TLG 1483 001 :: MARTYRIUM ET ASCENSIO ISAIAE :: Fragmenta

MARTYRIUM ET ASCENSIO ISAIAE Pseudepigr. Hagiogr.
(A.D. 2)

Fragmenta

Source: Denis, A.–M. (ed.), Fragmenta pseudepigraphorum quae supersunt Graeca [Pseudepigrapha veteris testamenti Graece 3] Leiden: Brill, 1970: 105–114.

Citation: Chapter — section — (line)

1

.

1

Ἐγένετο ἐν τῷ πέμπτῳ καὶ εἰκοστῷ ἔτει βασιλεύοντος Ἐζε‐ κίου ἐν Ἱερουσαλὴμ καλέσαι Μανασσὴν τὸν υἱὸν αὐτοῦ, ὄντα
5ἐτῶν ἕνδεκα, ἔμπροσθεν Ἡσαΐου τοῦ προφήτου καὶ Ἰασοὺμ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ.

1

.

2

Καὶ ἐλθόντος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτῷ τοὺς λόγους τῆς προφητείας οὓς αὐτὸς ὁ μακάριος Ἡσαΐας εἶδεν, † καὶ τὴν κατά‐
5βασιν καὶ ἐξέλευσιν τοῦ ἀγαπητοῦ ἐκ τοῦ ἑβδόμου οὐρανοῦ εἰς τὸν ᾅδην, καὶ τὴν μεταμόρφωσιν ἣν μετεμορφώθη ἔμπροσθεν τῶν μα‐ θητῶν αὐτοῦ †, καὶ τοὺς λόγους
10οὓς αὐτὸς ὁ βασιλεὺς Ἐζεκίας
εἶδεν ἐν τῇ ἀρρωστίᾳ αὐτοῦ.105

1

.

3

Καὶ ὡς ἤκουσεν Σωμνὰς ὁ γραμματεὺς καὶ Ἀσοὺρ ὁ ὑπομνη‐ ματογράφος ἐρχόμενον τὸν μέ‐ γαν Ἡσαΐαν ἀπὸ Γαλγάλων εἰς
5Ἱερουσαλήμ, καὶ μετ’ αὐτοῦ τεσσεράκοντα υἱοὺς προφητῶν καὶ Ἰασοὺμ τὸν υἱὸν αὐτοῦ, ἀπήγγει‐ λαν τῷ Ἐζεκίᾳ περὶ τῆς ἐλεύ‐ σεως αὐτῶν.

1

.

4

Ὁ δὲ βασιλεὺς Ἐζεκίας ἀκούσας ταῦτα ἐχάρη χαρὰν μεγάλην σφόδρα, καὶ ἐξελθὼν εἰς συνάντησιν τοῦ
5μακαρίου Ἡσαΐου ἐπελάβετο τῆς χειρὸς αὐτοῦ καὶ εἰσήγα‐ γεν αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τῆς βασιλείας αὐτοῦ,

1

.

5

Καὶ ἐκέλευ‐ σεν τεθῆναι αὐτῷ δίφρον· οὐκ ἐκάθισεν δὲ ἐπὶ τὸν δίφρον, ἀλλ’ ἐπὶ τὴν κλίνην τοῦ βασιλέως.

1

.

6

Τότε ἐπιλαβόμενος Ἐζεκίας ὁ βασιλεὺς Μανασσὴν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἤγαγεν αὐτὸν πρὸς τὸν μακάριον Ἡσαΐαν τὸν προφήτην,
5ἵνα ἐπιθήσῃ τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἐπ’ αὐτὸν καὶ εὐλογήσῃ αὐτόν. ὡς δὲ εἶδεν ὁ μέγας προφήτης Ἡσαΐας τὸν Μανασσήν, ἐγέλασεν ἐπ’ αὐτῷ καὶ εἶπεν τῷ Ἐζεκίᾳ·
10Οὐ δύναμαι εὐλογῆσαι τὸν Μα‐
νασσὴν τὸν μέλλοντά με τιμω‐ ρεῖν μεγάλαις βασάνοις καὶ πι‐ κραῖς.106

1

.

7

Καὶ εἶπεν Ἐζεκίας τῷ ἁγίῳ προφήτῃ Ἡσαΐᾳ· Εὐλόγη‐ σον, πάτερ, Μανασσὴν τὸν υἱόν μου.

1

.

8

Ὁ δὲ εἶπεν· Ζῆ κύριος ὁ θεός μου † καὶ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ ἀγαπητὸς καὶ τὸ πνεῦμα τὸ λαλοῦν ἐν ἐμοί †, ὅτι ἐν ταῖς
5χερσὶ Μανασσῆ τοῦ υἱοῦ σου βασά‐ νοις πικραῖς τοῦ ζῆν ἀπαλλαγή‐ σομαι.

1

.

9

Κατοικήσει γὰρ ὁ σατα‐ νᾶς ἐν τῇ καρδίᾳ Μανασσῆ, τοῦ υἱοῦ σου, καὶ πρισθήσομαι ὑπ’ αὐτοῦ πρίωνι ξυλίνῳ ἀπὸ κεφα‐
5λῆς ἕως ποδῶν εἰς δύο, καὶ πολ‐ λοὺς ἐξ Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐξ Ἰούδα ἀποστήσει ἀπὸ θεοῦ ζῶντος καὶ προσκυνήσουσιν εἰδώλοις.

1

.

10

Ἀκούσας δὲ ταῦτα Ἐζεκίας ὁ βα‐ σιλεὺς ἐλυπήθη σφόδρα καὶ ἔσχισεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἔκλαυσεν πικρῶς, καὶ ἔβαλεν χοῦν
5ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ σάκ‐ κον καὶ σποδὸν ὑπεστρώσατο, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεὶ νεκρός.

1

.

11

Καὶ εἶπεν ὁ μέγας τοῦ θεοῦ προφήτης Ἡσαΐας τῷ βασιλεῖ Ἐζεκίᾳ· Οὐκ ὠφελήσεις σεαυτὸν οὐδὲν κλαίων
5καὶ ὀδυρόμενος· δεῖ γὰρ πλη‐ ρωθῆναι τὴν βουλὴν τοῦ σατανᾶ ἐν τῷ υἱῷ σου τῷ Μανασσῇ.

1

.

12

Ἐν ἐκείνῃ δὲ τῇ ὥρᾳ διελογίζετο Ἐζεκίας ὁ βασιλεὺς τοῦ ἀπο‐ κτεῖναι τὸν υἱὸν αὐτοῦ Μανασσήν. ὁ δὲ Σωμνὰς ὁ ὑπομνηματο‐
5γράφος εἶπεν τῷ ἁγίῳ προφήτῃ
Ἡσαΐᾳ ὅτι Ἐζεκίας ὁ βασιλεὺς βούλεται ἀποκτεῖναι τὸν υἱὸν αὐτοῦ διὰ σέ.107

1

.

13

Καὶ εἶπεν ὁ μέγας Ἡσαΐας πρὸς Ἐζεκίαν τὸν βασιλέα· Κατήργησεν κύριος ὁ θεὸς † καὶ ὁ ἀγαπητὸς αὐτοῦ †
5τὴν βουλήν σου· οὐ μὴ γὰρ ἔσται τοῦτο. δεῖ γάρ με ἐκ παν‐ τὸς ἐν ταῖς χερσὶ Μανασσῆ τοῦ υἱοῦ σου τιμωρηθέντα ἐξελ‐ θεῖν ἀπὸ τοῦ βίου τούτου.

1

.

14

Ὤρυξεν δὲ ὁ μέγας Ἡσαΐας ἐν Ἱερουσαλὴμ ἐν τῇ γῇ οἰκείαις χερσίν, καὶ εὗρεν ὕδωρ πολύ, καὶ ἐπωνόμασεν αὐτὸ
5πηγὴν Σιλωάμ, ὃ ἑρμηνεύεται ἀπεσταλμένος.

2

.

1

Ἐτελεύτησεν δὲ Ἐζε‐ κίας ὁ βασιλεὺς καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ, καὶ Μανασσὴς ὁ υἱὸς αὐτοῦ παρέλα‐
5βεν τὴν βασιλείαν αὐτοῦ.

2

.

2

Ὁ δὲ βασιλεὺς Μανασσὴς οὐκ ἐμνήσθη τῶν ἐντολῶν τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἀλλ’ ἐπελάθετο πάντων. καὶ ἀφῆ‐
5κεν τὴν λατρείαν τοῦ θεοῦ καὶ ἐποίησεν κατὰ τὸ θέλημα αὐτοῦ εἴδωλα χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ, καὶ ἐλάτρευσεν τῷ σατανᾷ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ καὶ ταῖς δυνάμεσιν
10αὐτοῦ.

2

.

3

Καὶ ἐξέκλινε πάντα τὸν οἶκον τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἀπὸ τῆς τοῦ θεοῦ λατρείας καὶ προσκυνή‐ σεως. καὶ ἐλάτρευσαν τῷ διαβόλῳ
5καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ μετὰ καὶ τῶν βεβήλων καὶ ἀκαθάρτων εἰδώλων,

2

.

4

(... Μ)ανασσῆ, καὶ
κατε(δυ)νάμου αὐτὸν ἐν (τῇ) ἀπο‐ στάσει καὶ τῇ (ἀν)ομίᾳ, ἥτις ἐσπάρη ἐν (Ἱ)ερουσαλήμ.108

2

.

5

Κα(ὶ) ἐπλήθυνεν (ἡ) φαρμακεία καὶ ἡ μαγεία καὶ ἡ μαντεία καὶ οἱ κληδονισμοὶ καὶ ἡ πορνεία καὶ ὁ διωγμὸς τῶν δικαίων ἐν χερσὶ
5Μανασσῆ καὶ ἐν χερσὶν τοῦ Τουβὶ τοῦ Χανανίτου καὶ ἐν χερσὶν Ἰωνὰν τοῦ Ναθὼθ καὶ ἐν χερσὶν Σαδὼκ τοῦ ἐπὶ τῶν πραγματειῶν.

2

.

6

καὶ οἱ λοιποὶ λόγοι ἰδοὺ γεγραμ‐ μένοι εἰσ(ὶν ἐ)ν τοῖς βίβλοις τῶν (β)ασ(ιλέων) Ἰούδα καὶ Ἰ(σραήλ)

2

.

7

.... (κ)αὶ τὴν πομπὴ(ν αὐ)τοῦ ἀνεχώρησεν ἀπ(ὸ) Ἱ(ερουσαλ)ὴμ καὶ ἐκάθισεν ἐν Β(ηθ)λεὲμ τῆς Ἰουδαίας.

2

.

8

(καὶ) ἐκεῖ δὲ ἦν ἀνομ(ία π)ολλή, καὶ ἀναχωρήσα(ς) ἀπὸ Βηθλεὲμ
ἐκά(θι)σεν ἐν τῷ ὄρει ἐν τόπῳ ἐρήμῳ.109

2

.

9

καὶ Μιχάας ὁ προφήτης καὶ Ἀνανίας ὁ γέρων καὶ 〈Ἰ〉ωὴλ καὶ Ἀμβακοὺμ καὶ Ἰ[σ]ασοὺφ ὁ υἱὸς αὐτοῦ καὶ πολλοὶ τῶν πισ‐
5τῶν τῶν πιστευόντων εἰς οὐρα‐ νοὺς ἀναβῆναι ἀνεχώρησαν, καὶ ἐκάθισαν εἰς τὸ ὄρος,

2

.

10

πάν‐ τε〈σ〉 σάκκον περιβεβλημένοι καὶ πάντες ἦσαν προφῆται, οὐδὲν ἔχοντες μετ’ αὐτῶν ἀλλὰ γυμνοὶ
5ἦσαν, πενθοῦντες πένθος μέγα περὶ τῆς πλ(ά)νης τοῦ Ἰσραήλ.

2

.

11

καὶ οὗτοι οὐκ ἤσθιον εἰ μὴ βοτάνας τίλλον(τε)ς ἐκ τῶν ὀρέων καὶ *........[...]αν μετὰ Ἠσα(ίο)υ *οἰκοῦντες. καὶ
5ἐπε(ὶ) ἦσαν ἐν τ(ο)ῖς ὄρεσιν καὶ ἐν τοῖς βουνοῖς (δ)ύ(ο ἔ)τη ἡμε‐ ρῶν

2

.

12

〈ἐπὶ〉 τοῦ ε(ἶ)ναι αὐτοὺς (ἐν) τοῖς ἐρήμ(ο)ις καὶ ..... ............ἐν Σαμαρίᾳ ᾧ 〈ὄ〉νομα ἦν Βελιχειὰρ ἐκ τῆς
5συγγενίας Σεδεκίου υἱοῦ Χανανὶ τοῦ ψευδοπροφήτου ὃς ἦν κατοι‐ κῶν ἐν Βηθανίᾳ. καὶ Σεδεκίας υἱὸς Χανανὶ ὃς ἦν ἀδελφὸς τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις Ἀχαὰβ
10βασιλέως τοῦ Ἰσραὴλ ἦν διδά‐ σκαλος τῶν τετρακοσίων προφη‐ τῶν τοῦ Βαάλ, καὶ αὐτὸ(ς) ἐρά‐ πισεν καὶ ὕβρισεν τὸν Μιχαίαν υἱὸν Ἰεμμαδὰ τὸν προφήτην·110

2

.

13

καὶ αὐτὸς δὲ ὑβρ(ίσ)θη ὑπὸ Ἀχαὰβ καὶ ἐβλήθη Μιχαίας εἰς φυλακήν. καὶ ἦν μ(ε)τὰ Σεδεκίου τοῦ ψευδοπροφήτο(υ) ὄντος. ἦσαν
5μετὰ Ὀχοζείου υἱοῦ Ἀλὰ(μ) ἐν Σεμμωμα .....

2

.

14

καὶ Ἠλείας (ὁ προφή)της ἐκ Θεσ(βῶν) ... καὶ τὴν Σαμαρίαν, καὶ αὐτὸς ἐπροφήτευεν περὶ Ὀχοζείου ὅτι
5ἐν κλίνῃ ἀρρωστίας ἀποθανεῖται καὶ ἡ Σαμαρία εἰς χεῖρας Ἀλνα‐ σὰρ παραδοθήσεται ἀνθ’ ὧν ἐφόνευεν τοὺς προφήτας τοῦ Θ(εο)ῦ.

2

.

15

(κα)ὶ ἀκούσαντες οἱ προφῆται (ο)ἱ μετὰ Ὀχοζείου υἱοῦ Ἀλὰμ καὶ (ὁ) διδάσκαλος αὐτῶν Ἰαλλαρίας ἐξ ὄρους
5†Ἰσλαλ†

2

.

16

καὶ αὐτὸς ἦν [ὁ Βεχειρ(ὰ)] ἀδελφὸς τοῦ Σεδεκίου, ἀκούσαν(τ)ες μετέπεισαν τὸν Ὀχοζείαν βασίλεα Γομόρρων καὶ
5ἐφό(ν)ευσαν τὸν Μιχαί(α)ν.

3

.

1

καὶ Βεχειρὰ ἔγνω, (κ)αὶ εἶδεν τὸν τό(π)ον τοῦ Ἠσαίου (καὶ τῶ)ν προφη(τῶν τῶν) μετ’ αὐ‐ (τοῦ. οὗτο)ς γὰρ ἦν οἰκῶν ἐν τῇ
5χώρᾳ Βηθλεέμ, καὶ ἐκολλήθη τῷ Μανασσῇ. καὶ αὐτὸς ἦν ψευδο‐ προφητεύων ἐν Ἱερουσαλήμ, καὶ πολλοὶ ἐξ Ἱερουσαλὴμ ἐκολλή‐ θησαν πρὸς αὐτόν. καὶ αὐτὸς δὲ
10ἦν ἀπὸ Σαμαρίας.

3

.

2

καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἐλθεῖν Ἀλγασὰρ Ἀσσυρίων
βασιλέα καὶ αἰχμαλωτίσαι τὴν Σαμαρίαν καὶ λαβεῖν τὰς ἐν (νέ)α111
5ἥμισυ φυλὰς ἐν αἰχμαλωσίᾳ καὶ ἀπενέγκαι αὐτοὺς εἰς ὄρη Μήδων καὶ ποταμῶν [καὶ] Γωζάν,

3

.

3

οὗτος ἦν νεώτερος, καὶ ἔφυγεν καὶ ἦλθεν εἰς Ἱε(ρου)σαλὴμ ἡμ(έρ)αις (Ἑζε)κίου βασ(ιλέως Ἰ)ούδα.
5κα(ὶ οὐκ ἐ)πάτει †* εἰς Σαμαρίαν ἐν ὁδῷ† τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ὅτι τὸν Ἑζεκίαν ἐφοβεῖτο.

3

.

4

καὶ εὑρέθη ἐν τῷ χρόνῳ Ἑζεκίου λαλῶν λό‐ γους ἀνομίας ἐν Ἱερουσαλήμ,

3

.

5

καὶ κατηγορήθη ὑπὸ τῶν παί‐ δων Ἑζεκίου καὶ ἔφυγεν εἰς τὴν χώραν Βηθλεέμ. καὶ ἔπεισαν

3

.

6

καὶ κατηγόρησεν Μελχειρὰ τοῦ Ἠσαίου καὶ τῶν προφητῶν λέγων ὅτι Ἠσαίας καὶ * οἱ προφῆ‐ ται οἱ μετὰ Ἠσαίου προφη‐
5τεύουσιν ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐπὶ (τὰ)ς πόλεις Ἰούδα (κα)ὶ Βε‐ (νι)αμεὶν ὅτι (πο)ρεύ(σο)νται ἐν γαλε(άγ)ρ(αις κα)ὶ ἐν πέδαις ..... ἀπελεύσῃ,

3

.

7

καὶ αὐτοὶ ψευδοπροφητεύουσιν καὶ τὸν Ἰσραὴλ καὶ τὸν Ἰούδαν* καὶ τὸν Βενιαμεὶν αὐτοὶ μισοῦσιν,
5καὶ ὁ λόγος αὐτῶν κακὸς ἐπὶ τὸν Ἰούδαν καὶ τὸν Ἰσραήλ.

3

.

8

καὶ αὐτὸς Ἠσαίας εἶπεν [αὐτοῖς], βλέπω πλέον Μωυσῆ τοῦ προφή‐ του.

3

.

9

εἶπεν γὰρ Μωυσῆς ὅτι οὐκ ὄψεται ἄνθρωπος τὸν θεὸν καὶ ζήσετα(ι), Ἠσαίας δὲ εἶπεν εἶδον τὸν (θεὸν) κ(α)ὶ ἰδοὺ ζῶ.

3

.

10

βασι(λ)εῦ (γί)νω〈σ〉κε ὅτι ψευ‐
δή(ς) ἐστιν. καὶ τὴν Ἱ(ε)ρουσα‐ λὴμ Σόδο(μ)α ἐκάλεσεν, κ(αὶ τοὺς) ἄρχοντα(ς Ἰούδα) καὶ112
5Ἰσραὴλ (λαὸν Γο–)μόρρας πρ(οσηγό)ρευσεν. (κ)α(ὶ πολλὰ) κατηγόρει ἐπὶ τοῦ Μανασσῆ καὶ τῶν προφητῶν.

3

.

11

καὶ ἐκάθισεν Βελιὰρ ἐν τῇ καρ(δ)ίᾳ τοῦ Μα‐ νασσῆ καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ τῶν ἀρχόν‐ των Ἰούδα καὶ Βενιαμεὶν καὶ
5τῶν εὐνούχων καὶ τῶν συμβού‐ λων* τοῦ βασιλέως,

3

.

12

καὶ ἤρεσαν αὐτῷ οἱ λόγοι τοῦ Βελχειρὰ καὶ ἀπέστειλεν καὶ ἐκράτησεν τὸν Ἠσαίαν.

3

.

14

Τότε θυμωθεὶς σφόδρα ὁ βασιλεὺς Μανασσὴς ἐφ’ οἷς ἤκου‐ σεν πικροῖς ῥήμασιν ἐκέλευσεν παρευθὺ πρισθῆναι τὸν ἅγιον
5Ἡσαΐαν ἐν πρίωνι σιδηρῷ.

3

.

15

Καὶ τούτου ἐν τάχει γινομένου καὶ πριζομένου αὐτοῦ ἐπὶ ὥρας ἱκανάς, οὐδ’ ὅλως ἥπτετο αὐτοῦ ὁ σίδηρος.

3

.

16

Τότε λέγει ὁ ἅγιος Ἡσαΐας ὁ προφήτης τῷ Μα‐ νασσῇ· Βασιλεῦ, ἔσῃ εἰδὼς ὅτι ἐγὼ ἐν πρίωνι ξυλίνῳ ἐκληρώθην
5πρισθῆναι, καὶ ἄλλως τοῦτο γενέσθαι ἀδύνατον. τότε ὁ βασι‐ λεὺς Μανασσὴς προσέταξεν ἐν πρίωνι ξυλίνῳ πρισθῆναι αὐτόν.

3

.

17

Καὶ πριζομένου αὐτοῦ ἔστη Μελχίας ὁ ψευδοπροφήτης κατὰ πρόσωπον αὐτοῦ λέγων· Εἰπὲ ὅτι οὐκ ἐπροφήτευσα ταῦτα
5περὶ Ἱερουσαλήμ, καὶ ἀρθή‐
σονται ἀπὸ σοῦ αἱ βάσανοι αὗται.113

3

.

18

Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ ἅγιος Ἡσαΐας· Κατάθεμά σοι, Μελχία ψευδοπροφῆτα, διάβολε· Ζῆ γὰρ κύριος ὁ θεός μου καὶ ζῆ τὸ
5πνεῦμα αὐτοῦ τὸ λαλοῦν ἐν ἐμοί, ὅτι Ἱερουσαλὴμ αὕτη ἡ μεγάλη πόλις καὶ εὐρύχωρος τέλεον ἐρη‐ μωθήσεται, καὶ Μανασσὴς καὶ τὰ τέκνα αὐτοῦ καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ
10καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτοῦ καὶ ὁ λαὸς τῆς πόλεως ταύτης αἰχμάλωτοι ἀχθήσονται ἐν Βαβυλῶνι.

3

.

19

Καὶ ταῦτα εἰπὼν ὁ μακάριος Ἡσαΐας
ἔπρισαν αὐτὸν διχῇ πρίωνι ξυλίνῳ.114