|
TLG 2062 186 :: JOANNES CHRYSOSTOMUS :: Fragmenta in Jeremiam (in catenis) JOANNES CHRYSOSTOMUS Scr. Eccl., Patriarcha (Constantinopoleos) Fragmenta in Jeremiam (in catenis) Citation: Vol — pg — (ln) | ||
| 14t | ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ | |
|---|---|---|
| 15t | ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ | |
| 16t | ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ | |
| 17t | ΕΞΗΓΗΣΕΩΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΙΕΡΕΜΙΑΝ ΠΡΟΦΗΤΗΝ | |
| 18t | ΤΑ ΣΩΖΟΜΕΝΑ. | |
| 26 | Λεκτέον τίς ἡ προφητεία καὶ πότε ἤρξατο, καὶ πότε πέπαυται, καὶ τίνος ἕνεκεν ἔληξεν· καὶ τί λαβεῖν ἔστιν ἐκ ταύτης ἐν τῷ βίῳ ὠφέλιμον. Προ‐ φητεία τοίνυν, τὸ λέγειν, ἢ καὶ τυπικῶς δεικνύναι | |
| 30 | τὰ προλαβόντα, καὶ ὄντα, καὶ ἐσόμενα. Λόγος γάρ ἐστιν, ἢ πρᾶγμα πρὶν γνωσθῆναι προαγορεύων τὰ πράγματα. Ἐπεὶ καὶ διὰ πράγματος πρᾶγμα σημαίνεται. Τύποι γὰρ ἦσαν τοῦ μέλλοντος ὁ ὄφις ὁ χαλκοῦς, ὁ ἀμνὸς ὁ ἐν Αἰγύπτῳ, Ἰσαὰκ προσαγό‐ | |
| 35 | μενος. Προφητεία γὰρ ταῦτα, τὴν δὲ αἰτίαν οὐκ ἔχουσι, ὡς ἐπὶ τοῦ Ἐζεκιὴλ ἐκβαλλομένου διὰ τοῦ τοίχου [ἴς. καταβαλλομένου τοὺς τοίχους.] Ἔχει γὰρ τὴν αἰτίαν. Δεῖ μέντοι τοὺς τύπους καὶ τοῖς τότε χρησίμους εἶναι ὡς ἐπὶ τοῦ ὄφεως, καὶ τοῦ ἀμνοῦ. | |
| 40 | Προλέγουσι δὲ οἱ προφῆται οὐκ ἐρωτώμενοι μόνον κατὰ τοὺς ἔξω, τὸ δὲ πλεῖστον ἀφ’ ἑαυτῶν. Λέγονται | |
| γὰρ καὶ παρ’ ἐκείνοις ὁμωνύμως προφῆται. Διὸ καὶ | ||
64.741 | Παῦλός φησιν· Εἶπέ τις ἐξ αὐτῶν ἴδιος αὐτῶν προφήτης; Ἐκάλουν δὲ προφήτας καὶ τοὺς ἱερέας Αἰγύπτιοι. Καὶ καθόλου τῶν προφητειῶν, ἡ μέν ἐστι πνευμα‐ | |
| 5 | τικὴ, ἡ δὲ διαβολικὴ, ἡ δὲ μέση τούτων φυσική τις ἢ τεχνικὴ, ἡ δὲ τετάρτη κοινὴ καὶ δημώδης. Τῆς μὲν οὖν πνευματικῆς προηγουμένως μὲν τοῖς ἁγίοις μέτεστι, δι’ οἰκονομίαν δὲ καὶ τοῖς μὴ τοιούτοις, ὡς τῷ Ναβουχοδονόσωρ, καὶ Φαραὼ, καὶ Βαλαὰμ, καὶ | |
| 10 | Καϊάφα· τῆς δὲ διαβολικῆς τοῖς τούτου μόνον θερα‐ πευταῖς· αὐτοὶ γὰρ οἱ ἀλευρομάντεις, καὶ ἡ διὰ τῶν μορίων μαντευομένη Πυθία, καὶ ἡ διὰ τοῦ δρυὸς ἡ Δωδωνὶς ἱέρεια, καὶ ἡ διὰ σπλάγχνων, καὶ πτήσεως, καὶ κλαγγῶν, συμβόλων τε καὶ πταρμῶν, καὶ κλῃδό‐ | |
| 15 | νων, καὶ βροντῆς, καὶ χειρῶν, μυῶν τε καὶ γαλῆς, καὶ τρυσμῶν καὶ ὤτων ἤχου, καὶ σώματος παλμῶν, καὶ χαλίκων, ῥάβδων τε καὶ φλοιῶν, διὰ νεκρῶν τε καὶ γαστρὸς, ὀνομάτων τε καὶ ἄστρων, καὶ φιαλῶν, μυρίων τε ὅσων τοιούτων. Ἡ γὰρ δι’ ὀνείρων καὶ | |
| 20 | παρ’ ἡμῖν διὰ κατοχῆς καὶ αὕτη. Ἡ δὲ πρόγνωσις αὐτοῖς, οὐ δι’ ἀρετῆς ὡς ἡμῖν, ἀλλὰ διά τινος κακο‐ τεχνίας· κἀκεῖνοι μὲν περὶ χρημάτων, καὶ νόσων, καὶ πολέμων μαντεύονται, μηδεμιᾶς ζητουμένης αὐτοῖς ἀρετῆς, ἢ κακίας· παρ’ ἡμῖν δὲ διορθώσεως | |
| 25 | ἠθῶν ἕνεκα, καὶ τῆς ἐπὶ τὸ κρεῖττον μεταβολῆς. Κἀκεῖνα μὲν ἐκβῆναι δεῖ, ταῦτα δὲ οὐ πάντως. Τί γὰρ ὄφελος προῤῥήσεως ἐπ’ ὠφελείᾳ ψυχῶν λεγομέ‐ νης, ὅτε πάντως ἔσται τὰ θεσπιζόμενα, μηδεμίαν ἐκ τοῦ ἐφ’ ἡμῖν μεταβολὴν ἐνδεχόμενα; Θεὸς γὰρ | |
| 30 | προλέγων, καὶ τὴν λύσιν ὑποτίθεται τῶν δεινῶν, εἰ μεταγνῶναι βουλοίμεθα. Τοῦτο γάρ ἐστι καὶ τῆς προφητείας τὸ κέρδος. Μὴ μεταβαλλομένων δὲ πάν‐ τως γίνεται. Ἐκεῖνοι δὲ κατὰ συμβεβηκὸς ἔν τισιν ἀληθεύσαντες, ἐν τοῖς πλείστοις διήμαρτον. Καὶ | |
| 35 | οἱ μὲν ὀργάνων δέονται, καὶ τόπων, καὶ καιρῶν, καὶ ἐπὶ χρήμασι λέγουσι· Θεὸς δὲ τούτων ἀπήλλακται. Τοιαύτη μὲν γὰρ ἥ τε θεία καὶ διαβολικὴ προφητεία. | |
| 40 | Φυσικὴ δὲ ἡ τῶν ἀλόγων· χελιδόνες γὰρ χελιδό‐ νων, καὶ γεράνων γέρανοι, καὶ μύρμηκες ἐπιόντος χειμῶνος αἰσθάνονται, ἐχῖνοί τε καὶ ἀλκύονες, φύσει τοῦτο κτησάμενοι. Ἡ δὲ τεχνικὴ προφητεία παρὰ ἰατροῖς, καὶ συμβούλοις, καὶ κυβερνήταις· οἱ μὲν | |
| 45 | γὰρ ἀῤῥωστίας, οἱ δὲ λύσεις τούτων προλέγουσιν· οἱ δὲ πνευμάτων μεταβολὰς, οἱ δὲ τοῦ μέλλοντος συνέσει καταστοχάζονται. Ἔστι δὲ καὶ κοινὴ, καὶ δημώδης τοῦ μέλλοντος γνῶσις, οἷον ὅτι μετὰ τρεῖς μῆνας ὁ χειμών· πάντες γὰρ ἔχουσι τὰς ἐκ περιόδων | |
64.741(50) | προῤῥήσεις. Οὐδὲν οὖν μέγα καὶ πρόῤῥησιν ἔχειν καὶ γνῶσιν καὶ δαίμονας, ὅπου καὶ μύρμηκες ἔχουσι τὰς ἐκ περιόδων προῤῥήσεις, καὶ δεινοὶ τοῦ μέλ‐ λοντος ἄνθρωποι στοχασταί· ἀλλ’ οὐχ ὡς πάντως ἢ πάντα εἰδέναι. Ἐπεὶ καὶ ὁ διάβολος προεφήτευσε | |
| 55 | τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρὸν, καὶ ἐγένετο. Καὶ πάλιν ὁ Βαλαὰμ προεῖπεν, ὅτι Πόρνας στῆσον, καὶ | |
| προδοθήσεται δι’ αὐτῶν ὁ Ἰσραήλ· καὶ γέγονεν | ||
64.744 | οὕτως. Τοῦτο δὲ στοχασμὸς, μᾶλλον δὲ προῤῥήσεις μηδὲν παράδοξον ἔχουσαι· καθάπερ ἐπὶ Χριστοῦ, τὸ κηρυχθῆναι τὸ Εὐαγγέλιον· τὸ, Οὐ μὴ μείνῃ λίθος ἐπὶ λίθον. Καὶ μετ’ ὀλίγον· Τὸν μακάριον Ἱερεμίαν | |
| 5 | ὡς τῶν ἄλλων σαφέστερόν φασι δεῖν πρὸ τῶν ἄλλων ἀναγινώσκεσθαι. Καὶ οὐ θαυμαστὸν, εἰ τῶν προ‐ φητῶν οἱ μὲν ἀσαφεῖς, οἱ δὲ καὶ σαφέστεροι· ὅπου καὶ ἑνὸς τῆς θείας Γραφῆς, ἔσθ’ ὅτε συγγράμματος, τὰ μὲν ἀσαφῆ, τὰ δὲ σαφῆ, καὶ τῶν ἑνὸς ἀνδρὸς | |
| 10 | συγγραμμάτων τὰ μὲν οὕτως, τὰ δὲ ἐκείνως, καθ‐ άπερ ἐν Ψαλμοῖς ἀποστόλων τε Ἐπιστολαῖς, καὶ ἐπὶ τῶν τοῦ Κυρίου ῥημάτων. Καθόλου γὰρ ἀσάφεια γί‐ νεται ἢ διὰ τὴν φύσιν τῶν ὑποκειμένων, ξένων ὄν‐ των πρὸς ἀκοὴν, ὡς ἐπὶ τῆς σκηνοποιίας, καὶ τῆς | |
| 15 | παρὰ Ἰεζεκιὴλ κατασκευῆς τοῦ ναοῦ· ἢ παρὰ τοὺς ἀκούοντας, ἢ ἀσυνέτως διακειμένους. Διόπερ ὁ Χρι‐ στὸς τὰς παραβολὰς ὡς ἐπίτηδες ἀσαφῶς εἰρημένας. | |
| 21 | Καὶ μετ’ ὀλίγον. Γίνεται δὲ πάλιν ἀσάφεια καὶ παρὰ τὴν τοῦ λέγοντος ἰδιότητα, ἐπιῤῥεπῶς ἔχοντος πρὸς τὴν τοιάνδε ἀπαγγελίαν. Καὶ ἐπὶ τῶν προφητῶν τὸ Πνεῦμα τὰ νοήματα μόνον ἔλεγεν, ἀλλ’ | |
| 25 | οὐχὶ καὶ τὰ ῥήματα· αὐτοὶ δὲ λοιπὸν ἔφραζον ἰδιω‐ τικῶς. Οὐ γὰρ ὡς ἀκινήτοις ἐκέχρητο, καθάπερ ἡ τῶν δαιμόνων ἐπίπνοια· τὰ δὲ λεχθέντα γινώσκειν ἠβούλετο, καὶ μετὰ τῆς οἰκείας γνώμης ἅπαντα λέ‐ γειν· Οὐ πρᾶγμα ποιήσει Κύριος, ἐὰν μὴ ἀποκαλύ‐ | |
| 30 | ψῃ τοῖς δούλοις αὐτοῦ τοῖς προφήταις. ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ. Ἱερεμίας ὁ τοῦ Χελκίου ἐκ τῶν ἱερέων. Ἐκ τῆς εἰς τὸν προφήτην Ἱερεμίαν ἑρμηνείας. Τὸν μὲν χρόνον, καθ’ ὃν προεφήτευσεν ὁ μακάριος | |
| 35 | προφήτης Ἱερεμίας, καὶ ἀπὸ ποίου βασιλέως ἤρ‐ ξατο, καὶ εἰς ποῖον προφητεύων ἐτελεύτησε, σαφῶς ἐν τοῖς προοιμίοις τοῦ προφήτου ἔστι μαθεῖν. Πᾶ‐ σαν δὲ τὴν προφητείαν κατὰ τῶν δύο ποιεῖται φυλῶν, ἤδη τῶν δέκα αἰχμαλώτων γενομένων ὑπὸ τοῦ Ἀσ‐ | |
| 40 | συρίου. Ποικίλην δέ τινα τὴν προφητείαν ἔστιν ἰδεῖν· τοῦτο μὲν γὰρ ἀπὸ τῶν παραδειγμάτων αὐτοὺς ἐλέγ‐ χει, ὡς ὅταν λέγῃ· Ἴδε τὰς ὁδούς σου ἐν τῷ πολυ‐ ανδρίῳ· τοῦτο δὲ ἀπό τινων παρ’ αὐτοῦ τοῦ προφή‐ του γενομένων, ὡς ὅταν λαμβάνῃ τὸ περίζωμα, καὶ | |
| 45 | τὰ ἀκόλουθα ποιῇ, καὶ τὸν βίκον, ὃν ἔκλασε κατὰ πρόσωπον τοῦ λαοῦ, μήνυμα τῆς ἀπωλείας τοῦ πλή‐ θους, καὶ τοὺς κλοιοὺς οὓς περιέθετο. Πολλὴν δέ τινα δυσχέρειαν ἐν τοῖς χρόνοις τοῖς αὐτοῦ ἔσχε, πάντων ἤδη εἰς ἀσέβειαν ἐκκλινάντων, καὶ ἱερέων | |
64.744(50) | ἀνθισταμένων, οἷος ἦν ὁ Σοφονίας, καθ’ οὗ καὶ φαί‐ νεται λέγων, καί τινων τῶν ἐν τέλει ὄντων· καὶ πά‐ λιν πρὸς τὸν Πασχὼρ ἀποτεινόμενος, καὶ βασιλέων | |
| ἥκιστα δεχομένων τὴν παραίνεσιν. Ποιεῖται δὲ τὸν | ||
64.745 | ἔλεγχον οὐκ ἀπὸ τῶν πραγμάτων μόνον, τὰς ἀσε‐ βείας λέγων σαφῶς· ἀλλὰ καὶ ἀπό τινων εὐπειθῶν ἀνδρῶν υἱῶν Ἰωναδὰβ, υἱοῦ Ῥηχὰβ, ὧν κατὰ σύγ‐ κρισιν δείκνυσι παρανόμους τοὺς Ἰουδαίους. Διὰ | |
| 5 | τοῦτο καὶ τὰ χείριστα φαίνεται πεπονθὼς, τοῦτο μὲν ὕποπτος ἐπὶ τῆς προδοσίας γινόμενος, τοῦτο δὲ ἐν δεσμωτηρίῳ κατακλειόμενος, τοῦτο δὲ ἐν λάκκῳ βορβόρου βαλλόμενος. Ταύτης ἕνεκεν τῆς αἰτίας εὐθὺς ἐν ἀρχῇ ὑπισχνεῖται αὐτῷ ὁ Θεὸς παρέξειν | |
| 10 | τὴν ἰσχύν· προλέγων μὲν αὐτῷ τὰ δεινὰ, ἐπαμύ‐ νειν δὲ ἐπαγγελλόμενος. Λέγει καὶ κατὰ τῶν ἐθνῶν, πρὸς ὠφέλειαν οὐ μόνον Ἑβραίων, ἀλλὰ καὶ αὐτῶν ἐκείνων καθ’ ὧν λέγει, ἵνα ὁρῶντες τὴν ἔκβασιν πείθοιντο, ὁ Δεσπότης ἁπάντων ἐστὶν ὁ Θεός. Προ‐ | |
| 15 | φητεύει δὲ καὶ τὴν ἀνάκλησιν τοῦ λαοῦ, καὶ ἀριθμὸν ἐτῶν τῆς αἰχμαλωσίας τίθησι. Τέλος δὲ καὶ Θρήνους ποιεῖται, καὶ παραίνεσιν δι’ ἐπιστολῆς τίθησι πρὸς τοὺς ἐν τῇ ἀποικίᾳ τυγχάνοντας· ἐν ᾗ ἐλέγχει καὶ τῶν εἰδώλων τὸ μάταιον, καὶ Δεσπότην τῶν ἁπάν‐ | |
| 20 | των δεικνύει τὸν Θεόν. Τὸ ῥῆμα τοῦ Θεοῦ ὃ ἐγένετο ἐπὶ Ἱερεμίαν. Τὸ μὲν ὄνομα Ἱερεμίας, ὡς καὶ ἡ Βίβλος φησὶ, τὴν δὲ φυλὴν Λευΐτης, τὴν δὲ πατρίδα Ἀναθωθίτης, τὴν δὲ χώραν ἐν Βενιαμεὶμ κατῴκει, ἐκ τοῦ ἱερα‐ | |
| 25 | τικοῦ γένους. Ἐκ τῶν ἱερέων. Τοῦ δικαίου καὶ θαυμαστοῦ. Ἐπεὶ καὶ ἄλλοι τὴν ἀρχὴν ἐκεῖθεν ἔλαβον, ἐπὶ δικαίων τὰς προφητείας ἐποιοῦντο. | |
| 30 | Ὅρα· καὶ προειδὼς ὁ Θεὸς μηδὲν ὠφελουμένους αὐτοὺς, τοὺς προφήτας ἔπεμπεν· οὐ μικρὸν γὰρ ἐκ τούτου καρπούμεθα. Ἵνα γὰρ μὴ λέγοι τις· Καὶ τί τὸ ὄφελος; ὡσανεὶ καὶ ἰατρῷ προειδότι τὸν θάνατον τοῦ ἀνθρώπου, μέμφοιτό τις παραμένοντι μέχρις | |
| 35 | ἐσχάτης ἀναπνοῆς· οὐ γὰρ ἐνέλιπε πάντα παραινῶν καὶ συμβουλεύων. Ἀλλὰ τίνος ἕνεκεν ἐπὶ τοῦ δικαίου καὶ εὐσεβοῦς ταῦτα ἔπασχον; ὅτι τῆς ἁμαρτίας ἐτίν‐ νυον δίκην τῶν Μανασσῇ πεπραγμένων ἐν τεσσαρά‐ κοντα ἔτεσιν. | |
| 40 | Τὸ ῥῆμα τοῦ Θεοῦ. Τοῦτό ἐστι προγραφὴ τοῦ βιβλίου· μηνύει δὲ, τί‐ νος παῖς, ὅτι Χελκίου· καὶ ποίας ἀξίας, ὅτι ἱερεὺς, καὶ ποῦ κατοικῶν, ὅτι ἐν Ἀναθὼθ, καὶ ποίας φυλῆς, ὅτι ἐκ τῆς Βενιαμίν. | |
| 45 | Ῥῆσις δὲ, καὶ λόγος, καὶ ὅρασις, καὶ λῆμμα ταυτόν ἐστι. Ῥῆμα δὲ ἐγένετο οὐ διὰ φωνῆς, ἀλλ’ ὅτι σαφέστερον λέγουσα ὅρασις, ὡς ὁράματος γε‐ γονότος. Τί βούλεται τὸ ῥῆμα τοῦτο; Τί κατασκευάζει; Ὁ δῆ‐ | |
64.745(50) | μος φονῶν ἦν. Ἡσαΐας πρισθεὶς ἦν, ἐλαθεὶς Ἀμὼς, Ζαχαρίας καταχωσθείς· ἐγγυμναζόμενοι τοῖς αἵμασι τοῖς προφητικοῖς, καθάπερ κύνες αἱμάτων γευόμενοι, λοιπὸν τῆς τοιαύτης ἐδίψων τροφῆς· εἰς θυμοὺς | |
| ἑαυτοὺς μεταβάλλοντες, οὔπω οὐκ ἀπέστησαν. Ἔδει | ||
64.748 | πολλοῦ τῷ προφήτῃ καὶ μεγάλου φρονήματος εἰς τοιοῦτον ἐμπηδῶντι δῆμον. Ὡς ἐγενήθη λόγος Θεοῦ. Καὶ τοῦτο τῆς προγραφῆς. Μηνύει δὲ καὶ ἐπὶ | |
| 5 | ποίου βασιλέως ἤρξατο τῆς προφητείας, καὶ κατὰ ποῖον καιρόν. Ἐπειδὴ γὰρ δίκαιος ἦν Ἰωσίας, καὶ ὀρθὴν εἶχε τὴν γνώμην περὶ τὴν εὐσέβειαν, οὐκ ἠδύ‐ νατο δὲ ἀφ’ ἑαυτοῦ γνῶναι τὸ καλὸν πάντων εἰς ἀσέ‐ βειαν ἐκκλινόντων τῶν αὐτοῦ προγόνων, καὶ μάλιστα | |
| 10 | κομιδῇ νέος παραχθεὶς τὴν βασιλείαν· ἀπὸ τρισκαι‐ δεκάτου ἔτους τῆς βασιλείας αὐτοῦ ᾠκονόμησεν ὁ Θεὸς προφητεύειν τὸν Ἱερεμίαν, ἵνα ἐκ τῶν ἐλέγ‐ χων τοῦ προφήτου τὴν περὶ τὸ καλὸν σπουδὴν δείξῃ ἑαυτοῦ ὁ βασιλεύς. Οὐ διεληλυθότων γοῦν πέντε | |
| 15 | ἐνιαυτῶν περιττὴν τοῦ ναοῦ σπουδὴν ἔσχεν. Καὶ ἐγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις Ἰωακὶμ υἱοῦ Ἰωσία. Καὶ τοῦτο τῆς προγραφῆς. Μηνύει δὲ τοὺς βασι‐ λεῖς, ἐν οἷς προεφήτευσε. Τὸ δέ· Καὶ ἐγένετο ἐν ταῖς | |
| 20 | ἡμέραις Ἰωακεὶμ υἱοῦ Ἰωσίου, μηνύει, ὅτι ἐδείχθη μὲν προφήτης, καὶ πνευματικῆς ἠξιώθη χάριτος ἐπὶ τοῦ Ἰωσίου. Τοὺς δὲ πάντας τούτους λόγους ἀπὸ Ἰωακεὶμ ἀρξάμενος ἐποιήσατο. Τότε γὰρ μάλιστα ἐδέοντο παραινέσεως. Εἰ γὰρ τὸν χρόνον μόνον, καθ’ | |
| 25 | ὃν ἤρξατο προφητεύειν, σημᾶναι ἐβούλετο, ἤρκει τοῦ Ἰωσίου ἡ μνήμη· εἰ δὲ καὶ τοὺς λοιποὺς εἰπεῖν ἠθέλησεν, ἐφ’ ὧν προεφήτευσεν, ἔδει καὶ τοὺς ὑπο‐ λειφθέντας θεῖναι. Ὥστε δῆλον ὡς τοῦτο μηνύει, ὡς ἤρξατο μὲν ἐπὶ Ἰωσίου, οὐ πολλῶν δὲ λόγων, οὐδὲ | |
| 30 | σφοδρῶν ἐδεήθη τὸ τηνικαῦτα, τοῦ τε κρατοῦντος ὄντος εὐσεβοῦς, καὶ τοῦ πλήθους ἑπομένου τῷ βα‐ σιλεῖ. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς αὐτὸν λέγων. Αὕτη μὲν ἡ ἀρχὴ τοῦ βιβλίου, οὐχ αὕτη δὲ τῆς | |
| 35 | προφητείας ἡ ἀρχή. Ἐπειδὴ γὰρ ἅπαντες ἐξώκει‐ λαν εἰς ἀσέβειαν, καὶ προφῆται λοιπὸν οὐκ ἦσαν· ἠβούλετο δὲ τὸν δίκαιον ἀποστεῖλαι ἐπὶ τὸ τοῖς οἰ‐ κείοις λόγοις μεταβαλεῖν τοῦ λαοῦ τὴν περὶ τὴν ἀσέβειαν σπουδήν. | |
| 40 | Πρὸ τοῦ σε ἐξελθεῖν. Οὕτω καὶ Παῦλος· Ὁ ἀφορίσας με ἐκ κοιλίας μητρός μου, ἵνα· εὐαγγελίζωμαι αὐτὸν ἐν τοῖς ἔθνεσι. —Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἐγὼ ὁ πλάσας σε ἐκ κοι‐ λίας. Οὐ τῆς φύσεως τὸ ἔργον ἐστὶν, οὐ τῶν ὠδίνων· | |
| 45 | Ἐγὼ πάντων αἴτιος. Ὥστε δικαίως ἂν ὑπακούσῃς ἐμοὶ, καὶ τῷ εἶναι παρασχόντι. Οὐ πρῶτον, ἡγίακά σε, ἀλλὰ πρῶτον, ἐπίσταμαί σε, καὶ τότε ἡγίακά σε. Ἐνταῦθα πρόγνωσιν ἔδειξεν. μετὰ τὴν πρόγνωσιν, τότε τὸν ὅρον. | |
64.748(50) | Ἐπειδὴ ἔγνων σε, ἡγίακά σε. Διὰ τοῦτο ὁ Ἀπόστο‐ λος λέγει· Οὓς προέγνω, καὶ προώρισεν. Οὐκ εἶπε πρῶτον, προώρισεν· ἀλλὰ, προέγνω, καὶ τότε, προώρισεν. Προφήτην εἰς ἔθνη τέθεικά σε. | |
| 55 | Εἰ γὰρ καὶ μὴ ἐξῆλθε τὴν Ἱερουσαλὴμ, ἀλλὰ πολλὰ | |
64.749 | περὶ τῶν ἐθνῶν προεφήτευσεν. Οὐχ ἁπλῶς αὐτὸν πέμπει· ᾔδει γὰρ ὡς ἡ τοῦ καιροῦ δυσχέρεια ὀκνη‐ ρότερον αὐτὸν περὶ τὸ πρᾶγμα ποιήσει. Λέγει τοίνυν ῥήματα, ἀφ’ ὧν προτρέπεσθαι αὐτὸν ἠδύνατο· Πρὸ | |
| 5 | τοίνυν τῆς γενέσεως ᾠκειωσάμην σε· Τοῦτο γὰρ τὸ, ἐπίσταμαι. Καὶ διαπλασθέντα ἀφώρισα. Εἶτα ἐπειδὴ ἔστιν ἀφορισθῆναι, καὶ εἰς ἱερατείας, καὶ εἰς ἄλλας τινὰς ὑπηρεσίας, δεικνὺς τοῦ ἀφορισμοῦ τὸ εἶδος, Εἰς τοῦτό σε, φησὶν, ἀφώρισα, ὥστε προφητεῦ‐ | |
| 10 | σαι τῷ λαῷ. Ἔθνη γὰρ τὰς φυλὰς λέγει. Διὸ ὁ μὲν παραιτεῖται, ὡς οὐκ ἀξιόπιστος ὢν πρὸς τοσούτους διαλέγεσθαι, καὶ μάλιστα πρὸς βασιλέας. Θεὸς δὲ θαῤῥύνει. Νεώτερος ἐγώ εἰμι. | |
| 15 | Ὅρα τὸ ἄτυφον τῶν δικαίων, πῶς τὰ οἰκεῖα ἐλατ‐ τώματα ἀνάγραπτα ἀνατιθέασι. Τίς οὐκ ἂν ἐρυ‐ θριάσειεν τοῦτο γραφῇ παραδοῦναι; Ἀλλὰ καθαροὶ δόξης ἦσαν, καὶ φιλοτιμίας· καὶ εἴ τι εἶπον, καὶ εἴ τι ἤκουσαν, τοῦτο μετὰ πάσης ἀληθείας τεθείκασι. | |
| 20 | Καὶ πάλιν· Ἰδοὺ οὐκ ἐπίσταμαι λαλεῖν, ὁ προ‐ φήτης φησίν· ἵνα ὅταν ἴδῃς αὐτὸν ῥητορεύοντα, καὶ πρὸς τούτους ἀποτείνοντα λόγους, μὴ τῆς ἐκείνου δυνάμεως νομίσῃς εἶναι τὰ ῥήματα. Προλαβὼν γὰρ ὡμολόγησεν, ὅτι Οὔτε λαλεῖν ἐπίσταμαι. | |
| 25 | Ὁ ὤν. Ἐπέγνω τὸν προσδιαλεγόμενον. Οὗ δὴ χάριν αὐτὸν ἀπὸ τῆς προτέρας ὀνομάζει προσηγορίας. Ἐρομένου γάρ ποτε Μωϋσέως, καὶ τὸ θεῖον ὄνομα μαθεῖν ἐθελή‐ σαντος, εἶπεν ὁ Δεσπότης· Ἐγώ εἰμι ὁ ὤν. Μιμεῖται | |
| 30 | δὲ καὶ τὴν Μωϋσέως εὐλάβειαν, οὐκ ἀξιόχρεων εἰς τὴν προφητείαν εἶναι τὴν νεότητα λέγων. Ἀλλ’ ὁ Δεσπότης αὐτῷ παρεγγυᾷ, μὴ προβάλλεσθαι εἰς παραίτησιν τὴν νεότητα, ἀλλὰ δράσαι τὸ κελευσθὲν, ἐξελαύνει δὲ αὐτοῦ καὶ τὸ δέος. | |
| 35 | Μὴ λέγε, ὅτι Νεώτερός εἰμι. Ὅταν γὰρ ὁ Θεὸς ἐπιτάττῃ, ὁ τῆς φύσεως Δεσπό‐ της, καὶ ἡλικία, καὶ ἀγλωττία, καὶ πάντα ὑπεξίστα‐ ται τὰ πάθη. Ἐγὼ κελεύω, καὶ νεότητα προβάλλῃ; Μὴ σκήπτου, μηδὲ προφασίζου, φησίν. | |
| 40 | Μὴ φοβηθῇς. Ἐγὼ ἐντέλλομαι, καὶ σὺ φοβῇ; Ὅρα τὰ ἐκκλη‐ σιαστικὰ προανατυπούμενα. Ἰδοὺ ἐγὼ ὑμᾶς ἀπο‐ στέλλω ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων. Καὶ οὐκ εἶπον· Ποῦ πέμπεις; Εἶδες τὸ μέσον τῶν προφητῶν, | |
| 45 | καὶ τῶν ἀποστόλων; Ὅτι μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι, τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε. Οὐκ ἄρα τοῦτο δείκνυσι τὸ, εἶναι μεθ’ ἡμῶν τὸν Θεὸν, τὸ ἐξαιρεῖσθαι ἡμᾶς αὐτόν. Εἰ γὰρ τοῦτο ἦν, οὐκ ἂν προσέθηκεν· τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε. Ὥστε καὶ | |
64.749(50) | μὴ ἐξαιρούμενος, μεθ’ ἡμῶν ἐστιν. Ἐπεὶ καὶ μετὰ τῶν μαρτύρων ἐστὶν οὐκ ἐξαιρούμενος αὐτούς· καὶ μετὰ δικαίων ἐστὶ, συγχωρῶν αὐτοὺς ἀθλεῖν, καὶ μετὰ τοῦ Ἰὼβ ἦν, ὅτε αὐτὸν ὁ διάβολος ἐπολέμει. Ἀλλ’ οὐκ ἀπὸ τοῦ, Ἔσομαι μετὰ σοῦ, ἀλλὰ τοῦ ἐξαι‐ | |
| 55 | ρεῖσθαί σε, ἔχεις ὅπλον ἄμαχον, καὶ ἀκαταγώνιστον | |
| συμμαχίαν. Μὴ φοβηθῇς. Τίς γὰρ ἐπὶ τῆς πέτρας | ||
64.752 | ἑστὼς, ῥανίδα δέδοικεν ὑδάτων; τίς τὸν βασιλέα ἔχων ἑστῶτα μεθ’ ἑαυτοῦ, φοβεῖται καὶ τρέμει; Καὶ ἐξέτεινε τὴν χεῖρα αὐτοῦ. Ταύτης τῆς αἰσθητῆς εἰκόνος ἐδέετο ὁ προφήτης, | |
| 5 | ἐπεὶ καὶ ὁ Χριστὸς τοῦτο ἐποίει· Ἐνεφύσησεν αὐ‐ τοῖς, καίτοι οὐκ ἐδεῖτο τοῦ ἐμφυσήματος· ἀλλ’ ὑπὲρ πληροφορίας αἱ σωματικαὶ γίνονται εἰκόνες. Ἰδοὺ καθέστηκά σε σήμερον. Καὶ μὴν ἄνω ἔλεγεν, Πρὶν ἤ σε ἐξελθεῖν ἐκ μή‐ | |
| 10 | τρας ἡγίακά σε. Πῶς οὖν ἐνταῦθα, σήμερον, λέγει; Ἐκεῖνο τῇ προγνώσει, τοῦτο τῇ ἐνεργείᾳ. Ἐκριζοῦν. Τοῦτο γεωργίας εἶδος ἄριστον, ὀρύσσειν τὰς ἀκάν‐ θας. Ἃ μέλει προφητεύειν, συντόμως ἔφη. Ἐκριζοῦν, | |
| 15 | τὸ τῆς πόλεως ἐξιέναι· κατασκάπτειν, τουτέστι τοῦ ναοῦ τὴν καταστροφήν· καὶ ἀπολύειν, τοῦ πλήθους τὴν σφαγήν· καὶ καταλύειν, τῶν οἰκείων τὴν ἀπώλειαν· καὶ ἀνοικοδομεῖν, τὴν ἀνάκλη‐ σιν· καὶ μεταφυτεύειν, τὸ μετὰ τὴν ἐπάνοδον | |
| 20 | ἀσφαλῶς ἐπὶ τῆς γῆς κατοικεῖν. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου. Τοῦ Χρυσοστόμου, ἄλλ. Ὀλυμπιοδώρου. Ταῦτα ἐκ διαλείμματος, ὅταν εἴπῃ· Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρός με λέγων· οὐ γὰρ ἐφεξῆς, ἀλλ’ ἐδίδου | |
| 25 | συνιδεῖν τὰ λεγόμενα. Βακτηρίαν καρυΐνην. Τὸ γὰρ ξύλον τοῦτο στεῤῥὸν, καὶ βαρὺ, καὶ πλη‐ κτικόν. Τίνος ἕνεκεν ταῦτα ἔβλεπον; Ὅτι τὰ πράγ‐ ματα καὶ αἱ ὄψεις ἐναργέστεραι ἦσαν, καὶ μᾶλλον | |
| 30 | ἔπληττον τὸν ἀκροατήν. Ἡ γὰρ ῥάβδος πληγῆς ἐστι σύμβολον. Προτρεψάμενος αὐτὸν ἐπὶ τὴν προφητείαν, καὶ διὰ τῆς ὀπτασίας μᾶλλον δυσωπεῖ. Τὸ δὲ καρυΐνην, ἀμυγδαλίνην τινὲς ἡρμήνευσαν. Ὁ δὲ Ἑβραῖος | |
| 35 | οὕτως ἔχει· Βακτηρίαν ἐγρηγορυῖαν ἐγὼ ὁρῶ. Ἡ γὰρ ἐγρήγορσις καὶ τὸ ἀμύγδαλον διὰ τῶν αὐτῶν ἐν τῷ Ἑβραϊκῷ προφέρεται ῥημάτων. Ἐπάγει γοῦν· Καὶ εἶπε Κυρίος πρός με, Καλῶς ἑώρακας· τουτ‐ έστιν, Οὐκ ἔτι αὐτοῖς μακροθυμῶ, ἀλλ’ ἐπάγω τὴν | |
| 40 | ψῆφον. Ἔλαβε δὲ ἐκ μεταφορᾶς τῶν παρατηρούντων τοὺς ἁμαρτάνοντας, ἐπ’ αὐτοφώρῳ αὐτοὺς εὑρι‐ σκόντων. Τινὲς καρυΐνην ἔφασαν, διὰ τὸ ἰσχυρὸν τῆς τιμωρίας, ἑωρᾶσθαι. Ὅτι μὲν οὖν τιμωρεῖται αὐ‐ τοὺς, ἐμήνυσε διὰ τούτων· τίνα δὲ τὸν τρόπον, | |
| 45 | ἐπάγει· Διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐγρήγορα. Ἐπειδὴ καὶ ὁ ὕπνος ἐπὶ Θεοῦ, μακροθυμία τίς ἐστιν· Ἕως πότε ὑπνοῖς, Κύριε; τουτέστιν Ἤδη ὑπεξέρχομαι. Οὐ πείθω ῥήματι, τῇ ὄψει τῆς ῥάβδου | |
64.752(50) | πείσθητι. Οὐ λέγω, ἀλλὰ ποιῶ. Καὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ. Τὸ πρόσωπον, τουτέστιν ἡ ἔκκαυσις γίνεται τοῦ λέβητος. Καλεῖ δὲ λέβητα τὴν Ἱερουσαλὴμ, ἔκκαυ‐ σιν δὲ τὴν συμφοράν· ἀπὸ βοῤῥᾶ δὲ, ἵνα μηνύσῃ τὴν | |
| 55 | τῶν Βαβυλωνίων ἔφοδον. | |
64.753 | Τουτέστιν, ἐκεῖ ἑώρα, ἐκεῖ ἔβλεπεν, ἐκεῖ ἐτέτρα‐ πτο. Τὸν θόρυβον, τὴν ζέσιν, τὴν ὀδύνην, τὸν τηγα‐ νισμὸν διὰ τοῦ λέβητος δηλοῖ. Τοῦτο ἰατρεία μεγίστη, τὸ διαφυλάξαι τὸν κάμνον‐ | |
| 5 | τα, φοβῆσαι, σωφρονίσαι, ἐπαγαγεῖν διὰ τῆς ὄψεως αὐτῆς, καὶ ἀνασχεῖν, καὶ δοῦναι μετανοίας καιρόν. Οὔτε γὰρ ἂν ἐπήγαγεν εὐθέως, ὥστε μὴ ἀνελεῖν τὸν ἐκ τῆς μετανοίας καρπόν· οὔτε ἀπέστη· ὥστε μὴ ἐκλῦσαι τὸν φόβον. Ὁρᾷς οὖν ἕκαστον μεμετρη‐ | |
| 10 | μένον, καὶ ἐξ ἐναντίων τὸ φάρμακον συγκείμενον, οἷόν ἐστι ἐπὶ τῶν ἰατρῶν. Τί γὰρ ἔδει μὴ ἐπαγαγεῖν; ἀλλὰ ῥᾳθυμότεροι ἐγένοντο ἄν. Ἀλλ’ ἐπαγαγεῖν; ἀλλ’ οὐδὲν ἂν ἐκέρδανον. Διὸ καὶ ἀφίστησι, καὶ μη‐ χανᾶται πιστὰ εἶναι διὰ τῆς ὄψεως, κατασείων τὴν | |
| 15 | διάνοιαν αὐτῶν, καὶ τὸ ἔμψυχον τοῦ λόγου δεικνύς. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ συγκαλῶ. Τῶν βασιλέων τὸν πόλεμον δηλοῖ ἐνταῦθα, τὸν τῶν Βαβυλωνίων. Οὐχ ἕνα βασιλέα, ἢ δεύτερον, ἀλλὰ πάντας. | |
| 20 | Ὅρα πῶς ἐφίστησιν αὐτοὺς τοὺς βασιλεῖς, ὡς οὐδὲ πολέμου καὶ μάχης οὔσης, ἀλλ’ ὡς ἐπὶ προκει‐ μένην ἡκόντων ἁρπαγὴν, ὡς ἐπὶ δούλους ἑτοίμους, ὡς ἐπὶ ἁλόντας καὶ χειρουμένους. Δύο ἐνταῦθα γίνε‐ ται· ὥστε μηδὲ τούτους νομίσαι, ἐκείνους εἶναι τοὺς | |
| 25 | ἰσχυροὺς, καὶ πείθοντας, [ἴς. ἀλλὰ πειθομένους] ὅτι ὁ Θεὸς πάντα ἄγει καὶ φέρει· ἵνα [uidetur leg. κἀκείνους ἵνα] μὴ νομίσαντες, πάλιν αὐτό‐ ματον πόλεμον καὶ πολιορκίαν δηλοῦν, θήσωσι τοὺς θρόνους αὐτῶν οὐχ ὡς πολεμοῦντες, ἀλλ’ ὡς | |
| 30 | ἀναπαυόμενοι. Καὶ λαλήσω πρὸς αὐτοὺς μετὰ κρίσεως. Μετὰ κρίσεώς μου διαλεχθήσομαι πρὸς αὐτοὺς, καὶ ἐλέγξας αὐτοὺς ἐπὶ τῇ παρανομίᾳ, οὕτως αὐτοὺς τιμωρήσομαι. | |
| 35 | Τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν. Οὐδὲ λέγω ἕτερον, ἀλλ’ ὅτι ἀλλότριον· καὶ οὐδὲ τοῦτο μόνον, ἀλλ’ ὅτι προσεκύνησαν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν. Οὐδὲν οὕτως ἀνάξιον Θεοῦ, ὡς τὸ γενέσθαι· μάλιστα μὲν καὶ τὸ γενέσθαι, πολλῷ δὲ πλέον τὸ | |
| 40 | παρὰ ἀνθρώπων. Καὶ σὺ περίζωσαι. Σύμπραξόν μοι, συνέργησόν μοι. Τί ἐστι τὸ πε‐ ρίζωσαι; καθάπερ γὰρ ἰατρὸς μαθητῇ ἐπιτάττων πρὸς ἔργον μέγα· οὐ γὰρ ψιλὰ ἦν ῥήματα, οὐδὲ | |
| 45 | ἅπαξ εἰπεῖν ἔδει, οὐδὲ βραχεῖ χρόνῳ, τουτέστιν, Ἀνδρεῖος γενοῦ· παράταξίς σοι, μάχη καὶ πόλεμος οὐχ ὁ τυχών. Καὶ ἀνάστηθι. Οὐχ ὅτι ἐκάθητο· (πῶς γὰρ, τοιαῦτα ὁρῶν, καὶ | |
64.753(50) | τοιαῦτα ἀκούων;)· ἀλλὰ, Διέγειρον σαυτὸν, πρόσεχε τοῖς λεγομένοις, διπλῆς σοι δεῖ τῆς προσοχῆς, πρός τε τὰ παρ’ ἐμοῦ λεγόμενα, πρός τε τὸ ἐκείνοις δια‐ πορθμεῦσαι. Ἐνταῦθα μὲν νηπτικῶς, ἐκεῖ δὲ ἀνδρι‐ κῶς. | |
| 55 | Καὶ πολεμήσωσί σε. | |
| Ὥστε ἐξ ὧν πάσχεις, βλάπτειν μᾶλλον τοὺς | ||
64.756 | ποιοῦντας, ἢ αὐτόν σέ τι ὑπομένειν ἄτοπον. ΚΕΦΑΛ. Βʹ. Ἐμνήσθην ἐλέους νεότητός σου. Τὰς εὐεργεσίας αὐτῶν λέγει, οὐχὶ αὐτῶν ἐγκώ‐ | |
| 5 | μια. Ἐπειδὴ γὰρ εἶπε τὴν τιμωρίαν, ἵνα δείξῃ, ὅτι δικαίαν ταύτην ἐπάγει, λέγει ἅπαξ, καὶ δὶς, καὶ πολλάκις, Ἐμνήσθην ἐλέους νεότητός σου, τουτ‐ έστι τοῦ ἐλέους· οὗπερ ἀπεδειξάμην πρὸς σὲ νέαν οὖσαν ἐμνήσθην. Καθάπερ γὰρ ἡμεῖς περὶ τὰ παι‐ | |
| 10 | δία μικρὰ ὄντα πολλὴν ἔχομεν φιλοστοργίαν, ὅτε οὔ‐ πω παροξύνουσιν ἡμᾶς· οὕτω καὶ ὁ Θεὸς ἐν ἀρχῇ, καὶ ἐν προοιμίοις ὅτε ἀπὸ τῆς αὐτοῦ χάριτος ἔσωσε μόνης αὐτοὺς, καὶ οὐκ ἀπῄτει τὰ παρ’ ἑαυτῶν. Πλὴν ἔλεον ἐπιδείκνυται, ἄλλ’ ὅμως εἰς λήθην αὐτὸν | |
| 15 | ἐποίησας ἐμπεσεῖν μετὰ ταῦτα. Τοῦ ἐξακολουθῆσαί σε τῷ ἁγίῳ Ἰσραήλ. Τουτέστιν, Ἐν τούτῳ ἔλεον ἐπεδειξάμην, ἐν τῷ ποιῆσαι ἐξακολουθῆσαί μοι, ἐν τῷ προηγεῖσθαί σου, ἐν τῷ ἀπιέναι καὶ προετοιμάζειν καταγώγια ἐν γῇ | |
| 20 | μὴ σπορίμῃ· οὐχ ἁπλῶς ἐν ἐρήμῳ, οὐχ ὑπὸ ἀνθρώ‐ πων καταλελειμμένῃ, ἀλλὰ μηδέποτε δεξαμένῃ καρπόν· ἐκεῖ ἠκολούθεις μοι. Ἅγιος Ἰσραὴλ τῷ Κυρίῳ. Τουτέστιν, Ἐκεῖ σου προηγούμην, καὶ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ ἅγιόν σε ποιῆσαι, καὶ ἅγιον | |
| 25 | ἐμοί. Μέγα μὲν γὰρ καὶ ἅγιον εἶναι, ὅταν δὲ καὶ Θεοῦ ἅγιος εἶ, ἐννόησόν μοι. Ἐντεῦθεν ἡ ἀρχὴ τῶν λόγων τοῦ προφήτου τῶν πρὸς τὸν λαόν· ὡς γὰρ κρινόμενος πρὸς αὐτοὺς ἀπο‐ μιμνήσκει τῆς ἰδίας εὐεργεσίας πείθων τὸν προφή‐ | |
| 30 | την, ὡς οὐκ ἀδίκως ἐκφέρει κατ’ αὐτῶν τὴν ψῆφον. Λέγει τοίνυν, ὅτι Ἄνωθεν πολλῆς τῆς παρ’ ἐμοῦ κη‐ δεμονίας ἀπήλαυσας. Νεότητα δὲ λέγει τὴν ἐν Αἰ‐ γύπτῳ διατριβὴν τοῦ λαοῦ, ὡς τότε ἐκλεγέντων πα‐ ρὰ Θεοῦ. Τὸ δὲ, ἀγάπης τελειώσεώς σου, ἀντὶ τοῦ, | |
| 35 | Τελείως σε ἠγάπησα, πᾶσαν πρόνοιάν σοι νείμας· καὶ ἡ ἀπόδειξις ἀπὸ τοῦ ἐπαγομένου· Ἐν τῷ, φη‐ σὶν, ἐξακολουθῆσαί σε τῷ Ἁγίῳ Ἰσραήλ. Ἀντὶ τοῦ· Ἡνίκα ἐδεήθης μου πάσχων πάνδεινα ἐν Αἰ‐ γύπτῳ, καὶ ἐξήγαγόν σε καὶ ἡγούμην ὑποδεικνὺς τὴν | |
| 40 | ὁδὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ. Καὶ παρεῖχόν σοι ἄφθονον τῶν ἀναγκαίων τὴν χρείαν ἐν ἐρημίᾳ ἀτριβεῖ. Ἅγιος Ἰσραὴλ τῷ Κυρίῳ. Τουτέστιν, ἀφωρισμένος τῷ Θεῷ. Οὕτω γὰρ λέγει καὶ ὁ Μωσῆς· Ὅτε διεμέριζεν ὁ Ὕψιστος ἔθνη, ὡς διέσπειρεν υἱοὺς Ἀδὰμ, | |
| 45 | ἔστησεν ὅρια ἐθνῶν, κατὰ ἀριθμὸν ἀγγέλων Θεοῦ, καὶ ἐγενήθη μερὶς Κυρίου λαὸς αὐτοῦ Ἰακώβ. Ἀπαρχὴ γεννημάτων αὐτοῦ. Τουτέστι τῶν ἀνθρώπων ἁπάντων, τῆς οἰκουμένης | |
64.756(50) | ἁπάσης, καίτοι καὶ οἱ ἄλλοι αὐτοῦ. Ὅπερ οὖν λέγε‐ ται πρωτότοκος, οὐ διὰ τὸ πρῶτος γενέσθαι, οὐ διὰ φύσιν· ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν ἄλλων ἡ πρωτοτοκία ποιεῖ τὴν ἀγάπην· ἐνταῦθα δὲ ἡ ἀγάπη ἐποίησε πρωτότο‐ | |
| κον εἶναι. | ||
64.757 | Τουτέστιν ἡ ἀπαρχὴ τῷ Θεῷ οἰκεία, καὶ οὐ δύνα‐ ται ἄλλως γενέσθαι. Οὕτω καὶ ὁ Ἰσραὴλ ἐκ πάντων τῶν ἐθνῶν γενόμενος. Πάντες οἱ ἐσθίοντες αὐτὸν πλημμελήσουσι | |
| 5 | κακὰ ἐπ’ αὐτοῖς. Οὐ μικρὸν καὶ τοῦτο δῶρον τὸ ποιοῦν τοὺς ἐχθροὺς ἀπόλλυσθαι τοὺς αὐτοῦ. Ὡς γὰρ ἁμαρτάνει ὁ τῶν ἀπαρχῶν γευόμενος, οὕτως καὶ ὁ εἰς σὲ πλημμελῶν. Διὰ τοῦτο πάλαι καὶ τὸν Φαραὼ ἐτιμωρησάμην, καὶ | |
| 10 | πάντας τοὺς ἐπανισταμένους· τὰ γὰρ παλαιὰ διηγεῖ‐ ται. Τὸ δὲ, ἐσθίοντες, ἀντὶ τοῦ, φαγόντες, καὶ τὸ, πλημμελοῦσι, ἀντὶ τοῦ, ἐπλημμέλησαν. Ἀκούσατε λόγον Κυρίου, οἶκος Ἰακώβ. Ὁ θαῤῥῶν τοῖς ἑαυτοῦ δικαιώμασι, οὐ παραιτεῖται | |
| 15 | πολλοὺς εἶναι τοὺς ἀκροατάς. Ἀλλὰ καὶ σπουδάζει πανταχοῦ λαμπρὸν ἔχειν τὸ θέατρον, ὅπερ καὶ ὁ Θεὸς ποιεῖ, οὐκ ἀνθρώπους μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰ ἄψυχα καλῶν, καὶ αἱρούμενος καὶ ἐπὶ τῶν ἔξω δι‐ καστηρίων δικάζεσθαι. Ὁ βουλόμενος ἀκουέτω, διὰ | |
| 20 | τὸ περιφανὲς τῶν δικαίων· ὡς ὅγε ὑποπτεύων ἀεὶ παραιτεῖται τοὺς δικαστάς. Τί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοὶ πλημμέ‐ λημα; Τί λέγεις; μετὰ τοσαύτην ἀπειλὴν, μετὰ τοσ‐ | |
| 25 | αῦτον φόβον ἀπολογῇ; Ναὶ, φησί. Τοιοῦτος γὰρ ὁ ἐρῶν· οὐκ ἀνέχεται μέχρι πολλοῦ φορτικὰ φθέγ‐ γεσθαι πρὸς τὸν ἐρώμενον· ἀλλὰ βαρέα [ἄλλ. ἀβαρέα] καὶ ἐντρεπτικὰ αὐτοῦ, μᾶλλον ἀλγῶν ἐπὶ τοῖς ἐκείνου κακοῖς. Τί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν | |
| 30 | ἐν ἐμοὶ πλημμέλημα; Τί τοῦτο; τοὺς πατέρας προσ‐ άγεις πρὸς τούτους ἔχων τὸν λόγον; ἵνα δείξῃ, ὅτι τούτους οὐ δι’ ἐκείνους εὐεργέτησεν, ἀλλὰ δι’ αὐ‐ τοὺς, ὃ μᾶλλον αὐτοὺς ὑπευθύνους ποιεῖ τῇ κο‐ λάσει. | |
| 35 | Ὅτι ἀπέστησαν μακρὰν ἀπ’ ἐμοῦ, καὶ ἐπορεύ‐ θησαν ὀπίσω τῶν ματαίων. Ὁρᾷς τὴν κατηγορίαν; οὐχ ἁπλῶς ἀπέστησαν, ἀλλὰ μακράν· πολὺ γὰρ ὄντως μακρὰν, ἀπὸ τῆς θείας φύσεως ἐκείνης ἐπὶ λίθους ἐλθεῖν. Οὕτω μα‐ | |
| 40 | κρὰν ὁδὸν ἑκάτερα ταῦτα τὰ πράγματά [ἄλλ. πέρα‐ τά] ἐστιν. Καὶ ἐματαιώθησαν. Τουτέστιν· Οὐδὲν εὗρον, καὶ οὐδὲ οὕτως ἀνέστη‐ σαν, οὐδὲ μετενόησαν. Πολὺ μῖσος τὸν εὐεργε‐ | |
| 45 | τοῦντα ἀποστρέφεσθαι, καὶ τοὺς βλάπτοντας αἱ‐ ρεῖσθαι. Καὶ οὐκ εἶπαν· Ποῦ ἐστι Κύριος; Οὐ μόνον οὐχ εὑρόντες εἶπον, καίτοι γε ὑπὸ τῆς τῶν πραγμάτων ἀνάγκης ὠθούμενοι· τὰ γὰρ ἀγαθὰ | |
64.757(50) | παρόντα μὲν καταφρονεῖσθαι εἴωθεν· ὅταν δὲ ἀποστῇ, τότε μάλιστα ἐπιζητεῖται. Ἐνταῦθα δὲ οὐχ οὕτως, καίτοι γε ἔχοντες ἱκανὰ μνημόσυνα τῆς εὐεργεσίας αὐτοῦ. Ὁ ἀναγαγὼν ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου. | |
| 55 | Αὕτη δευτέρα εὐεργεσία, τὸ ὁδηγηθῆναι. Καὶ τίνος ἕνεκεν ἐκεῖθεν ἀνέφερεν; Ἵνα μὴ πά‐ λιν τὴν Αἴγυπτον ζητήσωσι, τὸν πόλεμον ἰδόντες. Εἰ γὰρ μακρὰν αὐτοὺς περιέτρεψε, καὶ μνησθῆναι | |
| ἐκείνης ἔπεισε, πολλῷ μᾶλλον τότε νεαρῶν ὄντων | ||
64.760 | τῶν δεινῶν, καὶ τῆς ἀπαλλαγῆς, καὶ τῆς μνήμης αὐτοῖς μενούσης. Ταυτὸν γὰρ ἐποίει Θεὸς, οἷον ἂν εἴ τις καμάτῳ πολλῷ εἰς ὑγείαν τινὰ προαγαγὼν, καὶ μηχανῆς δέοιτο πρὸς τὸ πεῖσαι ἑλέσθαι τὰ συμ‐ | |
| 5 | φέροντα. Εἰρηνικῶς τὰς οἰκείας εὐεργεσίας, αὐτὸν ἐκεῖνον μάρτυρα τῶν λεγομένων παράγει. Ἀκολούθως δὲ πάντα λέγει τῷ ἀνωτέρῳ λεχθέντι. Καὶ εἰσήγαγον ὑμᾶς εἰς τὸν Κάρμηλον. | |
| 10 | Καὶ ταῦτα εὐεργεσία μεγίστη, τοὺς πτωχοὺς, τοὺς γυμνοὺς εἰς τὰ ἀλλότρια εἰσήγαγον ἀγαθὰ, οὐ ποιή‐ σαντας οὐδὲ ἐνεργήσαντας. Ἀλλ’ ἐπὶ τράπεζαν ἤγα‐ γον ἕτοιμον. Οὐχὶ ὡδήγησα μόνον, ἀλλὰ καὶ λιμένα παρέσχον, καὶ τὴν ἀνάπαυσιν. Τί ταύτης τῆς φιλο‐ | |
| 15 | φροσύνης ἴσον; ἀγαθὰ δὲ Καρμήλου, τὸν πλοῦτον λέγει τὸν πολύν. Ἀπὸ τοῦ τόπου τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας λέγει. Ὁ δὲ Κάρμηλος ἦν πίονα γῆν ἔχων, καὶ γενναίους φέρων τοὺς καρπούς. | |
| 20 | Καὶ εἰσήλθετε καὶ ἐμιάνατε τὴν γῆν μου. Τούτοις ἠμείψασθε τὸν εὐεργέτην, ἀφ’ ὧν εὖ ποιῆ‐ σαι ἔδει, ἀπὸ τούτων ὑβρίσατε· δι’ ὧν εὖ ἐπάθετε, διὰ τούτων ἐκακοποιήσατε, καὶ τὴν χάριν αὐτὴν ἀν‐ ετρέψατε. | |
| 25 | Ὅρα πῶς οἰκειοῦται τὸν τόπον, ἵνα δείξῃ μείζω τὰ ἁμαρτήματα. Ἐγὼ μὲν ὑμᾶς ἐνταῦθα ἀν‐ έπαυσα εἰσαγαγὼν, ὑμεῖς δὲ τοὐναντίον ἐποιήσατε. Οἱ ἱερεῖς οὐκ εἶπαν. Οὓς μάλιστα ἔδει καὶ ἑτέρων εἶναι καθηγητάς. | |
| 30 | Ὅρα ἀπὸ τῆς κεφαλῆς τὰ κακά. Τουτέστιν οἱ Γραμματεῖς, οἱ διδάσκαλοι οὐκ ᾔδε‐ σάν με. Ἐνταῦθα τὸν βίον λέγει τὸν ἀκάθαρτον. Εἰ γὰρ μηδὲν ἐκείνων ἦν, εἰ γὰρ μὴ ἐξήγαγον ἐξ Αἰ‐ γύπτου, ἱερεῖς ἦσαν, ἔδει τὸν νόμον φιλοσοφεῖν; τι‐ | |
| 35 | μηθέντας ἀρχῇ παρ’ ἐμοῦ. Καὶ οἱ προφῆται. Τοὺς ψευδοπροφήτας φησὶν ἐνταῦθα. Οἱ ἱερεῖς οὐκ εἶπον περὶ τῶν τὰς λειτουργίας ἐκπληρούντων λέγει. Καὶ οἱ ἀντεχόμενοι· περὶ τοῦ ἀρχιερέως λέγει, ὃς καθ‐ ηγεῖται τοῦ λαοῦ. | |
| 40 | Διὰ τοῦτο ἔτι κριθήσομαι πρὸς ὑμᾶς. Καὶ μὴν οὐκ ἔδει κρίσεως, ἀλλ’ ἀποφάσεως, ἀλλὰ καταδίκης. Ἢ τοῦτο βούλεται εἰπεῖν, ὅτι Οὐ πάντα εἶπον, ἀλλ’ ἔχω καὶ ἕτερά τινα εἰπεῖν· ἔτι ἔχω κρι‐ θῆναι· ἢ ὅτι Ὑμεῖς με ἠναγκάσατε δικάσασθαι πρὸς | |
| 45 | ὑμᾶς. Καὶ πρὸς τοὺς υἱοὺς τῶν υἱῶν ὑμῶν κριθή‐ σομαι. Οὐκοῦν τούτους οὐ κολάζεις; Ναὶ, φησί. Τὴν ὑπερβολὴν λέγει, ὅτι Καὶ ἔτι κρίνομαι, καὶ οὔπω | |
64.760(50) | ὄντων τῶν δικαιωμάτων, οὐ παραιτοῦμαι, καὶ πρὸς ὑμᾶς, καὶ πρὸς τοὺς υἱοὺς ὑμῶν κριθῆναι, καὶ λόγον δοῦναι ὑμῖν κἀκείνοις. Μὴ γὰρ δὴ νομίσητε ἀπὸ τῶν προτέρων ἐγκλημάτων ἐκείνους με καταδικάζειν, καὶ πρὸς ἐκείνους κρίνομαι, οὐ παραιτούμενος πρὸς | |
| 55 | πάντας κρίνεσθαι. Ἐπειδὴ ἔμελλον λέγειν ὡς Οὐδὲν πρὸς ἡμᾶς, εἰ οἱ πατέρες ἥμαρτον, οὐδὲ δίκαιον ὑπὲρ τῶν ἑτέρων | |
| πλημμελημάτων δίκην δοῦναι· βουλόμενος δεῖξαι, ὅτι | ||
64.761 | οὐκ ἐλάττους καὶ οὗτοι τῶν προγόνων, φησίν· Οὐ πρὸς ἐκείνους κριθήσομαι μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸς ὑμᾶς, καὶ οὐ πρὸς ὑμᾶς μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸς τοὺς ἐκγό‐ νους· ἵνα τὸ μέγεθος τῆς αὐτοῦ φιλανθρωπίας πα‐ | |
| 5 | ραστήσῃ, ὅτι ἐπὶ τοσοῦτον ἐνέγκας τοὺς ἁμαρτάνον· τὰς οὐκ ἔπεισε μεταβάλλεσθαι τὴν γνώμην. Διέλθετε εἰς νήσους Χεττιείμ. Καὶ αὐτοὶ παραγίνεσθε, καὶ δι’ ἄλλων μάθετε, οὐ κωλύω. Οὐδὲν εὐηργέτηκα, οὐδὲν πεποίηκα. Πα‐ | |
| 10 | τρικῶς ὑμῖν εἰμι Θεός. Μιμήσασθε τὰ ἔθνη, οἳ τοὺς αὑτῶν οὐκ ἀφιᾶσι, καὶ ποτὲ μὲν ὄνον, καὶ βοῦν, Εἶτα ὁ πρὸς αὐτοὺς ἔλεγχος ἀπὸ παραδείγματος· ὅτι Διέλθετε εἰς νήσους Χεττιείμ. Ἱστορίαν τοιαύ‐ την φησὶν ἐνταῦθα. Χεττιεὶμ, τινὲς ἔφασαν Κυ‐ | |
| 15 | πρίους, τινὲς δὲ Χίους· Κηδὰρ δὲ ὄνομα πόλεως Σα‐ ρακηνῶν. Φασὶ δὲ ἐν μὲν τῇ Χίῳ πολυομβρίας εἶναι· ἐπιλείπειν δὲ ὑετὸν Σαρακηνοῖς. Ὡς οὖν εὐφορούσης τῆς γῆς ἐκ τοῦ ὑετοῦ, νομίζοντες οἱ τὴν Κηδὰρ οἰ‐ κοῦντες, ὡς ὅτι περ κατὰ προστασίαν τοῦ αὐτόθι | |
| 20 | Θεοῦ ὁ ὑετὸς γίνεται, τὸν ἑαυτῶν θεὸν, κατὰ μέν τι‐ νας ἐκ χρυσίου κατεσκευασμένον, κατὰ δέ τινας καὶ ἀπὸ μαργαρίτου, ἀνεκόμισαν πρὸς τοὺς Χίους, ξύλι‐ νον ἔχοντας θεὸν ἢ ὀστράκινον, ὥς τινές φασιν ἀντ‐ αλλάξασθαι βουλόμενοι. Οἱ δὲ οὐ πρὸς τὸ πολύτιμον | |
| 25 | τῆς ὕλης ἀφορῶντες, ὅλως δὲ τιμῶντες τὸν ἑαυτῶν θεὸν, οὐκ ἠλλάξαντο. Τοῦτο οὖν φησιν, ὅτι Τὰ μὲν λοιπὰ ἔθνη, τοσοῦτον τὸ σέβας ἔχουσι εἰς τὸν οἰ‐ κεῖον θεὸν, ὥστε οὐδὲ τιμίας ὕλης ἀλλάξασθαι ἐλάτ‐ τονα διδόντα· ὁ δὲ λαός μου τοσαύτης τῆς παρ’ ἐμοῦ | |
| 30 | κηδεμονίας ἀπολαύσας καὶ δόξης τετυχηκὼς, ὥστε καὶ παρὰ πᾶσιν ᾄδεσθαι τὰ εἰς αὐτὸν γεγενημένα θαύματα, ἐν οὐδενὸς θέμενος μέρει, τὴν μεγαλουρ‐ γίαν ἐπὶ τὴν τῶν εἰδώλων ἧκε θεραπείαν, καὶ ταῦτα κέρδος ἔχων οὐδέν. | |
| 35 | Εἰ ἀλλάξονται ἔθνη θεοὺς αὐτῶν. Ὅτι αὐτοὺς οὐκ ἀφιᾶσιν οὕτως εὐσυνειδήτως ἔχουσι πρὸς τὴν ἁμαρτίαν. Ὁρᾷς τὰ παραδείγματα καὶ ἐξ ἁμαρτημάτων γινόμενα; Τὸ [τοῦτο] γὰρ δεινὸν, ἀλλ’ ὅμως ἐπειδὴ ἔλαχον, | |
| 40 | καὶ ἔχουσιν. Οὐ τοῦτο προτρέπων λέγει, ἀλλὰ καὶ τούτους ἐντρέψαι βουλόμενος. Οὐκ ἀποδεχόμενος αὐ‐ τοὺς οὐδὲ θαυμάζων. Μὴ γένοιτο. Ἐκεῖνοι καὶ ἐπὶ βλάβῃ παραμένουσι τοῖς οἰκείοις· ὑμεῖς δὲ ἐπὶ βλάβῃ μεταπηδᾶτε τοῦ οἰκείου Δεσπό‐ | |
| 45 | του. Ἐκεῖνοι κἂν δεινόν τι δεήσῃ, οὐκ ἂν ἕλοιντο ἀφεῖναι τοὺς αὑτῶν· ὑμεῖς δὲ ὠφελούμενοι, οὐκ ἂν ἕλοισθε παραμεῖναι. Ἐξέστη ὁ οὐρανὸς καὶ ἔφριξεν ἡ γῆ. Ἐπὶ γὰρ τῶν ἀτόπων καὶ τὰ ἄψυχα λέγομεν ἐξ‐ | |
64.761(50) | ίστασθαι ὑπερβολικῶς· τοσαύτη ἡ κακία, ὡς μὴ ἀν‐ θρώπους μόνον, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἀναίσθητα ἐκ‐ πλῆξαι, πάντα ὑπερβαίνει λόγον, πᾶσαν διανοίας δύ‐ ναμιν τὸ ἁμάρτημα. Λέγει Κύριος. | |
| 55 | Τοῦτο πανταχοῦ λέγει, ἵνα μὴ νομίζῃ τις, τοῦ | |
| προφήτου τὴν κατηγορίαν εἶναι. | ||
64.764 | Ὅτι δύο καὶ πονηρὰ ἐποίησεν ὁ λαός μου. Πάλιν ἑαυτοῦ καλεῖ λαὸν, ὑπὸ τοῦ πόθου ἔτι καὶ τοῦ φίλτρου· ἐλεοῦντός ἐστιν, οὐχὶ κατηγοροῦντος ταῦτα, ταλανίζοντος, οὐκ ἐπεμβαίνοντος. | |
| 5 | Ἐμὲ ἐγκατέλιπον πηγὴν ὕδατος ζωῆς. Οὐ λέγω διὰ φιλίαν, διὰ γοῦν τὴν ζωὴν τὴν αὐτῶν· πάντα γὰρ αὐτοῖς παρέσχον τὰ ἀγαθὰ, τὸ διειδὲς τῆς διδασκαλίας, καὶ τὸ καθαρὸν καὶ ἀθόλωτον, τὸ ἀέν‐ ναον. Ὄντως γὰρ τοῦτό ἐστιν ὁ Θεὸς πηγὴ ζωῆς, | |
| 10 | πάντα ἀνέβλυζεν ἐνταῦθα τὰ ἀγαθὰ, ταύτην τὴν πη‐ γὴν οὐκ αὐτοὶ ἐποίησαν, ἀλλ’ αὐτόματος, ἥντινα ἀφέντες, τίνα εἵλοντο; Καὶ ὤρυξαν ἑαυτοῖς λάκκους συντετριμμένους. Οὐδὲ παρ’ ἑτέρων λαβόντες δοῦναι, ἐρήμους, | |
| 15 | γυμνοὺς, καὶ κενοὺς ἀγαθῶν, ἐν δίψει εἵλοντο εἶναι διηνεκῶς, μάτην ἐπόνησαν· εἰκότως οὐδὲν ἔχουσιν οἴκοθεν ἀγαθὸν, ἀλλ’ οὐδὲ παρ’ ἑτέρου λαβόντες, οὐδ’ ἂν ἐθέλωσι δύνανται, οὐδ’ ἂν ἐπιχέῃ τις κατέχουσιν ἀγαθόν τι. | |
| 20 | Μὴ δοῦλός ἐστιν Ἰσραὴλ, ἢ οἰκογενής ἐστιν; Εἶπεν ὅτι οὐ δύνανται οἱ λάκκοι· λέγει λοιπὸν τὴν ἀπόδειξιν· πόθεν γὰρ ἄλλοθεν δοῦλοι γεγόνασιν, οὐχὶ ἀπὸ τούτων; Οὐκ ἔνι εἰπεῖν, ὅτι ῥήματά ἐστι ταῦτα, μονονουχὶ ἀπολογεῖται ὅτι αὐτοὶ ἑαυτοῖς αἴτιοι. Οὐ | |
| 25 | γὰρ δὴ ἐξ ἀρχῆς τοιοῦτος ἦν, ἀλλ’ ἑαυτῷ τὴν δου‐ λείαν ἐπεσπάσατο. Μὴ ὡς δούλου κατεφρόνουν; Οὐχ ὡς υἱοῦ προενόη‐ σα; Ἢ οἰκογενής ἐστιν Ἰακώβ; Ἢ οὐχὶ καὶ τὸν προπάτορα διὰ τιμῆς ἤγαγον, ὥστε καὶ μετὰ θάνα‐ | |
| 30 | τον αὐτὸν τιμᾷν τῇ μνήμῃ; Τουτέστιν· Ἐγὼ μὲν ἄνωθεν ἐν υἱοῦ τάξει αὐτὸν ἐκτησάμην, αὐτὸς δὲ εὐκαταφρόνητον ἑαυτὸν πεποίηκεν· διὰ τοῦτο καὶ τοῖς ἐχθροῖς ὑποχείριος γέγονεν. Καὶ υἱοὶ Μέμφεως, καὶ Τάφνας ἔγνωσάν σε, | |
| 35 | καὶ κατέπαιζόν σου. Μονονουχὶ ἀποδυρομένου ἐστί· Πόθεν σοι ταῦτα γέγονεν; Ἀνακαλουμένου αὐτοὺς, Καὶ κατέπαιξάν σου. Ὃ μάλιστα τῶν συμφορῶν τοὺς ἀνθρώπους δάκνειν εἴωθεν, τὸ ἔγνωσάν σε, καθάπερ τινὶ κόρῃ | |
| 40 | εὐγενίδι ῥιφείσῃ, καὶ ἐμπαροινήσαντες κατέπαιξάν σου. Περὶ Αἰγυπτίων λέγει. Τινὲς δὲ τὸ, ἔγνωσαν, ποιμανοῦσιν, ἔφασαν, μεταφορᾷ χρησάμενοι, καὶ τὸ, κατέπαιξαν ἐπήγαγεν, ἵνα τῶν κακούντων τὴν | |
| 45 | κακίαν σημάνῃ. Οὐχὶ ταῦτα ἐποίησέ σοι, τὸ καταλιπεῖν ἐμέ; Ὁρᾷς ὅτι οὐκ ἐμοῦ ἕνεκεν ταῦτα λέγω, ἀλλὰ τῶν σῶν. Πόθεν γοῦν [γὰρ] ταῦτα γεγένηται; πόθεν ἔρη‐ μοι αἱ πόλεις; πόθεν οἱ λέοντες ἐπεισέβησαν; πόθεν | |
64.764(50) | ἐκεῖνοι κατέπαιξαν; Εἰ μὴ ἐμὲ ἐγκατέλιπες, τὸν διαγαγόντα σε ἐν τῇ ἐρήμῳ, καὶ παρασκευάσαντα ἀσινῆ παρελθεῖν. Καὶ νῦν τί σοι ἐν τῇ ὁδῷ Αἰγύπτου, τοῦ ποιεῖν ὕδωρ Γηρῶν; | |
| 55 | Τοῦτο πάντες ἐγκαλοῦσι, καὶ κατηγοροῦσι καθ’ ὑμῶν, ὅτι παρέντες τὸν Θεὸν ἐγκαλεῖν εἰς συμμα‐ | |
| χίαν, τοὺς ἐχθροὺς καὶ ἐπιβουλεύοντας αὐτοῖς ἐπε‐ | ||
64.765 | σπῶντο, καὶ αὐτοὺς ἔσχον φίλους. Ζηλότυπός ἐστιν ὁ Θεὸς, καὶ ἀγανακτεῖ πλέον μάλιστα, ὅταν μὴ αὐτοῦ χρείαν ἔχωμεν, εἰς ἀνάγκην καθίστησιν, ὥστε χρείαν ἔχειν αὐτοῦ διὰ παντός· οὕτως ἡμῶν ἐρᾷ σφόδρα καὶ | |
| 5 | ἐπιθυμεῖ παρέχειν. Κἂν ἕτερος δῷ τὴν χάριν, ἀγα‐ νακτεῖ, καὶ δοθεῖσαν ἀνατρέπει, καὶ οὐκ ἀφίησιν εἰς ἔργον ἐλθεῖν. Οὐκ ἀνέχῃ τῶν ῥημάτων, ἀνέξῃ τῶν πραγμάτων. Μέμφεται αὐτοὺς, ὅτι ἐν κρείττοσιν ὄντες, τὰ | |
| 10 | ἐλάττονα ἐπιζητοῦσι· τὸ γὰρ Γηὼν, Σιὼρ ἔχει ὁ Ἑβραῖος, ὅπερ ἑρμηνεύεται διώρυξ. Ἐπειδὴ γὰρ καὶ ἐν τῷ νόμῳ ὁ μακάριος Μωϋσῆς παραθέσει τῆς πρὸς Αἰγυπτίους ἐπῄνεσε τὴν τῆς Παλαιστίνης γῆν, ὡς οὐκ ἀναμένουσαν συναγωγὴν ὕδατος ὥστε πολυ‐ | |
| 15 | χειρίᾳ τὴν γῆν ὡς κῆπον ἀρδεύειν, ἀλλ’ ἄνωθεν μὲν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ φέρεται τὸ ὕδωρ, οὐ διὰ χειρὸς ἀν‐ θρωπίνης, τοῦ Θεοῦ δεικνύντος τὴν περὶ τὴν γῆν πρόνοιαν, ἐκείνων μέμνηται, ὀνειδίζων αὐτούς. Ταῦτα δέ φησιν, ὡς πολλάκις μὲν Αἰγυπτίων ἐπικα‐ | |
| 20 | λεσαμένων, καὶ Ἀσσυρίων τὴν βοήθειαν, καὶ νῦν δὲ ὡς τοῦ Ἰωακεὶμ μεγάλα ἐπὶ τῷ Αἰγυπτίῳ φρονοῦν‐ τος, καὶ ὡς οὐδὲν πείσεται ὑπὸ τοῦ Βαβυλωνίου τῇ ἐκείνου συμμαχίᾳ, ἡνίκα ὑπὸ Σύρων ἐπολεμοῦντο, τοὺς Ἀσσυρίους εἰς συμμαχίαν ἐκάλεσαν. Ὅτε δὲ | |
| 25 | Ἀσσύριοι αὐτοῖς ἐπεστράτευσαν, πρὸς Αἰγυπτίους κατέφυγον. Γηὼν γὰρ τὸν Νεῖλον καλεῖ. Παιδεύσει σε ἡ ἀποστασία σου. Ἱκανὸν γὰρ εἰς παιδείαν τὸ ἔξω τοῦ Θεοῦ γενέσθαι. Λέγει Κύριος. | |
| 30 | Οὐκ ἐμὰ τὰ ῥήματα, οὐκ ἀνθρωπίνη ἡ ἀπόφασις· ἔτι Θεὸν αὐτῆς ἑαυτὸν καλεῖ. Καὶ οὐκ εὐδόκησα ἐπὶ σοί. Οὐδέποτε, τουτέστιν ἀνεπαυσάμην. Ὅτι ἀπ’ αἰῶνος συνέτριψας τὸν ζυγόν σου. | |
| 35 | Οὐδὲ ἔλυσαν, ἀλλὰ συνέτριψαν. Εἶπας· Οὐ δουλεύσω σοι, ἀλλὰ πορεύσομαι ἐπὶ πάντα βουνόν· ἐκεῖ διαχυθήσομαι ἐν τῇ πορνείᾳ μου. Ὅρα ἀφανίζοντα [ἄλλ. ἀφηνιάζοντα] καὶ σκιρτῶντα. | |
| 40 | Ὅρα βουνοὺς καὶ ἄλση τοῦ Θεοῦ προτιμώμενα. Ὁρᾷς ὅτι οὐ τὸ φορτικὸν τῆς ἀρχῆς ἔφυγεν, ἀλλ’ ἐξύβριζεν· οὐκ ἂν ᾖ [ἴς. εἰ] τεταπεινωμένη καὶ κατειργασμένη, πορνεῦσαι ἐζήτησεν, ἀλλ’, ἄνεσιν μόνην, καὶ οὐχ ἁπλῶς Πορνεύσω, ἀλλὰ Διαχυθήσομαι. Ὥστε καὶ εἰ | |
| 45 | ζυγὸς ἦν καὶ δεσμὸς, εἰκότως ἀπέσφιγγε τὰ ἄτακτα κατέχων σκιρτήματα, καὶ οὐδ’ εἰς ὡρισμένους τό‐ πους, ἀλλὰ πανταχοῦ εἰς ἕκαστον χωρίον τῆς ἀσε‐ βείας ἡ ὑπόθεσις. Ἐγὼ ἐφύτευσά σε ἄμπελον καρποφόρον, πᾶσαν | |
64.765(50) | ἀληθινήν. Μὴ γὰρ δὴ νομίσῃς πάλιν ἀπὸ κακίας αὐτὰ γενέ‐ σθαι φυσικῆς. Ἐπειδὴ γὰρ εἰκὸς ἦν ἀπορεῖν τινας καὶ λέγειν, τίνος ἕνεκεν ἐξ ἀρχῆς ἀπεπήδησε; λέγει· Οὐ παρὰ τὸν γεωργὸν, ἀλλὰ παρὰ τὴν ἄμπελον | |
| 55 | καρποφόρον, ἀληθινὴν, ταύτην τὴν γνησίαν. Ἐν‐ ταῦθα φυσικήν τινα δείκνυσιν ἀρετήν. | |
| Οὐκ ἔχεις ἐγκαλέσαι τῷ γεωργῷ. Σὺ ἐστράφης, οὐ‐ | ||
64.768 | δὲ πολλοῦ πόνου ἐδεήθης πρὸς τὸ μεταβληθῆναι. Τοιοῦτον γὰρ κακία ῥᾴστη καὶ εὔκολος. Ἡ ἄμπελος ἡ ἀλλοτρία. Πῶς ἀλλοτρία; Ἔσῃ λοιπὸν ἀλλότριος· ἐμὴ γὰρ καὶ | |
| 5 | οὐκ ἐμή. Ὁρᾷς οὐκ ἀπὸ τῆς πλάσεως οἰκειουμένη [οἰκειουμένους] τῷ Θεῷ, ἀλλ’ ἀπὸ τῶν ἔργων. Οὕτω καὶ ὅταν λέγῃ, Υἱοὶ ἀλλότριοι ἐψεύσαντό με, καὶ, Οὐκ οἶδα ὑμᾶς· οὐ δημιουργὸν ἕτερον ἐπεισάγει. Εἰ γὰρ αὐτὸς ἐφύτευσε, πῶς ἀλλοτρία; ἀλλὰ μετὰ τὸ | |
| 10 | στραφῆναι ἀλλοτρία. Ἐγὼ δὲ ἐφύτευσά σε. Τουτέστι, Πλείστην τὴν ἐπὶ σὲ ἐπιμέλειαν ἐποιη‐ σάμην. Ἐκβαλὼν ἐξ Αἰγύπτου, καὶ ἀλλοτρίαν σοι δοὺς γῆν, καὶ ἐκβαλὼν ἔθνη κατῴκησά σε, ἐφ’ ᾧτε | |
| 15 | τῆς εὐσεβείας τὸν καρπὸν δοῦναι. Τὸ δὲ, πᾶσαν ἀληθινὴν, ἀντὶ τοῦ, ἐν ἀσφαλείᾳ σε κατῴκησα, ὅπερ λέγει καὶ ὁ Ἡσαΐας· Ἀμπελὼν ἐγενήθη τῷ ἠγαπημένῳ ἐν κέρατι ἐν τόπῳ πίονι. Οὐχ ἁπλῶς δὲ τὸ, πᾶσαν, τέθεικεν· ἀλλ’ ἐπειδὴ ἦσαν ἐν αὐτοῖς εὐ‐ | |
| 20 | σεβεῖς ἄνδρες, οἵ τε προφῆται καὶ οἱ τούτοις ἑπόμε‐ νοι, ἀντὶ τοῦ, Πάντας ὑμᾶς ἐβουλόμην εἶναι τοιού‐ τους, πάντων ἐπίσης ἐπεμελήθην. Καὶ ἐφύτευσα ἄμπελον Σωρήχ· τουτέστιν ἐκλεκτήν. Ὅπερ γὰρ ἐκεῖ λέγει ἐκλεκτὴν, ἐνταῦθα ἀληθινὴν ἐπὶ τῇ τῶν | |
| 25 | πατέρων ἐκλογῇ. Πῶς ἐστράφης εἰς πικρίαν, ἡ ἄμπελος ἡ ἀλλοτρία; Ὁ Ἑβραῖος, Ἐστράφης μοι εἰς σπέρμα ἀμπέλου ἀλλοτρίας. ἵνα εἴπῃ, Τὰ μὲν ἐμὰ νόμιμα παρεχάραξας, τοῖς δὲ τῶν ἐθνῶν ἔθεσιν ἐξηκολούθησας. Ὃ λέγει καὶ ὁ Μωυσῆς· Ἐκ γὰρ | |
| 30 | ἀμπέλου Σοδόμων ἡ ἄμπελος αὐτῶν, καὶ ἡ κλη‐ ματὶς αὐτῶν ἐκ Γομόῤῥας. Ἡ σταφυλὴ αὐτῶν στα‐ φυλὴ χολῆς, βότρυς πικρίας ὁ βότρυς αὐτῶν. Ὅθεν καὶ χολὴν τῷ Δεσπότῃ προσήνεγκαν. Ἀλλ’ ἐπειδὴ τὴν θείαν ἐξύβρισαν φυτουργίαν, καὶ εἰς πικρίαν | |
| 35 | ἐστράφησαν, καὶ ἀντὶ σταφυλῆς ἀκάνθας, ὁ ἐξ αὐ‐ τῶν κατὰ σάρκα Χριστὸς ἄμπελον ἀληθινὴν ἑαυτὸν ὀνομάζει λέγων· Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή· τοὺς δὲ εἰς αὐτὸν πεπιστευκότας, κλήματα προσ‐ αγορεύει. | |
| 40 | Καὶ ἐὰν ἀποπλύνῃ ἐν νίτρῳ. Εἶτα ἵνα μὴ φυσικὴν εἶναι νομίσῃς [αὐ]τὴν, Κεκηλίδωσαι ἐν ἀδικίαις σοῦ. Καὶ μὴν, καὶ εἰ ἐπίκτητός ἐστι, καὶ ἐπιγέγονε, καὶ ἐξ ἀδικιῶν ἐστι, δυνατὸν ἀποτρίψασθαι· καὶ γὰρ δυνατόν· εἰ γὰρ μὴ | |
| 45 | δυνατὸν, οὐκ ἂν εἶπεν· Τί σοὶ καὶ τῇ ὁδῷ Αἰγύ‐ πτου; Πῶς οὖν λέγει· Ἐὰν πληθύνῃς σεαυτῇ πόαν, κεκηλίδωσαι; Ὥσπερ λέγει· Εἰ ἀλλάξεται Αἰθίοψ τὸ δέρμα αὐτοῦ, καὶ πάρδαλις τὰ ποικίλματα αὐτῆς. Οὐδὲ γὰρ ἐκεῖ εἰς ἀδύνατον καθίστησι τὸ | |
64.768(50) | πρᾶγμα, καὶ τοιαῦτα ὑποδείγματα τοῦτο βούλονται, ἀλλὰ θυμοῦ τὰ ῥήματα. Οὐ τοῦτό φησιν, ὅτι Ἐὰν μετανοήσῃς, οὐ δέχομαί σε, ἀλλ’ ὅτι ἡ δι’ ὕδατος κάθαρσις οὐδὲν ὠφελεῖ, ἐπειδὴ ἐδόκουν καὶ οὕτω καθαίρεσθαι. Ἐκ μετα‐ | |
| 55 | φορᾶς ἔλαβε τῶν δυσεκπλύτων ἐρίων, ἢ τῶν ἐπι‐ | |
64.769 | κεχρωσμένων σωμάτων, ὑπό τινος διαχυθείσης χολῆς, ἤ τινος τοιούτου. Τὸ μὲν γὰρ νίτρον, καὶ ἣν καλεῖ πόαν, τὸν εἰς τὴν ἐπιφάνειαν τοῦ σώματος ἀποπλύνειν ῥύπον οἶδεν· ἐπικεχρωσμένον μέντοι | |
| 5 | σῶμα, καὶ οἱονεὶ βεβαμμένον οὐκ ἰᾶται. Βούλεται γοῦν εἰπεῖν, ὅτι Οὐκ ἀπὸ τῶν σμηγμάτων δύνῃ τῶν ἁμαρτημάτων λαβεῖν τὴν ἄφεσιν. Γνησίας γὰρ τῆς περὶ τὸ καλὸν διαθέσεως δεῖ, καὶ τέλεον ἀποστρα‐ φῆναι τὸ κακόν. Ἵνα οὖν εἴπῃ· Οὐκ ἀπὸ τοῦ εἶναι | |
| 10 | ἐν τῇ γῇ, οὐδὲ ἀπὸ τοῦ θυσίας ἐπιτελεῖν, ἢ ἐν τῷ ναῷ εἰσιέναι, ἢ Σάββατον τηρεῖν, ἤ τι τοιοῦτον, λαμβάνεις τὴν ἄφεσιν, ἀλλ’ ἀρετὴν μετελθὼν, καὶ ἔργων ἐπιδειξάμενος κατόρθωσιν. Πόαν δὲ λέγει, ὃ κατὰ τὴν Σύρων φωνὴν, ἀλάαν καλοῦσι· κατὰ δὲ | |
| 15 | τὴν Ἑβραίων, βορήθ· κατὰ δὲ τὴν Ἑλλήνων φωνὴν, δορύκνιον ὀνομάζουσι. Τὸ οὖν, κεκηλίδωσαι, οἱονεὶ, Βεβαμμένη εἶ τῇ κακίᾳ, καὶ τῇ περὶ τὴν ἀσέβειαν ἐπιμελείᾳ. Πῶς ἐρεῖς, Οὐκ ἐμιάνθην; | |
| 20 | Τί βούλει πάλιν; Οὐκ ὠργίσθης; οὐκ ἀπέῤῥιψας; οὐκ εἶπας ὅτι Κεκηλίδωσαι; Τί πάλιν ἐλέγχεις; Ὁρᾷς ἐραστοῦ ἠδικημένου ῥήματα; Πῶς [ἐρεῖς], Οὐκ ἐμιάνθην; τὸ μέγιστον ἁμάρτημα, ἐπὶ τῶν ἔργων παραβαίνοντες, ἐπὶ τῶν λόγων ἀρνεῖσθε. | |
| 25 | Τὸ Πολυάνδριον τοῦτο ἦν, ὅπου τὰ σώματα τῶν παίδων ἐπὶ τοῦ Μανασσῆ κατωρύγη· τὰς γὰρ ὁδοὺς ἐνταῦθα τὰς πράξεις λέγει· ἕστηκε γὰρ ὁ τόπος βοῶν, οὐδὲ ἀρνῇ τὸν ἔλεγχον φανερὸν ὄντα. Μὴ γὰρ μα‐ κρὰν ἀπελθεῖν δεῖ; | |
| 30 | Καὶ ἵνα δείξῃ ὅτι οὐ τὴν γνώμην μετεβάλλοντο, ἐπάγει· [Πῶς] ἐρεῖς, Οὐκ ἐμιάνθην, τουτέστιν· Ἁμαρ‐ τάνουσα ἀρνῇ ὡς μηδὲν ποιήσασα. Ἴδε τὰς ὁδούς σου ἐν τῷ Πολυανδρίῳ καὶ γνῶθι τί ἐποίησας. Τουτ‐ έστιν, Ὅρα τὸν τόπον ὅπου ἡμάρτανες. Πολυάνδριον | |
| 35 | δὲ ὁ Ἑβραῖος οὐκ ἔχει, ἀλλ’ ἴδε τὸν τόπον τοῦ Γαΐ· λέγει δὲ ἐν ᾧ πρὸς τὰς θυγατέρας τῶν Μαδιανιτῶν ἐκτραπέντες εἰς εἰδωλολατρείαν ἐξώκειλαν. Σκόπησον τοίνυν, φησὶ, τὰς ἄνωθέν σου παρανομίας· ἴσως δὲ Πολυάνδριον ἡρμήνευσαν, ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν αὐ‐ | |
| 40 | τόθι ἀναιρεθέντων. Ὀψὲ φωνὴ αὐτῆς ὠλόλυζε. Καθάπερ πρὸς γυναῖκα μεθύουσαν, καὶ οὐκ εἰδυῖαν ἅπερ ἔπραξεν, οὕτω διαλέγεται. Πανταχοῦ σπουδάζει μαθεῖν αὐτῆς τὰ ἁμαρτήματα· ὄντως γὰρ μεγάλης | |
| 45 | σοφίας δεόμεθα, πρὸς τὸ μαθεῖν ἡμῶν τὰ ἁμαρτή‐ ματα, ὄντως μεγάλων ὀφθαλμῶν. Τί τοῦ Δαυῒδ συνετώτερον; καὶ οὐκ ἠδυνήθη συνιδεῖν τὴν ἁμαρ‐ τίαν, οὐκ ἠδυνήθη κατιδεῖν. Ἀλλ’ ἐδεήθη προφήτου τοῦ δηλώσοντος αὐτήν. Οὐ γὰρ οὕτω πρὸς τὸ ἁμαρ‐ | |
64.769(50) | τεῖν σφοδρὸς ὁ διάβολος, ὡς πρὸς τὸ μὴ συνιδεῖν τὸ ἁμάρτημα, ἵνα ἐπιμένωμεν ἁμαρτάνοντες Τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἐπλάτυνεν ἐφ’ ὕδατα ἐρήμου. Οὐδὲ ὡς ἁμαρτάνουσα, οὐδὲ ὡς κλέπτουσα, ἀλλὰ μετὰ ἀδείας, μετὰ πολλῆς πλησμονῆς. Ὕδατα ἐρή‐ | |
| 55 | μου, τί φησι; τὴν ἀσέβειαν, τὴν εἰδωλολατρείαν. | |
64.772 | Ἐν ἐπιθυμίαις ψυχῆς αὐτῆς ἐπνευματοφο‐ ρεῖτο. Κατὰ δὲ τοὺς λοιποὺς, Εἵλκυσαν ἄνεμον· πνεῦμα γὰρ ἐπισπασάμενοι τὸ ἀκάθαρτον, ἐματαιώθησαν. | |
| 5 | Ἤγουν, ἅπερ ἀκούειν ἠβούλετο. Λέγειν οἱ ψευδο‐ προφῆται προσεποιοῦντο, ἢ ὅτι μαινομένης δίκην, ἐξ ἄλλης εἰς ἄλλην ἐπιθυμίαν μετέβαινεν. Ὕδατα ἀεὶ τὴν διδασκαλίαν καλεῖ τὴν ἑαυτοῦ πανταχοῦ, ἐκεῖνα δὲ τὰ ὕδατα τὴν διδασκαλίαν τῶν | |
| 10 | εἰδώλων, ἔνθα ἐκενοφωνεῖτο. Ὅρα οὐδαμοῦ ἐξ ἀνάγκης, πανταχοῦ ἐξ ὕβρεως ἐν ἐπιθυμίαις ψυχῆς αὐτῆς, ὅταν καὶ μετὰ ἐπιθυμίας τὰ κακὰ πράττῃ. Τίς ἐπιστρέψει αὐτήν, Ὁρᾷς καὶ τοῦτο πάλιν ἑτέρως λεγόμενον, καὶ | |
| 15 | ἑτέρως γινόμενον. Οὐκ ἀπεστράφη οὖν, καὶ μὴν καὶ σὺ ἐπέστρεψας αὐτὴν, καὶ οὐδὲ παρεδέδοτο. Ἀλλὰ τὸ μὴ συμβεβηκὸς εἶπεν, ἵνα οὕτω γοῦν ἐπιστραφῇ. Ἐν τῇ ταπεινώσει αὐτῆς εὑρήσουσιν αὐτόν. Τουτέστι, κατειργασμένην, δεδεμένην, παραδε‐ | |
| 20 | δομένην. Ὀψὲ φωνὴν αὐτῆς ὠλόλυξεν. *Κατὰ τὸν Ἑβραῖον οὕτως ἔχει· Ὡς πρωτότοκον μοσχάριον σκιρτᾷ. —Τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἐπλάτυνεν ἐφ’ ὕδατα ἐρήμου. Ἵνα εἴπῃ· Τὰς πράξεις αὐτῆς | |
| 25 | ἐξέχεεν ὡς ὕδατα ἐπὶ τὰς ἐρήμους εἰδώλοις λα‐ τρεύουσα καὶ καταφρονοῦσα τοῦ ναοῦ. Κατὰ τὸν Ἑβραῖον οὕτω κεῖται· Ὡς δάμαλις δεδιδαγμένη ἐν πανερήμῳ ἅλλεσθαι. Ἐν ἐπιθυμίαις ψυχῆς αὐτῆς. Ἀκολούθως ὁ Ἑβραῖος ἔχει· Καὶ ἐν τῷ θε‐ | |
| 30 | λήματι τῆς ψυχῆς αὑτοῦ βαδίζειν πρὸς ἕκαστον κλίμα. Τίς ἐπιστρέψει αὐτόν; Ἀκολούθως κατὰ τὴν τῶν Ἑβραίων κεῖται, τουτέστιν, Ἐμοῦ ἀποφηνα‐ μένου κατ’ αὐτῆς αἰχμαλωσίαν, τίς δύναται αὐτῇ βοηθῆσαι; Πάντες αὐτήν. Ὁ Ἑβραῖος· Ἐν τῷ | |
| 35 | ἀροτριᾷν εὑρήσουσιν αὐτήν· τουτέστιν, ἐν τῇ διαφθορᾷ αὐτῆς. Οὕτω μὲν οὖν κεῖται κατὰ τὴν τῶν Ἑβραίων ἔννοιαν· ὁ δὲ Ἑλληνικὸς τοιαύτην τινὰ ἔχει τῶν ῥημάτων διάνοιαν· Εὐάλωτος ἔσται, τῆς παρ’ ἐμοῦ προνοίας οὐκ ἀξιουμένη. Ἀπόστρεψον τὸν πόδα σου ἀπὸ ὁδοῦ τραχείας· | |
| 40 | Πῶς πάλιν παραινεῖς; πῶς πάλιν συμβουλεύεις, εἰ κεκηλίδωται; Ὁδοὺς τραχείας τὰ εἴδωλα λέγει, καὶ δίψος δεικνὺς, ὅτι οὔτε ἡδονὴν τὸ πρᾶγμα ἔχει. Ποία γὰρ ἡδονὴ τὸ θύειν υἱοὺς καὶ θυγατέρας; Τί δὲ τούτων τραχύτερον τῶν ἐπιταγμάτων; ποία δὲ ἡδονὴ | |
| 45 | τὸ πορνεύεσθαι τὰς γυναῖκας αὐτῶν, καὶ μοιχᾶσθαι; Ποία δὲ ἡδονὴ τὰ μέλλοντα προακούειν, εἰκῆ, καὶ μάτην οὐδὲν ὠφελουμένους ἀπὸ τῆς προῤῥήσεως; Ποία δὲ ἡδονὴ τὸ κατατέμνεσθαι, καὶ αἱμάττειν τὰς χεῖρας; Ἢ ποία ἡδονὴ τὸ συγγίνεσθαι ἀλόγοις; | |
64.772(50) | οὐδὲν τραχύτερον τῆς ὁδοῦ ταύτης. Τίς οὐκ ἂν φύγῃ τραχεῖαν ὁδόν; Τίς οὐκ ἀποσταίη δίψους; Αὕτη δὲ οὔτε μετὰ παραίνεσιν τὴν ἀπὸ τῶν λόγων. Τί ἐστιν, ἀνδριοῦμαι; τῇ φιλονεικίᾳ ἐπι‐ μενῶ. | |
| 55 | *Ὁρᾷς ὅτι τὸ ἄνω κείμενον, ὅτι Ἐὰν ἀποπλύνῃ ἐν νίτρῳ, καὶ πληθύνῃς σεαυτῇ πόαν, οὐκ ἀπο‐ στρεφομένων τὴν μετάνοιαν λέγει, ἀλλὰ γνησίαν τὴν | |
| ἐκ τῶν ἁμαρτημάτων ζητῶν ἐπιστροφήν. Ἐπειδὴ | ||
64.773 | τοίνυν ἔφη ἄνω· Τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἐπλάτυνεν ἐφ’ ὕδατα ἐρήμου, παραινεῖ αὐτῇ νῦν, μὴ κάμνειν περὶ τὴν τῶν εἰδώλων θεραπείαν, τὰ ὄρη καταλαμ‐ βάνουσαν, μηδὲ ἐπιθυμεῖν ἐκείνων τῶν ματαίων. | |
| 5 | Τοῦτο γὰρ μηνύει, Τὸν φάρυγγά σου ἀπὸ δίψους. Κατὰ μέντοι τὸν Ἑβραῖον οὕτως ἔχει, Ἀπόστρεψον τὸν πόδα σου τοῦ περιπατεῖν ἀνυπόδετος, καὶ τὴν φωνήν σου ἀπὸ κλαυθμοῦ. Τουτέστι, Μετα‐ βαλοῦ τὴν γνώμην, ὥστε μὴ αἰχμάλωτον γενέσθαι | |
| 10 | καὶ πενθεῖν ἐπὶ τοῖς καταλαβοῦσι κακοῖς, σώζεται δὲ ἐν ἑκατέρῳ ἡ ἔννοια ἡ αὐτή. Ὁ μὲν γὰρ τὰ ἀπο‐ βαίνοντα ἐκ τῆς ἀσεβείας ἔφη· Ὁ δὲ Ἑλληνικὸς τὴν αἰτίαν τῶν κακῶν. Ἡ δὲ εἶπεν· Ἀνδριοῦμαι. Οὐ βούλομαι, τουτέστιν, ἀρκῶ ἐμαυτῇ. | |
| 15 | Ὡς αἰσχύνη κλέπτου ὅταν ἁλῷ, οὕτως αἰ‐ σχυνθήσονται. *Τουτέστιν ὡς ἐπαυτοφώρῳ ληφθεὶς κλέπτης ἀρ‐ νήσασθαι οὐ δύναται, οὕτω καὶ οὗτοι τῶν συμφορῶν καταλαβουσῶν οὐκ ἂν ἀρνηθεῖεν τῶν εἰδώλων τὴν | |
| 20 | ἀσθένειαν, αἰσχυνόμενοι τῇ περὶ αὐτὰ θεραπείᾳ. Οὕτως αἰσχυνθήσονται οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ αὐτοὶ, καὶ οἱ βασιλεῖς αὐτῶν, καὶ οἱ ἄρχοντες, καὶ οἱ ἱερεῖς αὐτῶν, καὶ οἱ προφῆται αὐτῶν. Ἐπειδὴ πολλάκις τῶν τιμωριῶν τοῦτο μᾶλλον | |
| 25 | ἡμᾶς θορυβεῖ, καὶ τοῦτο τίθησιν, ὃ μετὰ τὸν ἐμ‐ πρησμὸν γέγονεν. Τῶν γὰρ ψευδοπροφητῶν ἀπατών‐ των αὐτοὺς εἰκῆ, καὶ φυσώντων τοὐναντίον ἐξέβη, καὶ ἐγένετο, καὶ γέγονεν αἰσχύνη μεγάλη, καὶ ᾐσχύν‐ θησαν οἱ βασιλεῖς, ὡς οὐ δυνάμενοι προστῆναι, οἱ | |
| 30 | ἱερεῖς μὴ πειθαρχήσαντες τοῖς παρὰ Θεοῦ, οἱ προ‐ φῆται διὰ τοὺς μάντεις. Τῷ ξύλῳ εἶπαν· Ὅτι πατήρ μου εἶ σύ. Τί ταύτης χεῖρον τῆς ἀναισθησίας; Εἰ γὰρ μὴ Θεὸν ἐγκατέλιπον, τί ταύτης τῆς πηρώσεως χαλε‐ | |
| 35 | πώτερον; Ἀλλὰ τῷ ξύλῳ οὐκ εἶπε, φησὶν, ἀλλὰ τῷ δαίμονι τῷ τὸ ξύλον κινοῦντι. Καὶ ἔστρεψαν ἐπ’ ἐμὲ νῶτα. Χείρων ἁμαρτία αὕτη. Τίνα κατέλιπον; Πῶς ἀπεστράφησαν; Συνεχῶς αὐτῶν λέγει τὰ ἁμαρτή‐ | |
| 40 | ματα. Ὁρᾷς ὅσον ἀγαθὸν τὰ κακὰ, ὅταν τὸν Θεὸν ἐπιγι‐ νώσκειν ποιεῖ. Ὁρᾷς ὅτι παρὰ ῥᾳθυμίαν ἡ πλάνη; Ὁρᾷς ὅτι παρὰ ἄνοιαν; Ὁρᾷς, ὅτι παρὰ τὰ ἄλλα τὰ ἀνθρώπινα ἁμαρτήματα [ἄλλ’. ἐλαττώματα]. | |
| 45 | Ὅτι κατ’ ἀριθμὸν τῶν πόλεών σου ἦσαν οἱ θεοί σου Ἰούδα. Πάλιν ὄνειδος, ὅταν ποιηταὶ τῶν θεῶν ὦσι. Οὐδὲ γὰρ ὅτι ἐλάχιστοί εἰσιν ἔχει εἰπεῖν, οὐδὲ γὰρ ὅτι μακράν. Κατὰ ἀριθμὸν γὰρ τῶν πόλεών σου ἦσαν οἱ | |
64.773(50) | θεοί σου Ἰούδα. Ἵνα τί λαλεῖτε πρός με· πάντες ὑμεῖς ἠσε‐ βήσατε Οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ὅτι οἱ μὲν, ναὶ, οἱ δὲ, οὔ. Ἵν’ οἱ διαφεύγοντες τὴν πλάνην τοῖς ἄλλοις γένωνται | |
| 55 | παραμυθία. Ἄρα οὐδὲ καλεῖν τὸν Θεὸν ἄξιοί ἐσμεν ἀσεβοῦντες· οὐδὲ ἐν συμφοραῖς αὐτῷ εὔχεσθαι, ὅταν ἐν ἀδείᾳ αὐτὸν ἀγνοῶμεν, λέγει Κύριος· Μὴ γὰρ ἐγὼ | |
| λέγω; Ὁ ὑβρισθεὶς, ὁ τὰ πάντα εἰδώς. | ||
64.776 | Μάχαιρα κατέφαγε τοὺς προφήτας ὑμῶν. Τοὺς προφήτας. Ἀλλ’ οὐκ ἔδει τὰ παιδία, ἀλλὰ τοὺς ἀπατῶντας, καὶ τοῦτο ἐποίησε, φησὶ, καὶ οὐχ ἁπλῶς, οὐδὲ κοινῷ θανάτῳ· ἵνα μή τις τῇ φύσει τοῦτο | |
| 5 | λογίσηται, ἀλλ’ ἵνα μάθωσιν ὅτι ἀπὸ Θεοῦ γέγονεν ἡ ὀργή. *Οὔτε εὐεργετούμενοι, τὸν εὐεργέτην ἐπέγνωτε, οὔτε παιδευόμενοι τῆς ἀσεβείας ἀπέστητε. Ἐγὼ δὲ καὶ τοὺς αἰτίους τῆς πλάνης σφαγῇ παραδέδωκα. | |
| 10 | Μάχαιρα, γὰρ, φησὶ, κατέφαγε. Τοὺς μὲν γὰρ, Ἠλίας ὁ προφήτης, τοὺς δὲ Ἰηοῦ ὁ βασιλεὺς, τοὺς δὲ Ἰωσίας ὁ εὐσεβὴς βασιλεὺς σφαγῇ παραδέδωκεν. Μὴ ἔρημος ἐγενήθην τῷ Ἰσραήλ; Μὴ ἔρημος, τουτέστι μὴ ἄκαρπος. Εἰ γὰρ ἄκαρ‐ | |
| 15 | πος, ἀναχωρῆσαι αὐτοὺς ἐχρῆν. Οὐδὲ οὕτω μὲν οὖν, οὐ γὰρ μισθῷ δουλεύειν δεῖ τῷ Θεῷ. Μὴ ἐπιλήσεται νύμφη τὸν κόσμον αὐτῆς; Ὁ δὲ λαός μου. Ὅρα πάλιν ὑφειμένον τὸν λόγον. | |
| 20 | Ὃ μάλιστα ἐζήτουν ἄνθρωποι, τὴν δόξαν, οὐκ ἔστιν εἰπεῖν, ὅτι Ἀγαθῶν μὲν ἀπελαύομεν, ἐν ἀτιμίᾳ δὲ ἦμεν. Ὥσπερ τῇ νύμφῃ κόσμος, κἀγὼ τῷ λαῷ, ὥστε δύσκολον ἦν τὸ ἐπιλαθέσθαι. *Τουτέστι, τὰ πρὸς εὐκοσμίαν διώκουσιν ἄνθρω‐ | |
| 25 | ποι. Καὶ νύμφη μὲν ἀγαπᾷ τὸν κόσμον, ὡς ὡραϊζο‐ μένη ἐξ αὐτοῦ, παρθένος δὲ τῆς στηθοδεσμίδος ἀντ‐ έχεται, ὡς εὐπρέπειαν ἐχούσης· ὁ δὲ λαὸς, καὶ κόσμον, καὶ εὐπρέπειαν ἐσχηκὼς παρ’ ἐμοῦ, καὶ δόξης οὐ τῆς τυχούσης ἀπολαύσας, κόσμον μὲν καὶ | |
| 30 | εὐπρέπειαν καλέσας τῶν νομίμων τὴν διάταξιν, καθ’ ἣν νομίμως τῶν λοιπῶν ἄλλων φαίνονται ἐν διατά‐ γμασιν ὄντες, πάσης μὲν πλεονεξίας καὶ κακίας ἀλ‐ λότριοι τυγχάνοντες, ἡμερότητα καὶ φιλανθρωπίαν παιδευόμενοι, δόξαν δὲ ὡς ἐκ τῆς τοῦ Θεοῦ βοηθείας | |
| 35 | πάντων ὑποκυπτόντων, καὶ θαυμαζόντων τὴν εἰς αὐτοὺς κηδεμονίαν τοῦ Θεοῦ, τοσούτων τοίνυν ἀπο‐ λαύσαντες παρ’ ἐμοῦ, λήθην τῶν ἐμῶν εὐεργεσιῶν ἐποιοῦντο. Τί ἔτι καλὸν ἐπιτηδεύσεις ἐν ταῖς ὁδοῖς σου | |
| 40 | τοῦ ζητῆσαι ἀγάπησιν; *Τουτέστι, πόσα ποιήσασα δυνήσῃ ἐξαλεῖψαι τὰ ἁμαρτήματά σου, καὶ δεῖξαι αὐτὴν καθαρὰν, ὥστε τῆς παρ’ ἐμοῦ ἀγάπης ἀξιωθῆναι. Οὐχ οὕτως, τουτ‐ έστιν, οὐδὲ πολλὰ ποιήσασα, δύνῃ ἐκπλῦναι τῶν | |
| 45 | ἁμαρτημάτων τὸ πλῆθος. Ἀλλὰ καὶ σὺ ἐπονηρεύσω τοῦ μιᾶναι τὰς ὁδούς σου. Τουτέστιν, σπουδὴν ἔθου ταύτην, ὥσπερ φιλονει‐ κοῦσα καὶ ἐπιτηδεύουσα ἀκάθαρτος γενέσθαι, οὕτω | |
64.776(50) | πάντα πεποίηκας. Αὕτη τοίνυν σπουδὴν ἔσχε τοιαύ‐ την, τί τοιοῦτον σὺ περὶ αὐτῆς; Καίτοι πάντα τὰ ἄλλα παραλιπὼν, ὅρα ποῖον τίθησιν, ἐν χερσί σου εὑρέθη αἵματα ψυχῶν ἀθώων. Οὐκ ἐν διορύγμασιν εὗρον αὐτούς. | |
| 55 | Τοῦτο καὶ Ἰεζεκιήλ φησι, Τοῦτο ὑπὲρ πᾶσαν τὴν | |
| πονηρίαν σου, ὅτι τοὺς υἱοὺς ἔθυον, καὶ τὴν φύ‐ | ||
64.777 | σιν ἐξεπολέμωσαν πρὸς ἑαυτούς. Οὐδὲν οὐδέπω λέγω, ὅτι δαίμοσιν, ἀλλ’ ὅτι μηδὲν ἔχοντες ἐγκαλεῖν, καὶ τὸ δεινὸν οὐδὲ λάθρα, οὐδὲ νόμῳ λῃστείας, ἀλλὰ τρόπῳ εὐσεβείας ἐδρᾶτο τὰ δεινὰ, ἐπὶ προσχήματι | |
| 5 | ἁγιαστείας μιαιφονίαι ἐτελοῦντο [ἄλλ’. ἐτολμῶντο]. Καὶ εἶπας ἀθῶός εἰμι. Τὸ ἀναίσχυντον τὸ περὶ τὰ ἁμαρτήματα, ὃ μάλιστα τοῦ Θεοῦ τὴν ὀργὴν ἐκκαίειν δύναται, τὸ μηδὲ ἐπι‐ γινώσκειν τὰ ἑαυτῶν πλημμελήματα. | |
| 10 | Ἀλλὰ ἀποστραφήτω ὁ θυμὸς αὐτοῦ ἀπ’ ἐμοῦ. Τί λέγεις, μάτην ὀργίζομαι ἢ εἰκῆ χαλεπαίνω; Οὐκ‐ οῦν ἀπολογοῦμαι ὑπὲρ ἐμαυτοῦ, ὅτι κατεφρόνησας σφόδρα. Ἰδοὺ ἐγὼ κρίνομαι πρὸς σὲ ἐν τῷ λέγειν σε· Οὐχ | |
| 15 | ἥμαρτον Ὡς εἰ μὴ τοῦτο προσέθηκας, οὐκ ἂν ἐκρίθην· Ὁρᾷς ὅτι τοῦτό ἐστι τὸ ποιοῦν με καταδικάζειν [καταψηφιεῖν] σε, καὶ καταφρονεῖν σου; σύ με κατέστησας εἰς τὴν ἀνάγκην ταύτην, σὺ τῆς δίκης | |
| 20 | αἴτιος γέγονας, σὺ τὴν κατηγορίαν ταύτην κρίνεις, ἵνα ἀπολογήσωμαι ὑπὲρ ἐμαυτοῦ τοὺς μακροὺς τού‐ τους ἀποτείνεις [ἀποτείνω] λόγους, καὶ οὐκ εἶπε, Κατηγορῶ σου· ἀλλὰ, Κρίνομαι πρὸς σὲ, ἐμαυτοῦ προΐσταμαι, ἐμαυτῷ συνδικῶ, ὥστε οὐδ’ ἂν ἐκρίθην, | |
| 25 | οὐ μόνον οὐκ ἂν κατηγόρησα, εἰ μὴ τοῦτο ἔλεγες, ἐπειδή με ὑπεύθυνον ἐγκλήματι βούλει ποιῆσαι. Ὅτι κατεφρόνησας τοῦ δευτερῶσαι τὰς ὁδούς σου. Οὐδὲ ἐπὶ τοῖς πρώτοις [ἄλλ. προτέροις] σε εὐθύνω | |
| 30 | νῦν ἁμαρτήμασι, τοῖς αὐτοῖς ἐπέθου πάλιν. Καὶ οὐδὲ τοῦτο ἔγκλημα ἂν ἐθέμην, εἰ μὴ πάλιν τοῖς αὐ‐ τοῖς ἐπεχείρεις, οὐκ ἐκ τοῦ νικᾶσθαι πάθεσι, ἀλλ’ ἐκ τοῦ ῥᾳθυμεῖν. Ὁρᾷς ὅτι οὐ τοῦτό ἐστι τὸ παρ‐ οξύνον τὸν Θεὸν τὸ ἁμαρτάνειν, ἀλλὰ τὸ τοῖς αὐτοῖς | |
| 35 | περιπίπτειν, καὶ καταφρονοῦντας μὴ ἐπιστρέφεσθαι, ἐπεὶ καὶ ἡμᾶς τοῦτο πάλιν παροξύνειν εἴωθε. Καὶ ἀπὸ Αἰγύπτου καταισχυνθήσῃ καθὼς κατῃσχύνθης Ἀσσούρ. Ἤτοι ἀγνωμονησάντων ἐκείνων, ἤτοι ἀσθενῶν | |
| 40 | ἀποδειχθέντων, καὶ τοῦ Πέρσου κρατήσαντος. Οὐ τῆς τῶν Αἰγυπτίων ἢ Ἀσσυρίων ἀγνωμοσύνης, ἀλλὰ τῆς τοῦ Θεοῦ ἐγκαταλείψεως τὸ πᾶν γέγονε, τουτέστι τὰ ἀγαθά σου τὴν προσδοκίαν σου ἀπώσατο. Ἡ ἐλπὶς αὐτῆς [αὐτοῖς] Αἰγύπτιοι ἦσαν· ἀπώσατο | |
| 45 | αὐτὴν ὁ Θεὸς, καὶ οὐκ εὐωδώθη. Διατί; ὅτι οὐκ ἐπ’ ἀσφάλειαν ἤλπισαν, Ἐπικατάρατος ἄνθρωπος ὁ ἐλ‐ πίζων ἐπ’ ἄνθρωπον. Ὁρᾷς πῶς τὰ πάντα ποιεῖ εἰς ἀνάγκην καθιστὰς αὐτοὺς τοῦ ἐλπίσαι ἐπ’ αὐτόν· οἱ δὲ οὐ προσεῖχον, οὐδὲ ἐπείσθησαν. | |
64.777(50) | Καὶ αἱ χεῖρές σου ἐπὶ τῆς κεφαλῆς σου. Οὗτος γὰρ τῶν πενθούντων ὁ τρόπος ἐστὶν, ὅταν ἀνήνυτα θρηνῶσιν. Ὥσπερ πάλαι φησὶ, τὸν Ἀσσύριον ἐπικαλεσά‐ μενοι, ὡς Ἄχας φαίνεται πεποιηκὼς, τέλος ὑπ’ αὐ‐ | |
| 55 | τοῦ τοῦ Ἀσσυρίου τὰ δεινὰ πάντα πεπόνθατε· οὐ γὰρ μόνον εἷλε τὰς δέκα φυλὰς, ἀλλὰ πολλὰς πόλεις | |
| τῆς Ἰουδαίας. Τὰ αὐτὰ, φησὶ, πείσῃ καὶ παρ’ Αἰγυπ‐ | ||
64.780 | τίων ἵνα εἴπῃ· Εἰς ἀνόητόν σοι ἔσται ἡ ἐλπὶς τῶν Αἰγυπτίων ἐν τῷ λέγειν σε, κατάλληλος γὰρ ἡ ἀναί‐ δεια τῇ παρανομίᾳ. ΚΕΦΑΛ. Γʹ. | |
| 5 | Ἐὰν ἐξαποστείλῃ ἀνὴρ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ. Τί βούλεται τὸ ὑπόδειγμα; Ἓν πρῶτον, καὶ μέγα, ὅτι Ὅπερ ἀνὴρ οὐκ ἀνέχεται, τοῦτο ἠνεσχό‐ μην ἐγὼ, γιγνομένοις ὑμῖν ἀνδράσιν ἑτέροις, πάλιν ἐκάλουν, πάλιν ἐδεχόμην. Καίτοι ἐκεῖ τοῦ ἀνδρός | |
| 10 | ἐστιν ἡ ἀποστολὴ, αὐτοῦ μισοῦντος, ἐνταῦθα δὲ οὐχὶ τοῦ ἀνδρὸς, ἀλλὰ τῆς γυναικὸς, ὥστε οὐδὲ ἴσον τὸ ὑπόδειγμα· οὐ γὰρ αὐτὸς αὐτὴν ἐξαπέστειλεν, ἀλλ’ αὐτὴ αὐτὸν ἐγκατέλιπεν. Καὶ σὺ ἐξεπόρνευσας ἐν ποιμέσι πολλοῖς ... | |
| 15 | λέγει Κύριος. Τὸ λέγει, Οὐ πρὸς τὸ ἄνω ἀναγνωστέον ἀλλὰ πρὸς τὸ κάτω, τουτέστι, λέγει Κύριος πρὸς ὑμᾶς. Τέθεικε δὲ τὸν παρὰ Μωσέως τεθέντα λόγον, ἐὰν ἡ μὴ καθ’ ἡδονὴν οὖσα γυνὴ ἀπολυθείη τοῦ ἀνδρὸς, εἶτα | |
| 20 | γενήσεται ἑτέρῳ, καὶ μισηθεῖσα αὖθις κἀκείνου ἀναχωρήσει, μὴ ἐξεῖναι τῷ προτέρῳ λαμβάνειν αὐ‐ τήν. Οὗτος μὲν οὖν, φησὶν, ὁ νόμος ἐπὶ τῶν γεγραμ‐ μένων κεῖται· σὺ δὲ πολλάκις, φησὶν, ἀποπεμφθεῖσα παρ’ ἐμοῦ διὰ τὰς παρανομίας, καὶ τοὺς ἀλλοτρίους | |
| 25 | ἐπιβοωμένη, τουτέστιν Ἀσσυρίους, καὶ Αἰγυπτίους· ποιμένας γὰρ ἀεὶ τοὺς βασιλεῖς λέγει, ἐν συμφοραῖς ἐξεταζομένη πάλαι [πάλιν] κατέφυγες ἐπ’ ἐμὲ, καὶ παρεῖχον τὴν παρ’ ἐμαυτοῦ ῥοπήν. Τινὲς δὲ, ὅτι ἀναισχύντως παρανομοῦντα [παρανομοῦσα] | |
| 30 | ἔρχῃ εἰς τὸν οἶκον τὸν ἐμὸν, οὐδὲ τὰς γυναῖκας μι‐ μουμένη, αἳ αἰδοῦνται ὑποστρέψαι πρὸς τοὺς ἤδη τῶν ἀνδρῶν ἐξαποστείλαντας. Πᾶσα μὲν γυνὴ τοῦ ἀνδρὸς ἀφισταμένη, καὶ ἑτέρῳ συναπτομένη πρὸς τὸν ἄνδρα τὸν ἕτερον ἐπανελθεῖν οὐ δύναται, τοῦ | |
| 35 | νόμου τοῦτο κωλύοντος· ἐμὲ δὲ σὺ τὸν κατὰ νόμον σοι συναφθέντα καταλιποῦσα πολλοῖς συνήφθης δαί‐ μοσιν ἀνοσίοις, εἶτα πάλιν αἴσθησιν δεχομένη τῆς βλάβης πρὸς ἐμὲ ἐπανῄεις, ἐγὼ δὲ οὐκ ἀπωθούμην, εἰ δὲ νομίζεις οὐχ ἁπλῶς με ταῦτα λέγειν, ἆρον τοὺς ὀφθαλμούς σου εἰς εὐθεῖαν, καὶ ἴδε ποῦ οὐχὶ ἐξε‐ | |
| 40 | φύρης. Ἆρον τοὺς ὀφθαλμούς σου εἰς εὐθεῖαν, καὶ ἴδε. Ὅρα, αὐτὴν μάρτυρα καλεῖται οἰκείων ἁμαρτη‐ μάτων, αὐτὴν ποιεῖται κατήγορον· πάλιν ἐβόα, φησὶ, | |
| 45 | πᾶσα ὁδὸς κατηγορεῖ· ἴδε ποῦ οὐκ ἐξεφύρης, ὁρᾷς πῶς ποιεῖται σαφεστέρας τὰς ἀποδείξεις, καὶ τότε ἐπάγει τὴν δίκην; Ἐπὶ ταῖς ὁδοῖς ἐκάθισας. Ἐνταῦθα βούλεται δεῖξαι τὴν πολλὴν περὶ τὰ | |
64.780(50) | ἁμαρτήματα σπουδὴν, ὅτι μετὰ πολλῆς τῆς προθυ‐ μίας ταῦτα εἰργάζετο. Καὶ ἐμίανας τὴν γῆν ἐν ταῖς πορνείαις σου. Καὶ μὴν ἀπὸ ἁμαρτημάτων οὐκ ἄν ποτε μιανθείη ἡ γῆ, ἀλλ’ ὥστε ἐπᾶραι τὸ πρᾶγμα, λέγει. | |
| 55 | Καὶ ἴδε ποῦ οὐχὶ ἐξεφύρης, ἐπὶ ταῖς ὁδοῖς ἐκά‐ θισας. Ἀντὶ τοῦ ἐμιάνθης. Ἀλλ’ ἠσέβεις μὲν καὶ τότε, | |
| ὅμως δὲ καθυπεκρίνου τὴν εἰς ἐμὲ τιμὴν τῇ εἰς τὸν | ||
64.781 | ναὸν ἀφίξει· νῦν δὲ εἰς ἀπέραντον ἐχώρησας βυθὸν κακῶν, πάντα τόπον ἐμπλήσασα τῆς παρανομίας σου. Ἐπὶ ταῖς ὁδοῖς ἐκάθισας αὐτῆς, ὡσεὶ κορώνη ἐρημουμένη, τουτέστιν ὡς μεμονωμένη κορώνη γέ‐ | |
| 5 | γονας παντὸς καλοῦ στερηθεῖσα· ὑπὸ πολλῶν τε ἐχθρῶν αἰχμάλωτος γενομένη, καὶ διαφόρῳ θανάτῳ ληϊζομένη, καὶ ἔτι ἀντείχου τῆς κακίας. Καὶ ἔσχες ποιμένας πολλοὺς, ὄψις πόρνης ἐγένετό σοι. | |
| 10 | Οὐκ ἐμὲ ἔβλαψας, ἀλλὰ σὺ ἐβλάβης, σὺ τὰ δεινὰ πέπονθας, ποιμένων γὰρ τὸ ποιμαίνειν ἐστὶν, οὐ τὸ ἐμποδίζειν. Τὸ δεινὸν τοῦτό ἐστιν, ὅτι οὐδὲ ἐπελάβετο τῶν οἰκείων ἁμαρτημάτων, οὔτε μετὰ ἐπιεικείας ἡμάρ‐ | |
| 15 | τανεν. Οὐχ ὡς οἶκόν με ἐκάλεσας καὶ πατέρα, καὶ ἀρχηγόν; Ἀπὸ τῶν σῶν, ἀπὸ τῆς σῆς περὶ ἐμὲ διαθέσεως, ταῦτα λέγω, ἅπερ ἐστὶ διαθέσεως ὀνόματα, πατὴρ, | |
| 20 | ἀνὴρ, οἶκος, ἀρχηγὸς παρθενίας. *Τουτέστιν, οὐ προσέσχες, ὅπως σε ᾠκειωσάμην ἐν τάξει σοι πατρὸς γενόμενος, καὶ ἀνδρὸς παρθένον ἀγομένου· οὐ ταύτας μοι τὰς τῆς οἰκειώσεως προσ‐ ηγορίας ἐτίθεις. | |
| 25 | Μὴ διαμενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα, κ. τ. λ. Τουτέστιν, ἡ πορνεία σου, καὶ τὸ ἀτιμωρητὶ ταῦτα ποιεῖν. Τουτέστι μὴ ἐπιμένουσα τοῖς κακοῖς, ἀτιμώ‐ ρητος ἔσῃ, καὶ περιγενήσῃ τῶν πολεμίων ἐν εὐσε‐ βείᾳ τυγχάνουσα. | |
| 30 | Ἰδοὺ ἐλάλησας. Ὁρᾷς αὐτὴν ἀπὸ μελέτης ποιοῦσαν, καὶ ἀπὸ σκέ‐ ψεως. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με ἐν ταῖς ἡμέραις Ἰω‐ σίου τοῦ βασιλέως. | |
| 35 | Οὕτως εὐδόκιμος ἦν, οὕτως εὐσεβής· Οὐχ ἁπλῶς ὁ χρόνος προστίθεται, ἀλλὰ μεῖζον ἔγκλημα τοῖς Ἰουδαίοις· ὅτι οὐδὲ ἄρχοντα ἔχοντες ἐπιμελούμενον αὐτῶν βελτίους ἐγένοντο, ἐντυγχάνει τῷ προφήτῃ ὁ Θεὸς, ἐπεὶ καὶ ἡμεῖς δούλοις ἐντυγχάνομεν, ὅταν | |
| 40 | παρὰ τῶν ἐρωμένων καταφρονώμεθα. Ἴδες ἃ ἐποίησέ μοι ἡ κατοικία τοῦ Ἰσραήλ. Καὶ μὴν ἀπαθὲς τὸ Θεῖον ἀλλ’ ὅμως ὡς ὑβρισμέ‐ νος καὶ ἠδικημένος διαλέγεται. Ἡ κατοικία τοῦ Ἰσραὴλ οὐχ εἷς, οὐ δεύτερος, ἀλλὰ πᾶν τὸ πλῆθος, | |
| 45 | καὶ μὴν οὗτος οὐκ εἶδεν, ἐκεῖνα γὰρ πρὸ αὐτοῦ ἦσαν, ἀλλὰ τοῦτό ἐστιν ἀντὶ τοῦ, Ἔμαθες. *Δίκαιος γέγονεν ὁ Ἰωσίας, καὶ πολλὴν σπουδὴν περὶ τὴν θεραπείαν τοῦ Θεοῦ ἐποιήσατο, ὥστε καὶ τὸν λαὸν αὐτῷ ὑπηρετεῖσθαι· ἀλλ’ ἐπειδή τινες | |
64.781(50) | ἦσαν, οὐ γνησίως μετιόντες τὴν εὐσέβειαν, ἐλέγχει αὐτοὺς ὁ προφήτης διὰ τούτων τῶν ῥημάτων, καὶ τῇ παραθέσει τῶν δέκα φυλῶν παρανόμους τούτους δείκνυσιν, ἐπειδὴ ἀπῆσαν ἐκεῖνοι· ἐδούλευον γὰρ ἐν Βαβυλῶνι. | |
| 55 | Καὶ εἶπα, μετὰ τὸ πορνεῦσαι αὐτὴν ταῦτα πάντα· Πρός με ἀνάστρεψον. Καὶ οὐκ ἀνέστρεψε. | |
| Τὸν προφήτην διδάσκει τῆς τιμωρίας τὸ δίκαιον, | ||
64.784 | Ἐπορεύθη ἐπὶ πᾶν ὄρος ὑψηλόν. Εἶτα τὴν οἰκείαν ἀγαθότητα, καὶ φιλανθρωπίαν δείκνυσιν, Καὶ εἶπα μετὰ τὸ πορνεῦσαι. Ἑκοῦσα τοίνυν τὸν ὄλεθρον ἐπεσπάσατο, μήτε ἀρχῆθεν τὴν κατὰ νόμον πολι‐ | |
| 5 | τείαν ἀσπασαμένη, καὶ μετὰ τὴν ἀσέβειαν ἐπιστρέ‐ ψαι μὴ βουληθεῖσα, ἐντεῦθεν αὔξει τῆς Ἰούδα φυ‐ λῆς τὴν κατηγορίαν. Καὶ εἶδε τὴν ἀσυνθεσίαν. Θεασαμένη, φησὶ, καὶ τὴν πονηρίαν τῆς ἀδελφῆς αὐτῆς, καὶ τὴν διὰ ταύτην ἐπενεχθεῖσαν αὐτῇ τι‐ | |
| 10 | μωρίαν, οὐκ ἔφυγε τῆς πονηρίας τὴν μίμησιν, ἀλλὰ τοῖς ἐκείνης ἠκολούθησεν ἴχνεσιν. Καὶ ἐγένετο εἰς οὐθὲν ἡ πορνεία αὐτῆς. Οὐδὲν, φησὶ, παράνομον ποιεῖν ὑπελάμβανε, πορνείαν δὲ τὴν εἰδωλολατρείαν καλεῖ· καταλιπόντες | |
| 15 | γὰρ τὸν Θεὸν, ὃς νυμφίος αὐτῶν ὠνομάζετο, τοῖς εἰδώλοις ἐλάτρευον, καὶ ἐφονοκτόνουν τὴν γῆν θύον‐ τες τὰ τέκνα αὐτῶν τοῖς δαίμοσι. Καὶ ἐμοίχευσε τὸ ξύλον καὶ τὸν λίθον. Σαφῆ τὴν τῆς πορνείας κατ‐ ηγορίαν εἰργάσατο. | |
| 20 | Καὶ ἐν πᾶσι τούτοις οὐκ ἀπεστράφη, ἀλλ’ ἐπὶ ψεύδει. Ἐπειδὴ γὰρ τότε ἔδοξαν εἶναι βελτίους, διὰ τοῦτο φησὶν, ὅτι ἐπεστράφησαν μὲν ἐπὶ ψεύδει· ψεῦδος γὰρ ἦν τοῦτο. | |
| 25 | Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· Ἐδικαίωσε τὴν ψυ‐ χὴν αὐτοῦ Ἰσραὴλ ἀπὸ τῆς ἀσυνθέτου Ἰούδα. Οὐχ ὡς δικαιωθέντας τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ ἐπαινεῖ, ἀλλ’ ὡς ἔλαττον ἁμαρτάνοντας, καὶ πρώτους· τού‐ τους δὲ κακίζει ὅτι οὐ βελτίους ἐγένοντο ἐκ τούτου | |
| 30 | τοῦ σωφρονισμοῦ. Εἶτα διὰ πλειόνων διδάσκει, ὅτι οὐκ ἐβδελύξατο τῆς ἀδελφῆς τὴν ἀσέβειαν, τὴν πανωλεθρίαν θεασα‐ μένη, καὶ ὅτι μᾶλλον ἔχουσί τινα συγγνώμην αἱ δέ‐ κα φυλαὶ, ἤπερ ἡ τοῦ Ἰούδα φυλὴ, ἐπειδὴ τὰς | |
| 35 | συμφορὰς ἐκείνων ἑωρακυῖα, τὰ ἕτερα [αἴτια] τῶν συμφορῶν διετέλεσε δρῶσα. Οὗ δὴ χάριν ἐκείνοις προθεσπίσαι ὁ προφήτης παρακελεύεται. Πορεύου, καὶ ἀνάγνωθι τοὺς λόγους τούτους πρὸς βοῤῥᾶν. | |
| 40 | Τί ποτε τοῦτό ἐστιν; Ἆρα πρὸς τὰ βόρεια μέρη τῆς πόλεως; καὶ τί τοῦτο βούλεται; τί δὲ τοῖς μὴ παροῦσι διαλέγεται Ἰσραηλίταις; ἢ τοῦτο ποιεῖ πρὸς τὰ βόρεια μέρη τῆς πόλεως, ὥσπερ τούτους παροξύνων, καὶ κνίζων· τὸ γὰρ πᾶν διὰ τούτους, | |
| 45 | ἐπεὶ καὶ ἡμεῖς καὶ τοὺς τελευτῶντας μακαρίζομεν τοὺς ζῶντας ποιοῦντες βελτίους, καὶ ὑμνοῦμεν κνί‐ ζοντες, καὶ ἀπόντας ἐπαινοῦμεν. Οὕτω καὶ ὁ Θεὸς, φησὶ, κελεύει πεμφθῆναι τοὺς λόγους, ὥστε καὶ τούτους βελτίους γενέσθαι κἀκείνους, ὥσπερ ὁ Παῦ‐ | |
64.784(50) | λός φησιν· Εἴ πως παραζηλώσω μου τὴν σάρκα, καὶ σώσω τινὰς ἐξ αὐτῶν. Οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τούτους διε‐ γείρει, ἐκείνους ἐπαινῶν. Ἐπειδὴ γὰρ χείρους ὑμῶν οὗτοί εἰσι λοιπὸν, ὑμῖν διαλέγομαι. Οὐ γὰρ δὴ ἱστο‐ ρεῖται ὁ προφήτης οὗτος ἀπελθὼν εἰς Περσίδα, οὐδὲ | |
| 55 | πέμψαι κελεύει. Πορεύου γὰρ, φησὶν, καὶ ἀνάγνωθι τοὺς λόγους. | |
| Ἀμέτρητος ἡ τοῦ Δεσπότου φιλανθρωπία, μετὰ γὰρ | ||
64.785 | τὴν πολλὴν παρανομίαν μόνην ἐπιζητεῖ μεταμέλειαν, διδάσκει δὲ ταύτης τὸν τρόπον. Ἀποστράφηθι πρός με, ἡ κατοικία Ἰσραήλ. Τοῦτο ζητεῖ μόνον ὁ Θεὸς, ἵνα κἂν ἐπιγνῶμεν | |
| 5 | ὑμῶν τὰ ἁμαρτήματα· τί μέγα ἀπαιτεῖ; ὑπὲρ ἡμῶν αὐτῶν, ἵνα γνῶμεν ὅτι ἀφίεται, ὅτι φιλάνθρωπός ἐστιν. Πλὴν γνῶθι μὲν ἀδικίαν σου, ὅτι εἰς Κύριον, κ. τ. λ. | |
| 10 | Ὅρα τὸ ἀκάθεκτον, ἐξέχεας, οὐδὲ ἁπλῶς· Ἡ γὰρ κώμη προέτρεπεν εἰς ἀσέβειαν. Οὐκ ἔνι εἰπεῖν οὐδὲ τοῦτο, ἔδει διακρῖναι, τίνι κεχρῆσθαι ἐχρῆν. Πᾶν ξύλον εἰς ἀσέβειαν προὔκειτο. Εἰς δὲ ἀλλο‐ τρίους, τοὺς δαίμονας, φησί. Καὶ οὐκ ἔνι εἰπεῖν, | |
| 15 | ὅτι οὐ παρῄνουν, οὐδὲ συνεβούλευον, ἀλλ’ ἐμοῦ παρ‐ αινοῦντος ταῦτα ἐποίησας, τῆς δὲ φωνῆς μου οὐκ ἤκουσας, ἀλλὰ τοῖς ἀφωνοτάτοις προσέσχες. Ἀρχὴ γὰρ ὑγείας, αἴσθησις ἀῤῥωστίας, καὶ ἐξέ‐ χεας τὰς ὁδούς σου. Τὸν Θεὸν, καὶ Κύριον, καὶ | |
| 20 | ποιητὴν, καὶ εὐεργέτην καταλιποῦσα ἀλλοτρίοις συνήφθης. Τίνες δὲ οὗτοι; ὑποκάτω παντὸς ξύλου ἀλσώδους, ἔδειξε τῆς πλάνης τὸ ἀκερδὲς, ἄκαρπα γὰρ τὰ θεοποιηθέντα φυτά. Τῆς δὲ φωνῆς μου οὐχ ὑπήκουσας, νομοθετῶν γὰρ εἶπεν· Οὐκ ἔσονταί | |
| 25 | σοι θεοὶ ἕτεροι πλὴν ἐμοῦ. Ἐπιστράφητε υἱοὶ ἀφεστηκότες, λέγει Κύριος, διότι ἐγὼ κατακυριεύσω ὑμῶν. Ὅρα μετὰ τὴν κατηγορίαν πάλιν παραίνεσιν, καὶ συμβουλὴν, εἰ τοίνυν ἀφεστηκότες εἰσὶ, τί κα‐ | |
| 30 | λεῖς; Διότι ἐγὼ κατακυριεύσω ὑμῶν, ὥσπερ ἀνάγ‐ κην τῆς ἐπιστροφῆς, φησίν. Ὥσπερ ἂν εἴ τις πρὸς οἰκέτην λέγει, Ἐμοὶ δουλεῦσαι ἔχεις, τίνος ἕνεκεν ἀπεπήδησας, τὴν κατοίκησιν κυρίαν λέγει. Καὶ λήψομαι ὑμᾶς ἕνα ἐκ πόλεως, καὶ δύο ἐκ | |
| 35 | πατριᾶς. Ἔλαττον τὸ σωζόμενον, τοῦτο καὶ ἐν τῇ μελλούσῃ γίνεται κρίσει, ἐλάχιστοι οἱ σωζόμενοι. Ἐγὼ κατακυριεύσω ὑμῶν. *Τουτέστι, Κύριος ὢν πάντων, καὶ τοὺς ἤδη ὑπὸ | |
| 40 | τῶν πολεμίων ληφθέντας δυνήσομαι ἀναγαγεῖν οὐ‐ δένα ὑπολιπόμενος. Καὶ δώσω ὑμῖν ποιμένας κατὰ τὴν καρδίαν μου. Αὕτη ὄντως εὐεργεσία τὸ, ποιμένων τυγχάνειν | |
| 45 | ἀγαθῶν, ὥσπερ οὖν καὶ τοὐναντίον τιμωρία μεγίστη, πολλῆς γὰρ δεῖται ἐπιστήμης ὁ ποιμήν· εἰ γὰρ ὁ σωματικὸς ποιμὴν πάντα ἂν ἐπέσχε, πολλῷ μᾶλλον ὁ πνευματικὸς, ὄντως ἀνδρείας χρείας πολλῷ μᾶλ‐ λον, ἢ ἐκείνῳ, ἵνα θῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ὑπὲρ τῶν | |
64.785(50) | προβάτων. Καὶ ἔσται, ἐὰν πληθυνθῆτε. Ἐπειδὴ γὰρ αὐτοὺς ἐλύπει τὸ, ἕνα ἐκ πόλεως, καὶ δύο ἐκ πατριᾶς, ἐπήγαγεν, Ὅτι πληθύνεσθε. Μεί‐ ζονα ἔχει τὴν ἡδονὴν, μετὰ τὸ ἐπανελθόντες [ἐπαν‐ | |
| 55 | ελθεῖν] πολλοὺς οἴκοι γενέσθαι, ἢ ἐξ ἀρχῆς μετὰ | |
| πλήθους ἐπανελθεῖν. | ||
64.788 | Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις οὐκ ἐροῦσιν ἔτι. Ἀσαφὲς εἶναί μοι τοῦτο δοκεῖ. Τινὲς μέν φασιν, ὅτι οὐκ ἔσται φοβερὰ, τινὲς δὲ λέγουσιν ὅτι οὐ δεη‐ θήσονται τοῦ νόμου, ὥσπερ ὅταν λέγῃ, Καρδίαν | |
| 5 | καινὴν, καὶ ἐπαρῶ τὴν καρδίαν τὴν λιθίνην, τουτέστι, τὸ πνεῦμα ὑμῖν ἔσται, ἀντὶ πάντων αὐτὸ διδάξει, καὶ καθοδηγήσει ἡμᾶς, οὐδὲ ὀνομασθήσε‐ ται. *Οὐκ ἀναβήσεται, τουτέστιν ἡ κιβωτός. Οὐδὲ | |
| 10 | ὀνομασθήσεται ἐν αὐτῇ, τουτέστιν ὁ νόμος. Οὐδὲ ἐπισκεφθήσεται ἔτι, τουτέστιν οὐδὲ βασταχθήσε‐ ται. Καὶ οὐ ποιηθήσεται ἔτι, τουτέστιν, ὡς ἤδη πρότερον, ὅτε μετῆγον αὐτὴν πανταχοῦ οἱ ἱερεῖς βαστάζοντες. Ἵνα εἴπῃ· Ἐπιδοξωτέραν ὑμῖν μετα‐ | |
| 15 | νοοῦσιν τὴν ἀπὸ Βαβυλῶνος ἄνοδον παρέξω τῆς ἀπ’ Αἰγύπτου ἐξόδου. Καὶ συναχθήσονται πάντα τὰ ἔθνη εἰς αὐτὴν, καὶ οὐ πορεύσονται ἔτι. Οὐ νόμῳ πολέμου, ἀλλ’ εὐσεβείας καλούσης αὐ‐ | |
| 20 | τοὺς, ἢ τοὺς πολίτας θρηνῆσαι ὡς ἀσεβοῦντας, καὶ ἀλλογενεῖς εὐσεβεῖς διαμεῖναι, Ἢ τοῦτο φησὶν, ἔτι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἰσχυρὸν συναγαγεῖν αὐτοὺς, ἢ ὅτι ἐπ’ εὐσεβείᾳ, καὶ οὐχ ἁπλῶς. Καὶ οὐ πορεύσονται ἔτι ὀπίσω τῶν ἐνθυμημά‐ | |
| 25 | των τῆς καρδίας αὐτῶν. Βίος ἐνάρετος ἔσται, ζωῆς δὲ οὔσης ἀρίστης, καὶ θαῤῥεῖν χρὴ περὶ τῶν μελλόντων, καὶ οὐκέτι φοβεῖ‐ σθαι. Ἡ γὰρ αἰτία ἀναιρεῖται τοῦ νοσήματος. Εἴ τις τῷ ὀνόματι τοῦ Θεοῦ συνάγεται, οὐ πορεύεται ὀπίσω | |
| 30 | τῶν ἐνθυμημάτων τῆς καρδίας αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς. *Τουτέστιν, ἐπὶ τῆς ψυχῆς ἕξουσι τὸ γνήσιον τῆς εὐσεβείας, ὥστε καὶ αὐτὴν μόνην τὴν πόλιν ὁρῶντας, φαντάζεσθαι τὸν Θεόν. Δυνατὸν δὲ καὶ ἐπὶ τῶν και‐ ρῶν τοῦ Χριστοῦ αὐτὸ ἐκλαβεῖν, ὡς οὐ δεομένων | |
| 35 | ἡμῶν τῆς νομικῆς λατρείας. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις συνελεύσονται ὁ οἶκος τοῦ Ἰούδα ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰσραὴλ, καὶ ἥξουσιν ἐπὶ τὸ αὐτό. Τὸ κεφάλαιον τῶν ἀγαθῶν ἡ ὁμόνοια, ἡ ἀγάπη, | |
| 40 | ἐπειδὴ καὶ τὸ κεφάλαιον τῶν κακῶν ἐντεῦθεν ἐγέ‐ νετο. Καὶ ὅρα πῶς οὐκ ἄλλως αὐτὸ τέθεικεν. Οὐ γὰρ εἶπεν Ὁ οἶκος Ἰούδα ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰσραὴλ, ἀλλ’ ὃ πολλῷ θαυμαστότερον ἦν, ὁ πρῶτος ἀφηνιάσας, ὁ πρῶτος ἄρξας τῆς ἔχθρας, ὁ ἀπειθὴς, ὁ σκληρὸς, | |
| 45 | αὐτὸς ἄρξει καὶ ὁμονοίας· καὶ οὐ μετὰ τὸν ἐπάνοδον, ἀλλ’ ὁμοῦ ἐπανήξουσι πρὸ τῆς ἐπανόδου. Ὁρᾷς, ἀγα‐ πητὲ, ὅσα ἀγαθὰ πεποίηκεν ἡ αἰχμαλωσία· Ἔχθραν ἀθάνατον ἔλυσε, δήμους ἀποσχισθέντας συνήγαγεν, συγγενεῖς, καὶ πολίτας ἐκπεπολεμωμένους κατήλ‐ | |
64.788(50) | λαξεν, ἡ φύσις καθ’ ἑαυτῆς ἐφάνη μανεῖσα, γένος διεσπάσθη, τὰ τῆς πολιτείας διῃρέθη δίκαια, ταῦτα πάντα εἰργάσατο ἡ ἀδικία, ταῦτα πάντα διέλυσε, καὶ ἠφάνισεν ἡ αἰχμαλωσία. Ἀπὸ γῆς βοῤῥᾶ. | |
| 55 | Ὅρα τὸ ἀξιόπιστον. Ἀπὸ βοῤῥᾷ, πολλῷ μᾶλλον ὅτι ἀπὸ [ἢ ἀπὸ] τῶν ἄλλων χωρῶν· εἶτα καὶ ἀναμιμνή‐ | |
| σκει αὐτοὺς παλαιῶν διηγημάτων. Ἣν κατεκλη‐ | ||
64.789 | ρονόμησα τοὺς πατέρας αὐτῶν· ἐκεῖνο γὰρ ἀπιστότερον ἦν. Ὅταν μέλλῃ θαῦμα διηγεῖσθαι, ἀναμιμνήσκει τοῦ παλαιοῦ διηγήματος, ἢ θαύματος. Ἀπιστεῖς οὖν πῶς οἱ πατέρες σου συνῆλθον; πῶς | |
| 5 | κατεκληρονόμησα αὐτούς; Τὸ γὰρ θαυμαστὸν τοῦτο, τὸ πανταχοῦ τῆς γῆς σπαρέντας εἰς ἕνα τόπον συνελθεῖν. Καὶ ἐγὼ εἶπα· Γένοιτο, Κύριε· ὅτι τάξω σε εἰς τέκνα. | |
| 10 | Ὅρα τοῦ προφήτου τὸ κηδεμονικὸν, καίτοιγε οὐκ ἔμελλεν ἐκείνοις ὑποκεῖσθαι τοῖς καιροῖς, οὐδὲ αὐτόπτης ἔσεσθαι τῶν ἀγαθῶν, ἀλλ’ ὡς αὐτὰ μέλ‐ λων ἀπολαύειν, οὕτω συνεύχεται. Τοῦτο διὰ μέσου, ὡς ἀπὸ τοῦ προφήτου, καὶ εὐθὺς | |
| 15 | ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Θεοῦ, ὅτι Τάξω σε εἰς τέκνα, συνῆπται γὰρ τῇ προηγουμένων ῥητῶν ἀκολουθίᾳ. Τὸ πρῶτον ἀξίωμα ἡ πατρικὴ κληρονομία, καί‐ τοιγε ἑαυτοὺς ἐξέβαλλον ταύτης τῆς συγγενείας. Πατέρα ἐκάλεσαν τὸν λίθον, ἀλλ’ ὅμως Τάξω σε εἰς | |
| 20 | τέκνα. Ὅρα καὶ ἐπὶ τῆς Παλαιᾶς καθάπερ καὶ ἐπὶ τῆς Καινῆς, καὶ ἐκ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐξ ἡμῶν τὴν συγγένειαν ταύτην ἐνισταμένην, Τάξω σε εἰς τέκνα, τοῦτο τοῦ Θεοῦ· καὶ Παῦλός φησιν· Ὧν ἡ υἱοθεσία. Οὐδὲν γὰρ ἴσον ταύτης τῆς τιμῆς. Καὶ πάλιν· Ἔδω‐ | |
| 25 | κεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, ὥστε διαφυλάσσειν τὴν τάξιν. Ὅταν γὰρ τάξῃ μὲν αὐτὸς, ἡμεῖς δὲ καταλείπωμεν, ἐξοστρακιζόμεθα, οὐ γὰρ ἀπολλομένου [ἀπολελυμένως] εἶπε, Ποιήσω σε τέκνον, ἀλλὰ, στήσω σε, εἰς ἐκείνην τὴν τάξιν καθάπερ ἐπὶ | |
| 30 | ἀξιώματος· τὸ δὲ διατηρῆσαι, ἡμέτερον. Ὁρᾷς ὅσα διῆλθεν ἀγαθά; Ποίαν αὐτοὺς ἀπαιτεῖ τὴν ἀμοιβήν; οὐδεὶς πόνος, οὐδεὶς ἱδρὼς, μέχρι προσηγορίας ἡ ἄσκησις ποῖον ἔχει κάματον; Τοῦτο γὰρ παιδὸς, τὸν Πατέρα διώκειν ἀεὶ, καὶ | |
| 35 | τύπτοντα· Οὐχ ὁρᾶτε τὰ παιδία τὰ μικρὰ κλαυθμυ‐ ριζόμενα, ἐπιτιμώμενα, καὶ τοῦ κρασπέδου τῆς μη‐ τρὸς ἐχόμενα, καὶ ἐπακολουθοῦντα; Ἓν μόνον ζη‐ τοῦσι παρ’ ἡμῶν, τὸ φιλεῖσθαι. *Συνῆπται τοῦτο τῷ, Καὶ ἥξουσιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ | |
| 40 | ἀπὸ γῆς Βοῤῥᾶ, καὶ ἀπὸ πασῶν τῶν χωρῶν ἐπὶ τὴν γῆν, ἣν κατεκληρονόμησα τοὺς πατέρας αὐτῶν· Τὸ γὰρ μεταξὺ κείμενον, Καὶ ἐγὼ εἶπον, Γένοιτο, Κύριε, τοῦ προφήτου ἐστὶν ἡδομένου ἐπὶ ταῖς τοῦ Θεοῦ ἐπαγγελίαις. Λέγει δὲ, ὅτι Ἄξω ὑμᾶς εἰς τὴν | |
| 45 | γῆν τῆς ἐπαγγελίας ἐν τάξει τέκνων ἐσχηκὼς, ὥσπερ καὶ πάλαι, ἡνίκα ἀπ’ Αἰγύπτου ὑμᾶς ἐξήγα‐ γον. Καὶ εἶπα· Πατέρα ἐπικαλέσασθέ με· τουτέστι, μόνον ὑμεῖς γνησίως περὶ ἐμὲ διατέθησθε. Πλὴν ὡς ἀθετεῖ γυνὴ εἰς τὸν συνόντα αὐτῇ, | |
64.789(50) | οὕτως ἠθέτησεν εἰς ἐμὲ ὁ οἶκος. *Ἐπίγνωτε τὰ οἰκεῖα κακὰ, καὶ παρέξω τὴν ἀμνηστίαν τῶν ἤδη πλημμεληθέντων. Φωνὴ ἐκ χειλέων ἠκούσθη κλαυθμοῦ. Ἐντεῦθεν παιδευόμεθα, μὴ μόνον ὀδύρεσθαι, καὶ | |
| 55 | θρηνεῖν ἐν ταῖς συμφοραῖς, ἀλλὰ πρὸ τούτου τὸν | |
| Θεὸν παρακαλεῖν· κλαυθμοῦ γὰρ καὶ δεήσεώς φησιν· | ||
64.792 | οὔτε γὰρ ὁ κλαυθμὸς καθ’ ἑαυτὸν δύναιτο ἂν ἐργά‐ σασθαί τι, οὔτε εὐχὴ μὴ πυρωθεῖσα τοῖς θρήνοις, τοῦτο τῶν συμφορῶν τὸ κέρδος. Φωνὴ ἐκ χειλέων. | |
| 5 | Τὰ ἐπὶ τοῦ Ἰωσίου γενόμενα λέγει. Υἱοὶ, ἐπιστράφητε ἐπιστρέφοντες, καὶ ἰάσομαι τὰ συντρίμματα ὑμῶν· Ἰδοὺ δοῦλοι ἡμεῖς ἐσόμεθά σοι. Οὐ γὰρ ἀρκεῖ τὸ κλαῦσαι, οὐδὲ τὸ δεηθῆναι, ἀπὸ | |
| 10 | γὰρ τῆς φύσεως τοῦτο συνέβαινε τῶν δεινῶν, ἀλλ’ ἐγγὺς [ἐγγύας] αὐτοὺς καὶ εὐθύνας ὑπὲρ τῶν μελ‐ λόντων ἀπαιτεῖ, ἵνα μὴ μετὰ τὴν τῶν δεινῶν ἀπαλ‐ λαγὴν ἐπὶ τὰ πρότερα πάλιν ἐπανέλθωσιν. Μάθωμεν ἐξομολογεῖσθαι μετὰ ἀκριβείας, οὐ γὰρ | |
| 15 | ἁπλῶς ταῦτα ἀναγέγραπται, ἀλλ’ ὥστε ἕπεσθαι καὶ ἡμᾶς. Τουτέστι γνησίως μεταβάλλεσθε, μὴ διὰ τὸν φό‐ βον τοῦ βασιλέως ὑποκρίνεσθε τὴν εὐσέβειαν. Ὄντως εἰς ψεῦδος ἦσαν οἱ βουνοὶ, καὶ δύναμις | |
| 20 | τῶν ὀρέων· πλὴν διὰ Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Προσεκύνησαν τῇ ἁμαρτίᾳ, ἐθυσίασαν ταῖς πονη‐ ρίαις τῆς ἐπιθυμίας· τάχα καὶ πρὸς ἡμᾶς ὁ λόγος εἴρηται, Ἐπιστράφητε, υἱοὶ, ἐπιστρέφοντες. —Καὶ μετ’ ὀλίγα. Ὄντως εἰς ψεῦδος ἦσαν οἱ βουνοί. Ὅταν | |
| 25 | τὸ φῶς ἴδωμεν, τότε τὸ σκότος ἐπιγινώσκομεν. Ἔγνωσαν τὸν Θεὸν, τότε καὶ τοὺς δαίμονας ἐγνώρι‐ σαν· οὕτω καὶ ἡμεῖς τότε τὴν ἁμαρτίαν εἰσόμεθα ὄντως, οὐ ῥήμασι λέγοντες, ἀλλὰ διὰ τῶν πραγμάτων πεισθέντες. Καὶ ἀφῆκεν αὐτοὺς ὁ Θεὸς, διὰ τῶν | |
| 30 | ἔργων μαθεῖν, δεῖ καὶ τῶν προτέρων καταγινώσκειν. Ἰδοὺ πάλιν τὸ, διὰ, ἐπὶ τοῦ Θεοῦ εἴρηται· ἔδει μὲν ὑμᾶς καὶ ἀπὸ τῶν ἄλλων μαθεῖν, ἀπὸ τοῦ οὐρα‐ νοῦ, καὶ γῆς, καὶ θαλάττης· νῦν δὲ ἐκ τῶν εἰς αὐ‐ τοὺς γενομένων. Οἱ δὲ παλαιοὶ, οὐχὶ λίθινα μόνον | |
| 35 | ἐποίουν, ἀλλὰ καὶ ὄρη, καὶ βουνοὺς ἐδίωκον. Τὸ δὲ αἴτιον, ἐν τοῖς ὑψηλοῖς ἐνόμιζον κατοικεῖν τοὺς δαίμονας· οὐδὲν γὰρ μέρος ἐστὶ τῆς κτίσεως, ὃ μὴ προσκυνηθῆναι παρεσκεύασεν ὁ διάβολος. Καὶ μετ’ ὀλίγα. —Πλὴν διὰ Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν ἡ σωτηρία | |
| 40 | τοῦ Ἰσραήλ. Τί γὰρ ἄλλο ζητεῖ ὁ Θεὸς, ἢ ἵνα μά‐ θῃς, ὅτι αὐτός σε εὐεργετεῖ; Τοῦτο, ἢ οὐδὲν πλέον ἀπαιτεῖ παρὰ σοῦ, καὶ τούτου αὐτοῦ ἐρᾷ. Ἡ δὲ αἰσχύνη κατανάλωσε τοὺς μόχθους τῶν πατέρων ἡμῶν ἀπὸ νεότητος αὐτῶν. | |
| 45 | Εἰ καὶ μηδὲν ἔπαθον δεινὸν, αἰσχύνη μετὰ τὰ πράγματα ἦν, ἐπόνουν εἰκῆ, καὶ ἐταλαιπωροῦντο, καὶ οὐδὲν ἕτερον ἦν, ἢ θύειν ἁπλῶς, Ἡ μὲν θυσία τοῖς δαίμοσιν, ἡ δὲ σωτηρία παρὰ τοῦ Θεοῦ. Πρόβατα. | |
64.792(50) | Οὐδὲ τῶν ἐγγόνων ἐφείσαντο, καὶ τὴν φύσιν αὐτῶν ἠγνόησαν, εἰς μανίαν τὴν ἐσχάτην ἐξοκείλαντες. Ὁ γὰρ μαινόμενος οὐκ οἶδεν τί πράττει· ὁ δὲ αἰσχρὰ πράγματα ποιῶν, καὶ αἰσχύνης ἄξια, ἐν αἰσθήσει τέ ἐστι, καὶ πολλοὺς ἔχει τοὺς ἐπιτιμῶντας· | |
| 55 | οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ὅτι λάθρα ἐποίουν, ἀλλὰ πάντων ὁρώντων, πολλῶν τῶν μελλόντων ὄντων καταισχύνειν αὐτούς. | |
| Διότι ἔναντι τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἡμάρτομεν ἡμεῖς. | ||
64.793 | Τὸν ἐξομολογούμενον οὕτως ἐξομολογεῖσθαι δεῖ, ὥστε αὔξειν τὸ ἁμάρτημα πάντοθεν, ἀποστερεῖν αὐτὸν συγγνώμης, ἵνα τύχῃ συγγνώμης. Ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης. | |
| 5 | Οὐχ ἁπλῶς εἶπεν, οὐ δεύτερον, οὐ τρίτον, ἀλλὰ μυριοστὸν, καὶ οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ὅτι πανταχοῦ τοιοῦτοι. Καὶ οὐχ ὑπηκούσαμεν τῆς φωνῆς Κυρίου. Ἀλλὰ περὶ μὲν τοὺς δαίμονας οὕτω θερμοὶ, καὶ | |
| 10 | μανικοὶ, ὡς μηδὲ σπλάγχνων φείσασθαι οἰκείων, ὡς καὶ τὰ ἔκγονα καταθῦσαι, περὶ δὲ τὸν Δεσπότην οὕτω ῥᾴθυμοι, καὶ αὐθάδεις, καὶ ἀφηνιῶντες, ὡς μηδὲ τῆς φωνῆς ἀκοῦσαι, ἀλλὰ παρακοῦσαι. ΚΕΦΑΛ. Δʹ. | |
| 15 | Καὶ ὀμόσῃ· Ζῇ Κύριος, μετὰ ἀληθείας. Μηδεὶς ἐντεῦθεν λαμβανέτω πρόφασιν ὅρκου, ἀλλ’ ἀκουέτω τοῦ Εὐαγγελίου, ὅτι Ἠκούσατε, ὅτι ἐῤ‐ ῥέθη τοῖς ἀρχαίοις· Οὐκ ἐπιορκήσεις· Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, μὴ ὀμόσαι ὅλως. Πρὸ τούτου ταῦτα ἐλέγετο | |
| 20 | τοῖς ἀνοήτοις, τοῖς ἐξ εἰδώλων προαγομένοις, οὐχὶ τοῖς φιλοσοφοῦσιν, οὐχὶ τοῖς ἁπτομένοις τῶν οὐρα‐ νῶν, οὐχὶ τοῖς εἰς ἄνδρα τελοῦσιν. Τάδε λέγει Κύριος τοῖς ἀνδράσιν Ἰούδα, καὶ τοῖς κατοικοῦσιν Ἱερουσαλήμ. | |
| 25 | Ἀσφάλεια γὰρ πόλεως, οὐκ οἰκοδομῆς ἁρμονία, οὐδὲ λίθων μέγεθος, ἀλλ’ ἡ τῶν ἐνοικούντων ἀρετή. Ὥσπερ οὖν καὶ προδοσία πόλεως οὐκ οἰκοδομημά‐ των σαθρότης, ἀλλ’ ἡ τῶν πολιτῶν φαυλότης. Νεώσατε ἑαυτοῖς νεώματα, καὶ μὴ σπείρητε | |
| 30 | ἐπ’ ἀκάνθαις. Ἐκ τῆς πείρας τῶν γεωργικῶν ὁ προφήτης παρ‐ αγγέλλει γίνεσθαι ἐπὶ τῶν ψυχῶν, ἃς ὑπὸ πολλῆς ἀργίας ἐν τῷ παρελθόντι χρόνῳ, πολλὴν ἐξενεγκού‐ σας κακίαν, καὶ ἔργα ἄκαρπα, τῷ ἀρότρῳ τοῦ λόγου | |
| 35 | μετασχεῖν παρακελεύεται. Οὐ γάρ ἐστι θεῖον ἁπλῶς δέξασθαι σπόρον, μὴ πρότερον τὰς ἀκάνθας ἐκβα‐ λόντα· διό φησιν, Ἔκκλινον ἀπὸ κακοῦ, καὶ ποίη‐ σον ἀγαθόν. Γεωργήσατε, φησὶ, τὰς ἡμετέρας ψυχὰς, πρόῤῥι‐ | |
| 40 | ζον ἀνασπάσατε τῶν εἰδώλων τὴν μνήμην, ταῦτα γὰρ ἀκάνθας καλεῖ· τουτέστιν, ἐξάρατε τὰ εἴδωλα, καὶ οὕτω τῷ Θεῷ προσέρχεσθε, εἰς τὸν ναὸν ἀφικνού‐ μενοι. Ἔλαβε δὲ καὶ αὐτὸ ἐκ μεταφορᾶς τῶν γεωρ‐ γῶν. Τὸ οὖν· Μὴ σπείρητε ἐπ’ ἀκάνθαις, τουτέ‐ | |
| 45 | στιν, Μὴ εἰδωλολατροῦντες εἰσέρχεσθαι εἰς τὸν ναόν. Περιτμήθητε τῷ Θεῷ ὑμῶν, καὶ περιτέμνεσθε τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν, ἄνδρες Ἰούδα, καὶ οἱ κατοικοῦντες Ἱερουσαλήμ. Ἆρα περὶ ταύτης λέγει τῆς περιτομῆς; Οὐδαμῶς, | |
64.793(50) | ἀλλὰ περὶ τῆς κατὰ ψυχήν. Ἄρα ἐκείνη οὐ τῷ Θεῷ ἐστιν ἡ περιτομή· οὐ γὰρ ἂν εἶπεν, Τῷ Θεῷ πε‐ ριτμήθητε. Καὶ μὴν εἶπεν ἄν τις ὅτι περιτεμνό‐ | |
| μεθα· πῶς γὰρ ἂν αὐτοῦ οὐκ ἂν εἴη; Οὐ βούλομαι | ||
64.796 | τὴν παρ’ ἑτέρου γινομένην περιτομὴν, ἀλλὰ τὴν παρ’ ἡμῶν αὐτῶν, ἧς ἕκαστός ἐστι Κύριος. Ἐκείνη παρ’ ἑτέρου γίνεται, καὶ ἐν σώματι γίγνεται· αὕτη οὐχί. Ὁρᾷς ὅτι συγκαταβάσεως ἦν ἡ παλαιά; Οὐ | |
| 5 | γὰρ ἂν εἶπεν τῷ Θεῷ ὑμῶν, εἰ μὴ ἐδήλου, ὅτι ἐκείνη, οὐ τῷ Θεῷ, τί γὰρ ὄφελος εἰς ἀρετὴν ἐκείνη; Τί ἐνταῦθά φησιν ὁ Ἰουδαῖος; Ὁρᾷς ὅτι ὁ νόμος ἄλλο τι αἰνίττεται; καὶ οὐκ ἔστι καθ’ ἑαυτὸν ἱκανὸς σῶσαι, εἴγε τοιαύτη ἡ περιτομή; Ἄρα τῆς Καινῆς | |
| 10 | ἠρέμα παρανοιγομένης τὰς θύρας· ὁρᾷς τὴν παλαιὰν αὐτὴν ὑφ’ ἑαυτῆς κατεργουμένην. Οὐκ εἶπε Παῦλος περὶ τούτου, Ἰουδαῖε, οὐκ ἐνομοθέτησε Πέτρος· Ἱερεμίας εἶπεν, ὃν περιέπεις ἔτι καὶ νῦν. Οὐκ ἐκ τῶν ἡμετέρων ταῦτα προφέρω σοι βιβλίων· ἐκ τῶν | |
| 15 | ἡμετέρων μᾶλλον, ἢ σῶν· καὶ γὰρ καὶ τὰ τῆς Και‐ νῆς οὐχ ἧττον ἡμέτερα μᾶλλον ἢ σὰ, καὶ τὰ τῆς Παλαιᾶς οὐχ ἧττον ἀλλότριά σου· ὥσπερ ἐκείνοις ἀπιστεῖς οὕτω, καὶ τούτοις· Ὥστε ὁ μὲν Ἰουδαῖος ἀμφοτέρων ἐκπέπτωκεν, ἡμεῖς δὲ ἀμφοτέρων ἐχό‐ | |
| 20 | μεθα· ἐν γὰρ ἀμφοτέραις τὸ πνεῦμα. Εἶτα διδάσκει ὁποία τοῦ Θεοῦ ἡ περιτομή. Καὶ περιτεμεῖσθαι τὴν σκληροκαρδίαν ἡμῶν. Σαφῶς ἐδίδαξεν ὡς ἡ φαινομένη περιτομὴ τύπος τῆς κε‐ κρυμμένης ἐστὶν, καὶ ὅτι τῆς ἔνδον οὔσης περιττὴ ἡ | |
| 25 | τοῦ σώματος. Ἐντεῦθεν ὁρμώμενος ὁ θεῖος Ἀπό‐ στολος Ῥωμαίοις γέγραφεν· Οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φα‐ νερῷ Ἰουδαῖός ἐστιν, οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομὴ, ἀλλ’ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος, καὶ περιτομὴ καρδίας ἐν πνεύματι, οὐ γράμματι, | |
| 30 | οὗ ὁ ἔπαινος οὐκ ἐξ ἀνθρώπων, ἀλλ’ ἐκ Θεοῦ. Ἤκουσε γὰρ τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ προφήτου λέγον‐ τος· Περιτμήθητε τῷ Θεῷ ὑμῶν, ἄνδρες Ἰούδα, καὶ οἱ κατοικοῦντες Ἱερουσαλήμ. Μὴ ἐξέλθῃ ὡς πῦρ ὁ θυμός μου, καὶ καυθήσε‐ | |
| 35 | ται, καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβεννύων ἀπὸ προσώπου πονηρίας ἐπιτηδευμάτων ἡμῶν. Ἀνθρωπίνως διαλέγεται, βουλόμενος αὐτοὺς παιδεῦσαι· διὸ πολλάκις ἐπικρεμνᾷ τὸν φόβον αὐτοῖς, καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβέσων τὸ δεινὸν τοῦτο. Ἐπειδὴ | |
| 40 | γὰρ πολλάκις εἰς τὴν φιλανθρωπίαν αὐτοῦ τὰς ἐλπίδας εἶχον, ἀναιρεῖ ταύτην τὴν παραμυθίαν. *Τοῖς δὲ μὴ πειθομένοις ἐπάγει τὴν ἀπειλὴν, Μή ποτε ἐξέλθῃ ὡς πῦρ ὁ θυμός μου. Ὑμεῖς γὰρ μόνοι δύνασθε σβέσαι μεταμελόμενοι, ὑμῶν δὲ | |
| 45 | μεταμέλειαν μὴ κεκτημένων οὐδεὶς ἱκανὸς ἀπαλλά‐ ξαι τῆς τιμωρίας. Ἀναγγείλατε ἐν τῷ Ἰούδᾳ. Τί τοῦτο; ἄνω εἶπε, Μή ποτε ἐκκαυθήσεται ὡς πῦρ ὁ θυμός μου· ἤδη αὐτὸν ἐξέκαυσεν, ἐφίστησιν | |
64.796(50) | αὐτοῖς τὰ δεινὰ, καὶ ἐπὶ θύραις αὐταῖς ἀγαγὼν, οὐκ ἐπαφίησιν αὐτοῖς τὰ δεινά. Οὐ γὰρ εἰς ἁρπα‐ γὰς εἰσάγει τὰς πόλεις, ἀλλ’ ἐφίστησι τοὺς πολεμίους ταῖς πύλαις, καθάπερ διδάσκαλος ἄριστος, κατάγει μὲν τὸν ἱμάντα, οὐ πλήττει δέ. | |
| 55 | *Δεδιττόμενος δὲ αὐτοὺς παρακελεύεται εἰπεῖν τῇ | |
| Ἱερουσαλὴμ, καὶ πάσῃ τῇ Ἰουδαίων φυλῇ, ὥστε | ||
64.797 | σαλπίσαι, καὶ σημῆναι πᾶσι τῶν πολεμίων τὴν προσβολὴν, ἵνα εἰς τὰς τετειχισμένας καταφύγωσι πόλεις, διαφέρονται δὲ εἰς Σιὼν ὡς ὀχυρωτέραν. Ἀναλαβόντες φεύγετε εἰς Σιών. | |
| 5 | Ἐναντιολογία τίς ἐστιν· ταῦτα μὲν γὰρ κηδομένου, καὶ προνοοῦντος, καὶ ὅπως μηδὲν γένηται ἄτοπον, πράττοντος. Ἐκεῖνο δὲ βουλομένου παραδοῦναι, καὶ ποιῆσαι ἐκδότους, καὶ ἐσχάτοις περιβαλεῖν κακοῖς. Εἰ σὺ ἐπάγεις τὰ κακὰ ἀπὸ βοῤῥᾶ, τίνος ἕνεκεν καὶ | |
| 10 | ἐπισπεύδεις; ταῦτα μὲν γὰρ αὐτοῦ στρατηγοῦντος τὰ ῥήματα, ἐκεῖνα δὲ πολεμίων προϊσταμένου. Ὁρᾷς ὅτι διορθοῦντός ἐστι καὶ κηδομένου· καὶ εἰς πίστιν βιαζομένου τὰ ἐσόμενα ἀγαγεῖν; ἐπειδὴ γὰρ τὰ ῥήματα, οὐδὲν αὐτοὺς ὠφελεῖ, σχεδὸν εἰς τὰ πράγ‐ | |
| 15 | ματα αὐτῶν ἀνατυποῖ [Fort. σχεδὸν τὰ πράγματα αὐτοῖς ἀνατυποῖ]. *Τοῦ Βαβυλωνίου τὴν ἔφοδον ἀπειλεῖ καὶ τὴν πρώ‐ την αἰχμαλωσίαν μηνύει, τῶν γὰρ ἔξω τέως τὴν ἀπώλειαν λέγει. Φησὶ γάρ· Φεύγετε εἰς Σιὼν, | |
| 20 | σπεύσατε, μὴ στῆτε. Ὡς περισωζομένης τῆς πόλεως. Ἀνέβη λέων ἐκ τῆς μάνδρας αὐτοῦ. Ἀνέμνησε καὶ τῶν τοῖς ἀδελφοῖς συμβεβηκότων δεινῶν. Τί λέγω μίαν πόλιν, καὶ φυλὴν ἐλαχίστην; | |
| 25 | ὁλοκλήρους δήμους, καὶ πόλεις αὐτάνδρους ἀνεῖλεν. *Λέγει ταῦτα παραβολικώτερον. Καὶ καλεῖ λέοντα τὸν Ναβουχοδονόσορ, μάνδραν δὲ τὴν Βαβυλῶνα, ἐκεῖθεν δὲ τοῦτον ὁρμῶντα, καὶ τὰς πόλεις ἐμπρῆσαι, καὶ τὰς χώρας δῃῶσαι· τούτου δὴ χάριν, περιζώ‐ | |
| 30 | σασθαι, καὶ τὰ λοιπά. Ἐπὶ τούτοις περιζώσασθε σάκκους, καὶ κό‐ πτεσθε. Διότι οὐκ ἀπεστράφη. Τουτέστιν, οὐκ ἀπὸ τῶν Ἰωσίου γενομένων ἐπαύ‐ σατο τῆς ὀργῆς ὁ Θεὸς, ἀλλ’ ἐπειδὴ, καὶ μετὰ τὸν | |
| 35 | ἐκείνου θάνατον αὖθις εἰς ἀσέβειαν ἐξετράπητε, δεικνύντες ὡς καὶ τὰ ἤδη γενόμενα, ὡς οὐ μετὰ γνη‐ σίας τῆς γνώμης γεγένηται παρ’ ὑμῶν, τὴν καθ’ ὑμῶν ἐξήνεγκε ψῆφον ὁ Θεός. Καὶ ἀλαλάξατε. | |
| 40 | Οὐ διὰ τὰ δεινὰ, ἀλλ’ ὅτι οὐκ ἀπεστράφη ὁ θυμός· ὄντως γὰρ ὄντως, οὐ διὰ τὴν γέενναν δεῖ μόνην χαλεπαίνειν, ἀλλ’ ὅτι ὀργίζεται Θεός. Οὐχ ὅτι ὠργίσθη, ἀλλ’ ὅτι ἀπεστράφη. Ἀπολεῖ ἡ καρδία τοῦ βασιλέως. | |
| 45 | Τοιαύτη γὰρ τῶν δεινῶν ἡ φύσις, ἀποστερεῖ τῶν κατὰ φύσιν φρενῶν. Ὅταν γὰρ ἄμετρος ὁ φόβος ᾖ, οὐδὲν ἀφίησι κατὰ χώραν μένειν. Καὶ οἱ προφῆται θαυμάσονται. Τουτέστιν οἱ ψευδοπροφῆται. Διατί; οὐχ ὡς παρ’ | |
64.797(50) | ἐλπίδας τῶν πραγμάτων ἐξελθόντων, ἀλλ’ ὡς παρ’ ἐλπίδας δεικνυμένων, καὶ γιγνομένων. Καὶ εἶπα· ὦ Δέσποτα Κύριε. Ἆρά γε ἀπατῶν. Πολλὰ συναποκρίνονται τῷ Θεῷ οἱ προφῆται, καθάπερ ἔν τινι σκηνῇ, τὴν διόρθωσιν ἐργαζόμενοι | |
| 55 | τοῦ λαοῦ. Τοῦτο καὶ πατέρες, καὶ φίλοι πατέρων | |
| μετ’ ἀλλήλων ποιοῦσιν, τοὺς παῖδας διορθοῦντες. Ποῦ | ||
64.800 | δὲ εἶπε τούτοις, Εἰρήνη ἔσται ὑμῖν; Ἀνωτέρω τὰ χρηστὰ διηγούμενος ἔλεγε· Καὶ ἥξουσιν ὁ οἶκος Ἰσραὴλ, καὶ Ἰούδα ἐπὶ τὸ αὐτὸ, ἐὰν περιέλῃ τὰ βδελύγματα. Τίνος οὖν ἕνεκεν ταῦτά φησιν ὁ προ‐ | |
| 5 | φήτης; οὐ γὰρ δὴ ἀγνοεῖ. Μὴ γένοιτο, ὁ πάντα εἰδὼς ἀκριβῶς, ἀλλ’ ὅπερ ἔφην ἀρχόμενος, τοῦτο, ὅτι συναποκρίνεται τῷ Θεῷ, ὅπερ εἰκὸς ἦν ἐκείνους εἰ‐ πεῖν, ἵνα δῷ πάλιν ἀρχὴν ἀποκρίσεως τῷ Θεῷ. Πνεῦμα πλανήσεως ἐν τῇ ἐρήμῳ. | |
| 10 | Τοὺς πολεμίους φησὶ πνεῦμα πλανήσεως, καλῶς. Καθάπερ τὸ πνεῦμα περιφέρει πανταχοῦ τὸν χοῦν ἀναῤῥιπίζον, οὐκ εἰς τεταγμένους ἀποτιθέμενον τό‐ πους, οὕτω καὶ τούτοις ἐγένετο, ὥσπερ ἄνεμος σφο‐ δρὸς ἐμπεσὼν ὁ πόλεμος ἐκεῖνος ὁ βαρβαρικὸς παν‐ | |
| 15 | ταχοῦ τῆς γῆς διέσπειρε, καίτοι καὶ τὸ διασπαρῆναι χαλεπὸν, τὸ δὲ καὶ ἀτάκτως τοῦτο παθεῖν [ἄλλ. ποιεῖν] ἀμύθητον. Αὕτη ἡ ἀπόκρισις πρὸς τὸ λέγειν· Ἀπατῶν ἠπάτησας τὸν λαόν· οὐκ ἐγὼ ἠπάτησα, ἀλλ’ αὐτοὶ | |
| 20 | γεγόνασιν ἑαυτοῖς αἴτιοι. Ἐπειδὴ εἶπεν ὁ προφήτης, ἆρά γε ἀπατῶν ἠπά‐ τησας τὸν λαὸν τοῦτον, καὶ τὴν Ἱερουσαλὴμ λέ‐ γων, Εἰρήνη ἔσται ὑμῖν, καὶ ἰδοὺ ἥψατο ἡ μάχαιρα τῶν ψυχῶν αὐτῶν; Λέγει ὁ Θεὸς, ὅτι τῶν κακῶν | |
| 25 | ἐπελθόντων εἴσονται τῶν παρὰ σοῦ λεγομένων τὴν ἀλήθειαν, καὶ ὅτι κατὰ δαιμόνων ἐνέργειαν ἐπλάνη‐ σαν αὐτοὺς οἱ μάντεις. Παραπλήσιον δέ ἐστι τῷ παρὰ τοῦ Μιχαίου λεχθέντι ἐπὶ τοῦ Ἀχὰβ, ὅτι ἐξῆλθε πνεῦμα ψευδὲς, καὶ γέγονεν ἐν πᾶσι τοῖς ψευδοπρο‐ | |
| 30 | φήταις πρὸς ἀπάτην τοῦ βασιλέως· τὸ δὲ πλανήσεως ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἐπειδὴ ἐν τοῖς ὄρεσι τοῖς εἰδώλοις ἐλά‐ τρευον. Ὁδὸς δὲ τῆς θυγατρὸς τοῦ λαοῦ μου, ἀντὶ τοῦ, αἱ πράξεις· οὐκ εἰς καθαρὸν, οὐδὲ εἰς ἅγιον· δι’ αὐτῆς, φησὶ, μαθήσονται τῆς πείρας κατὰ τὸν | |
| 35 | καιρὸν τῶν συμφορῶν, ὡς πνεῦμα πλανήσεως ἦν, τὸ διὰ τῶν ψευδοπροφητῶν φθεγγόμενον. Πνεῦμα πληρώσεως ἥξει μοι. Τουτέστι πέπαυμαι τοῦ ἀποδεδωκέναι αὐτοῖς τὰ δεινά. Τοῦ πληρωθῆναι αὐτῶν τὰς τιμωρίας. | |
| 40 | Ἀντὶ τοῦ, οὐ συμπληρωτικὸν τῆς τριάδος, ἀφ’ ὧν ἦλθέ μοι τὰ παρόντα κακά. Πνεῦμα πληρώσεως ἀπὸ τούτων ἥξει μοι. Τὴν δὲ πλάνην, φησὶ, ταύτην ὑπομένουσιν, ἐπειδὴ ἀκάθαρτοί εἰσιν εἰδωλολατροῦντες, καὶ μολυσμάτων | |
| 45 | πεπληρωμένοι, καὶ τοῦ ἐμοῦ πνεύματος ἀμέτοχοι· τὸ δὲ, Ἀπὸ τούτων ἥξει μοι, τουτέστιν, Οὐδὲ γὰρ ἐπειδὴ εἰς τὸν ναὸν ἤρχοντο μετὰ τοσαύτης ἀκαθαρ‐ σίας, ἤδη τῆς παρ’ ἐμοῦ τυγχάνουσι χάριτος. Νῦν δὲ ἐγὼ λαλήσω κρίματά μου πρὸς αὐτούς. | |
64.800(50) | Τουτέστι, κολάσω αὐτούς· ἐπειδὴ γὰρ εἶπεν, ἥξει πάλιν, ἵνα μὴ ἡ τοῦ μέλλοντος καιροῦ προθεσμία ῥᾳθυμοτέρους ποιήσῃ, τὴν γινομένην ἄδειαν ἐκ τοῦ χρόνου τοῦ μεταξὺ, συνέστειλεν εἰπών· Καὶ νῦν δὲ ἐγὼ λαλήσω κρίματα. | |
| 55 | Ἰδοὺ ὡς νεφέλη ἀναβήσονται, καὶ ὡς καταιγίς. | |
64.801 | Ὁρᾷς πῶς διαφόρους εἰκόνας ἐπιζητεῖ φοβερωτέ‐ ρας. Ἵνα καταπλήξῃ αὐτῶν τὴν διάνοιαν, ἵνα αὐτοὺς πτοήσῃ, διαγράφει τὸ στρατόπεδον. Καὶ τί τὸ κέρδος; | |
| 5 | τὸ ταχὺ λέγει τῆς παρουσίας, ἀλλ’ οὐδὲν τούτων καθήψατο, τοιοῦτον ἡ κακία. Ἀλλ’ ὅμως προὔλεγεν ὁ Θεὸς, εἰ μὴ ἐνέδωκαν ἐκεῖνοι. Ἀπόπλυνε ἀπὸ κακίας. Ἕως πότε ὑπάρχουσιν ἐν σοὶ διαλογισμοὶ πόνων σου; | |
| 10 | Ὄντως γὰρ οὐδὲν ταύτης τῆς ταλαιπωρίας ἴσον. Ταύτῃ τῇ λέξει κεχρῆσθαι εἰώθαμεν, ὅταν ἴδωμέν τινα μακρᾷ ἀῤῥωστίᾳ παραδεδομένον, καὶ οὐδέποτε ἀνενεγκεῖν ἐκ τῆς φθορᾶς ἐκείνης δυνάμενον. Καθά‐ περ γὰρ σῶμα ἀσθενὲς ὑπὸ πυρετῶν δυσέκνιπτον | |
| 15 | γίνεται, οὕτω καὶ ψυχὴ ταλαίπωρος ὑπὸ ἁμαρτη‐ μάτων. Οὐκ ἀρκεῖ τὰ ῥήματα, οὐδὲ τὸ ταλανίσαι μόνον ἑαυτὸν ἐν Ἐκκλησίᾳ Κυρίου· Μὴ κλαίετε δάκρυσιν· ἀλλὰ δεῖ καὶ τῆς τῶν ἔργων προσθήκης. Καὶ μετ’ | |
| 20 | ὀλίγα. —Ἀπόπλυνον ἀπὸ κακίας τὴν καρδίαν σου. Τί τοῦτο, εἰ ἀνέβη ὡς λέων; εἰ πάρεστιν ὡς νεφέλη; εἶτα δεινὰ ἐπὶ θύραις; Ποία μεταβολῆς προ‐ θεσμία; Ποῖος μεταβολῆς καιρὸς ὑπολέλειπται; Ἀλλ’ ὅρα τὴν φιλανθρωπίαν· Διελέχθη περὶ ἐκείνων ὡς | |
| 25 | παρόντων, ἵνα τὴν ῥᾳθυμίαν ταύτης καλύψῃ [fort. ταύτης εἰς προθυμίαν ἀμείψῃ], διελέχθη δὲ πάλιν ὡς μελλόντων, ἵνα μὴ εἰς ἀπόγνωσιν ἐμβάλῃ. Ἐκεῖνα μὲν τὰ ῥήματα τοῦ τὴν ἀπόφασιν ἐξενεγκόντος ἐστί· ταῦτα δὲ τοῦ διδόντος καιρὸν, διορθώσεως. Οὐδεὶς | |
| 30 | γὰρ ὁμοῦ τε ἐπάγει τὴν τιμωρίαν, καὶ παραίνεσιν εἰσάγει. Ταῦτα γὰρ ἀμφότερα ἐναντία· εἰ συμβου‐ λεύεις, ἄνες τὴν κόλασιν· εἰ κολάζεις, πῶς παραινεῖς τοῖς τιμωρουμένοις; Ἀλλὰ καὶ ὅμως λέγει μὲν κο‐ λάζειν, ἵνα μὴ ῥᾳθυμῶσι· λέγει δὲ, ἀνιέναι, ἵνα δι‐ | |
| 35 | ορθώσωνται. Ὁρᾷς; τοῦτο ὅ φησι καὶ ὁ Χριστὸς, ἐνταῦθα κεῖ‐ ται. Ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πο‐ νηροί. Ἕως πότε ὑπάρξουσιν; ὁρᾷς τοῦ Θεοῦ τὴν μακροθυμίαν. Ἕως πότε; Ὅτε καὶ τῇ φύσει φευ‐ | |
| 40 | κτέον ἦν, καὶ τῷ χρόνῳ, ποία συγγνώμη; τίς ἀπο‐ λογία; Ἔστω· τὴν κακίαν οὐκ ἀπεστράφης ἀπὸ τῆς φύσεως αὐτῆς, ἀπὸ τοῦ χρόνου οὐκ ἔδει; Ἀναμνήσατε ἔθνη, ἰδοὺ ἥκασι. Δείκνυσιν ὅτι πολλάκις ἀκούσαντες ἐπελάθοντο. | |
| 45 | Τὴν ἄδειαν λέγει καὶ τὴν πολλὴν παῤῥησίαν, ὡς οὐ νόμῳ πολεμίων παρέσονται· ἀλλ’ ὡς ἐπὶ ἤδη προ‐ κατειλημμένα χωρία. Ὡς φυλάσσοντες ἀγρὸν ἐγένοντο ἐπ’ αὐτὴν κύκλῳ. | |
64.801(50) | Ὥστε μὴ εἶναι διαφυγεῖν βουλομένοις αὐτοῖς. Εἶπε καὶ τὴν αἰτίαν τῶν δεινῶν. Ὅτι ἐμοῦ ἠμέλησας, λέγει Κύριος. Ἐντρεπτικῶς, Τοῦ δεσπότου ἠμέλησας Καὶ τὸ ἀξιόπιστον. Οὐκ ἀρκεῖ τοῦτο εἰς κόλασιν; οὐ πάσης | |
| 55 | τιμωρίας χαλεπώτερον; εἰ γὰρ μὴ πόλεμος ἦν, εἰ | |
64.804 | γὰρ μὴ πόλεως ἅλωσις, αὐτὸ τοῦτο μόνον ἀκοῦσαι τὸ ῥῆμα, πόσην ἔχει τιμωρίαν; Τουτέστιν, ὥσπερ ἐκεῖνοι οἱ ὀπωροφύλακες εὑρόν‐ τες τινὰ κλέπτοντα βοῶσι, καὶ εἰς φόβον καθιστῶσι | |
| 5 | τὸν κλέπτην, καὶ μετὰ πάσης προθυμίας αὐτοὶ ἐπ‐ ιᾶσιν ἑλεῖν βουλόμενοι τὸν τολμήσαντα. Οὕτω καὶ οὗτοι βοῶσι μόνον, καὶ εἰς φυγὴν ὑμᾶς τρέπουσιν, ὡς ἐπ’ ἀλλοτρίοις ὄντας. Ὅτι ἐμοῦ ἠμέλησας, λέ‐ γει Κύριος. Ἄξια ὧν ἐτόλμησας ὑπομενεῖς, καὶ θε‐ | |
| 10 | ρίσεις ἃ ἔσπαρκας. Αἱ ὁδοί σου, καὶ τὰ ἐπιτηδεύματά σου ἐποίη‐ σαν. Τίς λοιπὸν ἐλπὶς θεραπείας ἐστὶ, τοῦ κεφαλαίου, καὶ ἡγεμονικωτάτου διαφθαρέντος; ἔστι γὰρ κακία | |
| 15 | οὐ πικρὰ, ἔστι κακία ἐξ ἀφελείας γινομένη, ᾗ καὶ συγγνοίη τις ἄν. Αὕτη, φησὶν, ἀφόρητός ἐστι, τῷ καὶ μόνιμος γενέσθαι, καὶ πρὸς αὐτὴν, φησὶν, ἐλθεῖν τὴν καρδίαν. Τὴν κοιλίαν μου ἀλγῶ. | |
| 20 | *Ταῦτα προειπὼν ὁ προφήτης, ὑπὲρ ἐκείνων ὀδυ‐ νᾶται, καὶ ἀποδύρεται, καὶ λέγει· Τὴν κοιλίαν μου, τὴν κοιλίαν μου ἐγὼ ἀλγῶ, καὶ τὰ αἰσθητήρια τῆς καρδίας μου. Ἔλαβε δὲ τοῦτο ἐκ μεταφορᾶς τῆς ὀδυνομένης γυναικός. Μαιμάσσει ἡ ψυχή μου, | |
| 25 | τουτέστι, θορυβεῖται ἐν ἀγῶνι τυγχάνουσα. Σπαράσ‐ σεται ἡ καρδία μου, τουτέστιν, ὑπὸ τοῦ δέους πηδᾷ μόνον οὐχὶ ἐξελθεῖν βουλομένη· μιμεῖται μητέρα τὰ σπλάγχνα σπαραττομένην, ἐπὶ τέκνων ὀλέθρῳ. Ὅτι φωνὴν σάλπιγγος ἤκουσεν ἡ ψυχή μου. | |
| 30 | Ἔνθους γέγονεν ὁ προφήτης. Οὐ νῦν, ἀλλὰ μικρῷ πρόσθεν εἶπε ταῦτα, ἐπὶ πραγμάτων ὁρᾷ συμβαί‐ νοντα προφητικοῖς ὀφθαλμοῖς, πολέμους, καὶ παρα‐ τάξεις, καὶ μάχας, σαλπίγγων ἠχὴν, θόρυβον ἵππων, ἔφοδον πολεμίων ἀνδρῶν, πάσας τὰς Ἰουδαίων συμ‐ | |
| 35 | φοράς. Ὅρα δέ μοι τοῦ Θεοῦ τὴν μακροθυμίαν· ἠπείλησε διὰ ῥημάτων, οὐκ ἔδακεν αὐτοὺς ὁ λόγος· ἀξιοπιστοτέραν ποιεῖ τὴν πρόῤῥησιν, αὐτὸν τὸν ἀξιοῦντα θεατὴν τῶν λεγομένων ποιῶν. Συντριμμὸν ἐπικαλεῖται, ὅτι τεταλαιπώρηκε | |
| 40 | πᾶσα ἡ γῆ· ἄφνω τεταλαιπώρηκεν ἡ σκηνή. Δι‐ εσπάσθησαν αἱ δέῤῥεις μου. Τὸ εὐάλωτον δείκνυσι, σκηνὴν καλῶν· ἄλλως δὲ οὐκ ἄν τις ἁμάρτοι, πόλιν πᾶσαν, καὶ οἰκίαν πᾶσαν τούτῳ τῷ τρόπῳ τῆς προσηγορίας προσονομάζων· | |
| 45 | σκηνὴ γὰρ ὁ παρὼν βίος ἐστίν. Οὐδὲ πόνου δεήσει τοῖς πολεμίοις, οὐδὲ χρόνου τι‐ νὸς, ἀλλ’ ὥσπερ σκηνὴν διασπῶντες, οὕτω κρατοῦσι τῶν τειχῶν. Ὅρα δὲ καὶ τὸ τοῦ προφήτου φιλόστορ‐ γον, πᾶσαν οἰκειοῦται τὴν πόλιν, οἰκίαν αὐτοῦ φησιν | |
64.804(50) | εἶναι τὴν Ἱερουσαλήμ. Διεσπάσθησαν αἱ δέῤῥεις μου. Περὶ τῶν λοιπῶν πόλεών φησιν· ἔλαβε δὲ αὐτὸ ἐκ μεταφορᾶς τῶν ἐν ταῖς στρατοπεδείαις σκηνοποιουμένων βασιλέων, καὶ τῶν λοιπῶν. Τινὲς δὲ σκηνὴν μὲν ἔφασαν τὰ βασί‐ | |
| 55 | λεια, δέῤῥεις δὲ τὰς λοιπὰς οἰκίας τῆς πόλεως. Ἕως πότε ὄψομαι φεύγοντας, ἀκούων φωνὴν σαλπίγγων; | |
| Τί οὖν δὴ τῶν μὲν σαλπίγγων ἠχουσῶν, καὶ πο‐ | ||
64.805 | λέμου, καὶ μάχην, οὐ πρὸς ἡμᾶς δὲ ἀφικνουμένων; ἀλλ’ ἐπήγαγεν, ὅτι Τεταλαιπώρηκε πᾶσα ἡ γῆ. Καλῶς τὸ, τεταλαιπώρηκε· πανταχοῦ γὰρ σπουδά‐ ζει θεόθεν τὸν πόλεμον ἀναῤῥιπιζόμενον τοῖς ἰδίοις | |
| 5 | ἐπιδεῖξαι τοῦτον. Τὸ γὰρ ταλαιπωρῆσαι τοῦτό ἐστιν. Οὐ γὰρ διὰ πολέμου μόνον καὶ μάχης αὐτῶν ἐκρά‐ τουν, ἀλλ’ ἀθρόον ἐλθόντες καὶ παρ’ ἐλπίδας καὶ ἄφνω. Θεατὴν αὐτὸν ποιεῖ, καὶ ἀκροατὴν, ἵνα ἑκατέρωθεν | |
| 10 | αὐτοὺς καταπλήξῃ. Εἶδεν ὁ προφήτης, ἵνα μὴ ἴδωσιν οἱ Ἰουδαῖοι. Ἐπῄνεσε τὴν καρδίαν ὁ Ἱερεμίας, ἵνα αὐτοὺς ἐν ἀσφαλείᾳ φυλάξῃ, πολλαχοῦ τοὺς θερα‐ πεύοντας ἐκδίδωσι. Διότι οἱ ἡγούμενοι τοῦ λαοῦ μου ἐμὲ οὐκ ᾔδει‐ | |
| 15 | σαν. Ἡ μεγίστη κατηγορία, ὅταν οἱ τοὺς ἄλλους διδά‐ σκειν ὀφείλοντες, αὐτοὶ πρῶτον ἀγνοῶσιν. *Εἶτα τοῦ προφήτου ἀκολούθως τούτοις φήσαντος, Ἕως πότε ὄψομαι φεύγοντας; ἀποκρίνεται ὁ Θεὸς, | |
| 20 | Διότι οἱ ἡγούμενοι τοῦ λαοῦ μου ἐμὲ οὐκ ᾔδεισαν, τουτέστι, Διὰ τὰς ἀσεβείας αὐτῶν ταῦτα πάσχουσιν, ἐπεὶ καὶ τὸ πρότερον, καὶ εἷς ἐδίωκε χιλίους, καὶ τὰ κατ’ Αἴγυπτον ἐμάθετε, ἐξηγεῖται καὶ τῶν φευ‐ γόντων τὸ πλῆθος, καὶ ἐκ προσώπου τοῦ Θεοῦ φησι, | |
| 25 | Διότι οἱ ἡγούμενοι τοῦ λαοῦ μου ἐμὲ οὐκ ᾔδεισαν, υἱοὶ ἄφρονές εἰσι, καὶ οὐ συνετοί· καὶ ἵνα μὴ νο‐ μισθῶσιν ἄξιοι εἶναι συγγνώμης ὡς ἄφρονες, εὐθὺς ἐπήγαγεν, σοφοί εἰσι τοῦ κακοποιῆσαι. Τοῦτο γὰρ δὴ τὸ παγχάλεπον, ὅτι εἰς οὐδὲν ἐχρήσαντο, ἀφρόνως, | |
| 30 | καθάπερ οἱ μέθυσοι τῷ οἴνῳ, καὶ τῷ σιδήρῳ οἱ ἀν‐ δροφόνοι. Ἐπέβλεψα ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἰδοὺ οὐδὲν, καὶ εἰς τὸν οὐρανόν. Πῶς οὐδέν; Οὐ πρόβατα, φησὶν, οὐ βόες, οὐκ οἰ‐ | |
| 35 | κοδομήματα, καὶ τείχη. Πάντα γὰρ τὰ τοιαῦτα ἀφα‐ νίζειν οἶδεν ὁ πόλεμος. Καὶ εἰς τὸν οὐρανὸν, καὶ οὐκ ἦν τὰ φῶτα αὐτοῦ. Τὴν διάνοιαν λέγει τοῦ θεατοῦ, οὐ τὴν φύσιν τοῦ | |
| 40 | πράγματος. Οὐ γὰρ ἁπλῶς λέγει, ἀλλ’, Εἶδον, καὶ οὐκ ἦν τὰ φῶτα αὐτοῦ. Τὸ μὲν γὰρ τῆς νυκτὸς σκότος καλύπτειν εἴωθε τὸ φῶς, δείκνυσι δὲ τὴν σε‐ λήνην μετὰ τῶν ἄστρων· ἡ δὲ τῆς ἀθυμίας νὺξ, ἡ πολὺ ταύτης χαλεπωτέρα, πάντα ἀφανίζει τὰ ἄστρα, | |
| 45 | οὐ κατὰ τὴν οὐσίαν, ἀλλὰ κατὰ τὴν ὄψιν τοῦ θεωμέ‐ νου. Ὥστε τὰ μὲν φῶτα αὐτοῦ οὐκ ἐφαίνετο, διόπερ οὐδὲ εἶναι ἐδόκει τοῖς θεαταῖς. Ἀλλ’ ὥσπερ γυμνὸς, καὶ ἐρημωθεὶς τοῦ φωτὸς, οὕτως ἐγένετο. Τοιοῦτόν τι πάσχει ψυχὴ σκοτωθεῖσα· καὶ γὰρ | |
64.805(50) | πολλοὶ τοῦ πελάγους ἀποβάντες ὀρθουμένην ἔδοξαν ὁρᾷν τὴν γῆν, καὶ περιδινουμένην αὐτοῖς. Ταῦτα δὲ πάντα ποιεῖν ἡ φύσις εἴωθε. Καθάπερ γὰρ εἰς ὕδωρ καθαρὸν καὶ ἑστὸς ἐμπεσὼν ὁ φόβος τῶν αἰ‐ σθητηρίων, τὴν γῆν τὴν ἐν τῷ βυθῷ ταράσσει, καὶ | |
| 55 | συγχεῖ τὰ ἄνω κάτω ποιῶν, καὶ τὴν τάξιν ταράσσων ἅπασαν· οὕτω δὴ καὶ ἐνταῦθα γίνεται, ἕτερα ἀκούει, καὶ ἕτερα βλέπει, καὶ οὐδὲν ἐπὶ τῆς οἰκείας ἕστηκεν | |
| ἕδρας. | ||
64.808 | Ὡς ἐν σκότῳ γέγονα ὑπὸ τοῦ φόβου διὰ τὴν τῆς πόλεως ἐρημίαν. Εἶδον τὰ ὄρη, καὶ ἰδοὺ ἦν τρέμοντα. Τουτέστιν, οὐδὲ ἐν τοῖς ὄρεσι γενομένοις ἔστι | |
| 5 | σώζεσθαι. Ἐπέβλεψα, καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν ἄνθρωπος, καὶ πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ἐπτόηντο. Οὐδὲ γὰρ τοὺς πλησίον ἑστῶτας δοκοῦμεν ὁρᾷν· πῶς οὖν περὶ τῶν πετεινῶν φησι, ὅτι ἐπτόηντο; | |
| 10 | Τοῦτο καὶ ἀπὸ τῆς διαθέσεως τοῦ προφήτου. Ὑπὸ γὰρ τῆς ἐρημίας, καὶ τὰ πετεινὰ τὸν τόπον κατέλιπον. Τὰ γὰρ πολλὰ τῶν ζώων εἰς ἀπῳκισμέ‐ νους τόπους εἰπεῖν [οἰκεῖν] πέφυκεν. Ἔρημος ἔσται πᾶσα ἡ γῆ. | |
| 15 | Τί λέγεις; Ἐκλύεις τὸν φόβον τὸν Ἰουδαϊκόν; Τί γὰρ οὐκ ἔστης ἐπὶ τῇ προτέρᾳ ἀπειλῇ; ἤρκει εἰπεῖν, Ἔρημος ἔσται πᾶσα ἡ γῆ. Ἀλλ’ εὐθέως τὸ σκυθρω‐ πὸν ἔστρεψεν, τὸ χρηστὸν ἐπαγαγών. Τίνος ἕνεκεν; ὥστε καὶ ταύτῃ ποιῆσαι βελτίους. Ὅταν γὰρ ἐπὶ | |
| 20 | χαλεποῖς χαλεπὰ συνάπτοντες λέγωμεν, εἰς ἀπόγνω‐ σιν ἡ ψυχὴ πολλάκις ἐμπέπτωκεν· ἡ δὲ ἐλπίδας ἔχουσα χρηστὰς, κἂν βραχείας, ταχέως ἀναστῆναι δυνήσεται. Ἐπὶ τούτοις δὲ πενθείτω ἡ γῆ. | |
| 25 | Καλῶς τὴν γῆν πρὸς αἴσθησιν τῶν μελλόντων γί‐ νεσθαι καλεῖ, τῶν ἀνθρώπων ἀναισθήτως διακει‐ μένων. Διότι ἐλάλησα, καὶ οὐ μετανοήσω. Μὴ νομίσῃ τις εἶναι ἀπειλὴν τὸ πρᾶγμα, πάντως | |
| 30 | ἕψεται καὶ τὸ ἔργον. Ἐπειδὴ γὰρ πολλάκις εἰπὼν, διὰ φιλανθρωπίαν τὸ τέλος οὐκ ἐπήγαγεν, οὐχ οὕτως καὶ νῦν ἔσται, ἀλλὰ ὡς ἐλάλησα, καὶ ποιήσω. Ἐὰν περιβάλῃ κόκκινον. Τί ποτέ ἐστι τὸ λεγόμενον; Μεταφορικὸς ὁ λόγος | |
| 35 | ἐστίν· ὡς πρὸς γυναῖκα ἄτιμον, τὴν πόλιν, καὶ ἑται‐ ριζομένην ὁ προφήτης συνεχῶς διαλέγεται. Ἐπειδὴ εἶπεν ἀνωτέρω, Ἴδε τὰς ὁδούς σου ἐν τῷ πολυανδρίῳ, τουτέστι τὸν τόπον, ἔνθα ταῖς γυ‐ ναιξὶν ἁλοὺς ἠσέβησας, φησὶν, ἐὰν τὸν ὅμοιον τρόπον | |
| 40 | θελήσῃς ἀπατῆσαι τοὺς πολεμίους, οὐ δυνήσῃ. Τὸ δὲ, Ἐὰν χρίσῃς στίβει, τὸ μέλαν λέγει, ᾧ ἐπιχρων‐ νύειν τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰώθασιν αἱ γυναῖκες. Ὡς πρὸς πόρνην προσδοκῶσαν τῷ κάλλει τῆς ὄψεως ἑλεῖν τοὺς ἐραστὰς, καθάπερ ἡ Ἰεζάβελ, καθά‐ | |
| 45 | περ τῶν Ἰουδαίων αἱ θυγατέρες. Ἀλλὰ νῦν πρὸς τὴν πόλιν, πᾶσαν ἐννόησον δυσπραγίαν, ὅταν καὶ ἐρασταὶ ὦσι καὶ καλλωπιζομένην τὴν ἐρωμένην δια‐ πτύωσι· καὶ μὴ διαπτύωσι μόνον, ἀλλὰ καὶ ἀνελεῖν ἐπιθυμῶσιν. | |
64.808(50) | Ὅτι φωνὴν ὡς ὠδινούσης ἤκουσα. Καὶ παρήσει τὰς χεῖρας αὐτῆς. Οὐδὲν εἰς αὐτὸν τὸν πόλεμον ἐργάζεσθαι δυνήσε‐ ται λοιπόν. Πάλιν ὁ προφήτης ἑώρα τὰ μέλλοντα. Οὐ φέρει | |
| 55 | τῶν ἀποσφαγέντων τὸ πλῆθος· ἐξίσταται, καὶ ἀπο‐ ψύχει. Εἰ δὲ ἡ θέα ἀφόρητος, πόσῳ μᾶλλον ἡ πεῖρα; | |
| Τὸ μὲν πρῶτον φεύγοντας εἶδε, τὸ δὲ δεύτερον θρη‐ | ||
64.809 | νοῦντας, ἔπειτα καὶ ἀναιρουμένους. Προϊὼν λέγει, ὅτι Οὐδὲ συγχωρήσει τις ὑμῖν θρηνῆσαι. ΚΕΦΑΛ. Εʹ. Οἴμοι, ὅτι ἐκλείπει ἡ ψυχή μου ἐπὶ τοῖς ἀν‐ | |
| 5 | ῃρημένοις. Περιδράμετε ἐν ταῖς ὁδοῖς Ἱερουσαλήμ. Ὁρᾷς ὅτι οὐκ εἰς ἀπόγνωσιν ἐμβάλλει; Καὶ ὅρα τὸν Θεὸν ἀπολογούμενον, καὶ οὐχ ἑτέροις ἐπιτρέποντα τὴν ἐξέτασιν. Ὑμεῖς αὐτοὶ οἱ κακῶς παθόντες, ζητή‐ σατε, φησί. Οὐχ ἑτέρῳ τὸ πρᾶγμα ἐπιτρέπω, οὐκ | |
| 10 | ἐχθρῷ, καὶ πολεμίῳ, οὐκ ἀμελοῦντι, καὶ ῥᾳθυμοῦντι τῶν ὑμετέρων· ὑμῖν αὐτοῖς τοῖς πονουμένοις καὶ ταλαιπωρουμένοις. Καὶ ἵνα μὴ πάλιν ἐκλύσῃ, Περι‐ δράμετε, φησὶν, ὡς ἐγγὺς ὄντων τῶν δεινῶν, καὶ ἀκριβῆ τὴν ἔρευναν κελεύει ποιήσασθαι. | |
| 15 | Περὶ τῶν ὑπὸ τὴν ἀπόφασιν κειμένων ὁ λόγος, ἐπεὶ ἦσαν ἐν αὐτοῖς δίκαιοι, ὡς ὁ Ἱερεμίας, καὶ οἱ υἱοὶ Ῥιχὰβ, ἱερεῖς τυγχάνοντες, καὶ ὁ Ἀβιμελέχος Αἰθίοψ. Λέγει τοίνυν περὶ τῶν ἱερέων, καὶ βασιλέων, καὶ ψευδοπροφητῶν, καὶ τοῦ πλήθους. | |
| 20 | Ζῇ Κύριος, λέγουσι· διὰ τοῦτο οὐκ ἐν ψεύδε‐ σιν ὀμνύουσι. Οὐ γὰρ ἀρκεῖ, φησὶ, τὸ ὀμνύναι, ἀλλὰ τὸ μὴ ἐπιορ‐ κεῖν. Ὁρᾷς ὅτι πανταχοῦ, οὐ τὸ ἑαυτοῦ ζητεῖ μόνον ὁ Θεὸς, ἀλλὰ καὶ τὸ τῶν πλησίον. Ἐννόησον ὅσον | |
| 25 | τὸ ἐπὶ ψεύδεσιν ὀμνύναι, πῶς πόλιν ὁλόκληρον κατ‐ ήνεγκεν· καὶ γὰρ ὁ μὴ ὀμνὺς τὸν Θεὸν, ἀλλὰ δαίμο‐ νας ἴσως, τούτῳ μεῖζον ἡ ὕβρις, κἀνταῦθα, ὅταν εἰς ἑτέρων ἐπήρειαν ὦμεν ἀποκεχρημένοι τῷ ὅρκῳ. Τουτέστιν, ἐπιορκοῦσιν οὐδὲν ἡγούμενοι τὸ κατ’ | |
| 30 | ἐμοῦ ὀμνύειν, καὶ τῇ τοῦ ἐμοῦ ὀνόματος ἀξιοπιστίᾳ ἀποκέχρηνται εἰς τὴν τῶν κακῶν πρᾶξιν. Κύριε, οἱ ὀφθαλμοί σου εἰς πίστιν. Τουτέστιν, Οὐδὲν ἐναντίον ὁρᾷ ὁ σὸς ὀφθαλμός. Καθαρὸν τὸ κρϊμά σού ἐστιν. Μεγάλη κατηγορία, | |
| 35 | καὶ τῆς ἐσχάτης ἀναισθησίας τεκμήριον· τουτέστι, Πάντα ἀκριβῶς γινώσκεις, καὶ ἀληθῆ τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα. Ἐμαστίγωσας αὐτοὺς, καὶ οὐκ ἐπόνε‐ σαν· ἀπηλγηκότων ἀνθρώπων σημεῖον, οἷα τὰ τοῦ Φαραὼ ἦν· ἵνα δειχθῇ, ὅτι οὐ προφασιζόμενος. Τοῦτο | |
| 40 | ἦν τὸ λέγειν, περιδράμετε, ἀπὸ τῶν προτέρων δεί‐ κνυσιν αὐτοῦ τὴν κηδεμονίαν. Τί ἐστι, συνετέλεσας; ἀπέκτεινας ἅπαντας, τὸ πλέον αὐτῶν καθεῖλες, καὶ οὐδὲ οὕτως ἐπαιδεύθησαν. Οὐδὲν γὰρ, τῶν ἡκόντων εἰς σὲ, παραλέλειπται. | |
| 45 | Πανταχοῦ τῆς προαιρέσεως, καὶ οὐ τῆς φύσεως, τὸ, Οὐκ ἠθέλησας ἐπιστραφῆναι. Ὅρα κακίαν εἰς φύσιν ἐκτραπεῖσαν. Καὶ ἐγὼ εἶπα, Ἴσως πτωχοί εἰσι, διότι οὐκ ἐδυ‐ νήθησαν. | |
64.809(50) | Καὶ τί γένοιτο ἂν ἐμπόδιον ἡ πενία; οὐ τοῦτό φησιν, ἀλλὰ τὴν πρόφασιν τῶν πολλῶν ἀναιρεῖ, δεικνὺς, ὅτι οὔτε οὗτοι διὰ τὴν πενίαν ἐνεποδίσθη‐ σαν. Πρὸς τὸν μέλλοντα ἀνθυποφέρειν ἡμῖν, οὔτε ἀφ’ ἑαυτοῦ [Fort. ὡς οὐκ ἀφ’ ἑαυτοῦ] φυγὼν, | |
| 55 | προεῖπε τὴν πενίαν. | |
| Διὰ πενίαν οἱ πολλοὶ ταῦτα ποιοῦσι, καὶ τρέφεσθαι | ||
64.812 | βουλόμενοι, ἠπάτηνται εἰς τὴν ἀσέβειαν. Τὸ γὰρ, διότι οὐκ ἠδυνήθησαν, τουτέστιν, οὐκ ἀντήρκεσαν φιλοσοφῆσαι πρὸς τὴν πενίαν, καὶ ἀπατηθέντες, οὐκ ἔγνωσαν τοῦ Θεοῦ τὴν ὁδόν. | |
| 5 | Πορεύσομαι πρὸς τοὺς ἁδρούς. Ἀλλὰ καὶ οἱ πλούσιοι ἴσως· οὔτε γὰρ πλοῦτος, οὔτε πενία πρὸς τοῦτο ἐμπόδιον. Ὅρα πῶς παντα‐ χόθεν ἀναιρεῖ τὰς προφάσεις. Τουτέστιν, Ἐξέκλινα πρὸς τοὺς μεγιστᾶνας καὶ | |
| 10 | τοὺς βασιλεῖς, ἐννοήσας, ὡς ἴσως οὗτοι ἀκόλουθα τῷ νόμῳ διαπράττονται. Εὗρον δὲ πάντας ἀθρόον ἐπὶ τὸ χεῖρον ἐκκλίναντας, καὶ τοῦ Θεοῦ τὴν δεσποτείαν ἀπωσαμένους, καὶ τοῦ νόμου τὴν φυλακήν. Ζυγὸν γὰρ τὴν δεσποτείαν ἔφη· δεσμοὺς δὲ τῶν νόμων | |
| 15 | τὴν διάταξιν, ἐν οἷς ὥσπερ κανόνι τινὶ πορεύεσθαι δεῖ τοὺς ὑπὸ τὸν νόμον ὄντας. Εἰ ἡ πενία τούτοις ἐφόδιον γέγονεν, οὐκοῦν ἐκεί‐ νους ὁ πλοῦτος ὤφειλε βελτίους ποιῆσαι. Ἀλλ’ οὐ‐ δεὶς οὔτε τούτων, οὔτε ἐκείνων ἀμείνων ἐγένετο. | |
| 20 | Διὰ τοῦτο ἔπαισεν αὐτοὺς λέων ἐκ τοῦ δρυμοῦ. Πάντα τὰ θηρία, οὐκ ἔτι λέοντας λέγει μόνον, ἀλλὰ πάντα παραλαμβάνει τὰ θηρία. Οὕτω πάντα ποιεῖ ὑπὲρ τοῦ τὸν φόβον αὐξῆσαι· καὶ οὐχ ὡς περὶ μελλόντων, ἀλλ’ ὡς περὶ παρελθόντων διαλέγεται. | |
| 25 | Ὁ Βαβυλώνιος. Λύκον δὲ καὶ πάρδαλιν, τοὺς περὶ Θεγλαθφασάρ. Τὸ ἀκόρεστον, τὸ ἔρημον, ὅταν μετὰ ἀδείας ἐξῇ τῷ τοιούτῳ μέχρι τῶν οἴκων ἐπιβαίνειν, οὐ φοβῆσαι βουλόμενος μόνον, ἀλλὰ καὶ τὸ ἔρημον δεῖξαι. | |
| 30 | Λύκος δὲ ἴσως ὁ Σεναχηρεὶμ, μόνον ἁρπάξας, καὶ μηδέν τι διαπραξάμενος. Ἄλλος δέ τις τὸν Ἀντίοχον εἴρηκε πάρδαλιν. Ποίᾳ τούτων ἵλεως ἔσομαί σοι; οἱ υἱοί σου ἐγκατέλιπόν με. | |
| 35 | Ἐνταῦθα οὔτε τὸ ἀσεβῆσαι ἐγκαλεῖ, οὔτε τὸ ἀπο‐ στραφῆναι, ἀλλὰ τὸ ἀσεβῆσαι μετὰ πλήθους, καὶ τὸ ἀποστραφῆναι ἀνοήτως. Δεινὸν μὲν γὰρ τὸ ἁμαρτεῖν ἅπαξ, τὸ δὲ ἐπιμεῖναι, καὶ προσθεῖναι χαλεπώτερον. Ἥμαρτες, μὴ προσθῇς ἔτι, καὶ περὶ τῶν προ‐ | |
| 40 | τέρων σου δεήθητι. Ὅρα καθ’ ἑκάστην τιμωρίαν πανταχοῦ κειμένας ἀπολογίας, καὶ τὸ συνεχὲς τοῦ λόγου διακοπτόμενον· οὕτω καθάπερ τίς τινα μαστίζων. Εἶτα διαναπαυ‐ σάμενος ἀπολογοῖτο πρὸς αὐτὸν, καὶ ὅλως οὕτως δι’ | |
| 45 | ὅλου ὁ προφήτης εὐφραίνεται ἀπειλῇ καὶ ἀπολογίᾳ. Ἐχόρτασα αὐτοὺς, καὶ ἐμοιχῶντο. Ὁρᾷς ἐξ εὐπαθείας τὴν ἀσέλγειαν, τὴν ἀκαθαρ‐ σίαν; Τί γὰρ ἂν εἴποις; Τί ἔχοντες ἐγκαλεῖν; σπάνιν ἀναγκαίων; καὶ μὴν τοσαύτη ἦν ἡ φορὰ, ὡς καὶ | |
64.812(50) | μοιχᾶσθαι αὐτοὺς, καὶ ἐν οἴκοις πορνῶν κατα‐ λύειν. Ἵπποι θηλυμανεῖς. Ὅρα πῶς παρέστησε τὴν ἡδονήν. Ὅρα πῶς εἰς ἀσέλγειαν ἐξέπιπτον, αὐτὴν τὴν φύσιν ἠτίμασαν. | |
| 55 | Ὅρα τὸ ἀναιδῆ [Fort. ἀναιδῶς] μίγνυσθαι τῶν ἀλόγων ἐστίν. | |
| Παρὰ μὲν τῷ Ἑβραίῳ φασὶ, τὸ, ἑλκόμενοι μὴ | ||
64.813 | κεῖσθαι· ἔστι δὲ αὐτὸ ἐκλαβεῖν, ὅτι ὑπὸ τῆς ἐπιθυ‐ μίας ἤγοντο. Ἀνάβητε. Συντέλειαν δὲ μὴ ποιήσητε. Λείψανα καταλείπετε τῆς πόλεως, ἵνα καὶ τοῖς | |
| 5 | αἰχμαλωτιζομένοις ὑπόθεσις ᾖ πάλιν ἐπανόδου· διὸ προλέγει, ἵν’ ὅταν ἴδωσιν οὐ μέχρι τῶν θεμελίων ἀναιροῦντας, μὴ τῆς ἐκείνων φιλανθρωπίας, ἀλλὰ τῆς τοῦ Θεοῦ κωλύσεως εἶναι νομίζωσιν. Ὅτι ἀθετῶν ἠθέτησεν εἰς ἐμέ. | |
| 10 | Εἰ τοῦ Κυρίου εἰσὶ, τίνος χάριν ταῦτα πέπονθε; διὰ τοὺς ἐνοικοῦντας, ὅτι ἠθέτησαν. Τουτέστι, παρέβησαν τὰς συνθήκας τὰς πρὸς ἐμὲ, καὶ παντελῶς εἰς ἀσέβειαν ἐξώκειλαν. Ἐψεύσατο τῷ Κυρίῳ. Καὶ εἶπαν, Οὐκ ἔστι | |
| 15 | ταῦτα. Ἐννόησον ὅσον κακόν· Οὐκ ἐπίστευον ἀπειλοῦντι, οὐκ ἐπίστευον τιμωρουμένῳ, καὶ κολάζοντι, πολλοὶ καὶ νῦν οἱ περὶ τῆς γεέννης εἰσὶ [ἴς. εἰσὶ τὰ αὐτὰ] οἱ ταῦτα διαλαλοῦντες, ἀπιστοῦντες τῷ Θεῷ. Ὁ | |
| 20 | οἶκος Ἰσραὴλ, καὶ ὁ οἶκος Ἰούδα ἐψεύσατο. Οἱ προφῆται ἡμῶν ἦσαν εἰς ἄνεμον. Ἐκεῖνοι γὰρ τὰ πρὸς ἡδονὴν δημηγοροῦντες, οὐκ εἴων γενέσθαι βελτίους ποτέ. Τουτέστιν, οὐδὲν προσδοκῶσι δεινὸν, ἀλλὰ λέγου‐ | |
| 25 | σιν οἱ πολλοὶ, ὅτι Καὶ οἱ προφῆται μάτην ἐφθέγξαντο, καὶ ἀπέθανον· καὶ οὐδὲν κατὰ τὴν γνώμην τοῦ Θεοῦ εἶπον περὶ ἡμῶν. Τὸ δὲ, Οὕτως ἔσται αὐτοῖς, τουτέστι, Παραπλησίως ἐκείνοις, καὶ ὑμεῖς φθέγ‐ γεσθε οἱ δοκοῦντες εἶναι προφῆται. Ὡς γὰρ ἐκείνων | |
| 30 | εἰπόντων οὐδὲν δεινὸν πέπονθεν ἡ πόλις, οὕτως οὐδὲ νῦν πείσεται. Διὰ τοῦτο. Ἰδοὺ ἐγὼ δέδωκα τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στόμα σου πῦρ. Τὸ τάχιον δείκνυσιν ὅτι πάντα εἴκει τῷ πυρί. | |
| 35 | Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐφ’ ὑμᾶς ἔθνος πόῤῥωθεν. Ὥστε μηδὲ ἐξ ἱκετηρίας ἐπισπᾶσθαί τινα ἔλεον. Τὸ δὲ, Καὶ ἀρχαῖον, δηλοῖ, ὅτι καὶ ἀρχαῖον, καὶ φοβερόν ἐστι, καὶ δείκνυσιν ὅτι οὐκ οἴκοθεν ἐπέρχε‐ ται· οὐ γὰρ ἂν ἐν τῷ τοσούτῳ χρόνῳ ἡσύχασαν, καὶ | |
| 40 | ὕστερον ἀπῆλθον. Καὶ κατέδονται τὸν θερισμὸν ὑμῶν. Τὸν καιρὸν τῆς ἐφόδου λέγει, ὅτι ἡνίκα τὸν καρ‐ πὸν ἀπολαύειν ἐμέλλετε, τότε ἐπελθόντες ἐκεῖνοι δῃώσουσι τὴν γῆν. Τὸ δὲ, τοὺς ἄρτους ὑμῶν, ἀντὶ | |
| 45 | τοῦ, καὶ τὰ ἀπόθετα ἀναλώσουσιν. Καὶ ἔσται ὅταν εἴπητε, Τίνος ἕνεκεν. Καὶ γὰρ καὶ τοῦτο ἀναισθησίας πολλῆς, μετὰ τὸ παθεῖν λέγειν· Ἕνεκεν τίνος ἐποίησεν; Ἀλλ’ ὅμως τότε καιρὸν ὁ λόγος ἕξει. Διὰ τοῦτό φησιν· Ἵνα δου‐ | |
64.813(50) | λεύσητε ἐν γῇ οὐχ ὑμετέρᾳ ἀλλοτρίοις θεοῖς, τοῦτο ἀπειλεῖ πάλιν. Ἀναγγείλατε ταῦτα εἰς οἶκον Ἰακώβ. Πάλιν ἀναμιμνήσκει τῶν προγόνων, ἵνα κἂν οὕτως ἐντραπῶσι. Πάλιν τὸν πατριάρχην ἐκεῖνον, | |
| 55 | καὶ θαυμαστὸν ἄνδρα, καὶ μέγαν εἰς μέσον παρ‐ | |
| άγει, τὸν οἶκον Ἰακὼβ, καὶ τὸν οἶκον Ἰούδα λέγων, | ||
64.816 | ἵνα μάθῃς ὅση τοῦ Θεοῦ ἡ δύναμις· πῶς δι’ ἑνὸς φυλάρχου [ἄλλ. φιλάρχου] πόλεις ὁλοκλήρους, καὶ δήμους, καὶ ἔθνη συνεστήσατο. Ἀκούσατε δὴ ταῦτα, λαός. | |
| 5 | Τίνος ἕνεκεν ὑβριστικῶς προσάγει τὸν λόγον; διανα‐ στῆσαι βούλεται πεπτωκότας διὰ τῆς ὕβρεως· οὐ‐ δὲν ταύτης τῆς τιμωρίας χεῖρον, τοῦ, τὸν Θεὸν ἀγνοεῖν. Ὀφθαλμοὶ αὐτοῖς, καὶ οὐ βλέπουσιν· ὦτα αὐ‐ | |
| 10 | τοῖς, καὶ οὐκ ἀκούουσιν. Ταύτας δὲ μόνον λέγει τὰς αἰσθήσεις, αἳ μάλιστα τῶν ἄλλων πρὸς θεογνωσίαν ἄγουσιν, ὧν μάλιστα δεόμεθα. Μὴ ἐμὲ οὐ φοβηθήσεσθε, λέγει Κύριος, τὸν τά‐ | |
| 15 | ξαντα ἄμμον ὅριον τῇ θαλάσσῃ; Οὐκ εἶπεν· Ἐγὼ τὴν θάλασσαν ἐποίησα, ἀλλ’, Ἐγὼ, φησὶν, ἐχαλίνωσα. Οὐ γὰρ δὴ μόνον ἀπὸ τῆς δη‐ μιουργίας φαίνεσθαι βούλεται, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῆς διατυπώσεως. | |
| 20 | Οὐκ ἔστιν εἰπεῖν, φησὶν, ὅτι μηδεμίαν πάσχουσα βίαν, οὕτως ἠρεμεῖ, καὶ ὑποτάσσεται· ἀλλὰ καὶ πολλῆς αὐτὴν ἀνάγκης πρὸς τὰ ἔξω ὠθούσης, καὶ βίαν ὑπομενούσης τὴν ἐσχάτην, ὥστε ἐξαντληθῆναι, ἐμμένει φέρουσα τὴν βίαν, ὥστε μὴ ὑπερβῆναι τὸ | |
| 25 | πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλ’ ἴσως πρὸς τοῦτο εἴποι τις ἂν, ὅτι Ταῦτα φύσει καὶ νόμῳ διατέτακται· ἐγὼ δὲ ἔχω τὴν ἐφ’ ἑκάτερα ῥοπὴν, ὡς εἰ θέλω μένω ἐπὶ τοῦ κρείττονος. Τί γὰρ ἐρεῖς; ὅτι πνεῦμα καὶ ἐπι‐ θυμίαι πονηραὶ τὴν ψυχὴν ἐξωθοῦσιν; ἀλλ’ ἀντί‐ | |
| 30 | στησον αὐτοῖς τὸ πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ. Ἀσθενὴς ἡ φύσις; καὶ γὰρ ἡ ψάμμος, ἀλλ’ ὑπερισχυρὰ αὐτὴ γίνεται νόμῳ θείῳ. Οὕτω καὶ σὺ φόβῳ Θεοῦ. Οὐδὲν οὕτως ἀσθενὲς, οὐδὲν οὕτως ἀδύνατον, ὃ μὴ τὰ ὑπὲρ οἰκείαν ἐπιδείκνυται φύσιν διὰ τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ. | |
| 35 | Καὶ μεθ’ ἕτερα· Διατί μὴ ἤγαγεν ἕτερον στοιχεῖον εἰς ὑπόδειγμα, ἀλλ’ ἢ τὴν θάλασσαν; ἐπεὶ περὶ πο‐ λέμου καὶ μάχης ὁ λόγος ἦν αὐτῷ, καὶ στρατιωτῶν ἐφόδου, νεφέλης δίκην, καὶ πελάγους ἐπέχειν μελ‐ λόντων τὴν πόλιν πᾶσαν. Δεῖξαι τοίνυν βουλόμενος, | |
| 40 | ὡς οὐκ ἐξ οἰκείας ἰσχύος, οὐδὲ δυνάμεως, ἀλλ’ ἐκ τῆς αὐτοῦ συγχωρήσεως ὁ πόλεμος γίνεται, τὴν θάλασσαν εἰς μέσον παράγει· δεικνὺς, ὅτι ὁ τοιοῦτο στοιχεῖον, μέγα, καὶ ὑπέρογκον, καὶ τῇ βίᾳ ἀφό‐ ρητον, μαινόμενον, καὶ ἀγριαῖνον, ψάμμῳ λεπτῇ | |
| 45 | διὰ παντὸς χαλινῶσαι δυνάμενος, πολλῷ μᾶλλον ἰσχύσει ἐπισχεῖν τοὺς πολεμίους τοὺς ὑμετέρους, ὥστε μήτε παραγενέσθαι, μήτε λυμήνασθαί τι τῶν ὑμετέρων. Καὶ οὐκ εἶπον· Τὸν διδόντα ἡμῖν ὑετόν. Ἔστω. Οὐκ ἐβούλεσθε δι’ ἐμέ· διὰ τὰ παρ’ ἐμοῦ οὐκ ἔδει, οὐ διὰ τὸ δοῦναι μόνον ὑετὸν, ἀλλὰ καὶ τὸ | |
64.816(50) | κατὰ καιρόν; Ἐκεῖνο γὰρ ἐπιδείξεως ἦν μόνον, ὅτι δύναμαι ὕειν. Τοῦτο δὲ προνοίας μεγάλης καὶ φι‐ λοστοργίας. Κατὰ τὸν καιρὸν πληρώσεως προστάγματος θε‐ ρισμοῦ. | |
| 55 | Ἀσαφῶς τοῦτο εἴρηται· ὃ δὲ λέγει τοιοῦτόν ἐστιν· Ἄρτι, φησὶν, ἐκ τῆς ἅλω συλλέξαντες τὰ γεννήματα | |
| τῆς γῆς, καὶ πλήρη τὰ ταμεῖα ἔχοντες, ἀπολαύομεν | ||
64.817 | ὑετῶν. Οὐ γὰρ μένει, δαπανηθέντων αὐτῶν τότε δοῦναι· ἀλλ’ ὁμοῦ τε ὁ θερισμὸς ἐπαύσατο, καὶ οὐδὲ ἀρχὴν εἰς ἀνάλωσιν τῶν ἐναποτεθέντων ἐβάλομεν, καὶ μήπω τῶν προτέρων ἀναλωμένων, κάτεισιν | |
| 5 | ὑετὸς, κελεύων ἕτερα καταβάλλειν. Ἐπειδὴ γὰρ μικρόψυχος ἡ ἀνθρωπίνη φύσις, καὶ βραχυμέριμνος, καὶ οὐχὶ μόνον ἐν ἐνδείᾳ, ἀλλὰ καὶ ἐν ἀφθονίᾳ τρέ‐ μει, καὶ δέδοικε τὸ μέλλον· τοῦτο ἰώμενος τὸ νόση‐ μα ὁ Θεὸς, πλήρη κατάγει ἡμῖν τὸν ὑετὸν, ἵνα τὸν | |
| 10 | ὑπὲρ τῆς μελλούσης ἀναλώσεως τῶν ἀποτεθέντων φόβον αἱ τῶν νέων ἐλπίδες ἐκβάλωσι. Τοῦτο οὖν ᾐνίξατο, Κατὰ καιρὸν πληρώσεως προστάγμα‐ τος θερισμοῦ· θερισμοῦ ἐναποτιθεμένων τῶν καρ‐ πῶν [ἄλλ. ἐναπόθετε μόνον τὸν καρπὸν], καὶ μηδέπω | |
| 15 | συλλεγέντων αὐτῶν, πάλιν αὐτὴν κελεύει τὰ αὐτὰ ἐκφέρειν. Τί ἐστιν, Ἐφύλαξεν ἡμῖν; καθάπερ πατὴρ φι‐ λόστοργος μέρος παιδίοις ἀεὶ διατηρεῖ, οὕτως καὶ αὐτὸς ἡμῖν τὸν ὑετὸν διατηρεῖ, καὶ οὐκ ἀναλίσκει | |
| 20 | τοὺς ὄμβρους ὁ πρῶτος χειμὼν, οὐδὲ ὁ δεύτερος, ἀλλ’ ἀεὶ μένει καὶ ὑπολέλειπται. Αἱ ἀνομίαι ὑμῶν ἐξέκλιναν ταῦτα. Ἐπειδὴ περὶ πολλῆς εὐπραγίας διελέχθη. Ὅτε δὲ ταῦτα ἔλεγε, λιμοὶ, καὶ λοιμοὶ, ἵνα μὴ ἀνθυπ‐ | |
| 25 | ενέγκωσι· καὶ μὴν οὐδὲ τούτων [ἴς. τοῦτον, ἢ τοῦτο] ὁρῶμεν. Οὐ γὰρ, φησὶν, οὐ διὰ τὸ τὸν Θεὸν μεταβε‐ βλῆσθαι, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν ἀποκρούσασθαι τὴν εὐεργεσίαν· ταῦτα ἃ λέγω, καὶ διὰ τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν ἀπέστησαν τὰ ἀγαθὰ ἀφ’ | |
| 30 | ὑμῶν. Μείζων γὰρ κηδεμονία μηδὲν δοῦναι λοι‐ πὸν, ἢ δοῦναι· καθάπερ τῷ πυρέττοντι ὁ μὲν παρ‐ έχων πολεμεῖ, ὁ δὲ ἀποστερῶν φείδεται μόνον [ἄλλ. μόνος]. Ὅτι εὑρέθησαν ἐν τῷ λαῷ μου. | |
| 35 | Ὡς ἀλόγοις ἐχρῶντο τοῖς ὁμοφύλοις. Ὁρᾷς ὡς οὐχὶ τὰ εἰς αὐτὸν ἁμαρτήματα ἐκδικεῖ μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰ τοῦ πλησίον; κατ’ ἀλλήλων ἐξεπολεμώθησαν, κατ’ ἀλλήλων ἔστησαν ἀπὸ τῆς εὐπραγίας. Ὁρᾷς πῶς αὐτοῖς ἀπολογεῖται; | |
| 40 | Τοὺς εἰδωλολατροῦντας λέγει. Καὶ παῖδες ὡς δί‐ κτυον ἰξευτοῦ. Τοὺς ἐπὶ προφάσει τὰ ἀλλότρια λαμ‐ βάνοντας διαβάλλει. Ἐπάγει γοῦν· Ἔστησαν διαφθεῖραι ἄνδρα, καὶ συνελάμβα‐ νον· ὡς παγὶς ἐφισταμένη πλήρης πετεινῶν, | |
| 45 | οὕτως οἱ οἶκοι αὐτῶν πλήρεις δόλου. Τουτέστιν, οὕτω μετὰ πονηρίας τὰ ἀλλότρια ἐλάμβανον· ἐπ‐ άγει γοῦν· Κρίσιν οὐκ ἔκριναν. Κρίσιν ὀρφανοῦ καὶ κρίσιν χήρας οὐκ ἔκριναν τὴν ὡραίαν καὶ τρυ‐ φεράν. | |
64.817(50) | Οὐκ ἔκριναν κρίσιν ὀρφανοῦ. Μάλιστα μὲν γὰρ πολλαχοῦ τὸ δίκαιον διώκειν δεῖ· ὅταν δὲ ἔχῃ τι καὶ ἐπαγωγὸν, ὁ ἀδικούμενος πρὸς ἔλεον, τὴν ὀρφανείαν, τὴν χηρείαν λέγω, τίς οὕτως ὠμὸς καὶ ἠλίθιος, ὡς μὴ ἂν βραβεῦσαι τῷ | |
| 55 | τοιούτῳ τὸ δίκαιον; ὅταν γὰρ ὃν ἐλεεῖν ἐχρῆν, τοῦ‐ τον μήτε τῶν δικαίων συγχωροίη μετέχειν, ποῦ ταῦτα ἀνεκτά; Ἔκστασις καὶ φρικτὰ ἐγενήθη. | |
| Ὅρα διὰ πάντων τὴν ἁμαρτίαν χωροῦσαν, οἱ μὲν | ||
64.820 | εἰργάσαντο τὰ πονηρὰ, οἱ δὲ ἐπῄνεσαν τὰ γεγενη‐ μένα. Διὸ καὶ ὁ Παῦλος, οὐχὶ τοὺς τολμῶντας, οὐδὲ τοὺς ἐργαζομένους μόνον τὰ πονηρὰ, ἀλλὰ καὶ τοὺς εὐδοκοῦντας αὐτοῖς κολάζει. | |
| 5 | Καὶ ὁ λαός μου ἠγάπησεν οὕτως. Ὅρα διὰ πάντων κεχυμένην τὴν κακίαν. Καὶ τί ποιῆσαι ἔδει τοὺς ἀρχομένους; οὐχὶ τοῖς ἄρχουσιν ἀκολουθῆσαι; οὐχὶ τοῖς διδασκάλοις πεισθῆναι; οὐ‐ δαμῶς, ἀλλ’ ἐναντιωθῆναι. Νῦν δὲ οὐδὲ κατ’ ἀνάγ‐ | |
| 10 | κην αὐτοῖς ταῦτα γέγονεν, ἀλλ’ ἠγάπησαν οὕτως, οὐχὶ παρελογίσθησαν. Οὐχὶ τοὺς ἄρχοντας φο‐ βούμενοι τούτοις ἐπείθοντο. Ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ταῦτα ἐφίλουν. Καὶ τί ποιήσετε εἰς τὰ μετὰ ταῦτα; | |
| 15 | Ὅταν καιρὸς μετανοίας μηκέτι γένηται, ὅταν διόρθωσις πᾶσα ἀνῃρημένη ᾖ, ὅταν ἡ πρὸς τὰ βελτίω μεταβολὴ πᾶσα ἠφανισμένη. ΚΕΦΑΛ. ϛʹ. Σημήνατε σάλπιγγι, ὅτι κακὰ ἐκκέκυφεν. | |
| 20 | Ὅρα πῶς αὐτοῖς δίδωσι προθεσμίαν μετανοίας, τὸ, διέκυψέ ποθεν, ἐκ μέρους φαίνεται μόνον, καὶ οὔτε πάρεστιν, ὡς εἰς ἀπόγνωσιν ἐμβαλεῖν· οὔτε μὴν ἄπεστιν [ἄλλ. ἀπέστη], ὡς ῥᾳθυμοτέρους ποιῆσαι. Ἀλλ’ ἐν μέσῳ παρουσίας καὶ ἀπουσίας ἕστηκεν. | |
| 25 | Ἐξέκυψε τοῦ πλήρη φανῆναι τὰ κακά. Κύριοι λοι‐ πὸν ὑμεῖς τοῦ πάντα πάλιν εἰς τὰ ὀπίσω ἀπελθεῖν, ὑμεῖς ἂν ἔχοιτε τὴν ἐξουσίαν. Καὶ ἀφαιρεθήσεται τὸ ὕψος σου. Διατί; Ὅτι τούτοις πρὸς κακίαν ἐχρήσατο, τῷ | |
| 30 | κάλλει πρὸς πορνείαν, τῷ ὕψει πρὸς ἀλαζονείαν. Τουτέστιν, ὡραία καὶ τρυφερά. Ὡραίαν δὲ λέγει διὰ τὸν νόμον, καὶ τὴν ἱερατείαν, καὶ τὰ λοιπά. Τρυφερὰν δὲ, διὰ τὸ κρείττονα τῶν πολεμίων ἀεὶ δείκνυσθαι τῇ τοῦ Θεοῦ συμμαχίᾳ. | |
| 35 | Εἰς αὐτὴν ἥξουσι ποιμένες. Τοῦτο ἐρημίας μέν ἐστι σύμβολον· ἐξέβη δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἀποστόλων. Κύκλῳ, τὰς Ἐκκλησίας εἰκό‐ τως ἄν τις εἴποι, καθάπερ σκηναὶ πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης εἰ πεπηγυῖαι μάνδραι προβάτων. | |
| 40 | Παρατάξασθε ἐπ’ αὐτὴν εἰς πόλεμον· ἀνάστητε, καὶ ἀναβῶμεν ἐπ’ αὐτὴν μεσημβρίας. Ὅρα πόσα ὁ Θεὸς κατασκευάζει, ὥστε αὐτοῖς ἐνθεῖναι τὸν φόβον, ὅπουγε καὶ ῥήματα ἀναπλάττει παρὰ τῶν πολεμίων ὥσπερ παρόντων, καὶ παρακε‐ | |
| 45 | λευομένων ἀλλήλοις. Καίτοιγε ἐν μεσημβρίᾳ οὐκ ἂν γένοιτο πόλεμος, ἀλλὰ τοῦτο δηλοῖ, ὅτι οὐ λάθρα, οὐδὲ λανθανόντως, ἀλλὰ μετὰ παῤῥησίας ἐπιθήσον‐ ται, ὃ τεκμήριον τοῦ σφόδρα θαῤῥεῖν ἐστιν ἑαυτοῖς. Οὐαὶ ἡμῖν, ὅτι κέκλικεν ἡ ἡμέρα. | |
64.820(50) | Τοῖς γὰρ πολιορκουμένοις μάλιστα μὲν πᾶς και‐ ρὸς φοβερὸς καὶ ὑπόπτης, πολλῷ δὲ πλέον ὁ τῆς νυκτός· ἐν ἡμέρᾳ μὲν γὰρ καὶ στῆναι, καὶ βουλεύ‐ σασθαι, καὶ περιελθεῖν, καὶ ἰδεῖν τὰ γιγνόμενα· νυκτὸς δὲ ἐπελθούσης διπλοῦς ὁ πόλεμος γίγνεται. | |
| 55 | Δέον τοὐναντίον λέγειν, Οὐαὶ ἡμῖν, ὅτι παρωξύναμεν τὸν Θεόν· τὸν καιρὸν τῆς τιμωρίας θρηνοῦσιν. Ἀνάστητε, καὶ ἀναβῶμεν ἐπ’ αὐτὴν νυκτί. | |
| Τοῦ Χρυσοστόμου, [ἄλλ. Ὀλυμπιοδώρου.] | ||
64.821 | Νύκτα καὶ μεσημβρίαν φησὶ τὸν ἀδιάφορον τῆς ἐφ‐ όδου τῶν πολεμίων καιρόν. Ἀνάστητε καὶ ἀναβῶμεν ἐπ’ αὐτὴν μεσημβρίας. Θαῤῥούντων ἡ φωνή. | |
| 5 | Οὐαὶ ἡμῖν, ὅτι βεβλημένη ἡμέρα. Ὡς γὰρ διὰ πάσης τῆς ἡμέρας αἱρούμενοι ὑπὸ τῶν πολεμίων, καὶ τῆς νυκτὸς καταλαβούσης οὐκέτι φεύγειν δυνάμενοι ταῦτά φασιν. Ἀνάστητε, καὶ ἀναβῶμεν ἐν νυκτὶ, καὶ δια‐ | |
| 10 | φθείρωμεν τὰ θεμέλια αὐτῆς. Ὥστε τῶν πολεμίων λεγόντων ταῦτά φησιν. Ὅθεν καὶ οἱ ἐνοικοῦντες τὴν παρουσίαν τῆς νυκτὸς πεφό‐ βηνται. Ἐκκόψατε τὰ ξύλα αὐτῆς. | |
| 15 | Καθάπερ ἐπὶ ὕλης τινὸς, ἔρημον αὐτὴν καταστή‐ σατε, φησί· καθάπερ ἐπὶ δρυμοῦ τινος, πρόῤῥιζον αὐτὴν ἀνέλετε ξύλον, τοὺς ἄνδρας ἀκάρπους ὄντας, σκληροὺς ἅμα, καὶ τὸ σφοδρὸν τῶν πολεμίων δείκνυσιν. | |
| 20 | Ὢ πόλις ψευδὴς, ὅλη καταδυναστεία ἐν αὐτῇ. Τὸ δὲ αἴτιον ὁρᾷς, πόθεν ψευδής; ἐπειδὴ καταδυ‐ ναστεία ἐν αὐτῇ, καὶ ὅλη ψευδής. Οὐ τὸ μὲν αὐτῆς ὑγιὲς, τὸ δὲ διεφθαρμένον, ὅλη ψευδής. Εἰ θρη‐ σκείαν βουληθῇς ἰδεῖν, ἀντὶ τοῦ ὄντως Θεοῦ λίθινα | |
| 25 | εἴδωλα ἀντικατέστησαν. Εἰ τὰ κατὰ βίον ἐξετάζε‐ σθαι ἅπαντα δέον, καὶ ἐνταῦθα πολὺ τὸ ψεῦδος ὄψει· καὶ πονηρίαι ἐν τοῖς πρὸς ἀλλήλους, ἐν τοῖς πρὸς τὴν ἀλήθειαν· διέφθειρεν [ἴς. διεφθάρη], ὅλη ψευ‐ δής. Οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ὅτι τὸν μὲν δεσπότην ἠθέτη‐ | |
| 30 | σαν· ἐν δὲ τοῖς πρὸς ἀλλήλους δίκαιοί τινες ἦσαν, καὶ φιλάνθρωποι, ἀλλ’ ὅλη ψευδής. Τουτέστι, Χῶμα κατ’ αὐτῆς ποίησον, καὶ τὴν στρατιὰν περίστησον. Ἀσέβεια καὶ ταλαιπωρία ἀκουσθήσεται ἐν | |
| 35 | αὐτῇ. Ἐπιτεταμένην λέγει πονηρίαν. Μετὰ πολλῆς τῆς ἀκριβείας τὰ κακὰ κατεῖχον, ὥσπερ ἀγαθόν τι καὶ μέγα· οὕτως ἐφύλαττον, καθάπερ φοβούμενοι, μή‐ ποτε καὶ ἀπόλωνται, ἂν αὐτοὺς ἐπιλίπῃ τὸ τῆς κα‐ | |
| 40 | κίας εἶδος. Ἐπὶ πρόσωπον αὐτῆς διὰ παντός. Ὅρα τὸ ἀναίσχυντον πῶς παρίστησιν. Ἐπὶ πρόσ‐ ωπόν μου, τὴν παῤῥησίαν, τὴν ἀναίδειαν, καὶ τὸ διὰ παντὸς, οὐ χρόνος, οὐ καιρὸς οὐδείς. Ὅρα | |
| 45 | πῶς ποιεῖ χαλεπὴν τὴν κατηγορίαν, μόνον οὐκ ἀπο‐ λογούμενος ὑπὲρ τῆς τιμωρίας. Ἀντὶ τοῦ, ὡς ὁ λάκκος συνέχει τὸ ὕδωρ, οὕτως ἡ πόλις τὴν κακίαν, καὶ οὐδεμίαν δέχεται μεταβολήν. Πόνῳ καὶ μάστιγι παιδευθήσῃ. | |
64.821(50) | Ἀνίατον τὸ τραῦμα, λύσιν οὐκ ἔχον, οὐδὲ μετα‐ βολὴν, οἵαν [ἄλλ. οἷα] τὰ πάθη τῶν Σοδόμων, οἵαν τὰ κατὰ Γομόῤῥων. Ἄρα οὐχ ὑπὲρ τῶν παρελθόν‐ των, ἀλλ’ ὑπὲρ τῶν μελλόντων ἡ κόλασις, καὶ δοκεῖ μὲν ὑπὲρ τῶν παρελθόντων ἡ κόλασις [ἄλλ. κολάζειν]. | |
| 55 | Δοκεῖ δὲ ἵνα μὴ τοῖς αὐτοῖς ἐπιμείνωσιν. Καλαμᾶσθε, καλαμᾶσθε. Πάλιν ἐπιτείνει τὴν τιμωρίαν, πάλιν τὸν φόβον. Οὐδὲ τῶν λειψάνων φείδομαι, φησί· Καὶ μὴν ἔλεγεν | |
| ἀνωτέρω· Ὑπολείπεσθε τὰ στηρίγματα [ἄλλ. ὑπο‐ | ||
64.824 | στηρίγματα.] τοῦ Ἰσραὴλ, ὅτι τοῦ Κυρίου εἰσί. Καὶ πάλιν ἐνταῦθα· Καλαμᾶσθε, καλαμᾶσθε. Ἐναντιολογεῖ πολλάκις, πρὸς τὸ συμφέρον ἐκείνης, τήν τε ῥᾳθυμίαν αὐτῶν διεγείρων, καὶ τὴν ἀπόγνω‐ | |
| 5 | σιν ἐκκόπτων. Ἐπιστρέψατε ὡς ὁ τρυγὼν ἐπὶ τὸν κάρταλλον αὐτοῦ. Τουτέστιν, Ἀπόθεσθε οἴκοι τὰ λείψανα. Πρὸς τίνα λαλήσω, καὶ διαμαρτύρωμαι; | |
| 10 | Ἀπορεῖ ὁ προφήτης τίνι λαλήσει. Οἱ μὲν γὰρ πτωχοὶ, οἱ δὲ συνέτριψαν ζυγόν. Ἰδοὺ τὸ ῥῆμα Κυρίου ἐγένετο αὐτοῖς εἰς ὀνει‐ δισμόν. Τουτέστιν, Ἐπειδὴ μὴ ταχέως ἐπάγω τὰ κακὰ, ὡς ψευδόμενον διαβάλλουσιν. | |
| 15 | Ἰδοὺ ἀπερίτμητα τὰ ὦτα αὐτῶν. Καὶ ποία γένοιτο ὤτων περιτομή; ἡμεῖς μὲν ἀκροβυστίαν ἴσμεν. Παραγενέσθω νῦν ἐνταῦθα Ἰου‐ δαῖος εἰς μέσον, ὁ μηδὲν πλέον βουλόμενος ἀκούειν τοῦ ῥητοῦ, ὁ μέχρι τῆς κακίας ἑστὼς, ὁ πρὸς τὴν | |
| 20 | ἀλήθειαν ἰδεῖν μὴ βουλόμενος. Ἀκουέτω μετὰ τοῦ πρώτου καὶ τοῦτο· Περιτμήθητε τὴν ἀκροβυστίαν ὑμῶν τῆς καρδίας. Ἀκούεις ἐνταῦθα ἐγκαλουμέ‐ νους αὐτοὺς, ὅτι ἀπερίτμητα τὰ ὦτά φησι. Ὅταν ἀκούῃ [ἄλλ. ἀκούσῃς] ἐγκαλοῦντος τοῦ Στεφάνου. | |
| 25 | Ἀπερίτμητοι τῇ καρδίᾳ, καὶ τοῖς ὠσὶν, ὑμεῖς ἀεὶ τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε· μάθε, ὅτι προλαβὼν ὁ Ἱερεμίας ταῦτα λέγει. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Τίς οὖν ἐστιν αὕτη ἡ περιτομή; τὸ προσέχειν τοῖς λεγομένοις. Ἐπειδὴ γὰρ ἡμῶν προΐσταται [ἴς. ἀνθ‐ | |
| 30 | ίσταται] τῇ ἀκοῇ· Περίελε, φησὶ, τὸν ῥύπον, ἀπόκλυσον, καὶ οὐ χρεία ὑφαιρεῖν. Ὁρᾷς ὅπως [ἄλλ. πῶς] χρήσιμος ἡ περιτομή; οὐκ ἐᾷ ἐν τῇ σαρκὶ μένειν· οὕτω καὶ αἱ θυσίαι, οὕτω καὶ ὁ ναὸς, οὕτω καὶ ἑορταὶ, οὕτω καὶ ἡ ἀργία· ταῦτα τύποι | |
| 35 | ἑτέρων τινῶν, καὶ σύμβολα. Τὸ ῥῆμα Κυρίου ἐγένετο αὐτοῖς εἰς ὀνειδισμόν. Δίκην χοίρων καταπατούντων τοὺς μαργαρίτας· βδέλυγμα γὰρ ἁμαρτωλῶν, θεοσέβεια. Καὶ τὸν θυμόν μου ἔπλησα, καὶ ἐπέσχον. | |
| 40 | Ἵνα μάθωσιν ὅτι οὐδέπω παρὰ τὸ μὴ ἡμαρτη‐ κέναι οὐ τιμωροῦνται, ἀλλὰ παρὰ τὸ τὸν Θεὸν εἶναι μακρόθυμον, ἄκουσον τί φησιν· Ἔπλησα τὸν θυ‐ μόν μου, καὶ ἐπέσχον. Ἀνθρωπίνοις χρᾶται ῥή‐ μασιν, ἵνα φοβήσῃ. | |
| 45 | Ἐκχεῶ ἐπὶ νήπια ἔξωθεν, καὶ ἐπὶ συν‐ αγωγήν. Τὸ σφοδρὸν ὅρα πῶς παρίστησιν· λέγει, Ἐκχεῶ, ἵνα μὴ ἐκχέῃ, καὶ ἡλικίας ἅπτεται τῆς πρώτης, τῆς καὶ τὰ θηρία δυναμένης ἐπικάμψαι· Οὐκ ἀλγεῖς ἐκ | |
64.824(50) | τῶν οἰκείων κακῶν; λάβε αἴσθησιν ἐκ τῶν ἀλλο‐ τρίων. Ἐπεὶ καὶ ἐν τῇ τοῦ σώματος τομῇ τὴν ἀναισθητότητα [ἄλλ. τὰ ἀναισθητότερα] τῶν μελῶν, πλείονα ἡμῖν παρέχει τὴν αἴσθησιν. Ὅτι ἀνὴρ καὶ γυνὴ συλληφθήσονται· πρε‐ | |
| 55 | σβύτερος μετὰ πλήρους. Οὐ πολιὰ, οὐ συζυγία, οὐκ ἄλλο οὐδὲν προστήσε‐ | |
| ται τῶν τότε. | ||
64.825 | Καὶ μεταστραφήσονται αἱ οἰκίαι αὐτῶν εἰς ἑτέρους. Ἐπειδὴ ὁρᾷ πλεονάζουσαν πρὸς τὰ ἡμέτερα τὴν διάθεσιν, ὡς καὶ ἀπελθόντες στενάζομεν, ὅταν καὶ | |
| 5 | οἰκίας καὶ ἀγροὺς ἴδωμεν, καὶ γυναῖκας ἑτέρων γι‐ γνομένας. Ὅτι ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου. Ὁρᾷς ἄνωθεν τὸν πόλεμον ἀρχόμενον; ἐκεῖθεν τὴν μάχην ἀναῤῥιπιζομένην; τὸν οὐρανὸν αὐτοῖς | |
| 10 | πολεμοῦντα; Ἤκουσας ἀπὸ βοῤῥᾶ, κατεφρόνησας ὡς ἀνθρώπων ὁμοδούλων; Ἄκουσον νῦν, ὅτι ἐκτεί‐ νειν μέλλει τὴν χεῖρα. Ὅτι ἀπὸ μικροῦ αὐτῶν ἕως μεγάλου πάντες συνετέλεσαν τὰ ἄνομα. | |
| 15 | Πολλὴν ἔλεγε τὴν κακίαν· οἱ δὲ πατέρες, κἂν αὐτοὶ ἐν κακίᾳ τυγχάνωσιν, ἀλλ’ ὅμως βούλοιντο ἂν τοὺς παῖδας εἶναι ἐναρέτους. Ἐνταῦθα δὲ ἅπαν τοὐναν‐ τίον· καὶ τὴν φύσιν αὐτὴν ἠγνόησαν, οὐδὲ πατέρων ἐπεδείξαντο φιλοστοργίαν. Ἔστω· αὐτὸς ἐπιθυμίαν | |
| 20 | ἔχεις εἰπεῖν [ἴς. ποιεῖν.], καὶ ἡδονὴν, καὶ θυμὸν, καὶ πονηρίαν. Τίνος ἕνεκεν ἅπαξ τὸ παιδίον ἐπὶ τὸν αὐτὸν ὠθεῖς κρημνόν; Καὶ ἰῶντο τὸ σύντριμμα. Πάλιν αὐτοὶ οἱ ἄρχοντες αἴτιοι τῶν κακῶν. Τοῦτον | |
| 25 | γὰρ τὸν λόγον οὐχ ἡγοῦμαι πρὸς τοὺς ἀρχομένους εἶναι, ἀλλ’ ἡμῖν διαφέρειν τοῖς ἄρχουσι. Πρὸς γὰρ τοὺς τοιούτους ἀποτείνεται, πρὸς τοὺς χαριζομένους, καὶ τὰ πρὸς ἡδονὴν ὁμιλοῦντας, καὶ δοκοῦντας ἰα‐ τρεύειν τὸ τραῦμα, ἐπέτεινον δὲ τὸ ἕλκος. | |
| 30 | Καὶ ποῦ ἐστιν εἰρήνη; Οὐκ εἶπεν, Οὐκ ἔστιν εἰρήνη, ἀλλὰ, Ποῦ ἐστιν, Ὅρα τὴν ἐπιείκειαν· Ἐλέγχων οὐδὲ νῦν ἀφαιροῦμαι. Δείξατε ἐπὶ τῶν ἔργων ἅπερ ἐπηγγέλλεσθε. Δέδοικα μὴ καὶ νῦν χώραν ἔχῃ λέγεσθαι· Καὶ ποῦ ἐστιν | |
| 35 | εἰρήνη; Μὴ γὰρ ἐπειδὴ τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι τὰ παρὰ τῶν ἀπίστων ἅπαντα κατήργηται, καὶ ἀρχόν‐ των εὐσεβῶν ἐπετύχομεν, καὶ οἴκους εὐκτηρίους ἔχο‐ μεν, καὶ [in al. deest. καὶ] ἀπολαύειν εἰρήνης νομί‐ ζομεν; Οὐκ ἔστι τοῦτο εἰρήνη πρέπουσα Ἐκκλησίᾳ· | |
| 40 | ἐπειδὴ καὶ οἱ ἀπόστολοι τούτων οὐδὲν ἔχοντες, τὴν εἰρήνην εἶχον ὄντως, ἣν ἀφῆκεν αὐτοῖς ὁ Θεός. Εἰρήνην, φησὶ, τὴν ἐμὴν ἀφίημι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν. Κατῃσχύνθησαν, ὅτι. | |
| 45 | Πῶς κατῃσχύνθησαν; τουτέστιν οὐ παρεγένοντο [ἄλλ. παρεγένετο] τοῖς λόγοις ἡ διὰ τῶν πραγμάτων μαρτυρία. Ἠλέγχοντο διὰ τῶν ἔργων αὐτῶν. Εἰ γὰρ καὶ ὁ πόλεμος μὴ παρῆν, ἀλλὰ τὰ τοῦ πολέμου προοίμια· καὶ οὐδὲ οὕτως ἐνέδωκάν πως. Ὁρᾷς ὅτι | |
64.825(50) | τῶν σημείων οὐ χρεία πρὸς τὴν κακῶς διακει‐ μένην ψυχήν; διὰ τοῦτό φησι, Πεσοῦνται ἐν πτώσει αὐτῶν. Στῆτε ἐπὶ ταῖς ὁδοῖς. Ὅρα τὸ ἐλεύθερον, καὶ ἀκατανάγκαστον· καὶ | |
| 55 | πῶς οὐχ αὑτοῦ ἕνεκεν, ἀλλ’ ἡμῶν, βούλεται δουλεύειν ἡμᾶς αὐτούς. Ἐπιτρέπει τῆς ὁδοῦ τὴν αἵρεσιν. | |
| Ἴδετε ποία ἐστὶν ὁδὸς ἀγαθή· πάσας καταμάθετε, | ||
64.828 | φησὶ, μετὰ ἀκριβείας, καὶ τὴν ἐμὴν, καὶ τὴν μὴ ἐμὴν, καὶ μάθετε, καὶ μὴ λάβετε τὴν ἐμὴν, ἀλλὰ τὴν ἀγαθήν. Καὶ πάντως τὴν ἐμὴν εὑρήσετε ταύτην οὖσαν· εἰ μὲν γὰρ τὸ ἐμαυτοῦ ἐσκόπουν, ἔλεγον, ὅτι | |
| 5 | Πάντως τὴν ἐμήν· νῦν δὲ οὐχ ἁπλῶς τὴν ἐμὴν, ἀλλὰ τὴν ὑμῖν συμφέρουσαν. Καὶ ἴδετε καὶ ἐρωτήσατε τρίβους Κυρίου αἰω‐ νίας, καὶ ἴδετε ποία ἐστὶν ἡ ὁδὸς ἡ ἀγαθὴ, καὶ βαδίσατε ἐν αὐτῇ. | |
| 10 | Ὃ λέγει τοῦτό ἐστι· Κρείττους γίνεσθε, καὶ ἐξ αἰῶνος δοκιμάσατε τίς ἐστιν ἀληθῶς Κύριος· ἡ δὲ δοκιμασία γενέσθω ἀπὸ τῶν ἔργων. Τὸ γὰρ, Τρί‐ βους Κυρίου αἰωνίας, τουτέστι, τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ τὰ ἐξ αἰῶνος γενόμενα, νόμον τὸν ἐν τῇ κτίσει | |
| 15 | τεθέντα. Καὶ τοῦτο δοκιμάσαντες, ἐκτράπητε τῶν εἰδώλων, καὶ δουλεύσατε τῷ Θεῷ· ἀλλ’ ὅμως οὐκ ἐδέξαντο τὴν παραίνεσιν. Οὐ λέγω, ὅτι τοσοῦτον χρόνον ἐλάβετε πεῖραν. Ἀλλὰ τί νῦν ἐπιτρέπω τὴν ἐξέτασιν, καὶ τὴν αἵρε‐ | |
| 20 | σιν μετὰ τοσοῦτον χρόνον; Καὶ εὑρήσετε ἁγνισμὸν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν. Δύο τὰ μεγάλα ἀγαθὰ, ὧν ἴσον οὐδὲν ἄν ποτε γέ‐ νοιτο, ἀνάπαυσις, [ἄλλ. ἀνάπαυσιν] οὐχ ἁπλῶς τοῖς σώμασιν, ἀλλὰ ταῖς ψυχαῖς· ταύτης γὰρ ἀναπαυο‐ | |
| 25 | μένης, οὐδέν ἐστιν ὃ τὸ σῶμα διαλυμαίνεται [ἄλλ. λυμαίνεται], ὥσπερ οὖν θλιβομένης, οὐκ ἔστιν οὐδὲν ὃ τὸ σῶμα ἀναπαῦσαι δύναται. Κατέστησα ἐφ’ ὑμᾶς σκοπούς, [τουτέστι προφή‐ τας.] Ἀκούσατε τῆς φωνῆς τῆς σάλπιγγος· καὶ | |
| 30 | εἶπον, Οὐκ ἀκουσόμεθα. Τουτέστι, προέλεγον οἱ προφῆται τὰ δεινὰ, καὶ πείθεσθαι οὐκ ἐβούλοντο. Ἵνα εἴπῃ, Δι’ ὅλου ὅτι οὔτε παραίνεσιν ἐκ τῶν συμφορῶν δέχονται, οὔτε ἐκ τῆς ἐφόδου τῶν πολεμίων σωφρονέστεροι γεγόνασιν. | |
| 35 | Σκοποὺς καὶ σάλπιγγας, τοὺς προφήτας φησί· τί ἢ πότε; ὅτι προορῶσι τὸ μέλλον, ὅτι μεγάλῃ τῇ φωνῇ προλέγουσι τὰ ἐσόμενα. Διὰ τοῦτο ἤκουσαν τὰ ἔθνη. Τοῦτο προφητεία τίς ἐστιν· ζώντων αὐτῶν οὐκ | |
| 40 | ἤκουσαν Ἰουδαῖοι, καὶ ἀποθανόντων ἀκούομεν ἡμεῖς, οὐ τόπῳ διῳκισμένοι μόνον, ἀλλὰ καὶ τῷ πολλῷ χρόνῳ διειργόμενοι. Ἑτέροις ἀπεστάλησαν οἱ προ‐ φῆται, καὶ ἑτέρους ἐπεσπάσαντο πρὸς οὓς οὐκ ἀπ‐ εστάλησαν. Οὕτως ἦσαν χρήσιμοι, οὕτω συμφέροντες, | |
| 45 | ὡς τοὺς μηδὲν προσήκοντας ἀκοῦσαι αὐτῶν. Ὑμῖν ἐδόθησαν, ὑμεῖς οὐ παρέβητε, καὶ ἕτεροι ἤκουσαν αὐτῶν. Ἄκουε, γῆ. Ὁρᾷς ὅταν αὐτοὶ μὴ ἀκούσωσι, πῶς πρὸς τὰ | |
64.828(50) | στοιχεῖα διαλέγεται; Ἐπειδὴ γὰρ εἶπον, Οὐκ ἀκου‐ σόμεθα, φησίν· Ἄκουε, γῆ. Οὐ πρότερον αὐτοῖς ἐπ‐ άγει, ἀλλ’ αὐτοὶ τὴν κακίαν ἐφέλκονται. Ἰδοὺ ἐγώ. Ὅτι τῷ λόγῳ μου οὐ προσέσχον. Ὅρα πανταχοῦ, οὐ τὸ μὴ πράττεσθαι τὰ νόμιμα | |
| 55 | μόνον, ἀλλὰ καὶ τὸ μὴ ἀκούεσθαι, τιμωρίαν ἔχει. Ποία γὰρ χρημάτων δαπάνη, ποῖος σωμάτων πόνος | |
| πρὸς τὸ ἀκοῦσαι; | ||
64.829 | Ἵνα τί μοι λίβανον ἐκ Σαβὰν φέρεις, καὶ κινά‐ μωμον ἐκ γῆς μακρόθεν; Βούλεται εἰπεῖν, ὅτι Οὐ δέομαι τῶν προσκομιδῶν, οὐδὲ χρεία πόνων, μόνον δὲ τῆς περὶ τὸ καλὸν δια‐ | |
| 5 | θέσεως. Σαβὰ δὲ χώρα ἐστὶν Ἰνδῶν. Ἐπειδὴ εἶπεν, ὅτι Τὸν νόμον μου ἀπώσαντο, ἵνα μὴ ἀνθυπενέγκωσι, Καὶ πῶς ἀπωσάμεθα τὸν νόμον καθημέραν θυσιάζοντες, καὶ τὸν λιβανωτὸν θυμιῶν‐ τες; πρὸς ταῦτά φησιν· Ἀλλ’ ἐρεῖς ἴσως, ὅτι λίβανον | |
| 10 | φέρεις· οὐχὶ δῶρα ζητῶ, ἀλλὰ ψυχῆς εὐωδίαν· ἐκεῖνό μοι τὸ ἄρωμα ἡδύ. Οὐ γὰρ σωμάτων ὁ Θεὸς ὀσφραί‐ νεται, οὐδὲ τῆς αἰσθητῆς εὐωδίας, ἀλλὰ τῆς νοερᾶς τῆς κατὰ ψυχὴν, τῆς παντὸς θυμιάματος εὐωδεστέ‐ ρας, ἥτις ἐστὶν ἡ τοῦ προσφέροντος ψυχή. | |
| 15 | Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι ἐπὶ τὸν λαὸν τοῦτον ἀσθέ‐ νειαν. Μὴ τῆς φυσικῆς ἀκολουθίας τὰ ἀῤῥωστήματα παρ’ αὐτοῖς εἶναι δόξῃ, τὸ παράδοξον δείκνυσι θεήλατον οὖσαν τὴν νόσον, ὅπερ ἐστὶ λοιμικῆς καταστάσεως· | |
| 20 | καὶ τῆς ἄνωθεν ἀπειλῆς ἐφόβησε ῥήμασιν. Οὐκ εἶξαν. Ἀπέστειλε τὸν προφήτην ἀλγοῦντα, καὶ οὐκ ᾔσθοντο· φοβεῖ λοιπὸν ἑτέρως, καὶ ἐπάγει νόσον, ἵνα τὸ μεῖζον ἀνέλῃ κακὸν, τὸν πόλεμον. Ἰδοὺ λαὸς ἔρχεται ἀπὸ βοῤῥᾶ. | |
| 25 | Εἶτα καὶ τὸν ἀπὸ βοῤῥᾶ [ἴς. περὶ τῶν ἀπὸ βοῤῥᾶ] διαλέγεται, ὅτι οὐκ ἐλεεῖ [ἴς. ἐλεήσουσιν], οὐδὲ ἄλλῳ τινὶ εἴξουσιν. Ὅταν γὰρ ὁ Θεὸς πολεμῇ, οὐδὲ τὰ ἀνθρώπινα πάθη ἴσασιν οἱ ἄνθρωποι. Ὥσπερ γὰρ τὰ θηρία ἀδύνατον ἡμερῶσαι, φησὶν, οὕτω καὶ τοὺς | |
| 30 | δυναμένους οἴκοθεν ἐπικαμφθῆναι, ἐκπολεμοῖ. Ἀλλ’ ἴσως εἴποι τις ἂν, Καὶ τί δήποτε οὐχὶ αὐτὸς αὐτοὺς ἀνεῖλεν, ἀλλ’ ἑτέρους ἐπανήγαγεν; Ὅτι καὶ ἡμεῖς τοῦτο ποιοῦμεν ἐφ’ ὧν βουλόμεθα πλήττειν, ἵν’ ἔχω‐ σιν ὄνειδος ἐπὶ τῶν δεινῶν· οὐχ ἧττον [ἴς. οὐ γὰρ | |
| 35 | ἴσον] λυπεῖ, τὸ παρ’ ἑτέρων ταῦτα παθεῖν, ὥσπερ ὅταν οἰκέτην ἐπαφίωμεν ἐλευθέρῳ παιδί. Ἰταμός ἐστι, καὶ οὐκ ἐλεήσει. Ὁρᾷς πῶς δείκνυσιν ὡπλισμένους, ἀνηλεεῖς; Ἠκούσαμεν τὴν ἀκοὴν αὐτῶν, παρελύθησαν. | |
| 40 | Ταῦτα ὡς παρὰ τοῦ προφήτου, καὶ τῶν κατ’ αὐ‐ τῶν· καὶ γὰρ καὶ φωνὰς ἐποίει φέρεσθαι προφη‐ τικῶς. Μὴ ἐκπορεύεσθε εἰς ἀγρόν. Τὴν πολιορκίαν ἐνταῦθά φησιν. Ὅρα πῶς κατὰ | |
| 45 | μικρὸν ἐπάγει τὰ δεινὰ, καὶ ἠρέμα. Θύγατερ λαοῦ μου, περίζωσαι σάκκον. Τίνος ἕνεκεν; διὰ τὰ ἐπερχόμενα κακά. Εἶτα καὶ τὰς αἰτίας ἐπάγει πάλιν τῆς πονηρίας· ὅπερ ἀεὶ ποιεῖ, ἅμα μὲν ἀπολογούμενος, ἅμα δὲ ἀξιόπιστον | |
64.829(50) | ποιῶν τὸν λόγον. Δοκιμαστὴν δέδωκά σε ἐν λαοῖς δεδοκιμασμέ‐ νοις. Τὴν ὑπερβολὴν λέγει τῆς πονηρίας, ὅτι μηδὲ ἡ πολιορκία ἐποίει βελτίους αὐτούς. Ἰδοὺ, φησὶν, ἐπι‐ | |
| 55 | τρέπω σοι δοκιμάσαι αὐτοὺς ἐν καιρῷ, ἐν ᾧ καὶ εἰ | |
| σφόδρα ἦσαν ἀναίσθητοι, σφόδρα ἂν ἐγένοντο βελ‐ | ||
64.832 | τίους. Οὐδεὶς γὰρ, οὐδείς ἐστιν, ὅστις ὑπὸ τοῦ φό‐ βου, κἂν σφόδρα ᾖ τραχὺς, οὐ μαλάσσεται. Τῷ προφήτῃ λέγει ὁ Θεὸς ἐλέγχων αὐτῶν τὴν κακίαν, ὡς ἂν μὴ δοκοίη ἀδίκως αὐτῶν καταποφαί‐ | |
| 5 | νεσθαι. Πάντες ἀνήκοοι πορευόμενοι σκολιῶς, χαλκὸς καὶ σίδηρος. Χαλκῷ καὶ σιδήρῳ τούτους ἀπείκασε, τὸ ἰσχυρὸν αὐτῶν, καὶ ἐπίμονον πρὸς ἁμαρτίαν δηλῶν· σκολιαὶ | |
| 10 | δὲ αὐτῶν αἱ πορεῖαι, τὸν τῆς εὐθύτητος ἀπολείπουσαι κανόνα. Εὐθὺς γὰρ ὁ Κύριος, καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ. Τί ἐστιν, ὡς χαλκὸς καὶ σίδηρος; τὸ στάσιμον αὐ‐ τῶν δηλοῖ, τὸ ἀμετάβλητον τῆς κακίας· καὶ γὰρ καὶ | |
| 15 | ἀλλαχοῦ ὥσπερ ὅταν λέγῃ· Τὸ μέτωπόν σου χαλ‐ κοῦν· μὴ τὴν [ἴς. τὴν] ἐν τῇ ῥύσει τοῦ χαλκοῦ πο‐ νηρίαν, ὅτι διεστραμμένας ἔχει τὰς ὁδοὺς, τηκόμε‐ νος καθάπερ ἐκεῖνος, καὶ ἐν πυρὶ καὶ χωνευτηρίῳ σκολιῶς βαδίζει. Οὕτω καὶ οὗτοι ἐν ταῖς τιμωρίαις, | |
| 20 | οὐκ ἐπιλανθάνονται τῆς οἰκείας διατροπῆς. Ὡς χαλκὸς καὶ σίδηρος πάντες διεφθαρμένοι εἰσίν. Ὡς γὰρ ἐκεῖνα, φησὶ, τῷ χρόνῳ ὑπὸ τοῦ ἰοῦ ἀν‐ αλίσκεται, οὕτως οὗτοι παντελῶς τὴν γνώμην τῆς | |
| 25 | εὐσεβείας διεφθάρησαν τῷ χρόνῳ. Ἐξέλιπε φυσητὴρ ἀπὸ πυρός. Ἐξέλιπεν ὁ μό‐ λιβδος, εἰς κενὸν ἀργυροκόπος ἀργυροκοπεῖ. Ὁ Ἑβραῖος, καθαίρει, ἔχει, ἀντὶ τοῦ, ἀργυροκοπεῖ. Παραδείγματι δὲ τὴν πονηρίαν αὐτῶν ἐσήμανε. Φησὶ | |
| 30 | γὰρ τὸν μόλιβδον καθαρτικὸν εἶναι τοῦ ἀργύρου, καὶ ἐπιβαλλόμενον αὐτὸν τὸν στερὸν παρασκιάζειν [ἴς. εἰς τὸν ἄργυρον παρασκευάζειν]· τὸ μεμιγμένον τῆς ἀλλοτρίας ὕλης ἀποπέμπεσθαι τοῦτο τοίνυν· ὅτι πᾶσα ἐπίνοια κατ’ αὐτῶν ἀνηλώθη, καὶ οὔτε προφητῶν | |
| 35 | ἤκουσαν, οὔτε ὑπὸ πληγῶν ἐσωφρονίσθησαν, οὔτε ὑπὸ ἄλλου τινὸς ἀμείνους γεγόνασιν. Πονηρίας αὐ‐ τῶν οὐκ ἐτάκησαν. Ἐπέμεινε τῇ μεταφορᾷ. Ὡς γὰρ ὁ ἄργυρος, φησὶ, πολὺν ἔχων χαλκὸν, κἂν μυ‐ ριάκις σχοίη ἐπιμεμιγμένον τὸν μόλιβδον, μένει | |
| 40 | ἀκάθαρτος οὐκ ἀμιγὴς ὢν χαλκοῦ, οὕτω καὶ οὗτοι τῆς πονηρίας οὐκ ἐξέστησαν. Ἀργύριον ἀποδεδοκιμασμένον. Τουτέστι μὴ δεχόμενον διόρθωσιν. Παράσημον οὐ νομίμως χαραγὲν, οὐκ ἐν τοῖς ταμείοις τοῖς βασι‐ | |
| 45 | λικοῖς εἰσηνέχθη· καὶ διὰ τοῦτο πρὸς οὐδὲν χρήσιμον, καίτοι καὶ τύπον ἔχον βασιλικὸν, καὶ γράμματα, τῆς ὕλης αὐτῷ διεφθαρμένης. Οὕτω καὶ οὗτοι μόρφωσιν ἔχουσιν εὐσεβείας, τὴν δὲ ἀλήθειαν ἤρνηνται. ΚΕΦΑΛ. Ζʹ. | |
64.832(50) | Ἀκούσατε λόγον Κυρίου, πᾶσα Ἰουδαία. Καὶ μὴν εἰ ἀδιόρθωτα πταίουσι, καὶ ἀνίατα νο‐ σοῦσι, καὶ οὐδεμία ἔσται παραμυθία τῶν δεινῶν, τίνος ἕνεκεν πάλιν πέμπει τὸν ἰατρὸν, οὐδὲν ἕτερον ἢ τὴν τιμωρίαν αὐτοῖς αὔξοντα, καὶ πᾶσαν ἀναιροῦντα | |
| 55 | συγγνώμην; Ὁ γὰρ πολλάκις ἀκούσας, καὶ ἀδιόρ‐ | |
64.833 | θωτος μείνας, τὸ συνεχὲς τῆς συμβουλῆς καὶ τῆς παραινέσεως κατήγορον ἔχει μέγιστον. Διορθώσατε τὰς ὁδοὺς ὑμῶν, καὶ τὰ ἐπιτη‐ δεύματα ὑμῶν. | |
| 5 | Τουτέστι τὰς πράξεις ὑμῶν, καὶ ἃ ἐποιήσατε τῆς εἰδωλολατρίας ἕνεκεν. Τοῦτο γὰρ μηνύει τὰ ἐπιτη‐ δεύματα. Ταῦτα δέ φησι ἐπὶ τῶν προφητῶν μηνυόν‐ των τὴν αἰχμαλωσίαν. Τινὲς δὲ τῶν ψευδοπροφητῶν θαῤῥεῖν αὐτοῖς ἐκέλευον φάσκοντες, ὡς Οὐδὲν πεί‐ | |
| 10 | σεσθε δεινόν. Εἰ γὰρ καὶ ὀργίζεται Θεὸς δι’ ὑμᾶς, ἀλλ’ οὐκ ἂν ἕλοιτο τὸν ναὸν προδοῦναι τοῖς ἐχθροῖς ταύτης ἕνεκα τῆς αἰτίας, καὶ εἰς τὴν πύλην στῆναι τῷ προφήτῃ προσέταξε, καὶ λέγειν ταῦτα. Προϊὼν γοῦν φησι· | |
| 15 | Μὴ πεποίθατε ἐφ’ ἑαυτοῖς ἐπὶ λόγοις ψευδέ‐ σιν, ὅτι τὸ παράπαν οὐκ ὠφελήσουσιν ὑμᾶς λέ‐ γοντες· Ναὸς Κυρίου, Ναὸς Κυρίου ἐστίν. Φοβερῶς αὐτὸ εἶπεν· εἰπὼν γὰρ, ὅτι Μοιχεύετε εἰ‐ δωλολατροῦντες, καὶ ὅλως καταλέξας τὰ κακὰ, καὶ | |
| 20 | ὅτι μετὰ ταῦτα εἰς τὸν ναὸν εἰσῄεσαν, φησί· Μὴ σπήλαιον. Τοῦτο γὰρ αὐτοῖς μέγιστον ἐδόκει εἶναι. Εἰ γὰρ καὶ ᾤκουν αὐτὴν, ἀλλ’ ὅμως τῇ ἀποφάσει τοῦ Θεοῦ ἐκβεβλημένοι λοιπὸν ἐτύγχανον. | |
| 25 | Μεγάλως αὐτοὺς ἔβλαπτεν αὕτη ἡ ὑπόληψις· καθά‐ περ γὰρ ὁ Χριστὸς λέγει αὐτοῖς, μᾶλλον δὲ ὁ Ἰωάννης· Μὴ δόξητε λέγειν, Πατέρα ἔχομεν τὸν Ἀβραάμ· οὕτω δὴ καὶ ἐνταῦθα, Μὴ εἴπῃς· Ναὸς Κυρίου ἐστίν. Εἰ μὲν γὰρ οἴκου χρείαν εἶχεν αὐτὸς, | |
| 30 | εἰκότως ταῦτα νομίζετε, ὅτι οὐκ ἂν κατέστρεψα τὸν οἶκον. Εἰ δὲ οὐδεὶς ἐμοὶ τόπος, ἀλλ’ ἀχώρητός εἰμι πᾶσιν· εἰ δὲ Ὁ οὐρανός μοι θρόνος, ἡ δὲ γῆ ὑπο‐ πόδιον τῶν ποδῶν μου· μᾶλλον δὲ οὐδὲ ταῦτα οὕτως ἔχει· τῇ γὰρ χειρί μου ἐστερέωσα τὸν οὐ‐ | |
| 35 | ρανόν· ποῖον οἶκον οἰκοδομήσετέ μοι; Μὴ πεποίθατε ἐπὶ λόγοις ψευδέσιν. Ὅτι ἐὰν μὴ διορθοῦντες διορθώσητε. Οἷς μάτην ἀργυροκόπος ἀργυροκοπεῖ, λέγεις καὶ πάλιν, Ἐὰν διορθώσητε; ἀλλ’ ἔθος τοῖς ὀργιζομένοις | |
| 40 | τοῦτο λέγειν, Οὗτος ὁ παῖς ἐλπίδας οὐκ ἔχει· ἀδύνατον τοῦτον εὐχρηστῆσαι· ὅμως πείθομεν αὐτὸν τοῦτον εὐχρηστῆσαι, καὶ πάντα ποιοῦμεν, καὶ παραινοῦμεν αὐτῷ. Τὸ μὲν γάρ ἐστι τοῦ θυμοῦ, καὶ τῆς ὀργῆς, τὸ δὲ τῆς κηδεμονίας, καὶ τῆς παραινέσεως. Ὥστε | |
| 45 | μηδὲν ἀπ’ ἐκείνων βλαβεὶς, μὴ νομίσῃς φυσικὴν εἶ‐ ναι τὴν κακίαν. Ἵνα γὰρ μὴ τοῦτο λέγῃς ἐπάγει, Ἐὰν διορθώσητε τὰς ὁδούς. Καὶ ποιοῦντες ποιήσητε κρίσιν ἀναμέσον ἀν‐ δρὸς, καὶ ἀναμέσον τοῦ πλησίου αὐτοῦ. | |
64.833(50) | Τουτέστι, μὴ ἀδικίᾳ κρίνειν. Τί λέγει; μὴ γὰρ ἀλλογενεῖς εἰσιν οἱ πρὸς ἀλλήλους διαλεγόμενοι; μὴ γὰρ ἑτέρου γένους; πλησίον ἐστίν; ἀδικεῖς σαυτόν· τούτου προΐστασαι, ἵνα τὸν ἀδελφὸν ἀδικήσῃς, ἵνα τὸ μέλος διαφθείρῃς; εἰ καὶ μηδὲν ἕτερον, σὲ πα‐ | |
| 55 | ρακαλείτω, ὅτι ἀδελφὸς μετὰ ἀδελφοῦ δικάζεται. Καὶ προσήλυτον, καὶ ὀρφανὸν, καὶ χήραν μὴ | |
| καταδυναστεύσητε. | ||
64.836 | Ἆρα γὰρ ἐπιταγμάτων εἰς ταῦτα χρεία ἦν; ἆρα γὰρ ἡ φύσις οὐκ ἀρκεῖ παιδεῦσαι τοῦτο; Οὐχ ὁρᾶτε τὰ ὀνόματα ἐλεεινά; Τίς οὕτω προπετεύεται ὡς πρὸς ξένον ὠμὸς εἶναι; τίς οὕτω λίθινος ὡς τὴν γυ‐ | |
| 5 | ναῖκα τὴν ἔρημον ἀνδρὸς μὴ ἐλεεῖν; τίς οὕτως ἀπάν‐ θρωπος ὡς τὸν ἀπεστερημένον πατρὸς μὴ οἰκτείρειν; Οὐ γὰρ λέγω, Ἐλέησον, φησί· ἀλλὰ μὴ καταδυνα‐ στεύσῃς. Μὴ γὰρ οὐκ ἠδυνάμην κωλῦσαι· ἀλλὰ προ‐ έθηκα αὐτὴν γυμνάσιον ἐσομένην σοι [ἄλλ. ἐσόμενόν | |
| 10 | σοι] φιλανθρωπίας. Καὶ ὀπίσω θεῶν ἑτέρων μὴ πορεύησθε εἰς κακόν. Καίτοι γε ἀεὶ τὸ σύνηθες φίλον· ὥστε καὶ ἂν μὴ ὡς Θεὸν θεραπεύσῃς, ὡς συνήθη τίμησον. Ὁρᾷς καὶ | |
| 15 | ἐνταῦθα πολλὴν τὴν εὐκολίαν οὖσαν; Καὶ οὐ τοῦτο μόνον ἱκανὸν αὐτοὺς ἀποτρέψαι, τό τε ἕνα ἀφεῖναι, καὶ συνήθη, τοῖς δὲ ξένοις καὶ ἀλλοτρίοις ἑαυτὸν ἐκδοῦναι· ἀλλὰ καὶ τὸ παρὰ πόδας ἀκολουθεῖν τὴν τιμωρίαν. Διατί γὰρ ἐνταῦθα τέθεικε τὸ, Κακῶς εἶναι | |
| 20 | ὑμῖν; Ἵνα μή τις νομίσῃ τὸ ἑαυτοῦ σκοποῦντα ἀπ‐ άγειν αὐτοὺς τῆς πλάνης δι’ ὑμᾶς οὐ βούλομαι ταῦτα ποιεῖν ὑμᾶς. Καὶ κατοικιῶ ὑμᾶς ἐν τῷ τόπῳ. Ἄρα οὐ τείχους ἐστὶν, οὐδὲ στρατιωτῶν, οὐδὲ | |
| 25 | ὅπλων τὸ κατοικίζειν ἀνθρώπους, ἀλλὰ τῆς τοῦ Θεοῦ βοηθείας. Ἐν τῇ γῇ ἣν ἔδωκα τοῖς πατράσιν ὑμῶν. Τίνος ἕνεκεν τοὺς πατέρας εἰς μέσον ἤγαγεν; εἰώ‐ θασι πάντες ἄνθρωποι τῶν πατρῴων ἀντέχεσθαι μά‐ | |
| 30 | λιστα, ὥστε καὶ τοῦτο πολυφίλητον ἐποίει τὴν γῆν· τοῦτο δὲ μεγίστη κατηγορία τῶν Ἰουδαίων, εἰ τὴν μὲν γῆν ὡς πατρίδα οὖσαν ἐφίλουν, τὸν δὲ Θεὸν ὄντα πατρῷον ἀπέφευγον. Εἰ δὲ ὑμεῖς πεποίθατε ἐπὶ λόγοις ψευδέσιν, | |
| 35 | ὅθεν οὐκ ὠφεληθήσεσθε. Ὅρα πάντων τῶν κακῶν αἴτιον, τὸ θαῤῥεῖν ἑαυτῷ. Ἐπικατάρατος γὰρ ἄνθρωπος, ὃς πέποιθεν ἄν‐ θρωπον. Οὐδὲν γὰρ οὕτως ἀπάγει τοῦ Θεοῦ, ὡς τὸ μὴ πάντα ἀνατιθέναι αὐτῷ. Διὰ τοῦτο τὸν ἄνθρωπον | |
| 40 | δυνάμενον ἐν πολλοῖς καταστῆσαι ἀνενδεᾶ, συνεχῶς αὐτὸν ἀναρτᾷ πρὸς τὸν οὐρανὸν, καθάπερ τινὰ ἀν‐ άγκην, τὴν συνεχῆ χρείαν ἐπιτιθεὶς τοῦ ἀναμιμνή‐ σκεσθαι τοῦ Δεσπότου. Ὁ γεωργὸς, ὁ πλωτὴρ ὑπο‐ μνήματα ἔχουσι συνεχῆ διὰ τὴν τέχνην· ἕκαστος | |
| 45 | καὶ μὴ βουλόμενος εἰς οὐρανὸν παιδευόμενος ἀναβλέ‐ πει. Καὶ ἤλθετε, καὶ ἔστητε ἐνώπιον ἐμοῦ. Πολλὴ ἡ ἀναισχυντία, μετὰ τὸ πρᾶξαι παραστῆναι τῷ δικαστῇ τῷ ταῦτα πάντα εἰδότι· ἐπιβῆναι τοῦ | |
64.836(50) | ναοῦ αὐτοῦ παρὰ τὸν τόπον τὸν ἱερόν. Τουτέστι συνθήκας] ἔθεσθε πρὸς ἐμέ. Πανταχοῦ γὰρ αὐτοὺς ἀπὸ τῶν οἰκείων ὑποσχέσεων κρίνειν εἴωθε. Μὴ σπήλαιον λῃστῶν; | |
| 55 | Τίνος ἕνεκεν ταῦτά φησιν; Οὐκ εἰς προσευχὴν παρεσκεύασται, μὴ πρὸς ἁρπαγὰς, μὴ πρὸς μοι‐ | |
| χείας, μὴ πρὸς ἀκαθαρσίας; ὥσπερ γὰρ ὁ Χριστός | ||
64.837 | φησιν, Ὁ οἶκός μου, οἶκος προσευχῆς κληθή‐ σεται, ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε σπήλαιον λῃ‐ στῶν· οὕτω καὶ ἐνταῦθα, ὅτι ἐπιόρκουν, καὶ ἐπὶ ἁρπαγμῷ συνθήκας ἐποιοῦντο. | |
| 5 | *Μὴ οἴεσθέ με κοινωνεῖν ὑμῖν τῶν κακῶν, καὶ συμπράττειν ὑμῖν ταῖς ἀδικίαις, οὐκ ἐλέγχοντα τὰ κακά· τουτέστι, Μὴ ὡς λῄσταρχόν με νομίζετε; *Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ καὶ ἑώρακα, λέγει Κύριος. Τουτέστιν, Οὐ λανθάνει με ἡ περὶ τὰ εἴδωλα ὑμῶν | |
| 10 | θεραπεία. Λῃστὰς δὲ αὐτοὺς ἐκάλεσε, διὰ τὸ πλεον‐ εκτικόν. *Ὅτι πορεύθητε εἰς τὸν τόπον Σιλὼμ, οὗ κατ‐ εσκήνωσα τὸ ὄνομά μου ἐκεῖ ἔμπροσθεν. Ὡς γὰρ ἐκείνου οὐκ ἐφεισάμην, οὕτως οὐδὲ τοῦ | |
| 15 | ναοῦ. Καίτοιγε ἀρχαιότερος ἐκεῖνός ἐστιν, ἀλλ’ οὐδὲν ἀπώναντο τοῦ τόπου, ἀνάξιοι τοῦ Θεοῦ φανέντες. Καὶ νῦν ἀνθ’ ὧν ἐποιήσατε πάντα τὰ ἔργα ταῦτα. | |
| 20 | Πολλὴν λέγει τὴν κακίαν. Οὔτε κατ’ αὐτὸν τὸν ἐν Σιλὼμ [ἴς. οὔτε γὰρ τὰ κατὰ τὸν ἐν Σιλ.] τό‐ πον, οὔτε τὸ διδάσκειν αὐτοὺς ὠφελήσει τι, φησίν. Ὅρα γὰρ αὐτοὺς μετὰ πόσης σπουδῆς ἀπήγαγε τῆς κακίας. | |
| 25 | Καὶ σὺ μὴ προσεύχου περὶ τοῦ λαοῦ τούτου. Τοῦτο λέγει, οὐχ ἵνα ἀποστῇ προσευχόμενος, ἀλλ’ ἵνα ἐκείνους φοβήσῃ. Ὥσπερ γὰρ ὅταν λέγῃ πρὸς Μωυσῆν, Ἄφες με, ἵνα αὐτὸν μὴ ἀφῇ· οὕτω καὶ πρὸς τοῦτον· Μὴ προσεύχου· ἵνα ἀκούσαντες ἐκεῖνοι | |
| 30 | καταπλαγῶσι, καὶ μὴ ἐν ἑτέρῳ τὰς ἐλπίδας ἔχωσιν. Εἰ γὰρ μὴ τοῦτο ἐβούλετο, οὐκ ἂν καὶ τὰς αἰτίας ἐτίθει, μόνον οὐχὶ ἀπολογούμενος αὐτοῖς. *Καὶ μὴ ἀξιοῦ τοῦ ἐλεηθῆναι αὐτούς. Ἔπαθέ τι ὁ προφήτης ἀκούσας τοῦ ναοῦ τὴν | |
| 35 | ἅλωσιν. Εἶτα πείθων αὐτοὺς ὁ Θεὸς ἐπάγει· Ἢ οὐχὶ ὁρᾷς τί αὐτοὶ ποιοῦσι ἐν ταῖς πόλεσιν Ἰούδα; Τίνος ἕνεκεν οὐκ ἀκούεις, εἰπέ; Ὀργιζομένου ἦν, μηδὲ τὰς αἰτίας εἰπεῖν, βουλομένου δὲ ἰάσασθαι καὶ | |
| 40 | θεραπεῦσαι, θεῖναι τὴν πρόφασιν, ἵνα αὐτὴν ἀνελεῖν σπουδάσωσιν. Ἢ οὐχ ὁρᾷς, τί αὐτοὶ ποιοῦσιν; ἐπειδὴ ἐγγὺς, καὶ οὐκ εἰς μακρὰν τὴν ἀσέβειαν εἰργάζοντο. Οἱ υἱοὶ αὐτῶν συλλέγουσι ξύλα, τοῦ ποιῆσαι | |
| 45 | χαυῶνας. Ὁρᾷς σπουδήν· ὁρᾷς μετὰ προθυμίας τὴν ἀσέ‐ βειαν γιγνομένην; Τί ἐστι, χαυῶνας; Πόπανα [ἄλλ. πέμματα], φησὶν, ἄρτους. Ἔδειξε πάντας περὶ τὸ κακὸν ῥέποντας. Τὸ δὲ, | |
64.837(50) | Τρίβουσι στέαρ, φύρουσιν, ἔχει ὁ Ἑβραῖος τόδε· Τοῦ ποιῆσαι χαβῶνας, τουτέστιν, ἄρτους μεγάλους. Τὸ γὰρ χαβῶνας ἐστὶ λέξις Ἑβραϊκή· σημαίνει δὲ | |
| τὸ ἀπὸ μέτρον ἑνὸς τοῦ λεγομένου μοδίου γιγνόμενον | ||
64.840 | ἄρτον. Στρατιὰν δὲ οὐρανοῦ λέγει, τὸν ζωδιακὸν κύκλον. Καὶ ἔσπεισαν σπονδὰς θεοῖς ἀλλοτρίοις. Οὐδὲ ἡ πενία κωλύει τὴν θυσίαν. | |
| 5 | Καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν τρίβουσι σταῖς. Οὐκ ἔχουσι πρόβατα· καὶ ὅμως ἀπὸ τῶν ἐνόντων ἀσεβοῦσι. Τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ. Τοὺς ἀστέρας ἐνταῦθά φησι· στρατιὰν δὲ οὐρανοῦ | |
| 10 | τίνος ἕνεκέν φησι; Δεικνὺς ὅτι οὐκ ἐν αὐτοῖς τὸ τῆς δεσποτείας ἀξίωμα, ἀλλ’ ἕτερός ἐστιν ὁ βασιλεύς. Τί οὖν ὅταν λέγῃ τῇ βασιλίσσῃ τοῦ οὐρανοῦ; Αὐτόθι κατὰ τὴν ὑπόνοιαν λέγει τὴν ἐκείνων· ἐκείνων γάρ ἐστιν ἡ λαλιά. | |
| 15 | Μὴ ἐμὲ αὐτοὶ παροργίζουσι; λέγει Κύριος. Οὐχὶ ἑαυτούς; Μὴ γὰρ ἐγὼ πάσχω δεινόν τι; ναὶ τοῦτο, φησὶν [ἴς. ἀλλ’ αὐτοὶ, φησὶν], ἵνα ἑαυτοὺς καταισχύνω [ἴς. καταισχύνωσι]· ὁ γὰρ ὑβρίζων ἐστὶν ὁ παθὼν, | |
| 20 | καὶ ὅταν μηδὲν ὁ ὑβριζόμενος πάσχῃ δεινὸν, ἀποστή‐ σεται τῆς ὕβρεως, ὡς οὐδὲν πλέον παραινῶν [ἴς. περαίνων]. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος. Πανταχοῦ τὸ, Λέγει Κύριος, ἵνα ἀξιόπιστον ποιήσῃ | |
| 25 | τὸν λόγον· ἵνα μὴ πάλιν τὸ ἀόργητον εἰς ῥᾳθυμίαν αὐτοὺς ἐμβάλῃ. Ἰδοὺ ὀργὴ καὶ θυμός μου χεῖται. Τίνος οὖν ἕνεκεν ἐπὶ ταῦτα; εἰπέ μοι. Πρῶτον μὲν ἐπειδὴ ταῦτα ἄχρηστα ἤμελλε γίνεσθαι· δεύτερον | |
| 30 | ἵνα τὴν ἐπιτεταμένην δείξῃ τῆς ὀργῆς ὁρμήν. Εἰ γὰρ καὶ ἄνθρωπος ἀναιρεῖται καὶ ναὸς καθαιρεῖται, σχολῇ γ’ ἂν ἤμελλε φείδεσθαι τῶν ἀλόγων. Ὅτι οὐκ ἐλάλησα, καὶ οὐκ ἐνετειλάμην αὐ‐ τοῖς. | |
| 35 | Ὅσα μὴ κατὰ τὸν προηγούμενον λόγον ἐπιτάττει, οὐδὲ αὐτοῦ φησιν εἶναι συμβουλήν· καὶ ὥσπερ ὅταν λέγῃ· Μὴ θελήσω τὸν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὡς τὸ ἐπιστρέψαι καὶ ζῇν αὐτόν; Καίτοιγε ἑκόν‐ τος αὐτοῦ κολάζεται. | |
| 40 | Καὶ οὐκ ἤκουσάν μου. Μέγας οὗτος ὁ μισθὸς, Καὶ οὐκ ἤκουσάν μου. Καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς τὸν λόγον τοῦτον, καὶ οὐ μὴ ἀκούσωσιν. Τουτέστιν, οὐκ ἐπιστραφήσονται. Κεῖρε τὴν κεφαλήν σου, καὶ ἀνάλαβε. | |
| 45 | Πρὸς τὸν προφήτην τοῦτο λέγεται, ὃ πένθους σύμ‐ βολον ἦν. Ἐπειδὴ γὰρ ἀναισθήτως πρὸς τὰ οἰκεῖα διέκειντο κακὰ, κελεύει θρηνεῖν αὐτὸν, καὶ πενθεῖν· ταῦτα καὶ ἐπὶ τῶν μαινομένων ποιοῦμεν συμπάσχον‐ τες ἐκείνοις μόνον. | |
64.840(50) | Καὶ ἀνάλαβε ἐπὶ χειλέων θρῆνον. Καλῶς φησι, μὴ κατὰ διάνοιαν· τοῦτο γὰρ εἶχε, καὶ ἔστενεν. Ἀλλὰ δημοσίευσον, φησίν. Καὶ ἀπώσατο τὴν γενεὰν τὴν ποιοῦσαν ταῦτα, ὅτι. | |
| 55 | Οὐχὶ πάντας ἁπλῶς, ἀλλὰ τὴν ποιοῦσαν ταύτην. | |
| Ὄντως γὰρ, ὄντως θρήνων ἀξία αὕτη καὶ ὀδυρμῶν, | ||
64.841 | ὅταν τις ἀδόκιμος παρὰ τῷ Θεῷ φαίνηται. Ποῦ γὰρ ἔσται δόκιμος λοιπόν; Ὅτι ἐποίησαν ἐναντίον ἐμοῦ. Οὐχὶ κρυπτόμενοι, οὐδὲ λανθάνοντες· καὶ πῶς τὸν | |
| 5 | ἀκοίμητον ὀφθαλμὸν κρύψαι δύναιντο; Τί οὖν αἰνίτ‐ τεται τὸ, Ἐνώπιόν μου; Ἐν τῷ ναῷ μου. Ἔταξαν τὰ βδελύγματα αὐτῶν ἐν τῷ οἴκῳ οὗ ἐπεκλήθη τὸ ὄνομά μου, τοῦ μιᾶναι αὐτόν. Εἶδες μανίαν; Εἶδες παραπληξίαν; οὐδὲ λανθα‐ | |
| 10 | νόντως, ἀλλὰ πεπαῤῥησιασμένως ἅπαντα ἐποίουν ἐμπαροινοῦντες εἰς τὴν τοῦ Θεοῦ δόξαν, ὥσπερ ἂν εἴ τις τύραννον εἰς τὰ βασίλεια εἰσαγάγοι, τὸν βα‐ σιλέα ἀπελάσας. Πῶς οὖν φατε, Ναὸς Κυρίου, ναὸς Κυρίου ἐστί; Πῶς ὑμῶν προστήσεται ὁ ἠδικημέ‐ | |
| 15 | νος; Πῶς ὑμᾶς ὁ ὑβρισμένος σώσει; Κατήγορος ὑμῶν ἔσται πικρός. Καὶ καλέσεις αὐτοὺς, καὶ οὐ μὴ ἀποκριθῶσί σοι. Καλέσεις, τουτέστι, προτρέψεις αὐτοὺς εἰς με‐ | |
| 20 | ταμέλειαν, καὶ οὐδὲν ὄφελος ἐκ τῶν λόγων ἔξουσιν. Καὶ ᾠκοδόμησαν τὸν βωμὸν τοῦ Ταφέθ. Τουτέστι τὸν βωμὸν τοῦ Πλούτωνος· ὡς ἀεὶ τῷ θανάτῳ ἐπενδόντες, ὥστε ἐπὶ πολὺ ζῇν. Βωμὸν Ταφὲθ ἐπ’ εἰδωλείῳ τινὶ, ἐν φάραγγι υἱοῦ | |
| 25 | Ἐννὸμ, τὸν ἐλαιῶνά φησι. Ὅρα καὶ τοὺς τόπους, οὐ τὰς ἐρήμους [ἄλλ. ἐρημίας] περιήρχοντο, ἀλλ’ ἐν αὐτῇ τῇ χώρᾳ τῇ ἡδίστῃ, τῇ πλησίον τῆς πόλεως. Τοῦ κατακαίειν τοὺς υἱοὺς αὐτῶν· ὃ οὐκ ἐνετειλάμην αὐτοῖς, καὶ οὐ, κ. τ. λ. | |
| 30 | Ἵνα γὰρ μήτις λέγῃ, ὅτι Σοὶ ταῦτα ... ἔδωκα τὰς θυσίας, ὥσπερ τὴν ἄλλην. Καὶ ὅτι Αἷμα ἀθῶον οὐκ ἐνετειλάμην αὐτοῖς, οὐδὲ αἴνιγμα ἔδωκα· οὐδὲ ἐβου‐ λόμην, οὐδὲ θύειν ἁπλῶς· ἀλλ’ αὐτοὶ κατέκαυσαν. Ἔστω ὁ φόβος οὐ κατέσχεν ὑμᾶς τοῦ Θεοῦ, ὁ τῆς | |
| 35 | φύσεως οὐκ ἐκώλυσε νόμος, οὕτως ἐξεβακχεύθησαν. Ἔνθα μὲν τοὺς δαίμονας τιμηθῆναι ἔδει, καὶ τὴν φύσιν ἠγνόουν αὐτήν· ἔνθα δὲ τὸν Θεὸν θεραπευθῆ‐ ναι, καὶ προβάτων ἐφείδοντο. Τίνα οὐκ ἂν ἀνιάσῃ τοῦτο τὸ θέαμα; Ἰδοὺ ἡμῖν καὶ ἀκούουσι φρικτὸν | |
| 40 | εἶναι δοκεῖ· ἔτι οὖν θαυμάζομεν, εἰπέ μοι, τίνος ἕνεκεν ἡ πόρθησις; τίνος ἕνεκεν ἡ αἰχμαλωσία; Τοὺς οὕτω ζῶντας ζῇν ἔτι καλὸν ἦν; Διὰ τοῦτο ἡμέραι ἔρχονται, λέγει Κύριος, καὶ οὐκ ἐροῦσιν ἔτι· Βωμὸς τοῦ Ταφέθ. | |
| 45 | Βούλεσθε, φησὶ, σφάζειν; ἐγὼ ποιήσω νόμῳ πο‐ λέμου τοῦτο. Βέλτιον οὕτως ἀναιρεῖσθαι τοὺς υἱοὺς, ἢ χερσὶ πατρικαῖς. Καὶ θάψουσιν ἐν τῷ Ταφὲθ, διὰ τὸ μὴ ὑπάρχειν τόπον. | |
64.841(50) | Ὅπου γὰρ πρότερον, φησὶν, οὔτε νεκρὸν πλησιά‐ ζειν παρεσκεύαζον, ὡς ἱερὸν ἔχοντες τόπον, ἐνταῦθα τῶν νεκρῶν σωρευθήσεται τὸ πλῆθος. Ταῦτα δέ φη‐ σιν, ὡς αὐτόθι τοῦ βαρβάρου πολλὴν σφαγὴν ἐργασα‐ μένου. Ἐπάγει γοῦν· | |
| 55 | Καὶ ἔσονται οἱ νεκροὶ τοῦ λαοῦ τούτου εἰς | |
| βρῶσιν τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ. | ||
64.844 | Ὡς οὐδὲ ταφῆς ἀξιωθησομένων· ὃ χείρονα τὴν συμφορὰν ἐδείκνυεν. ΚΕΦΑΛ. Ηʹ. Καὶ ψύξουσι αὐτὰ πρὸς τὸν ἥλιον, καὶ πρὸς | |
| 5 | τὴν σελήνην, καὶ πρὸς πάντας τοὺς ἀστέρας. Τουτέστιν ὑπ’ ὄψεσι τούτων. [Οὐ] γὰρ μόνον οὐδε‐ μίαν τοῖς ἀποθανοῦσι παρέξουσι τιμὴν οἱ πολέμιοι, ἀλλὰ καὶ τῶν ἤδη τεθνηκότων, καὶ τιμῆς ἀξιωθέντων, καὶ τούτων ἀνορύξουσι τὰ ὀστᾶ· ὡς ἂν γνοῖεν, ὡς | |
| 10 | οὐδὲν ὄφελός ἐστιν ἡ τῶν ξοάνων τούτων θεραπεία. Ψύξουσιν αὐτὰ πρὸς τὸν ἥλιον, καὶ τὴν σελήνην, καὶ τοὺς ἀστέρας, ἃ ἠγαπήκατε, φησίν. Ὥσπερ ἐπεμβαίνων αὐτοῖς, οὕτω διαλέγεται. Ὅτι οὐ φεί‐ σονται, οὐκ ἐλεήσουσι τὰ πολλῆς ἀπολαύσαντα θε‐ | |
| 15 | ραπείας, οὔτε τὸν [ἄλλ. τὴν] τῶν ἀγαπησάντων δυ‐ νήσονται [ἴς. θεραπείας παρὰ τῶν ἀγαπ. οὔτε δυ‐ νήσονται] κωλῦσαι· ἀλλὰ τῶν οὕτω θεραπευσάντων παρορῶσι τὰ ὀστᾶ καθυβριζόμενα, καὶ οὐκ ἀμυνοῦ‐ σιν [ἄλλ. ἀμύνουσιν] αὐτοῖς. | |
| 20 | Καὶ οὐ ταφήσονται. Οὐ γὰρ ὁ τυχὼν λόγος ἦν τοῖς παλαιοῖς τῆς ταφῆς. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος· Μὴ ὁ πίπτων οὐκ ἀν‐ ίσταται; | |
| 25 | Ὅρα ἐραστήν τινα τῆς ἐρωμένης ἀποπηδῶντα, καὶ οἰόμενον, μὴ διαλέγεσθαι, μὴ λόγου μεταδιδόναι, καὶ μετὰ ταῦτα πάλιν καμπτόμενον. Τοιοῦτόν τί ἐστι, παραίνεσιν εἰσάγει καὶ συμβουλήν. Καίτοιγε πολλοὶ τῶν ὑβριζομένων λέγουσιν· Ἄπελθε, εἰπὲ | |
| 30 | τόδε, ἀλλ’ ὡς ἀφ’ ἑαυτοῦ· μὴ εἴπῃς, ὅτι παρ’ ἐμοῦ, ἵνα μὴ δόξωσιν ὑβρίζεσθαι· ὁ δὲ Θεὸς οὐδὲ τοῦτο, ἀλλ’ εἶπεν, ὅτι Ἐγὼ εἶπον. Ὅρα τὸν πόθον· Μὴ ὁ πίπτων οὐκ ἀνίσταται; Ὁρᾷς οὐδαμοῦ φυσικὰ τὰ κακὰ οὐδὲ τὰ καλά· τὰ γὰρ τῆς φύσεως ἀμετά‐ | |
| 35 | βλητα. Μὴ γὰρ οὐκ ἀπὸ στάσεως πέπτωκας; μὴ γὰρ οὐκ ἐβάδιζες; Οὐκ ἐγκαλῶ, φησὶν, ὅτι ἔπεσας. Ἀλλ’ ὅτι μένεις ἐπὶ τῷ πτώματι, τοῦτό με παρ‐ οξύνει. Ἢ ὁ ἀποστρέφων οὐκ ἐπιστρέφει; | |
| 40 | Μέμφεται αὐτοὺς, ὡς ἀμεταμέλητα πταίουσιν. Διατί ἀπέστρεψεν; ἀποστροφὴν ἀναιδῆ ... Ὅτι ἀπὸ Θεοῦ, ὅτι ἐπὶ τοιούτοις, ὅτι διὰ παντὸς, ὅτι οὐδὲν ἔχουσα ἐγκαλεῖν. Ὄντως γὰρ ἀναιδὴς ἡ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἀποστροφή. | |
| 45 | Καὶ κατεκρατήθησαν ἐν τῇ προαιρέσει αὐτῶν. Ὅρα πάλιν τὴν βούλησιν παραλαμβανομένην· οὐδαμοῦ τὰ τῆς ἀνάγκης, οὐδὲ τὸ τῆς εἱμαρμένης. Μὴ γὰρ ἐξ ἀρχῆς ἐτύγχανον τοιοῦτοι ὄντες; *Ἐνωτίσασθε δὴ, καὶ ἀκούσατε. Οὐχ οὕτως | |
64.844(50) | λαλοῦσι; Καθ’ ὑπόκρισιν ἀναγνωστέον. Ἔστι δὲ ἡ ἔννοια αὕτη, τουτέστι περὶ τούτων καὶ διαλέγονται τῶν κακῶν. Ἐπάγει γοῦν· Οὐκ ἔστιν ἄνθρωπος ὁ μετανοῶν ἀπὸ τῆς κα‐ | |
| 55 | κίας αὐτοῦ. | |
| Οὐ λέγει· Οὐ μετενόησαν, ἀλλ’ ὅτι Οὐκ ἔστιν ἄν‐ | ||
64.845 | θρωπος. Ἑτέρα πάλιν ὑπερβολή. Τὸ μὲν μὴ ἀναστῆ‐ ναι, χαλεπὸν, ἀλλ’ οὐχ οὕτως. Τὸ δὲ πάντας κεῖσθαι, τοῦτο πολλῷ χαλεπώτερον. Οὐ μόνον οὐ μεταβάλλε‐ ται, ἀλλ’ οὐδὲ κατηγορεῖ τῶν ἡμαρτημένων αὐτῷ. | |
| 5 | Λέγων· Τί ἐποίησα; Ἢ οὕτω νοητέον· Οὐχ οὕτως λαλήσουσι· του‐ τέστιν ὥστε ἐπιστρέψαι· ἐν ἑκατέρῳ δὲ εὖ στήκει ἡ αὐτὴ ἔννοια. Διέλιπεν ὁ τρέχων ὑπὸ τοῦ δρόμου αὐτοῦ, ὡς | |
| 10 | ἵππος κάθιδρος ἐν χρεμετισμῷ αὐτοῦ. Παρείκασεν αὐτοὺς ἵππῳ εἰς ὀχείαν ἀποτεταγμέ‐ νῳ. Ὁ μὲν γὰρ, φησὶ, κάμνει ἐπιβαίνων, καὶ ἵστα‐ ται τοῦ ἔργου· οἱ δὲ οὐ διέλιπον τῆς παρανομίας. Ἢ οὕτω νοητέον· ὅτι ὥσπερ ὁ ἵππος ἄρτι εἰς ὀχείαν | |
| 15 | ἀφεθεὶς μαινόμενος ἐπιβαίνει ταῖς θηλείαις, οὐ δω‐ ρεὰν ἑαυτὸν ἀνιεὶς τοῦ πράγματος· οὕτω καὶ οὗτοι τοσαύτην σπουδὴν ἐνεδείξαντο περὶ τὸ κακόν· καὶ ὡς ἐκεῖνος οὐ διαλιμπάνει ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ τρέ‐ χων, οὕτω καὶ οὗτοι· ἵνα εἴπῃ, Οὐ διέκοψαν τὴν περὶ | |
| 20 | τὸ κακὸν προθυμίαν. Ἀλλὰ πάντων μὲν ἔστι πέρας, φησὶν, οὗτοι δὲ ἁμαρτάνουσι μόνοι ἀθάνατα, καὶ κόρον οὐκ ἔχουσι τῶν κακῶν· καίτοιγε τῶν κατὰ φύσιν. Οὐ καιρός ἐστι τῶν ἐν ἐπιθυμίᾳ [ἴς. κόρος οὐκ ἔστι καὶ τῶν ἐν | |
| 25 | ἐπιθ.], καμνούσης τῆς φύσεως, καὶ οὐκ ἐθελούσης λοιπὸν ἐργάζεσθαι, ἀλλ’ ἀναπαύσασθαι βούλονται [ἄλλ. βουλομένης]. Ὑμεῖς δὲ οὐχί. Οὐκέτι ἵππων φίλον τὸ τρέχειν, ἀλλὰ ζητοῦσί ποτε καὶ ἀνάπαυσιν, Πάντα μεταβολὴν οἶδεν, ὑμεῖς δὲ οὐχὶ, τὰ κακὰ | |
| 30 | πράττοντες. *Καὶ ἡ ἀσίδα ἐν τῷ οὐρανῷ ἔγνω τὸν καιρὸν αὐτῆς· τρυγὼν, καὶ τέτιξ, καὶ χελιδὼν ἀγροῦ, στρουθία ἐφύλαξαν καιροὺς εἰς ὁδὸν αὐτῶν. Τῇ πρὸς τὰ ἄλογα παραθέσει καθάπτεται αὐτῶν. | |
| 35 | Ἀσίδαν μὲν λέγει τὸν πελαργόν. Τὸ δὲ Ἑβραϊκὸν τέττιγα οὐκ ἔχει. Ἀντὶ δὲ τοῦ τέττιγα, γέρανον ἔχει. Ἔλαβεν οὖν τὰ μὲν ἐν θέρει, τὰ δὲ ἐν χειμῶνι φαινόμενα. Χελιδὼν δὲ καὶ πελαργὸς ἐν θέρει εἰώθα‐ σι δείκνυσθαι, τρυγὼν δὲ καὶ γέρανος ἐν χειμῶνι. | |
| 40 | Ὃ τοίνυν βούλεται εἰπεῖν τοῦτό ἐστιν ὅτι τὰ μὲν ἄλογα τὴν ἑαυτῶν ὠφέλειαν μεταδιώκει, καὶ τοὺς ἐπιτηδείους τόπους ἄλλοτε ἀλλαχοῦ ἀμείβει. Τινὲς ὄρνιθά φασιν, τινὲς δὲ ἄστρον. Ὁ δὲ λαός μου οὐκ ἔγνω τὰ κρίμα τὰ Κυρίου. | |
| 45 | Τὸ δὲ ἐπωφελὲς ἑαυτῷ ὁ λαὸς οὐ μετεδίωξε. Τουτ‐ έστι τὴν ἐμὴν λατρείαν. Εἶτα μετ’ ὀλίγον· *Πῶς ἐρεῖτε, ὅτι Σοφοί ἐσμεν ἡμεῖς, καὶ νόμος Κυρίου ἐστὶ μεθ’ ἡμῶν; Τουτέστιν, Οὐ μόνον τῶν ἀλόγων ἑαυτοὺς ὑπερτί‐ | |
64.845(50) | θετε, ἀλλὰ καὶ πάντων τῶν ἐθνῶν, διὰ τὴν τοῦ νόμου παιδαγωγίαν. Οἵγε οὐδὲ πρὸς τὰ ἄλογα συγκρίνεσθαι δύνασθε. Ἔνθα γὰρ κενοδοξῆσαι ἔδει, καὶ σοφοὺς ὡμολό‐ γουν εἶναι ἑαυτοὺς, καὶ τοῦ Θεοῦ τὸν νόμον ἔχειν. | |
| 55 | Ὁρᾷς ὅτι οὐκ ἀρκεῖ ὁμολογία, ἀλλὰ τῆς δι’ ἔργων ἐπιδείξεως χρεία· καὶ σοφοὶ οἴκοθεν, καὶ σοφίαν τὴν ἀπὸ τοῦ νόμου ἔχοντες. Εἰς μάτην ἐγενήθη σχοῖνος, ψευδὴς γραμμα‐ | |
| τεῦσιν. | ||
64.848 | Εἰκῆ, φησὶ, κληρονομίαν ἔλαβον, καὶ προεδρίᾳ ἁπλῶς ἐτιμήθησαν· οὔτε ἑαυτοὺς, οὔτε τοὺς ἄλλους ἐσόφισαν· ὄνομα μόνον ἐστὶν ἡ διδασκαλία παρ’ αὐτοῖς. | |
| 5 | Διὰ τοῦτο εἰς μάτην ἐγενήθη σχοῖνος ψευδὴς Γραμματεῦσιν. Σχοῖνον μὲν πολλαχοῦ καλεῖ τῆς γῆς τὴν διαμέτρη‐ σιν, ἵνα τὴν γῆν, ἣν κατεκληρονόμησαν μηνύσῃ, ὡς ὅταν λέγῃ· Σχοινία ἐπέπεσόν μοι ἐν τοῖς κρατί‐ | |
| 10 | στοις μου. Βούλεται δὲ εἰπεῖν, ὅτι Εἰς μάταιον ὑμῖν ἐγένετο, καὶ ἡμῖν τοῖς διδάσκουσιν ἡ κληρονομία τῆς γῆς· τουτέστιν, Οὐδὲ ἀπὸ τοῦ ἀπολαύειν τῶν παρ’ ἐμοῦ καλῶν ἀμείνους γεγόνατε. Ὁ δὲ Ἑβραῖος οὕτω φησίν· Εἰς μάτην ὑμῖν ἐγένετο ἡ διδασκαλία | |
| 15 | τοῖς Γραμματεῦσι. Τουτέστιν, Οὐδὲν ὠφελήθητε ἑτέρους διδάσκοντες. Διὰ τοῦτο δώσω τὰς γυναῖκας αὐτῶν ἑτέροις. Ὃ πάντων κτῆμά ἐστι τιμιώτερον. Καὶ τοὺς ἀγροὺς αὐτῶν τοῖς κληρονόμοις. | |
| 20 | Κληρονόμους τοὺς πολεμίους καλεῖ. Καθάπερ οἱ κληρονομήσαντες ἀσφαλῶς κατέχουσι καὶ βεβαίως, οὕτως καὶ οὗτοι. Τί οὖν ἐκείνοις δίδως; δι’ εὐσέβειαν; Οὐδαμῶς, ἀλλὰ πρὸς τούτοις [ἴς. τὴν τούτων] κόλασιν καὶ τιμωρίαν· ἐπεὶ καὶ ἐπὶ τῶν παίδων τοῦτο ποιοῦ‐ | |
| 25 | μεν πολλάκις, ἐκείνους ἀτιμάσαντες, ἑτέρους ἐν τοῖς ἐκείνων τόποις δείκνυμεν· ἵνα μὴ τῇ στερήσει μόνον τῶν οἰκείων καλῶν, ἀλλὰ καὶ τῇ τῶν ἄλλων ἐπιμε‐ λείᾳ δάκνωνται καὶ λυπῶνται. *Καὶ ἰάσαντο τὸ σύντριμμα τῆς θυγατρὸς τοῦ | |
| 30 | λαοῦ μου ἐπ’ ἀτιμίᾳ, λέγοντες· Εἰρήνη, εἰρήνη, ποῦ δὲ εἴη; Τὸ, Ἐπ’ ἀτιμίᾳ, τοῦτό ἐστιν, Ἐπὶ ματαιότητι. Ἵνα εἴπῃ, ἐπ’ οὐδεμιᾷ ὠφελείᾳ, ἐπὶ βλάβῃ μὲν οὖν, καὶ ἱκανὴ ἀτιμία ἀπάγειν τοὺς πειθομένους. | |
| 35 | *Οὐκ ἔστι σταφυλὴ ἐν ταῖς ἀμπέλοις, καὶ οὐκ ἔστι σῦκα ἐν ταῖς συκαῖς, καὶ τὰ φύλλα κατεῤ‐ ῥύηκε, καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς, καὶ παρῆλθεν αὐτούς. Τὸ παρατεταγμένον τοῦ πολέμου ἔδειξεν. Ἀνω‐ τέρω γὰρ ἔφη· Ἡ φαρέτρα αὐτοῦ, ὡς τάφος | |
| 40 | ἀνεῳγμένος. Πάντες ἰσχυροὶ, καὶ κατέδονται τὸν θερισμὸν ὑμῶν, καὶ τοὺς ἄρτους ὑμῶν, τὸν καιρὸν τῆς ἐπιστασίας μηνύων. Τοῦτο τοίνυν βού‐ λεται εἰπεῖν, ὅτι Τοσοῦτος χρόνος παρῆλθεν, ὥστε καὶ τὴν τοῦ χειμῶνος ἐπιστῆναι ὥραν, καὶ οὐδὲν | |
| 45 | βέλτιον διετέθημεν. Τὸ γὰρ, Καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς, τουτέστι, Τοῖς ἐχθροῖς ὁ Θεὸς παρέσχε τὰ ἡμέτερα ἀγαθά· τὸ δὲ, Καὶ παρῆλθεν αὐτοὺς, τουτέστι, τῶν μὲν ἀπήλαυσαν, τὰ δὲ διέφθειραν. Τί ἐστι τοῦτο; ἤτοι τῶν πολεμίων λαβόντων· ἢ | |
64.848(50) | καὶ ἀφορίας γενομένης τάχα δὲ τῆς [ἴς. διὰ τῆς] τοῦ Θεοῦ πληγῆς. Ἐπειδὴ γὰρ συνεχῶς πολεμοῦντες ἐγύμνουν τὴν γῆν, ταῦτα συνέβαινεν· ἐγένετο δὲ ἵνα παιδεύωνται ἐν τοῖς καρποῖς. Καὶ ἐπότισεν ἡμᾶς ὕδωρ χολῆς. | |
| 55 | Ὁρᾷς ὅσον ἀγαθὸν ἡ θλῖψις; ὕδωρ δὲ χολῆς ποῖον ἂν γένοιτο; τὴν ἔκβασιν [videtur deesse verbum λέγει, ἢ σημαίνει aut simile] μαρτυρουμένην· ἃ ἔμελλον ἐρεῖν προλαβὼν ὁ προφήτης λέγει. | |
| *Ἐπὶ τί ἡμεῖς καθήμεθα; | ||
64.849 | Τουτέστιν, Οὐδὲν προσδοκῶμεν τῶν τῆς γῆς καρ‐ πῶν. Συνάχθητε, καὶ εἰσέλθωμεν εἰς τὰς πόλεις τὰς ὀχυρὰς, καὶ ἀποῤῥιφθῶμεν ἐκεῖ. | |
| 5 | Τουτέστιν, Λείπεται εἰς πόλιν γενομένους σώζε‐ σθαι, πάντων τῶν ἔξωθεν ὑπὸ τῶν πολεμίων ληφθέν‐ των. *Συνήχθημεν εἰς εἰρήνην, καὶ οὐκ ἦν ἀγαθά. Τουτέστι· Κατεφύγομεν εἰς πόλιν, ὡς ἐκεῖ μέλλον‐ | |
| 10 | τες ἐν εἰρήνῃ διάγειν, κἀκεῖ ἔνδεια κατέλαβεν. Εἰς καιρὸν ἰάσεως. Τουτέστιν, Ὥστε ἀπαλλαγῆναι τῶν πολεμίων. Καὶ ἰδοὺ σπουδή. Ἀντὶ τοῦ, Χείρων ἡ ἐντεῦθεν ταραχὴ, τῶν ἔξω‐ | |
| 15 | θεν· τούτοις μὲν γὰρ καὶ ἐνῆν· οἱ δὲ εἰς ἀμήχανον πολιορκίαν ἔπιπτον. Ἐκ Δὰν ἀκουσόμεθα φωνὴν ὀξύτητος ἵππων. Ἐν ταῖς τιμωρίαις ὁ Θεὸς ἀεὶ μείζονα τῆς κολά‐ σεως τὴν ὄψιν δείκνυσιν. Ἐκ προοιμίων αὐτὴν | |
| 20 | φοβερὰν εἶναι ποιεῖ, ἵνα τοῦτο γένηται διόρθωσις. Ἐπαίρει τοῖς λόγοις, ἐπαίρει τοῖς ἔργοις, καὶ τὰ προοίμια δείκνυσι χαλεπὰ, ἵνα φοβηθέντες, καὶ σω‐ φρονισθέντες, μηκέτι εἰς πεῖραν ἔλθωσι τῶν δεινῶν. *Ἀπὸ φωνῆς χρεμετισμοῦ ἱππασίας ἵππων | |
| 25 | αὐτοῦ, ἐσείσθη πᾶσα ἡ γῆ. Τουτέστι, ἐς φυγὴν ἐτράπη. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐξαποστέλλω εἰς ὑμᾶς ὄφεις. Ἀναμιμνήσκει τῶν ἐπὶ τῆς ἐρήμου συμβάντων αὐτοῖς· οὐ γὰρ δὴ, ὄφεις ἔμελλεν ἐπιπέμπειν, ἀλλὰ | |
| 30 | τοὺς Πέρσας οὕτω καλεῖ καὶ τοὺς Βαρβάρους. Καίτοι θηρίων ἔφοδον μηνύει, ὡς ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἢ τῶν πολεμίων τὸ πικρὸν παρέστησε διὰ τοῦ παρα‐ δείγματος· ὅτι δὲ τὸ παρατεταγμένον τῶν συμφορῶν διὰ τῶν ἄρτι λεχθέντων ἐμήνυσε, σαφῶς δηλοῖ· προϊὼν | |
| 35 | γάρ φησι· Οἷς οὐκ ἔστιν ἐπᾷσαι, καὶ δήξονται. Ὅθεν οὐκ ἔστιν εὑρεῖν τινα παραμυθίαν τῆς ἀῤῥωστίας· ῥᾴδιον γὰρ ἡμεροῦται θηρίον, ἢ θυμὸς βαρβαρικός. | |
| 40 | Ἰδοὺ κραυγὴ φωνῆς θυγατρὸς λαοῦ μου. Ὁ προφήτης ἀκούει πάλιν ὀδυρομένων αὐτῶν ἀπὸ τῆς αἰχμαλωσίας. Ἢ βασιλεὺς οὐκ ἔστιν ἐκεῖ; Μὴ ἀναρχία τίς ἐστι παρ’ αὐτοῖς; Πόθεν προ‐ | |
| 45 | εδόθησαν; καὶ τὸν Θεὸν εἶχον, καὶ τὸν βασιλέα τὸν στρατηγοῦντα τῆς πόλεως. Τί ἐστι, Βασιλεὺς οὐκ ἔστιν ἐκεῖ; Συνεχῶς τοῦτο δείκνυσι, τὸν Θεὸν ὑπὲρ βασιλέας εἶναι. Ἰδοὺ, φησὶ, πᾶσα ἀφῄρηται πρόφασις ὑμῖν· ἔδωκα καὶ βασιλέα. Τί | |
64.849(50) | γέγονεν, ὅτι τὰ ἔθνη ἐμιμήσασθε, καὶ ἐλέγετε· Καὶ ἐσόμεθα ὡς τὰ λοιπὰ ἔθνη ἔχοντες βασιλέα; Βασιλέα ἐλάβετε· τίνος ἕνεκεν οὐκ ἐμείνατε ἐπὶ | |
| τῶν οἰκείων νομίμων, ἀλλ’ ἠσεβήσατε; | ||
64.852 | Ἐπὶ συντρίμματι θυγατρὸς λαοῦ μου ἐσκοτί‐ σθην. Οὐ διὰ τὰς τιμωρίας μόνον ἐθρήνει ὁ προφήτης, ἀλλὰ διὰ τὸ ἀδιόρθωτον. Καὶ καλῶς ἀπορίαν εἶπεν. | |
| 5 | Ὅταν γὰρ ὁ κάμνων οὐ προσίεται τὰ φάρμακα, τί πλέον ἔσται λοιπόν; Οὐκ ἐπαύσατο ἰατρεύων ὁ ἰατρὸς, ἀλλ’ οὐδὲν ἐγένετο πλέον. *Μὴ ῥητίνη οὐκ ἔστιν ἐν Γαλαὰδ, ἢ ἰατρὸς οὐκ ἔστιν ἐκεῖ; | |
| 10 | Καὶ Γαλαὰδ πόλις ἦν τῶν ἱερέων, καὶ ἔστι. Τοῦτο σαφῶς [ἔστιν] ἰδεῖν ἐκ τῶν Παραλειπομένων· φησὶ γὰρ οὕτως· Τοῖς υἱοῖς Μεραρὴ τοῖς καταλελειμμέ‐ νοις ἀπὸ φυλῆς Ζαβουλῶν ἀφώρισαν τὴν Ῥεμὸν καὶ τὰ περιπόλεα αὐτῆς. Εἶτά φησι· Καὶ ἐκ τοῦ | |
| 15 | πέραν τοῦ ποταμοῦ Ἱεριχώ. Καὶ φήσας ἀπὸ τῆς φυλῆς Ῥουβὴ φανερὰς πόλεις, ἐπάγει· Καὶ ἀπὸ φυλῆς Γὰδ τὴν Ῥαμὼθ Γαλαάδ. Τοῦτο τοίνυν βούλεται εἰπεῖν, Μὴ οὐκ ἦσαν ἀρχιερεῖς οἱ παιδεύειν δυνάμενοι; ἢ λόγους ἐπωφελεῖς προσάγειν τῷ λαῷ | |
| 20 | δυνάμενοι; Ῥητίνη γὰρ οἱονεὶ τὸ φάρμακον τὸ ἐπὶ θεραπείᾳ διδόμενον λέγει. Ἰατρὸν δὲ τὸν ἱερέα αὐ‐ τὸν, καὶ διὰ τῆς νουθεσίας, καὶ τῆς πρὸς Θεὸν πρε‐ σβείας ἰᾶσθαι τὰ ἁμαρτήματα δυνάμενον, ἵνα εἴπῃ, ὅτι Τῶν μὲν παρὰ σοῦ ὀφειλόντων γενέσθαι ἔλειψεν οὐδέν· οἱ δὲ οὐδὲ ὑπὸ τῆς παραινέσεως ἀμείνους | |
| 25 | ἐγένοντο. ΚΕΦΑΛ. Θʹ. Τίς δώσει τῇ κεφαλῇ μου ὕδωρ; Οὐκ ἔχω, φησὶν, ἐν τῇ φύσει δακρύων πλῆθος ἀρκοῦν τῷ μεγέθει τῆς συμφορᾶς. Ἐπειδὴ γὰρ ἔθος | |
| 30 | ἦν τοῖς προαιρουμένοις πενθεῖν, καὶ κατακοιμί‐ ζειν τὸ πλέον τῆς ἀθυμίας [ἄλλ. συμφορᾶς] διὰ τῶν θρήνων, ἐβουλόμην καὶ αὐτὸς, φησὶ, πλέον τι τῆς φύσεως ἀναλαβεῖν, ὥστε ἀποκεῖσθαί μοι τὸ ὕδωρ, καὶ φέρεσθαι ἀνεμποδίστως· οὐδὲν γὰρ λοιπὸν ὄφε‐ | |
| 35 | λος ἦν τοῦ κλαίειν, φησίν. Τοὺς τετραυματισμένους θυγατρὸς λαοῦ μου. Τί λέγεις; τούτους κλαίειν δέον τοὺς τῇ κακίᾳ ἐνεχομένους; Ναὶ, φησὶν, τούτους ὀδύρομαι. Τίνος ἕνεκεν; ὅτι ἐπὶ τοιαύτῃ προφάσει. Οὐχ ὅτι τιμω‐ | |
| 40 | ροῦνται, ἀλλ’ ὅτι πᾶσα λοιπὸν ἀνῄρηται διόρθωσις. Ἢ ὑπὸ τῶν πολεμίων, ἢ καὶ τῆς ἁμαρτίας. Τίς δώσει μοι ἐν τῇ ἐρήμῳ σταθμὸν ἔσχα‐ τον, καὶ καταλείψω τὸν λαόν μου, καὶ ἀπελεύ‐ σομαι ἀπ’ αὐτῶν; | |
| 45 | Ὁ προφήτης, Εἴθε, φησὶν, εἶεν ἐν τῇ ἐρήμῳ οἰκῆσαι. Ὅτι πάντες μοιχῶνται. Σύνοδος ἀθετούντων. Τουτέστι, συμφωνίαν ἔσχον περὶ τὸ κακὸν, ὥστε μηδὲ δύνασθαι ἱκετεῦσαι τὸν Θεὸν ὑπὲρ τῶν ἡμαρτη‐ | |
64.852(50) | κότων. Τούτους καταλιμπάνεις καὶ ἀπέρχῃ; Ναὶ, φησίν. Εἰ μὲν ἦν τις ὁ προσέχων τοῖς λεγομένοις, εἰ καὶ ἦν εἷς, οὐκ ἂν ἀπεπήδησα· νῦν δὲ σύνοδος ἀθε‐ τούντων. | |
| 55 | Καὶ καταλείψω τὸν λαόν μου. | |
64.853 | Ὡς γὰρ εἷς ὑπάρχων τοῦ λαοῦ, λαὸν ἑαυτοῦ φησι τοὺς καθ’ αἷμά τε καὶ γένος οἰκείους. Πάντες μοιχῶνται. Μοιχείαν ἐνταῦθα, ποίαν φησίν; ἢ δηλονότι τὴν | |
| 5 | ἀπὸ τοῦ Θεοῦ; Μοιχεία γὰρ αὕτη χαλεπὴ καὶ πα‐ ράνομος, καὶ χαλεπωτέρα ἐκείνης, ὅσῳ καὶ ὁ ὑβρι‐ ζόμενος μείζων, καὶ αἱ συνθῆκαι ἐπιπλείοσι καὶ πίστεις γεγένηνται. Σύνοδος ἀθετούντων | |
| 10 | Ἀεὶ συμφωνούντων εἰς τὸ κακὸν, ὡς καὶ κατὰ Χριστοῦ Καὶ ἐνέτειναν τὴν γλῶσσαν αὐτῶν ὡς τόξον. Τὸ πολεμικὸν αὐτῶν φησι καὶ τὸ ἀμετάθετον. *Ψεῦδος, καὶ οὐ πίστις ἐνίσχυσεν ἐπὶ τῆς γῆς. | |
| 15 | Τουτέστιν, ὑποκρίσεώς εἰσι πεπληρωμένοι. Ἕκαστος ἀπὸ τοῦ πλησίον αὐτοῦ φυλάξασθε. Ὁρᾷς συντετελεσμένην κακίαν, ὅταν μηδὲ τοῖς πλησίον θαῤῥῶσιν, ὅταν διῳκισμένοι τύχωσιν; Τοῦτο τέλος τῆς τοῦ διαβόλου πονηρίας, διαστῆσαι | |
| 20 | τὰ μέλη, ὅταν μήτε ἀδελφὸς, μήτε φίλος, μήτε ἄλλος τις πιστεύηται. Καὶ ἐπ’ ἀδελφοῖς αὐτῶν μὴ πεποίθατε. Τουτέστιν· Ἐπὶ μηδενὶ πεποίθατε, ὅπερ ὁ Χρι‐ στός φησιν· Ὅταν πληθυνθῇ ἡ ἀνομία, ψυγήσε‐ | |
| 25 | ται ἡ ἀγάπη. Ἐνταῦθα οὐ φιλίας ἀναίρεσις, ἀλλὰ φιλίας ὑπόκρισις. Πᾶς ἀδελφὸς πτέρνῃ πτερνιεῖ ἕκαστος κατὰ τοῦ φίλου αὐτοῦ, ἀλήθειαν οὐ μὴ λαλήσωσι. Ὅταν πανταχοῦ ᾖ κακία, ὅταν μηδὲ μικρὸν τὸ | |
| 30 | ὑγιαῖνον μέρος ἀληθείας [ἄλλ. ἀλήθειαν] ἔχῃ. Ἠδίκησαν, καὶ οὐ διέλιπον. Ὁρᾷς; οὐχὶ φυσικὰ τὰ κακά. Ὅρα πῶς διαφόρως, ποτὲ μὲν τὰ εἰς τὸν πλησίον ἐγκαλεῖ· Ἠδίκησαν, καὶ οὐχὶ διέλιπον τοῦ ἐπιστρέψαι. Ποτὲ δὲ παν‐ | |
| 35 | ταχοῦ τοῦτο ἐγκαλεῖ, ὅτι ἀμετάβλητα αὐτῶν τὰ κακά. Μεμάθηκεν ἡ γλῶσσα αὐτῶν λαλεῖν ψευδῆ. Οὐδὲν γὰρ οὕτως κακίας εἶδος μισητὸν ὡς τοῦτο, ὅταν ἑτέρα μὲν ἡ ὄψις, ἑτέρα δὲ ἡ γλῶσσα ᾖ. | |
| 40 | Διὰ τοῦτο ... Ἰδοὺ ἐγὼ πυρώσω αὐτοὺς, καὶ δο‐ κιμῶ αὐτούς. Ἡ δοκιμὴ οὐκ ἀπειρίας ἐστίν· οἶδε γὰρ αὐτοὺς πονηροὺς ὄντας· ἀλλὰ Δοκιμῶ, Ποιῆσαι δοκίμους βούλομαι. Μὴ τοίνυν φεύγωμεν κόλασιν, ἀλλὰ φεύ‐ | |
| 45 | γωμεν ἁμαρτίαν· ἡ μὲν γὰρ ἀδοκίμους, ἡ δὲ δοκί‐ μους ποιεῖ. Βολὶς τιτρώσκουσα ἡ γλῶσσα αὐτῶν. Ὁ Ἑβραῖος, ἀναιροῦσα, ἔχει. Πῶς δύναται γλῶσσα τρῶσαί ποτε; Βέλους παν‐ | |
64.853(50) | τὸς χαλεπώτερον τιτρώσκει ἡ γλῶσσα· οὐ σώματι δίδωσι πληγὴν ἀλλ’ αὐτῆς καθικνεῖται τῆς ψυχῆς. Δόλια τὰ ῥήματα. Τοῦτο πάντες ἐγκαλοῦσι, τὸν δόλον, τὴν ὑπό‐ κρισιν. | |
| 55 | Μὴ ἐπὶ τούτοις οὐκ ἐπισκέψομαι; | |
64.856 | Κατ’ ἐρώτησιν προάγει τὸν λόγον, μονονουχὶ δι‐ καστὰς καθίζων αὐτοὺς τῶν γεγονότων. Ταῦτα πε‐ ριιδεῖν, φησὶ, δίκαιον; τοιούτοις φανεροῖς πράγμασι δεῖ μὴ ἀμύνασθαι; καὶ τίς ἂν εἴποι τοῦτο; | |
| 5 | Ἐπὶ τὰ ὄρη λάβετε κοπετόν. Ὅτι ἐξέλιπον. Οὐκέτι ἐπὶ τοὺς ἄνδρας, ἀλλ’ ἐπὶ τὰ ὄρη, ἃ τῆς εὐσεβείας [ἴς. ἀσεβείας] ὑπόθεσις ἦν, καὶ ἐπὶ τὰς τρίβους θρηνεῖτε, φησίν. Ὅρα πῶς πανταχόθεν ἐλεεινὸν τὸν λόγον ποιεῖ, ὅταν μὴ μόνον ἄνθρωποι | |
| 10 | ἀπολοῦνται, ἀλλὰ καὶ γῆ δι’ αὐτοὺς, καὶ ἔρημος, καὶ οἰκουμένη, καὶ οἱ λοιποὶ πάντες. Ὡς ἐκεῖ ἁλωσομένων τῶν φευγόντων, διὰ τὸ κατὰ τὸν φόβον τῶν πολεμίων ἐξελθεῖν τὴν πόλιν. Καὶ εἶπε Κύριος· Διὰ τὸ ἐγκαταλιπεῖν αὐτοὺς | |
| 15 | τὸν νόμον μου, ὃν ἔδωκα πρὸ προσώπου αὐτῶν. Οὐχ ἁπλῶς φησι, τοῦ προσώπου αὐτῶν, ἀλλ’ αὐ‐ τῶν παρόντων, μαρτυρούντων, ἐπαινούντων τὰ λε‐ γόμενα. Ἐπαναμιμνήσκει αὐτοὺς τῶν ἐν τῷ Σινᾷ [ἄλλ. Σιναίῳ] ὄρει θαυμάτων. | |
| 20 | Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος. Τάδε λέγει Κύριος. Οὐκ εἶπεν· Τάδε ποιεῖ· τάδε λέγει. Τέως ῥήματά ἐστι, καὶ ἐὰν ὑμεῖς βούλησθε, διὰ παντὸς ἔσται ῥήματα. Εἰ γὰρ δι’ αἰτίαν τινὰ λέγει, ἄνελε τὴν αἰτίαν. Εἰ μὲν γὰρ πάθος ἦν ὁ | |
| 25 | θυμὸς, εἰκότως ἐφοβοῦ· εἰ δὲ διὰ τοῦτο λέγει, ἄνελε τοῦτο, καὶ οὐκέτι ἐρεῖ. Ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ οὐκ ἔστιν ἀλλότριος, οὐκ ἔστιν ὠμὸς, οὐκ ἔστιν ἀπάνθρωπος. Ἀναμνήσθητι τοῦ χρόνου, πόθεν ἐκλή‐ θη Ἰσραήλ. | |
| 30 | Ἰδοὺ ψωμίζω αὐτοὺς ἀνάγκας, καὶ ποτιῶ αὐ‐ τοὺς ὕδωρ χολῆς. Κατάπικρον αὐτῶν τὸν βίον ἐργάσομαι· τὰ γὰρ σιτία τῆς ψυχῆς ἀθυμούσης μεταβάλλει τὴν φύσιν. Καθάπερ ὀφθαλμοὶ τὸ φῶς σκότος ὁρῶσιν, οὕτω καὶ | |
| 35 | ἡ γλῶσσα τῶν ἡδίστων ὡς πικροτάτων ἀπογεύεται, ὅταν τὸ κεφάλαιον ᾖ διεφθαρμένον. Οὐ τοῦτο οὖν φησιν, ὅτι τὴν φύσιν τοῦ ὕδατος μεταβάλλει, ἀλλὰ, Τοσαύτην, φησὶ, κατασκεδάσω τὴν ἀθυμίαν, ὡς καὶ τὰ στοιχεῖα μένοντα ἐπὶ τῆς οἰκείας φύσεως, ἕτερα | |
| 40 | αὐτοῖς εἶναι δόξειν. Καθάπερ γὰρ τοῖς νοσοῦσι, καὶ τὰ γλυκέα πικρὰ φαίνονται, οὕτω καὶ τοῖς ἀθυμοῦσι, καὶ τούτοις πολλῷ μᾶλλον, ἢ ἐκείνοις. Καὶ διασκορπιῶ αὐτοὺς ἐν τοῖς ἔθνεσιν εἰς οὓς, κ. τ. λ. | |
| 45 | Οὐ τὸ παντελῶς ἀφανισθῆναι λέγων, ἀλλὰ τοὺς μὲν ἐν τούτοις, τοὺς δὲ ἐν ἐκείνοις· ἔδει γὰρ τοὺς αἰχμαλωτισθέντας, μὴ τῇ αἰχμαλωσίᾳ μόνον, ἀλλὰ καὶ τῇ τῶν ἀναιρουμένων ἀπωλείᾳ γενέσθαι σωφρο‐ νεστέρους. | |
64.856(50) | Τάδε λέγει Κύριος· Καλέσατε τὰς θρηνούσας. Τί λέγεις; Θρηνητρίας κελεύει πανταχόθεν γυναῖ‐ κας καλεῖν, καὶ σοφὰς αὐτὰς λέγει; Τί δήποτε; Κατὰ τὴν ἔξωθεν αὐτῶν ὑπόνοιαν σοφὰς τὴν οἰκείαν ἐπιστήμην. Τὸν γὰρ εἰδότα τι, σοφὸν εἴωθε καλεῖν· | |
| 55 | ὡς ὅταν λέγῃ· Φαρμακοῦται φαρμακευομένη παρὰ | |
64.857 | σοφοῦ. Καί· Ποῦ εἰσιν οἱ σοφοὶ Τάνεως; τίνος οὖν ἕνεκεν παρακελεύεται τοῦτο ποιεῖν; ὥστε αὐτοὺς εἰς πίστιν ἀγαγεῖν καὶ διόρθωσιν· οὐχ ἵνα τοῦτο γένηται· οὐδὲ γὰρ βούλεται θρηνεῖν ἁπλῶς. Ἐν ἐκ‐ | |
| 5 | κλησίαις γὰρ Κυρίου μὴ κλαίετε δάκρυσι, φησὶν, ἀλλ’ ἀξιοπιστίας ἕνεκεν, καὶ τοῦ πληροφορηθῆναι ἑαυτοὺς ὑπὲρ τῶν ἐσομένων. *Καὶ διδάξατε τὰς θυγατέρας ὑμῶν οἶκτον, καὶ γυνὴ τὴν πλησίον αὐτῆς θρῆνον. | |
| 10 | Ἀνωτέρω φήσας· Καλέσατε τὰς θρηνούσας, καὶ ἐλθέτωσαν· ἐπήγαγε ταῦτα, οὕτω λέγων, ὅτι Μάτην, φησὶν, ἑτέρας καλεῖτε εἰς τὸ τὸν θρῆνον λέγειν, ἄμεινον ὑμᾶς αὐτοὺς ταῦτα μαθεῖν, ὡς οὐκ ἀρκούν‐ των ἐκείνων ἐπὶ τῷ πλήθει τῶν ἀναιρουμένων. | |
| 15 | Ὅτι ἀνέβη θάνατος διὰ τῶν θυρίδων ὑμῶν. Οὐκ ἐκ τῶν παρατάξεων, οὐδὲ ἐκ τῆς μάχης καὶ τοῦ πολέμου. Καὶ ἔσονται οἱ νεκροὶ τῶν ἀνθρώπων εἰς παράδειγμα ἐπὶ προσώπου τοῦ πεδίου. | |
| 20 | Οἱ νεκροὶ ἔσονται ἄταφοι· καὶ πάλιν καὶ τοῦτο μέ‐ γιστον ἐδόκει εἶναι μῦσος· οὐ γὰρ ὄντως τοῦ θάπτον‐ τος τοῦτο συνέβαινεν. Μὴ καυχάσθω ὁ σοφός. Ὅρα ποῦ τρέπει τὸν λόγον. Ἐπειδὴ εἰκὸς ἐξ | |
| 25 | ὑμῶν εἶναί τινας, φησὶν, ἰσχυροὺς, πλουσίους, σοφοὺς, οὐδὲν ὑμᾶς ὠφελήσει τοῦτο, φησίν. Ὅρα φιλοσοφίας διδάγματα μεγάλα καὶ θαυμαστὰ, ὅτι Οὐκ ἔστιν ἄξιον καυχήματος. Ἀπόντος γὰρ τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ, τὸ μὲν πενία, τὸ δὲ τιμωρία, τὸ δὲ ἀσθένεια | |
| 30 | δείκνυται. Ἐὰν γάρ τις, φησὶ, τέλειος ἐν υἱοῖς ἀν‐ θρώπων, ἡ δὲ παρὰ σοῦ σοφία ἀπῇ [ἄλλ. τῆς δὲ π. ς. σοφίας ἀπούσης] εἰς οὐδὲν λογισθήσεται. Συνιεῖν καὶ γινώσκειν. Τί ἐστι τὸ εἰδέναι τὸν Θεὸν, ἢ βίου ἐπιμελεῖσθαι | |
| 35 | θαυμαστοῦ; *Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, λέγει Κύριος, καὶ ἐπι‐ σκέψομαι ἐπὶ πάντας περιτετμημένους ἀκροβυ‐ στίαν αὐτῶν ἐπ’ Αἴγυπτον, καὶ ἐπὶ Ἰούδαν, καὶ ἐπὶ υἱοὺς Ἀμμών. | |
| 40 | Μέχρι μὲν οὖν τούτων πρὸς τοὺς ἐπὶ τῇ προ‐ φάσει τοῦ ναοῦ μὴ προσδοκῶντας αἰχμαλωσίαν ἔφη. Ἐπειδὴ δὲ τὴν περιτομὴν προεβάλλοντο σημεῖον τῆς πρὸς Θεὸν οἰκειώσεως, λέγει ὁ Θεὸς, ὅτι Καὶ ἐπὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη τὰ περιτετμημένα ἐπάξω τὴν τιμω‐ | |
| 45 | ρίαν. Οὐ γὰρ ἡ περιτομὴ τὴν πρὸς ἐμὲ οἰκείωσιν σημαίνει, ἀλλὰ τὸν τρόπον ζητῶ· εἶτα κἀκείνων χείρους ἀποφαίνων Ἰουδαίους, ἐπάγει· Ἐπ’ Αἴγυπτον, καὶ ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν. Ὅτι κἂν περιτομὴν ἔχωσιν, ἀπερίτμητοί εἰσι τῇ | |
64.857(50) | σαρκί· οὐ γὰρ δὴ κατὰ νόμον τοῦτο ποιοῦσιν· καὶ γὰρ λέγονται περιτέμνεσθαι καὶ Ἰδουμαῖοι, καὶ οἱ λοιποί. Ὅσῳ δὲ καρδία βελτίων, τοσούτῳ χεῖρον τὸ ἀπερίτμητον τοῦτο. Τινὲς δέ φασιν, ὅτι οἱ Αἰγύπτιοι περιετέμνοντο, καὶ τοῦτο Ἡρόδοτος ἱστορεῖ. Ἐμοὶ | |
| 55 | δοκεῖ τοὺς Σαῤῥακηνούς. Τί λέγεις; Ἀπερίτ‐ | |
| μητοί εἰσιν. Οὐκοῦν πολλῷ μᾶλλον ὑμεῖς τῇ καρ‐ | ||
64.860 | δίᾳ. Ἀλλὰ περιτέμνονται; Ὥσπερ οὖν ἐκείνους οὐ‐ δὲν ὠφέλησε τὸ πρᾶγμα, οὕτως οὐδὲ ὑμᾶς· ὑμεῖς ἐκείνων χείρους ἐστέ. Τὸ δὲ, καὶ ἐπὶ πάντα περικειρόμενον τὸ κατὰ | |
| 5 | πρόσωπον αὐτοῦ, περὶ τῶν Σαρακηνῶν λέγει, οἳ τὴν κόμην κατὰ τὸ ὄπισθεν μέρος ἐῶντες, μόνον ἀποκείρονται τὸ μέρος τὸ ἐπὶ τὸ μέτωπον, κοσμοῦν‐ τες τὴν τρίχαν, οἵ εἰσιν οἱ νῦν λεγόμενοι γεντίλιοι. Φήσας δὲ ἀπεριτμήτους αὐτοὺς εἶναι τὴν καρδίαν | |
| 10 | ὑπὲρ πάντα τὰ ἔθνη, δεικνὺς, ὡς οὐ λοιδορία ψιλὴ τὸ λεχθὲν, ἐπάγει· ΚΕΦΑΛ. Ιʹ. *Τάδε λέγει Κύριος· Κατὰ τὰς ὁδοὺς τῶν ἐθνῶν μὴ μανθάνετε, καὶ ἀπὸ τῶν σημείων τοῦ οὐρανοῦ | |
| 15 | μὴ φοβεῖσθε. Τουτέστι, Μὴ περὶ τὴν τῶν ἀστέρων κίνησιν ἀσχο‐ λεῖσθε, ψῆφον αὐτοὺς ἐπινοοῦντες, καὶ γνῶσιν τῶν μελλόντων. Τὸ δὲ, Ἀπὸ τῶν σημείων τοῦ οὐρανοῦ, οἱονεί· Μὴ ἀπὸ τῆς κινήσεως τῶν ἄστρων τόδε τι | |
| 20 | ὑπολάβητε ἔσεσθαι. Ὅτι τὰ νόμιμα τῶν ἐθνῶν μάταια. Μὴ γὰρ ἐπειδὴ τὰ ἔθνη σέβεσθε [ἴς. σέβεται], λέγω, Μὴ σέβεσθε; ἀλλ’ ἐπειδὴ μάταιά. ἐστι. Νόμιμα ἐνταῦθα τὴν θρησκείαν φησίν. | |
| 25 | Ἀργυρίῳ καὶ χρυσίῳ κεκαλλωπισμένα. Ἀλλὰ χρυσὸν ἔξωθεν περίκειται πάλιν ἡ γῇ, πάλιν ἀνθρωπίνη τέχνη. Ἐν σφύραις καὶ ἥλοις ἐστερέωσαν αὐτά. Ἀλλ’ ἕστηκεν· ἀλλὰ τοῦτο ἐλάττωμα· οὐ γὰρ οἴκο‐ | |
| 30 | θεν ἔχει τὴν στάσιν, ὅθεν οὐδὲ μεταβῆναι δύναται. Τί βούλονται οἱ ἧλοι; Τίς ἑαυτῷ κατασκευάζει Θεόν; Ὅταν ἴδῃς ἑστὼς, ἐννόησον τοὺς κατέχοντας ἥλους, οὓς ἂν ἀφέλῃς, ἐπὶ πρόσωπον πεσεῖται· ὅταν ἴδῃς λαμπρὸν τῷ χρυσῷ, ἐννόησον τοὺς χωνεύσαντας· | |
| 35 | ὅταν ἴδῃς περιβεβλημένον, ἐννόησον τὸ ξύλον τὸ γυμνὸν, ὡς οὐδὲν οἴκοθεν ἔχει, οὐδὲ φυσικὸν κάλλος· ὅταν ἴδῃς φερόμενον, ἐννόησον ὅτι ἀσθενείας ἐστί. *Ἀργύριον πρόσβλητον ἀπὸ Θαρσῆς ἥξει. Τουτέστιν, ἀπὸ θαλάσσης. Χρυσίον Μωφάθ· ἀπὸ | |
| 40 | τόπου. Μὴ φοβήθητε αὐτὰ, ὅτι οὐ μὴ κακοποιήσωσι. Τί οὖν; οὐ κακοποιοῦσιν, εἰπέ μοι, οὔτε ἀναιροῦ‐ σιν; Ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ συγχωροῦντος. Οὐδὲ γὰρ ὁ δή‐ μιος δύναταί τι, μὴ τοῦ δικαστοῦ συγχωροῦντος· | |
| 45 | τοῦτο δὲ οὐ δυνάμεώς ἐστιν. Θεοὶ οἳ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν οὐκ ἐποίη‐ σαν ἀπολέσθωσαν ἐκ τῆς γῆς. Ἄρα τοῦτο τεκμήριον, Κἂν εὑρεθῇ τις τὸν οὐρανὸν ποιήσας, οὗτος Θεὸς ἀληθὴς, καὶ τοιοῦτος, οἷον | |
64.860(50) | [ἄλλ. οἷος] καὶ ὁ προφήτης φησίν. Αἰσχυνέσθωσαν παῖδες αἱρετικῶν. Πάντα γὰρ δι’ αὐτοῦ ἐγένετο. Καὶ, Κατ’ ἀρχὰς σὺ, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί. Οὐ τοῦτο | |
| τεκμήριον, ἀλλὰ συγκατάβασις. Οὐ γὰρ δὴ τοῦτο | ||
64.861 | τοῦ Θεοῦ τὸ μέγα ἔργον, ἀλλὰ εἴτε ἄγγελοι, εἴτε ἀρχάγγελοι, εἴτε ἀρχαὶ, εἴτε δυνάμεις· τὸ δὲ πάντων μεῖζον, ὁ σταυρός. Θεὸς ὁ ποιήσας τὴν γῆν ἐν τῇ ἰσχύϊ αὐτοῦ. | |
| 5 | Δύο τίθησι, καὶ τὴν δημιουργίαν, καὶ τὴν ἁρμο‐ νίαν τὴν ἀρίστην. Ἐννόησον γὰρ οἷον ἦν τὸ παρ‐ αχθῆναι μὲν, καὶ οὐρανὸν, καὶ γῆν, κεῖσθαι δὲ ἁπλῶς· πόσῳ μᾶλλον, καὶ κρεῖττον, οὐρανὸν χαμαὶ ἐῤῥιμ‐ μένον ἀναστῆσαι, καὶ περιθεῖναι στέγην τῇ γῇ. | |
| 10 | Καὶ τῇ φρονήσει αὐτοῦ ἐξέτεινε τὸν οὐρανόν. Καθάπερ καλύβην κατασκευάζων, οὕτως ὤρθωσεν, οὐ κατὰ μικρὸν συντιθεὶς, ἀλλ’ ἀθρόα παραγαγὼν πάντα, ὥσπερ ἀπὸ ὅλων κύβων τεσσάρων τὸ πᾶν ποιῶν. | |
| 15 | Καὶ πλῆθος ὕδατος ἐν οὐρανῷ ἀστραπὰς εἰς ὑετὸν ἐποίησε καὶ ἐξήγαγε φῶς. Τὰς βροντὰς ἐνταῦθά φησι, καὶ τὸν ὑετὸν ἐξ αὐ‐ τῶν· καὶ τὸ θαυμαστὸν, ὕδωρ ἦχον ποιεῖ, φησί. Τὰ νέφη ποιεῖ τὰς βροντάς. Τίνος ἕνεκεν αἱ βρονταί; | |
| 20 | τοῦ καταπλῆξαι, καὶ σωφρονίσαι. Πῶς κατέχεται τὸ ὕδωρ, εἰπὲ, ἐν ἀέρι; Πῶς τὸ κατωφέρας, καὶ κα‐ τάῤῥυτον, ὥσπερ ἔκ τινος μηχανῆς, ἀνωμετέωρον γίγνεται; Πῶς οὐ ῥήγνυται τὰ νέφη προσαρασσόμενα ἀλλήλοις; Πῶς σῶμα χαῦνον οὕτω, φέρει τοσοῦτον | |
| 25 | ὄγκον, εἰπέ, μοι τὸ τῶν νεφῶν. Εἶδες τὸ θαυματο‐ ποιόν; Εἶδες τὸν ἀριστοτέχνην; Ἄνωθέν σοι τὴν γῆν ἄρδει, κτύπους πολλοὺς πρότερον ἀποτελῶν, ἵνα μηδὲν αὐτόματον εἶναι νομίζῃς. Καὶ ἀνήγαγε νεφέλας ἐξ ἐσχάτου τῆς γῆς. | |
| 30 | Τουτέστιν, ἀλλαχόθεν ἀλλαχοῦ φέρει ταῦτα· καὶ τοσοῦτον βαδίσαι ἐκεῖ εὔπορον μόνον, ὅπουπερ ἂν προστάττῃ. Ἀστραπὰς εἰς ὑετὸν ἐποίησεν. Καὶ μὴν καὶ ἀστραπῆς χωρὶς γένοιτ’ ἂν ὑετὸς, | |
| 35 | καὶ ἐν εὐδίᾳ ἀστραπή. Ἀλλ’ ὅταν ὁρῶμεν ἐν εὐδίᾳ, μακρὸν εἰκὸς εἶναι χειμῶνα, ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ πᾶσαν ἐπιτρέχει τὴν οἰκου‐ μένην· τὸ δὲ πῶς γίνεται οὐκ οἶδα. Ὅρα οὐχὶ με‐ ρικὰς τὰς εὐεργεσίας λέγει, ἀλλὰ τὰς καθολικὰς, | |
| 40 | ἐπειδὴ πρὸς τοὺς θεοὺς ὁ λόγος ἦν αὐτῷ. Ἐμωράνθη πᾶς ἄνθρωπος ἀπὸ γνώσεως, κατ‐ ῃσχύνθη, ὅτι ψευδῆ ἐχώνευσαν. Εἰ γὰρ καὶ σφόδρα ἐστὶ σοφὸς, ἀλλὰ μωρὰ ἐπ‐ εδείξατο ἐπὶ τοῖς γλυπτοῖς. | |
| 45 | Μάταιά ἐστιν ἔργα, ἐν καιρῷ ἐπισκοπῆς αὐτῶν ἀπολοῦνται. Ὅταν ἡ πόλις ἁλῷ, καὶ αὐτὰ τῆς τιμωρίας κοι‐ νωνήσουσιν. Οὐκ ἔστι τοιαύτη ἡ μερὶς Ἰακώβ. | |
64.861(50) | Τουτέστιν, οὐ χειροποίητον ἔχει Θεόν· ὅτι Ὁ πλά‐ σας τὰ πάντα, οὗτος κληρονομία αὐτοῦ. Ἐνταῦθα τὸ κληρονομία περιττῶς κεῖται. Ἑρμηνεύεται δὲ παρὰ τῷ Ἑλληνικῷ ἀσαφῶς· ὃ δὲ βούλεται εἰπεῖν, τοῦτό ἐστιν· Ἡ μερὶς Ἰακὼβ οὐκ ἔστιν οἵα ἡ τῶν ἐθνῶν. | |
| 55 | Ἵνα εἴπῃ, Οὐκ ἔχει Θεὸν χειροτονητόν. Ἀλλὰ τίνα; | |
| Τὸν πλάστην τῶν ἁπάντων, τουτέστι τὸν Δημιουρ‐ | ||
64.864 | γόν. Καὶ Ἰσραὴλ ῥάβδος κληρονομίας αὐτοῦ Αὐτὸς δὲ, φησὶν, ἔχει τὸν Ἰσραὴλ, ἀντὶ κληρονομίας, τουτέστιν, ἐξελέξατο αὐτόν. Τίς δὲ οὗτος; Κύριος τῶν δυνάμεων ὄνομα αὐτῷ. Τοῦτό ἐστιν, ὁ τῶν | |
| 5 | ἁπάντων Κύριος. Συνήγαγεν ἔξωθεν τὴν ὑπόστασιν αὐτοῦ κατ‐ οικοῦσαν. Αὐτὸς γὰρ αὐτοὺς συνεκρότησε διαλελυμένους, καὶ διεσπαρμένους· καὶ πάλιν διεσκόρπισε, καὶ | |
| 10 | πάλιν συνήγαγεν, δεικνὺς ὅτι καὶ ὁ πρότερον συν‐ άγων, αὐτός ἐστιν, ὁ ἰώμενος τοὺς συντετριμμένους τῇ καρδίᾳ, καὶ δεσμεύων τὰ συντρίμματα αὐτῶν. *Συνήγαγεν ἔξω τὴν ὑπόστασίν σου. Τουτέστι τὸν ἀλλότριον σε πλοῦτον ἐπικομίσασθαι | |
| 15 | πεποίηκεν· ἐσκύλευσε γὰρ Αἰγυπτίους. Κατοικοῦσα ἐν ἐκλεκτοῖς. Τουτέστι, καὶ ἐν τῇ καλλίστῃ γῇ κατοικίσαι πεποίηκε. Ἰδοὺ ἐγὼ σκελίζω, ὅπως εὑρεθῇ ἡ πλη‐ γή σου. | |
| 20 | Ἐπειδὴ γὰρ οὐχ ὡς ἀνθρώποις προσεῖχον αὐτοῖς, οὐδὲ παρὰ Θεοῦ οὗτοι ἐνόμιζον εἶναι τὰ ἀγαθά· ἀλλ’ ἔλεγον· Ἐν τῇ ἰσχύϊ ἡμῶν ἔχομεν κέρατα· ὁ δὲ Κύριος οὐ μὴ ἀγαθοποιήσῃ, οὐδ’ οὐ μὴ κακοποιήσῃ· διὰ τοῦτό φησιν, Ὅπως εὑρεθῇ ἡ πληγή σου. | |
| 25 | *Ἰδοὺ ἐγὼ σκληρυνῶ τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν. Τουτέστιν ἀσθενεῖς ἐργάσομαι. Οὐαὶ ἐπὶ συντρίμματί σου .... Ἀλγηρὰ ἡ πληγή σου. | |
| 30 | Δικαίως ὅταν ἀπὸ κακίας ᾖ, ὅταν παρὰ Θεοῦ, ὅταν κατὰ ὀργὴν, ὅταν κατὰ ἐπιβουλὴν ἀνθρώ‐ πων. Ὡς ἐκ τῆς πόλεως ποιεῖται τοὺς λόγους. Κἀγὼ εἶπα, οὕτως τοῦτο τραῦμά ἐστι. Τὰ γὰρ ἄλλα οὐκ | |
| 35 | ἦν τραύματα φορητὰ, ἀλλὰ δεινά. *Καὶ ἐγὼ εἶπον, Οὕτως τὸ τραῦμά μοί ἐστιν. Ὁ προφήτης λέγει, ὀδυρόμενος διὰ τὰ κακὰ τῶν Ἰουδαίων. Ἡ σκηνή σου ἐταλαιπώρησεν· ὤλετο, καὶ πᾶ‐ | |
| 40 | σαι αἱ δέῤῥεις μου. *Τουτέστιν, ἔπεσε· λέγει δὲ περὶ τῆς Ἱερου‐ σαλήμ. Τουτέστι, Τὰ τείχη οὐκ ἴσχυσάν με περιβα‐ λεῖν. | |
| 45 | Τουτέστι, κατεσφράγισαν [ἴς. κατεισέφρησαν.] μεγάλα τὰ δεινά. Οὐ γὰρ οὕτως προσεδόκησαν τὰ τῆς ἐφόδου. Οἶδα, Κύριε, ὅτι οὐχὶ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁδὸς αὐτοῦ. | |
64.864(50) | Περὶ τοῦ Βαβυλωνίου λέγει. ΚΕΦΑΛ. ΙΑʹ. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς τὸν Ἱερεμίαν παρὰ Κυρίου λέγων· Ἀκούσατε τοὺς λόγους τῆς δια‐ θήκης ταύτης. | |
| 55 | Δείξας μάταιον τὸν λόγον τῶν λεγόντων, ὡς οὐδὲ | |
64.865 | ἁμαρτάνοντας αὐτοὺς κολάσει Θεὸς, προνοῶν τοῦ ναοῦ· καὶ ὡς οὐδὲ ἐκ τῆς περιτομῆς ὄφελός τι ἕξουσιν ἁμαρτάνοντες εἰς Θεόν. Διὰ τοῦτο ἀπειλεῖ αὐτοῖς, ὡς Τὴν ἐσχάτην ὑφέξεσθε τιμωρίαν μὴ ἀκού‐ | |
| 5 | σαντες τῆς τοῦ προφήτου παραινέσεως. *Ἐπικατάρατος ἄνθρωπος, ὃς οὐκ ἀκούσει τὸν λόγον τῆς διαθήκης ταύτης, ἧς ἐνετειλά‐ μην τοῖς πατράσιν ὑμῶν, ἐν ἡμέρᾳ ᾗ ἀνήγαγον αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, ἐκ τῆς καμίνου τῆς | |
| 10 | σιδηρᾶς. Ὁ Ἑβραῖος, ἐκ τῆς καμίνου σιδήρου, λέγει. Ἵνα εἴπῃ, ὅτι Οἱ πατέρες ὑμῶν οὕτως κακοῖς δια‐ φόροις ἐνέπεσον, ὡς ὁ σίδηρος ἐν καμίνῳ μαλαττό‐ μενος καὶ τυπτόμενος. | |
| 15 | *Πῶς τῶν Αἰγυπτίων ἤκουσεν [ἴς. Πῶς ὑπὸ τῶν Αἰγυπτίων καὶ ταλαιπωρούμενοι καὶ ἀναιρούμενοι ἤκουον]; ἵνα δείξῃ ὅτι δυνατὸν ἀκούειν, ὅταν θέ‐ λωσι. Πηλὸς ἦν καὶ πλινθία, καὶ οὐδεὶς ἀντέλεγεν· ἄνεσις καὶ μάννα, καὶ ἐγόγγυζον. | |
| 20 | Ἀλλ’ οὐδὲν μέγα ἐδόκει εἶναι τοῖς παχυτέροις. Ὅπως στήσω τὸν ὅρκον μου, ὃν ὤμοσα τοῖς πατράσιν ὑμῶν τοῦ δοῦναι. Οὕτω καὶ ἐν τῇ Καινῇ ποιεῖ, ἐξείλετο ἡμᾶς δου‐ λείας χαλεπῆς, καὶ τυραννίδος ἀφορήτου καὶ δει‐ | |
| 25 | νῆς, οὐδὲ καλέσασιν αὐτὸν, οὐδὲ δεηθεῖσιν αὐτοῦ ἔδωκε νόμον. Καὶ πάλιν ὑπισχνεῖται δώσειν βασιλείαν οὐρανῶν. Ἀνάγνωθι τοὺς λόγους τούτους, κ. τ. λ. καὶ οὐκ ἐποίησαν. | |
| 30 | Ὅρα ἀνθρωπίνην συμπάθειαν, ἐλεηθῆναι μόνον βουλομένου αὐτοὺς, οὐχὶ τὸ δίκαιον σκοποῦντος, ἀλλὰ τὸ συγγενές. Ἑτέρως φείδεται πατὴρ, ἑτέρως ξένος. Πατὴρ πολλάκις κολάζει, καὶ οὐ κάμπτεται· ὁ δὲ ἀλλότριος ὁρῶν κάμπτεται. Ἆρα φιλοστοργότε‐ | |
| 35 | ρος οὗτος παρ’ ἡμῖν; Παρίημι πάντα ἐκεῖνα ἀπὸ τοῦ νῦν· ἔστω παρά‐ δειγμα μέγιστον αὐτοῖς τὰ πάτρια κακά. Εὑρέθη σύνδεσμος ἐν ἀνδράσιν Ἰούδα. Τὴν πλοκὴν τῶν κακῶν τὴν διὰ τὰ ἁμαρτήματα | |
| 40 | λέγει. Ἐπεστράφησαν ἐπὶ τὰς ἀδικίας τῶν πατέρων αὐτῶν τῶν προτέρων. Ποία συγγνώμη; Τί δύσκολον; Τί χαλεπόν; χα‐ λεπὸν τὸ ἁμαρτεῖν. Οὐχ ἑώρων παράδειγμα τοὺς | |
| 45 | προγόνους. Καὶ σὺ μὴ προσεύχου περὶ τοῦ λαοῦ τούτου. Ὅτι οὐκ εἰσακούσομαι. Εἶδες ἀπόφασιν; καὶ μὴν ἄνω εἶπες, ὅτι Οὐκ εἰσακούσομαί σου· καὶ πάλιν λέγεις· Ἀνάγνωθι | |
64.865(50) | τοὺς λόγους τούτους. Καὶ πάλιν δίδως πρόφασιν σω‐ τηρίας, λέγων· Ἐὰν διορθοῦντες διορθώσητε τὰς ὁδοὺς ὑμῶν καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα ὑμῶν. Τί ἡ ἠγαπημένη ἐν τῷ οἴκῳ μου ἐποίησε βδέ‐ λυγμα; | |
| 55 | Ποῖον ἔχει τὸ πρᾶγμα λόγον; Τίνα ἂν ἔχοι καιρὸν ἐνταῦθα τὸ λέγειν; Οὐχὶ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁδὸς αὐτοῦ; Ποίους πόνους οὐκ ἤνεγκε; τίνας ἱδρῶτας, ποίους | |
| ἀγῶνας [οὐχ] ὑπέμεινε; Ποῖος ὄλισθος; Ἐμὲ πα‐ | ||
64.868 | ροξύναι βούλεται. Διατί εἰς ἐμὲ ἐνύβρισεν ἡ πεφι‐ λημένη; εἰ γὰρ μὴ ἐφίλουν αὐτὴν τίνος ἕνεκεν ὕβρισεν; Τουτέστι, Διατί ἡ ὑπ’ ἐμοῦ τοσοῦτον ἀγαπηθεῖσα | |
| 5 | εἰς τὸν ναὸν τῆς ἐμῆς προσκυνήσεως τοῖς εἰδώλοις ἐλάτρευεν; Μὴ εὐχαὶ καὶ κρέα ἅγια ἀφαιροῦσιν ἀπὸ σοῦ τὴν κακίαν σου; Τουτέστι, Μὴ τὸ θύειν ἐμοὶ καθαίρει σου τὴν εἰδωλολατρείαν, λατρεύουσαν τοῖς εἰδώλοις; ἢ τούτους διαφεύξῃ; τουτέστι τῇ | |
| 10 | διὰ τῶν λόγων λατρείᾳ. Μὴ εὐχαὶ καὶ κρέα ἅγια ἀφελοῦσιν; Καὶ μὴν εἰς τοῦτο ἐδόθησαν, ἵνα ἀφέλωσι τὰς σω‐ ματικὰς τὰς ἀκουσίους, ἀλλ’ οὐχὶ τὰς τοιαύτας. *Ἐλαίαν ὡραίαν, εὔσκιον τῷ εἴδει ἐκάλεσε | |
| 15 | Κύριος τὸ ὄνομά σου εἰς φωνὴν περιτομῆς αὐτῆς. Ἐγὼ μὲν γὰρ ἀεὶ θάλλουσάν σε ἐποίησα, καθάπερ ἐλαίαν. Τὸ δὲ, Εἰς φωνὴν διατομῆς αὐτῆς, τουτ‐ έστι μὴ ἔχουσαν καρπὸν ἀπερίτμητον, ἵνα εἴπῃ ἀκά‐ θαρτον. Ἀλλὰ πανταχόθεν σε ἐκόσμησα, καὶ τοῖς | |
| 20 | νομίμοις, καὶ τῇ λατρείᾳ, καὶ τῇ τῶν ἱερέων ἐπιστα‐ σίᾳ, καὶ τῇ παρ’ ἐμαυτοῦ προνοίᾳ. Ἀνήφθη πῦρ ἐπ’ αὐτήν. Ἀλλ’ ἐπεσπάσω, φησὶ, τὴν τιμωρίαν. *Καὶ ἠχρειώθησαν οἱ κλάδοι αὐτῆς. Τουτέστιν ἄκαρπος ἔμεινε. Ταῦτα ἀκούων ὁ προ‐ | |
| 25 | φήτης εἰς πλείονα ἀθυμίαν καταπίπτων ἱκέτευε τὸν Θεὸν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ. Εἰρηκὼς οὖν ὑπεράνω, Καὶ σὺ μὴ προσεύχου ὑπὲρ τοῦ λαοῦ τούτου· καὶ ἐπαγαγὼν τούτων τὸν ἔλεγχον ἀπὸ τοῦ, Τί ἡ ἠγα‐ πημένη ἐν τῷ οἴκῳ μου ἐποίησε βδέλυγμα; καὶ | |
| 30 | τὰ ἑξῆς· ἐπειδὴ ἔτι ἐπέμενεν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ, βου‐ λόμενος ὁ Θεὸς δεῖξαι τοῦ πλήθους τὴν κακίαν, καὶ ὡς ἀμεταμέλητα πταίουσι, καὶ τὴν κατ’ αὐτοῦ βου‐ λὴν ἐμήνυσε τῷ προφήτῃ, καὶ ἀπιστοῦντι σαφῶς ἔδειξεν αὐτῶν τὴν κακίαν. | |
| 35 | Πείρᾳ [ἴς. τῇ ὥρᾳ ἢ τῇ ὀπώρᾳ], τὸν πλοῦτον παρ‐ έστησεν. Τὸ κάλλος ἀπὸ τοῦ δένδρου, τὸ διηνεκὲς τῆς ζωῆς, τὸ ἀειθαλές. Εἰς φωνὴν περιτομῆς αὐτῆς ἀνήφθη πῦρ ἐπ’ αὐτὴν, μεγάλη ἡ θλῖψις ἐπὶ σέ. | |
| 40 | Τουτέστιν, Οὐδὲ πρὸς βραχὺ δώσεις δίκην, ἀλλὰ τιμωρίαν μεγίστην διὰ τὰς ἁμαρτίας σου. Καὶ Κύριος ὁ καταφυτεύσας σε, ἐλάλησεν ἐπὶ σὲ κακὰ, ἀντὶ τῆς κακίας οἴκου Ἰσραήλ. Ἡ μεγίστη κακία, ὅταν ὁ τοιοῦτος κολάζῃ, ὁ τοσ‐ | |
| 45 | αύτην ἐπιδεικνύμενος πρόνοιαν, αὐτὸς ὁ τιμωρού‐ μενος ᾖ· οὐ γὰρ ἂν ἣν ἐφίλει ἀθρόον οὕτως ἔῤῥι‐ πτεν, εἰ μὴ πολλὴν ᾔδει κακίαν οὖσαν· ὁ μηδὲν κατ‐ ορθωκυῖαν οὕτω φιλήσας, καὶ ἐπιμελείας μετα‐ δοὺς τοσαύτης, οὕτως οὐκ ἂν ἀπέστη εὐθέως. Ὥστε | |
64.868(50) | εἰκότως μεγίστης τοῦτο κακίας τεκμήριον. *Κύριε, γνώρισόν μοι, καὶ γνώσομαι. Τότε εἶδον τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν. Τουτέστιν ἐλάνθανόν με πρὸ τοῦ σε γνωρίσαι μοι. Τίνα δὲ ἦν ταῦτα; | |
| 55 | Ὅτε εἰς ἐμὲ ἡμάρτανον, οὐχ ἑώρας· ὅτε τοιαῦτα | |
| ὕβριζον οὐκ εἶδες, ἀλλ’ ἔλεγες· Οὐχὶ τοῦ ἀνθρώπου | ||
64.869 | ἡ ὁδὸς αὐτοῦ. Διατί μὴ λέγεις καὶ νῦν· Οὐχὶ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁδὸς αὐτοῦ, ἀλλὰ τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν καλεῖς; Ἐγὼ δὲ ὡς ἀρνίον ἄκακον ἀγόμενον τοῦ θύεσθαι, | |
| 5 | οὐκ ἔγνων· ἐπ’ ἐμὲ ἐλογίσαντο λογισμὸν πο‐ νηρόν. Τινὲς ταῦτα εἰς τὸν Χριστὸν ἐκλαμβάνουσιν, ἀλλ’ ἡμεῖς τέως τῆς ἱστορίας ἐχώμεθα μηδὲν ἐγκαλοῦν‐ τες ἐκείνοις. Πανταχόθεν γὰρ ἡ Ἐκκλησία οἰκοδο‐ | |
| 10 | μείσθω. Δεύτερον ἤδη τῷ προφήτῃ εἶπε· Μὴ εὔχου ὑπὲρ αὐτῶν, καὶ οὐχ ἁπλῶς εἶπεν, ἀλλὰ καὶ τὰς αἰτίας προσέθηκε. Καί τοι εἰ καὶ ἁπλῶς ἦν εἰρηκὼς, ἔδει ἀκουσθῆναι· νῦν δὲ καὶ τὰς αἰτίας λέγει. Οὐχ ὁρᾷς τί αὐτοὶ ποιοῦσιν; ἐπεὶ οὖν διὰ τῶν λόγων | |
| 15 | οὐκ ἔπειθεν αὐτὸν, δι’ ἔργων ἔπεισε, καὶ τὴν εἰς αὐτὸν ὕβριν ἔδειξεν. Φιλοσοφεῖς σὺ, φησὶν, ἐν οἷς ὑβρίζομαι ἐγώ. Ὅρα ἐπιείκειαν, καὶ ταπεινότητα. Ἐπειδὴ γὰρ εἰκὸς ἦν ἐκείνους ταῖς εὐχαῖς ταῖς τού‐ του θαῤῥοῦντας γενέσθαι χείρους, οὗτος δὲ οὐκ ἠνεί‐ | |
| 20 | χετο μὴ εὔχεσθαι ὑπὲρ αὐτῶν· δεῖξαι αὐτῷ βουλό‐ μενος, ὅτι οὐκ ἔστι τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπότερος, ἀλλὰ οὐδὲ κατὰ μικρὸν ἐγγὺς, ὅρα τί ποιεῖ. Τοὺς δόλους αὐτῶν καὶ τὰς βουλὰς κατασκευάζει γενέσθαι φανερὰς, ἐκπομπεύων ταῦτα, καὶ τί ἔπραττον, καὶ | |
| 25 | τί ἔλεγον. Ἵνα μάθῃ ὅτι οὐκ ἀπορῶν αὐτῶν οὐκ ἀκούει, ἀλλ’ ἀναξίους ὄντας οὐκ ἐλεεῖ. Ἐγὼ δὲ ὡς ἀρνίον ἄκακον. Θαυμαστὴ ἡ ἀφέλεια τοῦ προφήτου. Οὐδὲν οὕτως ὁ Θεὸς προσίεται· ἄρα καὶ τὰ πρότερα ἐξ ἀφελοῦς | |
| 30 | πείρας ἔπαθεν. Δεῦτε, καὶ ἐμβάλωμεν ξύλον εἰς τὸν ἄρτον αὐτοῦ. Τί ἐστι ξύλον; Σταυρώσωμεν αὐτὸν, ὡς ἐπικατά‐ ρατον, μηδὲ κοινῷ τελευτήσει θανάτῳ, καὶ μετὰ | |
| 35 | ὁμονοίας ἡ κακία. *Ἐπ’ ἐμὲ ἐλογίσαντο λογισμὸν, λέγοντες· Δεῦτε, καὶ ἐμβάλωμεν ξύλον εἰς τὸν ἄρτον αὐτοῦ, καὶ ἐκτρίψωμεν αὐτὸν ἀπὸ γῆς ζώντων. Τουτέστι ῥίζαν θανάσιμον· τοῦτο γὰρ λέγει ξύλον. | |
| 40 | Κύριε, κρίνων δίκαια. Ἴδοιμι τὴν παρὰ σοῦ ἐκδίκησιν ἐξ αὐτῶν, ὅτι πρὸς σὲ ἀπεκάλυψα τὸ δικαίωμά μου. Τουτέστι δικαίαν εἴσπραξαι παρ’ αὐτῶν δίκην. Γνοὺς γὰρ αὐτῶν τὴν πονηρίαν, ἐπαύσατο τοῦ προσ‐ | |
| 45 | εύχεσθαι. Ὅρα παῤῥησίαν ἁπλῶς, καὶ εἰκῆ ταῦτα πάσχω· παρὰ σοῦ βούλομαι ἐκδίκησιν, ἂν θέλῃς, φησίν. Οὐκ ἂν δὲ γένοιτο παρὰ σοῦ, ὃ μὴ μετὰ τοῦ δικαίου γέ‐ νοιτο, ὡς ὅταν παρὰ τοῦ κριτοῦ ἡ ἀπαίτησις. Οὐχ | |
64.869(50) | ἁπλῶς εἶπεν κρίνων δίκαια, δοκιμάζων νεφρούς. Εἴ τι λάθρα κατ’ αὐτῶν τετόλμηται, εἴ τι κατὰ διά‐ νοιαν, σὺ οἶδας ὁ τὰ ἀπόῤῥητα πάντων εἰδώς. Πρὸς σὲ ἀπεκάλυψα τὸ δικαίωμά μου. | |
| Τουτέστι τὰ δίκαιά μού σοι εἶπον. Σὺ Κύριος ἐπ‐ | ||
64.872 | εξελθεῖν. Ὁρᾷς ὅτι οὐχ ἑαυτῷ ἐπιτρέπει, ἀλλὰ τῷ Θεῷ, ἤκουσάς μου τὰ δικαιώματα· ὡς θέλεις ποίησον. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τοὺς ἄνδρας | |
| 5 | Ἀναθὼθ, τοὺς ζητοῦντας τὴν ψυχήν μου, τοὺς λέγοντας, Οὐ μὴ προφητεύσεις ἐπὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου· εἰ δὲ μὴ, ἀποθάνῃ, κ. τ. λ. Ὁρᾷς ὅτι εἰς Θεὸν ἔτεινε τὸ πρᾶγμα. Ἐκώλυον λέγειν τὰ παρὰ Θεοῦ· τοῦτο καὶ Ἡσαΐας λέγει· | |
| 10 | Μὴ λέγετε ἡμῖν τὴν ὁδὸν Κυρίου, ἀλλὰ λέγετε ἡμῖν ἕτερα. Κἀκείνων πολλὴ ἡ κακία, ὅταν μὴ ἀν‐ έχωνται μηδὲ φωνῆς θεραπεῦσαι δυναμένης· καὶ ὅρα τὴν κακίαν. Αὐτοὶ οἱ πολῖται καλλωπίζεσθαι ὀφείλοντες ἐπὶ τῷ προφήτῃ, αὐτοὶ αὐτὸν ἐπιχειροῦ‐ | |
| 15 | σιν ἀνελεῖν. Ἔνθα ἐβλάστησε τὸ καλὸν, ἐκεῖ πλείων ἡ κακία. Ἴσως καὶ φθόνος ἦν πολύς. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπισκέψομαι ἐπ’ αὐτούς; καὶ οἱ υἱοὶ αὐτῶν, καὶ αἱ θυγατέρες, κ. τ. λ. Ἀλλ’ ὅρα, χαλεπωτέραν ἔδωκαν δίκην· διατί καὶ | |
| 20 | οἱ παῖδες; Τίνος ἕνεκεν; Ἴσως καὶ αὐτοὶ πονηροὶ ἦσαν, οὐδὲ τῷ παραδείγματι τῶν ἀνδρῶν ἐσωφρο‐ νίσθησαν. Ὁρᾷς πῶς ἀγανακτῶ ὑβριζομένου σου· οὕτω καὶ σὺ ὑβριζομένου μου. | |
| 25 | Ὅτι ἐπάξω κακὰ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν Ἀναθὼθ ἐν ἐνιαυτῷ ἐπισκέψεως αὐτῶν. Πάλιν εἰς ἀναβολὴν τὸν λόγον ἤγαγεν, ὅτε οὕτως ἐπείγει τὴν τιμωρίαν· πείθων αὐτὸν καὶ δεικνὺς πῶς ἐστιν ἀγαθός. Οὐχὶ νῦν ἐπάξω, φησὶν, ἀλλ’ ἐν | |
| 30 | ἐνιαυτῷ, ὥστε καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς καὶ προθεσμίαν μετανοίας. ΚΕΦ. ΙΒʹ. Δίκαιος εἶ, Κύριε. Κοινότερον μὲν καὶ αὐτὸς ταῦτα διαπορεῖ. Οὐ | |
| 35 | περὶ τὴν τοῦ πράγματος φύσιν ἰλιγγιᾷ, ἀλλὰ περὶ τὸν τρόπον, καὶ φησίν· Οἴδαμεν γὰρ ὅτι δίκαιος εἶ, πλὴν τὸν τρόπον τῆς δικαιοσύνης οὐχ εὑρίσκω. Ὥσπερ ἂν εἴ τις οἰκοδόμον, ἢ κατασκάπτοντα [ἴς. εἶτα κατας.] οἰκίαν βλέπων λέγοι· Οἴδαμεν ὅτι | |
| 40 | οἰκοδόμος εἶ, ἀλλ’ οὐχ ὁρῶ τὸν τρόπον τῆς οἰκοδο‐ μῆς [ἄλλ. οἰκοδομίας.] Διὰ γὰρ τοῦτό φησι, καὶ σοὶ ἐντυγχάνω. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Οὔτε σοῦ τις κατα‐ γνώσεται ὡς ἀδίκου, οὔτε ἐμοῦ τις καταγνώσεται, ὡς ἀλόγως ζητοῦντος. | |
| 45 | Ὅτι ἀπολογήσομαι πρὸς σέ. Τουτέστι γνούς σε δίκαιον, ἐξ ὧν ἐδίδαξάς με τὰ κεκριμένα. Ἀπολογοῦμαι ὑπὲρ οὗ σε ἱκέτευσα. Πλὴν κρίματα λαλήσω πρὸς σέ. Τὸ ἐναντίον, φησὶ, νῦν δικαιολογήσομαι πρὸς σὲ, | |
64.872(50) | ὦ Δεσπότα, ἐπισπεύδων τῶν πονηρῶν τὴν δίκην. Τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται; Ταῦτα πάντα περὶ τῶν ἐν ἁμαρτίαις ἔτι ἐνστρε‐ φομένων λέγει. Ἀλλὰ τότε μὲν ἐπὶ τούτοις ἀλύει, νῦν δὲ οὐκέτι. Τοῦτο γοῦν καὶ Δαυΐδ φησι· τοῦτο καὶ | |
| 55 | Ἰώβ· ἀλλ’ ὅρα πότε. Ὅταν αὐτῶν ἐθορυβήθη ἡ | |
| διάνοια. Ὥστε τὰ ἐκ τεθορυβημένης διανοίας, οὐ | ||
64.873 | δεῖ ὡς δόγματα ἔχειν. Καὶ γὰρ ἐκεῖνος ὅτε ὠνειδίζετο παρὰ τῶν φίλων· καὶ οὗτος ὅτε δεινὰ ἔπασχεν παρὰ τῶν εὐπαθούντων· καὶ Δαυῒδ, ὅτε ἐν πολλῇ ἀθυ‐ μίᾳ ἦν, φησίν· Ἐγὼ εἶπα ἐν τῇ ἐκστάσει μου, | |
| 5 | Ἀπέῤῥιμμαι ἀπὸ προσώπου τῶν ὀφθαλμῶν σου. Ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ ἐκστάσει μου εἶπα· Πᾶς ἄν‐ θρωπος ψεύστης. Καὶ πάλιν· Ἐγὼ εἶπα ἐν τῇ εὐθηνίᾳ μου, Οὐ μὴ σαλευθῶ εἰς τὸν αἰῶνα. Ὥστε [ἴς. ὡς πᾶς] τῶν πασχόντων οἱ λογισμοὶ | |
| 10 | αὐτῶν, οὐδὲ οὕτως [ἴς. οὐδὲ ὅλως] ἀνέχονται τῆς τιμωρίας τῶν ἐχθρῶν, ἀλλὰ καὶ κατεπείγουσιν αὐ‐ τήν. Καὶ πάλιν· Τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται; καὶ μὴν τοῖς δικαίοις τοῦτο ἐπηγγέλη· ὡς ὅταν λέγῃ ἀλλαχοῦ περὶ τοῦ δικαίου· Καὶ πάντα ὅσα ἂν ποιῇ | |
| 15 | κατευοδωθήσεται. Διατί ὁδὸς ἀσεβῶν· ἐνταῦθα τὴν αἰτίαν βούλεται μαθεῖν. Εὐθήνησαν πάντες οἱ ἀθετοῦντες· τὸ μεῖζον ἄπορον, ὅτι πάντες πάσχου‐ σιν αὐτὸ, καὶ οἱ Ἰουδαῖοι. Ἀλλ’ οὐχ οὕτως, ἀλλὰ μετὰ κακίας, ὡς ὅταν λέγωσι· Πᾶς ὁ ποιῶν τὸ πο‐ | |
| 20 | νηρὸν, καλὸν ἐνώπιον Κυρίου, καὶ ἐν αὐτοῖς εὐδό‐ κησεν. Εἶδες, ὅτι κἂν μὴ πάσχῃ δίκαιός τι πάθος ἰδὼν ἕτερον πάσχοντα, ὡς καὶ αὐτὸς πάσχων ἀθυ‐ μεῖ; τοῦτο ἠπόρουν. Τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦσαι; | |
| 25 | Περὶ τῶν παρανόμων τοῦ λαοῦ λέγει· γνοὺς γὰρ τὴν κατ’ αὐτοῦ συσκευὴν, κατεύχεται αὐτῶν, ἐπεί‐ γων τὴν κατ’ αὐτῶν τιμωρίαν. Ἐφύτευσας αὐτοὺς, καὶ ἐῤῥιζώθησαν. Ἀκούεις πάντων εὐθέως, καὶ τῶν εὐχῶν αὐτῶν, | |
| 30 | μάστιγα δὲ οὐκ ἐπάγεις. Ἐν πόνῳ γὰρ ἀνθρώπων οὐκ εἰσὶ, φησὶν ὁ Δαυΐδ, καὶ μετὰ ἀνθρώπων οὐ μαστιγωθήσονται. Ὁ δὲ Ἰὼβ ἑτέρως· Διατί ἀσε‐ βεῖς ζῶσι; πεπαλαίωνται δὲ ἐν πλούτῳ. Ἀλλ’ ἄξιον ἐντεῦθεν ζητῆσαι, τίνος ἕνεκεν ταῦτα ἐγίνετο. | |
| 35 | Τανῦν μὲν γὰρ εἰκότως, ἅτε τῆς ἀναστάσεως ὀφει‐ λούσης γενέσθαι δήλης [ἴς. δῆλον]. Τότε δὲ τίς ἦν παραμυθία, τῶν φαύλων εὐθυνουμένων; Καὶ πάντες τὰ αὐτὰ λέγουσιν; Τίνος ἕνεκεν ὁ μὲν φησὶν, Εἶδον τὸν ἀσεβῆ ὑπερυψούμενον· καὶ ἐπαιρόμενον, ὡς | |
| 40 | τὰς κέδρους τοῦ Λιβάνου, καὶ παρῆλθον, καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν μὲν οὗτος. Τοὐναντίον φησίν· Ἐφύτευσεν αὐτοὺς καὶ ἐῤῥιζώθησαν; καὶ ὁ Ἰώβ· Ἡ βοῦς αὐτῶν οὐκ ὠμοτόκησε. Πῶς παρῆλθες, καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν; Ἐγένετο καὶ ταῦτα· τὴν ἀθρόαν αὐτοῦ λέγει | |
| 45 | ἀναίρεσιν, ὅτι αὐτοὺς μάλιστα εὐκόλως ἀνεῖλεν ὁ Θεὸς, ἀλλ’ οὐ κατὰ μικρὸν, οἷον ἐπὶ τοῦ Ἀσσυρίου. Οὕτω ταχέως ἐστράφην, καὶ οὐχ εὗρον αὐτόν. Καὶ σὺ, Κύριε, γινώσκεις με, δεδοκίμακας τὴν καρδίαν μου. | |
64.873(50) | Ὅταν τις τῆς οἰκείας ἀρετῆς μάρτυρα τὸν Θεὸν φέρῃ, τούτου τί ἂν γένοιτο ἴσον; Ὥστε ἡ ἀπορία διπλῆ, καὶ ἑκατέρωθεν τοῦ εὐπραγεῖν ἐκείνους, καὶ τούτους ἐν δυσπραγίᾳ εἶναι· καί τοι καὶ εἰ ἐξ ἑνὸς μέρους ἦν, καὶ ὁ ἀγαθὸς διαπορεῖν [Aliquid deesse | |
| 55 | videtur. F. καὶ ὁ ἀγαθὸς ἐδυστύχει, διαπο.] ἔδει· | |
| νῦν δὲ ἐκ τοῦ ἐναντίου τί ἄν τις εἴποι; μᾶλλον δὲ | ||
64.876 | οὐκ ἀπορεῖν χρή. Οὐ γὰρ ἁπλῶς, οὐδὲ συντυχίᾳ τινὶ γίνεται· οὐ γὰρ ἂν οὕτως ἦν. Ἀλλ’ εἴπωμεν τίνος ἕνεκεν τὸ παλαιὸν οἱ ἀσεβεῖς εὐθήνουν· ἐμοὶ δοκεῖ, ἵνα μὴ ἀνάγκης [ἴς. ἵνα μή τις εἶποι ἀνάγ‐ | |
| 5 | κης] εἶναι τὴν ἀρετήν· ἢ ὥστε καὶ τοὺς ἁμαρτά‐ νοντας ἐπιγνῶναι τοῦ Θεοῦ τὴν δύναμιν, ὅτι Ἀνα‐ τέλλει τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς, καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους. Ἅγνισον αὐτοὺς εἰς ἡμέραν σφαγῆς. | |
| 10 | Ὁρᾷς, ὅτι τοῦτο ἐπεθύμει ὑφ’ ἓν ἀναιρεθῆναι ἅπαντας; Φονικὴ, φησὶν, ἡ προαίρεσις· μὴ γένοιτο. Ὅτε γὰρ ἤκουσε τοῦ Θεοῦ, ὅτε ἐκωλύθη εὔχεσθαι ὑπὲρ αὐτῶν, τότε αὐτὰ, φησὶν, ὁρᾷ, καὶ τὸν καιρὸν ἀναμένει. | |
| 15 | Ἕως πότε πενθήσει ἡ γῆ, καὶ πᾶς ὁ χόρτος τοῦ ἀγροῦ ξηρανθήσεται. Πολλὴ ἡ κακία, καὶ αὐτῆς ἥψατο τῆς γῆς. Ὁρᾷς, πόθεν λιμοί. Ἀπὸ κακίας τῶν κατοικούντων. | |
| 20 | Τίνος ἕνεκεν ἐκεῖνα καταρᾶται ἀεί; Διὰ τούτους γεγόνασιν, οὐκοῦν διὰ τούτους ἀναιρεθήσονται. Σοῦ οἱ πόδες τρέχουσι, καὶ ἐκλύουσί σε πῶς. Πολλὴ ἀσάφεια. Ἀκύλας, ἕτερός φησιν ἑρμηνευτής· Συνδραμεῖται, ἔδραμες καὶ ἐμόχθησέ σε. Ὃ λέγει | |
| 25 | τοιοῦτον ἐστιν· Εἶδε κατεπείγοντα αὐτὸν καὶ ἐπει‐ γόμενον, καὶ οὐκ ἀνεχόμενον οὐδὲ τῆς προθεσμίας. Ὅρα τοίνυν πῶς ἐπιπλήττει αὐτῷ. Οὐδὲν οὔπω πέ‐ πονθας, καὶ τοιαῦτα λαλεῖς; οὕτω θορυβῇ; τί οὖν ποιήσεις ἐν τοῖς μεγάλοις; εἰ μετὰ πεζοῦ δραμεῖν | |
| 30 | οὐκ ἠδυνήθης, πῶς μετὰ ἱππέων, φησί; Πῶς τοὺς μείζους οἴσεις; Ἢ πάλιν· Εἰ τοὺς οἰκείους οὐκ ἤνεγκας, πῶς τοὺς πολεμίους οἴσεις; ἐνταῦθα θλίβῃ; τί οὖν ποιήσεις ὅταν ἴδῃς τὰ δεινά; Ἢ πάλιν ἑτέ‐ ρως· Πρὸς ταύτην μου τὴν οἰκονομίαν ἰλιγγιᾷς; τί | |
| 35 | ἂν τὰς ἀποῤῥητοτέρας μάθῃς. Ὅτι καὶ οἱ ἀδελφοί σου ... Καὶ οὗτοι ἠθέτη‐ σάν σε. Πῶς οὖν οἱ ἀδελφοί σου ἐβόησαν ὀπίσω σου; Οὐκ εἰδότος σου, φησὶ, μεγάλα κατὰ σοῦ φθέγξονται· καὶ | |
| 40 | τὸ δεινὸν λαλήσουσι πρὸς σὲ κακά. Ὁρᾷς πῶς ῥυ‐ θμίζεται ὁ προφήτης, πῶς μανθάνει φιλοσοφίαν, δι’ ἔργων, διὰ λόγων εἰς ἀνδρίαν ἐναγόμενος; Πῶς παρασκευάσῃ ἐφ’ ἵπποις καὶ ἐν γῇ εἰ‐ ρήνης; | |
| 45 | Τινὲς ὡς πρὸς τὸν λαὸν εἰρημένα ταῦτα ἐξέλαβον, τουτέστιν· εἰ πρὸς τοὺς περιοίκους μαχόμενοι, οὐ μὴ ἐδυνήθητε πεζοῖς οὖσιν ἀντιστῆναι, τί ποιήσετε διωκόμενοι ὑπὸ ἱππέων; Οὐ ταύτην δὲ σώζεσθαι τὴν διάνοιαν νομίζω. Ἀλλ’ ἐπειδὴ τὴν κατ’ αὐτοῦ | |
64.876(50) | κακίαν ἐγνωκὼς ὁ προφήτης ἐπηράσατο αὐτοῖς, ἐπισπεύδων τὴν κατ’ αὐτῶν τιμωρίαν, φησὶ, σπεύ‐ δων αὐτοὺς ἀναιρεθῆναι. Γνοὺς τὴν κατ’ αὐτοῦ συ‐ σκευὴν, καὶ ταῦτα ἐν εἰρήνῃ ὢν, οὐχ ὑπὸ πολεμίων | |
| ἐλαυνόμενος. Τί ποιήσουσιν οὗτοι τῶν πολεμίων | ||
64.877 | ἐπιστάντων, ἡνίκα οὐδὲ φυγῆς ἔχουσι καιρὸν τά‐ χιστα τῶν ἵππων αὐτοὺς ἐπιφθανόντων; Σὺ πέποιθας, πῶς ποιήσεις ἐν φρυάγματι τοῦ Ἰορδάνου; | |
| 5 | Τουτέστι σὺ οἶδας, ὅτι οὐδὲν πείσῃ παρ’ αὐτοῦ. Τί ποιήσουσιν οὗτοι καθάπερ ποταμὸν κατ’ αὐτῶν ὁρῶντες φερόμενον τὸν πολέμιον; Πῶς οὖν ὡς ἀνήκεστα παρ’ αὐτῶν πεπονθὼς ἐπηράσω αὐτοῖς κακά; | |
| 10 | Τουτέστι καὶ ταῦτα αὐτοῖς, ἀντὶ τοῦ, τὰ κακὰ, ἐπεύχῃ, συσκευὴν ἀκούσας κατὰ σοῦ. Ἀδελφοὺς γὰρ καὶ οἰκείους τοῦ πατρὸς τοὺς ὁμογενεῖς λέγει, τουτέστι τοὺς Ἰσραηλίτας. Ἐπισυνήχθησάν σοι, μὴ πιστεύσῃς αὐτοῖς, ὅτι | |
| 15 | λαλοῦσι πρὸς σὲ καλά. Ταῦτά φησιν· Οὐ τῆς σῆς ἀσφαλείας μὴ προ‐ νοῶ· βούλομαι γάρ σε μηδὲν πιστεῦσαι αὐτοῖς· ἀλλὰ θέλων ἐκείνους δι’ ἀνεξικακίας μεταβαλεῖν ἐπὶ τὸ κρεῖττον. | |
| 20 | Ἐκ τῶν ὀπίσω σου ἐπισυνήχθησαν· μὴ πιστεύ‐ σῃς ἐν αὐτοῖς. Πολλοὶ ὡς εἰκὸς ἐκ τῶν δώδεκα φυλῶν ἁλουσῶν ἤδη συνεστρατεύοντο τοῖς πολεμίοις. Μὴ οὖν πιστεύ‐ σῃς αὐτοῖς, ὅταν λαλήσωσι πρὸς σὲ καλά. Οἷος ἦν ὁ | |
| 25 | Ῥαμψάκης, τῇ Ἑβραΐδι κεχρημένος φωνῇ, καὶ κατὰ τοῦ Θεοῦ βλασφημῶν, καὶ συμβουλεύων αὐτοῖς ὡς φειδόμενος. Ἐγκαταλέλοιπα τὸν οἶκόν μου, ἀφῆκα τὴν κληρονομίαν μου. | |
| 30 | Ἴσθι μέν τοι, ὡς ἅλωσιν αὐτῶν παντελῆ κατ‐ εψηφισάμην διὰ τὸ τοῦ τρόπου μοχθηρόν. Ἔδωκα τὴν ἠγαπημένην ψυχήν μου εἰς χεῖ‐ ρας. Τί λέγεις; Καὶ οὐδὲν ἡ ἀγάπη; οὐδὲν ἡ φιλία; | |
| 35 | καὶ μὴν οὐκ ἔδωκεν, ἀλλὰ λέγει δεδωκέναι, ἵνα μὴ δῶ, εἴ τις ἔχει νοῦν, εἴ τις προσέχει· οὐχ οὕτω τῆς τιμωρίας ὁ φόβος ἱκανὸς ἦν αὐτοῖς [ἴς. αὐτοὺς] ἀνακτήσασθαι, ὡς τὰ ῥήματα τῆς τοῦ Θεοῦ σοφίας σύμβολα. Τὸν οἶκόν μου, τὴν κληρονομίαν μου, | |
| 40 | τὴν ἠγαπημένην ψυχήν μου, καὶ παρὰ τὸν καιρὸν τῶν τιμωριῶν, ἀναμιμνήσκει τῶν προτέρων αὐτοὺς τούτους βουλόμενος ἐπικάμψαι. Λέγει τὰ πρότερα, ἵνα μᾶλλον αὐτοὺς δάκῃ· πολλὴ βία τῶν ἀπελασάντων αὐτόν. Καὶ οὐκ εἶπε· Τί ἀπ‐ | |
| 45 | ελαύνετε; Ἀλλ’ ὃ χεῖρον ἦν καὶ χαλεπώτερον, τοιαῦτα πράττουσιν, ὡς ἐμὲ αὐτὸν ἐγκαταλιπεῖν. Ἀφῆκα τὴν κληρονομίαν μου. Ὥσπερ ἄνθρωπος, εἰ μέλλει προσιέναι κληρονομίᾳ πολλὰ πράγματα ἐχούσῃ αἱ‐ ρεῖται καταλιπεῖν, οὕτω καὶ ὁ Θεός. Ἴσως ἐνταῦθα | |
64.877(50) | τὴν ἐπιθυμίαν φησίν. Ἐγενήθη ἡ κληρονομία μου ἐμοὶ ὡς λέων ἐν δρυμῷ. Οὕτως ἐβόησε κατ’ ἐμοῦ, φησί· Τίς ἂν ἐθελήσειε τοιαῦτα κληρονομεῖν; ὡς ἐν δρυμῷ, πολλὴν λέγει | |
| 55 | τὴν θηριωδίαν. Ἔδωκεν ἐπ’ ἐμὲ τὴν φωνὴν αὐτῆς, διὰ τοῦτο | |
| ἐμίσησα αὐτήν. | ||
64.880 | Ὁρᾷς παρ’ ἡμῶν τὰς ἀρχὰς τῆς κακίας καὶ τῆς ἀπεχθείας; Μὴ οὐ σπήλαιον ὑαίνης ἡ κληρονομία μου ἐμοί; | |
| 5 | Τινὲς μὲν οὕτως ἡρμήνευσαν. Ἐπειδὴ, φασὶ, τὸ τῆς ὑαίνης ζῶον ἀκάθαρτον, τοῦτο εἰπεῖν ἠβουλήθη, ὅτι Ἀκαθαρσίας τὸν οἶκον μου ἐπληρώσατε. Ὁ δὲ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει· Ὡς ὄρνεον ποικίλον τοῖς πτεροῖς ἐγένετο ἡ κληρονομία μου ἐμοὶ, τουτέστι, | |
| 10 | Ποικίλην τὴν ἀσέβειαν ἐπιδειξαμένη εἰσέρχεται εἰς τὸν ναόν. Τὴν ἀκαθαρσίαν λέγει τὸ θηριῶδες, καὶ ἐμοὶ τῷ κληρονομοῦντι. Ἔστω ἀνθρώποις, πῶς καὶ ἐμοί; Μὴ τοιαῦτά τις κληρονομεῖ; καὶ τὰ ἔξωθεν λέγει κακὰ, | |
| 15 | ὅτι κύκλῳ καταδύσεις εἶχον πολλὰς, οὐδὲ ἁπλῶς ἀν‐ θρώπων σπήλαιον, ἀλλὰ θηρίων ἀκαθάρτων, καὶ χα‐ λεπωτέρων θηρίων, ἐν σκότει διαπορευομένων. Βαδίσατε, συναγάγετε πάντα τὰ θηρία. Τίνος ἕνεκεν οὐκ αὐτὸς πορθεῖς, ἀλλ’ ἑτέροις δί‐ | |
| 20 | δως, τουτέστι τὰ θηρία καλεῖς; ἵνα μάθῃς ὅτι καὶ τὰ ἔθνη τὰ ἄλλα, ὅταν βούληται, καλεῖ, ὅτι πάντες ὑπ’ αὐτόν εἰσι τεταγμένοι· ἄλλως τε [ἴς. ἄλλως δὲ ὥστε] καὶ τὴν τιμωρίαν γενέσθαι χαλεπωτέραν, καὶ θαύ‐ ματα ἐργάσασθαι πολλά· κἀκείνους μάρτυρας γενέ‐ | |
| 25 | σθαι τῶν συμβαινόντων αὐτοῖς. Ποιμένες πολλοὶ διέφθειραν τὸν ἀμπελῶνα μου. Ὅρα πῶς μιμεῖται ἄνθρωπον, καὶ βουλόμενον κο‐ λάσαι, καὶ ἀλγοῦντα ἐπὶ τῇ κολάσει, καὶ ζητοῦντα | |
| 30 | μικρὰν γοῦν ἀπολογίαν ποθὲν εὑρεῖν τοῖς μέλλουσι τιμωρεῖσθαι. Ποιμένες πολλοί. Τίνος ἕνεκεν προει‐ δὼς ταῦτα οὐκ ἀνεῖλες αὐτούς; τίνος ἕνεκεν ποιμέ‐ νας τοιούτους ἐπέστησας; Ἀλλ’ εἶπον μὴ προσέχειν αὐτοῖς, ἀλλὰ τῷ νόμῳ μου. Τίνος γὰρ ἕνεκεν οὐ θαυ‐ | |
| 35 | μαστοὺς διδασκάλους ἐπέστησας, καὶ τὸ ποίμνιον οὐκ ἐφθάρη; Ἵνα μάθωσι, καὶ πονηρῶν ὄντων ἀν‐ θρώπων, μὴ προσέχειν αὐτοῖς. Ποία γὰρ αὐτοῖς χά‐ ρις; Μὴ γὰρ οὐκ ἦν νόμος; Μὴ γὰρ οὐκ ἦσαν προ‐ φῆται; μὴ γὰρ ἐγκατέλιπον ἐρήμους; Οὐκ ἠβουλήθην | |
| 40 | ἀνάγκῃ καλοὺς εἶναι. Καὶ μετ’ ὀλίγα· «Ἐμόλυναν τὴν μερίδα μου.» Πανταχοῦ τοὺς ποιμένας αἰτιᾶται, καὶ τοὺς ἄρχοντας, οὐχὶ τοὺς λοιποὺς ἀπαλλάττει. Πῶς γάρ; Μὴ γὰρ ἄλογα πρόβατά εἰσι; Μὴ γὰρ οὐκ ἠδύνατο ὑψῶσαι αὐτούς [ἴς. μὴ γὰρ οὐκ ἠδύ‐ | |
| 45 | ναντο βελτιῶσαι ἑαυτούς]; Μὴ γὰρ οὐχὶ Ἱερεμίας τότε ἦν; Δι’ ἐμὲ ἀφανισμῷ ἠφανίσθη πᾶσα ἡ γῆ. Τί ἐστι, δι’ ἐμέ; Δι’ ἐμὲ τὸν προφήτην. Εἰ γὰρ μὴ ἦλθον καὶ ἐλάλησα αὐτοῖς, ἁμαρτίαν οὐκ εἶχον. | |
64.880(50) | Ἐπὶ πᾶσαν διεκβολὴν τῆς ἐρήμου. Τουτέστι, διὰ τὴν εἰς ἐμὲ ἀσέβειαν. Ἐπειδὴ | |
| ἀκούοντες τὰς συμφορὰς οὐ μετεβάλοντο. | ||
64.881 | Τὴν αἰχμαλωσίαν ἐνταῦθα, καὶ τὸν πόλεμον λέγει. Ὅρα τίνας οὐκ ἂν ἐποίησε βελτίους ἡ τοσαύτη ἀπειλή. Σπείρατε πυροὺς, καὶ ἀκάνθας ἐθερίσατε. | |
| 5 | Ἐπειδὴ γὰρ κἀγὼ ἐφύτευσα ἄμπελον, καὶ ἐποίησε πικρίαν, καὶ σπέρμα καλὸν ἔσπειρα, καὶ ἐποίησε τοὐναντίον. Εἰκότως καὶ ὑμεῖς, ἵνα μάθητε πόση ζημία γεωργῷ, πόση ἀθυμία, ὅταν ἕτερ’ ἀνθ’ ἑτέρων φέρητε. Χεῖρον τοῦτο τοῦ λιμοῦ. | |
| 10 | Οἱ κλῆροι αὐτῶν οὐκ ὠφελήσουσιν αὐτούς. Τινὲς μὲν καὶ εἰς τούτους φασὶ τοὺς κλήρους τῆς Ἐκκλησίας εἰρῆσθαι· τοῦτο καὶ πείθομαι. Τί γὰρ ἡμᾶς ὠφελοῦσιν, εἰπέ μοι, τοὺς ἀναξίως βαδίζοντας; οὐχὶ δὲ καὶ κρῖμα πλέον ἔσται; Τί δὲ ὅλως κλῆρός | |
| 15 | ἐστι, καὶ πόθεν τὸ ὄνομα μάθωμεν. Ἴσως γάρ τινα καρπούμεθα, καὶ ἀπὸ τοῦ ὀνόματος ὠφέλειαν· ἄλλως δὲ καὶ πολλῆς αἰσχύνης ἀγνοεῖν τοῦτο ὃ καλούμεθα· οὐ γὰρ δὴ κλήρῳ τινὶ ἐκληρώθημεν. Κλῆρος γὰρ πρᾶγμά ἐστιν ἄλογον. Πόθεν οὖν κλῆρος ὠνόμασται, | |
| 20 | καὶ οὐ παρ’ ἡμῖν μόνον; Ἴσως γάρ τις ἐνόμισε τῶν νεωτέρων εἶναι τὸ ὄνομα· ἀλλὰ καὶ ἐν ἀρχῇ λαχεῖν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης, καὶ ἀποστολῆς ἐμοὶ δοκεῖ, καὶ ἀπ’ ἐκείνου εἰρῆσθαι τοῦ κληρωθῆναι τὸν πρῶτον. Ἢ καθάπερ ἐπὶ τῶν Ὀλυμπιακῶν ἀγώ‐ | |
| 25 | νων, κληροῦταί τις, ὁ μὲν τοῦτον λαβεῖν τὸν ἀντα‐ γωνιστὴν, ὁ δὲ ἐκεῖνον· οὕτω καὶ ἐνταῦθα· ἀλλὰ τῷ λόγῳ τούτῳ καὶ τὸν κανονικὸν, ἢ ἐκκλησιαστικὸν κλῆρον δεῖ καλεῖσθαι. Ἑκάστῳ γὰρ, φησὶν, ὡς ἐμέρι‐ σεν ὁ Θεός· ἕκαστον ὡς κεκλήρωκεν ὁ Κύριος, οὕτω | |
| 30 | περιπατείτω. Καὶ γὰρ καὶ οὕτως ἐκληρώθη. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Πόθεν οὖν ἐπιτέθειται τὸ ὄνομα; οὐ γὰρ ἁπλῶς εἶπεν, ὅτι τὸν κλῆρον τῆς διακονίας. Ἐπειδὴ γὰρ τὰ κληρούμενα οὐκ ἐξ οἰκείας γίνεται προαιρέσεως, ἀλλ’ ἑτέρας τινὸς ἐξουσίας ἤρτηται, | |
| 35 | δεῖ τὸν κληρωθέντα, τὸν τόπον ἔχειν ὃν ἐκληρώθη, καὶ μήτε κατασκευάζειν ἑαυτῷ· οὐ γὰρ ἂν εἴη κλῆ‐ ρος τοῦτο· μήτε φεύγειν δοθέντα· εἰ γὰρ τὰ τοῦ κλή‐ ρου κύρια, πολλῷ μᾶλλον τὰ τοῦ Θεοῦ, ὅταν ὁ Θεὸς κληρώσῃ. Ἀλλ’ ἐκεῖνος μὲν ἄλογος ὁ κλῆρος, οὗτος | |
| 40 | δὲ οὐχὶ δεῖ καὶ τὸν ποιοῦντα ἀπροσπαθῶς ποιεῖν· τοῦτο γὰρ κλῆρος. Μὴ ὃν βούλεται αὐτὸς, ἀλλ’ ὃν ἡ χάρις δίδωσιν. Ἕως μὲν οὖν Πνεύματος ἄμοιροι οἱ ἀπόστολοι ἦσαν, κλήρῳ τὰ πράγματα ἐπέτρεπον· ὕστερον δὲ καὶ τῷ πλήθει, καὶ τῇ οἰκείᾳ χάριτι. Ὁ | |
| 45 | κλῆρος πρᾶγμα ἄλυπον, οὐκ ἀφίησιν οὐδὲ ἐκείνους ἀλγεῖν ὡς ἀδικουμένους. Ὁ κλῆρος συγγένειαν οὐκ εἶδεν, οὐδὲ χάριν, οὐδὲ ἀπέχθειαν. Ἐπειδὴ γὰρ πολ‐ λῶν ὄντων πάντας κληροῦσθαι οὐκ ἔνι, εἰκότως καὶ ἐκ πολλῶν ὀλίγους ἐπιλεγόμεθα. | |
64.881(50) | Αἰσχύνθητε ἀπὸ καυχήσεως ὑμῶν. Ἐναντίον τοῦ Θεοῦ αἰσχυνθῶμεν, μὴ ἐναντίον ἀνθρώπων. Τί ἐστιν, ἀπὸ καυχήσεως ὑμῶν; Ἢ Ἐφ’ οἷς καυχᾶσθε, αἰσχύνεσθε· καυχῶνται γὰρ οἱ ἄν‐ θρωποι πολλάκις ἐφ’ οἷς καταδύεσθαι χρή· ἢ ὅτι | |
| 55 | Τὴν καύχησιν ὑμῶν ἀναμνησθέντες, αἰσχύνθητε. | |
64.884 | Τίνες ἦτέ ποτε, καὶ τίνες νῦν; Ἀπὸ ὀνειδισμοῦ, ἀπὸ ὀνειδιζόντων ὑμᾶς· μὴ ἀπὸ τοῦ ὀνειδισμοῦ τοῦ Θεοῦ. Μεγίστη γὰρ θεραπεία εἰδέναι αἰσχύνεσθαι, καὶ ἐρυ‐ θριᾷν οὐ μικρὰ σωτηρίας πρόφασις. Κἂν ἀνέλῃς | |
| 5 | τὴν αἰσχύνην, πᾶσαν ἐλπίδα σωτηρίας ἀνεῖλες. Οἶδα πολλάκις ἰσχῦσαι τοσοῦτον, ὅσον οὖν ἴσχυσε τιμωρία. Οὐχ ἁπλῶς ἐνέθηκεν ἡμῖν τῇ φύσει ταύτην ὁ Θεός· ἀλλ’ ἵνα ἡμᾶς ἀεὶ διεγείρῃ, ἐνέθηκεν, οὐχ ὥστε τοὺς ἀνθρώπους αἰσχύνεσθαι, ἀλλὰ καὶ τὸ συνειδός. Πολ‐ | |
| 10 | λάκις οὐδὲ τιμωρίας οὔσης ἐπὶ ἁμαρτήματι αἰσχύνη μόνον, καὶ κατάγνωσις ἀνέστειλεν. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος περὶ πάντων τῶν γει‐ τόνων τῶν πονηρῶν. Ἀραβίους ἐνταῦθα αἰνίττεται, ὅτι οὐ μικρὰ αὐ‐ | |
| 15 | τοὺς ἐδίδαξαν κακὰ δι’ ἃ πρῶτον τεσσαράκοντα ἔτη ἐν ἐρήμῳ διέτριβον. Διὰ τοῦτο οὐκ ἀφῆκεν ἀναμι‐ χθῆναι τοῖς ἔθνεσι, διὰ τοῦτο καὶ τείχους ἀσφαλεστέ‐ ρους τέθεικεν νόμους, οὐ συγχωροῦντας τοῖς γειτό‐ σιν ἀναμίγνυσθαι. | |
| 20 | »Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποσπῶ αὐτούς.» Ἀπειλεῖ αὐτοῖς ἀπειλὴν μεγάλην, ἵνα καὶ αὐτοὶ βελτίους γένωνται· καὶ αἰχμαλώτοις δὲ ἀπειλεῖ. Ὅρα καὶ αὐτοὶ πῶς ἐσωφρονίζοντο ἐκ τῶν τούτοις συμ‐ βαινόντων· ἅμα δίδωσιν αὐτοῖς πρόφασιν ἀπολογίας | |
| 25 | ὡς οὐκ εἰδόσιν. Ὥσπερ αἴτιοι γεγόνατε αὐτοῖς ἀπ‐ ωλείας, οὕτως ἔσονται σωτηρίας ὑμῖν. Πολλὴ τῶν Ἰουδαίων αἰσχύνη, εἴ γε μέλλοιεν παρὰ τῶν γειτό‐ νων μανθάνειν. Ὅρα πῶς αὐτοὺς οἰκειοῦται. Μὴ εἰς ἔθνος ἓν ἦν αὐτοῦ ἡ σωτηρία; Ὅλως βούλεσθε φίλοι | |
| 30 | εἶναι, καὶ ὁμονοεῖν; Οὐκοῦν ἐπ’ ἀγαθῷ, μὴ κατὰ τῆς τῶν συμφωνούντων σωτηρίας· οὐκοῦν ἔξεστι καὶ πρὸ τούτου γενέσθαι βελτίους. ΚΕΦ. ΙΓʹ. Βάδισον καὶ κτῆσαι σεαυτῷ περίζωμα λι‐ | |
| 35 | νοῦν. Ὃ βούλεται ἡ εἰκὼν, τοῦτό ἐστι· περίζωμα ἡ οἰκειότης, καὶ περίζωμα λινοῦν, τὸ ἱερατικὸν, τὸ ἀνάλωτον, τὸ εὐπρεπὲς τοῦ λαοῦ, τὸ μηδενὶ τούτων φθείρεσθαι τῶν εἰωθότων, ἢ χρόνῳ, ἢ σητὶ, ἤ τισι | |
| 40 | τοιούτοις. Τὸ ἐν πέτρᾳ, ἵνα μή τις εἴπῃ, ὅτι κατὰ ῥᾳθυμίαν φύσεως διεφθάρη· οὕτω καὶ Ἰσραηλῖται· τοιαῦτα γάρ φησι τὰ ἀνθρώπινα. Νῦν μὲν πόλεμοι, νῦν δὲ μάχαι, νῦν εἰρήνη, νῦν εὐθηνία· ἄνωθεν αὐτοὺς τοιαύτης ἐποίησε μεταβολῆς. Ἐν ὕδατι οὐ | |
| 45 | διελεύσεται, τουτέστι καινόν· ἂν γὰρ διέλθῃ ὕδωρ, νομίζουσιν αὐτὸ παλαιὸν εἶναι· ἵνα μὴ νομίσωσι παρὰ τὸ παλαιωθῆναι διεφθάρησαν [ἴς. ὡς παρὰ τὸ παλαιωθῆναι διεφθάρη], ὃ λέγομεν ἀβαφὲς, ἄτεγ‐ κτον. Βρέχειν γὰρ τὸ τέγγειν ἐστὶν, ὃ οἱ πολλοὶ ἄτεγ‐ | |
64.884(50) | κτον καλοῦσιν. Τοιοῦτος ἦν ἀεὶ ὁ λόγος [ἴς. λαός] εἴγε ἐβούλετο. Ὁ γὰρ Θεὸν περικείμενος, οὐκ ἂν ᾔσθετο πένθους, ἢ γήρως· ἐκεῖ γὰρ παρὰ τὴν χρῆσιν τὸ τριβῆναι γίνεται. Ἡμεῖς μὲν οὖν οὕτω χρώμεθα, ὥστε εἰ καὶ καινὸν εἴη κατατρίψαι· ὁ δὲ Θεὸς | |
| 55 | οὕτω χρῆται, ὥστε εἰ καὶ παλαιὸν εἴη ποιῆσαι νέον. Τοῦτο καὶ ἐπὶ τῆς καινῆς γέγονε, περιέθετο αὐτοὺς καὶ ἐποίησε νέους. | |
| *Ζώνην λέγει λινῆν· ἐπάγει γοῦν· Καὶ περίθου | ||
64.885 | περὶ τὴν ὀσφύν σου. Τὸν δὲ προφήτην εἰς τύπον λαμβάνει τοῦ Θεοῦ. Τὸ δὲ περίζωμα, εἰς τύπον τοῦ λαοῦ. Περίθου οὖν περὶ τὴν ὀσφύν σου, ὡς ἐγὼ τὸν λαόν μου συνῆψα ἐμοὶ διὰ τῶν νομίμων. | |
| 5 | Καὶ ἐν ὕδατι οὐ διελεύσεται. Ἀπὸ τοῦ ῥύπου μὴ ἀποῤῥύψῃς, ὡς οὐδὲ ἐγὼ ἀπεστράφην αἵμασιν εἰδωλολατρίας πεφυρμένον. Λάβε τὸ περίζωμα, καὶ βάδισον ἐπὶ τὸν Εὐ‐ φράτην. | |
| 10 | Τίνος ἕνεκεν ἐν τῷ Εὐφράτῃ, καὶ βαδίζειν τοσαύ‐ την ὁδὸν ἐπέτρεψεν; ὁ γὰρ Ἰορδάνης ποταμὸς οὐχὶ πλησίον ἦν; ἀλλ’ ἵνα δείξῃ πόθεν ἔπεισι τὰ κακὰ, καὶ τίνος ἕνεκεν, καὶ πολλὰς ἀφίησιν ἡμέρας. Καὶ ἐπορεύθην, καὶ ἔκρυψα. Καὶ ἐγένετο καθ’ | |
| 15 | ἡμέρας πολλάς. Ἵνα μάθῃς τὴν μακροθυμίαν· ἵνα γὰρ μὴ νομί‐ σῃς, τὸ μῆκος τῶν ἡμερῶν πεποιηκέναι τὴν φθορὰν, καινόν ἐστι, καὶ ἐν λίθῳ κεῖται, ἔνθα οὔτε σκώληξ ἀπὸ ξύλου ἐξῄει. Κατέκρυψεν αὐτοὺς, τοῦτ’ ἔστιν ἐν | |
| 20 | ἀσφαλείᾳ ἐποίησεν, ὥσπερ ἐν πέτρᾳ. Ὅτε ἀφ’ ἑαυ‐ τοῦ ἀφεῖλεν, ἐφόβησεν, ἠπείλησεν, καὶ οὐδὲν ἐγίνετο πλέον, λοιπὸν διαφθείρονται. Δείκνυσι ὅτι τῆς τοῦ Θεοῦ ὀργῆς, ἡ διαφθορά. Οὐχ ἅμα τὸ ἀρθῆναι ἀπὸ τῆς ὀσφύος ἀπώλοντο· οὐ γὰρ ἅμα ὅταν ἡμᾶς ἀποῤ‐ | |
| 25 | ῥίψῃ ὁ Θεὸς, ἀναιρεῖ· οὐχ ἅμα τῷ νομισθῆναι αὐτοῦ ἀνάξιοι, κολαζόμεθα· ἀλλὰ φέρει πολὺν χρόνον, καὶ τότε ἐπάγει τὴν τιμωρίαν. Καὶ κτῆσαι σεαυτῷ. Οὐ παρά τινος ἔλαβεν, οὐκ εἰς οἰκείαν χρείαν· οὐδὲ γὰρ ἐδεῖτο ὁ προφήτης· οὐχ ἵνα σκέπηται, ἀλλ’ ἵνα αὐτὸν | |
| 30 | οἰκειώσηται. Ὥσπερ οὖν ὁ προφήτης οὐδὲ περιβαλ‐ λόμενος ἐνδοξότερος ἦν, οὔτε ἀποθέμενος ἀδοξότερος ἦν, οὔτε ἐδεῖτο αὐτοῦ, οὕτως οὐδὲ ὁ Θεός. Ὅρα δὲ πῶς οὐ πάντα μανθάνει ἐφεξῆς, ἀλλὰ κατὰ μικρὸν, ἵνα μάθῃς αὐτοῦ τὴν ὑπακοήν. Εἶπεν· Κτῆσαι, καὶ | |
| 35 | περίθου. Οὐκ εἶπε, Διατί; ἀλλ’ ὑπήκουσε. Πάλιν εἶπεν· Ὕπαγε εἰς τὸν Εὐφράτην· οὐκ εἶπεν, Διατί? ἀλλ’ ἐπληροφορήθη, καὶ ἐπείσθη. Τοῦτο καὶ ἡμεῖς πράττωμεν. Οὐκ εἶπεν, Ἀσχημοσύνη ἐστὶ, γέλως ἐστίν· ἀλλὰ πάντα πείθεται. Διὰ τοῦτο κατὰ μικρὸν | |
| 40 | αὐτῷ ἐπιτάσσει, ἵνα μάθῃ τὴν ὑπακοήν. Τοὺς μὴ βουλομένους ὑπακούειν τῶν λόγων μου, καὶ πορευθέντας ὀπίσω θεῶν ἀλλοτρίων. Ὁρᾷς πῶς ἡ ἐπίτασις τὴν τιμωρίαν ἐξήνεγκεν; Ὁρᾷς ἰατρείαν τὰ κακὰ ἀναιροῦσαν, οὐχ ἁπλῶς | |
| 45 | τοὺς ἀνθρώπους; Εἶτα λέγει τὴν κακίαν· Τοὺς μὴ βουλομένους ὑπακούειν τῷ λόγῳ μου, καὶ πορευθέν‐ τας ὀπίσω θεῶν ἀλλοτρίων· καὶ ὅτι οὐ βούλονται· Ἰδοὺ οὐδὲ ἄλλοι βούλονται. Ἀλλ’ οὗτοι εὐεργεσίας ἀπήλαυσαν. Τὰ ἔθνη οὐ περιέθηκα ἐμαυτῷ, τούτους | |
64.885(50) | δὲ ναὶ οὐ δι’ ἐμαυτὸν, ἀλλὰ δι’ αὐτούς. Καθάπερ κολλᾶται τὸ περίζωμα περὶ τὴν ὀσφὺν τοῦ ἀνθρώπου, οὕτως ἐκόλλησα πρὸς ἐμαυ‐ τόν. Τὸ περίζωμα εἰκών ἐστι τοῦ λαοῦ, καὶ προφήτης | |
| 55 | τοῦ Θεοῦ· καὶ ὥσπερ τὰ πρῶτα κεκολλημένον τῇ τοῦ προφήτου ὀσφύϊ ἀδιάφθορον ἦν, ταύτης δὲ χω‐ | |
| ρισθὲν διεφθάρη, οὕτω καὶ ὁ λαὸς, ἡνίκα ᾠκείωτο τῷ | ||
64.888 | Θεῷ, ἔμενεν ἀβλαβὴς, τούτου δὲ ἀποστὰς, παντά‐ πασι γέγονεν ἄχρηστος. Τοῦ γενέσθαι μοι εἰς λαὸν ὀνομαστὸν, καὶ εἰς καύχημα, καὶ εἰς δόξαν. | |
| 5 | Ταῦτα λέγει οὐχ ὡς αὐτὸς δεόμενος δόξης, ἀλλὰ διὰ τοὺς ἀνθρώπους. Ἔστω· ἐμὲ οὐ βούλεσθε δοξά‐ σαι, τίνος ἕνεκεν ἑαυτοὺς ἠτιμάσατε; Καὶ ἐρεῖς πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον· Πᾶς ἀσκὸς πληρωθήσεται οἴνου. | |
| 10 | Πάλιν ὑπόδειγμα· ὥσπερ ὁ ἀσκὸς πρὸς τοῦτο γε‐ γένηται, ὥστε πληροῦσθαι, οὕτω καὶ ὑμᾶς ἀνάγκη ἐστὶ λοιπὸν, ὥσπερ πρὸς τοῦτο γενομένους, οὕτω πληρωθῆναι τῆς τιμωρίας. Διὰ γὰρ τῶν δύο εἰκόνων δείκνυσιν, οὐχ ὅτι τιμωρεῖται, ἀλλ’ ὅτι, μεθ’ ὑπερ‐ | |
| 15 | βολῆς, καὶ ἀνιάτως. Καὶ ἐρεῖς ... Ἰδοὺ ἐγὼ πληρῶ ... καὶ τοὺς βα‐ σιλεῖς αὐτῶν. Μὴ νομίσητε ἔχειν ἀπὸ προγόνων ἀπολογίαν· τοῦτο μάλιστα ὑμῶν κατηγορεῖ. | |
| 20 | Καὶ τοὺς ἱερεῖς. Μὴ νομίσητε ἀπὸ τοῦ ἀξιώματος ἔχειν παραμυ‐ θίαν· τοῦτο μάλιστα ὑμᾶς ἀπόλλυσι. Καὶ διασκορπιῶ αὐτούς ... Καὶ τοὺς πατέρας αὐτῶν ... Καὶ οὐκ ἐπιποθήσω, καὶ οὐ φείσομαι. | |
| 25 | Ἐπειδὴ γὰρ πολλάκις εἰώθαμεν μετὰ τὴν τιμω‐ ρίαν ἐλεεῖν τοὺς τιμωρουμένους, Ἐγὼ, φησὶν, οὐδὲ τοῦτο ποιήσω. Κἂν μεγάλη ἡ τιμωρία ᾖ γερόντων ἀναλωμένων [ἄλλ. ἀλωμένων], ἀλλ’ ἐμὲ τοῦτο οὐκ ἐπικάμψει τὸν φιλάνθρωπον. | |
| 30 | Ἀκούσατε, καὶ ἐνωτίσασθε ... ὅτι Κύριος ἐλά‐ λησε. Παρατήρει παρὰ πάντα τὸν προφήτην, πῶς καὶ ὅταν τιμωρίαν λέγῃ, τὴν αἰτίαν ἀεὶ τίθησι. Καὶ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλ’ ὅταν εἴπῃ, ὅτι Οὐκ ἐλεήσω, οὐ | |
| 35 | φείσομαι, καὶ ὡς περὶ ἀπεγνωσμένων διελέχθη, πάλιν παραίνεσιν εἰσάγει. Ὁ γὰρ τοιαῦτα εἰρηκὼς, καὶ ἀποφαινόμενος, ἄκουσον τί φησιν· Ἀκούσατε, καὶ ἐνωτίσασθε. Μὴ ἁπλῶς ἀκούσητε, καὶ μὴ ἐπαίρεσθε· οὐδὲν γὰρ οὕτως ἀπόνοιαν ποιεῖ, ὡς τὸ | |
| 40 | μὴ προσέχειν τοῖς τοῦ Θεοῦ λόγοις. Μὴ γὰρ ἀνθρώ‐ πων εἰσὶν αἱ ἀπειλαὶ, ἃς πολλάκις καὶ διαψεύσασθαι δυνατόν; Θεός ἐστιν ὁ ἰσχύων, ὁ ἐπάγων ἀεὶ τὸ τέλος. Δότε τῷ Κυρίῳ ὑμῶν δόξαν πρὸ τοῦ συσκο‐ | |
| 45 | τάσαι. Πιστεύσατε τοῖς λεγομένοις· Μὴ γὰρ οὐ δώσετε αὐτῷ; Καὶ μετὰ ταῦτα· Ἀλλὰ πρὸ τῆς τῶν δεινῶν πείρας, πρὸ τοῦ συσκοτάσαι τὴν αἰχμαλωσίαν αἰνίτ‐ τεται. | |
64.888(50) | Καὶ πρὸ τοῦ προσκόψαι τοὺς πόδας ὑμῶν. Τοιαύτη γὰρ τῶν δεινῶν ἡ φύσις· σκότος ἀεὶ εἴωθε καταχέειν τῶν ὀφθαλμῶν ἁπάντων. Καὶ ἀναμενεῖτε εἰς φῶς, καὶ ἐκεῖ σκιὰ θανά‐ του, καὶ τεθήσονται εἰς σκότος. | |
| 55 | Οὐ διαδέχεται, φησὶν, ἡ ἡμέρα. Οὐ γὰρ κατὰ φύσεως ἀκολουθίαν γίνεται, ἀλλὰ κατὰ συνηθειῶν | |
| [ἴς. συνάφειαν] δεινῶν· ἐννόησον γὰρ οἷον ἦν ἀπάγε‐ | ||
64.889 | σθαι αὐτοὺς αἰχμαλώτους, καὶ πατρίδος στερίσκε‐ σθαι. Οὐ βούλεσθαι, ὡς Θεῷ δόξαν δοῦναι; κἂν ἵνα τὰ δεινὰ ἀποκρούσησθε. Ἐὰν δὲ μὴ ἀκούσητε, κεκρυμμένως κλαύσεται | |
| 5 | ἡ ψυχὴ ὑμῶν. Ἐννόησον μέγεθος συμφορᾶς, ὅταν μηδὲ δακρύειν ἐξῇ τὰ πάθη τὰ οἰκεῖα, ἀλλὰ καὶ ταύτην ὦσιν ἀφ‐ ῃρημένοι τὴν ἐξουσίαν. Ὅρα πῶς πανταχόθεν [ἄλλ. πανταχοῦ] ἐπαίρει τὸ μέγεθος τῶν κακῶν, ἵνα κἂν | |
| 10 | οὕτως αὐτῶν καθίκηται. Τί ταύτης τῆς ὀδύνης χεῖ‐ ρον, μηδὲ δακρύειν δύνασθαι τὰ οἰκεῖα πάθη; Ἀλλ’ οὐδὲν ἐκείνων τὴν σκληρότητα ἐμάλαξε καὶ τὸ τραχύ. Κεκρυμμένως κλαύσεται ἡ ψυχὴ ὑμῶν ἀπὸ προσώπου ὕβρεως. | |
| 15 | Τουτέστιν, οὐδὲ μετὰ ἀδείας ὑμῖν ἔξεστι πενθεῖν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Εἴπατε τῷ βασιλεῖ καὶ τοῖς δυναστεύουσι· Ταπεινώθητε. Οὐ γὰρ αὐτοῖς διελέγετο, ἀλλὰ τῷ πλήθει. Ἐν‐ | |
| 20 | νόησον ὅση ἡ τοῦ προφήτου παῤῥησία, ὅταν διὰ τῶν ὑπηκόων τοιαῦτα σημαίνῃ τοῖς ἄρχουσιν· Ἑκόντες ποιήσατε, ὃ μικρὸν ὕστερον μετ’ ἀνάγκης ἔσται. Μὴ γὰρ οὐ ταπεινωθήσεσθε; Ἀλλὰ νῦν παρ’ ὑμῶν γε‐ νέσθω, ἵνα μὴ γένηται παρὰ τῶν πολεμίων. Τοῦτο | |
| 25 | καὶ ἐφ’ ἡμῶν ἔστω· κρίνωμεν ἑαυτοῖς, ἵνα μὴ κρίνῃ ὁ Θεὸς ἡμῖν. Ἀνάλαβε τοὺς ὀφθαλμούς σου, Ἱερουσαλήμ. Πρὸς τὴν πόλιν αὐτὴν διαλέγεται νῦν. Τὰ μέλ‐ λοντα, ὡς παρόντα λέγει· καὶ συνεχὴς οὗτος ὁ | |
| 30 | λόγος. Καὶ σὺ ἐδίδαξας αὐτοὺς ἐπὶ σὲ μαθήματα εἰς ἀρχήν σου. Τουτέστιν, Ἐπικαλουμένη αὐτῶν τὴν βοήθειαν, καὶ εἰδωλολατροῦσα παρεσκεύασας αὐτοὺς ἄρχειν σου. | |
| 35 | Καὶ ἐδίδαξας αὐτούς. Πῶς, εἰπὲ, καὶ τίνι τρόπῳ; Ἀεὶ καταφεύγουσα πρὸς αὐτοὺς, δεικνύουσα, ὅτι ἀσθενής τις εἶ, καὶ τῆς βοηθείας ἠρήμωσαι τῆς παρὰ Θεοῦ. Τὰ ἀπόῤ‐ ῥητα πάντα ἀπεκάλυψας· ταῦτα μάλιστά σε ἐποίη‐ | |
| 40 | σαν ἁμαρτεῖν, ὅτι συνεχῶς αὐτοὺς ἐποίεις καλεῖ‐ σθαι. Καὶ ἐὰν εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου· Διατί ἀπήντησέ μοι. Ὅρα, ποτὲ μὲν τῶν δεινῶν ἐπαίρει τὴν φύσιν, | |
| 45 | ποτὲ δὲ ἀπὸ τῆς αἰσχύνης, καὶ τῆς ἀδοξίας αὐτοὺς δάκνει· εἴωθε γὰρ καὶ ἐν τοῖς δεινοῖς οὐχ ἧττον λυ‐ πεῖν ἡμᾶς τὰ τῆς ἀδοξίας. Καὶ καθάπερ ἐπὶ γυναι‐ κὸς ἀσχημονούσης παρέστησεν. Οὐδὲν γὰρ παραι‐ τεῖται λέγειν ὁ προφήτης τὸ δυνάμενον αὐτῶν καθ‐ | |
64.889(50) | ικέσθαι· καὶ πάλιν· Τί λέγεις μετὰ τοσαύτας παραι‐ νέσεις, καὶ προφητείας; ἔτι καὶ ἀγνοοῦσι τὴν αἰτίαν τῶν συμβαινόντων; Ναί. Ἔθος γὰρ τοῖς κολαζομέ‐ νοις τοῦτο θέλειν, ἀγνοεῖν τὰς αἰτίας, καὶ μάλιστα ὅταν ὑπερβάλῃ τὸ πλῆθος τῶν δεινῶν. Ἐὰν εἴπῃς | |
| 55 | ἐν τῇ καρδίᾳ σου· οὐδὲ γὰρ ῥῆξαι φωνὴν ἐξουσίαν ἕξεις λοιπόν. Εἰ ἀλλάξεται Αἰθίοψ τὸ δέρμα αὐτοῦ. Τίνος οὖν ἕνεκεν ἐγκαλεῖς, τίνος ἕνεκεν πέμπεις | |
| προφήτας; Τίνος ἕνεκεν λέγεις, Οὐκ ἠθελήσατε | ||
64.892 | ἀκοῦσαί μου; εἰ φύσεώς ἐστιν ἡ πονηρία, τίνος ἕνεκεν μέμφῃ; Ὁρᾷς τὴν ἀτοπίαν; Ἀλλὰ παρὰ τὴν ἡμε‐ τέραν ἄνοιαν ἡ ἀτοπία. Ὃ γὰρ βούλεται εἰπεῖν τοῦτό ἐστιν, ὅτι Τὴν ἐκ προαιρέσεως κακίαν εἰς ἕξιν | |
| 5 | σχεδὸν μετεστήσατε. Τὸ γὰρ μαθεῖν οὐ φύσεώς ἐστιν. Ὁ μαθὼν πρότερον ἐν ἀγνοίᾳ ἦν, καὶ μανθάνει. Οὐκ ἄρα φύσει πονηρός· τὸ γὰρ φύσει οὐ δεῖται μαθή‐ σεως. Οὐ μανθάνομεν ὅτι δεῖ καθεύδειν, οὐδὲ ὅτι δεῖ τὸ φῶς ὁρᾷν. Ταῦτα γὰρ φυσικὰ, καὶ διδάσκαλον | |
| 10 | οὐκ ἀναμένομεν, ἀλλὰ καὶ θελόντων, καὶ μὴ θελόν‐ των ἔπεισιν. Ἔνθα δὲ μαθεῖν ἔστι, καὶ ἀγνοῆσαι ἔνι, καὶ ἐξ ἀγνοίας ἡ μάθησις. Τί οὖν ἐστι; Φησὶν ὑπερβολικῶς, ὥσπερ καὶ ἡμεῖς λέγομεν· Οὐ δύναται ὁ παῖς οὗτος εὐχρηστῆσαι· κακὴ φύσις· ἵνα κἂν | |
| 15 | οὕτως ἐρυθριάσαντες μεταβάλωνται. Καὶ διέσπειρα αὐτοὺς ὡς φρύγανα. Ὅρα καὶ τὴν εὐκολίαν πῶς δείκνυσιν ὁμοῦ, καὶ τὴν δύναμιν, καὶ τὸν θυμὸν ἐκπλῆσαι [ἄλλ. ἐμπλῆ‐ σαι] θέλων. | |
| 20 | Οὕτως ὁ κλῆρός σου, καὶ μερὶς τοῦ ἀπειθεῖν ὑμᾶς ἐμοί. Τοιαῦτα καρπώσῃ τῆς ἀπειθείας, ἐπειδὴ οἱ ψευ‐ δοπροφῆται τὰ ἐναντία ἔλεγον. Ὡς ἐπελάθου μου, κἀγώ. | |
| 25 | Ὅρα τὴν αἰτίαν οὖσαν· Οὕτω καὶ ἐγὼ ποιήσω. Κἀγὼ ἀποκαλύψω τὰ ὀπίσω σου. Σύ μοι τὴν ἀρχὴν ἔδωκας. Φιλεῖσθαι βούλομαι, καὶ οὐ θέλεις. Διὰ τοῦτο ταῦτα ποιήσω, καθάπερ τις ζηλότυπος, μήτε κολάσαι βουλόμενος τὴν εἰς | |
| 30 | αὐτὸν ὑβρίζουσαν, μήτε πράως δυνάμενος ἐνεγκεῖν τὰ συμβάντα, οὐδενὸς φείδεται ῥήματος ἐν τοῖς πρὸς αὐτὴν, ταύτῃ [ἴς. λαλεῖ δὲ] δὲ ὡς τὸν θυμὸν ἐκπλη‐ ρῶν, καὶ τῷ μὲν μὴ κολάσαι τῷ φίλτρῳ χαριζόμε‐ νος, τῷ δὲ ὑβρίσαι ἀναπαύων ἑαυτόν· οὕτω καὶ ὁ | |
| 35 | Θεός. Καὶ αἱ μοιχεῖαί σου, καὶ ὁ χρεμετισμός σου, καὶ ἡ ἀπαλλοτρίωσις τῆς πορνείας σου. Τί ἐστι χρεμετισμός; τὴν μανίαν, τὴν παροίστρη‐ σιν αὐτῆς ἐμφαίνει. | |
| 40 | Ἐπὶ βουνῶν καὶ ἐν τοῖς ἀγροῖς ἑώρακα τὰ βδελύγματά σου. Οὐδὲν ἐν οἰκίᾳ, οὐδὲ λάθρα· δεδημοσιευμένη, καὶ πάνδημος ἡ πορνεία. Ἐμπομπεύει [ἄλλ. ἐμπομπεύ‐ σει] σου ἡ αἰσχύνη. | |
| 45 | Οὐαὶ σοὶ, Ἱερουσαλήμ. Ὅτι καὶ βούλεται κολάσαι, καὶ ἀλγεῖ ἐπὶ τοῖς κολαζομένοις αὐτοῖς, καὶ θρηνεῖ, καὶ ὀδύρεται, καὶ ἐλεεῖ. ΚΕΦ. ΙΔʹ. | |
64.892(50) | Λόγος Κυρίου, ὃς ἐγενήθη πρὸς Ἱερεμίαν περὶ τῆς ἀβροχίας. Εἶπε μυρία, ἠπείλησεν, οὐκ ἐπίστευσαν διὰ εἰκό‐ νων, ὡς τοῦ περιζώματος, ὡς τῆς ῥάβδου τῆς κα‐ ρυΐνης, καὶ τῶν λοιπῶν. Ἄρχεται λοιπὸν τῶν τιμω‐ | |
| 55 | ριῶν. Ἐπένθησεν ἡ Ἰουδαία. Οὐκ εἶπεν, ἡ ἀγορὰ, ἀλλ’ αἱ πύλαι, οὐδενὸς ὄντος | |
| τοῦ ἐξιόντος, ὃ μέγιστον ἐρημίας τεκμήριον. | ||
64.893 | Καὶ ἡ κραυγὴ τῆς Ἱερουσαλὴμ ἀνέβη. Τὸν Θεὸν ἐπεκαλοῦντο· ὅτε ἀπέκτεινεν αὐτοὺς, τότε ἐξεζήτουν αὐτόν. Καὶ οἱ μεγιστᾶνες αὐτῆς ἀπέστειλαν τοὺς νεω‐ | |
| 5 | τέρους αὐτῶν ἐφ’ ὕδωρ. Ὅρα τὴν τιμωρίαν πάντων ἁπτομένην· οὐ γὰρ δὴ λιμὸς ἐγένετο μόνον, ἀλλὰ καὶ αὐχμός. Ἐπειδὴ γὰρ εἰκὸς ἦν σιτίων ἀποκειμένων τὴν προσδοκίαν, ἀλλὰ μὴ τὴν πεῖραν εἶναι τοῦ λιμοῦ, τῇ τοῦ ὕδατος | |
| 10 | σπάνει προκατέλαβεν αὐτῶν τὴν διάνοιαν. Ἤλθοσαν ἐπὶ τὰ φρέατα, καὶ οὐχ εὕροσαν ὕδωρ. Ἐπειδὴ γὰρ τοῦ ὕδατος ῥέοντος τοῦ πνευματικοῦ ταῖς διδασκαλίαις οὐ προσεῖχον, ἀπὸ τούτων αὐτοὺς | |
| 15 | σωφρονίζει, ὥστε μὴ εἰς πεῖραν ἐλθεῖν τῶν δεινῶν. Εἶτα λέγει καὶ τὴν τῶν ἀλόγων ἀνάγκην. Ἠσχύνθησαν οἱ γεωργοί. Εἰκότως. Τίνος ἕνεκεν ᾐσχύνθησαν, εἰπέ μοι; Μὴ γὰρ παρὰ τὴν αὐτῶν αἰτίαν; μὴ γὰρ τῆς αὐτῶν ῥᾳ‐ | |
| 20 | θυμίας [ἴς. μὴ γὰρ παρὰ τὴν αὐτῶν ῥᾳθυμίαν]; τῆς ἄνωθεν ῥοπῆς γέγονε τὸ πρᾶγμα. Τίνος οὖν ἕνεκεν ᾐσχύνθησαν; ὅτι αὐτοὶ αἴτιοι διὰ τὰ ἁμαρτήματα αὐτῶν· τοῖς γὰρ ἁμαρτάνουσιν, οὐδεμιᾶς ἐλάττων τιμωρίας πρόσεστιν ἡ αἰσχύνη. Καὶ τὸ ἐν αὐτῷ | |
| 25 | [ἴς. δι’ αὐτὸ] κολάζεσθαι. Καὶ ἔλαφοι ἐν ἀγρῷ ἔτεκον. Τίνος ἕνεκεν τὰ ἄλογα κολάζεται; διὰ τοὺς ἀνθρώπους, εἰς διόρθωσιν τούτων, ἐπειδὴ καὶ δι’ αὐτοὺς γέγονεν. | |
| 30 | Ὄναγροι ἔστησαν ἐπὶ νάπας. Ἰστέον, ὅτι τὰ ἐρημότερα οὗτοι νέμονται. Τί ἐστιν, εἵλκυσαν ἄνεμον; τὸν ἀπὸ τοῦ δίψους παρα‐ μυθούμενοι καύσωνα. Εἶδες ὀργὴν Δεσπότου; εἶδες φιλανθρωπίαν ὁμοῦ μετὰ ὀργῆς; φείδεται τῶν παί‐ | |
| 35 | δων, καὶ εἰς τοὺς δούλους τὴν ὀργὴν ἀφίησιν, ἵνα κἂν οὕτω σωφρονισθῶσιν. Ἅτε γὰρ ἀπρονόητα ὄντα ταῦτα τὰ ζῶα, αἰσθά‐ νεται πρῶτα τοῦ λιμοῦ. Καὶ οὐ λέγει τὰ ἥμερα ζῶα βοῦς καὶ πρόβατα, ἀλλὰ τὰ ἄγρια δεικνὺς τὴν ἐπί‐ | |
| 40 | τασιν· διότι δι’ αὐτοὺς καὶ ταῦτα γεγένηται, εἰ καὶ μὴ εἰς χρῆσιν, ἀλλ’ εἰς θεογνωσίαν. *Ὄναγροι ἔστησαν ἐπὶ νάπαις, εἵλκυσαν ἄνεμον, ὡς δράκων. Ἄγριον, τὸ ζῷον ὁ ὄναγρος, καὶ ἐπιβαίνων πεδιά‐ | |
| 45 | σιν, καὶ διαφθείρων καρπούς. Λέγει τοίνυν, ὅτι ἐκ τῆς ἀβροχίας εἰς ἀσθένειαν ἦλθε καὶ τοῦτο τὸ ζῶον. Τὸ δὲ, Εἵλκυσαν ἄνεμον ὡς δράκων, ὁ Ἑβραῖός τινα τοιαύτην τὴν ἔννοιαν ἔχει· Εἵλκυσαν ἄνεμον ὡς ζῶον ὑπ’ ἀνέμου συλλαμβάνον. Φασὶ δὲ τοιαύ‐ | |
64.893(50) | την εἶναι τὴν σφίγγα. Ὥσπερ γὰρ ἐκείνη ἥδεται τῇ τοῦ ἀνέμου προσβολῇ ὡς ἐν συνουσίᾳ γιγνομένη, οὕτω, φησὶ, καὶ οἱ ὄναγροι πρὸς τὸν ἄνεμον εἱστή‐ κεισαν ὑπὸ τῆς ἐνδείας παραμυθίαν ἔχοντες τοῦ ἀνέμου τὴν φοράν. Μᾶλλον δ’ ἄν τις οὕτω νοήσοιτο, | |
| 55 | Εἵλκυσαν ἄνεμον ὡς δράκων, τουτέστιν, ἀπὸ τῆς ἐνδείας ὠγκῶντο· ἐπιλειπούσης γὰρ τῆς τροφῆς, ἀναβοᾷν ἔθος τοῖς ἀλόγοις, οἷον ὄνοις, ἵπποις, καὶ τοῖς τοιούτοις. Τοῦτο δὲ ποιεῖν καὶ ὁ ὄναγρος εἴωθε. | |
| Τὸ οὖν, Εἵλκυσαν ὡς δράκων, τουτέστιν, ὡς οὗτος | ||
64.896 | συρίζων ἐπὶ πολὺ τὴν φωνὴν ἐκπέμπει, οὕτω καὶ οἱ ὄναγροι βοήσουσιν ὑπὸ τῆς ἐνδείας ἐξάκουστον. Λέ‐ γουσι δὲ Σύροι τὸ, ὡς δράκων, μὴ ἔχειν. Τινὲς δέ φασιν, ὅτι ὁ δράκων πέφυκε τῷ ἀνέμῳ τρέφεσθαι· | |
| 5 | παρέβαλεν οὖν τούτῳ τῷ ζώῳ τοὺς ὀνάγρους, ἵνα δείξῃ τὴν ἐκ τῆς ἀβροχίας συμφοράν. Αἱ ἁμαρτίαι ἡμῶν ἀντέστησαν ἡμῖν. Ὅρα τὴν ἱκετηρίαν ἀπὸ τοῦ προφήτου γεγενημέ‐ νην, καὶ ἐξ αὐτῶν δὲ ἐκείνων ὡς ἀπὸ τῆς συμφορᾶς | |
| 10 | σωφρονισθέντων. Μέγα γὰρ ὄντως τειχίον ἡ ἁμαρ‐ τία καὶ καθάπερ στρατιῶται τινὲς πένητας, καὶ ἀσθενεῖς ἀνθρώπους ἀπείργουσι τῶν ἀρχόντων, βου‐ λομένους ἐντυχεῖν ῥάβδοις ἀποδιώκοντες· οὕτω καὶ αὗται ποιοῦσιν. Ὅταν γὰρ οἴκοθεν οὐδὲν ἔχωμεν, | |
| 15 | αὕτη καταλείπεται συγγνώμη, [ἴς. εἰς συγγ.] ἡ φι‐ λανθρωπία τοῦ Θεοῦ. Ὅτι πολλαὶ αἱ ἁμαρτίαι ἡμῶν ἐναντίον σου. Οὐκ ἐναντίον ἀνθρώπων. Ὅταν γὰρ ὁ Θεὸς ἐξ‐ ετάζῃ, πολλαὶ φαίνονται αἱ ἁμαρτίαι. Οὐκ ἐπειδὴ | |
| 20 | πικρότερον ἐξετάζει τῶν ἀνθρώπων· μὴ γένοιτο. Πῶς οὖν φαίνονται πλείους; ὅτι ἄνθρωποι μὲν ἀγνοοῦ‐ σιν, αὐτὸς δὲ ἐπίσταται. Οὐκοῦν δυνάμεθα ἕκαστος οὕτω σώζεσθαι, εἰ μέλλοιμεν ἐπὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ καταφεύγειν ἅπαντες. | |
| 25 | Ὅτι σοι ἡμάρτομεν. Τί ἐστι σοί· τῷ μὴ παροξυνομένῳ κατὰ τοὺς ἀν‐ θρώπους. Σοὶ τῷ Δεσπότῃ, τῷ δυναμένῳ φείσασθαι, τῷ ὑπερορῶντι τὰ ἁμαρτήματα. Ὑπομονή. | |
| 30 | Τουτ’ ἔστι· Σὺ ποιεῖς ἡμᾶς ὑπομεῖναι ὁ μόνος Θεὸς, οἱ δὲ ἀνθρωποὶ τιμωροῦνται καὶ τὴν δύνα‐ μιν [ἴς. κατὰ τὴν δύναμιν] αὐτοῦ, καὶ τὴν φιλανθρω‐ πίαν. Ἐνταῦθα δὲ λέγει· Τὰς πληγὰς ταύτας οὐδεὶς δύναται λῦσαι. Ἐπεὶ οὖν καὶ δύνασαι σὺ μόνος, ἄνες. | |
| 35 | Νόμος οὗτός σοι τοῦτο καὶ ἀνθρώποις πολλάκις λέ‐ γομεν, Σαυτὸν μίμησαι διὰ σαυτόν. Μὴ ἔσῃ ὥσπερ ἄνθρωπος ὑπνῶν; Οὕτως, φησὶν, ἡμᾶς εἴασεν, ὥσπερ ὁ καταλύων οὐδενὸς φροντίζει. Οὐκ ἄρα ὑπνοῖ ὁ Θεός. Ὁρᾷς πῶς | |
| 40 | λανθανόντως σοι ἐκφαίνει τὸ ἀπαθές; Πάρεστί σοι τὸ δύνασθαι· ἀλλὰ δύνασαι μὲν, αἱ δὲ ἁμαρτίαι ἡμῶν ἀνθίστανται· ἀλλὰ κἂν διὰ σέ. Καὶ σὺ ἐν ἡμῖν, Κύριε. Καὶ τὸ ὄνομά σου ἐπικέ‐ κληται ἐφ’ ἡμᾶς. | |
| 45 | Οὐκέτι ἐπὶ τοὺς Πατέρας καταφεύγει, ἀλλ’ ἐπὶ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ· τοῦτο καὶ οἱ περὶ Μωυσῆν ποιοῦσιν ἵνα μὴ ὑβρισθῇ. Οὕτως λέγει Κύριος· Ἠγάπησαν κινεῖν πόδας αὐτῶν. | |
64.896(50) | Τουτέστιν, οὐδὲν βέβαιον παρ’ αὐτοῖς, ἀεὶ μετα‐ πηδῶσι. Τοῦτο καὶ Ἡλίας φησίν· Ἕως πότε χω‐ λανεῖτε ἐπ’ ἀμφοτέραις ταῖς ἰγνύαις ὑμῶν; Οὕτως ἠγάπησαν κινεῖν πόδας αὐτῶν, καὶ οὐκ ἐφείσαντο. | |
| 55 | Τουτέστιν, ἔστερξαν τρέχειν ἐπὶ τὰ εἴδωλα, καὶ οὐ | |
| μετέγνωσαν. | ||
64.897 | Καὶ οὐκ ἐφείσαντο. Τουτέστιν ἀπλήστως τῷ πράγματι κέχρηνται, τουτ‐ έστιν ἀφειδῶς. Ὅρα πῶς ἀεὶ αὐτοῖς τὴν ἐπίτασιν, καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς κακίας ἐγκαλεῖ. | |
| 5 | Ὅτι ἐὰν νηστεύσωσιν οὐκ εἰσακούσομαι. Καὶ μὴν οὐ μικρὰ πολιτεία τὸ νηστεῦσαι. Ἀλλ’ αἱ τούτων νηστεῖαι, ἄκουσον, οἷαι ἦσαν. Τί φησιν Ἡσαίας· Εἰς κρίσεις καὶ μάχας νηστεύετε· ἵνα τί μοι νηστεύετε; Νηστεία γὰρ οὐκ ἀποχὴ βρωμάτων | |
| 10 | μόνον ἁπλῶς, ἀλλὰ φιλοσοφία ψυχῆς. Ὥσπερ γὰρ παρθενία οὐχ ἁπλῶς ἀποχὴ γάμου, ἀλλὰ τὸ μάλιστα αὐτῆς χαρακτηρίζον τὴν ἀρετὴν, τὸ εὔσχημον, καὶ εὐπάρεδρον τῷ Κυρίῳ ἀπερισπάστως, οὕτω καὶ νη‐ στεία. Ἐνήστευσαν καὶ Νινευῖται, ἀλλ’ οὐ τοῦτο | |
| 15 | μᾶλλον τὸν Θεὸν ἐπέκαμψαν. Ἀλλὰ τίνι; τῇ μετα‐ βολῇ τῆς κακίας. Τί γὰρ ὄφελος, εἰπέ μοι, κρεῶν μὲν ἀπέχεσθαι τῶν ἀλόγων, σαρκῶν δὲ ἀνθρωπίνων ἀπογεύεσθαι; Οἴνου δὲ μὴ ἀπογεύεσθαι, μεθύειν δὲ πλεονεξίᾳ χρημάτων; Αὕτη χαλεπωτέρα ἐκείνης ἡ | |
| 20 | μέθη· οὐκ εἶδεν εἶξαι ὕπνῳ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἡμέρας φανείσης πάλιν αὔξεται. Οὐκ εἰσακούσομαι τῆς δεήσεως αὐτῶν. Ἰσχυρότερον γὰρ τῆς εὐχῆς αἱ αὐτῶν ἁμαρτίαι. Ὅτι ἐν μαχαίρᾳ, καὶ ἐν λιμῷ, καὶ ἐν θανάτῳ | |
| 25 | ἐγὼ συντελέσω αὐτούς. Ἄλλο λιμὸς, ἄλλο μάχαιρα, ἄλλο θάνατος· ἐν ᾗ γὰρ [ἴς. ἐνὸν γὰρ] μήτε λιμῷ, μήτε σφαγῇ, ἀλλ’ ἁπλῶς ἀναιρεθῆναι θανάτῳ θεηλάτῳ τινί. Καὶ εἶπα· Ὁ ὢν, Κύριε, ἰδοὺ οἱ προφῆται αὐτῶν | |
| 30 | προφητεύουσι, καὶ λέγουσιν· Οὐκ ὄψεσθε. Τί οὖν, φησὶν, οἱ προφῆται ταῦτα προλέγουσιν· Οὐκ ἔσται λιμὸς, οὐδὲ μάχαιρα; Μεγάλην βίαν ὑπέμεινεν ὁ προφήτης, οὐχὶ τῷ σκυθρωπὰ λέγειν ἀναγκάζε‐ σθαι, ἀλλὰ καὶ τῷ τοὺς ἐναντιουμένους ἔχειν, καὶ | |
| 35 | τοὺς ἀπατῶντας, καὶ τἀναντία προλέγοντας. Διὰ τοῦτο ἐντυγχάνει τῷ Θεῷ· Ὁ ὢν, Δέσποτα Κύριε, πρὸς ἀντιδιαστολὴν τῶν οὐκ ὄντων. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· Ψευδῆ οἱ προφῆται προφητεύουσιν ἐπὶ τῷ ὀνόματι μου. | |
| 40 | Διατί τοὺς ψευδοπροφήτας οὐκ ἐξεῖλεν ὁ Θεός; ἵνα μὴ ἀπιστῆτε αὐτοῦ τοῖς ῥήμασιν. Ὅμοιον δὲ τοῦτο τῷ λέγειν, Διατί τοὺς ἀπατῶντας καθόλου μὴ ἐξεῖλεν διαστρέφοντας; μᾶλλον δὲ καὶ τοὺς δαίμονας τοὺς εἰς πᾶσαν κακίαν ἐνάγοντας; Ἀλλ’ ὑποφαίνει τούτων | |
| 45 | τὴν λύσιν ὁ θεῖος Ἀπόστολος, λέγων· Δεῖ γὰρ καὶ αἱρέσεις ἐν ὑμῖν εἶναι, ἵνα οἱ δόκιμοι φανεροὶ γένωνται. Αὔξει γὰρ ἀεὶ τὰς ἀρετὰς τὰ γυμνά‐ σια, καὶ οὐδεὶς στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ. Ὁ δὲ ἀθλῶν ἀεὶ πρὸς ἀντιπάλους ἀγω‐ | |
64.897(50) | νίζεται, καὶ δεῖ τούτους εἶναι νόμῳ πάλης πνευ‐ ματικῆς. Καὶ μείζων οὕτως ἡ πρὸς Θεὸν ἀγάπη, τῶν πολλῶν αὐτὴν μὴ νικώντων ἀγώνων· καὶ τὸ ὑπερβάλλον τῆς τοῦ σώματος τῆς εἰς αὐτὸν δυνάμεως [ἴς. τῆς ἀσωμάτου καὶ θείας δυνάμεως] | |
| 55 | δείκνυται. Καθάπερ ἐν Αἰγύπτῳ μέγας ὁ Θεὸς ἐδεί‐ | |
| χθη, τοὺς ἀντικαταστάντας τῷ θεράποντι καταργή‐ | ||
64.900 | σας φαρμακούς. Οὐδὲν γὰρ καθ’ αὑτὰ τοσοῦτον, ὅσον ἐξ ἀντιθέσεως δείκνυται· τὰ πράγματα δὲ τοὺς ψευ‐ δοπροφήτας διήλεγχεν ἐναντία τῇ προαιρέσει τυγ‐ χάνοντα [ἄλλ. συμβαίνοντα]· καὶ ἐκ τῶν καρπῶν δὲ | |
| 5 | αὐτῶν ἐγινώσκοντο, εἴγε μὴ θέλειν ἐποίει [ἴς. εἴγε τὸ θέλειν, καὶ μὴ, ἐποίει] τούτους πεισθῆναι. Ὃ γὰρ ἕκαστος θέλει καὶ πείθεται. Ὅτι ὁράσεις ψευδεῖς ... Προφητεύουσιν ὑμῖν. Καὶ γὰρ ἐκεῖνοι ὁράσεις ἀπήγγελλον. Ὥσπερ ὁ Σεδεκίας ἐν τῇ τρίτῃ τῶν Βασιλειῶν φησιν. | |
| 10 | Ἐν θανάτῳ νοσερῷ ἀποθανοῦνται ... Καὶ οὐκ ἔσται ὁ θάπτων αὐτούς. Ὁρᾷς, ὡς παρὰ τῶν ἠπατημένων εἰς μῆκος τῆς τιμωρίας [ἴς. ὁρᾷς, ὡς παρὰ τῶν ἠπατημένων εἰς τοὺς ἐξαπατήσαντας μῆκος τῆς τιμωρίας] ἐκτεινο‐ | |
| 15 | μένης τῆς νόσου, καὶ τοῦ λιμοῦ, καὶ οἱ πειθόμενοι [ἴς. καὶ αὐτοὶ, καὶ οἱ πειθ.] αὐτοῖς ἄταφοι ἔσονται οὐκ ὄντος οὐδενὸς τοῦ κηδεύοντος; Ἐὰν ἐξέλθω εἰς τὸ πεδίον, καὶ ἰδοὺ τραυμα‐ τίαι ῥομφαίας. Ὅτι ἱερεύς. | |
| 20 | Καὶ οὐδὲ οὕτως ἐπαιδεύοντο· διὰ γὰρ τοῦτο συγ‐ κλείσας, τοὺς μὲν ἔξω ἀνῄρει, τοὺς δὲ ἔνδον, καὶ οὐδὲ οὕτω παρέδωκαν [ἴς. ἐνέδωκαν]. Τί γένοιτο ἂν πονηρότερον τῶν οὕτω διακειμένων, ὅτι προφή‐ της, καὶ ἱερεὺς οἱ μάλιστα τῶν κακῶν αἴτιοι εἰς | |
| 25 | αἰχμαλωσίαν ἀπάγονται, διδασκόμενοι, καὶ διδά‐ σκοντες τοῦ Θεοῦ ἰσχύν. Μὴ ἀποδοκιμάζων ἀπεδοκίμασα τὸν Ἰούδαν, καὶ ἀπὸ Σιὼν ἀπέστη ἡ ψυχῆ μου; Ὅρα πάλιν τὸν προφήτην ὑπὲρ αὐτὸν ποιούμενον | |
| 30 | τὸν λόγον. Ἐγένετο γὰρ ἡ πληγὴ πρὸς τὸ μέγεθος τῶν τιμωριῶν. Τί, φησὶν, ἀπέγνως εἰς τέλος τοῦ λαοῦ; καὶ τὸν Ἰούδαν λέγει, καὶ τὸ ὄνομα τοῦ τό‐ που. Οὐ τοὺς ἀνθρώπους μόνον, ὅτι ἐπλήγησαν, ἀνιᾶται. | |
| 35 | Μὴ ἀποδοκιμάζων. Ταῦτα περὶ τῆς διὰ Χριστὸν ὑστάτης ἐγκαταλεί‐ ψεως ἔοικε λέγεσθαι· τῶν δὲ κακῶν τὸ μέγεθος, καὶ τοῦ χρόνου τὸ μῆκος προσέοικέν πως ἀποδοκιμασίᾳ καὶ ἀπωσμῷ· ἀλλ’ ὁ Παῦλος· Οὐκ ἀπώσατο, φησὶ, | |
| 40 | τὸν λαὸν αὐτοῦ, ὃν προέγνω. Μετὰ τὸ πλήρωμα γὰρ τῶν ἐθνῶν πᾶς Ἰσραὴλ σωθήσεται. Ἡ πρόθεσις ἄρα τοῦ Θεοῦ τὴν μετὰ ταῦτα παρίστησιν ἐλπίδα. Ὑπεμείναμεν εἰς εἰρήνην, καὶ οὐκ ἦν ἀγαθά. | |
| 45 | Ἕτερα προσεδοκήσαμεν, ὅτι δεδώκαμεν δίκην ἱκανήν. Ἔγνωμεν, Κύριε, ἁμαρτήματα ἡμῶν. Ἐπὶ τὸ λειπόμενον φάρμακον καταφεύγει, τῶν ἁμαρτημάτων τὴν γνῶσιν. | |
64.900(50) | Ἀδικίας πατέρων ἡμῶν, ὅτι ἡμάρτομεν ἐναν‐ τίον σου. Τίνος ἕνεκεν τῶν πατέρων ἐμνημόνευσεν; Τοσαύτη παρ’ ἡμῖν ἡ ῥᾳθυμία τῶν οἰκείων, ὅτι καὶ τὰ τῶν πατέρων εἰς ἡμᾶς ἀνατρέχει. Τουτέστιν, οὐδὲ ἐκεῖ‐ | |
| 55 | θεν ἡμῖν σωτηρίας ἐλπίς· οὐκ ἔχομεν καταφυγεῖν ἐπὶ τοὺς προγόνους· πάντοθεν προδεδόμεθα. | |
| Κόπασον διὰ τὸ ὄνομά σου, μὴ ἀπολέσῃς. | ||
64.901 | Νῦν οὖν, φησὶν ὁ προφήτης, εἰ καὶ ἡμεῖς τοιαύτης ἀνάξιοι δίκης, ἀλλ’ οὖν διὰ τὴν σὴν δόξαν ἐπίσχες σου τὴν ὀργὴν, Μήποτε εἴπωσι τὰ ἔθνη, Ποῦ ἐστιν ὁ Θεὸς αὐτῶν; | |
| 5 | Μὴ ἀπολέσῃς θρόνον δόξης σου. Μὴ διασκε‐ δάσῃς τὴν διαθήκην σου. Τὰ βασίλεια λέγει, τὰ προστάγματα εἰσάγει. Μὴ διασκεδάσῃς τὴν διαθήκην σου. Καὶ μὴν τοῦτο εἶχεν ἡ διαθήκη. Ἐὰν μὴ διασκε‐ | |
| 10 | δάσωσι τὴν διαθήκην μου, τὸν ἔλεόν μου οὐ μὴ διασκεδάσω ἀπ’ αὐτῶν. Οὐ τὸ μὴ λαβεῖν πεῖραν τῶν δεινῶν ἀξιοῖ, ἀλλὰ τὸ μὴ εἰς τέλος ἀποῤῥι‐ φῆναι. Μὴ ἔστιν ἐν εἰδώλοις τῶν ἐθνῶν ὑετίζων; | |
| 15 | Κἂν γὰρ ἀποῤῥίψῃς, μὴ ἔστι πρὸς ἕτερον κατα‐ φυγεῖν; φησί. Καὶ τοῦτο παρακαλείτω σε. Ὅτι σὺ τούτου μόνος Κύριος εἶ. Καὶ ὑπομενοῦμέν σε, Κύριε, ὅτι σὺ ἐποίησας πάντα ταῦτα. | |
| 20 | Μάλιστα γὰρ ὑμῖν ἐν ταῖς θλίψεσι δεῖ, ὥστε μὴ ἀκαρτερήτους εἶναι. Καὶ εἰ ὁ οὐρανὸς δώσει πλησμονὴν αὐτοῦ, οὐχὶ σὺ εἶ αὐτός; Οἴδαμεν ὅτι οὔτε στοιχεῖον αὐτὸ παρ’ ἑαυτὸ | |
| 25 | δύναταί τι. Μὴ γὰρ ἔστιν ἑτέρωθι βλέψαι; Οὐχὶ σὺ εἶ αὐτὸς Κύριος; Μὴ γὰρ δὴ μεταβάλλῃ συγχωρῶν τὰ ἁμαρτήματα; ΚΕΦΑΛ. ΙΕʹ. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· Ἐὰν στῇ Μωϋσῆς, | |
| 30 | καὶ Σαμουήλ. Ἐπειδὴ εἰκὸς ἦν αὐτὸν λογίζεσθαι, ὅτι ἐκείνους μὲν εἰδωλολατρήσαντας, ἴσχυσεν ἐξελέσθαι ὁ Μωϋ‐ σῆς, καὶ ὁ Σαμουήλ· κἀκεῖνοι μὲν ἐκ μιᾶς ἐντυχίας τὸ πᾶν, ἐγὼ δὲ τοσαυτάκις προσελθὼν, οὐδὲν ἐργά‐ | |
| 35 | ζομαι, ἀλλ’ ἐξαποροῦμαι πολλάκις, ἵνα μὴ ταῦτα λέγῃ, ἄκουσον πῶς αὐτὸν παραμυθεῖται. Ἐὰν στῇ, φησὶ, Μωϋσῆς, καὶ Σαμουὴλ, τούτους οὐδὲ ἐκεῖνοι δυνήσονται ἐξελέσθαι. Ἐξαπόστειλον τὸν λαὸν τοῦτον, καὶ ἐξελθέ‐ | |
| 40 | τωσαν. Οὐδὲν τούτων αὐτοὺς ἔκαμψεν, οὐδὲν τούτων αὐ‐ τοὺς ἐπεσπάσατο, οὐδὲν βελτίους ἐποίησεν· ἀλλ’ ἔμειναν ἀδιόρθωτοι. Καὶ παραδώσω αὐτοὺς εἰς ἀνάγκας πάσαις | |
| 45 | ταῖς βασιλείαις τῆς γῆς. Ὥστε μηδένα τόπον ἀγνοεῖν τὰ κατ’ αὐτούς. Διὰ Μανασσῆν. Ὁρᾷς τῆς μετανοίας τὴν ἰσχύν; οὗτος ὁ Μανασσῆς δι’ ὃν πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης διασπείρονται Ἰου‐ | |
64.901(50) | δαῖοι· καὶ οὔτε Μωϋσῆς, οὔτε Σαμουὴλ ἱκανοὶ αὐτοὺς ἐξελέσθαι· οὗτος διὰ μετανοίας ἑαυτὸν ἐξείλετο, καὶ κατήλλαξε τῷ Θεῷ. *Οὐ διὰ τὰς ἐκείνου ἁμαρτίας λέγει ἐπαγαγεῖν αὐτοῖς τὰ κακὰ, ἀλλ’ ὅτι ταῖς ἐκείνου εἰδωλολατρίαις | |
| 55 | ἐνέμειναν. | |
64.904 | Τίς φείσεται ἐπὶ σοὶ, Ἱερουσαλήμ; ἢ τίς δει‐ λιάσει ἐπὶ σοί; Πολλὴ ἡ κακία, ὅταν μηδὲ κολαζόμενός τις εἰς ἔλεον ἀγάγῃ τοὺς θεωροῦντας· καίτοιγε πάντως, | |
| 5 | καὶ αὐτοὶ οἱ ἠδικημένοι σπένδεσθαι πρὸς τοὺς ἠδι‐ κηκότας εἰώθασιν, ὅταν ἴδωσι τιμωρουμένους. Ἀλλὰ τὰ σὰ μείζονα συγγνώμης ἐστὶ, καὶ ἐλέους. Σὺ ἀπεστράφης με, ὀπίσω πορεύσῃ. Ὁρᾷς, πῶς οὐκ ἐγὼ αἴτιος; | |
| 10 | Ἐπληθύνθησαν αἱ χῆραι αὐτῶν, καὶ ὑπὲρ τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης. Χήρας ἐποίησαν ὑπὲρ τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης, ἀτεκνίαν εἰσήγαγον, καὶ ἵνα μὴ νομίσωσι φύσεως εἶναι τὸ ταλαιπώρημα, πήρωσις σώματος [ἴς. ἢ | |
| 15 | πήρωσιν σώματος], τὴν πολύτεκνον ἄπαιδα ἐποίη‐ σαν. Ταλαιπωρίαν ἐν μεσημβρίᾳ. Ὅρα πῶς τὴν τιμωρίαν ἐπήγαγεν, ὥστε μὴ νομισθῆναι ταύτας εἶναι τὰς συνήθεις, ἀλλ’ ὄντως | |
| 20 | θεηλάτους τινάς. *Ἐπέῤῥιψα ἐπ’ αὐτὴν ἐξαίφνης τρόμον καὶ σπουδήν. Περὶ τῆς πολύπαιδος λέγει γυναικός. Τρόμον, τουτέστι φόβον· σπουδὴν, ἵνα εἴπῃ, ταραχήν. | |
| 25 | *Ἐκενώθη ἡ τίκτουσα ἑπτά. Τουτέστιν, ἄπαις ἡ πολύπαις ἐγένετο. Ἀπεκάκησεν ἡ ψυχὴ αὐτῆς· τουτέστι, πεν‐ θοῦσα. Ἐπέδυ ὁ ἥλιος αὐτῇ ἔτι μεσούσης ἡμέρας. | |
| 30 | Ἡ γὰρ συμφορὰ, οὐδὲ καθαρῶς ὁρᾷν τὸ φῶς συνεχώρει. Οἴμοι ἐγὼ, ὡς τίνα, μῆτερ, μὲ ἔτεκες ἄνδρα δικαζόμενον, καὶ διακρινόμενον πάσῃ τῇ γῇ; Ἕως εἶχεν ἐλπίδας ὁ προφήτης, τοῦ τὸν Θεὸν πεῖ‐ | |
| 35 | σαι, οὐδὲν ἐπωδύρετο τοιοῦτον· ἐπεὶ δὲ εἶδεν ἀπ‐ εγνωσμένα τὰ πράγματα στενοχωρηθεὶς ταῦτά φησιν. Ὃ δὲ λέγει τοιοῦτόν ἐστιν· Ἄνθρωπος εὐτελὴς, καὶ ταπεινὸς, καὶ ἀπεῤῥιμμένος, μηδεμίαν ἔχων ἰσχύν· ὡς τίνα οὖν με ἔτεκες, μέλλοντα πρὸς πᾶσαν ἵστα‐ | |
| 40 | σθαι τὴν οἰκουμένην; Τῶν γὰρ ψευδοπροφητῶν τἀναντία λεγόντων, τούτου κελευομένου τἀναντία λέγειν, ἀμφισβητήσεις, καὶ μάχαι καθημεριναί. *Οὐκ ὠφέλησα, οὐδὲ ὠφέλησέ με οὐδείς. Ἀποδυσπετεῖ ὁ προφήτης τὰ πάνδεινα πάσχων | |
| 45 | παρὰ Ἰουδαίων. Τί, φησὶν, ἐτικτόμην ἑκάστοτε πρὸς τοὺς παρανόμους μαχόμενος, καὶ δικαζόμενος πρὸς αὐτοὺς, καὶ ἐλέγχων αὐτῶν τὰ κακὰ, ἀνὴρ ἐν εἰ‐ ρήνῃ διάγειν βουλόμενος, καὶ οὔτε ὀφλήσας πώποτέ τινι, οὔτε χρεώστην ἐσχηκώς; | |
64.904(50) | Ἡ ἰσχύς μου ἐξέλιπεν ἐν τοῖς καταρωμέ‐ νοις με. Τουτέστιν, ἔκαμον ὑπ’ αὐτῶν ὀνειδιζόμενος, καὶ μυρίαις λοιδορίαις βαλλόμενος. Καὶ μὴν, ὃ πάσας συνίστησι τὰς μάχας, τοῦτο | |
| 55 | παρ’ ἐμοὶ οὐκ ἔστιν· καθαρός εἰμι δανεισμάτων. | |
64.905 | Τοῖς αἰτιωμένοις, φησὶ, τοῖς ὑβρίζουσι, τοῖς σκώ‐ πτουσι, τοῖς ἐπαρωμένοις. Οὐ γάρ ἐστι τῆς τυχούσης ψυχῆς ταῦτα φέρειν, ὥσπερ οὐδὲ ὁ Ἰὼβ, οὐ πρότε‐ ρον ἐκινήθη, πρὶν ἢ ταῦτα γενέσθαι. | |
| 5 | Γένοιτο, Δέσποτα, κατευθυνόντων αὐτῶν. Τί ἐστι; φησί. Τὸ γὰρ μάλιστα αὐτὸν ἐκλυποῦν [ἄλλ. ὀδυνῶν], τοῦτο ἦν, ὅτι οὐδὲν συνῄδει τῶν γινο‐ μένων ἑαυτῷ. Τουτέστιν, εἰ δικαίως ἐπαρῶνται, κύρωσον αὐτῶν | |
| 10 | τὰ ῥήματα. Εἰ μὴ παρέστην σοι ἐν καιρῷ τῶν κακῶν αὐτῶν. Οὐ λέγω, Εἰ κατεῖπον, φησὶν, ἀλλ’ εἰ μὴ ὑπὲρ αὐτῶν μελλόντων κολάζεσθαι παρέστην. Καὶ μὴ μόνον εἰς τοῦτο ἀκουσθεῖεν, εἰς τὸ ἐμὲ τιμωρηθῆ‐ | |
| 15 | ναι, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ αὐτοὺς τυχεῖν τῶν ἀγαθῶν. Γένοιτο ἀληθῆ τὰ τῆς ἀρᾶς αὐτῶν, γένοιτο αὐτοῖς ἀληθῆ τὰ ἀγαθά *Τουτέστιν, εἰ μὴ συμμαρτυρεῖς, ὅτι ἡνίκα ἀναγ‐ γέλλειν αὐτοῖς τῶν πολεμίων τὴν ἔφοδον ἔλεγες, | |
| 20 | εἱστήκειν προσευχόμενος ὑπὲρ αὐτῶν, ἀγαθὰ ὑπὲρ αὐτῶν αἰτῶν. Εἰ γνωσθήσεται σίδηρος, καὶ περιβόλαιον χαλ‐ κοῦ ἡ ἰσχύς σου; Τουτέστιν, ἄνευ σιδήρου τὰ τείχη ἔχει, καὶ εἰ | |
| 25 | ἱμάτιον χαλκοῦν, οὐδὲ ἐπιγνώσεται [ἴς. καὶ εἰ σιδήρου τὰ τ. ἔχ. καὶ εἰ ἱμ. χαλκοῦν οὐδὲ ἐπιγνωσθήσεται], ὅτι αὐτὸ τοῦτό ἐστι σιδηροῦν. Τοιαῦτα ὑποστή‐ σονται. *Τουτέστι, περιφράξω σε τῇ ἐμαυτοῦ βοηθείᾳ, | |
| 30 | καθάπερ σιδηρέῳ ἢ χαλκέῳ ἐνδύματι. Σιδήρεον μὲν ἔνδυμα λέγει, τὸν ἁλυσιδωτὸν χιτῶνα· χάλκεον δὲ, τὸ καταφρακτόν. Ὥσπερ οὖν οἱ ταῦτα ἐνδεδυμένοι πάσης εἰσὶν ἐκτὸς βλάβης τοῦ βέλους, οὐ καθικνου‐ μένου· οὕτως οὐδὲ σὺ τὶ πείσῃ παρ’ αὐτῶν. Τινὲς | |
| 35 | δὲ περὶ τοῦ λαοῦ, ὅτι οὐδὲ οὕτω φραξάμενοι σώ‐ ζονται. *Ἰσχύν σου καὶ θησαυρούς σου εἰς προνομὴν δώσω. Ὡς πρὸς τὸν λαὸν, ἀντὶ τοῦ, διὰ τὰ κακὰ αὐτῶν | |
| 40 | αἰχμαλώτους ἐργάσομαι. Εἴρηται δὲ ὡς παρὰ τοῦ προφήτου ἐκ προσώπου τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν λαόν. Κύριε, μνήσθητί μου, καὶ ἐπίσκεψαί με, καὶ ἀθώωσόν με ἀπὸ τῶν καταδιωκόντων με, μὴ εἰς μακροθυμίαν. | |
| 45 | Ἀρκεῖ γὰρ τὰ παρελθόντα. Ἂν δὲ καὶ ταῦτα προσθῇς, τίς προσέξει; λοιπὸν ἐπάγαγε τὸ τέλος Οὐ γάρ ἐστι διόρθωσις. Ἀθώωσόν με ἀπὸ τῶν καταδιωκόντων με. Γνῶθι ὡς. | |
64.905(50) | Ἔτι τῆς αὐτῆς ἔχεται εὐχῆς καὶ προφητείας ὁ προφήτης. Δοκεῖ δὲ πάλιν ἀφιλόσοφος οὗτος ὁ λόγος εἶναι· ἀλλ’ ἴδωμεν εἰ τῆς ἀσθενείας τῆς προφητικῆς, ἢ ἑτέρου τινός. Πρῶτον μὲν οὐκ ἀξιοῖ αὐτοὺς ἀναι‐ ρεθῆναι τέως, ἀλλ’ αὐτόν τι μηδὲν παθεῖν δεινόν. | |
| 55 | Ἴδωμεν πότερον δι’ ἑαυτὸν, ἢ διὰ τὸν τοῦ Θεοῦ λό‐ γον. Τέως φησὶν, Ῥῦσαί με ἐκ τῶν καταδιωκόν‐ | |
| των με. | ||
64.908 | Ὑπὲρ τῶν ἀθετούντων τοὺς λόγους σου, συν‐ τέλεσον αὐτούς. Ὁρᾷς πῶς οὐκ εἶπεν· Ἔσομαι ἐγώ. Ἀλλ’ ὑπὲρ τοῦ λόγου δέδοικεν, ὑπὲρ τῆς προφητείας τρέμει, μὴ | |
| 5 | μῦθος αὐτοῖς εἶναι νομίζηται, καὶ διαπιστῆται. Ὁ λόγος ἀεὶ εἰς εὐφροσύνην ἔσται μοι. Οὐδείς με ἀπα‐ τεῶνα, οὐδὲ εἴρωνα νομίσει λοιπόν. Ὅτι γὰρ αὐτὰ [ἄλλ. αὐτὸ] ἑαυτοῦ σκοπεῖ, δῆλον ἐκ τῶν προτέρων ἱκεσιῶν, καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ παραμυθίας, ἣν οὐκ ἂν | |
| 10 | ἐποιήσατο πρὸς αὐτὸν, εἰ μὴ σφοδρῶς αὐτὸν ᾔδει ἀντεχόμενον. Εἰ δὲ καὶ κατ’ αὐτὸν ποιεῖται τὴν δέη‐ σιν, καὶ τοῦτο θαυμαστόν [ἴς. οὐ θαυμ.]· τότε μεθ‐ ιστάμενος, ὅτε καὶ ὁ Θεός. *Τέλεσον αὐτοὺς, καὶ ἔσται ὁ λόγος σου ἐμοὶ | |
| 15 | εἰς εὐφροσύνην καὶ χαρὰν καρδίας μου, ὅτι ἐπικέκληται τὸ ὄνομά σου ἐπ’ ἐμοί. Τουτέστι, ψεύδεσθαί με τὴν τιμωρίαν. Ὥστε φα‐ νῆναί με ἀληθεύοντα, καὶ δίκαιον προφήτην ὄντα, ἐπειδὴ τὸ σὸν ὄνομα ἐπικαλούμενόν με, οὐδὲ δυνα‐ | |
| 20 | τὸν διαψεύσασθαι. Ὁρᾷς πάλιν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος δεδοικότα; Προ‐ φήτης καλοῦμαι. Ἵνα μὴ ἡ δόξα σού τι πάθῃ, ἔπαθον ἐγὼ μυρία. Οὐδὲν ὤνησα, ἀλλὰ τοὐναντίον· ἑτέρως μεταχείρισαι. | |
| 25 | Οὐκ ἐκάθισα ἐν συνεδρίῳ αὐτῶν παιζόντων, ἀλλ’. Ὁρᾷς ὅτι καὶ τοῦτο λέγει, ὅτι Ὅσα ἔδει γενέσθαι παρ’ ἐμοῦ, γέγονεν. Οὐκ ἐκοινώνησα αὐτοῖς ὑβριζό‐ μενος, οὐκ ἀπέστην [ἴς. ἐπέστην]. Τί δεῖ γενέσθαι | |
| 30 | λοιπόν; διὰ τὸν φόβον τὸν σὸν πάντα ὑπέμεινα, καὶ γέγονεν οὐδέν. Καταμόνας ἐκαθήμην. Οὐδένα κοινωνὸν εἶχον τῶν λεγομένων. Πάντες ἠπίστουν· ἀλλ’ ὅμως οὐδέν με τούτων παρέτρεψεν· | |
| 35 | οὐδὲν ἐνελείφθη τῶν παρ’ ἐμοῦ. Ἵνα τί οἱ λυποῦντες κατισχύσουσί μου; Τίνος ἕνεκεν, φησὶ, συγχωρεῖς αὐτοῖς; τί τὸ πλέον; μὴ γὰρ ἡ ὠφέλεια γίνεται αὐτῶν; τί τὸ λοιπόν; Ἡ πληγή μου. | |
| 40 | Τῆς ψυχῆς δηλονότι. *Ἡ πληγή μου στερεὰ, πόθεν ἰαθήσομαι; Τουτέστιν, οὗτοι ἐχθραίνουσι, καὶ τὰ τῶν πολε‐ μίων διαπράττονται. Τὴν ἔκβασιν τῶν ἐμῶν λόγων οὐχ ὁρῶ. Οὐδαμόθεν ἔχω παραμυθίαν. | |
| 45 | *Γινομένη ἐγενήθη μοι, ὡς ὕδωρ ψευδὲς, οὐκ ἔχον πίστιν. Τουτέστιν, ἡ προφητεία. Ἵνα εἴπῃ, ἐνομίσθη ψεύδεσθαι. Καὶ καθάπερ τὸ ὕδωρ στάσιν οὐκ ἔχει, οὕτως οὐδὲ τοῖς ἐμοῖς λόγοις ἀλήθειαν προσεῖναι | |
64.908(50) | νομίζουσι. Καθάπερ ὕδωρ παραῤῥεῖ, καὶ οὐχ ἕστηκεν, οὐδὲ μένει, οὕτω καὶ τὰ ἐμὰ ῥήματα νῦν ἐνταῦθα φαίνεται, νῦν ἐκεῖ. Καὶ μεταπηδᾷ, καὶ οὐκ ἔχει πίστιν. Ἢ εἰ μὴ τοῦτο, Τὰ δεινὰ οὕτως ἐπάλληλα, φησὶν, ἦν, | |
| 55 | ὥσπερ ὕδωρ ἐπαίρει, καὶ οὐ διέλιπεν. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· Ἐὰν ἐπιστρέ‐ ψῃς, καὶ ἀποκαταστήσω σε· πρὸ προσώπου μου | |
| στήσῃ. | ||
64.909 | Τουτέστι, Προσῆκόν σε πρὸς ἐμὲ ἀφορᾷν, μὴ πρὸς τὴν τῶν ἀνθρώπων ὑπόληψιν. Ἐὰν ἐπιστρέψῃς, καὶ ἀποκαταστήσω σε· καὶ πρὸ προσώπου μου στήσῃ. | |
| 5 | Ἐπειδὴ ἀπέστραπτο λοιπὸν τὴν προφητείαν· ἐπειδὴ πέρας λοιπὸν ἔχειν ἐνόμιζε τὸ πρᾶγμα· Μεταβαλοῦ, φησὶ, τῆς προαιρέσεως ταύτης, καὶ ὅρα ἐὰν σὺ ἐπιστρέψῃς, πρότερον τὰ παρὰ τοῦ προφήτου ζητεῖν. Ἔτι ἐλπίς ἐστι κερδηθῆναί τινας. Μὴ πρόσ‐ | |
| 10 | εχέ μου τοῖς ῥήμασι τοῖς ἀπόγνωσιν ἔχουσιν. Ἀπειλῆς ἕνεκεν ταῦτα λέγω καὶ φόβου· εἰσὶ τίμιοί τινες. Ἐὰν ἐπιστρέψῃς, καὶ ἀποκαταστήσω σε, τούτοις, φησὶ, πρὸ προσώπου μου στήσῃ. Οὐ μικρὸν ἀξίωμα, ἀλλ’ ἀγγελικὸν ἢ τιμήν· ἢ ἀσφάλειαν | |
| 15 | ἐπαγγέλλεται τὸ πρόσωπόν μου. Καὶ ἐὰν ἐξαγάγῃς τίμιον ἀπὸ ἀναξίου, ὡς τὸ στόμα μου ἔσῃ. Ποῖαι λοιπὸν ταύτης ἴσαι ἀρεταί; παράβαλε ταύτῃ ὅσα βούλει· μὴ γὰρ δὴ τὸν ἐξάγοντα ἴδῃς, | |
| 20 | ἀλλὰ κἂν μὴ ἐξαγάγῃ, τὸ αὑτοῦ ἐποίησεν. *Τουτέστιν, Εἰ δὲ ἀναμένων τοῖς συνεχέσι λόγοις μεταβάλλῃς τινὰ, ἔσῃ μιμούμενος ἐμὲ, ὃς μακρο‐ θυμίᾳ τῶν ἀνθρώπων τὸ γένος ἄγειν ἐπὶ τὸ κρεῖτ‐ τον σπουδάζω. | |
| 25 | Καὶ ἀναστρέψουσιν αὐτοὶ πρὸς σὲ, καὶ σὺ οὐκ ἀποστρέψεις πρὸς αὐτούς. Περιττὰ γὰρ ἦν τὰ τῆς τιμῆς ἐπαγγελλόμενα, εἰ μὴ καὶ τὴν ἐνταῦθα ἀσφάλειαν ὑπέσχετο· τουτέστιν, Αὐτοὶ ἥξουσιν πρὸς σὲ, σὺ δὲ οὐκ εἴξεις αὐτοῖς· σοῦ | |
| 30 | δεηθήσονται, καὶ παρακαλέσουσί σε. *Τουτέστι, Στερεὸς ἐπὶ τῆς εὐσεβείας μεῖνον, ὥστε ἐκείνους ἐπὶ τὸ κρεῖττον μεταβαλεῖν, ἀλλὰ μὴ αὐτόν σε ὑπὸ ὀλιγωρίας μεταβληθῆναι πρὸς τὴν ἐκείνων γνώμην. | |
| 35 | *Καὶ δώσω σε τῷ λαῷ τούτῳ τεῖχος χαλκοῦν ὀχυρὸν, καὶ τὰ ἑξῆς. Τουτέστιν, Εἰ δὲ κακὰ διατιθέασιν, αὐτοὺς ἐπ‐ αμύνω, κρείττονά σε τῶν συμφορῶν ποιῶν. ΚΕΦΑΛ. Ιϛʹ. | |
| 40 | Καὶ σὺ μὴ λάβῃς. Ἄξιον ὄντως θαυμάσαι, τίνος ἕνεκεν μὴ λαβεῖν κελεύει; Ὥστε μὴ ἐπὶ συμφορᾷ τεκεῖν. Ὅρα πῶς ἔτι νέος ἦν ὁ προφήτης, καὶ τοῦτο δὲ ὥστε πιστώσα‐ σθαι ἐκείνους περὶ τῶν μελλόντων δεινῶν. Οὐδεὶς | |
| 45 | γὰρ ἦν, ὃς ὁρῶν τὸν προφήτην μὴ γαμοῦντα, καὶ τὴν αἰτίαν μανθάνων, οὐκ ἂν ἐπίστευσεν. Ἐν γὰρ ταῖς ἐπιούσαις θλίψεσι, φησὶ, τοῦ λαοῦ εὔζωνον δεῖ εἶναι, καὶ μὴ κατατρύχεσθαι εἰς γυναῖκα, καὶ τέκνα. | |
64.909(50) | Ὅτι τάδε λέγει Κύριος. Οὐ γὰρ δὴ περὶ υἱῶν καὶ θυγατέρων, ἀλλὰ περὶ πατέρων καὶ μητέρων, καὶ τῶν γεννησαμένων εἴρη‐ | |
| ται. Διὸ καὶ μὴ γαμῆσαι παραινεῖ. | ||
64.912 | Ἐν θανάτῳ. Πολλάκις τὰ αὐτὰ λέγει· καὶ οὐδὲ ἅπαξ ἀκούεται, οὐδὲ καθικνεῖται αὐτῶν καὶ τὸ ἄταφον, ὃ μάλιστα αὐτοὺς ἐλύπει, λιμὸς, θάνατος νοσερὸς, σφαγὴ, τὸ | |
| 5 | μὴ ταφῆναι, τὸ μετὰ αἰσχύνης ἀφειδοῦς, μηδὲ ἐλεουμένους· καὶ πρὸς τούτοις θηρίων γενέσθαι βορά· τίνα ταῦτα οὐκ ἂν ἔκαμψαν; Τάδε λέγει Κύριος· Μὴ εἰσέλθῃς εἰς θίασον αὐτῶν, καὶ μὴ πορευθῇς τοῦ κόψασθαι, καὶ μὴ | |
| 10 | πενθήσῃς αὐτοὺς, ὅτι ἀφέστηκα τὴν εἰρήνην μου ἀπὸ τοῦ λαοῦ τούτου, φησὶ Κύριος, καὶ τὰ ἑξῆς. Ἐντομίδας ἐποίουν τὸ παλαιόν· ἐξ ἀρχῆς γὰρ ὁ διάβολος ἐσπούδασεν εἰς ἐσχάτην ἀμορφίαν καταστῆ‐ | |
| 15 | σαι τὸ ἔργον τοῦ Θεοῦ. Ἐπειδὴ γὰρ τὴν διάνοιαν ἐπῆρε, καὶ αὐτοῦ τοῦ σώματος τὸ κάλλος [videiur aliquid deesse: καταῤῥυπαίνει seu μολύνει, aut simile], ὁρᾷς πόσας ἐπινοεῖ μεθοδείας. Πρῶτον τῆς ἀσελγείας, φυκώματα καὶ ἐπιτρίμματα, καὶ ὅσα | |
| 20 | τοιαῦτά ἐστιν. Ἔπειτα τοῦ πένθους, ὥστε κατατέ‐ μνειν ἑαυτούς· ἑκάτερον δὲ πάθος ἔχει συμπαθητικὸν, ἐκεῖ μὲν οὖν πορνείαν, ἐνταῦθα δὲ ἀθυμίαν, τρίτον τῆς ἑορτῆς Ῥέας, ἔνθα καὶ μαλακοὺς, καὶ ἀποτόμους ἐργάζεται· οὐκέτι λοιπὸν εἰς ἀμορφίαν αὐτὸ κατα‐ | |
| 25 | στῆσαι σπεύδων, ἀλλὰ καὶ αὐτῆς τῆς διαδοχῆς τὴν ὑπόθεσιν ἀνελεῖν. Οὐδὲν γὰρ οὕτως ἐσπούδασεν, ὡς τὸ γένος ἀφανίσαι τὸ ἡμέτερον, καὶ τοῦ Θεοῦ κατ‐ ηγορεῖν ὡς περιττά τινα πεποιηκότος· εἶτα μοι‐ χείας, ἵνα ἀποπνίγωνται τὰ παιδία. | |
| 30 | *Τουτέστι, Μὴ εἰς συνέδριον αὐτῶν ἔλθῃς. Θίασον γὰρ καλεῖ τὴν καταφιλικὴν εὔοδον, ἢν ποιοῦνται, καὶ ἐν συμποσίοις, καὶ ἐπὶ πένθει, πρὸς παράκλησιν τοῦ πενθοῦντος. Καὶ ὑμεῖς ἐπονηρεύσασθε ὑπὲρ τοὺς πατέρας | |
| 35 | ὑμῶν. Δέον ὑμᾶς φοβηθέντας μὴ τοῖς αὐτοῖς περιπεσεῖν, ὑμεῖς τοὐναντίον ἐποιήσατε· ἐπονηρεύσασθε γὰρ ὑπὲρ τοὺς πατέρας ὑμῶν· καὶ πῶς οὐκ ἄλογον, ἐκείνους μὲν ἁμαρτάνοντας μηδὲν παθεῖν, ἡμᾶς δὲ | |
| 40 | τιμωρηθῆναι; Οὐδαμῶς. Δώσουσι μὲν γὰρ κἀκεῖνοι δίκην, ἀλλ’ οὐ νῦν, ὑμεῖς δὲ καὶ νῦν· ὑμεῖς γὰρ κἀ‐ κείνων χείρους, τὴν μακροθυμίαν εἰς οὐδὲν χρησά‐ μενοι δέον. Ὥσπερ γὰρ ἐπὶ ἑνὸς ἀνθρώπου, ὅταν τις ἁμάρτῃ, εἶτα μὴ τιμωρήσηται ὁ Θεὸς, οὐ διὰ τοῦτο | |
| 45 | ῥᾳθυμότερον αὐτὸν εἶναι χρὴ, οὕτω καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁμαρτημάτων. Ἥμαρτεν ἐκεῖνος, οὐκ ἐκολά‐ σθη· μὴ ῥᾳθυμήσῃς σὺ ὡς οὐ δώσων δίκην· εἰ γὰρ μὴ ἤμελλεν ἐπὶ πάντων τὸ αὐτὸ ποιεῖν ὁ Θεὸς, θᾶττον ἂν ἅπαντες ἀπολώλαμεν· ἐμακροθύμησεν | |
64.912(50) | ἐπ’ ἐκείνῳ, αὐτόν τε εἰς μετάνοιαν ἄγων, καὶ σὲ βελτίω ποιῶν. Καὶ ἀποῤῥίψω ὑμᾶς. Περὶ τῆς ἀπήνης [forte ἀπηνείας] λέγει τῶν ἀλλοτρίων θεῶν. Ἐκεῖνοι καὶ δουλεύοντας οὐ μὴ ἐλεή‐ | |
| 55 | σωσιν· ἐμὲ ὑβρίζετε, καὶ ἠλέουν, ἵνα μάθητε ἀπὸ τῆς συγκρίσεως, τίς ἐγὼ, τίνες ἐκεῖνοι. Εἰ γάρ τις ἐξετάζει τὰς τιμωρίας, οὐχ ἧττον ἡ μακροθυμία ὠφελεῖ τοὺς φρονίμους. | |
| Ζῇ Κύριος. | ||
64.913 | Τίνος ἕνεκεν τὰ χρηστὰ προτίθησι; οὐχ ἵνα αὐ‐ τοὺς ἐκλύσῃ, ἀλλ’ ἵνα καὶ περὶ τῶν σκυθρωποτέρων πιστεύσωσι. Μᾶλλον δὲ μετὰ τὸ κατελθεῖν, ἵνα σχῶσί τινα καὶ τοῦ ἀνελθεῖν πίστιν. | |
| 5 | Ἀλλὰ ζῇ Κύριος, ὃς ἀνήγαγε. Τίνος ἕνεκεν τοῦτο πρόσκειται; ἀξιοπιστίας ἕνε‐ κεν. Εἰ γὰρ ἐκείνων τετρακόσια ἔτη πεποιηκότων ἠδυνήθη δοῦναι, πολλῷ μᾶλλον ὑμῖν· ἱκανὸν γὰρ αὐτοὺς εἰς ἀπόγνωσιν ἐμβαλεῖν. | |
| 10 | *Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ἁλιεῖς πολλοὺς, λέγει Κύριος, καὶ ἁλιεύσουσιν αὐτοὺς, καὶ μετὰ ταῦτα ἀποστελῶ θηρευτὰς πολλοὺς, καὶ θηρεύσουσιν αὐτούς. Λέγει μὲν περὶ Βαβυλωνίων, τουτέστι, Ναβουχο‐ | |
| 15 | δονόσορ, καὶ τῶν αὐτοῦ στρατηγῶν. Ἁλιεῦσι δὲ καὶ θηρευταῖς παρέβαλεν, ἵνα εἴπῃ, Καὶ τοὺς κρυπτομέ‐ νους ἀνιχνεύσας εἰς τιμωρίαν ἄξει. Λέγει γοῦν· Καὶ θηρεύσω αὐτοὺς ἐπάνω παντὸς ὄρους, καὶ ἐπάνω παντὸς βουνοῦ, καὶ ἐκ τῶν τρυμαλιῶν τῶν πε‐ | |
| 20 | τρῶν. Ὁ γὰρ τὰ κρυφῆ γινομένα εἰδὼς, καὶ τοὺς λαν‐ θάνοντας παραδοῦναι δυνάμενος· καὶ μάλιστα ὅταν πολλοὶ ὦσιν οἱ θηρεύοντες. Τινὲς καὶ εἰς τοὺς ἀποστόλους τοῦτό φασιν, καὶ οὐ κωλύω· τέως δὲ | |
| 25 | ἱστορίας ἐχώμεθα· ὅταν γὰρ ὁ Θεὸς παραδῷ, οὐδεὶς οὐκέτι προστήσεται. Καὶ ἀνταποδώσω. Τάχα πολλοὺς θορυβεῖ τὸ λεχθέν· εἴγε ἡμεῖς μὲν οὐ προσδοκῶμεν, οὐδὲ ἁπλῶς ἀπολήψεσθαι, τῇ φι‐ | |
| 30 | λανθρωπίᾳ τοῦ Θεοῦ θαῤῥοῦντες. Οὗτος δέ φησι, διπλᾶς. Καὶ ὁ Ἡσαΐας δὲ, ὅτι Ἐδέξατο ἐκ χειρὸς Κυρίου διπλᾶ τὰ ἁμαρτήματα αὐτῆς. Ἵνα γὰρ νομίσῃς ὅτι ἀπειλῆς τὸ λεχθὲν, ἐκεῖνος μαρτυρεῖ, ὅτι ἐγένετο. Τί οὖν; Ἄνθρωποι μὲν πρὸς τὴν ἀξίαν | |
| 35 | κολάζουσι τῶν ἁμαρτημάτων, ὁ δὲ Θεὸς καὶ ὑπὲρ τὴν ἀξίαν; Οὐκ ἔστιν· ἀλλὰ τί ἐστι; Διπλᾶ ἥμαρτον, διπλᾶ καὶ ἀπολήψονται. Ἢ διπλᾶ λέγει, τῷ μὴ τῶν ἀγαθῶν ὑστερεῖσθαι μόνον, ἀλλὰ καὶ μυρία ὑποστῆ‐ ναι δεινά. Ἐπεὶ καὶ ἡμῖν ἡ κόλασις γίνεται διπλῆ, | |
| 40 | τῆς βασιλείας ἡ ἔκπτωσις, καὶ τῆς γεέννης ἡ πεῖρα· τούτων γὰρ ἕκαστον αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ μέγα καὶ ἀφό‐ ρητον δεινόν. Πρὸς σὲ ἔθνη. Οἱ μὲν Ἰουδαῖοι, εὐσεβεῖς πατέρας ἔχοντες, εἰς | |
| 45 | ἀσέβειαν ἔκλιναν, οὗτοι δὲ τοὐναντίον. Τοῦτό φησιν ὁ προφήτης, κατηγορῶν τούτων, καὶ δεικνὺς ὅσον ἔσται κέρδος ἐκ τῆς τιμωρίας αὐτῶν ἑτέροις, ἅμα καὶ κνίζων τοὺς Ἰουδαίους· Οἱ πλησίον ἀτιμάζουσί σε, οἱ δὲ μακρὰν ἥξουσι πρὸς σέ. | |
64.913(50) | Εἰ ποιήσει. Πῶς γὰρ τὸ ποιηθὲν Θεός; ΚΕΦΑΛ. ΙΖʹ Ἐπικατάρατος. Ἁμαρτία Ἰούδα ἐγγέγραπται ἐν Γραφῇ, ἐν | |
| 55 | σιδήρῳ, ἐν ὄνυχι ἀδαμαντίνῳ. Ἐγκεκολαμμένη ἐπὶ τοῦ στήθους τῆς καρδίας αὐτῶν. | |
| Ἵνα εἴπῃ, Ἀνεξάλειπτον ἔχουσι τὴν ἀσέβειαν, | ||
64.916 | ὥσπερ ἐν ἀδάμαντι καὶ ἐν σιδήρῳ ἐγκεκολαμμένην ἐπὶ τῆς ἑαυτῶν καρδίας. Τὸ δὲ, καὶ ἐν τοῖς κέρασι τῶν θυσιαστηρίων αὐτῶν, τὴν περὶ τὰ εἴδωλα σπουδὴν ἵνα δείξῃ. | |
| 5 | Τοῦτο ἡ εἰς ἀνθρώπους ἐλπὶς ποιεῖ· ἀπάγει τοῦ Θεοῦ. Ἢ οὐ τοῦτό φησιν, ἀλλ’ οὕτως ἐλπίζων εἰς ἄνθρωπον, ὡς ἀποστῆναι τοῦ Θεοῦ. Οὐδὲν γὰρ οὕτως ὁ Θεὸς βούλεται, ὡς ἀεὶ ἡμᾶς ἐκκρέμασθαι αὐτοῦ. Καὶ διὰ τοῦτο πάντα ποιεῖ, οὐχ ἵνα τι καρπώσηται | |
| 10 | παρ’ ἡμῶν, ἀλλ’ ἵνα εὐεργετήσῃ ἡμᾶς· διὰ τοῦτο καὶ οὕτως ἡμᾶς ἐνδεεῖς ἐν ἅπασιν ἐποίησεν. Εἰπὲ, τί τὸ τέλος; Καὶ ἔσται ὡς ἡ ἀγριομυρίκη ἐν τῇ ἐρήμῳ. Αἰνίττεται δὲ ἐνταῦθα τὸν Σεδὲκ, προσφυγόντα τῷ | |
| 15 | Φαραὼ κατὰ τοῦ Βαβυλωνίου. Ἄκαρπον τοῦτο τὸ δένδρον, καὶ ἐν ἐρήμοις ἀεὶ διαιτώμενον, οὐκ ἀγό‐ μενον εἰς ἐργασίαν τινὰ, οὐδὲ κομῶν τοῖς καρ‐ ποῖς. — *Ἀσθενὲς τὸ ξύλον τοῦτο. *Καὶ κατασκηνώσει ἐν ἁλίμοις, ἐν τῇ ἐρήμῳ, | |
| 20 | ἐν γῇ ἁλμυρᾷ, ἥτις οὐ κατοικεῖται. Τουτέστιν, οὐδενὸς ἀπολαύσει ἀγαθοῦ· ἀλλ’ ἄγονος ἔσται, καὶ ἡ γῆ ἁλμυρὰ, ἥτις οὐ κατοικεῖται πρὸς καρπογονίαν. Καὶ εὐλογημένος. | |
| 25 | Οὕτω καὶ ὁ Δαβίδ φησιν· Ἔσται ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων. Οὐ φοβηθήσεται, πάσης ἀνωμαλίας ἐκτός ἐστι. Τοῦτο ὁ Χριστὸς διὰ τῆς προφητείας ἐμφανῶς [forte ἐμφα‐ νὲς] πεποίηκε. Τίς ἤλπισεν ἐπὶ Κύριον, καὶ κατ‐ | |
| 30 | ῃσχύνθη; Εἰ δὲ ἐλπὶς τοσοῦτον ἰσχύει, καὶ ταῦτα μὴ ἔχουσα κάματον, τίνος ἕνεκεν οὐκ ἀεὶ πρὸς αὐτὸν τὴν σωτηρίαν ἐπιῤῥίπτομεν, οὖ τῇ ἐλπίδι ἐσώθη‐ μεν. *Βαθεῖαν καρδίαν παρὰ πάντων, καὶ ἄνθρω‐ | |
| 35 | πος, καὶ τίς γνώσεται αὐτόν; Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεός. Πρὸς τοὺς λεληθότως ἀσεβοῦντας, καὶ λανθάνειν οἰομένους ὁ λόγος. Περὶ τῶν βουλευμάτων αὐτῶν λέγει, ὅτι καὶ λαν‐ | |
| 40 | θάνοντας οἶδεν ὁ Θεός. Οὐδὲν οὕτως ἄδηλον, ὡς ἀν‐ θρώπου καρδία. Διὰ τοῦτο ἕτερός φησι· Καρδία βα‐ θεῖα κεκρυμμένη ἄνθρωπός ἐστι, καὶ τίς γνώσεται αὐτόν; Ἴσως νομίζετε λανθάνειν, φησίν. Οὐκ ἔστι τοῦτο· οἶδα τὰ καθ’ ὑμᾶς ἅπαντα. | |
| 45 | *Ἐφώνησε πέρδιξ, συνήγαγεν ἃ οὐκ ἔτεκε, ποιῶν πλοῦτον αὐτοῦ οὐ μετὰ κρίσεως. Πρὸς τοὺς πλεονεκτοῦντας ὁ λόγος. Τινὲς δὲ οὕτως ἡρμήνευσαν· Ἔθος, φησὶ, τοὺς πέρδικας μετὰ τὸ ἀποτεχθῆναι τῶν ὠῶν, τοὺς νεοττοὺς τῇ φωνῇ προσ‐ | |
64.916(50) | καλεῖσθαι, καὶ γυμνοῦν τὴν τεκοῦσαν. Οὕτω, φησὶ, καὶ οὗτοι τὸν ἀλλότριον πόνον συνάγουσι, περὶ οὗ οὐκ ἐπόνησαν. *Ἐν ἡμίσει ἡμερῶν αὐτοῦ καταλείψουσιν αὐτόν. | |
| 55 | Τουτέστιν, οὐκ ἀπολαύσει ἀλλοτρίων. | |
| *Καὶ ἐπ’ ἐσχάτων αὐτοῦ ἔσται ἄφρων. | ||
64.917 | Τουτέστιν, εἴσεται τὸ μάταιον τῆς σπουδῆς τε‐ λευτῶν, καὶ ἀλλοτρίοις τὸν πλοῦτον καταλιμπάνων. Τινὲς δὲ αὐτὸ οὕτως ἡρμήνευσαν ἐκ τοῦ Ἑβραϊκοῦ· Πέρδιξ θάλπει, καὶ οὐ γεννᾷ· ὡς ἂν εἰωθότος | |
| 5 | ὑποκλέπτειν τῆς θηλείας τὰ ὠὰ, εἶτα θερμάνας καὶ ἀποτεκὼν, ἀγαγὼν ἐφ’ ὕδωρ, καὶ ποτίσας ἀναιρεῖ. Ἵνα τοίνυν εἴπῃ, ὅτι οὕτως εἰς μάτην ὁ πλεονέκτης τὸν πλοῦτον συνάγει. Ἐν ἡμίσει ἡμερῶν αὐτοῦ καταλείψουσιν αὐτόν. Τὸ Ἑβραϊκὸν, φησὶν, οὕτως | |
| 10 | ἔχει· Ἐν ἡμίσει ἡμερῶν τούτων καταλείψει αὐτὸν, τουτέστι, τὸν πλοῦτον. *Καὶ ἐπ’ ἐσχάτων αὐτοῦ ἔσται ἄφρων. Ὁ Ἑβραῖός φησι· Καὶ τὸ τέλος αὐτοῦ ἔσται πένθιμον. Ἀμείνονα δὲ νομίζω καὶ σαφεστέραν | |
| 15 | τὴν προτέραν ἔννοιαν. Περὶ τοῦ Αἰγυπτίου φησὶν, ἅμα καὶ τὸ ἀσυνείδη‐ τον αὐτοῦ λέγων· καὶ τὸ, ἐγκαταλείψουσι, τοῦτ’ ἔστιν, Αἰχμάλωτοι ἀπαχθήσονται. Ὤδινεν αὐτοὺς ὁ Θεός· ἐκεῖνος καλέσας ἠκούσθη μόνον· Ἐπ’ ἐσχά‐ | |
| 20 | των τῶν ἡμερῶν αὐτοῦ ἔσται ἄφρων. Τοῦτ’ ἔστιν ἐλεγχθήσεται οὐχὶ τὰ οἰκεῖα συλλέγων, ἀλλὰ τὰ ἀλλότρια. Τί γὰρ ἂν γένοιτο ἀνοητότερον τοῦ μέγα φρονοῦντος ἐπὶ τοῖς οὐχ ἑαυτοῦ; Θρόνος δόξης. | |
| 25 | Περὶ τῆς τοῦ Θεοῦ λέγει βασιλείας, ὅτι ἀνάλωτός ἐστι καὶ ἀχείρωτος, καὶ μένει ἐφ’ ἑαυτῆς, κἂν μη‐ δεὶς ᾖ. Ἁγίασμα. Οὐχὶ ναὸς, οὐδὲ ἄλλο τοιοῦτον οὐδὲν, ἀλλὰ Θεὸς | |
| 30 | μόνος. Καταισχυνθήτωσαν. Οὐ γὰρ ἔχουσιν ἀσφάλειαν. Ὅτι ἐγκατέλιπον πηγὴν ζωῆς. Συνεχῶς τοῦτο αὐτὸ καλεῖ τὸν Θεὸν ὁ προφήτης | |
| 35 | οὗτος. Τίνος ἕνεκεν; Ὅτι πάντα παρ’ αὐτοῦ τὰ ζωὴν ποιοῦντα, ἣν καὶ οὐθὲν [fort. ᾧ καὶ οὐδὲν] ἐνέλιπεν. Ἴασαί με, Κύριε, καὶ ἰαθήσομαι. Τοῦτο ἐπ’ ἀνθρώπου εἰπεῖν οὐκ ἔνι· πολλάκις θε‐ | |
| 40 | ραπεύει, ἀλλ’ οὐκ ἰᾶται ὁ κάμνων. Οὐκ ἔστι διαπε‐ σεῖν τὴν ἐλπίδα τὴν εἰς σέ. Καὶ τί ἔκαμνες, φησὶν, ὦ οὗτος; ἴασαι ψυχὴν ἀῤῥωστοῦσαν· εἰκὸς γὰρ ἀπὸ τῶν ὀνειδισμῶν θορυβεῖσθαι αὐτόν. Σῶσόν με καὶ σωθήσομαι. | |
| 45 | Θεῷ μόνῳ τοῦτο ἔστιν εἰπεῖν. Ὠριγένους [in al. Τοῦ Χρυσοστόμου]. Τί δήπο‐ τε τοῦτ’ ἔστιν; Ἐπειδὴ συνεχῶς ἀπειλεῖ τὰ δεινὰ, αὐτοὶ δὲ διηπίστουν τοῖς λεγομένοις σκώπτοντες εἰς αὐτὸν ἀεὶ ἔλεγον· Ἐλθέτω. Ἀλλ’ ἐγὼ, φησὶν, οὐκ | |
64.917(50) | ἀπέκαμον καὶ ὀνειδιζόμενος. *Σὺ ἐπίστασαι τὰ ἐκπορευόμενα ἐκ τῶν χει‐ λέων μου πρὸ προσώπου σου. Τουτέστι, Σὺ οἶδας, ὅτι ἀληθεύω. *Μὴ γένῃ μοι εἰς ἀλλοτρίωσιν φειδόμενός μου | |
| 55 | σὺ ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾷ. Τουτέστι, Μὴ ὀφθείην ψευδόμενος, μή ποτε δια‐ | |
| χειρίσωνταί με. | ||
64.920 | *Καταισχυνθήτωσαν οἱ διώκοντές με, καὶ μὴ καταισχυνθείην ἐγώ. Οὐχὶ τὸ αὑτοῦ ζητῶν ἐνταῦθα ταῦτά φησιν· ἀλλ’ ἐπειδὴ ἐκοινώνει αὐτοῦ τῇ αἰσχύνῃ ἡ προφητεία διὰ | |
| 5 | τοῦτό φησιν· εἰ γὰρ ἐπιμένοντες τοῖς δεινοῖς ἔμελλον μὴ δώσειν δίκην, κατῃσχύνθη ἂν ὁ προφήτης. *Τουτέστι, Δίκην δότωσαν οὗτοι, καὶ μὴ ὀφθείην ἐγὼ ψευδόμενος. Δισσὸν σύντριμμα. | |
| 10 | Τί ποτε τοῦτό ἐστιν; Ἐπειδὴ οὐδαμοῦ εἶπε· Δι‐ πλᾶ ἀνταποδώσω τὰ ἁμαρτήματα ταύτης· οὗτος σωφρονιστικὸς ὁ λόγος ἐστίν. *Τάδε λέγει Κύριος· Φυλάσσεσθε ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν, καὶ μὴ αἴρετε βαστάγματα ἐν τῇ ἡμέρᾳ | |
| 15 | τῶν Σαββάτων, καὶ τὰ ἑξῆς. Προσετάχθησαν ἀργεῖν τὸ Σάββατον, ἐπὶ τῷ ἐξ‐ ιλεοῦσθαι τὰ ἁμαρτήματα. Οἱ δὲ ἐμπορίας πρόφασιν ἐποιοῦντο τὴν ἡμέραν, καὶ συναλλάγματα εἰργάζοντο. Κωλύει τοίνυν αὐτοὺς ταύτης τῆς πράξεως. | |
| 20 | ΚΕΦΑΛ. ΙΗʹ. Ἀνάστηθι. Τίνος ἕνεκεν αὐτὸν εἰς τὸ κεραμεῖον κατάγει; ἐπειδὴ ἔλεγον, Ποῦ ἐστιν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ; Ἐλθέτω, καὶ ἐνόμιζον αὐτὸν μὴ δύνασθαι, κατάγει | |
| 25 | αὐτὸν ἐκεῖ. Τίνος οὖν ἕνεκεν καὶ τῆς θεωρίας ἐδέη‐ σεν; Οὐ γὰρ ἐνῆν εἰπεῖν καθὼς ὁ κεραμεὺς, Οὐ δυνή‐ σομαι; Ἀλλὰ πιστικώτερον καὶ ἐναργέστερον ἐποίει τὸν λόγον ἡ ὄψις. Καὶ κατέβη. | |
| 30 | Τί βούλεται ἡ ἀνάπαυσις [forte ἀνάπλασις]; Ὅτι καὶ πεσόντας ὑμᾶς ἀνανεῶσαι δυνήσομαι. Οὕτως εὔκολον ἐμοὶ πάντα ποιεῖν. Ἰδοὺ ὡς ὁ πηλός. Διεπέσατε καὶ ὑμεῖς, δυνήσομαι διορθώσασθαι | |
| 35 | ὑμᾶς. Πέρας λαλήσω. Μὴ γὰρ ἐπειδὴ εἶπον ἅπαξ, ἐκβῆναι δεῖ; Ἔστιν ὑμῖν σωτηρίας ἐλπὶς, ἐὰν προσέχητε ἑαυτοῖς καὶ μεταβάλησθε. Μήτε γοῦν ἐπὶ τοῖς ἀγαθοῖς πρὸς τοὺς | |
| 40 | πατέρας θαῤῥήσητε, μήτε ἐπὶ τοῖς κακοῖς τοῖς περὶ ὑμῶν λεγομένοις ἀπογνῶτε. Τίνος ἕνεκεν ἔτι πλάσω; ἔτι λογίζομαι; διδοὺς ὑμῖν αὐτοῖς προθεσμίαν μετανοίας. Καὶ εἶπαν, κ. τ. λ. | |
| 45 | Τί τούτου γένοιτο ἂν χεῖρον; Ἃ ἐποίησε σφόδρα παρθένος Ἰσραήλ. Ὥσπερ ἐκεῖνα ἀνάγκη εἶναι, οὕτω καὶ ὑμᾶς ἀνάγκη· καὶ πολλῷ μᾶλλον τῶν φυσικῶν, τοῦτο ἀναγκαιότερον ἦν, καὶ οὐχ οἷόν τε διαπεσεῖν. | |
64.920(50) | Μὴ ἐκλείψουσιν ἀπὸ πέτρας μαστοὶ, ἢ χιὼν ἀπὸ τοῦ Λιβάνου; Ἢ ἐκλινεῖ ὕδωρ βιαίως ἀνέμῳ φερόμενον; Ἀκρώρειά τις ἦν πέτρα καλουμένη Μαστοί. Λέγει τοίνυν, ὅτι ὥσπερ οὐκ ἔνεστιν ἐκεῖθεν ἐκλείπειν | |
| 55 | ὕδωρ, ἢ χιόνα τοῦ Λιβάνου, καὶ ὕδωρ φερόμενον | |
| βιαίως οὐκ ἄν, ποτέ τις παρατρέψειε, μὴ κατ’ εὐ‐ | ||
64.921 | θεῖαν φέρεσθαι, οὕτως ὁ λαὸς καὶ ἀδιαλείπτως ἥμαρτε, καὶ σφοδρῶς εἴχετο τῆς παρανομίας. Ὅτι ἐπελάθοντό μου. Οὐχ ὡς ἐκεῖνα [ἴς. οὐ τόσον ἐκ.] θαυμαστὰ εἰ παρ‐ | |
| 5 | έβη ὡς ταῦτα. Ὅταν γὰρ μηδὲν κέρδος ᾖ ἀπὸ τῆς ἀποστάσεως, πῶς οὐ θαυμαστόν; *Καὶ ἀσθενήσουσιν ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν σχοι‐ νίοις αἰωνίοις, τοῦ ἐπιστῆναι τρίβους οὐκ ἐχού‐ σας ὁδόν. | |
| 10 | Σχοινίοις, τουτέστι, τῆς γῆς τὴν κληρονομίαν· ἀσθενήσαντες τοίνυν ἐντεῦθεν, φησὶν, ἐξελεύσονται, ὥστε αὐτὸν πορευθῆναι, καὶ ξένην ὁδόν· ἵνα εἴπῃ τὴν τῆς αἰχμαλωσίας. Διὰ τοῦτο καὶ σωματικῶς αὐτοῖς συνέβη· τοιαύτην | |
| 15 | ὥδευσαν ὁδὸν ἄβατον καὶ τραχεῖαν, ὡς πάντας κινεῖν κεφαλὰς αὐτῶν. Ὅταν γὰρ μεγάλα ᾖ τὰ δεινὰ, οὐδὲ λόγῳ παριστῶμεν αὐτὰ, ἀλλὰ συριγμῷ καὶ κινήσει κεφαλῆς. *Ὡς ἄνεμος καύσωνα διασπερῶ αὐτοὺς κατὰ | |
| 20 | πρόσωπον τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν. Τουτέστιν, ὡς ἐν καύσωνι ἄνεμος θερμὸς σφο‐ δρῶς φλέγειν οἶδε τὰ εὔθρυπτα· οὕτω καταναλώσω τοὺς Ἰουδαίους. *Καὶ εἶπον· Δεῦτε, καὶ λογισώμεθα ἐπὶ Ἱερε‐ | |
| 25 | μίαν λογισμὸν, ὅτι οὐκ ἀπολείπεται νόμος ἀπὸ ἱερέως, καὶ βουλὴ ἀπὸ συνετοῦ, καὶ λόγος ἀπὸ προφήτου. Δεῦτε, καὶ πατάξωμεν αὐτὸν ἐν γλώσ‐ σῃ, καὶ οὐκ ἀκουσόμεθα πάντας τοὺς λόγους αὐτοῦ. | |
| 30 | Ὃ λέγει τοῦτό ἐστιν· Εἶπον, φησὶ, παρ’ ἑαυτοῖς, ὅτι Οὐκ ἐνδέχεται προφήτου λόγον διαμαρτεῖν, ὥσπερ οὐδὲ ἱερέως χρησμόν· νόμον γὰρ λέγει τὸν διὰ τοῦ ἐφοὺδ λόγον λεγόμενον· ἵνα τοίνυν, φησὶ, μὴ εἰς ἔλεγχον ἡμῶν καθιστάμενος ἐλέγχῃ τὰς παρανομίας, | |
| 35 | καὶ λέγῃ τὰς συμφορὰς, σκευωρησάμενοι αὐτὸν ἀνέλωμεν. Τὸ δὲ, Πατάξωμεν αὐτὸν ἐν γλώσσῃ, τουτέστιν, εὕρωμεν αὐτῷ ἁμαρτίαν, ἢ εἰς Θεὸν, ἢ εἰς βασιλέα, ἵνα οὕτως εὐπροσώπως τὴν κατ’ αὐτοῦ ἐνέγκωμεν ψῆφον. | |
| 40 | Ὅρα, πῶς ἐπίστευον τοῖς λεγομένοις. Ὢ τῆς ἀνοίας! Ὁ τοσαύτην δοὺς ἰσχὺν τῷ προφήτῃ, καὶ ἱερεῖ ὄντι, οὐ πολλῷ μᾶλλον αὐτοῦ φείσεται; συγκόπτεις τὸν ἰατρὸν, τὸν διδάσκαλον, τὸν ὁδηγόν· σβεννύεις τὸ φῶς, ἵνα μὴ βλέπῃς, πῶς λοιδορεῖ; Καὶ ἀκου‐ | |
| 45 | σόμεθα τῶν λόγων ἐκ στόματος αὐτοῦ. Τοῦτό φησιν· Ἐκκόψωμεν αὐτοῦ τὴν φωνὴν, καὶ ἐξέλωμεν τὴν γλῶτταν· τὸν ἔλεγχον στήσωμεν, παύ‐ σωμεν τὸν κατήγορον. Τί γὰρ Ἱερεμίας γλώσσῃ βοᾷ; Οὐχὶ τὰ πράγματα βούλεσθε μὴ ἀκούειν; | |
64.921(50) | Παύσασθε τὰ τοιαῦτα ποιοῦντες, ἐφ’ οἷς ὑμῶν κατηγορεῖ ὁ προφήτης, νῦν δὲ ταῦτα ποιοῦσιν· ὥσπερ ἂν εἴ τις κάμνων πρὸς ἑαυτὸν μὲν μὴ ὀργί‐ ζοιτο, ὅτι πυρέττοι διὰ ῥᾳθυμίας, τοὺς δὲ ἐλέγχοντας καὶ λέγοντας, ὅπως στήσεται τὸ κακὸν, διώκοι καὶ | |
| 55 | ἀποστρέφοιτο. Εἰ ἀνταποδίδοται ἀντὶ ἀγαθῶν κακά. Πολλὴ ἡ κακία, καὶ ἡ θηριωδία ὑπερβάλλουσα, | |
| καὶ ἔσχατος πονηρίας ὅρος. Εἰ γὰρ τὸ μὴ ἀνταποδι‐ | ||
64.924 | δόναι κακὰ ἀντὶ κακῶν προστετάγμεθα, ἀλλὰ καὶ ἀγαθὰ ἀντὶ κακῶν. Εἰ ὁ μηδὲν παθὼν ἀγαθὸν, ἀδικῶν ἄδικος· ὁ μετ’ εὐεργεσίας τοιοῦτος ὢν, ποῦ τετά‐ ξεται; Οὐκ ἔχει φύσιν ἡ κακία, φησὶν, ἡ τούτων, | |
| 5 | πάντα λόγον ὑπερβαίνει τὰ τῆς πονηρίας αὐτῶν. Ὅτι συνελάλησαν ῥήματα κατὰ τῆς ψυχῆς μου, καὶ τὴν κόλασιν αὐτῶν ἔκρυψάν μοι. Τουτέστι, τὴν τιμωρίαν ἀποκρυψάμενοι ὡς φίλοι προσῄεσαν. Τινὲς δὲ ἔφασαν, ὡς γυναῖκα αὐτῷ ἐπέῤ‐ | |
| 10 | ῥιψαν· ἕωλον δέ· οὐ γὰρ ἂν αὐτὸ ἐσιώπησεν ὁ προ‐ φήτης. Μνήσθητι, Κύριε. Καίτοι ταύτης μεῖζον τί γένοιτ’ ἂν τῆς εὐεργεσίας, ἢ τὸν Θεὸν ἐκπεπολεμωμένον ἐθελῆσαι καταλλάξαι | |
| 15 | αὐτούς; ἀλλ’ οὐκ ἠθέλησαν. Διὰ τοῦτο δὸς τοὺς υἱοὺς αὐτῶν. Εἶτα κατεύχεται αὐτῶν ἀράς τινας χαλεπάς· τοὺς γὰρ τοιούτους κἂν ἀναιρεθῆναι ἐχρῆν, πολλάκις ἐπιβουλευθεὶς οὐκ ἀπέστη, καὶ οὐδὲν πλέον ἐγέ‐ | |
| 20 | νετο. Γενέσθωσαν αἱ γυναῖκες. Παντελῆ ἀναίρεσιν ἐνίων κατεύχεται, ἵνα μὴ ἐπι‐ μένοντες, τοὺς λοιποὺς βλάπτωσι· καὶ κραυγὴν ἀξιοῖ γενέσθαι, ὥστε διάδηλον εἶναι τὴν συμφοράν. | |
| 25 | ΚΕΦΑΛ. ΙΘʹ. *Τότε εἶπε Κύριος πρός με· Βάδισαι, καὶ κτῆ‐ σαι βίκον ὀστράκινον πεπλασμένον. Τουτέστι ξέστην. Καὶ ἐξελεύσῃ εἰς τὸ πολυάνδριον υἱῶν τῶν | |
| 30 | τεθνηκότων αὐτῶν, ὅ ἐστιν ἐπὶ τῶν θυρῶν τῆς πύλης τῆς Χαρσίδις. Πολυάνδριον τεθνηκότων λέγει τὸν τόπον ἔνθα ὁ Ἀσσύριος ἀνῃρέθη, καὶ τῶν Ἰουδαίων ὑπὸ τοῦ Χαλδαίου πολλοὶ διεφθάρησαν. Ὡς οὖν τόπου ὑπο‐ | |
| 35 | μνῆσαι αὐτοὺς, καὶ τῆς προτέρας εὐεργεσίας, καὶ τῆς μετὰ ταῦτα τοῦ Θεοῦ ἀποστροφῆς, ἐπὶ τοῦ τόπου ἐκείνου προσέταξεν εἰπεῖν, ἅπερ ἔμελλε λέ‐ γειν ὁ προφήτης. Καλῶς αὐτὸν εἰς τὸν τόπον παραπέμπει τῶν | |
| 40 | ἁμαρτημάτων, ἔνθα ἐθυμίων, φησὶ, τῷ Βάαλ, καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτῶν κατέκαιον πυρί. *Καὶ οἱ βασιλεῖς Ἰούδα ἔπλησαν τὸν τόπον τοῦ‐ τον αἱμάτων ἀθώων, καὶ ᾠκοδόμησαν τὰ ὑψηλὰ τῷ Βάαλ. | |
| 45 | Ὑψηλὰ, κατὰ τὸ σύνηθες τῆς θείας Γραφῆς, τοὺς βωμοὺς λέγει. Βάαλ δὲ νῦν τὸ εἴδωλον αὐτό. *Τοῦ κατακαίειν τοὺς υἱοὺς αὐτῶν ἐν πυρὶ, ὁλοκαυτώματα τῷ Βάαλ. Ἕτερον εἶδος ἀσεβείας λέγει, ὃ τελευταῖον ἐπεν‐ | |
64.924(50) | θήθη. Ἐγκαλέσας γὰρ αὐτοῖς, ὡς εἴδωλον ποιήσασι, καὶ περὶ τὴν τοῦ Πλούτωνος θεραπείαν ἐσχολακόσι, μετὰ τὴν τοῦ Σεναχηρὶμ ἀναίρεσιν· Τούτῳ τοίνυν, φησὶ, τῷ εἰδωλίῳ ὁλοκαυτώματα ἐποιεῖτε τῷ τοῦ Πλούτωνος, ὡσανεὶ κρείττους τοῦ θανάτου ἐσόμενοι. | |
| 55 | Καὶ ὅτι περὶ τούτου λέγει, μηνύει τὰ ἀκόλουθα. Φησὶ γάρ· | |
| *Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, λέγει Κύριος, | ||
64.925 | καὶ οὐ κληθήσεται τῷ τόπῳ τούτῳ διάπτωσις, καὶ πολυάνδριον υἱοῦ Ἐννώμ. Ὁ δὲ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει· Διάπτωσις τοῦ Το‐ φὲθ, ὅπερ ἐστὶ, Βωμὸς τῆς κόρης. Υἱοῦ δὲ Ἐννὼμ | |
| 5 | ἡρμήνευσαν, ἀπὸ τοῦ τὸν τόπον τοῦ Ἐννὼμ εἶναι· σαφεστέρα δὲ κεῖται ἡ ἔννοια παρὰ τῷ Ἑβραϊκῷ διελέγχουσα αὐτῶν τὴν ἀσέβειαν. Ἀλλὰ τὸ πολυάν‐ δριον τῆς σφαγῆς, τουτέστιν, κοιλὰς σφαγῆς· οὕτω γὰρ ὁ Ἑβραῖος ἔχει. Σημειωτέον δὲ καὶ ἐνταῦθα, | |
| 10 | ὡς τὸ πολυάνδριον, ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἀναιρε‐ θέντων ἡρμήνευσαν αὐτὸ οἱ ἑρμηνεύσαντες. Ὅτι δὲ περὶ τοῦ Τοφὲθ νῦν διαλέγεται, ὅπερ ἡρμήνευσεν υἱοῦ Ἐννὼμ, μηνύει προϊών. Φήσας γὰρ, ὅτι συνέτριψε τὸν βίκον κατὰ πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ, | |
| 15 | ἐπάγει· Τάδε λέγει Κύριος. Ὥστε ἀνίατον εἶναι τὴν πληγὴν αὐτῆς, ἔδωκα ὑμῖν σωτηρίας ἐλπίδα· εἶπον· Ἀποστρέψω τὸ ἔθνος, καὶ τὴν αἰχμαλωσίαν, καὶ τὴν βασιλείαν οὐ προσέσχετε. | |
| 20 | Ἀναιρῶ καὶ ταύτην τὴν παραμυθίαν, ἐκκόπτω καὶ ταύτας τὰς ἐλπίδας. *Καὶ ἔσονται οἱ οἶκοι Ἱερουσαλὴμ, καὶ οἱ οἶκοι βασιλέων Ἰούδα, καθὼς ὁ τόπος ὁ διαπίπτων. Τουτέστιν, ὅπου ἔπεσαν οἱ Βάρβαροί ποτε τῇ πόλει | |
| 25 | ἐπελθόντες. Πάντες οἱ οἶκοι βασιλέων Ἰούδα ὡς τόπος τοῦ Τοφὲθ ἕνεκεν τῶν ἀκαθαρσιῶν, ὧν ἐποίησαν ἐν πάσαις ταῖς οἰκίαις. Ἐθυμίων ἐπὶ τῶν δω‐ μάτων αὐτῶν πάσῃ τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ. | |
| 30 | Τουτέστιν, οὕτω καὶ νῦν διαπεσεῖται πᾶς Ἰούδας, καὶ τῶν βασιλέων οἱ οἶκοι διὰ τὸν τόπον τοῦ Ταφὲθ, τουτέστι, τὸν βωμὸν τοῦ Πλούτωνος, καθὼς διέπεσον οἱ ἐπελθόντες τῇ πόλει. Καὶ προϊών φησι· *Καὶ ἐν τῷ Ταφὲθ θάψουσι παρὰ τὸ μὴ ὑπάρ‐ | |
| 35 | χειν τόπον τοῦ θάψαι. Ἐπειδὴ οὖν περὶ πολλοῦ ποιοῦνται τὸν τόπον, καὶ ὡς θεὸν θεραπεύοντες, ἀκάθαρτον οὐδὲν εἰσῆγον, ἀπειλεῖ αὐτοῖς νεκρῶν πληρῶσαι τὸν τόπον. ΚΕΦΑΛ. Κʹ. | |
| 40 | Καὶ ἤκουσε Πασχώρ. Ὅρα πόσον ἔγκλημα, καὶ ἱερεὺς ἦν, καὶ ἱερέα, καὶ προφήτην, καὶ τοιαῦτα λέγοντα. Ὃν ἐχρῆν πενθεῖν, διεμάνθανε [ἴς. ὅτι ἐμάνθανε] διά τε λόγων καὶ ἔργων τὴν πονηρίαν αὐτῶν, ἵνα μὴ θαυμάζῃ | |
| 45 | ἐπὶ τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Καὶ ἐπάταξε Πασχὼρ τὸν Ἱερεμίαν τὸν προ‐ φήτην, καὶ ἐνέβαλεν αὐτὸν εἰς τὸν καταῤῥάκτην, τουτέστιν, εἰς τὸ συγκλειστήριον. Ὃς ἦν ἐν πύλῃ Βενιαμὶν οἴκου ἀποτεταγμένου, τοῦ ὑπερῴου, | |
64.925(50) | ὃς ἦν ἐν οἴκῳ Κυρίου. Οἴκου ἀποτεταγμένου, τουτέστι, φυλακῆς· κα‐ ταῤῥάκτην δὲ, ἀπὸ τοῦ σχήματος ὠνόμασεν· ὑπερ‐ ῴου δὲ, διὰ τὸ ἐν τῇ αὐλῇ εἶναι, ἵνα εἴπῃ, ὑπαί‐ θρου· τὸ δὲ, ὃς ἦν ἐν οἴκῳ Κυρίου περὶ τοῦ Πα‐ | |
| 55 | σχὼρ λέγει, ἀντὶ τοῦ, Ὁ ἱερεὺς ὁ ἐν τῷ οἴκῳ σχο‐ λάζων, οὗτος αὐτὸν τῷ ἐγκλειστηρίῳ παρέδωκεν. Καὶ εἶπεν αὐτῷ Ἱερεμίας. | |
| Πῶς οὐκ ἐφοβήθη ταῦτα εἰπεῖν οὗτος; Πῶς δὲ | ||
64.928 | ἐκεῖνος ἐξέβαλεν; εἰ γὰρ καὶ ἐμίσουν τοὺς ἄνδρας [ἴς. τὸν ἄνδρα], ἀλλ’ οὐκ ἠδύναντο περαιτέρω τὴν κακίαν ἐνδείκνυσθαι, τοῦ συνειδότος ἐλέγχοντος αὐ‐ τούς. Οὕτω καὶ Ἡρώδης τὸν Ἰωάννην· ἠγάπα γὰρ, | |
| 5 | τοσοῦτον μόνον, μὴ ἀκούειν τὰ λεγόμενα. *Οὐχὶ Πασχὼρ ἐκάλεσε Κύριος τὸ ὄνομά σοι, ἀλλ’ ἢ μέτοικον κύκλωθεν. Ὁ Ἑβραῖος, παραβολὴν ἔφη, ἀντὶ τοῦ μέτοικον. Τὸ δὲ, κύκλωθεν, ἀντὶ τοῦ, πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν. Ἡ | |
| 10 | δὲ κατὰ τούτου προφητεία ἀπέβη ἐπὶ τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ Ἰεχονίου. Ἠπάτησάς με, Κύριε, καὶ ἠπατήθην. Τάχα πολλοῖς δοκεῖ ὁ προφήτης οὗτος τολμηρῶς φθέγγεσθαι· νυνὶ δὲ τὸν Θεὸν ἀπατᾷν φησι, καὶ | |
| 15 | παίζειν εἰς ἡμᾶς· ἀλλὰ μὴ ἴδωμεν ὅτι ταῦτά φησι. Τῆς γὰρ ὀδύνης ἐστὶ τὰ ῥήματα· εἰ γὰρ καὶ προφή‐ της ἦν, ἄνθρωπος ἦν. Τίνος ἕνεκεν ἠπάτησάς με; εἰπών. Ὡς τεῖχος χαλκοῦν ὀχυρὸν θήσω σε, καὶ πολεμήσουσι πρὸς σὲ, καὶ οὐ μὴ δύνωνταί σοι. | |
| 20 | Ἐπεὶ οὖν αὐτὸν οὕτω συνέκλεισε [αὐτὸν οὕτω συν‐ έκλεισαν], ταῦτά φησι· Καὶ μὴν οὐ περιεγένοντο· εἰ γὰρ ἀνεῖλον, ἔσβεσαν ἂν τὴν παῤῥησίαν. Ὅρα μοι τὰ ἀποστολικὰ ἐνταῦθα [διατυπούμενα], ἀλλ’ ἐκεί‐ νων οὐδεὶς οὐδέποτε τοῦτο εἶπεν, οὐδὲ ἀπωδύρατο. | |
| 25 | Ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον φησὶ, Νῦν χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου. Μὴ γὰρ τοῦτο ὁ Θεὸς ἐπηγγείλατο, μηδέν σε παθεῖν δεινὸν, τῷ μὴ [ἴς. ἢ τὸ μὴ] πάσχοντα ἁλῶναι; *Ἠπάτησάς με, Κύριε, καὶ ἠπατήθην· ἐκρά‐ | |
| 30 | τησάς με, καὶ ἐδυνήθης. Δυσφορεῖ ἐπὶ τοῖς παρὰ τοῦ λαοῦ ὀνείδεσιν ὁ προ‐ φήτης· ὡς γὰρ ψευδομένου κατέδραμον ἐπεὶ μὴ παραχρῆμα τὴν τιμωρίαν ἐπήγαγεν ὁ Θεός. Ἐπ‐ άγει γοῦν· Ἐγενόμην εἰς γέλωτα πᾶσαν ἡμέραν. | |
| 35 | Διετέλεσα μυκτηριζόμενος. Εἶτα ἐπὶ τίσιν, ἐπάγει, Ἐκράτησας. Ἴσχυσας ὡς δυνατὸς καὶ ἄκοντά με χειροτονῆσαι. Οὐ κίνδυνοι μόνον, οὐδὲ ἐπιβουλαὶ καὶ θάνατοι, ἀλλὰ καὶ σκώμματα, καὶ ὀνείδη, καὶ γέλως, καὶ | |
| 40 | ταῦτα οὐχ ἧττον ἐκεῖνον λυπεῖ. Ὅτι μικρῷ λόγῳ μου γελάσομαι. Τουτέστιν, ἐφ’ αἷς προλέγω συμφοραῖς γελῶμαι, ὡς ψευδόμενος. Τὴν δὲ αἰτίαν μάλιστα τῆς λύπης, ἀπὸ τῶν ὑπὸ τοῦ Πασχὼρ εἰς αὐτὸν γενομένων | |
| 45 | ἔσχηκε. Δῆλος γάρ ἐστιν οὗτος, ὅτι ὡς δύσφη‐ μον καὶ ψευδόμενον ἐνέβαλεν εἰς τὸ δεσμωτήριον, δίκας ἀπαιτῶν τῆς λοιδορίας. Ἀθεσίαν, καὶ ταλαιπωρίαν ἐπικαλέσομαι. Πολλὴ τοῦ δικαίου πρὸ τὸν Θεὸν παῤῥησία. Τοῦτο | |
64.928(50) | γὰρ βούλεται εἰπεῖν, ὅτι Ἐπιβοῶμαί σε, ὡς βιαζό‐ μενος παρὰ σοῦ· εἶπες γὰρ κηρύξαι αἰχμαλωσίαν, καὶ ἠθέτησάς με οὐκ ἐπάγων τὴν τιμωρίαν, καὶ τὴν συμφορὰν, ἣν ἐκήρυξα τῇ πόλει. Τινὲς δὲ οὕτως ἡρμήνευσαν, ὅτι Ἐπαγγειλάμενός μοι, ὡς τεῖχος | |
| 55 | ποιεῖν χαλκοῦν, καὶ ὡς στῦλον σιδηροῦν ἅπασι τοῖς βασιλεῦσι προέτρεψας, καὶ τούτοις κηρύξαι ἐλπίσας | |
| τοῖς λόγοις, καὶ τρόπον τινὰ ἀπατηθεὶς, οὐκ ἂν ἐδυ‐ | ||
64.929 | σάμην [ἀνεδυσάμην] τὸ προφητεῦσαι καὶ τὰ πάνδεινα ὑπομένων διατελῶ. Τουτέστι, γελασθήσομαι. Οὐκ ἤρκεσέ μοι, φησὶν, ἡ πικρία, ἀλλὰ καὶ γέλως· οὐκ ἤρκεσεν ἡ ὀδύνη τῆς | |
| 5 | ψυχῆς, ἀλλὰ καὶ χλευασία. Ὅτι ἐγενήθη. Διατί οὐκ ἐκβαινόντων τῶν προλεγομένων ἁπάν‐ των, ἐχλεύαζον καὶ ἐγέλων; Καὶ εἶπα· Οὐ μὴ ὀνομάσω. | |
| 10 | Ὅρα φιλοσοφίαν, πῶς ἐλάττωμα τηλικοῦτον οὐκ ἀπέκρυψε· πῶς τὴν ἀσθένειαν οὐ συνεκάλυψε τὴν ἑαυτοῦ· ἀλλ’ ἐξεπόμπευσε καθάπερ ἔν τινι στήλῃ τὴν τῶν λογισμῶν ἀῤῥωστίαν. Καὶ ἐγένετο ὡς πῦρ. | |
| 15 | Περὶ τοῦ Πνεύματος, φησὶ, τοῦτο λέγει. Ἐκράτη‐ σας, καὶ ἄκοντά με ἐνέβαλες, ἀλλ’ ἴσως εἴποι τις ἂν, ὅτι Καὶ ποῖον κέρδος, εἰπέ μοι, κατὰ ἀνάγκην προ‐ φητεύειν; Ποία δὲ ἀρετή; Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ὁρᾷς ὅταν δέῃ τι γίνεσθαι τῶν χρησίμων, καὶ ἀνάγκην | |
| 20 | ἐπιτίθησιν ὁ Θεός. Οὐ γὰρ δεῖ δι’ ἀτονίαν τὴν τού‐ του, τοὺς μέλλοντας ἀπόλλυσθαι κερδαίνειν [leg. μὴ κερδαίνειν]. Ὡς πῦρ καιόμενον φλογιζόμενον, καὶ συνεχό‐ μενον ἐν τοῖς ὀστέοις μου, καὶ πάρειμι παντα‐ | |
| 25 | χόθεν, καὶ οὐ δύναμαι φέρειν, ὅτι ἤκουσα ψόγον πολλῶν συναθροιζομένων ἐπ’ ἐμὲ, καὶ τὰ ἑξῆς. Τό· Ὅτι ἤκουσα ψόγον πολλῶν συναθροιζομέ‐ νων ἐπ’ ἐμὲ, καὶ τὰ ἑξῆς, ἀποδίδοται τῷ· Καὶ εἶπον· Οὐ μὴ ὀνομάσω τὸ ὄνομα Κυρίου καὶ οὐ μὴ ὀνο‐ | |
| 30 | μάσω ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. Τὴν γὰρ αἰτίαν τῆς σιωπῆς τέθεικε. Τὸ δὲ, Ἐγένετο ἡ καρδία μου, ὡς πῦρ καιόμενον, καὶ τὰ ἑξῆς, ἐν μέσῳ κεῖται· ἡ δὲ ἔννοιά ἐστιν αὕτη, ὅτι Ἐγὼ μὲν μόνον ἐβουλευ‐ σάμην σιωπῆσαι, εὐθὺς δὲ ὡς πῦρ μου διέδραμε | |
| 35 | τὴν διάνοιαν, καὶ ὡς παρειμένος γέγονα, τουτέστιν, ὥσπερ ἡμίξηρος, ἀφωνίαν καταδικασθεὶς τρόπον τινὰ, καὶ κινεῖν τὰ μέλη οὐ δυνάμενος. Ἡ δὲ τῆς σιωπῆς αἰτία μοι γέγονεν οὐκ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ καταφρονεῖν, ἀλλ’ ἀπὸ τοῦ πολλὴν τὴν πονηρίαν τῶν | |
| 40 | ὁμοφύλων ὁρᾷν. *Ἐπισύστητε, ἐπισυστῶμεν αὐτῷ πάντες ἄν‐ δρες φίλοι αὐτοῦ. Τουτέστι, Συμβούλιον ἐποιήσαντο κατ’ ἐμοῦ, οὐχ οἱ τυχόντες, ἀλλ’ οἱ δοκοῦντες εἶναι φίλοι. | |
| 45 | *Τηρήσατε τὴν ἐπίνοιαν αὐτοῦ, εἰ ἀπατηθή‐ σεται καὶ δυνησόμεθα αὐτό. Τουτέστιν, ὑποκρινοῦμεν αὐτὸν, ὥστε ἐν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ εὑρεῖν τι ἔγκλημα. Ὅτι ἤκουσα. | |
64.929(50) | Τί γένοιτ’ ἂν ἴσον τῆς ἀνδρίας ταύτης; ἐντεῦθεν ἐχλευάζοντο ἐκεῖθεν ἔπασχον δεινῶς. Ὁ δὲ Κύριος μετ’ ἐμοῦ. Πῶς οὖν ἔλεγες, ὅτι Ἠπάτησάς με, ὅτε ταῦτα ἔπασχες; ἐδίωξαν, καὶ οὐκ ἠδύναντο νοῆσαι. Οὐχὶ | |
| 55 | καὶ ταῦτα προεῖπεν ὁ Θεός; οὐχὶ τὰ μέλλοντα ἐδή‐ λωσεν; ἄπειρος ἦν ἐν τοῖς προοιμίοις ὁ προφήτης· | |
| τὰς τιμὰς αὐτῶν οὐκ ἐνόησαν· αἰσχύνης γὰρ ὄντως | ||
64.932 | ἁμάρτημα γέμον, μὴ μεταβάλλεσθαι, ἀλλὰ τὸν ἐλέγχοντα ἀναιρεῖν, ἵνα ἐν πλείονι σκότῳ τὰ κακὰ γένηται. *Καθὼς μαχητὴς ἰσχύων, διὰ τοῦτο ἐδίωξαν, | |
| 5 | καὶ οὐκ ἠδύναντο γνωρίσαι. Τουτέστιν, Οὐ συνεχώρουν τοῦ Θεοῦ τὴν εἰς ἐμὲ πρόνοιαν, καὶ μετεβάλλοντο τὴν γνώμην, ἀλλ’ ἐπέ‐ μενον τῇ κακίᾳ. *ᾘσχύνθησαν σφόδρα, ὅτι οὐκ ἔγνωσαν ἀτι‐ | |
| 10 | μίας αὐτῶν, αἳ δι’ αἰῶνος οὐκ ἐπιλησθήσονται. Τουτέστι, Διήμαρτον τοῦ σκοποῦ. Καὶ οὐδὲ οὕτως ἐλογίσαντο, ὡς ἀφ’ ὧν πράττουσι μειζόνως ὑπὸ δίκην ἑαυτοὺς ἄγουσι· τοῦ Θεοῦ οὐδεμίαν λήθην τῆς αὐτῶν κακίας ποιουμένου, ἀλλ’ ἀπαιτοῦντος τῆς τόλμης | |
| 15 | τὴν δίκην. Κύριε, δοκιμάζων δίκαια. Ταῦτα λέγω, ἵν’ ὅταν ἀκούσῃς τοῦ Θεοῦ λέγοντος, Μὴ προσεύχου, καὶ τὸν προφήτην ἴδῃς προσευχόμε‐ νον, μὴ τὸν ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπότερον | |
| 20 | εἶναι νομίσῃς, ἀλλὰ μηδὲ κατὰ μικρὸν ἐγγύς. Ὅρα οὖν καὶ ἀπὸ μικρᾶς ὕβρεως θορυβούμενον, σκανδα‐ λιζόμενον, καίτοιγε εἰδότα, ὅτι ἐν ἀσφαλείᾳ ἔσται καὶ εἰρήνῃ, τὸν δὲ Θεὸν καθ’ ἑκάστην ὑβριζόμενον, καὶ ὕβρεις χαλεπὰς καὶ ἀφορήτους ἐμπαροινού‐ | |
| 25 | μενον. Ἐπικατάρατος ἡ ἡμέρα ἐν ᾗ ἐτέχθην. Πρὸ τούτου μὲν τὴν μητέρα ἐθρήνει, νῦν δὲ τὴν ἡμέραν· οὐ πρὸς τὸν Θεὸν, ἀλλὰ πρὸς τὰ δεινὰ ἀπο‐ τεινόμενος, ὡς καὶ ἕτερος προφήτης, Ἵνα τί μοι | |
| 30 | ἔδειξας κόπους καὶ πόνους; τοῦτο καὶ Ἰώβ· Ἵνα τί μοι συνήντησαν γόνατα; Τοῦτο καὶ οὗτος, τοῦτο καὶ ἕτεροι τῶν προφητῶν. Ἀποδυσπετεῖ ὁ προφήτης, ἀναγκαζόμενος κατὰ τοῦ λαοῦ λέγει, καὶ ἐντυγχάνει τῷ Θεῷ, καὶ ὁρῶν | |
| 35 | ἐκείνους μὴ μεταβαλλομένους, καὶ πάσχων μὲν δεινὰ ὑπὸ τῶν ἀκουόντων, ἀναγκαζόμενος δὲ πάλιν τὰ παραπλήσια λέγει. Ἐπικατάρατος ὁ ἄνθρωπος ὁ. Τί λέγεις; Τί καὶ τὸν ἄνδρα καταρᾶσαι, Οὐχὶ | |
| 40 | πρὸ μικροῦ αὐτὸς ἔλεγες, Εἰ ἀνταποδίδοτε κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν, καὶ σὺ ἀντὶ εὐαγγελίων τοῦτο ἐποίη‐ σας, καὶ ἐγκαλεῖς ὅτι οὐκ ἀπέκτεινε; Πῶς οὖν ἐγ‐ καλεῖς, ὅτι ἀνελεῖν σε θέλουσιν οἱ Ἰουδαῖοι; Εἰ γὰρ τότε ἀποθανεῖν καλὸν, πολλῷ μᾶλλον μετὰ τὴν | |
| 45 | πεῖραν. Πῶς οὖν οὐ βούλει; Ὁρᾷς οὐδαμοῦ λόγον ἔχοντα τὸν θρῆνον; θρῆνος γάρ ἐστιν αἴτιος, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τεθορυβημένης λεγόμενος ψυχῆς, καὶ οὐδὲν διεσκεμμένης, ἀλλ’ ἓν ζησούσης μόνον, ἀποθέσθαι τὸ βάρος. | |
64.932(50) | Καὶ μετ’ ὀλίγα. Καὶ οὐχ ἁπλῶς καταράσασθαι ἐκεῖνον, ἀλλ’ ὡς τὰς πόλεις ἃς ἀνεῖλεν ὁ Θεὸς, καὶ οὐ μετεμελήθη· το‐ σαύτην ὑποστήτω τιμωρίαν ὁ εἷς, ὅσην αἱ πόλεις πᾶσαι. Τί λέγεις, εἰπέ; Ὅτι εἶπεν· Μὴ γὰρ τὸ εἰ‐ | |
| 55 | πεῖν αὐτὸν τοῦτο, αἴτιον γέγονε τοῦ τεχθῆναί σε; | |
| Τὸ τεχθῆναί σε αἴτιον τοῦ εἰπεῖν γέγονεν. Εἰ δὲ | ||
64.933 | τοῦτο, πολλῷ μᾶλλον τὴν μητέρα τὴν τεκοῦσαν, ἢ τὸν σπείραντα πατέρα, μᾶλλον δὲ οὐδὲ τοῦτον, οὐδὲ ἐκείνην. Ποῖος ἂν ἀνὴρ μεθύων τοιαῦτα εἶπε, καὶ πολέμιος ἄδικος; Ποῖος Βάρβαρος; Τίς ὠμὸς ἄν‐ | |
| 5 | θρωπος ἐν μήτρᾳ ἀναιρεῖ; Ἀλλ’ ἀποδυσπετοῦντος ταῦτά ἐστι τὰ ῥήματα. Ἵνα τί τοῦτο ἐξῆλθον; Οὐκέτι λοιπὸν εὔχεται, ἀλλὰ τῇ αἰσχύνῃ ἐπαρᾶται καὶ τῇ ἁμαρτίᾳ· ἔστι γὰρ ἐν δόξῃ αἰσχύνη καὶ | |
| 10 | χάρις, καὶ ἔστιν αἰσχύνη ἐν ἁμαρτίᾳ· μεγάλα γὰρ καὶ κακὰ ἐργάζεται τοῦτο τὸ πάθος· ὁρᾷς ὅτι οὐ φύσεώς ἐστιν ἡ κακία; οὐδεὶς γὰρ ἂν ἔσχε ποτὲ ἀγαθόν. Τοῦτο δὲ ἐξ ἀρχῆς ἔγκειται τῇ αἰσχύνῃ. ΚΕΦΑΛ. ΚΑʹ. | |
| 15 | Ὁ λόγος ὁ γενόμενος. Ὅρα τοῦ Θεοῦ τὴν φιλανθρωπίαν· ἠπείλησε πολλὰ διὰ ῥημάτων, οὐκ ἔπεισεν· ἐκάκωσε τὸν προφήτην· ἔδειξεν αὐτῷ τὰ μέλλοντα διὰ τύπου, διὰ ῥάβδου, διὰ λέβητος, διὰ περιζώματος, διὰ τοῦ βίκου. | |
| 20 | Ὑπέσχετο μυρία ἀγαθά· ἐπήγαγε καὶ τὴν πληγὴν τῆς ἀβροχίας· ἔτι χείρους ἦσαν. Ἐπάγει λοιπὸν αὐ‐ τοὺς τοὺς πολέμους αὐτοῖς. Ἐπειδὴ γὰρ τῷ προσ‐ ηνεῖ καὶ γλυκεῖ φαρμάκῳ εἶξαι οὐκ ἠθέλησαν, ἐπάγει τινὰ τομήν. Ἀλλ’ ὅρα καὶ ἐνταῦθα τὴν φιλανθρω‐ | |
| 25 | πίαν· ἵνα γὰρ μή τις λέγῃ, ὅτι καὶ πλῆξαι ἐχρῆν· καὶ τοῦτο ποιεῖ, καὶ πανταχοῦ ἴδοι τις ἂν τοῦτο γι‐ νόμενον. Ἐπερώτησον. Τεταπεινωμένοι γὰρ ἦσαν ἐν ταῖς συμφοραῖς, καὶ | |
| 30 | πρὸς τὸν Θεὸν κατέφευγον τότε μόνον. Καὶ οὐδὲ τότε ὡς ἐχρῆν. Τίνος γὰρ ἕνεκεν ἐρωτᾷς, ὡς εἰδὼς, [ὁ εἰδὼς] ὅτι πάντως ἀληθῆ τὰ λεγόμενα; πῶς οὖν οὐ πείθῃ; ἀλλ’ ἂν μὲν κατὰ γνώμην ἀκού‐ σῃς, ἐπαινεῖς τὸ λεχθέν; ἂν δὲ τὸ ἀληθὲς μάθῃς, | |
| 35 | δυσχεραίνεις καὶ ἀγανακτεῖς; Ποῦ τοίνυν οἱ ψευ‐ δοπροφῆται οἱ λέγοντες, Οὐκ ἔστι πόλεμος, οὐκ ἔστι μάχη, οὐδὲ λιμὸς, οὐδὲ μάχαιρα; Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἐπερώτησον περὶ ἡμῶν τὸν Κύριον· [ὑπὸ] πολλῆς ἀνοίας μηδεμίαν ἐπιδειξάμενοι μεταβολὴν, | |
| 40 | μεταβολὴν δεινῶν προσεδόκησαν. Πόθεν; Ναὶ, φησί· Κατὰ πάντα τὰ θαυμάσια αὐτοῦ. Προσεδόκη‐ σαν τὸ Θεῖον δόξης ἐφίεσθαι· νῦν μιμνήσκῃ τῶν θαυμασίων; νῦν οἶδας, ὅτι πάντα δύναται ὁ Θεὸς ὑπὸ τῆς θλίψεως πιεσθεὶς φιλοσοφεῖς; Τούτων | |
| 45 | οὐχὶ νῦν τῶν ῥημάτων καιρὸς ἦν, ἀλλ’ ὅτε αὐτῶν κατεφρόνεις· ὅτε παρῴνεις εἰς τοὺς ὅρκους τοὺς κατ’ αὐτοῦ. Ὅρα πόση φρίκη τῶν ὅρκων· ὤμοσεν ὑπακούειν· οὐχ ὑπήκουσε, καὶ ἁλίσκεται. Τοίνυν οὐχ ἵνα ὁ Βάρβαρος ἐκδικηθῇ, ἀλλ’ ἵνα ὁ Θεὸς μὴ ὑβρί‐ | |
64.933(50) | ζηται· ἵνα μηδεὶς ἕτερος παρανομῇ. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἐγὼ τὸν Ναβουχοδονόσορ οὐχ οὕτως ἡγοῦμαι τοῖς ὅπλοις θαῤῥεῖν, ὡς τῇ εὐνοίᾳ τῇ παρὰ Θεοῦ. Τοῦτο γοῦν ὁ εὐνοῦχος αὐτοῦ ὀνειδίζει. Διδάσκαλος ὁ Να‐ βουχοδονόσορ τοῖς Ἰουδαίοις παραγίνεται τοῦ μηδέ‐ | |
| 55 | ποτε ἐπιορκεῖν. Τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ μεταστρέψω. Κἂν αὐτοὶ, φησὶ, βούλωνται ἀναχωρῆσαι, ἐγὼ | |
| πολεμήσω ὑμᾶς. | ||
64.936 | Καὶ πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον ἐρεῖς. Ἰωακεὶμ αὐτομολήσας πρὸς τὸν Βαβυλώνιον, καὶ λοιπὸν τὰ τῆς δουλείας καταδεξάμενος, ὅρκους ἐπιτε‐ λέσας, ὑπόφορος τούτῳ γίνεται. Ὁ Σεδεκίας δὲ παρ‐ | |
| 5 | έβη τοὺς ὅρκους, καὶ παρεσπόνδησεν· ἐπέρχεται λοιπὸν ὁ Βαβυλώνιος, ἀφορμὴν δικαίαν ἔχων τοῦ ὅρκου· ἀλλ’ οὐδὲ οὕτως αὐτοὺς προδίδωσιν ὁ Θεός. Ἀλλ’ εἰ βούλεσθε, φησὶν, ἐξελθεῖν, εἰς σωτηρίαν ἔσεσθε. Τί ποιῆσαι πλέον ἐχρῆν; εἵλοντο κοινωνῆσαι | |
| 10 | τῆς ἐπιορκίας αὐτῷ· μάλιστα δὲ οὐδὲ τὸν προφήτην ἔρεσθαι ἔδει, οἷον τὸ τοῦ ὅρκου τέλος ἔσται, κατα‐ πατηθέντων τῶν ὅρκων καὶ τῶν συνθηκῶν. Πλὴν ἀλλ’ ἵνα μηδὲ τὴν ἐκ τῆς ἀγνοίας ἀπολογίαν ἔχῃ, ἵνα μὴ τὴν ἀνάγκην ἔχωσι τοῦ ἄρχοντος οἱ ἀρχόμε‐ | |
| 15 | νοι, καὶ τούτους ἐξαιρήσονται [ἴς. ἐξαιρεῖται]. Ἐπὶ θύραις ἡ τιμωρία, φησίν· ὑμεῖς κύριοι ταύτην φυ‐ γεῖν. Τίνος οὖν ἂν εἶεν ἄξιοι οἱ παρόντα δυνάμε‐ νοι τὸν ὄλεθρον διαφυγεῖν, καὶ μήτε ἐπιορκῆ‐ σαι καὶ σωθῆναι, ἑλόμενοι μετὰ τοῦ ἀποθανεῖν καὶ | |
| 20 | τὸ τῆς ἐπιορκίας ὑποστῆναι ἔγκλημα; Καὶ μετ’ ὀλίγα· Εἰδέναι δὲ ὀφείλομεν, ὅτι κἂν Ἕλλην ὁ ἠδικημένος ᾖ, ἐπεξέρχεται ὁ Θεός· καὶ γὰρ ἐκεῖνος αὐτοῦ ἐστι, καὶ χωρὶς τούτου, τῶν ἰδίων μᾶλλον φείδεται· καὶ ὁ ἀδικῶν αὐτός ἐστιν ὁ βλαπτό‐ μενος. | |
| 25 | Καὶ ὁ ἐκπορευόμενος προσχωρῆσαι πρὸς τοὺς Χαλδαίους τοὺς συγκεκλεικότας ὑμᾶς, ζήσεται, καὶ ἔσται αὐτῷ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ εἰς ὠφέλειαν, καὶ ζήσεται. Ὁ Ἑβραῖος τὸ, εἰς ὠφέλειαν, σαφέστερον τέθεικεν, | |
| 30 | ἔχει δὲ εἰς σκῦλα. Ἡ δὲ ἔννοια αὕτη· Ὁ μὴ προσ‐ φεύγων μὲν, φησὶν, ἀποθανεῖται· ὁ προσφεύγων δὲ ζήσεται, σκῦλα τῶν πολεμίων γενόμενος. Τὸ οὖν, εἰς ὠφέλειαν, τοῦτ’ ἔστι, τοῦτο αὐτὸ κερδανεῖ, τὸ ζῇν. Ὁ οἶκος βασιλέως Ἰούδα, ἀκούσατε τὸν λόγον | |
| 35 | Κυρίου. Ὁ οἶκος Δαβὶδ, τάδε λέγει Κύριος· Κρί‐ νατε τὸ πρωῒ κρῖμα, καὶ τὰ ἑξῆς. Ἀπειλήσας παραινεῖ μεταβάλλεσθαι τὴν γνώμην, δεικνὺς, ὡς διὰ τὸ ἀμεταμέλητα πταίειν, αὐτοὺς τι‐ μωρεῖται. Ἐπάγει γοῦν· | |
| 40 | Καὶ ὁ ἐκπορευόμενος. Τίς οὐκ ἂν εἵλετο προσχωρῆσαι, θεήλατον οὕτω τὴν νόσον ὁρῶν; εἰ γὰρ καὶ τοὺς ἀπομένοντας τοιαῦτα ἔμενε δεινὰ, καὶ πάντως ἀπολέσθαι ἐχρῆν, τίνος ἕνεκεν οὐ προσεχώρουν; ἦ δῆλον ἐκ τοῦ μὴ | |
| 45 | πιστεύειν. Οἶκος Δαυΐδ. Οὐχ ἁπλῶς αὐτοὺς ἀνέμνησε τοῦ Δαβὶδ, ἀλλ’ ἵνα τὴν ἀρετὴν τοῦ προγόνου αἰσχυνθῶσιν. Εἰ καὶ μηδὲν ἕτερον, παύσωνται ὄντες πονηροί. | |
64.936(50) | Ἀκούσατε λόγον. Οὐ διὰ τὸ ἰσχὺν ἔχειν μεγάλην· οὐ διὰ τὸ μηδένα εἶναι τὸν ἰσχυρότερον· οὐ διὰ τοῦτο, ἀλλὰ διὰ τὰ ὑμέτερα ἐπιτηδεύματα. Τροφὴ γὰρ ἔσται τῷ πυρὶ τούτῳ τὰ ἁμαρτήματα τὰ ὑμέτερα. | |
| 55 | Ἰδοὺ ἐγὼ πρὸς σὲ τὸν κατοικοῦντα τὴν κοιλάδα Σὼρ, τὴν πεδινὴν, φησὶ Κύριος, τοὺς λέγοντας· Τίς πτοήσει ἡμᾶς, ἢ τίς εἰσελεύσεται εἰς τὸ κα‐ τοικητήριον; καὶ τὰ ἑξῆς. | |
| Οὐ καλῶς Σὼρ ἡρμήνευται παρὰ τῷ Ἑλληνικῷ· | ||
64.937 | παρὰ γὰρ τῷ Ἑβραίῳ Σοὺρ κεῖται· ἑρμηνεύεται δὲ πέτρα. Μηνύει δὲ τὴν Ἱερουσαλὴμ, ἥτις ἐν τῇ πέτρᾳ κοιλάδος τυγχάνει. Πέτραν δὲ κοιλάδος ἐκά‐ λεσε, διὰ τὴν τοῦ τόπου θέσιν· ὡς τῶν μὲν περὶ τὴν | |
| 5 | Ἱερουσαλὴμ τόπων ὑπὸ πετρῶν συνεχομένων, οὔ‐ σης δὲ καὶ πεδιάδος ἐν κύκλῳ. Ἰδοὺ ἐγώ. Προφητεύει τῇ Τύρῳ δεινὰ, πολλὰ δὲ καὶ Ἰεζε‐ κιὴλ, καὶ Ἡσαΐας περὶ τῆς Τύρου φησὶν, ὅτι ἐπῆρτο, | |
| 10 | ὅτι ἔχουσα διδασκαλίας ὁδὸν τοὺς ἐκ γειτόνων Ἰου‐ δαίους, οὐδὲν ἐκαρπώσατο. Διὰ γάρ τοι τοῦτο πρῶτον ἅπτεται τῶν ἐθνῶν τούτων, ὅτι τὰ Ἱεροσόλυμα πλη‐ σίον αὐτῶν ἦν· ἀκούεις δὲ προϊὼν, πῶς καὶ Βαβυ‐ λῶνος ἅπτεται καὶ τῶν λοιπῶν ἁπάντων, καὶ ὁρᾷς | |
| 15 | αὐτοῦ τὴν καθόλου πρόνοιαν. ΚΕΦΑΛ. ΚΒʹ. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος κατὰ τοῦ οἴκου βασι‐ λέως Ἰούδα, Γαλαὰδ, σύ μοι ἄρχῃ τοῦ Λιβάνου, ἐὰν μὴ θήσω σε εἰς ἔρημον, πόλεις μὴ κατοικι‐ | |
| 20 | σθησομένας. Τὴν Γαλαὰδ νῦν λέγει τὴν Ἱερουσαλὴμ, ἵνα τὸ φαιδρὸν αὐτῆς παραστήσῃ, ἐπειδὴ ἐπίδοξος καὶ ἡ Γαλαάδ. Ἀσαφῶς δὲ κεῖται τὸ νόημα· παραδείγματι δὲ ἐβουλήθη τὰ περὶ αὐτῆς εἰπεῖν. Τοῦτο οὖν βούλε‐ | |
| 25 | ται σημᾶναι, ὅτι ὥσπερ ἡ Γαλαὰδ ἀρχή ἐστι τοῦ Λιβάνου· ἐπίδοξος γὰρ αὕτη παρὰ πάσας τὰς παρὰ τὸν Λίβανον πόλεις κειμένας· οὕτω καὶ σὺ τῶν λοι‐ πῶν πόλεων ἄρχεις. Ἀλλ’ ὅμως, φησὶν, ἐπειδὴ ἀγνώ‐ μων ἐγένου περὶ ἐμὲ, τὴν ψῆφον ἐκφέρω κατὰ | |
| 30 | σοῦ. *Μὴ κλαίετε τὸν τεθνηκότα, μηδὲ θρηνεῖτε αὐτόν· κλαύσατε κλαυθμῷ τὸν ἐκπορευόμενον, ὅτι οὐκ ἐπιστρέψει ἔτι, οὐδὲ ὄψεται τὴν γῆν πα‐ τρίδος αὐτοῦ. | |
| 35 | Χαλεπὸν ὑπέστη τὸν θάνατον ὁ Ἰωακεὶμ ὁ τοῦ Ἰεχωνίου πατήρ· ἁλοὺς γὰρ ὑπὸ τοῦ Βαβυλωνίου, πρῶτον μὲν ἐδέθη πέδαις χαλκαῖς, εἶτα ἀποσφαγεὶς, ἐῤῥίφη πρὸ τῶν τειχῶν, οὐδὲ ταφῆς ἀξιωθεὶς ὑπὸ τοῦ Βαρβάρου. Καὶ μετὰ ταῦτα μετὰ τὸ τῆς πόλεως | |
| 40 | ἀποστῆναι τὸν Βαβυλώνιον, συναγαγόντες αὐτοῦ τὰ λείψανα, κατέθεντο ἐπὶ τῷ τόπῳ τοῦ θανάτου. Ὁ τοίνυν Θεὸς διὰ τοῦ προφήτου προλέγει χείρονα πείσεσθαι τὸν ζῶντα διὰ τὴν παρανομίαν. Τὸ οὖν, Μὴ κλαίετε τὸν τεθνηκότα, μηδὲ θρηνεῖτε αὐτὸν, | |
| 45 | περὶ τοῦ Ἰωακεὶμ λέγει. Τὸ δὲ, Κλαύσατε κλαυθμῷ τὸν ἐκπορευόμενον, ὅτι οὐκ ἐπιστρέψει ἔτι, περὶ τοῦ Ἰεχονίου λέγει· τρίμηνον γὰρ αὐτὸν βασιλεύ‐ σαντα μετῴκισε εἰς τὴν ἑαυτοῦ γῆν ὁ Ναβουχοδο‐ νόσορ. | |
64.937(50) | Μήποτε διὰ τὸν Ἰωσίαν φησίν· οὐδὲν γὰρ δεινὸν πέπονθεν, βίον μὲν ἐσχηκὼς ἀγαθὸν, προανηρπασμέ‐ νος δὲ τῶν μελλόντων ἐν ἀλλοτρίᾳ γῇ δουλεύειν καὶ τελευτᾷν. Διότι τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ Σελλοὺμ υἱὸν Ἰω‐ | |
| 55 | σίου τοῦ βασιλέως Ἰούδα, τὸν βασιλεύοντα ἀντὶ Ἰωσίου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ. Σελλοὺμ λέγει τὸν Ἰεχονίαν· οὕτω γὰρ αὐτὸν | |
| ἐκάλουν. Ἑρμηνεύεται δὲ Εἰρηνικός. Ἐπειδὴ γὰρ | ||
64.940 | τὸν Ἰωακεὶμ τὸν τούτου πατέρα καταστάντα ὑπὸ τοῦ Αἰγυπτίου αἰχμάλωτον εἷλεν ὁ Βαβυλώνιος, καὶ ἐβασίλευσεν Ἰεχονίας, εἰρηνικὸν αὐτὸν ὀνομάζει, ὡσανεὶ τῆς γῆς οὐκ ἔτι πορθησομένης ὑπὸ τοῦ Βα‐ | |
| 5 | βυλωνίου, ἀλλὰ ὑποσπόνδου οὔσης, καὶ οὐχ αἱρου‐ μένου, ὡς οἰκεῖον αἰχμάλωτον αὐτὸν λαβεῖν. Περὶ τοῦ εἰς Αἴγυπτον ἀπελθόντος φησίν· ἐσχάτης δυστυχίας τὸ μηδὲ ἀποθανόντα δυνηθῆναι τῆς πα‐ τρίδος ἐπιτυχεῖν, ἀλλὰ καὶ ἄταφον ῥιφῆναι· οὐδὲν | |
| 10 | χεῖρον τούτου γένοιτ’ ἄν. Οὐκ ἀναστρέψει εἰς αὐτὸν οὐκέτι· ἐν τῷ τόπῳ οὗ μετῴκισεν αὐτὸν, ἐκεῖ ἀποθανεῖται, καὶ τὴν γῆν ταύτην οὐκ ὄψεται ἔτι. Ὑπέλαβον γὰρ αὐτὸν αὖθις ὑποστρέψειν ὑποσχό‐ | |
| 15 | μενον, φόρους τελέσειν, καθάπερ καὶ ὁ Μανασσῆς ὑπέστρεψεν. Οὐ τοίνυν ταῦτα ἐλπίζειν αὐτοὺς παρ‐ εκελεύετο. Ὥστε δῆλον ὅτι ἐν τῇ πόλει ληφθέντος αὐτοῦ αἰχμαλώτου ταῦτα ἔφη ὁ Ἱερεμίας. Εἶχε δὲ ἀρχὴν ὁ Σεδεκίας τῆς βασιλείας. Αὐτὸν γὰρ κατ‐ | |
| 20 | έστησε κρατεῖν τὸν τόπον ὁ Ναβουχοδονόσορ. Συνῆψεν οὖν τὰ ἐν τῇ ἀρχῇ τοῦ Σεδεκίου λεχθέντα, τῇ ἀπο‐ κρίσει τῇ γενομένῃ πρὸς τοὺς ἀγγέλους τοὺς ἀπο‐ σταλέντας ὑπ’ αὐτοῦ πρὸς τὸν προφήτην. *Ὡς ὁ οἰκοδομῶν τὸν οἶκον αὐτοῦ οὐ μετὰ δι‐ | |
| 25 | καιοσύνης, καὶ τὰ ἑξῆς. Περὶ τοῦ Σεδεκίου λέγει, μεμφόμενος αὐτῷ, ὡς περιττὴν τῶν οἴκων εὐπρέπειαν ἔχοντι, καὶ ἐγκα‐ λῶν ὡς ἀδικοῦσι τοὺς ὑπηρετουμένους καὶ κά‐ μνοντας. | |
| 30 | Καθάπτεται τοῦ Ἰωακεὶμ, ὡς ἐξ ἁρπαγῆς οἰκο‐ δομοῦντος λαμπρὰ, καὶ καλλωπίζοντος οἰκίας, μὴ μισθοὺς ἀποστεροῦντος μισθωτοῦ. Τί τὴν οἰκίαν οἰ‐ κοδομεῖς, καὶ σωτηρίαν τῆς σαυτοῦ ψυχῆς καθαι‐ ρεῖς; Ὁ πλησίον ἐργᾶται· εἰ γὰρ ἀλλότριος ἦν, | |
| 35 | ἀποστερηθῆναι τῶν μισθῶν ἔδει. Μὴ βασιλεύσεις, ὅτι ἁμιλλᾶσαι πρὸς τὴν κέ‐ δρον; Τουτέστι, Μὴ γὰρ ἐπιμενεῖς τῇ βασιλείᾳ, καὶ ἄγαν εἰς ὕψος ἐγείρεις τὰς οἰκοδομάς; | |
| 40 | *Ὁ πατήρ σου μὴ οὐχὶ ἔφαγε, καὶ ἔπιε, καὶ ἐποίησε κρῖμα, καὶ δικαιοσύνην; Τότε ἀγαθὸν ἦν αὐτῷ. Ὁ πατήρ σου, τουτέστιν, ὁ Δαβὶδ ἐκεῖνος, οὐ περὶ ἀδικίαν ἔχων, καὶ οἴκων ἐπιμέλειαν, εὐδοκί‐ | |
| 45 | μησεν, ἀλλὰ περὶ τὴν τοῦ Θεοῦ θεραπείαν ἀσχολού‐ μενος. Ἤτοι τὸν Ἰωσίαν φησὶν, ἤτοι τὸν Ἄχαζ· τὸ μὲν ἀπὸ τῆς φύσεως, τὸ δὲ ἀπὸ τοῦ τρόπου. Ἰδοὺ οὐκ εἰσίν. | |
64.940(50) | Ὁρᾷς τὸ κάλλος ποῦ τίθεται; οὐκ ἐν τῷ τύπῳ τῶν μελῶν, ἀλλ’ ἐν τῇ καλῇ χρήσει. *Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ Ἰωακεὶμ υἱὸν Ἰωσίου βασιλέως Ἰούδα· Οὐ μὴ κόψωνται, οἴμοι, Κύριε, καὶ οἴμοι, ἀδελφοὶ, καὶ τὰ ἑξῆς. | |
| 55 | Τινὲς μὲν ἔφασαν ἀπότμημα εἶναι τοῦτο τῶν ἔμπροσθεν· οἶμαι δὲ κεῖσθαι ἀκολούθως· τὴν δὲ | |
| ἔννοιαν ταύτην εἶναι ἡγοῦμαι· Ἐμνημόνευσε τῶν | ||
64.941 | κατὰ τὸν Ἰωακεὶμ, ὧν προεῖπεν, ὡς ἂν πείσῃ αὐ‐ τοὺς ἀληθῆ εἶναι [τὰ] παρ’ αὐτοῦ λεγόμενα. Συμψησθείς. Τί ἐστι, συμψησθείς; Σύμμαχός φησι· Ὡς κό‐ | |
| 5 | πριον συλληφθείς. Ὁ γὰρ Βαβυλώνιος αὐτὸν ἀνελὼν, οὕτως ἔῤῥιψε, καὶ οὐκ ἐτάφη. Ἢ ἐτάφη καθάπερ ὄνος, συμφυρεὶς σποδῷ καὶ γῇ καὶ κονιορτῷ. Ἐκ γὰρ τοῦ θορύβου οὔτε ἐκόπη, οὔτε ἀπεπλύνθη αὐ‐ τοῦ τὸ σῶμα· [τοῦτο γὰρ ἦν τὸ χαλεπώτατον·] οὗτος | |
| 10 | γὰρ ἦν ὁ χαλεπώτατος πάντων. Ὁρᾷς παῤῥησίαν προφήτου, οἷα αὐτὸς προλέγει, καὶ οὐχ ὑποστέλ‐ λεται; *Ἀνάβηθι ἐπὶ τὸν Λίβανον, καὶ κράξον, καὶ εἰς τὴν Βασὰν δὸς τὴν φωνήν σου, καὶ βόησον | |
| 15 | εἰς τὸ πέραν τῆς θαλάσσης. Τουτέστι, Ταῦτα λέγων οὐκ ἠκουόμην. Ἆρα ἀνέβαινε; οὐκ ἔγωγε οἶμαι, ἀλλ’ ὥστε κα‐ τάδηλον γενέσθαι τὴν φωνήν. Ὅτι συνετρίβησαν. | |
| 20 | Τοὺς συμμάχους αὐτῆς λέγει, οἷς ἐθάῤῥει. Ἐλάλησα ἐν τῇ παραπτώσει σου, καὶ εἶπας, Οὐκ ἀκούσομαι. Τουτέστιν, ἐφεστώτων κακῶν, ἐκήρυξα, καὶ ἀπείπαντο τῶν λόγων τὴν παραίνεσιν. | |
| 25 | Καὶ εἶπας· Οὐκ ἀκούσομαι. Καὶ ὃ πρότερον εἶχεν ἀρετῆς λόγον, καὶ τοῦτο ἀπώλεσε τὸ, ὅτε ἀπέκτονεν αὐτοὺς, τότε ἐξεζήτουν αὐτόν. Καίτοι τίς ἐν θλίψει οὐκ ἂν ἀκούσειεν; καὶ οὐ νῦν, ἀλλ’ ἀεὶ τοιαύτη γέγονας. | |
| 30 | Πάντας τοὺς ποιμένας σου ποιμανεῖ ἄνεμος. Ἐφ’ οἷς προσεδόκας εἶναι ἐν ἀδείᾳ. Ὅταν γὰρ εἴς τι θαῤῥῶμεν πρᾶγμα, ἀναιρεῖ αὐτὸ ὁ Θεός· ἵν’ ἐπ’ αὐτῷ λοιπὸν μὴ ἐλπίζωμεν, καὶ ἐπ’ αὐτῷ προσ‐ δοκῶμεν. | |
| 35 | Ὅτι τότε αἰσχυνθήσῃ. Οὐ φαινομένων, φησὶν, ἀλλ’ ἀναιρουμένων ἐκ τοῦ μέσου. Ζῶ ἐγὼ, λέγει Κύριος. Εἰ καθάπερ σφενδόνην τις συσφίγξει ἐπὶ τῆς | |
| 40 | χειρὸς περιφέρων, καὶ οὕτως αὐτὸν ἐγὼ ἔχοιμι, οὐδὲ οὕτως προστήσομαι αὐτοῦ· εἰ δὲ Θεὸς οὐ προστή‐ σεται, τίς αὐτὸν ἐξαιρήσεται; Καὶ παραδώσω σε εἰς χεῖρας τῶν ζητούντων τὴν ψυχήν σου. | |
| 45 | Καὶ ταῦτα κατὰ τὸν ὅμοιον τρόπον εἰρῆσθαι νο‐ μίζω. Ὅτι καὶ περὶ τοῦ Ἰεχονίου, φησὶν, ἔφασκον. Καὶ ἐπειδὴ ἐνόμιζον εἶναι ἐν ἀσφαλείᾳ. Τοῦτο μὲν, ὡς ἀπὸ τοῦ Βαβυλωνίου καταστὰς, τοῦτο δὲ, ὡς ἐν τῷ ναῷ, καὶ τῇ Ἱερουσαλὴμ τυγχάνων μηδὲν | |
64.941(50) | πείσεσθαι, προειπὼν αὐτῷ μὴ θαῤῥεῖν ἐπὶ τούτοις, καὶ τὸ ἔργον ἐξέβη. Τὸ οὖν, Ἐπὶ τῆς χειρός μου τῆς δεξιᾶς, ἵνα εἴπῃ, Ἐν τῷ ναῷ, ἔνθα βοηθεῖν εἴωθα τοῖς ἐκεῖ οὖσιν. Τὸ στόμα τὸ ἐξουδενωμένον καὶ ἐκτετιναγμένον ὁ ἀνὴρ αὐτὸς, τουτέστιν, ὁ Ἰεχο‐ | |
| 55 | νίας. Στόμα δὲ ἐξουδενωμένον διὰ τὴν βλασφη‐ μίαν· ἐκτετιναγμένον δὲ, ὡς ἀπωσμένου. Καὶ ἀποῤῥίψω σε. | |
| Λέγουσι δὲ αἱ Βασιλεῖαι, ὅτι καὶ τιμῆς ὕστερον | ||
64.944 | ἀπήλαυσε, καὶ ὑψώθη ὕστερον ὁ θρόνος αὐτοῦ, ἴσως βελτίονος γενομένου· ὥστε καὶ ὅταν λέγῃ· Οὐ μὴ καθίσῃ ἐπὶ τοῦ θρόνου ἀπὸ τοῦ σπέρματος αὐ‐ τοῦ· εὔδηλον ὅτι τοιούτου μένοντος· πέρας γὰρ λα‐ | |
| 5 | λήσω ἐπὶ βασιλείας καὶ ἐπὶ ἔθνος τοῦ κατα‐ σκάψαι, καὶ ἐὰν ἐπιστρέψουσιν, οὐδὲν ποιήσω. *Ἠτιμώθη Ἰεχονίας, ὡς σκεῦος, οὗ οὐκ ἔστιν αὐτοῦ χρεία. Αἰχμάλωτος γὰρ ληφθεὶς ἐν ἀτιμίᾳ γέγονε, τῆς βα‐ | |
| 10 | σιλείας ἐκπεσών. Καὶ γὰρ ἦν ἀκάθαρτος· ἀλλὰ καὶ ἄλλως· Ἀκάθαρ‐ τος γέγονεν εἰς ἀλλοτρίαν ἀπελθὼν γῆν. Γῆ, γῆ, ἄκουσον. Ἐπειδὴ οὐδεὶς οὐκ ἤκουσε τῶν ἀνθρώπων, διὰ | |
| 15 | τοῦτο πρὸς τὴν ἄψυχον διαλέγεται. Τί δέ ἐστιν ἐκ‐ κήρυκτον; Ἄτιμον, φησίν· Ἀκύλας μὲν, ἀναύξητον φησίν· ὁ δὲ Σύμμαχος· Κενὸν, ἀπηλλοτριωμένον. Τάδε λέγει Κύριος· Γράψον σὺ τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ἐκκήρυκτον ἄνθρωπον, ἀνευόδωτον ἄν‐ | |
| 20 | θρωπον ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ. Τουτέστι, Τοῖς παροῦσι μαρτύρομαι, ὡς ἀλλότριον ἑαυτοῦ ὁ Θεὸς τοῦτον ἐποιήσατο, καὶ σημειώσασθε τὸν λόγον τοῦτον. Τοῦτο γὰρ βούλεται τὸ, γράψον· τῷ γὰρ πλήθει γράψαι παρῄνεσεν. Τὸ δὲ ἀνευόδωτον, | |
| 25 | σαφῶς ἡρμήνευσεν ἐπάγων· Ὅτι οὐ μὴ αὐξηθῇ ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ ἀνὴρ καθήμενος ἐπὶ τοῦ θρόνου Δαβίδ. Ἀντὶ γὰρ τούτου, οὐχ ὁ υἱὸς ἐβασί‐ λευσεν, ἀλλ’ ὁ θεῖος ὁ τοῦ Ἰωακεὶμ ἀδελφός. ΚΕΦΑΛ. ΚΓʹ. | |
| 30 | *Ὦ οἱ ποιμένες οἱ ἀπολλύντες, καὶ διασκορ‐ πίζοντες τὰ πρόβατα τῆς νομῆς μου. Τὸν ὅμοιον, φησὶ, τρόπον, καὶ σὺ, ὦ Σεδεκία, παρανομῶν διατελεῖς, καὶ αἴτιος ἀπωλείας τῷ πλήθει γίνῃ. | |
| 35 | Καὶ ὁ Ἰεζεκιὴλ πολλὰ κατ’ αὐτῶν φησι, καὶ αὐ‐ τὸς ὁ Ἱερεμίας, καὶ ὅρα χαλεπωτέραν κατ’ αὐτῶν τὴν τιμωρίαν. Οὗτοι γὰρ ἀπόλλυνται ἐπ’ ἀλλοτρίας· τοῖς δὲ ἀπατηθεῖσιν ἐπαγγέλλεται μετὰ ταῦτα ἄν‐ οδον, καὶ κακῶν ἀπαλλαγὴν, καὶ ἄρχοντας καθαρούς. | |
| 40 | Ἴδε πανταχοῦ τὸ δίκαιον. *Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, λέγει Κύριος, καὶ στήσω τῷ Δαβὶδ ἀνατολὴν δικαίαν, καὶ βασιλεύσει βα‐ σιλεὺς δίκαιος. Περὶ τοῦ Ζωροβάβελ λέγει. | |
| 45 | Σύμμαχός φησιν ἀντὶ τοῦ, Ἀνατολὴν δικαίαν, Βλάστημα δίκαιον· περὶ Χριστοῦ τοῦτο εἴρηται, ὥς φασί τινες, ἐγκεκρυμμένως. Κατὰ δὲ ἱστορίαν περὶ Ἰωσεδέκ. Καὶ εὐκαίρως δίδωσι τοὺς ἀγαθοὺς ἄρχοντας, ὅτε αὐτοὺς ἐκ τῆς τιμωρίας σωφρονεστέρους ἐποίησεν, | |
64.944(50) | ὥστε καὶ εὐπαράδεκτον γενέσθαι τὴν ὠφέλειαν, τῆς ῥᾳθυμίας καὶ ἀλαζονείας ἀνῃρημένης. Καὶ τοῦτο ὄνομα αὐτῷ, ὃ καλέσει αὐτὸν Κύριος Ἰωσεδέκ. Ἐν τοῖς προφήταις τὸ, Ἰωσεδὲκ, ἑρμηνεύεται | |
| 55 | ἄρχων δικαιοσύνης ἡμῶν, ἵνα εἴπῃ, ὅτι, ὡς προ‐ φῆται κατὰ γνώμην τοῦ Θεοῦ φθέγγονται, οὕτω καὶ αὐτὸς δίκαιος γενόμενος εἰς δικαιοσύνην ἄξει τὸν | |
| λαόν. | ||
64.945 | Συνετρίβη ἡ καρδία μου. Τοῦτό φησιν, ὅτι Ἐγὼ μὲν, ἰδὼν τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ ἐξέστην· οὗτοι δὲ οὐδὲ τὴν τιμωρίαν δε‐ δοίκασιν. | |
| 5 | Καὶ ἐγένετο ὁ δρόμος. Τουτέστιν, ἡ σπουδὴ ἐπ’ οὐδενὶ καλῷ. Ὥστε ἐσπούδαζον, ἀλλ’ οὐκ ἐπὶ χρηστοῖς πράγμασιν. Ὅτι ἱερεὺς καὶ προφήτης ἐμολύνθησαν. Ἐμοὶ δοκεῖ τὰς μοιχείας λέγειν ἐν αὐτῷ τῷ οἴκῳ, | |
| 10 | ἀπὸ τοῦ ἀξιώματος ἱερεύς· ἀπὸ τοῦ τόπου, ἐν τῷ οἴκῳ· ἀπὸ τοῦ πράγματος, πονηρίας μοιχείας. Τί τούτου χαλεπώτερον; εἰ καὶ τοῖς ἄλλοις ἠπίστουν, τοῦτο ἱκανὸν ἐλέγξαι αὐτῶν τὴν πονηρίαν· ἀλλο‐ τρίους διώρυττον γάμους, ἐπεμαίνοντο ταῖς γυναιξίν. | |
| 15 | Διὰ τοῦτο γενέσθω ἡ ὁδὸς αὐτῶν. Ὅρα, πῶς πάλιν οὐ παρὰ πόδας ἐπάγει τὴν κα‐ κίαν, ἀλλὰ δίδωσι προθεσμίας· εἶτα ἵνα μὴ ἀνα‐ βολὴ εἰς ἀπιστίαν αὐτοὺς καὶ κακίαν ἀγάγῃ, ἀνα‐ μιμνήσκει τοὺς τὰ αὐτὰ πλημμελοῦντας αὐτοῖς, καὶ | |
| 20 | χαλεπώτερα παθόντας. Καὶ ἐν τοῖς προφήταις Σαμαρείας. Ἐκεῖνοι, εἰ καὶ μηδὲν ἕτερον, τὸν Βάαλ προεβάλ‐ λοντο· οὗτοι δὲ ἐμέ. *Καὶ ἐν τοῖς ψευδοπροφήταις Ἱερουσαλὴμ | |
| 25 | ἑώρακα φρικτά. Ὁ Ἑβραῖος, πεφυρμένα, ἵνα εἴπῃ, οὐδὲν ἀληθὲς λέγοντας, ἀλλὰ κατὰ φιλοτιμίαν τοὺς λόγους ποιου‐ μένους· ταῦτα δὲ κατὰ σύγκρισιν τῶν ψευδοπροφη‐ τῶν τῶν ἐν Σαμαρείᾳ λέγει, ὅτι ἐκεῖνοι κἂν τάξει | |
| 30 | τινὶ ἐδόκουν λέγειν ἅπερ ἔλεγον, ὡς βωμὸν ἔχοντες, καὶ δαμάλεσι προσκυνοῦντες, καὶ τὴν λοιπὴν εὐτα‐ ξίαν δοκοῦντες φυλάττειν, εἰ καὶ παρανόμως· οὗτοι δὲ τὴν ἐκείνων κακίαν ὑπερέβησαν τῇ παρανομίᾳ. Οὐ γὰρ συνεχώρουν τὸν παρὰ τοῦ Θεοῦ φόβον | |
| 35 | ἐγκαθίσαι τῇ διανοίᾳ τῶν ἀκουόντων· τὴν ὑπόθεσιν πᾶσαν τοῦ γενέσθαι βελτίους ἀνῄρουν, καὶ κατεῖχον ἐν τῇ πονηρίᾳ τοὺς ἀνθρώπους ἅπαντας. Καὶ ἀντιλαμβανομένους. Οὐ μόνον, φησὶν, οὐκ ἐνουθέτουν ἀνθρώπους | |
| 40 | (ἀπὸ γὰρ τοῦ μέρους τὸ πᾶν ἐσήμανεν) ἀποστρέ‐ φειν ἀπὸ τῶν πονηριῶν, ἀλλὰ καὶ συνηγόρουν αὐ‐ τοῖς, ὡς ἐκ τούτου μᾶλλον ἐπιτρίβεσθαι αὐτοὺς εἰς κακίαν. Ἐγενήθησάν μοι. | |
| 45 | Τίνα οὐχ ἱκανὰ παιδεῦσαι ἐκεῖνα; οὕτως ἀτερπὴς καὶ φοβερὰ ἡ ὄψις τῆς γῆς, καθάπερ σῶμα διὰ παντὸς ἐμπεπρησμένον. Διὰ τοῦτο. Οὐχὶ τῇ φύσει, ἀλλὰ τῇ διαθέσει προϊέμενον. | |
64.945(50) | Ὅταν μὲν γὰρ αὐτῇ τῇ φύσει πικρὸν ᾖ, πολλὰς ἔνι παραμυθίας εὑρεῖν, καὶ τόπους ἀμείβομεν, καὶ παρὰ τῶν ἐχόντων ἀπολαβόντες, καὶ ἕτερόν τι προσάγο‐ μεν. Ὅταν δὲ αὐτὸ τὸ αἰσθητήριον διεφθαρμένον ᾖ, οὐδεμία λοιπὸν ἴασίς ἐστι. Βέλτιον οὖν τὰς αἰσθή‐ | |
| 55 | σεις ὑγιαίνειν, ἢ τὰ στοιχεῖα πικρὰ ὅταν [ὄντα] μεθ’ ἑαυτοῦ περιφέρῃ [περιφέρειν]. Ὅτι ἀπὸ τῶν προφητῶν Ἱερουσαλήμ. | |
| Πάλιν τὴν αἰτίαν τίθησιν· οὐκ ἤρκεσεν αὐτοῖς | ||
64.948 | μέχρι τῆς πόλεως στῆσαι τὰ δεινὰ, ἀλλὰ καὶ τῶν ἑτέροις συμβάντων αὐτοὶ γεγόνασιν αἴτιοι. Οὕτω λέγει Κύριος. Ταῦτα ἀποφάσεις εἰσί· πόθεν, εἰπέ μοι, δῆλον; ὅτι | |
| 5 | ψευδῆ λέγουσιν, ὅτι κακὰ ἐπιτείνουσιν, ὅτι ῥᾳθυ‐ μίαν αὔξουσιν. *Ὅτι τίς ἔστη ἐν ὑποστήματι Κυρίου, καὶ εἶδε, καὶ ἤκουσε τῶν λόγων αὐτοῦ; Τουτέστι, τίς τούτων τῶν ἐναντιουμένων τοῖς | |
| 10 | προφήταις ἀνέμεινε θείαν ἐνέργειαν, καὶ ἀξιωθεὶς Πνεύματος ἐλάλησε ταῦτα; ἵνα εἴπῃ, Ἐξ αὐτῶν τῶν πραγμάτων δείκνυνται μαχόμενοι τῷ θείῳ βουλή‐ ματι, ὅτι τοῖς ἀληθέσι προφήταις μάχονται συμ‐ πράττοντες τῇ τῶν εἰδώλων θεραπείᾳ. | |
| 15 | Τουτέστι, τίς δύναται τὸν Θεὸν ἰδεῖν; Σύμμαχός φησι· Τίς γὰρ παρῆν ἐν ὁμιλίᾳ, καὶ τίς δὲ ἤκουσε; Πῶς οὖν ὑμεῖς λέγετε ἀκηκοέναι; *Καὶ εἰ ἔστησαν ἐν τῇ ὑποστάσει, καὶ ἤκουσαν τῶν λόγων μου, ἐδίδασκον ἂν τὸν λαόν μου, καὶ | |
| 20 | ἀπέστρεφον ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτῶν τῆς πονηρᾶς. Τουτέστιν, Εἰ ἐνέμενον τοῖς ἐμοῖς νομίμοις, καὶ τὴν παρ’ ἐμοῦ χάριν ἀνέμενον, πάντως ἂν εὐσέ‐ βειαν τὸν λαὸν ἐδίδασκον. Οὐ μικρὸν τεκμήριον· οὐχ ὁ τυχὼν κανὼν ὅρος | |
| 25 | προφητείας καὶ ψευδοπροφητείας. *Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ εἰμι, λέγει Κύριος, καὶ οὐχὶ Θεὸς πόῤῥωθεν. Κρυβήσεται ἄνθρωπος ἐν κρυφίοις, καὶ ἐγὼ οὐκ ὄψομαι αὐτὸν, φησὶ Κύ‐ ριος; | |
| 30 | Τουτέστι, Καθ’ ἡδονὴν τῷ πλήθει λαλοῦντες, ἀπατᾷν αὐτοὺς ἐνομίζετε· καὶ τοὺς οὐκ εἰδότας εἰς ὑποψίαν ἄγετε, ὡς παρ’ ἐμοῦ ἀποστελλόμενοι. Διατί μὴ λογίζεσθε τὴν ἐμὴν ἀξίαν, ὡς ἑκάστῳ πάρειμι, ὥστε καὶ τὰ βουλεύματα εἰδέναι; καὶ οὐχὶ κατὰ τοὺς | |
| 35 | ἀνθρώπους πόῤῥωθεν ὢν τῶν ὑμετέρων λογισμῶν, ἀγνοῶ ἃ πράττετε. Τίς γάρ ἐστιν ἐξ ὑμῶν, ὃς κατὰ βουλήν τι σκέπτεται, καὶ λανθάνει ἐμέ; τοῦτο γὰρ μηνύει, Εἰ κρυβήσεται ἄνθρωπος ἐν κρυφίοις, καὶ ἐγὼ οὐκ ὄψομαι αὐτόν; τουτέστιν, ἦ ἐν ἀποκρύφῳ | |
| 40 | τις τῆς ἑαυτοῦ διανοίας κρύψαι βούλεται, καὶ λαν‐ θάνει μου τὴν γνῶσιν; Ὅτι εἰς πονηρίας αὐτοὺς ὤθησαν, οἶδα. Πόθεν οἶδα; Παρὼν ἐγώ εἰμι· πανταχοῦ πάρειμι. Εἰ γὰρ τοῖς μὴ παροῦσι προφήταις δίδωσιν εἰδέναι τὰ παν‐ | |
| 45 | ταχοῦ πολλάκις, πολλῷ μᾶλλον αὐτὸς οἶδεν. Ἀλλ’ οὐ λέγει τοῦτο, ἀλλὰ, Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ εἰμι· παν‐ ταχοῦ πάρειμι· ὅπερ ἀναμφισβήτητον τεκμήριον ἦν τοῦ πάντα εἰδέναι. Καὶ οὐχὶ Θεὸς πόῤῥωθεν. | |
64.948(50) | Ὥσπερ γὰρ τὸ φῶς πανταχοῦ πάρεστιν, οὕτω καὶ ὁ Θεός. Μὴ οὐχὶ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν ἐγὼ πληρῶ; Οἶδα, φησὶ, πῶς συντιθέασι προφητείας· ὑποψίας τεκμήριον τὸ τοῖς πονηροῖς προφητεύειν τὰ πονηρά· | |
| 55 | εἶτα καὶ ἐὰν διηγήσηται, φανερὰ ἔσται. *Τί τὸ ἄχυρον πρὸς τὸν σῖτον, φησὶ Κύριος; Καλῶς τῇ συγκρίσει τῶν προφητῶν πρὸς τοὺς | |
| ψευδοπροφήτας ἐπήγαγε τοῦτο ἀντὶ τοῦ, Σύγκρισις | ||
64.949 | οὐδεμία ἀχύρου πρὸς σῖτον. Ὁ μὲν γὰρ τρόφιμός ἐστι, καὶ πρὸς ἀνθρώπους σύστασιν συντελεῖ. Οὐδὲν δὲ χρήσιμον ἀνθρώποις ἄχυρον, ἀλλ’ ἢ ῥίπτεται ἢ ἀλόγων τροφὴ γίνεται. Οὕτω, φησὶ, καὶ τῶν προφη‐ | |
| 5 | τῶν οἱ λόγοι τρέφουσι ψυχάς. Οὐ μὴν ὁ λόγος τῶν ψευδοπροφητῶν δύναταί τι συντελεῖν πρὸς κέρδος ἀν‐ θρώπων, πλὴν εἰ μή τι τοῖς ἐξ ἀλογίας πειθομένοις, παραμυθίαν τινὰ παρέχει, οὐ κέρδος, καὶ ἐπάγει, Οὐχ οὕτως· τουτέστιν οὐδεμία σύγκρισις. | |
| 10 | *Οἱ λόγοι μου ὥσπερ πῦρ, λέγει Κύριος, καὶ ὡς πέλεκυς κόπτων πέτραν. Τουτέστιν, Οἱ διὰ τῶν προφητῶν λόγοι ἀληθεῖς καὶ ἐνέργειαν ἔχοντες. Ἰδοὺ ἐγὼ διὰ τοῦτο πρὸς τοὺς προφήτας. | |
| 15 | Πῶς ἐμοὶ δοκοῦσι τῶν προφητῶν ἀκούοντες μι‐ μεῖσθαι αὐτοὺς ἔνιοι, ἢ ἑτέρων διηγουμένων ἀκούον‐ τες, καθάπερ ὄφις. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Ἰεζεκιήλ φησι, ὅτι Ἐὰν ἔλθῃ, φησὶ, προφήτης, ἐγὼ Κύριος ἐπλάνησα αὐτόν· οὐ γὰρ συγχωρεῖ μαθεῖν λοιπόν· | |
| 20 | διὰ τοῦτο καὶ τὸ λῆμμα λέγει ἀνελεῖν. Ἰδοὺ ἐγὼ πρὸς τοὺς προφήτας. Προφητείας γλώττης τὰς ψευδεῖς καλεῖ· οὐ γλώσ‐ σης δέ εἰσιν αἱ ἀληθεῖς προφητεῖαι. Καὶ νυστάζοντας νυσταγμὸν αὐτῶν. | |
| 25 | Πολλοὶ γὰρ εἴδη ἐπετήδευον προφητείας διὰ ὕπνων, διὰ χρησμῶν. Ἀλλὰ παραμυθήσονται πρὸς τὸ παρόν. Καὶ λῆμμα Κυρίου. Καὶ ποία βλάβη; ἐπειδὴ ἐκεῖνον προσεποιοῦντο λήψεσθαι, τὴν ὁμωνυμίαν ἀναιρεῖ. Λαμβάνειν γὰρ | |
| 30 | καὶ οἱ δαίμονες ἠδύναντο καὶ ἐνομίζοντο ὑπὸ Θεοῦ λήψεσθαι. Ἀλλ’ οὐκ ἔστι τοῦτο. ΚΕΦΑΛ. ΚΔʹ. *Καὶ ἔδειξέ μοι Κύριος δύο καλάθους σύκων κειμένους κατὰ πρόσωπον ναοῦ Κυρίου μετὰ τὸ | |
| 35 | ἀποικίσαι Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος τὸν Ἰεχονίαμ υἱὸν Ἰωακεὶμ βασιλέα Ἰούδα. Εἶτα μετ’ ὀλίγα· Ὁ κάλαθος ὁ εἷς, σύκων χρηστῶν σφόδρα, ὡς σῦκα πρώϊμα, καὶ ὁ κάλαθος ὁ ἕτερος σύκων πονηρῶν σφόδρα, τῶν μὴ βιβρωσκομένων | |
| 40 | ἀπὸ πονηρίας αὐτῶν, καὶ τὰ ἑξῆς. Ταύτην τὴν ἔννοιαν ἔχει ἡ ὀπτασία αὕτη τοῦ προ‐ φήτου. Ὅτι μὲν οὖν ἐπὶ τοῦ Σεδεκίου γέγονε, δῆλον. Καὶ δείκνυσι τὰ ῥήματα. Αἰχμαλώτων δὲ γενομένων τῶν περὶ τὸν Ἰωακεὶμ, ἔφασκον οἱ ἐπὶ τοῦ Σεδεκίου, | |
| 45 | ὡς Οὐδὲν πεισόμεθα δεινὸν ἡμεῖς παρὰ Βαβυλωνίων, πράττοντες δίκαια, ἐπείπερ κακοὶ γενόμενοι ἐκεῖνοι καὶ ἀσεβεῖς, οἵ τε προπάτορες οἱ ἡμέτεροι αἰχμάλωτοι γεγόνασι. Διὰ τοίνυν ταύτης τῆς ὀπτασίας δείκνυσιν ἐκείνους ἄμεινον τούτων ὁ Θεός. Καὶ ὥσπερ, φησὶ, | |
64.949(50) | τὰ σῦκα τὰ χρηστὰ περὶ πολλοῦ ἄν τις ποιήσαιτο, οὐδ’ ἀπολύειν οὐδὲ ῥίπτειν ἐθέλων ἐξ αὐτῶν τι, οὕτως καὶ αὐτὸς περιεποιήσατο τοὺς ἀπελθόντας· φησὶ δὲ, κάλαθον σύκων χρηστῶν, ἐκείνην τὴν ἀποικίαν· ἐπειδήπερ μετὰ τοῦ πλήθους, καὶ ὁ δίκαιος παρε‐ | |
| 55 | λήφθησαν, οἶκος Δανιὴλ, καὶ οἱ τρεῖς παῖδες, καὶ | |
| Ἐζεκιὴλ, καὶ εἴ τις κατ’ ἐκείνους ἐτύγχανε. Καὶ | ||
64.952 | ὥσπερ, φησὶ, τὰ πονηρὰ ῥίπτεται, οὐδαμῶς χρήσιμα τυγχάνοντα, οὕτως πάντας διαφθερῶ ἀχρήστους ὄν‐ τας, καὶ εἰς ἀσέβειαν ἐκκλίναντας, παντελῶς οὐδε‐ μίαν μνήμην τοῦ ἑαυτῶν Δεσπότου ποιουμένους. | |
| 5 | Πονηρῶν δὲ σύκων κάλαθον τούτους ὠνόμασε διὰ τὸ μὴ εὑρεθῆναι αὐτοῖς δίκαιον. Τί βούλεται ἡ εἰκὼν τῶν καλάθων τῶν σύκων, εὐ‐ τελὴς οὖσα σφόδρα; Ἀλλὰ τῆς εὐτελείας ἡ ταπει‐ νότης αἰτία τῶν τότε· καὶ γὰρ καὶ ἀλλαχοῦ τὸ φίλ‐ | |
| 10 | τρον τὸ περὶ αὐτοὺς δηλῶσαι βουλόμενος, οὐδὲν τῶν μεγάλων καὶ ὄντως ποθεινῶν τίθησιν, ἀλλὰ σῦκα καὶ σταφυλάς. Ὡς σταφυλὴν εὗρον τὸν Ἰσραὴλ ἐν ἐρήμῳ, καὶ ὡς σκοπὸν ἐν συκῇ πρώϊμον. Ἐν‐ ταῦθα οὖν τὸ κατ’ αὐτῶν φίλτρον, ὃ μέλλει περὶ | |
| 15 | ἐκείνους ἐπιδείκνυσθαι, καὶ τὸ μῖσος τὸ περὶ τού‐ τους διὰ τῆς εἰκόνος παρίστησι. Καὶ κατὰ πρόσ‐ ωπον τοῦ ναοῦ Κυρίου· ἵνα δείξῃ τὴν ἀπόφασιν ἐκεῖθεν ἐξενηνεγμένην. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με. | |
| 20 | Τίνος ἕνεκεν αὐτὸν ἐρωτᾷ; ἵνα ἀξιόπιστον ποιήσῃ τὸν λόγον, καὶ ἀπὸ τῆς ἀποκρίσεως λάβῃ τὴν ἀπό‐ φασιν ὁ λαός. Καὶ ἐγένετο. Τί τούτου τοῦ τρόπου διορθωτικώτερον; ἔδειξε | |
| 25 | τὴν διαφοράν. Τί γὰρ, εἰ τὴν πατρίδα ἔχετε ἔτι, ἀλλὰ διεφθαρμένοι ἐστέ; τί δὲ [εἰ] ἐν αἰχμαλωσίᾳ ἐκεῖνοι, ἀλλὰ προσφιλεῖς μοί εἰσι; τοῦτο δὲ ποιεῖ, ἵνα μετα‐ βάλωνται, καὶ μὴ νομίσωσιν ἐξ οἰκείας ἀρετῆς ἀπομεμενηκέναι. | |
| 30 | Καὶ ἀνοικοδομήσω. Ὁρᾷς ὅτι τὸ, οὐ μὴ, οὐκ εἰς διηνεκές ἐστι; καὶ γὰρ καθεῖλεν αὐτούς. Καὶ δώσω αὐτοῖς καρδίαν. Εἰ τοίνυν σὺ δίδως τὴν καρδίαν, τίνος ἕνεκεν οὐκ | |
| 35 | ἔδωκας πρότερον; οὔτε γὰρ ἦσαν τότε δεκτοὶ πρὸ τῶν τιμωριῶν καὶ τῆς διορθώσεως. Ὅρα τὸ μέ‐ γιστον τῶν ἀγαθῶν τοῦτο· καὶ τὴν αἰτίαν λέγει, ὅτι ἐπιστραφήσονται· ἀλλὰ ἡ εἰκὼν οὐκ ἀφίησιν. Οὐ γὰρ ἔστι τὰ ἅπαξ διαφθαρέντα ἐπανελθεῖν, καὶ γενέσθαι | |
| 40 | καλά. Ἀλλὰ τὰ μὲν καλὰ, φησὶ, μένει· τὰ δὲ μὴ καλὰ, οὐκέτι. Ἀλλ’ οὐκ ἐπὶ τῆς φύσεως, ἀλλ’ ἐπὶ τῆς προαιρέσεως εἴληπται. Περὶ γὰρ τὴν ποιότητα ἡ διαφορὰ, οὐ περὶ τὴν οὐσίαν. Εἰ δὲ λέγεις· Τίνος οὖν ἕνεκεν οὐχὶ καὶ τούτοις δίδωσιν ἐπαγγελίας χρηστάς; | |
| 45 | Ὅτι διὰ τοῦτο τούτοις ἐπιτείνει τὸν φόβον; ἵνα μηδὲ πεῖραν λάβωσιν. Καὶ τοὺς κατοικοῦντας. Μὴ θαῤῥεῖτε, φησὶν, ὡς συμμαχίαν ἔχοντες· οὐ γὰρ δὴ οὐ μὴ προστήσωνται ὑμῶν, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ | |
64.952(50) | ληφθήσονται· καὶ οὐ τῇ αἰχμαλωσίᾳ μόνον, ἀλλὰ περαιτέρω προβήσεται τὰ κακά. Καὶ ἔσονται εἰς ὄνειδος. Ἀθάνατος ὑμῶν τῆς κολάσεως ἡ μνήμη, καὶ δήλη πᾶσιν ἀνθρώποις. | |
| 55 | ΚΕΦΑΛ. ΚΕʹ. | |
| Ὁ λόγος ὁ γενόμενος. | ||
64.953 | Μέλλει λοιπὸν ὁρίζειν τῆς τιμωρίας τὸν χρόνον, καὶ τὴν ἀπόφασιν ἐκφέρειν. Καὶ ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ὀρθρίζων. Δι’ ἑνὸς προφήτου ταῦτα συνεχής· καὶ γὰρ καὶ | |
| 5 | διὰ τῶν ἄλλων ἐλάλησα· καὶ οὐ διέλιπον ἀεὶ λαλῶν, καὶ ἐλάλησα οὐδὲν φορτικόν. Τοῦτο καὶ ὁ Χριστὸς ποιεῖ μέλλων τὴν πόλιν παραδιδόναι τοῖς πολεμίοις, μονονουχὶ ἀπολογεῖται πρὸς αὐτούς· Ποσάκις ἠθέ‐ λησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα ὑμῶν, καὶ οὐκ | |
| 10 | ἠθελήσατε; καὶ τὰ ἑξῆς. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος. Μὴ γὰρ διὰ τοῦτο ἔδωκα, ἵνα πάλιν ἀφέλωμαι; μὴ γὰρ μισθὸν ὑμᾶς ἀπῄτησα; καὶ γὰρ χάριτος ἦν ἔργον· οὐδεὶς τὰ δωρηθέντα ἀφαιρεῖται, ἂν μὴ σφό‐ | |
| 15 | δρα ἀνάξιος ᾖ ὁ λαβών. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω καὶ λήψομαι πατριάν. Ἄξω, φησὶ, Βαβυλωνίους, ἐπειδὴ οὐκ ἐπιστεύσατε· ὁρᾷς. πόθεν αὐτοῖς ἡ ῥᾳθυμία γέγονεν; ἐκ τοῦ ἀπι‐ στεῖν. Τοῦτο καὶ νῦν γίνεται περὶ τῆς γεέννης· μὴ | |
| 20 | γὰρ οὐκ ἐδυνάμην κολάσαι εἴγε ἤθελον; τούτου δὲ αἴτιοι οἱ ψευδοπροφῆται. Οὐκ ἐπιστεύσατε τοῖς ῥή‐ μασι, πιστεύσατε τοῖς πράγμασιν. Ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη. Τίνος ἕνεκεν; ἵνα μάθῃς ὅτι αὐτοῦ καθόλου τοῦ | |
| 25 | Θεοῦ ἡ πρόνοια. Καὶ δουλεύσουσιν. Τὰ ἑβδομήκοντα ἔτη φιλάνθρωπος ὢν, οὐχὶ μετὰ τὴν τοῦ ναοῦ καθαίρεσιν ἀριθμεῖ μόνον ἕως τῆς ἐπανόδου, ἀλλὰ καὶ μέχρι τῆς κατασκευῆς τοῦ ναοῦ. | |
| 30 | Ὃ δὲ λέγω, τοιοῦτόν ἐστι. Πρὸ τῶν ἑβδομήκοντα ἐτῶν ἀνήγαγεν αὐτοὺς, καὶ ἐλογίσατο, καὶ τὰ τῆς ἀνόδου εἰς τὴν αἰχμαλωσίαν. Ὅπου γὰρ οὐκ ἦν ναὸς, οὐδὲ ἱερεὺς, οὐδὲ θυσιαστήριον, οὐδὲ θυσία, τί δι‐ ενήνοχε τῶν ἐν αἰχμαλωσίᾳ ζώντων; καὶ τοῦτο δὲ | |
| 35 | τῆς φιλανθρωπίας αὐτοῦ. Διὰ τοῦτο ἐπὶ Δαρείου, φησὶ, μετὰ τὴν ἄνοδον τοσούτων παρελθόντων καιρῶν λέγει, Ἕως πότε ὑπερεῖδες, Κύριε, τὴν Ἱερουσα‐ λήμ; τοῦτο ἑβδομηκοστὸν ἔτος, τότε πληροῦσθαι τὰ ἑβδομήκοντα. Ποιεῖ δὲ αὐτὸ καὶ ἐν κολάσει, λέγων· | |
| 40 | Ἑκατὸν εἴκοσιν ἐτῶν ἔσται ἡ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἑκατὸν ἔτη ζῶσιν. Ἐποίησε δὲ αὐτὸ καὶ ἐπὶ τῆς ἀναστάσεως· εἰπὼν γὰρ, ὅτι Τρεῖς ἡμέρας, καὶ τρεῖς νύκτας, τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀνίσταται. Ἀλλ’ ἐκεῖνο μὲν φιλανθρωπίας ἦν εἰκότως, τοῦτο δὲ ποίας φιλαν‐ | |
| 45 | θρωπίας; τίνος οὖν ἕνεκεν καὶ τὸ τριήμερον ἐποίησεν; ὥστε πιστευθῆναι, ὅτι [τε]τελεύτηκεν· πολλὰ γὰρ γίνεται διὰ τοῦτο. Τίνος οὖν ἕνεκεν οὐκ ἐπλήρωσεν αὐτὸ, εἰπὼν, ὅτι ἔσται ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας, ἢ ὥστε τὸ σῶμα μὴ | |
64.953(50) | διαφθαρῆναι; Τί γὰρ, οὐκ ἠδύνατο συγκρατῆσαι αὐτό; ἠδύνατο, ἀλλ’ ἐβούλετο πιστευθῆναι τὴν φύσιν ὡς οὐδενὸς ἀπήλαυε ξένου. Τινές φασι διὰ τοὺς μαθη‐ τὰς, ὥστε διακρατῆσαι αὐτῶν τὴν ἀσθένειαν· διὰ γάρ τοι τοῦτο οὐδὲ ἀνέμενεν αὐτὸς φανῆναι αὐτοῖς, | |
| 55 | ἀλλὰ τοῖς εὐαγγελίοις προδισχεῖ, καὶ ἀνίησιν αὐτῶν τὴν διάνοιαν· Ἄπελθε, φησὶν, εἰπὲ τοῖς ἀδελφοῖς | |
| μου· καὶ μὴν ἠδύνατο εὐθέως φανεὶς μᾶλλον τὸ | ||
64.956 | ῥητὸν πιστώσασθαι· ἀλλ’ ὥστε προπαρασκευασθῆναι αὐτῶν τὴν ἀκοήν. Οὐ γὰρ ᾔδεσαν, ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι. Ἢ τοῦτο ἔστιν εἰπεῖν, ὅτι καὶ Ἰωνᾶς ἐποίησεν ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κύτους· ἡ γὰρ φθορὰ | |
| 5 | κατὰ μίαν ἡμέραν ἄρχεται τοῦ σώματος· ὥστε ἀρ‐ κοῦσα μαρτυρία τοῦ [τε]τελευτηκέναι αὐτὸν αὕτη. Καὶ ὅταν μὲν κακὰ ἀπειλῇ, συστέλλει τὸν χρόνον καὶ σοφίζεται· ὅταν δὲ ἀγαθὰ, ἐκτείνει αὐτόν· οὐ γὰρ ὡρισμένα ἔδωκεν ἀγαθὰ, μᾶλλον δὲ οὐδὲ δῆλα. Οὐ‐ | |
| 10 | δαμοῦ τοῖς ἀγαθοῖς ὅρον τίθησιν, ἀλλ’ ἢ τὴν ἑκάστου προαίρεσιν, τοῖς δὲ κακοῖς πανταχοῦ· Ἔδωκα ὑμῖν τὴν γῆν ἀπὸ αἰῶνος ἕως αἰῶνος, φησίν. Ὁρᾷς οὐ‐ δένα ὅρον· ὅταν δὲ πέμπῃ εἰς αἰχμαλωσίαν, ὥρισε, καὶ ὅρα· ἡ μὲν πρώτη, υʹ, ἡ δὲ δευτέρα, λʹ, ἡ δὲ | |
| 15 | τρίτη, τρία καὶ οʹ ἔστι [ἔτη]. Αὕτη δὲ διηνεκὴς ἡ ἐπὶ τοῦ Χριστοῦ· τούτων μέμνηται τῶν ἐτῶν ὁ Δα‐ νιήλ. Καὶ ἐν τῷ πληρωθῆναι. Προλέγει τιμωρίαν τοῖς Βαβυλωνίοις, ἵνα μάθῃς | |
| 20 | ὅτι οὐδὲ νῦν οἰκείᾳ ἰσχύϊ ταῦτα ἐποίησαν. *Καὶ ἐν τῷ πληρωθῆναι ἑβδομήκοντα ἔτη, καὶ ἐκδικήσω ἐπὶ τὸν βασιλέα Βαβυλῶνος, καὶ τὰ ἑξῆς. Τὰ ἑβδομήκοντα ἔτη τῆς αἰχμαλωσίας ἀριθμεῖται | |
| 25 | ἀπὸ τοῦ τρίτου ἔτους τῆς βασιλείας Ἰωακεὶμ, ὃς μετὰ τὸν Ἰωάχαζ τὸν ὑπὸ τοῦ Αἰγυπτίου κατα‐ σταθέντα ἐβασίλευσε. *Λάβε τὸ ποτήριον τοῦ ἀκράτου, τοῦ ἐκ χει‐ ρός μου, καὶ ποτιεῖς αὐτὸ πάντα τὰ ἔθνη, πρὸς | |
| 30 | ἃ ἐγώ σε ἐξαποστελῶ πρὸς αὐτά. Τοῦ ἀκράτου, ὁ Ἑβραῖος τῆς πικρίας, ἔχει· βλέ‐ πει δὲ τὴν ὀπτασίαν πρὸς παραμυθίαν τοῦ λαοῦ. Ἐπειδὴ γὰρ εἰς λογισμοὺς ἐνέπιπτον κρείττονα ὁρῶντες τὸν Βαβυλώνιον, ὡς οὐδὲν ὄφελος αὐτοῖς | |
| 35 | τάχα τῆς εἰς Θεὸν θεραπείας, δεικνὺς ὁ προφήτης μᾶλλον δὲ ὁ Θεὸς διὰ τοῦ προφήτου, ὅτι δι’ ἁμαρτίαν ταῦτα ὑπομένουσι, τὴν κατὰ τῶν ἐθνῶν ποιεῖται προφητείαν, καὶ πάντας τοὺς βασιλεῖς τοὺς ἑβδομή‐ κοντα ἑπτά. Λέγει δὲ τὴν Ἰδουμαίαν τὴν νῦν Βατα‐ | |
| 40 | ναίαν καλουμένην, ἣν εἶχον πρότερον οἱ περὶ τὸν Ῥουβὴμ, καὶ τὸ ἥμισυ φυλῆς Μανασσῆ· προϊὼν δὲ λέγει· *Καὶ οἵδε ὥσπερ οἱ ληνοβατοῦντες ἀποκρι‐ θήσονται πρὸς πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ τῆς | |
| 45 | γῆς. Τὸ, οἵδε, οὐ καλῶς κεῖται παρὰ τῷ Ἑλληνικῷ· ἡ Δὰδ γὰρ ἐχρῆν κεῖσθαι. Δὰδ δέ ἐστιν ἐπίῤῥημα τῶν ληνοβατούντων ἀποκρινομένων πρὸς τοὺς καταλέ‐ γοντας. Ὥσπερ τοίνυν, φησὶ, τὸ ἐπίῤῥημα τοῦτο λέ‐ | |
64.956(50) | γοντες προθύμως πατοῦσι τὴν σταφυλὴν, οὕτως ὑμᾶς καταπατήσει, ὡς ληνοβάτης ὁ Βαβυλώνιος ἅπαντα τὰ ἔθνη. ΚΕΦΑΛ. Κϛʹ. Οὕτως εἶπε Κύριος· Στῆθι ἐν αὐλῇ οἴκου | |
| 55 | Κυρίου. Ἵνα μάθωσιν, ὅτι οὔτε ἡ ὄψις ἐδυσώπησε τὸν | |
| προφήτην· ὥσπερ ἂν εἴτις ἀνδρὸς μεγάλου καὶ θαυ‐ | ||
64.957 | μαστοῦ μέλλων καταψηφίζεσθαι, αὐτὸν εἰς μέσον ἀγάγοι τὸν ἄνδρα. Τί λέγεις; οὐ προλαβὼν εἶπες, ὅτι Ὥσπερ τὰ σῦκα τὰ πονηρὰ, οὕτως αὐτοὺς δώσω; πῶς οὖν δίδως ἐλπίδα μεταβολῆς; | |
| 5 | Μὴ ἀφέλῃς. Τίνος ἕνεκεν παραγγέλλεις; οὐχ ὡς τοῦτο ποιοῦν‐ τος τοῦ προφήτου; μὴ γένοιτο· ἀλλ’ ἵνα ἀξιόπιστον ποιήσῃ τὸν λόγον, καὶ μᾶλλον αὐτοὺς πείσῃ προσ‐ έχειν· καὶ ὅλως ἀναγκαίας οὔσης λεχθῆναι τῆς προ‐ | |
| 10 | φητείας. Ἴσως ἀκούσονται. Πολλάκις συμβαίνει ὡς ἐπὶ τῶν ἀνελπίστων καὶ ἀπεγνωσμένων· τοῦτο πείθει τὸν προφήτην, Ἴσως ἀκούσονται, ὁ πάντα προειδώς φησι, καὶ εἰς ἐλ‐ | |
| 15 | πίδα ἄγων αὐτούς. Ἴσως συμβαίνει. Τὸ ἴσως, ἐν τῇ Γραφῇ ἐπὶ βεβαιώσει λέγεται. Ἴσως γὰρ ἐντρα‐ πήσονται τὸν υἱόν μου, ἀντὶ τοῦ ὀφείλουσιν ἐν‐ τραπῆναι. Καὶ ἀποστραφῇ. | |
| 20 | Τοῦτο μάλιστα ἤθελεν ὁ προφήτης ἀκοῦσαι· Σὺ βούλει παρακινδυνεῦσα ἐπ’ ἐλπίδι τοιαύτῃ· εἰπὲ οὖν, Οὕτως εἶπε Κύριος. Καὶ δώσω τὸν οἶκον. Ὃ μάλιστα αὐτοὺς ἐλύπει· μέγα γὰρ ἐφρόνουν | |
| 25 | ἐπὶ τῷ ναῷ. *Πλὴν χεὶρ Ἀχικὰμ υἱοῦ Σαφανῆς μετὰ Ἰερε‐ μίου, τοῦ μὴ παραδοθῆναι εἰς χεῖρας τοῦ λαοῦ, τοῦ μὴ ἀνελεῖν αὐτόν. Τουτέστι, ἐμήνυσεν αὐτῷ τὰς ἐπιβουλὰς, ὥστε | |
| 30 | ἐκκλῖναι. Ταῦτα ἀκολούθως κεῖται τῇ προφητείᾳ, ἐν οἷς ἄρχεται τῆς βασιλείας Ἰωακεὶμ, ὡς ἀνωτέρω ἐπεσημηνάμεθα· ἔνθα προεφήτευσε τῆς πόλεως καὶ τοῦ ναοῦ τὴν ἅλωσιν, καθάπερ ἤδη πρότερον ἐπὶ τῆς Σελὼ ἐγένετο. Δῆλον οὖν ὅτι ἅπερ ἀνωτέρω | |
| 35 | εἶπε κατὰ τοῦ Ἰωακεὶμ, ὅτι ταφείῳ οὐ ταφήσεται, καὶ ὅσα τοιαῦτα κατὰ τοῦτον εἶπε τὸν τρόπον, ἡνίκα συλλαβόμενος αὐτὸν ἀνελεῖν ἠβούλοντο, ὡς κατὰ τῆς πόλεως εἰρηκότα κακά. Ἀλλ’ ὁ συνθεὶς, τοῦ προφήτου τὰ ῥήματα τέθεικεν αὐτὰ ἀνωτέρω, δι’ | |
| 40 | ἣν αἰτίαν ἔφαμεν, ὥστε δῆλον ὡς οὐ διατέτμηται τῆς προτέρας ἀκολουθίας ἐκεῖνα· κεῖται δὲ καθ’ ὃν ἡρμηνεύσαμεν τρόπον. Καὶ νῦν βελτίους ποιήσατε ὁδούς. Ὅρα πῶς [videtur superfluere πῶς] ἀντὶ ἀπο‐ | |
| 45 | λογουμένου, διδασκάλου λαβόντα τάξιν. Οὐ ζητεῖ ὅπως τὸν κίνδυνον διαφύγῃ, ἀλλ’ ὅπως ἐκείνους ἐξαρπάσῃ τῶν δεινῶν. Καὶ ἀκούσατε. Εἰ γὰρ μὴ τιμωρία προὔκειτο, εἰ γὰρ μὴ δεινά | |
64.957(50) | τινα ἠπείλητο, τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἀκούειν οὐκ ἐχρῆν; Καὶ παύσεται. Τί τούτου λυσιτελέστερον τοῦ λόγου; Ἀλλ’ ἀπι‐ στεῖτε; μὴ γὰρ ἐγὼ ταῦτα ἀποφαίνομαι; Ὁ Θεός. Μὴ γὰρ ὁ Θεός; Ὑμεῖς καθ’ ἑαυτῶν. | |
| 55 | Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ, ἐν χερσὶν ὑμῶν. Τί οὖν; ἐὰν ἀποθάνω, οὐκ ἔσται ταῦτα; Περὶ τοῦ Στεφάνου ἔλεγον· Ὅτι λαλεῖ ῥήματα βλάσφημα | |
| κατὰ τοῦ τόπου τοῦ ἁγίου τούτου. | ||
64.960 | Ἀλλ’ ἢ γνόντες. Διατί; Οὐ γὰρ ἀπ’ ἐμαυτοῦ, ἀλλὰ παρὰ τοῦ Θεοῦ λαλῶ. Καὶ εἶπον οἱ ἄρχοντες. | |
| 5 | Ὅρα, πῶς δεινοποιοῦσι τὸ πρᾶγμα· οὐ βούλονται τὰ ῥήματα εἰπεῖν, οὐκ ἀνεχόμενοι οὐδὲ μέχρι ψιλῆς γλώττης αὐτῶν ἐπιμνησθῆναι. Οὕτω καὶ ἐπὶ Στεφά‐ νου, Ῥήματα βλάσφημα λαλεῖ. Οὐκ εἶπον, ποῖα τὰ βλάσφημα. Τῇ παραλείψει πολλάκις ἐπαίρομεν | |
| 10 | τὸ πρᾶγμα, ὡς ὅταν λέγωμεν· Οὐ θέλω εἰπεῖν ἅπερ εἶπεν. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Πῶς δὲ οὐκ ἤμελ‐ λον ἀξιόπιστοι κατήγοροι εἶναι; τὸ γὰρ αἰδέσιμον τῆς ἱερωσύνης, ἱκανὸν αὐτοὺς ποιῆσαι ἀξιοπί‐ στους, οὓς ἔδει τοὺς ἄλλους καταστέλλειν, οὗτοι τὸν | |
| 15 | δῆμον ἐκκαίουσιν, οὗτοι τὴν ὀργὴν τοῦ πλήθους ἀναῤῥιπίζουσι, καὶ οὐδὲ ἀναμένουσι τὴν ψῆφον τῶν δικαζόντων. Καὶ εἶπον πάσῃ τῇ συναγωγῇ τοῦ λαοῦ. Χαλεπώτερον ἐκεῖνος εἶπεν, οὐχ ἁπλῶς ἐρημίαν, | |
| 20 | ἀλλὰ καὶ χαλεπὴν, μὴ ἀνῃρέθη; Ἀλλ’ ἐφοβήθησαν τὸν Θεόν. Τοῦτο μόνον, καὶ πάντα ἔλυσε· τοῦτο καὶ νῦν ποιῆσαι ἐχρῆν, μὴ τὸν λέγοντα τὰ δεινὰ κατ‐ ορύττειν, καὶ ἀναιρεῖν, ἀλλ’ ὅπως ἀπαλλαγεῖεν αὐ‐ τῶν, σκοπεῖν. | |
| 25 | Ἡμεῖς ἐποιήσαμεν κακὰ μεγάλα ἐπὶ ψυχὰς ἡμῶν. Ὥστε μεταβάλλεσθαι χρή· ὥστε οὐχ ἁπλῶς κατ‐ ηγόρησεν. Οὐ γὰρ ἔχοι τις ἂν εἰπεῖν, ὅτι τότε μὲν ὁ προφήτης ἔλεγεν εἰκότως, νῦν δὲ οὐχί. Καὶ γὰρ | |
| 30 | ἡμεῖς μεγάλων ἐσμὲν ὑπεύθυνοι κακῶν. Μετεβάλ‐ λοντο οὖν ἐκεῖνοι, καὶ μετεβάλλετο ὁ Θεός. Ἀλλ’ ἡμεῖς ἐπὶ τὴν κακίαν ἐπανήλθομεν. ΚΕΦΑΛ. ΚΖʹ. *Οὕτως εἶπε Κύριος πρός με· Ποίησον σεαυτῷ | |
| 35 | δεσμοὺς, καὶ κλοιοὺς, καὶ περίθου περὶ τὸν τρά‐ χηλόν σου, καὶ ἀποστελεῖς αὐτοὺς πρὸς τὸν βα‐ σιλέα Ἰδουμαίας, καὶ πρὸς τὸν βασιλέα Μωὰβ, καὶ πρὸς βασιλέα υἱὸν Ἀμμὼν, καὶ πρὸς βασιλέα Τύρου, καὶ πρὸς βασιλέα Σιδῶνος, ἐν χερσὶν ἀγ‐ | |
| 40 | γέλων αὐτῶν τῶν ἐρχομένων εἰς ἀπάντησιν αὐτῶν ἐν Ἱερουσαλὴμ πρὸς Σεδεκίαν βασιλέα Ἰούδα, καὶ τὰ ἑξῆς. Ζητήσειεν ἄν τις, ὅπως ἐν τοσαύτῃ ταλαιπωρίᾳ Ἰουδαίοις ἐξεταζομένοις, οἱ τῶν ὁμόρων ἀγγέλους | |
| 45 | ἀπέστελλον πρὸς Σεδεκίαν. Ἔστιν οὖν ἡ αἰτία αὕτη· Ἀπὸ τῶν χρόνων Ἐζεκίου, ἐπειδὴ εὐσεβὴς ἦν ἐκεῖ‐ νος καὶ ἐπίδοξος ἀνὴρ, ὑπόσπονδοι γεγόνασιν οὐ [ἴς. οἱ] περίοικοι, μεγίστην τὴν περὶ αὐτοῦ ἐσχηκό‐ τες δόξαν, καὶ πάντων τῶν Ἰσραηλιτῶν, διὰ τὸ γε‐ | |
64.960(50) | γενημένον σημεῖον. Βουλόμενος τοίνυν παιδεῦσαι πάντας, ὡς Δεσπότης ἐστὶν τῶν ἁπάντων Θεὸς, ὅπως ἂν μὴ νομίζοιεν ἀσθενείᾳ τοῦ προνοοῦντος αἰχμάλω‐ τον γενέσθαι τὸν λαὸν, καὶ τὸν [ἴς. ναὸν] ἃ κατα‐ στρέφεσθαι, κελεύει τῷ προφήτῃ εἰς ἀπάντησιν | |
| 55 | αὐτῶν ἐλθεῖν, καὶ μηνῦσαι τὴν ἰσχὺν τοῦ Ναβουχο‐ | |
| δονόσορ, παραινῶν αὐτοῖς, μὴ πείθεσθαι τοῖς μα‐ | ||
64.961 | ταίοις καὶ τοῖς ψευδοπροφήταις· ὡς ἂν ἐξ αὐτῶν τῶν πραγμάτων γνοῖεν τοῦ Θεοῦ τὴν ἰσχὺν, καὶ ὡς δι’ ἁμαρτίας ὁ λαὸς, οὐχ ὑπὸ τῆς ἀσθενείας, τοῦ προνοοῦντος αἰχμάλωτος γέγονε· δεσμὸν δὲ τὸν ζυγὸν, | |
| 5 | κλοιὸν δὲ λέγει τὰ περισφιγγόμενα περὶ τὸν ζυγὸν ξύλα, ἃ συνέχει τῶν βοῶν τὸν αὐχένα. Ὅρα, πότε ἤκουσε, καὶ πότε ἐποίησεν. Ἐντεῦθεν δῆλον, ὅτι οὐ πάσας τὰς προφητείας κατὰ καιρὸν ἤκουον. Τίνος ἕνεκεν; ἵνα μηδὲ τοῦ σημείου γένηται | |
| 10 | χρεία, ἵνα μαθόντες οἱ ἄνθρωποι, ὅτι τόδε ἐκελεύσθη τὸ σημεῖον ποιῆσαι, σωφρονισθῶσιν. Ὁρᾷς πῶς πάν‐ των προνοεῖ ὁ Θεός. Οὕτως εἶπε. Καὶ νῦν ἐγώ εἰμι, οὐ μεταβέβλημαι, ἐπὶ τῆς | |
| 15 | αὐτῆς δυνάμεώς εἰμι. Ὅρα, πῶς δικαιολογεῖται. Εἰ ἐγὼ ἐποίησα, καὶ δοῦναι κύριος ἂν εἴην. Ἀλλ’ οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐποίησα, πιστεύσεις διὰ τῶν μετὰ ταῦτα. Ἔδοξέ μοι δοῦναι αὐτὴν τῷ Ναβουχοδονόσορ. Ὅρα, πῶς αὐτῶν καὶ τὸν τύφον καταστέλλει. Μὴ | |
| 20 | γὰρ οἰκείᾳ παραγίνεται δυνάμει, καὶ τῶν πόλεων περιγίνεται; Αὐτὸς ἄνωθεν ταῦτα τυπῶ. Ὅρα, πῶς αὐτοὺς παιδεύει θεογνωσίαν, ἵνα ἐκ τούτων καὶ τὰ πρότερα μάθωσιν. Καὶ τὰ θηρία. | |
| 25 | Μὴ γίνεσθε τούτων ἀνοητότεροι μηδὲ ἀχάριστοι· τὰ ἄλογα ὑπήκουσαν, ὑμεῖς δὲ ἀνθίστασθε; μὴ γὰρ ὑμᾶς δίδωμι μόνους; καὶ τὴν πόλιν τὴν ἐμήν. Ὁρᾷς κοινὰ τὰ τῆς προνοίας αὐτοῖς; Πάντας γὰρ ἀνθρώ‐ πους αὐτὸς ἐποίησεν· οὐκοῦν πάντων ἴσως προνοεῖ· | |
| 30 | οὐ γάρ ἐστι προσωποληψία παρ’ αὐτῷ. Καὶ τὸ ἔθνος. Ὅρα πῶς [πόση περ] παῤῥησία, πῶς ἐλεεινῶς τὴν δουλείαν ἐνέφηνε, τῷ σφόδρα θαῤῥεῖν τοῖς λεγο‐ μένοις, οὐκ ἐπεσκιασμένως· Ὅσοι μὴ ἐμβάλωσι | |
| 35 | τὸν τράχηλον, καθάπερ περὶ ἀλόγων τινῶν, οὕτω διαλέγεται. Καὶ ὑμεῖς μὴ ἀκούετε τῶν ψευδοπροφητῶν. Ὁρᾷς δικαστήριον καθήμενον, καὶ βάσανον γινο‐ μένην μαντείας καὶ προφητείας; Ταῦτα ἐκεῖνοι λέ‐ | |
| 40 | γουσιν, ἐγὼ δὲ τἀναντία· ἴδωμεν τίνι μαρτυρεῖ τὸ τέλος. Καὶ τὸ ἔθνος ὃ ἐὰν εἰσαγάγῃ. Μὴ καὶ τοῦτο ἔχει τι; μὴ καὶ τοῦτο στοχασμός; τὸ τοὺς μὲν ἀναιρεῖσθαι, τοὺς δὲ ἀφίεσθαι; [δι]ὸ καὶ | |
| 45 | λιμὸς αὐτοὺς καταλήψεται. Πρὸς Σεδεκίαν. Μὴ νομίσητε, ὅτι ὡς ἐχθρὸς λέγω καὶ πολέμιος· καὶ τοῖς παρ’ ἡμῖν ταῦτα προφητεύω. Εἶτα ὅρα, τί γίνεται· ἀντιλέγει ὁ ψευδοπροφήτης. Τοῦτο δὲ | |
64.961(50) | ἐποίησεν ὁ διάβολος, ὥστε ἐμποδίσαι τῇ προῤῥήσει. Εἰ προφῆταί εἰσι, καὶ ἔστι λόγος Κυρίου ἐν αὐτοῖς, ἀπαντησάτωσαν δὴ τῷ Κυρίῳ τῶν δυ‐ νάμεων πρὸς τὸ μὴ πορευθῆναι τὰ σκεύη τὰ ὑπολελειμμένα ἐν οἴκῳ Κυρίου, καὶ ἐν οἰκίᾳ βα‐ | |
| 55 | σιλέως Ἰούδα, καὶ ἐν Ἱερουσαλὴμ εἰς Βαβυ‐ λῶνα. Ἐπειδὴ οἱ ψευδοπροφῆται ἔφασκον μηδὲν μὲν | |
| πάσχειν τοὺς παρόντας, τὸ δὲ ἐναντίον, καὶ τοὺς | ||
64.964 | ἀποικισθέντας ἐπανιέναι, λέγει ὁ προφήτης. Εἰ ἀληθῶς εἰσιν οὗτοι προφῆται, καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς ὁ Θεὸς, ἀπαντησάτωσαν δὴ τῷ Κυρίῳ, τουτέστιν, εὐξάσθω‐ σαν πρὸς τὸν Θεὸν, ὥστε τὰ ὄντα μὴ ἀπαχθῆναι, ὅπερ | |
| 5 | εὔκολον μᾶλλόν ἐστιν, ἢ τοὺς ἀποικισθέντας ἐπανελ‐ θεῖν, ἵνα ἀπὸ τούτων γνῶμεν, ὡς κἀκεῖνο ἔσται. Τί ἐστιν· Ἀπαντησάτωσάν μοι τῷ Θεῷ, ὥστε μὴ ἀπαχθῆναι τὰ σκεύη; Τουτέστι κωλῦσαι τὸν Θεὸν, πεῖσαι αὐτὸν, δεικνὺς καὶ ἐκεῖ τὸ τῶν εὐχομέ‐ | |
| 10 | νων [forte ἐρχομένων] εἰς ἀπάντησιν, μήποτε εἰς πόλεμον [ἴς. μήτε οὐ εἰς πόλ.] ἢ εἰς τὸ κωλῦσαι τοὺς Ἰουδαίους ἐπελθεῖν αὐτοῖς. Οὐ λέγω, φησὶν, ὅτι Πεισάτωσαν ἀναγαγεῖν τὰ σκεύη, τὰ ληφθέντα· δυνηθήτωσαν τὰ σκεύη τὰ ὑπόλοιπα κωλῦσαι. | |
| 15 | ΚΕΦΑΛ. ΚΗʹ. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας. Ἀνανίου τοῦ ψευδοπροφήτου εἰρηκότος, ὡς μετὰ δύο ἔτη ὑποστρέφουσι τὰ ἅγια σκεύη ἐκ τῆς Βαβυ‐ λῶνος, εἶπεν ὁ Ἱερεμίας, ὅτι τὸ πέρας δείξει τῶν | |
| 20 | λόγων τὴν ἀλήθειαν. Ἀληθῶς, κ. τ. λ. Ἵνα μὴ νομίσητε, ὅτι ἐγὼ ὑμῖν πολεμῶ· βούλο‐ μαι ἐγὼ καὶ εὔχομαι τοῦτο εἶναι, καὶ ἐμαυτὸν ψεύ‐ δεσθαι. | |
| 25 | Πλὴν ἀκούσατε. Εἶτα ἵνα μὴ ῥᾳθυμοτέρους ποιήσῃ, ὅρα πῶς αὐ‐ τοὺς φοβεῖ, μονονουχὶ λέγων, ὅτι οὐδὲν ἔσται τοιοῦ‐ τον, καὶ δεικνὺς, ὅτι πάντες οἱ προφῆται οἱ τὰ λυπηρὰ λέγοντες, οὗτοι μάλιστα ἦσαν ἀληθεῖς. | |
| 30 | *Καὶ ἔλαβεν Ἀνανίας ὁ ψευδοπροφήτης ἔναντι παντὸς τοῦ λαοῦ τοὺς κλοιοὺς ἀπὸ τοῦ τραχήλου Ἱερεμίου τοῦ προφήτου, καὶ συνέτρι‐ ψεν αὐτοὺς, καὶ τὰ ἑξῆς. Ὁ Ἱερεμίας τὸν ζυγὸν ἐπὶ τοῦ τραχήλου φέρων | |
| 35 | κατὰ τὸ τοῦ Θεοῦ πρόσταγμα, προφητεύσας κατὰ τῶν ἐθνῶν προεφήτευσε καὶ κατὰ τῆς Ἱερουσα‐ λήμ. Ἦν δὲ τέταρτον ἔτος τοῦ Σεδεκίου, ὡς αὐτὸς ὁ προφήτης λέγει. Ἐν τοίνυν τῷ πέμπτῳ μηνὶ τούτου τοῦ ἔτους Ἀνανίας ὁ ψευδοπροφήτης ἐλθὼν | |
| 40 | ἐμήνυεν ἄοδον [ἴς. ἄνοδον] τῶν αἰχμαλωτισθέν‐ των, καὶ τοῦ Ναβουχοδονόσορ ἀπώλειαν, καὶ, ὡς δὴ κατὰ πρόσταγμα Θεοῦ ποιῶν, συνέτριψε τὸν ζυγόν. Εἶτα κατ’ αὐτοῦ ἀποκάλυψις τοῦ Ἱερεμίου, καὶ ἀποκάλυψις τῆς ἀληθείας τῶν λόγων· φησὶ γὰρ | |
| 45 | πρὸς αὐτόν. Ὅρα παρ’ ἡμῖν τὰ ἁμαρτήματα, τοὺς ἐλέγχους. Τί οὖν ὁ Ἱερεμίας; Οὐδὲν πλέον ἐποίησεν, ἀρκοῦντα τὸν ἔλεγχον ἐπιδειξάμενος. *Τούτῳ τῷ ἐνιαυτῷ σὺ ἀποθανῇ (ὅτε ἐκδίκησιν | |
64.964(50) | ἐποίησας αὐτῷ), λαλήσας πρὸς τὸν Κύριον. Τουτέστιν ἐναντίαν τῇ βουλῇ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐπ‐ άγει· Καὶ ἀπέθανεν Ἀνανίας ὁ ψευδοπροφήτης ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ ἐν τῷ μηνὶ ἑβδόμῳ μετὰ δύο | |
| 55 | μῆνας τῶν λόγων τοῦ προφήτου. Τούτων δὲ γενομένων γράφει ὁ Ἱερεμίας κατὰ | |
| πρόσταγμα Θεοῦ πρὸς τοὺς ἐν τῇ ἀποικίᾳ μὴ | ||
64.965 | ἀπατᾶσθαι τοῖς λέγουσιν αὐτοῖς, ἐπανιέναι· εἰδέναι δὲ ὡς καὶ οἱ ἐν τῇ γῇ αὖθις ἀποικισθήσονται. ΚΕΦΑΛ. ΚΘʹ. Καὶ οὗτοι οἱ λόγοι. | |
| 5 | Τίνος οὖν ἕνεκεν, εἰπὲ, πέμπει καὶ πρὸς τοὺς ἐν Βαβυλῶνι; Μὴ γὰρ οὐκ εἶχον ἐκεῖ τὸν Ἰεζεκιήλ; Τί βούλεται καὶ αὕτη ἡ ἐπιστολή; ἐκ περιουσίας γίνεται. Ἐπειδὴ γὰρ εἰκὸς ἦν αὐτοὺς καὶ αἰδεσιμώ‐ τερον νομίζειν καὶ τὸν ἀπὸ τοῦ ναοῦ, καὶ τὸν ἀπὸ | |
| 10 | τῶν ἁγίων λέγοντα, σημαίνει τοῦτο. Ἄλλ’ ὅρα δι‐ εστραμμένην κακίαν. Κἀκείνους ἐκεῖ διέφθειρον οἱ ψευδοπροφῆται. *Ἰδοὺ ἐγὼ δώσω ὑμᾶς εἰς χεῖρας Ναβουχοδο‐ νόσορ βασιλέως Βαβυλῶνος, καὶ τὰ ἑξῆς. | |
| 15 | Οὗτοι ψευδοπροφῆται ἦσαν, καὶ τοῦ Ἱερεμίου μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἀνανία γράψαντος ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὴν δύναμιν, ἣν προεῖπεν πρὸς τοὺς ἐν τῇ ἀποικίᾳ, τὰ ἐναντία προεφήτευον. Λέγει τοίνυν κατ’ αὐτῶν ὁ Θεὸς διὰ τοῦ προφήτου, καί φησι· | |
| 20 | Ἐπὶ Ἀχιὰβ καὶ ἐπὶ Σεδεκίαν. Ὁ γὰρ ἀκούων, τίς ὁ Ἀχιὰβ καὶ τίς εἴη ὁ δύσμο‐ ρος οὗτος ὁ ἀποτηγανισθεὶς, ἐμάνθανε καὶ τὴν προ‐ φητείαν, καὶ τὰ ἁμαρτήματα αὐτῶν τὰ κεκρυμμένα. *Δι’ ἣν ἐποίησαν ἀνομίαν ἐν Ἰσραὴλ, καὶ ἐμοι‐ | |
| 25 | χῶντο τὰς γυναῖκας τῶν πολιτῶν. Ἀκούσας γὰρ ὁ Βαβυλώνιος ταῦτα λέγειν αὐτοὺς, ἀποστείλας παρέστησεν εἰς τὴν Βαβυλῶνα, καὶ τη‐ γανίσας ἀπέκτεινε. Τὸ δὲ, ἐμοιχῶντο τὰς γυναῖκας τῶν πολιτῶν, ὁ Ἑβραῖος. τῶν ἑταίρων αὐτοῦ, | |
| 30 | ἔχει. Καὶ ἐγώ εἰμι ὁ γνώστης, καὶ μάρτυς, φησὶ Κύριος. Τουτέστιν, ἃ κρυφῆ πράττετε λανθάνοντες τοὺς πολλοὺς, ταῦτα ὁρῶ ἐγὼ καὶ εἰσπράττομαι ὑμᾶς τὴν δίκην. Καὶ πρὸς Σαμέαν. | |
| 35 | Λέγει δὲ καὶ τὰ συμβησόμενα εἰς τὰς γυναῖκας αὐτῶν. Κύριος ἔδωκέ σε ἱερέα. Τί οὖν, καὶ τούτῳ τῷ Σαμέᾳ πέμπει προφήτην; Ἰδοὺ τρεῖς προφητεῖαι· μία, ὅτι ἑβδομήκοντα ἔτη | |
| 40 | ποιοῦσιν· ἑτέρα, ὅτι ἀνελεύσονται· ἑτέρα, ὅτι οἱ περὶ Ἀχιὰβ ἀποθανοῦνται, καὶ ἀρὰ ἔσονται. *Διότι ἀπέστειλε πρὸς ὑμᾶς εἰς Βαβυλῶνα λέγων· Μακράν ἐστιν, οἰκοδομήσατε τὰς οἰκίας, καὶ τὰ ἑξῆς. | |
| 45 | Σαμέας οὗτος ἄποικος ἦν μετὰ τῶν ἀπαχθέντων· ἡδόμενος τοίνυν τῇ ἐπανόδῳ ἐτέρπετο τοῖς ταῦτα λέγουσι. Τοῦ τοίνυν προφήτου τὴν ἐπιστολὴν γρά‐ ψαντος ἐκείνην, καὶ παραινοῦντος τῷ λαῷ στέργειν τὴν ἐν Βαβυλῶνι οἴκησιν, ἀγανακτήσας πρὸς τὸν | |
64.965(50) | Σοφονίαν, τότε ἱερέα τυγχάνοντα, πρῶτον γράφει ταῦτα, ἃ νῦν ἐκ τῆς προφητείας παρεθέμην, ἐπιτι‐ μῶν τῷ Σοφονίᾳ, ὅτι μὴ δίκην εἰσεπράξατο τὸν Ἱερεμίαν ἐπιστείλαντα ταῦτα· τὸ δὲ, εἰς τὸ ἀπό‐ κλεισμα Σινὼχ, τουτέστιν, εἰς τὸ ἀπόκλεισμα τῆς | |
| 55 | φυλακῆς. Τὸ γὰρ Σινὼχ, ἐγκλειστήριον ἑρμηνεύ‐ | |
64.968 | εται· ὁ γὰρ Ἑβραῖος φυλακὴν οὐ δύναται σαφῶς εἰπεῖν, ἀντὶ δὲ δεσμωτηρίου, τῇ τοῦ ἐγκλειστηρίου χρῆται φωνῇ. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπισκέψομαι. | |
| 5 | Τί τούτου γένοιτ’ ἂν τερατωδέστερον; Σαμέας ἦν ὁ μὴ μέλλων ὁρᾷν τὰ ἀγαθὰ Ἱερουσαλὴμ τὰ προλα‐ βόντα, κἀκείνοις πίστιν ἔδωκεν, ὅτι οὐκ αὐτόματα συνέβη· ἐπειδὴ γὰρ οἱ περὶ Ἰεχονίαν ἑκοντὶ παρ‐ έδωκαν ἑαυτοῖς, ἵνα μὴ νομίσωσιν ἔλαττον ἐσχηκέναι | |
| 10 | ὑπακούσαντες τῷ Θεῷ· Ὄψεσθε, φησὶν, ἃ τούτους διαδέξεται. ΚΕΦΑΛ. Λʹ. Οὕτως εἶπε Κύριος. Οὕτω θαῤῥῶ, φησὶ, τῇ προῤῥήσει, ὅτι καὶ ἔγγρα‐ | |
| 15 | φον αὐτὴν εἶναι βούλομαι, ὃ μάλιστα ἐπιδείξεται τὸ τέλος. Φωνὴν φόβου ἀκούσεσθε. Διαλύει τὴν ἰσχὺν πᾶσαν ὁ φόβος· πολλὴ ἡ φιλαν‐ θρωπία τοῦ Θεοῦ, οὐχ ὅτι δεινὰ ἐπάγει μόνον, ἀλλὰ | |
| 20 | καὶ πρὸ τῶν δεινῶν τὸν φόβον· πρὸς τὴν τῶν γυ‐ ναικῶν ἀσθένειαν μεταστήσονται. Ἐστράφησαν. Καὶ γὰρ τοῦτο ὁ φόβος ποιεῖ· οὐ σωφρονίζει οἴκο‐ θεν, ἀλλὰ παρὰ τῶν πλησίον. | |
| 25 | Ὅτι μεγάλη ἡ ἡμέρα. Μεγάλη κατὰ τὴν τῶν δεινῶν ὑπερβολὴν, οὐκ ἔστι τοιαύτη. Ὑπερβολικῶς εἴρηται, καὶ χρόνος στενός ἐστιν· οὐκ ἔστι προφητεία τὸ πρᾶγμα, ἀλλὰ πεῖρα. | |
| 30 | Συντρίψω τὸν ζυγόν. Ἀλλ’ ὅμως ἐκ τῶν ἀφύκτων δεινῶν ἀνοίσουσιν. Καὶ οὐκ ἐργῶνται. Πῶς τῷ Θεῷ ἐργῶνται; Ἐπειδὴ τὰς ἀπαρχὰς ἀνέφερον· οὕτω δὴ καὶ ἐφ’ ἡμῶν γίνεται· ὅταν μὴ | |
| 35 | τῷ Θεῷ ἐργαζώμεθα, μηδὲ τὸν ἀπὸ τῆς σαρκὸς καρπὸν αὐτῷ προσενέγκωμεν, ἀλλὰ τοῖς πάθεσι τῆς ψυχῆς, καθάπερ τοῖς εἰδώλοις ἐκεῖνοι, ἑτέρα τιμω‐ ρία μένει. Καὶ τὸν Δαβίδ. | |
| 40 | Τί τούτου ἁγιώτερον γένοιτ’ ἂν, ὅταν οἱ διαπρέ‐ ψαντες, καὶ πρὸς τὸν Θεὸν παῤῥησίαν ἐσχηκότες οἱ περὶ Ζοροβάβελ, τοῦτον δὴ μέγαν παρὰ τοῦ Θεοῦ δέξωνται τὸν κόσμον, τὸ τῇ προσηγορίᾳ τοῦ Δαβὶδ ὀνομάζεσθαι; | |
| 45 | Ἀνέστησα σύντριμμα Ὥσπερ ἂν εἴ τις δεσπότης δημίῳ τινὰ ἡμαρτηκότα παραδοὺς τῶν οἰκείων, ἐκείνου πέρα τοῦ μέτρου μαστίξαντος τὸν παραδεδομένον, καὶ παρὰ τὸ τῷ δεσπότῃ δοκοῦν, ἔλθων οὗτος ὁ παραδοὺς, σχεδὸν | |
64.968(50) | καὶ ἀπολογεῖται πρὸς τὸν μεμαστιγωμένον, δεικνὺς ὅτι οὐ κατὰ τὴν αὐτοῦ γέγονε τοῦτο ἐπιτροπὴν, καὶ καταμανθάνων αὐτοῦ τὰ τραύματα ἀκριβῶς, καὶ ἐπαγγελλόμενος μυρίαν ἐκείνῳ τιμωρίαν. Οὕτω καὶ ὁ Θεὸς ποιεῖ. Βίαιον τὸ σύντριμμα. Ὁρᾷς αὐτὸν | |
| 55 | ἀπολογούμενον, ὅτι χαλεπὸν τὸ τραῦμα ἔλαβε; Τοῦτο γάρ ἐστι βίαιον, οὐχ ὅσον ἔδει, ἀλλὰ πολλῷ | |
| πλέον. | ||
64.969 | Οὐκ ἔστι κρίνων. Τουτέστιν, οὐδεὶς ἐξεδίκησεν, οὐδεὶς ἐβοήθησεν. Ἀφόρητον τὸ κακόν τι παθεῖν· τὸ δὲ μετὰ τὸ παθεῖν μηδὲ τὸν παρακαλοῦντα ἔχειν, ἀφορητότερον. | |
| 5 | Εἰς ἀλγηρὸν ἰατρεύθης. Ἐπειδὴ γὰρ καθάπερ ἰατρείαν τινὰ τὴν αἰχμαλω‐ σίαν προσῆγεν αὐτοῖς, λέγει, Πολλὴν ἡ θεραπεία ὀδύνην ἐναφῆκεν· ὥσπερ ἐπί τινος ἀμαθοῦς ἰατροῦ, οὐκ εἰδότος τέμνειν καλῶς. | |
| 10 | Διὰ τοῦτο πάντες οἱ ἔσθοντές σε. Αἰσχύνας ἀπ’ ἀλλήλων ἕξουσι, τοῖς οἰκείοις ἕκαστος τὸν πλησίον θρέψει σώμασι· πείσονται ταῦτα ἅπερ ἐποίησαν. Ὅτι ἀνάξω. | |
| 15 | Εἰ γὰρ καὶ ἀνίατον τὸ τραῦμα, ἀλλ’ οὐκ ἐμοί. Ὅτι ἐσπαρμένη ἐκλήθης. Οἱ λοιποί φασιν, ἐζωσμένη, ἐπειδὴ δίκην ἔδωκας. Μέγα ἀγαθὸν, μὴ διὰ τιμωρίας καὶ κολάσεις σώζε‐ σθαι παρὰ τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς πονηροὺς καὶ ἀπεγνω‐ | |
| 20 | σμένους, ἀλλὰ δι’ ἀρετὴν καὶ μετάνοιαν. Καὶ ἐξελεύσονται, ἀπ’ αὐτῶν ᾄδοντες. Τί οὖν πρὸς ἐκείνους τοὺς μέλλοντας ἀναιρεῖσθαι; Οὐ γὰρ δὴ μόνον αὐτοὺς οὐκ εὔφρανε ταῦτα, ἀλλὰ καὶ ἐλύπει πλέον. Ἐννόησον γὰρ ἄνθρωπον γεγηρα‐ | |
| 25 | κότα, ἀκούοντα ὅτι μετὰ ἑβδομήκοντα ἔτη ἔσται τὰ ἀγαθά. Διὰ γὰρ τοῦτο καὶ ἐνδιατρίβει αὐτοῖς, ἵνα μᾶλλον αὐτοὺς δάκῃ· τοὺς δὲ ἐν ἡλικίᾳ, ἵνα εἰς ἐλπίδας ἀγαγὼν σωφρονίσῃ πλέον. Καὶ εἰσελεύσονται. | |
| 30 | Ὅρα πῶς λέγει τὴν εὐπραγίαν αὐτῶν, τὴν λα‐ τρείαν, καὶ τὴν ἄδειαν, καὶ ὅτι πολλοὶ ἔσονται, καὶ τὰ νόμιμα ἕξουσι. Ταῦτα γὰρ αὐτοῖς ἦν φίλα. Ὅτι ὀργή. Ταῦτα, φησὶν, ἔσται, μὴ νῦν ταῦτα ζήτει· νῦν | |
| 35 | γὰρ τῆς τιμωρίας τῆς ἡμετέρας ὁ καιρός. ΚΕΦΑΛ ΛΑʹ. Ἐν τῷ χρόνῳ. Ὅταν οἱ ἄλλοι ἀπόλωνται, τὰ κατὰ Βαβυλωνίους φησί. | |
| 40 | *Οὕτως εἶπε Κύριος· Εὗρον θερμὸν ἐν ἐρήμῳ μετὰ ὀλωλότων ἐν μαχαίρᾳ πορευομένους εἰς σπονδὰς Ἰσραήλ. Βαδίσατε, καὶ μὴ ὀλέσητε τὸν Ἰσραήλ. Σφόδρα ἀσαφῶς κεῖται παρὰ τῷ Ἑλληνικῷ· αὕτη | |
| 45 | δὲ ἡ ἔννοια σώζεται παρὰ τῷ Ἑβραίῳ· Εὗρε χάριν ἐν ἐμοὶ ὑπολελειμμένος ἐκ τῆς μαχαίρας ὡς ἐν τῇ πανερήμῳ ὁ Ἰσραήλ. Ὃ γὰρ θερμὸν ἡρ‐ μήνευσεν ὁ Ἕλλην, τοῦτο, χάριν, ἔχει ὁ Ἑβραῖος· ἐκ δὲ τῆς ἐπωνυμίας τὸ σφάλμα τῆς ἑρμηνείας | |
64.969(50) | γέγονε. Τὸ γὰρ ὣμ κατὰ τὴν Ἑβραίων φωνὴν δα‐ συνόμενον, θερμόν ἐστι, τὸ δὲ ἦν, κάλλος κεχαρι‐ τωμένον, τὸ δὲ, ὀλωλότων ἐν μαχαίρᾳ, τουτέστιν, ὁ ὑποληφθεὶς ὑπὸ τῆς μαχαίρας. Ἵνα εἴπῃ, Τοὺς περισωθέντας μετὰ τὸν θάνατον, τούτους σώζω. Τὸ | |
| 55 | δὲ πορευομένους εἰς σπονδὰς Ἰσραὴλ, τουτέστιν, Ἡνίκα ἐπορευόμην πρὸς ἀνάπαυσιν αὐτοῦ ἐν τῇ παν‐ ερήμῳ, ὅπερ σαφέστερον διὰ τῶν ἐπαγομένων λέγει. | |
| *Βαδίσατε, καὶ μὴ ὀλέσητε τὸν Ἰσραήλ. | ||
64.972 | Τουτέστιν, ἡνίκα ἐβάδιζον προπορευόμενος αὐτοῦ, ἵνα ἀναπαύσω αὐτόν· οὕτω γὰρ ἔχει ὁ Ἑβραῖος. Τὸ δὲ βαδίσατε ἡρμήνευται ἀσαφῶς, διὰ τὸ μὴ τὸν χρόνον φυλάξαι τὸν ἑρμηνευθέντα [ἴς. ἑρμηνεύσαντα]· | |
| 5 | ἀντὶ γὰρ τοῦ, βαδίζων, βαδίσατε ἔχει, οὕτω γὰρ φαίνεται καὶ ὁ Μωσῆς λέγων· Εἰ μὴ σὺ πορεύῃ, μὴ ἀναγάγῃς με. Ὁρᾶς; Πανταχοῦ σπουδάζει δεικνύειν, ὅτι αὐτοῦ τὸ πᾶν ἐστιν. Εἶπε, Βαβυλωνίων ἀπολλυμένων, σὺ | |
| 10 | διασωθήσῃ. Εἶτα δείκνυσι τὸ παρ’ ἐλπίδα, καὶ ὡς οὐκ ἦν ἀνθρωπίνων λογισμῶν μὴ καὶ αὐτοὺς ἀπο‐ λέσθαι. Ὥσπερ ἂν εἴ τις ἐν πολλοῖς πτώμασιν εὕροι τινὰ ζέοντα, καὶ ἔτι ἐμπνέοντα, καὶ ἀναψύχοντα [ἀποψύχοντα], εἶτα δυνηθείη ποιῆσαι τοιοῦτον [πο‐ | |
| 15 | νῆσαι τοσοῦτον], καὶ τοὺς πολεμίους ἀποσοβῆσαι ἀπ’ ἐκείνου, μόνον [μονονοὺ] καὶ ἐπὶ ζωὴν αὐτὸν ἀγαγεῖν, θαύματος ἂν εἴη. Οὕτω καὶ ἐπὶ σοῦ γέ‐ γονε, φησίν. Ἐκ μέσου αὐτῶν διανέστησά σε· ἀπὸ ὁδοῦ πολεμίων ἐμπνέοντά σε εὑρὼν, καὶ παρωρμη‐ | |
| 20 | σαμένους παῖσαι διεκώλυσα, οὐκ ἔχοντα σωτηρίας ἐλπίδα. *Πόῤῥωθεν Κύριος ὤφθη αὐτῷ· ἀγάπησιν αἰω‐ νίαν ἠγάπησά σε. Ταῦτα ὁ προφήτης λέγει, τουτέστιν, ὑπέδειξέ μοι | |
| 25 | δι’ ὀπτασίας Θεὸς τὰ πάλαι λεγόμενα, καὶ ἐξ αἰῶνος· ὅπως ὑπὸ ἀγάπης ἐν τῇ πανερήμῳ τὸν λαὸν διήγαγε· καὶ ἔφη μοι νῦν, Ἐκείνην τὴν ἀγάπην αἰωνίως ἠγάπησα αὐτόν· τουτέστιν διὰ τέλους· καὶ ταύτης ἕνεκεν τῆς αἰτίας οὐκ ἐῶ αὐτὸν διαφθα‐ | |
| 30 | ρῆναι· σώζω δὲ τὸν εἰς ἀποικίαν λαόν. *Διὰ τοῦτο εἵλκυσά σε εἰς οἰκτείρημα. Τουτέστι, δι’ ἐκείνην τὴν ἀγάπην ἠξίωσεν αὐτὸν τῆς νῦν χάριτος, ἀπαλλάξας αὐτὸν τῶν Βαβυλω‐ νίων. Τὸ δὲ εἵλκυσά σε, ἵνα δείξῃ ὡς ἰσχυρῶς | |
| 35 | κατεχόμενον ἐξέσπασε. Τὸ δὲ, εἰς οἰκτείρημα, Ἐν‐ έδυσα αὐτὸν χάριν, ἔχει. Οὐ πρὸς καιρὸν, καθάπερ σὺ, κἂν μυρία ποιήσῃς, ἐγὼ φιλῶ σε. Οἰκτείρων καὶ ἐλεῶν, οὐχὶ τὰ κατ’ ἀξίαν ἀπο‐ | |
| 40 | νέμων. *Ὅτι οἰκοδομήσω σε, καὶ οἰκοδομηθήσῃ. Τουτέστι, πάλιν σοι τὸ ἀρχαῖον ἀποδίδωμι σχῆμα, οὐδενὸς δυναμένου ἀντιστῆναι. Ἀδείας πολλῆς, καὶ βαθείας εἰρήνης τεκμήρια | |
| 45 | λέγει, καὶ αὐτὰ τὰ ῥήματα πιθανά [ἴς. ποθεινά]. *Φυτεύσατε φυτείας, καὶ αἰνέσατε, ὅτι ἐστὶν ἡμέρα παρακλήσεως ἀπολογουμένου ἐν ὄρεσιν Ἐφραίμ. Στῆτε, καὶ ἀναβῶμεν εἰς Σιὼν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν. | |
64.972(50) | Ἡ μὲν ἔννοια τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐστιν αὕτη, ὅτι Ἐπανελθόντες ἀπολαύσετε τῆς εὐφορίας τῆς γῆς, καὶ τὴν γῆν κατεσχηκότες· τοῦτο γὰρ μηνύει τό· Ἐν ὄρεσιν Ἐφραὶμ, ἀπὸ τοῦ μερικοῦ τὴν πᾶσαν γῆν, ἵνα εἴπῃ· Μετὰ σπουδῆς ἐπανελεύσεσθε εἰς τὸν ναὸν | |
| 55 | ὑμνοῦντες τὸν Θεόν. Ὁ δὲ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει· Καὶ φυτεύσουσι καὶ φάγονται τὸν καρπόν. | |
| Ἔσται γὰρ ἐν ἡμέρᾳ ἐν ᾗ κεκράξονται οἱ φυλάσ‐ | ||
64.973 | σοντες τοὺς ἀμπελῶνας· Ἀνάστητε καὶ ἀνέλ‐ θωμεν εἰς Σιών. Σώζεται δὲ ἡ αὐτὴ ἔννοια· τῇ γὰρ ἑκάστου ὠφελείᾳ τὴν περιττὴν εὐσέβειαν δείκνυσι. Ὅτι ἐφυτεύσατε. | |
| 5 | Ὅρα πανταχοῦ πῶς ἀναμίγνυσι τοῖς ἀγαθοῖς τὴν μετάνοιαν [ἐπιστροφὴν] αὐτῶν. *Ἀγαλλίασθε, καὶ εὐφραίνεσθε, καὶ χρεμε‐ τίσατε, ἐπὶ κεφαλὴν ἐθνῶν. Τουτέστιν, ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν βοήσατε, μηδὲν | |
| 10 | αὐτοὺς δεδοικότες, διὰ τὴν ἐμὴν συμμαχίαν. *Ἰδοὺ ἐγὼ ἄγω αὐτοὺς ἀπὸ γῆς Βοῤῥᾶ, καὶ συνάξω αὐτοὺς ἀπ’ ἐσχάτου τῆς γῆς ἐν ἑορτῇ Φασέκ. Τουτέστιν, ὡς ἐν τῇ ἑορτῇ τοῦ Φασὲκ, οὕτως | |
| 15 | ἅπαντας ἐπανελθεῖν προθύμως ποιήσω. Εἶτα καὶ τὴν ἑορτὴν λέγει καὶ τὸν καιρόν. Ὁρᾷς, ὅτι ἐξέβη ἐν ἑορτῇ Φασὲκ κατὰ τὸν καιρὸν, καθ’ ὃν, καὶ ἐξ Αἰγύπτου τότε ἐξελθεῖν ἐλυπήθησαν [ἴς. ἐδυ‐ νήθησαν]. Οὐχ ἁπλῶς οὗτος ὁ καιρὸς ἑκατέρας ἐστὶ | |
| 20 | τῆς εἰσόδου. Ἀλλ’ ἴστε οἱ μεμυημένοι, τίνος τύπος τοῦτο ἦν. Δεύτερον τότε ἐπανέρχονται. Καὶ τεκνοποιήσῃ. Οὕτω καὶ οἱ ἀνάπηροι τότε θεραπευθέντες τὰ σώματα, πατέρες ἔσονται. | |
| 25 | Ἐν κλαυθμῷ Ἐπειδὴ γὰρ εἰκὸς ἦν αὐτοὺς εἰδότας, καὶ τὸ μῆκος, καὶ τὴν ταλαιπωρίαν τῆς ὁδοῦ ἰλιγγιᾷν, εἰκότως καὶ τοῦτον ἀναιρεῖ τὸν φόβον λέγων, ὅτι Οὐ φεύγοντες ἥξετε, οὐ δὲ θορυβούμενοι, ἀλλὰ μετὰ | |
| 30 | τιμῆς καὶ παρακλήσεως καὶ ἀνέσεως τῆς προσ‐ ηκούσης, καίτοι ποῖος τοῦτο λογισμὸς εὑρεῖν δυνή‐ σεται, ὅτι τῆς πόλεως ἁλούσης, καὶ τῶν δεσποτῶν χειρωθέντων, οἱ δοῦλοι παρὰ τῶν δεσποτῶν τῶν χειρωσαμένων μετὰ τιμῆς ἔμελλον ἀπολύεσθαι πρὸς | |
| 35 | τὴν οἰκείαν; Ὅτι ἐγενόμην. Ὅρα αἰτίαν ἀναγκαίαν τῆς σωτηρίας αὐτῶν, οὐκ ἀφιεῖσαν αὐτοὺς τυφωθῆναι. Οὐ γὰρ ἀπὸ κατ‐ ορθωμάτων, ἀλλ’ ἀπὸ διαθέσεως τῆς φυσικῆς αὐ‐ | |
| 40 | τοὺς σώζω. Τοῦτο δείκνυσιν, ὅτι καὶ πάντας σώσει. Οὐδεὶς γὰρ πατὴρ περιόψεται παῖδα πρωτότοκον, καὶ παρὰ πατέρος σωζόμενος οὐκ ἂν ἔχοι μέγα φρονεῖν. Ἀκούσατε λόγον. | |
| 45 | Ὁ μάλιστα ἡμαρτηκὼς, ὁ μάλιστα διεφθαρμένος, καὶ οὐκ ἔχων ἐλπίδα σωτηρίας. Πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ποιήσατε μάρτυρα τῶν λεγομένων· οὕτω θαῤῥοῦμεν παρὰ [forte περὶ] αὐτῶν. | |
64.973(50) | Εἴπατε ὁ λικμήσας. Ὅρα πόσος κόσμος, ὅταν μηδὲν παρὰ ἀνθρώπων πάσχωσι δεινὸν, εἴ τις ἀπιστεῖ τὸν πόλεμον παρὰ τοῦ Θεοῦ γεγενῆσθαι, τὸ δυσκολώτερον ὁρῶν, τὴν ἄνοδον παρ’ αὐτοῦ γεγενημένην, καὶ περὶ ταύτης | |
| 55 | [τούτου] πιστευέτω. Ὡς ὁ βόσκων. Ὁρᾷς ὅτι Θεοῦ τὸ ἔργον ἐστὶν, ὅταν μὴ ἰσόῤῥο‐ πος ἡ μάχη. | |
| Ἐξείλατο αὐτόν. | ||
64.976 | Ὅρα ἀγαθὰ διαδεχόμενα, καὶ ἀθρόα τὰ καλὰ, καὶ προῤῥήσεις προῤῥήσεων [ἴς. καὶ προῤῥήσεων περιουσίαν], ἵνα μὴ μόνον τῇ πείρᾳ τῶν παρόντων, ἀλλὰ καὶ ταῖς ἔλπισι τῶν μελλόντων εὐφραίνωνται. | |
| 5 | *Καὶ ἔσται ἡ ψυχὴ αὐτῶν ὥσπερ ξύλον ἔγκαρπον. Τουτέστιν, παντὸς ἀγαθοῦ πλησθήσονται. Ὁ δὲ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει, ὡς κῆπος μεμεθυσμένος ὕδασιν. | |
| 10 | Τότε χαρήσονται. Τουτέστιν, οὐκ ἔσται χηρεία τότε· νῦν γὰρ οὐκ εἶχον, οὐ γάμους, οὐ παιδοποιίας, ἀλλὰ τιμωρίας, καὶ συμφορᾶς ἦσαν αὐτοῖς ὑπόθεσις οἱ νέοι. Καὶ ποιήσω. | |
| 15 | Πᾶσα ἡλικία τῆς ἡδονῆς αἰσθήσεται. Οὐχὶ τὴν ἄκαιρον μέθην, ἀλλ’ εὐφρανῶ, φησί· τοῦτο γὰρ τὸ ὄνομα ἐπ’ αὐτῶν κεῖται. Ἐπειδὴ γὰρ ἐκείνοις τὰ ἀπὸ τῆς γῆς ἐπηγγείλατο, οὗτοι δὲ γῆν οὐκ εἶχον, ἀλλὰ καὶ τούτοις ἐπιῤῥεύσει τὰ ἀγαθὰ, φησί. | |
| 20 | Οὕτως εἶπε Κύριος. Τοῦτο γέγονεν ἐπὶ Ἡρώδου· γέγονε δὲ καὶ ἤδη. *Ἀκοὴν ἤκουσα Ἐφραὶμ ὀδυρομένου· Ἐπαί‐ δευσάς με, καὶ ἐπαιδεύθην. Ἐπειδὴ τῶν δύο φυλῶν τὴν ἄνοδον μηνύει, δεί‐ | |
| 25 | κνυσιν, ὅτι καὶ αἱ δέκα ἐπανελεύσονται φυλαί· οὐ μικρὰν τὴν ὠφέλειαν ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας ἐσχηκυῖαι. Ὥσπερ μόσχος οὐκ ἐδιδάχθην. Τουτέστι, σιδηρὸς ἐγενόμην, καθάπερ μόσχος οὐκ εἴκων ζυγῷ. Ἐλπὶς σωτηρίας οὐ μικρά· καὶ τοῦτο τῆς τῶν | |
| 30 | λεγομένων ἀξιοπιστίας· εἰ γὰρ μέλλοιεν μετανοεῖν, εὔδηλον ὅτι σώζονται. Ἐγὼ ὥσπερ μόσχος οὐκ ἐδιδάχθην. Τὰ σκιρτήματα αὐτοῦ ἐνέφηνε τὴν ἄλογον ἡλι‐ κίαν, καὶ τὴν ἀδικίαν τῶν ἐπὶ κακῷ κεκτημένων, | |
| 35 | τὴν ἄνοιαν τὴν ἐν τῇ νεότητι. Νέος γὰρ ἀποστερού‐ μενος ζυγοῦ καὶ τῆς τῶν λογισμῶν ἀρχῆς, οὐδὲν διέφερεν σκιρτώντων βοϊδίων ἁπλῶς καὶ ὡς ἔτυχεν ἁπανταχῆ φερομένων, οὐδὲ τῶν πρώτων ὀφθαλμῶν [οὐδὲ τὰ πρόσθεν τῶν ὀφθαλμῶν] ὁρώντων, ἀλλὰ καὶ | |
| 40 | κατὰ κρημνῶν πηδώντων. Ἐπίστρεψόν με. Μεγάλη ἡ ἀρετὴ, ὅταν ἐπιστρέψαντος Θεοῦ ἐπι‐ στρέφωμεν. *Καὶ πρότερον τοῦ γνῶναί με ἐκρότησα ἐπὶ | |
| 45 | μικρόν. Τουτέστι, μετὰ τὴν αἰχμαλωσίαν μετέγνων. Τὸ γὰρ ἐκρότησα, ὡς ἐπὶ τῶν μετανοούντων ἔφη. Καί γε ἐνετράπην, καὶ ὑπεῖξά σοι, ὅτι ἔλαβον ὀνειδισμὸν ἐκ νεότητός μου. | |
64.976(50) | Τουτέστιν, ὅτι ἀνεμνήσθην ἁμαρτίας νεότητός μου. Νεότητα δὲ λέγει τὰ ἐπὶ τοῦ Ἱεροβοὰμ γεγο‐ νότα· ὡς νεωτερήσας ἐπὶ τῇ τῶν μόσχων θρησκείᾳ. Ὅταν πάντα τὸν ἁμαρτάνοντα οὐ κολάζῃς, πά‐ σχειν ἐχρῆν. Καὶ γὰρ πρὸς αἰσχύνην, καὶ πρὸς | |
| 55 | ἕτερα πολλὰ ἁμαρτήματα μᾶλλον αἴσθησιν παρέχει τιμωρίας [τιμωρία]. Νῦν δὲ τοὐναντίον γίνεται· | |
| ὅταν μὲν ἁμαρτάνωμεν, ἀναισχυντῶμεν, ὅταν δὲ | ||
64.977 | κολαζώμεθα, καταπίπτομεν, ἀμείβοντες τοὺς και‐ ρούς. Ἀλλ’ οὐχὶ δίκαιοι οὕτως, ἀλλὰ κολαζόμενοι μὲν ἐφρόνουν μέγα, καθάπερ οἱ ἀπόστολοι· ἐπὶ δὲ τῆς ἁμαρτίας οὕτως ᾐσχύνοντο, ὡς μὴ κατὰ τὸν | |
| 5 | καιρὸν τῶν πλημμελημάτων μόνον, ἀλλὰ καὶ τούτου παρελθόντος, καὶ τῆς τιμωρίας ἀφεθείσης, ὀδύρεσθαι καὶ θρηνεῖν. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἐστέναξα ἐν ἡμέραις αἰσχύ‐ νης μου. | |
| 10 | Τοῦτο φάρμακον τῶν ἁμαρτημάτων, τὸ μὲν κω‐ λύων τοῖς αὐτοῖς περιπεσεῖν, τὸ δὲ γενόμενον ἀπο‐ σμήχων ὁ στεναγμός. Καὶ ὑπέδειξά σου. Ὁρᾷς πόσον ἀγαθὸν τὸ ἐπιγινώσκειν τὰ ἁμαρτή‐ | |
| 15 | ματα; μᾶλλον ἡμᾶς ὑποτάττεσθαι ποιεῖ τῷ Θεῷ. Οὐ τὸ ἁμαρτάνειν λέγω, ἀλλὰ τὸ μετὰ τὴν ἁμαρτίαν ἐπιγνῶναι. *Υἱὸς εἶ ἀγαπητὸς Ἐφραὶμ ἐμοί. Τουτέστι, τίμιος υἱὸς εἶ. Παιδίον ἐντρυφῶν, | |
| 20 | τουτέστι, καὶ παιδίον ἐν ᾧ παρεκαλούμην· ἐκ με‐ ταφορᾶς δὲ αὐτὸ ἔλαβε τῶν πατέρων, τῶν πρὸς τὰ μικρὰ βρέφη τῶν τέκνων παιζόντων. Μνείαν μνη‐ σθήσομαι αὐτοῦ. Ὁ Ἑβραῖος, Διὰ τοῦτο ἠλέγχθη τὰ σπλάχνα μου ἐπ’ αὐτὸν, καὶ οἰκτηρήσω αὐτὸν, | |
| 25 | εἶπε Κύριος. Διὰ τοῦτο ἐπεσκεψάμην αὐτὸν, τουτέστιν, ἐκ τῆς περὶ αὐτὸν διαθέσεως οὐκ ἤνεγκα αὐτὸν ἐν συμφοραῖς ἰδεῖν. Εἶδες πόσην μεταβολὴν εἰργάσατο; Τὸν ἐν γῇ, τὸν μυσαρὸν, τὸν πολέμιον, τὸν ἐχθρὸν, παιδίον ἀγαπη‐ | |
| 30 | τὸν, ὥστε μὴ τῆς φύσεως εἶναι τὸ πρᾶγμα μόνον, καὶ παιδίον ἐλεύθερον, καὶ εὐγενές. Στῆσον σεαυτῇ Σιώνιμ σκοπούς. Σιώνιμ σημεῖα ἑρμηνεύεται. Λέγει τοίνυν, ὅτι Σημείωσαι τὴν ὁδὸν ὥσπερ σκοποὺς θεὶς ἐν ἑαυτῇ, | |
| 35 | διὰ γὰρ ταύτης ἐπανελεύσει. *Ποίησον δὲ αὐτῇ τιμωρίαν. Ἀσαφῶς κεῖται παρὰ τῷ Ἑλληνικῷ. Ὁ γὰρ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει· Στῆσον σεαυτῇ σημεῖα, ἀντὶ τοῦ, τιμωρίαν· ἴσως δὲ κατὰ τὸ Ἑλληνικὸν αὕτη | |
| 40 | κεῖται ἡ ἔννοια, ὅτι Παράστησον τὸν σκοπὸν, τουτέστι, τὸ σημεῖον ὅθεν παρῆλθες τιμωρηθεῖσα, ἵνα ἐπανιοῦσα γνῷς τῆς ἐνεργείας τὸ μέγεθος. Εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι παρὰ τῷ Ἑβραίῳ τὸ, τιμωρία, οὐ κεῖται. | |
| 45 | *Δὸς τὴν καρδίαν σου εἰς τοὺς ὤμους σου, ὁδὸν ἣν ἐπορεύθης. Τουτέστιν, ἐννόησαι τὴν καρδίαν σου τὴν ὁδὸν ταύτην ἣν πορεύῃ μοχθοῦσα. *Διάστρεψον εἰς τὰς πόλεις σου πενθοῦσα. | |
64.977(50) | Ὁ Ἑβραῖος, Ἀνάστρεψον εἰς τὰς πόλεις σου ταύτας. Ἀντὶ γὰρ τοῦ, πενθοῦσα, ταύτας ἔχει· κἀνταῦθα δὲ ἡ ἐπωνυμία τὴν ἐναλλαγὴν τῆς ἑρμη‐ νείας ἐποίησε. Τὸ γὰρ ἀλὰ, πένθος μηνύει, τὸ δὲ ἐλὲ, αὕτη. Οὕτω δὲ νοητέον τὸ Ἑλληνικόν· Ἀνά‐ | |
| 55 | στρεψον εἰς τὰς πόλεις σου, ἡ πενθοῦσα, τουτέστιν, ἡ νῦν μετὰ πένθους ἀπιοῦσα, ἀναστρέψει μετὰ χαρᾶς. *Ἕως πότε ἐπιστρέψεις, θυγάτηρ ἠτιμωμένη; | |
| Ὁ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει· Ἕως πότε διασύρεις, | ||
64.980 | θυγάτηρ ἁμαρτάνουσα, ἢ ἀεὶ διαστρεφομένη, τουτέστιν, ἐὰν μεταγνῷς, τάχιστά σε τῆς αἰχμαλω‐ σίας ἐπανάξει Θεός. *Εἰς καταφύτευσιν καινὴν, ἐν τῇ σωτηρίᾳ | |
| 5 | περιελεύσονται ἄνθρωποι. Τουτέστιν, εἰς νέαν φυτείαν ἐργάσεταί σε Θεός. Τὸ γὰρ, καινὴν, ἀντὶ τοῦ, νεαράν. Πότε τοίνυν τοῦτο ποιήσει; ἐν τῇ ἐπανόδῳ, ὅτε σοι τὴν σωτηρίαν παρέξει. | |
| 10 | Οὐ καθάπερ πρότερον, ὥστε ἀναπαυθῆναι πάλιν, πάντα ἐκεῖνα σεσίγηται· οὐκέτι λόγος αὐτῶν οὐδείς. Καὶ ἐνοικοῦντες. Πανταχοῦ τὰ ἀγαθὰ, καὶ μέχρι τῶν γειτόνων· δίκαιον δὲ ὄρος καὶ ἅγιον· οὐχ ὡς τῶν λίθων δεχο‐ | |
| 15 | μένων τὴν ἀρετὴν, ἀλλὰ τῶν ἐνοικούντων. Εἴωθε γὰρ κοινωνεῖν τοῖς τόποις ἡ φήμη τῶν κατοικούν‐ των. Ὅρα μεταβολήν. *Καὶ ἀρθήσεται ἐν ποιμνίῳ. Τουτέστι, συναχθήσεται ὡς ποίμνιον. | |
| 20 | Μέγα ἀγαθὸν, οὐχ ὅταν ἀπολαύωμεν τῶν ἀγαθῶν, ἀλλ’ ὅταν κατὰ γνώμην Θεοῦ, ὅταν καὶ αὐτὸν τοῦτο εὐφραίνῃ. *Διὰ τοῦτο ἐξηγέρθην, καὶ εἶδον, καὶ ὁ ὕπνος μου ἡδύς μοι ἐγενήθη. | |
| 25 | Ταῦτα, φησὶν, ἀπεκαλύφθη μοι καθεύδοντι, καὶ ἡδὺν τὸν ὕπνον ἔχοντι. Καὶ ἔσται ὥσπερ. Μεθ’ ὅσης σπουδῆς κἀκεῖνα ἐποίησα, καὶ ταῦτα, φησὶν, ὅσα μοι οἰκειότερά ἐστι· μηδεὶς οὖν ἀπι‐ | |
| 30 | στείτω. Ὁ γὰρ οὕτω σφοδρὸς πρὸς τιμωρίαν, πρᾶγ‐ μα ἀλλότριον ἐμοὶ, πολλῷ μᾶλλον διεγείρομαι πρὸς τὸ οἰκεῖον. Ἐν ταῖς ἡμέραις. Τοῦτο καὶ Ἰεζεκιήλ φησιν. Ὅλως γὰρ ἐγένετο | |
| 35 | πρότερον, καὶ συνέβαινε πρᾶγμα τοσαύτης ἀδικίας γέμον, εἰπέ μοι; καὶ πατέρων, ἁμαρτανόντων ἕτε‐ ρος ἐκολάζετο; καὶ ποῦ ταῦτα ἀνεκτὰ, εἰπέ μοι, Καὶ μετ’ ὀλίγα· Προσχῶμεν τοῖς λεγομένοις. Οὐ μὴ εἴπωσιν· εἶπεν, οὐκ εἶπεν, Οὐ μὴ γένηται, δεικνὺς | |
| 40 | ὅτι οὐδὲ πρὸ τούτου ἐγένετο. Εἰ μὲν γὰρ εἶπεν· Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις οὐκέτι οὐ μὴ γένηται τοῦτο, καλῶς ἂν εἶπες, ὅτι πρὸ τούτου ἐγένετο. Εἰ δὲ λέγει, Οὐκέτι οὐ μὴ εἴπωσι, τῆς διεφθαρμένης αὐτῶν ψή‐ φου κρίσις ἐστίν. | |
| 45 | Ἀλλ’ ἢ ἕκαστος ἐν τῇ ἑαυτοῦ ἁμαρτίᾳ ἀπο‐ θανεῖται. Προφητεία τίς ἐστι καὶ σαφὴς, περὶ ἧς καὶ Παῦλος ἐπεμνήσθη ποτὲ, ἐπιστέλλων Ἑβραίοις· Ὅπου δὲ ἄφεσις ἁμαρτημάτων, οὐκέτι προσφορὰ περὶ | |
64.980(50) | ἁμαρτίας ἔσται καιρός· καὶ οὐ λέγει ποῖος, καὶ πότε, καὶ μετὰ πόσον χρόνον. Ἐβούλετο γὰρ αὐτὰ συνεσκιάσθαι. Κατὰ τὴν διαθήκην. Εἰπὲ, διατί οὐ τοιαύτην διαθήκην δίδως; Κατ‐ | |
| 55 | έγνω αὐτῆς; ἀτελὲς εἶχεν. Οὐκοῦν οὐδὲ παρὰ τὴν ἀρχὴν δοθῆναι ἔδει· ἄνθρωποι νόμους τιθέασι, καὶ | |
| βούλονται διὰ παντὸς εἶναι κυρίους, σὺ δὲ οὐκέτι. | ||
64.981 | Ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέμειναν ἐν τῇ διαθήκῃ μου, καὶ ἐγὼ ἠμέλησα αὐτῶν. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Βούλεσθε παραγάγω τὰ ἀποστολικὰ ῥήματα, ἀβιάστως συμ‐ φωνοῦντα τοῖς εἰρημένοις; Τί βιάζεσθε ἐπιθεῖναι | |
| 5 | ζυγὸν, ὃν οὐκ ἴσχυσαν οἱ πατέρες ὑμῶν βαστά‐ σαι; Ὁρᾷς ὅτι διὰ τοῦτο χάρις, ἵνα κατὰ χάριν γένηται εἰς τὸ εἶναι βεβαίαν τὴν ἐπαγγελίαν. Ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέμειναν. Τὸ γὰρ μὴ ἐμμένειν, καὶ παραβῆναι ταὐτόν. | |
| 10 | Ἆρα οὖν εἷς ἐστι ὁ τὴν καινὴν καὶ τὴν παλαιὰν διδούς. *Διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ καὶ τῷ οἴκῳ Ἰούδα, μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, φησὶ Κύριος, διδοὺς τοὺς νόμους μου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν, | |
| 15 | καὶ ἐπὶ τοῦ στήθους τῆς καρδίας αὐτῶν γράψω αὐτούς. Ὁ γὰρ Μωσῆς ἐκέλευσε πᾶσιν ἀναγινώσκεσθαι τὸν νόμον, ἀλλὰ καὶ διὰ ἑπτὰ ἐτῶν. Λέγει τοίνυν, ὅτι Τοσαύτην αὐτοῖς τὴν εἴδησιν παρέχω τὴν ἐμὴν, | |
| 20 | ὥστε μὴ δεῖσθαι ἀναγνώσεως, ἐπὶ δὲ τῆς διανοίας ἔχειν τὴν περὶ τὰ καλὰ σπουδήν. Οὐδαμοῦ τῶν ἐθνῶν μέμνηται, ἵνα μὴ δῷ πρό‐ φασιν αὐτοῖς, καθὼς καὶ ὁ Χριστός φησιν, Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα | |
| 25 | οἴκου Ἰσραήλ. Διδοὺς δώσω. Εἰπὲ, ποῦ τοῦτο γέγονε; καὶ γὰρ γραπτὸς ὁ νόμος ἦν· ἐπειδὴ ἡμῶν [ἡμῖν] ἐπίδειξις Πνεύματος μυ‐ ρίαι μαρτυρίαι. Οὐδὲν ἔγγραφον παρέδωκεν ὁ Ἰη‐ | |
| 30 | σοῦς· Ἐκεῖνος ὑμᾶς ἀναμνήσει πάντα. Οὐχὶ λί‐ θιναι πλάκες, οὐδὲ γράμματα ἐγκεχαραγμένα, ἀλλ’ ἡ διάνοια αὐτῶν στήλη τῷ νόμῳ τῷ παρ’ αὐτοῦ γενήσεται. Καὶ ἐπὶ καρδίας. | |
| 35 | Καὶ γὰρ ὅρα· ἀπὸ μὲν τῆς πλακὸς οὐκ ἦν πάντας εἰδέναι, ἀπὸ δὲ τῶν ἀποστόλων πάντες ἔμψυχοι στῆ‐ λαι περιῄεσαν τὴν οἰκουμένην, φέροντες ἐν ἑαυτοῖς τοῦ Θεοῦ τὰ γράμματα ἅπερ εἶχον, ἃ ἐχάραξεν οὐ κάλαμος, οὐ μέλαν, ἀλλ’ αὐτὸς ὁ Θεός. Ὅρα ἰσοτι‐ | |
| 40 | μίαν Πατρὸς καὶ Πνεύματος· ἐκεῖναι τῷ δακτύλῳ τοῦ Θεοῦ αἱ πλάκες ἐγκεχαραγμέναι, αὗται τῇ χάριτι τοῦ Πνεύματος· κἀκεῖναι μὲν συνετρίβησαν, ἐκ προοιμίων δηλοῦσαι τὸ τέλος, καὶ τύπος τὸ γενό‐ μενον ἦν, καὶ ὅτι λήξει ποτὲ ὁ νόμος, καὶ ὅτι συν‐ | |
| 45 | τρίψουσι τὸν ζυγὸν ἑαυτῶν. Ἐνταῦθα δὲ οὐδὲν τοιοῦτον, ἀλλ’ ἔμειναν αἱ πλάκες ἐκεῖναι, ὑπὸ παν‐ τὸς ἀνάλωτοι τοῦ χρόνου γενόμεναι. Καὶ οὐ μὴ διδάξουσι. Τίς οὖν χρεία διδασκαλίας, εἰπέ μοι; εἰς ποίαν | |
64.981(50) | χώραν ἀπελθεῖν βούλει, εἰς ποίαν θάλασσαν, εἰς ποίαν γῆν; Εἰς τὴν βάρβαρον, εἰς τὴν Ἑλλάδα, εἰς πόλεις, εἰς ἄοικον, ἐκεῖ τὸν σταυρὸν εὑρήσεις, καὶ ἀκούσῃ μυ‐ ρία διηγήματα· καὶ ἔρημος, καὶ οἰκουμένη, καὶ ὄρη, καὶ ὕπτια πεδία τὸν Χριστὸν βοᾷ. Καὶ μετ’ ὀλίγα· | |
| 55 | Καθάπερ γὰρ ὁ ἥλιος οὗτος οὐ τοῖς μεγάλοις μόνον, ἀλλὰ καὶ τοῖς μικροῖς φαίνει, οὕτω καὶ ὁ ἥλιος τῆς | |
| δικαιοσύνης μικρῶν, μεγάλων, δούλων, ἐλευθέρων, | ||
64.984 | ἀρχόντων, ἀρχομένων, βασιλέων, ἰδιωτῶν, νηπίων, πρεσβυτῶν, τὰς ἁπάντων κατηύγασε ψυχὰς τῷ φωτὶ τῆς γνώσεως. Ὅτι πάντες εἰδήσουσί με. | |
| 5 | Τοῦτο τὸ λουτρὸν τῆς παλιγγενεσίας χαρίζεται μόνον. Εἶδες ἀκριβὲς σύμβολον τοῦ νόμου; ὁ δὲ νόμος οὐχ οὕτως· Διότι εἰδήσουσί με πάντες· οὐ γὰρ ἐπὶ πόνους καὶ ἱδρῶτας καλοῦνται, ἀλλ’ ἐπὶ συγχώρησιν τῶν πεπλημμελημένων αὐτοῖς, ἐπὶ | |
| 10 | ἀμνηστίαν τῶν ἡμαρτημένων. Οὐ γὰρ πάντες οἱ ἐξ Ἰσραὴλ, Ἰσραήλ· οὐδ’ ὅτι εἰσὶ σπέρμα Ἀβραὰμ, πάντες τέκνα. Περὶ ποίων οὖν λέγει Ἰσραηλιτῶν, ἄκουσον· Ἐὰν ᾖ, φησὶν, ὁ ἀριθμὸς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ, ὡς ἡ ἄμμος τῆς | |
| 15 | θαλάσσης, τὸ κατάλειμμα σωθήσεται. Ἀκριβέστε‐ ρον δὲ ὁ μακάριος Παῦλος ἑρμηνεύων αὐτὸ, λέγει· Οὐκ ἀπώσατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ· καὶ γὰρ ἐγὼ Ἰσραηλίτης εἰμὶ, σπέρματος Ἀβραὰμ, φυλῆς Βενιαμίν. Εἶδες τὸ κατάλειμμα, τοὺς ἀποστόλους, | |
| 20 | τοὺς ἀπ’ αὐτῶν δεξαμένους τὸν λόγον Ἰσραηλίτας, τοὺς τρισχιλίους, καὶ πεντακισχιλίους, τὸ πλῆθος τὸ ἐν ταῖς Πράξεσιν ἐμφερόμενον. Οὕτως εἶπε Κύριος. Λέγει τὰ ἔργα αὐτοῦ, ἵνα ἀξιόπιστα τὰ λεγόμενα | |
| 25 | ποιῇ. Ἐὰν παύσωνται οἱ νόμοι οὗτοι ἐκ προσώπου μου, φησὶ Κύριος, καὶ τὸ γένος Ἰσραὴλ παύεται γενέσθαι εἰς ἔθνος κατὰ πρόσωπόν μου πάσας τὰς ἡμέρας. | |
| 30 | Νόμους τοὺς τῆς κτίσεως λέγει· περὶ γὰρ αὐτῆς διαλέγεται· ὡς οὐκ ἐνδέχεταί με, φησὶ, ἀναστρέψαι τοὺς ἐν τῇ κτίσει τεθέντας ὅρους, οὕτως οὐδὲ τὴν πρὸς Ἰουδαίους διὰ τὴν πρὸς Ἀβραὰμ ἐπαγγελίαν. *Ἐὰν ὑψωθῇ ὁ οὐρανὸς εἰς τὰ μετέωρα, καὶ | |
| 35 | ἐὰν ταπεινωθῇ τὸ ἔδαφος τῆς γῆς κάτω, καὶ ἐγὼ ἀποδοκιμῶ πᾶν τὸ γένος Ἰσραὴλ, φησὶ Κύριος, περὶ πάντων ὧν ἐποίησαν. Τουτέστιν, ἐὰν δυνηθῇ τὸ ὕψος μετρηθῆναι τοῦ οὐρανοῦ, καὶ τὰ βάθη καταληφθῆναι τῆς γῆς, ἐν‐ | |
| 40 | δέχεται κἀμὲ ἀποποιήσασθαι τοῦ Ἰσραὴλ τὸ γένος. Ἵνα εἴπῃ· Ὡς ταῦτα, οὕτως ἄνωθεν ποιῆσαι ἐδοκί‐ μασα, καὶ γενόμενα διέμεινε τοῖς τεθεῖσιν ὅροις ἑπόμενα, οὕτως ἔσται καὶ ἡ πρὸς τὸν Ἀβραὰμ ἐπ‐ αγγελία ἀμετάπτωτος. Οὐδὲ γὰρ οὐδὲ νῦν διὰ τὴν | |
| 45 | τούτων αἰχμαλωσίαν παρέβην τὴν πρὸς ἐκεῖνον συνθήκην. *Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, φησὶ Κύριος, καὶ οἰ‐ κοδομηθήσεται πόλις τῷ Κυρίῳ ἀπὸ πύργου Ἀνα‐ νιὴλ, ἕως τῆς πύλης τῆς γωνίας, καὶ τὰ ἑξῆς. | |
64.984(50) | Τουτέστιν, ἀπὸ τοῦ πύργου Ἀνανιήλ. Βούλεται δὲ εἰπεῖν τῆς πόλεως τὸ μέγεθος, καὶ ὅτι μείζων ἔσται, ἢ πάλαι ἐτύγχανεν οὖσα. Ἀνανιὴλ δέ τις ἦν τῶν στρατηγῶν. *Καὶ διεξελεύσεται ἔτι ἐλπὶς τῶν σχοινίων τῆς | |
| 55 | διαμετρήσεως αὐτῆς. Τὰ μέτρα λέγει τῆς πόλεως, τουτέστιν, ἀπὸ τῆς | |
| γωνίας ἐπ’ εὐθεῖαν ταθήσεται, ἐλπίδος οὔσης χρη‐ | ||
64.985 | στῆς, ὡς περαιωθήσεται τὸ προκείμενον, Θεοῦ συνεργοῦντος. Ἕως βουνοῦ Γαρὶβ (ὄνομα τόπου)· καὶ περικυ‐ κλωθήσεται τῷ Γοαθᾴ (πάλιν ὄνομα τόπου). | |
| 5 | *Καὶ πᾶσαν τὴν κοιλάδα τῶν Φααγαρὶμ καὶ τὴν σποδιὰν Φααγαρίμ. Τουτέστιν, ἔνθα τὰ νεκρὰ ῥίπτεται. Καὶ τὴν σπο‐ διὰν, ἀντὶ τοῦ, καὶ τὰ κοθέσια [ἴς. νεκροθέσια]. Τὸ αὐτὸ δὲ σημαίνει καὶ τὸ ἐπαγόμενον, καὶ πᾶσαν | |
| 10 | Ἀνασαριμὼθ, ἀντὶ, τόπον κοπρίας. Ἕως χειμάῤῥου Κέδρου, ἕως τῆς γωνίας πύ‐ λης, ἵππων Ἀνατολῆς ἁγίασμα τῷ Κυρίῳ. Τουτέστιν, ἃ πάλαι ἦν, ἔξω τῆς πόλεως εἰς τὸ ῥίπτεσθαι τὴν κόπρον, ταῦτα περιληφθήσεται εἰς | |
| 15 | τὴν πόλιν, καὶ κοσμηθήσεται, καὶ ἔσται ἅπας ὁ τόπος ἁγίασμα τῷ Κυρίῳ, τουτέστιν, ἀφωρισμένα τῷ Θεῷ. Τὸ δὲ, ἵππων Ἀνατολῆς, τουτέστι, τῆς πύλης τῶν ἵππων τῆς ἐξ Ἀνατολῆς. ΚΕΦΑΛ. ΛΒʹ. | |
| 20 | Ὁ λόγος ὁ γενόμενος. Ὁρᾷς τοῦ Θεοῦ μακροθυμίαν; τοσοῦτον ἠνέσχετο χρόνον αὐτῶν μετὰ τὴν ἀπόστασιν, καὶ τὸ παρα‐ σπονδῆσαι, καὶ οὐδὲ οὕτω γέγονε βελτίων· ἀλλὰ καὶ τῶν δεινῶν ἀπειλουμένων, ἴσος ἦν [ὁ αὐτός]· καὶ οὐκ | |
| 25 | ἤρκεσε τοῦτο, ἀλλὰ καὶ τὸν προφήτην κατέκλεισεν εἰς δεσμωτήριον. Καὶ Ἱερεμίας ἐφυλάσσετο. Τίνος ἕνεκεν; εἰπέ μοι. Ἐπειδὴ λέγεις· Οὕτως εἶπε Κύριος· Ἰδοὺ δίδωμι τὴν πόλιν ταύτην. Μὴ | |
| 30 | γὰρ ἐμὰ τὰ ῥήματά ἐστιν; Εἰ μὲν οὖν ἐμὰ, φοβεῖ‐ σθαι αὐτὰ οὐ χρή· εἰ δὲ οὐκ ἐμὰ, δεῖ πιστεύειν ὅτι οὐκ ἐμά ἐστι, καὶ ὅτι ἀληθῆ ἔσται· Ἀλλ’ ἔθος τοῦτο τοῖς ἐλεγχομένοις λέγειν· Δήσωμεν τὸν δίκαιον, ὅτι δύσχρηστος ἡμῖν ἐστιν. | |
| 35 | Καὶ ὁ λόγος Κυρίου. Εἶτα ἵνα μὴ ἀπείπῃ, ἀγοράζει κελευσθεὶς παρὰ τοῦ Θεοῦ. Τίς τοῦτο ἂν ἐποίησε; τῆς πόλεως ἁλίσκε‐ σθαι μελλούσης οὗτος ἀγροὺς ἀγοράζει. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἐβούλετο πιστεύεσθαι καὶ περὶ τῶν χρηστῶν. | |
| 40 | Ἐπειδὴ γὰρ ἐξέβη τὰ λυπηρὰ, καὶ διὰ τῶν πραγ‐ μάτων ἔδωκε πεῖραν τῆς αὐτοῦ δυνάμεως ὁ Θεὸς, παραμυθεῖται αὐτοὺς ἐν τοῖς λυπηροῖς ταῖς ἐλπίσι τῶν χρηστῶν· καὶ οὐκέτι ῥήματα, ἀλλὰ πράγματα. *Μηνύσας τοῦ λαοῦ τὴν ἄνοδον, πρὸς πληροφο‐ | |
| 45 | ρίαν τῶν λεχθέντων προστάττει τῷ προφήτῃ ἐγκε‐ κλεισμένῳ ἐπὶ τῆς τοῦ βασιλέως φυλακῆς τὸν τοῦ θείου ἀγρὸν, τουτέστι, τοῦ Ἀνανιὴλ, πρίασθαι, καὶ τοῦτο ποιήσας, καὶ τὰ γράμματα συντελέσας, καὶ τὴν νομὴν τοῦ ἀγροῦ δεξάμενος, προσέταξε τῷ | |
64.985(50) | Βαροὺχ ἐν ὀστρακίνῳ σκεύει καταθέσθαι τὸ βιβλίον, μήνυμα τοῦ αὖθις τὴν γῆν ἐν ἀπολαύσει τοῦ λαοῦ ἔσεσθαι. Τοῦ δὲ Βαροὺχ περιεστῶτος τὴν πόλιν, δέ‐ κατον γὰρ ἦν ἔτος τῆς βασιλείας Σεδεκίου, ἐν ᾧπερ ἀνελθὼν ὁ Βαβυλώνιος ἐπολιόρκει τὴν Ἱερουσαλὴμ, | |
| 55 | ἱκετεύει τὸν Θεὸν θαυμάζων ἐπὶ τῷ γενομένῳ ἢ πῶς προσέταξε τὸν ἀγρὸν λαβεῖν, εἴπερ τὴν πόλιν προ‐ δίδωσι, καὶ ὥσπερ εἴς τινα ἀμφιβολίαν κατέστη ἐπὶ | |
| τοῖς λεχθεῖσι· λέγει τοίνυν ἀκολούθως, ὡς τοῦ Θεοῦ πρὸς αὐτὸν ἀποκρινομένου. | ||
64.988 | Ὁ ὢν, Κύριε. Οὐχ ἁπλῶς ἐπισημαίνεται, καί φησιν· Ὁ ὢν, Δε‐ σπότα, Κύριε. Οὐκ ἔστιν εἰπεῖν, ὅτι παρελεύσεται· δύνασαι ἀεὶ, ἀεὶ γὰρ Κύριος εἶ. Οὐκοῦν κρατεῖς. | |
| 5 | Καὶ ἀποδιδούς. Οὐ λέγει, ἐπὶ τὴν τρίτην καὶ τετάρτην γενεὰν, ἀλλὰ τοῦτο σιγᾷ. Βούλεται γὰρ αὐτοὺς ἐλεηθῆναι πάλιν. Τῆς δυνάμεως τοῦτο ἔργον ἐστὶ, τὸ καὶ ἐν‐ ταῦθα δύνασθαι σώζειν, καὶ κολάζειν τοὺς μετ’ | |
| 10 | ἐκείνους. Οἷον, ὅτι δύνασαι τοὺς μετὰ ταῦτα κο‐ λάσαι, τοὺς δὲ σῶσαι ἐκ τῶν προγόνων. Διό φησιν· Οὐδὲν ἀδυνατήσει σοι ῥῆμα, κἂν ἐλεῆσαι δέῃ, κἂν κολάσαι, κἂν ἐπὶ χρόνον πολύν. Ὁ Θεὸς μέγας. | |
| 15 | Ὅπερ καθ’ ἑαυτὸ κεχωρισμένον ἐστὶ παρὰ ἀν‐ θρώποις, σοφίᾳ καὶ δυνάμει. Οἱ ὀφθαλμοί σου. Καὶ καλῶς εἶπεν, Ἀνεῳγμένοι διὰ παντός εἰσιν· οὐδέ ποτε αὐτοὺς μύεις· ἄγρυπνος ὀφθαλμὸς, ἀκοί‐ | |
| 20 | μητον ὄμμα. Οὐκ ἔχει τις εἰπεῖν, ὅτι Ὁρᾷς μὲν, οὐκ ἀνταποδίδως δέ. Καὶ αὐτὸ τοῖς ἀνθρώποις πάρεστιν, ἀλλ’ οὐχ οὕτως ἐπὶ σοῦ, ἀλλ’ εἰς πάσας τὰς ὁδοὺς οἱ ὀφθαλμοί σου, καὶ τὰς λανθανούσας. Ὃς ἐποίησας. | |
| 25 | Καὶ τοῦτο δυνάμεως, καὶ δικαιοσύνης, καὶ φιλαν‐ θρωπίας, καὶ γνώσεως ἔργον ἐστί. Καὶ οὐκ ἤκουσαν τῆς φωνῆς σου. Καὶ ἐποίησας συμβῆναι αὐτοῖς ἅπαντα τὰ κακὰ ταῦτα. | |
| 30 | Ἰδοὺ ὄχλος. Οὐ τολμᾷ τὸ λοιπὸν αἰτῆσαι, ἀλλ’ ἀναμιμνήσκει τῶν προτέρων ὑπὲρ τοῦ λαοῦ γενομένων. Οὐκ ἔχω τί εἴπω· ἀλλὰ τὸ ἐπιταχθὲν ἐποίησα, καί τοι τῆς πόλεως ἁλούσης. | |
| 35 | *Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρός με λέγων· Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς πάσης σαρκὸς, μὴ ἀπ’ ἐμοῦ κρυβήσεται πᾶς λόγος. Εἶτα προλέγει τῆς πόλεως τὴν ἅλωσιν, καὶ τὴν ἀνάκλησιν ἐπάγει· τοῦτο λέγων πρὸς τὸν προφήτην, | |
| 40 | ὅτι Μάτην εἰς ἀνίαν κατέστης πριάμενος τὸν ἀγρόν. Ἀκριβῶς γὰρ τὰ μετὰ ταῦτα ἐσόμενα εἰδὼς, τὴν ἀνά‐ κλησιν ὑπεσχόμην. Σημεῖον δὲ ἔστω σοι τῆς ἀκρι‐ βείας τοῦ μέλλοντος τὰ παρόντα αὐτοῖς. Ὡς γὰρ νῦν ἔφην ἁλώσεσθαι τὴν πόλιν, καὶ γέγονε τοῦτο· | |
| 45 | οὕτως μηνύω καὶ τὴν ἀνάκλησιν, καὶ τελέσω τὴν ὑπόσχεσιν. Ἐγὼ Κύριος. Ὁρᾷς, ὅτι τοῦτο αὐτὸν ἠξίου, ὥστε μὴ παραδοῦ‐ ναι τὴν πόλιν; ὁ δὲ μονονουχὶ ἀπολογούμενος, καὶ τὰ | |
64.988(50) | ἁμαρτήματα λέγει τῶν τόπων τῶν μελλόντων κατα‐ καίεσθαι, καὶ τὴν αἰτίαν. Ὅτι ἦσαν. Τὰ παρ’ ἐμαυτοῦ πάντα ἐποίησα, φησὶν, ἐδίδαξα, ἐπαίδευσα· οἱ δὲ εἰς κακίαν ἐξώκειλαν. Ἔδειξαν ὅτι | |
| 55 | προσφιλονεικοῦντες ταῦτα ἐποίουν. Βωμοὺς ἔστησαν ἐν τῷ ναῷ μου· καὶ τὰ ἄλλα δὲ πάντα ἐτόλμων, καὶ τοὺς υἱοὺς κατέκαυσαν, καὶ αὐτὴν τὴν φύσιν ἠγνόησαν. | |
| Καὶ νῦν οὕτως εἶπε Κύριος. | ||
64.989 | Ἐγὼ παραδώσω, καὶ ἀνοίσω αὐτούς. Καὶ βίον θαυμαστὸν ἐπιδείκνυται αὐτοῖς, καὶ καρδίαν θεο‐ φιλῆ, ὅπερ ἀεὶ λέγει καὶ διαθήκην αἰώνιον. Ταῦτα τέλος εἴληφεν. Εἰ δὲ οὐκ ἔλαβε, πότε ἔσται, εἰπέ | |
| 5 | μοι; *Καὶ κτήσεται ἀγροὺς ἐν ἀργυρίῳ, καὶ γράψε‐ ται ἐν βιβλίῳ, καὶ σφραγισθήσεται, καὶ διαμαρ‐ τυρεῖται μαρτυρίας ἐν τῇ Βενιαμὶν, καὶ κύκλω‐ θεν Ἱερουσαλὴμ, καὶ ἐν πόλεσιν Ἰούδα, καὶ ἐν | |
| 10 | πόλεσι τοῦ ὄρους, καὶ ἐν πόλεσι τῆς Σεφιλᾶ, καὶ ἐν πόλεσι τῆς Νογὲβ, ὅτι ἀποστρέψω τὰς ἀποι‐ κίας αὐτῶν, φησὶ Κύριος. Ὃν γὰρ τρόπον ἐκτήσω σὺ νῦν ἀσφάλειαν τῇ τῆς νομῆς παραδόσει ποιησάμενος, οὕτως ἔσται καὶ μετὰ | |
| 15 | τὴν ἐπάνοδον. Τὸ δὲ ἐν πόλεσι τῆς Νογὲβ ἀποκλεί‐ σματος τὸν τόπον ἐμήνυσε, τουτέστιν, ἐν ταῖς πόλεσι ταῖς πρὸς νότον, ἵνα εἴπῃ, πανταχοῦ τῆς γῆς τῆς ἐπαγγελίας. ΚΕΦΑΛ. ΛΓʹ. | |
| 20 | Καὶ κράξον πρός με. Ὅρα, πῶς βούλεται οἰκειῶσαι διὰ τῆς εὐχῆς τὸν προφήτην; Ἐπεὶ καὶ Μωϋσῆς αὐτὸ ἔπαθε, λέγων ἐν ταῖς ἐπαγγελίαις· Πῶς τοῦτο; μὴ τὸ ὄψον δώσεις αὐτοῖς τῆς θαλάσσης, καὶ βόας, καὶ πρόβατα | |
| 25 | θύσεις αὐτοῖς; Εἰ γὰρ καὶ μεγάλοι ἦσαν, ἀλλ’ ὅμως ἠγνόουν. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ περὶ οἰκιῶν τῆς πόλεως, καὶ τὰ ἑξῆς. Ἐπειδὴ ἐδέδετο ὁ Ἱερεμίας ὡς δύσφημος, καὶ | |
| 30 | βασιλεῖ ἅλωσιν ἀπειλῶν, προεῖπε δὲ τὴν ἀνάκλησιν κατὰ πρόσταγμα Θεοῦ, καὶ τῇ τοῦ ἀγροῦ νομῇ ἐβε‐ βαίωσε τὸν λόγον, οὐδεὶς δὲ ἔτι προσεῖχε τοῖς λεγο‐ μένοις, οἰόμενοι κολακίᾳ μᾶλλον, ἢ ἀκριβεῖ γνώσει τῶν μελλόντων λέγειν τὸν προφήτην ταῦτα, ὥσπερ | |
| 35 | εἰς ἀδημονίαν, καὶ ἀμφιβολίαν ἐκπεσὼν διετέλει. Λέγει τοίνυν αὐτῷ ὁ Θεὸς, ὅτι Σκόπησον τὴν δύναμιν τὴν ἐμὴν, καὶ ὥσπερ παρήγαγον τὴν κτίσιν, καὶ τά‐ ξιν ἐπέθηκα αὐτῇ προσνοῶν τῶν ἀνθρώπων, καὶ νῦν σοι καλέσαντι ὑπήκουσα, καὶ προλέγω τὰ μέλλοντα, | |
| 40 | καὶ τὴν ἐσομένην εὐθηνίαν, οἷς ἥκιστα ἀπιστεῖν σε προσήκει· θαῤῥεῖν δὲ, ὡς οὐδὲν τῶν παρὰ σοῦ λε‐ γομένων ψευσθήσεται· καὶ πείθων αὐτῶν ὡς οὐδὲ τὰ τῆς αἰχμαλωσίας μάτην ποιεῖται, ἀλλ’ ἐπὶ σωφρονι‐ σμῷ τῶν κολαζομένων, ἐπάγει μετὰ τὸ τὴν ἀνάκλη‐ | |
| 45 | σιν μηνύσαι. *Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν λέγων, Ἆράγε οὐκ ᾐδέσθη ὁ λαὸς οὗτος; Ἐλά‐ λησε λέγων· Αἱ δύο πατριαὶ, ἃς ἐξελέξατο Κύ‐ ριος ἐν αὐτοῖς, καὶ ἰδοὺ ἀπώσατο αὐτοὺς, καὶ | |
64.989(50) | παρώξυνα τὸν λαόν μου τοῦ μὴ εἶναι ἔτι ἔθνος ἐνώπιόν μου. Μὴ τοῦτο, φησὶ, λογίσῃ, ὅτι τελείαν ἅλωσιν ἐπάγω τῇ πόλει, ἀλλὰ σκόπησον ὡς ἀπὸ τῶν μερικῶν συμ‐ φορῶν σωφρονέστεροι ἥκιστα γεγόνασιν Ἰουδαῖοι. | |
| 55 | Οἱ γοῦν ψευδοπροφῆται, φησὶ, περιόντες διαβάλλουσί | |
| με, ὡς ἐναντίον τῇ ἐμαυτοῦ πεποιηκότα ὑποσχέσει, | ||
64.992 | καὶ ὡς ἐκλεξάμενος τὰς δύο πατριὰς, τουτέστι τὰς δύο βασιλείας, τήν τε τοῦ Ἰούδα, καὶ τοῦ Ἐφραὶμ, μικρὰ τῆς ἑαυτοῦ ὑποσχέσεως φροντίσας ἀπωσάμην τὸ πλῆθος· ἀφ’ ὧν εἴς τε ἐμὴν καταφρόνησιν, καὶ | |
| 5 | παντελῆ τῆς εὐσεβείας μεταβολὴν ἤγαγον τὸν λαόν· ὥστε δίκαιόν ἐστιν, αὐτοὺς καὶ ὑπὲρ ταύτης τῆς ἀσεβείας δοῦναι δίκην, ὡς ἂν σωφρονέστεροι γενό‐ μενοι, μετὰ τοῦ προσήκοντος τὴν γῆν οἰκῷεν ἣν τοῖς πατράσιν ἐπηγγειλάμην. | |
| 10 | Τάδε λέγει Κύριος· Εἰ μὴ τὴν διαθήκην μου ἡμέρας καὶ νυκτὸς, ἀκριβάσματα οὐρανοῦ καὶ γῆς οὐκ ἔταξα. Καίγε τὸ σπέρμα Ἰακὼβ, καὶ Δαβὶδ τοῦ δούλου μου, ἀποδοκιμῶ τοῦ μὴ λαβεῖν ἄρχοντας ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ. | |
| 15 | Ἡ μὲν οὖν ἔννοια αὕτη, ὅτι Ὥσπερ ὁ ἐπαγγειλά‐ μενος τοῖς ἀνθρώποις, μὴ διαλείπειν τὴν ἐν τῇ κτί‐ σει τάξιν, ἀλλ’ εἰσαεὶ ἔσεσθαι χειμῶνα καὶ θέρος, ἔαρ καὶ μετόπωρον μέχρι τοῦ νῦν διετέλεσα φυλάτ‐ των τὴν ἐμαυτοῦ ὑπόσχεσιν· οὕτως ἐπαγγειλάμε‐ | |
| 20 | νος τῷ Δαβὶδ ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ εἰσαεὶ βασι‐ λεύειν, οὐ διαψεύσομαι. Τινὲς δὲ τὸ, ἡμέρας καὶ νυκτὸς, ἀκριβάσμαστα οὐρανοῦ καὶ γῆς οὐκ ἔταξα, οὕτως ἡρμήνευσαν, ὅτι Οὐκ ἂν ἐποίησα οὐ‐ ρανὸν καὶ γῆν, εἰ μὴ ἡμέραν καὶ νύκτα ἐβουλόμην | |
| 25 | εἶναι· ἀλλ’ ὥσπερ ἐξ ἀρχῆς προθέμενος διαδοχὴν εἶναι ἡμέρας καὶ νυκτὸς, τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς τὴν φυσὶν παρήγαγον, καὶ οὐ διέλυσα τὴν ἐπὶ τῇ κτίσει πρόθεσιν, οὕτως οὐδὲ τὴν ἐπαγγελίαν τὴν πρὸς Δα‐ βὶδ διαλύσω. Εἶτα ἐν τούτοις πείσας τὸν προφήτην | |
| 30 | ὁ Θεὸς, παρακελεύεται αὐτῷ τὴν ἅλωσιν τῆς πόλεως μηνῦσαι τῷ βασιλεῖ Σεδεκίᾳ, καὶ αἰτίαν προσθεῖναι, ὡς ἀμεταμέλητα πταίουσι, καὶ παραβαίνουσι τὰς ἐπὶ Θεοῦ συνθήκας γενομένας· καὶ ἐλέγχει αὐτοὺς, ἐξ ὧν ἀπήλαυσαν ἐλευθερίας κατὰ νόμον ὀμωμόκοτας, | |
| 35 | τούτους πάλιν ἀνεκαλέσαντο, καὶ ἐπάγει. ΚΕΦΑΛ. ΛΔʹ. Οὐκ ἀποθανῇ. Ἵνα κἂν οὕτως ἀναπνεύσῃ· τοῦτο γὰρ γέγονεν ἀπενεχθέντος εἰς Βαβυλῶνα αὐτοῦ· καὶ εἰρήνης | |
| 40 | ἔτυχε πολλῆς, ἵνα μάθῃ τοῦ Θεοῦ τὴν φιλανθρωπίαν, ἵνα εὐπαράδεκτα γένηται τὰ λυπηρὰ, κλαύσονταί σε. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος. Νόμος ἦν παλαιὸς, τὸν Ἑβραῖον ἓξ ἔτη δουλεύειν. Ἐβούλετο γὰρ πρὸς πάντας ἀνθρώπους φιλανθρώ‐ | |
| 45 | πους εἶναι τοὺς Ἰουδαίους. Ἀλλ’ ἐπειδὴ μὴ ἤθελον, τέως αὐτοὺς ἀπὸ τῶν συγγενῶν ἀφέλκεται καὶ ἐπ‐ άγεται. Τί οὖν γίνεται; συνελθόντες ὅρκους ἔθεντο, καὶ σπονδὰς ἐποιήσαντο ἐπὶ τῶν ἱερέων, ἐπὶ τῶν ἀρχόντων, ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων ἅπαντες, τοῦ | |
64.992(50) | Σεδεκίου μεταξὺ τῶν γιγνομένων ὄντος, ὥστε γενή‐ σεσθαι τοῦτο, καὶ ἕκαστον, ἀφεῖναι τὸν δοῦλον καὶ τὴν δούλην. Εἶτα μετενόησαν ἐπὶ τοῖς γιγνομένοις, καὶ εἴασαν αὐτοὺς εἰς παῖδας καὶ παιδίσκας. Καὶ ἐγενήθη λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν. | |
| 55 | Πρῶτον ὀφειλέτας καταστήσας, οὕτως ἐνομοθέ‐ | |
| τησα· δουλείας ἀπήλλαξα, καὶ τὰ αὐτὰ ποιεῖν ἐκέ‐ | ||
64.993 | λευον· μισθὸν ἀπῄτουν τῶν εὐεργεσιῶν. Μὴ γὰρ δωρεὰν τοῦτο ἔπραξα; Ὅτε καλῶς ἔλαβον τῆς δου‐ λείας τὴν πεῖραν, τότε αὐτοὺς πρὸς τὴν ἄφεσιν ὥρ‐ μησα. Τί οὖν εἴποι τις ἄν; φιλοσοφώτεροι Ἰουδαῖοι | |
| 5 | ἡμῶν. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἐκεῖ μὲν γὰρ ἑπτὰ συν‐ εχώρησεν ἔτη, ἐνταῦθα δὲ καθόλου τὴν δουλείαν ἀνεῖ‐ λεν. Οὐκ ἔστι δοῦλος, οὐκ ἔστιν ἐλεύθερος. —Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἵνα μὴ ῥᾳθυμοτέρους τοῦτο τοὺς δού‐ λους ἐργάσηται, Μὴ καταφρονεῖτε αὐτῶν, ὅτι ἀδελ‐ | |
| 10 | φοί εἰσιν οἱ τῆς εὐεργεσίας ἀντιλαμβανόμενοι, φησίν. Καὶ ὑπεστρέψατε. Οὐχὶ τὴν εἰς ἐκείνους ἀδικίαν ἐκδικῶ γενομένην μόνον, ἀλλὰ καὶ τὴν τοῦ νόμου παράβασιν. Ὑμεῖς οὐκ ἠκούσατέ μου. | |
| 15 | Τὸ πᾶν ἡμῖν περὶ τῆς εὐσεβείας κινδυνεύεται. Τί οὖν, φησί; χαλεπὴ ἡ τιμωρία, θάνατος ἀντὶ δουλείας, καὶ τίνος ἕνεκεν οὕτως ἀμείβεται; ὅρκοι παρεβάθη‐ σαν, σπονδαὶ κατεπατήθησαν, αὐτὸ τὸ μέγα καθ‐ υβρίσθη ὄνομα τοῦ Θεοῦ, ὥστε ὅταν ἴδῃς αὐτοὺς δια‐ | |
| 20 | σπειρομένους, μὴ τὴν εἰς τοὺς δούλους γενομένην ἀδικίαν ἐννοήσῃς μόνον, ἀλλὰ προστίθει καὶ τὸν ὑβρισμένον Θεὸν δι’ ἐκείνων, καὶ οὐδὲ τὴν ἀξίαν ὄψει δίκην ὑπομένοντας. Ἰδοὺ ἐγὼ καλῶ ὑμῖν ἄφεσιν, φησὶ Κύριος. | |
| 25 | Εἶτα μετὰ βραχέα. Καὶ δώσω τοὺς ἀνθρώπους τοὺς παρεληλυθότας τὴν διαθήκην μου, τοὺς μὴ στή‐ σαντας τοὺς λόγους μου τῆς διαθήκης μου, ἧς ἐποίησαν κατὰ πρόσωπόν μου τὸν μόσχον, ὃν ἐποίησαν εἰς δύο, καὶ διῆλθον διὰ μέσου τῶν | |
| 30 | διχοτομημάτων αὐτῶν, τοὺς ἄρχοντας Ἰούδα, καὶ τοὺς ἄρχοντας Ἰερουσαλὴμ, καὶ τὰ ἑξῆς. Τῆς συνθήκης τὸ εἶδος τέθεικεν ὁ προφήτης, ἐναργέστερον τὸν ἔλεγχον ποιούμενος· μόσχον γὰρ θύσαντες τῷ Θεῷ καὶ διχῆ διελόντες, διῆλθον διὰ | |
| 35 | μέσου, καὶ προσκεκομικότες τὰ διχοτομήματα, συν‐ έθεντο ἀπολύσειν κατὰ τὸν νόμον τοὺς παῖδας ἐλευθέ‐ ρους τῷ Θεῷ, ὑποσχόμενος τοῦτο ποιήσειν, ὡς δὴ ἐξιλευόμενοι τὸ Θεῖον ἐπὶ τῇ προκειμένῃ ὀργῇ. Εἶτα ἐκ τῆς τῶν ψευδοπροφητῶν αἰτίας, ὡς οὐκ ὀργιζομέ‐ | |
| 40 | νου Θεοῦ μεταγράφοντες ἀνεκαλέσαντο τοὺς ἀπολυ‐ θέντας. Ὀργισθεὶς τοίνυν ὁ Θεὸς τὸν ἔλεγχον ποιη‐ σάμενος, ἀπειλεῖ αὐτοῖς τὴν ἅλωσιν. Εἴπῃ δ’ ἄν τις δικαίως, ὡς κἀκεῖνα τὰ τῆς ἀνακλήσεως ῥήματα καθ’ ὃν καιρὸν ἀμείνους ἔδοξαν γενέσθαι, ὑπέσχετο | |
| 45 | ὁ Θεός· ὅθεν καὶ ὁ προφήτης ὡς ὁρῶν αὐτοὺς μετα‐ βεβλημένους, εἰς ἀπορίαν κατέστη, πολιορκουμένης τῆς πόλεως. Διὰ τοῦτο ὁ Θεὸς πείθων αὐτὸν, καὶ τὴν ἅλωσιν προεῖπε, καὶ ἤλεγξε τὴν γνώμην τῶν σχηματιζομένων τὴν εὐσέβειαν. | |
64.993(50) | Τὴν πόλιν οὐδὲν ἕτερον ἐποίησεν ἐν πολιορκίᾳ εἶναι, ἀλλ’ ἢ τὸ μὴ μεῖναι τὰς συνθήκας, καὶ τὰς πρὸς τοὺς Βαρβάρους τῷ Σεδεκίᾳ γεγενημένας. Τί τούτων γένοιτ’ ἂν ἀναισθητότερον; Ἐπιορκία τὴν πόλιν εἷλε, καὶ πάλιν τὸ αὐτὸ νόσημα γίνεται, μονον‐ | |
| 55 | ουχὶ φιλονεικοῦντες τῷ Θεῷ ταῦτα ἐποίουν. Ὅσοι κέχρησθε τοῖς ὅρκοις, καὶ παραβαίνετε τούτους, ὁρᾶτε | |
| τὰς τιμωρίας. | ||
64.996 | ΚΕΦ. ΛΕʹ. *Ἣν εἰσήγαγον εἰς τὸν οἶκον Κυρίου, εἰς τὸ παστοφόριον υἱῶν Ἀννάν. Τουτέστιν, εἰς τὴν ἐξ‐ έδραν τὴν ἀπονενεμημένην τῷ Ἀννάν. Αὐτὸς δέ | |
| 5 | ἐστιν ἐγγὺς οἴκου τῶν ἀρχόντων ἐπάνω τοῦ παστοφορίου Μαασαίου υἱοῦ Σαλμὼν, τοῦ φυ‐ λάσσοντος τὸν σταθμόν. Ὁ Ἑβραῖος, τοῦ φυλάσ‐ σοντος τὴν ἐσθῆτα τῆς λειτουργίας. Καὶ ἔδωκα κατὰ πρόσωπον αὐτῶν. | |
| 10 | Ἄξιον θαυμάσαι, πῶς ἐν τοιούτῳ δήμῳ ζῶντες, τὴν ἄκραν ἤσκησαν φιλοσοφίαν. Λευῖταί τινες ἦσαν· οὗτοι εἶδον πολλὰ ὑποδείγματα, τοὺς Ναζαραίους, τοὺς περὶ Ἠλίαν καὶ Ἐλισσαῖον, ἐζήλωσαν. Ὁρᾷς, ὅτι εἰ ἐβούλοντο προσέχειν, εἶχον ὑποδείγματα; | |
| 15 | Ἀλλὰ καὶ οὗτοι γεγόνασιν αἰχμάλωτοι· εἰ γὰρ Ἱε‐ ρεμίας, καὶ Ἰεζεκιὴλ, καὶ Δανιὴλ, πολλῷ μᾶλλον καὶ οὗτοι. Τοὺς γὰρ ἀγαθοὺς καὶ γενναίους ἄνδρας οὐδὲν τούτων ἐλύπει, ἀλλὰ καὶ λαμπροὺς ἐποίει, καὶ ἐν ὀδύναις παραμυθία τὸ πρᾶγμά ἐστι. Καὶ μετ’ ὀλίγα· | |
| 20 | Καὶ ἤγαγεν αὐτοὺς εἰς οἶκον Κυρίου, ἵνα καὶ ἀπὸ τοῦ τόπου, καὶ ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς δυσωπηθῶσιν· ἀλλὰ οὐδὲν αὐτοὺς ἐδελέασεν, ὥστε πάντοθεν ἀνῄρηται τοῖς Ἰουδαίοις ἀπολογία. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ὅρα τὰ ἀποστολικὰ προειληφότα. | |
| 25 | Καὶ εἶπον· Οὐ μὴ πίωμεν οἶνον, ὅτι Ἰωναδὰβ υἱὸς Ῥιχὰβ ὁ πατὴρ ἡμῶν ἐνετείλατο ἡμῖν. Οὐ μὴ πίητε οἶνον ὑμεῖς, καὶ οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἕως τοῦ αἰῶνος, καὶ τὰ ἑξῆς. Ἀπόγονοι ἦσαν οὗτοι τοῦ Ἰωναδὰβ, ὃς ἡσθεὶς τῷ | |
| 30 | ὑπὲρ τοῦ Θεοῦ ζήλῳ, εἰς ἀπάντησιν ἧκε τῷ βασιλεῖ. Ἐκεῖνος τοίνυν πάλαι τὴν Ἀχαὰβ παρανομίαν ὁρῶν, καὶ εἰδὼς ἀληθῆ τὰ παρὰ τῶν προφητῶν ῥήματα, καὶ σφόδρα προσδοκῶν ἅλωσιν τῆς χώρας, καὶ κατα‐ στροφὴν τῶν πόλεων, τοῖς αὐτοῦ υἱοῖς ἐνετείλατο | |
| 35 | ταῦτα, οὐχ ὥστε μόνον φυλάξαι, ἀλλ’ ὥστε καὶ τοῖς οἰκείοις ἐγγόνοις παραδοῦναι τὸ παράγγελμα. Ἐκεῖ‐ θεν φαίνονται οὗτοι μέχρι τοῦ νῦν φυλάξαντες τὸ τοῦ προπάτορος πρόσταγμα. Ἡμεῖς καὶ αἱ γυναῖκες ἡμῶν. | |
| 40 | Εἶτα ἵνα μὴ λέγῃ τις· Πῶς οὖν τὴν πόλιν κατει‐ λήφατε νῦν, καὶ οἰκίας οἰκεῖτε; ἐπὶ τὸ στρατόπεδον καταφεύγουσι· τοῦτο γὰρ ἐσχάτης ἀνοίας, ἑκόντας ἑαυτοὺς ἐκδοῦναι τοῖς πολεμίοις. Οὐ μὴ λάβητε παιδείαν. | |
| 45 | Οἱ υἱοὶ Ἰωναδὰβ ἀνθρώπου ἀπελθόντος ἐστήσαντο ἐντολὴν, ὑμεῖς δὲ παρέβητε τὰς ἐμὰς, τὸν ἐπιτάξαντα. Βούλεσθε ἰδεῖν τῶν ἐπιταγμάτων τὸ ῥᾷστον; ἐγὼ μὲν ἐπέταξα εὔκολα, καὶ ἀναγκαῖα σφόδρα, ὥστε πονηρίας ἀπέχεσθαι καὶ εἰδώλων· ἐκεῖνος δὲ πολὺ | |
64.996(50) | δύσκολα. Ἀλλ’ ἐκεῖνος μὲν εἶπε, καὶ ἀπῆλθεν· ἐγὼ δὲ ὑμῖν καθ’ ἑκάστην ἐνηχῶ τὴν ἡμέραν, καὶ οὐδὲν γίνεται πλέον. Καὶ ἔστησαν υἱοὶ Ἰωναδάβ. Καὶ οὐ λέγει ποίαν· ἀλλὰ μὴ βουλόμενος αὐτοῖς | |
| 55 | φορτικὴν ποιῆσαι τὴν κατηγορίαν, ὅρα πῶς ἐστι | |
| δημοτικὸς, οὐδὲν παρ’ αὐτῷ τυραννικόν· πῶς πάντο‐ | ||
64.997 | θεν αὐτοὺς ἀφαιρεῖται συγγνώμης, λέγων· Ὁ δὲ λαὸς οὗτος οὐκ ἤκουσέ μου Διὰ τοῦτο, οὕτως εἶπε Κύριος. Τοὺς δὲ υἱοὺς Ἰωναδὰβ ἱερωσύνῃ διηνεκεῖ τιμᾷ, | |
| 5 | λέγων· Οὐ μὴ ἐκλείπῃ ἀνὴρ τῶν υἱῶν Ἰωναδὰβ παρεστηκὼς πρόσωπόν μου πάσας τὰς ἡμέρας. Μὴ γὰρ νομίσητε διαπίπτειν τὴν εὐλογίαν τοῦ πα‐ τρός. ΚΕΦΑΛ. Λϛʹ. | |
| 10 | Καὶ ἐνετείλατο Ἱερεμίας. Ὅρα Θεοῦ πρόνοιαν. Ἐκεῖνοι μὲν τὸν ἰατρὸν ἔδη‐ σαν, ὁ δὲ Θεὸς καὶ οὕτως δεικνὺς αὑτοῦ τὴν φιλαν‐ θρωπίαν, οὐκ ἐξέβαλεν αὐτὸν, ἀλλ’ εἴασεν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ, ἵνα τὸν τούτων θυμὸν παραμυθήσηται, | |
| 15 | καὶ μὴ φιλονεικοτέρους ἐργάσηται, οὐ μὴν τῆς θε‐ ραπείας αὐτοὺς ἀπεστέρησεν, ἀλλὰ ποιεῖ διὰ γραμ‐ μάτων αὐτοὺς ἀναμνησθῆναι τὸ πᾶν, καὶ ἐν καιρῷ νηστείας. Καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ ἔτει τῷ ὀγδόῳ. | |
| 20 | Τίνος δὲ ἕνεκεν ἐν καιρῷ νηστείας; ἵνα καὶ τὸν καιρὸν ἔχῃ συμπράττοντα, καὶ πάντες παρῶσιν ἀκούοντες. Λυπεῖ τὰς ὄψεις τὰς ὑμετέρας ἡ ὄψις τοῦ προφήτου φαινομένη. Ἰδοὺ δι’ ἑτέρου σκεύους ὑμῖν τὸ φάρμακον παραδίδωμι [ἐπιτίθησι]. | |
| 25 | Καὶ ἐγενήθη ἀναγινώσκοντος Ἰουδίν. Ταῦτα ἀκούσας ὁ βασιλεὺς, καὶ ἀκούσας τὰ δυ‐ νάμενα καὶ λίθον μαλάξαι, συνέκοψε τὸ βιβλίον· ὥσπερ ἂν εἴ τις τὸν ἰατρὸν οὐχ εὑρὼν, τὸ φάρμακον λαβὼν, εἰς τὸ πῦρ ἔῤῥιψεν. Εἶδες μανίαν καὶ ἀγριό‐ | |
| 30 | τητα; Οὐχ ἁπλῶς ἔκοψεν, ἀλλ’ εἰς τὸ πῦρ ῥίπτει· πολλὴ τῶν παρεστηκότων νωθεία. Ἠναντιώθησαν δέ τινες, φησί. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ὅρα δαιμονικὴν μανίαν· οὐχὶ πρὸς τὸν προφήτην, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὰ ῥήματα ταῦτα, καὶ πρὸς τὰ πράγματα [γράμματα] | |
| 35 | ἀπεχθῶς εἶχεν. *Καὶ ἐνετείλατο ὁ βασιλεὺς τῷ Ἱερεμιὴλ υἱῷ τοῦ βασιλέως συλλαβεῖν τὸν Βαροὺχ τὸν γραμ‐ ματέα, (τουτέστι, τὸν ὀξυγράφον) καὶ τὸν Ἱερεμίαν τὸν προφήτην, καὶ κατεκρύβησαν ὑπὸ Κυρίου. | |
| 40 | Καὶ τὸν ἀνωτέρω λέγει, ὅτι τοῦ Θεοῦ προστάξαν‐ τος γράψαι ἅπαντας τοὺς λόγους, οὓς πρὸς τὸν λαὸν ἔφη ἀπὸ τῶν τοῦ Ἰωσίου καιρῶν μέχρι τετάρτου ἔτους τῆς βασιλείας Ἰωακεὶμ, ἐν ᾧ ταῦτα ἔγραψεν, ὅτι μεταπεμψάμενος τὸν Βαροὺχ ἔφη· | |
| 45 | *Ἐγὼ φυλάσσομαι, καὶ οὐ δύναμαι εἰσελθεῖν εἰς οἶκον Κυρίου, καὶ εἰσελεύσῃ σὺ, καὶ ἀνα‐ γνώσῃ ἐν τῇ κεφαλίδι ταύτῃ, ἐν ᾧ ἔγραψας ἐκ στόματός μου τοὺς λόγους Κυρίου εἰς τὰ ὦτα τοῦ λαοῦ ἐν ἡμέρᾳ νηστείας. | |
64.997(50) | Εἰ τοίνυν ἐφυλάττετο, πῶς ἐκρύβη; Εὔδηλον τοί‐ νυν, ὡς ἐπὶ τοῦ Ἑλισσαίου ἀορασίᾳ ἐπλήγησαν οἱ ἐλθόντες αὐτὸν κατασχεῖν τῶν Σύρων. Τοῦτο γέγονε καὶ νῦν τοῦ Θεοῦ ἀφανεῖς αὐτοὺς κατά τινα ἀόρατον δύναμιν πεποιηκότος, ὡς ἑστᾶναι μὲν αὐτοὺς πρὸ | |
| 55 | πάντων, μὴ φαίνεσθαι δέ. | |
64.1000 | Πάλιν λάβε. Ὅρα τοῦ Θεοῦ τὴν φιλανθρωπίαν, μετὰ τοσαύτην ἀπείθειαν πάλιν αὐτοῖς συμβουλεύοντος. Ἡμεῖς δὲ πολλάκις ἀντίστασιν ὑποπτεύοντες, τὴν ἀρχὴν οὐδὲ | |
| 5 | παραινοῦμεν, ἢ πῶς ἅπαξ ἀποτυχόντες, ὕβριν τὸ χρῆμα νομίζομεν, καὶ πάλιν λέγειν οὐκ ἀνεχόμεθα, Θεοῦ τοσαύτην ὑπομείναντος ὕβριν περὶ τὴν καῦσιν τοῦ βιβλίου, καὶ τῶν προφητῶν τὴν ἐπιβουλήν. Πάν‐ τες ζητοῦσι τὸ μέλλον, ὑπακούειν δὲ τοῖς μὴ καθ’ | |
| 10 | ἡδονὴν οὐκ ἀνέχονται. Εἷς δὲ ὁ λόγος ἀεὶ τοῦ προ‐ φήτου, καὶ ἀκολάκευτος πρὸς τοὺς τιμῶντας [ἀτι‐ μῶντας]. Δείκνυσι δὲ, ὅτι μὴ ἀδικεῖ λέγων τἀληθῆ, μηδὲ ἄξιός ἐστι φυλακῆς, τὸ δὲ Ἐλενιὼθ, Ἀκύλας ἐξέδωκεν ἐργαστήρια. | |
| 15 | Καὶ προσετέθησαν αὐτῷ λόγοι πλείονες. Οὗτοι ἀξιόπιστοι ἦσαν. ΚΕΦΑΛ. ΛΖʹ. Καὶ ἤκουσαν οἱ Χαλδαῖοι. Τίνος ἕνεκεν ἀναχωροῦσιν οἱ Χαλδαῖοι; ἵνα πάν‐ | |
| 20 | τοθεν μάθωσιν οἱ Ἰουδαῖοι, ὅτι οὐκ οἰκείᾳ δυνάμει ἐπῆλθον αὐτοῖς καὶ ἐπολέμησαν, ἀλλ’ αὐτοῦ συγχω‐ ρήσαντος. Ὅτι οὕτως εἶπε. Ὅταν γὰρ βούληταί τι διά τινων ὁ Θεὸς ἐργάζε‐ | |
| 25 | σθαι, πρῶτον αὐτοὺς δείκνυσιν ἀσθενεῖς, ἵνα τὸ πᾶν αὐτοῦ νομισθῇ. Ὃ καὶ ἐνταῦθα γέγονεν. Ἐγένετο δὲ, ὡς ἀνέβη ἡ δύναμις τῶν Χαλ‐ δαίων ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ, ἀπὸ προσώπου τῆς δυ‐ νάμεως Φαραὼ, ἐξῆλθεν Ἱερεμίας ἀπὸ Ἱερουσα‐ | |
| 30 | λὴμ, καὶ τὰ ἑξῆς. Τινές φασιν, ὡς οὐκ ἀσθενείᾳ Βαβυλώνιοι ἀνεχώ‐ ρησαν, Αἰγυπτίων πολεμούντων, ἀλλ’ ὡς τοῦ βασι‐ λέως μὴ παρόντος· οἶμαι δὲ περιττὸν εἶναι τὸν λό‐ γον τοῦτον· οὐδὲ γὰρ ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἁλώσει παρῆν. Ἐν | |
| 35 | γοῦν τῇ Δεβλαθᾶ ὁ Σεδεκίας ἀπηνέχθη μετὰ τὴν ἐσχά‐ την ἅλωσιν τῆς πόλεως. Ἡγοῦμαι τοίνυν, ὡς οὐκ ἀξιόμαχον εἶχον δύναμιν πρὸς τὸ τῶν πολεμίων πλῆθος, καὶ Θεὸς δὲ αὐτοῖς ὡς δικαίοις ἐπήμυνεν, ἀσθενέστερον δὲ τὸν λαὸν διὰ τὰς ἁμαρτίας εἰργά‐ | |
| 40 | σατο. Ἔστι τοίνυν ἐκ τούτου εἰπεῖν, ὅτι τὰ μέλ‐ λοντα ἀποβαίνειν προεῖπε Θεὸς, οὐκ αὐτὸς ἐπάγων τὰς συμφορὰς, ἀλλ’ ἀπειλῶν τὰ ἐσόμενα, καὶ μὴ τὸ βοηθεῖν ἀπειλήσας. Χρήσιμος δὲ οὗτος ὁ λόγος καθ’ ὅλου. Ὅτι οὐκ ἐπειδὴ προλέγει Θεὸς γίνεται τὰ | |
| 45 | πράγματα, ἀλλ’ ἐπειδὴ εἶναι μέλλει Θεὸς προειδὼς προμηνύει· οὕτω γοῦν καὶ τὰ περὶ Χριστοῦ ὑπὸ τῶν προφητῶν εἰρημένα ἔστιν ἐκλαβεῖν, καὶ τὴν Ἰούδα παρὰ τοῦ Χριστοῦ πρόῤῥησιν γενομένην. Καὶ ἐγένετο αὐτὸς ἐν τῇ πόλει Βενιαμὶν, καὶ | |
64.1000(50) | ἐκεῖ ἄνθρωπος παρ’ ᾧ κατέλυεν (ὄνομα αὐτῷ Ἀρουία), καὶ συνέλαβεν Ἱερεμίαν τὸν προφήτην λέγων· Πρὸς τοὺς Χαλδαίους σὺ φεύγεις; Τὸ, Παρ’ ᾧ κατέλυεν, ἀντὶ τοῦ, Παρ’ ᾧ ὁδοιπο‐ ρῶν μένειν εἰώθει. | |
| 55 | Καὶ παρέδωκαν αὐτὸν εἰς οἶκον φυλακῆς εἰς | |
64.1001 | τὸ δεσμωτήριον, εἰς τὸν οἶκον Ἰωνάθαν τοῦ γραμματέως, ὅτι τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐποίησαν φυ‐ λακὴν, ὅτι ἦλθεν ὄχλος εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ λάκ‐ κου, καὶ εἰς τὴν Χερέθ. | |
| 5 | Τουτέστιν, τὴν οἰκίαν Ἰωνάθαν εἱρκτὴν ἐποίησαν, καὶ ὄχλος ἐγκέκλειστο ἐκεῖ· τὸ δὲ εἰς τὴν Χερὲθ, τουτέστιν, εἰς τὸν τῆς ἐποχῆς οἶκον. Οὕτω γὰρ ὁ Ἑβραῖος Φεθχλὼ, ὅπερ ἑρμηνεύει, οἶκον ἐποχῆς· ἀντὶ γὰρ τῆς φυλακῆς, ἐποχὴν ἔθος ἔχει λέγειν. | |
| 10 | Καὶ ἐπικράνθησαν. Καθάπερ τὰ θανατοῦντα θηρία, οὕτω λοιπὸν ὕβρι‐ ζον καὶ εἰς τοὺς προφήτας. Εἰ γὰρ ἔφευγε, τί ἦν; οὐχ ὑμεῖς αὐτὸν ἐπιστομίζετε; οὐχ ὑμεῖς αὐτὸν κω‐ λύετε τοῦ φθέγγεσθαι; Τί ἦν, εἰ ἔφυγε; Καὶ μὴν εἰ | |
| 15 | ἔφυγεν, ὑμῖν κοῦφον ἦν· ἀπηλλάττεσθε τῶν ἐλέγχων, ἐλεύθεροι τῆς κατηγορίας ἦτε. Ἀλλ’ ὅρα πανταχοῦ τὴν κατηγορίαν καὶ κακίαν διεστραμμένην· τίνος ἕνε‐ κεν καὶ ἐμάστιξαν αὐτόν; ἀμύνεσθαι ὑπὲρ τῆς παῤ‐ ῥησίας. | |
| 20 | Καὶ ἀπέστειλέ σε Σεδεκίας. Τίνος ἕνεκεν ἐκάλεσεν αὐτόν; ἐνόμισεν αὐτοῦ τὴν παῤῥησίαν ὑπὸ τῆς θλίψεως ταπεινοτέραν γενέ‐ σθαι, καὶ ἑτέρων ἀκούσεσθαι ῥημάτων. Εἶτα ἵνα ἀνύποπτος γένηται, οὐκ ἐρωτᾷ αὐτὸν ἁπλῶς, ἀλλά | |
| 25 | φησιν· Εἰ ἔστι λόγος Κυρίου; Διδοὺς αὐτῷ καὶ εὐ‐ πρόσωπον ἀναχώρησιν. Ἀλλὰ πολλῷ φοβερωτέρα ἦν τοῦ δεσμωτηρίου ἡ σιγή. Καὶ εἶπεν· Ἔστιν. Ὁρᾷς τὰ ἀποστολικὰ κατορθώματα προανατυ‐ | |
| 30 | πούμενα; οὕτω καὶ ἐπ’ ἐκείνων ἐγένετο· παντα‐ χοῦ ἦσαν οἱ αὐτοί· οὐδὲν αὐτῶν τὴν παῤῥησίαν ἀν‐ έκοπτεν. Καὶ ποῦ εἰσιν οἱ προφῆται ὑμῶν; Ταῦτα ἐκεῖνος παθεῖν ἐχρῆν, οὐκ ἐμὲ τὸν ἀλη‐ | |
| 35 | θεύοντα. Μὴ γὰρ ἐγὼ ἐπήγαγον; εἰ γὰρ μὴ ἐξέβη τὰ πράγματα, καλῶς ἔλεγον, ὅτι περισσῶς ἐλύπησεν ἡμᾶς· νῦν δὲ ἐκβάντων, πως οὐχὶ καὶ στεφανοῦσθαί με δίκαιον; Καὶ οὐ λέγω ὅτι εὐηργέτησα, ἀλλὰ τί ἠδίκησα; καὶ ἀξιοῖ ἀπολυθῆναι τοῦ δεσμωτηρίου. | |
| 40 | Τίς γὰρ οὐκ ἂν ἐθέλοι πάσχων κακῶς ἀπαλλαγῆναι; Ἵνα εἰδῇς, ὅτι τῆς αὐτῆς ὑπῆρχε φύσεως. Καὶ συνέταξεν. Οὐκ εἰς τὴν προτέραν, καὶ κελεύει ἄρτους δίδο‐ σθαι αὐτῷ. Τί γὰρ ἔδει λοιπὸν ὀργίζεσθαι, τῶν | |
| 45 | πραγμάτων ἐκβάντων; Ὁ δὲ οὐδέπω καθυφῆκε τὴν παῤῥησίαν. ΚΕΦΑΛ. ΛΗʹ. Καὶ ἐν τῷ λάκκῳ οὐκ ἦν ὕδωρ, ἀλλ’ ἢ βόρβορος, καὶ ἦν Ἱερεμίας ἐν τῷ βορβόρῳ. | |
64.1001(50) | Ὑπαίθριος ὢν ὁ λάκκος, πηλοῦ ἐπληροῦτο. Ἔῤῥι‐ ψαν τοίνυν αὐτὸν, καὶ ἐβυθίσθη, καὶ ἐνεπάρη τῷ πηλῷ· οὐ μὴν ὅλος ἐβαπτίσθη· οὐδὲ γὰρ ζῇν οὕτως ἠδύνατο. Ἐπονηρεύσω ἃ ἐποίησας. | |
| 55 | Οὐδὲν ἠδίκησεν ὁ ἀνήρ· τὸ πᾶν τῆς ἐκείνων κακίας γέγονεν· οὐδὲν ἔχοντες ἐγκαλεῖν, ταῦτα εἰργάσαντο | |
| εἰς τὸν ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ. | ||
64.1004 | Καὶ ἔλαβεν Ἀβδεμέλεχ τοὺς ἀνθρώπους μεθ’ ἑαυτοῦ, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ βασι‐ λέως τὴν ὑπόγεων. Τουτέστιν, εἰς τὸν στάβλον. Ὑπόγεων γὰρ ἵνα | |
| 5 | εἴπῃ, τὴν εἰς τὸ φανερὸν οὖσαν. Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Ἑβραῖος λέγει. Καὶ ἔλαβεν ἐκεῖθεν παλαιὰ ῥάκη, καὶ παλαιὰ σχοινία, καὶ ἔῤῥιψεν αὐτὰ πρὸς Ἱερεμίαν τὸν προφήτην, καὶ τὰ ἑξῆς. | |
| 10 | Ἔλαβε τῶν ἵππων τὰ στρώματα, καὶ τὰ πιλωτὰ, ἃ ἔθος ἐπιστρωννύειν τοῖς ἐπικαθίσμασι. Τὸ γὰρ ἔμπροσθεν πάλιν λεγόμενον· Καὶ τὰ παλαιὰ ῥάκη, καὶ τὸ μαλέην, τοῦτο μηνύει· τουτέστι, τὰ πιλωτά. Ὥστε κἀντεῦθεν τὰ παλαιὰ σχοινία. Ἀντὶ τοῦ τὰ | |
| 15 | παλαιὰ ὑποστρώματα τῶν ἵππων λέγει. Ταῦτα τοί‐ νυν ῥίψας τῷ προφήτῃ φησί· Θὲς αὐτὰ ὑπὸ τοὺς ἀγκῶνας τῶν χειρῶν σου, ὑπὸ κάτω τῶν σχοινίων. Ἀντὶ τοῦ, ὑπὸ τὰς μάλας, ἵνα οὕτως ἀσφαλῶς | |
| 20 | δεδεμένος ἀναχθῇ. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας. Τίνος ἕνεκεν ἀκοῦσαι βούλει; ἵνα με ἀνέλῃς, ταύτῃ μάλιστα αὐτοῦ θυμὸν κατασπᾷ· καίτοι με‐ γίστη ἀρετὴ προφήτου, ὅταν μὴ μόνον προλέγῃ τὰ | |
| 25 | φορτικὰ, ἀλλὰ καὶ διέξοδον εὑρίσκει τῶν δεινῶν. Τοῦτο γὰρ ὄντως προῤῥήσεως. Ἐπειδὴ τί κέρδος εἰπέ μοι, λύπην καὶ ἀθυμίαν κερδαίνειν μόνον, καθά‐ περ οἱ τῶν ἔξωθεν; Ἀλλ’ οὐχ οὕτω. Ζῇ Κύριος ὃς ἐποίησεν ἡμῖν τὴν ψυχὴν ταύ‐ | |
| 30 | την, εἰ ἀποκτενῶ σε. Τουτέστιν, Ὁ τῆς ζωῆς Κύριος αὐτὸς μάρτυς, ὡς οὐδέν σε διαθήσω πονηρόν. Ὅτε ὑπὲρ αὐτῆς ἀγωνιᾷ καὶ δέδοικε, τότε αὐτὴν ὅρκον ποιεῖται. | |
| 35 | Καὶ εἶπεν αὐτῷ Ἱερεμίας. Τί οὖν Ἱερεμίας; τὰ χρηστὰ λέγει πρῶτον, εἶτα τὰ φορτικά. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεὺς Σεδεκίας τῷ Ἱερεμίᾳ· Ἐγὼ λόγον ἔχω τῶν Ἰουδαίων τῶν πεφευγότων | |
| 40 | πρὸς τοὺς Χαλδαίους μὴ δώσειν με εἰς χεῖρας αὐτῶν, καὶ καταμωκήσονταί μου. Ἀσαφῶς κεῖται παρὰ τῷ Ἑλληνικῷ· ὃ γὰρ βού‐ λεται εἰπεῖν, τοῦτό ἐστιν, ὅτι Βασιλεύς εἰμι, καὶ μόνος ἐξελθεῖν οὐ δύναμαι· ἐὰν οὖν θελήσω ἐξελθεῖν, | |
| 45 | καὶ δοῦναι τοῖς Χαλδαίοις ἐμαυτὸν, αὐτοὶ οἱ τῆς πό‐ λεως φθάνουσιν ἀνελεῖν με. Τούτων πρόφασις ἦν, καὶ σκῆψις ἀπιστίας. Οὐ πιστεύεις τῷ προφήτῃ; Μὴ γὰρ ἀπὸ λογισμῶν φθέγγεται. | |
64.1004(50) | Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας· Οὐ μὴ παραδώσουσί σε. Τινὲς μὲν οὕτως ἡρμήνευσαν. Οἶμαι δὲ ταύτην μᾶλλον σώζεσθαι τὴν ἔννοιαν, ὅτι εἰρήνην μοι προ‐ φητεύουσιν ἅπαντες Ἰουδαῖοι, καὶ μὴ παραδοθῆναί με εἰς χεῖρας τῶν Χαλδαίων, μηδὲ πείσεσθαί μέ τι | |
| 55 | παρ’ αὐτῶν δεινόν. Τὸ οὖν εὐθὺς ἐπαγόμενον παρὰ τοῦ Ἱερεμίου, Οὐ μὴ παραδώσουσί σε, κατ’ εἰρω‐ | |
| νείαν εἴρηται· τουτέστι, Μὴ πείθου αὐτοῖς | ||
64.1005 | Ἄκουσον δὴ τὸν λόγον Κυρίου, ὃν ἐγὼ λαλῶ πρὸς σὲ, καὶ βέλτιον ἔσται σοι, καὶ ζήσεται ἡ ψυχή σου. Τουτέστιν, Ἄμεινόν σοί ἐστι πεισθῆναί μοι, καὶ μὴ | |
| 5 | ἀπατᾶσθαι τοῖς ἐκείνων λόγοις, ὅτι δὲ ταύτην τὴν ἔννοιαν μᾶλλον ἔστι λαβεῖν ἐκ τῶν ῥητῶν, ἀπὸ τῶν ἀκολούθων ἄν τις κατίδοι. Ἐπάγει γὰρ εὐθύς· Καὶ εἰ μὴ θέλεις ἐξελθεῖν· οὗτος ὁ λόγος, ὃν ἔδειξέ μοι Κύριος· Ἰδοὺ πᾶσαι αἱ γυναῖκες αἱ | |
| 10 | καταλελειμμέναι ἐν οἰκίᾳ βασιλέως Ἰούδα ἐξ‐ άγονται πρὸς τοὺς βασιλέας Βαβυλῶνος, καὶ αὐταὶ λέξουσιν· Ἠπάτησαν σε, καὶ ἠδυνήθησάν σοι ἄνδρες εἰρηνικοί σου, καὶ οὐ κατισχύσουσιν ἐν ὀλισθήματι ποδός σου, καὶ ἀποστρέψουσιν | |
| 15 | ἀπὸ σοῦ. Τουτέστιν, Ὑφεστώσης τῆς ἁλώσεως, τότε ὁμολογή‐ σουσι τῶν ἐμῶν λόγων τὴν ἀλήθειαν, καὶ λέξουσι πρὸς σὲ, ὡς οἱ τὴν εἰρήνην σοι προμηνύοντες μά‐ την ἠπάτησαν, ἰσχυρότερον ἐκείνων τὸν λόγων σοῦ | |
| 20 | νενομικότος τῶν παρ’ ἐμοῦ σοι λεγομένων. Τὸ δὲ, ἐν ὀλισθήματι ποδός σου, τουτέστι, Παρατρέψαν‐ τές σου τὴν ἐπὶ τοῖς ἀληθῶς λεγομένοις πίστιν. Τὸ δὲ, Καὶ ἀποστρέψουσιν ἀπὸ σοῦ, τουτέστιν, Αἰχμάλωτοι ληφθεῖσαι, ἀπαχθήσονται, καὶ οὐδενὸς | |
| 25 | ἀπολαύσεις, ὧν νῦν ἀπολαύεις. Καὶ εἶπεν αὐτῷ. Καὶ μὴν χωρὶς προσδιορισμοῦ ὤμοσας. ΚΕΦΑΛ. ΛΘʹ. *Καὶ κατέλαβον τὸν Σεδεκίαν ἐν Ῥαβὼθ Ἱε‐ | |
| 30 | ριχώ. Τουτέστιν, ἐν τῇ πεδιάδι τῆς Ἱερουχοῦντος. *Καὶ ἔδωκαν αὐτὸν πρὸς Γοδολίαν υἱὸν Ἀχικὰμ υἱοῦ Σαφὰμ, καὶ ἐξήγαγον αὐτὸν εἰς Σαφὶς, καὶ ἐκάθισεν ἐν μέσῳ τοῦ λαοῦ. | |
| 35 | Σαφὶς ὄνομα τόπου. Καὶ ἀπέστειλαν. Καὶ οἱ μὲν πολέμιοι δεθέντα τὸν προφήτην ὑπὸ τῶν οἰκείων λύουσι, καὶ κύριον ἀφιᾶσιν ὅποι βού‐ λοιτο πορευθῆναι. Οἱ δὲ τεσσαράκοντα ἔτη ἀπολε‐ | |
| 40 | λαυκότες φωνῆς, οὐ συγγένειαν, οὐ πατρίδα, οὐκ ἄλλο αἰδεσθέντες οὐδὲν, θηρίων ἀγριώτεροι γεγόνα‐ σιν. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Ἵνα ὅταν ἴδῃς καὶ ἐπὶ Χριστοῦ τοῦτο γενόμενον, σταυρούμενον ὑπὸ Ἰουδαίων, προσκυνούμενον δὲ ὑπὸ ἐθνῶν, μηδὲν ξένον εἶναι | |
| 45 | νομίσῃς, μηδὲ θορυβηθῇς, μηδὲ λέγῃς· Καὶ πῶς ἂν ἔχοι λόγον, τὸν ἐπὶ σωτηρίᾳ καὶ προστασίᾳ πα‐ ραγενόμενον, τοσούτοις διαθεῖναι κακοῖς. Καὶ οὐ μὴ δώσω σε. Οὐ γὰρ συναπόλλυται δίκαιος μετὰ ἀσεβείας. | |
64.1005(50) | ΚΕΦΑΛ. Μʹ. Καὶ ἔλαβεν αὐτόν. Μανθάνει λοιπὸν πᾶσα ἡ στρατιὰ τὴν ἰσχὺν τῆς προφητείας. Ὁ δὲ Σεδεκίας ἔφυγε· προσεδόκησε γὰρ παραγράψειν τὴν προφητείαν. Ἀλλ’ ἑάλω, καὶ δεινὸν | |
| 55 | ὁρᾷ πάθος· μάρτυς ἐγένετο τῆς σφαγῆς τῶν παίδων. Τοσοῦτον εἴασεν ἀνοιγῆναι τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὅσον μαθεῖν τὰς οἰκείας συμφοράς. Καὶ μετ’ ὀλίγα· | |
| —Καὶ ἔδωκε τῷ Γοδολίᾳ τὸν Ἱερεμίαν. Καὶ ὅρα | ||
64.1008 | τοῦ Θεοῦ τὴν οἰκονομίαν· πάντων ὁρώντων, καὶ δεδεμένων ἁπάντων, οὗτος λύεται· λαμπρὸν αὐτῷ τὸ θέατρον γίνεται· μαρτυρεῖ τῶν πραγμάτων ἡ πεῖρα· μαρτυρεῖ καὶ αὐτὸς ὁ χαρισάμενος. Οὐκ | |
| 5 | ἤκουσας Ἱερεμίου, Ἰουδαῖε· ἄκουσον τοῦ Βαρβάρου λέγοντος· Κύριος ὁ Θεός σου ἐχρημάτισεν ἐπὶ τὸν τόπον τοῦτον πάντα τὰ κακὰ ταῦτα, καὶ ἐποίησε Κύριος, ὅτι ἡμάρτετε αὐτῷ, καὶ οὐκ ἠκούσατε αὐ‐ τοῦ τῆς φωνῆς. Ἠπίστησας τοῖς τοῦ Θεοῦ λόγοις, | |
| 10 | ὄψει τούτους [ἄλλ. τοὺς] πιστεύοντας· ἐκείνους ἔχε διδασκάλους λοιπόν. Ἰδοὺ ἔλυσά σε. Ὅρα, τίνας ἀνέμεινε λῦσαι τὸν προφήτην. Εἰ καλὸν ἐναντίον σου ἐλθεῖν μετ’ ἐμοῦ. | |
| 15 | Μεῖζον αὐτῷ δίδωσιν, ἢ εἰ τὴν πατρίδα δέδωκεν αὐτῷ. Πᾶσαν αὐτῷ τὴν οἰκουμένην ἀνοίγνυσιν, ὅπερ οὐκ εἶχεν ὅτε ἐπὶ τῆς πατρίδος ἦν. Ἀλλὰ βουλόμενον δι’ ἄρτους ἐξελθεῖν, ἔδησαν. Ὅρα, πόση τιμὴ παρὰ τῷ Βαρβάρῳ Πόθεν τοῦτο γεγένηται; εὔδηλον ἀπὸ | |
| 20 | τῆς τοῦ Χριστοῦ χάριτος. *Καὶ πρὶν ἀπαλλαγῶ ἐγὼ, ἀπότρεχε σὺ, καὶ ἀνάστρεψον πρὸ τὸν Γοδολίαν υἱὸν Ἀχικὰμ, καὶ τὰ ἑξῆς. Ἔτι τοῦ στρατοῦ συνηγμένου, ὅτι παρὰ τοῦ βα‐ | |
| 25 | σιλέως ἀποσταλεὶς ἀπέπεμψε τὸν προφήτην, ὡς ἂν μὴ μόνον αὐτὸν εὑρηκότες ἀλλότριον ἀνέλωσι. Τοῦτο τίνος ἕνεκεν; ἵνα μηδὲν ἕξῃ κακουργῆσαι τὴν ἐμὴν χάριν μετὰ τὴν ἀναχώρησιν. Ἢ ὥστε πάντων ὁρώντων, τοῦτο γένηται. | |
| 30 | Καὶ ἦλθε πρὸς Γοδολίαν. Θέα μοι οἰκονομίαν Θεοῦ, καὶ μετὰ τὴν τιμωρίαν πολλὴν ἔχοντα αὐτῶν τὴν πρόνοιαν· οὐ συνεχώρησε τὴν Βαβυλῶνα καταλαβεῖν τὸν Ἱερεμίαν. Ἐπειδὴ γὰρ εἰς δύο διῄρητο μέρη τὰ τοῦ λαοῦ πράγματα, καὶ | |
| 35 | οἱ μὲν εἰς Βαβυλῶνα ἀπήχθησαν, οὗτοι δὲ εἰς Αἴ‐ γυπτον ἔμελλον αἰχμαλωτίζεσθαι, τούτοις ἐτήρησε τοῦτον. Εἶχον ἐκεῖνοι τὸν Δανιὴλ καὶ τὸν Ἰεζεκιήλ. Οὐ βούλεται τοίνυν παντὸς τοῦ σώματος τοῦ κά‐ μνοντος, εἰς ἓν συναγαγεῖν τοὺς ἰατροὺς, ἵνα μὴ τὸ | |
| 40 | μὲν πλέον τοῦ δέοντος ἀπολάβῃ, τὸ δὲ μηδὲ ὅλως, ἀλλ’ ἕκαστον κατὰ τὴν συμμετρίαν. Ἀλλ’ ὅπερ ἐπὶ τῶν ἀποστόλων ἐγένετο, πανταχοῦ διασπειρομένων αὐτῶν, ὥστε μὴ εἰς ἓν συνελθεῖν τοὺς ἀστέρας, τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν προφητῶν τότε μάλιστα γί‐ | |
| 45 | νεται. ΚΕΦΑΛ. ΜΑʹ. Καὶ ἀνέστη Ἰσμαήλ. Τίνος ἕνεκεν συνεχώρησεν ὁ Θεὸς ἀναιρεθῆναι τὸν ἄνθρωπον, χρηστὸν ὄντα καὶ ἐπιεικῆ, καὶ τοσαύτης | |
64.1008(50) | Ἰουδαίοις προστασίας μεταδιδόντα, καὶ τὰ ἑξῆς ὅσα γράφουσιν ἄνωθεν; *Τὸ δὲ φρέαρ, εἰς ὃ ἔῤῥιψεν Ἰσμαὴλ πάντα τὰ σώματα τῶν ἀνδρῶν ὧν ἀπέκτεινε μετὰ Γοδο‐ λίου, φρέαρ μέγα ἐστὶν, ὃ ἐποίησε βασιλεὺς | |
| 55 | Ἀσὰν ἀπὸ προσώπου βασιλέως Ἰσμαὴλ, ἡνίκα τὴν Ῥαμὰ κτίσαι ἠβουλήθη ὁ Βαασά. Ἐπὶ δὲ συμμαχίαν τοῦ Σύρου ἀπέστησεν αὐτὸν | |
| τοῦ ἔργου· Ἀσὰν αὐτόθι πόλιν κτίσας, ἐπειδὴ ἔνδεια | ||
64.1009 | ὕδατος ἦν, ὤρυξε μέγιστον φρέαρ, ὥστε τοῖς οἰκοῦσιν εἶναι παραμυθίαν τῶν ὑδάτων τὴν συναγωγήν. Περὶ ἐκείνου τοίνυν λέγει νῦν. Πάντα τὰ κακὰ ἃ ἐποίησεν Ἰσμαὴλ, καὶ ᾤχοντο | |
| 5 | πολεμεῖν μετὰ Ἰσμαὴλ υἱὸν Ἀθαναίου, καὶ εὗ‐ ρον αὐτὸν ἐφ’ ὕδατος πολεμίου ἐν Γαβαών. Τουτέστι, τῶν ὑδάτων τὴν πλημμύραν παρεληλυ‐ θότα, ὥστε μηδὲ ἁλῶναι δύνασθαι· τριβόμενοι γὰρ περὶ τὴν τῶν ὑδάτων δίοδον, χώραν ἐκείνῳ ἐδίδο‐ | |
| 10 | σαν εἰς παντελῆ φυγήν· περιττὸν τοίνυν ἡγησάμε‐ νος ἔτι διώκειν τὸν οὐ συλληφθησόμενον, ὑπέστρεψεν εἰς τὴν Ἰουδαίαν. ΚΕΦΑΛ. ΜΒʹ. Καὶ προσῆλθον πάντες. | |
| 15 | Ἴσασιν ἀναξίους ἑαυτοὺς ὄντας τοῦ τυχεῖν ἀπο‐ κρίσεως, ἐπειδὴ πολλάκις ἠπίστησαν τοῖς εἰρημέ‐ νοις. Διὰ τοῦτό φησιν, Ἐλέησον ἡμᾶς, εἰ καὶ ἀνά‐ ξιοί ἐσμεν. Καθὼς οἱ ὀφθαλμοί σου βλέπουσι. | |
| 20 | Μάρτυρα ὧν συμφορῶν σε, φησὶν, ἔχομεν. Εἰ‐ πάτω, φησὶν, ἡμῖν ὁ Θεὸς, τί δεῖ πρᾶξαι. Οἱ περι‐ σπούδαστον οὕτω πρᾶγμα νομίσαντες, μετὰ τὸ τυ‐ χεῖν πῶς ὕπτιοι γίνονται! Καὶ αὐτοὶ εἶπον τῷ Ἱερεμίᾳ. | |
| 25 | Ἡμεῖς σε ἀπεστείλαμεν, καὶ παρεκαλέσαμεν, καὶ ἀνάγκην ἔχομεν, ὅπερ ἂν ἐπιτάξῃ, πάντας ἀκούσειν εἴτε ἀγαθὸν, εἴτε κακόν· πρόχειροι περὶ τὰς ἐπαγ‐ γελίας, περὶ δὲ τὰς πράξεις οὐδαμοῦ. Ἐὰν καθίσαντες καθίσητε. | |
| 30 | Καὶ τί τὸ ὄφελος, ἐὰν τὸ αὐτὸ πάθωμεν; Καὶ φυτεύσω ὑμᾶς. Ἐδώκατε τιμωρίαν οὐ τὴν τυχοῦσαν. Μὴ φοβήθητε. Τί τούτου ἀξιοπιστότερον τοῦ ῥητοῦ; | |
| 35 | Καὶ εἰ ἐλέγετε ὑμεῖς; Ὁρᾷς, πῶς αὐτοῖς ἀποκαλύπτει τὰς οἰκείας δια‐ νοίας; ὅπερ μέγιστον τεκμήριον ἦν τοῦ προφητείαν εἶναι τὸ πρᾶγμα, οὐχ ὅτι μόνον ἐβούλοντο εἰσελθεῖν, ἀλλὰ καὶ τί προσδοκῶντες ἔλεγον. | |
| 40 | ΚΕΦΑΛ. ΜΓʹ. *Καὶ εἶπεν Ἀζαρίας υἱὸς Ἰωσίου, καὶ Ἰωαννὰν υἱὸς Καρίε, καὶ πάντες οἱ ἄνδρες οἱ ὑπερήφανοι, οἱ εἰπόντες Ἱερεμίᾳ, Δεήθητι ὑπὲρ ἡμῶν πρὸς Κύριον. Εἶπον λέγοντες τῷ Ἱερεμίᾳ· Ψευδῆ σὺ | |
| 45 | λαλεῖς. Οὐκ ἀπέστειλέ σε Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν πρὸς ἡμᾶς λέγων· Μὴ εἰσέλθητε εἰς Αἴγυπτον οἰκεῖν ἐκεῖ. Ἀλλὰ Βαροὺχ υἱὸς Νηρίου συμβάλλει σε πρὸς ἡμᾶς, ἵνα δώσει ἡμᾶς εἰς χεῖρας Χαλ‐ δαίων, τοῦ θανατῶσαι ἡμᾶς, καὶ ἀποικίσαι ἡμᾶς | |
64.1009(50) | εἰς Βαβυλῶνα. Τουτέστιν, Οὐ κατὰ γνώμην Θεοῦ ταῦτα πρὸς ἡμᾶς ἐφθέγξω, ἀλλὰ ταῦτά σοι συνεβούλευσε Βαροὺχ εἰπεῖν πρὸς ἡμᾶς, τοῖς Χαλδαίοις χαριζόμενος, ἐπει‐ δήπερ ἐκεῖνοι νῦν ἐν τῷ κρατεῖν τυγχάνουσι. | |
| 55 | Τίνος ἕνεκεν, εἰπέ; διὰ παντὸς τοῦ χρόνου οὐκ | |
| ἐλάβετε πεῖραν αὐτοῦ τῆς γνώμης; Εἰ καὶ μηδὲν | ||
64.1012 | ἕτερον, οὐχὶ κύριος ὢν ἀπελθεῖν ὄποι βούλεται, μεθ’ ὑμῶν εἵλετο μένειν; Καὶ Ἱερεμίαν τὸν προφήτην. Τίνος ἕνεκεν ἠκολούθησαν οὖτοι; ἵνα μὴ χεῖρόν τι | |
| 5 | γένηται κακόν. Ὅρα τὴν πρώτην νόσον. Πάλιν εἰς Αἴγυπτον. Πῶς ἑαυτοῖς ἀεὶ τὰ κακὰ ἐπισπῶνται. Ἀλλ’ ὅμως οὐδὲ ἐκεῖ παραγενομένους εἴασεν ὁ Θεὸς, οὐδὲ εἶπε· Τί τὸ κέρδος; λοιπὸν κατῆλθον εἰς Αἴγυ‐ πτον. Ἀλλ’ ὅρα αὐτοῖς οἷα προφητεύει ὁ Ἱερεμίας, | |
| 10 | στόμα Θεοῦ ὤν. Καὶ οὐδαμοῦ σκοπῶν εἴ τι ἐλύπησαν, ἀλλὰ καθάπερ πατὴρ φιλόστοργος πανταχοῦ παρ‐ ακολουθεῖ τῷ παιδὶ μαινομένῳ· οὐχ ἁπλῶς δὲ μετὰ ταῦτα τὰ τοῦ Βαροὺχ ἔθηκεν. Λάβε σεαυτῷ λίθους μεγάλους. | |
| 15 | Τίθησι λίθους ἐν τῷ πλινθίῳ. Ποιεῖ τι ἀεὶ σωμα‐ τικὸν, ἵνα πείσῃ, ὥστε αὐτοὺς καταπλῆξαι πλέον. Ἀλλ’ οὐκ ἴσχυσεν αὐτοὺς ἑλεῖν οὐδὲ πεῖσαι. Οὕτως εἶπε Κύριος τῶν δυνάμεων, καὶ τὰ ἑξῆς. Προσέταξεν αὐτῷ Θεὸς ἐπὶ τοῦ τόπου τῶν πλίν‐ | |
| 20 | θων· τοῦτο γάρ ἐστιν ἐν τῷ πλινθείῳ λίθους κατα‐ θέσθαι, ὥστε εἶναι σχῆμα θρόνου, καὶ πηλῷ καταχρίσαι. Καὶ οὕτω προεῖπε τοῦ Ναβουχοδονόσορ τὴν ἄνοδον, καὶ ὡς ἑλὼν τὴν πόλιν ὑπ’ ἐκείνου τοῦ τόπου τὸν ἑαυτοῦ θρόνον θήσει. Τοῦτο δὲ προσέταξεν | |
| 25 | αὐτῷ ποιῆσαι, ὅπως ἂν μὴ μάτην φθέγγησθε. Ὁρῶν‐ τες γὰρ, ὅτι ἐν Αἰγύπτῳ ἔνθα ὁ βασιλεὺς ἐκαθέζετο τῆς Αἰγύπτου ὑπ’ αὐτῶν τῶν βασιλειῶν τοῦτο ἐποίει, οὐκ ἔτι λέγειν ἐδύναντο κατὰ χάριν τοῦ Βαβυλωνίου μηνύειν ἐκείνου τὴν ἄνοδον. Μᾶλλον γὰρ ἂν τῷ παρ‐ | |
| 30 | όντι πρὸς χάριν ἐφθέγξατο, ἢ τὸν ἀπόντα καὶ μηδὲν ἀκούοντα ἐκολάκευσεν. Καὶ θήσει τὰ ὅπλα αὐτοῦ ἐπάνω αὐτοῦ, καὶ ἀρεῖ τὰ ὅπλα αὐτοῦ ἐπ’ αὐτοὺς, καὶ εἰσελεύσεται, καὶ πατάξει τὴν γῆν Αἰγύπτου. | |
| 35 | Ἀσαφῶς κεῖται ἐν τῷ Ἑλληνικῷ· ὃ γὰρ βούλεται εἰπεῖν, τοῦτό ἐστιν, ὅτι τὴν σκηνὴν αὐτοῦ ἣν ἔθος τοῖς βασιλεῦσιν ἐν ταῖς στρατοπεδείαις ποιεῖσθαι, ἐνταῦθα πήξει· τὸ οὖν, θήσει τὰ ὅπλα αὐτοῦ, ὁ Ἑβραῖος, καὶ τανύσει τὴν σκηνὴν αὐτοῦ, ἔφη· | |
| 40 | σώζεται δὲ ἡ αὐτὴ ἔννοια ἐν ἑκατέρῳ. Δῆλον γὰρ, ὡς τὰ βασιλικὰ ὅπλα ἐπὶ τῆς σκηνῆς τοῦ βασιλέως ἔκειτο. Καὶ θήσω αὐτοῦ τὸν θρόνον. Εἶτα ἵνα μὴ στοχασμὸν νομίσῃς, καὶ τὸν τόπον | |
| 45 | λέγει, ἔνθα θήσει τοὺς λίθους. Καὶ καύσει πῦρ. Καὶ περὶ τῶν θεῶν αὐτῶν λέγει, ἵνα μὴ εἰς ἀσέ‐ βειαν ἐκκλίνωσιν, ἀλλ’ οὐδὲν πλέον ἐγένετο. Καὶ ἀποικιεῖ αὐτοὺς, καὶ φθερεῖ γῆν Αἰγύπτου, | |
64.1012(50) | ὡς φθερίζει ποιμὴν τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ. Τουτέστι, τὸ παλαιόν· οὕτως εὐκόλως καθέξει τῆς Αἰγύπτου ὁ Ναβουχοδονόσορ. Καὶ συντρίψει τοὺς στύλους Ἡλιουπόλεως τοὺς Ἐνὼν, καὶ τοὺς οἴκους τῶν θεῶν αὐτῶν κατα‐ | |
| 55 | καύσει πυρί. | |
| Ἐνὼν ὄνομα πόλεώς ἐστι πλησίον Τάφνας Ἴσως | ||
64.1013 | δὲ κατὰ μὲν Ἕλληνας Ἡλιούπολις ἐκαλεῖτο, κατὰ δὲ τὴν Αἰγυπτίων φωνὴν Ἐνών. ΚΕΦΑΛ. ΜΔʹ. Οὕτως εἶπε Κύριος. | |
| 5 | Ὅρα, τί τούτου ἂν γένοιτο σαφέστερον; ἐν ὄψεσιν εἶχον τὰ παραδείγματα. Οὐκ ἦν ταῦτα ῥήματα, ἀλλὰ πράγματα ἃ ἐβόα. Τὴν αἰτίαν ᾔδεσαν τῶν συμ‐ βεβηκότων. *Καὶ οὐκ ἔσονται αὐτοῖς σεσωσμένος, οὐδὲ | |
| 10 | περιλειπόμενος οὐδεὶς τῶν ἐπιλοίπων Ἰούδα τῶν ἐλθόντων παροικεῖν ἐν τῇ Αἰγύπτῳ, τοῦ ἀποστρέψαι εἰς γῆν Ἰούδα ἐφ’ ἣν αὐτοὶ ἐλπί‐ ζουσι ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν, τοῦ ἐπιστρέψαι ἐκεῖ οὗ μὴ ἀποστρέψουσιν οἱ διαπεφευγότες. | |
| 15 | Πᾶσιν ἀπειλεῖ θάνατον τοῖς εἰς τὴν Αἴγυπτον εἰσεληλυθόσιν, ὡς μαχομένοις τῇ τοῦ Θεοῦ γνώμῃ καὶ χείρονα πείσεσθαι, ἢ τοὺς ἐν Ἱεροσολύμοις· σώζεσθαι μόνους ἔφη ἐκείνους, οἳ τῶν κακῶν κατα‐ λαβόντων τὴν Ἰουδαίαν μεταδιώξουσι, ὡς ἂν γνοῖεν | |
| 20 | ἄμαχον οὖσαν τοῦ Θεοῦ τὴν ἰσχὺν, ἀφ’ ὧν καὶ τοὺς δοκοῦντας εἶναι ἐν ἀσφαλεῖ, ὑποχειρίους δίδωσι τοῖς ἐχθροῖς, καὶ ἔρημον οὖσαν τὴν γῆν οἰκίζει, σώζων ἅπαντας τοὺς ἐπ’ αὐτὴν καταφεύγοντας· καὶ ὅτι τοῦτο οὕτως ἔχει, δηλοῖ προϊὼν σαφέστερον οὕτω | |
| 25 | λέγων· Ὁ λόγος ὃν ἐλάλησε. Αὕτη βασίλισσα οὐρανοῦ, εἰπέ μοι; Θεὸς ποιήσας τὸν οὐρανὸν, καὶ τὴν γῆν, ἀεὶ ἀκούεις, συνεχῶς· καὶ ταύτην βασίλισσαν καλεῖς, τὴν σελήνην; Καὶ | |
| 30 | καλῶς ἦν ὑμῖν. Πόθεν οὖν ὁ λιμὸς, εἰπέ μοι; πόθεν ὁ θάνατος; Ὢ τῆς ἀναισχυντίας! Διὰ τοῦτο αὐτοὺς ἀναμιμνήσκει. Οὐχὶ τοῦ θυμιάματος οὗ ἐθυμιάσατε. Οὐχὶ διὰ τοῦτο ἡ αἰχμαλωσία, φησίν; οὐχὶ διὰ | |
| 35 | τοῦτο πάντα τὰ κακά; Πῶς καλῶς ἦν ὑμῖν; οὐχὶ διὰ τοῦτο οὐκ ἠδυνήθη ὑμᾶς ἐνεγκεῖν ὁ Θεός; Τί κακίας χεῖρον γένοιτο ἄν; ποῖοι μαινόμενοι ἐφθέγ‐ ξαντο ἂν ταῦτα τὰ ῥήματα; Ἐὰν γένηται ἔτι ὄνομά μου ἐν τῷ στόματι. | |
| 40 | Ἀπειλεῖ πάλιν λιμὸν καὶ δεσμοὺς ἀνασωζομένους, ἵνα μάθωσιν, ὅτι ἀληθῆ ταῦτά ἐστιν. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Διὰ τοῦτο οὕτως αὐτοὺς ἀφῆκεν, ἵνα ἀπολογῆται πρὸς σὲ, ὅτι δικαίως αὐτῶν τὴν πόλιν ἐνέπρησεν. Ὅταν γὰρ οἱ διαφυγόντες τοιοῦτοί εἰσι, τί χρὴ περὶ | |
| 45 | τῶν ἄλλων εἰπεῖν; Καὶ ἐκλείψουσι πᾶς ἀνὴρ Ἰούδα, οἱ κατοικοῦν‐ τες ἐν τῇ Αἰγύπτῳ ἐν ῥομφαίᾳ, καὶ ἐν λιμῷ, ἕως ἂν ἐκλίπωσι, καὶ οἱ σεσωσμένοι ἀπὸ ῥομφαίας ἀποστρέψουσιν ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐν γῇ Ἰούδα· | |
64.1013(50) | ὀλίγοι ἀριθμῷ ἄνδρες. Ὅτι ποιοῦντες ποιήσο‐ μεν πάντα τὸν λόγον, ὃς ἐξελεύσεται ἐκ τοῦ στόματος ἡμῶν θυμιᾷν τῇ βασιλίσσῃ. Τουτέστι, τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ. Κἀνταῦθα δὲ ἡ ὁμωνυμία τὴν ἐναλλαγὴν τῆς ἑρμηνείας ἐποιήσατο | |
| 55 | Μελχὲδ γὰρ στρατιά ἐστι, Μελχὲθ δὲ βασίλισσα. Οὕτως δὲ ἀναισχύντως τὴν ἀσέβειαν μετιοῦσιν αὖθις ἀπειλήσας παντελῆς αἰχμαλωσίαν, ἀπόδειξιν τῶν | |
| λόγων ποιεῖται τὰ παρόντα· φησὶ γάρ· | ||
64.1016 | Λόγος τίνος ἐμμενεῖ. Τί δὲ, τίνος ὁ λόγος μενεῖ, δείκνυσιν ὡς ἐν τοῖς κακοῖς με ζητοῦντες οὐχ εὑρήσετε· οἱ δὲ κατάλοι‐ ποι διὰ τῶν ὑμετέρων παθημάτων ὠφεληθήσονται. | |
| 5 | Καὶ τοῦτο τὸ σημεῖον. Σημεῖον τῶν ὑμετέρων κακῶν ὁ Φαραὼ ἁλωσόμε‐ νος. Ἐμῇ γὰρ βουλῇ καὶ ὁ Βαβυλώνιος Σεδεκίαν εἴληφεν, οὐκ ἰδίᾳ δυνάμει· πείσεται δὲ καὶ οὗτος, ἅμα μένων ἀσεβὴς, ἅμα δὲ καὶ πρὸς αἴσθησιν ἄγων | |
| 10 | ἡμᾶς, ὡς Ἀγαθὸν ἐλπίζειν ἐπὶ Κύριον ἢ ἐλπί‐ ζειν ἐπ’ ἄρχουσι. Συμπεράνας δὲ ταύτην τὴν προ‐ φητείαν ἱστορίᾳ συμπεπλεγμένην, πρεσβυτέρας ἀναμιμνήσκει προφητείας, ἣν ἐν ταῖς ἡμέραις Ἰωα‐ κεὶμ τῷ Βαροὺχ εἰπεῖν προσετάχθη. | |
| 15 | Οὕτως εἶπε Κύριος· Ἰδοὺ γὰρ ἐγὼ δίδωμι τὸν Φαραὼ Οὔαφρι βασιλέα Αἰγύπτου ἔκδοτον εἰς χεῖρας ἐχθρῶν αὐτοῦ, καὶ εἰς χεῖρας ζητούντων τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, καθὰ δέδωκα τὸν Σεδεκίαν βασιλέα Ἰούδα εἰς χεῖρας Ναβουχοδονόσορ βα‐ | |
| 20 | σιλέως Βαβυλῶνος. Τῆς γὰρ Ἱερουσαλὴμ ἁλούσης, δείσας περὶ τῶν ὅλων ὁ Αἰγύπτιος, περὶ τὸν Εὐφράτην συμβάλλει τῷ Βαβυλωνίων βασιλεῖ, ἡνίκα καὶ ἑάλω. Οὔπω τοίνυν τούτου δήλου τυγχάνοντος, ἀλλ’ ἔτι μετεώ‐ | |
| 25 | ρου τοῦ πολέμου καθεστῶτος, ἀπειλήσας τῆς Αἰγύ‐ πτου ἅλωσιν, καὶ Ἰουδαίοις ἀπώλειαν, ἀπόδειξιν τῶν λόγων τὴν ἧτταν τοῦ Φαραὼ ἔφη. ΚΕΦΑΛ. ΜΕʹ. *Ὁ λόγος, ὃν ἐλάλησεν Ἱερεμίας ὁ προφήτης | |
| 30 | πρὸς Βαροὺχ υἱὸν Νηρίου, ὅτι ἔγραψε τοὺς λό‐ γους τούτους ἀπὸ στόματος Ἱερεμίου ἐν τῷ ἔτει τῷ τετάρτῳ Ἰωακεὶμ υἱοῦ Ἰωσίου βασι‐ λέως Ἰούδα. Οἰηθείη μὲν ἄν τις οὐ κατὰ τάξιν ταῦτα κεῖσθαι | |
| 35 | παρὰ τῷ προφήτῃ, ὅθεν φησὶ, δεῖν ἐπισημαίνεσθαι, ὡς πολλαχοῦ ἐστι τοῦτο τῆς Γραφῆς τὸ ἰδίωμα, τῶν συνθέντων τὰς ἱστορίας, οὐ τῆς ἀκολουθίας φροντισάντων, ἀλλὰ τοῦ ὅπως δήποτε συνθεῖναι πρὸς ὠφέλειαν τῶν ἀναγινωσκόντων. Μᾶλλον δ’ ἄν | |
| 40 | τις ἡρμόσθαι αὐτό φησι πρὸς τὰ ἡγούμενα. Ἐπειδὴ γὰρ ἔφη τῶν ἐν Αἰγύπτῳ μόνους σώζεσθαι τοὺς εἰς τὴν Ἰουδαίαν φεύγοντας, ἀπόλλυσθαι δὲ πάντας τοὺς λοιποὺς, οὐκ ἐπείσθησαν δὲ, ἀπὸ τῶν παλαιῶν ἐπιστώσατο τὸ λεγόμενον. Ὡς γὰρ πάλαι, φησὶν, ὁ | |
| 45 | Βαροὺχ ἐπὶ τοῦ Ἰωακεὶμ προλέγων τὰ δεινὰ μὴ ἀπολεῖται, ἐπαγγειλάμενος δὲ αὐτῷ Θεὸς ἀβλαβῆ ἐφύλαξε μόνον ἐξ ἁπάντων, οὕτω καὶ νῦν τοὺς πει‐ θομένους σώζει. Οὕτως εἶπε Κύριος. | |
64.1016(50) | Οὐχ ἁπλῶς μέμνηται τούτου τοῦ λόγου νῦν, οὐδὲ ἀκαίρως, ἀλλ’ ἵνα μάθῃς, καὶ οἷος ὁ Βαροὺχ περὶ αὐτοὺς ἦν, πῶς θρηνεῖ καὶ ἀποδύρεται, ἀξιῶν περὶ αὐτῶν τὸν Θεόν. Αὐτὸς δέ φησι· Μὴ ζήτει μεγάλα. Ἐπεὶ σὺ Βαροὺχ εἶπας· Οἴμοι ὅτι προσέθηκε | |
| 55 | Κύριος κόπον ἐπὶ πόνον μου. Ἐκοιμήθην ἐν | |
| στεναγμοῖς, καὶ ἀνάπαυσιν οὐχ εὗρον. | ||
64.1017 | Ὁ Βαροὺχ ἀποστελλόμενος παρὰ τοῦ Ἱερεμίου τὰ κατὰ τῆς πόλεως ἐξειπεῖν, δεδοικὼς τὴν τοῦ βα‐ σιλέως ὀργήν, καὶ τῶν λοιπῶν τὴν ὠμότητα, ἀπιέ‐ ναι οὐκ ἐβούλετο, ἐννοῶν δὲ πάλιν, ὅτι οὐχ ὁ τυ‐ | |
| 5 | χὼν κίνδυνός ἐστι παραβῆναι τοῦ προφήτου τοὺς λόγους (τοῦτο γάρ ἐστι τῷ Θεῷ πέμποντι ἀντειπεῖν), ἐν στενοχωρίᾳ κατείχετο· ἀπιών τε γὰρ θάνατον προσεδόκα, καὶ μὴ πειθόμενος οὐ διαφεύξεσθαι τὴν τιμωρίαν, οὔτε τῷ Θεῷ προσκρούων. Τὸ οὖν· Προσ‐ | |
| 10 | έθηκε Κύριος κόπον ἐπὶ πόνον μου· πόνον μὲν καλεῖ τὴν λύπην ἦν εἶχον περὶ τοῦ λαοῦ· κόπον δὲ τῆς ψυχῆς τὴν ἀνίαν, καὶ τὴν περὶ τοῦ μέλλοντος φροντίδα. Τὸ δὲ, Ἐκοιμήθην ἐν στεναγμοῖς, καὶ ἀνάπαυσιν οὐχ εὗρον· ὡς ἐν φροντίδι ἐσχηκὼς τὸ | |
| 15 | πρᾶγμα, ὥστε μήτε ὕπνου μετὰ ἀνέσεως τυχεῖν. Οὕτως εἶπε Κύριος· Ἰδοὺ ἃ ᾠκοδόμησα ἐγὼ καθ‐ ελῶ, ἃ ἐφύτευσα ἐγὼ ἐκτίλλω, καὶ σύμπασαν τὴν γῆν ἐκείνην, καὶ σὺ ζητεῖς σεαυτῷ μεγάλα; μὴ ζήτει. | |
| 20 | Τουτέστιν, Οὐ προσήκοντα λογισμῷ δικαίῳ εἴλη‐ φας. Διὰ γὰρ τὴν ἀσέβειαν τοῦ πλήθους κατὰ πάν‐ των ἀποφηναμένου, καὶ βουλομένου μου διὰ τῆς ἀπειλῆς ἀπαλλάξαι τῶν κινδύνων, σὺ οὐδὲ ἀθυμεῖν [ἴς. εὐθυμεῖν] ἐθέλεις, ἢ φροντίδα τινὰ τοῦ πράγ‐ | |
| 25 | ματος ποιεῖσθαι. Τὸ γὰρ, Σὺ ζητεῖς σεαυτῷ με‐ γάλα, τοῦτο σημαίνει· τουτέστι, τὸ μηδὲ λυπεῖσθαι· ὅτι γὰρ οὐ περὶ συμφορᾶς αὐτό φησι, μηνύει τὸ ἐπ‐ αγόμενον· φησὶ γάρ· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω κακὰ ἐπὶ πᾶσαν σάρκα, λέγει | |
| 30 | Κύριος, καὶ δώσω τὴν ψυχήν σου εἰς εὕρεμα ἐν παντὶ τόπῳ, οὗ ἐὰν βαδίσῃ ἐκεῖ. Τουτέστι· Μὴ φοβοῦ· ἀπελθὼν εἰπὲ τῷ λαῷ τὰ παρὰ τοῦ προφήτου λεγόμενα, εὖ εἰδὼς, ὡς οὐ κοι‐ νωνήσεις αὐτοῖς τῆς συμφορᾶς, οὐδέ τι διαθήσουσί | |
| 35 | σε κακόν· τὸν δὲ τρόπον τῆς σωτηρίας ἀνωτέρω τέ‐ θεικεν ὁ Προφήτης, φήσας· Καὶ κατέκρυψεν αὐτοὺς Κύριος καὶ οὐχ εὑρίσκοντο. Καὶ σὺ ζητήσεις. Μίαν πόλιν ὅλην ἐξαρπάσαι κινδύνων προσκρου‐ | |
| 40 | σασάν μοι ζητεῖς. Καὶ δώσω τὴν ψυχήν. Ὅπου δ’ ἂν ᾖς, οὐ μὴ πείσῃ δεινόν. Ἀλλ’ ὅμως καὶ οὕτως ἐπέκειτο. Ἵνα μάθῃς, ὅτι οὐχὶ τὸ ἑαυτοῦ ἐσκόπει, ἀλλὰ τὸ τῶν πολλῶν. Ἡμεῖς δὲ, ὅτε τὰ | |
| 45 | ἡμέτερα ἐν ἀσφαλείᾳ ἦν, τότε τῶν λοιπῶν ἐποιούμεθα λόγον. *Ἐπὶ δύναμιν Φαραὼ Νεχαὼ βασιλέως Αἰγύ‐ πτου, ὃς ἦν ποταμῷ Εὐφράτῃ ἐν Χάρμης, ὃν ἐπά‐ ταξε Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐν | |
64.1017(50) | τῷ ἔτει τῷ τετάρτῳ υἱοῦ Ἰωακεὶμ βασιλέως Ἰούδα. Ὅτι ταῦτα τότε εἴρηται· οὐ γάρ ἐστιν ἀρχὴ τῆς Αἰγύπτου ὁράσεως, ἀλλ’, ὡς προέφην, τὰ τότε ῥη‐ θέντα ὑπομιμνήσκει. Οὗτος γὰρ ὁ Νεχαὼ ἀνελὼν τὸν | |
| 55 | Ἰωσίαν κατέστησεν Ἰωάχαζ. Ἐπελθὼν δὲ ὁ Να‐ βουχοδονόσορ, ἀνεῖλε μὲν τὸν Ἰωάχαζ, κατέστησε | |
| δὲ τὸν Ἰωακείμ· ὡς οὖν τῆς αὐτοῦ βασιλείας παρα‐ | ||
64.1020 | σπωμένης ὁ Αἰγύπτιος εἰς τὸν Εὐφράτην γενόμενος συμβάλλει τῷ Ναβουχοδονόσορ. Ἰουδαίων τοίνυν μεγάλα περὶ τῆς δυνάμεως Αἰγυπτίων φρονούντων, καὶ πρὸς τὴν ἐκείνων συμμαχίαν κεχηνότων, ἀπειλεῖ | |
| 5 | καὶ τὴν ἧτταν, καὶ τὴν ἀπώλειαν τοῦ Νεχαὼ, καὶ κηρύξας πόλεμον, καὶ ματαίαν συμμαχίαν ἀποφη‐ νάμενος ὡς πρὸς Ἰουδαίους ἀποτεινομένους. Ἄλλος ἦν ὁ Φαραὼ ὁ Οὐαφρὴν οὗτος ὁ Νεχαώ [τοῦ Νεχαώ]. Ὅρα πῶς διὰ παραδειγμάτων καὶ | |
| 10 | ἔμπροσθεν αὐτοὺς ἐσωφρόνιζεν ὁ Θεός. Ἡττηθεὶς σφόδρα οὗτος, ὅτε καὶ Ἰωακεὶμ ἀνῃρέθη· καὶ οὐ‐ δὲν ἐπιεικέστεροι γεγόνασι. Καὶ ὅρα ποῦ ἀπήντη‐ σεν, ἐπὶ Εὐφράτῃ. Ἀναλάβετε. | |
| 15 | Τίνος οὖν ἕνεκεν ἄρχεται τῆς προφητείας, λέγων καθοπλίζεσθαι; καὶ μετὰ πολλῆς τῆς ἀκριβείας ἔπεισι τὴν ὅπλισιν αὐτῶν πᾶσαν, μονονουχὶ τοὺς στρατηγοὺς μιμούμενος τοὺς ἄγοντας εἰς πόλεμον, καὶ παρακελευομένους; ἤτοι εἰρωνευόμενος τοῦτό | |
| 20 | φησι. Διότι οἱ ἰσχυροί. Ὅρα, καὶ τὸν τρόπον λέγει τοῦ πολέμου, ὥσπερ παρὼν, τίνι τρόπῳ ἁλώσονται. Μὴ φευγέτω. | |
| 25 | Οὔτε ποδῶν ταχύτης, οὔτε σώματος ἰσχὺς, οὔτε ἄλλο οὐδὲν ὠφελεῖ, πάντων περιβεβλημένων [ἴς. ἀποβεβλημένων], εἰ μὴ πάρεστιν ἡ τοῦ Θεοῦ βοή‐ θεια. Τίς οὗτος ὡς ποταμός. | |
| 30 | Οὐ διὰ τὸ μέγεθος καὶ μόνον αὐτῶν τῷ Νείλῳ παραβάλλει, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ εἰδέναι αὐτοὺς τὸν πο‐ ταμὸν, καὶ τὴν ἀθρόαν ὁρμήν· καὶ δεικνὺς, ὅτι παρὰ τοῦ Θεοῦ ἡ στρατηγία· καὶ γὰρ ἐκεῖνος ὑπὸ Θεοῦ αὔξει. | |
| 35 | Ὅτι θυσία. Ἵνα δείξῃ, πῶς εὐφραίνει τὸν Θεὸν τὸ πρᾶγμα, οὐδὲν ἀνθρώπινον γίγνεται. Ἐπεὶ παρασκευάζεσθε ὑμεῖς, οὐδὲν κωλύω, ἵνα μάθητε, τὸ πρὸ τὸν Θεὸν πολεμεῖν περιττόν. | |
| 40 | Ἀνάβηθι Γαλαὰδ, καὶ λάβε ῥητίνην παρθένῳ θυγατρὶ Αἰγύπτου. Εἰς κενὸν ἐπλήθυνας ἰάματά σου. Ὠφέλεια οὐκ ἔστι σοι. Τουτέστι, Σύμπραξον αὐτῇ καὶ σὺ μετὰ τῶν λοι‐ πῶν. Γαλαὰδ γὰρ τοὺς Ἰσραηλίτας λέγει, ἀπὸ τοῦ | |
| 45 | τόπου ὀνομάσας τοὺς ἐνοικοῦντας. Ἦν δὲ καὶ ἱερέων πόλις, διό φησι· Λάβε ῥητίνην, τουτέστιν, ἔμπλα‐ στρον. Ἵνα εἴπῃ, Ὡς πάλαι εὐσεβοῦσα ἐβοήθεις τῷ λαῷ διὰ τῆς ἱερατείας, οὕτω νῦν παρανομοῦσα δυ‐ νήθητι ἰάσασθαι τοὺς τραυματισθέντας ἐν τῷ πολέμῳ· | |
64.1020(50) | ὠνείδιζον δὲ αὐτοῖς, ὡς πολλάκις διὰ προφητῶν τῶν αὐτόθι κατοικούντων τῆς σωτηρίας ἀξιωθέντων ἐν ταῖς πρὸς τοὺς ἐναντίους μάχαις. Ἵνα εἴπῃ, ὅτι Νῦν ἀσεβοῦσα, χρῆσαι ἐκ τῆς τῶν εἰδώλων συνεργίας τοῖς προκειμένοις, καὶ βοήθησον τῷ Αἰγυπτίῳ, ὃν | |
| 55 | προστάτην ἡγῇ. Καὶ τοῦτο εἰρωνευόμενος· ὅτι ὅσα ἂν ποιήσῃς, καὶ συμμάχους ὅσους ἂν καλέσῃς, ταῦτα περιττά. Ὅτι μαχητὴς πρὸς μαχητὴν ἠσθένησε. | |
| Τουτέστι, καὶ ὁ σύμμαχος, καὶ ὁ ἔξαρχος, ἐπὶ τὸ | ||
64.1021 | αὐτὸ ἔπεσον ἀμφότεροι· ἵνα εἴπῃ, Οὐδεὶς περι‐ ελείφθη τῶν μετὰ τοῦ Νεχαώ. Ἕως τούτου τὰ πάλαι διηγητὰ, καὶ λοιπὸν ἄρχεται τῆς κατ’ Αἰγυπτίων ὁράσεως. | |
| 5 | Τὸ διάδηλον τῆς συμφορᾶς, ὅτι ἠσθένησαν ἐν τῇ παρατάξει. Ἐπίστηθι, καὶ ἑτοίμασον σεαυτῇ, ὅτι κατ‐ έφαγε μάχαιρα τὴν σμίλακά σου. Τουτέστι, τὴν δύναμίν σου, ἢ τὴν ἀσφάλειαν· | |
| 10 | ἐχρήσατο δὲ μεταφορᾷ. Σμίλαξ γὰρ ἄκανθά ἐστιν ἐπὶ πολὺ ἐκτεινομένη, ᾗ κέχρηνται μάλιστα ἐν τοῖς ἀγροῖς, οἱ φραγμοὺς ποιοῦντες, διὰ τὸ περιπλοκαῖς κεχρῆσθαι πολλαῖς, καὶ ἀσφαλῆ τὸν φραγμὸν ἐργά‐ ζεσθαι. | |
| 15 | Ὅτι κατέφαγε μάχαιρα τὴν σμίλακά σου· βοτάνη ἐστὶ πάντα κατατρώγουσα. Διατί ἔφυγεν ὁ μόσχος σου ὁ ἐκλεκτός; Ὡς πρὸς Ἰουδαίους λέγει. Μόσχον δὲ λέγει τὸν Αἰγύπτιον, ὡς ἰσχυρόν. Ἐπειδὴ τοιαύτην περὶ αὐ‐ | |
| 20 | τοῦ τὴν ὑπόληψιν εἶχον. Εἶτα ἡ αἰτία· Οὐκ ἔμεινεν, ὅτι Κύριος παρέλυσεν αὐτόν. Οὐ γὰρ τῇ τοῦ Θεοῦ ἀποφάσει ἠδύνατο ἀντιστῆναι. Ὁ βασιλεύς σου, ἀληθέστερον δὲ ὁ θεὸς Αἰγυ‐ πτίων, ὁ Ἄπις· οὕτω γὰρ ἐκάλουν τὸν μόσχον, ἀχυ‐ | |
| 25 | ροφάγον ὄντα καὶ Θεὸν νομιζόμενον. Ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ ἐλάλουν, καὶ εἶπον· Ἀναστῶμεν, καὶ ἀναστρέψωμεν πρὸς τὸν λαὸν ἡμῶν ἀπὸ προσώπου μαχαίρας Ἑλλη‐ νικῆς. | |
| 30 | Τὸ, ἕκαστος, τουτέστι, τῶν συμμάχων. Ἵνα εἴπῃ· Ἔγνωσαν τότε μάτην ἐπικουροῦντες τῷ Αἰγυ‐ πτίῳ. Τὸ δὲ, ἀπὸ προσώπου μαχαίρας Ἑλληνικῆς, οὐκ ἄλλως [ἴς. οὐ καλῶς] ἡρμήνευται. Ὁ γὰρ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει· Ἀπὸ μαχαίρας ὀξείας καὶ | |
| 35 | σφοδρᾶς. Ἔστιν δὲ κἀνταῦθα ἀπὸ τῆς ἐπωνυμίας ἡ ἐναλλαγὴ τῆς ἑρμηνείας. Τὸ γὰρ Ἰωάνναν ση‐ μαίνει Ἕλληνες, ἐπειδὴ ἀπὸ τούτου Ἴωνες. Τὸ δὲ ἰῶνα σημαίνει τὸ ὀξὺ καὶ τμητικόν. Ἀπὸ οὖν τῆς ὁμοιότητος, ἀντὶ τοῦ, Μαχαίρας ὀξείας, Μαχαίρας | |
| 40 | Ἑλληνικῆς ἡρμήνευσαν. Ὅρα; πῶς πάντα ἀκριβῶς διαγράφει, καὶ ἐνδια‐ τρίβει ἀπὸ τοῦ σφόδρα θαῤῥεῖν. Καλέσατε τὸ ὄνομα Φαραὼ βασιλέως Αἰγύ‐ πτου, Σανωὲ, Ἐβηρὲ, Ἐλμοὴθ, καιρὸς παρ‐ | |
| 45 | εγένετο. Αἱ λέξεις αὗται εἰσὶ μὲν Ἑβραϊκαί. Ἑρμηνεία δέ πως εἶναι δοκεῖ τῶν λέξεων τό· Καιρὸς ἀπεγένετο. Τὸ γὰρ Σαὸν, ἦχον σημαίνει, οἱονεὶ, τὸ ἐξάκουστον, καὶ περίφημον. Τὸ δὲ Ἐβῆρ, παρῆλθες. Τὸ δὲ Ἐλ‐ | |
64.1021(50) | μοὴθ, παραγέγονεν. Ἵνα οὖν εἴπῃ, ὅτι ὁ Φαραὼ ἐξάκουστος, καὶ πανταχοῦ τῇ δόξῃ βοώμενος, οὗτος τῆς προσούσης ἐξέπεσε τιμῆς, καὶ ἧκε τῆς κατ’ αὐ‐ τοῦ ἀποφάσεως ὁ καιρός. Τὸ δὲ, Καλέσατε τὸ ὄνομα αὐτοῦ, κατὰ τὸ τῆς θείας Γραφῆς ἰδίωμα, τὸ ὄνομα | |
| 55 | ἀντὶ πράγματος ἔλαβεν. Καιρὸς παρεγένετο, σὺν ταραχῇ ἦχος, παραχθέντα, ἤτοι περὶ συνθήκας ἀγνώμονα αὐτόν φησι γεγε‐ | |
| νῆσθαι. Ὥσπερ ἐστὶν ὁ Θαβὼρ ἐν τοῖς ὄρεσι, καὶ ὡς | ||
64.1024 | ὁ Κάρμηλος ἐν τῇ θαλάσσῃ, οὕτως ἥξει, οὕτως ἔσται μέγας, φησὶ, καὶ ἀχείρωτος. Ζῶ ἐγὼ, λέγει Κύριος, Βασιλεὺς τῶν δυνάμεων ὄνομα αὐτῷ, ὅτι ὥσπερ ἐστὶν ὁ Θαβὼρ ἐν τοῖς | |
| 5 | ὁρίοις, καὶ ὡς Κάρμηλος ἐν τῇ θαλάσσῃ, οὕτως ἥξει. Παραδείγματι τῆς συμφορᾶς τὸ πλῆθος ἐσήμανε. Βούλεται γὰρ εἰπεῖν, ὅτι ὡς ὁ Θαβώρ ἐστι μεταξὺ τῶν ὀρέων, καὶ ὁ Κάρμηλος περιέχεται ὑπὸ θαλάσ‐ | |
| 10 | σης, οὕτω καὶ ὑμεῖς περισχησθήσετε [ἴς. περισχε‐ θήσεσθε] τοῖς κακοῖς. Σκεύη ἀποικισμοῦ ποίησον σεαυτῇ κατοικίας θυγατρὸς Αἰγύπτου. Τουτέστι, Παῦσαι πολεμοῦσα, καὶ μετοικίας λα‐ | |
| 15 | βοῦσα σκεύη· ἀκολούθει τοῖς κρατοῦσιν· ἵνα εἴπῃ, ὅτι Μέτοικος γενήσῃ. Οὐκ ἔχει τις οὐ σώματος ἀσθένειαν, οὐκ ὀλιγότητα αἰτιάσασθαι. Ὡς μόσχοι σιτευτοὶ ἦτε, καθωπλίσθητε· οὐκ ἐν τῇ πόλει ἡμῶν ὁ πόλεμος. Πρότεροι ἐπήλθετε, | |
| 20 | ὡς ἀκρὶς ἦτε. *Δάμαλις καλὴ, κεκαλλωπισμένη, καλλίστη Αἴ‐ γυπτος, ἀπόσπασμα ἀπὸ βοῤῥᾶ ἦλθεν ἐπ’ αὐτήν. Κατὰ μὲν τὸ Ἑλληνικὸν δῆλον ὃ λέγει, ὅτι Ἡ ἰσχυρὰ καὶ κεκαλλωπισμένη αἰχμάλωτος ἀπαχθήσε‐ | |
| 25 | ται ὑπὸ Βαβυλωνίων. Ἔχει δέ τίνα ἐναργεστέραν τὴν ἔννοιαν ὁ Ἑβραῖος. Ἀντὶ γὰρ τοῦ, Ἀπόσπα‐ σμα ἀπὸ βοῤῥᾶ ἥξει ἐπ’ αὐτὴν, οὕτως ἔχει· Οἶ‐ στρος ἥξει ἐπὶ σέ. Εἶδος δὲ τοῦτό ἐστι ζώου πλήτ‐ τοντος βοῦς, καὶ εἰς μανίαν ἄγοντος. Ἐπειδὴ τοίνυν | |
| 30 | δαμάλει παρείκασε τὴν Αἴγυπτον σφόδρα γενναίᾳ καὶ ἐπιτερπεῖ, οἴστρῳ παρείκασε τὸν Βαβυλώνιον, ἵνα δείξῃ τὸ ἀσθενὲς τῆς Αἰγύπτου, ἵνα εἴπῃ· Σὺ ἡ δοκοῦσα πολλὴν τὴν ἰσχὺν περιβεβλῆσθαι, ὑπὸ τῶν νομιζομένων ἀσθενῶν καθαιρεθήσῃ τὴν ἰσχύν. | |
| 35 | Διότι καὶ αὐτοί. Καὶ γὰρ τοῦτό φησι· Πόθεν οὖν ἡ ἧττα; ἢ δηλονότι παρὰ Θεοῦ· ὅτι τοσοῦτοι ὄντες ὡς ἀκρὶς εἰς πλῆθος, ἡττήθητε. Φωνὴ αὐτῶν ὡς ὄφεως. | |
| 40 | Τουτέστιν, ὀδυρόμενοι καὶ θρηνοῦντες. Ὅτι ἐν ἄμμῳ. Τουτέστιν οὐ βεβαίως. Ἐκκόψουσι τὸν δρυμὸν αὐτῆς. Ὁρᾷς παράδοξον τὴν ἧτταν, καὶ παρὰ προσδο‐ | |
| 45 | κίαν τὴν νίκην· Μὴ φοβοῦ, ὅτι ἐπανάξω σε; λανθανόντως αὐτοῖς προλέγει, καὶ καλῶς, Μὴ φοβοῦ, ἐπειδὴ πλησίον ἦν. *Ἰδοὺ ἐγὼ ἐκδικῶ τὸν Ἀμμὼν αὐτῆς, καὶ ἐπὶ Φαραὼ, καὶ ἐπὶ Αἴγυπτον, καὶ ἐπὶ τοὺς θεοὺς | |
64.1024(50) | αὐτῆς, καὶ τὰ ἑξῆς. Ἀμμωνῖται ὑπόσπονδοι ἦσαν Αἰγυπτίοις· ἐθάῤῥουν δὲ αὐτῶν σφόδρα τῇ συμμαχίᾳ, καὶ διὰ τιμῆς πάντα τὰ λοιπὰ ἔθνη ἐτύγχανον τῷ Αἰγυπτίῳ· διὰ τοῦτο τοίνυν τῆς Ἀμμὼν ἐμνημόνευσεν. | |
| 55 | ΚΕΦΑΛ. ΜΖʹ Καὶ ἀφανιῶ τὴν Τύρον. Οὐδὲ γενομένων τῶν πραγμάτων διασώζεις; Ταῦτα ἀπήγγειλεν, ἵνα πιστώσηται καὶ τὴν ἐρήμωσιν καὶ | |
| τὴν τῶν εἰδώλων ἀπώλειαν. | ||
64.1025 | *Ὅτι ἐξολοθρεύσει Κύριος τοὺς Ἀλλοφύλους, τοὺς καταλοίπους τῶν νήσων καὶ Καππαδοκίας. Ἤτοι [ἴς. οὕτως] τῆς παραλίου νήσους καλεῖ, καὶ ὅτι ἀπὸ τῶν νήσων αὐτόθι κατῴκησαν πολεμούμενοι, | |
| 5 | ἑλόντες τοὺς ἤδη πρότερον κατοικοῦντας αὐτόθι· ἐμμείναντες δὲ τῷ τόπῳ. Καὶ Καππαδοκίας δὲ λέγει, ὡς νενικηκότων τούτων, καὶ ἑλομένων αὐτόθι κατοι‐ κεῖν. Οὕτω γὰρ καὶ δι’ ἑτέρου προφήτου λέγει· Τοὺς Ἀλλοφύλους ἀπὸ Καππαδοκίας ἤγαγον. | |
| 10 | Ἥκει φαλάκρωμα ἐπὶ Γάζαν· ἀπεῤῥίφη Ἀσκά‐ λων, καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ἐν Ἀκήμ. Ἵνα εἴπῃ, πάντες οἱ ἰσχυροί. Πῶς ἡσυχάσει; Πόρθησιν μὲν τῆς Ἰδουμαίας προλέγει ὁ προφή‐ | |
| 15 | της· τὴν δὲ αὐτήν φησι καὶ Θαιμὰν, ἥτις ἐστὶ χώρα τοῦ Ἡσαῦ. ΚΕΦΑΛ. ΜΗʹ. *Ἀνεπαύσατο Μωὰβ ἐκ παιδίου, καὶ πεποιθὼς ἦν ἐπὶ τῇ δόξῃ αὐτοῦ. | |
| 20 | Ὅτι διὰ παντὸς ἀπήλαυσεν εὐθηνίας, καὶ ἡσυ‐ χίας, καὶ διὰ τοῦτο ταῦτα ἔπαθε, τῇ εὐπαθείᾳ πρὸς οὐδὲν δέον χρησάμενος. *Τὸ ἀπροσδόκητον κακὸν ἠβουλήθη παραστῆσαι. Βούλεται γὰρ εἰπεῖν, ὅτι ἐξ ἀρχῆς μέχρι τοῦ νῦν | |
| 25 | πέπονθεν οὐδὲν, οὐχ ὅτι καὶ ἤδη παρὰ τοῦ Σεναχει‐ ρεὶμ οὐχ ἑάλω· ἢ γὰρ οὐχ ἡττήθη ἐν πολέμοις. Τὰ γὰρ τῆς προφητείας τοῦ Ἡσαΐου κατὰ τῆς Μωαβίτι‐ δος, ἐξῆλθεν ἐπὶ τοῦ Σεναχειρείμ· ἀλλὰ βούλεται κατὰ σύγκρισιν τῶν παρόντων μηδὲν αὐτὴν πεπον‐ | |
| 30 | θέναι· οὐδὲ γὰρ ἐνεδέχετο παντάπασιν ἀλύπως αὐ‐ τὴν διαγαγεῖν. Ἢ βούλεται σημᾶναι τὸ χρόνιον τῆς ἀνέσεως· οὐδὲ γὰρ ὀλίγος ἀριθμὸς ἐτῶν ἐστιν ἀπὸ τοῦ Ἐζεκίου, ἐφ’ οὗπερ καὶ πέρας τὰ κατὰ τὸν Σεναχειρεὶμ ἔλαβε, μέχρι τῆς ἁλώσεως τῆς ἐσχάτης | |
| 35 | Ἱεροσολύμων, καὶ τῆς κατὰ τῶν λοιπῶν ἐθνῶν ἀνόδου τοῦ Ναβουχοδονόσορ. Ὅτι δὲ ταῦτα οὕτως ἔχει, μηνύει τὰ ἐπαγόμενα. Καὶ οὐκ ἐνέχεεν ἐξ ἀγγείου εἰς ἀγγεῖον, καὶ εἰς ἀποικισμὸν οὐκ ᾠχήσατο· διὰ τοῦτο ἔσται | |
| 40 | γεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ, καὶ ὀσμὴ αὐτοῦ οὐκ ἐξέλιπεν. Παραδείγματι ἐχρήσατο, ἵνα αὐτοῦ τῆς ἀνέσεως τὸν χρόνον σημάνῃ· ὡς γὰρ οἶνος, φησὶ, βληθεὶς εἰς ἀγγεῖον ἐπὶ πλεῖστον χρόνον φυλαττόμενος, καὶ μὴ | |
| 45 | μεταβαλλόμενος, τὴν μὲν τρύγα καθίστησιν εἰς τὸν τοῦ ἀγγείου πυθμένα, εὐώδης δὲ γίνεται καὶ ἡδὺς πρὸς πότον· οὕτω, φησὶ, γέγονε καὶ ὁ Μωάβ· ἀνείθη ἐπὶ πολλῷ τῷ χρόνῳ καὶ ἔχει τὴν οἰκείαν σύστασιν, καὶ περίφημος ἐπὶ τῇ εὐκοσμίᾳ γεγένηται, ἀλλ’ οὔ‐ | |
64.1025(50) | τιγε εἰς τέλος διαμενεῖ, δίκην δὲ δώσει τοῦ Θεοῦ ἀποφηναμένου. Καὶ ἐξαποστελῶ αὐτῷ κλίνοντας, καὶ κλινοῦ‐ σιν αὐτόν. Ὁ Ἑβραῖος, Ἰῶντας, ἔχει· τῇ γὰρ μεταφορᾷ | |
| 55 | ἐπέμεινε· δήλη δὲ ἡ ἔννοια, καὶ ἀπὸ τῆς τοῦ Ἑλληνι‐ | |
| κοῦ ἑρμηνείας | ||
64.1028 | *Κατάβηθι ἀπὸ δόξης. Τουτέστιν, ἀπὸ τοῦ ὕψους εἰς ἔδαφος. Καὶ κάθισον ἐν ὑγρασίᾳ καθημένη. Οὕτως οὐδαμόθεν ἔσται παραμυθία. Ὅταν γὰρ ὁ | |
| 5 | Θεὸς ἐπάγῃ κακὰ, οὐ σώματος ἰσχὺς, οὐ σοφία ψυ‐ χῆς, οὐκ ἄλλο οὐδὲν ὠφελεῖ. Ἀνάγγειλον ἐν Ἀμὼν, ὅτι ὤλετο Μωὰβ, καὶ κρίσις ἔρχεται ἐπὶ τὴν γῆν τοῦ Μησὼρ, ἐπὶ Χη‐ λὼν, καὶ ἐπὶ Ἀσὰ, καὶ τὰ ἑξῆς. | |
| 10 | Μισὼρ, τουτέστι, τῆς πεδιάδος. Χηλὼν δὲ καὶ τὰς λοιπὰς πόλεις λέγει, ὡς ἐν τῇ πεδιάδι κειμένας. Κατεάχθη κέρας Μωὰβ, καὶ τὸ ἐπίχειρον αὐτοῦ συνετρίβη, φησὶ Κύριος. Τουτέστι, τὰ ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ ὅπλα. | |
| 15 | *Οὐχὶ κατὰ τὸ ἱκανὸν αὐτοῦ, οὕτως καὶ οἱ βρα‐ χίονες αὐτοῦ. Τουτέστιν, οὐκ ἀξίως τῆς φήμης ἔπραξαν. Ἰσχυρὰ μὲν γὰρ νενόμισται· ὤφθη δὲ ἀσθενὴς ἐν πολέμοις ἐπὶ Μωάβ. | |
| 20 | Πάντοθεν βοήσατε ἐπὶ ἄνδρας τοίχου κειράδας αὐχμοῦ. Τὸ δὲ, Ἐπὶ ἄνδρας τοίχου, τουτέστι, τοὺς ἰσχυρούς· τὸ δὲ, κειράδας αὐχμοῦ, τουτέστι, κιθάρα μέλους. Ἵνα εἴπῃ, Καθέλετε αὐτὴν ἀξίαν θρήνων πεποιηκό‐ | |
| 25 | τες. Ἐπάγει γοῦν· Καὶ μέλος ἐρεῖ. Ἡρμήνευσε γὰρ τὸ, κειράδας αὐχμοῦ, τουτέστιν, ὥσπερ ἐν κι‐ θάρᾳ, οὕτως πενθοῦσα ἐμμελῶς, ἀνακλαύσεται. Εἶτα προϊὼν πάλιν φησί· *Διὰ τοῦτο καρδία τοῦ Μωὰβ, ὥσπερ αὐλοὶ βομ‐ | |
| 30 | βήσει καρδία μου ἐπ’ ἀνθρώπους τοίχου κειράδας αὐχμοῦ, ὥσπερ αὐλοὶ βομβήσει. Τουτέστι, περὶ τοὺς ἰσχυροὺς ἄνδρας, ὥσπερ μέλος κιθάρας ἢ αὐλῶν ἦχος γενήσεται τὸ πένθος. Ὁ δὲ Ἑβραῖος οὕτως ἔχει· Καὶ ἠχήσει πάλιν ἐπὶ τοῦ | |
| 35 | τοίχου τοῦ ἔχοντος ἀντιβάσεις ἰσχυρούς. Τοῖ‐ χον δὲ καλεῖ τὸν βασιλέα· ἀντιβάσεις δὲ τὸν λαόν. Ἐν ἑκατέρῳ δὲ σώζεται ἡ αὐτὴ ἔννοια. Ὅτι πῦρ ἐξῆλθεν ἐξ Ἐσεβὼν, φλὸξ ἐκ πόλεως Σιὼν, καὶ κατέφαγε ἀρχηγοὺς Μωάβ. | |
| 40 | Τούτοις τοῖς ῥητοῖς ἐχρήσατο Μωϋσῆς ἀθρόαν τότε τὴν ἀπώλειαν τῆς Μωὰβ μηνύσας ἀπὸ τῶν τῆς Ἐσεβὼν οἰκούντων. Ἵνα τοίνυν εἴπῃ, ὅτι τὴν ὁμοίαν τιμωρίαν πείσεται καὶ νῦν, ἣν πάλαι ὑπέστη. Καὶ ἐξηρεύνησεν υἱοὺς Σαών. | |
| 45 | Ὁ Ἑβραῖος, καὶ ἐξήλειψε τοὺς κυρίους τῶν βωμῶν· ἀντὶ γὰρ τῶν βωμῶν, τὸ Σαὼν ἔφη· δέον γὰρ θεῖναι Βαμὼθ, βωμὸν σημαίνει. Οὕτω δὲ κεῖται καὶ παρὰ τῷ Ἑβραίῳ. ΚΕΦΑΛ. ΜΘʹ. | |
64.1028(50) | Μὴ υἱοὶ οὐκ εἰσὶν ἐν Ἰσραὴλ, ἢ παραλειψό‐ μενος οὐκ ἔστιν ἐν αὐτοῖς; Τουτέστι, Μὴ οὐκ οἰκοῦνται τῷ Θεῷ; ἢ ἔρημοί εἰσι πάσης βοηθείας, ὅτι κατὰ τῶν Ἰσραηλιτῶν οὕτως ἐπήρθησαν; ἵνα δείξῃ Ἰουδαίοις, ὅτι διὰ τὰ | |
| 55 | κατ’ αὐτὸν γενόμενα κακὰ τιμωρεῖται τὰ ἔθνη. | |
| Τί ἀγαλλιάσῃ ἐν τοῖς πεδίοις, ἐν Ἰακίμ; | ||
64.1029 | Ἰακὶμ πόλις ἦν μεγίστη ἐν τῇ πεδιάδι κειμένη, ἢν ὁρμητήριον κατὰ τῶν πολεμίων ἐκέκτηντο. Λέγει οὖν, ὅτι Μὴ θαρσεῖτε ἐπ’ αὐτῇ, καταστρέφεται γάρ. Διέῤῥευσε τὰ πεδία σου. | |
| 5 | Τουτέστιν, Οὐκ αὐτὴ μόνον ἀπώλετο, ἀλλὰ καὶ αἱ λοιπαὶ ἐν ταῖς πεδιάσι κείμεναι μετ’ αὐτῶν τῶν πε‐ δίων, τῶν πολεμίων πάντα τὰ προσπεσόντα δῃου‐ μένων. *Ἐπὶ κατάρασιν τῆς Βοσὼρ ἐν μέσῳ μέρους | |
| 10 | αὐτῆς. Τὴν Βόστραν λέγει· ἡ γὰρ νῦν Ἀραβία, τότε Ἰδουμαία ἦν. Τὸ δὲ, Ἐν μέσῳ μέρους αὐτῆς, συνημμένας, ἔχει διὰ τὸ εἶναι αὐτὴν μητρόπολιν. Ἰδοὺ ὡς λέων ἀναβήσεται ἐκ μέσου τοῦ Ἰορ‐ | |
| 15 | δάνου εἰς τόπον Ἐθὰμ, ὅτι ταχὺ ἐκδιώξω αὐτοὺς ἀπ’ αὐτῆς. Τὸ Ἐθὰμ ὀφείλει ἔχειν κατὰ τὸ Ἑβραϊκόν· ση‐ μαίνει δὲ τὸ ἰσχυρόν· βούλεται δὲ εἰπεῖν, ὅτι ὁ βάρβαρος καθάπερ λέων ἀναβὰς, πορθήσει τὴν χώ‐ | |
| 20 | ραν· τοῦ δὲ Ἰορδάνου ἐμνημόνευσεν, ὡς αὐτόθι μάλιστα τούτων τῶν θηρίων δεικνυμένων, καὶ ὄντων φοβερῶν. *Τῇ Κηδὰρ βασιλίσσῃ τῆς αὐλῆς ἢν ἐπάταξε Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεὺς Βαβυλῶνος. | |
| 25 | Λέγει κατὰ τῶν Σαρακηνῶν· οὕτως γὰρ ἔχει ἔθος ἡ θεία Γραφὴ καλεῖν τὸ ἔθνος τῷ τοῦ Κηδὰρ ὀνόματι. Τὸ δὲ τῇ βασιλίσσῃ τῆς αὐλῆς, ὄνομά ἐστι πόλεως, ὃ κατὰ μὲν τὴν Ἑβραίαν φωνὴν ἐκαλεῖτο Μελχὲθ Ἀσὼρ, ὅπερ ἑρμηνεύων, ἐποίησε βασίλισσαν. Τὸ | |
| 30 | δὲ Ἀσὼρ αὐλὴν σημαίνει· ἴσως οὖν καὶ ὡς μητρό‐ πολιν οὕτως ἐκάλουν τὴν πόλιν, ὡς τὰ πολλὰ γίνε‐ σθαι φιλεῖ, ταύτην ἔλαχεν οὖσα τὴν ἐπωνυμίαν. Εἶτα μετὰ τοῦτο προφητεύει κατὰ τῆς Ἀϊλά. Φασὶ δὲ εἶ‐ ναι Ἐλαμίτας, τοὺς νῦν καλουμένους Πέρσας. | |
| 35 | ΚΕΦΑΛ. Νʹ. Ἀναγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι. Ὥσπερ παραδόξου πράγματος, καὶ οὕτως ἐκβάν‐ τος, τὰ προοίμια οὕτω ποιεῖται. Τὸ γὰρ εἰπεῖν, Μὴ κρύψητε, ὡς παρ’ ἀξίαν αὐτῆς παθούσης, ἢ ὅτι | |
| 40 | καὶ οὐδεὶς αὐτῆς ἀγνοήσει τὰς συμφορὰς, καθάπερ ἐπὶ τοῦ Φαραὼ πεποίηκεν ὁ Θεὸς, ἵνα ἐνδείξηται τὴν ὀργὴν αὐτοῦ, καὶ γνωρίσῃ τὸ δυνατὸν αὐτοῦ, οὕτω καὶ τῆς πόλεως ταύτης τῆς Βαβυλῶνος. Ὁρᾷς αὐτὸν ὁλοκλήροις ταῖς πονηρίαις εἰς τὴν ὠφέλειαν τῶν λοι‐ | |
| 45 | πῶν ἀποχρώμενον διὰ τὴν οἰκείαν εὐμηχανίαν. Κατῃσχύνθη Βῆλος. Δείκνυσιν ὅτι οὐκ ἀνθρωπίνης ἀκολουθίας τὸ πρᾶγ‐ μα ἦν. Ἦν γὰρ πασῶν ἰσχυροτέρα, καὶ ἐν εὐπρα‐ γίᾳ διάγουσα. Οὐ τὸ τρυφερὸν ἐδυσώπησε τὸν Θεὸν, | |
64.1029(50) | οὐκ ἄλλο οὐδέν. Καὶ καλῶς κατῃσχύνθη παρὰ προσ‐ δοκίαν ὑπὸ ἀναξίων. Παρεδόθη Μαιρωδάχ. Οἱ ἐλάττους αὐτῶν, καὶ εἰς τέλος αὐτοὺς ἀναλώ‐ σουσιν. | |
| 55 | Ἐν ταῖς ἡμέραις. | |
64.1032 | Ὅρα αὐτοὺς οὐχὶ φεύγοντας, ἀλλὰ συντεταγμέ‐ νους· τίνος ἕνεκεν κλαίοντες; ἐν τῷ καιρῷ τῶν εὐερ‐ γεσιῶν μάλιστα τῶν ἁμαρτημάτων αἰσθάνονται, ὅτι εἰς οὕτως ἥμερον καὶ φιλάνθρωπον Θεὸν ἐξύβρισαν, | |
| 5 | τὸν οὐκ ἀνεχόμενον εἰς τέλος αὐτοὺς ἀπολέσθαι, τὸν ἐν τῇ τῶν ἐχθρῶν ἐκδικίᾳ αὐτοὺς ἀναγαγόντα. Διαθήκη γὰρ αἰώνιος. Ὅρα πάλιν αὐτῶν ὡς καταστέλλει τὰ φρονήματα· ἵνα γὰρ τὴν ἐπάνοδον μὴ τοῖς οἰκείοις κατορθώμασι | |
| 10 | λογίσωνται, φησὶν ἐκ παλαιᾶς συνθήκης τοῦτο γε‐ γονέναι. Πρόβατα ἀπολωλότα ἐγενήθη ὁ λαός μου. Ἵνα γὰρ μὴ λέγῃ τις, Τίνος ἕνεκεν ἀπώλεσας καὶ σώζεις; διὰ τὴν οἰκείαν ῥᾳθυμίαν ἀπώλοντο αὐτοὶ | |
| 15 | καὶ οἱ προστάται. Οὐκ οὖν ἐκείνους ἔδει δοῦναι δίκην, ἀλλὰ καὶ τούτους, ὥστε καὶ πείθεσθαι. Ἐπελάθοντο κοίτης αὐτῶν. Τοῦτο αὐτῶν ἔγκλημα, τὸ τῆς πατρίδος ἐπιλα‐ θέσθαι. | |
| 20 | Πάντες οἱ εὑρίσκοντες αὐτούς. Ὅρα πῶς αὐτὸς φιλάνθρωπος ἄνωθεν εἰωθὼς αὐ‐ τοὺς εὐεργετεῖν, οἱ δὲ ἄδικοι. Τουτέστι, μὴ ἐμφιλοχωρεῖτε τῇ Βαβυλῶνι, ἐπειδὴ ἐναπέμειναν ἐκεῖ. Ἢ εἰ μὴ τοῦτο, ὡς δράκοντες, τουτ‐ | |
| 25 | έστι φοβεροὶ καὶ ἐπαχθεῖς. Ἐπ’ ἀγαθὰ, ἐσχάτη. Ἀπὸ τοῦ τόπου φησὶν ἐσχάτην, ὅτι κατὰ πάντων ἐκράτησεν ἀναιροῦσα αὐτούς. Ἢ ὅτι τῷ Θεῷ ἥμαρτε· μάλιστα μὲν καὶ ἐκ τῆς προῤῥήσεως, ἔπειτα δὲ ἐκ | |
| 30 | τῆς ἀνόδου τῆς Ἰουδαϊκῆς τοῦτο δῆλον. Ὁ γὰρ τοὺς λαβόντας τὴν πόλιν ἀναπείσας τούτους ἀφεῖναι μετὰ τοσαύτης τιμῆς, οὗτος καὶ τὴν νίκην εἰργάσατο, πανταχοῦ φησιν, ὅτι ὁ Θεὸς αὐτὴν παραδίδωσι. Ἀπὸ προσώπου μαχαίρας Ἑλληνικῆς. | |
| 35 | Εἰ μὴ γὰρ πεπλανημένον ἦν, οὐχ ἑάλω· τὴν γὰρ ἀπὸ τῆς φύσεως ἀσθένειαν ἐτείχιζεν ἡ τοῦ ποιμένος ἰσχύς. Πρόβατον ἦν, ἀλλ’ ὑπὸ ποιμένι Θεῷ εἰ πρό‐ βατον ἔμεινε καὶ καταπειθὲς, καὶ ὑπήκοον, οὐκ ἂν ἔπαθεν ἅπερ ἔπαθεν· οὐδὲ γὰρ ἐξ ἀσθενείας, ἀλλ’ ἐκ | |
| 40 | τοῦ τῆς ποιμαντικῆς ἀποῤῥαγῆναι προνοίας, ὑπ‐ έμεινεν ἅπερ ὑπέμεινεν. Λέοντες ἔξωσαν αὐτόν. Ὅρα, πῶς πανταχοῦ τὴν ἐπίτασιν τῆς τιμωρίας ἐγκαλεῖ. | |
| 45 | Διὰ τοῦτο τάδε λέγει. Οὐκ εἶχες ἱκανὸν παράδειγμα; Οὐκ ἤκουες τί ἔλεγεν ἐκεῖνος; Καταλήψομαι τὴν οἰκουμένην ὡς νοσσιὰν καὶ ὡς καταλελειμμένα ὠὰ ἀρῶ. Τοῦ‐ το γέγονε, καὶ τέλος ἔλαβεν· Εἶδες ὅτι ἐγὼ ἐκεῖνον | |
64.1032(50) | παρέδωκα, πολλῷ μᾶλλον καὶ περὶ σαυτοῦ πείσθητι. Ζητήσουσι. Οὐκ εἶπεν, Ἐπειδὴ διωρθώσατο· ἀλλὰ, Ἐπειδὴ τῆς ὀργῆς ἀπέστην ἐγώ. Οὐκ εἶπεν, ὅτι Ἔσται μὲν, οὐ τιμωρήσεται δὲ, ἀλλ’, Οὐδὲ φανεῖται αὐτή· ἄρα τὰ | |
| 55 | ἁμαρτήματα αὐτὴν παρέδωκεν, οὐκ ἀσθένεια | |
64.1033 | Πῶς συνεκλάσθη; Εἶδες πῶς παρέστησεν αὐτῆς τὴν ἰσχύν; πῶς τὴν πληγὴν τὴν ἀφόρητον; Εἶτα πανταχοῦ φησιν, Ὅτι τῷ Κυρίῳ ἀντέστη, ἥμαρτε· καὶ τὸν τρόπον τῆς | |
| 5 | ἁμαρτίας, Καθὼς ἐποίησε, ποιηθήσεται αὐτῇ. Ἀνταπόδοτε αὐτῇ. Καὶ τὴν μακροθυμίαν, ὅτι ἥκει ὁ καιρὸς αὐτῆς. Ὥστε καὶ τὸν καιρὸν ἀνέμεινε, καὶ οὐδὲν πλέον ἐγένετο. | |
| 10 | Τάδε λέγει Κύριος. Οὐκ ἠθέλησαν ἀπολῦσαι αὐτούς. Ἢ τοῦτό φησιν, ὅτι οὐκ ἂν ἀπέλυσαν οὕσπερ κατεῖχον αὐτοπροαι‐ ρέτως, ἀλλ’ ἀνθίσταντο τῷ Θεῷ, καθάπερ ὁ Αἰγύ‐ πτιος Φαραώ. | |
| 15 | Καθὼς κατέστρεψε. Τί οὖν, οὐ κατοικεῖται; Ὥσπερ οὖν τοῦτο τῆς ὑπερβολῆς, οὕτω καὶ ὅταν λέγῃ· Καθὼς ὤμοσα, ἐν τῷ ὕδατι τῷ ἐπὶ Νῶε ἐξ ὑπερβολῆς· εἶτα συνεχῶς ἐνδιατρίβει τοῖς αὐτοῖς λόγοις. Τίνος ἕνεκεν; | |
| 20 | Ἐπειδὴ ἄπιστον ἦν καὶ παράδοξον τὸ λεγόμενον, ὅτι Βαβυλὼν ἁλώσεται, ταχυτέρῳ κέχρηται τρόπῳ, ἐκτείνας τὴν ἅλωσιν αὐτῆς. Ἰδοὺ λαὸς ἔρχεται ἀπὸ Βοῤῥᾶ, καὶ ἔθνος μέγα, καὶ βασιλεῖς ἐξεγερθήσονται ἀπ’ ἐσχάτου | |
| 25 | τῆς γῆς, τόξον καὶ ἐγχειρίδιον ἔχοντες. Τουτέστιν, ἀσπίδα· τοῦτο γὰρ ἑρμηνεύει τὸ ἐγχει‐ ρίδιον, τῷ περὶ τὸ ἐν τῇ χειρὶ φέρεσθαι. Ἰδοὺ ὡς λέων ἀναβήσεται ἀπὸ φρυάγματος τοῦ Ἰορδάνου εἰς τόπον Ἐθάμ. | |
| 30 | Λέοντι παρείκασε τὸν Μῆδον. Τὸ δὲ, ἀπὸ φρυάγ‐ ματος τοῦ Ἰορδάνου εἰς τόπον Ἐθὰμ, ὡσανεὶ αὐτόθι τῶν λεόντων εἰωθότων φαίνεσθαι. Ἐθὰμ δὲ πόλις ἐστὶν ὅμορος τοῦ Ἰορδάνου. ΚΕΦΑΛ. ΝΑʹ. | |
| 35 | Ποτήριον χρυσοῦν Βαβυλών. Εἰ ποτήριον χρυσοῦν ἐν χειρὶ Κυρίου, τίνος ἕνε‐ κεν κολάζεται; Ὅτι μειζόνως ἐκόλασε, καὶ ἐτιμω‐ ρήσατο, ἄρα καὶ ἴσχυσε δι’ ἐμοῦ. Καὶ δώσω σε εἰς ὄρος ἐμπεπυρισμένον. | |
| 40 | Τουτέστιν, ὡς κόνιν, ἵνα εἴπῃ· Ἰσχυρόν σε ὄντα εἰς οὐδὲν ἐργάσομαι. Ἔλαβε δὲ αὐτὸ ἐκ μεταφορᾶς τῶν καιομένων λίθων εἰς ἄσβεστον. Παραγγείλατε ἐπ’ αὐτῇ βασιλείαις Ἀραρὰθ, παρ’ ἐμοῦ. | |
| 45 | Καρδαουΐνους εἶναί φασι, καὶ τοῖς Ἀχαναζαίοις, τοὺς ἀπὸ Πόντου λέγει. Διώκων εἰς ἀπάντησιν διώκοντος διώξεται. Τουτέστι, φεύγων ἀπαντήσει πολεμίῳ, κἀκεῖνος διώξεται, ὥστε αὐτὸν ἁλῶναι. | |
64.1033(50) | *Καὶ ἔσται Βαβυλὼν εἰς ἀφανισμὸν, καὶ εἰς κατοικίαν δρακόντων, καὶ εἰς θήνας. Κατὰ μὲν τὸν Ἑλληνικὸν μηνύει ὅτι εἰς ἐρημίαν ἔσται ἀκανθώδη· θῆνας γὰρ λέγει τὰς θάμνους. Ὁ δὲ Ἑβραῖος εἰς κοιλότητας ἑρμηνεύει. Θωὸν | |
| 55 | γάρ ἐστιν ἡ κοιλότης, ὅπερ θῆνας ἡρμήνευσεν εἰς | |
| τὸν Ἑλληνικόν. | ||
64.1036 | Ἐπὶ τὸ αὐτὸ, ὡς λέοντες ἐρεύξονται οἱ νεανί‐ σκοι αὐτῶν. Τινὲς μὲν ἐπὶ τῶν πληττομένων αὐτὸ ἔλαβον τῶν Βαβυλωνίων, ὡσανεὶ ἀναβοώντων ἀπὸ τῆς πληγῆς | |
| 5 | ἐξάκουστον, καθάπερ λέων βρύχων. Ἄμεινον δὲ ἐπὶ τῶν Μήδων αὐτὸ λαβεῖν, ὡς φοβερῶν αὐτῶν ὄντων, τῷ τοῦ λέοντος παραδείγματι εἴωθε χρῆσθαι ἡ θεία Γραφή. *Πῶς ἑάλω Σισόχ; | |
| 10 | Ὄνομα βασιλέως εἶναί φασι τὸ Σισὸχ, μηνύειν δὲ τοὺς Αἰθίοπας· ἑρμηνεύεσθαι δὲ ἀπὸ τοῦ Χοῦς, ἀφ’ οὗ Αἰθίοπες γεγόνασιν· ὡς οὖν τούτων συμμα‐ χούντων τῷ Βαβυλωνίῳ ἐν τῷ πρὸς τοὺς Μήδους πολέμῳ, καὶ ἡττωμένων φασὶ τὸν προφήτην αὐτῶν | |
| 15 | μνημονεῦσαι. Καὶ ἐκδικήσω ἐπὶ τὸν Βὴλ ἐν Βαβυλῶνι, καὶ ἐξοίσω ἃ κατέπιεν ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ οὐ μὴ συναχθήσεται ἔτι πρὸς αὐτὸν τὰ ἔθνη. Κατὰ μὲν τὰ πρὸς τὴν ἀκολουθίαν, ἐπὶ τῶν Βα‐ | |
| 20 | βυλωνίων τοῦτ’ ἔστιν ἐκλαβεῖν, ὅτι μετὰ τῶν εἰδώ‐ λων, καὶ πᾶσαν τὴν δυναστείαν αὐτῶν καθελῶ. Κατὰ δὲ τὸ ῥητὸν ὡς ἐπὶ τῶν εἰδώλων. Τινὲς δὲ οὕτως ἐνόησαν τὸ, Ἐξοίσω ἃ κατέπιε, τουτέστιν, Ἐξαρῶ τὸ μαντεῖον τοῦ Βὴλ, ὥστε αὐτὸν τοῖς πᾶσιν | |
| 25 | εἶναι εὐκαταφρόνητον. Παραβολὴ ἐπὶ παραβολήν. Τουτέστι, διήγημα ἐπὶ διήγημα, ἵνα εἴπῃ, Ἀλλ‐ επάλληλα ἔσται τὰ κακὰ τῇ Βαβυλῶνι *Ὁ λόγος ὃν ἐνετείλατο Κύριος Ἱερεμίᾳ τῷ | |
| 30 | προφήτῃ εἰπεῖν τῷ Σαρέᾳ υἱῷ Νηρίου, ὅτε ἐπο‐ ρεύετο παρὰ Σεδεκίου βασιλέως Ἰούδα εἰς Βαβυ‐ λῶνα, ἐν τῷ ἔτει τῷ τετάρτῳ τῆς βασιλείας, καὶ Σαρέας ἄρχων δώρων. Τουτέστιν, ὁ πρῶτος τῶν ἀποκομιζόντων τὰ δῶρα | |
| 35 | ἦν ὁ Σαρέας· λέγει δὲ τὰ δῶρα τὰ παρὰ Σεδεκίου ἀποστελλόμενα τῷ Ναβουχοδονόσορ, ἔνθα προστάτ‐ τει αὐτῷ λαβεῖν τὸ βιβλίον, καὶ δῆσαι λίθον ἐπ’ αὐτὸ, καὶ ῥίψαι εἰς τὸ μέσον τοῦ Εὐφράτου, μήνυμα τῆς ἀπωλείας τῆς Βαβυλῶνος. Ἵνα γὰρ μὴ νομισθῇ | |
| 40 | κατὰ χάριν ὑπὲρ τοῦ βαρβάρου λέγειν ἅπαντα, ἔτι ἀνθοῦντος τοῦ Ναβουχοδονόσορ τὴν κατὰ τῆς Βαβυ‐ λῶνος προφητείαν ἐποιήσατο, διὰ πάντων πιστού‐ μενος τὸν Ἰσραὴλ, ὡς οὐ κολακείᾳ τῶν πολεμίων προφητεύων λέγει τὰ κατὰ τῆς πόλεως, ἀλλ’ ἐπὶ | |
| 45 | σωφρονισμῷ τῶν ὄντων. Τοῦτο τέλος τοῦ βιβλίου τοῦ προφήτου ἐπεσημήνατο, ὁ συνθεὶς τὰ τοῦ προ‐ φήτου ῥήματα, τὰ δὲ μετὰ ταῦτά φασι ἐκ τῶν Βα‐ σιλειῶν μετενηνέχθαι, οὐδεμίαν ἀκολουθίαν ἔχοντα πρὸς τὴν τοῦ Ἱερεμίου προφητείαν. | |
64.1036(50) | ΚΕΦΑΛ. ΝΒʹ. Καὶ ἐπορεύθησαν τὴν ὁδὸν τὴν εἰς Ἄραβα. Τουτέστιν, ἐπὶ τὴν πεδιάδα ἔφυγον. Τοῦτο γὰρ μη‐ νύει τὸ Ἄραβα. Καὶ ἐλάλησεν αὐτῷ. | |
| 55 | Ὅρα βάρβαρον ἄνθρωπον, τὸ συνειδὸς ἔχοντα καθαρὸν, ἐπειδὴ μετὰ παῤῥησίας παρεγένετο τῆς τῶν ὅρκων. Οἱ δὲ τῆς δίκης κρατοῦντες οὐ παραι‐ τοῦνται, καὶ τοῖς ὑποδεεστέροις διδόναι λόγον· οὕ‐ | |
| τως πανταχοῦ πολλὴ τοῖς ἀνθρώποις ἡ σπουδὴ τοῦ | ||
64.1037 | καλοῦ. Ἠβουλήθη δεῖξαι, ὡς οὐκ ἀδικεῖ. Καὶ ἀπ‐ άγει λοιπὸν αὐτὸν, παράδειγμα τοῖς μετὰ ταῦτα ἐσο‐ μένοις. Καὶ τὴν στεφάνην, καὶ τοὺς λέβητας. | |
| 5 | Στεφάνην λέγει τὸ καγκελωτὸν σχῆμα, τὸ περὶ τοὺς κίονας. Καὶ τὰ θυμιατήρια, καὶ τὸ σπονδεῖα. Σπονδεῖα λέγει φιάλας χρυσᾶς, δι’ ὧν τὸν οἶνον ἔσπενδον, καὶ τὸ θυμίαμα ἐπέβαλλον τῷ πυρὶ, καὶ | |
| 10 | τὰς Ἀφὼθ, κρατῆρας λέγει, οἵ εἰσιν οἱ ποτηρο‐ πλύται, καὶ τὰς Μασμαρὼθ, τοὺς ῥαντιστῆρας λέγει τοῦ αἵματος, καὶ τοὺς κυάθους, τὰ μικρὰ ξέστια λέγει, ἐν οἷς ἐλάμβανον τῶν μεγάλων ἀγγείων τὸν οἶνον. | |
| 15 | Καὶ τῶν στύλων τῶν δύο, καὶ τῆς θαλάσ‐ σης, ὧν ἐποίησεν ὁ βασιλεὺς Σολομὼν εἰς οἶκον Κυρίου. Εὔδηλον ὡς προτιθέναι ταῦτα· φαίνεται γὰρ ἤδη ὑπὸ τῶν ἀπογόνων τοῦ Σολομῶνος ἐπαρθέντα, ὥστε | |
| 20 | καὶ ἐπὶ λιθίνης βάσεως ἑστάναι τὸν λουτῆρα, ὃν δὴ | |
| θάλασσαν προσηγόρευσεν ἡ Γραφή. | ||