|
TLG 2042 086 :: ORIGENES :: Homiliae in Job (fragmenta in catenis, typus I+II) (e codd. Vat.) ORIGENES Theol., Origenes Adamantius Homiliae in Job (fragmenta in catenis, typus I+II) (e codd. Vat.) Cf. et 2042 057, 073 Citation: Page — (line) | ||
361 | Κεφ. Αʹ, βʹ. Καὶ ἦν ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ἀλη‐ θινὸς, ἄμεμπτος, δίκαιος, θεοσεβὴς, ἀπεχό‐ μενος ἀπὸ παντὸς πονηροῦ πράγματος. | |
| 5 | Οἱ γὰρ φαῦλοι ἄνθρωποι ψευδεῖς, ὥσπερ οἱ ζωγραφούμενοι τὸν Θεόν. Τὸν Θεὸν φοβοῦ, τὰς ἐντολὰς φύλαττε, ὅτι τοῦτο πᾶς ἄνθρω‐ | |
|---|---|---|
| πος. Ἄμεμπτος, ἐπειδὴ δίκαιος. Θεοσεβὴς, | 361 | |
362 | βίος γὰρ καλὸς τὸν Θεὸν ἐπιγνῶναι ποιεῖ, καὶ ἡ τοῦ Θεοῦ γνῶσις τοῦ βίου γίνεται φυλακή. ιϛʹ, ιζʹ Πῦρ ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ κατέκαυσε τὰ πρόβατα... Καὶ ἐκύκλωσαν | |
| 5 | τὰς καμήλους, καὶ ᾐχμαλώτευσαν αὐτάς ... | |
| 7 | Τὰς μὲν καμήλους πεποίηκε γενέσθαι ὑπὸ τοὺς ἱππεῖς· τὰς ὀνάδας καὶ τοὺς βόας, τοὺς ἀροτριῶντας καὶ τὴν γῆν ἐργαζομένους, πε‐ | |
| 10 | ποίηκε γενέσθαι ὑπὸ τοὺς αἰχμαλωτίζοντας· τὰ πρόβατα δὲ ἐμίσησεν, διὰ τοῦτο πῦρ κα‐ τήγαγεν ἐξ οὐρανοῦ ἐπὶ τὰ πρόβατα ... Κεφ. Βʹ, θʹ. Χρόνου δὲ πολλοῦ προβεβη‐ κότος, εἶπεν αὐτῷ ἡ γυνὴ αὐτοῦ. | |
| 15 | Ὅρα τὸ κακοῦργον, ὅτε πολὺς διῆλθε χρό‐ νος, τότε ἐπιτίθεται· τότε γὰρ μάλιστα τὰ τῆς ἐλπίδος ἐλέγχεται, τότε μάλιστα τὰ τῆς δυνάμεως ἐξασθενεῖ. Διπλᾶ τε τῷ Ἰὼβ τὰ τῆς ἀσθενείας ἦν· αὐτός τε γὰρ ἀσθε‐ | |
| 20 | νέστερος γέγονε τῷ μήκει τοῦ χρόνου, καὶ ἡ ἐλπὶς μᾶλλον ἀπέγνωστο. Κεφ. Ζʹ, αʹ. Πότερον οὐχὶ πειρατήριον ὁ βίος ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς, ὥσπερ μισθίου αὐθημερινοῦ ἡ ζωὴ αὐτοῦ; | |
| 25 | Δίκην μισθωτοῦ, ἅπαντες περὶ τὴν ἑαυ‐ τῶν πονοῦνται ζωήν· ἄλλως γὰρ γεωργὸς συλλέγει τροφὴν, καὶ ἄλλως ὁ τὴν βάναυσον | |
| μετιὼν τέχνην, καὶ οἱ ἐν ἀξιώματι ἑτέρως. | 362 | |
363 | Ἔστι δὲ ὅλως οὐδεὶς, ὃς οὐ τῶν ἀναγκαίων φροντίζει. Κεφ. Ιʹ, ηʹ. Αἱ χεῖρές σου ἔπλασάν με, καὶ ἐποίησάν με. | |
| 5 | Πέπλασται μὲν τὸ σῶμα ἐξ ὑποκειμένου τῆς γῆς, ἤτοι τῆς γυναικός· πεποίηται δὲ ἡ ψυχὴ, μὴ προϋποκειμένου τινὸς, ὡς γὰρ ἀσώματος καὶ ἀμέριστος. Ἱκετεύω δὴ μνη‐ σθῆναι καὶ τοῦ τῆς φύσεως εὐτελοῦς καὶ | |
| 10 | ὀλιγοχρονίου. Κεφ. ΙΒʹ, εʹ. Εἰς χρόνον γὰρ τακτὸν ἡτοί‐ μαστο πεσεῖν ὑπὸ ἄλλων. | |
| 14 | Ἐνταῦθα οἱ τὴν εἱμαρμένην δοξάζοντες, | |
| 15 | φασὶν ὅτι ἰδοὺ ἡ γραφὴ λέγει ὅτι εἵμαρτο αὐτῷ παθεῖν. Ἀλλ’ οὐ τοῦτο ἡ γραφὴ λέγει, μὴ γένοιτο! οὐ γὰρ ὑπὸ ἀνάγκην τὰ ἡμέ‐ τερα· ἀλλ’ ὅτι πάντα ἐν μέτρῳ διοικεῖ τὰ καθ’ ἡμᾶς ὁ Θεὸς τοῖς τῆς αὐτοῦ προνοίας | |
| 20 | λόγοις, οἶδε καὶ μέχρι πόσου συμφερόντως δεῖ πάσχειν ἡμᾶς, καὶ κατὰ μέτρον ἐπάγει τοὺς πειρασμούς. Τοῦτο δὲ εἶπεν ὁ Ἰὼβ, ἵνα τὸ κρίμα τῷ Θεῷ παράσχῃ, μονονουχὶ λέ‐ γων· Μὴ γελάσθωσαν οἱ δίκαιοι πάσχοντες· | |
| 25 | ἐπὶ τοσοῦτον γὰρ πάσχουσιν, ἐφ’ ὅσον ὁ Θεὸς βούλεται. Κεφ. ΙΓʹ, αʹ. Ἰδοὺ ταῦτα ἑώρακέν μου ὁ ὀφθαλμὸς, καὶ ἀκήκοέν μου τὸ οὖς, καὶ οἶδα ὅσα καὶ ὑμεῖς ἐπίστασθε, καὶ οὐκ ἀσυνετώ‐ | |
| 30 | τερός εἰμι ὑμῶν. Καὶ εἰ τῇ ἡλικίᾳ ἐλάττων ὑμῶν εἶναι δο‐ | |
| κῶ, ἀλλὰ κατ’ οὐδὲν εἰς σύνεσιν λείπομαι, | 363 | |
364 | καὶ οὐχ ἥκιστα εἰς τὴν τῶν θείων εἴδησιν, καὶ οὐδὲν ὑμῶν εἰμι καταδεέστερος. κηʹ. Ὃ παλαιοῦται ἴσα ἀσκῷ, ἢ ὥσπερ ἱμάτιον σητόβρωτον. | |
| 5 | Οὐ κατὰ βούλησιν τὴν ἑαυτοῦ ταῦτα λέ‐ γει, ἀλλὰ πρὸς τὸ ὑποτιθέμενον, ὅτι πᾶς θλιβόμενος ἁμαρτὼν ταῦτα ὑφίσταται. Κεφ. ΙΔʹ, αʹ. Ἢ ὥσπερ ἄνθος ἀνθῆσαν ἐξέπεσεν· ἀπέδρα δὲ ὥσπερ σκιὰ, καὶ οὐ μὴ | |
| 10 | στῇ. Καὶ σκιᾶς δίκην, παρελθὼν τὸν βίον, οὐδὲ μνημόσυνόν τι τοῖς ζῶσιν ἀφίησιν. Τὴν τῶν ἀνθρώπων πρόνοιαν ἐνταῦθα σαφηνίζει· οὐχ ὡς εἰκαίως καὶ ἔτυχεν ἐν τῷ βίῳ παραμένον‐ | |
| 15 | τα, ἀλλ’ ἐκ ῥήσεως Θεοῦ, οὐχ ὑπερβαίνοντος τὸν παρ’ αὐτοῦ τεταγμένον βίον. Ταῦτα δὲ οὐχ ὡς εἱμαρμένης κρατούσης λεκτέον, ἀλλ’ ὡς τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ ὅροις καὶ μέ‐ τροις ἕκαστα διαταξαμένου. | |
| 20 | Κεφ. ΙΕʹ, ζʹ, ηʹ. Τί γάρ; μὴ πρῶτος ἀν‐ θρώπων ἐγεννήθης; ἢ πρὸ θινῶν ἐπάγης; ἢ σύνταγμα Κυρίου ἀκήκοας; Ἀντὶ τοῦ· μὴ πρὸ πάντων ἀνθρώπων ὑπέστης, καὶ ἄχρι τοῦ νῦν διατείνας τὸν | |
| 25 | βίον, πλειόνων πραγμάτων πεῖραν ἔσχηκας παρὰ τοὺς ὁμοφυεῖς. —Θεοδωτίων· Ἵνα ἐσ‐ τὶν ὁ ὑψηλὸς τόπος καὶ δύσβατος, ἤτοι ψαμ‐ μώδης. —Ὁ Ἑβραῖος· Συνελήφθης. —Θῖνας ἐκεῖ λέγει τοὺς βουνοὺς, ἵνα εἴπῃ, μὴ τὰ | |
| 30 | πρὸ τῆς κτίσεως ἐπίστασαι. Κεφ. Ιϛʹ, ιηʹ, ιθʹ. Γῆς, μὴ ἐπικαλύψῃς ἐφ’ αἵ‐ ματι τῆς σαρκός μου, μηδὲ εἴη τόπος τῇ κραυγῇ μου· καὶ νῦν ἰδοὺ ἐν οὐρανοῖς ὁ μάρ‐ τυς μου, ὁ δὲ συνίστωρ μου ἐν ὑψίστοις. | |
| 35 | Ἀπορούμενος πρὸς τὴν γῆν διαλέγεται, | 364 |
365 | καὶ εἰς συμπάθειαν ἐκκαλούμενος λέγει ῥή‐ ματα, ἃ καὶ εὐκτικῶς εἴρηται. Λέγει δέ· Μὴ σιωπήσῃς, ὦ γῆ, τὰ κατ’ ἐμὲ, μηδὲ συγ‐ κρύψῃς τὸ ἀδίκως ἐκχεόμενον αἷμα ἐκ τῆς | |
| 5 | σαρκός μου διὰ τῶν ἰχώρων· μηδὲ στῇ ἐν τόπῳ καὶ ἀποκρυβῇ, μηδὲ εἰς λήθην ἔλθῃ τὰ κατὰ τοὺς ἐμοὺς ὀδυρμούς· πολλοὶ δὲ, φησὶν, οἰκοδομήθωσαν διὰ τῶν ἐμῶν πειρασ‐ μῶν. Ἢ μὴ γῆ κρύψῃ μου τὸ αἷμα, ἀλλ’ ἐκ‐ | |
| 10 | καλέσηται τὸν Θεὸν εἰς ἐκδικίαν, αὐτοὺς τοῦ σώματος τοὺς ἰχῶρας ἔχουσα μάρτυρας. Καὶ ὁ ἀὴρ μὴ ἐπισχοίη μου τὴν κραυγὴν, ἀλλ’ εἰς οὐρανοὺς φθάσοι τῆς φωνῆς ὁ τόνος, ἵνα ὁ Θεὸς τῶν γινομένων κακῶν ἔκδικος κατα‐ | |
| 15 | στὰς, καὶ τοὺς αἰτίους ἀμυνόμενος, οὕτω γοῦν ἅπασι δείξῃ τῶν ἐμοὶ βεβιωμένων τὸ ἄμεμπτον. Τὸ δέ· Ἰδοὺ ἐν οὐρανοῖς ὁ μάρτυς μου, καθαρωτάτης ἐστὶ συνειδήσεως. Κεφ. ΙΘʹ, γʹ. Γνῶτε μόνον ὅτι ὁ Κύριος | |
| 20 | ἐποίησε με οὕτως. Εἰς φόβον αὐτοὺς καταφέρει, οἱονεὶ λέγων· Μὴ οὕτως ἐπεμβαίνετέ μοι κάμνοντι, μηδὲ ὑμεῖς τοῖς αὐτοῖς περιπέσητε, τὴν αὐτὴν ἔχοντες φύσιν. | |
| 25 | δʹ, εʹ. Ναὶ δὴ ἐπ’ ἀληθείας ἐγὼ ἐπλανή‐ θην· παρ’ ἐμοὶ δὲ αὐλίζεται πλάνος, λαλῆσαι ῥήματα ἃ οὐκ ἔδει, τὰ δὲ ῥήματά μου πλα‐ νᾶται, καὶ οὐκ ἐπὶ καιροῦ. —Ἔα δὲ ὅτι ἐπ’ ἐμοὶ μεγαλύνεσθε, ἐνάλλεσθε δέ μοι ὀνεί‐ | |
| 30 | δει. Δεδόσθω, φησὶν, καθ’ ὑπόθεσιν ὅτι πε‐ πλάνημαι. Παρ’ ἐμοὶ δὲ αὐλίζεται πλάνος· πλάνος ὁ διάβολός ἐστιν. Τίς ὑμῖν, φησὶν, ἐκ τούτου βλάβη, ποία δὲ ἀνάγκη κρίνειν | |
| 35 | ὡς ἀσεβῆ, καὶ ἐπεμβαίνειν πάσχοντι; δέον συγγινώσκειν ὑπὸ ἀλγηδόνων φθεγγομένῳ. | |
| —Εἰ καὶ τοιαῦτα ἐπεποιήκειν οἷα οὐκ ἔδει, | 365 | |
366 | ἆρ’ οὖν ἐχρῆν ὑμᾶς οὕτω μοι ὀνειδίζειν; — Καὶ δέον με, φησὶ, πάλαι εὐσεβείας ἐπιμε‐ λούμενον, νῦν τὴν ἐκ τῶν ἔργων ἔχειν παῤ‐ ῥησίαν. Τοῦτο μὲν οὐ πεποίηκα, κρίνομαι | |
| 5 | δὲ ὡς πλάνος. Ἐπιβάλλει καὶ ὧδε· ϛʹ, ζʹ. Γνῶτε οὖν ὅτι ὁ Κύριός ἐστιν ὁ ταράξας· ὀχύρωμα δὲ αὐτοῦ ἐπ’ ἐμὲ ὕψωσεν. Ἰδοὺ γελῶ ὀνείδει, οὐ λαλήσω. Κεκράξομαι, καὶ οὐδαμοῦ κρίμα. | |
| 10 | Διαλογίζεσθε, φησίν· οὐκ ἀπὸ σκοποῦ ἀλ‐ γύνομαι, καθάπερ τειχίῳ τινὶ τοῖς δεινοῖς κυκλούμενος. Λέγω, φησὶν, μετὰ ἀληθείας, ὡς ἔχει τὰ κατ’ ἐμὲ, καὶ οὐ παραδέχεσθε τοὺς λόγους. Τὸ γὰρ ἐν ὀνείδει, ἵνα εἴπῃ τὰ | |
| 15 | πράγματα. Τὸ δὲ οὐ λαλήσω, ἀντὶ τοῦ· διὰ τὸ ἀντιλέγειν μοι ὑμᾶς δοκῶ μηδὲν εἰρη‐ κέναι. —Εἰ δὲ καὶ πρὸς τὸν Θεὸν βοήσω, εἰς φανερὸν ἅπασιν ἐνέγκαι τὰ κατ’ ἐμὲ, οὐ τυγχάνω τῆς ἱκεσίας. Οὐδεὶς ἀκούει, οὐ‐ | |
| 20 | δεὶς δικάζει, οὐδένα βλέπω, οὐκ ἔχω ποῖ ἀπελθεῖν. Ταῦτα ἐλεῆσαι οὐ χρῆ; —Τοι‐ γαροῦν ἀφήσητε, οὕτως ἀκρίτως μου κατη‐ γοροῦντες, μήποτε Θεὸς εἰς κρίσιν κασταστή‐ σῃ, εἰς πράξεσθαι ὑμῖν δίκην ἀλόγου θρα‐ | |
| 25 | σύτητος. —Οὐ γὰρ ἀνεύθυνα, φησὶ, τὰ τοιαῦτα καταλιμπάνει Θεός. Ἔσεσθαι γάρ φησιν, εἴτε κινηθείη καθ’ ὑμῶν, ὡς ἀνονήτως ὑμῖν ἐμφαίνεται ἡ ἐπὶ γνώσει τοῦ καλοῦ οἴησις, καὶ ἡ ἐπὶ τοῖς προσοῦσιν ἄδεια. — | |
| 30 | Α. Σ. Τί φατε [ὅτι] ἐν πονηρίᾳ ὢν ταῦτα πάσχω, καὶ ὑμεῖς τὰ αὐτὰ φοβεῖσθαι ὀφεί‐ λετε. —Ἐσπεύσατε ἂν, φησὶ, τότε καίτοι πραγμάτων μαρτυρούντων ἐν λόγοις· ἐν λό‐ γοις οὖν λάβεσθε ὡς ἂν μηδὲ ὑπὸ τῆς ἀλη‐ | |
| 35 | θείας ψηφίσασθαι ἀνεύθυνον. —Ὁ γοῦν ἑβραῖος καὶ ἁμάρτημα λόγου ἔχει. Κεφ. Κʹ, ιʹ. Τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ὀλέσαισαν ἥττονες, αἱ δὲ χεῖρες αὐτοῦ πυρσεύσαισαν | |
| ὀδύνας. | 366 | |
367 | Καὶ οἱ πρότερον, φησὶν, ὑποδεέστεροι, τῶν τοῦ παρανόμου παίδων καθέξουσι. ιεʹ. Πλοῦτος ἀδίκως συναγόμενος ἐξεμε‐ θήσεται, ἐξ οἰκίας αὐτοῦ ἐξελκύσει αὐτὸν | |
| 5 | ἄγγελος. Πάντα μὲν ὁ ἀσεβὴς πράττει ὥστε τὰ ἀλλότρια λαβεῖν, καὶ πρὸς τοῦτον βλέπει τὸν σκοπὸν τὰ γενόμενα· ἐπειδὰν δὲ ἐγκράτης τῶν ὅλων δόξῃ, τότ’ αὑτὸν εἰς ἑτέρους με‐ | |
| 10 | ταφερόμενον ὄψεται. ιηʹ. Ὥσπερ στρείφνος ἀμάσητος, ἀκατά‐ ποτος. Οἱ λόγοι καὶ τὰ δόγματα [ἀσεβοῦς] στρί‐ φινα καὶ νόσκυα, οὐδὲν γὰρ ἔχει γλυκὺ ἐκεῖ‐ | |
| 15 | να, τὰ κατὰ τοῦ Θεοῦ γινόμενα. κβʹ. Ὅταν δὲ δοκῇ ἤδη πεπληρῶσθαι, θλι‐ βήσεται, πᾶσα δὲ ἀνάγκη ἐπ’ αὐτὸν ἐπε‐ λεύσεται. Ταῦτά φησιν· Ἕνεκα τῆς αἰτίας, ἀπόλ‐ | |
| 20 | λυνται τὰ κτηθέντα, καὶ εἰς προγόνους οὐ παραπέμπεται. κγʹ. Ἐπαποστείλαι ἐπ’ αὐτὸν θυμὸν ὀργῆς, νίψαι ἐπ’ αὐτὸν ὀδύνας. Ἀντὶ τοῦ, ἐκ Θεοῦ καὶ ἐξ οὐρανοῦ ὑποσ‐ | |
| 25 | τήσεται δεινά· ταῦτα δὲ ἔφη, ἐπειδὴ ὁ Ἰὼβ φήσας ὑπὸ Θεοῦ πεπλῆχθαι, ἐμνημόνευσε καὶ ὡς ὑπὸ ἀνθρώπων ἠδικημένος· κατα‐ σκευάζει οὖν ὅτι πάντα δι’ ἁμαρτίας ἐπ’ αὐ‐ τὸν ἐπηνέχθη. | |
| 30 | κεʹ. Ἄστρα δὲ ἐν διαίταις αὐτοῦ περιπα‐ τήσαισαν. ... Ἐν ἀγνοίᾳ γάρ εἰσιν· ἐξέβαλον γὰρ τὸ φῶς ἀφ’ ἑαυτῶν οἷς ἔλεγεν· Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου. | |
| 35 | κϛʹ. Κατέδεται αὐτὸν πῦρ ἄκαυστον. | |
| Κατὰ δὲ τὸ κρυπτόμενον, ἄκαυστον πῦρ | 367 | |
368 | ἐστιν, ἤτοι τὸ κατὰ συνείδησιν, ἢ καὶ τὸ ἀποκείμενον ἐν τοῖς μέλλουσιν δικαιωτη‐ ρίοις. Καὶ ὡς ὑπὸ πυρὸς, φησὶν, ἀναλωθή‐ σεται, ἵνα εἴπῃ· Οὐδὲ ταφῆς ἀξιοῦται. | |
| 5 | κθʹ. Αὕτη ἡ μερὶς ἀνθρώπου ἀσεβοῦς παρὰ Κυρίου, καὶ κτῆμα ὑπαρχόντων αὐτῷ παρὰ τοῦ ἐπισκόπου. Καθ’ ἣν ἡ θεία κατ’ αὐτοῦ κινεῖται δίκη· εἴτε τοῦ ἐκ περιτομῆς διὰ Χριστὸν εἰς Θεὸν | |
| 10 | ἀσεβήσαντος, εἴτε τοῦ παραδόξου, εἴθ’ ὅπως ποτὲ ἀσεβοῦς, αὐτῷ μερίς ἐστιν ἡ δηλου‐ μένη. —Μάνθανε τίς ἐπίσκοπος ἐνθάδε ὠνο‐ μάσθη· ὅτι Θεὸς ἐπίσκοπος εἴρηται, καὶ οἱ ἐπίσκοποι ἐκείνου τὴν εἰκόνα παντὶ τῷ τρό‐ | |
| 15 | πῳ φιλοτιμοῦνται, οἱ καλοὶ καὶ ἀγαθοὶ, φο‐ ρεῖν. Καὶ ὥσπερ ὁ μιμησάμενος εἰκόνα βα‐ σιλικὴν, τιμᾶται ἐπὶ τῷ καλῶς αὐτὴν μι‐ μήσασθαι· τιμᾶται δὲ καὶ ἐπὶ τῷ αὐτὴν κεκοσμηκέναι· οὕτως μακάριος ἐπίσκοπος ὁ | |
| 20 | νοήσας τὸν ἀληθινὸν ἐπίσκοπον, καὶ ζηλῶν αὐτὸν, καὶ γινόμενος ὡς ἐν ἀνθρώποις Θεὸς, ἢ ὁ ἔχων ἐπίσκοπον τὸν ποιοῦντα αὐτὸν ἀληθῶς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπίσκοπον, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν | |
| 25 | αἰώνων. Ἀμήν. Κεφ. ΚΑʹ, ιαʹ, ιβʹ. Τὰ δὲ παιδία αὐτῶν προσπαίζουσι, ἀναλαβόντες ψαλτήριον καὶ κιθάραν, καὶ εὐφραίνονται φωνῇ ψαλμοῦ. | |
| 30 | Ἰδοὺ καὶ τὰ μωρὰ παιδία αὐτῶν ἑαυτοῖς προσπαίζονται. Λέγουσι γὰρ αὐτοὶ ψαλμοὺς Οὐαλεντινοῦ καὶ ᾠδὰς Βασιλείδου, καὶ τοι‐ αῦτά τινα φθέγγονται, εὐφραινόμενοι φωνῇ | |
| ψαλμοῦ. | 368 | |
369 | Κεφ. ΚΒʹ, βʹ. Πότερον οὐχὶ ὁ Κύριός ἐσ‐ τιν ὁ διδάσκων σύνεσιν καὶ ἐπιστήμην; | |
| 4 | Ἴδωμεν τί φησιν ὁ Ἐλιφὰζ πρὸς τὸν | |
| 5 | δίκαιον· Πότερον κτλ ... Τοῦτο τοῦ Ἰὼβ εἰ‐ ρηκότος, συντρέχει τῷ λόγῳ καὶ ὁ Ἐλιφὰζ, καί φησιν· Οἶδα κἀγὼ ὅτι τοὺς λόγους, δι’ ὧν ὁ μέν τις ὢν ἀσεβὴς εὐθυνεῖται, ὁ δὲ κολάζεται, ὁ μόνος σοφὸς οἶδε Θεός· οἶδα | |
| 10 | δὲ καὶ τοῦτο ὅτι Θεὸς μὲν, ὡς καὶ αὐτὸς ἔφης, τῶν ἀγαθῶν ἐστι δοτήρ· ἡ δὲ κακία τὰς κολάσεις δίδωσιν. —Ὑγιὲς τὸ δόγμα ... —Ἐπιστήμη, ἡ περιοχὴ τῶν ὡσαύτως ἐχόντων θεωρία, σύνεσις δὲ ἡ διάκρισις. | |
| 15 | εʹ. Πότερον οὐχ ἡ κακία σου ἐστὶ πολλὴ, ἀναρίθμητοι δέ σου εἰσιν αἱ ἁμαρτίαι; | |
| 18 | Εἰκότως οὖν φημὶ οὐχ ἁπλῶς γεγονέναι σε ἄδικον, ἐπεὶ πάσχεις τοιαῦτα, οἷα οὐδεὶς | |
| 20 | τῶν κακῶν, ἀλλ’ ἐν τούτοις γεγεννῆσθαι, δη‐ λονότι πλείονα κακίαν [τῶν κακῶν] ὑπὲρ τοὺς ἄλλους ἐσχηκέναι. Κακία ἐστὶν ἐν τῇ ψυχῇ κακὴ ἕξις, οἷον λύπης, ὀργῆς, καὶ ἐπι‐ θυμία ἀπρεπής· ἀμαρτία δὲ ἡ ἐνέργεια· διὸ | |
| 25 | πρῶτον εἶπεν τὴν κακίαν, εἶτα τὴν ἁμαρ‐ τίαν, τὴν μὲν πολλὴν, τὰς δὲ ἀναριθμήτους. Πάνυ πολλοὺς ὁρῶ ἁμαρτωλοὺς, καὶ οὐδεὶς | |
| αὐτῶν τηλικούτοις περιπέπτωκεν οἷος σύ. | 369 | |
370 | Εἰκὸς γὰρ, διὰ τὸ ἀναρίθμητόν σου τῶν ἁμαρτημάτων καὶ τὸ πλῆθός σου τῶν πταισ‐ μάτων, ταῦτά σοι ἐπεληλυθέναι. ϛʹ. Ἠνεχύραζες δὲ τοὺς ἀδελφούς σου διακε‐ | |
| 5 | νῆς· ἀμφίασιν δὲ γυμνῶν ἀφείλου. Πρόσχωμεν, οἱ τοκογλύφοι· μήποτε ἐνε‐ χυράζωμεν διακενῆς. Ὠφέλιμα τὰ ῥήματα, κατὰ τοῦτό ἐστι τὸ λέγειν κατὰ λόγον ἁμαρ‐ τήματα ἀληθῶς, ψεκτῶς γινομένων ἐν ἀν‐ | |
| 10 | θρώποις. Ὑπολαμβάνει τοῦτο ὁ Ἐλίφας περὶ τοῦ Ἰὼβ, ἐπειδὴ ᾔδει αὐτὸν πλούσιον, καὶ ὑπώπτευσεν ἀπὸ τοιούτων τινῶν πόρων πλου‐ τεῖν αὐτόν· διό φησιν· Ἠνεχύραζες διακενῆς, τουτέστιν μηδὲν ἐποφειλόμενος. —Εἰ δὲ | |
| 15 | ἐδάνεισα, καὶ μὴ πιστεύων τῷ δανεισαμένῳ, ἔλαβον ἐνήχυρον ἀξιόχρεων πρὸς ὃ ἔχρησα, ἔλαβον ἐνήχυρον, οὐ διακενῆς δέ. Εἰ μέντοι, συκοφαντῶν αὐτὸν, καὶ λέγων ὀφείλειν μοι μὴ δυνάμενον ἀποδοῦναι, ἀπαιτῶ καὶ λαμ‐ | |
| 20 | βάνω, ἐνήχυρον [λαμβάνω] διακενῆς. Προσεπιτείνει δὲ πάλιν, ἄλλην αὐτοῦ ἁ‐ μαρτίαν οἰόμενος γεγονέναι. Ἔστι ποτὲ λα‐ βεῖν ἀμφιάσματα, οὐ τοῦ γυμνοῦ, ἀλλὰ πλου‐ σίου, ἔχοντος ἕτερα ἀποκείμενα ἐνδύματα | |
| 25 | πολλὰ λαβεῖν, τρία δή· ὧν τῶν πολλῶν ἐκεῖ ἔλαβον ἀμφίασιν· ἄλλα γυμνοῦ, ἄλλα πλου‐ σίου. Ἐὰν μέντοι γε χιτῶνα ἔχῃ τις ἕνα, καὶ τοῦτον τὸν χιτῶνα, προφάσει τοῦ ἀπαι‐ τεῖν τὸ ἐμὸν, ἐκδύσω, μὴ ἐλεήσας ἐκεῖνον | |
| 30 | τὸν γυμνὸν, ἀμφίασιν τοῦ γυμνοῦ ἀφειλόμην. Πολλὰ δὲ τοιαῦτα ἐν ἡμῖν γίνεται, ὅταν δανείζωμεν, ὅταν πρὸς ὀφειλέτας ἐρχώμεθα· πολλάκις ὀφειλέτης ἡμῶν εἰς ὑπερβολὴν πέ‐ νεται, μὴ δυνάμενος ἀποδοῦναι· καὶ ἡμεῖς | |
| 35 | τὰ σπλάγχνα ἡμῶν ἀποκλείσαντες, ἀνελεεῖς καὶ ὠμοὶ γινόμεθα, μὴ βλέποντες ὅτι γυ‐ | |
| ναῖκα τρέφει καὶ τέκνα, καὶ μόλις τρέφεται | 370 | |
371 | ἀπὸ τῶν ποριζομένων αὐτῷ ὀλίγων ὀβολῶν· ἀπαιτοῦμεν πικρῶς, ἔσθ’ ὅτε καὶ περισσὰ ἔχοντες παρ’ ἑαυτοῖς. Τοιαῦτα γίνεται ἐν ταῖς πικραῖς ἀπαιτή‐ | |
| 5 | σεσιν, ἐνίοτε αὐτὸν τὸν ψωμὸν ἔχει τις ἕνα, κἂν μὴ ἔχῃ ἄρτον ὁλόκληρον, ἀφαιροῦμεν ἀπ’ αὐτοῦ, λέγοντες· ἀλλ’ ὀφείλεις. Ταῦτα οὖν λέγει, ἐγκαλῶν τῷ Ἰὼβ, ὅτι ἀμφίασιν γυμνῶν ἀφεῖλεν. | |
| 10 | ζʹ—θʹ. Οὐδὲ ὕδωρ διψῶντας ἐπότισας, ἀλλὰ πεινώντων ἐστέρησας ψωμόν· Ἐθαύμασας δέ τινων πρόσωπον, ᾤκισας δὲ τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς. Χήρας δὲ ἐξαπέστειλας κενὰς, ὀρφα‐ νοὺς δὲ ἐκάκωσας. | |
| 15 | Οὐκοῦν οὐ μόνον τὸ ἀδικεῖν, ἀλλὰ καὶ τὸ μὴ εὐεργετεῖν ὑπεύθυνον· ἐπισημαίνει δὲ μέχρι τοσούτου εὐεργεσίας ἐκτείνειν ὀφεί‐ λομεν, ὅποτε ὑπεύθυνον τὸ μὴ ποτίσαι δι‐ ψῶντας. Ὥσπερ οὖν διὰ τὸ ποτήριον ψυχροῦ | |
| 20 | ὕδατος μισθὸν λαμβάνομεν, πολλὴν μέντοι ἀπηνίαν τοῦ Ἰὼβ καταψηφίζεται, ὡς μηδὲ ὕδωρ τὴν ἀδάπανον χάριν παρέχοντος, καὶ τὸ μεῖζον κακὸν, τῷ διψῶντι. Ἀλλὰ πεινώντων ἐστέρησας ψωμόν. | |
| 25 | Τί λέγω, φησὶν, ὅτι οὐ παρέσχες τῷ δεο‐ μένῳ; ὅποτε καὶ τὴν μικρὰν παραμυθίαν τοῦ ἄρτου παρὰ τοῦ πεινῶντος ἀφείλου· ψωμὸν γὰρ λέγει τὸ τμῆμα τοῦ ἄρτου, ὥσπερ καὶ ἐν τῇ Ῥοὺθ κεῖται· Βάψαι τὸν | |
| 30 | ψωμόν σου ἐν τῷ ὄξει. Ἐθαύμασας δέ τινων πρόσωπον. Τουτέστι καὶ τὰς κρίσεις οὐ δικαίως, οὐδὲ ἀπαθῶς, ἀλλ’ ἀνθρωποπαρέσκως ἐποίησας, προσωπολήπτης γὰρ γέγονας· καὶ δικάζων | |
| 35 | οὓς μὲν ἐξῇρες, οὓς δὲ ἐταπείνους, τοὺς μὲν ταπεινοὺς βιαζόμενος, τοὺς δὲ ἐν δυναστεί‐ αις θαυμάζων καὶ τιμῶν. Ὤικισας δὲ τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς. Τινὰ δὲ τῶν ἀντιγράφων ἀντὶ τοῦ ᾤκισας | |
| 40 | ἐκοίμησας ἔχει· ἵνα εἴπῃ καὶ αὐτὴν τῶν | |
| πτωχῶν τὴν στρωμνὴν ἀφείλου, ὡς ἐπὶ τοῦ | 371 | |
372 | ἐδάφους αὐτοὺς ἐξ ἀνάγκης κοιμᾶσθαι, μη‐ δὲν ἔχοντας ὑπεστορεσμένον ... Χήρας δὲ ἐξαπέστειλας. Ἢ τῶν προσόντων αὐτὰς ἐγύμνωσας, ἢ | |
| 5 | μᾶλλον προσελθούσαις καὶ ἐλεημοσύνην ζη‐ τούσαις οὐδὲν δέδωκας, ἀλλ’ ἀπεπέμψω μη‐ δὲν λαβούσας ἀπὸ σοῦ ... Ὀρφανοὺς δὲ ἐκάκωσας. Τὸ δὲ τοὺς ὀρφανοὺς καὶ ἀβοηθήτους κα‐ | |
| 10 | κοῦν, ἐσχάτης κακίας γνώρισμα. Οὐδένα μὲν γὰρ δεῖ κακοῦν, ἐξαιρέτως δὲ χρὴ φείδεσθαι τῶν ὀρφανῶν· περὶ γὰρ τῶν ἀβοηθήτων ψυ‐ χῶν πολεμεῖν ὁ Θεὸς ἐνετείλατο. Πλέον δὲ παρὰ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, πτωχοὶ, χῆ‐ | |
| 15 | ραι, ὀρφανοὶ δέονται βοηθείας. ιηʹ. Βουλὴ δὲ ἀσεβῶν πόῤῥω ἀπ’ αὐτοῦ. Ἰδόντες δίκαιοι ἐγέλασαν. Ἃ οἱ ἀσεβεῖς βουλεύονται, πόῤῥω ἐστὶν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. Ἰδόντες [δίκαιοι] τὴν βουλὴν | |
| 20 | τῶν ἀσεβῶν, κατεγέλασαν αὐτούς. κβʹ. Ἔκβαλε δὲ ἐκ στόματος αὐτοῦ ἐξη‐ γορίαν, καὶ ἀνάλαβε τὰ ῥήματα αὐτοῦ ἐν καρδίᾳ σου. Τὴν ἐξηγορίαν ἐζήτουν κατ’ ἐμαυτὸν, τί | |
| 25 | σημαίνει; Καὶ εὗρον ἐν ἄλλῃ ἐκδόσει, παρὰ τῷ Συμμάχῳ, ἀντ’ αὐτῆς, τὴν ἐξομολόγη‐ σιν. Παρὰ δὲ τῷ Ἀκύλᾳ· Νόμον. Φησὶν οὖν κατὰ μὲν τὸν ἕνα· Ἐξομολόγησαι περὶ τῶν ἁμαρτημάτων σου· τὸν δὲ τρόπον τῆς ἐξη‐ | |
| 30 | γορίας παρὰ τοῦ Θεοῦ διδάχθητι. Κατὰ δὲ τὸν ἕτερον· Δέξαι παρὰ Θεοῦ νόμον, καὶ τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐγκαρδίους ποίησαι. Εἰ δίκαιος εἶ καὶ ἄξιος, ὑπαγορεύθητι παρὰ Θεοῦ, καὶ δέξαι θεῖα ῥήματα ἐξ σῇ καρδίᾳ, ὡς ὕστερον | |
| 35 | Ἱερεμίας ἤκουσεν· Ἰδοὺ δέδωκα τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στόμα σου. Ἢ ἐξηγορίαν τὴν ἐξο‐ μολόγησίν φησιν, προτρέπων εἰς μετάνοιαν τὸν δίκαιον. Ἢ τοῦτο λέγει, ὅτι μετάβαλε | |
| τὸν τρόπον, καὶ ἀνάλαβε τοὺς θείους νόμους. | 372 | |
373 | Ἢ ὅτι ἐξαγόρευσον τὰ ἡμαρτημένα σοι, καὶ τοῦ λοιποῦ τοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ φύλαττε. Τῆς διπλῆς δὲ ταύτης ἐννοίας ἐκεῖθεν ἔσχον τὰς ἀφορμὰς, τὴν ἐξηγορίαν. | |
| 5 | κδʹ. Θήσῃ ἐπὶ χώματι ἐν πέτρᾳ, καὶ ὡς πέτρα χειμάῤῥου Σωφείρ. Βαλεῖς εἰς γῆν, καὶ οἱονεὶ κακώσεις αὐτόν. Κεφ. ΚΓʹ, βʹ. Καὶ δὴ οἶδα ὅτι ἐκ χειρός μου ἡ ἔλεγξίς ἐστιν, καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ βα‐ | |
| 10 | ρεῖα γέγονεν ἐπ’ ἐμῷ στεναγμῷ. Τουτέστι τὸν κατήγορον μετ’ ἐμαυτοῦ περιφέρω, τὸν ἔλεγχον, τὴν ἀπόδειξιν τῶν κακῶν οἴκοθεν ἔχω. —Οἶδα, φησὶν, ὅτι ἐκ τῶν ἐν χερσὶ, τουτέστιν ἐκ τῆς πληγῆς, καὶ | |
| 15 | οὐκ ἀφ’ ὧν ἔπραξα, δοκεῖτε τοὺς ἐλέγχους ἐπάγειν· καὶ γὰρ βαρέως ἐπέθετό μοι Θεὸς, ὥστε με στενάζειν. —Οἶδα, φησὶν, ὅτι ἐκ τῶν πράξεων τῶν ἀνθρώπων, αἱ κρίσεις αὐ‐ τοῖς· πλὴν ὑπὲρ τὴν ἰσχύν μου ἐπετέθη μοι, | |
| 20 | ἤτοι ἔξω τῆς πράξεώς μου, ὁ ἔλεγχος. ϛʹ. Καὶ ἐν πολλῇ ἰσχύϊ ἐπελεύσεταί μοι, εἶτα ἐν ἀπειλῇ μοι οὐ χρήσεται. Καὶ γὰρ εἰ ἐν πολλῇ ἰσχύϊ χρήσεται μοι καὶ ἀπειλῇ, ἀλλ’ ὅμως οἶδα ὅτι ἀλήθεια | |
| 25 | παρ’ αὐτῷ ἐστιν. ζʹ. Ἀλήθεια γὰρ καὶ ἔλεγχος παρ’ αὐτοῦ· ἐξαγάγοι δὲ εἰς τέλος τὸ κρίμα μου. Τοῦτο ηὔξατο, τοῦτό ἐστιν ὅ φησιν, ὥστε πέρας ἐπιτεθῆναί μου τοῖς δεινοῖς· εἶτα, φη‐ | |
| 30 | σὶν, ὅτι ταῦτα ἤθελον γενέσθαι, ὥστε ἀπο‐ θανεῖν, οὐχ ὡς νῦν μέλλοντος αὐτοῦ κρίνειν. —Παρ’ Ἑβραίοις, τὸ τέλος καὶ ἡ νίκη διὰ μιᾶς σημαίνεται λέξεως. ιʹ. Οἶδεν γὰρ ἤδη ὁδόν μου. | |
| 35 | Οἶδε, φησὶ, τὴν ὁδόν μου, καὶ ὅτι ἐσπού‐ δασα ἀεὶ ὑπακούειν αὐτῷ· ἀλλὰ τίς, ὅταν | |
| κρίνῃ, ἀντερεῖ αὐτῷ; | 373 | |
374 | ιεʹ. Ἐπὶ τούτῳ ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ κα‐ τασπουδασθῶ· κατανοήσω, καὶ πτοηθήσομαι ἐξ αὐτοῦ. Οὐχ ἥμαρτον, φησὶ, καὶ τί τοῦτο; οὐ γὰρ | |
| 5 | μόνον ἀπὸ τῆς τῶν ἁμαρτημάτων ἐξουσίας ἔξεστι κολάζειν Θεῷ, ἀλλὰ καὶ τοῦτο χωρὶς ἁμαρτημάτων λέγω. ιζʹ. Οὐ γὰρ ᾔδειν ὅτι ἐπελεύσεταί μοι σκό‐ τος, πρὸ προσώπου δέ μου ἐκάλυψεν γνόφος. | |
| 11 | Οὐ κατ’ ἀκολουθίαν ἀνθρωπίνην γέγονε τοῦτο, φησὶν, ἀπροσδόκητον τὸ κακόν· στο‐ χάζομαι τῆς τοῦ Θεοῦ χειρὸς εἶναι τὴν πλη‐ γήν. Καὶ καλῶς εἶπε, πρὸ προσώπου μου· οὐ | |
| 15 | γὰρ κοινὸν τὸ σκότος ἐστὶν, ἀλλὰ τῆς ἐμῆς ἀθυμίας. Κεφ. ΚΔʹ, ιγʹ. Αὐτὸς δὲ διὰ τί τούτων ἐπισκοπὴν οὐ πεποίηται; ἐπὶ γῆς ὄντων αὐ‐ τῶν, καὶ οὐκ ἐπέγνωσαν. | |
| 20 | Τουτέστιν πάντων κατεφρόνησαν, πάντων κατεγέλασαν· οὐδεὶς αὐτοὺς ἀδικεῖ, οὐδὲ κα‐ κῶς ποιεῖ· αὐτὸς δὲ οὔπω ἐπισκοπὴν πε‐ ποίηται τούτων, ὥστε ποιήσει μετὰ ταῦτα, καὶ ἐξετάσει τὰ πεπλημμελημένα αὐτοῖς, | |
| 25 | καὶ οὐ παρόψεται· ἐπιθυμητικῶς κατέφαγον ὀρφανούς. ιδʹ. Γνοὺς δὲ αὐτῶν τὰ ἔργα, παρέδωκεν αὐτοὺς εἰς σκότος. Τουτέστιν, μαθὼν τὰ ἔργα, ἢ ὅτι ἐξε‐ | |
| 30 | τάσας καὶ βασανίσας, τουτέστι γνούς. Κεφ. ΚΖʹ, δʹ. Οὐδὲ ἡ ψυχή μου μελετήσει ἄδικα. Τουτέστιν ἐπὶ τῆς αὐτῆς στήσομαι ψή‐ φου, οὐδείς με παρατρέψαι δυνήσεται, οὐδεὶς | |
| 35 | εἰσκροῦσαι, οὐδεὶς παραγαγεῖν τοῦ προκει‐ μένου. | |
| εʹ. Μή μοι εἴη δικαίους ὑμᾶς ἀποφῆναι | 374 | |
375 | ἕως ἂν ἀποθάνω, οὐ γὰρ ἀπαλλάξω ἀκακίαν μου. Τουτέστιν, οὐ κατηγορήσω ἐμαυτοῦ, οὐδὲ μεταθήσομαι, κἂν μυρία λέγητε· οὐ προή‐ | |
| 5 | σομαι τῆς ψήφου, εἰ καὶ δοκεῖτε παῦσαι τὸν κατ’ ἐμοῦ ἔλεγχον. Κἂν συγκαταθῶμαι εἰς ἃ λέγετε, ὅτε νενοήκατε διὰ τί ταῦτα πέ‐ πονθα, δικαίους ὑμᾶς ἀπεφηναίην. Οὐκ ἀπώ‐ σομαι τὴν ἀκακίαν μου, ἕτερα νοῶν περὶ | |
| 10 | ὑμῶν, καὶ ἕτερα λέγων. ιʹ. Ἢ ἐπελθούσης αὐτῷ ἀνάγκης, μὴ ἔχει τινὰ παῤῥησίαν ἔναντι αὐτοῦ; Ὃ λέγει τοιοῦτόν ἐστιν· Ὅτι, φησὶν, ὁ ἀδικῶν οὐκ ἔχει παῤῥησίαν, οὐδὲ φθέγξασθαι, | |
| 15 | οὐδὲ εἰπεῖν ταῦτα ἅπερ ἐγὼ νῦν, ἀλλ’ ἀφῄ‐ ρηται καὶ ἐπεστόμισται· ἐγὼ δὲ τοῦτο οὐκ ἔπαθον, ἀλλὰ λέγω καὶ ἀντιλέγω. Οἱ δὲ ἄδικοι οὐχ οὕτως. Κεφ. ΚΗʹ, αʹ. Ἔστι γὰρ ἀργυρίῳ τόπος | |
| 20 | κτλ. Τοῦτό φησιν, ὅτι ὁ ἐν τοῖς τυχοῦσιν τά‐ ξιν ὁρίσας, πολλῷ μᾶλλον ἐν τοῖς ἀνθρω‐ πίνοις. βʹ, γʹ. Σίδηρος μὲν γὰρ ἐκ γῆς γίνεται, | |
| 25 | χαλκὸς δὲ ἶσα λίθῳ λατομεῖται. Τάξιν ἔθετο σκότει, καὶ πᾶν πέρας αὐτὸς ἐξακριβάζεται. | |
| 28 | Ὅτι προνοεῖ καὶ μέλει τῶν πραγμάτων αὐτῷ, καὶ οὐδὲν ἁπλῶς, οὐδ’ εἰκῆ παρέρχε‐ | |
| 30 | ται. Ἢ μᾶλλον ἐκεῖνό φησιν, ὅτι τὰ μὲν ἄλλα δῆλά ἐστιν, ἡ δὲ οἰκονομία τοῦ Θεοῦ ἀτέκ‐ μαρτος καὶ ἄγνωστος. Καὶ μετ’ ὀλίγα· Καλῶς εἶπε· Τάξιν ἔθετο σκότει, δεικνὺς ὅτι οἶδε παραχωρεῖν καὶ | |
| 35 | ὑπερεξίστασθαι. Τίς ἀπελαύνει τὸ ζόφον | 375 |
376 | ἐκεῖνον; πόθεν εὐταξία τοσαύτη ἐν πράγματι τοιούτῳ; εἶτα τὴν δύναμιν, εἶτα τὴν σοφίαν αὐτοῦ διηγεῖται, πείθων μὴ θέλειν ἀπαιτεῖν αὐτὸν εὐθύνας. | |
| 5 | Κεφ. ΚΘʹ, γʹ. Ὡς ὅτε ηὔγει ὁ λύχνος αὐτοῦ ὑπὲρ κεφαλῆς μου, ὅτε τῷ φωτὶ αὐτοῦ ἐπορευόμην ἐν σκότει. Ὅτι γὰρ διὰ τοῦτο ἐζήτει τὴν προτέραν εὐπραγίαν, ἵνα δειχθῇ τοῦ Θεοῦ ἡ πρόνοια, | |
| 10 | δῆλον ἐκ τοῦ λέγειν· Ὅτε ὁ Θεὸς ἐφύλατ‐ τέ με. δʹ. Ὅτε ὁ Θεὸς ἐπισκοπὴν ἐποιεῖτο τοῦ οἴκου μου. Ὁ δὲ Σύμμαχος· Ὁπότε περιέφρασσεν ὁ | |
| 15 | Θεὸς τὴν σκηνήν μου. Ὁρᾷς ὅτι τοῦτο ἐπε‐ θύμει, τὴν ἐπισκοπὴν καὶ τὴν πρόνοιαν δεῖ‐ ξαι τοῦ Θεοῦ. Νέος διότε εἶχον ἐγὼ, δίκαιος ὢν, φησὶν, τὴν χρήσιμον ἐμοὶ ὕλην πεποίηκα ἀρετήν· πᾶσι γὰρ καλῶς ἐχρώμην. | |
| 20 | ζʹ. Ὅτε ἐξεπορευόμην ὄρθριος ἐν πόλει, ἐν δὲ πλατείαις ἐτίθετό μου ὁ δίφρος. Οἷα γάρ τις ἄρχων καὶ διδάσκαλος ἀρε‐ τῆς, οὐχ ὕπνῳ καὶ μέθαις ἐσχόλαζεν, ἀλλ’ ἐξ ἀγάπης ἑωθινὸς ἐν ταῖς πλατείαις καθῆστο, | |
| 25 | νόμος καὶ τύπος τοῖς ἐν τῇ πόλει γινόμενος. ιγʹ. Εὐλογία ἀπολλυμένου ἐπ’ ἐμὲ ἔλθοι. Σευήρου, ἐκ τῆς πρὸς Ἰουλιανὴν διάκο‐ νον ἐπιστολῆς. Ὁ Κύριος ἐν εὐαγγελίοις φησὶν, περὶ τῶν | |
| 30 | τῷ κόσμῳ νεκρούντων ἑαυτοὺς, ἢ πρὸς τὸ τοῦ μαρτυρίου στάδιον τὸ σῶμα ἐκδιδόν‐ των, ἢ πρὸς τοὺς τῆς ἀσκήσεως πόνους, καὶ ταύτῃ δοκούντων ἑαυτοὺς ἀπολλύναι καὶ ἀποκτεῖναι τῷ στερίσκεσθαι τῆς βιωτικῆς | |
| 35 | ἀπολαύσεως· Ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὑτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ, εὑρήσει αὐτήν. Τοῦ οὖν οὕτως | |
| ἀπολλυμένου, κατὰ τὴν τοῦ Σωτῆρος φω‐ | 376 | |
377 | νὴν, καὶ εὑρίσκοντος τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, ἡ εὐχὴ καὶ ἡ εὐλογία μεγάλη τίς ἐστιν, καὶ ταύτην εὔξαιτο ἄν τις τῶν εὐφρονούντων ἐπελθεῖν αὑτῷ, καὶ ἐμφρόνως ἐρεῖ τό· Εὐ‐ | |
| 5 | λογία κτλ. ιεʹ· Ὀφθαλμὸς ἤμην τυφλῶν, ποὺς δὲ χω‐ λῶν. Πρὸς δὲ νοῦν, τυφλὰς διανοίας διήνοιγε, καὶ ὠφείλει τοὺς πεπηρωμένους τὴν ψυχὴν | |
| 10 | καὶ αὐτὸς αὐτῶν ἐγίνετο ὀφθαλμός· πόδας δὲ ἐχαρίζετο τοῖς κεχωλευμένοις τὰς βάσεις τῆς ψυχῆς, καὶ τῷ λόγῳ ἐγίνετο αὐτῶν ποὺς, καὶ ἐχειραγώγει ἑκατέρους· εἴληπται δὲ ὁ μὲν ὀφθαλμὸς ἐπὶ τῆς νοητικῆς ὁδηγίας· ὁ | |
| 15 | δὲ ποὺς ἐπὶ τῆς ἐθικῆς. ιϛʹ. Ἐγὼ ἤμην πάτερ ἀδυνάτων. Ἐν τούτοις φωναὶ δηλοῦνται τοῦ ὠφε‐ λοῦντος τοὺς ἀδυνάτους, τοὺς ἀσθενεῖς. ιϛʹ. Δίκην δὲ ἣν οὐκ ᾔδειν, ἐξιχνίασα. | |
| 20 | Ὁρᾶς τὴν προστασίαν· οὐ μέχρι χρημά‐ των, οὐδὲ μέχρι τροφῆς καὶ ἐνδυμάτων, ἀλλὰ καὶ μέχρι κινδύνων ἀλλοτρίας προϊστάμην μάχης. ιζʹ. Συνέτριψα δὲ μύλας ἀδίκων. | |
| 25 | Ὅρα τὴν δυσχολίαν τοῦ πράγματος· καθὰ πόθεν, φησὶν, ἤδη καὶ προληφθὲν τὸ πρᾶγμα ἀνώρθωσα. Ἀληθῶς ὁ Χριστὸς ἐλθὼν, τὰς μύ‐ λας τῶν ἀντικειμένων ἐνεργειῶν συνέθλασε· τὰς μύλας τῶν λεόντων συνέτριψεν ὁ Κύ‐ | |
| 30 | ριος, καὶ ἐν τῷ προφήτῃ γέγραπται· Ἐκ μέ‐ σου ὀδόντων αὐτῶν ἅρπαγμα ἐξήρπασα. ιηʹ. Εἶπα δέ· Ἡ ἡλικία μου γηράσει, ὥσ‐ περ στέλεχος φοίνικος. Ὅρα δὲ μετὰ πόσον χρόνον ταῦτα λέγει, | |
| 35 | οὐχὶ καυχώμενος, οὐδὲ μεγαλοφρονῶν, ἀλλ’ ἀναγκαζόμενος εἰπεῖν τοῦ Θεοῦ τὴν πρό‐ νοιαν, καὶ ἐπὶ τίσιν ἀπέλαυεν αὐτοῦ, καὶ ἐν τίσιν ἐστὶ νῦν. | |
| Κεφ. Λʹ, αʹ. Νυνὶ δὲ κατεγέλασάν μου | 377 | |
378 | ἐλάχιστοι· νῦν νουθετοῦσί με ἐν μέρει, ὧν ἐξουδένουν τοὺς πατέρας αὐτῶν. Οὐ χρώμενος τῇ ἐξουδενώσει, ἀλλὰ σαφῶς εἰδὼς αὐτοὺς, ὥσπερ ὁ προφήτης ἔλεγεν· | |
| 5 | Ἐξουδενοῦται ἐνώπιον αὐτοῦ πᾶς πονηρευό‐ μενος· τοὺς γὰρ τοιούτους οὐδὲν ἡγεῖτο. βʹ, γʹ. Καί γε ἰσχὺς χειρῶν αὐτῶν, ἱνατί μοι; ἐπ’ αὐτοὺς ἀπώλετο συντέλεια. Ἐν ἐν‐ δείᾳ καὶ λιμῷ ἄγονος, οἱ φεύγοντες ἄνυδρον | |
| 10 | ἐχθὲς συνοχὴν καὶ ταλαιπωρίαν. Ὀλυμπιοδώρου, Ὠριγένους. Ἀλλ’ οὐδὲ ᾔτησά τινα ἐπικουρίαν, φησὶ, παρ’ αὐτῶν, ἵνα διὰ τοῦτο τοιούτοις πρὸς ἐμὲ χρήσωνται ῥήμασιν· οἵ γε πάλαι δίκην ἐχρεώστουν, πο‐ | |
| 15 | νηροὶ ὄντες, καὶ τρόπον τινὰ ἀπέπτη ἀπ’ αὐ‐ τῶν ἡ τιμωρία. Ἢ ὅτι θανάτου ἐπιθυμοῦντες διὰ τὴν ἄκραν πενίαν, οὐκ ἔτυχον, καὶ οὐδὲ ὑπὸ τῆς ἐνδείας ἐσωφρονίσθησαν γεννηταὶ γενέσθαι τοῦ καλοῦ, ἀλλ’ ἔμειναν ἄγονοι, οἱ | |
| 20 | ἐχθές που καὶ πρὸ ὀλίγου, τῆς ἐρήμου καὶ τῶν συμφορῶν ἐκπεφευγότες· ἔοικεν δὲ ὡς ἀγεννεῖς αὐτοὺς διαβάλλειν, καὶ ἐξ ἀδόξων ὄντας χωρίων καὶ πατέρων πενήτων. Ἐπ’ αὐτοὺς ἀπώλετο συντέλεια. | |
| 25 | Ἀντὶ τοῦ, οὐδέποτέ τι χρηστὸν συνετέ‐ λεσαν. δʹ. Οἱ περικυκλοῦντες ἄλιμα ἐπὶ ἠχοῦντι, οἵτινες ἄλιμα ἦν αὐτῶν τὰ σῖτα. Ἄλιμα βοτάνη τις ἐστὶν, ὥς φασι, ταχὺ | |
| 30 | πληροῦσα τὸν ἐσθίοντα. —Ἐπὶ ἠχοῦντι δὲ, τουτέστιν ἐπὶ φάραγξι καὶ πετρώδεσιν· εὔη‐ χοι γὰρ οἱ τοιοῦτοι τόποι, καὶ ἀντηχοῦσι τοῖς φθεγγομένοις. Ἢ καὶ ἠχοῦντα λέγει τὸν ἀλσώδη τόπον ἐν ᾧπερ ἡ πνοὴ τῶν | |
| 35 | ἀνέμων, κινοῦσα τὴν ὕλην, ἦχον ἀποτελεῖ. Φησὶν οὖν ὅτι περιενόστουν οὗτοι τὰς ὕλας καὶ τὰς φάραγγας καὶ τοὺς τόπους παρ’ οὓς ὕδατα ῥέοντα ἠχεῖ τε καὶ κελαρύζει, ὑπὸ τῆς ἄγαν ἐνδείας, τὰς βοτάνας ἀνερευνώ‐ | |
| 40 | μενοι, καὶ τὰς ῥίζας τῶν ξύλων περιξέοντες | |
| εἰς τροφὴν [λιμοῦ] παραμυθίαν. | 378 | |
379 | δʹ. Ἄτιμοι δὲ καὶ πεφαυλισμένοι, ἐνδεεῖς παντὸς ἀγαθοῦ. Ἑτέρα πονηρία, τὸ καὶ ἐν πενίᾳ τοιού‐ τους εἶναι. | |
| 5 | κδʹ. Εἰ γὰρ ὄφελον δυναίμην ἐμαυτὸν χει‐ ρώσασθαι. Ὁρᾷς ὅτι τὸ εἰ δυναίμην, οὐ διὰ ἀσθέ‐ νειαν λέγει, ἀλλὰ διὰ τὸ κεκωλῦσθαι. κηʹ. Ἕστηκα δὲ ἐν ἐκκλησίᾳ κεκραγώς. | |
| 10 | Διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῶν δεινῶν, οὐδὲ πλῆ‐ θος συνόδου αἰσχυνόμενος. κθʹ. Ἀδελφὸς γέγονα Σειρήνων, ἑταῖρος δὲ στρουθῶν. Εἰς τὴν ὀρνίθων θηριωδίαν ἐξέπεσα, φη‐ | |
| 15 | σίν· ἠγνόησα τὴν φύσιν τὴν οἰκείαν, οὐδὲν ἐκείνων ἀμείνων διάκειμαι. Κεφ. ΛΑʹ, ϛʹ, ζʹ. Ἕσταμαι γὰρ ἐν ζυγῷ δικαίῳ, οἶδε δὲ ὁ Κύριος τὴν ἀκακίαν μου, εἰ ἐξέκλινεν ὁ ποῦς μου ἐκ τῆς ὁδοῦ ... | |
| 20 | Βαβαὶ τῆς ἀκριβείας! οὐκ ἔχοι τις εἰ‐ πεῖν, ὅτι τῷ πλούτῳ καὶ τοῖς ἀγαθοῖς τοῖς ἔμπροσθεν εἰς ῥᾳθυμίαν καὶ διάχυσιν ἀπο‐ χρησάμενος τοιαύτην τίνω δίκην, καὶ με‐ ταβέβλημαι, τοῦ Θεοῦ κατάλληλόν μοι φάρ‐ | |
| 25 | μακον ἐπιθέντος. Τὸν μὲν γὰρ φιλόγελω καὶ φιλοπταίσμονα καὶ τρυφῇ προσεσχηκότα, εἰκότως ἀντιθεὶς, τὴν ἐναντίαν καταστή‐ σειεν ἕξιν, γοερῷ τινι καὶ πολυθρηνώδει παραδοὺς αὐτὸν βίῳ· τὸν δὲ καὶ πρὸ τού‐ | |
| 30 | των φεύγοντα μὲν κώμους, διώκοντα δὲ ἀν‐ θρώπους παίζοντας καὶ γελωτοποιοῦντας, ποῖον ἂν ἔχοι λόγον ἐμπεσεῖν εἰς σκύθρωπον καὶ κατηφῆ βίον; ἐπειδὴ κατεσκληκὼς ἤμην καὶ κατεστυμμένος, οὐκ ἐπὶ τὰς διαφορού‐ | |
| 35 | σας ἐκείνῳ τῷ βίῳ κακίας κατέπεσα. | 379 |
380 | λαʹ. Εἰ δὲ καὶ πολλάκις εἶπον αἱ θερά‐ παιναί μου· Τίς ἂν δῴη ἡμῖν τῶν σαρκῶν αὐτοῦ πλησθῆναι, λίαν μου χρηστοῦ ὄντος; | |
| 5 | Ἀντὶ τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἀπολαῦσαι, ὅτι ἤμην αὐταῖς γλυκύς. λβʹ. Ἔξω δὲ οὐκ ηὐλίζετο ξένος, ἡ δὲ θύρα μου παντὶ ἐλθόντι ἠνέῳκτο. Οὐ γὰρ ἐθεράπευεν αὐτοὺς ὑποδεχόμενος | |
| 10 | μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐφόδια τῆς μετὰ ταῦτα πενίας παρεῖχεν. Κεφ. ΛΒʹ, αʹ. Καὶ ἐπαύσατο Ἰὼβ ῥήμα‐ σιν. Ἡσύχασεν μὲν ὁ Ἰὼβ, διδοὺς αὐτοῖς λό‐ | |
| 15 | γον εἰπεῖν· ἐνεῖδε δὲ, καὶ τὸν Θεὸν ἐκάλεσε μάρτυρα, καὶ ἑαυτῷ ἐπηράσατο ὅτι ἐπεστο‐ μίσθησαν οἱ φίλοι. ιαʹ. Ἐρῶ γὰρ, ὑμῶν ἀκουόντων, ἄχρις οὗ ἐτάσητε λόγους, καὶ μέχρι ὑμῶν συνήσω. | |
| 21 | Ἢ τοῦτό φησιν, ὅτι οὐδὲ ὅτε ἠλέγχετε, ὡς ἔδει, ἠλέγξατε· ἢ ὅτι ὕστερον ἐσιωπή‐ σατε. Οὕτω πρὸς τό· Ἐρῶ γὰρ, ὑμῶν ἀκου‐ όντων. | |
| 25 | Κεφ. ΛΓʹ, ιβʹ. Πῶς γὰρ λέγεις· Δίκαιός εἰμι, καὶ οὐκ ἐπακήκοέ μου; Τί οὖν ἐγένετο; οὐχὶ τοῦτο ἐνόμιζεν· τοῦτο μὲν γὰρ ὑπελάμβανεν ὁ Ἐλιοὺς, ἀλλ’ οὐχὶ τοιαύτῃ γνώμῃ ὁ Ἰὼβ εἶπεν, ὅτι οὗτος | |
| 30 | δικαιότερός ἐστι τοῦ Θεοῦ· ἀλλ’ ὅτι ταῦτα μὲν αὐτῷ πέπρακται, οὐ μὴν ἀδικίαν ἐνεκά‐ λει τῷ Θεῷ. Ὁ δὲ Ἐλιοὺς τοῦτο ὑπέλαβεν· ἐκείνοις δὲ δικαίως ἐνεκάλει, προσδεδωκόσι | |
| τοῦ Θεοῦ τὸ μέρος καὶ ἠρνημένοις. | 380 | |
381 | κʹ. Λαλήσω, ἵνα ἀναπαύσωμαι ἀνοίξας τὰ χείλη. Ὁ τυγχάνων συνετοῦ ἀκροατοῦ, καὶ ὢν πλήρης λόγων, λαλῶν ἀναπαύεται, τὴν πε‐ | |
| 5 | ριττότητα οἷον κενώσας καὶ ἀποβάλλων, καὶ λέγει· Λαλήσω ἵνα ἀναπαύσωμαι. Κεφ. ΛΔʹ, ιθʹ. Ὃς οὐκ ἐπαισχυνθῇ πρόσω‐ πον ἐντίμου, οὐδὲ οἶδε τιμὴν θέσθαι ἁδροῖς. | |
| 10 | Εἰ γὰρ καὶ μὴ οἶδας, ἀλλ’ ὀφείλεις πολλὰ παραχωρεῖν αὐτῷ, καὶ τῇ δόξῃ αὐτοῦ, ὥστε μὴ πάντα ζητεῖν μανθάνειν. κγʹ. Ὅτι οὐκ ἐπ’ ἄνδρα θήσει ἔτι. Ἔοικε τοῦτο λέγειν, ὅτι νῦν μὲν ἐν ἡμῖν | |
| 15 | κεῖται τὸ καλὸν καὶ τὸ φαῦλον, ἐν δὲ τῷ μέλλοντι αἰῶνι οὐκ ἔτι. λαʹ. Ὅτι πρὸς τὸν ἰσχυρὸν ὁ λέγων· Εἴ‐ ληφα, οὐκ ἐνεχυράσω, ἄνευ ἐμαυτοῦ ὄψομαι· σὺ δεῖξόν μοι. | |
| 20 | Τινὲς οὕτως ἡρμήνευσαν· ὅτι μὴ τολμᾷ τις εἰπεῖν τῷ ἰσχυρωτέρῳ, ὅτι ἀδίκως εἴ‐ ληφας τὰ ἐμὰ, οὐκ ἐνεχύρου χάριν, ὡς ὑπο‐ φειλόμενα, καὶ παρὰ γνώμην ἐμὴν εἴληφας· ἐπίδειξον ὅτι εὐλόγως τοῦτο δέδρακας. Εἰ | |
| 25 | δὲ τῷ δυνατῷ ταῦτα οὐδεὶς εἰπεῖν τολμᾷ, πῶς σὺ, φησὶ, τοιαῦτα θρασύνῃ κατὰ Θεόν; Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτως ἐκδέδωκεν, ὅτι | |
| πρὸς Θεὸν ῥῆσιν ἀνέλαβον, οὐχ ἕξω ἀκω‐ | 381 | |
382 | λύτως, σὺ διασάφησόν μοι. Ὁ δὲ ἐνόησεν οὕτως, τουτέστιν· ἐπειδὴ τὴν ὑπὲρ Θεοῦ ῥῆσιν ἀνέλαβον, φησὶν Ἐλιοὺς, οὐκ ἐπέχω, ἀλλ’ ἀκωλύτως ἐπεξέρχομαι τῷ λόγῳ. Εἰ | |
| 5 | δὲ μὴ καλῶς λέγω, σὺ διασάφησον, ἀντὶ τοῦ, ἔλεγξον τὸν λόγον. —Οἶμαι δὲ μᾶλ‐ λον οὕτω νοεῖσθαι τὸ κείμενον, ὅτι οὐκ ἐπειδὴ τὸ ὑπὲρ Θεοῦ λέγειν εἱλόμην, παρὰ τοῦτο δεῖ σε καὶ συνομολογεῖν ἁπλῶς, οἷα | |
| 10 | δὴ χρέος ἀπαιτῶ· ἄνευ δὲ ἐμαυτοῦ ὄψομαι, σὺ δεῖξόν μοι, ἀντὶ τοῦ· χωρὶς τοῦ ἐμοῦ λόγου εἰδέναι θέλω, εἴ τι καὶ ἀντειπεῖν ἔχοις· ἵνα εἴπῃς ὅτι ἡσυχίαν παρέχομαι, καὶ ἐπιλαμβάνου τὸν λόγον, εἰ δύνασαι. | |
| 15 | Κεφ. ΛΕʹ, εʹ. Ἀνάβλεψον εἰς τὸν οὐρανόν. | |
| 17 | Οὐδεὶς φιλόκοσμος ἀναβλέπει εἰς τὸν οὐ‐ ρανόν· μὴ ἀγαπῶμεν τὸν κόσμον, μηδὲ τὰ ἐν τῷ κόσμῳ. Εἰ τὰ ἐνθένδε ἀγαπῶμεν, οὐκ | |
| 20 | ἀναβλέπομεν εἰς τὸν οὐρανόν. ϛʹ. Εἰ ἥμαρτες, τί πράξεις; Τουτέστιν οὐδὲ αὐτὸν ἀδικήσεις, ἀλλ’ οὐ‐ δὲ ὠφελήσεις, δίκαιος ὤν· ἐπειδὴ γὰρ ἔλε‐ γεν· Εἰ ἥμαρτον, τί δύναμαι πρᾶξαι; τί | |
| 25 | ποιήσω, φησίν; τοῦτο ἵνα εἴπῃ· Διὰ τί; μὴ γὰρ ἀδικούμενος φροντίζει σου ἁμαρτάνον‐ τος; μὴ γὰρ ὡς βλάβην ὑπομένων; ιʹ. Ὁ κατατάσσων φυλακὰς νυκτερινάς. | |
| 30 | Θέλεις ἰδεῖν πῶς κατατάσσει φυλακὰς νυκτερινὰς ὁ Θεός; ὅλος ὁ αἰὼν οὗτος νύξ ἐστι, σκότος ἐστί. Τὸ φῶς τηρεῖταί σοι· ὃ βλέπεις νῦν φῶς, δι’ ἔσοπτρον βλέπεις. Καί· Ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς· μέλλομεν ποτὲ | |
| 35 | βλέπειν αὐτό. Οὐκοῦν νύξ ἐστι πᾶς ὁ αἰών; ἐπεὶ νύξ ἐστι, πολέμιοι πολλοὶ, πολλὰ θηρία περιέρχονται. Ἐπεὶ οὖν νύξ ἐστὶ τὰ ἐν τῇ σκοτίᾳ τοῦ βίου πράγματα, χρεία ἐστι φυ‐ | |
| λάκων τεταγμένων εἰς τὴν νύκτα ταύτην, | 382 | |
383 | ἵνα οἱ φύλακες, οἱ ἐπὶ τῶν νυκτῶν, φρουρῶσι τοὺς ἐν νυκτὶ, καὶ ἔλθωσι καὶ φυλάξωσιν ἡμᾶς ἀπὸ τῶν λῃστῶν. Τίνες οὖν οἱ φύλα‐ κες, οἱ τεταγμένοι παρὰ τοῦ Θεοῦ ἐν ταῖς | |
| 5 | φυλακαῖς ταῖς νυκτεριναῖς; Παρεμβαλεῖ ἄγ‐ γελος Κυρίου κύκλῳ τῶν φοβουμένων αὐτὸν, καὶ ῥύσεται αὐτούς· οὗτοι οἱ ἄγγελοι οἳ ἐν νυκτὶ φρουροῦσιν ἡμᾶς. Κεφ. ΛΗʹ, εʹ. Τίς ἔθετο τὰ μέτρα αὐτῆς, | |
| 10 | εἰ οἶδας; ἢ τίς ὁ ἐπαγαγὼν σπαρτίον ἐπ’ αὐ‐ τῆς; Ἠθέλησαν μὲν εἰπεῖν ἕλληνές τι περὶ τοῦ μέτρου τῆς γῆς· ἡ διάμετρος τῆς γῆς, φασὶν, εἰκόσι πέντε μυριάδων στάδια. Ἔοικε δ’ ὁ | |
| 15 | λόγος δεικνύναι, ὅτι ἄληπτόν ἐστι τὸ μέτρον τῆς γῆς παντί· μόνος δὲ ὁ Σωτὴρ οἶδεν αὐτὸ, ὁ καὶ δημιουργός. Μέτρα δὲ, καὶ οὐ μέτρον εἶπεν, ἵνα τὰς διαφορὰς τῆς γῆς πα‐ ραστήσῃ. Μέτρον τί ἐστι τῆς τοιᾶσδε, φέρε | |
| 20 | εἰπεῖν, τῆς φερούσης τὰ ἀρώματα Ἀνατο‐ λῆς; μέτρον τῆς φερούσης τὸ πέπερ ἢ τὰ ζῶα; οὐ γὰρ πάντα πανταχοῦ γίνεται· ταῦτα οὖν τὰ μέτρα παρὰ τῷ Λόγῳ τοῦ Θεοῦ εἰσιν. —Ἄρα οὐχ ἁπλῶς τοσαύτη γεγένηται ἡ | |
| 25 | γῆ, οὐδὲ ὡς ἔτυχεν, ἀλλ’ ἐμοὶ δοκεῖ, εἰ καὶ τὸ τυχὸν προσετέθη, ἄκαιρον εἶναι, καὶ εἴ‐ περ ἀφῃρήθη, ὁμοίῳ τῷ λόγῳ πᾶσαν αὐτὴν λυμήνασθαι· καὶ τοῦτο αἰνίττεται τὰ μέτρα καὶ τὸ σπαρτίον. | |
| 30 | ϛʹ. Τίς δέ ἐστιν ὁ βαλὼν λίθον γωνιαῖον ἐπ’ αὐτῆς; Τίς δέ ἐστιν ὁ βαλὼν λίθον γωνιαῖον ἐπ’ αὐτῆς, ὅτι οὕτως ἕστηκεν ἑδραία, ὡσ‐ περεὶ ἐπῳκοδόμησεν ἐπ’ ἀσφαλείᾳ βεβηκυίᾳ | |
| 35 | θεμελιώσεως; τῇ βουλήσει τοῦ Θεοῦ, ἐν τῇ γὰρ χειρὶ αὐτοῦ πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς. —Λίθον γωνιαῖον· τοῦτο δύναται καὶ εἰς τὸν | |
| Μονογενῆ τοῦ Θεοῦ Υἱὸν, δι’ ἡμᾶς σαρκω‐ | 383 | |
384 | θέντα, νοεῖσθαι· κατὰ τὸ ἐν ψαλμοῖς· Λίθον, ὃν ἀπεδοκίμασαν, ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γω‐ νίας. Εὐδοκίᾳ γὰρ τοῦ Πατρὸς ἐλθὼν ἐπὶ γῆς, συνῆψεν ἐν ἑαυτῷ τοὺς δύο λαοὺς, τῶν Ἰου‐ | |
| 5 | δαίων τε καὶ ἐθνῶν, ὥσπερ ἀμέλει καὶ ὁ γωνιαῖος λίθος ἀμφοτέρους συνδεῖ τοὺς τεί‐ χους. ιαʹ. Εἶπα δὲ αὐτῇ· Μέχρι τούτου ἐλεύσῃ, καὶ οὐχ ὑπερβήσῃ. | |
| 10 | Ὁ δὲ Σύμμαχος· Ἕως ὧδε τετάχθω τὸ ἔπαρμα τῶν κυμάτων σου. Οὕτω μὲν γὰρ ἀσ‐ φαλῶς κατέχει αὐτὴν ὡσανεὶ κλείθροις· οὕτω δὲ εὐκόλως, ὡσανεὶ ἐπὶ τάξει. Εἶπα γὰρ, φησὶ, καὶ οὐκ ἔστιν ἀντειπεῖν, ὅταν, μηδε‐ | |
| 15 | μίας ἀνάγκης ὠθούσης, τοῦτο γίνηται· ἅμα καίτοι πολλῆς τῆς βίας καὶ τῆς ῥώμης αὐ‐ τὴν μαστιζούσης· διὰ γὰρ τοῦτο οὐκ ἀφῆκεν αὐτὴν εἶναι γαληνιαίαν, οὐδὲ ἥμερον, ἵνα κηρύττῃ τοῦ Θεοῦ τὴν ἰσχὺν, τῆς φύσεως | |
| 20 | τῷ προστάγματι μαχομένης, καὶ τοῦ προσ‐ τάγματος πανταχοῦ νικῶντος. Εἰ γὰρ ἥμε‐ ρον ἦν τὸ ὕδωρ, τῇ φύσει τοῦ ὕδατος τὴν εὐταξίαν ἂν ἐλογίσαντο πολλοί· νῦν δὲ τα‐ ραττομένη, μαστιγουμένη, ὠθουμένη ἔνδον, | |
| 25 | καὶ τὰ ὅρια ὑπερβῆναι μὴ δυναμένη, διὰ τῆς ταραχῆς κηρύττει τοῦ Θεοῦ τὴν ἰσχύν. μαʹ. Τίς δὲ ἡτοίμασε κόρακι βοράν; | |
| 29 | Λέγεται γὰρ μὴ ἐκτρέφειν τὰ ἔκγονα· | |
| 30 | ἀλλ’ αὐτοὶ μὲν εἰκότως, ἅτε μεγάλοι ὄντες, πορίζουσι τροφήν. Τὰ δὲ ἔκγονα τίς ἐκτρέ‐ φει; οὐχ ὁ τοῦ Θεοῦ λόγος; καθὰ καὶ τὸ εὐαγγέλιόν φησιν· Τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ οὐ σπείρουσιν, οὐδὲ θέρουσι, καὶ ὁ πατὴρ | |
| 35 | ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά. | |
| Κεφ. ΛΘ, κζʹ. Ἐπὶ δὲ σῷ προστάγματι | 384 | |
385 | ὑψοῦται ἀετός; γὺψ δὲ ἐπὶ νοσσιᾶς αὐτοῦ καθεσθεὶς, αὐλίζεται ἐπ’ ἐξοχῇ πέτρας καὶ ἀποκρύφῳ; .....Εἰ ἐν τοῖς σαρκοβόροις τινα λογικὴν | |
| 5 | σοφίαν, ἀπὸ τῆς κατὰ φύσιν ἐπιστήμης ἐνοῦ‐ σαν ἑκάστῳ, καὶ πρὸς γνῶσιν, τῷ μὲν πο‐ λέμου, τοῖς δὲ τῶν ἀποθανόντων, ὁρᾷς καὶ ἕνα ἀεροφορούμενον τὸν γῦπα. λδʹ. Τί ἔτι ἐγὼ κρίνομαι, νουθετούμενος | |
| 10 | καὶ ἐλέγχων Κύριον, ἀκούων τοιαῦτα, οὐθὲν ὤν; Τί ἔτι, φησὶν, ἐγὼ κρίνομαι, εἰς προοί‐ μιον; καὶ ἐξ ἀρχῆς παρεχώρησε τῶν πρω‐ τείων. Ἥττημαι, φησὶ, παρὰ σοὶ τὸ δικαί‐ | |
| 15 | ωμα· τί ποῤῥωτέρω τὴν δίκην ἐπεξάγεις; τί γὰρ δυνατὸν ἀποκρίνασθαι; πῶς δὲ χρὴ πρὸς τοιοῦτον ἀντοφθαλμεῖν δεσπότην; Ἐγὼ, φη‐ σὶ, διετέλουν, τὴν αἰτίαν τῆς γενομένης ἐπ’ ἐμὲ πληγῆς ζητῶν· εἰς δὲ δημιουργίαν οὐ‐ | |
| 20 | δὲν ἐνεκάλεσα, καὶ πρὸς τὰ λεχθέντα οὐδὲν ἔχω λέγειν. —Λείπει, ὡς οὐδ’ ἐλέγχων Κύ‐ ριον, νουθετούμενος ὁ ἄθλιος. Κεφ. Μʹ, βʹ. Ἀλλὰ ζῶσαι, ὥσπερ ἀνὴρ, τὴν ὀσφύν σου, ἐρωτήσω δέ σε, σὺ δέ μοι | |
| 25 | ἀπόκριναι. Οἱ γὰρ περιουσίᾳ δικαιωμάτων θαῤῥοῦν‐ τες, οὐδὲ φεύγοντες τοὺς ἀντιδίκους, ἀφίασιν, ὥστε ἐκ περιουσίας, γενέσθαι τὴν νίκην. Εἶτα αὐτῷ καὶ ἀπολογεῖται, ὅτι μέλει μοι περὶ | |
| 30 | τῶν ἀνθρώπων· δῆλον ἐκεῖθεν, τίνος δὴ ἕνε‐ κεν τοῦτον ἐπήγαγόν σοι τὸν πειρασμόν. Δίδωμί σοι παῤῥησίαν, ἐγώ σε ἐρωτήσω, σὺ δέ μοι ἀπόκριναι. γʹ. Οἴει δέ με ἄλλως σοι κεχρηματικέναι, | |
| 35 | ἢ ἵνα ἀναφανῇς δίκαιος; Τὸν παρόντα λέγει χρηματισμόν· οὐχ ἵνα δὲ κατακρίνω, λέγω ταῦτα, φησὶν, ἀλλ’ ἵνα | |
| δείξω δίκαιον. Ἢ περὶ τοῦ πειρασμοῦ φησιν, | 385 | |
386 | χρηματισμὸν τὴν συγχώρησιν λέγων, του‐ τέστι προτεταχέναι με δι’ ἄλλο τι τοῦτο γενέσθαι· οὐκ εἶπεν, ἵνα γένῃ, ἀλλ’ ἵνα φα‐ νῇς σὺ ὅπερ ἦς, ἵνα τοὺς ἄλλους παιδεύσῃς. | |
| 5 | Ὅρα δέ· οὐκ εἶπεν, ἵνα γένῃ δίκαιος (ἣν γὰρ ἀκριβῶς τὴν δικαιοσύνην ἤσκησας), ἀλλ’ ἵνα φανῇς. Μὴ ἀναφανῶμεν ἄδικοι, μηδὲ ἀσεβεῖς. Τούτων μνημονεύωμεν ἐν τοῖς τῶν περισ‐ τάσεων καιροῖς, καὶ δόξωμεν τοῦ Θεοῦ ἀκού‐ | |
| 10 | ειν παρόντος καὶ λέγοντος ἡμῖν· Οἴει δέ με ἄλλως σοι κεχρηματικέναι, ἢ ἵνα τοῖς ἀγνο‐ οῦσιν δήλη ἡ σὴ δικαιοσύνη γίνηται; εʹ. Ἀνάλαβε δὴ ὕψος καὶ δύναμιν, δόξαν δὲ καὶ τιμὴν ἀμφίασαι. | |
| 15 | Στεφάνωσαι, ἔνδυσαι δόξαν, ἔνδυσαι τι‐ μὴν, ἔνδυσον εὐπρέπειαν. Ὁ ὑβριστὴς ἐστρα‐ τεύσατο κατὰ σοῦ· σὺ δὲ τὸν ὑπερήφανον ἐταπείνωσας, καὶ μακρὰν μετ’ αἰσχύνης ἀ‐ πέστρεψας τὰς αὐτοῦ φάλαγγας. —Ἔλεγξον | |
| 20 | ἁμαρτωλοὺς, δεικνὺς αὐτοὺς ἁμαρτωλούς· πλήρωσον τὰ πρόσωπα αὐτῶν ἀτιμίας, διὰ τοῦ ἐλέγχου τοῦ ἐν σοί. —Οὐκ ἄρα πρὸς ἐπίδειξιν ἢ πρὸς καὶ τὰ ἄλλα πάντα, ἢ καὶ πρὸς θεογνωσίαν. Ὅρα δὲ ὅσον τὸ ταπεινὸν | |
| 25 | τῆς αὐτοῦ φύσεως ἐλέγχει αὐτὸν, καὶ οὐ λέγει ὅτι ταπεινὸς σὺ, ἀλλ’ ὅτι μέγας ἐγὼ, καὶ οὐ δύναται ἅπερ ἐγώ. ιʹ. Ἀλλὰ δὴ ἰδοὺ θηρία παρὰ σοί. Ὡς ἀθλητὴς, μάνθανε τὰ περὶ τοῦ δρά‐ | |
| 30 | κοντος τοῦ ἀνταγωνίστου. —Παρὰ σοὶ οὖν, φησὶ, καὶ παρὰ παντὶ τῷ ὑπομονητικῷ τὰ θηρία ταῦτα ἐξημεροῦται καὶ ὑποτέτακται· ἔστι μέντοι κτλ. κʹ. Ἄξεις δὲ δράκοντα ἐν ἀγκίστρῳ, πε‐ | |
| 35 | ριθήσεις δὲ φορβαίαν περὶ ῥῖνα αὐτοῦ; Δύνασαι οὖν, φησὶν, ὦ Ἰὼβ, ποιῆσαι ὅπερ ὁ Μονογενὴς ὕστερον εἰργάσατο; Ὥσπερ γάρ τι δέλεαρ αὐτῷ τὴν οἰκείαν σάρκα προβαλ‐ λόμενος διὰ τῶν οἰκείων ἥλων, ὡς δι’ ἀγ‐ | |
| 40 | κίστρων, ἰχθὺν ἤγρευσεν Λευιαθάν. Οὕτω γὰρ τὸ ἑβραϊκὸν ἔχει, καὶ σημαίνει τὸν | |
| δράκοντα. | 386 | |
387 | κζʹ. Ἐπιθήσεις δὲ αὐτῷ χεῖρα, μνησθεὶς πόλεμον τὸν γινόμενον ἐν σώματι αὐτοῦ [καὶ μηκέτι γινέσθω]; Πόλεμον ἐνταῦθα λέγει τὴν ταραχὴν, | |
| 5 | τὴν ἀγριότητα, τὸ χρίμψασθαι αὐτοῦ. Πῶς γίνεται, φησί; τοιοῦτόν ἐστι θηρίον ἄγριον καὶ δυνατὸν καὶ ἀπόπληκτον. Δύνασαι δὲ αὐτὸν, φησὶ, τῇ σῇ δυνάμει καταδῆσαι; ἢ ὅλως μνησθῆναι καὶ ἐννοῆσαι τὸν μέλλοντα | |
| 10 | γίνεσθαι ἐν τῷ σώματι αὐτοῦ πόλεμον; Σῶμα δὲ αὐτοῦ δαίμονας λέγει, ὡς αὐτοῦ κεφαλὴ ὄντος· τοῦτον δὲ τὸν πόλεμον ἐνίκησε διὰ τοῦ τροπαίου τοῦ σταυροῦ ὁ Κύριος. —Τὸ δέ· μηκέτι γινέσθω, ἐπειδήπερ ἅπαξ γέγο‐ | |
| 15 | νεν ὁ σταυρός· ὃς γὰρ ἀπέθανε τῇ ἁμαρτίᾳ, φησὶν, ἀπέθανεν ἐφάπαξ. Κεφ. ΜΑʹ, δʹ. Τίς ἀποκαλύψει πρόσωπον ἐνδύσεως αὐτοῦ; Τὸ πρόσωπον ὃ ἐνεδύσατο, τίς ἱκανὸς | |
| 20 | ἐλέγξαι; τίς ἱκανὸς ἀποκαλύψαι καὶ δεῖξαι ὅ τι ἔνδον δράκων ἐστί; Καὶ μετ’ ὀλίγα. Πρὸς τὴν μνήμην ἀνέ‐ δραμον τῶν ἱερῶν γραμμάτων, τούτῳ θεοπ‐ νεύστῳ βιβλίῳ τοῦ Ἰὼβ ἐγκειμένων, καὶ ὡς | |
| 25 | ἐν σωματικῇ διαπλάσει τὸ λίαν ἀνειδὲς καὶ ποικίλον κεκρυμμένον τῶν ἐπινοιῶν καὶ τῆς τῶν ἔξωθεν προσωπείων ἀπαλλαγῆς, ἀπο‐ γράφων τοῦ διαβόλου καὶ δαιμόνων ἀρχε‐ κάκου καὶ πονηρῶν. Φησὶ γάρ· Τίς ἀποκαλύ‐ | |
| 30 | ψει πρόσωπον ἐνδύσεως αὐτοῦ; —Καὶ ἐπεί‐ περ ἔριζε τῆς ἔξωθεν φαινομένης ταύτης ποικιλίας, ὡς ἔκ τινος βάθους τῆς ἀφανοῦς κακίας ἀνίσχουσι, ἐπενήνεκται τοῖς εἰρη‐ μένοις καὶ ταῦτα· Τίς ἀποκαλύψει πρόσωπον | |
| 35 | ἐνδύσεως αὐτοῦ, τουτέστι τίς ἱκανὸς εἰσελ‐ θεῖν εἰς τὰ νοήματα τῆς καρδίας αὐτοῦ, διότι συνεπτυγμένα τυγχάνουσι; | |
| ιδʹ, ιεʹ, Οὐ σαλευθήσεται, ἡ καρδία αὐτοῦ | 387 | |
388 | πέπηγεν ὡς λίθος, ἕστηκεν δὲ ὥσπερ ἄκ‐ μων ἀνήλατος. Ἀπελιθώθη, φησὶν, ἡ καρδία αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἐλαθῆναι δύναται· ἀλλ’ ὅλος ἐστὶν ἀπεσ‐ | |
| 5 | κληκὼς καὶ ἰταμός· οὐκ ἐλαυνόμενος, οὐκ ἀκολουθῶν λόγῳ, οὐκ εἴκει· ὁ δὲ σκληρός ἐστιν, ἀνήλατος, ἀνένδοτος. Καὶ εἴ τις ἀπὸ τοῦ διαβόλου ἀπέσπασε δύναμιν, καὶ τού‐ του δράκοντος αὐτὸς ἔχει τὴν καρδίαν ἀνή‐ | |
| 10 | λατον καὶ οὐκ ἐλαυνομένην. Εἰ δέ τις χρυσός ἐστιν ἀκολουθῶν τῷ λόγῳ, τῷ χρυσοχοϊκῷ οὗτος εἴκει ἕως ἂν γένηται πέταλον χρυσοῦν, καὶ δέξηται τοὺς τύπους τῶν γραμμάτων τοῦ Θεοῦ, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ᾧ ἡ δόξα εἰς | |
| 15 | τοὺς αἰῶνας αἰώνων. Ἀμήν. Κεφ. ΜΒʹ, ιʹ. Ἔδωκεν δὲ ὁ Κύριος διπλᾶ ὅσα ἦν ἔμπροσθεν Ἰὼβ εἰς διπλασιασμόν. | |
| 19 | ιβʹ. Ὁ δὲ Κύριος εὐλόγησε τὰ ἔσχατα | |
| 20 | Ἰὼβ, ἢ τὰ ἔμπροσθεν· ἦν δὲ τὰ κτήνην αὐ‐ τοῦ, πρόβατα μύρια τετρακισχίλια, κάμη‐ λοι ἐξακισχίλιαι, ζεύγη βοῶν χίλια. ιγʹ. Γεννῶνται δὲ αὐτῷ υἱοὶ ἑπτὰ καὶ θυ‐ γατέρες τρεῖς. | |
| 25 | Εἰ πάντα τὰ ὅσα ἦν ἔμπροσθεν τῷ Ἰὼβ, διπλᾶ δέδωκεν ὁ Κύριος, μετὰ τὴν πληγὴν, καθὰ τὸ ἱερόν φησι γράμμα, ἔδει καὶ τοὺς παῖδας διπλῶς εἶναι. Σκόπει γὰρ ἐπὶ τῶν κτηνῶν· πρόβατα, φησὶν, ἦν αὐτῷ μύρια τε‐ | |
| 30 | τρακισχίλια, ἐν γὰρ τῇ ἀρχῇ εἶχεν ἑπτα‐ κισχίλια· καμήλων ἑξακισχίλια, ἐν γὰρ τῇ ἀρχῇ εἶχεν τρισχίλια· ζεῦγα βοῶν χίλια, πρῶτον γὰρ ἦσαν πεντακόσια. Τὸ αὐτὸ καὶ | |
| ἐπὶ τῶν νομάδων ὄνων. | 388 | |
389 | Γεννῶνται δὲ αὐτῷ, φησὶν, υἱοὶ ἑπτὰ καὶ θυγατέρες τρεῖς, ὅσοι ἦσαν καὶ πρότερον· ἔδει δὲ τοὺς μὲν δεκατέσσαρας εἶναι, τὰς δὲ ἓξ, ἵνα εἶεν διπλοῖ τῶν ἀπολωλότων παίδων. Λέ‐ | |
| 5 | γομεν οὖν, ὅτι τὰ μὲν πρόβατα ἀπολώλον‐ ται, καὶ τὰ κτήνη· οἱ δὲ υἱοὶ καὶ αἱ θυγα‐ τέρες τεθνήκασιν, οὐκ ἀπώλοντο. Ἔδωκεν οὖν αὐτῷ ὁ Θεὸς καὶ ἕτερα τοσοῦτα τέκνα, ὥστε ἐν τῇ ἀναστάσει διπλᾶ ἔχειν αὐτὰ, | |
| 10 | ὥστε καὶ πατέρα διπλασίων παίδων αὐτὸν πεποίηκεν ὁ Θεὸς, ὧν ἦν πρότερον πατήρ. Εἰ δὲ ἡ ψυχὴ ἐσβέννυτο μετὰ θάνατον, καὶ τὰ τῆς ἀναστάσεως οὐκ ἦν ἀληθῶς, ἔδει υἱοὺς δοθῆναι δεκατέσσαρας καὶ θυγατέρας | |
| 15 | ἕξ. Διὸ ἱερῶς ἡ γραφὴ τετήρηκε περὶ τοῦ ὅτι ἔλαβεν υἱοὺς ζʹ· εἰ δὲ ἐγεγόνεισαν αὐτῷ δέκα τέσσαρες υἱοὶ καὶ θυγατέρες ἓξ, σω‐ ζομένου τοῦ περὶ τῆς ἀναστάσεως λόγου, οὐκ εἰσὶν αὐτῷ διπλᾶ δεδομένα τὰ τέκνα, | |
| 20 | ἀλλὰ τριπλᾶ, ἢ ἦσαν δὲ πρῶτον. ιϛʹ. Ἔζησε δὲ Ἰὼβ μετὰ τὴν πληγὴν ἔτη ἑκατὸν ἑβδομήκοντα, τὰ δὲ πάντα ἔτη ἔζησεν διακόσια τεσσαράκοντα. | |
| 25 | Πῶς νοεῖται ὁ Ἰὼβ ζήσας μετὰ τὴν πλη‐ γὴν, ἔτη ροʹ, τῶν πάντων ὄντων τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἐτῶν σμηʹ; Φαμὲν τοίνυν λεπτολο‐ γοῦντες, ὅτι πάντα τὰ ἀγαθὰ διπλᾶ ἀπο‐ λαβὼν, ἐὰν καὶ τὰ τῆς προτέρας εὐημερίας | |
| 30 | ἔτη διπλᾶ ἀπείληπται, οὕτως ἀριθμῆσαι προ‐ σήκει. Ἔζησεν ἐν τῇ προτέρᾳ εὐθηνίᾳ ἔτη οζʹ, καὶ ἀφ’ οὗ τὴν πληγὴν ἐδέξατο, ἔμεινεν ἐν τῇ κακοπαθείᾳ ἔτη ιδʹ. Οὕτως νοητέον τὸ μετὰ τὴν πληγὴν, οὐκ ἀφ’ οὗ ἡ πληγὴ | |
| 35 | ἐπαύσατο, ἀλλ’ ἀφ’ οὗ ἤρξατο· μετὰ δὲ τὰ | |
| τέσσαρα καὶ δέκα ἔτη, χρόνον τῆς νόσου, | 389 | |
390 | ἔζησεν ἕτερα ρνϛʹ· τῶν γὰρ τῆς προτέρας εὐημερίας οηʹ ἐτῶν τυγχανόντων, ὁ διπλοῦς χρόνος τῆς ὕστερον εὐπραγίας ρνϛʹ ἔτη συ‐ νάγει· προτιθεμένων δὲ καὶ τῶν ιδʹ ἐτῶν | |
| 5 | τῆς πληγῆς, συνάγονται ἔτη ροʹ, καὶ οὕτως εὑρίσκεται ζήσας, μετὰ τὴν πληγὴν, του‐ τέστιν ἀφ’ οὗ ἡ πληγὴ ἐνήνεκται, ἔτη ροʹ κατὰ τὴν γραφήν. Σώζεται δὲ οὕτω καὶ ἡ διπλασίων τῆς εὐθηνίας ἀνταπόδοσις. Συ‐ | |
| 10 | νελὼν τοίνυν, ἀριθμήσεις οὕτως· ἔζησεν ἐν πλούτῳ καὶ εὐπαιδίᾳ ἔτη οηʹ· ἐν τῇ πάν‐ των ἀποβολῇ καὶ τῇ κακίᾳ τοῦ σώματος ἔτη ιδʹ· ἐν τῇ δευτέρᾳ εὐπραγίᾳ ἔτη ρνζʹ, ὡς εἶναι τὸν πάντα τῆς ζωῆς αὐτοῦ χρό‐ | |
| 15 | νον, ἔτη σμηʹ, καθά φησιν ἡ κατ’ αὐτὸν ἱερὰ βίβλος. ιζʹ. Καὶ ἐτελεύτησεν Ἰὼβ πρεσβύτερος καὶ πληρὴς ἡμερῶν. Γέγραπται δὲ, αὐτὸν πάλιν ἀναστήσεσθαι μεθ’ ὧν ὁ Κύριος ἀνί‐ | |
| 20 | στησιν. Ἀκύλας καὶ Σύμμαχος ἐλθόντες συνεπέ‐ ραναν τὸ βιβλίον, ὡς δὴ τῷ ἑβραϊκῷ ἀκο‐ λουθοῦντες· ὁ δὲ Θεοδοτίων συμπεραίνει τοῖς Οʹ, οὐδὲν ἔχων ἐλλεῖπον, οὐ χρόνον, οὐ βίον. | |
| 25 | Γέγραπται δὲ πάλιν ἀναστήσεσθαι αὐτὸν, μεθ’ ὧν ὁ Κύριος ἀνίστησιν, τῶν δικαίων δη‐ λονότι· οἱ γὰρ ἀσεβεῖς, φησὶν, οὐκ ἀναστήσον‐ ται ἐν κρίσει, οὐδὲ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἐν βουλῇ δικαίων. Καὶ ταῦτα δὲ ῥήματα δεχόμεθα, εἰ | |
| 30 | καὶ μὴ ὡς τοῦ παντὸς ὕφους ὄντα, ἀλλά γε ὥς τινος τῶν ἁγίων αὐτὰ συνυφήναντος τῇ βίβλῳ· πλὴν ὅμως πάντα δεχόμεθα, οὕτως ἐκ τῶν πατέρων τὸ βιβλίον παρειληφότες. ιηʹ. Οὗτος ἑρμηνεύεται ἐκ τῆς συριακῆς | |
| 35 | βίβλου. | |
| Συριακὴν νῦν τὴν Ἑβραίων διάλεκτον κα‐ | 390 | |
391 | λεῖ, ἐπειδὴ καὶ Συρίαν τὴν Ἰουδαῖαν, καὶ Σύρους οἱ πολλοὶ τοὺς Παλαιστινοὺς ὀνομά‐ ζουσιν· καὶ Ἡρόδοτος ὁ ἱστοριογράφος φησί· Περιτέμνονται δὲ Ἰνδοὶ, καὶ Αἰγύπτιοι, καὶ | |
| 5 | Ἄραβες, καὶ οἱ ἐν Παλαιστίνῃ Σύροι· τοὺς | |
| Ἰουδαίους οὕτω καλοῦσιν. | 391 | |