ν](θρωπ)[ο]ι” καὶ “οὐκ ἠδυνήθη στῆναι”. ἔδοξαν γὰρ καταλύειν αὐτοῦ τὴν διδας\|κα‐
14	λίαν [καὶ τ]ὴν προτροπὴν θανάτῳ αὐτὸν περιβαλόντες κα[ὶ ἐ‐
15	ν]όμιζον τοῦτο \| [“σταθῆναι”].	228
15	ἐ[π]ερ()· ἐνταῦθα οὖν κατὰ τὸ σπάνιο[ν; ....]...ι̣ν...[ ] οὕτως ο.ι \| ..[...... “ἄ]ν̣(θρωπ)ος” ὁ πορευόμενος “ὀ̣πίσ̣[ω .....].[..]..[.]ς̣ “ἄλογα” κινῶ̣ν \| “ἵπ‐
17	ποι θηλυμανεῖς γίνονται” “οὐ” σὺν λόγῳ “τι πρ[ά]τ̣τ̣ο̣[ντες”. τὸ “ἄλογον” δ]ὲ̣ ο̣ὐ̣ \| “ζῷ[ο]ν” βουλευτικόν ἐστιν. διὰ τοῦτο οὐδὲ “π̣ρ̣ο̣αίρεσίς” ἐ[σ]τιν ἐν [τοῖ]ς “ἀλό[γοις]”. \| “βουλὴ”
19	γ̣ά̣ρ τίς ἐστιν ἡ “προαίρεσις”. ἡ “περιφορὰ” οὖν ἡ με̣τ̣άβασ̣ι[ς
20	ἐκ τ]ῆς ”[σο]φ̣[ίας]” \| εἰς τὴν “ἀφροσύνην” καὶ ἐξ ἐκείνης εἰς ταύτην. εἶπον γὰρ ὅτ[ι “προ]α̣ί̣[ρεσιν”] \| δηλοῖ.
21	ἐπερ()· “ἐπέβλεψα”;
21	καταλλήλως λαμβάνο̣μεν τῇ “σοφίᾳ” τὴν “ἀ[φροσύνην”. σπου‐
21	δά]\|ζων τὴν “σοφίαν” ἐνταῦθα λέγει. ἀμφότερα “γιγνώσκ[ο]ν‐ τες” [το]ῦ̣ [μὲν ἀπεχό]\|μεθα, τὸ δὲ αἱρούμεθα. ἀδύνατον δέ ἐστιν “ἄν(θρωπ)ον” τέλειον καθ..[..... .....]\| ὥστε ἐκτὸς	230
24	εἶναι καὶ “ἀφροσύν[η]ς̣” καὶ “σοφίας” καὶ σωφροσύνη̣[ς. \|
25	2,12d.13a [σ]ὺν τ̣ὰ πάντα ἐποίησεν αὐ‐
25	τή· κ[αὶ εἶδ]ον ἐγὼ ὅτι ἔστιν περισ‐ σεί[α] τ[ῇ σοφίᾳ ὑ]\|πὲρ τὴν ἀφροσύνην. ὧδε μ̣ὴ̣ συνκριτικῶς λάβῃς τὸ πλέον̣ [ἔχειν οὐδὲ] \| τὸ ὑπ‐
27	άρχον τῇ “σοφίᾳ” καὶ τῇ “ἀφροσύνῃ” οὐδὲ τὸ τῇ “ἀφροσύνῃ” καὶ τ̣[ῇ “σοφίᾳ”· τὰ] \| γὰρ συνκριτικὰ οὐκ ἀεὶ ὁμοίω̣ς λέγε‐ ται. ἐν γοῦν τῷ εὐαγγ[ελίῳ ὁ Ἰωάννης] \| λέγει· “ἠγάπησαν
29	οἱ ἄν(θρωπ)οι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς”, δηλ[ονότι λέ‐
48	γων] \| κατὰ τὴ[ν] πρόχειρον ἀπόδοσιν ὅτι ἀμφότερα “ἀγαπῶν‐ τες μᾶλλον τὸ σκότος \| ἢ τὸ φῶς ἠγάπησαν”. ἀλλ’ ἡ ἐπιφορὰ τοῦ ῥητοῦ οὐκ ἐᾷ τοῦτο νοεῖν· ἐπήγαγεν γὰρ ὅτι \| “πᾶς ὁ πο‐
3	〈νη〉ρευόμενος μισεῖ τὸ φῶς”. εἰ οὖν “μισεῖ τὸ φῶς”, πῶς “μᾶλλον” αὐτοῦ τὸ “σκότος” τις \| “ἠγάπησεν”; τὸ ὧδε οὖν οὐ
5	συνκριτικόν ἐστιν, ἀλλὰ προκειμένων ἑκατέρων τὸ ἓν \| “ἠγά‐
5	πησεν”, τὸ ἕτερον δὲ ἀπεστράφη. οὕτω λημπτέον καὶ τὸ “φιλ‐ ήδονοι μᾶλλον \| ἢ φιλ[όθ]εοι”· οὐχ ὅτι καὶ τὴν ἡδονὴν φι‐ λοῦσιν καὶ τὸν θ(εό)ν, μᾶλλον δὲ τὴν ἡδονήν, ἀλλὰ \| ταύτη[ν	232
7	ἐφί]λ̣ησαν, ο̣ὐδαμῶς δὲ τὸν θ(εό)ν. τοιοῦτόν ἐστιν καὶ τὸ “ἠ‐ γάπησαν κακίαν ὑπὲρ ἀ\|γαθο[σύνην]”· φαῦλός ἐστιν περὶ οὗ ταῦτα λέγεται· οὗτος δέ ἐστιν ὁ διαβαλὼν τὸν Δα(υὶ)δ \| τῷ
9	[Σαο]ὺ̣λ Δωὴχ ὁ Σύρος \|
10	2,13b ὡς περισσεία τοῦ φωτὸς ὑπὲρ
10	τὸ σκότος. μὴ γὰρ ὅλως συνκρίνεται τὸ “σκότος” τῷ \| “φωτί”· πλέον
11	τι τοῦ “σκότους” ἔχει, φθαρτικόν ἐστιν τοῦ “σκότους”, ἔνθα, ἐὰν ἐπιβῇ \| τὸ “φῶς”, ἀφανίζεται τὸ “σκότος”. ἔχει οὖν σύν‐ κρισιν ὅμως, ἐπειδὴ [δι]ὰ παραδει\|γμάτων δείκνυται καὶ τὰ ὁμώνυμα ἐκ τῶν προσπαραλαμβαν[ο]μένων σα\|φηνίζε[ται]. ἐπεὶ
14	τὸ τόδε “ὑπὲρ” τόδε καὶ συνκριτικῶς λαμβάνετα[ι, ὅτα]ν ἀμ‐
15	φότερα \| ἔχωσιν ἓν καὶ τὸ αὐτὸ, [ἀλλὰ τὸ] ἕτερον πλειόνως,
15	καὶ ὅταν τὸ μὲν ἔχῃ τὸ δὲ μὴ ἔχῃ, διὰ \| τοῦτο τὸ παράδ[ει]γ‐	234
16	[μα δείκνυσιν] ὅτι ὡς τὸ “φῶς” περισσό̣[τ]ε̣ρ̣[ον] ἔχε̣[ι], ε̣ἰ̣ [λαμβάνεται] \| [σ]υ̣νκριτ[ι]κῶς, 〈οὕτ〉ως ἡ “σοφία” τῆς “ἀ‐
17	φροσύνης” πλέον τι ἔχει. [ἔ]σ̣[τι] γ̣[ὰ]ρ̣ “φ̣ῶ̣ς̣” μ̣[ὲν] ἡ “σο‐ φί̣[α]”, \| ”[σκό]τ̣ο̣ς̣” δ̣ὲ̣ ἡ “ἀφροσύνη”. \| 2,14a [τοῦ σο]φ̣[οῦ οἱ ὀ]φθαλμοὶ ἐν
19	κεφαλῇ αὐτοῦ.
20	εἰρηκὼς “σοφὸν” εἶναι τὸν ἄνω πρ[.\|....].ν̣ε.κο̣τα καὶ
20	πάντα πράττον[τ]α κατὰ “σοφίαν”, “ἄφρονα” δὲ τὸν ἀντικεί\|‐ [μενο]ν κ[αὶ] ἐναντιούμενον, ἵνα μή τις̣ ἐπὶ ῥητοῦ ταῦτα λά‐ βῃ, χωρεῖ εἰς τὸν “ἔσω \| [ἄν(θρωπ)ον” κα]ὶ̣ [λ]έγει ὅτι “τοῦ
22	σοφοῦ οἱ ὀφθαλμοὶ ἐν τῇ κεφαλῇ αὐτοῦ” εἰσιν. ἐὰν \| [ἐπὶ τῶν α]ἰ̣[σ]θ̣ητῶν “ὀφθ[αλ]μ̣ῶν” [λ]άβ[ω]μ̣ε̣ν, ἐν τῷ αὐτῷ προσώπῳ ἔχει καὶ ὁ \| [“ἄφρων” καὶ ὁ “σο]φὸς” τοὺς
24	“ὀ[φ]θαλμούς”. [ὁ δὲ “σ]οφὸς” οὖν, ᾗ “σοφός” ἐστιν, ἄνω νέ\|‐
25	[νευκεν πρὸ]ς τὸν Χ(ριστό)ν, τὴν “κ[ε]φαλὴ[ν” αὐτοῦ· “ἡ κε]φαλὴ” γὰρ “παντὸς ἀνδρὸς ὁ Χ(ριστό)ς ἐστιν”. \| [ἡ δὲ “κε‐
26	φα]λὴ” οὖν τοῦ “σοφ[οῦ” ὁ] ν̣οῦς̣ ἐσ̣[τ]ι̣[ν, ὥσ]τ̣ε̣ λέγειν· “ἡμεῖς δὲ νοῦν Χ(ριστο)ῦ ἔχομεν”. \| [ἐκ ταύτης] τ̣ῆς “κεφα‐	236
27	λῆς” [..].εχε̣[........], ἐφ’ ᾗ “μνήμη” γίνεται. ἐπερ()· τοὺς “ὀ\|[φθαλμοὺς] ἐν κεφαλῇ αὐτοῦ” [τὴ]ν̣ ἐκκλη‐
28	[σίαν] .[.. ἔσ]τ̣ιν λέγειν ὥστε πάντας νοεῖν; διὰ τοῦτο \| [ὁ “σοφός” ἐσ]τιν ἐν τῇ “σοφίᾳ” ὅτι ὁ π̣[αρ]‐
29	ο̣ν[ο]μ̣αζόμενος ἀπ’ αὐτῆς τῷ μετέχειν αὐτῆς	238

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

(1*)

18

(1*)

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48