|
TLG 0744 003 :: ALEXANDER :: Therapeutica
ALEXANDER Med.
(Trallianus: A.D. 6) Therapeutica Source: Puschmann, T. (ed.), Alexander von Tralles, vols. 1–2. Vienna: Braumüller, 1:1878; 2:1879 (repr. Amsterdam: Hakkert, 1963): 1:441–617; 2:3–585. Citation: Volume — page — (line)
|
| |
1.441 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ΠΡΩ͂ΤΟΝ. | |
| 1 | κεφ. αʹ.
Περὶ ἀλωπεκίας.
Ἡ ἀλωπεκία πάθος ἐστὶ τριχῶν μάδισις, οὐκ ἐκ μιᾶς δὲ αἰτίας,
ἀλλ’ ἐκ διαφόρων καὶ ποικίλων ἔχει τὴν γένεσιν· γίνεται γὰρ καὶ διὰ |
|---|
| 5 | φλέγμα θερμανθὲν καὶ τραπὲν εἰς ἁλμυρὰν ποιότητα καὶ διὰ χολὴν καὶ
μελαγχολικὸν χυμόν· σκοπεῖν οὖν χρὴ καὶ διαγινώσκειν τὸ ποιοῦν αἴτιον
τὸ πάθος καὶ οὕτως ἐπὶ τὴν θεραπείαν ἔρχεσθαι.
Διάγνωσις.
Διαγινώσκειν οὖν χρὴ τὴν ποιοῦσαν αἰτίαν ἐκ τῆς χροιᾶς τῶν |
|---|
| 10 | τριχῶν· αἱ μὲν γὰρ ξανθαὶ χολώδη πλεονάζειν ἐνδείκνυνται κακοχυμίαν·
αἱ δὲ μέλαιναι τὸν μελαγχολικὸν χυμόν· αἱ δὲ λευκαὶ τὸ φλέγμα.
οὕτω μὲν οὖν ἔστι διακρίνειν, ποίου πλεονάσαντος περιττώματος γέγονε τὸ
πάθος περὶ τὴν κεφαλήν.
Θεραπεία. |
|---|
| 15 | Θεραπεύειν οὖν χρὴ τῷδε τῷ τρόπῳ· εἰ μὲν ἡ πλεονάζουσα |
|---|
| κακοχυμία τύχοι πολλὴ οὖσα, προδιαιτήσας καλῶς κάθαρον τὸν | 441 in vol. 1 |
1.443 | πλεονάζοντα χυμόν· εἰ δὲ ὀλίγη τις εἴη, ἀρκέσουσι πρὸς θεραπείαν οἱ
ἀποφλεγματισμοὶ καὶ τὰ μερικὰ μόνα βοηθήματα· ἐφ’ ὧν δὲ χρόνιόν ἐστι
τὸ πάθος, τοῖς ἰσχυροτέροις κέχρησο μᾶλλον βοηθήμασιν· ἐφ’ ὧν δὲ μὴ
πρὸ πολλοῦ τινος ἡ διάθεσις αὕτη συνέβη, τοῖς ἀσθενεστέροις τε καὶ |
| 5 | μᾶλλον ἁπλουστέροις. ἐπειδὴ οὖν τῶν βοηθημάτων τὰ μὲν ἁπλᾶ, τὰ δὲ
σύνθετα, τὴν ἀρχὴν πρῶτον ἀπὸ τῶν ἁπλουστέρων ποιησώμεθα, ἐξ ὧν
ἔστι τὸν εἰδότα τὰς δυνάμεις αὐτῶν καὶ τὰ σύνθετα δύνασθαι ποιεῖν
βοηθήματα.
Περὶ ἁπλῶν βοηθημάτων. |
|---|
| 10 | Ἀλκυόνιον τοίνυν καυθὲν καὶ μετὰ παλαιοῦ ἐλαίου ἀνατριβὲν καὶ
περιχριόμενον τῷ τόπῳ καλῶς ἰᾶται τὰς ἀλωπεκίας. καὶ πεῖραν τούτου
πολλὴν ἔσχον ἐπὶ τῶν μὴ χρόνον ἐχόντων πολύν. ὁμοίως δὲ τούτῳ ποιεῖ
καὶ ὁ φλοιὸς τοῦ καλάμου καὶ αἱ ῥίζαι καιόμεναι καὶ τὰ πικρὰ τῶν
ἀμυγδάλων ὅλα καιόμενα. χρησιμωτάτη καὶ ἀσφοδέλου ῥίζα καὶ τὸ |
|---|
| 15 | ἀβρότονον, αἰγὸς δὲ κόπρος καὶ ὄνυχες αὐτῶν καυθέντες καὶ ὄξει λειωθέντες,
καὶ ὁ λιβανωτὸς δὲ καλῶς λειωθεὶς ποιεῖ ἐπὶ πλείονας ἡμέρας· ἔτι δὲ
ἰσχυρότερον δράσει, εἴπερ ἐν ἡλίῳ λειωθείη πάνυ καλῶς ἐπὶ πλείονας
ἡμέρας· ἢ τὴν περιστερεῶνα βοτάνην λειωθεῖσαν καλῶς ἐν ὄξει περίχριε
προεκνιτρώσας καλῶς τὸν τόπον καὶ ὀθονίῳ ἀποσμήξας· βέλτιον γὰρ |
|---|
| 20 | οὕτω δράσει· καὶ ὁ λιβανωτὸς δὲ καὶ τῶν μυῶν ἡ κόπρος ἐξ ἴσου ὄξει
λειούμενα ποιεῖ φύεσθαι ταχέως τὰς τρίχας· κάλλιον δὲ προφυλάξαι
τὸν τόπον ῥαφανίσι καὶ κρομμύοις ἐγκαρσίοις τμηθεῖσι καὶ οὕτω χρήσασθαι
τῷ βοηθήματι.
Ἄλλο· |
|---|
| 25 | Καὶ τοῦ ἐχίνου δὲ τοῦ χερσαίου ἡ τέφρα ἀναληφθεῖσα πίσσῃ ὑγρᾷ |
|---|
| τριχοφυεῖ χριομένη καὶ ταχέως ἰᾶται τὸ τῆς ἀλωπεκίας πάθος. | 443 in vol. 1 |
1.445 | Ἄλλο·
Ποιεῖ δὲ ὡσαύτως καὶ ἡ τῶν βατράχων τέφρα μεθ’ ὑγρᾶς πίσσης
ἀναληφθεῖσα καὶ περιχριομένη.
Ἄλλο· |
| 5 | Πύρεθρον λειώσας ἅμα χολῇ μοσχείᾳ κατάχριε συνεχῶς τοῦτο ποιῶν
καὶ πρὸς τὰς χρονίας διαθέσεις.
Ἄλλο·
Κόπρον αἰλούρου μετ’ ὄξους κατάχριε· καλόν ἐστι καὶ πάνυ φυσικὴν
ἀντιπάθειαν ἔχει πρὸς τὸ πάθος. |
|---|
| 10 | Περὶ συνθέτων βοηθημάτων.
[Start of Table]Χαλκοῦ κεκαυμένου. . δραχ. βʹ
θείου ἀπύρου. . . . δραχ. βʹ
ἀσφοδέλου. . . . δραχ. βʹ[End of Table]
λειάνας σὺν κρόκῳ ὠῶν καὶ ἀνατρίψας τὸν τόπον χρίε. |
|---|
| 15 | Ἄλλο·
Κάρυα βασιλικὰ καύσας ὁλόκληρα λείου μετ’ ἐλαίου καὶ κατάχριε
προξυρήσας τὸν τόπον.
Ἄλλο·
[Start of Table]Στέατος ἀρκτείου. . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 20 | ἀδάρκης. . . . . . . οὐγγ. γʹ
μυοχόδων. . . . . . . οὐγγ. γʹ
πίσσης ὑγρᾶς. . . . . . οὐγγ. γʹ
λυχνελαίου ἀπὸ καύματος. . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ[End of Table]
ἀναλαμβάνων τὸν τόπον προξυρῶν χρίε. |
|---|
| 25 | Ἄλλο·
[Start of Table]Ὄξους δριμέος. . . . οὐγ. αʹ
σκορόδων. . . . . οὐγ. αʹ
ῥοδίνου ἐλαίου. . . . οὐγ. αʹ.[End of Table] |
|---|
| τρίψας τὸν τόπον ῥάκει ἐρίου κατάχριε. | 445 in vol. 1 |
1.447 | Ἄλλο·
[Start of Table]Βατράχων. . . . . οὐγγ. γʹ
μυοχόδων. . . . . . οὐγ. αʹ
καλάμου φλοιοῦ τέφρας. . οὐγ. αʹ |
| 5 | πίσσης ὑγρᾶς. . . . . οὐγ. αʹ
πράσου σπέρματος. . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
κεδρέα ἀναλάμβανε καὶ οὕτω περίχριε.
κεφ. βʹ.
Περὶ ῥεουσῶν τριχῶν. |
|---|
| 10 | Ἡ ῥύσις τῶν τριχῶν γίνεται διὰ πολλὰς αἰτίας· καὶ γὰρ δι’ ἔνδειαν
τῆς τρέφειν αὐτὰς καὶ γεννᾶν ὕλης δυναμένης καὶ διὰ πύκνωσιν τῶν
πόρων καὶ δι’ ἀραιότητα καὶ διὰ κάθαρσιν ἔσθ’ ὅτε μοχθηρῶν περιττω‐
μάτων. ἐπεὶ οὖν διάφορα τὰ ποιοῦντα τὴν ῥύσιν εἰσὶν αἴτια καὶ οὐχ ἓν,
ἀνάγκη πρὸς ἑκάστην ἐνίστασθαι καὶ οὕτω ποιεῖν τὴν ἀκόλουθον θεραπείαν. |
|---|
| 15 | εἰ μὲν γὰρ διὰ ξηρότητα πολλὴν ἡ ῥύσις γίνεται καὶ διὰ τὸ ἐκδα‐
πανᾶσθαι τὰ τρέφειν δυνάμενα τὰς τρίχας περιττώματα, τηνικαῦτα καὶ
λούειν χρὴ συνεχέστερον καὶ τρέφεσθαι ὑγραίνουσάν τε καὶ εὔχυμον καὶ
ἑτοίμως ἀναδίδοσθαι δυναμένην τροφὴν καὶ μηδὲν ἔχουσαν ἁλμυρὸν ἢ δριμύ,
ἀλλὰ μηδ’ οἶνον πολὺν ἐπιτρέπειν πίνειν, μάλιστα δὲ τὸν ἄκρατον, μηδὲ |
|---|
| 20 | συγχωρεῖν ἀφροδίσια πολλά.
Περὶ λουτροῦ εἰς τὸ αὐτό.
Ἔστω δὲ καὶ τὸ λουτρὸν εὔκρατον μηδὲ πάνυ θερμὸν ἔχον τὸν ἀέρα
ἢ τὴν ἔμβασιν. λαμβανέσθωσαν δὲ σίτλας εὐκράτου θερμοῦ καὶ ἀλειφέσθωσαν
τὴν κεφαλὴν πολλῷ ὑδρελαίῳ μηδὲ σάπωνι ἢ νίτρῳ σμηχέσθωσαν τὴν |
|---|
| 25 | κεφαλήν· οὐ γὰρ δεῖ πράττειν, ἐὰν ἐπ’ ἐνδείᾳ ἡ ῥύσις συμβαίνῃ
τῶν τριχῶν. εἰ δὲ δι’ ἀραιότητα τῶν πόρων καὶ διαφόρησιν τῶν ὑγρῶν καὶ
οἷον ἔκπτωσιν τῶν τρεφόντων αὐτὰς περιττωμάτων ἡ ῥύσις γίνεται, ἀκόλουθόν |
|---|
| ἐστι τηνικαῦτα τοῖς ἐμψύχειν τε καὶ στύφειν δυναμένοις ἐπὶ πλέον κεχρῆσθαι | 447 in vol. 1 |
1.449 | βοηθήμασι καὶ διαίτῃ τοιαύτῃ μηδὲν ἐχούσῃ δριμὺ μηδὲ ἀνευρύνειν καὶ
ἀναστομοῦν τοὺς πόρους δυναμένῃ, οἷάπερ ἐστὶν εὔζωμα καὶ κάρδαμα καὶ
πρᾶσα καὶ κρόμμυα καὶ σκόροδα· ταῦτα γὰρ πάντα τοῖς μὲν διὰ πύκνωσιν
καὶ σφήνωσιν τῶν πόρων εἰσὶν ἐπιτήδεια. τοῖς δὲ δι’ ἀραιότητα, |
| 5 | θριδακίνη τε καὶ μαλάχη καὶ ὠὰ καὶ ἄρτος σιλιγνίτης εἰς εὔκρατον
ἢ εἰς ψυχρὸν ὕδωρ ἐμβρεχόμενος, πέπονες καὶ σίκυα καὶ ἰχθύες οἱ
σκληρόσαρκοι καὶ τῶν χοιρείων κρεῶν τὰ μὴ λιπαρὰ καὶ μάλιστα βόεια
καὶ πόδες βοῶν καὶ ἴσικος καὶ κτένια καὶ κηρύκιά εἰσιν ὠφέλιμα. οἴνου
δ’ ἀπεχέσθωσαν καὶ μάλιστα παλαιοῦ. ἐν δὲ τῷ λουτρῷ εἰσιόντες ὕδατι |
|---|
| 10 | βρεχέσθωσαν τὴν κεφαλὴν καὶ πάλιν ἐν τῇ τοῦ ψυχροῦ εἰσιόντες δεξα‐
μενῇ ἐκ τοῦ ῥέοντος δεχέσθωσαν κατὰ τῆς κεφαλῆς πολὺ καὶ ῥοδίνῳ ἢ
ὀμφακίνῳ ἢ μηλίνῳ ἢ μυρσίνῳ ἀλειφέσθωσαν. οὕτω γὰρ διαιτωμένων αὐτῶν
οὐ μόνον ἡ γινομένη κωλυθήσεται ῥύσις, ἀλλὰ καὶ ἄλλαι βλαστήσονται
τρίχες. εἰ δὲ διὰ πύκνωσιν τῶν πόρων κωλύεται τῶν τριχῶν ἡ γέννησις, |
|---|
| 15 | τηνικαῦτα τοῖς ἀραιοῦν δυναμένοις καὶ μετρίως θερμαίνειν δεῖ μᾶλλον
κεχρῆσθαι καὶ τότε πλέον, ἡνίκα καὶ ὁ καιρὸς εἴη χειμὼν καὶ ὁ κάμνων
ἐπὶ πλέον ψυχροῖς ὁμιλήσας ἢ καὶ τὴν κρᾶσιν ψυχροτέραν καὶ φλεγμα‐
τικωτέραν ἔχοι· ἀλλ’ ἐπειδὴ τὰ ἀραιοῦντα προτρέπεται μὲν τὴν ὕλην,
οὐκ ἐᾷ δ’ αὐτὴν ἐμμένειν καὶ τρέφειν καὶ γεννᾶν τὰς τρίχας, μίγνυσθαι |
|---|
| 20 | χρὴ τούτοις καὶ τῶν ῥωννύειν δυναμένων καὶ πυκνούντων ἠρέμα τὴν
ἐπιφάνειαν, ὥστε μικτὴν εὑρίσκεσθαι δύναμιν οὖσαν ἐν τῷ βοηθήματι ἑλκτικήν
τε ἅμα καὶ τρέφειν δυναμένην αὐτὰς καὶ καθεκτικὴν, διὰ μὲν τῆς προσούσης
θερμότητος ἑλκτικὴν, διὰ δὲ τῆς ψύξεως καθεκτικήν. πολλὰ μὲν οὖν εἰσι
φύσεων πολλῶν μικτὴν ἔχοντα δύναμιν, ἐξ ὧν ἐστι τὸ λάδανον, σχίνινον |
|---|
| 25 | ἔλαιον, ὀμφάκινον καὶ τὸ τῶν μυρσίνων· εἰσὶ δὲ καὶ ἀραιωτικὰ πάμπολλα, |
|---|
| οἷον ἥ τε τῶν βατράχων τέφρα καὶ τὸ κρόμμυον καὶ τὸ ἀλκυόνιον καὶ ἡ | 449 in vol. 1 |
1.451 | θαψία, εὐφόρβιόν τε καὶ νᾶπυ καὶ ὅσα τοιαῦτα· οἷς ἅπασι δυνήσῃ χρήσασθαι,
τῶν μὲν ἰσχυροτέρων ἐκλύων τὴν δύναμιν, τῶν δ’ ἀσθενεστέρων ἐπιτείνων·
εἰ δὲ διὰ κάθαρσιν τῶν ἐν τῇ κεφαλῇ περιττωμάτων γίνεται ῥύσις,
οὐδ’ ὅλως δεῖ πολυπραγμονεῖν ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἐκ νόσου ἀναλαμ‐ |
| 5 | βανομένων. ἀρκεῖ γὰρ μόνη καὶ ἡ τοῦ χρηστοῦ λοιπὴ αἵματος γέννησις
καὶ ἡ εἰς τὸ κατὰ φύσιν ἐκ τῆς νόσου ἐπάνοδος.
Τὸ διὰ λαδάνου.
Λάδανον ἀπόβρεξον ἐν μυρσινελαίῳ καὶ οἴνῳ ὡς μέλιτος
ἔχειν πάχος καὶ χρῖε τὴν κεφαλὴν καὶ πρὸ βαλανείου καὶ μετὰ βαλα‐ |
|---|
| 10 | νεῖον· βέλτιον δ’ ἐστὶ καὶ πολύτριχον προσεμβάλλειν, ὅ τινες ἀδίαντον
καλοῦσι, πρὸς ἥμισυ μέρος τοῦ λαδάνου καὶ χρίεσθαι μετὰ μυρσινελαίου
ἀναλαμβανόμενον· εἰ δὲ χειμὼν εἴη καὶ ψυχρὰν ἔχοι τὴν κεφαλὴν
ὁ κάμνων, καὶ τῶν μικρὰ θερμαινόντων καὶ ἀραιωτικῶν πρόσπλεκε τῷ
βοηθήματι, οἷον νάρδου ὀλίγου καὶ κυπρίνου ἢ ἄλλου τινὸς λεπτομεροῦς |
|---|
| 15 | καὶ εὐώδους βοηθήματος.
Ἄλλο·
Ἀνεμώνης τὸ ἄνθος τρίψας μετ’ ἐλαίου κατάχριε.
Ἄλλο·
Περιστερεῶνα ὀρθὸν σὺν ταῖς ῥίζαις ξηράνας καὶ τρίψας σῆθε |
|---|
| 20 | λεπτοτάτῳ κοσκίνῳ, εἶτα μίξας ἐλαίῳ, ὥστε γλοιῶδες πάχος γενέσθαι, |
|---|
| εἰς χαλκοῦν ἀγγεῖον ἀπόθου καὶ, ὅταν ᾖ χρεία, μετ’ ἐλαίου χρῶ. | 451 in vol. 1 |
1.453 | κεφ. γʹ.
Πρὸς μέλανσιν τριχῶν.
Κηκίδων, ἀκακίας, λεπίδος σιδήρου, χαλκάνθου, στυπτηρίας ἐξ ἴσου
λαβὼν ἀπόβρεξον οὔρῳ παιδὸς ἀφθόρου ἡμέραν μίαν, εἶτα σμήξας τὰς |
| 5 | τρίχας χρῖσον καὶ δῆσον τὴν κεφαλὴν ἐφ’ ἡμέρας τρεῖς· πεπείραται.
Ἄλλο·
[Start of Table]Καρύων χλωρῶν τοῦ φλοιοῦ. . οὐγγ. γʹ
πρίνου καρποῦ. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
οἴνου μέλανος. . . . . . ξεστ. γʹ.[End of Table] |
|---|
| 10 | ἕψε, ἕως εἰς τρίτον ἔλθῃ, καὶ τὸ λοιπὸν ἐκθλίψας ἀνάκοπτε ἐλαίῳ
μυρσίνῳ ξεστ. αʹ· ἡ χρῆσις καθ’ ἡμέραν.
Ἄλλο·
Οἴνου μέλανος παλαιοτάτου οὐγγ. γʹ ἔμβαλε εἰς μολύβδινον
ἀγγεῖον καὶ μολύβδου ῥίνισμα οὐγγ. βʹ καὶ ἔασον βρέχεσθαι ἡμέρας ιεʹ, |
|---|
| 15 | εἶτα ἐπίχριε ἐλαίου πρωτείου καὶ ἀνακόπτων πρόστριβε μάλιστα ἀνδράσιν.
Ἄλλο·
Κηκίδας ἑφθὰς τρίψας κατάπλαττε τὰς τρίχας νύκτα καὶ ἡμέραν. ἐκ |
|---|
| τῆς κοίτης δ’ ἀνιστάμενος κλύζου ὕδατι ψυχρῷ. | 453 in vol. 1 |
1.455 | Πυρρὰς τρίχας βάψαι καὶ ξανθὰς ποιῆσαι.
Λαβὼν σμύρνης μέρος ἓν, ἁλὸς ἄνθους μέρος ἓν, λείωσον
ἐπιμελῶς καὶ ποιήσας γλοιοῦ πάχος προσμήξας τὴν κεφαλὴν ἐπίχριε τῷ
φαρμάκῳ καὶ ἔα νύκτα καὶ ἡμέραν καὶ ἀπόνιπτε. |
| 5 | Ἄλλο·
Θέρμους ὠμοὺς ἐν ὕδατι κατάχριε, κυπέρου φύλλα βρέξον χυλῷ
στρουθίου καὶ χρῶ τῷ ἀποβρέγματι.
Ξανθὰς τρίχας ποιῆσαι.
[Start of Table]Λιθαργύρου. . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| 10 | Κρητικῆς γῆς. . . οὐγγ. δʹ
ἀσβέστου. . . . . οὐγγ. δʹ[End of Table]
ὕδατος ὅσον δυνατὸν ποιῆσαι γλοιοῦ πάχος κατάχριε· πρόσβαλε τεύτλου
φύλλα ἐφ’ ἡμέρας γʹ ἢ δʹ καὶ ἀπόλουε.
Τρίχας μελαίνας ξανθὰς ποιῆσαι. |
|---|
| 15 | Τρύγα οἴνου βάλε εἰς γλοιὸν βαλανείου καὶ ποιήσας πάχος κηρωτῆς
χρῖε· ὅταν θέλῃς καθεύδων, καὶ εἰς τὸ πρωῒ γίνονται ξανθαί.
Βαφὴ χρυσοειδής.
[Start of Table]Στυπτηρίας. . . . . . . . . . δραχ. ϛʹ
σανδαράχης. . . . . . . . . . δραχ. ϛʹ |
|---|
| 20 | κρόκου. . . . . . . . . . . δραχ. βʹ | 455 in vol. 1 |
|---|
1.457 | θαψίας, ᾗτινι οἱ βαφεῖς χρῶνται, ἣν οἱ
Ῥωμαῖοι ἑρβαρυβίαν καλοῦσι. . δραχ. βʹ
κονίας πιλοποιϊκῆς. . . . . . . ξεστ. δʹ.[End of Table]
ἕψε τὴν κονίαν καὶ τὴν θαψίαν, ἕως οὗ λειφθῇ τὸ ἥμισυ, εἶτα ἐπίβαλλε |
| 5 | τὰ ξηρὰ καὶ μετὰ τὴν χρῆσιν ἀπόνιπτε ὕδατι τηλίνῳ καὶ κριθίνῳ καὶ
κυμινίνῳ.
Τρίχας λευκὰς ποιῆσαι.
Φλώμου λευκοῦ τὸ ἄνθος καῦσον καὶ σμῆχε αὐτὸ σμήγματι.
Ἄλλο· |
|---|
| 10 | [Start of Table]Φλώμου καρποῦ. . . . ⎫
στυπτηρίας στρογγύλης. . . ⎬ ἀνὰ οὐγ. αʹ
ῥεφάνου φλοιοῦ. . . . ⎭[End of Table]
κόψον καὶ μῖξον ταυροκόλλης δραχ. δʹ καὶ χρῶ.
κεφ. δʹ. |
|---|
| 15 | Περὶ πιτυριάσεως.
Ἡ πιτυρίασίς ἐστι συντόμως εἰπεῖν λεπτῶν καὶ πιτυροειδῶν σωμάτων
ἔκ τε τῆς ἐπιφανείας τῆς κεφαλῆς ἢ καὶ ἐκ τοῦ ἄλλου σώματος ἀπό‐
τηξις χωρὶς ἑλκώσεως κατὰ τὸ πλεῖστον· διὰ τοῦτο καὶ πιτυρίασις ὠνόμασται.
γίνεται δὲ τὸ πάθος τοῦτο διὰ τὸ κακοχυμίαν τινὰ ἀνενεχθῆναι ἐν τῇ |
|---|
| 20 | κεφαλῇ φλέγματος ἁλμυροῦ ἢ χολώδους καὶ μελαγχολικοῦ αἵματος.
εἰ μὲν οὖν καθ’ ὅλον εἴη τὸ σῶμα τοιαῦτα, περὶ τοῦ ὅλου δεῖ πρόνοιαν |
|---|
| ποιεῖσθαι πρότερον, εἶτα οὕτως ἐπὶ τὰ κατὰ μέρος ἐλθεῖν βοηθήματα· | 457 in vol. 1 |
1.459 | εἰ δὲ μηδὲν ὁρᾶται καθ’ ὅλον τὸ σῶμα περίττωμα, καὶ μόνα γε δύναται
θεραπεῦσαι καλῶς καὶ τὰ τοῖς πάλαι καὶ ἡμῖν εὑρεθέντα βοηθήματα.
Θεραπεία.
Κιμωλίαν προβρέξας ὕδατι μῖξον χυλὸν τεύτλου καὶ κατάχριε |
| 5 | καὶ ἔα, ἕως ἀποξηρανθῇ· εἶτα ἀποπλύνας λεῖον λιβανωτὸν σὺν οἴνῳ
καὶ ἐλαίῳ κατάχριε καὶ ἔα, ἕως ἀποξηρανθῇ, ἢ σταφίδα ἀγρίαν σὺν
ἐλαίῳ κατάχριε.
Ἄλλο·
Πρὸς δὲ τὰς ὑγροτέρας πιτυριάσεις ἅλμῃ ἀπόκλυζε ἢ θέρμων ἀπο‐ |
|---|
| 10 | βρέγματι· πεπείραται γάρ.
Πρὸς φθεῖρας καὶ κονίδας.
[Start of Table]Νίτρου. . . . . . οὐγ. αʹ
σανδαράχης. . . . οὐγ. αʹ
σταφίδος ἀγρίας. . . οὐγ. αʹ[End of Table] |
|---|
| 15 | μετ’ ἐλαίου μυρσίνου ἐπίχριε.
Ἄλλο·
[Start of Table]Σταφίδος ἀγρίας. . οὐγγ. βʹ
σανδαράχης. . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
σὺν ἐλαίῳ καὶ οἴνῳ λείων ὅλον σῶμα ἐπιχρίσεις· πρὸς τοῦτο ποιεῖ καὶ γῆ ἀστὴρ |
|---|
| 20 | καὶ νίτρον σὺν ἐλαίῳ.
κεφ. εʹ.
Περὶ ψυδρακίων καὶ ἐξανθημάτων τῶν ἐν τῇ κεφαλῇ.
Ψυδράκιά εἰσι μικραὶ ὑπεροχαὶ φλυκτίσιν ὅμοιαι ὑπερκείμεναι τῆς
ἐπιφανείας· τὰ δ’ ἐξανθήματα κατὰ τὴν ἐπιφάνειαν ἐπιπόλαιαι ἑλκώσεις |
|---|
| 25 | ὑπέρυθροι καὶ τραχεῖαι. ἀμφότερα δὲ θεραπεύονται δυνάμεσι ταῖς ὑπο‐ |
|---|
| τεταγμέναις. | 459 in vol. 1 |
1.461 | Θεραπεία.
[Start of Table]Λιθαργύρου. . . . . . ⎫ |
| 2 | ⎬ ἀνὰ οὐγγ. βʹ.
ψιμμιθίου. . . . . . . ⎭
στυπτηρίας. . . . . . ⎫ |
|---|
| 4 | ⎬ ἀνὰ οὐγγ. βʹ. |
|---|
| 5 | πηγάνου φύλλων χλωρῶν. ⎭[End of Table]
ὄξους καὶ μυρσινελαίου κατάχριε, πλέον δὲ πρὸς τὰ ἐξυγρασμένα.
κεφ. ϛʹ.
Πρὸς τὰ ἐν τῇ κεφαλῇ ψωρώδη καὶ ἰχωρώδη.
Πήγανον καὶ στυπτηρίαν λεάνας μετὰ μέλιτος χρῖε τὴν κεφαλὴν |
|---|
| 10 | προξυρῶν· ἐὰν δ’ ἀφιστῆται τῆς κεφαλῆς τὸ δέρμα, ἐλαίας φύλλα ἑφθὰ
μετὰ μέλιτος κατάπλαττε.
κεφ. ζʹ.
Πρὸς τὰ ἐν τῇ κεφαλῇ ἑλκύδρια πυκνὰ καὶ ἐρυθρὰ
παραπλήσια θηλαῖς, ἀφ’ ὧν ἰχῶρες ἀποτήκονται. |
|---|
| 15 | Προξυρήσας τὴν κεφαλὴν καὶ ὕδατι καὶ νίτρῳ προαποσμήξας θεῖον
ἄπυρον μετ’ οὔρου ἀνθρωπείου λείων χρῶ
Ἄλλο πρὸς τὰ ἐν τῇ κεφαλῇ.
[Start of Table]Λιθαργύρου. . . . . δραχ. ιβʹ
ψιμμιθίου. . . . . . δραχ. ιβʹ |
|---|
| 20 | θείου ἀπύρου. . . . . οὐγγ. ηʹ.[End of Table]
κηρωτῇ μυρσίνῃ ἀναλάμβανε καὶ χρῶ.
Ἄλλο· |
|---|
| Μελαντηρίαν μετ’ ὄξους κατάχριε. | 461 in vol. 1 |
1.463 | κεφ. ηʹ.
Περὶ ἀχώρων.
Καὶ ὁ ἄχωρ πάθος ἐστὶ περὶ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς κεφαλῆς γινόμενον,
μικρὰς διατρήσεις ἔχον, ἐξ ὧν ἔξεισιν ὑγρὸν ἰχῶρι παραπλήσιον· διὰ τοῦτο |
| 5 | καὶ ἄχωρ τὸ πάθος καλεῖται. ἔστι δὲ τὸ παραρρέον ὁτὲ μὲν χολῶδες ἢ
φλεγματῶδες, ὁτὲ δὲ καὶ μελαγχολικόν. διαγινώσκειν οὖν χρὴ τὸ κυρίως
αἴτιον· οὐχ ἡ αὐτὴ γάρ ἐστιν ἐπὶ πάντων θεραπεία. χολώδους μὲν γὰρ ὄντος
τοῦ πλεονάζοντος περιττώματος λεπτόν ἐστι τῇ συστάσει καὶ ὕπωχρον τῇ
χροιᾷ· εἰ δὲ μὴ λεπτὸν τῇ συστάσει, ἀλλὰ παχὺ καὶ γλίσχρον, φλέγμα |
|---|
| 10 | τὸ πλεονάζον καὶ ποιοῦν τὸν ἄχωρα· εἰ δὲ μηδὲν τούτων εἴη, φαίνοιντο δὲ
οἱ τόποι, ἐξ ὧν ἀπορρεῖ τὸ ὑγρὸν, σκληροὶ μᾶλλον καὶ ὑπερέχοντες τῆς
ἐπιφανείας καὶ στεγνότεροι, ὡς μηδὲν ἐξ αὐτῶν ἀπορρεῖν ἢ μόλις ὀλίγον,
γίνωσκε μελαγχολικὸν εἶναι τὸ ποιοῦν αἴτιον τὸν ἄχωρα. λοιπὸν δὲ καὶ
τὰ προηγησάμενα αἴτια, ἥ τε κρᾶσις τοῦ πάσχοντος καὶ ἡ ἡλικία καὶ ἡ |
|---|
| 15 | γεῦσις. πικρότητος μὲν γὰρ αἰσθάνονται, οἷς χολῶδές ἐστι τὸ αἴτιον· ἁλμυρᾶς δὲ
ποιότητος, οἷς τὸ φλέγμα, ἰώδους δὲ, οἷς μελαγχολικός ἐστι χυμός.
ἀπὸ τῆς ἁφῆς δὲ διαγινώσκειν ἐστί σοι δυνατόν· θερμοτέρα γάρ σοι φαίνεται
ἐφ’ ὧν ἐστι χολῶδες, ψυχροτέρα δὲ ἐφ’ ὧν φλεγματῶδες, ἧττον δὲ ψυχρὰ ἐφ’ ὧν
μελαγχολῶδες. οὕτω μὲν διαγινώσκεις τοὺς τίκτοντας τὸν ἄχωρα χυμούς. |
|---|
| 20 | Θεραπεία ἀχώρων.
Θεραπεύειν δὲ χρὴ παραπλησίως τοῖς ἔχουσι τὸ τῆς ἀλωπεκίας
πάθος· εἰ μὲν πληθωρικὸν εἴη καὶ κακόχυμον τὸ πᾶν σῶμα, καθαίρειν
δεῖ πρότερον καὶ ὅλου ποιεῖσθαι πρόνοιαν τοῦ σώματος, ἔπειτα ἐπὶ τὰ |
|---|
| κατὰ μέρος ἔρχεσθαι βοηθήματα. | 463 in vol. 1 |
1.465 | κεφ. θʹ.
Περὶ κηρίου.
Εἰδέναι δὲ δεῖ καὶ τὸ κηρίον πάθος ὑπάρχον ἐοικὸς τοῖς ἄχωρσι,
μεγέθει μόνον διαφέρον. αἱ γὰρ κατατρήσεις τῶν πόρων, ὅθεν ἔξεισι τὸ |
| 5 | ὑγρὸν, ἐοίκασι τοῖς κηρίοις τῶν μελισσῶν, ὅθεν καὶ κηρίον ὠνομάσθη παρὰ
τοῖς παλαιοῖς. ἐπὶ δὲ τῶν καλουμένων ἀχώρων οὐκ ἔστιν ἰδεῖν τὰς
κατατρήσεις τῶν πόρων, ὅθεν ἐξ αὐτῶν ἔξεισι τὸ ὑγρόν. ὅσα οὖν πρὸς
ἄχωρας εἴρηται, ταῦτα καὶ ἐπὶ κηρίων ὀνομάζειν ἁρμόζει. ἀλλ’ ἐπειδὴ
πολλὰ τυγχάνει τὰ ποιοῦντα πρὸς τοὺς ἄχωρας, προσδιορίζειν δεῖ, τίνα |
|---|
| 10 | τούτων ἐστὶν ἰσχυρότερα καὶ διαφορητικώτερα, καὶ πάλιν ποῖα ἀπο‐
κρουστικὰ, ποῖα δὲ τὴν μικτὴν ἔχοντα δύναμιν. εἴπωμεν οὖν, ἐπὶ ποίων
διαθέσεων ποίοις δεῖ μᾶλλον κεχρῆσθαι βοηθήμασιν.
κεφ. ιʹ.
Περὶ κεφαλαλγίας. |
|---|
| 15 | Ἡ κεφαλαλγία σύμπτωμά ἐστιν. ἔχει δὲ πολλὰς αἰτίας τὰς ἐργα‐
ζομένας αὐτήν· καὶ γὰρ ὑπὸ ποιότητος συμβαίνει πολλάκις καὶ μόνης καὶ
ὑπὸ πλήθους καὶ ὑπὸ συναμφοτέρων καὶ ἁπλῶς ὅ, τι ἄν τις εἴπῃ
προκαταρκτικῶν αἰτιῶν εἴτε συνεκτικῶν, εὑρήσει καὶ τοῦτο κεφαλαλγίας
ποιητικόν. ἐπειδὴ οὖν οὐκ ἔστιν ἓν αἴτιον, ἀλλὰ διάφορα τὰ παρασκευάζοντα |
|---|
| 20 | γίνεσθαι κεφαλαλγίαν, διάφορον ἐξ ἀνάγκης δεῖ ποιεῖσθαι καὶ τὴν | 465 in vol. 1 |
|---|
1.467 | θεραπείαν, πρὸς ἕκαστον τῶν ποιούντων αὐτὴν ἀποβλέποντας· καὶ διὰ
τοῦτο ποιοῦμεν ἀπὸ τῆς κατὰ ποιότητα κεφαλαλγίας τῆς θεραπείας
ἀρχόμενοι. εἰδέναι τοίνυν χρὴ, ὅτι αἱ σφοδρόταται κεφαλαλγίαι γίνονται
κατὰ τὰς δραστικὰς ποιότητας καὶ μάλιστα τὴν θερμήν· αἱ δὲ κατὰ |
| 5 | ξηρότητα γινόμεναι κεφαλαλγίαι τὸ σφοδρὸν οὐχ ὁμοίως κέκτηνται. αἱ γὰρ
ὑγραὶ ποιότητες οὐδ’ ὅλως ἐπιφέρουσιν ὀδύνην ἐφ’ ἑαυταῖς, εἰ μὴ
δριμύτης τύχοι συμπεπλεγμένη, καὶ ὅτε μὴ μετὰ θερμότητος ἢ
ψυχρότητος, ἀλλὰ μετὰ πλήθους οἱ χυμοὶ τύχοιεν ὄντες, λόγῳ τῆς δια‐
τάσεώς τε καὶ ἐμφράξεως ὀδύνας τίκτουσιν, ἐὰν ὦσι μάλιστα παχεῖς καὶ |
|---|
| 10 | κολλώδεις. ἀρξώμεθα οὖν λέγειν τὰς θεραπείας ἀπὸ τῶν διὰ προκαταρκτικῶν
αἰτιῶν συνισταμένων κεφαλαλγιῶν τὴν ἀρχὴν ποιούμενοι.
Διάγνωσις τῆς ἐπ’ ἐγκαύσει γινομένης κεφαλαλγίας.
Τὰ σημεῖα πᾶσι δῆλα καὶ ὁμολογούμενα τυγχάνει τῶν ἐπ’ ἐγκαύσει
καὶ θερμῇ δυσκρασίᾳ πασχόντων τὴν κεφαλήν. ἔστι γὰρ ἰδεῖν καὶ τούτων |
|---|
| 15 | τὸ δέρμα θερμότερον τῇ ἁφῇ καὶ ξηρότερον εὐθὺς κατὰ τὴν πρώτην
ἐπιβολὴν ἄνευ τοῦ χρονίσαι καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐρυθρούς· χαίρουσι δὲ καὶ
τῷ ψυχρῷ προσαντλούμενοι καὶ οὐ μόνον παραμυθοῦνται τοῦτο ποιοῦντες,
ἀλλὰ καὶ τὰ μέγιστα ὠφελοῦνται.
Θεραπεία τῆς ἐπ’ ἐγκαύσει γινομένης κεφαλαλγίας. |
|---|
| 20 | Ὅτι τῶν ψυχόντων χρῄζουσιν οἱ τὴν κεφαλὴν ἐγκαυθέντες, ἅπασι
πρόδηλον· ἀλλ’ ἄριστα ἐκεῖνα, ὅσα καὶ λεπτομερῆ δύναμιν ἔχει, ἐξ ὧν
ἐστι καὶ τὸ ῥόδινον συγχρισθὲν ὀλίγον προσλαβὸν ὄξους· ἔτι γὰρ μᾶλλον |
|---|
| διικνεῖσθαι δύναται. εἰ δ’ ἐπὶ πλέον ἡ θερμασία φαίνοιτο κρατοῦσα, καὶ | 467 in vol. 1 |
1.469 | τὴν τῶν ψυχόντων δύναμιν ἐπιτείνειν σε χρὴ ἀειζώου προσπλέκοντα
χυλὸν ἢ ἑρπύλλου ἢ ἑλξίνης ἢ ἀνδράχνης ἢ τῆς ἀγρίας θριδακίνης ἢ
σέρεως ἢ ἰντύβων ἢ κολοκύνθης ἢ ῥόδων ἢ ὄμφακος ἢ (χυλὸν) πολυγόνου
ἢ (χυλὸν) ῥοιῶν καὶ μάλιστα τῶν ὀξυζουσῶν ἢ ἄλλων τῶν ὅσον [εἴ] γε |
| 5 | νοήσειας ἐμψυχόντων ἐκτὸς τῶν πάνυ ναρκούντων ἢ στυφόντων, ὡς
εἴρηται. φεύγειν οὖν χρὴ καὶ διὰ τοῦτο τὸ μανδραγορικὸν ἔλαιον καὶ τὰ
διὰ κωνείου καὶ ὀποῦ μήκωνος, εἰ μὴ πρότερον διὰ πολλὴν ἀγρυπνίαν
ἀναγκασθείημεν αὐτοῖς χρήσασθαι, καὶ τότε μετὰ πολλῆς ἀσφαλείας κατὰ
βραχὺ προσφέρειν. ἀνύσαντας δὲ τὸ δέον εὐθὺς ἀποφυγεῖν δεῖ καὶ τὴν |
|---|
| 10 | τῶν ψυχόντων χρῆσιν καὶ μάλιστα ἐπὶ τῶν περιττωματικῶν σωμάτων
καὶ οἷς ἐστι βάρους συναίσθησις ἐν τῇ κεφαλῇ· συμβαίνει γὰρ πολλάκις
ἐπὶ τῶν πλῆθος ἐχόντων πληροῦσθαι τὴν κεφαλὴν ὑπὸ τῆς ἐγκαύσεως δίκην
σικύας ἐπισπωμένης εἰς αὑτὴν τὰ περιττά· ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἐπ’ ἐγκαύσει
ἅμα καὶ σφήνωσιν ἐχόντων φεύγειν τὰ πάνυ ψύχοντα, ἐλαίῳ δὲ |
|---|
| 15 | κεχρήσθω χαμαιμηλίνῳ νεωστὶ μᾶλλον κατεσκευασμένῳ· εἰ δὲ παλαιότερον
τύχοι, προσπλέκειν αὐτῷ καὶ τὸ ῥόδινον, δύο μὲν μέρη τοῦ
χαμαιμηλίνου, ἓν δὲ τοῦ ῥοδίνου, ἢ τὸ ἀνάπαλιν ἢ καὶ ἐπίσης· ἄλλως
γὰρ ἄλλο τὸ ποσὸν καὶ οὐχ ὡρισμένον ἐστί. καταμανθάνειν οὖν ἅπαντα
δεῖ, καθὼς ὁ ἀληθὴς λόγος Ἱπποκράτους παρακελεύεται, καὶ οὕτω ποικίλλειν |
|---|
| 20 | τὸ ποσὸν ἀποβλέποντα πρός τε τὴν ἡλικίαν καὶ ὥραν καὶ χώραν καὶ
ἕξιν σώματος καὶ κρᾶσιν. τούτῳ τῷ κανόνι προσέχων ἐπιτεύξῃ τῆς |
|---|
| ἀκριβείας τοῦ ποσοῦ. | 469 in vol. 1 |
1.471 | Περὶ κηρωτῆς τοῦ αὐτοῦ πάθους.
Εἰ δ’ ἐπιμένει κατὰ τούτων γινομένη ἡ θερμὴ δυσκρασία,
καὶ ταῖς ἔτι μᾶλλον ψύχειν δυναμέναις ἀναγκαίως χρησόμεθα κηρω‐
ταῖς καὶ μάλιστα τῇ ῥοδίνῃ προσλαμβανούσῃ ὀλίγον ὄξους ἢ χυλοῦ |
| 5 | ἀνδράχνης ἢ περδικιάδος ἤ τινος ἄλλου τῶν ἔμπροσθεν εἰρημένων. δεῖ
δὲ καὶ προπλύνειν ἀεὶ τὴν κηρωτὴν ψυχρὸν ὕδωρ ἐμβάλλοντα μετὰ τοῦ
καλῶς ἐν τῷ πυρὶ ἄνετον διατακῆναι, καὶ τοῦτο ποιεῖν οὐ μόνον
ἀλλάσσοντα τὸ πρότερον ὕδωρ, ἀλλὰ καὶ εἰς ὕστερον ἐμβάλλοντα
καθαρόν. ἐπειδὰν δὲ τοῦτο ποιήσῃς, ἐπιμίγνυε κατὰ μικρὸν πάλιν τὸ |
|---|
| 10 | ῥόδινον τῷ κηρῷ ἐπιρραίνων, ὡς εἰρήκαμεν, ὕδατος καὶ ὄξους ἢ
χυλοῦ τινος, ἕως ἂν μιγῶσιν ἀμφότερα καλῶς. οὕτω δὲ γενομένης τῆς
κηρωτῆς ἐπίπλαττε ἐν ψιλῷ ῥάκει καὶ ἐπιτίθει τῇ κεφαλῇ πάσῃ
καὶ μάλιστα τοῖς κροτάφοις, ὥστε διαδίδοσθαι τὸ φάρμακον. τὰς δὲ τρίχας
ἀφαιρεῖν δεῖ καὶ συνεχέστερον ἀλλάσσειν. οὕτω γὰρ πραττόντων ἡμῶν ἡ |
|---|
| 15 | κρατοῦσα δυσκρασία μεταβληθήσεται ἐπὶ τὸ εὔκρατον ταχέως.
Περὶ τῆς ἐπὶ θερμῇ δυσκρασίᾳ χρονιζούσης κεφαλαλγίας.
Ἐπὶ δὲ τῶν ἐπιμόνως ἐχόντων τὴν θερμὴν δυσκρασίαν δεῖ
ποιεῖν καὶ τὰ εἰρημένα. μηδὲν δ’ ἀνυσάντων αὐτῶν καὶ τοῖς ἀναγκαίοις
καὶ ἰσχυροτέροις δεῖ χρῆσθαι βοηθήμασιν, ἐν οἷς ἐστι καὶ ὁ τροχίσκος |
|---|
| 20 | ἔχων οὕτω·
Τροχίσκος εἰς τὸ αὐτό.
[Start of Table]Κρόκου. . . . . . οὐγγ. ιεʹ
χαλκάνθης. . . . . οὐγγ. ιʹ |
|---|
| στυπτηρίας σχιστῆς. . . δραχ. ιϛʹ | 471 in vol. 1 |
1.473 | σμύρνης. . . . . . οὐγγ. γʹ
ὀμφάκου. . . . . οὐγγ. γʹ
χαλκίτεως. . . . . οὐγγ. γʹ
κόμμεως. . . . . . οὐγγ. γʹ.[End of Table] |
| 5 | οἴνου αὐστηροῦ τὸ ἀρκοῦν τρῖβε καλῶς καὶ ποίει τροχίσκον ἐπὶ τῆς
χρείας ἄνευ ὀξυκράτου καὶ χρῶ ἐπὶ τῶν ἤδη χρονίων θερμῶν δυσκρασιῶν.
εἰ δὲ καὶ ἀγρυπνία προσείη τῷ κάμνοντι, πρόσπλεκε μᾶλλον τὸν χυλὸν
(τῶν ὑπνωτικῶν)· οὕτω γὰρ ἀμφότερα θεραπεύσεις καλῶς καὶ τὴν
δυσκρασίαν ἅμα καὶ τὴν ἀγρυπνίαν τοῦ κάμνοντος. |
|---|
| 10 | Περὶ τῆς διὰ θερμὴν δυσκρασίαν τοῦ ἥπατος γινομένης κεφαλαλγίας.
Εἰ δὲ διὰ τὸ πολλάκις εἶναι θερμὸν τὸ ἧπαρ γένοιτο ἡ κεφαλαλ‐
γία, ἐγκαίοντος τοῦ ἥπατος καὶ ἀναθυμιῶντος ἀτμοὺς ἄνω περὶ τὴν κεφαλὴν,
ἀναγκαῖόν ἐστιν εἰς τὸ προηγησάμενον προσφέρειν σύμπασαν τὴν
θεραπείαν, ἔξωθεν μὲν ἢ μήλινον ἔλαιον ἢ ῥόδινον ἢ ὑδρέλαιον ἢ |
|---|
| 15 | κηρωτὴν, ἔσωθεν δὲ τροφῇ μάλιστα πλείονι καὶ ἐμψύχειν δυναμένῃ καὶ
δυσκατεργάστῳ, ὥρας βʹ ἢ γʹ ἄρτον λαμβάνειν εἰς εὔκρατον, ὥστε
μὴ κινῆσαι τοὺς ἀτμοὺς ἐπὶ τὴν ἄνω φορὰν, ἢ κίτρου ἢ μήλου ἢ
ἄλλου τινὸς τῶν ἐμψυχόντων. ἐν ἀπορίᾳ δὲ τροφῆς καὶ ὕδατος ψυχροῦ
πινέτωσαν, καὶ μάλιστ’ ἐὰν ἔθος ἔχοιεν ὑδροποτεῖν οἱ κάμνοντες· εἰ δὲ |
|---|
| 20 | μή γε, πάντως εἰς τὸ μέσον τῆς τροφῆς ἢ μετ’ οἴνου ἢ ἐκτὸς οἴνου
προσφερέσθωσαν αὐτὸ, καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, τὴν σύμπασαν δίαιταν τοιαύτην
ποιεῖν. οὕτω δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἐχόντων θερμότερον τὸν στόμαχον καὶ τὴν |
|---|
| γαστέρα ἢ σπλῆνα πρακτέον. | 473 in vol. 1 |
1.475 | Περὶ τῆς διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν γινομένης κεφαλαλγίας.
Ὅσοι δ’ ἐπὶ ψυχρᾷ δυσκρασίᾳ γινομένην κεφαλαλγίαν ἐσχήκασιν,
οὗτοι πάντα πάσχουσι τὰ ἐναντία τοῖς ἐπ’ ἐγκαύσει κεφαλαλγοῦσι. καὶ γὰρ
οὔθ’ ἁπτομένοις ἐστὶ τὰ περὶ τὴν κεφαλὴν θερμὰ οὔτ’ ἐρυθρὰ τὰ περὶ τὸ |
| 5 | πρόσωπον καὶ κατάξηρον καὶ συμπεπτωκὸς, ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον ἀσύμπτωτον
καὶ ὠχρόν. οὕτω μέντοι διαγνώσῃ τοὺς ἐπὶ ψύξει καὶ πυκνώσει τὴν
κεφαλὴν ὀδυνωμένους. λοιπὸν δὲ καὶ ἡ δίαιτα καὶ τὰ προκαταρκτικὰ αἴτια
καὶ τὰ προηγούμενα πολυπραγμονοῦντί σοι σαφῶς παραστήσει τὴν διάγνωσιν.
Περὶ θεραπείας. |
|---|
| 10 | Θεραπεύειν οὖν χρὴ καθόλου μὲν τοῖς θερμαίνουσι· λοιπὸν δὲ
πρὸς τὸ μέγεθος τῆς δυσκρασίας ἀμείβειν χρὴ καὶ τὴν τῶν εἰδῶν δύναμιν,
ἄλλοτε πηγάνινον ἔλαιον ἐπιβάλλοντας τῇ κεφαλῇ ἢ δάφνινον ἢ ἴρινον
ἢ ὀπὸν βαλσάμου· ὅπερ καὶ μάλιστα ἐπιτυγχάνει ἐφ’ ὧν ἡ ὀδύνη διὰ
παχύτερα καὶ γλισχρότερα φλέγματα γίνεται. χρίειν δ’ αὐτοῖς |
|---|
| 15 | κατὰ τοῦ μετώπου καὶ τῶν κροτάφων ὥσπερ καὶ τὸ κυφώνιον καὶ
ὅσα διὰ πεπέρεως καὶ εὐφορβίου σύγκειται χρίσματα ἢ ἀλείμματα· καὶ
πολλά εἰσιν ἀναγεγραμμένα, ἐξ ὧν ἔστιν, εἰ δεήσει κατασκευάζειν,
ἀναλέγεσθαι τὸ πρὸς ἕκαστον χρήσιμον. τούτοις τοίνυν τὸν οἶνον εἰ
δοίης λεπτὸν, οὐ βλάψεις οὐδ’ ἄλλο τι τῶν λεπτυνόντων καὶ θερμαινόντων· |
|---|
| 20 | πάντα γὰρ αὐτοὺς ὠφελεῖ τὰ μετρίως λεπτύνειν καὶ θερμαίνειν δυνάμενα
καὶ κίνησις ἵππου καὶ λουτρὰ θερμότερα καὶ ἀποφλεγματισμοί. εἰ δὲ
χρονίζει ἡ διάθεσις, καὶ ὁ ἀπὸ ῥαφανίδων ἔμετος. ἐφ’ ὧν δὲ ἡ ποιότης
ἐστὶν ἄνευ πλήθους, οὐκ ἂν δεηθείης τῶν τοιούτων βοηθημάτων· ὥστε
δέ σε δύνασθαι τὰς χρονίας διαθέσεις εὐχερῶς ἰάσασθαι, κέχρησο τῷ |
|---|
| 25 | λαμβάνοντι τὴν περιστερῶν κόπρον. ἔχει δ’ αὐτοῦ ἡ σύνθεσις οὕτω· | 475 in vol. 1 |
|---|
1.477 | [Start of Table]πεπέρεως λευκοῦ. . δραχ. βʹ
κροκομάγματος. . . δραχ. βʹ
εὐφορβίου προσφάτου. . δραχ. ϛʹ
κόπρου περιστερᾶς. . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ[End of Table] |
| 5 | ὄξους δριμυτάτου τὸ ἀρκοῦν. ἐπίχριε τὸν πάσχοντα τόπον (προανατρίβων)
ὡς θερμανθῆναι· τοῦ φαρμάκου δὲ μείζονος ὄντος τοῦ σώματος ἐκλύειν
δεῖ τὴν δύναμιν αὐτοῦ προσπλέκοντας τῷ βοηθήματι ἀμύλου βραχὺ καὶ
γυναικὸς γάλακτος ἐν τῇ χρήσει αὐτοῦ. πάλιν δὲ ἐπιτείνειν βουλόμενος
αὐτοῦ τὴν χρῆσιν ἐπιμίγνυε ἀψινθίας ὀλίγον ἀνεθὲν μεθ’ ὕδατος. |
|---|
| 10 | Περὶ τῆς διὰ κάκωσιν στομάχου γινομένης κεφαλαλγίας.
Οὐ πάντοτε γίνεται ἡ κεφαλαλγία πρωτοπαθούσης τῆς κεφαλῆς,
ἀλλ’ ἔστιν ὅτε καὶ διὰ τὴν γαστέρα πολλάκις αὐτὴν ἢ διὰ τὸν στόμαχον
ἢ ἄλλο τι πάσχον μόριον ἐπιγίνεται ἢ πνευμάτων ἢ ἀτμῶν τινων ἀνα‐
διδομένων. |
|---|
| 15 | Περὶ τῆς ἐπὶ χολώδει χυμῷ κεφαλαλγίας.
Εἰ μὲν οὖν ἕνεκα τοῦ πλεονάζειν τὸν χολώδη χυμὸν γίνεται
πολλάκις ἡ κεφαλαλγία, ποιεῖν ταύτης τὴν θεραπείαν διὰ τῶν
καθαιρόντων καὶ ὑποκλέπτειν δυναμένων τὸν χολώδη χυμόν. ἀλλ’ ἵνα
τοῦτον δυνηθῇ κενῶσαι καλῶς, ὑγροτέρας δεῖται τροφῆς πρῶτον· |
|---|
| 20 | εὐκράτοις τε λουτροῖς καὶ ἀλείμμασι καὶ ὑδαρῷ ποτῷ πλείονι. οὕτω γὰρ
διαχυθεῖσα καὶ οἷον ἀσθενεστέρα γενομένη εὐχερέστερον ὑπὸ τοῦ |
|---|
| ἕλκοντος αὐτὴν κενωθήσεται φαρμάκου. εἰ μὲν οὖν ἄγαν πολὺς εἴη καὶ | 477 in vol. 1 |
1.479 | θερμὸς, οὕτω δεῖ πράττειν καὶ διδόναι τὸν ὀπὸν αὐτοῖς μάλιστα τῆς
σκαμμωνίας μετ’ ὀλίγης ἀλόης ἢ μετ’ ἀψινθίας ἢ χυλοῦ ῥόδου ἢ
ῥοδομήλου. εἰ δὲ μὴ πλεονάζειν σοι φαίνεται μᾶλλον ὁ πικρόχολος
χυμὸς, ἀλλ’ ἀνασπασθεὶς ὥσπερ ἐν σπογγιᾷ τινι, φεύγειν δεῖ τὰ διὰ |
| 5 | τῆς σκαμμωνίας φάρμακα καὶ ὅλως τὰ πάνυ θερμαίνειν δυνάμενα, διδόναι
δ’ αὐτοῖς ἢ τὸ ἀπόβρεγμα τῆς ἀψινθίας ἢ αὐτὴν τὴν ἀλόην ἢ τὴν
πικρὰν, ἐάν τι καὶ πάχος ἀναμεμῖχθαι τῆς χολῆς σοι φαίνηται.
Θεραπεία ἐὰν ὦσι γλίσχροι χυμοὶ κείμενοι ἐν τῷ στομάχῳ.
Εἰ δὲ γλίσχροι χυμοὶ ἐν τῷ στομάχῳ πλεονάζοντες καὶ ἀναλυόμενοι |
|---|
| 10 | εἰς πνεῦμα γίνονται τῆς ὀδύνης αἴτιοι, ἐπὶ τὰ ἰσχυρῶς λεπτύνειν δυνάμενα
ἔρχεσθαι δεῖ καὶ ἐν τροφῇ καὶ ἐν φαρμάκοις, οἷόν ἐστι καὶ τὸ ἀπό‐
βρεγμα τῆς ῥίζης τοῦ σελίνου ἢ ὑσσώπου, καὶ ἐπιβρέχειν δεῖ καὶ ἀλείφειν
τοῖς ῥωννύειν καὶ θερμαίνειν δυναμένοις, οἷον νάρδινον μύρον ἢ
γλεύκινον ἢ τὸ Μαρκίατον καλούμενον. εἰ δὲ πολὺ πλῆθος κεῖται τῶν |
|---|
| 15 | ἐγκειμένων χυμῶν, οὐ δεῖ μόνοις κεχρῆσθαι τοῖς μερικοῖς βοηθήμασιν,
ἀλλὰ προλεπτύνοντα καλῶς τὴν ὕλην ἐπιδιδόναι καὶ τῶν καθαίρειν τὸ
φλέγμα δυναμένων ἢ τῷ ὀξυμέλιτι τῷ καλουμένῳ διπλῷ Ἰουλιάνῳ ἰσχυρῷ
ὄντι κεφαλὴν καὶ στόμαχον καὶ τὸ πᾶν σῶμα καθαίρειν ἢ τοῖς ἔχουσι
κολοκυνθίδα καταποτίοις. καθαίρειν δ’ αὐτοῖς δεῖ οὐ μόνον ἅπαξ, |
|---|
| 20 | ἀλλὰ καὶ δίς· οὐδὲ γὰρ ὑπείκεται ἀθρόαις κενώσεσιν ὁ γλίσχρος χυμὸς,
ἀλλὰ μᾶλλον τοῖς κατ’ ὀλίγον καὶ συνεχέστερον ὑποκαθαίρειν αὐτὸν
δυναμένοις βοηθήμασιν.
Περὶ τῆς ἐν πυρετοῖς γινομένης κεφαλαλγίας.
Γίνεται δὲ κεφαλαλγία καὶ ἐπὶ τῶν πυρεττόντων σφοδρῶς. ἀλλὰ |
|---|
| 25 | κατανόει ἀκριβῶς, εἴτε λόγῳ κρίσεως γίνεται εἴτε μή. δῆλον γὰρ, ὡς | 479 in vol. 1 |
|---|
1.481 | εἰ χάριν τούτου συμβαίνει ἡ τῆς κεφαλῆς ὀδύνη, καθάπερ ἐπὶ τῶν
αἱμορραγούντων ἢ ἐμούντων, οὐ χρὴ πολυπραγμονεῖν ἢ θορυβεῖσθαι ἢ
προσάγειν θεραπείαν. μετὰ γὰρ τοῦ μηδὲν ὠφελεῖν τὰ προσφερόμενα καὶ
παρεμποδεῖν τῇ φύσει πολλάκις ἐγγίνεται. διὰ γὰρ τὴν τοῦ πυρετοῦ |
| 5 | σφοδρότητα καὶ κακοήθειαν τοῦτο συμβαίνει, καὶ πάντα δεῖ πράττειν,
ὥστε τὸ σφοδρὸν τοῦ πυρετοῦ πραΰνειν. λοιπὸν δὲ καὶ τὴν πρόνοιαν τῆς
κεφαλῆς ποιεῖσθαι διὰ ῥοδίνου ἐμβρέχοντας, ποτὲ μὲν καθ’ ἑαυτὸ,
ποτὲ δὲ μετά τινων τῶν ἐμψυχόντων, οἷον ἑρπύλλου ἢ κισσοῦ ἢ
ῥόδων ἢ ἀειζώου. εἰ δ’ ἀγρυπνία προσείη, καὶ τοῦ διὰ χαμαιμήλου |
|---|
| 10 | ἀποζέματος καὶ κωδειῶν καὶ κισσοῦ καταβρεχέσθωσαν καὶ τοῖς
ὑπνωτικοῖς καταχριέσθωσαν τὸ μέτωπον ἢ τῷ χυλῷ τῆς θριδακίνης ἢ
τῷ τριγώνῳ ἢ τῷ κροκώδει καὶ ἁπλῶς ἡ σύμπασα παρηγορικὴ καὶ
ἐμψύχουσα καὶ ὕπνον ἐμποιοῦσα γινέσθω προσφορά.
Περὶ τῆς ἐξ οἴνου κεφαλαλγίας. |
|---|
| 15 | Εὐΐατος δὲ καὶ ἡ ἀπ’ οἴνου γίνεται κεφαλαλγία· χρὴ γὰρ εὐθὺς
μανθάνοντας τὴν αἰτίαν πρό γε πάντων αὐτοὺς εἴργειν οἴνου καὶ τοῖς
ἐμψύχουσί τε καὶ ἀποκρούειν δυναμένοις τοὺς ἀτμοὺς κεχρῆσθαι· τοιοῦτον
δ’ ἐστὶ τὸ ἄριστον ῥόδινον ἢ καθ’ ἑαυτὸ ἢ μετ’ ὄξους ἢ χυλοῦ κισσοῦ ἢ
κράμβης. τὰ γὰρ τοιαῦτα οὐ μόνον ὑποξηραίνει, ἀλλὰ καὶ ἀντιπάθειάν |
|---|
| 20 | τινα πρὸς τὴν τοῦ οἴνου κέκτηνται δύναμιν. ὅθεν καὶ αὐτὰ τὰ φύλλα
τῆς κράμβης περιτιθέμενα τῇ κεφαλῇ καλῶς ποιεῖ. χρὴ δ’ αὐτὰ προβρέχειν
θερμῷ καὶ οὕτως ἐπιδεσμεῖν. δεῖ δὲ καὶ ἀεὶ ἐσθίειν αὐτὴν τὴν κράμβην
ἀποζεσθεῖσαν, ἀλλὰ καὶ ἡ φακῆ δὲ τούτοις ὠφελεῖ καὶ μάλιστα τοῖς
ἔχουσιν ὑγροτέραν τὴν γαστέρα· καὶ τῶν ῥοιῶν δὲ οἱ κόκκοι ὠφελοῦσιν |
|---|
| 25 | αὐτοὺς ἐπάνω τῆς τροφῆς ἐσθιόμενοι, καὶ τὰ μῆλα ὡσαύτως καὶ τῶν ἀπίων | 481 in vol. 1 |
|---|
1.483 | λαμβάνειν καὶ ὑδροποτεῖν. τοῖς δ’ ἔχουσιν ἀσθενέστερον τὸν στόμαχον καὶ
ὀλίγον οἶνον παρέχειν καὶ μάλιστα τὸν ὑδατώδη, οἷός ἐστιν ὁ Κνίδιος
καὶ ὁ Σάμιος καὶ ὁ Σαρεφθῖνος· μηδεὶς δὲ τῶν οἴνων ἔστω παλαιός.
καὶ γὰρ μετὰ τοῦ πληκτικὸν ἔχειν τι καὶ κινοῦσι τοὺς ἀτμοὺς πρὸς |
| 5 | τὴν ἄνω φοράν. ἄρτος δ’ ἐξ ὕδατος ἐπιτηδειότατός ἐστιν εἰς ἔδεσμα τούτοις
καὶ ἄλιξ ἑφθὸς καὶ ὠὰ ἁπαλὰ καὶ τῶν περιστερῶν καὶ τῶν ὄρνεων τὰ
πτερὰ καὶ τῶν ἀλεκτρυόνων οἱ ὄρχεις καὶ ἡ κίχλα καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν
ἡ σύμπασα τροφὴ ἔστω εὔχυμος καὶ εὐστόμαχος καὶ τῶν ἀτμῶν κωλυτική.
Περὶ τῆς ἀπὸ πληγῆς κεφαλαλγίας. |
|---|
| 10 | Γίνεται ἡ κεφαλαλγία καὶ ἀπὸ πληγῆς ἢ πτώματος φλεγμονὴν
ὑπομεινάσης τῆς κεφαλῆς, διὸ καὶ ἴασις ἔστω σοι ταύτης μετὰ πολλῆς
σπουδῆς· κίνδυνον γὰρ ἐπιφέρει συρρεόντων ἐν αὐτῇ πλειόνων χυμῶν.
εἰ μὲν οὖν ἡ γενομένη φλεγμονὴ μόνη περὶ τὸ δέρμα περιέχεται καὶ
μηκέτι περαιτέρω χωρήσει, δυσχερὲς οὐδὲν, ἀλλὰ καὶ εὐΐατος ἔσται ἡ |
|---|
| 15 | συμβαίνουσα περὶ τὴν κεφαλὴν ὀδύνη. εἰ δὲ τηλικαύτη τε καὶ οὕτως ἰσχυρὰ,
ὥστε καὶ εἰς συμπάθειαν ἄγειν τὸν περικράνιον ὑμένα, πολλάκις δὲ καὶ
τὴν μήνιγγα, κίνδυνος οὐ μικρὸς ἔσται. σπασμοὶ γὰρ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ καὶ
παραφροσύναι παρακολουθοῦσιν, ὡς ὀξύτατον αὐτοῖς ἐπάγειν τὸν θάνατον.
ὅπως οὖν μὴ ἐπιγίνεσθαι μεγάλας φλεγμονὰς κωλύσωμεν, ἀπὸ φλεβοτο‐ |
|---|
| 20 | μίας ἀναγκαῖόν ἐστι τὴν ἀρχὴν τῆς θεραπείας ποιεῖσθαι· οὕτω γὰρ
ἀντίσπασις ἔσται τῆς ἐπιρροῆς. γενομένης δὲ τῆς κενώσεως καὶ τοῦ ὅλου
ἀπερίττου δεῖ λοιπὸν ἄρχεσθαι καὶ τῶν μερικῶν βοηθημάτων καὶ αὐτῆς
τῆς κεφαλῆς ποιεῖσθαι πρόνοιαν, ἐλαίῳ τε γλυκεῖ διαβρέχοντας, ἐρίοις
περισκέποντας καὶ θάλποντας πανταχόθεν, ὥστε μὴ ῥιγῶσαι τὴν κεφαλὴν, |
|---|
| 25 | τουτέστι τὴν τῶν νεύρων ἀρχήν. οἴνου δὲ κατ’ ἀρχὰς αὐτοὺς ἀπείργειν
καὶ κρεῶν καὶ καθόλου ἡ πᾶσα δίαιτα καθαρὰ καὶ ἀπέριττος, καὶ μάλιστα
εἰ καὶ πυρετὸς εἶναί σοι φαίνοιτο σφοδρός. τηνικαῦτα γὰρ ὡς πρὸς
πυρετὸν ἁρμόζεσθαι δεῖ πτισάνης τε χυλὸν αὐτοῖς ἐπιδιδόναι καὶ |
|---|
| λεκύθους ὠῶν καὶ μαλάχας ἀποζεσθείσας καὶ θριδακίνας ἴντυβά τε καὶ | 483 in vol. 1 |
1.485 | κολοκύνθας. εἰ δ’ ἀγρυπνία προσείη, καὶ χαμαιμηλελαίῳ διαβρέχειν
δεῖ καὶ ῥοδίνῳ, πολλάκις δὲ καὶ ἀμφότερα, τὸ πλέον καὶ τὸ ἔλαττον
ἀπὸ τῆς κατὰ τὸ μέγεθος φλεγμονῆς καὶ τῆς τοῦ κάμνοντος κράσεως καὶ
ἡλικίας ἐπιλογιζομένους. οὕτω μὲν ἐὰν χωρὶς ἕλκους ἐπιγένηται φλεγ‐ |
| 5 | μονὴ, προσήκει ποιεῖσθαι θεραπείαν· εἰ δὲ καὶ σὺν ἕλκει, τηνικαῦτα
τοῖς αὐτοῖς μὲν οὐκ ἀποτρεπτέον κεχρῆσθαι, προσέτι δὲ καὶ τῷ ῥοδίνῳ
μετὰ μέλιτος ἢ τῆς τετραφαρμάκου καὶ ἡ ἀφλέγμαντος κηρωτὴ καὶ
φαρμάκων ἐπίθεσις ἁρμόδιός ἐστι καὶ μάλιστα τῆς ἀνεμώνης· αὕτη γὰρ
παντοίως ὠφελεῖ καὶ ἔμμοτος γινομένη καὶ ἐπιπλαττομένη. τοιαύτη μὲν |
|---|
| 10 | γὰρ, ὥστε καὶ ὑποφάναι, ἡ θεραπεία τῆς μεθ’ ἑλκώσεως γινομένης·
τελεώτερον δὲ λεχθήσεται, ἡνίκα περὶ τῶν ἐν κεφαλῇ τραυμάτων καὶ τῶν
ἐν τοῖς ἄλλοις μορίοις συνισταμένων τὸν λόγον ποιούμεθα.
κεφ. ιαʹ.
Περὶ κεφαλαίας. |
|---|
| 15 | Δεινόν τι πάθος καὶ ἐπώδυνον ἰσχυρῶς, ὥστε καὶ τὰς ῥίζας
αὐτὰς ὀδυνᾶσθαι τῶν ὀφθαλμῶν. ἔστι δὲ καὶ χρόνιον καὶ ἐπὶ μικραῖς προ‐
φάσεσιν ἑτοίμως παροξυνόμενον· τῶν γὰρ ἐχόντων τοῦτο τὸ πάθος οἱ μὲν
ὑπ’ οἴνου πόσεως ὀλίγον ἀκρατεστέρου, οἱ δὲ ὑπό τινος ὀσμῆς οἷον
στύρακος ἢ λιβάνου, τινὲς δὲ καὶ ὑπ’ αὐτῆς τῆς αὐγῆς τοῦ φωτὸς πλήτ‐ |
|---|
| 20 | τονται, ὥστε ἐν σκότει μᾶλλον αἱρεῖσθαι διάγειν ἤπερ ἐν φωτί.
γίνεται δὲ τοῦτο μάλιστα τὸ πάθος καὶ διὰ φλεγμονὴν χρονίαν τοῦ
περικρανίου ὑμένος ἢ τῶν μηνίγγων, καὶ δι’ ἔμφραξιν δὲ καὶ διὰ πλῆθος
ὠμοτέρων καὶ παχυτέρων χυμῶν, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ διὰ πολλὴν δριμύτητα
χυμῶν ἐγκειμένων ἐν τῷ βάθει· πολλάκις δὲ καὶ διὰ δυσκρασίαν θερμὴν |
|---|
| 25 | ἐπιγίνεται τὸ πάθος ἀσθενεστέρας γενομένης τῆς κεφαλῆς ὑπὸ τοῦ χρόνου | 485 in vol. 1 |
|---|
1.487 | καὶ διὰ τοῦτο ἑτοίμως δεχομένης, ἔσθ’ ὅτε δὲ ἑλκούσης ἐκ τῶν κάτω
δίκην σικύας τὰ εὑρισκόμενα περιττά. προσέχειν οὖν ἀκριβῶς δεῖ ταῖς
διαγνώσεσιν, ὡς καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων παθῶν, ὑπὸ τίνος αἰτίας γίνεται καὶ
τὴν ἀρχὴν λαμβάνει τῆς γενέσεως, οἷον πότερον διὰ πλῆθος ἢ διὰ |
| 5 | φλεγμονήν τινα τῶν ἐν ἐγκεφάλῳ μορίων ἢ ἔμφραξιν ἢ χρόνιον
δριμύτητα. οὕτω γὰρ ἔσται τὸ νόσημα, ἂν ἴδῃς τρόπον ἢ χρόνον
ὑπὸ τῆς τέχνης εὐάλωτον.
Σημεῖα αὐτῆς ἔστωσαν ταῦτα.
Εἰ μὲν οὖν βάρους αἴσθησις γένοιτο πολλὴ κατά τι μόριον, |
|---|
| 10 | δῆλον ὡς οὐ κατὰ ποιότητα μόνον ἀτμοί τινες, ἀλλὰ πλῆθος ὕλης
τὸ τὴν ἔμφραξιν ἐργαζόμενον. γνωρισθήσεται δέ σοι σαφέστερον πρὸς
τοῖς εἰρημένοις ἅπασιν ἐπισκεπτομένῳ τὸ τοῦ πάσχοντος ὅλον σῶμα, εἰ
φύσει πληθωρικόν ἐστιν ἢ οὒ, καὶ τὰ προηγησάμενα πάντα. οὕτω γὰρ
ἅπαντα περισκοποῦντί σοι βεβαιοτέρα γενήσεται ἡ διάγνωσις. |
|---|
| 15 | Σημεῖα τῆς διὰ φλεγμονὴν ἐγκεφάλου γινομένης κεφαλαίας.
Εἰ μὲν οὖν αἴσθησις γένοιτο βάρους καὶ σφυγματώδης ὀδύνη,
φανερόν ἐστι ὡς διὰ φλεγμονήν τινα συμβαίνει ἡ τῆς κεφαλαλγίας
διάθεσις.
Σημεῖα τῆς διὰ πνεύματος. |
|---|
| 20 | Εἰ δὲ τάσεως αἰσθάνοιτο μόνης χωρὶς βάρους καὶ σφυγμοῦ, δῆλον |
|---|
| ὅτι φυσώδους ἐγκειμένου πνεύματος γίνεται μᾶλλον ἡ διάθεσις. | 487 in vol. 1 |
1.489 | Περὶ τῆς διὰ δριμύτητα γινομένης ὀδύνης.
Εἰ δὲ οὐδὲν τούτων ἐστὶ, δῆξις δὲ μόνον ἐγγίνεται, γίνωσκε
τὴν ὀδύνην ὅτι δριμὺς καὶ χολώδης ἐργάζεται χυμός.
Σημεῖα τοῦ εἶναι θερμὴν δυσκρασίαν. |
| 5 | Εἰ δὲ τούτων οὐδὲν αἴτιόν ἐστι τὸ τίκτον τὴν τῆς κεφαλαίας
διάθεσιν, θέρμης δὲ συναίσθησις γίνοιτο περὶ τὴν κεφαλὴν καὶ φύσει δὲ
φαίνοιτο θερμοτέρα τὴν κρᾶσιν οὖσα καὶ τὰ προηγησάμενα αἴτια θερμότερα,
λογίζεσθαι μᾶλλον ἐκ πάντων εἶναι καὶ τὴν δυσκρασίαν θερμὴν, ἥτις
ἐκ τῶν κάτω τὰ περιττὰ καθάπερ σικύα τις ἐπισπᾶται εἰς αὑτὴν καὶ |
|---|
| 10 | εὐπλήρωτον ἐργάζεται τὴν κεφαλήν.
Θεραπεία.
Οὕτω μὲν οὖν οἱ εὐμεθόδως χρώμενοι ἰᾶσθαι δύνανται
τὰς πολυχρονίους διαθέσεις τῆς κεφαλαίας. εἰ γὰρ διὰ πλῆθος γίνοιτο
ἡ διάθεσις, τοῦ ὅλου πρῶτον ποιεῖσθαι πρόνοιαν κενοῦντας πρῶτον τὸ |
|---|
| 15 | πλεονάζον προσφόρως ἤτοι διὰ φλεβοτομίας ἢ καθάρσεως· εἰ δὲ οὐκ
ἔστιν ὅλον τὸ σῶμα πληθωρικὸν, αὐτὴ δὲ μᾶλλον ἡ κεφαλὴ φαίνοιτό
σοι τὴν αἰτίαν ἔχειν διὰ τὸ εἶναι αὐτὴν φύσει εὐπαθῆ καὶ εὐπλήρωτον καὶ
ἐπισπᾶσθαι εἰς ἑαυτὴν δυναμένην ὅ, τι ἂν εὕρῃ κείμενον ἐν τῇ
γαστρὶ, τοῦ μὲν ὅλου φείδεσθαι σώματος καὶ μήτε φλεβοτομεῖν ἁπλῶς |
|---|
| 20 | ἢ καθαίρειν, ἀλλ’ αὐτῆς προηγουμένως δεῖ ποιεῖσθαι πρόνοιαν ὡς
πρωτοπαθούσης. καὶ εἰ μὲν τοὺς ἐγκειμένους χυμοὺς ὑπολαμβάνεις
ψυχροὺς εἶναι εἴτε ὑπὸ θερμότητος ἑλκυσθέντας εἴτε δι’ ἀσθένειαν ἐκεῖσε
τεχθέντας, ἐπιβρέχειν δεῖ καὶ καταιονεῖν ἐλαίῳ ἢ βοτάναις ἀποζεσθείσαις |
|---|
| εἰς οἶνον, μὴ πάνυ θερμαῖς, ἀλλὰ καὶ τόνον ἐχούσαις τινὰ πρὸς τὸ | 489 in vol. 1 |
1.491 | ῥωννύεσθαι τὴν κεφαλήν, οἷόν ἐστι τὸ ὠμοτριβὲς ἔλαιον προσλαμβάνον
κορύμβους κισσοῦ ἢ ἑρπύλλου ἢ ἡδυόσμου χλωροῦ. προϊόντος δὲ τοῦ χρόνου
καὶ τῶν θερμοτέρων προσμίγνυε σισύμβριον ἢ γλήχωνα ἢ φύλλα
δάφνης ἢ καλαμίνθης. τούτοις οὖν δεῖ καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων κεχρῆσθαι |
| 5 | καὶ μάλιστ’ ἐν χειμῶνι καὶ ὅπου φαίνεται ἡ κρατοῦσα δυσκρασία εἶναι
ψυχρὰ κἂν οἱ ἐγκείμενοι χυμοὶ γλίσχροι τύχωσιν ὄντες καὶ παχεῖς.
πάνυ γὰρ διαφοροῦσι τὰ ἐγκείμενα καὶ ῥωννύουσι τὴν κεφαλὴν, ὥστε μὴ
ἀσθενεῖν αὐτὴν μηδ’ ἑτοίμως δέχεσθαι τὰ ἐκ τῆς γαστρὸς ἀναδιδόμενα
περιττά· πολλάκις γὰρ οὐ τοσοῦτόν ἐστι θερμὴ, ὡς δύνασθαι αὐτὴν ἕλκειν, |
|---|
| 10 | ἀλλὰ διὰ τὴν ἀσθένειαν πληροῦται δεχομένη μᾶλλον ἢ ἕλκουσα. οὕτω μὲν
ἐὰν ὦσιν οἱ ἐγκείμενοι χυμοὶ ψυχρότεροι, δεῖ πράττειν.
Ἐὰν ὑπὸ χολῆς γένηται ἡ ὀδύνη.
Εἰ δὲ θερμοί εἰσιν οἱ χυμοὶ καὶ χολώδεις, καὶ τῷ ὀξυρροδίνῳ
ἐπίβρεχε χλιαρῷ καὶ τῷ διὰ κωδειῶν καὶ ῥόδων ἀποζέματι προσεπεμ‐ |
|---|
| 15 | βάλλων καὶ τῶν ἠρέμα διαφορητικῶν, οἷον κισσοῦ ἢ ἑρπύλλου ἢ
χαμαιμήλου βοτάνης. καὶ λουέσθωσαν χλιαρῷ χρώμενοι καὶ
σμηχέσθωσαν εὐκράτῳ πτισάνης χυλῷ ἢ λεκύθοις ὠῶν χλιαρὸν ἐπι‐
χέοντες ὕδωρ· τὸ γὰρ θερμὸν πάνυ καὶ ζέον πρὸς τῷ μηδὲν ὠφελεῖν,
ἔτι καὶ βλάπτειν αὐτοὺς παροξύνειν πέφυκεν. ἡνίκα δὲ παύεται τὸ ζέον |
|---|
| 20 | τῆς θερμασίας, οὐδὲν ἄτοπόν ἐστι καὶ μέλι βραχὺ ἅμα προσπλέκειν
τοῖς λεκύθοις τῶν ὠῶν καὶ ἀλείμμασι συμμέτροις ἀπορρίπτειν καὶ
σμήχειν δυναμένοις. τὰ γὰρ ἄγαν θερμὰ πάντα τούτοις ἐστὶ πολέμια, |
|---|
| εἴτε σμήγματα εἶεν εἴτε ἀποφλεγματισμοί. ἀπὸ γὰρ τῶν ὑγραινόντων μετρίως | 491 in vol. 1 |
1.493 | καὶ λουτρῶν καὶ βοηθημάτων μᾶλλον διαφορεῖται τὰ χολώδη περιττώματα
ἤπερ ἀπὸ τῶν ἄγαν ξηραινόντων καὶ θερμαινόντων· παχύνεται γὰρ
μᾶλλον ἐπὶ τῶν τοιούτων ἤπερ διαφορεῖται. ἐφ’ ὧν δὲ παχεῖς εἰσὶ
καὶ μὴ πάνυ θερμοὶ, καὶ ἐπὶ τούτων συμβουλεύω μὴ πάνυ ἀθρόως φέρεσθαι |
| 5 | ἐπὶ τὰ διαφορεῖν δυνάμενα, κολακεύειν δὲ μᾶλλον τὴν ὕλην διὰ τῶν
μετρίων ἀλειμμάτων καὶ λουτρῶν καὶ οὕτως ἐπὶ τὰ πλέον δυνάμενα χωρεῖν,
ἅτινα λεπτύνουσί τε καὶ διαφοροῦσι βοηθήματα, οἷον ὅσα διὰ νίτρου καὶ
νάπυος σύγκεινται, παρακμάζοντος δὲ τοῦ πάθους καὶ ἀνατρίψει κεχρῆσθαι
τῆς κεφαλῆς καὶ μάλιστα ἐν λουτρῷ διὰ σινδόνων προαφαιρεθεισῶν |
|---|
| 10 | δηλονότι τῶν τριχῶν καὶ πταρμικοῖς κατὰ μέρος, πρῶτον μὲν τοῖς
ἁπλουστέροις, ὕστερον δὲ τοῖς ἰσχυροτέροις. πρὸς δὲ τὸ εὐχερῶς ἐξευρίσκειν
τὸν βουλόμενον κατασκευάσαι ὑπέταξα καὶ τούτων τὰς ἐκθέσεις· ἔχει δὲ
τούτων ἡ γραφὴ οὕτως.
Ἔρρινον κεφαλῆς καθαρτήριον ποιοῦν πρὸς ὀφθαλμίαν καὶ ἐπιληψίαν· |
|---|
| 15 | [Start of Table]Μελανθίου. . . . δραχ. ηʹ
ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ. . δραχ. ηʹ
ἐλατηρίου. . . . . δραχ. δʹ[End of Table]
τρίψας ἀναλάμβανε σικυωνίῳ ἐλαίῳ ἢ μυρσίνῳ ἢ ἰρίνῳ ἢ κυπρίνῳ,
ὥστε κηρωτῆς ἔχειν σύστασιν. ἀνελόμενος οὖν εἰς πυξίδα κερατίνην |
|---|
| 20 | χρῶ, ὑποχρίων τοὺς μυκτῆρας κελεύων ἀνασπᾷν. τοῦτο τὸ ἔρρινον
οὐ μόνον ὠφελεῖ τοὺς ἔχοντας χρονίαν κεφαλαλγίαν, ἀλλὰ καὶ τοὺς
ὑπ’ ὀφθαλμίας ἐνοχλουμένους καὶ τοὺς ἐπιληπτικούς· ἄγει γὰρ εὐχερῶς,
εἴ τι γλίσχρον ἐστὶν ἐν ἐγκεφάλῳ καὶ παχυμερὲς ἐχόμενον. ἔτι δὲ καὶ
τὸ διὰ τῆς κυκλαμίνου συγκείμενον οὐδὲν ἧττον, ἔχει δὲ καὶ τούτου ἡ |
|---|
| 25 | γραφὴ οὕτως. | 493 in vol. 1 |
|---|
1.495 | Τὸ διὰ κυκλαμίνου ἔρρινον.
[Start of Table]Κυκλαμίνου ξηρᾶς. . δραχ. ηʹ
νίτρου ἐρυθροῦ. . . δραχ. δʹ.[End of Table]
εἰ δὲ ἀντὶ νίτρου ἐλατήριον ἐμβάλλοις, κάλλιον ἂν γένοιτο. κέχρησο |
| 5 | δ’ οὕτω· τρίψας αὐτὸ καλῶς διὰ καλάμου ἐμφύσα κελεύων ἀνασπᾶν
ἄνω νεύοντα, εἶτα πάλιν κάτω νεύοντα καὶ ἀποπτύειν τὸ συναγόμενον.
Ἐπίθεμα πρὸς τὰς χρονίας κεφαλαλγίας.
Κέχρησο δὲ καὶ ἐπιθέμασι κατὰ τῆς κεφαλῆς καὶ χρίσμασιν ἐπὶ
τῶν χρονίων διαθέσεων διαφορεῖν δυναμένοις, ἐξ ὧν ἐστι καὶ τοῦτο |
|---|
| 10 | πολλάκις πεῖραν δεδωκός. ἔχει δὲ ἡ γραφὴ οὕτως·
Περὶ κηρωτῆς.
[Start of Table]Ἰρίνου μύρου. . . . δραχ. αʹ
πευκεδάνου. . . . δραχ. αʹ
καστορίου. . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 15 | δαφνίδων. . . . . δραχ. βʹ
πηγάνου ἀκρεμόνων. . δραχ. δʹ[End of Table]
ἀναλάμβανε κηρωτῇ σκευασθείσῃ ῥοδίνῳ καὶ ξυρήσας τὴν κεφαλὴν ἐπίθες
καθ’ ὅλης αὐτῆς. κἂν δὲ παροξυσμὸς γένηται μέγας, κέχρησο παρηγο‐
ρικοῖς καὶ μετρίως συγκριτικοῖς, ἐξ ὧν ἐστι τοῦτο. |
|---|
| 20 | Σμῆγμα κεφαλῆς πρὸς κεφαλαλγίαν.
[Start of Table]Ὀποῦ πευκεδάνου. . δραχ. ιϛʹ
ὀποῦ μήκωνος. . . δραχ. βʹ
ἀνίσου. . . . . . δραχ. βʹ
ἡδυόσμου. . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 25 | σμύρνης. . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| σκαμμωνίας. . . . δραχ. βʹ[End of Table] | 495 in vol. 1 |
1.497 | ὄξει ἀναλάμβανε καὶ ποίει χρῖσμα καὶ ἐν ταῖς ἀμετρήτοις ὀδύναις ἐπίχριε
τὴν κεφαλήν. τούτοις καὶ τοῖς ὁμοίοις κεχρῆσθαι, ἐφ’ ὧν διὰ παχεῖς
χυμοὺς ἢ πνεῦμα φυσῶδες ἡ ὀδύνη γίνεται.
Ἐφ’ ὧν ποιότης ἐστὶν αἴτιον. |
| 5 | Εἰ δὲ διὰ ποιότητα θερμὴν γίνεται ἡ ὀδύνη, δῆλον ὅτι τὰ αὐτὰ
δεῖ προσφέρειν, ὅσα καὶ ἐπὶ τῶν ὀδυνωμένων διὰ χολώδη χυμὸν ἁρμόζειν
εἰρήκαμεν, χωρὶς τοῦ φλεβοτομεῖν ἢ καθαίρειν ἢ ὅλως οἱονδήποτε κενωτικὸν
παραλαμβάνειν φάρμακον. εἰ δὲ διὰ γαστρὸς ἐποχὴν συμβαίνει γίνεσθαι
τὴν διάθεσιν, παντοίως δεῖ σπουδάζειν ὑπάγειν διὰ τροφῆς καὶ τῶν ἠρέμα |
|---|
| 10 | καθαίρειν δυναμένων. εἰσὶ μὲν οὖν τὰ πολλὰ καὶ οἱ ἅλες. εἰ οὖν
διὰ γλίσχρους χυμοὺς ἐπέχεται ἡ γαστὴρ, δίδου τὴν σκευασίαν τὴν
ἔχουσαν ταῦτα·
[Start of Table]ἁλῶν ἀμμωνιακῶν. . δραχ. βʹ
πεπέρεως. . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 15 | εὐφορβίου. . . . . δραχ. αʹ[End of Table]
δίδου εἰς ὠὸν ἢ εἰς πτισάνην δραχ. βʹ ἢ δʹ ἢ γράμματα γʹ ἢ δʹ. εἰ
δὲ οὐ διὰ γλίσχρους χυμοὺς ἐπέχεται ἡ γαστὴρ, κέχρησο τοῖς ἔχουσι
τὸ δακρύδιον. ἔχει δὲ καὶ τούτων ἡ σκευασία οὕτως·
[Start of Table]ἁλῶν κοινῶν πεφρυγμένων. . δραχ. γʹ |
|---|
| 20 | πεπέρεως. . . . . . . δραχ. βʹ
σκαμμωνίας. . . . . . δραχ. αʹ[End of Table]
δίδου καὶ εἰς ὠὸν καὶ ἄρτον καὶ ὅπου βούλει κοχλιάριον αʹ. πάνυ
γὰρ ἀλύπως οἴδασι καθαίρειν καὶ μαλάττειν τὴν γαστέρα οἱ ἅλες οὗτοι
καὶ θαρρῶν κέχρησο καὶ τούτοις καὶ τοῖς ἔχουσι τὸ εὐφόρβιον. εἰ δὲ |
|---|
| 25 | φέρεται ἡ γαστὴρ καὶ πλέον διὰ τὴν ξηρότητα φέρεται ἡ κεφαλαλγία,
σπούδασον διὰ τροφῆς καὶ πομάτων αὐτὴν ἐπισχεῖν καὶ φαρμάκων. εἰ δὲ
δι’ ἀγρυπνίαν ἢ φροντίδα συμβαίνει τὸ πάθος, σπουδάζειν δεῖ πάλιν διὰ |
|---|
| τῶν ὑπνοποιεῖν δυναμένων καὶ παρηγορεῖν παντοίως τὸν κάμνοντα καὶ | 497 in vol. 1 |
1.499 | καθ’ ὅλου εἰπεῖν ἀεὶ πρὸς τὴν ποιοῦσαν αἰτίαν τὸ πάθος ἁρμόζειν καὶ
χρῶ τοῖς εἰρημένοις εὐμεθόδως. οὕτω γὰρ ἡ χρονία καὶ δύστροπος
διάθεσις νικηθήσεται πάντως ὑπὸ τῆς ἀκριβείας τῆς τέχνης καὶ τῆς εὐκαίρου
τῶν βοηθημάτων προσαγωγῆς. |
| 5 | κεφ. ιβʹ.
Περὶ ἡμικρανίας.
Ὀδυνῶνται τὸ ἥμισυ μέρος τῆς κεφαλῆς ἀρχομένης τῆς ὀδύνης
περὶ τὸ ἡμίκρανον. καὶ γίνεται αὕτη περιττώματός τινος ἐμπεπη‐
γότος ἢ τεχθέντος καὶ ἀναλυομένου εἰς πνεῦμα καὶ παροξύνοντος τοὺς |
|---|
| 10 | τόπους καθ’ ἑκάστην ἢ διὰ μιᾶς ἢ δύο πρὸς τὸ ὑποκείμενον εἶδος τὴν
ἀρχὴν λαμβάνουσα τῆς κινήσεως. εἰ μὲν οὖν ἀπέριττόν σοι φαίνεται
τὸ πᾶν σῶμα, τῆς κεφαλῆς προνοοῦ καὶ αὐτῇ πρόσφερε μερικὴν θερα‐
πείαν. εἰ δὲ πλῆθος ἐνοχλεῖ τῷ παντὶ, τηνικαῦτα πολυειδῶς δεῖ προσέχειν
καὶ διαγινώσκειν, τίς ἄρ’ ἐστὶν ὁ πλεονάζων χυμός. δῆλον γὰρ ὅτι καὶ |
|---|
| 15 | τὴν κένωσιν ἐξ αὐτοῦ δεῖ ποιεῖσθαι, καὶ εἰ μὲν αἷμα, διὰ φλεβοτομίας,
εἰ δέ τις ἄλλος εἴη τῶν χυμῶν, διὰ καθάρσεως τοῦ λυποῦντος περιτ‐
τώματος.
Περὶ τῆς κατὰ συμπάθειαν γινομένης ἡμικρανίας.
Εἰ δὲ κατὰ συμπάθειαν τοῦ στομάχου γίνοιτο ἢ ἀσθενοῦντος |
|---|
| 20 | αὐτοῦ κατὰ τὴν πέψιν ἢ περιέχοντος ὕλην ἐν ἑαυτῷ χολώδη ἢ φλεγμα‐
τώδη καὶ μὴ πέττοντος καλῶς, σκόπει πάλιν, πότερον διὰ θερμὴν |
|---|
| δυσκρασίαν ἢ ψυχράν· εἰ μὲν οὖν διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν, ἀναγκαῖόν ἐστι | 499 in vol. 1 |
1.501 | διὰ τῶν θερμαινόντων ποιεῖσθαι πρόνοιαν· εἰ δὲ διὰ θερμὴν, διὰ τῶν
ψυχόντων καὶ ἐπικεραννύντων.
Περὶ τῆς διὰ ψυχρὰν αἰτίαν τοῦ στομάχου γινομένης ὀδύνης περὶ τὸ ἡμίκρανον.
Εἰ δὲ διὰ ψυχρὰν αἰτίαν τοῦ στομάχου φαίνεταί σοι γεγονυῖα, |
| 5 | πρῶτον μὲν ἐπιβροχαῖς κέχρησο ταῖς δι’ οἰνελαίου καὶ νάρδου καὶ
γλευκίνου καὶ στύρακος καὶ μαστίχης. ἔπειτα δὲ καὶ ἐπιθέμασι,
Πολυαρχίῳ ἢ Φιλαγρίῳ καὶ τῷ Μαρκιάτῳ καλουμένῳ γενναίως διαλύειν
δυναμένῳ τὰ ἐν τῷ στομάχῳ γεννώμενα πνεύματα. ἔστω δὲ καὶ ἡ
τροφὴ τοιαύτη, θερμαίνειν τε ἅμα καὶ λεπτύνειν δυναμένη μετὰ καὶ τοῦ |
|---|
| 10 | τόνον ἐντιθέναι. ὑδρόγαρον τοίνυν τούτοις ἐπιτήδειον ἀνίσου προσειληφὸς
πλείονος· ὠφέλιμον δὲ καὶ τὸ ὀξύμελι πινόμενον μετὰ πράσων ἑφθῶν
ἐσθιόμενον καὶ τὸ διὰ τῶν κυδωνίων μήλων σκευαζόμενον ἔχον πεπέρεως
καὶ ζιγγιβέρεως. ὠφελοῦσι δ’ αὐτοῖς καὶ τὰ δι’ ὑσσώπου καὶ ἀνίσου καὶ
δαύκου καὶ σελίνου πινόμενα καὶ τῶν λαχάνων σκάνδιξ καὶ γιγγίδιον, |
|---|
| 15 | ἕλειοι ἀσπάραγοι, καὶ τεῦτλα μετὰ σινάπεως καὶ κάππαρις, καὶ
σκόροδον δὲ πολλάκις χρονίας ἔλυσεν ὀδύνας, ὥσπερ καὶ τάριχος καὶ
ἐγκατηρᾶ λεγομένη καὶ κορίαξος.
Κόκκοι οἱ διὰ κολοκυνθίδος.
Ὠφελεῖ δὲ τούτοις καὶ ἔμετος μετὰ τροφὴν καὶ ἡ κάθαρσις ἡ |
|---|
| 20 | διὰ τῶν κόκκων τῶν ἐχόντων τὴν κολοκυνθίδα καὶ τὸ εὐφόρβιον, ὧν ἡ
σύνθεσις ἔχει οὕτως·
[Start of Table]ἀλόης. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| εὐφορβίου. . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ | 501 in vol. 1 |
1.503 | κολοκυνθίδος. . . . . οὐγ. αʹ
σκαμμωνίας. . . . . οὐγ. αʹ
βδελλίου. . . . . οὐγ. αʹ
κόμμεως. . . . . . οὐγ. αʹ |
| 5 | νίτρου Ἀλεξανδρινοῦ. . οὐγ. 𐅶ʹʹ
ἐλλεβόρου μέλανος φλοιοῦ. οὐγ. αʹ
ἐν ἄλλῳ χωρὶς βδελλίου.[End of Table]
ἀναλάμβανε χυλῷ κράμβης ἢ κιτρίου ἢ ῥοδομήλου καὶ δίδου γράμματα ϛʹ.
δεῖ δὲ μὴ ἀθρόαν, ἀλλὰ κατὰ μικρὸν ποιεῖσθαι τὴν δόσιν αὐτῶν καὶ οὕτως |
|---|
| 10 | ἔρχεσθαι ἐπὶ τὴν τελείαν δόσιν. εἰσὶ γὰρ καὶ συγκρίνειν δυνάμενοι οὐκ
ἔλαττον τῆς ἱερᾶς. καὶ λοιπὸν δὲ καὶ οὐκ ἐπιπολῆς ποιοῦνται τὴν
κένωσιν, ἀλλ’ ἐκ βάθους καὶ οἷον αὐτῆς τῆς ῥίζης ἕλκοντες τὰ
περιττώματα· καὶ εἴ τις ὀρθῶς χρήσαιτο, οὐ μόνον ἡμικρανίαν, ἀλλὰ καὶ
χρονίαν ὀδύνην ἰᾶσθαι δύνανται καὶ στομαχικὰς διαθέσεις καὶ ἐπι‐ |
|---|
| 15 | ληψίας καὶ ἀρθρῖτιν καὶ ἰσχιάδας. οὕτω μὲν, εἰ διὰ γλίσχρους χυμοὺς
γεννωμένους ἐν τῷ στομάχῳ ὀδύνη γένοιτο, ἰᾶσθαι δεῖ.
Περὶ τῆς διὰ χολώδη χυμὸν γινομένης ἡμικρανίας.
Εἰ δὲ διὰ χολώδη χυμὸν γένοιτο ἡ ὀδύνη, λαμβανέτωσαν πρῶτον
ἁπάντων ἄρτον εἰς εὔκρατον· ὑπερβαλλόντως γὰρ αὐτοὺς ὠφελεῖ τοῦτο. |
|---|
| 20 | καὶ μαλάχη δὲ λοιπὸν καὶ θριδακίνη ἐσθιόμεναι καὶ καθόλου ἔστω
ὑγραίνουσα ἡ δίαιτα καὶ λουτρὰ εὔκρατα καὶ τελευταῖον κάθαρσις ἡ
διὰ τῆς πικρᾶς καὶ τοῦ δακρυδίου καὶ τῶν ἄλλων, ὅσα χολὴν οἶδε |
|---|
| καθαίρειν ἐκτὸς τοῦ πάνυ θερμαίνειν. | 503 in vol. 1 |
1.505 | Ἐπιθέματα.
Ὁμοίως δὲ καὶ τὰ ἔξωθεν ἐπιτιθέμενα χρίσματα μὴ ἔστωσαν πάνυ
θερμά. καὶ καθόλου ἡ σύμπασα ἀγωγὴ τοιαύτη σοι γενέσθω οἵα καὶ
ἐπὶ τῶν τὴν κεφαλὴν ἀλγούντων· αἱ αὐταὶ γὰρ τυγχάνουσιν αἱ κατὰ |
| 5 | γένος αἰτίαι, πλὴν ὅτι χρονιώτεραί εἰσι καὶ ἰσχυρότεραι τοῖς νοσοῦσι
τὴν κεφαλήν. ἵνα δὲ καὶ ἑτοιμότερον εὑρίσκειν δύναιτό τις καθ’ ἑκάστην
αἰτίαν ἁρμόζοντα βοηθήματα, καὶ τούτων ὑπέγραψά σοι τὰς ἐκθέσεις.
Χρίσματα πρὸς τοὺς ὑπὸ παχέων καὶ γλίσχρων χυμῶν ὀδυνωμένους τὸ
ἡμίκρανον. |
|---|
| 10 | Εὐφορβίου μέρος ἓν, καστορίου τὸ ἴσον ἀναλαβὼν ὕδατι ἐπιτίθει εἰς
τὸ οὖς κατὰ τὸ ἀλγοῦν μέρος καὶ εὐθὺς εἰς τὸ βαλανεῖον εἰσιέναι
κέλευε καὶ λούεσθαι συνήθως. πάνυ καλὸν βοήθημα τοῦτο καὶ θαρρῶν
αὐτῷ κέχρησο. μέγιστον δ’ ἐστὶ καὶ τὸ λαμβάνον τοῦ μέλανος τοῦ
γραφικοῦ. ἔχει δὲ τούτου ἡ γραφὴ οὕτως· |
|---|
| 15 | [Start of Table]εὐφορβίου. . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
μέλανος γραφικοῦ. . δραχ. δʹ
σμύρνης τρωγλίτιδος. δραχ. γʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. βʹ
κροκομάγματος. . . δραχ. γʹ |
|---|
| 20 | πεπέρεως λευκοῦ. . . δραχ. γʹ[End of Table]
ὄξους τὸ ἀρκοῦν, ὡς λειωθῆναι ταῦτα καλῶς καὶ ὅμοιον γλοιοῦ γενέσθαι
κατὰ τὸ πάχος· τοῦτο κατάχριε ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ μεσοφρύου μέχρι |
|---|
| τοῦ κροτάφου ὅλου καὶ μάλιστα, εἰ τύχοι ψιλὸς ὁ τόπος ὑπάρχων | 505 in vol. 1 |
1.507 | τριχῶν. καὶ μετὰ τὸ ψυχθῆναι πάλιν κατάχριε καὶ τοῦτο κατὰ τοῦ
αὐτοῦ τόπου μέχρι τρίτου. δεῖ δὲ χρίειν αὐτὸ ἕωθεν, ὥστε δυνηθῆναι
τὸ βοήθημα καλῶς ἐνεργῆσαι, ἕως οὗ μέλλει λούεσθαι. φυλάσσου δὲ μή
ποτε ἐν τῷ χρίεσθαι παρεισέλθῃ τοῦ φαρμάκου ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς |
| 5 | σπόγγῳ χρώμενος καὶ ἀπαλλάττων εὐφυῶς τὸ ἐπίχρισμα καὶ μετὰ τὸ
ἐλθεῖν ἀπὸ τοῦ βαλανείου πάλιν ὁμοίως κατάχριε πολλαχῶς, μέχρι
τελείως ἀπαλλάξεις τὸν πάσχοντα. καὶ μετὰ τὸ ἀπαλλαγῆναι δεῖ πάλιν
ἐκ διαλειμμάτων χρῆσθαι τῷ βοηθήματι, ὥστε μὴ τῷ αὐτῷ περιπεσεῖν
νοσήματι. τούτων μείζονα βοηθήματα πρὸς τὰς χρονίας καὶ ἰσχυρὰς |
|---|
| 10 | ὀδύνας οὐκ ἔστιν εὑρεῖν· πρὸς δὲ τὰς μετριωτέρας τῷ ἀλείμματι κέχρησο
τῷ ἔχοντι τὸν κηρὸν καὶ τὸ εὐφόρβιον. ἔχει δὲ καὶ τούτου ἡ συμ‐
μετρία οὕτω·
[Start of Table]σαβίνου ἐλαίου. . . ξεστ. εʹ
κηροῦ. . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 15 | εὐφορβίου. . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
τούτῳ χρῶ ἐπιχρίων τὸ ἥμισυ τοῦ μετώπου μετὰ τοῦ κροτάφου τοῦ
μυὸς πρὸ τοῦ λούτρου. ποιεῖ δὲ μάλιστα πρὸς τὰς ἀπὸ ψυχρῶν διαθέσεων
ὀδύνας· καὶ ἄλλα δὲ πολλὰ εὑρήσεις κείμενα τοῖς παλαιοῖς, ἀλλ’ ἀρκεῖ
μόνα ταῦτα πλείστην δεδωκότα πεῖραν. |
|---|
| 20 | Ἐφ’ ὧν διὰ χολὴν γίνεται ἡ ὀδύνη.
Τοῖς δὲ διὰ χολὴν ὀδυνωμένοις ἀρκεῖ καὶ ὁ κροκώδης ἐπιχριόμενος
καὶ ὁ τρίγωνος τροχίσκος καὶ ἡ Αἰγυπτία γῆ καὶ ἀλοιφαὶ πᾶσαι, ὅσαι
διὰ ῥοδίνου καὶ χαμαιμηλίνου ἐλαίου εἰσὶν, ὀλίγον προσειληφυῖαι ὄξους ἤ
τινος τῶν παρηγορικῶν χυλῶν. τούτοις καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων δεῖ κεχρῆσθαι |
|---|
| 25 | τὸν εὐμέθοδον ἰατρόν. | 507 in vol. 1 |
|---|
1.509 | κεφ. ιγʹ.
Περὶ φρενίτιδος.
Ὅτι μὲν ἡ φρενῖτις τῶν ὀξυτάτων ἐστὶ καὶ ἐπικινδυνοτάτων παθῶν,
ἅπασιν ὡμολόγηται. ὅθεν δὲ συνίσταται καὶ τί πάσχοντος τοῦ ἐγκεφάλου |
| 5 | καὶ ποίου μέρους αὐτοῦ καὶ περὶ τῆς θεραπείας τοῦ πάθους, τοῦτο πᾶσιν
ἀμφισβητεῖται. λέγωμεν οὖν καὶ ἡμεῖς, τίς ἀκριβῶς ἡ φρενῖτις καὶ τί
τὸ αἴτιον αὐτῆς, ὅπη τε διαγινώσκειν χρή. πολλοὶ γὰρ αὐτῶν μάλιστα
περὶ τὴν διάγνωσιν ἠπατήθησαν οὐ μικρῶς, ὥστε καὶ τοὺς παραφρονοῦντας
ἡγεῖσθαι φρενιτικούς· πολὺ δὲ τὸ διάφορον. |
|---|
| 10 | Τίς ἡ αἰτία τῆς φρενίτιδος;
Γίνεται τοίνυν ἡ ἀκριβὴς φρενῖτις ἀπὸ τῆς ξανθῆς χολῆς, ὅταν
αὐτὴ ἀναδοθεῖσα φλεγμονὴν ἐργάσηται περὶ τὸν ἐγκέφαλον ἢ τὴν ἐν
αὐτῷ μήνιγγα. πρὶν γὰρ ἀναδοθῆναι καὶ στηριχθῆναι, οὐ φρενῖτιν, ἀλλὰ
παραφροσύνην ποιεῖ, καὶ τοῦτο συμβαίνειν εἴωθε περὶ τὰς ἀκμὰς, μάλιστα |
|---|
| 15 | ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τῶν ὀξέων πυρετῶν, εἶτα πάλιν ἀποπαύεσθαι περὶ τὰς
παρακμάς. καὶ τοῦτο τῆς παραφροσύνης ἴδιον, τὸ μὴ καθ’ ὅλους τοὺς
καιροὺς παραμένειν τοὺς πυρετοὺς, ἀλλὰ παύεσθαι. ἡ μέντοι φρενῖτις
ἀεὶ παραμένει. ἔστι δὲ καὶ αὐτῆς τῆς φρενίτιδος οὐχ ἓν εἶδος μόνον,
ἀλλὰ καὶ διάφορα. ἡ μὲν γὰρ ἐπὶ τῇ ὠχρᾷ χολῇ συνίσταται, ἥτις πραϋτέρα |
|---|
| 20 | τυγχάνει, ἡ δὲ ἐπὶ τῇ ξανθῇ χολῇ, ἥτις καὶ σφοδροτέρα μᾶλλον
καὶ τοὺς πυρετοὺς ἐπιφέρει μείζονας· γίνεται δὲ καὶ ἄλλη θηριώδης
καλουμένη ἀμετρότερον αὐτῆς τῆς ξανθῆς χολῆς ὑπερθερμανθείσης
καὶ ὑπεροπτηθείσης.
Σημεῖα μελλούσης γίνεσθαι φρενίτιδος. |
|---|
| 25 | Προηγεῖται μελλούσης γίνεσθαι φρενίτιδος μάλιστα συνεχὴς καὶ |
|---|
| ἐπιτεταμένη ἀγρυπνία, ὕπνοι θορυβώδεις καὶ ἀναπηδήσεις καὶ ὀνείρων | 509 in vol. 1 |
1.511 | ἔσθ’ ὅτε φαντασίαι, ὥστε καί τινας ὑπονοεῖν εἰδέναι τὰ μέλλοντα καὶ
προλέγειν ἐθέλειν. προηγοῦνται δὲ καὶ ἐπιλησμοσύναι τῶν λεγομένων·
ἀρχόμενοι γὰρ ἐπιτρέπειν τοῖς οἰκείοις εἰς ἕτερα μετατρέπονται
ἐπιλανθανόμενοι ὧν ἐξ ἀρχῆς ἐπιτάττειν ἔμελλον. καὶ ἀποκρινόμενοι δὲ |
| 5 | θρασύτεροι καὶ ὀργιλώτεροι φαίνονται τοῦ πρόσθεν καὶ μέγα καὶ πυκνὸν
ἀναπνέουσι καὶ τοὺς σφυγμοὺς μικροὺς καὶ σκληροὺς ἔχουσι καὶ τὸ ἰνίον
ὀδυνῶνται πολλάκις. ἐὰν δ’ ἐπιταθῇ τὸ πάθος, ὡς ἐγγὺς αὐτοὺς εἶναι τοῦ
φρενιτίζειν, καὶ ἀτενὲς ὁρῶσι καὶ αὐχμηροὺς ἱκανῶς ἔχουσι τοὺς
ὀφθαλμοὺς καὶ ἐρυθροὺς καὶ λήμας ἔχουσι καὶ δάκρυον ἐξ ἀμφοτέρων |
|---|
| 10 | φέρεται. ἐπὶ πλέον δὲ ἐπιτεινομένου τοῦ πάθους ἄρχονται καὶ κροκιδίζειν
καὶ καρφολογεῖν καὶ οὐδ’ ἀπόκρισιν διδόναι σαφῆ δύνανται καὶ τὴν γλῶτταν
μᾶλλον ἴσχουσι τραχυτέραν καὶ τοὺς πυρετοὺς ξηροτέρους καί ποτε καὶ
τρομώδεις γίνονται ὑποξηραινομένου τοῦ ἐγκεφάλου καὶ τῶν ἐξ αὐτοῦ νεύρων
καὶ δυσαισθητοῦσιν, ὥστε καὶ ἐγειρομένους αὐτοὺς μόλις ἢ οὐδ’ ὅλως |
|---|
| 15 | ὑπακούειν. τοιαῦτα μὲν οὖν εἰσι καὶ τοσαῦτα τῶν κυρίως φρενιτικῶν τὰ
σημεῖα. ἐξ ἀρχῆς οὖν εὐθὺς ἔσχε τὴν αἰτίαν ὁ ἐγκέφαλος· οὐ γὰρ
ἄλλου τινὸς πάσχοντος ἡ κυρίως φρενῖτις γίνεται, ὥσπερ τινὲς ἐνόμισαν
ἐπὶ φλεγμονῇ τοῦ διαφράγματος γίνεσθαι τοὺς φρενιτικοὺς, ὅπερ οὐκ ἔστιν
ἀληθὲς, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὁ ἐγκέφαλος ἐπειδὰν φλεγμαίνῃ, ἰσχυρὰς |
|---|
| 20 | ἐργάζεται τὰς παραφροσύνας, ὡς ἐοικέναι φρενίτισιν.
Πῶς χρὴ διορίζειν τοὺς παραφρονοῦντας ἀπὸ τῶν φρενιτικῶν;
Διορίζονται δὲ οἱ κυρίως φρενιτικοὶ τῶν παραφρονούντων κατὰ
συμπάθειαν ἔκ τε τοῦ διηνεκῆ τὸν πυρετὸν αὐτοῖς παρεῖναι καὶ τοῦ εἶναι
τοὺς ὀφθαλμοὺς αἱματώδεις καὶ ἐκ τῆς ῥινὸς αἷμα φέρειν καὶ τὴν κεφαλὴν |
|---|
| 25 | ἴσχειν θερμοτέραν. ἐπὶ γὰρ τῶν νοσούντων τὸ διάφραγμα τοσοῦτον οὐκ | 511 in vol. 1 |
|---|
1.513 | ἔστιν ἡ κεφαλὴ θερμὴ, ὅσον τὰ ὑποχόνδρια καὶ αὐτὸ τὸ διάφραγμα. καὶ
δυσπνοοῦσι μᾶλλον καὶ ἀνώμαλον ἰσχυρῶς ἴσχουσι τὸ πνεῦμα. διορίζεις δὲ
καὶ ἀπὸ τῶν μαινομένων τοὺς φρενιτικοὺς, ὅτι ἡ μὲν μανία ἄνευ πυρετοῦ
θεωρεῖται, ἡ δὲ φρενῖτις, ὡς εἰρήκαμεν, ἀεὶ μετὰ πυρετοῦ. ταῦτα μέν |
| 5 | ἐστι τὰ σημεῖα τῶν κυρίως φρενιτικῶν, ἐφ’ ὧν καὶ ξανθὴ χολὴ μόνη
στηριχθεῖσα ἄνευ ἄλλης ὕλης τὴν διάθεσιν εἰργάσατο, ὥσπερ εἰ μιχθείη
τῇ ξανθῇ χολῇ φλέγμα, νόθη φρενῖτις ἡ τοιαύτη καλεῖται καὶ τὸ καλού‐
μενον ἐργάζεται ἄγρυπνον κῶμα.
Σημεῖα φρενίτιδος νόθης. |
|---|
| 10 | Γνωρίσεις δὲ καὶ τὴν ἐξ ἐπιμιξίας γινομένην φρενῖτιν ἔκ τε τοῦ
τὰ ἐπιγινόμενα συμπτώματα μεμιγμένα εἶναι τῶν ἐμποιούντων αὐτὴν
αἰτίων τὴν φύσιν αὐτὴν ἐμφαίνοντα. καὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσί τε ἅμα καὶ κατα‐
φέρονται καὶ πάλιν κατ’ ὀλίγον παραφρονοῦσι καὶ εἰς ὕπνον βαθὺν
ἐλθόντες καὶ κωματώδη μετὰ θορύβου διεγείρονται καὶ ἀποκρίνονται |
|---|
| 15 | πρὸς τοὺς λαλοῦντας ἄτακτα καὶ μανίας ἐχόμενα ῥήματα.
Περὶ τῶν ἤδη χρονισάντων φρενιτικῶν.
Εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι κατ’ ἀρχὰς τοῦ νοσήματος καὶ ὀλιγοχρονίως
ταῦτα συμβαίνειν εἴωθεν. ἐπειδὰν δὲ χρόνιον ὑπερβῇ τὸ νόσημα καὶ ἀσθενὴς
ἡ δύναμις γένηται, σημεῖα μικρὰ φαίνεται αὐτῆς, ὡς ἄλλο τι |
|---|
| 20 | φρενίτιδός τινας νομίζειν εἶναι. οὐκ ἔστι δ’ εἶδος, ἀλλὰ κατ’ ἀρχὰς μὲν
ταραχώδεις γίνονται καὶ μανιώδεις, ἅτε δὴ τῆς χολῆς εὐθὺς ἀναδιδομένης
καὶ διεγειρούσης τὸν ἐγκέφαλον, ὕστερον δὲ παραπλησίως τοῖς ἑκτικοῖς
πυρετοῖς ὁμαλῆς δυσκρασίας γινομένης περὶ ὅλον τὸν ἐγκέφαλον
οὐκέτι διαταράττονται πάνυ καὶ ἄτακτα καὶ μανιώδη φλυαροῦσιν, ἀλλὰ |
|---|
| 25 | κεῖνται μὴ φθέγγεσθαι δυνάμενοι διὰ τὴν ἀτονίαν μήτε τὸ τῆς κατακλίσεως
σχῆμα μεταλλάττοντες μήτε ἀναπηδῶντες ἰσχυρῶς, ἀτάκτως δὲ μόνον |
|---|
| τὰς χεῖρας φέροντες, ὥστε τινὰς τῶν ἀγνοούντων ὑπονοῆσαι τὸν κάμνοντα | 513 in vol. 1 |
1.515 | ζητεῖν τι καὶ ἂν εὕρῃ, κρατῆσαι. τινὲς δ’ αὐτῶν οὔτε τὰ βλέφαρα
ἀνοίγειν δύνανται διὰ τὸ προκεκμηκέναι τὴν δύναμιν. εἰ δὲ καὶ ἀνοίξουσί
ποτε, ὑπὸ τοῦ διενοχλοῦντος χυμοῦ πάλιν ὀλίγον ἀναβλέψαντες χρόνον
εὐθὺς μύουσιν. ἔτι δ’ ἀσθενούσης τῆς δυνάμεως αὐτῶν ἐπιγίνονται |
| 5 | τὰ σημεῖα ταῦτα, καὶ οὐκέτι φρενίτιδος ἕτερον εἶδος δηλοῖ τὸ ἄρρωστον
εἶναι τὸν σφυγμὸν καὶ σκληρὸν καὶ βραχὺν καὶ στενὸν καὶ ἄγαν ἁπάντων
τῶν ἐπὶ πολὺ μάλιστα χρονισάντων φρενιτικῶν. ταῦτα μὲν οὖν τὰ σημεῖά
εἰσι, δι’ ὧν γινώσκονται οἱ φρενιτικοί. λοιπὸν δὲ καὶ ὅπως ἄν τις
αὐτῶν τὴν θεραπείαν ἄριστα ποιοῖ, λέγωμεν ἤδη. |
|---|
| 10 | Θεραπεία φρενιτικῶν.
Ἐπὶ πάντων τῶν κυρίως φρενιτικῶν ἐὰν τὰ τῆς δυνάμεως ἔρρωται
καὶ μηδὲν ἄλλο κωλύῃ, σπουδάζειν παραλαμβάνειν τὴν φλεβοτομίαν,
ὡς πρῶτον ὑπὲρ ἁπάντων καὶ μέγιστον ἐσόμενον βοήθημα. εἰ δὲ στασιάζει
ὁ κάμνων, οἷα συμβαίνει πολλάκις, ὡς μὴ θέλειν ἐπιδιδόναι τὴν χεῖρα |
|---|
| 15 | τῷ ἰατρῷ, παντοίως δεῖ τότε σπουδάζειν ἀπὸ τῆς ὀρθίας φλεβὸς τῆς
ἐν τῷ μετώπῳ τὴν ἀφαίρεσιν ποιήσασθαι τοῦ αἵματος. ποιήσεις δὲ τοῦτο
καλῶς, ἐὰν ἐρίοις περισφίγξῃς τεχνικῶς τὸν τράχηλον, ὥστε κυρτωθῆναι
τὸ ἀγγεῖον. οὕτω γάρ σου πράξαντος ἀκοντισθήσεται μετὰ τοῦ πνεύματος
ἀνεμποδίστως ἅμα τῇ τομῇ τὸ αἷμα. ἐγὼ γοῦν ἰασάμην τὸν πάνυ |
|---|
| 20 | φρενιτικόν, καὶ εἰ μὴ πολλοὶ καὶ ἰσχυροὶ κατεῖχον οἰκέται καὶ περιέσφιγγον
πανταχόθεν, οὐδαμῶς ἂν οὐδὲ τὴν ἐν μετώπῳ φλέβα ἠδυνήθην τεμεῖν.
οὕτω ἀγρίως ἐκινεῖτο καὶ τὰ τῶν μαινομένων ἔπραττεν ἅπαντα, καὶ εἴ γε
ξίφος ἦν αὐτῷ, ἔσφαξεν ἂν οὐκ ὀλίγους τῶν συνόντων αὐτῷ. ἐπεὶ δὲ δὶς |
|---|
| ἀφελεῖν ἐφάνη δυσχερὲς τοῦ αἵματος, διὰ τοῦτο τοσοῦτον ἐξ ἀρχῆς ἐκένωσα | 515 in vol. 1 |
1.517 | μὲν, ὅσον (ἂν) ἔμελλεν ἀρκεῖν αὐτῷ, εἰ καὶ ἐκ δευτέρου πάλιν
ἀφελόντες ἦμεν· ἦν δὲ θαυμάσαι τῆς κενώσεως γινομένης, ὅπως τοῦ
καταρρέοντος ἐπιρροφᾶν ἐσπούδαζεν· ἅμα δὲ καὶ τοὺς παρεστῶτας
ἀπερράντιζεν, ὥστε καὶ γέλωτα κινεῖσθαι δι’ αὐτὸ τοῖς πολλοῖς. |
| 5 | ἀλλ’ οὗτος μὲν ἐθεραπεύθη ταχέως μετὰ καὶ τῆς ἄλλης προνοίας
ἀκολούθως γενομένης εἰς αὐτόν. οὕτω μὲν οὖν δεῖ πράττειν, εἰ μὴ
δυνατὸν εἴη τέμνειν τὴν ἀπ’ ἀγκῶνος φλέβα. μετὰ δὲ τὴν τοῦ
αἵματος κένωσιν καὶ τοπικῶς δεῖ βοηθεῖν καὶ διαβρέχειν ὀξυρροδίνῳ τὴν
κεφαλὴν, ἀποκρούειν δὲ τοὺς ἄνω φερομένους πειρᾶσθαι ἀτμοὺς ἐπιρρωνύειν |
|---|
| 10 | τε τὴν κεφαλὴν, ὥστε μὴ θερμὴν αὐτὴν οὖσαν ἐπὶ πλέον ἕλκειν καὶ
διὰ τοῦτο πληροῦσθαι. σπουδάζειν δὲ δεῖ τῷ ὄξει τῶν τε παρηγορικῶν
καὶ ὕπνον ἐμποιεῖν δυναμένων προσπλέκειν. ὅταν δ’ ἀκμάζῃ τὸ νόσημα
καὶ ἀγρυπνίας ἐπιφέρῃ καὶ παρακοπὰς, ἔτι μᾶλλον βοηθεῖν καὶ ἐπὶ
πλέον καταβρέχειν τῷ ὀξυρροδίνῳ καὶ καταντλεῖν τῷ ἀποζέματι τῶν |
|---|
| 15 | χαμαιμήλων καὶ κωδειῶν καὶ ἑρπύλλου καὶ κισσοῦ καὶ πάλιν τῷ ὀξυρροδίνῳ
καὶ ὀσφραντικοῖς καὶ χρίσμασιν, ὥστε παντὶ τρόπῳ τὴν ἀγρυπνίαν ἐκκόψαι
ὕπνον τε ἐμποιῆσαι τῷ κάμνοντι, ὅπερ μόνον καὶ μέγιστόν ἐστι τῶν
παραφρονούντων ἴαμα καὶ πάσης νόσου. εἰ δὲ καὶ τούτων γενομένων ἐπι‐
μένει τὰ τῆς ἀγρυπνίας καὶ τὰ τῆς παρακοπῆς συμπτώματα, ἐπίδος αὐτῷ |
|---|
| 20 | πιεῖν πρὸς ἅπαντα χρήσιμον γενησόμενον τὸ διὰ κωδειῶν· οὐ μόνον γὰρ
ἰάσεται τὴν ἀγρυπνίαν, ἀλλὰ καὶ τὸν πυρετὸν, ἔτι δὲ κεκαυμένην τὴν κεφαλὴν
ὥσπερ ἀπὸ πυρὸς ἐκψῦξαι δυνήσεται. εἰ δὲ μηδὲν πάνυ κατεπείγει, μὴ
σπουδάσῃς δοῦναι τὴν διὰ τῶν κωδειῶν, καὶ μάλιστ’ εἰ μήτε γνησία
φαίνοιτό τις εἶναι ἡ φρενῖτις, ἀλλὰ καί τι φλέγματος κατέχουσα, ὥστε |
|---|
| 25 | καὶ νόθην αὐτὴν ὀνομάζεσθαι, ἀπέχου τηνικαῦτα προσφέρειν αὐτῇ τοῦτο |
|---|
| ἢ ἄλλο τι τῶν καρῶσαι καὶ ναρκῶσαι δυναμένων. εἰ δὲ καὶ ἀσθενὴς ἡ | 517 in vol. 1 |
1.519 | δύναμις εἴη, παραιτοῦ τότε μάλιστα διδόναι τι τῶν ναρκωτικῶν [ἐπι‐
φέρειν τέ φησιν ὕπνον ἐπαγγελλομένων]· ἐπὶ γὰρ τῶν ἀσθενῆ τὴν δύναμιν
ἐχόντων οὐχ ἡ τυχοῦσα βλάβη τῇ πόσει τῶν τοιούτων παρακολουθεῖ, ἀλλὰ
θάνατος ἔσθ’ ὅτε. |
| 5 | Περὶ οἰκημάτων.
Κατανοεῖν δὲ δεῖ καὶ τὸ οἴκημα, ἐν ᾧ διάγει ὁ κάμνων, ὥστε τὸν
ἀέρα μήτε πάνυ παχὺν εἶναι μήτε νοτιώδη ἢ ψυχρὸν ἢ πάνυ θερμὸν,
ὥστε μήτε πύκνωσιν ἐπισυμβαίνειν τῇ κεφαλῇ μήτε πλήρωσιν, ἀλλ’ εὔκρατον
εἶναι, ὥστε διὰ τῆς εὐκρασίας ἀνακιρνᾶσθαι τὸ ψυχικὸν πνεῦμα καὶ |
|---|
| 10 | ἀναχαλᾶσθαι. ἔστω δὲ μᾶλλον φωτεινὸν ἢ σκοτεινὸν, ὥστε διὰ τῆς
αἰσθήσεως εἰς συναίσθησιν ἔρχεσθαι τῶν συνήθων τὸν κάμνοντα. διὸ
καὶ φίλοι τινὲς οἱ πάνυ συνήθεις παραμενέτωσαν αὐτῷ, ὡς καὶ
αἰδεσθήσεται πρᾴως ἐγκαλοῦντας, ἐφ’ οἷς πράττει. μήτε δ’ οἰκέτης
ἢ συγγενὴς εἰσιέτω, πρὸς ὃν ἔσχε ποτὲ λύπην ἢ ὀργήν· ἐρε‐ |
|---|
| 15 | θιστικὸν γάρ ἐστι τοῦτο καὶ κινητικὸν καὶ τοῦ πάνυ ταράττεσθαι φανερὸν
αἴτιον γίνεται. μήτε δ’ αὐτὸ εἰσιέτω τὸ τῶν φίλων πλῆθος· οἱ γὰρ
πολλοὶ θορύβου μόνον αἴτιοι αὐτῷ γίνονται καὶ προσέτι καὶ τὸν ἀέρα
παχύνουσιν ἐκπνέοντες ὑγρὰ πνεύματα. φυλαττέσθωσαν δὲ μὴ κινεῖσθαι
βιαίως, ἀλλὰ πρᾴως, ὥστε μὴ [δι’ ἀσθένειαν] διασείεσθαι τὴν κλίνην· |
|---|
| 20 | παροξυντικὸν γὰρ εἴπερ ἄλλο καὶ τοῦτο καὶ τοῦ ὕπνου ἐμποδιστικόν. δια‐
κρατείτωσαν δὲ τὰ μέλη ἅπαντα οἱ παρόντες ἀβιάστως καὶ ἀνατριβέτωσαν
ἠρέμα καὶ μάλιστα τὰ κάτω καὶ τότε πλέον, ἡνίκα οἱ σπασμοὶ τῷ κάμνοντι
γίνονται. περιβαλέσθωσαν δὲ δεσμοὶ περὶ τὰ κῶλα· καὶ γὰρ προτρέπει |
|---|
| τοῦτο τὴν ὕλην περὶ τὰ κάτω καὶ προσέτι τῶν σπασμῶν γίνεται παρηγορικόν. | 519 in vol. 1 |
1.521 | κάλλιον δὲ καὶ προσαντλεῖν μετὰ τὴν ἀνάτριψιν τῶν κάτω καὶ οὕτως ἐπι‐
δεσμεῖν, ὥστε δυνηθῆναι κατασχεῖν εἰς τὰ κάτω μᾶλλον τὴν ὕλην
προτραπεῖσαν διὰ τῆς προσαντλήσεως ἅμα καὶ ἀνατρίψεως. μηδὲν δὲ
ποιεῖν εἰς τὴν παρακμὴν τῶν πυρετῶν καὶ πρὸ πολλοῦ τῆς εἰσβολῆς. |
| 5 | δεῖ δὲ καὶ τὰς σικύας αὐτῷ προσφέρειν καὶ μάλιστα πρὸ τῶν εἰσβολῶν,
ὥστε διὰ τῆς ἀντισπάσεως εἶρξαι τὴν τῆς ἄνω ὕλης ὁρμήν. ὡσαύτως
δὲ καὶ τὰ ἐπιρροφήματα ἀεὶ προσφέρειν αὐτοῖς, ὡς μὴ πολὺ
ψυχρὰ μήτε πάνυ θερμὰ εἶναι, χλιαρὰ δὲ μᾶλλον. ὅσοι γὰρ ἐπυ‐
ρίασαν ἐπὶ πλέον τὰ σπλάγχνα, μεγίστων αἴτιοι κακῶν οὗτοι τοῖς κάμνου‐ |
|---|
| 10 | σιν ἐγένοντο τὴν ὕλην ἀνακινήσαντες ἀθρόως, ὥστε πρὸς τὴν ἄνω φορὰν
ὁρμήσασαν ἀποπληρῶσαι τὴν κεραλὴν εἰς τοσοῦτον, ὥστε παρακόψαι γεν‐
ναίως, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ καρωθῆναι καὶ πάλιν δεηθῆναι τὴν τέχνην τῶν
δυναμένων διεγεῖραι πταρμικῶν τε καὶ ἀνατρίψεων· διὸ πυριῶν σφοδροτέρων
οὐ δεῖται τὰ σπλάγχνα, καὶ μάλιστ’ ἐπὶ τῶν ἰσχυροτέρως πυρεσσόντων |
|---|
| 15 | καὶ ἐφ’ ὧν ἐστι πλῆθος καὶ ἡ κεφαλὴ πεπονθυῖα. ἀρκεῖ οὖν μόνον τὸ
λινόσπερμον ὑδρελαίῳ συνεψεθῆναι ἢ εἰς ζέμα χαμαιμήλων προσηνὲς καὶ
εὔκρατον ἐπιπλασθὲν τοῖς σπλάγχνοις. οὕτω γὰρ τὸ ζέον πραϋνθήσεται καὶ
τὰ διατεταμένα τῶν σπλάγχνων ἔσται χαλαρὰ καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὰ τῶν
πυρετῶν ἔσονται πραότερα. |
|---|
| 20 | Περὶ διαίτης.
Δεῖ δὲ μετὰ τοῦ φαρμακεύειν καλῶς ἐθέλειν προσέχειν καὶ τῇ
διαίτῃ ὡς ἀναγκαιοτάτῃ μάλιστα. πολλοὶ γὰρ ἀμελοῦσι καὶ οὐκ ἴσασιν,
ὅσα δύναται βλάψαι καὶ ὠφελῆσαι ἡ δίαιτα τὸν κάμνοντα. εἴθε δὲ, κἂν
τὸ φαρμακεύειν ὀρθῶς ἠπίσταντο, καὶ καιρὸν ἐζήτουν ἢ τάξιν ἢ ποιὸν ἢ |
|---|
| 25 | ποσόν. ἀλλ’ οὐδενὶ τούτων προσέχοντες καθ’ ἑκάστην εἴσοδον παρ‐ |
|---|
| έχουσι πράγματα τοῖς σπλάγχνοις ἢ διαβρέχοντες ἢ καταπλάττοντες ἢ | 521 in vol. 1 |
1.523 | σκευάζοντες ἐν παντὶ καιρῷ καὶ πλήθους ὄντος, ἔσθ’ ὅτε καὶ ἀπεψίας,
καὶ ταῦτα σαφῶς βοῶντος τοῦ σοφωτάτου Γαληνοῦ, ὡς οὔτε καταπλάσ‐
μασιν οὔτε καταιονήμασιν ἐν παντὶ καιρῷ δεῖ κεχρῆσθαι, εἰ μὴ ἐπὶ μόνων
ἐκείνων, οἷς οὐδὲν ἐν ὅλῳ τῷ σώματι ἀλᾶται περιττὸν, τοῖς δ’ |
| 5 | ἄλλοις ἅπασι κακὸν ἔσχατον. ἀλλὰ ταῦτα μὲν οἱ κακῶς ἔχοντες λόγου
πράττουσιν. ἡμεῖς δ’ ὅσα μεμαθήκαμεν ἐκ τῶν παλαιῶν, ἅμα δὲ καὶ
εἴ τι πράττειν ἡμᾶς ὀρθῶς ὑπαγορεύει ὁ λόγος, ἤδη λέγωμεν. πτισάνη
μὲν οὖν πρῶτον ἁπάντων ὡς ἐν διαίτῃ τοῖς φρενιτικοῖς προσφερέσθω
βοήθημα, καλῶς μάλιστα προεψομένη. διδόσθω δὲ ὁ χυλὸς αὐτῆς μόνος· |
|---|
| 10 | εἰ δὲ μὴ ἡδέως ἔχοιεν, σὺν τοῖς κόκκοις αὐτὴν λαμβανέτωσαν ἄνευ τινὸς
ἐδέσματος· εἰ δὲ ἡδέως ἔχοιέν τι, προσπλέκεσθαι ἁρμόζει μόνον ὑδρό‐
μελι μικρὸν ἢ ὑδρορόσατον ἢ ῥοδόμηλον. τὸ δὲ ὑδρόμηλον μά‐
λιστα τὸ Κιβυρατικὸν ὡς πολέμιον αὐτοῖς φεύγειν δεῖ καὶ τὸ ὀξύμελι. εἰ
δὲ μὴ ἡδέως ἔχοιεν τὴν πτισάνην—πολλοὶ γὰρ οὐδὲ τοῦ ὀνόματος |
|---|
| 15 | αὐτῆς ἡδέως ἀκούουσιν—ἐπιδιδόναι αὐτοῖς δεῖ τὸν τοῦ βρώμου χυλὸν, εἰ
εὑρίσκοιτο, ἢ χίδρου. εἰ δὲ καθ’ ὅλον τὰ ῥοφήματα ἀποστρέφεται, ἄρτον
εἰς θερμὸν ὕδωρ βεβρεγμένον ἐπιδίδου· οὐκ ἔλαττον γὰρ αὐτοὺς
ὠφελήσει τῶν ῥοφημάτων.
Περὶ λαχάνων. |
|---|
| 20 | Λαχάνων δ’ ἐσθιέτωσαν ἴντυβα καὶ μαλάχην ἑψηθεῖσαν, ἔσθ’
ὅτε δὲ καὶ ἄνεφθα, ἐὰν ἄγαν ἡ θερμότης ὑπερβάλλουσα φαίνοιτο καὶ δι‐
ψώδης ὁ κάμνων ὑπάρχοι καὶ πάνυ ἄγρυπνος. οὕτω γὰρ ὠφελήσεις καὶ
ἔτι μᾶλλον, ἐὰν τοὺς καυλοὺς παρέχῃς τῆς θριδακίνης καὶ τῶν σικύων
τὴν ἐντεριώνην καὶ τῶν πεπόνων. πέψεως δὲ φανείσης, καὶ ἰχθύων λαμβα‐ |
|---|
| 25 | νέτωσαν καὶ ἐχίνου καὶ κτενίων.
Περὶ ὀπώρας καὶ πόματος.
Τῆς ὀπώρας δὲ λαμβανέτωσαν δοράκινα, περσικῶν δὲ καὶ κερα‐ |
|---|
| σίων καὶ μήλων καὶ ῥοιῶν, τούτων ὀλιγάκις. πίνειν δὲ αὐτοὺς συνεχέστερον | 523 in vol. 1 |
1.525 | συμφέρει καὶ κατ’ ὀλίγον εὔκρατον. οὔτε γὰρ ὀρέγονται πολλοῦ πόματος
οὔτ’ ὠφελοῦνται ἀθρόως πίνοντες. τὸ δὲ ψυχρὸν ὕδωρ παραιτεῖσθαι διὰ τὸ
μὴ εἶναι ἀσφαλές· εἰ γὰρ εὑρεθείη ἡ φλεγμονὴ περὶ τὸ διάφραγμα ἢ
περί τι τῶν ἄλλων μορίων, οὐ σμικρὸς ὁ κίνδυνος. εἰ γὰρ καὶ παραυ‐ |
| 5 | τίκα δόξει παρηγορεῖν τὸ ψυχροποτεῖν, ἀλλ’ οὖν μείζονας ὕστερον καὶ
κακοήθεις ἐργάζεται πυρετοὺς, ὥστε καὶ τὴν παρακοπὴν αὐξηθῆναι καὶ
ἁπλῶς εἰπεῖν ἅπαντα μεταβάλλειν ἐπὶ τὸ κακοηθέστερον. ἀσφαλέστερον
οὖν εὐκράτῳ μᾶλλον κεχρῆσθαι ἢ ψυχρῷ ὕδατι. οἶδα δὲ καὶ ὑδρελαίῳ
χρησάμενος, ἐφ’ ὧν εἶδον ἄμετρον ξηρότητα καὶ κρατουμένην τὴν χολὴν |
|---|
| 10 | ἄνω. καὶ οὐδὲν ἀξιόλογον ἐκ τῶν ἐντέρων ἐκκρινόμενον ἐπραΰνθη δὲ
ἐκ τούτου τὰ τῆς θερμασίας καὶ ἐχαλάσθη τὰ συντεταμένα καὶ φλεγ‐
μαίνοντα καὶ διὰ γαστρὸς καὶ δι’ ἐμέτων ἔκκρισις ἐγένετο χολώδης, ὥστε
μὴ πολλῶν ἡμερῶν ἔτι δεηθῆναι τοῦ τελέως ἅπασαν ἀπορρῖψαι τὴν
νόσον τὸν κάμνοντα. καὶ γὰρ πάντα αὐτῷ τὰ προσαγόμενα βοηθήματα |
|---|
| 15 | ἐπράττετο τοῦ παντὸς ὄντος ἀπερίττου σώματος.
Περὶ λουτροῦ.
Λούειν δὲ χρὴ καὶ ἀλοιφὴν παραλαμβάνειν, ἐφ’ ὧν ἤδη κένωσις
ἐγένετο καὶ ποσότης οὐκ ἐνοχλεῖ τῷ παντὶ σώματι, ἀλλὰ ξηρότης καὶ
ἀγρυπνία πλείστη καὶ οἱ πυρετοὶ ἔνδον. οὐδὲν βλάψεις τὸν οὕτω λουό‐ |
|---|
| 20 | μενον, μάλιστ’ εἰ καὶ εὔκρατον παραληφθείη τὸ λουτρὸν, ὥστε μήτε τὸν ἀέρα
πυρώδη μήτε τὴν δεξαμενὴν ἄγαν εἶναι θερμήν. ὅσοι δὲ δεδοικότες τὸν
πυρετὸν οὐ λούουσι, τὰ μέγιστα βλάπτουσιν· ἀγρυπνικώτεροι γὰρ ἐκ τῆς
ἀλουσίας ἔτι μᾶλλον καὶ ταραχώδεις γίνονται τὴν διάνοιαν. λούειν οὖν χρὴ,
ὡς εἴρηται. οὕτω γὰρ χρώμενοι εἰς εὐκρασίαν ἐπανέρχονται καὶ τοῦ |
|---|
| 25 | λοιποῦ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς ἀναπτούσης τὸν πυρετὸν ἀπαλλάττονται
διαθέσεως.
Περὶ οἴνου.
Τολμᾶν δὲ καὶ οἶνον διδόναι τοῖς φρενιτικοῖς ἄγυψον, ἐφ’ ὧν ἡ |
|---|
| ἀγρυπνία πολλὴ καὶ ἡ δύναμις ἀσθενὴς οἵ τε πυρετοὶ τὸ σφοδρὸν οὐκέτι καὶ | 525 in vol. 1 |
1.527 | τὸ διακαὲς ἔχουσιν, ἀλλὰ καὶ πέψις τις ἐπιφαίνεται τοῖς οὔροις. ἔτι δὲ
μᾶλλον ἐκείνοις δεῖ θαρρούντως διδόναι, οἷς καὶ σύνηθές ἐστιν ἐν
τῇ ὑγείᾳ φιλεῖν τὸν οἶνον καὶ τὸ στόμα τῆς γαστρὸς ἀσθενὲς καὶ ψυχρό‐
τερον φύσει. ἐπὶ γὰρ τούτων εὔκαιρός ἐστιν ἡ τοῦ οἴνου ἐπίδοσις ἅπασι |
| 5 | τοῖς παραφρονοῦσι συμμέτρως παραληφθεῖσα· μεταβάλλει γὰρ αὐτῶν τὸν
θυμὸν καὶ τὸ ἄγριον ἦθος εἰς εὐθυμίαν ὕπνον τε φέρει διὰ τὸ ταχέως
τὴν τροφὴν πέττεσθαι καὶ ἀναδίδοσθαι παρασκευάζειν ἐν τῷ ὅλῳ
σώματι. ἐφ’ ὧν οὖν οὐκ ἔστιν ἐν τοῖς ὑποχονδρίοις ἡ ζέουσα φλεγμονὴ
θερμὴ πάνυ πολὺ καὶ ἡ δύναμις ἀσθενοῦσα, προτρέπου διδόναι |
|---|
| 10 | θαρρῶν αὐτοῖς οἶνον· ἡ γὰρ ἐξ αὐτοῦ ὠφέλεια μείζων ἔσται τῆς νομι‐
ζομένης ἔσεσθαι βλάβης. ἐὰν γὰρ ἡ δύναμις ἐπανέλθῃ καὶ μὴ συγχωρηθῇ
καταπεσεῖν, ἅπαντα πράττειν δυνάμεθα καὶ βοηθεῖν πολυτρόπως τῷ κάμνοντι.
καταπεσούσης δὲ αὐτῆς ὑπὸ τῆς ἀγρυπνίας ἄπορος ἡ θεραπεία πᾶσα
τῶν ἰατρῶν γενήσεται. μετρεῖν οὖν τήν τε προσδοκωμένην βλάβην ἐκ |
|---|
| 15 | τοῦ οἴνου καὶ τὴν ὠφέλειαν, κἂν ᾖ πλείονα τὰ ἐπιτρέποντα, διδόναι δεῖ
καταφρονοῦντα τῆς ἐλάσσονος βλάβης. οὐκ ἐνδέχεται γὰρ τὸ ὠφελοῦν
μὴ κατά τι καὶ βλάπτειν. ἰατροῦ δ’ ἐστὶ τὸ μετρεῖν καὶ κρίνειν τὰ τοιαῦτα.
ἐν ποσότητι γὰρ ἅπαντα συμμέτρως καὶ ποιότητι καὶ τάξει καὶ καιρῷ προσ‐
φερόμενα πάντα κατορθοῦται τὰ τῆς τέχνης καὶ τέλος ἐπιφέρει χρηστόν. |
|---|
| 20 | κεφ. ιδʹ.
Περὶ ληθάργου.
Ὁ γνήσιος λήθαργος, ὥσπερ ἡ φρενῖτις, ἔχει μὲν τόπον ἐγκεφάλου,
ὕλην δ’ ἐναντίαν τῇ φρενίτιδι. ἐπὶ φλέγματι γὰρ πλεονάζοντι γίνεται ὑγραί‐
νοντι αὐτὸν καὶ διαβρέχοντι ἰσχυρῶς, ὡς μὴ δύνασθαι μεμνῆσθαι τῶν |
|---|
| 25 | λεγομένων, ἀλλὰ μύειν ἀεὶ ἐθέλειν τὰ βλέφαρα καὶ ἡσυχάζειν ἢ δι’ ὅλου |
|---|
| καρουμένους ὑπὸ τῆς καταπνιγούσης καὶ ναρκούσης τὸ ψυχικὸν πνεῦμα | 527 in vol. 1 |
1.529 | ὑγρότητος ἅμα καὶ ψύξεως. ἐὰν οὖν φλεγματικὸς ᾖ μόνον ὁ τὸν λή‐
θαργον ἐργαζόμενος χυμὸς, ὁ γνήσιος λήθαργος γίνεται καὶ πάντα ταῦτα
ἐπιφέρει τὰ συμπτώματα. εἰ δὲ μὴ μόνον εἴη τὸ φλέγμα ἐν τῇ κεφαλῇ,
ἀλλὰ καὶ χολὴ, ἀνάγκη καὶ τὰ συμπτώματα μικτὰ γίνεσθαι, ὡς ποτὲ |
| 5 | μὲν ἀγρυπνεῖν, ποτὲ δὲ ὑπὸ βαθυτάτου ὕπνου ἔχεσθαι, ποτὲ δὲ παραφρο‐
νεῖν. ἀμφότερα γὰρ πράττουσι μύουσί τε τὰ βλέφαρα καὶ τὰς χεῖρας
κινοῦσιν, ὥσπερ ψηλαφῶντές τινα καὶ αὐτὰ σχεῖν οὐ δυνάμενοι. ὅσοι μὲν
οὖν μετριώτερον διάγουσιν, ἐμβοώντων αὐτοῖς τινων ἀνοίγουσιν ἔσθ’ ὅτε τὰ
βλέφαρα καὶ πάλιν μύουσιν. οἱ δὲ πάνυ ἀσθενῶς ἔχοντες καὶ πάνυ κρα‐ |
|---|
| 10 | τούμενοι οὐδ’ ὅλως ὑπακούουσιν οὐδὲ κινοῦσι τὰ βλέφαρα καὶ τοὺς σφυγμοὺς
ἀραιοὺς καὶ μικροὺς καὶ ἀμυδροὺς ἴσχουσιν. οὕτω μὲν οὖν εὐχερές ἐστι
διαγινώσκειν αὐτούς. λέγωμεν δὲ, πῶς αὐτοὺς δεῖ θεραπεύειν.
Θεραπεία.
Πάντα περισκεψάμενος ἀκριβῶς, ὅσα γε ἡμῖν οἱ παλαιοὶ παρακε‐ |
|---|
| 15 | λεύονται, τήν τε δύναμίν φημι τοῦ κάμνοντος καὶ τὴν ἕξιν τά τε ἄλλα,
τήν τε ἡλικίαν καὶ κατάστασιν ὅλου τοῦ σώματος, οὕτως ἐλθεῖν εἰς τὸ
πρὸ πάντων ἀφαίρεσιν παραλαμβάνειν αἵματος, ἐὰν μή σοί τι τῶν εἰρη‐
μένων ἀντιπράττῃ, καὶ μάλιστα ἡ δύναμις. προνοησάμενος δὲ τοῦ παντὸς
καὶ τοπικῶς βοήθει τῷ κάμνοντι πᾶσαν ἐπιμέλειαν τῇ κεφαλῇ προσάγων, |
|---|
| 20 | ὥστε καὶ τοὺς ἀτμοὺς κωλύεσθαι τοὺς ἄνω φερομένους καὶ τοὺς ἤδη φθά‐
σαντας ἐμπεσεῖν διαφορηθῆναι. μάλιστα δὲ τοῦτο ποιεῖ τὸ ὀξυρρό‐
δινον ἰσχυροποιοῦν τὴν κεφαλὴν καὶ μάλιστ’ ἀρχομένου τοῦ πάθους, ὥστε
μὴ εὐχερῶς δέχεσθαι τοῦ λοιποῦ πολλοὺς ἐπ’ αὐτὴν ἀναφερομένους ἀτμούς.
ἐπεὶ οὖν ἡ περιεχομένη περὶ τὸν ἐγκέφαλον ὕλη φλεγματική ἐστι καὶ τὸ |
|---|
| 25 | πλεονάζον αἴτιον ὑγρὸν ἀπεδείχθη καὶ ψυχρὸν, μιγνύειν χρὴ καὶ συνέ‐
ψειν τῷ ὀξυρροδίνῳ καὶ τῶν λεπτύνειν ἅμα δυναμένων, οἷον ἢ πευκεδάνου |
|---|
| ἢ καστορίου ἢ γλήχωνος ἢ καλαμίνθης ἢ θύμου, καὶ ἐπιχρίειν τὸ μέτωπον | 529 in vol. 1 |
1.531 | ἢ καστορίῳ ἢ θριξὶ κεκαυμέναις ἀνθρωπείαις καὶ λειωθείσαις μετ’
ὄξους· πάνυ γὰρ ὠφελεῖ καὶ διεγείρει τὰ τοιαῦτα, ἴσως δὲ καὶ ἀντιπαθείᾳ
τινί. εἰ δὲ ἐπιμένει τὸ πάθος καὶ δυσδιέγερτοι τυγχάνουσι, κεχρῆσθαι
δεῖ πταρμικῷ τῷ στρουθίῳ καλουμένῳ ἢ μετὰ καστορίου ἢ πεπέρεως |
| 5 | ἢ εὐφορβίου ἢ ἐπιθύμου ποτὲ μὲν ἐμφυσῶντας, ἄλλοτε δὲ πτερῷ δια‐
χρίοντας. οὐ δεῖ δὲ συνεχῶς τοῦτο ποιεῖν· ἀποκάμνει γὰρ ἡ δύναμις αὐτῶν
καὶ προσέτι μᾶλλον πληρωτικὰ γίνονται τὰ τῆς κεφαλῆς. ἀνατρίβειν
δὲ καὶ τὰ σκέλη καὶ τῷ σικυωνίῳ καταχρίειν ἐλαίῳ, ἔσθ’ ὅτε δὲ
καὶ αὐτῇ μόνῃ τῇ σκίλλῃ μετ’ ὄξους λειωθείσῃ καταπλάττειν τὰ σκέλη· |
|---|
| 10 | τοῦτο γὰρ καὶ τοὺς πάνυ καταφερομένους ὕπνῳ βαθεῖ καὶ καρώδει οἶδε
διεγείρειν, εἰ δὲ καὶ κακόηθες καὶ χρονίζει τὸ πάθος, ἄφελε τῶν
τριχῶν καὶ χρῖε τηνικαῦτα τῶν ἀμύττειν δυναμένων ἅμα τῷ καστορίῳ. καὶ
πίνειν δεῖ αὐτοὺς τὸ καστόριον ὑπὲρ πάντα, σπουδάζειν δὲ μάλιστα
πρὸ μιᾶς ὥρας τοῦ παροξυσμοῦ· καὶ γὰρ λεπτύνει καὶ ἀναθάλπει τὸ |
|---|
| 15 | ψυχρανθὲν καὶ ὅλον νεκρωθῆναι κινδυνεῦον τὸ σῶμα. ἐγὼ γοῦν οἶδα τῶν
κρατηθέντων πολλοὺς ὑπὸ μόνου τούτου διαφυγόντας τὸν θάνατον. καὶ καθ’
ἑαυτὸ δὲ διδόμενον ὠφελεῖ, ἔτι δὲ μᾶλλον καὶ μετ’ ὀξυμέλιτος. εἰ δὲ καὶ
πληρωτικὸς εἴη ὁ κάμνων, καὶ μετά τινος τῶν ὑπάγειν τὴν γαστέρα
δυναμένων καὶ μάλιστα τοῦ δακρυδίου. ἀρκεῖ δὲ δυσὶ γράμμασι καστορίου |
|---|
| 20 | προσπλέκειν ἓν γράμμα δακρυδίου ἢ πλέον μικρὸν ἢ ἔλασσον πρὸς τὴν
δύναμιν ἀποβλέποντα. γινέσθω δὲ μὴ μόνον τὰ βοηθήματα τῶν λεπτυ‐
νόντων, ἀλλὰ καὶ ἡ τροφὴ τοιαύτη. διὸ καὶ τὸν χυλὸν αὐτοῖς τῶν ἀμυγδά‐
λων ἑψηθέντων αὐτῶν μετὰ μέλιτος δεῖ παρέχειν. καὶ πτισάνη δ’ αὐτῷ
παρεχέσθω ἔχουσα κόμην πράσου ἢ σελίνου ἢ ὑσσώπου, εἰ μὴ σφόδρα |
|---|
| 25 | πυρέττοιεν. εἰ γὰρ εἴη πυρετὸς σφοδρὸς, οὐ χρὴ συνεψεῖν τῷ ὑσσώπῳ, ἀλλ’
ἀρκεῖ καὶ ἡ ῥίζα τοῦ σελίνου μόνου καὶ τὸ ἁπλοῦν ὀξύμελι καὶ μετὰ
τῆς πτισάνης καὶ καθ’ ἑαυτὸ μόνον. ἀγαθὸν δὲ καὶ αἱ ψίχες μετ’ |
|---|
| ἀπομέλιτος ἢ ὑδρομήλου διδόμεναι, τὸ δὲ ὑδρόμηλον τὸ Κιβυρατικὸν | 531 in vol. 1 |
1.533 | οὐ δεῖ διδόναι αὐτοῖς, ἀλλ’ οὐδὲ Κνιδείου ὅλως ἀπέπτου τοῦ νοσήματος
ἔτι ὄντος. ἀρξαμένου δὲ πέττεσθαι οὐδὲν κωλύει καὶ λούειν αὐτοὺς καὶ
οἴνου ἐπιδιδόναι βραχέος καὶ μάλιστα μετὰ φλεβοτομίαν καὶ γαστρὸς ὑπα‐
γωγὴν καὶ κάθαρσιν μετρίαν ὅλου τοῦ σώματος. οὐ δεῖ δὲ πτοεῖσθαι τὸ |
| 5 | λουτρὸν, εἴπερ μή ἐστι πλῆθος περιττωμάτων. καὶ γὰρ ἐν δέρματι τὰ
ὄντα περιττώματα μᾶλλον διαφορηθήσεται διὰ τῆς τοῦ λουτροῦ μετρίας
θερμῆς. ἐγὼ γοῦν οἶδα μεθ’ ἑπτὰ ἡμέρας εἰσαγαγὼν ἐν λουτρῷ τινας
τῶν οὕτω νοσούντων μηδ’ ἀναβλέπειν ὑπὸ τοῦ πολλοῦ κάρου δυναμένους
μηδ’ αὐτὸ τοῦτο συναισθανομένους, ὅτι λούονται, καὶ μᾶλλον εὗρον ἀπὸ |
|---|
| 10 | τοῦ λουτροῦ διεγερθέντας καὶ ἀναβλέψαι δυναμένους καὶ λαλῆσαι καί τινας
ἐπιγνῶναι τῶν παρεστώτων. εἰ μὲν οὖν ἡ δύναμις ἐρρωμένη φαίνοιτο,
χρὴ λούειν ἐν τῷ βαλανείῳ. εἰ δ’ ἀσθενεστέρα εἴη, ὡς μὴ δύνασθαι τὸν
ἄρρωστον φέρειν ἢ τὸν κόπον ἢ τὴν ἐκ τοῦ λουτροῦ θέρμην, ἐν τῷ οἴκῳ
λοῦσον πληρώσας ἐν ἀγγείῳ θερμοῦ ὕδατος, ὥστε χωρῆσαι τὸν κάμνοντα |
|---|
| 15 | καθεζόμενον ὑπερέχοντα τὴν κεφαλὴν ἐκ τοῦ ὕδατος· εὐχερὲς δέ ἐστι
κατασκευάσαι διὰ ξύλων τὸ τοιοῦτον ἀγγεῖον. μὴ βρεχέτω δὲ τὴν κεφα‐
λὴν ὁ νοσῶν, ἐπεὶ πρὸς τῷ μηδὲν ὠφελεῖσθαι ἔτι καὶ λειποθυμίαν τα‐
χέως ὑπὸ τῆς καταχύσεως τοῦ θερμοῦ πάσχει. οὕτω μὲν οὖν ἄχρι ἑνὸς ἢ
δύο λουτρῶν δεῖ πράττειν. ἔπειτα λοιπὸν ἄγειν αὐτοὺς ἐπὶ βαλανεῖον |
|---|
| 20 | καὶ σμήχειν τοῖς συνήθεσι μηδὲν ὑφορώμενον. τοιαύτην δεῖ ποιεῖσθαι καὶ
ἐπὶ τῶν ἐχόντων κάρον ἴασιν· οὐ γὰρ ἡ θεραπεία πολύ τι διήλλακται
οὐδ’ ἡ αἰτία. χρὴ δὲ γινώσκειν, ὅτι ὁ κάρος κατὰ τὸ ἔμπροσθεν μᾶλλον
συνίσταται μέρος τῆς κεφαλῆς, ὥστε καὶ τὰς αἰσθητικὰς αὐτῶν ἐπὶ πλέον
ἀδικεῖσθαι δυνάμεις. γίνεται δὲ καὶ ἐπὶ σφοδραῖς ὀδύναις, ὡς ἂν διαφορου‐ |
|---|
| 25 | μένου καὶ καταπίπτοντος τοῦ ψυχικοῦ πνεύματος. καὶ ταῖς ἀνατρίψεσι | 533 in vol. 1 |
|---|
1.535 | δὲ συμβαίνει τὸ σύμπτωμα τοῦτο, ἐὰν ἀμελῶς τις κρατήσας ἐπιδήσῃ
τὴν μήνιγγα τῷ μηνιγγοφύλακι. οὕτω δὲ κἂν ὀστέον συντρίβων σφοδρό‐
τερον μᾶλλον τὴν μέσην τοῦ ἐγκεφάλου πιλήσῃ κοιλίαν. περὶ δὲ τῆς
τούτων θεραπείας οὐ νῦν ἐστι καιρὸς γράφειν· ἰδίας γὰρ ταῦτα χρῄζει |
| 5 | θεραπείας καὶ φυλάξομεν ἐκεῖσε περὶ τούτων εἰπεῖν ἐν τῷ περὶ κατ‐
αγμάτων. πρόκειται δὲ λεχθῆναι περὶ ἐπιληψίας.
κεφ. ιεʹ.
Περὶ ἐπιληψίας.
Τὸ τῆς ἐπιληψίας πάθος ἕν τι καὶ αὐτὸ τῶν χρονίων παθῶν ἐστιν, |
|---|
| 10 | ὑπερβαλλούσης ἀκριβείας καὶ σπουδῆς δεόμενον καὶ, εἴ γε ἀμεληθείη κατ’
ἀρχὰς, πολλάκις ἀποθνήσκειν ποιεῖ τοὺς ἔχοντας αὐτό· τῆς γὰρ
κεφαλῆς ἐστι τὸ πάθος, ἔνθα ἡ ἀρχή ἐστι καὶ αἰσθήσεως καὶ κινήσεως.
ὅτι δὲ τῆς κεφαλῆς ἐστι τὸ πάθος, δηλοῖ τὸ συμβαῖνον αὐτοῖς ἐν τοῖς παρο‐
ξυσμοῖς· οὔτε γὰρ ἀκούειν ἢ ὁρᾶν ἢ νοεῖν ὅλως ἢ μεμνῆσθαί τινος |
|---|
| 15 | δύνανται, ἀλλὰ πάσης αἰσθήσεως ἔρημοι κεῖνται καὶ νεκρῶν οὐδὲν
ἀπέχοντες. διὰ τοῦτο καὶ ἐπιληψίαν τὸ πάθος ἐκάλεσαν διὰ τὸ ἐπιλαμβά‐
νεσθαι καὶ κρατεῖσθαι αὐτῶν τὰς αἰσθήσεις, ἐκάλεσαν δὲ αὐτὸ τοῦτό
τινες καὶ ἱερὰν νόσον διὰ τὸ ἱερὸν καὶ τίμιον εἶναι τὸν ἐγκέφαλον,
ἄλλοι δ’ Ἡρακλείαν νόσον διὰ τὸ ἰσχυρὸν καὶ δυσμετάθετον τῆς νόσου |
|---|
| 20 | καὶ ἄλλοι ἄλλως ὠνόμασαν. ἀλλ’ οὐ δεῖ γράφειν ἅπαντα, ἐκεῖνα δὲ | 535 in vol. 1 |
|---|
1.537 | μᾶλλον, ὅσα ἁρμόττει· ταῦτα γὰρ μᾶλλον εἰδέναι δεῖ καὶ σπουδάζειν. τοῦτο
γὰρ καὶ ποιεῖν ὑπεσχόμεθα. γίνεται τοίνυν κατὰ τρεῖς τρόπους ἡ ἐπιληψία.
ἢ γὰρ τῆς κεφαλῆς πρωτοπαθούσης ἢ τοῦ στομάχου ἢ ἄλλου τινὸς
μορίου πάσχοντος καὶ ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ἀναπέμποντος τὴν οὖσαν ἐν αὐτῷ |
| 5 | κακίαν.
Σημεῖα τῆς ἐπὶ στομάχῳ γινομένης ἐπιληψίας.
Σημεῖα δὲ τοῦ ἀπὸ στομάχου γίνεσθαι τὴν ἐπιληψίαν, τὸ συνεχῆ
πλειστάκις ἐν αὐτῷ γίνεσθαι καὶ κλόνον τινὰ καὶ δῆξιν καὶ παροξύ‐
νεσθαι μᾶλλον αὐτοὺς καὶ ὑπομένειν τὸ τῆς ἐπιληψίας πάθος, ἡνίκα συμβῇ |
|---|
| 10 | βραδυσιτεῖν αὐτοὺς ἢ ὀλιγοσιτεῖν.
Σημεῖα τῆς ἐφ’ ἑτέρῳ μορίῳ ἐπιληψίας.
Οἱ δ’ ἐπί τινι μορίῳ καταπίπτοντες αἰσθάνονται σαφῶς τὴν ἀνά‐
δοσιν γινομένην ἐπὶ τὰ ἄνω καὶ προλέγουσι τὸ μέλλον αὐτοῖς ἔσεσθαι
τῆς ἀναδόσεως ἐπὶ τὸν ἐγκέφαλον ἀρχομένης. γίνεσθαι συμβαίνει δὲ τὸ |
|---|
| 15 | πάθος καὶ παιδίοις καὶ μάλιστα τοῖς ὑγροτέροις, διὸ καὶ παιδικὸν αὐτό τινες
ἐκάλεσαν.
Σημεῖα τῆς ἐπὶ πρωτοπαθούσης κεφαλῆς ἐπιληψίας.
Οἱ τῆς κεφαλῆς πρωτοπαθούσης πάσχοντες δῆλοι πᾶσίν εἰσι· καὶ
γὰρ βαρύνονται περὶ τὴν κεφαλὴν καὶ σκοτοῦνται καὶ ἀμβλυώττουσι καὶ |
|---|
| 20 | βραδέως αἰσθάνονται· παιδίοις δὲ μάλιστα τοῦτο συμβαίνει τὸ πάθος. ἀρχό‐
μενοι οὖν ἡμεῖς ἀπὸ τῆς παιδικῆς ἡλικίας ἀρξώμεθα. εἰ μὲν οὖν ἐστι
βρέφος ἢ καὶ γάλακτος μεταλαμβάνει, οὐδὲν δεῖ πολυπραγμονεῖν
οὐδὲ πράττειν τῶν θεραπείας ἐχομένων· ἐπερχομένη γὰρ ἡ ἡλικία καὶ
τὸ θερμὸν αὐξανόμενον διαφορεῖ τὴν περιττεύουσαν περὶ τὴν κεφαλὴν |
|---|
| 25 | ὑγρότητα καὶ πληροῦσαν αὐτοῦ τὰς κοιλίας. ὅμως συνεργεῖν δεῖ ἡμᾶς καὶ |
|---|
| φροντίζειν, ὅπως τὸ γάλα τῆς τρεφούσης αὐτὸ χρηστὸν καὶ ἀπέριττον εἴη· | 537 in vol. 1 |
1.539 | μοχθηρὸν γὰρ ὑπάρχον καὶ παχὺ μεγάλως οἶδεν ἐμποδίζειν τῇ φύσει.
γίνοιτο δ’ ἂν χρηστὸν καὶ εὔχυμον, ἐὰν τῇ τροφῷ προσέχῃς καὶ τοῖς
γυμνασίοις, ὥστε καὶ μέτρια γυμνάζεσθαι τὴν τροφὸν καὶ τροφαῖς εὐ‐
χύμοις κεχρῆσθαι. εἰ μὲν οὖν λεπτὸν εἴη τὸ γάλα, παχύνειν αὐτὸ μετρίως |
| 5 | δεῖ, εἰ δὲ παχὺ, λεπτύνειν, οἷον μαράθρῳ ἢ ἀνήθῳ ἢ ἀνίσῳ ἢ εὐζώμῳ
ἢ πηγάνῳ ἢ πράσῳ. πάντων δὲ τούτων χλωρῶν ὄντων προσλαμβα‐
νέτω· τὰ γὰρ ξηρὰ δριμύτερα μᾶλλον ὄντα πλέον ἀναστομοῖ τὰ κατὰ τὴν
μήτραν ἀγγεῖα καὶ τὸ αἷμα τῶν καταμηνίων ἐπὶ κενώσεις προτρέπονται,
οὗπερ οὐδέν ἐστι χεῖρον· ἔλαττον γὰρ ἀνάγκη διὰ τούτου καὶ τὸ γάλα |
|---|
| 10 | γίνεσθαι τοῦ αἵματος ἐλάττονος γινομένου διὰ τὴν κάθαρσιν. διὰ τοῦτο καὶ
τὰ ἀφροδίσια κάκιστα ταῖς θηλαζούσαις· λεπτὸν γὰρ καὶ δυσῶδες ἀνάγκη
γίνεσθαι τὸ γάλα. εἰ δὲ συμβῇ καὶ συλλαβεῖν, ἔτι μᾶλλον ὀλεθριώτερον,
καὶ φεύγειν δεῖ ἐκείνην τὴν τροφὸν ὅλως ἐπιδιδόναι τὸν μαζὸν τῷ
παιδίῳ, ἄλλην δὲ μᾶλλον ζητεῖν ἔχουσαν γάλα χρηστόν. |
|---|
| 15 | Διάγνωσις γάλακτος.
Διαγινώσκεται δὲ τοῦτο χροιᾷ, συστάσει καὶ ὀσφρήσει, ὥστε
καὶ λευκότατον εἶναι καὶ μηδὲν ἔχειν πελιδνὸν ἢ δυσῶδες, κατὰ δὲ
τὴν σύστασιν, ὡς μηδὲν ἔχειν λεπτὸν πάνυ ἢ παχὺ ἢ τυρῶδες· τὸ γὰρ
τοιοῦτον σπασμοὺς γεννᾶν μάλιστα πέφυκε καὶ ἐμφράττειν τὰ νεῦρα. διὸ |
|---|
| 20 | καὶ οἴνου συμμέτρου διδόναι δεῖ ταῖς τρεφούσαις ἀπερίττου καὶ εὐ‐
χύμου κίνησίν τε καὶ κάματον πρὸ τῆς τροφῆς πάντοτε παραλαμβα‐
νούσαις. οὕτω μὲν εἰ ἔτι θηλάζει ὁ παῖς, προνοεῖσθαι δεῖ τῆς τρεφούσης, |
|---|
| ὡς χρηστὸν αὐτῆς μέλλῃ εἶναι τὸ γάλα. εἰ δὲ κινεῖσθαι λοιπὸν | 539 in vol. 1 |
1.541 | ἔχοιεν καιρὸν, μετρίως αὐτὸ δεῖ ποιεῖν γυμνάζεσθαι καὶ παίζειν καὶ
οὕτως ἐσθίειν, μήτε δὲ λούειν συνεχῶς, ἀλλὰ φυλάττεσθαι τοῦτο
μάλιστα μετὰ τὴν τροφὴν καὶ τὸ πίνειν εὐθὺς μετὰ λουτρὸν μάλιστα τῶν
ἀκράτων· οὐδὲν γὰρ αὐτοῖς οὕτω βλαβερόν. καὶ ἀλοιφῇ δὲ κεχρήσθωσαν |
| 5 | καὶ ἀνατρίψει πρὸ τῶν σιτίων· ἀεὶ γὰρ τὸ μετὰ τὴν τροφὴν γυμνάσιον οὐ
μόνον τοῖς οὕτω πάσχουσιν, ἀλλὰ καὶ πᾶσι πολέμιον. δεῖ δ’ ἐν τῇ ἀνα‐
τρίψει πρῶτον ἀπὸ τῶν βραχιόνων ἄρχεσθαι, ἔπειτα λοιπὸν ἔρχεσθαι ἐπὶ
τὸ στέρνον καὶ τὴν γαστέρα, καὶ μετὰ ταῦτα ἔρχεσθαι ἐπὶ τὰ σκέλη
καὶ πλέον γε αὐτὰ καὶ ἰσχυρότερον ἀνατρίβειν, ὥστε καὶ διὰ τῆς τοιαύτης |
|---|
| 10 | ἀνατρίψεως ἀντισπᾶν ἐπὶ τὰ κάτω τὰ ἄνω ῥέποντα περιττώματα. μετὰ
δὲ τὴν τῶν ἄλλων μορίων ἀνάτριψιν, τότε λοιπὸν καὶ τὰ περὶ τὴν κεφαλὴν
ἀνατριβέσθω· πρότερον γὰρ οὐ δεῖ, ὥστε μὴ εἰς αὐτὴν εὐθὺς ἕλκεσθαι
πάντα. μετὰ δὲ τὰ γυμνάσια καὶ τὴν ἀνάτριψιν εὐθὺς μὴ ὁμιλείτω ψυχρῷ
ἀέρι, ἀλλ’ ἀναμείνας, ὥστε διαπνεῦσαι τὸ θερμὸν ἠρέμα καὶ συνεχὲς |
|---|
| 15 | τοῦ πνεύματος. οὕτως ἐρχέσθω ἐπὶ τὰ συνήθη καὶ τροφὴν προσήκουσαν
λαμβανέτω. ἄρτον μὲν οὖν συμφέρει ἐσθίειν τὸν κάλλιστ’ ὠπτημένον, ἄριστα
δὲ ἐζυμωμένον καὶ μάλιστα τὸν κλιβανίτην, οἷον δέχεται· οὗτος γὰρ
ἀπέριττος καὶ ἧττόν ἐστι περιττωματικός. λαμβανέτω δὲ ἐξ αὐτοῦ μίαν ἢ
δύο οὐγγ. καὶ μάλιστ’ εἰ μελαγχολικωτέρας εἴη κράσεως τὸ παιδίον, |
|---|
| 20 | εἰς ὕδωρ θερμὸν ξεστὸν ἔχον κορίανον. οὕτω γὰρ ἐσθιόμενος κωλύει
τὰς ἐκ τούτων τῶν χυμῶν ἀναθυμιάσεις ἐπὶ τὸν ἐγκέφαλον φέρεσθαι, ὅπερ
ἐστὶ μέγιστον ἀγαθὸν καὶ προφυλακτικὸν τοῦ πάθους. τῶν δὲ λαχάνων
ἐσθιέτω καὶ σεύτλου καὶ μαλάχης, μάλιστα δὲ καὶ καυκαλίδος καὶ γιγγίδων |
|---|
| καὶ πράσων ἀποζεσθέντων καὶ ἴντυβον δὲ μιγνύμενον τούτους ὠφελεῖ. | 541 in vol. 1 |
1.543 | ἔστω δὲ καὶ ἡ ἄρτυσις τοῦ λαχάνου ἐξ ὀλίγου ἐλαίου καὶ ἁλῶν πάνυ
συμμέτρων. τῶν δὲ πτηνῶν ἐσθιέτωσαν τήν τε κατοικίδιον ὄρνιν καὶ
τῶν φασιανῶν τὰ μὴ λιπαρὰ καὶ τῶν χηνῶν τὰ ἄκρα καὶ ἀτταγῆνας καὶ
στρουθοὺς καὶ κίχλας καὶ τρυγόνας, ἀλλὰ καὶ τούτων τὰ μὴ λιπαρά. |
| 5 | νήσσας δὲ καὶ ὅσα ἐν τοῖς ἕλεσι τρέφονται παραιτείσθωσαν. οἱ δὲ
ζωμοὶ ἔστωσαν ἀπέριττοι. εἰ δ’ ἀπεψία τις συμβῇ τῷ πάσχοντι ἢ διάτασις
ἀπὸ πνεύματος ἐν τῇ γαστρὶ, προσπλεκέσθωσαν κόκκοι πεπέρεως ηʹ
ἢ ιαʹ καὶ ἀνίσου βραχύ. τῶν δὲ κρεῶν παντελῶς καλόν ἐστιν ἀπέχεσθαι
τὸν παῖδα καὶ μάλιστα τῶν χοιρείων τε καὶ βοείων. ἡδονῆς δ’ ἕνεκεν ἢ |
|---|
| 10 | καὶ ἄλλης χρείας ἐπειγούσης καὶ ὀλίγον λαμβανέτω καὶ ὀλιγάκις καὶ
ὅσα μὴ λιπαρὰ καὶ ἀποζέματος μᾶλλον ἢ ζωμοῦ καὶ εἰς ὀλίγον ἀπο‐
βαπτέσθω πιπερόγαρον ἢ σίνηπι· τὸ γὰρ σίνηπι κἂν τὸ τμητικὸν ἔχῃ,
ἀλλ’ ὅμως αὐτὸ παραιτεῖσθαι δεῖ διὰ τὸ πληρωτικόν τι ἔχειν τῆς κεφαλῆς.
διὸ καὶ κρομμύων καὶ δαύκων οὐ συμβουλεύω ἐσθίειν καὶ σμυρνίων ὡς |
|---|
| 15 | πληρωτικῶν. τὸ δὲ σέλινον παραιτείσθωσαν, ὡς φυσικῶς τοὺς ἐπι‐
ληπτικοὺς βλάπτον. τῶν δ’ ἰχθύων προσφερέσθωσαν τοὺς ἀπερίττους, οἷον
ψίσσαν ἢ κίχλαν ἢ κόσσυφον ἢ σκορπίον ἢ σκάρον. τοὺς δὲ λιπαροὺς
παραιτείσθωσαν καὶ κητώδεις, οἷον σκόμβρον καὶ πηλαμύδας· πάντες γὰρ
οὗτοι παχὺν καὶ γεώδη καὶ πολέμιον χυμὸν ἀθροίζουσι. τῶν δὲ ποταμίων |
|---|
| 20 | λαμβανέτωσαν μάλιστα τοὺς καλουμένους ἀναδρόμους καὶ τούτους μὴ
πάνυ συνεχῶς. ἐχέτω δὲ καὶ τούτων ἡ ἕψησις ὀλίγον πεπέρεως ἢ ὀξυμέ‐
λιτος· ἡ γὰρ τοιαύτη ἕψησις ἀφαιρεῖται αὐτῶν τὸν παχὺν χυμὸν καὶ
βλαβερόν. τῶν δ’ ὀστρακοδέρμων φεύγειν δεῖ τὴν ἐδωδὴν διὰ τὸ ψυχρὸν
αὐτὰ καὶ παχὺν τίκτειν χυμόν. εἰ δὲ καὶ τοῦ ἐχίνου λαμβάνειν ἐθέλοιεν |
|---|
| 25 | ἐκ διαστήματος, οὐδὲν ἄτοπον· ἔχει γάρ τι καὶ εὐκοίλιον καὶ
εὐστόμαχον καὶ διουρητικόν. λαμβάνειν δὲ δεῖ τούτου διὰ θερμοῦ τινος |
|---|
| προπόματος ἢ ἀψινθάτου ἢ κονδίτου· οὕτω γὰρ ἀβλαβὴς ἔσται. τὰ | 543 in vol. 1 |
1.545 | δὲ κρέα παραιτεῖσθαι μέχρι τελείας ἀπαλλαγῆς καὶ μάλιστα τὰ χοίρεια,
ὡσαύτως δὲ καὶ τὰ ὄσπρια καὶ μάλιστα τὴν φακῆν. εἰ δ’ ἀναλαμβάνειν
ἐθέλοιεν ἢ χίδρου ἢ ἄλικος, προσπλεκέσθω τι τῶν λεπτυνόντων, οἷον
γλήχωνος ἢ πεπέρεως, ὥστε βοηθεῖσθαι τὸ παχύχυμον ἐκ τῆς τούτων |
| 5 | προσπλοκῆς. τὴν δ’ ὀπώραν καλόν ἐστι πάνυ φεύγειν. εἰ δ’ ἀναλαμβάνειν
ἐθέλοιεν ἡδονῆς ἕνεκα, ὀλίγη προσφερέσθω καὶ μᾶλλον μετὰ τὴν τροφήν·
οὕτω γὰρ ἀβλαβέστερον ἔσται. καὶ τραγημάτων τὰ πολλὰ φευγέτωσαν, οἷον
κάρυα, φοινίκια. τῶν δὲ πιστακίων λαμβανέτωσαν καὶ σταφίδας ἐπάνω
τῆς τροφῆς καὶ μάλιστα τὰς ἐχούσας τὸ στύφον ἠρέμα. τοὺς δὲ πλα‐ |
|---|
| 10 | κοῦντας καθ’ ὅλου φευγέτωσαν καὶ τὰς κοπτὰς τὰς ἐχούσας τὸν στρόβιλον,
τὰς δ’ ἀπ’ ἀμυγδάλων ἢ πιστακίων συγκειμένας οὐ δεῖ φεύγειν· ἔχουσι
γὰρ αἱ τοιαῦται καθαρτικόν τι τοῦ φλέγματος. τὸν δ’ οἶνον, ὅσον ἐπὶ
τῷ πάθει, φεύγειν δεῖ· καὶ γὰρ πληρωτικός ἐστι τῆς κεφαλῆς καὶ μάλισθ’
ὁ παλαιός. στομάχου δὲ χάριν τῷ συνεργῆσαι τῇ πέψει οὐδὲν ἄτοπον |
|---|
| 15 | συμμέτρως αὐτὸν λαμβάνειν. τῶν δὲ προπομάτων σπανίως προσφερέσθω,
εἰ μὴ μόνου ἀψινθάτου καλουμένου· τοῦτο γὰρ οἶδε καὶ ῥῶσαι τὸν
στόμαχον καὶ λεπτῦναι καὶ ἀπωθῆσαι τὸ περιττὸν ἐν αὐτῷ περιεχόμενον.
οὕτω μὲν διαιτᾶν δεῖ τὸν παῖδα, βοηθήμασι δὲ χρῆσθαι τοῖσδε.
Βοηθήματα πρὸς ἐπιληπτικούς. |
|---|
| 20 | Ἀναστὰς ἕωθεν καὶ ἀποπειραθεὶς τῆς γαστρὸς οὕτω προσφερέσθω τι
τῶν λεπτυνόντων· ἐν μὲν τῷ χειμῶνι τὸ ζέμα τοῦ ὑσσώπου τὰ μεγάλα
δυνάμενον ὠφελεῖν. καὶ πολλοὶ μόνῳ τῷ ζέματι τούτῳ χρησάμενοι ἐθερα‐
πεύθησαν, ὡς μηκέτι δεύτερον ἢ τρίτον περιπεσεῖν τῷ αὐτῷ νοσήματι.
τέμνεται γὰρ ὅσα εἰσὶ γλίσχρα καὶ παχέα τῶν περιττωμάτων, καὶ οὐ |
|---|
| 25 | συγχωρεῖ οὔτ’ ἐν τῷ στομάχῳ οὔτ’ ἐν τῷ θώρακι συστῆναι περιττόν· τὸ
μὲν γὰρ δι’ οὔρων, τὸ δὲ διὰ γαστρὸς οἶδεν ἀπορρίπτειν καλῶς. τοῦτο μὲν
δὴ τὸ ζέμα λαμβανέτω καθ’ ἑαυτὸ ἢ μετ’ ὀξυμέλιτος, ἐν τῷ χειμῶνι |
|---|
| μᾶλλον καὶ κατὰ τὸ φθινόπωρον, ἐν δὲ τῷ θέρει σπανίως, τὸ δὲ τοῦ ἀνήθου | 545 in vol. 1 |
1.547 | μᾶλλον μετ’ ὀξυμέλιτος, ὡς εἴρηται. εἰ δὲ μελαγχολικώτερος εἴη τὴν
κρᾶσιν ὁ παῖς, λαμβανέτω καὶ τὸ ζέμα τοῦ ἐπιθύμου διὰ τὸ καὶ δύνασθαι
τοῦτο καλῶς ὑποκλέπτειν τὸν χυμὸν τοῦτον.
Περὶ καθαρτηρίων. |
| 5 | Εἰ δὲ καὶ ἡλικίαν ἔχει ὁ παῖς, ὡς δύνασθαι φέρειν καθάρσιον,
προσφερέσθω τὰ τὸ φλέγμα καὶ τὸ μελαγχολικὸν καθαίρειν δυνάμενα
περίττωμα. μεμαρτύρηται μὲν καὶ ἡ ἱερὰ εἰς τὰ τοιαῦτα πάθη τὸν
τοιοῦτον ἀποκενοῦσα χυμὸν, ἀλλὰ τὸ δραστικὸν αὐτῆς οὐ πάνυ ἡ τῶν
νέων ἡλικία φέρει· ὑπερβάλλει γὰρ τὴν ἐκείνων δύναμιν. τοῖς δ’ ἀκμά‐ |
|---|
| 10 | ζουσι τὴν ἡλικίαν καὶ ἰσχυρὰν ἔχουσι τὴν δύναμιν μελαγχολικοῖς ὠφελίμως
δίδοται. βέλτιον οὖν τοῖς νέοις τοῦ ἐπιθύμου μᾶλλον διδόναι ὀλίγον μετὰ
τῆς πικρᾶς—καὶ γὰρ ὑποκαθαίρει τοῦ χυμοῦ τι καὶ προλεπτύνει—καὶ
οὕτω καθαίρειν τῇ Θεοδωρήτῳ καλουμένῃ ἀντιδότῳ, ὅπως δὲ καὶ αὐτὴ δυνη‐
θείη καλῶς καθαίρειν τὸ ἄλλο σῶμα, προσπλεκέσθω αὐτῇ τὸν σταθμὸν |
|---|
| 15 | ἐχούσῃ γρ. δʹ κερ. γʹ κολοκυνθίδος γρ. δʹ ἢ καὶ τὸ πολὺ εʹ
δακρυδίου κερ. εʹ ἢ ϛʹ ἢ πλείω πρὸς τὴν δύναμιν τοῦ κάμνοντος, ὅπως
ἔσται σύμμετρος ἡ κένωσις. καὶ πολλοὺς οἶδα, ὅτι μόνη ἡ τοιαύτη
κάθαρσις ἰάσατο. εἰ δὲ στασιάζει ἔτι τὸ τῆς κακοχυμίας καὶ τὸ πάθος
ἐπιμένει, καὶ τοῖς ὑπ’ ἐμοῦ κατασκευασθεῖσι καταποτίοις κεχρήσθωσαν, |
|---|
| 20 | ὧν οὐδὲν εὗρον ἰσχυρότερον. ἔχει δὲ αὐτῶν ἡ σκευασία οὕτως·
[Start of Table]ἀλόης. . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
σκαμμωνίας. . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
κόμμεως. . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
κολοκυνθίδος. . οὐγ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| 25 | βδελλίου. . . οὐγ. 𐅶ʹʹ[End of Table]
λαμβανέτω τούτων πρὸς τὴν δύναμιν ὁ κάμνων γρ. γʹ ἢ δʹ. τοῖς δὲ |
|---|
| τελείοις δίδου καὶ ϛʹ γράμματα, καὶ εἰ πλείω δοίης, οὐδὲν βλάψεις. | 547 in vol. 1 |
1.549 | οὕτως ἀλύπως καὶ ἀσφαλῶς καθαίρουσι καὶ οὐ μόνον τοὺς ἐπιληπτικοὺς
ἴσασιν ὠφελεῖν, ἀλλὰ καὶ τοὺς σκοτωματικοὺς καὶ ἀρθριτικοὺς, εἴπερ τι
καὶ ἄλλο. χυλῷ δὲ κράμβης ἡ ἀνάληψις αὐτῶν γινέσθω. μετὰ δὲ
τὴν κάθαρσιν καλόν ἐστι τὸν πάσχοντα καὶ ἀποφλεγματικοῖς κεχρῆσθαι, |
| 5 | ὥστε καὶ, εἴ τι ἔτι παχὺ καὶ γλίσχρον περιέχοιτο, καὶ τοῦτο διὰ τῆς
ὑπερώας ὑπεξάγειν. καλῶς μὲν οὖν κενοῦσι καὶ οἱ παστίλλοι διαμασώμενοι
οἱ ἔχοντες ὑσσώπου καὶ γλήχωνος ἢ πεπέρεως, ἔτι δὲ μᾶλλον καὶ τὸ
ἀναγαργάρισμα μόνον σκευαζόμενον οὕτω· δεῖ λαβεῖν ὕσσωπον βοτάνην, ἔτι
δὲ γλήχωνα καὶ ὀρίγανον καὶ ἰσχάδας ζʹ ἢ θʹ. καὶ ταῦτ’ ἀποτριτώσας καὶ |
|---|
| 10 | οὕτως ἐξ αὐτῶν μιγνύων κοχλιάρια δύο εἰς κρᾶσιν ἑψήματος τότ’ ἀπο‐
φλεγμάτιζε πρὸ τῆς τροφῆς. μετὰ δὲ τὸν ἀποφλεγματισμὸν παραιτεῖσθαι
τὸ λούεσθαι κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν· βλαβερὸν γάρ. μετὰ δὲ τὴν κάθαρσιν
καὶ τοὺς ἀποφλεγματισμοὺς ἁρμόττει προφυλακῆς χάριν καὶ τοῖς ἐμέτοις
κεχρῆσθαι· καὶ γὰρ καὶ αὐτοὶ κενοῦσι τὸν συναγόμενον ἑκάστης ἡμέρας |
|---|
| 15 | χυμὸν καὶ οὐ συγχωροῦσιν ὑφ’ ἓν ἀθροίζεσθαι. καλοὶ μὲν οὖν καὶ οἱ
πρὸ τῆς τροφῆς, ὠφελιμώτεροι δὲ μᾶλλον οἱ μετὰ τὴν τροφὴν καὶ ἔτι
μᾶλλον οἱ ἀπὸ ῥαφανίδων καὶ λιπαρῶν ἐδεσμάτων καὶ σιτίων πλησμονῆς
καὶ γλυκυφαγίας καὶ μέθης. ἐλευθεροῦσι γὰρ οἱ τοιοῦτοι ἔμετοι πᾶν, εἴ τι
εὕρωσιν ἐν αὐτῷ παχὺ καὶ γλίσχρον περιεχόμενον. καὶ ταῦτα μὲν |
|---|
| 20 | οὕτω δεῖ πράττειν ἐπὶ πάντων τῶν ἐπιληπτικῶν.
Θεραπεία τῶν ἐπὶ στομάχῳ ἐπιληπτούντων.
Εἰ δὲ ὁ στόμαχος εἴη ὁ πάσχων, ἐπισκεπτέον, ὁποῖος ὁ τικτόμενός
ἐστιν ἐν αὐτῷ χυμός. καὶ εἰ μὲν χολώδης, ἅπαντα δεῖ πράττειν, ὥστε
μὴ συγχωρεῖν αὐτῷ τοῦ λοιποῦ τίκτειν χολὴν διὰ τῆς τοῦ ἀψινθίου πόσεως |
|---|
| 25 | καὶ τῆς ὀνομαζομένης πικρᾶς, λαμβάνειν δὲ αὐτὸν καὶ ἄρτου βραχὺ
εἰς εὔκρατον θερμὸν πάνυ περὶ ὥραν βʹ ἢ γʹ. καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, ἐφ’ ὧν
ἐστι περὶ τὸν στόμαχον τικτομένη ἡ ξανθὴ χολὴ καὶ πληροῦσα τὴν κεφαλὴν, |
|---|
| ἀναγκαῖόν ἐστιν ἐπὶ τούτων εὔκρατόν τε καὶ ἐπικεραστικὴν γίνεσθαι τὴν | 549 in vol. 1 |
1.551 | ὅλην δίαιταν καὶ μηδὲν ἔχουσαν δριμὺ ἢ λιπαρὸν ἢ ἐλαιῶδες ἢ ἁλμυρόν·
οὕτω μὲν εἰ χολὴν τίκτει. εἰ δὲ ψυχρὸς ὢν φλεγματικὸν ἀθροίζει χυμὸν
καὶ διὰ τοῦτο συνδιατίθησι τὴν κεφαλὴν κακῶς καὶ σπασμὸν ἐπιφέρει,
συμβουλεύω διὰ τῶν ἠρέμα θερμαινόντων καὶ τονούντων αὐτοῦ ποιεῖσθαι |
| 5 | πρόνοιαν, ὥστε διαβρέχεσθαι τὸ στόμα τῆς γαστρὸς δεύτερον ἢ τρίτον τοῦ
μηνὸς ἐλαίῳ δὲ μάλιστα χαμαιμηλίνῳ καὶ γλευκίνῳ καὶ ἀψινθίνω.
προσπλεκέσθω δὲ τούτοις καὶ στύραξ καὶ μαστίχη· τοῦτο γὰρ ἔτι
μᾶλλον καὶ θερμᾶναι καὶ τονῶσαι τὸ ἀσθενὲς δυνήσεται, ὥστε καὶ
πέττειν καλῶς, οὗπερ οὐδέν ἐστι κάλλιον ἐπὶ πάντων μὲν παθῶν |
|---|
| 10 | καὶ μάλιστ’ ἐπὶ τῶν ἐπιληπτικῶν.
Θεραπεία τῶν ἐφ’ ἑτέρῳ μορίῳ ἐπιληπτούντων.
Ἐὰν δὲ μὴ ὁ στόμαχος ἔχῃ τὴν ἀρχὴν τῆς νόσου μηδ’ ἡ κεφαλὴ,
σκόπει, μὴ ἀπό τινος ἄλλου μορίου τὴν ἀρχὴν ἡ ἐπιληψία λαμβάνη·
ὤφθησαν γὰρ οἱ μὲν ἀπὸ τοῦ ταρσοῦ, οἱ δ’ ἀπὸ τῆς κνήμης, οἱ δὲ |
|---|
| 15 | καὶ ἐξ ἄλλου μορίου παροξυνόμενοι. καὶ εἴ γέ σοί τι τοιοῦτον ὤφθη,
καὶ τοῦ μέρους ἐκείνου μάλιστα προνοοῦ καὶ τὴν ὅλην ἐκείνῳ πρόσαγε
θεραπείαν. ἐθεασάμην οὖν τινα τῶν ἀναγινωσκόντων καταπίπτοντα,
ὃς ἔλεγεν, ἡνίκα αὐτῷ μέλλει συμβαίνειν, ἀπὸ τοῦ ταρσοῦ συναισθά‐
νεσθαί τινας αὔρας ἀναδιδομένας αὐτῷ ψυχρὰς ἐπὶ τὸν ἐγκέφαλον. καθάρας |
|---|
| 20 | οὖν ἐγὼ τοῦτον πρότερον τοῖς φλέγμα καὶ μελαγχολικὸν κενοῦσι
χυμὸν καταποτίοις ἐπέθηκα καὶ τῶν ἑλκῶσαι καὶ λεπτῦναι καὶ
θερμᾶναι τὸν τόπον δυναμένων, ὥστε καὶ ἱδρῶσαι καὶ ὑγρά τινα φανερῶς
διὰ τοῦ μορίου οὐκ ὀλίγα προχυθῆναι. καὶ δὴ τοῦτο πραξάντων ἡμῶν
ὑγιὴς ὁ νεανίσκος ἐγένετο. ἦν δὲ τὸ ἐπιτεθὲν αὐτῷ βοήθημα καὶ ἰασάμενον |
|---|
| 25 | τὸ λεπίδιον ἡ βοτάνη· ποιοῦσι μὲν γὰρ καὶ ἄλλα τινὰ τὸ αὐτὸ,
ἀλλ’ οὐδὲν οὕτως, ὡς αὐτή γε ἡ βοτάνη. μετὰ δὲ τὴν τοιαύτην ἐπιμέλειαν |
|---|
| καὶ τοὺς ἐμέτους καὶ τοὺς ἀποφλεγματισμοὺς καὶ ἐν παλαίστραις | 551 in vol. 1 |
1.553 | γυμναζέσθω καὶ τὴν κίνησιν παραλαμβανέτω ὁ πάσχων ὡς μέγιστον
ἀγαθὸν καὶ μάλιστα πρὸ τῶν σιτίων. κινείσθω δὲ μὴ μόνον διὰ ποδῶν,
ἀλλὰ καὶ δι’ ἵππων, τὸ μὲν πρῶτον πρᾳΰτερον, ὕστερον δὲ καὶ σφοδρό‐
τερον. καὶ ἔστω μέτρον τοῦ γυμνασίου ἡ ἀναπνοὴ τοῦ γυμναζομένου |
| 5 | πυκνοτέρα γινομένη. ὅτε γὰρ τοῦτο αἴσθηται, δεῖ μηκέτι γυμνάζειν τὸ
σῶμα. μετὰ δὲ τὸ γυμνάσιον λουτροῖς ὁ κάμνων κεχρήσθω τοῖς ἀπὸ
γλυκέων ὑδάτων, ὡς μηκέτι συνεχέσιν, ἀλλ’ ἅπαξ ἢ δὶς τῆς ἑβδομάδος
καὶ πρὸ τροφῆς μᾶλλον ἢ μετὰ τροφήν. μὴ χρονιζέτω δὲ ἐν τῷ ἀέρι,
ἀλλὰ καὶ τὰς σίτλας περιχείσθω, θερμὰς μὲν κατὰ τοῦ στομάχου καὶ |
|---|
| 10 | τῶν σκελῶν, ὀλίγας δὲ κατὰ τῆς κεφαλῆς καὶ ταύτας εὐκράτους. καὶ
σμηχέσθω τὸ ὅλον σῶμα μὴ πάνυ θερμῷ καὶ ἀνατριβέσθω τὴν κεφαλὴν
πάνυ συμμέτρως. κατιὼν δὲ εἰς τὴν ἔμβασιν μὴ πάνυ βαπτιζέσθω τὴν
κεφαλὴν, ἀλλὰ δύο ἢ τρεῖς. εἰς δὲ τὴν τοῦ ψυχροῦ δεξαμενὴν εἰσιὼν
πρῶτον ἐπιβρεχέτω τὴν κεφαλὴν ὀλίγῳ ὕδατι καὶ οὕτως εἰσιέτω, ὥστε |
|---|
| 15 | μήθ’ ἁρπάζειν αὐτὴν μήτε δέχεσθαι τοὺς τοῦ ὅλου σώματος ἀναπεμπομένους
ἀτμούς. καὶ περιβαλλόμενος τὰ σάβανα πάλιν δεχέσθω ὕδωρ ὁ πάσχων
ταῖς χερσὶ καὶ περινοτιζέσθω τὸ πρόσωπον αὑτοῦ. μετὰ δὲ τὸ λουτρὸν
φευγέτω πίνειν εὐθὺς οἶνον τὸν ἄκρατον· οὐδὲν γὰρ οὕτως εἰς ὑπόμνησιν
ἄγει τὸ πάθος. διὸ παραιτεῖσθαι δεῖ τὸν ἄκρατον ἐπιδιδόναι μάλιστ’ ἐπὶ |
|---|
| 20 | τῶν ἐπιληπτικῶν. ταῦτα μὲν οὕτω δεῖ πράττειν καὶ οὕτω διαιτᾶν οὐ
μόνον παῖδα, ἀλλὰ καὶ τὸν ἀκμάζοντα τὴν ἀκμαστικὴν ἡλικίαν. εἰ
δὲ χρόνιον εἴη τὸ νόσημα καὶ δύστροπον, ὥστε περιφρονεῖν τῶν ἐπι‐
εικεστέρων βοηθημάτων, τηνικαῦτα καὶ τοῖς ἐπὶ πλέον λεπτύνειν δυναμένοις
καὶ ἀνασκευάζειν τὴν ὅλην διάθεσιν κεχρῆσθαι καὶ μάλιστα τῷ ἔχοντι |
|---|
| 25 | τὸν λευκὸν ἑλλέβορον καθαρτηρίῳ, οὗ ἡ γραφὴ ἔχει οὕτως. | 553 in vol. 1 |
|---|
1.555 | Καθαρτήριον τὸ διὰ λευκοῦ ἑλλεβόρου.
[Start of Table]Δαφνοκόκκων κεκαθαρμένων. . κερ. ηʹ
ἀλυπιάδος. . . . . . . . κερ. ηʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . . . . κερ. ηʹ |
| 5 | εὐφορβίου. . . . . . . . κερ. ηʹ
ἑλλεβόρου λευκοῦ. . . . . . κερ. ηʹ.[End of Table]
ταῦτα πάντα κόψας καὶ σταθμίσας ἕκαστον αὐτῶν, ὥσπερ καὶ γέγραπται,
δίδου τὰ πάντα μίαν δόσιν εἰς ἀπόβρεγμα κολοκυνθίδος. γινέσθω δὲ τὸ
ἀπόβρεγμα οὕτω· λαβὼν κολοκυνθίδα πλήρωσον ἑψήματος καθάρας αὐτὴν |
|---|
| 10 | πρότερον καλῶς, ὡς μηδὲν ἀπολειφθῆναι τοῦ ἐντὸς σπέρματος μηδὲ
τοῦ κναφαλώδους, καὶ ἔασον αὐτὴν ἐπὶ θερμοσποδιᾶς ἀφ’ ἑσπέρας ἄχρι
τῆς ἕωθεν διανυκτερεύουσαν. καὶ οὕτω δίδου τὸ βοήθημα μέγιστον
ὑπάρχον καὶ δι’ ἐμέτων πλεῖστα καθαῖρον πάνυ παχέα καὶ γλίσχρα τῶν
περιττωμάτων. διὸ δεῖ καὶ συνεργεῖν τῷ ἐμέτῳ καὶ, ἡνίκα ναυτιῶσιν ἢ |
|---|
| 15 | σπαράττονται, παρέχειν ἐπιρροφᾶν ὀλίγον μελικράτου. καὶ εἰ μηδὲν ἀξιό‐
λογον ναυτιῶντες ἄνω φέροιεν, καὶ πτεροῖς κεχρῆσθαι σπαράττοντα
τὸν στόμαχον, προσφέροντα ἔτι μᾶλλον τὸ μελίκρατον· οὕτω γὰρ
ἀλυπότερον ἀνενεχθήσονται τὰ ἐν τῷ στομάχῳ προσπεπλεγμένα
περιττώματα. μετὰ δὲ τὴν κάθαρσιν ἄρτον δίδου βραχὺν ἀποβρέχων εἰς |
|---|
| 20 | οἰνόμελι. παραιτοῦ δὲ καὶ τὸ λουτρὸν διὰ μιᾶς ἢ δύο ἡμερῶν.
εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι ἐπὶ τῶν τὸ στόμα τῆς γαστρὸς ἐχόντων ἀσθενὲς καὶ
εὐαίσθητον οὐ δεῖ τοῦ λευκοῦ ἑλλεβόρου ἐμβαλεῖν ἐν τῷ καθαρσίῳ,
ἀλλὰ μᾶλλον τοῦ μέλανος· ἔσται γὰρ αὐτῷ ἄλυπον καὶ ὠφέλιμον
μετὰ τοῦ μηδὲ τοὺς βιαίους ἐπιφέρειν σπαραγμούς. ἐγὼ καὶ τῇ ἱερᾷ καθῆρα |
|---|
| 25 | καλῶς καὶ τῷ Ἀρμενιακῷ λίθῳ δεδωκὼς αὐτοῦ γράμματα γʹ καὶ | 555 in vol. 1 |
|---|
1.557 | ὠφέλησα. ἀλλ’ οὐδὲν οὕτως εὗρον ἐπὶ τῶν κεχρονικότων ἐπιληπτικῶν, ὡς
τοῦτο μάλιστα τὸ καθάρσιον. καὶ πολλοὺς οἶδα θεραπευθέντας ὑπὸ
τούτου καὶ μόνου τῶν ἀπογνωσθέντων παρὰ τῶν ἄλλων ἰατρῶν. μετὰ
δὲ τὰ καθάρσια λοιπὸν καὶ τῶν ἀντιδότων τινὰς λαμβάνειν, ὅσαι |
| 5 | μετασυγκρίνειν εἰσὶ δυναταὶ, καὶ ἀπολεπτύνειν, εἴ τι τοῖς πόροις ἐστὶ
περιλαμβανόμενον. τοιαύτη δ’ ἐστὶν ἥ θ’ Ἑρμοῦ κλῖμαξ καλουμένη καὶ
ἡ θηριακή. καὶ ταῦτα μὲν πολὺ σύνθετα καὶ δυσευπόριστα. ἐν δὲ τοῖς
ἁπλοῖς εὐπόριστόν τε καὶ ἰσχυρότατόν ἐστιν ἡ τοῦ πυρέθρου ῥίζα κοπτο‐
μένη καὶ ἀναλαμβανομένη μέλιτι, κοχλιάριον ἓν, ἐκ διαστήματος ἄχρις |
|---|
| 10 | ἕνδεκα δόσεων. πεπείραται τὸ βοήθημα, καὶ μὴ τῆς εὐτελείας αὐτοῦ
καταφρονήσῃς.
Φυσικὰ πρὸς ἐπιληπτικούς.
Ταῦτα μὲν οὖν εἴρηται περὶ τῶν ἐπιληπτικῶν, ὅσα τε ἡμεῖς
ἔγνωμεν καὶ ἡ μακρὰ πεῖρα ἐδίδαξεν. ἀλλ’ ἐπειδὴ τοῖς φυσικοῖς |
|---|
| 15 | καὶ περιάπτοις χαίρουσί τινες καὶ τούτοις κεχρῆσθαι ζητοῦσι καὶ κατὰ
τὸ ἀληθὲς αὐτῶν τυγχάνουσι τοῦ σκοποῦ, πρέπον ἐνόμισα τοῖς φιλο‐
μαθέσι καὶ περὶ τούτων ἐκθέσθαι τινὰ, ὥστε τὸν ἰατρὸν πανταχόθεν εὔπορον
εἶναι εἰς τὸ βοηθεῖν δύνασθαι τοῖς κάμνουσιν. Ἀρχιγένης μὲν οὖν ἐν τοῖς
κατὰ γένος παραινεῖ οὕτω λέγων· ‘κατὰ δὲ τοὺς παροξυσμοὺς δια‐ |
|---|
| 20 | κρατεῖν δεῖ πάντα τὰ μέρη, ὥσπερ καὶ τοὺς περιοδικῶς ῥιγοῦντας, καὶ
τῶν μελῶν ἕκαστον λιπαραῖς ταῖς χερσὶν ἀπευθύνειν μετὰ συμμέτρου συν‐
τονίας μαλάσσοντας τά τε ὄμματα αὐτῶν ἡσυχῆ καὶ καταψύχοντας, ἔτι τε
φλεβοτομεῖν αὐτοὺς κατὰ τὸν καιρὸν τοῦτον.‘ παυσαμένου δὲ συγχριστέον
καὶ θαλπτέον ἱματίοις τὴν κεφαλὴν πολλῷ ἐλαίῳ καὶ θερμῷ συμβρέχοντας. |
|---|
| 25 | εἰ δὲ μετὰ καταφορᾶς ἐπιληπτίζοιντο, βαλὼν εἰς σινδόνα ἢ εἰς ἕτερον | 557 in vol. 1 |
|---|
1.559 | ἱμάτιον κέλευε σείειν. καταξύσας δὲ, ὃ θέλεις μέρος τοῦ σώματος αὐτοῦ
τοῦ πάσχοντος, τῷ αἵματι στόμα χρῖε καὶ ἐγερθήσεται. μετὰ δὲ τοὺς
παροξυσμοὺς τὴν μὲν ὅλην ἀνασκευὴν τοῦ πάθους τοῖς περὶ ταῦτα
πεπονημένοις ἰατροῖς ἐπιτρεπτέον. τὰ δὲ δίχα περισσῆς περιεργίας |
| 5 | ποιοῦντας πειρᾶσθαι πράττειν. ἄξιον δὲ πρότερον ἀποδεῖξαι τὰ προγνωστικὰ
καὶ ἐλεγκτικὰ τοῦ πάθους βοηθήματα.
Σημεῖα διαγνωστικὰ ἐπιληπτικοῖς.
Γνωριστέον δὲ τὸν ἐπιληπτικὸν οὕτως· αἰγὸς ἐπιδερματίδα ἐπι‐
βαλὼν τῷ πάσχοντι θαλάσσῃ βάπτισον· πίπτει γὰρ εὐθέως. ἢ λούσας |
|---|
| 10 | αὐτὸν κατὰ κεφαλῆς κέρας αἰγὸς ὑπὸ τοὺς μυκτῆρας αὐτοῦ ὑποθυμία καὶ
πεσεῖται. τὸ αὐτὸ δὲ ποιεῖ καὶ ὁ γαγάτης λίθος προσαχθεὶς πρότερον πυρὶ
καὶ τοῖς μυκτῆρσι τεθείς· καταπίπτει γάρ. ἐξ ἄλλου ἀντιγράφου,
σμύρνης βραχὺ ἔνθες εἰς τοὺς μυκτῆρας καὶ παρ’ αὐτὰ πεσεῖται.
Ἐκ τῶν Ἀπολλωνίου εὐπόριστον, εἴπερ ἰάσιμός ἐστιν ὁ ἐπιληπτικός. |
|---|
| 15 | Ἐπειδὰν καταπέσῃ, πρόσθες αὐτῷ θύμον καὶ, εἰ μὲν ἀναλήψεται,
ἰάσιμός ἐστιν, εἰ δὲ μή, οὔ. εἰς δὲ πρόγνωσιν ἐπιληπτικῶν καὶ τοῦτό
φασιν, ὡς χλωραὶ αἱ ὑπὸ τὴν γλῶτταν αὐτῶν εὑρίσκονται φλέβες.
Περὶ θεραπείας ἐκ τοῦ δευτέρου Θεοδώρου.
Ἐπιληπτικοῦ δὲ καταπεσόντος ἀπὸ τῶν μεγάλων δακτύλων τῶν |
|---|
| 20 | ποδῶν αὐτοῦ αἷμα ἀποξύσας χρῖσον αὐτοῦ τὰ χείλη καὶ τὸ μέτωπον | 559 in vol. 1 |
|---|
1.561 | καὶ παρ’ αὐτὰ ἀναστήσεται. Ἀπολλώνιος δέ φησι, διδόσθω καλῶς
τὸ αἷμα αὐτῶν ἐν τῷ ποτῷ, οἴνου δ’ ἀπεχέσθωσαν· τοῦτο παρὰ Ξενοκράτει.
Ἄλλο·
Καὶ τοῦτο θαυμαστῶς ποιεῖ· ἐν τοῖς νεοττοῖς τῶν χελιδόνων ἀνα‐ |
| 5 | τμηθεῖσιν εὑρίσκονται λιθάρια δύο, ὧν τὸ μὲν ἓν μέλαν, τὸ
δ’ ἕτερον λευκόν. τὸ μὲν οὖν λευκὸν καταπεσόντος τοῦ ἐπιληπτικοῦ ἐπιτίθει
καὶ ἐγείρεις αὐτὸν, τὸ μέλαν δὲ λαβὼν περίαπτε δέρματι. τὰ δὲ
λιθάρια ταῦτα λέγεται διδόναι τὰς χελιδόνας τῷ πρώτῳ νεοττῷ, ἅπερ
οὐ καλῶς εὑρίσκονται, εἰ μὴ διὰ τῆς ἀνατομῆς τῶν νεοττῶν ἁπάντων. |
|---|
| 10 | Ἄλλο·
Χαμαιλέοντα λαβὼν ἐν ἐλαίῳ ἕψε, ἕως οὗ τακῇ καὶ παχυνθῇ τὸ
ἔλαιον. τακέντος δὲ τοῦ ζώου ἐκλέξας τὰ ὀστᾶ αὐτοῦ χῶσον εἰς ἀνήλιον
τόπον καὶ πεσόντα τὸν ἐπιληπτικὸν τρέψας ἐπὶ κοιλίαν ἄλειφε τῷ
ἐλαίῳ κατὰ νώτου ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ ὀστοῦ ἕως τοῦ πρώτου σπονδύλου, καὶ |
|---|
| 15 | εὐθέως ἐγερθήσεται. τοῦτο ἑπτάκις ποιήσας τελέως ἀπαλλάξεις. τὸ
δ’ ἔλαιον ἀπόθου ἐν πυξίδι.
Ἄλλο·
Ἄλλοι δέ φασιν, ἐπιληπτικοὺς διαγνωσθέντας θεραπεύειν χρὴ, καθάπερ
Ἀρχιγένης παραινεῖ. προηγουμένως οὖν ταῖς κατὰ τὴν δίαιταν καταλλήλοις |
|---|
| 20 | χρηστέον ὑδροποσίαις· κρεῶν ἀποχὴ καὶ συνουσίας ἀφροδισίων. ἀλειμ‐ |
|---|
| μάτων δὲ παραλήψεις γενόμεναι παρ’ ἐμπείρων παρατετήρηνται. τοῖς | 561 in vol. 1 |
1.563 | δ’ ἐπιληπτικοῖς ἁρμόδια καὶ ταῦτα· γαλῆς ἧπαρ χωρὶς τῆς χολῆς
μεθ’ ὕδατος ἡμικοτυλίου πότιζε νῆστιν ἐφ’ ἡμέρας γʹ. λέγουσι δέ τινες
μέρος [κέπφου] τοῦ ὀρνέου κεκαυμένον ἐν ποτῷ διδόμενον ἀνασκευάζειν
τὴν νόσον. καὶ ταῦτα μὲν ἐκ τῶν Ἀρχιγένους. |
| 5 | Ἄλλο·
Ἕτερον δ’, ὅπερ κεῖται ἐν τῷ τρίτῳ Στράτωνος, τοῦτο· κύνα
ἐφ’ ἡμέρας ιδʹ ἐγκλείσας ὀστᾶ μόνον παράβαλε αὐτῷ φαγεῖν. τῇ
δὲ πεντεκαιδεκάτῃ ἡμέρᾳ ἐκ τῆς λευκῆς τοῦ κυνὸς ἀφόδου καύσας ἀνὰ
κοχλιάρια δύο πότιζε ἐφ’ ἡμέρας εʹ. |
|---|
| 10 | Ἄλλο·
Ἔλαβον καὶ τοῦτο ἐν Τουσκίᾳ παρ’ ἀγροίκου τινὸς λέγοντος κατὰ
τύχην ἀπηλλάχθαι· ἔτυχε γὰρ πήγανον ἄγριον κόπτων ἐν τῇ ἀρούρᾳ καὶ
σύνδουλος αὐτοῦ σεληνιακὸς ὢν ἔπεσεν. ὁ δὲ μεστὸς τῆς ἀποφορᾶς
τοῦ πηγάνου ἐλθὼν ἐκράτησεν αὐτοῦ τὰς ἀναπνοὰς καὶ ἐγερθεὶς οὐκέτι |
|---|
| 15 | ἐπελήφθη. ἐπείρασε δὲ καὶ ἐπ’ ἄλλῳ καὶ ἀπήλλαξε. κἀγὼ δὲ πλειστάκις
ἐθεράπευσα. θαυμαστὸν οὖν καὶ ἐξαίρετόν ἐστι καὶ ἔστω σοι ἀμετάδοτον.
Ἐκ τοῦ νηʹ Θεοδώρου Μοσχίωνος πρὸς ἐπιληπτικούς.
[Start of Table]Σταφίδος ἀγρίας. . δραχ. ηʹ
καστορίου. . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 20 | ὀποῦ πευκεδάνου. . δραχ. βʹ
πυρέθρου. . . . δραχ. βʹ.[End of Table]
τὴν σταφίδα κόψον καὶ εἰς κύστιν προβατείαν ἢ αἰγείαν τοῦ οὔρου
ἔτι ἐνόντος καθεὶς ποίησον ὑποξηρανθῆναι, εἶτα κόψας καὶ σήσας |
|---|
| τοῖς ἄλλοις πρόσμισγε καὶ δίδου μετὰ μελικράτου πρὸς δύναμιν. | 563 in vol. 1 |
1.565 | Ἄλλο, ὅπερ ἔλαβον παρὰ Κερκυραίου ἀγροίκου.
Οὖρα συάγρου ἐν καπνῷ ὑποξηράνας καὶ λειώσας δίδου ἐξ αὐτοῦ
κυάμου τὸ μέγεθος ἐφ’ ἡμέρας τριάκοντα μετ’ ὀξυμέλιτος.
Ἕτερον, ὅπερ ἔλαβον ἐν Γαλλίᾳ. |
| 5 | Ἀλεκτρυόνος ὄρχεις ξηροὺς πότιζε μεθ’ ὕδατος καὶ γάλακτος
νῆστιν καὶ τοῦτο ποίει δι’ ἡμερῶν εʹ. φυλακτέον δ’ ἀπ’ οἴνου.
Ἕτερον ἐκ τοῦ Μαρσίνου τοῦ Θρᾳκός.
Μονομάχου σφαγέντος ἢ ἑτέρου τινὸς καταδίκου ῥάκος ἡμαγμένον
λαβὼν καῦσον καὶ τῇ σποδῷ τοῦ ῥάκους μίσγε οἶνον καὶ ἐν δόσεσιν |
|---|
| 10 | ἑπτὰ ἀπαλλάξεις· δέδωκε δὲ πεῖραν πολλάκις ἐξαίρετον.
Ἐκ τῶν παρακειμένων ἐν τοῖς Στράτωνος, λέγει δ’ Ὀρφέως εἶναι.
Στρύχνου ῥίζαν ἀνελόμενος φθινούσης σελήνης κόψον καὶ δίδου πιεῖν
ἐξ αὐτῆς, τὴν μὲν πρώτην ἡμέραν μίαν δόσιν, εἶτα βʹ, εἶτα γʹ,
εἶτα δʹ, καὶ οὕτως ἐφεξῆς, μέχρις ἂν πεντεκαίδεκα ἀναλώσῃς δόσεις. |
|---|
| 15 | μυστηριῶδες δέ ἐστι καὶ ὑπὸ πολλῶν θαυμάζεται.
Ἐν δ’ Ἱσπανίᾳ πρὸς ἐπιληπτικοὺς τοῦτ’ ἔμαθον.
Κρανίον ὄνου ἐπιμελῶς καύσας κόψον καὶ σῆσον καὶ ἔχε ἐν
πυξίδι. ἐπὶ δὲ τῆς χρείας δίδου δραχ. αʹ—ἐν ἄλλῳ εὗρον δραχ. βʹ—
μεθ’ ὕδατος ψυχροῦ κοτύλην αʹ. πρὶν δὲ δοῦναι τὸ φάρμακον, βράθυ τὴν |
|---|
| 20 | βοτάνην λείωσον καὶ δίδου πιεῖν ἐξ αὐτῆς δραχ. γʹ μεθ’ ὕδατος |
|---|
| κοτύλην αʹ, ἐν ἄλλῳ κοχλιάριον ἓν, νήστει ἐφ’ ἡμέρας βʹ, ὁσάκις | 565 in vol. 1 |
1.567 | ὑπονέφελός ἐστιν ἡ ἡμέρα. καὶ ὀλίγας παραλιπὼν ἡμέρας δίδου τὸ ἐκ τοῦ
κρανίου τοῦ ὄνου. πρὶν δέ τι τῶν προειρημένων δοῦναι, προκάθαρον τὴν
κεφαλὴν τοῦ κάμνοντος ἐφ’ ἡμέρας τρεῖς, ὡς ὑποτέτακται·
[Start of Table]σταφίδος ἀγρίας. . οὐγγ. δʹ |
| 5 | νάπυος. . . . . οὐγγ. δʹ
πυρέθρου. . . . δραχ. αʹ
ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ. . δραχ. αʹ[End of Table]
κόψας, σήσας ποίησον ξηρίον καὶ δὸς μασᾶσθαι μετὰ μίαν καὶ ἄφες
χάσκειν αὐτὸν ὑποφλεγματίζοντα. ἔστι δὲ θαυμαστότατον. |
|---|
| 10 | Περίαπτα καὶ ἀντιπαθῆ πρὸς ἐπιληπτικοὺς ἐκ τῶν Ἀρχιγένους.
Περιάπτοις δὲ τούτοις χρηστέον πρὸς τὸ πάθος, ὡς Ἀσκληπιάδης ὁ
φαρμακευτής. ἧλον ἐσταυρωμένον τῷ βραχίονι τοῦ πάσχοντος περίαπτε καὶ
ἀπαλλάξεις. Ζαλάχθης δὲ τάδε φησίν ‘ἴασπις λίθος ὁ προσαγορευόμενος
καπνίτης εἰς πάντα τὰ περὶ τὴν κεφαλὴν καὶ διάνοιαν συνιστάμενα |
|---|
| 15 | περιάπτεται‘ καὶ παρατριβέντος δὲ τοῦ αὐτοῦ, ἐὰν συγχρίσηται τῷ
ὑγρῷ, ταῦτα δράσειεν (ἂν ἐναργῶς καὶ θαυμασίως. Ὀστάνης δέ
φησι κοράλλιον καὶ γλυκυσίδην καὶ στρύχνου ῥίζαν ἀνελόμενος σελήνης
μειούσης ἐνδήσας εἰς ὀθόνιον ἐρίνεον περίαπτε.
Ἄλλο· |
|---|
| 20 | Ἴασπις δὲ ὁ παρεοικὼς καλλαΐνῳ δακτυλίῳ ἐνδεθεὶς φορεῖται καὶ |
|---|
| ἀπαλλάσσει· ἔστι δὲ πολυτίμητος. | 567 in vol. 1 |
1.569 | Ἄλλο·
Δημοκράτην δὲ τὸν Ἀθηναῖον λέγεται νεανίσκον ὄντα καὶ
ἐπιληπτιζόμενον παραγενέσθαι εἰς Δελφοὺς καὶ δεῖσθαι τοῦτον τοῦ δαίμονος
πολλῶν αὐτῷ προσφερόντων περιάμματα ἀντιπαθῆ τῆς νόσου, ποίῳ χρήσεται |
| 5 | αὐτῶν, καὶ τὴν Πυθίαν φάναι
‘μεῖζον τὸ πρὶν ἐκ βοῆς κατακρύει.
τίκτει δὲ χιμαρὸς χυμοῖς κευθμῶνος ἐν ὑγροῦ
ἑρπηστὰν πολύπλαγκτον ἐϋρίνου ἀπὸ κόρσης.‘
ἢ καὶ οὕτω· |
|---|
| 10 | ‘μείζον’ ἀειράμενος κεφαλῆς ποιμνήιον εὐλὴν
μηκάδος ἀγρονόμοιο δέρας περικάμβαλε μήλου
ἑρπηστὰν πολύπλαγκτον ἐϋρίνου ἀπὸ κόρσης.‘
Ὁ Δημοκράτης ἀκούσας ταῦτα ἐνόησεν, ὅ τι τότε ὁ δαίμων
ἠύδα, ἔπειτα δ’ αὐτὸς ἐλθὼν παρεγένετο πρὸς Θεόγνωστον τὸν Δημο‐ |
|---|
| 15 | κρίτειον ἤδη ἐνενηκοστὸν ὄγδοον ἔτος ἐλαύνοντα τούτῳ τὸν χρησμὸν
ἀπαγγέλλει. ὁ δὲ σφόδρα θαυμάσας τοῦ δαίμονος τὴν σύνεσιν καὶ τῆς
σοφῆς τὸ ἀσαφὲς καὶ σκολιὸν ῥητὸν εἶπε τὴν σαφήνειαν τοῦ χρησμοῦ.
τῶν ἐν τοῖς ποιμνίοις αἰγῶν φυσικῶς φησιν ἔγκυος γίνεται ἡ κεφαλὴ κατὰ
τοῦ ἐγκεφάλου βάσιν πολλῶν σκωλήκων. ἐπερχομένων γε πταρμῶν τῷ |
|---|
| 20 | ζώῳ ἐξάλλονται πολλοὶ ἐκ τῶν ῥωθώνων τῆς αἰγὸς σκώληκες· |
|---|
| χρὴ οὖν ὑποστορέσαντα ἱμάτιον διὰ τὸ μὴ ἅψασθαι τῆς γῆς τοὺς σκώληκας | 569 in vol. 1 |
1.571 | λαβεῖν αʹ ἢ γʹ καὶ ἐνδήσαντα εἰς δέρμα μέλανος προβάτου ἐξάψαι
ἁπαλῆς ἀπὸ δειρῆς· καί φησι τοῦτο ἀντιπαθὲς τῆς νόσου.
Ἕτερον πρὸς τὸ αὐτὸ, ὅπερ κεῖται ἐν τῷ Στράτωνος, λέγεται δὲ Μοσχίωνος.
Ὄνου τὸ μετώπιον δέρματι περιαπτόμενον καὶ φορούμενον ἀπαλ‐ |
| 5 | λάσσει. ἧλον ἐκ πλοίου ναυαγήσαντος ἐλάσας ποίησον βραχιόλιον πλατὺ,
ὥστε ἐνθεῖναι ὀστοῦν ἀπὸ καρδίας ἐλάφου, καὶ περίθες ἐν τῷ εὐωνύμῳ
βραχίονι. ἐκκαρδιώσας δὲ τὴν ἔλαφον ζῶσαν καὶ ἀναπτύξας τὴν καρδίαν
ἀνυπερθέτως παραχρῆμα καλάμῳ εὑρήσεις ὡς σάρκιον πεπηγὸς ὀστάριον,
εἶτα ξήρανον καὶ βαλὼν ποίει, ὡς προείρηται, καὶ θαυμάσεις. |
|---|
| 10 | Ἄλλο·
Ὀθόνιον ἐκ ναυαγήσαντος πλοίου ἤδη πεπλευκότος καὶ πεπαλαιωμένου
δῆσον ἐπὶ τὸν δεξιὸν βραχίονα ἐφ’ ἑπτὰ ἑβδομάδας, ἐν αἷς ἀλουτείτω
καὶ ἀοινείτω, καὶ ἀπαλλαγήσεται ὁ κάμνων. πεσεῖται δὲ, ἐὰν τρίχας ὄνου
καὶ μούλης ὑποθυμιάσῃς. πύρεθρον δ’ ἐὰν εἰς τοὺς μυκτῆρας αὐτοῦ ἐμφυ‐ |
|---|
| 15 | σήσῃς, εἰ μὲν εἴη ἰάσιμος, πταρήσεται, εἰ δὲ μὴ, οὔ.
Ἄλλο·
Κοράλλιον ἀπ’ ἐγκεφάλου τοῦ ὄνου περίαπτε, γλυκυσίδης ῥίζης
καὶ στρύχνου φθινούσης σελήνης δίδου κόκκον αʹ, δίδου παρὰ αʹ,
εἶτα παρὰ βʹ, εἶτα παρὰ δʹ, ἕως ἀναλώσῃς ιεʹ πόσεις. καὶ χρυσόλιθος |
|---|
| 20 | καλῶς ποιεῖ καὶ ἴασπις ὁ ἀερίζων ἢ ὁ παρόμοιος καλλαΐνῳ δακτυλίῳ
φορούμενος. ταῦτα μὲν εἴρηται τοῖς παλαιοῖς ὡς φυσικῶς δρᾶν δυνάμενα.
ὅσα δ’ ἡμεῖς ἐξεθέμεθα, κατὰ μέθοδον εἴρηται. καὶ δεῖ πανταχόθεν βοηθεῖν
τὸν ἐπιστήμονα καὶ φυσικοῖς χρώμενον ἐπιστημονικῷ λόγῳ καὶ μεθόδῳ |
|---|
| τεχνικῇ καὶ τὸ λεγόμενον πάντα κινεῖν τὰ καλῶς σπεύδοντα μακρᾶς | 571 in vol. 1 |
1.573 | νόσου καὶ μοχθηρᾶς ἀπαλλάξαι τὸν κάμνοντα. ἐγὼ δὲ φιλῶ πᾶσι κεχρῆσθαι.
διὰ δὲ τοὺς πολλοὺς τοὺς ἐν τῷ νῦν χρόνῳ ἀμαθεῖς ὄντας καταμέμφεσθαι
τοῖς χρωμένοις τοῖς φυσικοῖς, ἔφυγον συνεχῶς χρῆσθαι τοῖς φύσει δρᾶν
δυναμένοις καὶ ἔσπευσα τεχνικῇ μεθόδῳ περιγενέσθαι τῶν νοσημάτων. |
| 5 | καὶ οἶδα οὐ μόνον ἐπιληπτικὰς νόσους, ἀλλὰ καὶ ἄλλα νοσήματα πολλὰ
διὰ διαίτης καὶ φαρμακείας ἰαθέντα. διὸ καὶ νῦν βουλεύω καὶ τὸν
θέλοντα περιγενέσθαι τῆς ἐπιληψίας ταύτῃ μᾶλλον τῇ νῦν εἰρημένῃ
κεχρῆσθαι διαίτῃ καὶ φαρμακείᾳ, καὶ οὐκ ἀποτεύξεται. δραστηρίως δὲ
ποιοῦν πρὸς τοῖς εἰρημένοις καὶ τὸ ἡλιακὸν εὗρον κῦφι πινόμενον μάλιστα |
|---|
| 10 | μετὰ κάθαρσιν. δεῖ δὲ καὶ ποτίζειν ἅπαξ ληγούσης σελήνης καὶ τοῦτο
ποιεῖν ἄχρι τελείας ἀπαλλαγῆς, οὐδὲν δὲ ἧττον, ὅτε καὶ θεραπευθῇ,
προφυλακῆς χάριν ἐπιδιδόναι αὐτὸ, μέχρις ἂν ἀσφαλῆ καὶ βεβαίαν
ἴδῃς ἀπαλλαγὴν τῆς νόσου καὶ μηδὲν αὐτῆς λείψανον ὑπολειπόμενον
φαίνεσθαι. οὐδὲν δὲ ἧττον προφυλαττέσθω καθολικῶς, ὥστε μηδεμίαν ὑπό‐ |
|---|
| 15 | μνησιν παρασχεῖν τῷ πάθει, μάλιστα πάντων τὴν ἀπεψίαν ὡς μέγιστον
κακὸν καὶ κατὰ τὸ δειπνεῖν ἢ ἀριστᾶν ὑπόνοιαν ἀπεψίας καὶ
τὴν βραδυσιτίαν καὶ τὴν ἐκχόλωσιν ὑπονοείτωσαν. φυλαττέσθωσαν δὲ καὶ
τὸ πίνειν εὐθέως μετὰ λουτρὸν, ὡς εἰρήκαμεν, καὶ μάλιστα τὸν ἄκρατον
καὶ τοὺς πάνυ παλαιοὺς καὶ τοὺς πάνυ νέους καὶ τοὺς στύφοντας. |
|---|
| 20 | γάλα δὲ πίνειν καὶ τυρὸν ἐσθίειν καὶ, εἴ τι διὰ γάλακτός ἐστι σκευαζόμενον.
φευγέτωσαν δὲ καὶ δυσώδη πάντα καὶ ὅλως ἐγχρονίζειν τόποις τοιού‐
τοις καὶ τῶν θυμιαμάτων τὴν ἐπὶ πολὺ ὄσφρησιν καὶ ἀφ’ ὑψηλοῦ ἀτενίζειν
ἐπὶ πολὺ καὶ τὸ σκέπειν πάνυ καὶ θερμαίνειν τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ ἐγχρο‐
νίζειν ἐν ἡλίῳ ἢ, ὅπου πῦρ ἐστιν ἐπὶ πολὺ, καὶ τὸ ἐν λουτρῷ βραδύνειν |
|---|
| 25 | καὶ ἐν θερμῷ πάλιν ὕδατι ἀποσμήχειν τὴν κεφαλὴν καὶ ἄπεπτον αὖθις | 573 in vol. 1 |
|---|
1.575 | λούεσθαι. παραιτεῖσθαι δὲ καὶ τὸ μετὰ τροφὴν γλυκέος τινὸς ἐδέσματος
ἢ πόματος λαμβάνειν· καὶ γὰρ καὶ τοῦτο παροξυντικὸν τοῦ πάθους, καὶ
μάλιστ’ ἐφ’ ὧν ἡ ξανθὴ χολὴ τίκτεται ἐν τῷ στομάχῳ· τούτους γὰρ
εὐκράτως συμφέρει διαιτᾶν, οὐχ ὥσπερ τοὺς ἀθροίζοντας τὸν φλεγματώδη |
| 5 | χυμὸν διὰ τῶν παντοίως λεπτυνόντων τοὺς χυμοὺς καὶ θερμαινόντων.
ταῦτά τις ἐὰν ἀκριβῶς μένῃ φυλάττων, οὐ μὴ δεηθείη ἑτέρου τινὸς
βοηθήματος καὶ μάλιστα τῶν ἐπωδύνων καὶ κίνδυνον ἐπιφερόντων,
ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ἀρτηριοτομίας καὶ ἀνατρήσεως καὶ καύσεως καὶ τῶν ἄλλων,
ὅσα τιμωρία μᾶλλον ἢ θεραπεία πολλοῖς γίνεται. |
|---|
| 10 | κεφ. ιϛʹ.
Περὶ παρέσεως.
Τὸ τῆς παρέσεως πάθος, ὃ καὶ παράλυσιν ὀνομάζειν εἰώθασιν, οὐδὲν
ἄλλο ἢ ἀναισθησία καὶ ἀκινησία τῶν πεπονθότων τόπων ἐστί· διαφέρει δὲ
τῆς ἀποπληξίας, ὅτι αὐτὴ μὲν τοῦ παντὸς σώματός ἐστιν ἀναισθησία καὶ |
|---|
| 15 | ἀκινησία μετὰ βλάβης τῶν ἡγεμονικῶν ἐνεργειῶν καὶ τρόπον τινὰ θάνατος,
ἡ δὲ πάρεσις τοῦ ἡμίσεως σώματος ἢ ἑνός ἐστι μέρους νέκρωσις ἢ καί
τινων μορίων νευρωδῶν ἐσχηκότων ἔμφραξιν χωρὶς τοῦ παθεῖν ἢ τὸν ἐγκέ‐
φαλον ἢ τὸν νωτιαῖον. διαγνοὺς οὖν πρότερον, πόθεν ἤρξατο καὶ πόθεν ἡ
αἰτία συνέβη, οὕτως ἔρχου ἐπὶ τὴν θεραπείαν· ἀμήχανον γὰρ ἀγνοοῦντα |
|---|
| 20 | τὸ αἴτιον ἢ καὶ τὸ πάθος ἐκκόψαι δυνηθῆναι τὴν ἐνοχλοῦσαν διάθεσιν.
Διάγνωσις.
Εἰ μὲν οὖν εἴη τι τὸ πεπονθὸς τῶν ἄνω μορίων, οἷον ὀφθαλμὸς
ἢ ῥὶς ἢ γλῶσσα ἤ τι τῶν περὶ τὸ πρόσωπον, εὔδηλον, ὡς αὐτὸς ὁ ἐγκέ‐
φαλος ἔχει τὴν νόσον καὶ αὐτῷ δεῖ βοηθεῖν προηγουμένως. εἰ μὲν οὖν |
|---|
| 25 | μηδὲν εἴη βλαβὲν τὴν αἴσθησιν ἢ τὴν κίνησιν ἢ τὸ συναμφότερον τῶν
εἰρημένων τόπων, ἀνάγκη τὸν νωτιαῖον νοσεῖν καὶ αὐτῶν τῶν νεύρων |
|---|
| ἀρχὴν ὑποτίθεσθαι πεπονθέναι ἤ τι τῶν ἐξ αὐτοῦ νεύρων. πρόσεχε οὖν | 575 in vol. 1 |
1.577 | ἀκριβῶς, ποῖον μέν ἐστι τὸ πάσχον ἢ πόθεν ἔσχε τὴν ἀρχὴν ἢ ἀπὸ ποίου
δέχεται σπονδύλου ἢ νεύρου. κἀκείνῳ τὴν θεραπείαν προσφέρειν, καὶ μὴ
ὡς οἱ πολλοὶ τοῖς συμπτώμασιν ἐθέλειν ἀπομάχεσθαι μόνον, τὰ μὲν οὖν
παραθέντα μόρια οὕτω δεῖ διαγινώσκειν προσέχοντα τῇ ἀνατομικῇ θεωρίᾳ. |
| 5 | Περὶ αἰτίας παρέσεως.
Τὴν δὲ ποιοῦσαν τὴν πάρεσιν αἰτίαν, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ, διαγινώσκειν
χρὴ ἐκ παχέος καὶ γλίσχρου καὶ ψυχροῦ, ἔσθ’ ὅτε καὶ γεώδους καὶ
μελαγχολικοῦ χυμοῦ συνισταμένην. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι καὶ διὰ ποιότητα
θερμὴν ἢ ξηρὰν γίνεται τὸ πάθος τοῦτο τῆς θερμῆς δυσκρασίας ὑπεροπτώσης |
|---|
| 10 | τὸ αἷμα καὶ τοὺς χυμοὺς, ὁμοίως δὲ καὶ διὰ ψυχρὰν ποιότητα μόνην.
ἐπειδὴ οὖν ἡ αἰτία διάφορος, ἥτις τὴν τῆς παρέσεως ἐργάζεται διάθεσιν,
ἐπισκέπτεσθαι δεῖ καὶ διαγινώσκειν ἀκριβῶς, εἴτε πλῆθός ἐστιν εἴτε ποιότης
μόνη· οὐ μικρὰ γὰρ ἡ διαφορά. εἰ μὲν γὰρ πλῆθος καὶ παχύτης,
ἀνάγκη παραλαμβάνειν, ὅσα λεπτύνειν οἶδε καὶ κένωσιν ἐργάζεσθαι τοῦ |
|---|
| 15 | τὴν πάρεσιν ἐργασαμένου χυμοῦ. εἰ δὲ ποιότης εἴη μόνη θερμὴ καὶ ξηρὰ,
τότε φεύγειν δεῖ τὰ λεπτύνοντα καὶ θερμαίνοντα· πάντα γὰρ τὰ τοιαῦτα
δαπανῶντα τὸ ἔμφυτον ὑγρὸν, ἔτι μᾶλλον ὑπεροπτᾷ καὶ παχυτέραν ἐργάζεται
τὴν ὕλην. δῆλον οὖν, ὅτι τἀναντία τῇ ποιότητι ἀντεισάγειν δεῖ βοηθήματα,
τουτέστι τὰ ψύχοντα καὶ ὑγραίνοντα πάντα, πρὸς δὲ τὴν ψυχρὰν ἐξ ἀνάγκης |
|---|
| 20 | τὰ βοηθήματα θερμαίνοντα. τούτων οὕτως ἐχόντων εἴπωμεν, ὅπως δεῖ καὶ
τῇ θεραπείᾳ κεχρῆσθαι πρότερον ἀπὸ τῆς διὰ πλῆθος γινομένης διαθέσεως
ἀρξάμενοι.
Περὶ θεραπείας.
Εἰ μὲν οὖν εἴη πλῆθος αἵματος ἐκ τῆς διαγνώσεως ὑπαγορευθέν σοι, |
|---|
| 25 | δῆλον ὅτι πρὸ τῆς ἄλλης ἁπάσης θεραπείας συμμέτρως δεῖ ποιεῖσθαι
κένωσιν αἵματος· οὐ δεῖ γὰρ ἐπὶ τούτων, εἰ καὶ πλεονάζει, πολλὴν αἵματος
ποιεῖσθαι κένωσιν, ἀλλ’ ἐπὶ τὰ τοπικὰ ἔρχεσθαι μᾶλλον βοηθήματα.
εἰ γὰρ εἴη περὶ τὸ πρόσωπον ἡ διάθεσις, ὑπὲρ ἅπαντα τῆς κεφαλῆς
προνοητέον· εὔδηλον γὰρ, ὅτι τῆς ἀρχῆς παθούσης εἰκότως καὶ τὰ κατὰ τὸ |
|---|
| 30 | πρόσωπον ἐβλάβη μέρη. ἐξ ἀνάγκης οὖν ἅπαντα τὰ κενοῦντα τὴν κεφαλὴν |
|---|
| καὶ ἀπέριττον αὐτὴν ἐργαζόμενα σπουδάζειν προσφέρειν, ὥσπερ καὶ | 577 in vol. 1 |
1.579 | ἀποφλεγματισμοῖς ἐθέλειν κεχρῆσθαι ἀνατρίψει τε καὶ δρώπαξι καὶ πᾶσι
τοῖς λεπτύνειν δυναμένοις καὶ ἐκφράττειν. εἰ δὲ φλεγματικώτερον εἴη τὸ
αἷμα, τοῖς ἀποφλεγματίζειν δυναμένοις, ὥσπερ καὶ εἰ μελαγχολικώτερον,
τοῖς τοῦτον τὸν χυμὸν ἐκμοχλεύουσιν. ἄριστα δὲ πρὸς ἀμφότερα ποιεῖν |
| 5 | δύναται καὶ τὰ διὰ κολοκυνθίδος σκευαζόμενα καταπότια, ὧν ἡ γραφή
ἐστιν αὕτη.
Τὰ διὰ κολοκυνθίδος καταπότια.
[Start of Table]Ἀλόης ἡπατίτιδος. . . οὐγ. αʹ
κολοκυνθίδος. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 10 | εὐφορβίου. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
ἑλλεβόρου μέλανος. . οὐγ. αʹ
βδελλίου. . . . . οὐγ. αʹ
κόμμεως. . . . . οὐγ. αʹ
νίτρου Ἀλεξανδρινοῦ. . οὐγ. 𐅶ʹʹ.[End of Table] |
|---|
| 15 | τούτοις ἀεὶ κέχρησο, ἡνίκα καθᾶραι βουληθείης ἢ μελαγχολικὸν χυμὸν ἢ
φλέγμα· οὐδὲν γὰρ οὕτω μετασυγκρῖναί τε καὶ καθᾶραι νεῦρα νοσοῦντα
καὶ κεφαλὴν, ὡς ἡ τῶν καταποτίων τούτων σύνθεσις. ἀκρεῖ δὲ αὐτὰ
ἄχρι γρ. δʹ ἢ ϛʹ πρὸς τὴν δύναμιν τοῦ κάμνοντος. ἔρχεσθαι δὲ ἐπὶ τὴν
τελείαν δόσιν οὐ δεῖ, ἀλλὰ κατὰ μέρος ἀπὸ δύο ἢ τριῶν ἀρξάμενον |
|---|
| 20 | γραμμάτων. εἰ μὲν οὖν εἴη ἡ διάθεσις νεαρὰ, πολλάκις δὲ ὁ κάμνων
εὐεμὴς καὶ ἀποστρεφόμενος τὴν τῶν φαρμάκων πόσιν, οὐδὲν ἄλλο τι
δεῖ προτιμᾶν, ἀλλὰ τούτοις κεχρῆσθαι· πρὸς γὰρ τῷ μὴ εὐχερῶς ἐμεῖσθαι
ἔχουσι καὶ τὸ ἀλύπως καθαίρειν τὴν ὕλην καὶ εὐστρόφως μετασυγκρίνειν.
οἶμαι δὲ μή τι δεηθῆναί τινα ταχέως ἑτέρου βοηθήματος, ἐὰν εὕρῃ |
|---|
| 25 | τις αὐτοῖς καλῶς χρῆσθαι. εἰ δὲ πολὺν ἔχουσα χρόνον ἡ διάθεσις
ἐνοχλοίη τῷ κάμνοντι καὶ τοῖς μετριωτέροις οὐ πείθεται βοηθήμασιν, ἀλλὰ
δυσμετακινήτως ἔχει, τούτοις καὶ μᾶλλον ἅπασι τοῖς ἐκφράττειν τε καὶ
λεπτύνειν δυναμένοις χρήσασθαι δέον. μετὰ δὲ τὸ λεπτῦναι καὶ εὔρουν
ἐργάσασθαι τὴν ὕλην οὕτω τὴν ἱερὰν παραλαμβάνειν τὴν ὑπ’ ἐμοῦ σκευαζο‐ |
|---|
| 30 | μένην, καλλίστην οὖσαν καὶ ἀκίνδυνον· ἔχει δὲ ἡ γραφὴ αὐτῆς οὕτως. | 579 in vol. 1 |
|---|
1.581 | Ἡ ἱερὰ ἀκίνδυνος.
[Start of Table]Ἀλόης. . . . . . . . γρ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . γρ. ηʹ
φύλλου. . . . . . . . γρ. ιʹ |
| 5 | ἀγαρικοῦ. . . . . . . γρ. ηʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . γρ. ιʹ
πολυποδίου. . . . . . . γρ. ηʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . . . γρ. εʹ
πεπέρεως μακροῦ. . . . γρ. ηʹ |
|---|
| 10 | πεπέρεως μέλανος. . . . γρ. εʹ
κασίας. . . . . . . . γρ. ηʹ
ὀποπάνακος. . . . . . γρ. εʹ
ἀμώμου. . . . . . . γρ. εʹ
κρόκου. . . . . . . . γρ. εʹ |
|---|
| 15 | σαγαπήνου. . . . . . . γρ. εʹ
καστορίου. . . . . . . γρ. εʹ
δακρυδίου. . . . . . . γρ. ιʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . γρ. ιʹ
πετροσελίνου Μακεδονικοῦ. . γρ. εʹ |
|---|
| 20 | ἀριστολοχίας. . . . . . γρ. εʹ
ἑλλεβόρου μέλανος. . . γρ. εʹ
πρασίου ξηροῦ. . . . . . γρ. ηʹ
χαμαίδρυος. . . . . . γρ. ηʹ
βδελλίου. . . . . . . γρ. ηʹ |
|---|
| 25 | κολοκυνθίδος. . . . . . γρ. ηʹ.[End of Table]
τὴν τελείαν δόσιν τῆς ἀντιδότου, εἰ μὲν ἄνευ μέλιτος ἔχεις, δίδου γρ. ζʹ, |
|---|
| εἰ δὲ μετὰ τοῦ μέλιτος, γρ. ιβʹ ἢ μικρῷ πλέον ἢ ἔλασσον. οὐ δεῖ δὲ | 581 in vol. 1 |
1.583 | προσπλέκειν ἔξωθεν ἑτέρας σκαμμωνίας τῇ δόσει· πολλοὶ γὰρ νομίσαντες
ὠφελεῖν εἰς τὸ κενωτικὸν ἐργάσασθαι τὸ φάρμακον οὕτω ποιοῦσιν οὐκ
εἰδότες, ὅτι μᾶλλον ἄχρηστον αὐτὸ ἀπεργάζονται. οὐ βουλόμεθα γὰρ αὐτὸ
ταχέως ἐπὶ τὴν γαστέρα φέρεσθαι, ἀλλὰ μᾶλλον ἀναδίδοσθαι καὶ χρονίζειν |
| 5 | ἐν τῷ σώματι καὶ ἀπολεπτύνειν καὶ μετασυγκρίνειν τὸ περίττωμα καὶ
ἀνευρύνειν τοὺς πόρους, ὥστε τὰς ἐμφράξεις τῶν νευρωδῶν διανοίγεσθαι
καὶ ἀνεμπόδιστον καὶ καθαρὸν χορηγεῖσθαι τὸ πεμπόμενον πνεῦμα εἰς αὐτά.
οὐ δεῖ οὖν κενωτικὸν ἐργάζεσθαι τὸ φάρμακον καὶ μάλιστ’ ἐπὶ τῶν
φλεγματικῶν, ἀλλὰ τοὐναντίον σπουδάζειν ἀφαιρεῖν ἐκ τῆς σκαμμωνίας, |
|---|
| 10 | αὔξειν δὲ μᾶλλον τὸν σταθμὸν τῆς κολοκυνθίδος. ὅλην δὲ τὴν δόσιν οὐ
δεῖ διδόναι πίνειν εὐθὺς ἀπὸ τῆς πρώτης ἡμέρας, ἀλλὰ μερίζειν αὐτὴν εἰς
τρία καὶ παρέχειν πρῶτον δραχ. αʹ, ἔπειτα διαστήσαντας ἡμέρας γʹ
διδόναι δραχ. βʹ, προσπλέκοντας ἁλῶν τῇ ἀντιδότῳ κοτ. αʹ, πεπέρεως δὲ
ἧττον. ἔστω δὲ τὸ πέπερι πάνυ χνοῶδες· ἀναδοθῆναι γὰρ ἡμῖν ἐστι σκοπὸς, |
|---|
| 15 | ὡς εἰρήκαμεν, τὸ φάρμακον, οὐ παχυνθῆναι. διαστῆναι δὲ κελεύσας ἄλλας
ὀλίγας ἡμέρας τὸν κάμνοντα δίδου πάλιν αὐτῷ τὰς γʹ. δραχ. εἶτα πάλιν
ἄλλας ὀλίγας ἡμέρας διαστήσας δὸς αὐτῷ δραχ. δʹ. οὕτω γὰρ ὠφελήσεις
τὸν κάμνοντα καὶ ἅμα τὴν τοῦ φαρμάκου θαυμάσεις δύναμιν, ὅσα τε καὶ
οἷα δρᾶν πέφυκεν. ἀφανίζουσι δὲ αὐτὸ οἱ πολλοὶ μὴ εἰδότες αὐτοῦ τὴν |
|---|
| 20 | χρῆσιν. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὡς εἰ ἔρρωται τοῦ πάσχοντος ἡ δύναμις,
οὐ δεῖ δεδοικέναι πέντε παρέχειν δραχ., ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ἓξ καὶ μᾶλλον,
εἰ πληθωρικὸς εἴη καὶ ἀκμάζων τὴν ἡλικίαν καὶ ὑγρὸς τὴν κρᾶσιν. οὕτως
ἰᾶσθαι δεῖ τοὺς διὰ πλῆθος ὑγρῶν τε καὶ γλίσχρων χυμῶν καὶ παχέων
ὑπομείναντας τὴν πάρεσιν. |
|---|
| 25 | Περὶ τῆς κατὰ ποιότητα μόνην γινομένης παρέσεως.
Εἰ δὲ μὴ πλῆθος εἴη, ἀλλὰ ποιότης μᾶλλον ἡ ποιήσασα τὸ πάθος
αἰτία, εἰ μὲν ξηρότης ἅμα θερμότητι, τοῖς ψύχουσιν ἠρέμα καὶ ὑγραίνουσι
πόμασι καὶ σιτίοις συμβουλεύω κεχρῆσθαι μᾶλλον, οἷον χυλῷ πτισάνης ἢ
βρώμῳ ἢ χίδρῳ· ἐν δὲ λαχάνοις, ἰντύβοις ἢ καυλοῖς θριδάκων· ἐπιμιγνύσθω |
|---|
| 30 | δὲ τούτοις ὅ, τε ἕλειος ἀσπάραγος καὶ ἡ ῥίζα τοῦ σελίνου. ὄρνεις δ’ ἐσθιέ‐
τωσαν ὀλίγου δεῖν ἅπαντας πλὴν τῶν πάνυ λιπαρῶν ἢ ἐν ἕλεσι τρεφομένων |
|---|
| καὶ ἰχθύων δηλονότι τοὺς πετραίους μᾶλλον. τὰ δ’ ὀστρακόδερμα παραιτείσθωσαν | 583 in vol. 1 |
1.585 | ἄνευ τῶν καλουμένων κτενίων καὶ ἐχίνων. φευγέτωσαν δὲ καὶ τὰ ὄσπρια
πάντα καὶ μάλιστα τὸν ἄλικα. τῶν δ’ ὀπωρῶν ἐσθιέτωσαν ἁπάντων πλέον
τὰ σῦκα καὶ σταφυλὰς καὶ τὸ σπέρμα τῶν πεπόνων καὶ μῆλα. ῥοιὰς δὲ
καὶ περσικὰ καὶ ῥοδάκινα καὶ τῆς συκομορέας τὸν καρπὸν καὶ τὰ καλούμενα |
| 5 | χρυσόμηλα παραιτείσθωσαν καὶ ἁπλῶς τὴν σύμπασαν δίαιταν ψύχειν καὶ
ἐπικιρνᾶν δυναμένην μετὰ τοῦ μηδὲν ἔχειν σφόδρα περιττωματικὸν ἢ παχύ‐
χυμον. οἶνον δὲ πινέτωσαν ὑδατώδη καὶ μὴ πάνυ παλαιόν· ὁ γὰρ τοιοῦτος
μᾶλλον ἐπιξηραίνει καὶ κακοῖ τὰ νεῦρα. διὸ καὶ τὰ προπόματα παραιτεί‐
σθωσαν πλὴν ῥοσάτου καὶ ἰάτου. εἰ δὲ δυνατὸν εἴη καὶ χωρὶς οἴνου διάγειν |
|---|
| 10 | τὸν κάμνοντα μόνον εὐκράτῳ κεχρημένον, ἔτι πολλῷ τοῦτο κάλλιον. πινέ‐
τωσαν δὲ καὶ ἐν τῷ μέσῳ τῆς τροφῆς οἱ ἔθος ἔχοντες ὕδωρ ψυχρὸν μετ’ οἴνου.
τοῖς τοιούτοις οὖν ἐπιδιδόναι τι τῶν καθαίρειν δυναμένων οὐ καλόν· ἅπαντα
γὰρ αὐτοῖς ἐστι πολέμια καὶ μάλισθ’ ἡ ἱερὰ καλουμένη καὶ ὅσα δι’ εὐφορβίου
σύγκειται· μετὰ γὰρ τοῦ μηδὲν ὠφελεῖν ἔτι μᾶλλον ἐπαύξουσι τὴν τῶν |
|---|
| 15 | νεύρων ξηρότητα. οἶδα γοῦν ἐγώ τινα παθόντα πάρεσιν ἐπὶ λύπῃ καὶ
φροντίδι μεγάλῃ καὶ ἀσιτίᾳ, εἶτ’ εἰληφότα τὴν ἱερὰν εἰς τοσαύτην τε βλάβην
ἐλθόντα, ὡς ὅλον αὐτὸν ἀκίνητον γενέσθαι καὶ μικροῦ δεῖν ἀπολέσθαι τὸν
ἄνθρωπον, εἰ μὴ πρὸς τοὐναντίον ἐτράπη καὶ τοῖς ὑγραίνουσιν ἅπασι καὶ
πόμασι καὶ σιτίοις ἐχρήσατο καὶ τοῖς ἄλλοις, ὅσα δυνατὰ ἦν εὔκρατον |
|---|
| 20 | ἀποτελέσαι τὸν κάμνοντα, μάλιστα δὲ λουτροῖς πλείοσι καὶ τῇ δι’ ὑδρελαίου
ἀλοιφῇ καὶ μεταβολῇ εὐκράτων ἀέρων εὐθυμίᾳ τε πάσῃ· καὶ γὰρ ἦν
δύσθυμος καὶ ἐκτρεπόμενος πρὸς ὀργὴν ὑπὸ τοῦ φαρμάκου δηλονότι κατα‐
ξηρανθεὶς καὶ ξανθοχολικὸν ἀθροίσας χυμόν. οὕτω μὲν εἰ ποιότης εἴη
μάλιστα δυσκρασία θερμὴ, φεύγειν δεῖ τὰ δριμύτερα τῶν ἐδεσμάτων, |
|---|
| 25 | ἔτι δὲ μᾶλλον ὅσα φαρμακώδη δύναμιν ἔχει καὶ καθαρτικήν· πρὸς γὰρ τῷ
μηδὲν εὑρίσκειν τι κενῶσαι τοῦ σώματος, ἔτι μᾶλλον ἑτέραν γεννῶσι
δυσκρασίαν. ὡσαύτως δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἐχόντων ψυχρὰν δυσκρασίαν οὐ δεῖ
κεχρῆσθαι φαρμάκοις καθαρτικοῖς. ἀρκεῖ γὰρ καὶ μόνῃ διαίτῃ τοὺς τοιούτους
ἰάσασθαι. τούτοις οὖν καὶ οἶνος σύμμετρος ὁ παλαιότερος καὶ σκόροδα καὶ |
|---|
| 30 | πρᾶσα καθ’ ἑαυτά τε καὶ μεθ’ ἁλῶν ἐσθιόμενα καὶ τῶν σελίνων αἱ κεφαλαὶ
καὶ πετροσελίνου ἢ δαύκου καὶ ὅσα ἔχει πέπερι καὶ ἀλοιφαὶ θερμαίνουσαι |
|---|
| καὶ μάλιστα τὰ περὶ τὸν στόμαχον, οἷόν ἐστι καὶ τὸ Μαρκίατον· ἔχει γὰρ | 585 in vol. 1 |
1.587 | τὸν ἐλάφειον μυελὸν καὶ τὸν στύρακα καὶ τὰ νεῦρα μεγάλως ὠφελεῖν
δύναται, ὥσπερ καὶ τὸ πηγανέλαιον, καὶ σὺν αὐτῷ καὶ μεθ’ ἑτέρου κατε‐
ψυγμένα τὰ νεῦρα ἀναθερμαίνει καλῶς. εἰ δὲ χρονίζει τὸ πάθος, καὶ τὰ
αὐτοφυῆ τῶν ὑδάτων, ὅσον διὰ τὴν ψῦξιν, εἰσὶν αὐτοῖς ἐπιτήδεια. δεῖ δὲ |
| 5 | μὴ χρονίζειν αὐτοὺς ἐν αὐτοῖς μηδὲ δὶς τῆς ἡμέρας λούεσθαι, ἀλλὰ καὶ
συγχωρεῖν ἐν τῇ ψυχρᾷ κατέρχεσθαι δεξαμενῇ, ὥστε μὴ ὑπεράγαν αὐτοὺς
ὑποξηραίνεσθαι, ἀλλὰ καὶ μετρίως ἀπολαύειν τῆς ἐξ αὐτῶν ὠφελείας.
οὕτω μὲν ἰᾶσθαι προσήκει κατὰ δυνατὸν τὴν πάρεσιν τὴν διὰ δυσκρασίαν.
λοιπὸν δὲ λέξομεν, ποίοις βοηθήμασιν ἐπὶ τίνων ἐστὶν οἰκειότερον κεχρῆσθαι. |
|---|
| 10 | Περὶ ὀφθαλμῶν παρέσεως.
Εἰ μὲν οὖν ὀφθαλμὸς εἴη τὸ πεπονθὸς, ὑπὲρ ἅπαντα τῆς κεφαλῆς,
ὡς εἰρήκαμεν, δεῖ ποιεῖσθαι τὴν πρόνοιαν διά τε ἀποφλεγματισμῶν καὶ
ἀνατρίψεων καὶ ἀντισπάσεων εἰς τὸ ὄπισθεν τῆς κεφαλῆς ἀποτιθεμένους
σικύας καὶ ἕλκοντας καὶ κατασχάζοντας, εἰ δέοι, πλήθους ὑποκειμένου. |
|---|
| 15 | εἰ δ’ ἐπιμένει τὸ πάθος, καὶ δρώπακες κατὰ τῶν ὀφρύων ἐπιτιθέσθωσαν·
ἕλκουσι γὰρ ἐκ τοῦ βάθους θάλπουσί τε τὰ πεπονθότα καὶ μετασυγκρίνουσι
καὶ ἀνεγείρουσι τὰ ἐσκιρρωμένα, ὥστε τοὺς μῦας ἀναρρωθέντας εἰς ὑπό‐
μνησιν ἔρχεσθαι τῶν κατὰ φύσιν ἐνεργειῶν. κεχρήσθωσαν δὲ καὶ χυλῷ τοῦ
τεύτλου μετὰ μέλιτος ἐγχέοντες κατὰ τῆς ῥινός. καὶ ὁ χυλὸς δὲ τῆς |
|---|
| 20 | ἀναγαλλίδος καλῶς ποιεῖ. ἀλλὰ καὶ τοῖς πταρμικοῖς δεῖ κεχρῆσθαι, τῷ
στρουθίῳ μάλιστα ἢ τῷ εὐφορβίῳ μετὰ καστορίου ἢ τοῖς τρισὶν ἅμα.
Περὶ χείλους παρεθέντος ἢ γένυος.
Εἰ δὲ χεῖλος εἴη τὸ πεπονθὸς ἢ γένυς ἢ γνάθος, ἀποφλεγματισμοῖς
μάλιστα δεῖ κεχρῆσθαι τοῖς ἀπ’ ἀγριοσταφίδος καὶ μαστίχης καὶ πεπέρεως καὶ |
|---|
| 25 | διαχρίειν τοῖς διὰ νάπυος καὶ παστίλλοις τοῖς ἔχουσι τὸν ὕσσωπον ἢ γλήχωνα
ἢ πέπερι. ταῦτα ποιεῖ ὡς δριμύτερα καὶ νενεκρωμένην τὴν αἴσθησιν ἀνακα‐
λεῖται. ὠφελεῖ δὲ αὐτοὺς καὶ ὁ ἀτμὸς τῶν καιομένων στροβίλων. δεῖ δὲ
συγχωρεῖν, ὥστε τοὺς πάσχοντας ἐμφυσᾶν ἀνακαιομένου τοῦ στροβίλου·
πάνυ γὰρ ὠφελοῦνται τοῦτο ποιοῦντες. εἰ δὲ πλῆθος παραφαίνοιτο παρε‐ |
|---|
| 30 | νοχλεῖν τὸ νόσημα χρονίζον, καὶ τὰς ὑπὸ τὴν γλῶσσαν τέμνειν | 587 in vol. 1 |
|---|
1.589 | φλέβας· ἄριστον γάρ ἐστι τοῦτο βοήθημα τοῖς ἔχουσιν ἐν τοῖς περὶ τὸ πρόσ‐
ωπον μορίοις τὴν πάρεσιν. ἀλείμμασι δὲ χρήσῃ τοῖς διὰ καστορίου καὶ
μυελοῦ ἐλαφείου καὶ στύρακος. πάντας ὠφελεῖ τοῦτο καὶ μάλιστα δὲ τοὺς
ἔχοντας τὴν πάρεσιν εἰς τὰς σιαγονίτας μῦας. ἐπὶ δὲ τῶν ἄλλων μορίων, |
| 5 | οἷον χειρὸς, στομάχου ἢ κύστεως, οὐ μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ τὸ λυσιπόνιον
καλούμενον σφόδρα ἐστὶν ἰσχυρὸν βοήθημα, οὗ ἡ γραφή ἐστιν αὕτη.
Ἡ γραφὴ τοῦ λυσιπονίου.
[Start of Table]Καστορίου. . . . . . οὐγ. αʹ
εὐφορβίου. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 10 | πεπέρεως. . . . . . οὐγ. αʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . οὐγ. βʹ
ὀποπάνακος. . . . . . οὐγ. βʹ
χαλβάνης. . . . . . οὐγ. βʹ
μυελοῦ ἐλαφείου. . . . οὐγ. γʹ |
|---|
| 15 | τερεβινθίνης. . . . . . οὐγ. ϛʹ
κηροῦ. . . . . . . δραχ. αʹ
ἐλαίου παλαιοῦ. . . . δραχ. αʹ
δαφνίνου. . . . . . οὐγ. γʹ
ἰρίνου. . . . . . . οὐγ. γʹ |
|---|
| 20 | γλευκίνου. . . . . . οὐγ. γʹ
κυπρίνου. . . . . . . οὐγ. γʹ.[End of Table]
τοῦτο τὸ βοήθημα χρησιμώτατόν ἐστι πρὸς πᾶσαν πάρεσιν καὶ καθ’ ἑαυτὸ
καὶ μετὰ πηγανίνου ἐλαίου. κεχρήσθωσαν δὲ καὶ τοῖς ἐπιθέμασι τῷ τε
διὰ δαφνίδων τῷ Ἀπολλοφάνους ἢ τῷ διὰ κασίας ἢ σαμψύχου ἢ κάγχρυος |
|---|
| 25 | καὶ καθόλου τοῖς μετασυγκρίνειν δυναμένοις καὶ ἀμύττειν τὴν ἐπιφάνειαν.
τούτοις καὶ ἐπὶ τῶν τὰ ἰσχία πεπονθότων καὶ νεύρων δυσαισθήτων καὶ μὴ
κατέχειν τὴν κόπρον δυναμένων. συμφέρει τούτοις καὶ τὰ δι’ εὐφορβίου καὶ
καστορίου καὶ νίτρου ἐνέματα καὶ ὅσα σκόρδων καὶ πηγάνου ἔχει καὶ
κυμίνου συνεψηθέντων ἅμα ἐλαίῳ. εἰ δὲ οἱ περὶ τὴν ἕδραν μῦες τὴν |
|---|
| 30 | πάρεσιν ὑπέμειναν, διὰ τῶν ἐγκαθισμάτων αὐτοῖς βοηθεῖν χρὴ καὶ τοῖς | 589 in vol. 1 |
|---|
1.591 | ὑπατμισμοῖς. ἄριστος δέ ἐστιν ὁ μυλίτης λίθος. χρὴ δὲ ὑποτιθέντα τὴν
χώνην αὐτῷ δέχεσθαι τὸν φερόμενον ἀτμὸν περικαλυφθέντα ἱματίοις. οἴνῳ
περιρραινέσθω μετὰ τὴν πύρωσιν ὁ λίθος. τούτοις καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων
δεῖ κεχρῆσθαι μόνον ἀμείβοντα τὸν τρόπον τῆς χρήσεως ἐπὶ τῶν πεπον‐ |
| 5 | θότων μορίων.
κεφ. ιζʹ.
Περὶ μελαγχολίας.
Οὐ μία τίς ἐστι τῆς μελαγχολίας ἡ αἰτία οὐδ’ εἷς χυμὸς ὁ τίκτων
τὸ πάθος, ἀλλὰ πλείους καὶ ἄλλοτ’ ἄλλως τρεπόμενοι, ὅθεν οὐδὲ τὰ αὐτὰ |
|---|
| 10 | πάντες ὑπομένουσι συμπτώματα οὐδ’ ὡσαύτως ἴσχουσι τὰ κινήματα τῆς
φαντασίας, ἀλλ’ οἱ μὲν αὐτῶν γελῶσιν ἀεὶ καὶ μεθ’ ἱλαρότητος ἡ φαντασία
αὐτοῖς γίνεται, οἱ δὲ μετ’ ὀργῆς καὶ συντονίας ἐοικότες ὅσον ἐπὶ τούτῳ
τοῖς φρενιτικοῖς ὀνομαζομένοις. τινὲς δ’ αὐτῶν μετὰ νωθρότητος πολλῆς,
ὡς μηδὲ ἀποφθέγγεσθαι θέλειν αὐτοὺς, ὡς παραπλησίως τοῖς καλουμένοις |
|---|
| 15 | μωροῖς. ἄλλοι δὲ δόξας ἔχουσι καὶ προλέγειν τὰ μέλλοντα οἴονται. ἕτεροι
δὲ φιλοῦσι τὸν θάνατον. ἄλλοι δὲ φιλοῦσι τὴν σφαγὴν, ἄλλοι δὲ φοβοῦνται.
καὶ οἱ μὲν αὐτῶν διαλείμματα κατά τινας καιροὺς ἔχουσιν, ὥστε καὶ τῶν
συνήθων ἅπτεσθαι, οἱ δὲ συνέχειαν φυλάττουσιν. οὐ μόνον δὲ διαφέρουσι
κατά τινας πολυτρόπους κινήσεις τῶν ἐπιγενομένων αὐτοῖς συμπτωμάτων, |
|---|
| 20 | ἀλλὰ καὶ κατὰ τοὺς πεπονθότας τόπους. οἱ μὲν αὐτῶν μόνον ἔχουσι τὸν
ἐγκέφαλον νοσοῦντα, οἱ δὲ καὶ τὸ ἄλλο πᾶν σῶμα καὶ τὴν γαστέρα
μόνην καὶ τὰ ὑποχόνδρια. ἐπεὶ οὖν καὶ τὰ αἴτια τῆς μελαγχολίας εἰσὶ
διάφορα καὶ τὰ πάσχοντα μόρια καὶ τὰ κινοῦντα καὶ τὰ ἐνοχλοῦντα
τούτοις συμπτώματα, διὰ τοῦτο προσήκειν ἡγοῦμαι τοῖς φιλομαθέσι |
|---|
| 25 | σπουδάζειν εἰδέναι περὶ ἑκάστου καὶ πόθεν γίνονται. τὰς γοῦν διαγνώσεις
αὐτῶν ἀκριβῶς ἐκθέσθαι δέον ἡμᾶς· οὕτω γὰρ ἂν καὶ θεραπεῦσαι καλῶς |
|---|
| καὶ περιγενέσθαι τοῦ πάθους, εἰ καὶ δυσχερὲς εἴη, δυνηθείημεν. | 591 in vol. 1 |
1.593 | Σημεῖα τῆς διὰ πλῆθος αἵματος γινομένης μελαγχολίας.
Διαγνώσεις δὲ τοῦ διὰ πλῆθος αἵματος γίνεσθαι τὴν μελαγχολίαν
πρῶτον μὲν εἰς αὐτὴν ἀποβλέπων τὴν κρᾶσιν τοῦ πάσχοντος· ἴσμεν
γὰρ, ὡς οἱ μᾶλλον δασεῖς καὶ μέλανες τῇ χροιᾷ καὶ λεπτοὶ τὴν ἕξιν |
| 5 | ἁλίσκονται πλείω τῶν λευκῶν καὶ παχυτέρων καὶ οἱ μᾶλλον ἀκμάζοντες
τῇ ἡλικίᾳ καὶ οἱ λεπτῇ διαίτῃ χρώμενοι καὶ ὀργίλοι καὶ φροντιστικοὶ
καὶ ἐν λύπαις καὶ δυσθυμίαις ἐπὶ πλεῖστον βιώσαντες. ἐρωτᾶν δὲ δεῖ
πρὸς τούτοις, μὴ ἄρα τις ἐπίσχεσις γένοιτο συνήθους κενώσεως, ἐπὶ μὲν
ἀνδρῶν, αἱμορροίας, ἐπὶ δὲ γυναικῶν, ἐμμήνου καθάρσεως. καὶ εἰ περὶ |
|---|
| 10 | τὸ σῶμα βάρους αἴσθησις ἀληθὴς ὑπάρχει, ἐπιβλέπειν δεῖ καὶ τὸ
πρόσωπον, εἰ μᾶλλον τοῦ πρόσθεν ἐρυθρότερον εἴη καὶ αἱ φλέβες ἐν
ὄγκῳ μείζονι καὶ τεταμέναι. τούτων γὰρ ὄντων πλῆθος αἵματος ἀνάγκη
εἶναι ὑποπτεύειν ἀναπέμπον τοὺς ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ἀτμούς. εἰ δὲ καὶ
διαλείμματά τινα τῶν φαντασιῶν αὐτοῖς γίνοιντο, ὥστε καὶ τῶν συνηθῶν |
|---|
| 15 | ἔργων ἐπί τινα χρόνον ἅπτεσθαι θέλειν, ἔτι καὶ μᾶλλον ὑπονοητέον ἐξ
ἀναθυμιάσεως αἱματικοῦ χυμοῦ τὴν γένεσιν ἐχόντων καὶ τὸν ἐγκέφαλον
λυμαινομένων τὸ τῆς μελαγχολίας εἶδος προσγίνεσθαι καὶ πάσχειν
τι παραπλήσιον αὐτοὺς, ὁποῖον τοὺς ὑποχεομένους συμβαίνει τὴν
ὅρασιν. εἰ δὲ καὶ μετὰ γέλωτος τὰ τῆς φαντασίας γίνοιτο, γίνωσκε μὴ |
|---|
| 20 | πάνυ κακόχυμον καὶ δακνώδη τὸν λυποῦντα χυμὸν, τῷ δὲ ποσῷ μόνῳ
βλάπτειν.
Περὶ θεραπείας.
Ἐὰν οὖν ἡ διάγνωσις ὑπαγορεύῃ σοι, πλῆθος αἵματος εἶναι
τὸ λυποῦν καὶ διὰ τοῦτο τὴν τοιαύτην ἐπιγίνεσθαι μελαγχολίαν, ὡς |
|---|
| 25 | εἰρήκαμεν, ἀτμῶν ἐπιθολούντων τὸ ψυχικὸν πνεῦμα καὶ τὰς τοιαύτας | 593 in vol. 1 |
|---|
1.595 | κινούντων φαντασίας, πρὸ πάσης ἑτέρας θεραπείας ἀνάγκη ἀφαίρεσιν
αἵματος παραλαβεῖν· ἐγχρονίζειν γὰρ ἐπὶ τούτων οὐ δεῖ δέους ὄντος, μὴ
ἀναβαλλομένων ἡμῶν ἐπὶ πλέον ἀλλοιώσωσι τὸ σῶμα τοῦ ἐγκεφάλου ἢ
καὶ χρονίσαντα ἔνδον ἐμφράξωσι τὰς κοιλίας αὐτοῦ. ὀλίγας οὖν ἡμέρας |
| 5 | εὐχύμῳ τε καὶ εὐκράτῳ τροφῇ διαιτήσας τὸν κάμνοντα μηδαμῶς συγχωρῶν
κρεῶν τε καὶ τῶν αἱματικὸν χυμὸν τίκτειν δυναμένων ὅλως προσίεσθαι,
ἐπὶ τὴν κένωσιν ἐλθεῖν τοῦ αἵματος, καὶ εἰ μὲν ἔρρωται ἡ δύναμις, ὅσον
νομίσεις ἀρκεῖν αὐτῷ, εὐθὺς ἄφελε. πολλάκις γὰρ ἡ ἀθρόα κένωσις
συγκενοῦσθαι καὶ διαπνεῖσθαί τι ποιεῖ καὶ τοῦ ἀναπέμποντος τοὺς ἀτμοὺς |
|---|
| 10 | πνεύματος. εἰ δὲ μὴ φέρει πολλὴν ἐκ πρώτης ἡ δύναμις κένωσιν,
ἀνάγκη τηνικαῦτα μὴ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ δὶς καὶ πολλάκις, ὅσον
ἐγχωρεῖ, κατὰ μικρὸν ἀφαιρεῖν. εἰ δὲ μὴ ἀπὸ τῆς χειρὸς δυνατόν ἐστι
ποιεῖσθαι τὴν κένωσιν, ἀποπειρᾶσθαι δεῖ καὶ ἀπὸ τῆς ἰγνύος καὶ ἀπὸ
τῶν περὶ τὸν ἀστράγαλον μερῶν τὴν κένωσιν ποιήσασθαι. καὶ μᾶλλον |
|---|
| 15 | τοῦτο δεῖ πράττειν ἐπὶ γυναικείων σωμάτων· καὶ γὰρ προτρεπτικὸν τῆς
ἐμμήνου καθάρσεως. ὅταν οὖν μὴ φανερὰς εὕρῃς τὰς ἐν ἀγκῶνι φλέβας,
τὰς ὑποπιπτούσας ἐν τοῖς εἰρημένοις τόποις δεῖ τηνικαῦτα τέμνειν· κενώσεως
γὰρ αἵματός ἐστι χρεία πρὸς τὴν εἰρημένην διάθεσιν. οὐδὲν οὖν ἧττον
ὠφελήσεις, ὅθεν ἂν τὴν ἀφαίρεσιν τοῦ αἵματος ποιήσῃς, ἐπειδὴ καὶ |
|---|
| 20 | πάντα συγκενοῦνται, καθάπερ ὁ θεῖος Ἱπποκράτης φησί· ‘ξύρροια μία,
σύμπνοια μία, πάντα συμπαθέα‘.
Θεραπεία τῆς διὰ σφήνωσιν αἵματος γινομένης μελαγχολίας.
Εἰ δὲ ὕλη αἱματικοῦ χυμοῦ σφηνωθείη περὶ τὸν ἐγκέφαλον, τότε
θαρρῶν τὴν ἐν τῷ μετώπω φλέβα τέμνε· μετὰ γὰρ τὴν ἐξ ὅλου τοῦ |
|---|
| 25 | σώματος κένωσιν τὴν τοπικὴν ἤδη προσάγων θεραπείαν οὐδὲν βλάψεις. |
|---|
| ἄνευ δὲ τοῦ πᾶν ἀπέριττον ἐργάσασθαι, εἰ περὶ τὴν κεφαλὴν ἐνεργεῖν | 595 in vol. 1 |
1.597 | τι βουληθείης, ἀδικήσεις μᾶλλον ἢ ὠφελήσεις, ἐπὶ τὸ πεπονθὸς ὕλην
ἐπισπώμενος πλείονα. οὕτω μὲν ἰᾶσθαι δεῖ τοὺς ἐπὶ πλήθει μόνῳ τοῦ
αἵματος ἀρξαμένους μελαγχολᾶν μηδέπω σαφῶς ἀλλοιωθέντος ἐπὶ τὸ
δακνῶδες καὶ δριμὺ ἢ χολῶδες ἢ ἐπ’ ἄλλην τινὰ χυμοῦ δυσκρασίαν. εἰ |
| 5 | γὰρ φθάσει τι τούτων ὑπομεῖναι τὸ αἷμα, οὐκέτι μετὰ γέλωτος οὗτοι τὰς
φαντασίας ἔχουσιν, ἀλλὰ τοὐναντίον ἄγριοι καὶ μανιώδεις ἄγαν αὐτοῖς οἱ
παροξυσμοὶ προσγίνονται. διὸ δεῖ σπουδάζειν ἐκτέμνειν ἀρχόμενον τὸ πάθος·
χρονίσαν γὰρ καὶ οἷον φυσιωθὲν ἀθεράπευτον ἐγγὺς ἀποτελεῖται, καὶ οὐ
μελαγχολᾶν μόνον, ἀλλὰ καὶ μαίνεσθαι τοὺς τοιούτους κικλήσκουσιν· |
|---|
| 10 | οὐδὲν γάρ ἐστιν ἄλλο μανία ἢ ἐπίτασις τῆς μελαγχολίας ἐπὶ τὸ
ἀγριώτερον.
Σημεῖα τοῦ δριμύτερον καὶ χολωδέστερον γεγενῆσθαι τὸ ποιοῦν αἷμα
τὴν μελαγχολίαν.
Γνωρίσεις δὲ μηκέτι ἀναφερομένους ἀτμοὺς αἱματικοὺς, ἀλλὰ μελαγ‐ |
|---|
| 15 | χολικωτέρους ἢ δριμυτέρους, ἐξ ὧν προειρήκαμεν. ὅτι δὲ καὶ ὀργιλώτεροι
καὶ θορυβώδεις καὶ οὐκέτι προσηνεῖς, (τοῦτ’ ἐκ χολῆς ἐστι) καὶ οὐκ ἐξ
αἵματος. λοιπὸν δὲ τὸ τὴν κρᾶσιν τοῦ κάμνοντος εἶναι θερμοτέραν καὶ ξηρὰν
καὶ τὴν ἡλικίαν ἀκμαστικὴν καὶ τὴν προλαβοῦσαν δίαιταν θερμοτέραν τε καὶ
δριμυτέραν καὶ τὰ ἄλλα τούτοις σύστοιχα σαφέστερον ἐνδείξεταί σοι τὸ |
|---|
| 20 | μᾶλλον ἐπὶ τὸ χολωδέστερον ἐκτετράφθαι τὸ αἷμα· κινοῦνται γὰρ διαφόρως
οἱ χυμοὶ καὶ ἄλλοτε ἄλλην ἀναδέχονται ποιότητα· ἐπὶ μὲν γὰρ τὴν χολὴν
ἐκτρέπονται διὰ πολλὴν ἀσιτίαν καὶ ἁλμυρῶν ἐδεσμάτων συνεχῆ
προσφορὰν ἢ εὐτόνους φροντίδας. ἐπὶ δὲ τὸν αἱματικὸν χυμὸν προβαίνουσιν
ἐπὶ πλέον διὰ πλείονος οἴνου χρῆσιν καὶ διά τινα πολυτρόφων |
|---|
| 25 | ὄρεξιν ἐδεσμάτων καὶ λουτρῶν πλειόνων. εἰ δὲ καὶ τοὺς δύο συμβῇ |
|---|
| πλεονάζειν χυμοὺς, τούτων ἑκάτερον ἀποτελεῖται σύμπτωμα· ποτὲ μὲν | 597 in vol. 1 |
1.599 | γὰρ γελῶσι, ποτὲ δὲ θρασύτερον φθέγγονται, καὶ ἄλλοτ’ ἄλλας κινήσεις
καὶ διαλείμματα καὶ παροξυσμοὺς ἔχουσιν, ὥσπερ ἐπὶ τῶν κατὰ περίοδον
κινουμένων συμβαίνει πυρετῶν. καὶ ἐπὶ τούτων ποτὲ μὲν ὑπὸ τοῦδε τοῦ
χυμοῦ πληροῦσθαι τὸν ἐγκέφαλον, ποτὲ δὲ ὑπὸ τοῦδε πρὸς τὰς διαφόρους |
| 5 | αὐτῶν ἐκτροπὰς καὶ κινήσεις.
Θεραπεία τῆς ὑπὸ χολώδους καὶ δριμυτέρου αἵματος γινομένης μελαγχολίας.
Εἰ οὖν ἐκ τούτων ὧν εἰρήκαμεν σημείων ἐπιμεμῖχθαι χολὴν τῷ
αἵματι ἐν τοῖς ἀγγείοις ὑπονοήσεις, ἐπὶ τὰ κενοῦντα τὸν τοιοῦτον χυμὸν
ἔρχεσθαι κατὰ τὸ τηνικαῦτα. τοῦτο δὲ πράξεις καλῶς καὶ τὰ τῆς καθάρ‐ |
|---|
| 10 | σεώς σοι ἐπιτήδεια γενήσεται, ἐὰν ὀλίγας ἡμέρας εὐκράτῳ τροφῇ καὶ
ὑγροτέρᾳ τὸν ἄνθρωπον προδιαιτήσας δώσῃς τὸ χολαγωγὸν φάρμακον·
οὕτω γὰρ καὶ ὁ λυμαινόμενος χυμὸς ῥαδίως ἐπακολουθήσει τῷ καθαίροντι
βοηθήματι, νικώμενος μᾶλλον ἢ νικῶν τοῦ φαρμάκου τὴν δύναμιν. ὥσπερ
γὰρ τέμνει ἐπὶ τῶν παχυτέρων, ὅσα λεπτύνει καὶ θερμαίνει (προσφέρων), |
|---|
| 15 | οὕτω καὶ οἱ τοιοῦτοι χυμοὶ ἐπιτηδειότεροι πρὸς κένωσιν γενήσονται. τοὺς
δὲ ὑπὸ τοῦ χολώδους αἵματος ὀχλουμένους διαιτήσας, ὥσπερ εἰρήκαμεν,
ὑγρᾷ καὶ εὐκράτῳ τροφῇ τὸ φάρμακον ἐπιδίδου. ἔστω δὲ ἡ πικρὰ προσ‐
λαμβανομένη τὸν ὀπὸν τῆς σκαμμωνίας. ἀλλὰ τῆς μὲν πικρᾶς πρόσ‐
βαλε γρ. ϛʹ, τοῦ δὲ τῆς σκαμμωνίας ὀποῦ κερ. ηʹ ἢ μικρῷ πλέον |
|---|
| 20 | ἢ ἔλασσον. εἰ μὲν οὖν λυθὲν τὸ φάρμακον μὴ θέλοι λαμβάνειν ὁ
κάμνων, γινέσθω καταπότια. εἰ δὲ καὶ ταῦτα δυσχεραίνοι καθ’ αὑτὰ, σὺν
οἴνῳ ἢ ὠοῖς ἁπαλωτάτοις δεχέσθω, διανοιχθέντος ἠρέμα τοῦ ὑμένος τῆς
λεκύθου καὶ ἐν τῷ μέσῳ ἐμπλησθέντων· οὕτω γὰρ ἀλύπως καὶ προσηνῶς
ὁ κάμνων πάντως αὐτὰ δέξεται. μετὰ δὲ τὴν τοιαύτην δόσιν τοῦ φαρμάκου, |
|---|
| 25 | εἰ μὴ ἀρκοῦσαν εὕροις γενομένην τὴν κένωσιν, ἐπιδιαλιπὼν ὀλίγας |
|---|
| ἡμέρας καὶ διαιτήσας πάλιν τοῖς ὑγραίνειν δυναμένοις τὸν κάμνοντα | 599 in vol. 1 |
1.601 | λουτροῖς κέχρησο καὶ ἡσυχίᾳ καὶ αὖθις κάθαρον αὐξήσας μᾶλλον μικρῷ
πλέον τοῦ καθαρσίου τὴν δόσιν. οὕτω γὰρ ἂν ἄριστα πράξαις, ἐφ’ ὧν
μὴ μελαγχολία φαίνοιτο γεγενῆσθαι, τοῦ αἵματος ἐπὶ τὸ χολῶδες
ἐκτραπέντος καὶ ὑπερθερμαινομένου καὶ κινδυνεύοντος ἅπαν ὑπεροπτηθῆναι. |
| 5 | ὅσοι γὰρ θερμοτέραις ἐπὶ τῶν τοιούτων ἀντιδότοις ἢ καθαρτηρίοις ἐχρή‐
σαντο καὶ μάλιστα τῇ καλουμένῃ ἱερᾷ, οὗτοι μανιωδεστέρους ἀπετέλεσαν
τοὺς κάμνοντας ἐπὶ τὸ ξηρότερον καὶ δριμύτερον παρατρέψαντες τὸ
αἷμα. βέλτιον οὖν ἐπὶ τῶν τοιούτων ἁπλουστέροις ἔτι ὑποκαθάραντας φαρ‐
μάκοις καὶ ἄνευ τοῦ δύνασθαι θερμαίνειν τὸ πᾶν ἐπιτρέπειν τῇ ὑγραι‐ |
|---|
| 10 | νούσῃ τροφῇ. ἴστε δὲ καὶ ὑμεῖς, ὡς καὶ ἐγὼ τῶν οὕτω καμνόντων
πολλοὺς ἰασάμην διαίτῃ μᾶλλον ἢ φαρμακείᾳ χρησάμενος. ἔστω δὲ ἡ δίαιτα,
συντόμως εἰπεῖν, πτισάνη μάλιστα καὶ ἕωθεν παραλαμβανομένη μετὰ τῶν
κόκκων ἢ περὶ ὥραν δευτέραν. ἐν δὲ τῷ ἀρίστῳ καὶ τῶν ἰχθύων οἱ
πετραῖοι ἥ τε κατοικίδιος ὄρνις καὶ τὰ ἄλλα πτηνὰ χωρὶς τῶν ἐν τοῖς |
|---|
| 15 | ἕλεσι καὶ τῶν ὀστρακοδέρμων τὰ κτένια καὶ οἱ ἀστακοὶ καὶ οἱ ἐχῖνοι καὶ
τῶν λαχάνων ἡ θριδακίνη καὶ ἴντυβον παντοίως ἐσθιόμενα καὶ ἡ μαλάχη.
τὰ δὲ ἄλλα πάντα παραιτείσθωσαν καὶ μάλιστα τὴν κράμβην καὶ τὰ ἄγρια
τῶν λαχάνων. ὀπωρῶν δὲ τῶν πεπόνων καὶ σικύων ἡ ἐντεριώνη, ὡσαύτως
καὶ τῶν σταφυλῶν αἱ γλυκεῖαι καὶ σκληρόσαρκοι καὶ τῶν μήλων, ὅσα μὴ |
|---|
| 20 | στυφά. τὰ δὲ σῦκα παραιτείσθωσαν ἢ μετρίως προσφερέσθωσαν· καὶ πάντα
ταῦτα—πεπείραται γὰρ τὰ τοιαῦτα—ἐγγὺς τοῦ μὴ δύνασθαι βλάπτειν. τῶν
δὲ πλακούντων ἁπάντων παραιτείσθωσάν τι λαμβάνειν ὅλως καὶ τὰ διὰ
γάρου τε καὶ τυροῦ τὴν σκευασίαν ἔχοντα· πάντα γὰρ, ὅσα τοιαύτην ἔχει τὴν
σκευασίαν, τὸν χολώδη μᾶλλον αὔξει καὶ ὑπεροπτᾷ χυμόν. οἶνον δὲ, εἰ ἡ |
|---|
| 25 | χρεία καλέσει, χρυσαττικὸν καὶ τοῦτον ὀλίγον, τούτου δὲ μὴ ὄντος
προτιμητέον τοὺς μηδὲν ἔχοντας στυπτικὸν διὰ τὸ μὴ περὶ τὴν κεραλὴν |
|---|
| αὐτοὺς ἀναδίδοσθαι. τοιαύτη μὲν αὐτοῖς καὶ ἡ δίαιτα ἔστω· καὶ γὰρ εἴ τι | 601 in vol. 1 |
1.603 | τῶν κατὰ μέρος παραλέλειπται, καὶ τοῦτο συνετῶς προσθήσει ἰατρὸς
ἀκολουθῶν τοῖς εἰρημένοις. ἐξευρεῖν δυνήσεται ἑαυτῷ, καὶ εἰ κρεῶν καὶ
λουτρῶν δεήσει ἢ αὔξων ἢ μειῶν τὸ ποσὸν μὴ ἄγαν ἀθρόως.
Περὶ λουτροῦ. |
| 5 | Καὶ ἡ τῶν γλυκέων λουτρῶν χρῆσις εἴπερ τι καὶ ἄλλο τῶν βοη‐
θούντων αὐτοῖς ἐστι· τὸ μὲν γὰρ δεῖ διαφορῆσαι τῆς χολῆς, τὸ δὲ καὶ
ἐπικεράσαι διὰ τῆς τῶν ὑγρῶν ποιότητος. ὅλον μέντοι τὸ σῶμα καταχεί‐
σθωσαν θερμῷ ὕδατι, τὴν δὲ κεφαλὴν χλιαρῷ μᾶλλον καὶ ταῖς λεκύθοις
τῶν ὠῶν σμηχέσθωσαν. ἀλειφέτωσαν δὲ τὸ μὲν ὅλον σῶμα ὑδρελαίῳ |
|---|
| 10 | καὶ τὴν κεφαλὴν ῥοδίνῳ. ἔστω δὲ καὶ ὁ ἀὴρ εὔκρατος· ὁμοίως δὲ καὶ ἡ
τοῦ θερμοῦ δεξαμενὴ καὶ ἐγχρονιζέτωσαν ἐν αὐτῇ καὶ εἰς τὸ θερμὸν
ἀναγκαζέσθωσαν εἰσιέναι πάντως καὶ, εἰ θέρος εἴη, ἐγχρονιζέτωσαν ἐν αὐτῇ.
μετὰ δὲ τὸ λουτρὸν εὐθὺς μὴ πινέτωσαν οἶνον πλὴν εὔκρατον. καὶ οὕτως
ἐσθιέτωσαν, ὡς προειρήκαμεν ἔμπροσθεν, καὶ καθεύδειν δὲ μέλλοντες |
|---|
| 15 | προσφερέσθωσαν εὔκρατον πάλιν. οὕτω μὲν χρὴ διαιτᾶν τοὺς διὰ χολῶδες
αἷμα καὶ θερμὸν πάνυ καὶ τοὺς ἀρχομένους μελαγχολᾶν εἰδέναι δὲ
δεῖ, ὅτι ἐπὶ τούτων οἱ παλαιότεροι σικύαις ἐχρήσαντο κατὰ τῆς κεφαλῆς
καὶ ἀνατρίμμασι δὲ δριμυτέροις ἀμύττειν τὴν κεφαλὴν βουλόμενοι, ἄλλοι
δὲ καὶ βδέλλαις. ἡμεῖς δὲ φεύγωμεν ἐπὶ τῶν τοιούτων ἁπάντων |
|---|
| 20 | τὰ τοιαῦτα· πρὸς γὰρ τῷ μηδὲν αὐτοὺς ὠφελεῖν ἔτι καὶ μᾶλλον
δυσκράτους καὶ ξηροτέρους ἐργάζονται. τότε δὲ προσήκει ταῦτα ποιεῖν,
ὁπηνίκα φθάσῃ βιαίως ἐπὶ τὸν ἐγκέφαλον παραγενομένη ὕλη καὶ
σφηνωθῇ παχυτέρα οὖσα καὶ τοῖς ἄλλοις ὑπείκειν βοηθήμασιν οὐκ |
|---|
| ἀνεχομένη. | 603 in vol. 1 |
1.605 | Περὶ τῆς ἀπὸ μελαγχολικοῦ αἵματος γινομένης μελαγχολίας.
Συμβαίνει μὲν οὖν μάλιστα μελαγχολᾶν τινας ὑπερωπτημένου τοῦ
αἵματος καὶ ἀμετρότερον ἐπιπέμποντος τῇ κεφαλῇ τὰς ἀναθυμιάσεις καὶ
τρέποντος τὸ ἐν αὐτῇ ψυχικὸν πνεῦμα. γνωρίσεις δὲ τὸ μᾶλλον ἀπὸ τοῦ |
| 5 | μελαγχολικοῦ γίνεσθαι τὰς ἀναθυμιάσεις ἐκ τοῦ λύπας ἀλόγους καὶ δυσθυ‐
μίας καὶ φόβους ὑπομένειν τὸν κάμνοντα ἐρᾶν τε θανάτου καὶ ἀποστρέφεσθαι
τοὺς μάλιστα δοκοῦντας εἶναι τῶν φίλων ὑπονοίας τε ψευδεῖς ἔχειν, ὥς
τινων θελόντων αὐτὸν ἀνελεῖν ἢ ξίφει χειρουμένων ἢ φάρμακον παρε‐
χόντων. ἴσμεν δὲ καὶ ἄλλας μυρίας εἰδότα τὸν τοιοῦτον χυμὸν ἐπιφέ‐ |
|---|
| 10 | ρειν ξένας τε καὶ πολυτρόπους φαντασίας, καὶ ὅτι οἱ μὲν ἐνόμισαν εἶναι
κέραμον αὑτοὺς, ἄλλοι δὲ βύρσαν, ἕτεροι δ’ ἀλεκτρυόνα καὶ μιμεῖσθαι
ἤθελον τὴν ἐκείνου φωνὴν, καθάπερ ἄλλοι ἀηδόνα τὸ ὄρνεον ἐνόμισαν
εἶναι καὶ κλαίειν, ὅτι τὸν Ἴτυν ἀπώλεσαν, ἕτεροι δὲ ὅτι τὸν οὐρανὸν βαστά‐
ζουσιν, ὡς Ἄτλας, καὶ δεδιέναι φασὶ, μὴ καταπέσῃ καὶ οὐ μόνον ἐκεί‐ |
|---|
| 15 | νους, ἀλλὰ καὶ πάντας ὁμοῦ συντρίβῃ. ἐγὼ δὲ γυναῖκα ἐθεασάμην
οὕτω φανταζομένην καὶ περισφίγγουσαν ἑαυτῆς τὸν μέσον τῆς χειρὸς δάκτυ‐
λον, ὡς ἐν αὐτῷ τὸν ὅλον κόσμον βαστάζουσαν. ἔκλαιε δὲ κἀκείνη
δεδοικυῖα, μή πως ἐπικάμψῃ τὸν δάκτυλον αὑτῆς καὶ ὅλον συμβῇ
καταπεσεῖν τὸν κόσμον καὶ πάντ’ ἀπολέσθαι παραυτίκα. καὶ ἄλλους δὲ |
|---|
| 20 | πολλοὺς ἑωράκαμεν, ὧν περιττόν ἐστι, τάχα δὲ καὶ ἀδύνατον ἐθέλειν
ἁπάντων μεμνῆσθαι. ἀλλ’ ἀρκέσει ταῦτα παραστῆσαι, ποῖα μᾶλλον εἴωθε
συμβαίνειν τοῖς ἀπὸ μελαγχολικοῦ χυμοῦ τὴν γένεσιν ἀρξαμένοις ἔχειν.
εἰ μὲν οὖν ἀρξάμενον εἴη τὸ νόσημα διὰ λύπην ἢ φροντίδα τινὰ προηγησα‐
μένην ἢ ψυχικὸν ἄλλο πάθος, ὑπονοεῖν χρὴ τότε πρὸς τὸ τῆς φαντασίας |
|---|
| 25 | εἶδος ἢ λόγον ἢ ἄλλο τι τῶν ἀθρόαν ἐργάζεσθαι τὴν μεταβολὴν δυνα‐ |
|---|
| μένων. πλεῖστοι γὰρ οὕτως ἰάθησαν ἀκούσαντές τινα λόγον ἢ καὶ ἑωρακότες | 605 in vol. 1 |
1.607 | καὶ ἀκούοντες, ὧν ἐπεθύμουν τυχεῖν. οὕτως οὖν Φιλότιμος ἰατρὸς ἰάσατο τὸν
ἀποτετμῆσθαι δοκοῦντα διὰ τὸ τύραννον γενέσθαι ὀδυρόμενόν τε τὸ συμβὰν
κατὰ κεφαλῆς ἐπιθεὶς ἑαυτῷ μολύβδινον πῖλον ἀθρόως, ὥστε τοῦ βάρους
αἰσθόμενον οἰηθῆναι πάλιν ἀνειληφέναι τὴν κεφαλὴν ὑπερχαρέντα τε καὶ |
| 5 | διὰ τοῦτο ἀπαλλαγῆναι τῆς κενῆς φαντασίας. καὶ γυναῖκα δέ τις ἰάσατο
οὕτω μελαγχολοῦσαν οἰομένην ὄφιν καταπεπωκέναι ἀποθέμενος εἰς τὸν
ἔμετον μικρὸν θηρίον κατὰ πάντα ὅμοιον τῷ ἐκείνης φαντάσματι καὶ
τῷ ὑπογραφομένῳ ὑπὸ τῆς κενῆς φαντασίας θηρίῳ. ἔλυσεν οὖν καὶ ταύτης
τὸ πάθος ἡ ἀθρόα δηλονότι προσγινομένη χαρὰ δηλονότι διὰ τὴν ἐκ |
|---|
| 10 | τοῦ δόξαντος λύπην. καὶ ἄλλην δέ τινα μελαγχολίᾳ περιπεσοῦσαν ἐπὶ
μακρᾷ τοῦ ἀνδρὸς ἀποδημίᾳ καὶ ὀργίλως πρὸς ἅπαντας ἀποκρινομένην.
ἀλλὰ καὶ αὐτὴ τὸν αὐτὸν ἰάθη τρόπον. ὁ γὰρ ἀνὴρ ἐκείνης ἐπανελθὼν
ἀπὸ τῆς ἀποδημίας μηδενὶ προειπὼν μηδέ τινα χρόνον ἀναβαλόμενος,
ἀλλ’ αἰφνίδιον εἰσελθὼν ἔδειξεν ἑαυτὸν ἐκείνῃ. παρ’ ἐλπίδα οὖν αὐτὸν τὸ |
|---|
| 15 | γύναιον θεασάμενον καὶ οὕτω περιπλακὲν πολλῆς τε εὐθυμίας ἔμπλεων
γενόμενον ταχέως ἀπηλλάγη τῶν φόβων ἁπάντων ἐπανῆλθέ τε πάλιν
εἰς τὸ κατὰ φύσιν, ὡς μηδεμιᾶς ἄλλης δεηθῆναι θεραπείας. οὕτως οὖν εἶ
μὴ πολύν τινα χρόνον εἴη λυμαινόμενον τὸ πάθος, ἰᾶσθαι δεῖ τὰς τοιαύτας
φαντασίας παντὶ τρόπῳ καὶ πάσῃ ἐπινοίᾳ χρώμενον, καὶ μάλιστ’ εἰ ἀπό |
|---|
| 20 | τινος φανερᾶς καὶ οἷον προκαταρκτικῆς αἰτίας εἴη τὴν ἀφορμὴν ἡ διά‐
θεσις ἐσχηκυῖα.
Περὶ τῶν ἤδη χρονισάντων μελαγχολικῶν.
Εἰ δὲ φθάσει χρονίσαι τὸ νόσημα καὶ ἐν ἕξει γενέσθαι τὰ τῆς
φαντασίας, οὐδὲν ἔτι μέγα δυνήσεται ἢ λόγος ἢ ἄλλη τις ἐπίνοια |
|---|
| 25 | δρᾶσαι καὶ ὠφελῆσαι τὸν κάμνοντα. χρεία δὲ τηνικαῦτα καὶ τῇ τέχνῃ
διδόναι τὸν νοῦν καὶ σκοπεῖν, πότερον ἀρκτέον ἀπὸ φλεβοτομίας ἢ
ἀπὸ καθάρσεως ἢ καὶ τοῦ συναμφοτέρου. καὶ εἰ μὲν ἑκατέρων δέοιτο, τῇ |
|---|
| φλεβοτομίᾳ χρηστέον πρότερον, εἶθ’ οὕτως ἐλθεῖν ἐπὶ τὴν τῶν λυπούντων | 607 in vol. 1 |
1.609 | χυμῶν κένωσιν ἀναλαβόντας τὴν τοῦ κάμνοντος δύναμιν μετὰ τὴν τοῦ
αἵματος κένωσιν εὐχύμῳ τε καὶ εὐκράτῳ τροφῇ καὶ λουτροῖς τοῖς ἀπὸ τῶν
γλυκέων ὑδάτων. γινέσθω δὲ τούτοις ἡ κάθαρσις δι’ ἐπιθύμου καὶ ὀλίγου
ὀρροῦ γάλακτος. καὶ ἔστω τοῦ μὲν ἐπιθύμου γρ. ιβʹ, τοῦ δὲ ὀρροῦ κοχλιά‐ |
| 5 | ριον αʹ. εἰ δὲ μὴ ἔχει τὸν ὀρρὸν τοῦ γάλακτος ὁ καιρὸς, διὰ μελικράτου
διδόσθω. καὶ διαλιπὼν ὀλίγας ἡμέρας ἐπιδίδου πάλιν τὸ ἐπίθυμον
προσπλέκων αὐτῷ τὴν πικράν. ἔστω δὲ τοῦ μὲν ἐπιθύμου γρ. ϛʹ καὶ τῆς
πικρᾶς ὡσαύτως. εἰ δὲ φαίνοιτό σοι καὶ μετὰ τὸ καθάρσιον τοῦτο ἔτι παρα‐
μένοντα καὶ οὐδὲν ἥττω διοχλοῦντα τῷ κάμνοντι τὰ ἰώδη καὶ |
|---|
| 10 | μελαγχολικὰ συμπτώματα, διαλιπὼν θʹ ἢ ιʹ τὸ μήκιστον ἡμέρας ἐπὶ τὰ
καθαίρειν ἰσχυρότερον δυνάμενα εὐθὺς μέτελθε καθάρσια καὶ μάλιστα
τὴν ἱερὰν Γαληνοῦ· αὕτη γὰρ ἀμφότερα κέκτηται· μετὰ γὰρ τοῦ τοὺς
ποικίλους ἐκκαθαίρειν χυμοὺς καὶ τὸ ἄλυπον ἔχει καὶ τὸ ἀτάραχον.
γενομένης δὲ τῆς καθάρσεως ἐπισκοπεῖν χρὴ πάλιν τὴν τοῦ κάμνοντος |
|---|
| 15 | διάνοιαν, καὶ εἰ μὲν ἐπὶ τὸ κάλλιον ὀφθείη τραπεῖσα—γνωρίσεις δὲ τοῦτο
δηλονότι ἐκ τοῦ καὶ τοὺς φόβους καὶ τὰς λύπας τὰς ἀκαίρους ἤδη λωφῆ‐
σαι καὶ μετριωτέρους γίνεσθαι καὶ μᾶλλον ἐπὶ τὸ ἡμερώτερον τρα‐
πῆναι—κεχρῆσθαι πάλιν θαρρούντως τῇ αὐτῇ καθάρσει. τοῖς γὰρ αὐτοῖς
ἐπιμένοντες καὶ τὴν θεραπείαν οὕτω κατορθώσομεν. εἰ δὲ τῆς ἱερᾶς |
|---|
| 20 | δοθείσης οὐδὲν ἧττον ἐνοχλοῦντα φαίνοιτο τὰ τῆς μελαγχολίας φαντάσματα,
τηνικαῦτα μηδὲν ὑπερθέμενος ἐπὶ τὴν διὰ τοῦ Ἀρμενιακοῦ λίθου δόσιν
ἔλθε· οἴδα γὰρ, ὅτι τῶν ἰατρῶν οἱ παλαιότεροι ἐπὶ τὸν λευκὸν ἑλλέβορον
ἔτρεχον, ἡνίκα μηδὲν ἀξιόλογον ὑπὸ τῶν ἄλλων καθαρσίων ἐθεώρουν τὸ
πάθος μειούμενον, ἀλλ’ ἔγωγε τοῦ ἑλλεβόρου λευκοῦ προτιμῶ τὴν τοῦ |
|---|
| 25 | Ἀρμενιακοῦ λίθου δόσιν. καὶ πάρεστι τῇ πείρᾳ γνῶναι τὸν χρώμενον αὐτῷ,
πῶς μετὰ τοῦ δραστικοῦ καὶ τὸ ἄλυπον καὶ ἀκίνδυνον ἔχει, ὧν οὐδὲν |
|---|
| ἴσμεν τὸν λευκὸν ἑλλέβορον ἔχειν. | 609 in vol. 1 |
1.611 | Περὶ τῆς δόσεως τοῦ Ἀρμενιακοῦ λίθου.
Εἰ μὲν οὖν ἐστι χρεία μὴ μόνον κάτω διὰ γαστρὸς, ἀλλὰ καὶ δι’
ἐμέτων γίνεσθαι τὴν κάθαρσιν, ἄπλυτον διδόναι χρὴ τὸν λίθον. ἔστω
δὲ αὐτοῦ τὸ πλῆθος γʹ ἢ δʹ γρ. ἢ μικρῷ πλέον ἢ ἔλασσον πρὸς τὴν |
| 5 | δύναμιν ἀποβλέποντι ἅμα καὶ πρὸς τὸ ποσὸν τοῦ λυποῦντος χυμοῦ. εἰ
δὲ μὴ πάνυ χρῄζων ὁ κάμνων φαίνοιτο τῆς διὰ τῶν ἐμέτων καθάρσεως,
ἀλλὰ διὰ τῆς κάτω γαστρὸς ὅλην ἰέναι τὴν κακοχυμίαν συμφέρει, τηνι‐
καῦτα τὸν λίθον ἀποπλύνειν χρὴ καὶ ἄχρι δύο καθόδων. οὕτω γὰρ ἡμῶν
πραξάντων οὐδὲ ταραχὴν ἢ θλίψιν ἐμποιεῖν ὁ λίθος δύναται, ἀλλὰ καὶ |
|---|
| 10 | μᾶλλον ἀλύπως τὸν μέλανα καὶ γεώδη χυμὸν κενώσει, ὥστε παρελθουσῶν
ὀλίγων ἡμερῶν αἰσθητὴν ἡμῖν γενέσθαι τὴν ἐξ αὐτοῦ ὠφέλειαν. δίδου
δὲ καὶ τούτου εʹ ἢ ϛʹ γράμμ. τὸ μήκιστον εἰς εὔκρατον ὕδωρ πανταχοῦ
μᾶλλον καὶ ἧττον ἐκ τῶν εἰρημένων συστοίχων στοχαζόμενος. εἰ δὲ
καὶ δὶς ἔτι χρῄζειν ὑπολάβοις τὸν κάμνοντα, θαρρῶν ἐπιδίδου πάλιν· οὐδὲ |
|---|
| 15 | γὰρ ἔχει τὸ θερμὸν ἢ ξηραντικὸν πάνυ ἢ ἄλλην τινὰ προσοῦσαν αὐτῷ πικρὰν
ἢ ἰώδη ποιότητα, ὡς διὰ τοῦτο φεύγειν πίνειν τὸ φάρμακον τὸν κάμνοντα.
εἰ δέ τινες ἀποστρέφοιντο λαβεῖν ὑγρόν τι βοήθημα—πολλοὶ γὰρ οὐδ’ ὅλως
ἀνέχονται λελυμένον προσάρασθαι βοήθημα—ὑποτεχνᾶσθαι δεῖ καὶ
καταπότια ποιεῖν τὸν λίθον. εἰ δὲ βούλοιο, καὶ τῆς πικρᾶς ἐπίμιξόν τι |
|---|
| 20 | φανερὸν μέρος ἢ καὶ ἄλλων τινῶν, ὅσα συνεργεῖ μᾶλλον τῇ καθάρσει
καὶ οὐκ ἀντιπράττειν πέφυκεν. ὥστε δὲ μὴ κάμνειν τὸν θέλοντα κατασκευάζειν
ζητοῦντα τὴν τούτων σκευασίαν, ἔδοξέ μοι διὰ τοῦτο καὶ τῆς τούτων μνη‐
μονεῦσαι συνθέσεως. ἔχει δὲ οὕτως.
Γραφὴ τῶν διὰ τοῦ Ἀρμενιακοῦ λίθου καταποτίων. |
|---|
| 25 | [Start of Table]Τῆς πικρᾶς. . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| ἐπιθύμου. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ | 611 in vol. 1 |
1.613 | ἀγαρικοῦ. . . . . γρ. δʹ
Ἀρμενιακοῦ λίθου. . γρ. δʹ
σκαμμωνίας. . . . οὐγ. αʹ[End of Table]
καρυοφύλλων κόκκους κʹ κόψας ἀναλάμβανε τῷ ῥοδομήλῳ ἢ χυλῷ |
| 5 | κιτρίου ἢ ῥοδομέλιτι. ἡ δόσις γινέσθω γρ. βʹ, τὸ δὲ μήκιστον γρ. δʹ.
εἰδέναι δὲ δεῖ, ὡς ταῦτα μετὰ τοῦ ῥωννύειν τὸν στόμαχον ἅμα καὶ
ποικίλους οἶδε καθαίρειν χυμοὺς, μάλιστα τὸν γεώδη καὶ μελαγχολικὸν
χυμόν. ἀλύπως, ὡς εἰρήκαμεν, οἶδε καθαίρειν αὐτὸς ὁ λίθος καὶ πινό‐
μενος καὶ καταπότια γινόμενος. καὶ οὐκέτι δεῖ ζητεῖν, μὴ πνιγμός τις |
|---|
| 10 | ἢ συγκοπὴ παρακολουθήσει, ὥσπερ διὰ τοῦ λευκοῦ ἑλλεβόρου τοῦτο
γίνεσθαι συμβέβηκεν. οὐδ’ ἀνάγκη προπαρασκευάζειν ἡμᾶς, ἅπερ ἐπὶ
τοῖς προσδοκωμένοις πνιγμοῖς εἰώθασι παραλαμβάνειν, ὧν οὐκέτι ἀνάγκη
μεμνῆσθαι νῦν. ἐκεῖνα δὲ γράφομεν ὑπομνήσεως χάριν, ἅτινα καὶ νῦν
ποιεῖν εἰώθαμεν, ἐπὶ τῶν συνήθων ὡς ἐπὶ πολὺ καθάρσεων, ἐπειδὰν ἐπὶ |
|---|
| 15 | πλέον ἢ ἔλαττον φαίνοιντο κινούμεναι αἱ καθάρσεις. εἰ τοίνυν ἔλαττον
τοῦ συμμέτρου καθαιρόμενοι τύχοιεν, μελίκρατον αὐτοῖς διδόναι
χρὴ καὶ διαστήσαντας οὕτω τρέφειν ἢ χυλὸν ἐπιδιδόναι πτισάνης ἢ ἄρτον
ἢ περιστερᾶς ἢ ὄρνιθος ζωμὸν οὐκ ἔχοντα ἔλαιον πολύ. εἰ δέ γε συμβῇ
πλείονα γενέσθαι τὴν κάθαρσιν, ὥστε καὶ σπασμοὺς ἐπιγενέσθαι— |
|---|
| 20 | πολλοὶ γὰρ τοῦτο πάσχουσι—καὶ εἰ μὴ ἀξιόλογόν τι κενωθῶσι διὰ τὸ
φύσει ἔχειν ξηρότερα ἢ καὶ ἀσθενέστερα τὰ νεῦρα, ὕδατι πολλῷ
προσαντλήσας πολλῷ χρῶ τῷ ὑδρελαίῳ καὶ ἄρτον ἐπιδίδου εἰς
οἶνον κεκραμένον ἢ ὀμφακόμελι εἰς ὕδωρ ψυχρόν. εἰ δὲ πίνειν θέλοιεν
τὸ ψυχρὸν ὕδωρ, ἔτι καὶ μᾶλλον αὐτοὺς ὠφελήσεις. καλὸν δὲ παρέχειν |
|---|
| 25 | αὐτοῖς ἔτι καὶ ῥοιῶν καὶ μήλων καὶ ἀπίων πρὸ τῆς τροφῆς καὶ ὄρνεων | 613 in vol. 1 |
|---|
1.615 | τὰς κοιλίας. ἐπειδὰν οὖν θρέψῃς, ἡσυχάζειν καὶ ὕπνον ἐμποιεῖν ἐπίτρεπε
τῷ κάμνοντι. καὶ μετὰ τὸ δύναμιν ἀναλαβεῖν ἐπὶ λουτρὸν αὐτὸν ποιεῖν
ἔρχεσθαι ἀναγκαῖον ἔχον τὸν εὔκρατον ἀέρα καὶ συγχωρεῖν ἐγχρονίζειν
μὴ μόνον τῇ τοῦ θερμοῦ ἐμβάσει, ἀλλὰ καὶ τῇ τοῦ ψυχροῦ δεξαμενῇ. |
| 5 | μετὰ τὸ λαβεῖν δὲ τὰ σάβανα πάλιν αὐτοὺς τρέφειν εὐθὺς καλὸν ἄρτον
εἰς οἶνον ἢ ὀμφακόμελι. ἀνελθόντας δὲ εἰς τὸν οἶκον ἐπιτρέπειν ἡσυχά‐
ζειν ὑπνώσσειν τε πάντως· εἴωθε γὰρ ἀεὶ τοῦτο συμβαίνειν πᾶσι τοῖς καθαρ‐
θεῖσι, μάλιστα δὲ τοῖς ἐπὶ πλέον κενωθεῖσι τό τε ἡδύτερον καὶ βαθύτερον
ἐθέλειν καθεύδειν. μετὰ δὲ τοὺς ὕπνους ἀναλαβεῖν τε τὴν δύναμιν αὐτῶν |
|---|
| 10 | ἐπιτρέπειν τε τοὺς συνήθεις τῶν φίλων προσδιαλέγεσθαι. καὶ ἐπειδὰν
εὕρῃς αὐτὸν ἀποκρινόμενον ἀκολούθως καὶ τοὺς λογισμοὺς ἐρρωμένους
ἔχοντα καὶ τὸ βαρβαρικὸν ἦθος ἀποθέμενον, ἔτι τε καὶ μᾶλλον ἐπιδίδου
πλείονα τῷ κάμνοντι τροφὴν περδίκων τε καὶ ὀρνίθων καὶ φασιανῶν τὰ μὴ
λιπαρὰ καὶ στρουθίων ὁμοίως, παραιτούμενος δὲ τὰ ἐν τοῖς ἕλεσι τρόφιμα |
|---|
| 15 | πάντα καὶ τῶν ἰχθύων τοὺς κητώδεις πλὴν τῶν πετραίων. μετὰ δὲ τοῦτο
χρήσασθαι τῇ εὐχύμῳ τροφῇ καὶ οἷον θεμέλιον ἀποθέσθαι χρηστὸν οὕτω
πάλιν μετὰ τρεῖς ἢ τέσσαρας ἡμέρας λαχάνων λοιπὸν προσφερέσθωσαν
ἰντύβων τε καὶ θριδακίνων καὶ μαλάχης καὶ τῶν ἑλείων ἀσπαράγων συμ‐
μέτρως. ἀπεχέσθωσαν δὲ κράμβης καὶ πάντων τῶν μελαγχολικὸν χυμὸν |
|---|
| 20 | τίκτειν δυναμένων, οἷον εὐζώμου τε καὶ σινήπεως καὶ σκορόδων καὶ κρεῶν
τὰ βόεια μάλιστα καὶ τὰ ἐλάφεια καὶ πάντα καθόλου τὰ ἄγρια, καὶ ἄρτων
τοὺς ῥυπαροὺς καὶ τὸν γάρον καὶ τοὺς παλαιοὺς καὶ αὐστηροὺς οἴνους.
οὕτω δὴ ἀναλαβόντας αὐτοὺς διά τε τῆς διαίτης καὶ τῆς τῶν λου‐
τρῶν χρήσεως καὶ μεταβαίνειν ἐπίτρεπε τοὺς τόπους καὶ τοῖς γνησίοις |
|---|
| 25 | ὁμιλεῖν τῶν φίλων, ποιεῖν τε ὅσα καὶ τὸ πρὶν ἦν αὐτοῖς ἡδέα, καὶ ταῖς
θέαις συγχωρεῖν παραγίνεσθαι. οὕτω γὰρ ἐκ τῆς καθάρσεως καὶ τῆς
εὐχύμου τε καὶ χρηστῆς διαίτης καὶ τῆς ἄλλης εὐθυμίας ὅλης τῆς |
|---|
| ἕξεως ἰσχυροποιηθείσης καὶ μεταποιηθείσης ἀποθέσθαι δυνήσεται τὴν | 615 in vol. 1 |
1.617 | μανιώδη καὶ πικρὰν νόσον. εἰ δέ τι καὶ λείψανον αὐτῆς εἴη καὶ μὴ
πάνυ καθαρεύειν τὴν διάνοιαν ὁ κάμνων φαίνοιτο, πάλιν ἀναμείνας
εὐκρασίαν ἀέρων ἀνακυκλεῖν τὰ βοηθήματα τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῶν πρώτων
ποιούμενος, ἀφ’ ὧν καὶ ἔμπροσθεν εἴρηται. καὶ ἐπὶ ταῦτα κατ’ ὀλίγον |
| 5 | θαρρῶν, ὅτι κἂν δυσχερὲς ᾖ τὸ πάθος καὶ ἐγγὺς ἀνίατον, τοῖς αὐτοῖς
ἐπιμένων ἐμπείρως καὶ ἀκολούθως ἁπάσης ἐλευθερώσεις πικρᾶς καὶ |
|---|
| ἀνιαρᾶς νόσου τὸν κάμνοντα. | 617 in vol. 1 |
2.3 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ΔΕΎΤΕΡΟΝ. |
| 1 | Περὶ θεραπείας ὀφθαλμῶν.
Ἤδη μὲν οὖν ἐν ἄλλοις τρισὶ βιβλίοις ἀναγέγραπταί μοι περὶ τῶν
ἐν ὀφθαλμοῖς παθῶν καὶ πῶς διαγινώσκειν χρὴ τὰ ἐν αὐτοῖς συνιστάμενα
πάθη καὶ τὰς αἰτίας τούτων καὶ τὰς θεραπείας καὶ περὶ διαφόρων κολλουρίων |
|---|
| 5 | καὶ τοῦ τρόπου τῆς χρήσεως αὐτῶν καὶ τῆς σκευασίας. ἀλλ’ οὖν ὅμως
καὶ ἐνταῦθα καλὸν ἔδοξέ μοι κεφαλαιωδῶς καὶ συντόμως εἰπεῖν περὶ τῶν
αὐτῶν, ὥστε τὸν ἐντυγχάνοντα τῷδε τῷ βιβλίῳ θεραπευτικῷ ὄντι μὴ
ζητεῖν ἐξ ἑτέρων ἀναλέγεσθαι περὶ τῶν ἐν ὀφθαλμοῖς χρησίμων. ἀρξώμεθα
οὖν ἤδη τοῦ λόγου ἀπὸ τῆς ἐν ὀφθαλμοῖς συμβαινούσης ὀδύνης· οὐδὲν γὰρ |
|---|
| 10 | οὕτως ἀνιαρὸν καὶ κατεπεῖγον τὴν τέχνην εἰς θεραπείαν, ὡς ὀδύνη |
|---|
| σφοδρὰ συμβαίνουσα τοῖς ὀφθαλμοῖς. εἰ οὖν ὀδύναι σφοδραὶ καὶ | 3 in vol. 2 |
2.5 | ἀκαρτέρητοι περιέχουσι τοὺς ὀφθαλμοὺς, ὡς μὴ δύνασθαι καρτερεῖν τὸν
πάσχοντα, μὴ ὡς πολλοὶ τοῖς ναρκωτικοῖς σκευαζομένοις θαρρήσῃς
κολλουρίοις· πολλοὶ γὰρ καὶ αὐτὸ τολμήσαντες ἐγχέειν τὸ ὄπιον πρὸς
τῷ μηδὲν ὅλως παρηγορῆσαι τὴν ὀδύνην ἔτι καὶ μεγάλως ἔβλαψαν. |
| 5 | ἐπισκέπτεσθαι οὖν δεῖ τὴν ποιοῦσαν αἰτίαν καὶ πρὸς αὐτὴν ἀποβλέποντα
οὕτω καὶ τὸ τῆς θεραπείας ὁρίζειν εἶδος· οὐ γάρ ἐστιν ἓν τὸ ποιοῦν
αἴτιον, ἀλλὰ πολλὰ καὶ ποικίλα. καὶ πλῆθος ὕλης ἐπιρρέον μόνον οἶδε
ποιεῖν ὀδύνην καὶ ποιότης, πολλάκις δὲ καὶ τὸ συναμφότερον, καὶ ποιότης
ἅμα καὶ ποσότης. θεωρεῖται δὲ καὶ πόθεν ὁρμᾶται τὸ ἐπιρρεῦσαν, ἆρά γε |
|---|
| 10 | ἐξ ὅλου τοῦ σώματος ἢ ἐκ μόνης τῆς κεφαλῆς, καὶ πότερον διὰ τῶν
ἀρτηριῶν ἐκχεόμενον ἢ ἀπὸ τῶν φλεβῶν καὶ οἷον ἄρα τὸ ἐπιρρέον ἐστίν·
ἤτοι γὰρ αἷμα μᾶλλον ἢ χολὴ ἢ φλέγμα ἢ μελαγχολικὸς χυμός ἐστι τὸ
ἐπιρρεῦσαν ἢ πνεῦμα φυσῶδες· καὶ πότερον εἷς ἐστιν ὁ λυπῶν χυμὸς ἢ δύο
συμπεπλεγμένοι· ἐνδέχεται γὰρ καὶ ἕνα μόνον ἐπιρρεύσαντα ποιῆσαι φλεγ‐ |
|---|
| 15 | μονὴν καὶ ὀδύνην σφοδρὰν καὶ δύο ἅμα καὶ σύνθετον ἐργάσασθαι τὸν ὄγκον.
ἐπεὶ οὖν διάφορά ἐστι τὰ αἴτια, πρὸς ἕκαστον αὐτῶν ἀνάγκη τὸν τεχνίτην
ἐφαρμόζεσθαι. ἡγείσθω δὲ ἡ διάγνωσις ὁδηγοῦσα εἰς τὴν ὀρθὴν θεραπείαν.
Περὶ διαγνώσεως τοῦ εἶναι τὸν ποιήσαντα τὴν φλεγμονὴν αἱματικὸν χυμόν.
Εἰ μὲν οὖν αἱματικὸς εἴη χυμὸς ἐπιρρεύσας καὶ τὴν φλεγμονὴν |
|---|
| 20 | ἐργασάμενος, ἔσται δῆλόν σοι ἐκ τοῦ εἴδους αὐτῆς τῆς φλεγμονῆς. ἐρυθρὰ
γὰρ ἅπαντα καὶ αἱματώδη καὶ τὸ πρόσωπον ἐρυθρὸν καὶ ἐν ὄγκῳ μείζονι
καὶ αἱ φλέβες εὐρύτεραι καὶ βάρους συναίσθησις καὶ ὄκνος περὶ τὰς
συνήθεις ἐνεργείας. εἰ δὲ πρὸς τούτοις μηδὲ τὸ δάκρυον δακνῶδες
καὶ δριμὺ φαίνοιτο, ἔτι καὶ μᾶλλον αἱματικὸν εἶναι νόμιζε τὸ ἐπιρρεῦσαν |
|---|
| 25 | αἴτιον καὶ ποιῆσαν τὴν φλεγμονήν.
Περὶ θεραπείας.
Εἰ μὲν οὖν αἱματικόν σοι φανείη τὸ τὴν φλεγμονὴν ἐργασάμενον |
|---|
| αἴτιον, τέμνειν χρὴ τὴν φλέβα τὴν ὠμιαῖαν. εἰ δὲ καὶ χολώδεις καὶ | 5 in vol. 2 |
2.7 | δριμεῖς χυμοὶ σὺν τῷ αἵματι φαίνοιντο, καὶ κάθαρσιν μετ’ ὀλίγον τῆς
φλεβοτομίας παραλάμβανε καὶ βοηθήμασι χρῶ, ἔνδοθεν μὲν τοῖς
ἀδήκτοις καὶ πραϋτάτοις, ἔξωθεν δὲ τοῖς συμπέττειν δυναμένοις τὰς
φλεγμονὰς, ὧν καὶ τὰς σκευασίας ὑμῖν ἐκθησόμεθα. |
| 5 | Περὶ τῶν ἔξωθεν ἐπιτιθεμένων βοηθημάτων.
Γάλα γυναικὸς μετὰ κρόκων ὠῶν καὶ ῥοδίνου διατιθέμενον θαυμαστῶς
πραΰνει καὶ συμπέττει τὰς πάνυ ζεούσας τῶν ὀφθαλμῶν φλεγμονὰς, ὁμοίως
δὲ καὶ τοῦ ἴου τὰ φύλλα. πρὸς δὲ τὰς μεγίστας φλεγμονὰς καὶ ἐν ὄγκῳ
μείζονι ποιεῖ καὶ ὁ κρόκος μετὰ ψιχῶν καὶ τῶν κρόκων τῶν ὠῶν |
|---|
| 10 | καὶ ῥοδίνου. τὸ αὐτὸ δὲ ποιοῦσι καὶ οἱ φοίνικες μετὰ τοῦ ἐπέχειν τὸν
ἐπιφερόμενον ῥευματισμὸν μετὰ τῶν μελιλώτων καὶ κρόκου καὶ γλαυκίων
καὶ πυρρῶν ὠῶν ἑπτὰ ἐκζεστῶν καὶ ῥοδίνου.
Πρὸς περιωδυνίας καὶ μεγίστας ἐπιφοράς.
[Start of Table]Ῥόδων νεαρῶν. . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 15 | κρόκου. . . . . . . . . δραχ. αʹ[End of Table]
ἀναλάμβανε μελιλώτων ἀφεψήματι ἐν γλυκεῖ ἀφεψηθέντων.
Περὶ κολλουρίων.
Ἐπιπλάσμασι μὲν οὖν ἔξωθεν ἐπὶ φλεγμονηθέντων κεχρῆσθαι,
ἐπιχρίσμασι δὲ καὶ ἐγχυματισμοῖς τοῖσδε. εἰδέναι δὲ δεῖ πρότερον, ὡς τὰ |
|---|
| 20 | φλεγμαίνοντα διὰ τῶν παρηγορικῶν καὶ πραϋτέρων καὶ ἀστύφων κολλουρίων
δεῖ κολακεύειν, εἶθ’ οὕτω καὶ τοῖς ἀποκρούειν δυναμένοις κεχρῆσθαι, τὸ
μὲν πρῶτον προσπλέκοντας αὐτὰ τοῖς ἁπαλοῖς, ὕστερον δὲ καὶ πέψεως
γενομένης καὶ ἀμίκτοις. τοῦτο γὰρ ἐν τῇ φλεγμονῇ ζέοντος παυσαμένου
καὶ τῆς πολλῆς τραχύτητος ἀλύπως οἱ πάσχοντες καὶ τῶν στυφόντων |
|---|
| 25 | ἀνέχεσθαι δύνανται. | 7 in vol. 2 |
|---|
2.9 | Κολλούριον παρηγορικὸν τρυφερὸν πρὸς τοὺς μὴ δυναμένους φέρειν τὴν δῆξιν τῶν
κολλουρίων καὶ μάλιστα πρὸς τὰς προσφάτους διαθέσεις·
[Start of Table]Καδμίας κεκαυμένης καὶ ἐσβεσμένης γάλακτι γυναικὸςδραχ. ιϛʹ·
ἔμοιγε δὲ κάλλιον ἐφάνη προαποπεπλυμένην |
| 5 | καῦσαι καὶ οὕτω κατασβέσαι τῷ γάλακτι.
ψιμμιθίου πεπλυμένου. . . . . . . . .δραχ. ιϛʹ
κρόκου. . . . . . . . . . . . . .δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . . . . .δραχ. αʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . . . . .δραχ. δʹ |
|---|
| 10 | τραγακάνθης. . . . . . . . . . . .οὐγγ. βʹ[End of Table]
ὕδατι ὀμβρίῳ ἀναλάμβανε· ἡ χρῆσις δι’ ὠοῦ. ποιεῖ καὶ πρὸς
φλύκταιναν.
Ἄλλο καὶ αὐτὸ πάνυ ἁπαλώτατον.
[Start of Table]Καδμίας. . . . οὐγγ. εʹ |
|---|
| 15 | ψιμμιθίου. . . . δραχ. δʹ
πομφόλυγος. . . οὐγγ. βʹ
ὀπίου. . . . . οὐγ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . οὐγγ. γʹ
τραγακάνθης. . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 20 | ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
τούτου πεῖραν πλείστην ἔσχον ἀδήκτως παρηγοροῦντος τὰς πάνυ διακαεῖς |
|---|
| καὶ ἐπωδύνους φλεγμονάς. | 9 in vol. 2 |
2.11 | Ἄλλο καλὸν καὶ συντόμως σκευαζόμενον.
[Start of Table]Καδμίας κεκαυμένης καὶ ὀνείῳ γάλακτι
κατεσβεσμένης. . . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
| 5 | ψιμμιθίου. . . . . . . . . οὐγγ. ιβʹ
γῆς ἀστέρος. . . . . . . . δραχ. βʹ
τραγακάνθης. . . . . . . . δραχ. βʹ
μανδραγόρου. . . . . . . . δραχ. βʹ
ἀμύλου κριθίνου. . . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 10 | θριδακίνης καυλῶν χυλοῦ. . . . δραχ. βʹ
κόμμεως. . . . . . . . . δραχ. βʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . δραχ. γʹ[End of Table]
ὠῶν δώδεκα τὰ λευκά.
Κολλούριον τὸ σπογγάριον καλούμενον πρὸς μεγίστας περιωδυνίας· παρηγορεῖ |
|---|
| 15 | γὰρ ταχέως. ἔχει δὲ οὕτως·
[Start of Table]Ἀμύλου. . . . . δραχ. δʹ
ψιμμιθίου. . . . δραχ. δʹ
ὀπίου. . . . . . ὀβολὸν αʹ
κόμμεως. . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 20 | ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
ἡ χρῆσις μετὰ γάλακτός ἐστιν.
Περὶ κολλουρίων ἀποκρουστικῶν καὶ μονοημέρων καλουμένων.
Τῶν ἀποκρουστικῶν κολλουρίων καὶ μονοημέρων καλουμένων διττή
τίς ἐστιν ἡ διαφορά. τὰ μεγάλα οὖν αὐτῶν ἔχει τὸ διαφορεῖν καὶ ἀπο‐ |
|---|
| 25 | κρούειν μετρίως, ὥστε δύνασθαι αὐτὰ καὶ πρὸς τὰς ἀρχομένας ὀφθαλμίας
ἄνευ δήξεως ἁρμόζειν καὶ ἐγχυματιζόμενα καὶ ἐγχριόμενα. διὸ καὶ ἐπὶ
τῶν ἀσθενεστέρων καὶ γλαυκοφθάλμων μᾶλλον καὶ ἁπαλοσάρκων καὶ ἐπὶ
γυναικείων προσώπων καὶ γράφεσθαι, οἷά ἐστι τὰ διὰ λυκίου καὶ κρόκου |
|---|
| καὶ γλαυκίου. πρὸς ταύτας οὖν τὰς γραφὰς ὑμῖν ἐκθήσομαι τάδε | 11 in vol. 2 |
2.13 | ἰσχυρότερον ἔχοντα τὸ στύφον, ὥστε καὶ ἐπὶ τῶν χρονιωτέρων ὄντων
δυνατὸν εἶναι κεχρῆσθαι καὶ ἐπὶ τῶν ἰσχυροτέρων ὀφθαλμιῶν καὶ
σφοδροτέρων. τοιαῦτά ἐστι τὰ δι’ οἴνου σκευαζόμενα καὶ θάλους ἐλαιῶν
ἔβαλον μετὰ λοιπῶν ἀρωμάτων θερμαίνειν τε καὶ ξηραίνειν δυναμένων. |
| 5 | τοιαύτης οὖν οὔσης τῆς διαφορᾶς περὶ τῶν προτέρων εἴπωμεν τῶν μετρίως
ἀποκρουόντων καὶ πρὸς τὰς ἀρχομένας ὀφθαλμίας ἁρμοζόντων, εἶτα οὕτω
περὶ τῶν πλείω στυφόντων καὶ δραστικώτερον ἀποκρούειν δυναμένων
ἐροῦμεν.
Κολλούριον ἀποκροῦον μετρίως μονοήμερον. τοῦτο καὶ Μηδικὸν καὶ ἀκεσώδυνον |
|---|
| 10 | καλοῦσιν.
Ἀποκρούει τοίνυν ἐν ἀρχαῖς ἐγχριόντων καὶ ἐνσταζόντων ὠῶν
παχεῖ, πολλάκις δὲ καὶ λουόντων, ἁρμόζει δὲ καὶ πρὸς τὰς ἐπιφορὰς καὶ
τὰ δριμέα ῥεύματα καὶ οὐλὰς ἀναρραγείσας παλαιάς· ἀνακαθαίρει γὰρ καὶ
ἀπουλοῖ καὶ λεπτὰς ὠτειλὰς, ὡς θαυμάσαι. τούτῳ ἐγὼ καὶ ξηρίῳ χρῶμαι |
|---|
| 15 | καὶ κολλουρίῳ σὺν ὠῷ·
[Start of Table]σαρκοκόλλης. . . . δραχ. αʹ
γλαυκίου. . . . . δραχ. αʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. αʹ
τραγακάνθης. . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 20 | ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
Ἄλλο.
[Start of Table]Γλαυκίου. . . . . δραχ. ηʹ
σαρκοκόλλης. . . . δραχ. ηʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. ιβʹ |
|---|
| 25 | τραγακάνθης. . . . δραχ. αʹ
ὀπίου. . . . . . δραχ. 𐅶ʹʹ[End of Table]
ὕδατι ὀμβρίῳ ἀναλάμβανε.
Ἄλλο πρὸς τὰ αὐτὰ κάλλιστον καὶ διὰ πείρας.
[Start of Table]Ῥόδων ἁπαλῶν. . . δραχ. ιεʹ |
|---|
| 30 | κρόκου. . . . . . δραχ. ηʹ | 13 in vol. 2 |
|---|
2.15 | τραγακάνθης. . . . δραχ. ζʹ
ὀπίου ἀδόλου. . . . δραχ. βʹ
ναρδοστάχυος. . . . δραχ. βʹ
κόμμεως. . . . . δραχ. ηʹ[End of Table] |
| 5 | ὕδατι ὀμβρίῳ ἀναλάμβανε. ἐξ αὐτῶν χριόμενον τὸ τοῦ Νείλου διάρροδον
ποιεῖ πρὸς ἔγκαυσιν.
Ἄλλο τὸ Μουσάριον καλούμενον ἐκ τοῦ ἱερατικοῦ τόμου.
Κάλλιστόν ἐστι καὶ τοῦτο τὸ κολλούριον τὴν αὐτὴν ἔχον δύναμιν
τοῖς προειρημένοις, πλὴν ὅτι δραστικώτερον ἐκείνων εἰς τὸ μᾶλλον |
|---|
| 10 | ἀποκρούειν τὰ ἐπιφερόμενα ῥεύματα. ἔχει δὲ οὕτως·
[Start of Table]ἀμύλου. . . . . δραχ. ιεʹ
γλαυκίου. . . . . δραχ. ηʹ
σαρκοκόλλης. . . . δραχ. δʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 15 | σμύρνης. . . . . δραχ. αʹ
κόμμεως. . . . . δραχ. βʹ[End of Table]
ὕδατι ὀμβρίῳ χρῶ.
Ἄλλο Πολυδεύκους καλούμενον πεπειραμένον ἡμῖν πολλάκις.
[Start of Table]Ῥόδων χλωρῶν χυλοῦ τὸ αὔταρκες. |
|---|
| 20 | κρόκου. . . . . οὐγ. αʹ
σαρκοκόλλης. . . . οὐγγ. βʹ
γλαυκίου. . . . . οὐγγ. δʹ
κόμμεως. . . . . οὐγ. αʹ
ὀπίου. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. δʹ[End of Table]
κόμμι κατάκοπτε πρῶτον βαλὼν τραγακάνθης οὐγ. αʹ γλαύκιον, σαρκο‐
κόλλαν, ὄπιον λειώσας τῷ χυλῷ τῶν ῥόδων ἀναλάμβανε.
Ἄλλο κολλούριον τὸ Μηδικὸν καλούμενον, ἀποκροῦον πάνυ καλῶς εὐθὺς ἐν ἀρχῇ·
[Start of Table]Γλαυκίου. . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 30 | σαρκοκόλλης. . . . δραχ. δʹ | 15 in vol. 2 |
|---|
2.17 | κρόκου. . . . . . δραχ. βʹ
τραγακάνθης. . . . δραχ. αʹ
ὀπίου. . . . . . δραχ. εʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table] |
| 5 | ἐγὼ δὲ τούτου πεῖραν ἔχω πολλὴν, ὡς καὶ μετά τινος τῶν ἄλλων
παρηγορικῶν ἐγχυματιζόμενος.
Ἄλλο ξηροκολλούριον τὸ διὰ κρόκου πρὸς ἀρχομένας ὀφθαλμίας.
[Start of Table]Γλαυκίου. . . ⎫
σαρκοκόλλης. . ⎪ |
|---|
| 9 | ⎬ ἀνὰ δραχ. αʹ |
|---|
| 10 | κρόκου. . . . ⎪
ἀλόης. . . . ⎭[End of Table]
τούτῳ καὶ ὡς προφυλακτικῷ χρῆσθαι δεῖ· ἀποκρούει γὰρ πᾶσαν ταραχὴν
ὑπαλειφόμενον. τούτοις μὲν οὖν τοῖς προειρημένοις οὕτω δεῖ χρῆσθαι·
ἀποκρούουσι γὰρ πᾶσαν ταραχὴν τῷ ὑπαλείφεσθαι κατ’ ἀρχὰς καὶ μὴ μένειν |
|---|
| 15 | ἐπὶ πολὺν χρόνον· ἡ γὰρ ἐπὶ πλέον χρῆσις αὐτῶν δασύνει τὰ βλέφαρα
καὶ εἰς διάθεσιν παρέλκει.
Περὶ τῶν καθ’ ἕτερον τρόπον καλουμένων μονοημέρων.
Ἑξῆς δὲ εἴπωμεν καὶ περὶ τῶν καθ’ ἕτερον τρόπον λεγομένων
μονοημέρων, ὧν ἡ δύναμίς ἐστιν ἰσχυροτέρα καὶ μᾶλλον ἔχουσα τὸ |
|---|
| 20 | ἀποκρούειν καὶ στύφειν· διὸ καὶ ἐπὶ τῶν ἄνευ ἑλκώσεως ῥευμάτων καὶ
φλεγμονῶν κεχρῆσθαι δεῖ. ἔχει δὲ τούτων ἡ γραφὴ οὕτως.
Τὸ δι’ οἴνου πρωτεῦον ἐν τοῖς μονοημέροις καλουμένοις.
[Start of Table]Χαλκοῦ κεκαυμένου. . δραχ. κδʹ
καδμίας. . . . . δραχ. ιϛʹ |
|---|
| 25 | ὀποῦ μήκωνος. . . δραχ. ηʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. ηʹ
σμύρνης. . . . . δραχ. ηʹ
κόμμεως. . . . . δραχ. ηʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. μʹ[End of Table] |
|---|
| 30 | οἴνῳ Μενδησίῳ ἀναλάμβανε. | 17 in vol. 2 |
|---|
2.19 | Ἄλλο κιρρὸν, ᾧ χρῶμαι, κηρύκιον λεγόμενον.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . δραχ. κʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . δραχ. ιϛʹ
ὀπίου. . . . . . δραχ. ηʹ |
| 5 | κρόκου. . . . . . δραχ. ηʹ
ἀκακίας. . . . . δραχ. κδʹ
κόμμεως. . . . . δραχ. κδʹ[End of Table]
Ἄλλο καὶ τοῦτο πρὸς τὰ αὐτὰ καλούμενον Θεοφίλιον, ἔχει δὲ οὕτω·
[Start of Table]Καδμίας. . . . . δραχ. ιϛʹ |
|---|
| 10 | κρόκου. . . . . . δραχ. ιϛʹ
σμύρνης. . . . . δραχ. δʹ
νάρδου Ἰνδικῆς. . . δραχ. δʹ
ἀκακίας. . . . . δραχ. κδʹ
κόμμεως. . . . . δραχ. κδʹ |
|---|
| 15 | χαλκοῦ κεκαυμένου. . δραχ. ιϛʹ
ὀπίου. . . . . . δραχ. γʹ[End of Table]
Ἄλλο τὸ ξηροκολλούριον καλούμενον σταλτικὸν, ἔχει δὲ οὕτω·
[Start of Table]Καδμίας. . . . . δραχ. ιϛʹ
ἀκακίας. . . . . δραχ. ιϛʹ |
|---|
| 20 | κόμμεως. . . . . δραχ. ιϛʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . δραχ. δʹ
ὀποῦ μήκωνος. . . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ σμύρνης. δραχ. δʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table] |
|---|
| 25 | Ἄλλο κολλούριον ἀποκρουστικὸν πάνυ καλῶς μονοήμερον.
[Start of Table]Στίμμεως πεφρυγμένης. . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| καδμίας. . . . . . . . . δραχ. ηʹ | 19 in vol. 2 |
2.21 | χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ πεφρυγμένουδραχ. δʹ
ἀλόης. . . . . . . . . . δραχ. βʹ
σμύρνης. . . . . . . . . δραχ. εʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. ιβʹ |
| 5 | ἀκακίας κιρρᾶς. . . . . . . δραχ. ιβʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . δραχ. αʹ[End of Table]
χρῶ θαρρῶν πρὸς τὰς ἐπιφορὰς τῶν ῥευμάτων μετὰ τὴν τοῦ ὅλου σώματος
πρόνοιαν.
Κολλούριον ὁ μέγας Ἑρμόλαος. |
|---|
| 10 | [Start of Table]Χαλκοῦ κεκαυμένου. . οὐγγ. ηʹ
καδμίας. . . . . οὐγγ. ηʹ
ναρδοστάχυος. . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
κρόκου. . . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | σμύρνης. . . . οὐγγ. δʹ
ἀλόης. . . . . . οὐγγ. ηʹ
λυκίου Ἰνδικοῦ. . . οὐγγ. βʹ
ἀκακίας. . . . . οὐγγ. κʹ
ὀπίου. . . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| 20 | ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
θαυμαστῶς ἀποκρούει καὶ λεπτύνει φλεγμονάς.
Ἄλλο κολλούριον Ἑρμόλαος δι’ ἐλαίου.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . . . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 25 | σμύρνης. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
κόμμεως. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . οὐγγ. κʹ |
|---|
| 30 | ἀκακίας κόμμεως. . . . . λιτρ. αʹ | 21 in vol. 2 |
|---|
2.23 | ἐλαίου παλαιοῦ εἰς τὴν ἀνάληψιν. . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
Κολλούριον τὸ Νικάριον καλούμενον. |
| 5 | Πάνυ ποιοῦν πρὸς πᾶν ῥεῦμα καὶ χημώσεις καὶ νύγματα καὶ ὑμένων
ἐπαναστάσεις καὶ πρὸς λήμας καὶ σταφυλώματα καὶ μυοκέφαλα καὶ
ἐσχάρας καὶ πρὸς πᾶσαν διάθεσιν. ἐπειράθη· τῆς δὲ εὐτελείας τῶν εἰδῶν
μὴ καταφρονήσῃς.
[Start of Table]χαλκοῦ κεκαυμένου. δραχ. ιϛʹ |
|---|
| 10 | καδμίας. . . . δραχ. κʹ
κόμμεως. . . . δραχ. λβʹ
τοῦ φαρμάκου. . . δραχ. λϛʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
ἔστι δὲ ἡ σκευασία τοῦ φαρμάκου ἥδε· τοῦ χυλοῦ τοῦ κενταυρίου |
|---|
| 15 | μέρη βʹ, ἑψήματος Κρητικοῦ μέρ. αʹ, ἕψε ἐν ἀμπελίνοις ξύλοις καὶ ἐν
καινῇ χύτρᾳ, ἕως γλοιοῦ πάχος σχῇ, καὶ ἐγχυμάτιζε ὠῷ πρὸς τοὺς μὴ
φέροντας τὸ στύφον, ἄλλοτε μεθ’ ὕδατος ποίει. κατ’ ἀρχὰς δὲ αὐτῷ
ὑδαρεῖ κεχρῆσθαι δεῖ.
Ἄλλο τὸ πηλάριον καλούμενον. |
|---|
| 20 | [Start of Table]Καδμίας κεκαυμένης καὶ πεφρυγμένης. οὐγγ. βʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ πεφρυγμένου. οὐγγ. βʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
ἀκακίας κιρρᾶς. . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . . οὐγγ. εʹ | 23 in vol. 2 |
2.25 | ψιμμιθίου. . . . . . . . . . δραχ. ϛʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
σμύρνης. . . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
ἀμύλου. . . . . . . . . . . οὐγγ. ιβʹ |
| 5 | τραγακάνθης. . . . . . . . . οὐγγ. ιβʹ
κόμμεως. . . . . . . . . . οὐγγ. ιβʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
πάνυ καλῶς ἀποκρούει καὶ παρηγορεῖ παχυτέρα ἡ χρῖσις. εἰρηκότες
ἤδη, τίνες δέονται φλεβοτομίας, καὶ περὶ τῶν ἁρμοζόντων αὐτοῖς, εἰ χρεία |
|---|
| 10 | γένοιτο κολλουρίων, γράψωμεν, καὶ τίνες αὐτῶν χρῄζουσι καθάρσεως.
Περὶ τῆς διὰ χολώδη καὶ δριμὺν χυμὸν γινομένης ὀδύνης.
Εἰ μὲν οὖν ὀδύνη τις γένοιτο διὰ χολώδη καὶ δριμὺν χυμὸν, ἔστω
σοι δῆλον διὰ πολλῶν, πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ μὴ πληθωρικὸν φαίνεσθαι τὸ
σῶμα ὅλον, ἀλλὰ μᾶλλον καὶ κακόχυμον, λοιπὸν δὲ καὶ τὸ δάκνεσθαι |
|---|
| 15 | μὴ μόνον τοὺς κανθοὺς, ἀλλὰ καὶ τὰ μῆλα σφοδρῶς ἐκ τοῦ ἐπιρρέοντος
καὶ καίεσθαι δοκεῖν καὶ ἀναπηδᾶν μὴ φέροντας τὴν δῆξιν. ἐπειδὰν οὖν ἐκ
τούτων διαγνῷς, προσέτι δὲ καὶ ἐκ τῶν προηγησαμένων—λῦπαι γὰρ
ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον καὶ φροντίδες καὶ ἐγκαύσεις καὶ θυμοὶ προηγοῦνται
καὶ δριμέων προσφορά—θαρρῶν προσέρχου τῇ θεραπείᾳ· δυνήσῃ γὰρ |
|---|
| 20 | τάχιστα καὶ δίχα τῶν κολλουρίων ἰᾶσθαι.
Θεραπεία.
Εἰ μὲν οὖν καθ’ ὅλου τοῦ σώματος φαίνοιτο χολώδης πλεονάζουσα
κακοχυμία, τοῖς καθαίρειν τὸ ὅλον δυναμένοις καὶ ἀπέριττον ἐργάσασθαι
βοηθήμασιν. εἰ δὲ μὴ καθ’ ὅλου περιττεύοι τοῦ σώματος τὰ δριμέα |
|---|
| 25 | περιττώματα, ἀλλὰ ποιότητι μᾶλλον ἢ ποσότητι λυποῦντα φαίνοιτο, καὶ
λουτροῖς μόνοις χρησάμενος ἀπὸ γλυκέων ὑδάτων καὶ εὐκράτοις |
|---|
| ἀνώδυνον ἀπαλλάξεις τὸν κάμνοντα. εἰ δὲ καὶ εὐπειθὴς εἴη ὁ κάμνων, | 25 in vol. 2 |
2.27 | καὶ τροφῇ πραϋτάτῃ καὶ ἀδήκτῳ καὶ παχυνούσῃ θελήσει χρήσασθαι,
οἷον ὀρφῷ καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς σκληροτέροις ἰχθύσι, γλαύκῳ, κηρυκίοις
ἢ τῷ ἐξ αὐτῶν ἰσικῷ ἢ βουλβίῳ ἢ στερνίῳ καὶ λαχάνων ἰντύβοις ἢ
μαλάχῃ καὶ ὀπωρῶν μήλοις καὶ πέποσι καὶ σταφυλῇ γλυκείᾳ. τῶν δὲ |
| 5 | σύκων οὐδ’ ὅλως συμβουλεύω τοὺς ὀφθαλμιῶντας λαμβάνειν· ἔχουσι γὰρ
ὀπῶδές τι τῶν παροξυντικῶν. τῶν δὲ κιτρίων τὴν σάρκα ἐκτὸς τοῦ λέπους
προσφερέσθωσαν καὶ πρὸ τροφῆς μᾶλλον καὶ ταχύτερον καὶ πινέτωσαν
εὐκράτου μᾶλλον ἤπερ οἴνου. οἴνου δὲ εἰ βούλοιντο πίνειν, τὸν χρυσαττικὸν
αὐτοῖς ἐπιδίδου ἢ τὸν γλυκὺν Βιθυνὸν καὶ τῶν ἄλλων, ὅσοι παχύνειν καὶ |
|---|
| 10 | ἀμβλύνειν δύνανται. εἰ δὲ ἀπειθεῖς τύχοι εἶναι τοὺς κάμνοντας, ὥστε
μὴ δύνασθαι ἀνέχεσθαι διαίτης, ὥσπερ εἰσὶ πολλοὶ καὶ μάλιστα τῶν
βαρβάρων, ἀνάγκη τότε κολλουρίοις χρήσασθαι καὶ τούτων τοῖς ἀδήκτοις
καὶ ἀπαμβλύνειν δυναμένοις τὸ δριμὺ, ἐξ ὧν πρῶτόν ἐστι τὸ διὰ πομφόλυγος
σκευαζόμενον. ἔχει δὲ αὐτοῦ ἡ γραφὴ οὕτως. |
|---|
| 15 | Κολλούριον ποιοῦν πρὸς τὰ δριμέα ῥεύματα.
[Start of Table]Πομφόλυγος πεπλυμένης. . . δραχ. κʹ
πεπέρεως. . . . . . . . . δραχ. κʹ
ψιμμιθίου πεπλυμένου. . . . . δραχ. κεʹ
μολύβδου κεκαυμένου καὶ πεπλυμένου δραχ. κεʹ |
|---|
| 20 | ἀμύλου. . . . . . . . . δραχ. κεʹ
κόμμεως λευκοῦ. . . . . . . δραχ. ηʹ[End of Table]
ὕδατι ἀποίῳ ἀναλάμβανε. τούτων ἕκαστον μετὰ τὴν καῦσιν δεῖ πλύνειν,
ἄχριπερ ἐπιμιγνύμενον τῷ ὕδατι νεφελῶδες μηκέτι ἀναπέμπηται, καὶ ἔπειτα
ξηρανθέντα καὶ σταθμηθέντα οὕτω μιγνύναι καὶ λειώσαντα ὁμοῦ πλείοσιν |
|---|
| 25 | ἡμέραις οὕτω προσεμβαλεῖν τὸ ἄμυλον καὶ τὸ κόμμι πρὸς τὴν ἀνάληψιν·
ἐὰν γὰρ σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ἄμυλον ἐπιβληθῇ, ῥᾳδίως ὀξύνεται. τοῦτο
τὸ κολλούριον κάλλιστόν ἐστι καὶ δι’ ἄλλα μὲν πολλὰ, μάλιστα δὲ ὅτι τῶν |
|---|
| ναρκωτικῶν οὐδὲν ἔχει προσπεπλεγμένον, ὥσπερ εἰσὶν ἄλλα πολλὰ τὰ | 27 in vol. 2 |
2.29 | δι’ ὀπίου καὶ μανδραγόρου χυλοῦ καὶ τῶν οὕτω ναρκωτικῶν μετέχοντα,
ὧν ἡ πλείων χρῆσίς ἐστι βλαβερά. δυνατὸν δέ ἐστιν, εἴ γε χρεία φαίνοιτο,
προσπλέκειν τῶν ἀποκρουστικῶν τι πολλάκις ἢ παρηγορικῶν τοσοῦτον, ὅσον
ἄν τις ὑπονοήσειεν ἁρμόζειν τῇ ἐνοχλούσῃ διαθέσει· ἄλλοτε γὰρ ἄλλως |
| 5 | πρόσφορον εὑρίσκεται μέτρον.
Περὶ ἐμφράξεως μόνης γινομένης ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς.
Εἰ δὲ χωρὶς τοῦ πεπληρῶσθαι τὸ σῶμα φλεγμονὴ φαίνοιτό σοι
γεγενῆσθαι δι’ ἔμφραξιν παχυτέρου καὶ φλεγματικωτέρου αἵματος, οὐ δεῖ
φλεβοτομίαν ἢ κάθαρσιν παραλαμβάνειν, ἀλλὰ μᾶλλον ἐπιδιδόναι πίνειν |
|---|
| 10 | αὐτοῖς οἶνόν τινα τῶν εὐαναδότων· καὶ γάρ ἐστι δυνατὸς αἷμά τε δια‐
φορῆσαι καὶ ἐκφράξαι τὸν ἐσφηνωμένον χυμὸν καὶ ἀναρρῶσαί τε τὸ ἀσθενὲς
τοῦ μορίου, ὡς μηκέτι ἐπιδέχεσθαι. κάλλιον δὲ ἐπὶ τοιούτων διαθέσεων,
ἐφ’ ὧν μή ἐστι πλῆθος, ὡς εἰρήκαμεν, ἐν ὅλῳ τῷ σώματι, καὶ λοῦσαι
τὸν κάμνοντα πρότερον εὐκράτῳ λουτρῷ διαθερμᾶναι τε καὶ χαλάσαι τοὺς |
|---|
| 15 | πόρους καὶ τότε δοῦναι τὸν οἶνον· οὕτω γὰρ εὐκόλως εἰς πᾶν τὸ σῶμα
καὶ περὶ τοὺς ἀνωτέρους τόπους ἀναδοθήσεται τὸ πόμα, ὥστε μὴ μόνον
τῇ θερμότητι αὐτοῦ, ἀλλὰ τῷ τάχει τῆς κινήσεως ἀπολεπτῦναι τε καὶ
ἐξωθῆσαι ποιήσει τι τῶν ἐμποιησάντων τὴν ἔμφραξιν ἅμα τε καὶ τὸ
ἀσθενὲς, ὡς εἰρήκαμεν, ῥῶσαι τῶν μορίων, ὡς καὶ αὐτὰ δύνασθαι ἀπωθεῖν |
|---|
| 20 | μέρος τι τῶν ἐγκειμένων. οὗτος μὲν οὖν ὁ τρόπος διαγνωστικός ἐστι
καὶ χρῄζων ἀρίστου ἰατροῦ πρὸς τὴν διάγνωσιν. εἰ δὲ φοβῇ τῇ οἰνο‐
ποσίᾳ χρήσασθαι, τῇ πυρίᾳ μᾶλλον τοῦ θερμοῦ ἀσφαλεστάτῃ οὔσῃ καὶ
προσέτι καὶ εἰς διάγνωσιν συντελούσῃ. ὅταν μὲν γὰρ πυριῶντός σου μηδὲν
ἐπιρρέῃ, δῆλον, ὡς ἀπέριττόν ἐστι τὸ ὅλον, καὶ δεῖ ἐπιμεῖναι τῇ πυρίᾳ |
|---|
| 25 | χρώμενον· πάντως γὰρ διαφορήσεις. εἰ δ’ ἐπιρρέοι καὶ τὰ τῆς ὀδύνης
ὀλίγον ἐνδεδωκότα πάλιν ἐπιτείνοιτο, κενώσεως δεῖται, οἷον φλεβοτομίας
ἢ καθάρσεως, πληθωρικοῦ μὲν ὄντος μᾶλλον τοῦ σώματος, φλεβοτομίας,
κακοχύμου δὲ καὶ περιττωματικοῦ, καθάρσεως. τούτοις καὶ τὸ ὑδαρὲς
ἁρμόζει μελίκρατον ἐγχυματιζόμενον καὶ τότε πολὺ μᾶλλον, ἡνίκα καὶ |
|---|
| 30 | λῆμαι θλίβουσι τὸ ὄμμα τικτόμεναι· οὐδὲν γὰρ οὕτως ἀπολεπτύνει καὶ
κωλύει τὸ τίκτεσθαι λήμας, ὡς τὸ μελίκρατον καὶ τῶν κολλουρίων, ὅσα |
|---|
| τὸ διαφορητικὸν καὶ πέττειν τὰς φλεγμονὰς κέκτηνται. | 29 in vol. 2 |
2.31 | Περὶ πυκνώσεως.
Εἰ δὲ καὶ πύκνωσις εἴη τις ἐν τοῖς πόροις, καὶ ταύτην ἀνευρῦναι
δύναται τὸ μελίκρατον καὶ τοὺς πόρους ἐκφράξαι, ὥστε θαυμαστῶς καὶ ὀξέως
ἀνώδυνον γενέσθαι τὸν κάμνοντα, διαφορηθέντος τοῦ ἐγκειμένου εἴτε ὑγροῦ |
| 5 | εἴτε πνεύματος ὄντος. ἔσται δέ σοι δῆλον τὸ εἶναι πνεῦμα διατεῖνον
καὶ ποιοῦν τὴν ὀδύνην ἐκ τοῦ μήτε φλεγμονῆς μήτε δήξεως ἀφορήτως
ὀδυνᾶσθαι καὶ διατείνεσθαι καὶ ῥήγνυσθαι δοκεῖν τὰ ὄμματα. ἐγὼ γοῦν τινα
τῶν οὕτω πασχόντων ἰασάμην τῷ μελικράτῳ μηδενὸς τῶν πραϋντικῶν καὶ
ἀνωδύνων πραῧναι δυναμένων τὴν ὀδύνην, ἀλλὰ καὶ μείζονα τοῦ πρὶν |
|---|
| 10 | παρασκευασάντων γενέσθαι. εἰρηκότες οὖν, τίνες μὲν τῆς φλεβοτομίας
δέονται, τίνες δὲ τῆς καθάρσεως, καὶ ποῖαι ἀμφοτέρων καὶ περὶ λουτρῶν
καὶ πυρίας καὶ οἴνου πόσεως, ἐφεξῆς καὶ περὶ ἑλκῶν εἴπωμεν τῶν τε
σὺν φλεγμοναῖς καὶ περὶ τῶν ῥῆξιν καὶ ἀνάβρωσιν ἐχόντων μυοκέφαλά
τε καὶ σταφυλώματα καὶ περὶ τῶν χρονίας ἁπλῶς ἐχόντων διαθέσεις |
|---|
| 15 | ἁπάντων οὐλῶν τε καὶ λευκωμάτων καὶ πτερυγίων καὶ συκώσεων καὶ
ἀρχομένων ὑποχύσεων.
Περὶ ἑλκώσεως καὶ φλεγμονῆς.
Εἰ μὲν οὖν τύχοι ἕλκος ἅμα καὶ φλεγμονὴν συστῆναι, δῆλον,
ὅτι καὶ τὴν θεραπείαν ἐπίμικτον εἶναι δεῖ διά τε τῶν τὴν φλεγμονὴν |
|---|
| 20 | πραΰνειν δυναμένων καὶ συμπέττειν. τοιαῦτα δέ ἐστι τό τε διὰ λιβάνου
καλούμενον καὶ ὁ κύκνος καὶ τὸ δι’ ἀμύλου καὶ τὸ διὰ ψιμμιθίου καὶ
γῆς ἀστέρος συγκείμενον. πάντα ταῦτα θεραπεύει τάς τε ἀναβρώσεις
καὶ ἑλκώσεις ἀπὸ δριμέος χυμοῦ γινομένου ῥεύματος. ἔχει δὲ καὶ |
|---|
| τούτων ἡ γραφὴ οὕτως. | 31 in vol. 2 |
2.33 | Κολλούριον ὁ κύκνος ἁπαλώτατον πρὸς περιωδυνίας καὶ ῥεύματα
φερόμενα δριμέα, ἁρμόζει δὲ ἐν τοῖς μὴ φέρουσι τὰς δήξεις τῶν
κολλουρίων διὰ τὸ ἁπαλὸν καὶ ἀσθενὲς τοῦ σώματος.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . δραχ. ιϛʹ |
| 5 | ψιμμιθίου πεπλυμένου. οὐγγ. μʹ
ἀμύλου. . . . . οὐγγ. βʹ
ἀκακίας. . . . . οὐγγ. βʹ
τραγακάνθης. . . . οὐγγ. βʹ
ὀπίου. . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 10 | ὕδωρ ὄμβριον[End of Table]
καὶ πρὸς τὴν ἀνάληψιν ὠῶν λβʹ τὰ λευκά.
Κολλούριον τὸ Λιβιανόν.
[Start of Table]Καδμίας κεκαυμένης καὶ πεπλυμένηςδραχ. βʹ
ψιμμιθίου πεπλυμένου. . . . . δραχ. ιϛʹ |
|---|
| 15 | σμύρνης. . . . . . . . . δραχ. ιβʹ
στίμμεως κεκαυμένης καὶ πεπλυμένηςδραχ. βʹ
ἀμύλου. . . . . . . . . δραχ. βʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. ιβʹ
σποδοῦ πομφόλυγος. . . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 20 | γῆς ἀστέρος. . . . . . . . δραχ. ηʹ
μολύβδου κεκαυμένου καὶ πεπλυμένουδραχ. ηʹ
τραγακάνθης. . . . . . . . δραχ. ηʹ[End of Table]
ὕδατι λείου καὶ πρὸς τὴν ἀνάληψιν ὠῶν κʹ τὰ λευκὰ, ἐν ἄλλῳ ὀπίου δραχ. ιβʹ.
τοῦτο τὸ κολλούριον πολύχρηστόν ἐστι σφόδρα, ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς φλυκταίνας |
|---|
| 25 | καὶ ἐπικαύματα, ῥήξεις, ὑποπύους, χημώσεις, περιωδυνίας καὶ πολλὰς
διαθέσεις καὶ οὐλὰς ἀποσμήχει καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν πολύχρηστόν ἐστι καὶ
εἰς τὰ εἰρημένα πάντα ποιοῦν, μάλιστα πρὸς τὰς μεθ’ ἑλκώσεως φλεγμονάς.
ὁμοίως δὲ καὶ τὸ διὰ λιβάνου πρὸς τὰ αὐτὰ ποιεῖ καὶ μάλιστα πρὸς τὰς |
|---|
| σφοδρὰς χημώσεις. | 33 in vol. 2 |
2.35 | Κολλούριον τὸ διὰ λιβάνου ποιοῦν πρὸς χημώσεις.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . δραχ. κʹ
λιβάνου. . . . . δραχ. κʹ
ψιμμιθίου. . . . . δραχ. κʹ |
| 5 | ὀπίου. . . . . . δραχ. βʹ[End of Table]
ὕδατι ὀμβρίῳ ἀναλάμβανε. ποιεῖ δὲ καὶ τὸ γλαύκιον μεθ’ ὕδατος ἔξωθεν
τῶν ὀφθαλμῶν ἐπιχριόμενον, ἀλλ’ οὐ κατ’ ἀρχὰς εὐθὺς τῆς χημώσεως,
ἀλλὰ μετὰ εʹ ἢ ϛʹ ἡμέρας, ὅταν καὶ σύμπεψις γένηται ταύτης. καὶ
τοῦτο πεῖραν δέδωκεν. |
|---|
| 10 | Κολλούριον τὸ οὐράνιον.
Ἐφ’ ὧν μή ἐστι πολὺ θερμὸν τὸ ἐπιρρέον, ποιεῖ καλῶς πρὸς
φλυκτίδας, ῥήξεις, προπτώσεις, σταφυλώματα, ὑποπύους, διαβρώσεις, νομὰς,
ἄνθρακας.
[Start of Table]Γῆς Σαμίας ὀπτῆς. . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 15 | πομφόλυγος. . . . οὐγ. αʹ
καδμίας πεπλυμένης. . οὐγ. αʹ
στίμμεως. . . . . οὐγγ. βʹ
λεπίδος πεπλυμένης. οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | ὀπίου. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
κόμμεως. . . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. γʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
εἰ δὲ σὺν τῷ ἕλκει φλεγμονὴ καὶ δάκρυον ἐπιρρέον εἴη πολὺ, μίγνυε τοῖς |
|---|
| 25 | ἀδήκτοις καὶ τῶν ἀποκρούειν δυναμένων ὀλίγον, εἰ δὲ δριμὺ εἴη, τῶν
διαρρόδων, εἰ δὲ μή ἐστι πάνυ θερμὸν, καὶ τοῦ Ἑρμολάου ὀλίγον ἢ τοῦ
καλουμένου ὑδαρίου ἢ τῶν μονοημέρων ἢ ἀχαρίστων λεγομένων, ὧν καὶ
τὰς γραφὰς ἐξεθέμην ὑμῖν καὶ, εἴ τι παραλέλειπται, γράψομεν. καὶ ὁ
κόκκος δὲ τῆς ῥοιᾶς ἐκπιεζόμενος κατὰ τοῦ ἔχοντος ὀφθαλμοῦ τὸν ἄνθρακα |
|---|
| 30 | ὠφελεῖ μεγάλως, ὡς ὁ πειραθεὶς ἔλεγεν ὑπὸ θείας ἐπιφανείας ἐν |
|---|
| ὀνείροις διδαχθῆναι. | 35 in vol. 2 |
2.37 | Σμηκτικὰ οὐλῶν.
Ὅσα τῶν σμηκτικῶν πέφυκεν οὐλὰς ἀποσμήχειν, ταῦτα καὶ τύλους
ἀποσμήχειν οἶδε καὶ οὐλὰς παχείας. εἰσὶν οὖν πολλὰ τοῦτο ποιεῖν δυνάμενα·
ἀνεμώνης ἁπάσης ὁ χυλὸς τὰς οὐλὰς ἀποσμήχει τὰς ἐν ὀφθαλμοῖς. ὁμοίως |
| 5 | καὶ τοῦ κενταυρίου τοῦ μικροῦ ὁ χυλὸς μετὰ μέλιτος ἀποσμήχει. ἐπὶ δὲ τῶν
χρονιωτέρων καὶ τῇ κεδρίᾳ ἐχρήσαντο. λεπτύνει δὲ ἐπὶ πλέον καὶ τὰς
σκιρρώδεις οὐλὰς, ἃς καὶ λευκώματα καλοῦσι. νίτρον μετ’ ἐλαίου παλαιοῦ
λειωθὲν ἐπιμελῶς καὶ ἐπιχριόμενον καλῶς ποιεῖ καὶ τῆς σηπίας τὸ
ὄστρακον καυθὲν μετὰ μέλιτος καὶ λειωθέν. ἐν δὲ κολλουρίοις πάνυ καλῶς |
|---|
| 10 | καὶ πραέως ἀποσμήχει καὶ τοῦτο λαμβάνον μαμιρᾶς καὶ ἀμμωνιακοῦ
θυμιάματος, σμύρνης τρωγλίτιδος, κροκοδείλου χερσαίου κόπρου, πάντα
ἴσα. ποίει κολλούριον καὶ χρῶ πάνυ ὄντι διὰ πείρας.
Ἡ διαθήκη πρὸς ἕλκη.
Ποιεῖ καὶ πρὸς παλαιὰ, μάλιστα δὲ ἕλκη κακοήθη καὶ οὐλὰς |
|---|
| 15 | ἀποσμήχει καὶ ἀπολεπτύνει, ὥστε καὶ πρὸς μυοκέφαλα ποιεῖν, καὶ ἄλλας
δὲ πλείστας ἐνεργείας ἔχει ἐπαίνου ἀξίας. ἔχει δὲ ταῦτα·
[Start of Table]Καδμίας κεκαυμένης καὶ πεπλυμένηςδραχ. κεʹ
στίμμεως. . . . . . . . . δραχ. εʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . . δραχ. γʹ |
|---|
| 20 | κρόκου. . . . . . . . . δραχ. γʹ
καστορίου. . . . . . . . . δραχ. βʹ
λεπίδος. . . . . . . . . δραχ. βʹ
ἰοῦ. . . . . . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| χαλκοῦ κεκαυμένου. . . . . . δραχ. γʹ | 37 in vol. 2 |
2.39 | πεπέρεως. . . . . . . . . δραχ. δʹ
ψιμμιθίου. . . . . . . . . δραχ. δʹ
λυκίου. . . . . . . . . . δραχ. δʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . δραχ. δʹ |
| 5 | λιβάνου. . . . . . . . . δραχ. δʹ
ὀποβαλσάμου. . . . . . . . δραχ. δʹ
λίθου σχιστοῦ. . . . . . . δραχ. βʹ
κασίας ἐρυθρᾶς. . . . . . . δραχ. βʹ
ἰοῦ σκώληκος. . . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 10 | χαλκάνθης. . . . . . . . δραχ. βʹ
σμύρνης. . . . . . . . . δραχ. βʹ
κόμμεως. . . . . . . . . δραχ. κʹ
μαράθρου χυλοῦ. . . . . . . οὐγ. αʹ
χολῆς αἰγείας. . . . . . . δραχ. δʹ[End of Table] |
|---|
| 15 | οἴνῳ Ἀμιναίῳ λείου καὶ χρῶ.
Κολλούριον τὸ χιόνιον.
[Start of Table]Ψιμμιθίου. . . . . δραχ. αʹ
ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ. . οὐγ. αʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. δραχ. γʹ |
|---|
| 20 | σηπίας ὀστράκου. . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table]
κάλλιστόν ἐστι βοήθημα καὶ πολλάκις πεπειραμένον.
Κολλούριον τὸ νάρδινον τοῦ Ζωΐλου.
[Start of Table]Στίμμεως κεκαυμένης καὶ πεπλυμένηςδραχ. ηʹ |
|---|
| 25 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. δʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . . . . . δραχ. ηʹ
ψιμμιθίου κεκαυμένου καὶ πεπλυμένουδραχ. ηʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . . δραχ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 30 | φύλλων. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. γʹ
κρόκου. . . . . . . . . δραχ. ϛʹ |
|---|
| ὀπίου. . . . . . . . . . δραχ. δʹ | 39 in vol. 2 |
2.41 | σμύρνης. . . . . . . . . δραχ. βʹ
καδμίας κεκαυμένης καὶ πεπλυμένηςδραχ. ηʹ
λυκίου Ἰνδικοῦ. . . . . . . δραχ. ιϛʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . . δραχ. δʹ |
| 5 | ἀκακίας κιρρᾶς. . . . . . . δραχ. κʹ
καστορίου. . . . . . . . . δραχ. ϛʹ
ἀλόης. . . . . . . . . . δραχ. ϛʹ
κόμμεως. . . . . . . . . δραχ. κʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table] |
|---|
| 10 | τοῦτο τὸ κολλούριον πρὸς τὰς πάνυ παλαιὰς διαθέσεις καλῶς ποιεῖ·
καὶ γὰρ τὰ παρὰ τῶν ἑλκῶν καὶ τὰς οὐλὰς ἀπολεπτύνει καὶ τὸ ἐπιρρέον
ἀποκρούεται. πρὸς δὲ τοὺς μὴ φέροντας αὐτοῦ τὴν δῆξιν μιγνύειν αὐτῷ δεῖ
καὶ τῶν ἁπαλῶν κολλουρίων· οὕτω γὰρ ἄλυπος καὶ ἀσφαλεστέρα
αὐτοῦ ἡ χρῆσις γενήσεται. |
|---|
| 15 | Κολλούριον τὸ ὑδαρὲς καλὸν, ποιοῦν πρὸς ὑποπύους καὶ συκώσεις καὶ χημώσεις
καὶ ῥεύματα. ἡ χρῆσις ὑδαρεστέρα.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . οὐγγ. ιϛʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . οὐγγ. θʹ
λίθου σχιστοῦ. . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 20 | ἀλόης. . . . . δραχ. ηʹ
νάρδου Κελτικῆς. . δραχ. ηʹ.[End of Table]
οὐκ οἶδα, εἰ τούτου κάλλιόν ἐστι πρὸς ὑποπύους κολλούριον καὶ πρὸς
τὰς χημώσεις καὶ ἐπιφορὰς τῶν ῥευμάτων. δεῖ δὲ ὑδαρεῖ αὐτῷ κεχρῆσθαι
καὶ μετὰ τὸ παύσασθαι τὴν πολλὴν δυσκρασίαν καὶ δριμύτητα τοῦ ῥεύματος. |
|---|
| 25 | εἰ δέ τις ἐνοχλεῖ πολλὴ δυσκρασία καὶ δριμύτης ἐν τῷ ὄμματι, μετὰ
τῶν ἁπαλῶν κολλουρίων ὀλίγον ἐξ αὐτοῦ κατ’ ἀρχὰς ἐπιμίγνυε, εἶτα
πλεῖον, καὶ τελευταῖον θαρρῶν κέχρησο πρὸς τὰ εἰρημένα πάθη |
|---|
| καθ’ ἑαυτόν. | 41 in vol. 2 |
2.43 | Κολλούριον τὸ Ἡράκλειον ποιοῦν πρὸς τὰ πάνυ κοῖλα τῶν ἑλκῶν καὶ μετὰ τὴν
σάρκωσιν λεπτὰς καὶ ἀφανεῖς τὰς οὐλὰς ἐργαζόμενον μετὰ τοῦ καὶ ἐπιβάπτειν
αὐτὰς δύνασθαι.
[Start of Table]Μολύβδου κεκαυμένου καὶ πεπλυμένουδραχ. δʹ |
| 5 | κρόκου. . . . . . . . . δραχ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. δʹ
κόμμεως. . . . . . . . . δραχ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. δʹ
σποδίου πεπλυμένου. . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 10 | λεπίδος στομώματος. . . . . δραχ. αʹ
πεπέρεως. . . . . . . . . δραχ. αʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
Δακνηρὸν πρὸς ὀξυδορκίαν.
Ταῦτα μὲν οὖν τὰ προειρημένα πρὸς τὰς οὐλὰς καὶ τὰς χρονίας |
|---|
| 15 | διαθέσεις ἁρμόζει σμηκτικὰ ὄντα. μνημονευτέον δὲ ἑξῆς ὁμοίως καὶ τῶν
ὀξυδορκικῶν λεγομένων, ὅσα πρὸς τοὺς ἀχλυώδεις ὀφθαλμοὺς ἁρμόζει. ὅτι
δὲ καὶ ἐπὶ τῶν προβεβηκότων ταῖς ἡλικίαις τὴν ἀτονίαν τοῦ ὁρατικοῦ
πνεύματος ἀποκαθίστησι καὶ νεωτέρους ποιεῖ τὴν ἐνέργειαν καὶ τὰς ἀρχο‐
μένας ὑποχύσεις διαλύει ... ἔστιν δ’ αὐτῶν τὸ πρῶτον τῆς κλήσεως |
|---|
| 20 | κυνόπτικον.
[Start of Table]χαλκοῦ κεκαυμένου. . . . δραχ. λβʹ
πεπέρεως. . . . . . . δραχ. ιϛʹ
καδμίας. . . . . . . . δραχ. ηʹ
ἐν ἄλλῳ εὗρον προσθήκην. δραχ. θʹ |
|---|
| 25 | σμύρνης. . . . . . . δραχ. δʹ
κρόκου. . . . . . . . δραχ. δʹ
κόμμεως. . . . . . . δραχ. κδʹ[End of Table] |
|---|
| ὕδατι ἀναλαβὼν χρῶ. | 43 in vol. 2 |
2.45 | Ὑγροκολλούριον ποιοῦν πρὸς ἀμβλυωπίαν καὶ ἄλλα πολλά.
[Start of Table]Πομφόλυγος ἀπλύτου. . κοχλιάρια ϛʹ
ὀποβαλσάμου. . . . . κοχλιάριον αʹ
μέλιτος. . . . . . κοχλιάρια βʹ |
| 5 | οἴνου ἀγύψου παλαιοῦ καὶ λευκοῦ τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
δεῖ σε πρῶτον ἐμβαλεῖν τὸν πομφόλυγα λειωθέντα καλῶς πάνυ, εἶτα
μίσγειν τὸ ὀποβάλσαμον, εἶτα τὸ μέλι, ὕστερον δὲ πάντων τὸν οἶνον·
μετὰ οὖν τὴν μῖξιν λείωσον ἄχρι τριῶν ἡμερῶν ἐπιμελῶς καὶ οὕτω βάλλε
εἰς ὑέλινον ἀγγεῖον καὶ, ὅτε χρήσῃ, τάραττε τὸ ἀγγεῖον καὶ οὕτως |
|---|
| 10 | ὑπόχριε τῇ μήλῃ καὶ, ὡς πέψῃ, ποίει θερμῷ ἀποπλύνων τὰ ὄμματα.
Ἄλλο ὡς δύνασθαι καὶ εἰς τὸν ἥλιον ἀβλαβῶς ὁρᾶν.
Ἴασπιν λευκὸν, μάγνητα ζῶντα, χρυσοσάπφειρον, ἀχάτην, αἱματίτην,
χαμαίμηλον, ἱερακιάδα, ὀπὸν κονύζης λεπτῆς, ἅπαντα ταῦτα ἐξ ἴσου
λαβὼν ποίει κολλούριον λεπτὸν καὶ ὑπάλειφε. |
|---|
| 15 | Ξηρίον τὸ Σεβήριον καλούμενον πρὸς ὀξυδορκίαν.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . οὐγγ. γʹ
ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ. . . οὐγ. αʹ
φύλλων. . . . . οὐγγ. γʹ
πεπέρεως. . . . . οὐγγ. ϛʹ[End of Table] |
|---|
| 20 | ποιήσας ξηρίον ὑπάλειφε. καὶ ποιεῖ πρὸς ξηροφθαλμίαν.
Ξηρίον τὸ φῶς λεγόμενον πρὸς ἀμβλυωπίαν καὶ πρὸς ὀδόντων πόνον καὶ
ῥεύματα.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . δραχ. ηʹ
ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ. . δραχ. δʹ |
|---|
| 25 | κρόκου. . . . . . δραχ. εʹ | 45 in vol. 2 |
|---|
2.47 | πεπέρεως. . . . . δραχ. γʹ
φύλλου. . . . . . δραχ. αʹ
ἀρσενικοῦ. . . . . δραχ. αʹ[End of Table]
Ἄλλο πάνυ καλὸν πρὸς ψωρώδεις διαθέσεις καὶ κνησμοὺς ὀφθαλμῶν ἀμβλυωπίας τε |
| 5 | καὶ τραχέα βλέφαρα καὶ ῥεύματα παλαιὰ καὶ τὰς ἐν ὀφθαλμοῖς οὐλὰς καὶ
πτερύγια, ᾧ χρῶμαι.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . . . . δραχ. δʹ
χαλκίτεως κεκαυμένης ἐν ἄρτῳ. δραχ. δʹ
κρόκου. . . . . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 10 | πεπέρεως. . . . . . . . δραχ. αʹ
ἀρσενικοῦ. . . . . . . δραχ. δʹ
ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ. . . . . δραχ. αʹ[End of Table]
λειώσας ὑπάλειφε τὴν παραγωγὴν ποιούμενος διὰ τοῦ κερατοειδοῦς.
Ἄλλο πρὸς ἀμβλυωπίαν καὶ ἀρχομένας ὑποχύσεις. |
|---|
| 15 | Δαφνίδων λελεπισμένων δραχ. κʹ λείωσον μετ’ οὔρου παιδὸς ἀφθόρου
σὺν κόμμεως δραχ. βʹ, ἔγχριε τοὺς μὲν ὑποκεχυμένους μετ’ οὔρου, τοὺς
δ’ ἄλλους μεθ’ ὕδατος.
Ἄλλο. χολὴν ὑαίνης μετὰ μέλιτος καὶ κονύζης ἔγχριε.
Ἄλλο. χολὴν πέρδικος μετὰ μέλιτος καὶ χυλοῦ μαράθρου ἔγχριε. |
|---|
| 20 | πάνυ καλὸν καὶ πρὸς τὰς ἀρχομένας ὑποχύσεις καὶ ὁ Πρωτεὺς τὸ κολλούριον
καὶ ὁ θαλασσερὸς καλούμενος πρὸς ἀμβλυωπίας καὶ ἀρχομένας ὑποχύσεις
καὶ τύλους σμήχει.
Ἄλλο. χολὴ ἀετοῦ καλῶς ποιεῖ καθ’ ἑαυτὴν καὶ μετὰ μέλιτος
ἐγχριομένη. |
|---|
| 25 | Χρὴ γραφῆναι καὶ τὸ τοῦ προφήτου ὑγροκολλούριον.
Περὶ νυκτάλωπος.
Πρὸς δὲ τοὺς κατοψὲ μὴ βλέποντας, οὓς νυκτάλωπας ὀνομάζουσι,
νίτρον τρίψας μεθ’ ὕδατος ποταμίου χρῶ.
Ἄλλο. χολὴν τράγου μετὰ μέλιτος ἔγχριε· αἴρει ἐν ὀλίγαις |
|---|
| 30 | ἡμέραις. | 47 in vol. 2 |
|---|
2.49 | Ἄλλο πρὸς τὸ αὐτό.
Ἧπαρ τράγειον ὀπτήσας τὸν ἐκ τῆς ὀπτήσεως ἰχῶρα συνάγαγε
καὶ οὕτως ἔγχριε αὐτοὺς, αὐτὸ δὲ τὸ ἧπαρ ἐσθίειν δίδου καὶ τὸν
ἀτμὸν τοῖς ὀφθαλμοῖς ὀπτουμένου κέλευε ἀνεωγόσι δέχεσθαι. |
| 5 | Πρὸς τραχέα βλέφαρα.
Κολλούριον τραχωματικὸν λεπτῦνον τὰς ὑπερσαρκώσεις τῶν βλεφάρων
πάνυ καλῶς. ἔχει δὲ ταῦτα.
[Start of Table]καδμίας. . . . . δραχ. ιϛʹ
λίθου αἱματίτου. . . δραχ. μʹ |
|---|
| 10 | λίθου σχιστοῦ. . . . δραχ. μʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . δραχ. κʹ
ἰοῦ. . . . . . . δραχ. ηʹ
ὀπίου. . . . . . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 15 | μήκωνος σπέρματος. . δραχ. ιϛʹ
κόμμεως. . . . . δραχ. λβʹ.[End of Table]
τὸ σπέρμα τοῦ μήκωνος λειώσας χύλιζε. πρόσχες, πῶς κέχρησαι τοῖς
τραχωματικοῖς κολλουρίοις. ἐὰν γὰρ ἕλκος εἶναι τύχῃ τῇ τραχύτητι τῶν
βλεφάρων, βέλτιόν ἐστιν ἐκστρέφοντα μᾶλλον αὐτὰ οὕτω σμήχειν ἢ τῷ |
|---|
| 20 | κυάθῳ τῆς μήλης ἢ φύλλοις συκῆς. ἔνιοι δὲ καὶ σηπίας ὀστράκῳ ἢ δέρματι
τραχυτέρῳ χρῶνται, καὶ ἄλλοι πάλιν τοῖς διὰ κισσήρεως κολλουρίοις
ὑπαλείφουσιν. ἐπειδὰν οὖν καταστῇ τὰ βλέφαρα καὶ λεπτυνθῶσι, τότε λοιπὸν
καὶ τῶν ἑλκῶν προνοοῦ προσφέρων ἢ τὸ Λιβιανὸν ἢ τὸ οὐράνιον καὶ
προσμιγνύων αὐτοῖς, ἐὰν ἐπιρρῇ τι, καὶ τῶν ἀποκρουστικῶν, εἰ δὲ μηδὲν |
|---|
| 25 | κατεπείγοι, τὸ Θεοδότιον· οὕτω γὰρ εὐμεθόδως χρώμενοι ἀρευμάτιστα
φυλάξομεν τὰ ἕλκη καὶ εἰς οὐλὰς ταχέως ἀνενεχθήσεται.
Ξηρίον πρὸς ἀρχομένας ὑποχύσεις.
[Start of Table]Ἑλλεβόρου λευκοῦ. . οὐγ. αʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . δραχ. δʹ |
|---|
| 30 | ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. δραχ. αʹ[End of Table] |
|---|
| ῥαφάνου χυλῷ λειώσας ἔασον ψυγῆναι καὶ πάλιν λειώσας χρῶ ὡς θαυμαστῷ. | 49 in vol. 2 |
2.51 | Πρὸς τὸ βάψαι λευκώματα λίαν καλόν.
[Start of Table]Χαλκάνθου. . . . . δραχ. δʹ
ἀκάνθης Αἰγυπτίας. . . δραχ. δʹ
κηκίδος. . . . . . . δραχ. δʹ[End of Table] |
| 5 | ὕδατι ἀναλαβὼν χρῶ.
Κολλούριον τὸ μέγα Θεοδότιον ποιοῦν πρὸς περιωδυνίας καὶ παλαιὰς διαθέσεις.
Τοῦτο τὸ κολλούριον ἀποσμήχει οὐλὰς καὶ πρὸς τύλους ποιεῖ καὶ
μυοκέφαλα καὶ πρὸς ἄλλα πολλὰ θαυμαστῶς ἄξια.
[Start of Table]καδμίας. . . . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 10 | ὀπίου. . . . . . . . δραχ. βʹ
χαλκίτεως. . . . . . . οὐγγ. βʹ
κρόκου. . . . . . . . δραχ. βʹ
ἀλόης ἡπατίτιδος. . . . . οὐγγ. βʹ
καστορίου. . . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 15 | φύλλου. . . . . . . δραχ. βʹ
ἐν ἄλλῳ τῶν ἑπτὰ εἰδῶν ἀνὰδραχ. αʹ
στίμμεως. . . . . . . οὐγγ. εʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγ. αʹ
καὶ τῆς ἀκακίας. . . . . ὡσαύτως |
|---|
| 20 | χαλκοῦ κεκαυμένου. . . . οὐγγ. δʹ
σμύρνης τρωγλοδύτιδος. . . δραχ. δʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . δραχ. αʹ
ψιμμιθίου. . . . . . . δραχ. ηʹ
κόμμεως. . . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 25 | ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table]
τινὲς δὲ καὶ οἶνον προσβάλλουσιν.
Κολλούριον ἡ ἑκατόμβη ποιοῦν πρὸς οὐλὰς παχείας καὶ πρὸς ἀρχομένας ὑποχύσεις,
πλατυκορίας, ἐπινεφελίδας, πτερύγια καὶ πρὸς λεπτὸν δάκρυον φερόμενον·
λεπτύνει, σμήχει, καθαίρει τε καὶ προσαποκρούεται. |
|---|
| 30 | [Start of Table]Καδμίας κεκαυμένης καὶ πεπλυμένηςδραχ. ηʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ πεπλυμένου. δραχ. ηʹ |
|---|
| στίμμεως κεκαυμένου. . . . . δραχ. ιεʹ | 51 in vol. 2 |
2.53 | ἀκακίας κιρρᾶς. . . . . . . δραχ. ιεʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. κηʹ
ἀλόης. . . . . . . . . . δραχ. δʹ
καστορίου. . . . . . . . . δραχ. αʹ |
| 5 | λυκίου. . . . . . . . . . δραχ. αʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . . δραχ. αʹ
κρόκου. . . . . . . . . δραχ. αʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . δραχ. αʹ
σμύρνης. . . . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 10 | ψιμμιθίου. . . . . . . . . δραχ. αʹ
ἐβενίνου ῥινίσματος. . . . . . δραχ. αʹ
χαλκίτεως. . . . . . . . δραχ. αʹ
ῥόδων. . . . . . . . . . δραχ. ζʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table] |
|---|
| 15 | τοῦτο μέγιστόν ἐστι τὸ κολλούριον καὶ πλείονα ὧν ἐπαγγέλλεται, ποιεῖ.
Ξηροκολλούριον ποιεῖ πρὸς συκώσεις καὶ σηπεδόνας καὶ ὑπερσαρκώματα.
[Start of Table]Καδμίας. . . . . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. γʹ
χαλκίτεως. . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 20 | ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. ιʹ
πεπέρεως κόκκων. . δραχ. ιεʹ
νάρδου Κελτικῆς. . . δραχ. αʹ.[End of Table]
τρῖβε τὴν καδμίαν καὶ τὴν χαλκῖτιν μετ’ οἴνου καὶ ξήρανον καὶ τὴν νάρδον
τότε ποιήσας χνοώδη μίσγε πάντα καὶ χρῶ ὡς καλλίστῳ. |
|---|
| 25 | Ὑγροκολλούριον ποιοῦν πρὸς ὑποπύους θαυμαστῶς ποιεῖ καὶ πρὸς ῥυπαρὰ ἕλκη
καὶ μυοκέφαλα.
[Start of Table]Χαλκάνθου. . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . οὐγ. αʹ
σμύρνης. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. δʹ
μέλιτος. . . . . λιτρ. αʹ[End of Table]
χυλοῦ ἠριγέροντος σκεύαζε. ἐγὼ δὲ μετ’ οἴνου Ἀσκαλωνίτου οἶδα τοῦτο |
|---|
| σκευαζόμενον. | 53 in vol. 2 |
2.55 | Περὶ μελικράτου.
Ἀναγκαῖον ἡγησάμην καὶ περὶ μελικράτου μνημονεῦσαι. μεγάλα
γὰρ ἐκ τοῦ χρόνου καὶ τῆς μακρᾶς πείρας εὗρον ἐξ αὐτοῦ κατορθώματα·
καὶ γὰρ τὰ ἕλκη τὰ ῥυπαρὰ καὶ μάλιστα τὰ κακοήθη καὶ ἀνθρακώδη οἶδα |
| 5 | δι’ αὐτοῦ καὶ μόνου ἀποθεραπευθέντα καὶ τοὺς ἤδη πῦον ἀθροίσαντας ἐν
βάθει καὶ ὀδυνωμένους ἀμέτρως καὶ σφακελισθέντας καὶ, ὅπου στένωσίς
ἐστιν ἢ σφήνωσις γλίσχρων χυμῶν ἢ παχυτέρων. οὐκ οἶδα δὲ, εἰ τούτου κάλλιόν
τις εὕροι ἢ δραστικώτερον ἢ προσηνέστερον βοήθημα. ποιεῖ δὲ μάλιστα
καὶ ἐφ’ ὧν τίκτονται λῆμαι πολλαί· πρὸς γὰρ τῷ καθαίρειν αὐτὰς καὶ |
|---|
| 10 | ἀποπλύνειν ἀνωδύνως οὐ συγχωρεῖ πάλιν τεχθῆναι ταύτας. βέλτιον δὲ
ἢ κεχρῆσθαι σπόγγῳ καὶ κινεῖν συνεχῶς τὸ βλέφαρον καὶ τραχύνειν καὶ
πόνον ἐμποιεῖν. οἶδα, ὅτι καὶ λημώδεις ὀφθαλμίαι ἐγένοντο καὶ μηδὲν
παραδεχόμεναι παντοίως κολλούριον, τοῦτο δὲ μόνον αὐταῖς προσφιλὲς
ἐγένετο καὶ ἤρκεσε τοῦ κολλουρίου ἀναπληρῶσαι τὴν χρείαν. εἰδέναι δὲ |
|---|
| 15 | δεῖ, ὡς ὁ τρόπος τῆς σκευασίας καὶ τῆς χρήσεως μάλιστα, καὶ ταῦτα
καὶ πλείονα τούτων παρασκευάζει δρᾶν τὸ μελίκρατον· δεῖ γὰρ αὐτὸ
μὴ ἄκρατον καὶ παχὺ παρασκευάζειν, ἀπογευόμενον δὲ ὀλίγην
καὶ ἀφανῆ πάνυ τῇ γλώττῃ παρέχειν αἴσθησιν γλυκύτητος, καὶ μάλιστα
ἡνίκα μὴ μόνον ἕλκωσις, ἀλλὰ καὶ φλεγμονὴ μεμιγμένη φαίνοιτο. οὐ δεῖ |
|---|
| 20 | δὲ τῇ μήλῃ μόνῃ κεχρημένον ἐγχεῖν τὸ μελίκρατον, ἀλλ’ ἔτι πολλῷ
κάλλιον, εἰ καὶ διά τινος ὑελίνου καὶ στενοστόμου ἀγγείου τοῦτο πράττειν
ἐθέλοιτε πληροῦντες αὐτὸ τοῦ μελικράτου. ὅσῳ γὰρ ἄν τις αὐτῷ πλείονι
κέχρηται, τοσούτῳ μᾶλλον ὠφελήσει. ὅ τι γὰρ ἂν ᾖ περιεχόμενον ἐν
τοῖς χιτῶσιν, εἴτε λῆμαι εἴτε καὶ περίττωμα δριμὺ, ταῦτα μένειν ἔνδον οὐ |
|---|
| 25 | δύνανται, ἀλλὰ διεξέρχονται καὶ ἀπορρίπτονται διὰ τοῦ μελικράτου. δεῖ |
|---|
| οὖν αὐτῷ θαρροῦντας κεχρῆσθαι, εἰς ὅ τι δέον. οὔτε γὰρ στῦψιν ἔχει, ὥστε | 55 in vol. 2 |
2.57 | πυκνῶσαι καὶ τραχῦναι τὸ ὄμμα, οὔτε ψῦξιν, ὥστε ναρκῶσαι καὶ πιλῆσαι
τὴν ὕλην ἢ ῥῆξιν ἢ διάβρωσιν ἐργάσασθαι, οὐδ’ ἄλλην τινὰ σκληρίαν ἢ
δριμεῖαν ποιότητα. διὰ ταῦτα εἰ καὶ κολλουρίῳ τις ἐθέλοι κεχρῆσθαι,
καλόν ἐστι τούτῳ πρῶτον ἀποπλῦναι τὰ ὄμματα καὶ οὕτω προσενεγκεῖν |
| 5 | τὰ πρὸς ἑκάστην ἴασιν ἁρμόζοντα κολλούρια· οὐδὲν γὰρ ἔτι φοβηθήσεται
τοῦ ὄμματος ἀπερίττου διὰ τοῦ μελικράτου γενομένου. κᾂν δέῃ, καὶ
ἄλλας πείρας πολλὰς καὶ καλὰς ἀναγεγραμμένας ἂν εὕροις, ἀλλ’ ἵνα μὴ
μακρὸς ὁ λόγος γένηται, ἀρκεῖ καὶ ταῦτα τοῖς γε κατανοοῦσι τὴν δύναμιν
εἰς τὸ ἐξευρίσκειν καὶ τὰς ἄλλας πάσας αὐτῷ προσούσας ἀρετὰς, οὐ |
|---|
| 10 | μόνον αὐτὰς εἰς τὰς τῶν τοιούτων διαθέσεις, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰς ἄλλας
θεραπείας τοῦ ὅλου σώματος.
Πρὸς σταφυλώματα κάλλιστον.
[Start of Table]Χαλκίτεως. . . . δραχ. αʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 15 | μέλιτος. . . . . δραχ. εʹ
ὕδατος τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
Κολλούριον τοῦ Μαξιμιανοῦ.
Κύκνου τοῦ κολλουρίου μέρη βʹ, Ἑρμολάου τοῦ μεγάλου καὶ τοῦ
μικροῦ ἀνὰ μέρος ἓν, λαβὼν τὰ τρία ταῦτα λειοτρίβησον πάνυ καὶ |
|---|
| 20 | λεπτῷ κοσκίνῳ κατασπάσας ἀναλάμβανε ὕδατι καὶ πλάσας κολλούριον
χρῶ ἐπὶ πάσης περιωδυνίας οὐκ εὐθὺς, ὅταν ἀρχὴν ἔχῃ ἡ ὀδύνη, ἀλλ’ ὅταν
σφοδροτέρα γένηται καὶ ἀκμάζῃ καὶ ἀγρυπνίαν ἐπιφέρῃ· μετὰ γὰρ τοῦ
παύειν τὴν ὀδύνην καὶ ὕπνον ἐπιφέρει. ποιεῖ καὶ πρὸς ὑποπύους καὶ μυοκέφαλα
καὶ σταφυλώματα. ἡ χρῆσις δι’ ὠοῦ. κάλλιον δὲ ποιεῖ ὑπαλειφόμενον |
|---|
| 25 | ἢ παρεγχυματιζόμενον. δεῖ δὲ καὶ ὑπὸ βλέφαρον κεχρῆσθαι, ἐάν τις εἴη
τραχύτης. ἐπὶ δὲ τῶν μυοκεφάλων καὶ ὑποπύων μετὰ τὴν χρῆσιν ἐπιδεσμεῖν
τὸ ὄμμα ἢ ῥάκος λινοῦν εἰς ὕδωρ ἐμβρέχοντα ψυχρὸν ἢ σπόγγον καὶ αὐτὸν |
|---|
| ὕδατι βεβρεγμένον ἔχοντα πέριξ ῥάκος, ὥστε μὴ σύγκαυσιν ὑπομεῖναι τὸ ὄμμα. | 57 in vol. 2 |
2.59 | Περὶ τῶν ἐν ὀφθαλμοῖς συνισταμένων ἀνθράκων.
Ἐπειδὴ καὶ ἄνθρακες ἐν ὀφθαλμοῖς καὶ τῷ ἄλλῳ σώματι συμβαίνουσιν,
ἀναγκαῖον ἐκθέσθαι καὶ τὴν ἐμμεθόδως γινομένην περὶ τούτου θεραπείαν.
οἷα γὰρ ἐξ ὑπεροπτήσεως τοῦ αἵματος ἔχοντες τὴν γένεσιν εἰκότως ὀδύνας |
| 5 | καὶ σφακέλους καὶ φλεγμονὰς μεγάλας τοῖς ὄμμασιν ἐπιφέρουσιν, ὡς
κινδυνεύειν καὶ τὸν ὅλον ἐκπεσεῖν ὀφθαλμὸν, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ σπασμοὺς
καὶ παραφροσύνας διὰ τὴν τοῦ ἐγκεφάλου τε καὶ τῶν μηνίγγων γειτνίασιν.
διὸ πρὸ πάντων τὴν διὰ φλεβοτομίας παραληπτέον κένωσιν ἐπὶ τῶν τοιούτων
τέμνοντας τὴν ἐπ’ ἀγκῶνι φλέβα τὴν καλουμένην ὠμιαίαν μᾶλλον ἢ, εἰ |
|---|
| 10 | δυνατὸν, τὴν κατ’ εὐθὺ τοῦ ὀφθαλμοῦ, ἐκ διαλειμμάτων δὲ καὶ κατ’ ὀλίγον.
οὐκ ἄτοπον καὶ διὰ γαστρὸς ποιεῖσθαι κάθαρσιν δακρυδίου παρέχοντας
πρὸς τὴν δύναμιν τοῦ κάμνοντος ἐκ χυλοῦ πτισάνης λαμβάνοντος. οἶδα
γάρ τινας πάσχοντας οὐδὲ τὴν ὀσμὴν αὐτοῦ φέροντας. εὐθὺς γὰρ εἰς ἔμετον
ὁρμῶσιν, ὅπερ ἐπὶ τῶν ὀφθαλμιώντων πάνυ κάκιστον, τῶν χιτώνων ἐκ τῆς |
|---|
| 15 | διατάσεως κινδυνευόντων ῥαγῆναι. μετὰ δὲ τὰς κενώσεις ταύτας, εἴπερ
σοι καὶ τὸ πᾶν σῶμα δριμύτερον εἶναι φαίνοιτο, λούειν αὐτίκα λουτροῖς
εὐκράτοις τε καὶ ἀπὸ γλυκέων ὑδάτων οὐκ ἄτοπον, καὶ ἠρέμα πάνυ τὴν
κεφαλὴν σμήχειν, εἰ δέοι, τοῖς λεκύθοις τῶν ὠῶν μετὰ πτισάνης χυλοῦ
καὶ ὀλίγου ἑψήματος—τὸ γὰρ κινεῖν σφοδρῶς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν |
|---|
| 20 | ῥευματίζειν ἐπίσταται—μὴ συγχωρεῖν δ’ ἐγχρονίζειν ἐν τῷ θερμῷ
ἀέρι μηδὲ πολλάκις βαπτίζειν τὴν κεφαλὴν εἰς τὴν τοῦ θερμοῦ ἔμβασιν.
ἀμφότερα γὰρ τοῖς ὀφθαλμοῖς βλαβερὰ καθέστηκε· τὸ μὲν ψυχρὸν, ὡς ἴστε,
πυκνοῦν τὴν ἐπιφάνειαν καὶ ἐναποκλεῖον τὰ περιττώματα πλειόνων ὀδυνῶν
αἴτιον γίνεται, τὸ δὲ θερμὸν ἀραιωτικὸν ὑπάρχον πάνυ ῥευματίζειν εἴωθε. |
|---|
| 25 | τὰ οὖν ἄκρα σφόδρα φεύγειν προσήκει ἐπὶ πάντων τῶν νοσημάτων, μάλιστα
δὲ τῶν ὀφθαλμῶν. ὁμοίως δὲ παραιτητέον καὶ τὸ τὴν κεφαλὴν ἀλείφειν
ἐλαίῳ· παρεμπλάττον γὰρ τοὺς πόρους ἀδιαφόρητον αὐτὴν ποιεῖ καὶ τοῦτο
αἴτιον ῥευματισμοῦ γίνεται. πολλάκις δὲ καὶ κατὰ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰσιὸν |
|---|
| ἀνίαν ἐμποιεῖ δριμύσσον αὐτούς. ἐν δὲ τοῖς σαβάνοις ἐξελθόντι εὔκρατον | 59 in vol. 2 |
2.61 | κέλευε μεταλαμβάνειν ἢ πτισάνην καθ’ αὑτὴν ἢ μετά τινος τῶν ἡδύνειν
αὐτὴν δυναμένων—λέγω δὴ ῥοδομέλιτος ἢ ὑδρομήλου ἢ χρυσαττικοῦ—
καὶ μάλιστα κατὰ τὰς πρώτας ἡμέρας, ἐὰν καὶ ὁ κάμνων τὸν στόμαχον
ἔχοι πλαδαρὸν ἢ καὶ καθ’ ἑαυτὴν ἀηδίζοιτο προσφέρεσθαι αὐτήν. εἰς δὲ |
| 5 | τὸν οἶκον παραγενόμενος ἐν μὲν ταῖς ἀρχαῖς τῶν ἡμερῶν ἀπέριττον
ἐσθιέτω τροφὴν, οἷον ὠὰ καὶ μαρούλια καὶ θριδακίνας καὶ ἴντυβα ποτὲ
μὲν ἄνεφθα, ποτὲ δὲ καὶ ἀπὸ ζέματος. ἐπὶ δὲ τούτοις καὶ ὀπώραν προσ‐
φέρεσθαι πέπειρον οὖσαν καὶ γλυκεῖαν· ἁρμόσει γὰρ τοῖς οὕτω νεαροῖς,
ἁπλῶς εἰπεῖν, ἐμψύχουσαν καὶ ὑγραίνουσαν εἶναι πᾶσαν τὴν δίαιταν. φανέντος |
|---|
| 10 | δέ σοι καιροῦ μετάβαλε λοιπὸν τὴν τροφήν· δὸς καὶ ἰχθὺν ὀπτὸν
ἁπαλόσαρκον καὶ ἑφθόν· ἔστω δὲ κίχλα, ψῆσσα, βούγλωσσον καὶ, εἴ τι
τοιοῦτον ἐπιτήδειον ἐν ἰχθύσιν εὑρήσομεν. προϊόντος δὲ τοῦ χρόνου μετα‐
βαίνειν ἐπ’ ὄρνιν κατοικίδιον, πρότερον τῶν αὐτῆς νεοσσῶν, καὶ
στῆθος φασιανοῦ χωρὶς τοῦ λίπους καὶ χηνῶν ἄκρα καὶ πάντων τῶν |
|---|
| 15 | τοιούτων τῆς ἑψήσεως ἀπερίττου γενομένης χωρὶς ἀρτύματος δριμέος ἢ
ἁλμυροῦ. ῥεύματος δὲ λεπτοῦ φερομένου, πολλάκις δὲ καὶ τοῦ παντὸς
σώματος ἀνατραφῆναι δεομένου προσπλέκεσθαι δεῖ τινα τῶν σιτωδῶν
ταῖς ὄρνισιν, οἷον ἄλικος ἢ χίδρου ἢ πτισάνης ἢ ἰτρίου ἢ σεμιδάλεως ἢ
ψιχῶν ἢ ὀρύζης. εἰ δέοι καὶ τοῦτο, ὁπηνίκα καὶ τὰ τῆς γαστρὸς |
|---|
| 20 | παρεμποδὼν γίνοιτο. παυσαμένων δὲ λοιπὸν τῶν ὀδυνῶν καὶ τῆς
ἐπιφορᾶς τοῦ ῥεύματος, εἰ συνίδοις, ὅτι καὶ τροφῆς πλείονος ὁ κάμνων
δεῖται, καὶ κρεῶν χοιρείων προσένεγκε καὶ μάλιστα ποδῶν. καὶ οἶνος
δὲ λεπτὸς καὶ ἄγαν λευκὸς καὶ εὔοσμος καὶ ὑδατώδης προσενεκτέος αὐτοῖς,
παρακμῆς αὐτοῖς ἐπὶ τῆς διαθέσεως ἤδη φαινομένης τῆς συμμετρίας ἐπί τε |
|---|
| 25 | τροφῆς καὶ πόματος ἤδη φυλαττομένης. ταῦτα μὲν ὡς ἐν διαίτῃ παραληπτέον.
βοηθήμασι δὲ χρηστέον τοῖσδε. γίνωσκε τοίνυν πρό γε πάντων, ὅτι τὴν |
|---|
| τῶν κολλουρίων χρῆσιν μάλιστα αἱ τοιαῦται διαθέσεις κατ’ ἀρχὰς οὐ | 61 in vol. 2 |
2.63 | φέρουσι· καὶ γὰρ ἀδικοῦνται μεγάλως ὑπ’ αὐτῶν. ἀλλὰ δεῖ τῷ ὑδαρεστάτῳ
μελικράτῳ χρῆσθαι ἢ τῷ χυλῷ τῆς τήλεως τρίτον ἢ τέταρτον ἢ καὶ πλεονάκις,
εἰ δέοι, τοῦ ζέματος ἀποχυθέντος ὀλίγου προσπλακέντος. ἔξωθεν δὲ διὰ
φοινίκων καὶ κρόκου καὶ ψιχίων καταπλάσματι χρηστέον. πυρώσεως δὲ ἀμέτρου |
| 5 | παρούσης καὶ ἐσχάρας οὔσης, ὥστε καὶ νέμεσθαι τὰ βλέφαρα, καὶ τῷ ἀρνο‐
γλώσσῳ τῷ μικρῷ ἢ τῷ μεγάλῳ μετὰ ψιχῶν κατάπλαττε· καὶ γὰρ ἐμψύχει
καὶ τὸ σκληρὸν μαλάττει τοῦ ἄνθρακος. οὐδενὸς ἧττον καὶ ἡ περδικιὰς οἶδε
ποιεῖν, μάλιστ’ εἰ καὶ πρόπτωσις εἴη τοῦ ῥαγοειδοῦς καὶ ὅλου τοῦ ὀφθαλ‐
μοῦ διάτασις καὶ σφακελισμὸς καὶ ὀδύνη πολλή. δεῖ δὲ τιθέντα τὴν βοτάνην |
|---|
| 10 | ἐπιδεσμεῖν· καὶ γὰρ οὕτω δρᾷ, ἐπεὶ καὶ τὸ ὄμμα τὴν ἰδίαν ἀπολήψεται
θέσιν. ἐπειδὴ δὲ συμβαίνει καὶ μυοκέφαλα καὶ σταφυλώματα γίνεσθαι—τοῦτο
δὲ σπανίως· ἀπολλυμένου γὰρ τοῦ ἄνθρακος καὶ τὸ πᾶν συναπόλλυται ὄμμα
τῶν χιτώνων ὅλων ῥαγέντων καὶ τῶν ὑγρῶν ἐκχυθέντων, ὅπερ ἐπὶ τῶν
μεγάλων ἀνθράκων συμβαίνειν εἴωθεν—εἰ δὲ τοῦτο μὴ παρακολουθήσει, |
|---|
| 15 | γίνονται δὲ σταφυλώματα ἢ μυοκέφαλα, καθάπερ εἴρηται, τηνικαῦτα καὶ
κολλουρίοις χρηστέον τοῖς πρὸς τὰ τοιαῦτα ἐγγεγραμμένοις καὶ μάλιστα
τῷ μεγάλῳ διαρρόδῳ, οὗ ὑμῖν τὴν γραφὴν ἐθέμην οὕτως.
Κολλούριον τὸ μέγα διάρροδον καλούμενον.
[Start of Table]Ῥόδων χλωρῶν ἐξωνυχισμένων. . δραχ. βʹ |
|---|
| 20 | καδμίας κεκαυμένης καὶ πεπλυμένης. δραχ. δʹ
κρόκου. . . . . . . . . δραχ. ϛʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . δραχ. γʹ
στίμμεως. . . . . . . . . δραχ. γʹ
ἰοῦ. . . . . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 25 | λεπίδος χαλκοῦ. . . . . . . δραχ. βʹ
νάρδου Ἰνδικῆς. . . . . . . δραχ. αʹ
σμύρνης. . . . . . . . . δραχ. γʹ
κόμμεως. . . . . . . . . δραχ. κδʹ
ὕδωρ ὄμβριον.[End of Table] |
|---|
| 30 | πεπείραται πολλάκις ἡμῖν ποιοῦν πρὸς περιωδυνίας, φλυκταίνας, ἐπικαύματα,
σταφυλώματα, προπτώσεις καὶ ὑποπύους ὀφθαλμοὺς πρός τε ῥεύματα παλαιὰ |
|---|
| καὶ χρόνια καὶ δυσαπαλλάκτους διαθέσεις. | 63 in vol. 2 |
2.65 | Κολλούριον τὸ δι’ ὠῶν ποιοῦν πρὸς ἄνθρακας καὶ ἕλκη καὶ προπτώσεις (καὶ
ὑποπύους ὀφθαλμοὺς πρός τε ῥεύματα.)
[Start of Table]Σποδίου. . . . δραχ. ηʹ
κρόκου. . . . . δραχ. ηʹ |
| 5 | ἀμύλου. . . . . δραχ. ηʹ
τραγακάνθης. . . δραχ. ηʹ[End of Table]
ἀναλάμβανε ὠῶν ὀκτὼ τοῖς λευκοῖς αὐθήμερον. τοῦτο καὶ πρὸς μίαν
ἔγχρισιν τοῦ ὑμένος τῶν ὀφθαλμῶν εὔθετόν ἐστιν.
Κολλούριον τὸ διάρροδον ἄλλο ποιοῦν πρὸς ὑποπύους ὀφθαλμοὺς καὶ σταφυλώματα |
|---|
| 10 | καὶ μυοκέφαλα καὶ σφακελιζούσας ὀφθαλμίας· ἐπὶ μὲν τῶν σταφυλωμάτων
μετὰ γάλακτος, ἐπὶ δὲ τῶν ἄλλων μετ’ ὠῶν.
[Start of Table]Καδμίας κεκαυμένης καὶ πεπλυμένηςδραχ. ηʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . . . . . δραχ. δʹ
ῥόδων ξηρῶν. . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 15 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. αʹ
ὀπίου Θηβαίου. . . . . . . δραχ. βʹ
κρόκου Κίλικος. . . . . . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . δραχ. αʹ
σμύρνης. . . . . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 20 | λίθου σχιστοῦ. . . . . . . δραχ. βʹ
κόμμεως. . . . . . . . . δραχ. ϛʹ[End of Table]
οἴνῳ ἀθαλάσσῳ ἢ σπαθίτῃ ἀναλάμβανε.
Ἱκανὰ μὲν καὶ ταῦτα πρὸς τὰς εἰρημένας διαθέσεις. εἰσὶ δὲ καὶ
ἄλλων κολλουρίων γραφαὶ τοιαῦτα ποιεῖν δυνάμεναι καὶ μάλιστα τῆς |
|---|
| 25 | καλουμένης διαθήκης τοῦ κολλουρίου καὶ τοῦ Θεοδοτίου καὶ ὅσα παραπλησίας
εἰσὶ συνθέσεως. ἀλλ’ ἵνα μὴ καὶ ἡμεῖς ταῦτα γράφοντες πάντων τῶν
κολλουρίων μεμνημένοι τὸν λόγον μηκύνωμεν, περί τε πτερυγίων καὶ
αἰγιλώπων ὀλίγα προσθέντες τὸν περὶ τῶν ὀφθαλμῶν διαλύσομεν λόγον.
Πρὸς πτερύγια καὶ συκώσεις. |
|---|
| 30 | Χαλκάνθου, ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ, κόμμεως, ἴσα ὄξει λειώσας ποίει |
|---|
| κολλούριον καὶ χρῶ. | 65 in vol. 2 |
2.67 | Ἄλλο. ὀπὸν αἰγείρου μετὰ διπλοῦ μέλιτος ἔγχριε.
Ἄλλο. σηπίας ὄστρακον καυθὲν καὶ λειωθὲν ἅμα ἁλσὶν ὀρυκτοῖς
ἀποτήκει τὰς ἐν ὀφθαλμοῖς ὑπερσαρκώσεις καὶ πτερύγια.
Ἄλλο πρὸς τὰς ἐν βλεφάροις τραχύτητας. |
| 5 | Σηπίας ὄστρακον ἄκαυστον λαβὼν διάγλυψον παραπλήσιον κολλουρίῳ
καὶ ἀνάτριβε· οὕτω γὰρ καὶ τὰ καθαρτικὰ τῶν κολλουρίων τὴν οἰκείαν
ἄμεινον ἐνδείκνυσιν ἐνέργειαν.
Πρὸς ῥυάδας.
Ἡ ῥύσις γίνεται μειωθέντος τοῦ κανθοῦ, ἔστι δὲ ὅτε καὶ τελείως |
|---|
| 10 | ἀπολλυμένου. ἀλλ’ εἰ συμβῇ τοῦτο γενέσθαι, ἀνίατος ἡ τοιαύτη ῥυὰς
γίνεται. ἐπισκέπτεσθαι οὖν δεῖ καὶ κατανοεῖν τῷ ὅλῳ σώματι καὶ, εἰ
κακόχυμον ὂν τύχοι, καθαίρειν αὐτὸ δηλονότι καὶ οὕτω προσφέρειν τὰ
μετρίως στύφοντα μετὰ τοῦ μιγνύειν μετὰ τῶν αὔξειν τὴν σάρκα δυναμένων,
οἷάπερ ἐστὶ τὰ δι’ οἴνου σκευαζόμενα κολλούρια συμμιγνύμενα τοῖς διὰ |
|---|
| 15 | γλαυκίου καὶ κρόκου συγκειμένοις. καὶ τὸ ξηρίον δὲ καλῶς ποιεῖ τὸ
διὰ κρόκου καλούμενον καὶ ἡ ἀλόη μόνη μᾶλλον ἐπιπασσομένη. δεῖ δὲ
προαποπλύνειν οἴνῳ καὶ οὕτως ἐπιπάσσειν αὐτὴν χνοώδη κατὰ μικρὸν
ποιοῦντα τὴν προσθήκην.
Ἄλλο καλῶς ποιοῦν πρὸς αἰγίλωπας. |
|---|
| 20 | Τοῦ ὑοσκυάμου τὰ φύλλα χλωρὰ πάνυ καθεψήσας ἐν οἴνῳ καὶ
λεῖα ἐπιτιθέμενα κατὰ τοῦ τόπου καλῶς ποιεῖ. καὶ μόνος δὲ ὁ οἶνος
ποιεῖ καθ’ ἑαυτὸν καλῶς, εἴ τις ἀποβρέχων σπογγιὰν ἐν αὐτῷ συνεχῶς
ἅπτοιτο τοῦ τόπου. εἰ δὲ καὶ στυπτηρίαν ἐμβαλεῖς τῷ οἴνῳ καὶ
συνεψήσεις, ἔτι δραστικώτερον καὶ ξηραίνειν δυνάμενον καὶ ἀποκρούειν |
|---|
| 25 | ἐπὶ πλέον ἐργάσῃ τὸν οἶνον.
Πρὸς αἰγίλωπας.
Τοὺς αἰγίλωπας εὐθὺς κατ’ ἀρχὰς συνισταμένους ἀδήκτοις καὶ
ξηραίνειν δυναμένοις ἰᾶσθαι δεῖ βοηθήμασιν· ὑπὸ γὰρ τῶν δακνόντων ἢ |
|---|
| δριμυττόντων φαρμάκων κακῶς διατίθεται καὶ εἰς ὄγκον ἔρχεται πλείονα. | 67 in vol. 2 |
2.69 | Πρὸς ἀρχομένους αἰγίλωπας.
Πρὸς τοὺς ἀρχομένους αἰγίλωπας καλῶς ποιεῖ γλαύκιον καὶ κρόκος
ἅμα χυλῷ περδικιάδος ἐπιχριόμενα. ἀλλάσσειν δὲ δεῖ συνεχῶς τὸ βοήθημα.
ἐγὼ γοῦν ἀρχομένους ἤδη πως καὶ μὴ φθάσαντας εἰς πῦον τραπῆναι |
| 5 | τούτοις χρησάμενος ἐκώλυσα μεταβληθῆναι.
Ἄλλο. ἄλιξ ἑψηθεὶς ἐν ὄξει οὐ μόνον ἀρχομένους αἰγίλωπας, ἀλλὰ καὶ
τοὺς ἤδη χρονίσαντας καὶ εἰς πῦον φθάσαντας μεταβληθῆναι θαυμαστῶς
ἰάσατο. δεῖ δὲ λειωθέντα καλῶς ἐπιτιθέναι. εἰ δὲ καὶ πῦον εὑρεθῇ
περιεχόμενον, ῥήγνυσιν αὐτὸ καὶ ἄχρι τοῦ ὀστέου κάτεισιν· οὕτως ἰσχυρόν |
|---|
| 10 | ἐστι βοήθημα. τούτῳ καὶ μόνῳ χρησάμενος οὐ μόνον αἰγίλωπας, ἀλλὰ
καὶ ἀγχίλωπας χρόνῳ οἶδα θεραπεύσας.
Ἄλλο. πήγανον ἥμερον ἅμα τῷ πρωτοστάκτῳ λειούμενον καλῶς πάνυ
ἀνασκευάζει τοὺς αἰγίλωπας καὶ θεραπεύει. κατ’ ἀρχὰς μὲν ὀλίγον τὸ
βοήθημα παρ’ αὐτὰ ἐπιτιθέμενον δάκνει, ὕστερον δὲ οὐκέτι. καὶ τὸ |
|---|
| 15 | θαυμαστὸν, καθάπερ ἕν τι τῶν καυστικῶν, οὕτω καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον
κάτεισιν ἄχρι τοῦ ὀστέου καὶ οὐ ποιεῖ τὴν οὐλὴν ἄσχημον.
Ἄλλο διὰ πείρας.
Τὸν ἔσωθεν ὑμένα τοῦ καλάμου, ὃς στρογγυλοειδῶς εἴωθεν εὑρίσκεσθαι
περὶ τοὺς κονδύλους, λαβὼν ἔμβαλε εἰς μέλι καὶ ἐπιτίθει ἀλλάσσων τετράκις |
|---|
| 20 | τῆς ἡμέρας. καὶ ὅταν ἀποκαθάρῃς τὸν τόπον καλῶς, μελικράτῳ ἀπόπλυνε
μετὰ σπόγγου ὀφθαλμικοῦ καὶ ἐπιτίθει τὸν εἰρημένον ὑμένα τοῦ καλάμου |
|---|
| καθ’ ἑαυτὸν καὶ θαυμάσεις. | 69 in vol. 2 |
2.71 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ΤΡΊΤΟΝ. |
| 1 | κεφ. αʹ.
Περὶ τῶν ἐν τοῖς ὠσὶ παθῶν.
Ἡ ἀκοὴ πολλοῖς πάνυ καὶ ποικίλοις ὑπόκειται παθήμασι· καὶ γὰρ
διὰ ψυχρὰν πολλάκις καὶ θερμὴν δυσκρασίαν, ἔσθ’ ὅτε καὶ δι’ ἔμφραξιν |
|---|
| 5 | γλίσχρων χυμῶν καὶ διὰ πνεῦμα φυσῶδες καὶ φλεγμονὴν ἔξωθεν ἢ
ἔνδοθεν συστᾶσαν τοῦ πόρου καὶ δι’ ἐπιρροὴν θερμοῦ αἵματος χολώδους
καὶ δι’ ἄλλας αἰτίας πάνυ πολλὰς, περὶ ὧν ἁπάντων λεχθήσεται μετὰ
τῶν προσηκόντων διορισμῶν. ἀρξώμεθα τοίνυν ἀπὸ τῆς ὀδύνης πρότερον,
ἐπειδὴ καὶ μάλιστα τὸ σύμπτωμα τοῦτο πρὸς θεραπείαν ἐγείρει τὴν τέχνην. |
|---|
| 10 | Περὶ τῆς δι’ ἔμφραξιν γινομένης ὀδύνης.
Ἀλλ’ ἐπειδὴ γίνεται καὶ δι’ ἔμφραξιν παχυτέρου πνεύματος ἡ ὀδύνη
καὶ διὰ γλίσχρους καὶ παχεῖς χυμοὺς οὐκ ἔχοντας διέξοδον, ἀναγκαῖόν
ἐστι διακρῖναι τὸ ποιοῦν αἴτιον τὴν ὀδύνην.
Διάγνωσις, πότερον διὰ πνεῦμα ἢ χυμοὺς γλίσχρους ἢ φλεγμονὴν ἡ ὀδύνη |
|---|
| 15 | γίνεται ἐν τοῖς ὠσίν.
Στοχάσαιτο δ’ ἄν τις τεχνικῶς τοῦ μᾶλλον δι’ ἔμφραξιν παχυτέρων
καὶ γλίσχρων χυμῶν γίνεσθαι τὴν ὀδύνην ἐκ τοῦ βάρους αἰσθάνεσθαι τὸν
κάμνοντα τῆς κεφαλῆς καὶ τὰ προηγησάμενα σιτία καὶ πόματα ψυχροτέρων
καὶ ὑγροτέρων εἶναι γεννητικὰ χυμῶν. εἰ δὲ διάτασις μὲν γένοιτο, βάρους |
|---|
| 20 | δὲ μηδ’ ὅλως αἰσθάνοιτο περὶ τὴν κεφαλὴν ἢ ἀκοὴν, εὔδηλον, ὡς
πνεῦμα φυσῶδες καὶ παχὺ μὴ εὑρίσκον διέξοδον ὑπολαμβάνειν δεῖ μᾶλλον
τὸ τῆς ὀδύνης αἴτιον. εἰ δὲ καὶ βάρους ἅμα καὶ διατάσεως καὶ θέρμης
καὶ σφυγματώδους ὀδύνης συναίσθησις γένοιτο, φλεγμονὴν ἀκόλουθον ὑπονοεῖν |
|---|
| εἶναι τὴν ποιοῦσαν αἰτίαν τὴν ὀδύνην, ἐξ ἐπιρροῆς αἵματος ἐκθερμανθέντος | 71 in vol. 2 |
2.73 | ἐσχηκυῖαν τὴν γέννησιν. καὶ χρὴ τὴν ἐν ἀγκῶνι φλέβα πρότερον τέμνειν.
εἶθ’ οὕτως ἐπὶ τὰ τὰς φλεγμονὰς παύειν ἐπαγγελλόμενα χωρεῖν βοηθήματα.
δῆλον δὲ, ὅτι καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων χυμῶν τὸ αὐτὸ δεῖ ποιεῖν καὶ θεωρεῖν,
πότερον ποσότητι λυποῦσιν οἱ χυμοὶ ἢ ποιότητι. καὶ εἰ μὲν τῷ πλήθει |
| 5 | τὴν ὀδύνην ἐργάζονται, διατήσαντα πρότερον τὰ μὲν εἶναι δοκοῦντα
χολώδη κατακιρνᾶν διά τε θριδακίνης καὶ σικύων καὶ ἰντύβων καὶ πεπόνων
καὶ μήλων καὶ μαλάχης καὶ ἰχθύων τοῖς σκληροσάρκοις καὶ τοῖς τὸν
χολώδη μεταβάλλουσι καὶ θερμὸν χυμὸν, ὁμοίως δὲ καὶ τὸν φλεγματώδη
λεπτύνειν διά τε τροφῆς καὶ φαρμάκων. οὕτω γὰρ πραττόντων ἡμῶν οἱ |
|---|
| 10 | πλεονάζοντες χυμοὶ διὰ τῶν καθαιρόντων φαρμάκων εὐχερῶς ἐκλυθήσονται
καὶ τὰ προσφερόμενα ταχυτέραν ὠφέλειαν ἐπιδείξονται.
Θεραπεία τῆς δι’ ἔμφραξιν χυμῶν ἢ πνεύματος γινομένης ὀδύνης.
Εἰ μὲν οὖν δι’ ἔμφραξιν ἐκ τῆς φλεγμονῆς ἡ ὀδύνη γίνοιτο, δῆλόν
ἐστιν, ὡς τούτοις ἁρμόζει προσφέρειν, ὅσα ῥύπτειν καὶ τέμνειν τῶν βοηθη‐ |
|---|
| 15 | μάτων ἐστὶν ἐπιτήδεια, οἷόν ἐστι τὸ ἀφρόνιτρον ὀλίγου μιχθέντος αὐτῷ
μέλιτος καὶ ὄξους. καὶ χολὴ δὲ προβατεία τούτοις ἁρμόζει μετ’ ἐλαίου
προσφερομένη. καλὸν δὲ καὶ ἀμυγδάλινον ἂν εἴη τὸ ἔλαιον.
Ἄλλο· ὁ πράσου χυλὸς ἐνσταζόμενος χλιαρὸς καθ’ ἑαυτὸν καλῶς
ποιεῖ καὶ μετ’ ὀλίγου μέλιτος. |
|---|
| 20 | Ἄλλο· κρομμύων χυλὸν μετὰ μέλιτος μίξας ἔνσταζε.
Ἄλλο· ὀρίγανον τρίψας μετὰ μέλιτος καὶ γάλακτος γυναικείου
ἐγχυμάτιζε.
Ἄλλο· χολὴν αἰγείαν μετὰ πράσου χυλοῦ πρὸς τὰς σφοδροτέρας
ἐμφράξεις πρόσφερε. πολλὰ δ’ ἐστὶ καὶ ἄλλα τοῖς παλαιοῖς εἰρημένα |
|---|
| 25 | καὶ ἁπλᾶ καὶ σύνθετα βοηθήματα ταῖς γινομέναις ἐμφράξεσιν ἐκ χυμῶν
ἢ πνεύματος φυσώδους ἁρμόζειν δυνάμενα, ἐξ ὧν εὐχερές ἐστι λοιπὸν
ἀναλέγεσθαι πάμπολλα τῆς λυπούσης αἰτίας γνωρισθείσης ἡμῖν· ἐπιλέγεσθαι
δὲ μᾶλλον, ὅσα ῥύπτειν καὶ τέμνειν καὶ καθαίρειν ἄνευ σφοδρᾶς
δήξεως πέφυκεν, ἀλλ’ ἐπ’ ἐκείνων ἁρμόζει φεύγειν τὰ τοιαῦτα, ἐφ’ ὧν |
|---|
| 30 | ἐστιν ἡ ὀδύνη μεγάλη καὶ πλήθους ὑπόνοια· πολλάκις γὰρ τὰ τοιαῦτα |
|---|
| καὶ τοῦ ῥευματισθῆναι μᾶλλον αἴτια γίνεται καὶ παροξυνθῆναι τὴν ὀδύνην | 73 in vol. 2 |
2.75 | ἐπὶ πλέον. ἐφ’ ὧν δὲ ὁ πόνος οὐ πολὺς, ἀλλὰ καὶ χρονία τις διάθεσις
φαίνοιτο καὶ δυσχερῶς ἀκούοιεν τῶν λεγομένων, ἐπὶ τῶν τοιούτων οὐδέν
ἐστιν ἄτοπον καὶ τοῖς ἐπὶ πλέον δάκνειν τε καὶ ῥύπτειν δυναμένοις
κεχρῆσθαι, ἐξ ὧν ἐστι καὶ τοῦ δρακοντίου ὁ χυλὸς ἀσάρου τε καὶ βρυωνίας |
| 5 | καὶ τὰ τούτοις ὅμοια.
Πρὸς τὰς ἄνευ ὀδύνης ἐμφράξεις.
[Start of Table]Ἑλλεβόρου λευκοῦ. . δραχ. βʹ
νίτρου. . . . . . δραχ. ιϛʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. γʹ.[End of Table] |
|---|
| 10 | ποίει τροχίσκους ἐν ὄξει λειώσας καὶ χρῶ πρὸς τὰς ἄνευ ὀδύνης ἐμφράξεις
καὶ ἐπὶ τῶν βαρυηκοούντων.
Ἄλλο· ἑλλεβόρου μέλανος ῥίζαν μετ’ ὄξους καὶ μέλιτος λειώσας
ἔνσταζε. δῆλον δ’ ὅτι οὐδὲν δεῖ ψυχρὸν προσφέρειν τῇ ἀκοῇ, ἀλλὰ προ‐
θερμανθέντα καὶ πολὺ μᾶλλον πύκνωσιν καὶ ἔμφραξιν ὑπονοούμενον. |
|---|
| 15 | Ἄλλο· πευκεδάνου ὀπὸς σὺν ἰρίνῳ ἐλαίῳ ἢ ἀμυγδαλίνῳ ἢ τεύτλου
χυλὸς σὺν χολῇ ταυρείᾳ λειούμενος ἐνσταζέσθω.
Ἄλλο· εἰς χολὴν βοὸς κροκίδα βρέξας καὶ λειώσας ἐντίθει εἰς τὸ οὖς.
Ἄλλο· χολὴν βοείαν ἢ προβατείαν ἔνσταζε ἢ αἰγὸς οὖρον ἐγχυμά‐
τιζε συνεχῶς. |
|---|
| 20 | Πρὸς βαρυηκοΐαν καὶ πόνον σύνθετον βοήθημα.
[Start of Table]Σμύρνης. . . . . . . . . . δραχ. αʹ
λιβάνου. . . . . . . . . . . δραχ. γʹ
ἀμυγδάλων πικρῶν κεκαθαρμένων κοκκίακʹ
ἀφρονίτρου. . . . . . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 25 | κρόκου. . . . . . . . . . . δραχ. δʹ
ὀπίου. . . . . . . . . . . δραχ. γʹ
χαλβάνης. . . . . . . . . . δραχ. βʹ.[End of Table]
ἡ χαλβάνη μετ’ ἀμυγδάλων λειοῦται κατ’ ἰδίαν καὶ ἀναλαμβάνεται ὄξει
σὺν τοῖς λοιποῖς. χρῶ ἐπὶ μὲν περιωδυνίας σὺν ῥοδίνῳ, ἐπὶ δὲ δυσηκοΐας |
|---|
| 30 | σὺν ὄξει. | 75 in vol. 2 |
|---|
2.77 | Ἄλλο πρὸς πολλὰ ποιοῦν, πεπιστευμένον βοήθημα καὶ μάλιστ’ ἐπὶ
τῶν χρονίων ἑλκῶν καὶ νεμομένων καὶ τῶν διὰ πνεῦμα καὶ γλίσχρους
χυμοὺς πάνυ δυσηκοούντων, ὡς καὶ εἰς κώφωσιν μέλλειν περιπεσεῖν. ποιεῖ
δὲ καλῶς καὶ πρὸς τοὺς χρονίους ἤχους καὶ συριγμοὺς κεδρία ἱερατικὴ |
| 5 | λειωθεῖσα μετ’ ὄξους. χρῶ πρὸς τὰ εἰρημένα πάντα ἐγχέων διὰ μηλωτίδος
ἢ ῥάκος χρίων ἢ στυπεῖον ἢ ἔριον ἢ, ὡς βούλει ἐπινοῶν· ἔστι γὰρ τῶν
πάνυ δραστικῶν βοηθημάτων.
Περὶ ὀδύνης διὰ ψυχρὰν αἰτίαν γινομένης.
Εἰ μὲν οὖν ἡ ὀδύνη γένηται προηγησαμένων ψυχρῶν ἀνέμων καὶ |
|---|
| 10 | ὑγροτέρων καὶ λουτρῶν τοιουτοτρόπων, εὔδηλον, ὡς καὶ ἡ θεραπεία τούτων
εὐχερὴς καὶ δεῖ τοῖς δυναμένοις θερμαίνειν βοηθήμασι κεχρῆσθαι. πολλὰ
δ’ εἰσὶ καὶ ἐν τοῖς ἁπλοῖς τοῦτο ποιεῖν δυνάμενα, καθάπερ καὶ ἡ καλλίστη
νάρδος καθ’ ἑαυτὴν θερμαινομένη καὶ τὸ πήγανον ἑψόμενον ἐλαίῳ. πρὸς
δὲ τὰς μεγίστας ψύξεις καὶ τὸ πέπερι μετ’ ἐλαίου καλῶς ποιεῖ καὶ |
|---|
| 15 | εὐφόρβιον ὁμοίως καὶ τὸ σκόροδον κρόμμυόν τε καὶ δάφνης φύλλα καὶ
στύραξ καὶ κασία καὶ κάλαμος ἀρωματικὸς καὶ τὸ ἴρινον καὶ τὸ ἀμαράκινον
ἔλαιον καὶ τὸ ὀποβάλσαμον. οὕτω μὲν οὖν ἰᾶσθαι δεῖ τὰς διὰ ψυχρὰν
δυσκρασίαν γινομένας ὀδύνας.
Περὶ τῆς διὰ θερμὴν δυσκρασίαν γινομένης ὀδύνης. |
|---|
| 20 | Τὴν δ’ ὑπὸ θερμασίας γινομένην ὀδύνην ἢ δριμέος χυμοῦ τοῖς ἐναντίοις
καὶ αὐτὴν ἰᾶσθαι δεῖ πρὸς τὸ μέγεθος τῆς ποιούσης αἰτίας τὸ κατάλληλον
ἐφαρμόζοντα. πρὸς μὲν οὖν τὰς μετρίας δυσκρασίας ἄριστα ποιεῖ καὶ
τοῦ ὠοῦ τὸ λευκὸν, ὥσπερ ἐπὶ τῶν ὀφθαλμῶν, ἐπιχεόμενον ἠρέμα χλιαρὸν
μετὰ γάλακτος γυναικείου, ὡσαύτως μετά τινος τῶν ἀνωδύνων κολλουρίων. |
|---|
| 25 | καὶ ὁ χυλὸς τῆς περδικιάδος καλῶς ποιεῖ καὶ καθ’ ἑαυτὸν καὶ μετ’ ὀλίγου
ῥοδίνου μιγνύμενος. καὶ αὐτὸ δὲ τὸ ῥόδινον μετὰ βραχέος ὄξους καὶ
μάλιστ’ ἐπὶ τῶν ζεουσῶν πάνυ καὶ διαπύρων δυσκρασιῶν. ὁμοίως δὲ καὶ ὁ |
|---|
| χυλὸς τοῦ στρύχνου καὶ τοῦ κοριάνου καὶ τοῦ ἀσφοδέλου μεγάλως ὠφελοῦσιν. | 77 in vol. 2 |
2.79 | Ἄλλο· κηρύκια ἔχοντα τὴν σάρκα ζῶσαν τρία συνέψησον μετ’ ἀμυγδα‐
λίνου ἐλαίου καὶ χρῶ. φυσικῶς δὲ τοῦτο ποιεῖ καὶ οἱ ὄνοι αὐτὸ τοῦτο ποιοῦσιν
οἱ παρὰ τὰς ὑδρίας εὑρισκόμενοι καὶ τὰ τῆς γῆς ἔντερα παραπλησίως.
κεφ. βʹ. |
| 5 | Περὶ φλεγμονῆς ἔνδον συστάσης περὶ τὸν
ἀκουστικὸν πόρον.
Εἴτε ὁ τῆς ἀκοῆς πόρος εἴτε τι ἄλλο τῶν ἔνδον μερῶν αὐτῆς
φλεγμαίνει, πολλάκις ὀξυτάτους κινδύνους τῇ γειτνιάσει τῆς χώρας καὶ τῷ
γένει τῆς οὐσίας ἐπιφέρει· τὸ γὰρ νεῦρον τὸ ὑπαλεῖφον τὴν ἔνδον τῆς |
|---|
| 10 | ἀκοῆς ἐπιφάνειαν αἰσθητικὸν ὑπάρχον ἰσχυρὰς ὀδύνας καὶ ὀξείας ἐργάζεται,
ὥστε καὶ εἰς συμπάθειαν ἄγειν τὸν ἐγκέφαλον, ὥστε πυρετοὶ καὶ παρα‐
φροσύναι τοῖς οὕτω πάσχουσιν ἐπιγίνονται, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ὀλέθριοι. καὶ
οἱ μὲν νέοι ἀπόλλυνται ἀπὸ τῆς ὀξυτάτης αὐτοῖς συμβαινούσης ὀδύνης ἢ
ὑπὸ παραφροσύνης ἢ ὑπὸ τῶν γινομένων πυρετῶν, οἱ δὲ πρεσβῦται πυρετῷ |
|---|
| 15 | μὲν οὐχ ἁλίσκονται πολλάκις οὐδὲ σπασμώδει διαθέσει οὐδὲ παραφροσύναις·
ὁ γὰρ χυμὸς ὁ πλεονάζων αὐτοῖς ψυχρότερος ὢν ἅμα καὶ παχύτερος, αὐτὸς
ἑαυτοῦ δεσμὸς γενόμενος ἐν τῷ πεπονθότι τόπῳ μένει. καὶ αὐτὸς χρόνῳ
μακρῷ ἄρχεται ἐκπυΐσκεσθαι καὶ κατὰ βραχὺ ἡ δύναμις ἀσθενοῦσα πρὸ
τοῦ πεφθῆναι ἐπάγει τὸν θάνατον· ἡ γὰρ ὕλη μὴ κρατουμένη λοιπὸν συρρεῖ |
|---|
| 20 | πρὸς τὰ κυριώτερα μόρια. ἐπὶ δὲ τῶν νέων οὐ ταχέως ἐκπυΐσκεται· τὸ γὰρ
ὀξὺ τῆς ὀδύνης τὴν γένεσιν τῆς ἐκπυήσεως προλαμβάνει. εἰ δὲ καί
ποτε δόξει τὴν φλεγμονὴν εἰς πῦον μεταβαλεῖν, ἀπαλλάττονται τῆς ὀδύνης
καὶ σωτηρίας τυγχάνουσιν.
[Θεραπεία τῆς φλεγμονῆς.] |
|---|
| 25 | Πρὸς μὲν τὰς μετρίας οὔσας φλεγμονὰς ἁρμόζει τότε ῥόδινον αὐτὸ
καθ’ αὑτὸ καταχεόμενον καὶ μετ’ ὀλίγου ὄξους, ὁμοίως δὲ καὶ γλαύκιον |
|---|
| ἐπ’ ἀκόνης ἀποτριβόμενον μετ’ ὀλίγου ὄξους καὶ χλιαρὸν ἐπιχεόμενον | 79 in vol. 2 |
2.81 | καὶ τὰ διὰ γλαυκίου καὶ κρόκου σκευαζόμενα πάντα τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ
αὐτὰ πρὸς μετρίας φλεγμονάς. ὁ δ’ ἐκ τῶν ξυσμάτων τῆς κολοκύνθης
χυλὸς καὶ πρὸς τὰς μεγίστας ἐρυσιπελατώδεις ποιεῖ διαθέσεις καὶ
καθ’ ἑαυτὸν καὶ σὺν ῥοδίνῳ. καὶ γλαύκιον δὲ μικτὸν ἴσον ὀπίῳ μετὰ |
| 5 | γάλακτος γυναικείου ἐγχεόμενον ὁμοίως τὰς ζεούσας φλεγμονὰς καὶ τὰς
μεγίστας ὀδύνας οἶδε παρηγορεῖν. ὁμοίως δὲ καὶ τὸ καστόριον ἐπὶ τῶν
μεγάλων πόνων ἴσον ὀπίῳ μιγνύμενον καὶ λειούμενον σὺν ἑψήματι καὶ
ἐμβαλλόμενον κατὰ τοῦ ὠτίου χλιαρὸν παρηγορεῖ γενναίως. δῆλον δὲ, ὅτι
τὸ ὄπιον ἐκλέγεσθαι δεῖ τὸ παλαιὸν διὰ τὸ φεύγειν ἡμᾶς τὸ πάνυ ναρκωτικὸν |
|---|
| 10 | αὐτοῦ. ἐγὼ γὰρ οἶδά τινα μόνῳ τῷ ὀπίῳ χρησάμενον καὶ ἄφωνον καὶ
ἀναίσθητον ποιήσαντα τὸν κάμνοντα, ὡς μηκέτι μηδ’ ὀποβαλσάμου μηδ’ ἄλλων
τινῶν ἐμβληθέντων θερμῶν ἀναστῆσαι δυνηθῆναι τὸν ἄνθρωπον. διὰ τοῦτο
γοῦν εἰ καὶ διὰ πολλὴν ὀδύνην ἀναγκασθείη τις τῷ ὀπίῳ χρήσασθαι ἢ ἄλλῳ
τινὶ τῶν ναρκωτικὴν ἐχόντων δύναμιν, δεῖ ἅπαξ αὐτὸ προσφέρειν ἢ |
|---|
| 15 | δεύτερον, ὕστερον δ’ ἐμβαλεῖν καστόριον σὺν ἐλαίῳ χλιαρῷ καὶ ἔξωθεν
ἔριον βεβρεγμένον θερμῷ ἐλαίῳ ἢ ναρδίνῳ ἔχοντι στέαρ χήνειον περιτιθέναι
πανταχόθεν, μηχανώμενον ἰᾶσθαι τὴν ἐκ τῶν ψυξάντων γινομένην νάρκωσιν.
μετρίας δὲ τῆς φλεγμονῆς οὔσης καὶ μὴ πάνυ ζεούσης καὶ, ὅπου μή
ἐστι πυρετὸς πάνυ θερμὸς ἢ μὴ ἀκμάζων τὴν ἡλικίαν, καὶ βραχὺ τῆς |
|---|
| 20 | τετραφαρμάκου λαμβάνοντα, ἥν τινες καὶ βασιλικὸν καλοῦσι, μιγνύειν
αὐτῷ δεῖ νάρδου μύρου, εἰ χειμὼν εἴη, εἰ δὲ θέρος, ῥοδίνου. καλῶς δὲ
ποιεῖ καὶ τὸ στέαρ τῶν χηνῶν ἢ τῶν φασιανῶν αὐτῇ προσπλεκόμενον.
γινέσθω δὲ οὕτως ὥσπερ καὶ ὁ θειότατος Γαληνός φησιν· ἔχει δ’ αὐτοῦ
ἡ ῥῆσις οὕτως· ‘Ἐγὼ δ’ οὐκ ἐγχέω τοῖς περιοδυνωμένοις φάρμακον |
|---|
| 25 | οὐδὲν οὐδ’ ἐκμάττω δι’ ἐρίου τῇ πείρᾳ διδαχθεὶς, ὡς ἄμεινόν ἐστι μηδὲ
ψαύειν τοῦ πόρου τοῦ ἀκουστικοῦ κατὰ τὸν καιρὸν τῆς ὀδύνης. διὰ μηλωτίδος |
|---|
| οὖν ἀμφιεσθείσης ἐρίῳ πυριῶ τοὺς περιωδυνοῦντας ἐμβαλὼν τόδε τὸ φάρμακον | 81 in vol. 2 |
2.83 | ὧδέ πως κεχλιασμένον ἐν ὠτεγχύτῃ μετρίως οὕτως, ὡς πυνθανομένων
ἡμῶν τοῦ κάμνοντος, εἰ χλιαρὸν αὐτῷ φαίνοιτο καὶ εἰ ἔτι δύναιτο φέρειν
αὐτὸ θερμότερον, ἄχρι τοσούτου προσφέρειν τὴν θερμασίαν, ὡς μηδέπω
λυπεῖν. βάπτων οὖν εἰς τὸ οὕτω παρεσκευασμένον φάρμακον τὴν μηλωτίδα |
| 5 | κατὰ τὴν ἀρχὴν τοῦ πόρου μετρίως ἀποτιθεὶς εἰς τὸ βάθος ἀπορρεῖν
ἐπίτρεπε. καὶ μετὰ τοῦτο πάλιν αὖθις καὶ αὖθις βάπτων τὸ αὐτὸ ποίει
μηδένα διαλιπὼν χρόνον. εὔδηλον δ’, ὅτι τούτου γενομένου πάντως τι
καὶ ἀπορρυήσεται εἰς τοὐκτὸς πληρωθέντος ὅλου τοῦ ἀκουστικοῦ πόρου.
τοῦτο τοίνυν δέχου μετρίως καθ’ ὅσον οἷόν τε μὴ ψαύων τοῦ πόρου. |
|---|
| 10 | ἐπειδὰν δ’ ἱκανῶς πυριάσῃς, ἐάσας τὸν πόρον πληρωθέντα τοῦ φαρμάκου
μαλακὸν ἐπιθεὶς ἔξωθεν ἔριον τῷ στόματι καὶ μετὰ τοῦτο παντὶ τῷ
ὠτίῳ καὶ, ἐὰν δέῃ πυριάσαι πάλιν, ἀτρέμα βαστάξας τὸ ἐπικείμενον
ἔριον ἔξωθεν αὖθις ὁμοίως φυλαττόμενος, ὡς οἷόν τε μηδ’ ἄλλου
τινὸς μέρους τοῦ σώματος ἅψασθαι. καὶ τούτῳ γε πρόςσχες τὸν νοῦν ὡς |
|---|
| 15 | μεγίστῳ παραγγέλματι τῆς τῶν ὤτων ἐπιμελείας.‘ ταῦτα μὲν οὖν ἔγραψε
Γαληνὸς παραγγέλλων ἡμῖν, ὡς ἐπὶ πάσης ὀδυνηρᾶς φλεγμονῆς δεῖ
ταύτῃ κεχρῆσθαι μηδὲν προσδιορισάμενος. ἐγὼ δὲ μᾶλλον, ὥσπερ ὑμῖν
εἶπον, ἐπί τε νέων καὶ θερμῶν τὴν κρᾶσιν καὶ, ἐφ’ ὧν ἐστι ζέουσα σφοδρὰ
φλεγμονὴ, πολλάκις δὲ καὶ μετὰ πυρετοῦ, δέδωκα κεχρῆσθαι, καὶ μάλιστ’ εἰ |
|---|
| 20 | καὶ θέρους ὥρα τυγχάνει καὶ ἐν χωρίῳ θερμῷ νοσεῖν τὸν κάμνοντα. βέλτιον δὲ,
εἰ καὶ ἀναγκασθείη τῇ πυρίᾳ κεχρῆσθαι διὰ τὸ σφοδρὸν τῶν ὀδυνῶν, παραλαμ‐
βάνειν ἐπὶ τούτων τὴν διὰ σπόγγων ἀποβεβρεγμένων εἰς θερμὸν ὕδωρ πυρίαν
Πυρία πρὸς ὠταλγίαν ἡ διὰ σπόγγων καὶ θερμοῦ ὕδατος.
Πυρίαις δὲ χρηστέον ταῖς διὰ σπόγγων εἰς θερμὸν ὕδωρ ἀποβεβρεγ‐ |
|---|
| 25 | μένων καὶ ἱκανῶς ἐκτεθλιμμένων καὶ ταῖς διὰ τῆς σικύας ἐμβληθέντος ἐν | 83 in vol. 2 |
|---|
2.85 | αὐτῇ πρότερον ὕδατος θερμοῦ, εἶτα κενωθέντος καὶ προστιθεμένης κατὰ
τοῦ ἀλγοῦντος ὠτός· ἀτμὸς γάρ τις ἐξ αὐτῆς πρᾷος εἰσδυόμενος παρηγορεῖ
τὴν ὀδύνην· ἔτι δὲ καὶ ταῖς διὰ τῶν ἀτμῶν τῶν συντετρημένων καλάμων.
χρὴ δὲ τὸ μὲν ἕτερον τοῦ καλάμου μέρος συνηρμόσθαι τῇ κοιλότητι τοῦ |
| 5 | ὠτὸς, τὸ δ’ ἕτερον ἐν χύτρᾳ πῶμα ἐχούσῃ τετρημένον καὶ πανταχόθεν
ἐστεγανωμένον, ὥστε τὸν ἀναφερόμενον ἀτμὸν προσεμπίπτειν τῷ τῆς ἀκοῆς
πόρῳ. δεῖ δὲ τὸν κάμνοντα ὑποκλίνειν τὸν τράχηλον ὑπὲρ τὴν χύτραν.
περὶ δὲ τὴν ἀκοὴν ἔξωθεν ἔριον ἐπιτιθέναι πανταχόθεν καὶ ἐξασφαλίσασθαι
καλῶς, ὡς μὴ περικαίεσθαι τοὺς κύκλῳ τόπους. |
|---|
| 10 | Περὶ καταπλασμάτων.
Εἰ δὲ καὶ τὰ ἔξωθεν φαίνοιτο φλεγμαίνοντα, οὐδὲν ἄτοπον καὶ κριθίνῳ
ἀλεύρῳ καταπλάττειν ἢ πυρίνῳ ἑψηθέντι εἰς ἕψημα ἢ εἰς γλυκὺν οἶνον καὶ
ἄστυφον. μάλιστα δὲ τοῖς καταπλάσμασι καὶ τοῖς σπόγγοις χρηστέον, ἐφ’ ὧν
ἐκπυΐσκεσθαι τὴν ὕλην ὑπονοοῦμεν. εἰ γάρ τι τοιοῦτον συμβῇ, τότε καὶ τοῖς |
|---|
| 15 | διὰ γύρεως κεχρῆσθαι δεῖ καὶ τῇ τετραφαρμάκῳ καὶ ἄλλων ἔσθ’ ὅτε
προσπλεκομένων αὐτῇ κηρωτῶν διὰ στεάτων ἐχουσῶν τὴν σύνθεσιν. δεῖ δὲ
μᾶλλον σπουδάζειν ἀνεκπυήτους φυλάττειν τὰς φλεγμονάς. τοῦτο δὲ δυνη‐
θείημεν ποιῆσαι ταῖς ὑπογεγραμμέναις χρησάμενοι γραφαῖς.
Ὠτικὸν ἀνώδυνον πάνυ καλὸν συνεχῶς ἐγχυματιζόμενον, ἐφ’ ὧν ἂν καὶ φλεγμονὴ |
|---|
| 20 | καὶ διάτασις παρῇ καὶ σφοδραὶ πάνυ ὦσιν αἱ ὀδύναι.
[Start of Table]Στέατος χηνείου ἢ ὀρνιθίουδραχ. ιϛʹ
ὀπίου. . . . . . . ⎫
σμύρνης. . . . . . ⎬ἀνὰ δραχ. ιβʹ
κρόκου. . . . . . ⎭[End of Table] |
|---|
| 25 | θαρρῶν χρῶ· πάνυ ἐστὶ καλόν.
Ἄλλο πρὸς τὰς μὴ πάνυ ζεούσας φλεγμονάς· βούτυρον, μέλι, ὕσσωπον,
ἴσα ἐκ πάντων χλιάνας ἔνσταζε. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ ῥυπαρὰ ἕλκη καὶ |
|---|
| φλεγμαίνοντα. | 85 in vol. 2 |
2.87 | Ἄλλο πρὸς τὰς διὰ φλεγμονὴν γινομένας ὀδύνας καὶ εἰς πῦον κινδυνευούσας
μεταβάλλεσθαι.
[Start of Table]Λιθαργύρου. . . . δραχ. δʹ
ψιμμιθίου. . . . . δραχ. δʹ |
| 5 | ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγ. αʹ
λιβάνου. . . . . δραχ. γʹ
γύρεως. . . . . δραχ. γʹ
ῥητίνης. . . . . δραχ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. ιʹ |
|---|
| 10 | κολοφωνίας. . . . λιτρ. αʹ
κηροῦ. . . . . . λιτρ. αʹ
ἐλαίου. . . . . λιτρ. αʹ
στέατος χηνείου νεαροῦλιτρ. βʹ
χυλοῦ λινοσπέρματος τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
|---|
| 15 | ποιεῖ καὶ ἐπὶ δοθιήνων καὶ ἐπὶ ποδαγρικῶν διαθέσεων.
Πρὸς τὰς ὑπὸ πληγῆς καὶ ῥεύματος φλεγμονὰς βουτύρου προσφάτου
διεὶς ἔνσταζε. στέαρ χηνὸς καὶ γάλα γυναικὸς διεὶς ἔνσταζε.
Ἄλλο· γάλα γυναικεῖον κρόκῳ συλλειώσας ἔξωθεν περίχριε καὶ
μάλιστα τῆς φλεγμονῆς ἐρυθρᾶς οὔσης. εἰ δὲ καὶ ἐπώδυνος εἴη, συμφέρει |
|---|
| 20 | καὶ ὄπιον βραχὺ μίξαντα περιχρίειν.
Ἄλλο· λιθάργυρον καὶ γλαύκιον καὶ κρόκον ὕδατι λειώσας καὶ
ἑψήματι περίχριε.
Ἄλλο· ψύλλιον τρίψας μεθ’ ὕδατος κατάπλαττε.
Ἄλλο· ψιμμίθιον, κορίου χυλὸν ἢ στρύχνον μίξας περίχριε. |
|---|
| 25 | Ἄλλο· φακῆν ἑψήσας μετὰ ψιχῶν κατάπλαττε, ἐφ’ ὧν καὶ ἕλκος
ἐστὶ μετὰ φλεγμονῆς.
Ἄλλο· ῥοιὰς ἑψήσας μετὰ ψιχῶν κατάπλαττε ἐπὶ τῶν αὐτῶν
διαθέσεων. τὰ μὲν προειρημένα πάντα πρὸς τὰς χωρὶς ἕλκους εἰσὶ
φλεγμονάς. καὶ δεῖ μᾶλλον διαφορεῖν αὐτὰς σπεύδειν. εἰ δὲ καὶ ἕλκος |
|---|
| 30 | συμβῇ γενέσθαι ἢ καὶ προγεγονὸς ὑπάρχον τύχῃ, ταῖς μελλούσαις |
|---|
| εἰρῆσθαι δυνάμεσι χρηστέον. ἔχουσι δὲ οὕτω. | 87 in vol. 2 |
2.89 | Πρὸς ὤτων ἑλκώσεις·
Γλαύκιον, λύκιον καὶ μηκώνιον τρίψας μετὰ μέλιτος ἐπίβαλε· τοῦτο
καὶ τὰς μετὰ φλεγμονῆς ἑλκώσεις παρηγορεῖ.
Ἄλλο πρὸς ὤτων χρόνια ἕλκη. |
| 5 | Κεδρία σὺν μέλιτι μιγεῖσα καὶ ἐγχριομένη καλῶς ποιεῖ.
Ἄλλο πρὸς τοὺς ἔχοντας πολὺ πῦον.
Μίσυ καύσας ἐν χύτρᾳ καὶ λεάνας ἐμφύσα.
Ἄλλο· ψιμμιθίῳ μετὰ μέλιτος χρῶ· καθαίρει πάνυ τὰ ῥυπαρά.
Ἄλλο· ἀλόην καὶ κρόκον διεὶς ὕδατι χρῶ. |
|---|
| 10 | Ἄλλο· λιβανωτὸν διεὶς οἴνῳ χρῶ· τοῦτο καὶ σαρκοῖ.
Ἄλλο· σπόδιον λειώσας ἐμφύσα, μελικράτῳ δὲ πρόκλυζε ἢ φακοῦ
ἀφεψήματι ἢ ῥόδα ἐν οἴνῳ ἔγκλυζε σὺν μέλιτι ἢ ἐλαίας φύλλα τρίψας καὶ
χυλίσας σὺν μέλιτι χρῶ.
Πρὸς τὰ πάνυ ῥυπαρὰ καὶ νεμόμενα. |
|---|
| 15 | Οἶνον καὶ οὖρον ἀφθόρου παιδὸς μίξας μέλιτι ἔνσταζε.
Ἄλλο πρὸς τὰ αὐτὰ πάνυ καλόν.
Σανδαράχην λειώσας καὶ μέλιτι μίξας ἔνσταζε ἢ ἐλλύχνιον ποιήσας
καὶ χρίσας πάνυ καλῶς ἔμβαλε εἰς τὸν πόρον. ποιεῖ πάνυ καλῶς καὶ
καθαίρει καὶ ξηραίνει ἀπουλοῖ τε καὶ ἀνωδυνίαν ποιεῖ. θαρρῶν χρῶ. |
|---|
| 20 | Ἄλλο· σκωρίαν λειοτριβήσας μετ’ ὄξους καὶ ἑψήσας ἠρέμα ἔνσταζε
εἰς τὸ οὖς.
Ἄλλο· Τῆς χλωρᾶς τοῦ φαρμάκου μέρος αʹ, τοῦ δὲ διὰ καστορίου
τροχίσκου μέρη βʹ καὶ ῥοδίνου τὸ ἀρκοῦν μίξας χρῶ προκλύσας μελικράτῳ.
Ἄλλο πρὸς τὰ ῥυπαρὰ τῶν ἑλκῶν καὶ πυορροοῦντα καὶ ὑπερσαρκοῦντα, |
|---|
| 25 | ἔχει δὲ οὕτως·
[Start of Table]Ἰοῦ ξυστοῦ. . . . δραχ. βʹ |
|---|
| ἐν ἄλλῳ. . . δραχ. δʹ | 89 in vol. 2 |
2.91 | λιβάνου. . . . . δραχ. αʹ
μέλιτος. . . . . κοτύλας βʹ
ὄξους. . . . . κοτύλην αʹ[End of Table]
ἕψε, ὡς μέλιτος σχῇ πάχος ὑγροῦ, καὶ χρῶ ἐνστάζων ἢ ἐλλυχνίῳ περι‐ |
| 5 | χρίων καὶ προσβάλλων τῷ πόρῳ.
Ἄλλο πρὸς τὰ αὐτὰ λίαν καλόν· στυπτηρίαν σχιστὴν σὺν ὄξει
λειοτριβήσας, ἕως ἂν σχῇ πάχος μέλιτος, ἀναλάμβανε μετ’ ἐρίου τρυφεροῦ
καὶ, ὅταν ψυγῇ, ἐντίθει ἔνδον τοῦ ἀκουστικοῦ πόρου.
Ἄλλο. |
|---|
| 10 | [Start of Table]Κύφεως. . . . . . γρ. γʹ
ἀφρονίτρου. . . . . γρ. βʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . γρ γʹ
διὰ ῥόδων κολλουρίου. . γρ. εʹ
λυκίου Ἰνδικοῦ. . . . γρ. δʹ[End of Table] |
|---|
| 15 | μετ’ οἴνου ἀναλαβὼν ἔνσταζε ἢ μετὰ χυλοῦ περδικιάδος. καλῶς ποιεῖ καὶ
ἀποξηραίνει καὶ ἀφλέγμαντα καὶ ἀνώδυνα τὰ ἕλκη διατίθησι. τὸ δ’ αὐτὸ
καὶ ὁ χυλὸς τῆς περδικιάδος μετὰ μέλιτος χλιανθεὶς καὶ παχυνθεὶς ἠρέμα
καὶ ἐλλυχνίου βραχέντος καὶ ἐντεθέντος κατὰ τοῦ πόρου. εἰ δὲ καὶ ὑγρό‐
τερον ἐγχέεις αὐτὸ, καλῶς ποιεῖ καὶ ἐφ’ αἵματος ἐκφερομένου ἐκ τοῦ ὠτός. |
|---|
| 20 | Ἄλλο πρὸς τὰς πάνυ χρονίας ἑλκώσεις.
[Start of Table]Σμύρνης. . . . . . . δραχ. αʹ
λιβάνου. . . . . . . δραχ. αʹ
πρασίου χυλοῦ. . . . . δραχ. δʹ
νίτρου Ἀλεξανδρινοῦ. . . . δραχ. ιθʹ |
|---|
| 25 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . δραχ. ιβʹ
οὔρου συάγρου. . . . . δραχ. κʹ
καρύων Ποντικῶν. . . . δραχ. κʹ
καπνελαίου. . . . . . δραχ. δʹ
καστορίου. . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 30 | κρόκου. . . . . . . δραχ. δʹ
ὀπίου. . . . . . . . δραχ. δʹ
ἀμύγδαλα. . . . . . . ιηʹ.[End of Table] |
|---|
| ταῦτα λειώσας μετὰ ῥοδίνου καὶ ἀμυγδαλίνου ἐλαίου καὶ ὄξους ὀλίγου χρῶ. | 91 in vol. 2 |
2.93 | Πρὸς τὰ καταγνύμενα τῶν ὤτων καὶ θλώμενα ἐκ πληγῆς ἄρτου
θερμοῦ τὸ ἐντὸς μετ’ ὀλίγου μέλιτος τρίψας ἐπιτίθει.
Ἄλλο πρὸς τὸ αὐτό· σμύρναν τρίψας μετ’ οἴνου λεπτομεροῦς ἐπίχριε.
Ἄλλο· κοχλίων τοὺς τραχήλους τρίψας καὶ σμύρνης τὸ ἥμισυ |
| 5 | μέρος ἐπιτίθει.
Ἄλλο· μάνναν λεῖαν ἐπίπασσε. εἰ δὲ γένοιτο χρεία τοῦ ἐπιδῆσαι,
φεύγειν δεῖ ἐπὶ τούτων τοὺς βιαίους δεσμοὺς καὶ τὸ σπουδάζειν ἀλλάσσειν
τὰ ἐπιτιθέμενα· βλάπτει γὰρ καὶ τοῦτο καὶ αἴτιον ῥευματισμῶν γίνεται.
κεφ. γʹ. |
|---|
| 10 | Περὶ ἤχων.
Τῶν ἤχων οἱ μὲν ἐπὶ φυσώδει καὶ παχεῖ πνεύματι γίνονται, οἱ δὲ
καὶ διὰ χυμοῦ ἔμφραξιν, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ διὰ τὴν τῶν τόπων ἀσθένειαν
ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἀνακομιζομένων ἐκ νόσου συμβαίνειν εἴωθε. γίνονται δὲ καὶ
διὰ πολλὴν ἀκρίβειαν αἰσθήσεως, προσέτι δὲ καὶ λόγῳ κρίσεως, ἐφ’ ὧν |
|---|
| 15 | οὐδὲν δεῖ προσφέρειν. εἰ μὲν οὖν οἱ ἦχοι ποτὲ μὲν γίνοιντο, ποτὲ δὲ
παύοιντο καὶ διάλειμμα ποιησάμενοι πάλιν ἄρχοιντο, γίνωσκε διὰ πνεῦμα
μὴ ἔχον ἔξοδον εὐχερῆ γίνεσθαι τοὺς ἤχους, καὶ μάλιστ’ εἰ προηγήσαιντο
πνεύματα τίκτειν δυναμένων ἐδεσμάτων καταχρήσεις καὶ ἀπεψίαι πολλαί.
εἰ δὲ διά τινας γλίσχρους καὶ παχεῖς χυμοὺς συμβαίνει τὸ τοιοῦτον, |
|---|
| 20 | γνωρίσεις ἐκ τοῦ μηδ’ ἀθρόως ἐπιγίνεσθαι τοὺς ἤχους, ἀλλὰ κατὰ βραχὺ
τὴν αὔξησιν λαμβάνειν καὶ προσέτι καὶ βάρους αἰσθάνεσθαι καὶ προηγήσασθαι
ἀπεψίας καὶ λουτρῶν ἀκαίρων χρήσεις καὶ τὰ ἄλλα, ὅσα χυμοὺς ἀπέπτους
εἴωθε γεννᾶν. πρὸς οὖν ἤχους τοὺς ἐπιμόνους καὶ χρονίους σὺν ὄξει καὶ
μέλιτι καὶ νίτρῳ κλύζε. |
|---|
| 25 | Ἄλλο.
[Start of Table]Ἑλλεβόρου λευκοῦ. . δραχ. βʹ
καστορίου. . . . . δραχ. βʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. γʹ.[End of Table] |
|---|
| ποίει τροχίσκον καὶ σὺν ὄξει λειώσας χρῶ. | 93 in vol. 2 |
2.95 | Ἄλλο· καστορίου, κωνείου σπέρματος, ἴσα λειώσας σὺν ὄξει ἔνσταζε
χλιάνας. ποιεῖ δὲ καὶ τοῦτο μάλιστ’ ἐφ’ ὧν διὰ πολλὴν αἴσθησιν τῶν
ἀναδιδομένων ἀτμῶν συναισθάνονται.
Ἄλλο· εὐφόρβιον μετὰ κυπρινελαίου λειώσας καὶ θερμάνας χρῶ. |
| 5 | ποιεῖ μάλιστα πρὸς τοὺς χρονίους ἤχους καὶ συριγμούς.
Πρὸς τοὺς ἐκ νόσου ἤχους.
Ἐπὶ δὲ τῶν ἐκ νόσου πάλιν ἀψινθίου ἀφεψήματι πυριάσας ὄξος καὶ
ῥόδινον ἔγχει καὶ ῥαφάνου χυλὸν μετὰ ῥοδίνου ἢ ἑλλεβόρου μέλανος
μετ’ ὄξους. |
|---|
| 10 | Περὶ τῶν ἐχόντων ῥύπον ἐν τοῖς ὠσίν.
Καρδάμωμον καὶ νίτρον βραχὺ μετ’ ἰσχάδων ἀναλαβὼν χρῶ χωρὶς
τῶν κεχραμίδων. καὶ κολλούρια ποιήσας ἔνθες εἰς τὸν πόρον τῆς ἀκοῆς
καὶ κόμιζε διὰ τριῶν ἡμερῶν· ἄγει γὰρ ῥύπον πολὺν καὶ ἱκανῶς κουφίζει.
ποιεῖ δὲ τοῦτο πρὸς τὰς ὑπερσαρκώσεις. |
|---|
| 15 | Ἄλλο· νίτρον ὀπτὸν λειώσας ἔμπασον εἰς τὸ οὖς καὶ οὕτω πάλιν
ὄξος ἔνσταξον καὶ τῇ ὑστεραίᾳ κλύσον ὑδρελαίῳ θερμῷ.
Πρὸς τὸ ἐμπίπτον ὕδωρ εἰς τὴν ἀκοήν.
Εἰ δὲ συμβῇ τὸ ὕδωρ ἐμπεσεῖν εἰς τὴν ἀκοὴν, ποίει τῷ ἑνὶ ποδὶ τῷ
κατὰ τὸ πάσχον οὖς ἅλλεσθαι παρεγκλίνοντα πρὸς αὐτό· ἐκκρίνεται γὰρ |
|---|
| 20 | οὕτως εὐχερῶς. ἐπισπᾶται δὲ καὶ ὁ ἐκ τοῦ στόματος ἐκμυζηθμὸς πάνυ τὸ
ἐγκείμενον. καὶ διὰ καλάμου δὲ τὸ αὐτὸ γίνεται. μετὰ δὲ τὴν ἐκμύζησιν
καὶ ἔλαιον θερμὸν ἴρινον ἢ ἀμυγδάλινον ἔνσταζε.
Περὶ τῶν ἐμπιπτόντων εἰς τὴν ἀκοὴν λιθαριδίων ἢ ἄλλων τινῶν.
Λιθαριδίου ἢ κυάμου ἢ ἄλλου τινὸς ἐμπίπτοντος εἰς τὴν ἀκοὴν |
|---|
| 25 | εἱλήσας τὴν μηλωτίδα ἐρίῳ βάψον ῥητίνῃ τερεβινθίνῃ ἤ τινι τῶν ἐχεκόλλων
καὶ καθεὶς πρᾴως ἐπισπῶ. καὶ πταρμὸν δὲ κινῶν ἔμφραττε τὸ
στόμα καὶ τὰς ῥῖνας· κατὰ γὰρ τὴν γινομένην τοῦ πνεύματος ἔντασιν |
|---|
| ἐκρίπτεται τὸ ἔνδον σφηνωθέν. ποίει δὲ τοῦτο συνεχῶς καὶ σπούδαζε ὡς | 95 in vol. 2 |
2.97 | ταχέως ἐκπεμφθῆναι. εἰ δὲ μή γε, φλεγμονῆς ἐπιγενομένης σπασμοὶ
πολλάκις ἐπακολουθοῦσιν, ὡς καὶ κινδυνεύειν αὐτοὺς ἀπολέσθαι. δεῖ οὖν καὶ
ἔλαιον πολλάκις ἐγχεῖν χλιαρόν· οὕτω γὰρ τῶν τόπων ἀφλεγμάντων
γενομένων τὸ ἐγκείμενον ῥᾳδίως ἐξελεύσεται. καὶ κλύζειν δὲ μελικράτῳ |
| 5 | καλόν ἐστιν αὐτοὺς, ὅταν χαυνωθῶσιν αἱ φλεγμοναί· ἀναπτύεται γὰρ διὰ
τοῦ ὑγροῦ πολλάκις τὸ ἐμπεσὸν καὶ διὰ τριχολαβίου εὐχερῶς ἕλκεται.
καὶ αὐλίδιόν τινες ἐμβαλόντες τῇ ἀκοῇ, εἶτα τῷ στόματι ἐκμυζήσαντες
ἠδυνήθησαν τῷ τρόπῳ τούτῳ ἐπισπασάμενοι ἑλκύσαι. δεῖ δὲ πρό γε πάντων
ἐλαίῳ χλιαρῷ κεχρῆσθαι καὶ τοῖς πταρμικοῖς, ὡς εἴρηται, καὶ μελικράτῳ· |
|---|
| 10 | οὕτω γὰρ ἡμῶν πραξάντων εὐχερῶς καὶ μετὰ μηλωτίδος καὶ μεθ’ οἱουδήποτε
βουληθείης τῶν εἰρημένων ἐκ τοῦ βάθους ἀνενεχθήσεται.
Περὶ τῶν σκωλήκων ἐν τοῖς ὠσίν.
Σκώληκας δὲ τοὺς ἐν τῇ ἀκοῇ φθείρει μὲν καὶ τὸ ὀξέλαιον ἐνσταζόμενον
καὶ τῆς καππάρεως ὁ χυλός. ὁμοίως δὲ καὶ ὁ τῆς καλαμίνθης χυλὸς οἶδε |
|---|
| 15 | παρηγορεῖν, εἴπερ τι καὶ ἄλλο, καὶ πᾶσαν δὲ τὴν ὀδύνην οὗτος ὁ χυλὸς
ἐνσταζόμενος. καὶ ὁ ἑλλέβορος ὁ λευκὸς ἀναιρεῖ τοὺς ἐν τοῖς ὠσὶ σκώληκας
μετ’ οἴνου λειούμενος καὶ ἐνσταζόμενος.
Ἄλλο· ἀψινθίῳ ἀφεψηθέντι εἰς οἶνον κλύζε καὶ πράσιον καὶ
κενταύριον ὁμοίως καὶ σκαμμωνίαν διεὶς ὄξει ἢ ἀψινθίου χυλὸν ἢ θεῖον |
|---|
| 20 | καὶ νίτρον μετὰ χυλοῦ ῥαφάνου ἔνσταζε.
κεφ. δʹ.
Περὶ τῶν ἀπὸ κατάρρου γινομένων ὀδυνῶν.
Εἰδέναι δὲ δεῖ τοῦτο καθόλου καὶ σπουδάζειν αὐτὸ φυλάττειν, τὸ μὴ
ταχέως τῶν ἐπὶ κατάρρῳ συμβαινουσῶν ὀδυνῶν τοπικὰ σπεύδειν προσφέρειν |
|---|
| 25 | βοηθήματα· μετὰ γὰρ τοῦ μηδὲν ὠφελεῖν ἔτι καὶ μᾶλλον ἐπισπῶνται καὶ
προτρέπονται τὴν ὕλην ἐπὶ πλέον εἰς τὰ πεπονθότα φέρεσθαι μετὰ πέψιν.
διὸ καὶ λούειν ἐπὶ τῶν τοιούτων χρὴ καὶ σικύαις χρῆσθαι κατὰ τοῦ ἰνίου, |
|---|
| καὶ μάλιστ’ εἰ καὶ βάρους αἰσθάνοιντο περὶ τὴν κεφαλὴν καὶ ἐρεύθους | 97 in vol. 2 |
2.99 | περὶ τὸ πρόσωπον καὶ εἰ οἰνοπότης ὑπάρχει. εἰ δὲ μηδὲν τούτων εἴη, ξηρὸν
δὲ καὶ λεπτὸν τὸ σῶμα καὶ ἐπιρρέον δριμὺ, παχυνούσῃ καὶ εὐκράτῳ
κεχρῆσθαι διαίτῃ καὶ ἀναπαύσει καὶ ἡσυχίᾳ, μᾶλλον δὲ καὶ λουτροῖς καὶ
τοῖς ὕπνον ποιεῖν δυναμένοις, ἐξ ὧν ἐστι καὶ ἡ διὰ κωδειῶν πέψαι |
| 5 | καὶ παχῦναι καὶ ἐπικεράσαι δυναμένη τὰ δριμέα, εἴπερ τι καὶ ἄλλο τῶν
φαρμάκων.
κεφ. εʹ.
Περὶ τῆς ἐκ τῶν ὤτων αἱμορραγίας.
Ἐπειδὴ δὲ συμβαίνει ἐπὶ τῶν ὤτων αἱμορραγίας γίνεσθαι, καὶ |
|---|
| 10 | κίνδυνοί τινες ἔσθ’ ὅτε ἐπακολουθοῦσιν, ἐπὰν μὴ λόγῳ κρίσεως τοῦτο
γένηται—καὶ τοῦτ’ ἔστιν εἰδέναι ἐπὶ τῶν πολλῶν πάντως νοσημάτων
καὶ μάλιστα τῆς κεφαλῆς ἐρρωμένης καὶ ἀπωθούσης τὴν ὕλην, καθάπερ
καὶ διὰ ῥινῶν τοῦτο ποιεῖν εἴωθεν ἡ φύσις καὶ διά τινων ἄλλων μορίων—
εἰ οὖν τοῦτο θεωρηθείη μετὰ πέψιν, οὐ δεῖ σπουδάζειν κωλύειν τὴν ὁρμὴν |
|---|
| 15 | τῆς φύσεως ἐπὶ σωτηρίᾳ τοῦ κάμνοντος ἔστιν ὅτε τοῦτο πραττούσης.
εἰ δὲ συμβῇ τὴν δύναμιν ἔσθ’ ὅτε καταβαλέσθαι τῆς κενώσεως
πολλῆς ἐπιγενομένης ἢ ἄλλως πως κίνδυνον ἐπιφερούσης, τὸ τηνικαῦτα
δέον ἐστὶ βοηθεῖν τῷ νοσοῦντι καὶ στέλλειν τὴν ἄμετρον φορὰν τοῦ αἵματος.
εἰσὶ δὲ τοῦτο πολλὰ ποιεῖν δυνάμενα καὶ μάλιστα ταῦτα. |
|---|
| 20 | Ἐφεκτικὸν αἱμορραγίας.
Βάτου καὶ κηκίδων ὄξει ἑψηθέντων χυλὸν ἐγχυμάτιζε.
Ἄλλο· τὸν χυλὸν τῆς περδικιάδος χλιάνας ἔγχει.
Ἄλλο, ὥστε μὴ θρομβοῦσθαι τὸ αἷμα ἐν τοῖς ὠσίν· πρασίου χυλὸν |
|---|
| καὶ ὄξος μίξας ἐγχυμάτιζε πολλάκις. | 99 in vol. 2 |
2.101 | κεφ. ϛʹ.
Περὶ κωφώσεως.
Ἐὰν δὲ καὶ παντελὴς βλάβη τῆς ἀκοῆς γένηται, ἣν κώφωσιν
ὀνομάζουσι—καί τινες μὲν αὐτῶν ἄνευ πυρετοῦ, τινὲς δὲ καὶ μετὰ πυρετοῦ. |
| 5 | ὅσαι μὲν διὰ χολώδη χυμὸν ἄνω ὁρμήσαντα συμβαίνουσιν, αὗται μᾶλλον
εὐΐατοι γίνονται ἢ τῆς γαστρὸς φυσικῶς κινηθείσης ἢ φαρμάκου δοθέντος
αὐτοῖς, ὅπερ τὸν χολώδη χυμὸν κενοῦν πέφυκεν· ὅσαι δὲ γίνονται διὰ
γλίσχρους καὶ παχυτέρους χυμοὺς ἀποσκήψαντας, ὡς ἐπὶ ληθάργων καὶ
καταφορῶν καὶ κεφαλαίας χρονίας καὶ ἄλλων παθῶν, αὗται πᾶσαι δύσλυτοί |
|---|
| 10 | εἰσι καὶ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ συναποθνήσκειν φιλοῦσι τοῖς κάμνουσιν—ἰσχυρῶς
οὖν ἀνθίστασθαι δεῖ τῷ πάθει τὴν ἀρχὴν ἀποκαθάρσεως ποιουμένους τῆς
κάτω κοιλίας διά τε τοῦ ὀξυμέλιτος τοῦ καλουμένου Ἰουλιανίου καὶ διὰ
τῆς ἱερᾶς. συνεχέστερον δὲ διὰ τῶν ἁλῶν τῶν ἐχόντων εὐφόρβιον, ἢ
εἴπερ εἰσὶν οἱ παρ’ ἡμῶν συνήθως σκευαζόμενοι, δοκοῦντες μὲν εἶναι λιτοὶ |
|---|
| 15 | καὶ ἁπλούστεροι, μεγάλην δὲ δύναμιν κεκτημένοι καὶ πρὸς ἄλλα ποιεῖν
δυνάμενοι πολλά. ἔχει δ’ αὐτῶν ἡ σύνθεσις οὕτως.
Ἁλάτιον.
[Start of Table]Ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ. . δραχ. βʹ
πεπέρεως. . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 20 | εὐφορβίου. . . . . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. αʹ.[End of Table]
δίδου πρὸς δύναμιν γρ. δʹ ἢ ϛʹ εἰς ὠὰ ἢ εἰς μελίκρατον ἢ εἰς λάχανον
ἢ ὅπου βούλει παρέχειν αὐτά. χρήσιμοι δ’ εἰσὶ καὶ σκοτωματικοῖς καὶ αἷς
ἐπέχονται ἔμμηνα. μετὰ δὲ τὸ παραλαβεῖν τὰς τῆς γαστρὸς κενώσεις |
|---|
| 25 | ἐλθὲ λοιπὸν καὶ εἰς τοὺς ἀποφλεγματισμοὺς καὶ εἰς τὰ ἔρρινα, ὅσα προ‐
τρέπειν ὑγρὰ καὶ ἕλκειν δύναται καὶ ὅσα πέφυκε πταρμοὺς κινεῖν.
Περὶ ἀποφλεγματισμῶν.
Ἀποφλεγματισμοὶ δὲ οὗτοί εἰσιν ἄριστοι οἵ τε διὰ τῆς ἀγριοσταφίδος |
|---|
| συγκείμενοι καὶ σινήπεως καὶ ἀναγαργαριζόμενοι. | 101 in vol. 2 |
2.103 | Περὶ πταρμικῶν.
Πταρμικὰ δὲ τά τε διὰ πεπέρεως ἔχοντα καὶ στρουθίου καὶ ἑλλεβόρου
λευκοῦ καὶ βατραχίδος τῆς βοτάνης ἐξ ἴσου, τὰ δ’ ἐγχεόμενα τῇ ῥινὶ
ἔστωσαν διὰ κυκλαμίνου χυλοῦ καὶ μέλιτος συμμεμιγμένων. |
| 5 | Ἄλλο.
Καλῶς δὲ ποιεῖ καὶ τὸ ξηρίον τοῦτο ἐμφυσώμενον διὰ καλάμου,
ἔχει δὲ ταῦτα·
[Start of Table]κυκλαμίνου ξηροῦ. . δραχ. ηʹ
ἴρεως. . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 10 | νίτρου ἐρυθροῦ. . . δραχ. αʹ
ἐλατηρίου. . . . . δραχ. αʹ.[End of Table]
τρίψας λεῖα ἐμφύσα διὰ ῥινῶν· κουφίζει γὰρ καλῶς κεφαλὴν ὑπὸ πλήθους
ὀχλουμένην. καὶ τὰ ὦτα δὲ καλῶς καθαίρει τὸ διὰ κενταυρίου καὶ τῆς
κολοκυνθίδος καὶ τοῦ ἑλλεβόρου ἐγχυματιζόμενον. |
|---|
| 15 | Πρὸς δυσηκοΐαν (καὶ κώφωσιν).
Ἑλλεβόρου μέλανος καὶ καστορίου ἀνὰ δραχ. αʹ μετ’ ὄξους ἀναλαβὼν
χρῶ. ἁρμόζει δὲ τούτοις καὶ τὰ πρόσθεν εἰρημένα πρὸς δυσηκοΐαν καὶ τὰς
ἐμφράξεις. τοιαῦτα δέ εἰσι καὶ τὰ διὰ τῶν χυλῶν συγκείμενα καὶ νίτρου
καὶ κεδρίας. προσέτι δὲ καὶ ὁ χυλὸς τῆς χαμελαίας ἐστὶ δραστικώτατος καὶ |
|---|
| 20 | πρὸς τὰς μεγίστας κωφώσεις μεμαρτυρημένος. ἐπιμένοντος δὲ τοῦ πάθους
καὶ τοῖς ἐμέτοις κεχρήσθωσαν τοῖς ἀφ’ ἑλλεβόρου. μετὰ δὲ τὰς κενώσεις
καὶ τοὺς ἐμέτους καὶ ἔρρινα καὶ τοπικὰ βοηθήματα καὶ ἱππασίαν
παραλαμβανέτωσαν καὶ μάλιστα τὴν διὰ τῶν ἁρμάτων καὶ τόπων ἐναλλαγήν·
αἱροῦ δὲ τοὺς παραθαλασσίους μᾶλλον τῶν μεσογαίων καὶ τὰ αὐτοφυῆ |
|---|
| 25 | λουτρὰ προτίμα τῶν γλυκέων. μὴ παρόντων δὲ τούτων καὶ τὸ ἐν τοῖς |
|---|
| θαλασσίοις ὕδασι σμήχεσθαι καλόν. καλὸν δὲ καὶ τὴν κεφαλὴν ξυρεῖν | 103 in vol. 2 |
2.105 | σπουδάζειν καὶ μάλιστ’ ἐπὶ τῶν βαρουμένων καὶ πληρουμένων. προσέτι
δὲ καὶ βδέλλαις καὶ σιναπισμοῖς κεχρήσθωσαν καὶ ἀνατρίψει τῶν περὶ τὸ
δέρμα. τινὲς δὲ οὐ μόνον τούτοις, ἀλλὰ καὶ ἀρτηριοτομίας ὕστερον
προσήνεγκαν καὶ σάλπιγγα προσθέντες, εἰς τὸ ἄκρον τῆς σάλπιγγος τὸν |
| 5 | πόρον τῆς ἀκοῆς θέντες, οὕτω κατηύλησαν. ἕτεροι δὲ μετὰ μεγάλων
κωδώνων ἐκτύπησαν καὶ ἄλλοι ἄλλως ἐχρήσαντο προσεπινοοῦντες. ἐπὶ γὰρ
τῶν μεγάλων παθῶν εἰ καὶ μηδὲν ἄξιον λόγου δρᾶν φαίνεται τὰ πολλὰ
βοηθήματα, ὅμως δεῖ ἐπινοεῖν καὶ μὴ κατοκνεῖν εἰς τὸ βοηθῆσαι καὶ
μηδὲν καταλιμπάνειν· πολλὰ γὰρ οὐ σπανίως ἐκβαίνει παρὰ τὰ |
|---|
| 10 | προσδοκώμενα.
κεφ. ζʹ.
Περὶ παρωτίδων.
Διαλαβόντας ἤδη περὶ τῶν κατὰ τὰ ὦτα παθῶν, ἑξῆς ἀκόλουθόν
ἐστι καὶ περὶ τῶν καλουμένων παρωτίδων διελθεῖν. δεῖ τοίνυν ἡμᾶς |
|---|
| 15 | εἰδέναι πρό γε πάντων, ὡς πλεῖσται τῶν παρωτίδων εἰσὶν αἱ διαφοραί· αἱ
μὲν γὰρ αὐτῶν εἰσι λόγῳ κρίσεως γινόμεναι πέψεως ἤδη φανείσης, αἵτινες
οὐδὲ φαῦλαι, ἀλλὰ μᾶλλον εὐΐατοι τυγχάνουσι καὶ πολλοὺς ἐκ μεγάλων
κινδύνων ῥυσάμεναι. ἕτεραι δὲ πάλιν ὑπάρχουσιν, αἵτινες ὑπὸ πλήθους ἀπέπτου
τυγχάνουσι, βαρύνουσαι ἅμα καὶ πρὸς καιρὸν τὴν φύσιν ἐρεθίζουσαι. |
|---|
| 20 | διὸ καὶ κινδυνεύουσι τῷ χρόνῳ καὶ πολλὰ ποιούντων τῶν ἰατρῶν μόλις εἰς
διαπύησιν ἢ εἰς πέψιν ἔρχονται. ἀκριβῶς οὖν ἐπισκεπτέον τό τε ποιὸν
καὶ τὸ ποσὸν τῆς ἐπιρρεούσης ὕλης καὶ τὰς παρωτίδας ἐργαζομένης. τινὲς
μὲν γὰρ αὐτῶν ἐκ πολλοῦ καὶ θερμοτέρου καὶ χολώδους, ὥσπερ ἔνιαι |
|---|
| πάλιν ἐκ παχυτέρου καὶ ψυχροῦ χυμοῦ. τούτων δὲ πάλιν αἱ μὲν ἀπὸ | 105 in vol. 2 |
2.107 | πλήθους γινόμεναι θερμοτέρου μεγάλας τισὶ καὶ σφοδρὰς ὀδύνας
ἐπιφέρουσιν, αἱ δ’ ἀπὸ λεπτοῦ, ἐρυσιπέλατα, μήτε βαρύνουσαι μήτε
στενοχωροῦσαι τοὺς πόρους· ὅσαι δ’ ὑπὸ παχυτέρου αἵματος συνεστήκασι,
βαρύνουσι μὲν ὑπὸ μελαγχολικωτέρου τὴν γένεσιν ἐσχηκυῖαι, ἀλλ’ οὔτε |
| 5 | τὸ ἐρυθρὸν οὔτε τὸ ἐπώδυνον οὕτως ἔχουσιν αὐταὶ, σκιρρώδη δὲ ὄγκον.
καὶ ὥσπερ οἰδηματώδεις εἰσὶν αἱ ὑπὸ φλέγματος γενηθεῖσαι. ἐπεὶ οὖν αὐτῶν
τὸ ποιὸν καὶ τὸ ποσόν ἐστι διάφορον, ἐπισκεπτομένους ἀκριβῶς ἐπὶ τὴν
ἁρμόζουσαν ἔρχεσθαι δεῖ θεραπείαν.
Θεραπεία τῶν ὑπὸ πλήθους αἵματος συνισταμένων παρωτίδων. |
|---|
| 10 | Ἀρξώμεθα τοίνυν ἀπὸ τῶν ἀπὸ πλήθους αἱματικοῦ χυμοῦ γινομένων
παρωτίδων. ὅταν οὖν ἀπὸ τοῦ τοιούτου συστῶσι χυμοῦ, τοὺς ὄγκους ἀνάγκη
μεγάλους καὶ ἐρυθροὺς φαίνεσθαι καὶ συνεχεῖς ὀδύνας καὶ σφοδρὰς καὶ
κίνδυνον ἐπιφερούσας συμβαίνειν. δεῖ οὖν πρὸ πάσης ἄλλης θεραπείας
τοπικῆς ἐπὶ τὴν φλεβοτομίαν ἔρχεσθαι· ὅσοι γὰρ μὴ κενώσαντες εὐθέως |
|---|
| 15 | ἐπὶ τὸ καταπλάσσειν ἦλθον ἢ ἐπ’ ἄλλο τι τῶν διαφορεῖν ἢ ἕλκειν τὰς
παρωτίδας δυναμένων, οἷά ἐστι τὰ διὰ ζύμης καὶ ἰξοῦ σκευαζόμενα βοηθή‐
ματα, οὗτοι φανερῶς αἴτιοι τοῦ πνιγῆναι τοὺς κάμνοντας ἐγένοντο. διόπερ
εἰ μηδὲν ἄλλο κωλύει, ἐπὶ τῶν ὑπὸ πλήθους αἵματος παχυτέρου συνιστα‐
μένων παρωτίδων, ἐπὶ τὴν φλεβοτομίαν ἔρχεσθαι καὶ οὕτω θαρρούντως |
|---|
| 20 | προσφέρειν, οἷον ἄν τις ὑπονοήσειεν ἁρμόζειν τῷ πάθει βοήθημα.
Περὶ καταπλασμάτων.
Καταπλάσματα μὲν οὖν ἐπὶ τῶν μεγίστων καὶ ἐπωδύνων ἁρμόζει
φλεγμονῶν τά τε διὰ τοῦ κριθίνου ἀλεύρου καὶ λινοσπέρμου συγκείμενα.
εἰ δὲ καὶ σκληρία τις εἴη, ἰσχάδων τε καὶ στεάτων χοιρείων προσπλέκεσθαι |
|---|
| 25 | καὶ λαπάθων. δῆλον δὲ, ὅτι εἰς τὸ ζέμα τῆς τήλεως καὶ τῶν χαμαιμήλων
καὶ τῆς ἀλθαίας καὶ τῶν ἰσχάδων ἕψεσθαι δεῖ τὸ κατάπλασμα. μετὰ δὲ
τρεῖς ἡμέρας τῆς χρήσεως τοῦ καταπλάσματος κέχρησο καὶ τῇ Μνασαίου
καλουμένῃ ἐμπλάστρῳ, παρηγορικῇ πάνυ οὔσῃ καὶ διαφορεῖν τὰ ἐσκιρρωμένα |
|---|
| καὶ μαλάττειν τὰς σκληρίας καλῶς δυναμένῃ. ἔχει δὲ οὕτως· | 107 in vol. 2 |
2.109 | [Start of Table]κηροῦ. . . . . . λιτρ. αʹ
ὀξυγγίου χοιρείου. . . λιτρ. αʹ
κολοφωνίας. . . . οὐγγ. ϛʹ
λιθαργύρου. . . . . λιτρ. βʹ |
| 5 | οἴνου καλοῦ. . . . κοτ. ϛʹ[End of Table]
σκευάσας χρῶ. οὐκ ἔλαττον δὲ τῶν προειρημένων καὶ τοῦτο ποιεῖ τὸ
φάρμακον, ἔχει δὲ οὕτως·
[Start of Table]τερεβινθίνης. . . . λιτρ. αʹ
μαστίχης. . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 10 | κηροῦ. . . . . οὐγγ. γʹ
κενταυρίου ἐλαίου. . μύστρον αʹ[End of Table]
εἰς ὕδωρ θαλάσσιον ἐπίβαλε τὸ φάρμακον. ἄριστα δὲ ποιεῖ καὶ ἡ διὰ μέλιτος
καθ’ ἑαυτὴν καὶ μετὰ ψιττακίου, ὡσαύτως δὲ καὶ ἡ παιωνία ἐπὶ τῶν
ἐπιπολαίων καὶ ἐξ αἵματος ἐχουσῶν τὴν γένεσιν παρωτίδων. ἐπὶ δὲ τῶν |
|---|
| 15 | ἐν βάθει καὶ, ἐφ’ ὧν ἐστι τὸ δέρμα πυκνὸν καὶ ὕλη παχυτέρα, καὶ νίτρου
βραχὺ καὶ δρακοντίου ῥίζης τῷ εἰρημένῳ καταπλάσματι συμμίξας ἔτι
κάλλιον καὶ διαφορητικώτερον ἐργάσῃ τὸ βοήθημα, ὥσπερ δὴ τὸ
ἀμμωνιακόν.
Θεραπεία ἐφ’ ὧν σκιρρώδης ἐστὶν ὁ ὄγκος. |
|---|
| 20 | Ἐφ’ ὧν σκληρία τις εἶναι φαίνοιτο πολλὴ, χρὴ συνεχῶς ἢ πίσσαν
ὑγρὰν ἢ στέαρ ταύρειον ἢ τράγειον ἢ μόσχειον ἢ ἐλάφειον ἢ βδέλλιον ἢ
στύρακα· ταῦτα γὰρ πάντα διαφορεῖν καὶ μαλάττειν οἶδε τοὺς σκληροὺς
καὶ σκιρρώδεις ὄγκους. δεῖ οὖν καὶ ἐκ τούτων ἐπιλέγεσθαι τὸ ἑκάστῳ
κατάλληλον, ἐπειδὰν διαφορῆσαι καὶ μαλάξαι τὸν ὄγκον ἐλπίζωμεν. ἔστω δὲ |
|---|
| 25 | τὸ ἐπιβαλλόμενον ἔλαιον ἐπὶ τῶν ἀπὸ ψυχροῦ συνισταμένων παρωτίδων
καὶ σκληροτέρων ἢ ἴρινον ἢ σικυόνιον, ὥσπερ πάλιν ἐπὶ τῶν θερμοτέρων
τὸ ῥόδινον ἢ χαμαιμήλινον. δῆλον δ’ ὅτι τὰ πάνυ θερμότερα τῶν φαρμάκων,
ἐφ’ ὧν οὐ πάρεστι πυρετὸς, ἄμεινον προσφέρειν καὶ ἐπὶ τῶν χρονίων
διαθέσεων, οἷάπερ ἐστὶν ἥ τε Ἀριοβαρζάνιος καὶ τὸ διὰ στρουθίου καλούμενον, |
|---|
| 30 | ὧν καὶ τὰς γραφὰς ὑμῖν ὑπέταξα πρὸς τὸ μὴ δεῖσθαι ζητεῖν αὐτὰς ἐξ |
|---|
| ἑτέρων εὑρίσκειν. | 109 in vol. 2 |
2.111 | Ἔμπλαστρος ἡ Ἀριοβαρζάνιος ποιοῦσα πρὸς τὰς σκιρρώδεις διαθέσεις.
[Start of Table]Λιθαργύρου. . . λιτρ. γʹοὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ψιμμιθίου. . . . λιτρ. αʹοὐγγ. εʹ
ὕδατος θαλασσίου. λιτρ. θʹ |
| 5 | ἐλαίου παλαιοῦ. . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
κηρύκων κεκαυμένωνοὐγγ. ζʹ 𐅶ʹʹ
κηροῦ πυρροῦ. .οὐγγ. θʹ
τερεβινθίνης. . .οὐγγ. ϛʹ
λιβάνου. . . .οὐγγ. γʹ γρ. γʹ 𐅶ʹʹ[End of Table] |
|---|
| 10 | Τὸ διὰ στρουθίου πρὸς τὰ αὐτά.
[Start of Table]Στρουθίου βοτάνης. . οὐγ. αʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. οὐγ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. δʹ
λιθαργύρου. . . . . οὐγγ. εʹ |
|---|
| 15 | πιτυΐνης. . . . . λιτρ. αʹ
κηροῦ. . . . . . λιτρ. αʹ
ἀριστολοχίας. . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγ. αʹ
χαλβάνης. . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| 20 | λεπίδος χαλκοῦ. . . οὐγγ. δʹ
ἀλόης. . . . . . οὐγ. αʹ
μάννης λιβάνου. . . οὐγγ. δʹ
ὄξους σκιλλιτικοῦ. . . κοτ. γʹ |
|---|
| ἐλαίου παλαιοῦ. . . ξεστ. δʹ.[End of Table] | 111 in vol. 2 |
2.113 | ἕψε τὸ ἔλαιον καὶ τὴν λιθάργυρον καὶ τὸ ὄξος ἕως ἀμολύντου, εἶτα θὲς
χαμαὶ τὴν κάκαβον καὶ πρόσβαλε τὸ στρούθιον καὶ τὸ ἀμμωνιακὸν καὶ τὴν
λεπίδα καὶ τὴν χαλβάνην, εἶτα κινῶν σπάθῃ πρόσβαλε τὴν μάννην καὶ
τὴν ἀριστολοχίαν καὶ ἕψε, ἕως ἂν συστραφῇ. ἄρας δὲ τὴν κάκαβον κίνει. |
| 5 | τινὲς δὲ ὄξος ὕστερον ἐπιβάλλουσι. τοῦτο τὸ φάρμακον ποιεῖ καὶ ἐπὶ
παρωτίδων καὶ μάλιστ’ ἐπὶ χοιράδων. βοηθεῖ δὲ καὶ ἐπὶ σκιρρώδων καὶ
πρὸς σκληρὰ κονδυλώματα, νευροτρώτους, ἀρχομένας πανικούλας, σκιρρωθέντα
σπλάγχνα, πρὸς ἀποστήματα τοῦ στομάχου, πώρους διαλύει καὶ ἁπλῶς
ἐπιτετευγμένον ἐπὶ πολλῶν ἐστι τὸ φάρμακον. |
|---|
| 10 | Διάγνωσις τοῦ μέλλειν μεταβάλλεσθαι τὸν ὄγκον εἰς πῦον.
Εἰ δὲ πρὸς τὰ διαφορεῖν δυνάμενα τῶν φαρμάκων καὶ τῶν κατα‐
πλασμάτων μηδὲν ὁ ὄγκος ἀξιόλογον μειούμενος φαίνοιτο, ἀλλὰ καὶ τὰ
τῆς ὀδύνης ἐπιμένοι, μεταβαίνειν λοιπὸν ἀνάγκη ἡμᾶς ἐπὶ τὰ
διαπυΐσκειν δυνάμενα καὶ συμπέττειν τὴν ὕλην. τοῦτο δὲ δύναται τό τε διὰ |
|---|
| 15 | γύρεως ἐν ὑδρελαίῳ ἑψόμενον κατάπλασμα καὶ λαπάθου καὶ ὀξυγγίου
χοιρείου. δῆλον δέ σοι ἔσται τὸ ἤδη μεταβάλλεσθαι τὴν ὕλην εἰς πῦον
ἐκ τοῦ καὶ ῥῖγος ἄλογον καὶ πυρετὸν ἐπιγενέσθαι νῦν, πρότερον μὴ ὑπάρ‐
χοντα καὶ τὴν ὀδύνην μείζονα. ὅταν οὖν εἰς πῦον ἔλθῃ μεταβαλομένης
τῆς ὕλης, τότε καὶ μᾶλλον τοῖς εἰς πυοποίησιν δυναμένοις ἄγειν οὐ μόνον |
|---|
| 20 | καταπλάσμασιν, ἀλλὰ καὶ φαρμάκοις κεχρῆσθαι δεῖ. τῶν μὲν οὖν ἁπλῶν
εἰσιν ἐπιτήδεια πρὸς τὰ τοιαῦτα τό τε εὔκρατον ὕδωρ συνεχῶς πυριώμενον,
ποτὲ μὲν καθ’ ἑαυτὸ, ποτὲ δὲ καὶ γλυκέος προσλαβὸν ἔτι μᾶλλον ἐνεργήσει,
οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὸ πύρινον σὺν τούτοις ἑψόμενον, ὁμοίως δὲ καὶ τὸ τοῦ
ἄλικος, ἀλλ’ ἐπὶ τῶν ὑγροτέρων μᾶλλον ὄγκων. κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν τρόπον |
|---|
| 25 | καὶ ὁ καθαρὸς ἄρτος μᾶλλον τοῦ ῥυπαροῦ καὶ ἡ πίσσα δὲ λειουμένη
μετ’ ἐλαίου καὶ τὸ μόσχειον στέαρ καὶ τὸ ὕειον ἐκτὸς ἁλῶν συγκείμενα·
τὰ γὰρ μετέχοντα ἁλῶν εἰς τὸ διαφορῆσαι μᾶλλον. εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλα
οὐκ ὀλίγα τῶν ἁπλῶν συντελοῦντα πρὸς διαπύησιν, ἀλλὰ μεταβαίνειν ἄμεινον
ἐπὶ τὰ σύνθετα. πολλὰ μὲν οὖν εἰσι καὶ ἄλλα τῶν καταπλασμάτων, ὅσα |
|---|
| 30 | διὰ γύρεως σκευάζονται, οὐδὲν δὲ ἄλλο ἄμεινον τοῦ ὑφ’ ἡμῶν συντε‐ |
|---|
| θέντος οὕτως· | 113 in vol. 2 |
2.115 | [Start of Table]ὀξυγγίου. . . . . λιτρ. αʹ
ὠὰ χηνὸς. . . . τέτταρα
ἑψήματος. . . . . οὐγγ. γʹ
γύρεως. . . . . ξεστ. αʹ |
| 5 | ἐν ἄλλῳ. . . . λιτρ. αʹ.[End of Table]
ταῦτα λειώσας καλῶς καὶ εἰς ῥάκος ἐπιπλάσας ἐπιτίθει συνεχῶς ἀλλάσσων.
ἐγὼ δὲ ἑψήσας τὴν γύριν μεθ’ ἑψήματος καὶ ὀξυγγίου, τελευταῖον ἐπιβαλὼν
τὰ ὠὰ, παρηγορικώτερον ἐποίησα τὸ βοήθημα. συνεργεῖ δὲ καλῶς καὶ τὸ
φάρμακον τοῦτο πρὸς τὸ γενέσθαι ταχυτέραν τὴν διαπύησιν καὶ τοὺς |
|---|
| 10 | ὠμοὺς καὶ ἀπέπτους πέψαι χυμοὺς, οἶδε καλῶς καὶ τοὺς ἤδη μετα‐
βληθέντας εἰς πῦον ἐκρήσσειν, οἶδε καὶ διὰ λεπτῶν καὶ ἀοράτων πόρων
τὸ ἐγκείμενον ὑγρὸν ἀοράτως ἕλκειν, ὥστε τὰς οὐλὰς ὕστερον λεπτὰς καὶ
ἀδήλους τρόπον τινὰ φαίνεσθαι. ἔχει δὲ οὕτω·
[Start of Table]ζύμης. . . . . . λιτρ. αʹ |
|---|
| 15 | κηροῦ. . . . . . οὐγγ. ηʹ
ἀποχύματος. . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγ. αʹ
ἁλῶν κοινῶν. . . . οὐγγ. δʹ
χαλβάνης. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. δʹ
ἁλὸς ἄνθους. . . . οὐγ. αʹ
πεπέρεως. . . . . οὐγ. αʹ
στέατος ταυρείου. . . οὐγγ. δʹ
σάπωνος Γαλλικοῦ. . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 25 | πιτυΐνης. . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
ποιῆσαι τὸ φάρμακον οὐ μόνον ἐπὶ παρωτίδων, ἀλλὰ καὶ ἄλλων
ἀποστημάτων, ὅπου γε νομίσεις ἀμφοτέρων χρῄζειν τὴν διάθεσιν, ὥστε
τοὺς μὲν ἤδη μεταβληθέντας ἐκκριθῆναι, τοὺς δὲ ἀμεταβλήτους ὄντας |
|---|
| πεφθῆναι. | 115 in vol. 2 |
2.117 | Ἄλλο.
Τὰ αὐτὰ δὲ τούτῳ δύναται ποιεῖν καὶ τὸ τοῦ κυμίνου λαμβανόμενον
φάρμακον. ἔχει δὲ ἡ γραφὴ τούτου οὕτως·
[Start of Table]ἀλεύρου κριθίνου λεπτοῦ πάνυ. οὐγγ. κζʹ |
| 5 | ἁλῶν κοινῶν. . . . . . οὐγγ. εʹ
πίσσης. . . . . . . . οὐγ. αʹ
κηροῦ. . . . . . . . οὐγγ. εʹ
νίτρου. . . . . . . . οὐγγ. εʹ
κυμίνου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 10 | φρυκτῆς. . . . . . . . οὐγγ. εʹ
ἐλαίου. . . . . . . . οὐγγ. ηʹ
ἀλθαίας. . . . . . . . οὐγγ. εʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
χυλοῦ πτισάνης. . . . . λιτρ. αʹ |
|---|
| 15 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . οὐγ. αʹ
χυλοῦ λινοσπέρμου. . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
λείου τὰ ξηρὰ οἴνῳ καὶ κατάχει τὰ τηκτὰ καθ’ αὑτῶν, τοὺς δὲ χυλοὺς
τοὺς ἀπὸ λινοσπέρμου καὶ πτισάνης ἐπιμελῶς ἑψήσας, ὥστε μὴ κατα‐
καῆναι. χρῶ τῷ φαρμάκῳ τούτῳ θαρρῶν καθόλου ἐπὶ παρωτίδων καὶ ἐπὶ |
|---|
| 20 | ἄλλων ἀποστημάτων· καὶ γὰρ πεπαίνει, διαφορεῖ, ἀμύσσει, παρακολλᾷ
ταχέως καὶ τὰ ὀδυνώμενα παρηγορεῖ.
Ἄλλο τὸ διὰ γύρεως.
Ποιεῖ δὲ καλῶς καὶ τὸ διὰ γύρεως ἔχον οὕτως· χοιρείου στέατος
οὐγγ. ϛʹ, κηροῦ οὐγγ. βʹ, ὠῶν δύο τὰ λευκὰ, μέλιτος ἴσον τῶν ὠῶν, γύρεως |
|---|
| 25 | τὸ ἀρκοῦν. τὸν κηρὸν πρῶτον σὺν τῷ στέατι τῆκε, εἶτα ἐπίβαλλε μετρίως
αὐτῷ μετὰ τὸ λυθῆναι χλιανθέντα τὰ λευκὰ τῶν ὠῶν καὶ τὸ μέλι
ἐμβαλὼν ἐν τῇ θυΐᾳ τρῖβε καλῶς καὶ οὕτω τὴν γύριν κατὰ μικρὸν
ἕως μετρίας συστάσεως καὶ ἐπίβαλλε τὰ λυθέντα καὶ πάλιν τρίψας
καλῶς οὕτω χρῶ θαρρῶν ἐπιπλάττων· πάνυ γάρ ἐστι διαφορητικὸν καὶ |
|---|
| 30 | παρηγορικὸν, ῥήσσει, καθαίρει, ἀποκαθιστᾶ τελείως. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς τοὺς |
|---|
| συναγχικούς. | 117 in vol. 2 |
2.119 | Ἄλλο τὸ διὰ συρικοῦ.
Ποιεῖ καὶ τὸ διὰ τοῦ συρικοῦ σκευαζόμενον πρὸς τὰς αὐτὰς διαθέσεις,
ἔχει δὲ οὕτω· συρικοῦ λιτρ. αʹ, ἐλαίου κοτ. δʹ, ὅ ἐστι ξεστ. τὸ 𐅶ʹʹ,
ἕψε ἕως ἀμολύντου. πρὸς πολλὰ ποιεῖ τὸ φάρμακον. μὴ καταφρονήσῃς τῆς |
| 5 | εὐτελείας τῶν εἰδῶν. ποιεῖ δὲ καὶ τὸ ὑφ’ ἡμῶν σκευαζόμενον φάρμακον
τῆς διὰ μέλιτος, κατ’ ἀρχὰς μὲν πέντε μέρη τοῦ φαρμάκου, δύο τῆς διὰ
μέλιτος, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ καθ’ ἑαυτὸ τιθέμενον· ἔστι γὰρ ἐπὶ πολλῶν
ἐπιτετευγμένον, ἔχει δὲ οὕτω·
[Start of Table]πρωτοστάκτου. . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 10 | λεπτοκαρύων. . . . οὐγγ. βʹ
σάπωνος Γαλλικοῦ. . οὐγγ. ϛʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. δʹ
ἀφρονίτρου λευκοῦ. . οὐγγ. ϛʹ
μέλιτος. . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 15 | ἐλαίου παλαιοῦ. . . λιτρ. αʹ
κηροῦ. . . . . . οὐγγ. γʹ
τερεβινθίνης. . . . οὐγγ. ζʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. ιεʹ
ἐν ἄλλῳ πάλιν εὗρον ὠῶν ἑπτὰ τὰ λευκά.[End of Table] |
|---|
| 20 | τοῦτο διαλύει καὶ λεπίδας ἀνάγει καὶ ἐπὶ πολλῶν ὠφέλιμόν ἐστι. ταῦτα
μὲν ἐπὶ τῶν μέσων φλεγμονῶν καὶ ἐφ’ ὧν οὐκ ὀδύνη σφοδρὰ πολλὴ
καὶ ῥαγῆναι θέλομεν τοὺς ὄγκους οὔτε θερμασίαν πολλὴν ποιεῖν χρή.
Περὶ τῶν ἐπὶ χολώδει ῥεύματι συνισταμένων παρωτίδων.
Εἰ δὲ συμβῇ γενέσθαι τὴν παρωτίδα ἐκ λεπτοῦ καὶ ζέοντος αἵματος |
|---|
| 25 | καὶ ἐπὶ τὸ χολῶδες ἐκτραπέντος, ἔνεστί σοι καὶ τοῦτο γνωρίσαι καὶ ἐκ
πολλῶν μὲν ἄλλων, οὐδὲν δ’ ἧττον καὶ ἐκ τοῦ τὸν ὄγκον ἐρυθρότερον
εἶναι καὶ πυρώδη καὶ ἐρυσιπέλατι παραπλήσιον καὶ οἱονεὶ φλέγεσθαι δοκεῖν
τὸν κάμνοντα καὶ τοὺς ἁπτομένους αἰσθάνεσθαι σαφοῦς θερμασίας. ἐπὶ |
|---|
| τούτων οὖν ἁρμόζει προσφέρειν τὰ διὰ τῶν ὠῶν καὶ χαμαιμήλου καὶ | 119 in vol. 2 |
2.121 | ἑψήματος, ἅπερ εἴωθα σκευάζειν ἐπὶ τῶν πυρεσσόντων, καὶ ἡ ληξιπύρετος
κηρωτὴ σκευαζομένη ἀμβροσία, ἧς ἡ σύνθεσίς ἐστιν αὕτη·
[Start of Table]κρόκου. . . . . . γρ. δʹ
λιθαργύρου. . . . γρ. αʹ |
| 5 | ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγ. αʹ
ῥοδίνου. . . . . . οὐγγ. εʹ
κηροῦ. . . . . . οὐγγ. εʹ
στέατος χοιρείου. . . οὐγγ. βʹ
μέλιτος. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 10 | χυλοῦ λινοσπέρμου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
καλῶς δὲ ποιεῖ καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον ἐπὶ τῶν θερμῶν διαθέσεων. ἔχει
δὲ καὶ τούτου ἡ γραφὴ οὕτω·
[Start of Table]κηροῦ. . . . . . οὐγγ. εʹ
χαμαιμήλου. . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 15 | ῥοδίνου. . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
ὠῶν τὰ πυρρὰ. . .ζʹ
φαβατίνου ἀλεύρου. . οὐγ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. δʹ[End of Table]
σκευάσας χρῶ. |
|---|
| 20 | Ἄλλο κάλλιστον πρὸς τὸ αὐτό· ὑοσκύαμον καὶ λάπαθον σὺν ὀξυγγίῳ
λειώσας κατάπλαττε, ἀλλάσσων δὶς τῆς ἡμέρας ἢ τρίς.
Ἄλλο.
[Start of Table]Κηροῦ. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 25 | κολοφωνίας. . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἐλαίου. . . . . . . οὐγγ. δʹ
τῶν φύλλων τῆς περδικιάδοςοὐγγ. ϛʹ[End of Table]
ἐλαίῳ σκευάσας χρῶ. ποιεῖ δὲ καὶ καθ’ ἑαυτὸ τὸ ψύλλιον ἑψόμενον καὶ
καταπλαττόμενον, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ὠῶν προσπλεκομένων. οὐ μὴν ἀλλὰ |
|---|
| 30 | καὶ τὸ διὰ χυλοῦ σκευαζόμενον. ἔχει δὲ αὐτοῦ ἡ γραφὴ οὕτω·
[Start of Table]λιθαργύρου λειοτάτης. . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . λιτρ. αʹ
ἐλαίου. . . . . . λιτρ. ζʹ |
|---|
| κηροῦ καθαροῦ. . . λιτρ. ζʹ | 121 in vol. 2 |
2.123 | κηροῦ Τυρρηνικοῦ. . . λιτρ. αʹ
πιτυΐνης. . . . . οὐγγ. δʹ
χυλοῦ ψυλλίου. . . λιτρ. γʹ.[End of Table]
τὸν χυλὸν τοῦ ψυλλίου ποιήσεις οὕτως· βάλλε ψυλλίου οὐγγ. γʹ, ὕδατος |
| 5 | πηγαίου λιτρ. ϛʹ, καὶ πρὸ μιᾶς ἀπόβρεχε τῷ ὕδατι καὶ τῇ ἐπιούσῃ ἕψε
σφοδρῷ πυρὶ, ἕως οὗ ἐρίφου ζωμοῦ τὴν σύστασιν σχῇ ὁ χυλός. καὶ διαλαβὼν
διήθει, ὅσον ἂν ὑπέλθῃ· ταχὺ γὰρ πήγνυται. εἶτα πάλιν ἀνάλαβε εἰς
τὴν κάκαβον καὶ πάλιν διήθησον καὶ οὕτω ποίει θερμαίνων, ἕως οὗ ἀπο‐
λάβῃ τὴν συσταθμίαν τῶν τριῶν λιτρῶν. εἶθ’ οὕτως ἔχε λελειωμένην τὴν |
|---|
| 10 | λιθάργυρον καθ’ ἑαυτὴν, ἔπειτα μετὰ τοῦ ἐλαίου ἔμβαλε εἰς τὸ χαλκεῖον
καὶ τοὺς χυλοὺς καὶ κίνει ἑψῶν μαλακῷ πυρὶ μέχρις ἀμολύντου. εἶτα
κάτω χαλάσας βάλλε τὸν κηρὸν καὶ τὴν πιτυΐνην καὶ, ἐπὰν μηκέτι
μολύνῃ, βαστάσας κατακένωσον εἰς θυΐαν καὶ τῇ σπάθῃ μαλάξας ἀνελό‐
μενος ἀπόθου εἰς δέρμα καὶ χρῶ, ἐφ’ ὧν ἂν δόξῃ· ποιεῖ γὰρ ἐπὶ πολλῶν |
|---|
| 15 | καὶ ἄλλων παραδόξως, ἕως οὗ ἐρίφου ζωμοῦ τὴν σύστασιν λάβῃ ὁ χυλός.
κάλλιστα δὲ καὶ τῶν καταπλασμάτων εἰσὶν, ὅσα διὰ φοινίκων καὶ ψιχῶν
καὶ κρόκων ὠῶν καὶ γλαυκίου καὶ κρόκου καὶ ἀλεύρου κριθίνου σύγκειται·
καὶ γὰρ καὶ συμπέττουσιν, εἰ καί τις εὑρεθείη συνοῦσα τῇ πυρώδει φλεγμονῇ
σκληρία. κέχρηνται μὲν οὖν τινες καὶ τοῖς ἔχουσι στρύχνον, ἐγὼ δὲ τὰ |
|---|
| 20 | τοιαῦτα παραιτοῦμαι, καθάπερ καὶ τὰ στυπτηρίαν ἔχοντα καὶ ἄλλο τι τῶν
στυφόντων· παρακρούει γὰρ τὴν ὕλην ἐν τῷ βάθει οὐκ ἀκινδύνως.
Πρὸς τὰς οἰδηματώδεις παρωτίδας.
Μεταβαίνειν ἤδη καιρὸς πρὸς τὰς ἀπὸ φλέγματος συνισταμένας
παρωτίδας, αἵτινες οὐδὲν ἔχουσιν ὀδυνηρὸν ἢ ἀντίτυπον. ἐπὶ τούτων τοίνυν |
|---|
| 25 | ἁρμόζει ἡ Κιμωλία γῆ καταπλαττομένη καὶ τὸ λάπαθον ἐπιβαλλόμενον,
ἐπιχριόμενον δηλονότι πρότερον βουτύρῳ. καὶ ἡ ἄσβεστος ἡ πλυτὴ ἐπι‐
χριομένη καλῶς τοὺς οἰδηματώδεις ὄγκους οἶδε διαφορεῖν. καὶ ὄροβοι μετὰ
μέλιτος ἐπιπλαττόμενοι ἢ μελικράτου πάνυ ξηραντικὴν καὶ διαφορητικὴν
δύναμιν ἔχουσιν. |
|---|
| 30 | Περὶ διαίτης.
Διαίτῃ δὲ κεχρήσθωσαν πρό γε πάντων ἀκολούθως μάλιστα καὶ |
|---|
| ἁρμοζούσῃ πρὸς τὴν ὑποκειμένην διάθεσιν καὶ τὴν ποιοῦσαν αἰτίαν· ἐπὶ | 123 in vol. 2 |
2.125 | γὰρ τῶν ἀπὸ χολώδους χυμοῦ γινομένων παρωτίδων εὐκράτῳ διαίτῃ
καὶ ψυχούσῃ κεχρῆσθαι προσήκει. χυλὸς τοίνυν ἁρμόζει τούτοις καὶ
μάλιστα κατ’ ἀρχὰς ἔτι τῆς φλεγμονῆς οὔσης ἐπωδύνου ὅ τε τῆς πτισάνης
καὶ τοῦ ἄλικος καὶ τοῦ χίδρου καὶ σεμιδάλεως εὖ μάλα καθεψηθείσης, |
| 5 | ὁπότερον ἐκ τῶν εἰρημένων χυλῶν ὁ κάμνων προσφέροιτο. παραπλησίως
καὶ οἱ τῶν ὠῶν λέκυθοι τούτοις ἐπιτήδειοι καὶ τῆς μαλάχης οἱ καυλοί.
τῆς δὲ φλεγμονῆς παρακμαζούσης καὶ οἱ πετραῖοι τῶν ἰχθύων καὶ περιστερᾶς
οἱ νεοσσοὶ καὶ τὰ ἄκρα τῶν κατοικιδίων ὀρνίθων. τοῖς αὐτοῖς καὶ ἐπὶ τῶν
ἄλλων διαφορῶν τῆς παρωτίδος κεχρῆσθαι δεῖ τοὺς κάμνοντας. οἱ δὲ |
|---|
| 10 | χωρὶς πυρετῶν ὄντες κατ’ ἀρχὰς, εἰ ἰχθύος ἢ ἀφράτου ἢ περιστερᾶς
προσενέγκωνται, οὐδὲν βλαβήσονται.
— — — |
|---|
| 13t | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ΤΈΤΑΡΤΟΝ. |
|---|
| 13 | Περὶ συνάγχης.
Τὸ τῆς συνάγχης πάθος, εἴπερ τι καὶ ἄλλο, τῶν ὀξυτάτων ἐστὶ |
|---|
| 15 | παθῶν· δίκην γὰρ ἀγχόνης καὶ βρόχου ἀποπνίγειν οἶδε τοὺς κάμνοντας,
ὅθεν καὶ συνάγχη τὸ πάθος εἰκότως ὠνομάσθη. ἐπεὶ οὖν ὀξύτατόν ἐστι
καὶ εὐθὺς τὸν θάνατον ἐπιφέρει, ἀνάγκη καὶ ὀξέως ἐπὶ τὴν θεραπείαν
ὁρμᾶν. ἀλλ’ ἐπὶ πάσης ὀρθῆς θεραπείας, ἐπειδήπερ ἀνάγκη προηγεῖσθαι
τὴν διάγνωσιν, ἀναγκαῖόν ἐστιν ἐπίστασθαι τήν τε οὐσίαν αὐτὴν τοῦ πάθους |
|---|
| 20 | καὶ τὰς αἰτίας αὐτοῦ καὶ διαφορὰς καὶ τὴν διάγνωσιν ἑκάστης αὐτοῦ.
οἱ μὲν οὖν ἀρχαιότεροι τῶν πάλαι ἰατρῶν, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ, πᾶν εἶδος
φλεγμονῆς περὶ τὸν λαιμὸν εἴτε ἔνδοθεν εἴτε ἔξωθεν ἀπειλοῦν πνιγμὸν
συνάγχην ὠνόμαζον. οἱ ὕστερον δὲ διεῖλον τὴν φλεγμονὴν εἰς τέσσαρας
διαφορὰς καὶ τὴν μὲν ἔνδον φλεγμονὴν τῶν μυῶν τοῦ λάρυγγος ἐκάλουν |
|---|
| 25 | κυνάγχην, τὴν δ’ ἐκτὸς παρακυνάγχην, ὁμοίως δὲ καὶ τὴν ἔνδοθεν φλεγμονὴν
τοῦ φάρυγγος ἐκάλουν συνάγχην, τὴν δ’ ἐκτὸς παρασυνάγχην. τούτων οὕτως |
|---|
| ἐχόντων λέγωμεν ἤδη καὶ τὴν πρὸς ἕκαστον εἶδος ἁρμόζουσαν θεραπείαν. | 125 in vol. 2 |
2.127 | εἰδέναι δεῖ τοίνυν καθόλου, ὡς οὔτε ἡ ἀποκρουστικὴ μόνη ἀγωγὴ συμ‐
βάλλεται τοῖς πάθεσι τούτοις οὔτε ἡ διαφορητικὴ, ἀλλὰ μικτῆς ἐστι χρεία.
καὶ πρὸς τοὺς καιροὺς ἀποβλέποντας ποτὲ μὲν τῶν ἀποκρουστικῶν,
ἄλλοτε δὲ τῶν διαφορητικῶν ἐπιμιγνύειν χρή. καὶ εἰ μὲν ἀρχὴ τοῦ πάθους |
| 5 | εἴη καὶ ἔτι ῥευματιζόμενα φαίνοιτο, τότε τῶν ἀποκρουστικῶν πλέον δεῖ
μιγνύειν, καὶ ἐν τῇ ἀκμῇ μᾶλλον τῶν διαφορητικῶν, ἐν δὲ τῇ παρακμῇ
τῶν ἰσχυροτέρως διαφορεῖν δυναμένων. ὅσοι γὰρ ἐχρήσαντο χαλαστικῇ ἀγωγῇ
μόνῃ εἴτε ἔνδοθεν εἴτε ἔξωθεν, οὗτοι μεγίστων αἴτιοι κακῶν ἐγένοντο· ἢ
γὰρ εἰς πνιγμὸν ὀξύτατον ἤνεγκαν ἢ τὴν φλεγμονὴν ηὔξησαν, ὥστε πολλῶν |
|---|
| 10 | γενομένων ὕστερον μόλις ἀναπνεῦσαι καὶ σωθῆναι τὸν κάμνοντα. οὐ μόνον
δὲ δεῖ προσέχειν τοῖς καιροῖς, ἀλλὰ καὶ τῇ δυνάμει τῶν βοηθημάτων· τὰ
μὲν γὰρ ἀσθενέστερα καὶ μαλακώτερα τοῖς ἁπαλωτέραν ἔχουσι τὴν ἕξιν
οἰκειότερον ἄν τις προσενέγκοι, οἷον εὐνούχοις, παισὶ, γυναιξὶ καὶ τοῖς
ὁμοίοις τούτων, τὰ δὲ ἰσχυρότερα τοῖς σκληροτέροις καὶ ἰσχυροτέροις σώμασι. |
|---|
| 15 | καὶ γὰρ ὥσπερ οὐκ ἀπὸ τῶν ἐν τῷ ὑγιαίνειν ψυχόντων (πάσχοντα) τὰ
σκληρότερα σώματα νοσοῦσιν, οὕτω πάλιν ἵνα εἰς τὸ κατὰ φύσιν ἐπανέλθῃ,
τῶν ἰσχυροτέρων ἐξ ἀνάγκης δεῖται πάλιν. τὰ δὲ μαλακωτέραν ἕξιν ἔχοντα
τοὐναντίον ὑπομένει· τῶν μὲν γὰρ ἀσθενεστέρων βοηθημάτων ἀβλαβῶς
ἀνέχεται, ὑπὸ δὲ τῶν ἰσχυροτέρων ἀδικεῖται τῷ μὴ φέρειν αὐτῶν τὴν |
|---|
| 20 | δύναμιν. δεῖ οὖν προσέχειν ἀκριβῶς, ποῦ μὲν ἐκλῦσαι τὴν δύναμιν τῶν
βοηθημάτων, ποῦ δὲ ἐπιτεῖναι χρὴ, ὅπως τὸ προσαγόμενον βοήθημα
γένοιτο ἐναντίον μὲν τῇ κρατούσῃ διαθέσει, οἰκεῖον δὲ καὶ φίλον τῇ
ἕξει τοῦ πάσχοντος. εἴπωμεν οὖν ἤδη, ποῖα τῶν βοηθημάτων ἐστὶν
ἁπλούστερα καὶ ἀσθενῆ, ποῖα δὲ ἰσχυρότερα, καὶ πότε μὲν αὐτοῖς μικτοῖς |
|---|
| 25 | δεῖ κεχρῆσθαι, πότε δὲ ἀκράτοις.
Περὶ τοῦ διὰ μόρων.
Τὸ μὲν οὖν ἁπλούστερον βοήθημα ὑπὸ τοῦ χυλοῦ τῶν μόρων καὶ
τοῦ μέλιτος σκευάζεται καὶ ποιεῖ πρός τε τὰς ἀρχομένας τῶν παρισθμίων
καὶ τῆς σταφυλῆς καὶ φάρυγγος καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν πρὸς πᾶσαν φλεγμονὴν |
|---|
| 30 | μετρίαν τῶν περὶ τὸν λαιμὸν καὶ μάλιστα τῶν μαλακοσάρκων καὶ λευκοτέρων | 127 in vol. 2 |
|---|
2.129 | σωμάτων. τὸ δὲ σύνθετον οὐ μόνον ποιεῖ ἐν ταῖς ἀρχαῖς, ἀλλὰ καὶ ἀκμὴν
ἐχούσης τῆς φλεγμονῆς. ἰσχυρότερον δὲ καὶ διαφορητικώτερον γίνεται, ἐὰν
καὶ σμύρναν προσλάβῃ. καὶ πολλοί γε ἐξ ἀρχῆς οὕτω σκευάζουσι μετὰ
τῆς σμύρνης. βέλτιον δὲ περὶ τὴν ἀκμὴν, ὅτε καὶ διαφορήσεως καὶ |
| 5 | συμπέψεώς ἐστι χρεία, τότε εἰ καὶ διὰ τοῦ βησασᾶ τις προσπλέξει ὀλίγον
ἢ καὶ ἄλλης τινὸς ἀντιδότου διαφορητικῆς, ἔτι δραστικώτερον ἐργάσεται
τὸ φάρμακον. εἰ δὲ παύσαιτο μὲν ἤδη τὸ ζέον τῆς φλεγμονῆς, ἔτι δὲ
σκληρία τις ἐπιμένοι, τηνικαῦτα καὶ θείου προσπλέκειν ὀλίγον δεῖ καὶ
νίτρου τῇ τοιαύτῃ συμμετρίᾳ τοῦ φαρμάκου πρὸς τὸ διαφορῆσαι. καὶ εἴ τι |
|---|
| 10 | παχὺ καὶ γλίσχρον εἶναι περὶ τὸ βάθος τύχοι, ἀρκοῦσι νίτρου δραχ. δʹ,
θείου δραχ. αʹ. εἰ δὲ μὴ φέροιεν τὴν δῆξιν οἱ κάμνοντες, ἀλλὰ καὶ τὸν
στόμαχον ἀσθενῆ ἔχουσι καὶ ἀνατρέπεσθαι νομίζουσιν ὑπὸ τοῦ διαχρίσματος,
ἐπὶ τούτων φεύγειν δεῖ τὸ νίτρον καὶ τὸ θεῖον, ἀρκεῖσθαι δὲ μόνῃ τῇ
διὰ τοῦ βησασᾶ ἐπιμιξίᾳ ἢ γλήχωνι καὶ ὀριγάνῳ ἢ καλαμίνθῃ ἢ ὑσσώπῳ |
|---|
| 15 | ἢ πεπέρει. πρὸς δὲ τὸ μὴ τραχύνεσθαι ὑπὸ τούτων τὰ περὶ τὸν φάρυγγα
καλόν ἐστι τὸν τῆς γλυκείας ῥίζης χυλὸν ἐπιμιγνύειν· οὕτω γὰρ ἔσται
βοήθημα πολύχρηστον καὶ ἀβλαβέστερον κατὰ πάντα· ἐπὶ γὰρ τῶν μὴ
φερόντων τὰς φαρμακώδεις ποιότητας ὠφελεῖ τὰ προσηνέστερα τῶν βοηθη‐
μάτων. σκευάζειν δὴ βουλομένοις εἰς τὸ μὴ δεῖσθαι πάλιν ἐν ἄλλῳ |
|---|
| 20 | βιβλίῳ ζητεῖν τὰς γραφὰς ἀναγκαῖον ἐνόμισα καὶ ταύτας ἐκθέσθαι τὰς
σκευασίας αὐτῶν ἐνταῦθα.
Σκευασία τοῦ διὰ μόρων.
[Start of Table]Μόρων χυλοῦ. . . . κοτ. ϛʹ
κρόκου. . . . . . γρ. ϛʹ |
|---|
| 25 | σμύρνης τρωγλίτιδος. . γρ. ϛʹ
στυπτηρίας. . . . . γρ. ϛʹ
ὀμφακίου. . . . . γρ. ϛʹ
μέλιτος. . . . . . ξεστ. εʹ.[End of Table]
ἔασον ψυγῆναι τὸν τῶν μόρων χυλὸν ὥραν αʹ καὶ μικρὸν παχυνθῆναι καὶ |
|---|
| 30 | οὕτω πάλιν ἐπιβαλὼν τὸ μέλι ἕψε, ἕως ἀποτριτωθῇ, καὶ τότε πάλιν |
|---|
| μίγνυε τὰ ξηρά. | 129 in vol. 2 |
2.131 | Ἄλλως τὸ διὰ μόρων ὁ θειότατος Γαληνὸς ἐσκεύασεν.
[Start of Table]Μέλιτος. . . . . λιτρ. αʹ
τοῦ χυλοῦ τῶν μόρων. κοτ. εʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. αʹ |
| 5 | σμύρνης. . . . . δραχ. αʹ
ὀμφακίου. . . . . δραχ. αʹ
οἴνου αὐστηροῦ. . . κοτ. εʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. ιβʹ.[End of Table]
εἰ δὲ μὴ ἔχεις τὸ ὀμφάκιον, ἀντ’ αὐτοῦ ῥοῦ χυλὸν ἔμβαλε. προεψῆσαι δεῖ |
|---|
| 10 | τὸν χυλὸν αὐτοῦ καθ’ αὑτὸν, ἄχρι γλοιοῦ πάχος σχῇ. εἶθ’ οὕτω πρόσβαλε
τὸ μέλι, κἀπειδὰν ἑψηθῇ καὶ μέλλῃς αἴρειν τὴν κάκαβον, τότε πάλιν
ἐπίβαλε τὰ ξηρὰ καὶ ἕψε, ἄχρις ἂν πάντα ἑνωθῇ καλῶς. τοιαύτη καὶ
ἡ διὰ τοῦ χυλοῦ τῶν μόρων ἐστὶ σκευασία. καὶ τοῦ καρποῦ δὲ τῶν ἀγρίων
μόρων ὁ χυλὸς σκευαζόμενος ἄριστόν ἐστι φάρμακον καὶ τῶν μήλων δὲ |
|---|
| 15 | τῶν κυδωνίων ὁ χυλὸς, ἐν ἀπορίᾳ δὲ τούτων καὶ ἀχράδων καὶ μεσπίλων
καὶ βραβύλων καὶ κρανιῶν καὶ προύμνων. εὔδηλον δὲ, ὅτι ἐπὶ τῶν
στυφουσῶν ὀπωρῶν πλείονος δεῖ μιγνύειν τοῦ μέλιτος, ἐνίοτε μὲν διπλάσιον,
ἐνίοτε δὲ καὶ τριπλάσιον. καὶ ταῦτα πάντα καὶ εὐστόμαχά εἰσι βοηθήματα
καὶ ἀκίνδυνα, καὶ εἰ καταπίοι τις, καὶ μετρίαις ἁρμόζει φλεγμοναῖς. |
|---|
| 20 | καὶ ἔξεστι τοῖς χυλοῖς τούτοις προσμιγνύειν, ὅσαπερ καὶ ἐπὶ τοῦ χυλοῦ
τῶν μόρων ἐγράψαμεν. καὶ τὸ διὰ τοῦ χυλοῦ δὲ τῶν καρύων ἰσχυρότερόν
ἐστι ὀλίγον, ἀλλὰ καὶ τὰ διὰ τῶν βατίνων καὶ ῥοιῶν καὶ μήλων σκευαζό‐
μενα καὶ τονωτικὴν καὶ εὐστόμαχον κέκτηνται δύναμιν. ἔχει δὲ τούτων ἡ
σκευασία οὕτως. |
|---|
| 25 | Τοῦ διὰ καρύων σκευασία.
Ἀκμάζοντος τοῦ καρποῦ τῶν καρύων περιαιρεῖν δεῖ τὰ ἔξω λέπη
καὶ αὐτίκα κόπτειν ἐν ὅλμῳ, δι’ ὀθονίου τε τὸν χυλὸν διηθεῖν καὶ
προσαφεψήσαντα οὕτω μιγνύειν αὐτῷ συμμέτρως μέλιτος, ὡς γέγραπται
ἐπὶ τοῦ διὰ μόρων, μέχρι συστάσεως μελιτώδους· οὕτω γὰρ ἄν τις |
|---|
| 30 | αὐτῷ καθ’ αὑτὸ δίχα τινὸς ἐπιμιξίας ἔχοι δεόντως κεχρῆσθαι | 131 in vol. 2 |
|---|
2.133 | ἐπί τε παιδίων καὶ γυναικῶν καὶ ἐν ἀρχῇ μᾶλλον. εἰ δὲ καὶ τὴν σμύρναν
αὐτῷ ἐπιμίξειεν, ἔξεστι καὶ ἐν τῇ ἀκμῇ κεχρῆσθαι αὐτῷ θεῖόν τε καὶ
νίτρον προσπλέκοντα καὶ ἐν παρακμῇ καὶ, ἐφ’ ὧν εἰρήκαμεν, εἰς σκληρίαν
καὶ σφήνωσιν ἐν τοῖς περὶ φάρυγγα καὶ λάρυγγα τόποις. τοιαύτη μὲν καὶ |
| 5 | ἡ διὰ τοῦ χυλοῦ τῶν καρύων σκευασία, καθάπερ καὶ τοῦ διὰ μόρων καὶ
τῶν ἄλλων καρπῶν. χρῄζουσι δὲ καὶ τῶν ἄλλων βοηθημάτων, ἐν οἷς
καὶ τὰς μεγίστας δυνατὸν ἰάσασθαι κυνάγχας, περὶ ὧν ἐφεξῆς ἐρῶ. καὶ
πρῶτον μὲν ὑμῖν τὴν ἔκθεσιν ποιήσομαι καλλίστου βοηθήματος καὶ ἰσχυροῦ
πάνυ καὶ πολλοὺς ὑπὸ πολλῶν κινδύνων ῥυσαμένου, οὗ κἀγὼ ἔσχον πεῖραν. |
|---|
| 10 | ἔχει δὲ οὕτως·
[Start of Table]ἴρεως. . . . . . οὐγ. αʹ
βαλαυστίων. . . . οὐγ. αʹ
ἐν ἄλλῳ δὲ. . . οὐγγ. γʹ
πεπέρεως. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | κρόκου. . . . . . οὐγγ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. δʹ
ῥοῦ Συριακοῦ. . . . οὐγγ. βʹ
οἴνου. . . . . . ξεστ. γʹ
ἑψήματος. . . . . ξεστ. αʹ |
|---|
| 20 | μέλιτος. . . . . λιτρ. αʹ
στυπτηρίας. . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
τούτῳ τῷ βοηθήματι δυνατόν ἐστιν ἐν παντὶ καιρῷ χρήσασθαι, καὶ μάλιστ’
ἐφ’ ὧν καὶ διαθερμᾶναί τί ἐστι χρεία καὶ λεπτῦναι τὰ ἐσφηνωμένα σφόδρα.
καὶ τούτου μὲν τοῦ βοηθήματος πολλὴν ἔσχον πεῖραν καλλίστου ὄντος. |
|---|
| 25 | καλὸν δὲ καὶ τὸ διὰ βησασᾶ σκευαζόμενον βοήθημα. καλοῦσι δὲ αὐτὸ διὰ
χελιδόνων καὶ τὸ διὰ τοῦ ἁρμαλᾶ.
Πρὸς τὰς κακοήθεις καὶ ἀπηλπισμένας ἀντίδοτος ἡ διὰ τοῦ βησασᾶ διαχριομένη.
[Start of Table]Ἀνίσου. . . . . . . . . .οὐγ. αʹ
σελίνου σπέρματος. . . . . . .οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | ἄμμεως. . . . . . . . . .οὐγ. αʹ
σχίνου ἄνθους. . . . . . . .οὐγ. αʹ
στυπτηρίας. . . . . . . . .οὐγ. αʹ |
|---|
| ἴρεως Ἰλλυρικῆς. . . . . . .οὐγ. αʹ | 133 in vol. 2 |
2.135 | βησασᾶ, ὅ τινες ἁρμαλᾶ προσαγορεύουσιν,
οἱ δὲ ἄγριον πήγανον. . . .οὐγ. αʹ
κασίας. . . . . . . . . .οὐγγ. βʹ
κροκομάγματος. . . . . . . .οὐγγ. βʹ |
| 5 | ῥόδων ξηρῶν. . . . . . . .οὐγγ. βʹ
κισσοῦ. . . . . . . . . . ⎫ |
|---|
| 6 | ⎬ ἀνὰ οὐγγ. γʹ
νεοσσῶν χελιδόνων σποδοῦ προσφάτου⎭
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . .ἀνὰ οὐγ. αʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . . ⎫ |
|---|
| 10 | κρόκου. . . . . . . . . . ⎬ ἀνὰ οὐγγ. δʹ
ἀμμωνιακοῦ. . . . . . . . . ⎭
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . .ἀνὰ οὐγ. αʹ
κηκίδων ὀμφακιτίδων. . . . . .δραχ. ηʹ[End of Table]
λειώσας σὺν μέλιτι χρῶ. καὶ τούτῳ μόνῳ δυνατὸν χρῆσθαι ἐπὶ τῶν μέσων |
|---|
| 15 | διαθέσεων καὶ ἐκλύειν αὐτοῦ τὴν δύναμιν ἐπιμιγνύντας αὐτῷ ἢ ἀμύλου
ἢ ῥόδων ξηρῶν ἢ γῆς Κρητικῆς ἢ Λημνίας σφραγίδος ἢ ἀλεύρων κριθίνων
ἢ ἄλλων τοιούτων συμμέτρων τινῶν, ὡς ἄν τις ἀρκεῖν πρὸς τὴν ἐνοῦσαν
διάθεσιν ὑπονοήσειε. καὶ ἐπιτεῖναι δὲ δυνατὸν, ἐφ’ ὧν ἰσχυροτέρῳ δεῖ
κεχρῆσθαι τῷ φαρμάκῳ ἐπιμιγνύντας αὐτῷ νίτρου τε καὶ ἐλατηρίου— |
|---|
| 20 | καλοῦσι δὲ οὕτω τὸν χυλὸν τοῦ ἀγρίου σικύου, —κόπρου χελιδόνων ἀκαύστου
καὶ κεκαυμένης. ἀλλὰ καὶ κυνείαν κόπρον λευκὴν εἰ μίξειας, ἣν οἱ
κύνες, ἐπειδὰν ὀστοφαγήσωσιν, ἀποπατοῦσιν, ἰσχυρὸν καὶ οὕτως ἐργάσῃ
τὸ φάρμακον. εἰ δὲ καὶ ἀνθρώπου μίξειας ἀκαύστου τε καὶ κεκαυμένης,
ἔτι μᾶλλον ἰσχυρότερον ἐργάσῃ τὸ φάρμακον. τὸ διὰ τῆς κεκαυμένης ἐστὶν |
|---|
| 25 | ἀσθενέστερον. δεῖ δὲ καὶ πρὸς τοὺς καιροὺς ἀποβλέποντας ἐπιμιγνύναι τινὰ
τῶν φαρμάκων, ὥσπερ καὶ ἁλῶν ἀμμωνιακῶν, ἡνίκα μὴ μόνον ἀποκρου‐
στικῶν, ἀλλὰ καὶ διαφορητικῶν ἐστι χρεία. εἰ δὲ καὶ βρυωνίας ῥίζαν
προσπλέξεις, ἔτι μᾶλλον διαφορητικώτερον ἐργάσῃ τὸ φάρμακον. δῆλον
δὲ, ὅτι τοῖς πάνυ διαφοροῦσιν ἐπ’ ἐκείνων κεχρῆσθαι δεῖ, ἐφ’ ὧν μηδὲν |
|---|
| 30 | ἐπιρρεῖ, ἀλλὰ καὶ σκληραὶ καὶ σκιρρώδεις εἰσὶν αἱ φλεγμοναί. πολλοὶ |
|---|
| δὲ καὶ σινήπεως τοῦ σκευαστοῦ, ὅπερ καὶ συνεχῶς ἐσθίουσιν, ἀποβάπτοντες | 135 in vol. 2 |
2.137 | τὰ ὄψα ἔμιξαν ὀξυμέλιτι, εἶθ’ οὕτω χλιαρὸν ἀνακογχυλίζεσθαι παρεσκεύασαν
τὸν κάμνοντα καὶ τότε διαχρίσαντες τὸ διὰ βησασᾶ θαυμαστῶς ὠφέλησαν
τὴν σκιρρώδη φλεγμονήν· χρὴ γὰρ ἐπὶ πάντων τῶν ῥευματιζομένων
ἀναστέλλειν μὲν τὸ φερόμενον, διαφορεῖν δὲ τὸ ἐνσκῆψαν, ὅπως μὴ |
| 5 | ἐμφραχθείσης τῆς ὁδοῦ τοῦ πνεύματος ἀποπνιγῆναι συμβῇ τὸν κάμνοντα,
ὡς ἐκ δεινῆς ἀγχόνης. ἰσχυρὸν δέ τις ποιεῖ διάχρισμα ἐπιμιγνύων τῇ
ἀντιδότῳ ταύτῃ τρία τινὰ τῇ διὰ τοῦ βησασᾶ. καὶ πολλοὺς ἔσωσεν, ὥστε
μὴ φλεβοτομίας ἢ καθάρσεως δεηθῆναι τὸν κάμνοντα. ἦσαν δὲ τὰ τρία
ταῦτα κυνεία κόπρος καὶ ἀνθρωπεία καὶ ἐλατήριον ἀνὰ δραχ. βʹ εἰς οὐγ. αʹ |
|---|
| 10 | τῆς ἀντιδότου τῆς διὰ τοῦ βησασᾶ. καὶ πλέον δὲ ἐξ αὐτῶν προσπλέκειν
δεῖ πρὸς τὴν τοῦ πάσχοντος δύναμιν καὶ τὴν ἕξιν ἀποβλέποντας. εἰ δέ
τινες διὰ τὸ βδελυρὸν παραιτοῦνται χρῆσθαι τῇ ἀνθρωπείᾳ κόπρῳ, ἀρκοῦσι
καὶ τὰ δύο μόνα, καὶ τὸ ἐλατήριον καὶ ἡ κυνεία κόπρος διαχριομένη·
καλῶς γὰρ ποιεῖ μετὰ μέλιτος. καὶ ὅπου δὲ μὴ δυνατόν ἐστι διαχρῖσαι, |
|---|
| 15 | διὰ καλάμου ἐμφυσώμενον τὸ αὐτὸ ποιεῖ. ἵνα δὲ μὴ δυσώδης ἡ κόπρος ᾖ,
πρὸ τριῶν ἡμερῶν ποίει τὸν κύνα ἐσθίειν ὀστᾶ· οὕτω γάρ ἐστι καὶ λευκὴ
καὶ οὐ δυσώδης. ποιήσεις δὲ καὶ τὴν ἀνθρωπείαν μὴ εἶναι δυσώδη· τὸ
παιδίον, οὗ μέλλεις τὴν κόπρον λαμβάνειν, πρὸ τριῶν ἡμερῶν ὡς μὴ
ἄπεπτον, ἀλλὰ σύστασιν εὑρίσκεσθαι ἔχον τὸ διαχώρημα, δεῖ ἐσθίειν |
|---|
| 20 | θέρμους ἑψηθέντας, οὓς καὶ συνήθως ἐσθίομεν ἅμα καὶ καλῶς ὀπτηθέντι
ἄρτῳ κλιβανίτῃ, μὴ πολλούς. δεῖ δὲ καὶ τὸ ἐν τῇ πρώτῃ διαχωρήσει
κόπριον ἀπορρίπτειν καὶ τὸ ἐν τῇ δευτέρᾳ, τὸ δὲ ἐν τῇ τρίτῃ λαμβάνειν,
καὶ τούτῳ κεχρῆσθαι μὴ ὑγρῷ, ἀλλὰ ξηρῷ μετὰ μέλιτος. ταῦτα καὶ
ὁ σοφώτατος Γαληνὸς καὶ Φιλάγριος καὶ ἄλλοι πολλοὶ μαρτυροῦσι τῶν |
|---|
| 25 | παλαιῶν καὶ ἡ πεῖρα δὲ ἡμᾶς οὕτως ἐδίδαξεν. οἱ δὲ νῦν οὐκ ἐχρῶντο τῇ
ἀνθρωπίνῃ διὰ τὸ βδελυρὸν αὐτῆς, τῇ δὲ κυνείᾳ μᾶλλον, ὡς μηδὲν ἐχούσῃ
δυσῶδες καὶ δυναμένῃ τὸ αὐτὸ ἔργον ποιεῖν. εἰ δὲ μὴ ταύτῃ βούλοιντο
χρῆσθαι, τοῖς εἰρημένοις ἡμῖν ἔμπροσθεν διαχρίσμασι καρτερήτωσαν τῷ τε
διὰ τῶν χελιδόνων καὶ τῷ λαμβάνοντι τὸν ῥοῦν θαυμασίῳ ὄντι βοηθήματι. |
|---|
| 30 | δεῖ δὲ τὸ διὰ τῶν χελιδόνων ἀναμιγνύειν τῷ διὰ τοῦ χυλοῦ τῶν καρύων· τῷ |
|---|
| γὰρ διὰ τοῦ ῥοῦ σκευαζομένῳ καθ’ ἑαυτὸ δεῖ κεχρῆσθαι. εἰδέναι δὲ δεῖ, | 137 in vol. 2 |
2.139 | ὅτι τὸ διὰ τοῦ βησασᾶ οὐ μόνον τὰ πρὸς τὸν λαιμὸν πάθη, ἀλλὰ καὶ πολλὰ
ὠφελεῖ· καὶ γὰρ καὶ στομαχικὰς καὶ κοιλιακὰς ἰᾶται διαθέσεις καὶ μάλιστα τὰς
στομαχικὰς καὶ δυσεντερικὰς, καὶ ἐὰν προσλάβῃς καὶ κυνείας κόπρου, ἥτις καὶ
αὐτὴ καθ’ ἑαυτὴν ἰᾶται δυσεντερίας μιγνυμένη τῷ διὰ τῶν κοχλάκων ἑψηθέντι |
| 5 | γάλακτι. οὐδὲν δὲ ἧττον ἰᾶται τὰ παρίσθμια καὶ ἀντιάδας καὶ γαργαρεῶνα φλεγμαί‐
νοντα μιγνυμένη τῷ χυλῷ τοῦ ὄμφακος καὶ καρύων λεμμάτων καὶ κράνων καὶ
πρίνων καὶ οὔων καὶ τῇ Αἰγυπτίᾳ καὶ τῇ ἀνθηρᾷ. δῆλον δὲ, ὅτι ἐν μὲν τῇ ἀρχῇ
τῶν φλεγμονῶν καὶ ἔτι ῥευματιζομένης τῆς φλεγμονῆς μᾶλλον τῶν στυφόντων
δεῖ προσπλέκειν, ἡνίκα δὲ ἡ ἀκμὴ καὶ χρεία τοῦ διαφορεῖσθαι, τὰ διαφοροῦντα. |
|---|
| 10 | πολλὰς δὲ καὶ ἄλλας ἔχει ἀρετὰς καὶ ἡ κυνεία κόπρος· καὶ γὰρ καὶ ἄφθας καὶ
ἕλκη παλαιὰ καὶ δυσούλωτα ἰᾶται, ὧν ἁπάντων οὐ δεῖ μνημονεύειν· ἀπὸ γὰρ
τῶν εἰρημένων εὑρήσει τις καὶ τὰς ἄλλας ἐνεργείας αὐτῆς. εἰ δὲ μὴ εὐποροίη
τούτων, τοῖς ὑποτεταγμένοις πάνυ καλοῖς οὖσι καὶ εὐπορίστοις χρηστέον.
Πρὸς συνάγχας. |
|---|
| 15 | Ῥαφάνου σπέρμα λεῖον ὀξυμέλιτι ἀναγαργαριζόμενον ὠφελεῖ πάνυ·
καταφέρει γὰρ ὑγρασίαν πολλήν.
Ἄλλο ἀναγαργάρισμα συναγχικοῖς, ᾧ ἐχρήσατο Στέφανος ὁ πατήρ μου κἀγὼ, καλόν.
[Start of Table]Ἀκάνθης Αἰγυπτίας. δραχ. αʹ
ἴρεως. . . . . δραχ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| 20 | γλυκυρρίζης. . . . δραχ. 𐅶ʹʹ
πιτύρου σίτου. . . φουκτὴν αʹ
ῥόδα ξηρὰ ὀλίγα καὶ Νικολάου φοίνικας εʹ ἢ ζʹ.[End of Table]
ἑψήματι ἢ ὕδατι ἕψε καὶ τῷ ζέματι μετ’ ὀλίγου μέλιτος ἀναγαργαριζέσθωσαν
καθ’ ὥραν. |
|---|
| 25 | Ἄλλο· σίνηπι διαχριόμενον καλῶς ποιεῖ· τούτου μέμνηται Διοσκο‐
ρίδης. δῆλον δὲ, ὅτι πρὸς τοὺς σκληροτέραν ἔχοντας τὴν ἕξιν καὶ χρο‐ |
|---|
| νιωτέρας καὶ οὐ πάνυ ζεούσας φλεγμονὰς ποιεῖ. | 139 in vol. 2 |
2.141 | Ἄλλο πρὸς τὰς αὐτὰς διαθέσεις· πίσσαν ὑγρὰν, νίτρον μετὰ μέλιτος
ἴσα, κέδρου ἐλαχίστου παράμιξον. καὶ πάνυ καλῶς ποιεῖ ἐπὶ τῶν χρονίων
καὶ ἤδη σκληρυνομένων φλεγμονῶν.
Ἄλλο ἀναγαργάρισμα· ἰτέας φύλλα ἑψήσας μεθ’ ὕδατος, ἕως οὗ |
| 5 | μεταβάλῃ τὴν χροιὰν, δίδου ἀναγαργαρίζεσθαι· τοῦτο ἀποσπᾷ παχέα
καὶ ὠφελεῖ.
Ἄλλο· πιτύρων καὶ ἰσχάδων ζέμα δίδου διακλύζεσθαι, καὶ μάλιστ’
ἐφ’ ὧν τὰ παρίσθμια ἔσχον ἐξ ἀρχῆς φλεγμονήν.
Ἄλλο. φακῆν, ῥόδα, φοίνικας ἀφεψήσας τὸ ζέμα ἀναγαργαριζέσθω. |
|---|
| 10 | τοῦτο ἐν τῇ ἀρχῇ δεῖ μᾶλλον ποιεῖν.
Ἄλλο. χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ πεπλυμένου δραχ. αʹ, νίτρου
ἐρυθροῦ δραχ. βʹ μέλιτι ἀναλάμβανε καὶ μετρίως ἀφεψήσας ἐν χαλκῷ
ἀγγείῳ χρῶ. πάνυ καλῶς ποιεῖ ἐν τῇ ἀκμῇ· καὶ ἀψίνθιον δὲ μετὰ μέλιτος
πάνυ καλῶς ποιεῖ. |
|---|
| 15 | Ἄλλο πρὸς τὰς χωρὶς ἕλκους καὶ χρονίας συνάγχας.
Εὐφορβίου δραχ. βʹ καὶ μέλιτος ξεστ. τὸ τέταρτον. προεψήσας καλῶς
τὸ μέλι ἐπίβαλλε τὸ εὐφόρβιον καὶ διάχριε τῷ ὠῷ καὶ καταπινέτω
ὁ πάσχων τὸ φάρμακον. καὶ εὔλυτος ἔσται ἡ κοιλία καὶ τοῦ πνιγμοῦ
ἀπαλλαγήσεται. πάνυ δραστικόν ἐστι τὸ βοήθημα καὶ πρὸς τὰς ὑπὸ γλίσχρων |
|---|
| 20 | καὶ παχέων χυμῶν συνισταμένας φλεγμονὰς ἄνευ ἑλκώσεως ἀκριβῶς ποιεῖ.
Περὶ φλεβοτομίας.
Πρὸ παντὸς μὲν τὴν φλεβοτομίαν παραλαμβάνειν ἐπὶ τῶν συναγχικῶν
ἀναγκαῖον, ἀλλ’ οὐκ ἀθρόαν· αἱ γὰρ κατὰ μέρος κενώσεις ὑποσυλῶσι
μᾶλλον ἐξ αὐτῶν τῶν πεπονθότων τόπων τὸ αἴτιον, διὸ καὶ τρίτον αὐτὸν |
|---|
| 25 | καὶ τέταρτον ἀφαιρεῖν δεῖ τὴν λειποθυμίαν μόνον φεύγοντα· βλάπτει γὰρ
ὡς οὐδὲν ἄλλο τούτους ἡ λειποθυμία πολλάκις ἀθρόως συρρεῖν τὴν ὕλην
ἀνασκευάζουσα περὶ τὸ βάθος. καὶ μετὰ τὴν φλεβοτομίαν, ἐὰν μηδεμία
τις χαυνώσεως αἴσθησις γένοιτο, ἀλλ’ ἔτι κωλύοιτο ἡ κατάποσις καὶ
ἡ τοῦ ἀέρος πάροδος, καὶ τὰς ὑπὸ τὴν γλῶτταν μὴ κατοκνήσῃς τεμεῖν |
|---|
| 30 | φλέβας καὶ μὴ ἀναβάλῃς εἰς τὴν αὔριον, ἀλλὰ κατ’ αὐτὴν πρᾶξον τὴν |
|---|
| ἡμέραν. ἐγὼ γοῦν οἶδα κατεπειγούσης πάνυ τῆς χρείας φλεβοτομήσας ἕωθεν, | 141 in vol. 2 |
2.143 | δείλης δὲ τὰς ὑπὸ τὴν γλῶτταν τεμὼν καὶ ἑσπέρας δεδωκὼς εἰς τὸν
χυλὸν τῆς πτισάνης δακρύδιον καὶ οὕτω μόλις ἠδυνήθην λῦσαι τὸν ὑπὸ
τῆς φλεγμονῆς γενόμενον βρόχον. καὶ ἄλλον δέ τινα οἶδα ὑποκαθάρας
μετὰ τὸ τμηθῆναι τὰς ἐν ἀγκῶνι τῶν δύο χειρῶν φλέβας οὐ περιμείνας |
| 5 | τὴν ὑστεραίαν. ἦν δὲ τὸ καθάρσιον ὀπὸς τιθυμάλλου παρ’ αὐτὰ ληφθεὶς
ἀπὸ τῆς βοτάνης, ὑγρὸς ἔτι καὶ μηδέπω ξηρανθεὶς, εἶχε σταθμὸν
κερ. γʹ, ἐν ἄλλῳ δραχ. γʹ, πλέον ἢ μικρῷ ἔλασσον. ταῦτα δεῖ ποιεῖν,
ἐφ’ ὧν ἔρρωται ἡ δύναμις καὶ ὁ κάμνων ἀκμάζει τὴν ἡλικίαν καὶ
ἰσχυρῶς ἐπικρατεῖ τὸ πάθος, ὡς μηδεμίαν ἀναμονὴν ἐπιδέχεσθαι. οἶδα δὲ |
|---|
| 10 | καὶ τὰς σφαγίτιδας ποιήσας τμηθῆναι φλέβας, μὴ εὑρηκὼς τὰς ὑπὸ τὴν
γλῶτταν καὶ τὰ μέγιστα ὠφελήσας, καὶ ἐπὶ γυναικὸς δὲ τὰς ὑπὸ τὸν
ἀστράγαλον γνοὺς αὐτὴν μὴ καθαίρεσθαι καὶ μᾶλλον ἐκεῖθεν αὐτῇ
συμβαίνειν τὴν ἀφορμὴν τῆς νόσου. καὶ συνέβη διττὴν παρακολουθῆσαι
τὴν ὠφέλειαν τῇ πασχούσῃ κατὰ τὸ αὐτὸ καὶ τῶν συνήθων κενώσεων τὴν |
|---|
| 15 | ὑπόμνησιν καὶ τοῦ πάθους ἀπαλλαγήν. τοῦτο δὲ καὶ ἐπ’ ἀνθρώπου δεῖ
ποιεῖν, ἐὰν μάθῃς αὐτὸν δι’ αἰμορροΐδων εἰωθότα αἷμα κενοῦν.
Περὶ σικύας.
Εἰδέναι δὲ δεῖ καὶ τοῦτο ὑμᾶς, ὅτι καὶ ταῖς σικύαις ἀναγκαῖον ἐπὶ
τῶν παθῶν τούτων κεχρῆσθαι, ἀλλ’ ὅταν ἤδη παύσηται ἡ ἐπιρρέουσα ὕλη |
|---|
| 20 | καὶ μήτε πλῆθος ὑποπτεύσωμεν εἶναι περὶ τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ ὅλον
σῶμα· ἐπιρρεούσης γὰρ τῆς ὕλης καὶ τῶν τόπων ῥευματιζομένων τῶν
ἀποκρουστικῶν τι προσφέρειν δεῖ μᾶλλον καὶ τῶν ἀπωθούντων ἢ τῶν
ἐπισπωμένων. ἐπειδὰν δὲ παύσηται τὸ ἐπιρρέον καὶ χρεία λοιπὸν τὴν
φθάσασαν ὕλην ἐκπεσεῖν εἰς τὰ πεπονθότα διαφορῆσαι, τότε δεῖ καὶ τὰς |
|---|
| 25 | σικύας προσφέρειν καὶ πυρίας, εἰ δὲ δεήσει, καὶ κατάπλασμα· οὐδεὶς
γὰρ ἔσται φόβος ἀπερίττου τοῦ ὅλου γενομένου, μὴ ἄλλη τις ἐξ ἑτέρου
ἀπορρυήσεται πρὸς τὰ πεπονθότα. δῆλον δὲ, ὅτι τὸ περιεχόμενον αὐτὸ καὶ
μόνον τὸν κίνδυνον ἐπιφέρον ἑλκύσαι περὶ τὰ ἐκτὸς τοῦ πάθους αἱ
σικύαι δυνήσονται. |
|---|
| 30 | Περὶ τῶν ἔξωθεν ἐπιτιθεμένων.
Ἔξωθεν δὲ ἐπιβάλλειν δεῖ τῷ τραχήλῳ ἔριον ἐλαίῳ βραχὲν ἢ |
|---|
| κηρωτὰς ἁπαλὰς ἀπὸ κηροῦ καὶ βουτύρου καὶ στεάτων χηνείων συγκειμένας. | 143 in vol. 2 |
2.145 | Περὶ καταπλασμάτων.
Καταπλάσμασι δὲ κεχρῆσθαι δεῖ τοῖς δυναμένοις διαφορεῖν καὶ
συμπέττειν τὰ φλεγμαίνοντα τῷ τε διὰ κριθίνου ἀλεύρου καὶ λινοσπέρμου
καὶ φοινίκων ἑψηθέντων εἰς ἕψημα καὶ κρόκου καὶ ψιχῶν συνηψημένων. |
| 5 | φεύγειν δὲ δεῖ τὰ χαλῶντα μόνον καταπλάσματα καὶ τὰ πάνυ ἀποκρούοντα.
εἰ δὲ χρονιωτέρα καὶ σκληροτέρα ἡ φλεγμονὴ φαίνοιτο, καὶ ἰσχάδων ἐστὶ
τηνικαῦτα προσπλέκειν καλὸν καὶ λαπάθου καὶ στεάτων καὶ νίτρου βραχέος·
ἕλκειν γὰρ δεῖ τὴν ὕλην, ὅπερ καὶ ἡ φύσις σπεύδει ποιεῖν.
Περὶ πυρίας. |
|---|
| 10 | Καὶ πυριᾶν δὲ τὰς χρονίας καὶ σκιρρώδεις, οὐδὲν ἄτοπον, χαμαι‐
μήλων ἢ ἀλθαίας ἀποζεσθέντων θερμῷ ὕδατι. καὶ δάφνης, εἰ προσπλέξεις,
καὶ μάλιστ’ ἐπὶ τῶν ἐπὶ ψυχρῶν χυμῶν καὶ δυσκινήτων ἐμπεπτωκότων
εἰς τὸ βάθος ἔτι μᾶλλον ὠφελήσεις.
Περὶ διαίτης. |
|---|
| 15 | Διαίτῃ δὲ κεχρήσθωσαν πρῶτον ἁπάντων ὑδαρεῖ μελικράτῳ δυναμένῳ
ἅπαντα ποιῆσαι καὶ λεπτῦναι καὶ καθᾶραι, τὸ μέν τι δι’ οὔρων, τὸ
δὲ καὶ διὰ γαστρός. διδόναι δὲ αὐτὸ δεῖ καὶ οἷς ὁ θώραξ ἢ ὁ
πνεύμων ὑπεδέξατο, καὶ στενοχωρεῖται τὰ περὶ τὸν θώρακα καὶ τὸν
πνεύμονα καὶ κινδυνεύει φλεγμονὴν γενέσθαι καὶ περιπνευμονίαν καὶ |
|---|
| 20 | τρόπον τινὰ κυνάγχην ἄλλην. ἕως ὅτου αἱ φλεγμοναὶ μετριώτεραι
γένωνται καὶ ἀναπνεύσῃ τὰ περὶ τὸν θώρακα, μὴ παύσῃ παρέχων τὸ
μελίκρατον. μετὰ δὲ τρίτην ἡμέραν καὶ χυλοῦ πτισάνης ἐπιδοτέον
ἔχοντος καὶ αὐτοῦ πᾶσαν ἀρετὴν καὶ τὸ ῥύπτον καὶ τέμνον καὶ τρέφον καὶ
τὸ ζέον ἐμψύχειν δύνασθαι τῶν φλεγμονῶν. ἤδη δὲ λεπτυνθείσης τῆς |
|---|
| 25 | φλεγμονῆς καὶ μετριωτέρας γενομένης ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ τὰς λεκύθους
τῶν ὠῶν ἐπιδιδόναι ἁπαλωτάτας, καὶ μὴ πολλάς· ὑπὸ γὰρ τῆς πολλῆς
τροφῆς εὐθὺς στενοχωροῦνται καὶ πνιγῆναι πάλιν κινδυνεύουσι. δεῖ οὖν τὴν
φλεγμονὴν φεύγειν ὡς μέγα κακὸν ἐπὶ τούτων· οὐ τοσοῦτο γὰρ κινδυνεύουσιν
ὑπὸ τῆς ἐλαχίστης τροφῆς, ὅσον ὑπὸ τῆς πλείονος. τοιαῦτα καὶ περὶ συνάγχης |
|---|
| 30 | εἰρήσθω. οἶμαι δὲ μηδὲν παραλελεῖφθαι ἄλλης ἕνεκα θεραπείας. εἰ δέ τι καὶ |
|---|
| παραλέλειπται, καὶ τοῦτο ἐξευρεῖν δυνήσῃ ἐκ τῶν καθόλου ποδηγούμενος. | 145 in vol. 2 |
2.147 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ΠΈΜΠΤΟΝ. |
| 1 | κεφ. αʹ.
Περὶ βηχός.
Ἡ βήξ ἐστι σύμπτωμα καὶ αὕτη καθάπερ· καὶ ἡ δύσπνοια. διαφόρους
δὲ καὶ αὕτη ἔχει τὰς ποιούσας αἰτίας· ποτὲ μὲν γὰρ ἄρχεται ἀπὸ |
|---|
| 5 | θερμῆς δυσκρασίας, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ἀπὸ ψυχρᾶς ἢ ξηρᾶς ἢ ὑγρᾶς. οὐ
μόνον δὲ κατὰ ποιότητα ψιλὴν, ἀλλὰ καὶ καθ’ ὕλην ἐπίρρυτον ὡσαύτως
συνίσταται παντὸς τοῦ ἐπιρρέοντος χυμοῦ ἢ θερμὴν ἢ ψυχρὰν ἢ ἄλλην
τινὰ ποιότητα προσειληφότος. εἰδέναι δὲ δεῖ καὶ τοῦτο, ὡς οὐ διαφέρουσιν
ἀλλήλων αἱ βῆχες κατὰ τὴν αἰτίαν μόνην, ἀλλὰ καὶ κατὰ τοὺς τόπους, |
|---|
| 10 | καὶ ὅτι αἱ μὲν αὐτῶν κατὰ πρωτοπάθειαν, αἱ δὲ κατὰ συμπάθειαν
συνίστανται. ἐπεὶ οὖν οὐ μίαν αἰτίαν ἡ βὴξ, ἀλλὰ ποικίλην κέκτηται, δεῖ
καὶ ἡμᾶς ἐλθεῖν μετὰ πάσης σπουδῆς ἐπὶ τὴν διάγνωσιν καὶ τὴν διάκρισιν
τῆς ποιούσης αἰτίας· ὡμολόγηται γὰρ παρὰ πᾶσι τοῦτο καὶ δῆλόν ἐστιν,
ὡς ἄνευ διαγνώσεως οὐχ οἷόν τε θεραπεῦσαι καλῶς. |
|---|
| 15 | Διάγνωσις τῆς διὰ θερμὴν δυσκρασίαν βηχός.
Ψιλῆς τοίνυν οὔσης τῆς θερμῆς δυσκρασίας αἰσθάνονται μὲν ἴσως
διά τινος ποιότητος τοιαύτης, οἷον δυσκρασίας θερμῆς, βήσσοντες καὶ
ἀναπνεῖν ἐπιθυμοῦσι ψυχρὸν ἀέρα καὶ ὠφελοῦνται μᾶλλον ὑπὸ τῆς εἰσπνοῆς
ἤπερ ὑπὸ τῆς τοῦ ὕδατος πόσεως, καὶ τὰ περὶ τὸ πρόσωπον ἐρυθρὰ μᾶλλον |
|---|
| 20 | ὁρᾶται καὶ τὴν κεφαλήν. εἰ μὲν οὖν οὕτως εἴη μόνη ψιλὴ ποιότης, οὐδὲν
ἀναπτύουσιν ἄξιον λόγου ἢ οὐδ’ ὅλως. εἰ δὲ καὶ ἀναπτύουσιν, ἁλμυρὰν
αὐτοῖς ἔχον ποιότητα τὸ πτυόμενον φαίνεται ἢ καπνῶδες τῇ χροιᾷ ἢ
ὑπόχολον καὶ τοῦτο σφόδρα ὀλίγον καὶ λεπτόν· οὕτω γὰρ ἔστι τὴν διὰ
θερμὴν δυσκρασίαν βῆχα ἀπὸ τῶν παρόντων σημείων διαγινώσκειν. οὐδὲν |
|---|
| 25 | δὲ ἧττον καὶ ἀπὸ τῶν προηγησαμένων ἐξ ἐγκαύσεως, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ,
καὶ θερμῶν βαλανείων καὶ διαίτης θερμῆς καὶ ἐπιθυμιῶν μᾶλλον ἢ |
|---|
| φροντίδος τοῦτο συνέβη γενέσθαι. | 147 in vol. 2 |
2.149 | Περὶ βηχὸς διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν γινομένης.
Ὅσοι δὲ βήσσουσι διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν ἐν τῷ θώρακι διὰ
ψυχρὰν ποιότητα, μᾶλλον ὠχρότεροί εἰσιν οὗτοι τὰ περὶ τὸ πρόσωπον καὶ
τὴν κεφαλήν. καὶ οὔτε διψώδεις εἰσὶν οὔτε ἁλμυρὸν ἀναπτύουσι. καὶ |
| 5 | βλάπτονται μὲν ὑπὸ τῶν ψυχόντων, ὀνίνανται δὲ ὑπὸ τῶν θερμαινόντων,
καὶ ὀξίδος μᾶλλον ἢ πικρίας, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ, αἰσθάνονται. καὶ
προηγεῖται μᾶλλον τούτοις ψῦξις ἢ ἔγκαυσις καὶ λουτρῶν ἀκαίρων καὶ
πομάτων καὶ ἐδεσμάτων ψυχρῶν χρῆσις. οὕτω μὲν αἱ διὰ ψυχρὰν αἰτίαν
ἢ θερμὴν διαγινώσκονται βῆχες. |
|---|
| 10 | Περὶ βηχὸς διὰ ξηρὰν ἢ ὑγρὰν δυσκρασίαν γινομένης.
Αἱ δὲ κατὰ ξηρότητα ἢ ὑγρότητα δυσκρασίαι ταῖς δραστικαῖς
ὡσαύτως διαγινώσκονται ποιότησι. διαφέρουσι δὲ τοῦ μᾶλλον τὰς δραστικὰς
ἔχειν ἐναργέστατα σημεῖα, τὰς δὲ ὑλικὰς ἀμυδρότερα. καὶ οὐ χρὴ ταὐτὰ
πάλιν λέγειν. αἱ δὲ κατ’ ἐπίρρυτον ὕλην ἐπιγινόμεναι βῆχες αὐτῷ τῷ |
|---|
| 15 | ἀναπτύεσθαι πλῆθος εὔδηλοι ἢ καὶ φανεραὶ τυγχάνουσιν, ὅτι κατὰ
ῥευματισμὸν ἐξ ἑτέρων ἐπιπεμπόντων τὴν γένεσιν ἔχουσιν. ὅθεν δὲ καὶ
ἐξ ὁποίων ἐπιπέμπονται μορίων, κἀνταῦθα διορίζεσθαι δεῖ καὶ προσέχειν,
εἴτε ἐκ τῆς κεφαλῆς ἐπιρρεῖ τὸ κινοῦν τὴν βῆχα εἴτε καὶ ἐξ ἑτέρων
καὶ ποῖα· καὶ γὰρ ὁ πνεύμων ἀδικεῖται πολλάκις· πρῶτος γάρ ἐστιν, |
|---|
| 20 | εἶτα ὁ θώραξ ἢ πλευρὸν ἢ τὸ διάφραγμα ἢ ἄλλο τι μόριον. εἴπωμεν
οὖν καὶ τούτων τὰς κατὰ μέρος διαγνώσεις, ἅμα δὲ καὶ τὰς θεραπείας,
ὡς πανταχόθεν ἀπαράλειπτον εἶναι τὸν περὶ τῆς βηχὸς λόγον καὶ
μᾶλλον εὑρίσκειν ἅπαν εὐχερῶς τὸν εἰς θεραπείαν ἐπειγόμενον ἰατρόν.
Διάγνωσις, ὅτι ἐκ τῆς κεφαλῆς ἐπιρρεῖ. |
|---|
| 25 | Εἰ μὲν οὖν ἐκ τῆς κεφαλῆς εἴη τὸ ἐπιρρέον, ἀνάγκη κατὰ τὴν |
|---|
| σταφυλὴν ἢ τὴν τραχεῖαν ἀρτηρίαν ἐρεθισμόν τινα γίνεσθαι. | 149 in vol. 2 |
2.151 | κεφ. βʹ.
Φλεγμονῆς ἐν τῷ πνεύμονι σημείωσις.
Δύσπνοιαι δὲ καὶ πυρετὸς ὀξὺς ἐπιφερόμενος, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ
γλῶττα τραχεῖα καὶ μῆλα ἐρυθρὰ καὶ βάρους συναίσθησις καὶ πρὸς τούτοις, |
| 5 | εἰ καὶ μηδὲν ἄξιον ἀναπτύεται δυσπνοούντων αὐτῶν, φλεγμονὴν ἐξ ἀνάγκης
ἐκ πάντων τούτων ὑποπτεύειν ἡμᾶς περὶ τὸν πνεύμονα γεγενῆσθαι προσήκει.
εἰ δὲ καὶ δίψῃ σφοδρᾷ συνέχοιτο πρὸς τοῖς σημείοις τούτοις καὶ
θέρμης αἴσθησις αὐτῷ γίνοιτο πολλὴ περὶ τὸν θώρακα, ὥστε ψυχρὸν
ἐπιθυμεῖν ἀέρα ἀναπνεῖν, ἔτι καὶ μᾶλλον ὑπονοεῖν δεῖ ζέουσαν εἶναι τὴν |
|---|
| 10 | φλεγμονὴν περὶ τὸν πνεύμονα. εἰ δὲ χολῶδες ἀναπτύοιτο, μὴ πάνυ δὲ
βάρους ἢ στενοχωρίας συναίσθησις γίνοιτο, ἀλλὰ μᾶλλον θέρμης,
ἐρυσίπελας εἶναι σαφῶς ἐν τῷ πνεύμονι γίνωσκε. δῆλον μέν ἐστι τὸ πῦον
καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς χροιᾶς μόνης καὶ ἐξ ἄλλων δὲ σημείων, ἐξ ὧν
ἐμάθομεν πῦον διαγινώσκειν, καὶ ἀπὸ τῆς ὀσμῆς τῆς ἀπὸ τῆς καύσεως |
|---|
| 15 | γινομένης καὶ τοῦ διαλύεσθαι βαλλόμενον ἐν ὕδατι καὶ μὴ ὑφιζάνειν,
ὥσπερ τὸ φλέγμα καὶ ὁ ὠμὸς χυμός. εἰ μὲν οὖν περὶ τὸν θώρακα, δῆλον
ἐκ πολλῶν μὲν καὶ ἄλλων, ἔτι δὲ καὶ ἐκ τοῦ βάρους συναίσθησιν
γίνεσθαι περὶ τὸ τῶν στέρνων μέρος καὶ περιρρέοντος αὐτοῦ ἐν ταῖς
ἀθρόαις μεταστροφαῖς καὶ ψοφοῦντος ἀκούειν πολλάκις. ταῦτα μὲν οὖν |
|---|
| 20 | ἱκανὰ παραστῆσαι τὸ περιέχεσθαι ἐν τῷ θώρακι πῦον. εἰ δὲ πρὸς τοῖς
εἰρημένοις προηγήσαιτο μὲν πλευρῖτις, μηδὲν δ’ ἀξιόλογον ἀνεπτύσθη,
τὸ δὲ πτυόμενον βιαίως γινόμενον, δῆλον ὅτι ὁμολογούμενον πῦόν ἐστι
τὸ περιεχόμενον ἐν τῷ θώρακι.
κεφ. γʹ. |
|---|
| 25 | Περὶ φύματος ἐν τῷ πνεύμονι συστάντος.
Εἴπερ εἴη φῦμα μὴ μελετηθὲν ἐν τῷ πνεύμονι, ἔσται μὲν πάντως |
|---|
| στενοχωρία καὶ δύσπνοια ποτὲ μὲν ἀθρόως συμβαίνουσα, ποτὲ | 151 in vol. 2 |
2.153 | δὲ τὰ συνήθη πράττοντος αὐτοῦ δυναμένου κατὰ μικρὸν αὐξανομένη.
καὶ οὔτε ἀναπτύουσιν οὐδὲν οὐδὲ ψόφον τινὰ οὐδὲ κέρχνον ὑπομένουσιν·
οὔτε γὰρ συμβῆναι δυνήσεται ἔτι ἀπέπτου καὶ μηδέπω ἀποβεβλημένου
τοῦ φλέγματος. |
| 5 | κεφ. δʹ.
Περὶ γλίσχρων χυμῶν καὶ παχέων περιεχομένων
ἐν τῷ πνεύμονι.
Ὁπηνίκα δὲ ἀθρόως ὁ κάμνων αἴσθηται στενοχωρίας ἐκτὸς
ὀχλήσεως πυρετοῦ καὶ δίψης πολλῆς, ἔχῃ δέ τινα κέρχνον μετὰ βηχὸς, |
|---|
| 10 | ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ἀναγωγὴν ὑγροῦ, δῆλον, ὡς παχὺ καὶ γλίσχρον ἐστὶ
τὸ περιεχόμενον ἐν τῷ πνεύμονι καὶ συρρεῦσαν ἐκ τῆς κεφαλῆς ἢ ἐξ
ἄλλου τινὸς μορίου. ἔσται δέ σοι φανερὸν εἰς διάγνωσιν καὶ ἐκ τοῦ περὶ
τὴν σταφυλὴν ἐρεθισμὸν καὶ γαργαρισμὸν προηγήσασθαί τινα, τὴν κεφαλὴν
αἰτίαν εἶναι τῆς ἐπιρρεούσης ὕλης τῷ θώρακι. ταῦτα ἀρκεῖ πρὸς τὸ |
|---|
| 15 | διαγινώσκειν τὰς διαφόρους ἰδέας τῆς βηχὸς καὶ ὅσα κατὰ θώρακα
ἢ πνεύμονα πάθη συνίστανται. εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλα, περὶ ὧν ὕστερον
λεχθήσεται, ἔνθα καὶ περὶ ἑλκώσεως καὶ ῥήξεως καὶ διαβρώσεως
ἀναγκαζόμεθα γράφειν. ὃ δὲ ἐγὼ ἐθεασάμην, ἀναγκαῖον ἐνόμισα μὴ σιωπῆσαι,
ἀλλὰ καὶ ὑμῖν ἐκθέσθαι· ἔδοξε γὰρ ἐμοὶ ξένον εἶναι καὶ θαυμαστόν. |
|---|
| 20 | ἔπτυσέ τις ἀνὴρ λίθον τὴν ἰδέαν ἀκριβῶς, οὐχὶ παχὺν χυμὸν καὶ γλίσχρον,
ἀλλ’ ὄντως λίθον, οὐ τραχὺν, ἀλλὰ καὶ πάνυ λεῖον καὶ σκληρὸν καὶ
ἀντίτυπον, ὥστε καὶ κτύπον ποιεῖν ῥιπτόμενον τῇ γῇ. οὗτος ὁ
ἀνὴρ πολὺν χρόνον ὀχληθεὶς ὑπὸ τῆς βηχὸς οὐκ ἠδυνήθη τοῦ βήσσειν
ἰσχυρῶς ἀπαλλαγῆναι, ἕως ὅτου τὸν λίθον ἀνέπτυσεν. ἐχρώμην δὲ καὶ |
|---|
| 25 | διαίτῃ εὐκράτῳ καὶ ὑγραινούσῃ καὶ μᾶλλον ψυχούσῃ μετρίως· ἦν γὰρ |
|---|
| καὶ φροντιστικὸς καὶ λεπτὸς τὴν ἕξιν, ὥστε καὶ ἐοικέναι αὐτὸν τοῖς | 153 in vol. 2 |
2.155 | φθινώδεσι. καὶ εἰ μὴ τούτοις ἐχρησάμην, οἶμαι, ὅτι ἂν ἀπώλετο παραπλησίως
τοῖς φθόην νοσήσασι. μέμνηται δὲ καὶ ὁ θειότατος Γαληνὸς οὐ λίθον
ἀναπτύσαντός τινος, ἀλλὰ χαλαζίοις παραπλήσια καὶ ἄλλων τινῶν
ἀναπτυσάντων ἐοικότα χολῇ τὴν χροιάν. καὶ θαυμάζω, πῶς αὐτὸς οὐδενὶ |
| 5 | τῶν ἐμψυχόντων ἠδυνήθη χρήσασθαι, ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἔφυγεν. ἐχρήσατο
δὲ μᾶλλον τῇ θερμαινούσῃ ἀγωγῇ—‘τήν τε γὰρ Μιθριδάτειον αὐτοῖς
παρεῖχον‘, ὡς αὐτός φησι, ‘καὶ τὴν ἀθανασίαν καὶ τὴν ἔτι μᾶλλον
ξηραίνειν δυναμένην θηριακήν‘—καὶ πάσαις ταῖς ἄλλαις ἀντιδότοις
ταῖς πρὸς τοὺς ἀσθματικοὺς ἀναγεγραμμέναις διὰ δριμέων τινῶν καὶ |
|---|
| 10 | λεπτυνόντων συγκειμέναις φαρμάκων. οὐ μόνον ἐφ’ ἑνὸς ἀνδρὸς, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ
πλειόνων ἑωρακέναι αὐτά φησιν· οὐδένα δὲ δυνηθῆναι τῶν τὰ τοιαῦτα παθόν‐
των, ἐκφυγεῖν τὸν θάνατον, ἀλλὰ πάντας ἀπολέσθαι ὀλίγῳ πλείονα χρόνον
ἢ ἐλάττονα διαρκέσαι δυνηθέντας. ἀλλ’ ὄντως ἀληθές ἐστιν ἐκεῖνο τὸ λεχθὲν
ὑπὸ αὐτοῦ περὶ Ἀρχιγένους· ‘χαλεπὸν γὰρ ἄνθρωπον ὄντα μὴ καὶ διαμαρτάνειν |
|---|
| 15 | ἐν πολλοῖς, τὰ μὲν ὅλως ἀγνοήσαντα, τὰ δὲ κακῶς κρίναντα, τὰ δὲ
καὶ ἀμελεστέρως γράψαντα.‘ καὶ ταῦτα δὲ λέγειν οὐκ ἂν ἐτόλμησα περὶ
τηλικούτου ἀνδρὸς εἰς σοφίαν, εἰ μὴ τό τε ἀληθὲς αὐτὸ θαρρῆσαί με
προετρέψατο καὶ τὸ σιωπῆσαι πάλιν ἀσεβὲς ἐνόμισα· καταλαμβάνων γὰρ
ἰατρὸς τὸ δοκοῦν αὑτῷ καὶ μὴ λέγων ἀδικεῖ τὰ μεγάλα καὶ ἀσεβεῖ καὶ |
|---|
| 20 | μεγάλῳ πταίσματι περιβάλλων ἑαυτὸν ἑκὼν λανθάνει. ἀλλ’ ἐκεῖνο δεῖ
πράττειν, ὅπερ, φησίν, Ἀριστοτέλης εἴρηκε· ‘φίλος μὲν ὁ Πλάτων, φίλη
δὲ καὶ ἡ ἀλήθεια, δυοῖν δὲ προκειμένων προκριτέον τὴν ἀλήθειαν‘. πρὸς
δὲ τὸ εὐχερῶς εὑρίσκειν τὰς κατὰ μέρος ὕλας τῶν βηχικῶν βοηθημάτων
καὶ ἁρμόζειν δύνασθαι πρὸς τὴν ὑπὸ τῆς διαγνώσεως ὑπαγορευομένην |
|---|
| 25 | διάθεσιν, ἀκόλουθον ἐνόμισα μετὰ τὰς διαγνώσεις καὶ τὴν καθόλου
ἀγωγὴν καὶ τὰς διαφορὰς ὑμῖν ἐκθέσθαι τῶν βοηθημάτων μετὰ τῆς
ἀκριβοῦς αὐτῶν συσταθμίας, ὥστε μὴ παρ’ ἑτέρου δεῖσθαι μανθάνειν, ἀλλ’ |
|---|
| ἐντεῦθεν ἀναλέγεσθαι τὸ ζητούμενον. | 155 in vol. 2 |
2.157 | Βηχικὰ, οἷς δεῖ κεχρῆσθαι.
Ἐφ’ ὧν λεπτόν ἐστι καὶ δριμὺ τὸ ἐπιρρέον καὶ ὁ θώραξ οὐκ ἔστιν
ἔχων περιττώματος πλῆθος, στύρακα καὶ σμύρναν καὶ ὄπιον μέλιτι
ἀπηφρισμένῳ καὶ οἴνῳ ἀναλαβὼν χρῶ. ποίει καὶ καταπότια ὀροβιαῖα καὶ |
| 5 | χρῶ εἰς νύκτα, διδοὺς κοκκία βʹ ἢ γʹ ἢ αʹ πρὸς τὴν δύναμιν ἀεὶ
ἀποβλέπων· πάνυ γάρ ἐστι συμμέτρως διδόμενα, κάλλιστα καὶ ὠφελιμώτατα
καὶ παλαιὰς βῆχας ὑπὸ λεπτοῦ ῥεύματος γινομένας ἰώμενα.
Ἄλλο· Ὀποῦ μήκωνος, σμύρνης, χαλβάνης ἴσα μέλιτι ἀναλαβὼν χρῶ.
Ἄλλο· Χαλβάνης, καστορίου, ὀπίου, πεπέρεως ἴσα κόψας ταῦτα |
|---|
| 10 | ἀναλάμβανε καὶ ποίει καταπότια καὶ χρῶ ὡσαύτως, ἐφ’ ὧν μὴ πάνυ λεπτόν
ἐστι τὸ ἐπιρρέον, ἀλλὰ καὶ περιττώματα φαίνεται περιέχων ὁ θώραξ καὶ
οὐ πάνυ χρεία ἐστὶ τοῦ ναρκῶσαι.
Ἄλλο.
[Start of Table]Στύρακος. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | ὀπίου. . . . . . οὐγ. αʹ
χαλβάνης. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
θείου. . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
τερεβινθίνης. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ.[End of Table]
ποίει καταπότια καὶ ὡσαύτως χρῶ. |
|---|
| 20 | Ἄλλο βηχικὸν, ἐφ’ ὧν ἐστι καὶ τὸ ἐπιρρέον δριμὺ καὶ ὁ θώραξ
δεῖται συμμέτρου ἀνακαθάρσεως·
[Start of Table]στροβίλων. . . . . οὐγ. αʹ
φοινίκων τῆς σαρκὸς. . οὐγγ. βʹ
ἴρεως. . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 25 | ἀμυγδάλων γλυκέων. . οὐγγ. βʹ
τραγακάνθης. . . . οὐγ. αʹ[End of Table] |
|---|
| μέλιτι Ἀττικῷ ἀναλάμβανε καὶ χρῶ διδοὺς κοχλιάριον. | 157 in vol. 2 |
2.159 | Ἄλλο.
[Start of Table]Ῥόδων χλωρῶν. . . δραχ. ηʹ
στροβίλων. . . . . δραχ. αʹ
τερεβινθίνης. . . . δραχ. αʹ |
| 5 | σταφίδων γλυκέων. . δραχ. δʹ
μέλιτος τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
Ἄλλο πρὸς τὸ πάνυ λεπτὸν καὶ δριμὺ ῥεῦμα.
[Start of Table]Ὑοσκυάμου σπέρματος. δραχ. βʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. ιβʹ |
|---|
| 10 | στροβίλων. . . . . δραχ. ιβʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. εʹ[End of Table]
ἑψήματι γλυκεῖ ἀναλάμβανε καὶ ποίει ὀροβιαῖα καὶ δίδου εἰς νύκτα.
Ἄλλο ποιοῦν ἐπὶ μικτῆς διαθέσεως, καλεῖται δὲ ὑγεία.
[Start of Table]Ἄμμεως. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | ἀνίσου. . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ὀπίου. . . . . . δραχ. εʹ
τραγακάνθης. . . . δραχ. δʹ
στροβίλων πεφρυγμένων. δραχ. δʹ.[End of Table]
τὰ ξηρὰ λείου καὶ μίσγε μετὰ τραγακάνθης. προβρέχειν δὲ τὴν τραγάκανθαν |
|---|
| 20 | εἰς ὕδωρ καὶ τὸ ὄπιον, εἶτα λειώσαντα καὶ μίξαντα ἀναπλάττειν τροχίσκους
ἄγοντας ἀνὰ δραχ. αʹ καὶ ξηράναντα ἐν σκιᾷ οὕτω διδόναι μετὰ μελικράτου.
Βηχικὸν ἄλλο.
[Start of Table]Στύρακος. . . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | χαλβάνης. . . . . οὐγ. αʹ
ὀπίου. . . . . . οὐγ. αʹ
στροβιλίων. . . . οὐγγ. βʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. θʹ.[End of Table]
ποίει καταπότια κυάμου τὸ μέγεθος ἔχοντα Αἰγυπτίου καὶ δίδου κόκκον |
|---|
| 30 | αʹ εἰς νύκτα, καὶ μετὰ μίαν δὲ ἄλλο ἓν, εἰ ἄρα χρεία· οὕτω γὰρ |
|---|
| ἰσχυρὸν καὶ ὠφελιμώτατον πρὸς τὰ δριμέα καὶ ῥυπαρὰ ῥεύματα, ὥστε | 159 in vol. 2 |
2.161 | πολλοὺς οἶδα ἀπὸ μιᾶς ἰαθέντας, καίτοι πολὺν χρόνον ῥευματισθέντας. καὶ
οὐ δεῖ τὸ βοήθημα τοῦτο διδόναι, εἰ μὴ μόνον τοῖς ἀγαθοῖς καὶ τὴν
τέχνην ἀσκοῦσιν ἐμφρόνως.
Ἄλλο πρὸς πλείονα ποιοῦν. |
| 5 | [Start of Table]Σμύρνης τρωγλοδύτιδος. . . . δραχ. ζʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . δραχ. ιʹ
ὑοσκυάμου. . . . . . . . δραχ. δʹ
ὀπίου. . . . . . . . . δραχ. δʹ
κυνογλώσσου τῆς βοτάνης τοῦ φλοιοῦ δραχ. δʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table] |
|---|
| 10 | τὸν φλοιὸν ξήρανον ἐν ἡλίῳ καλῶς καὶ μίγνυε μετὰ τῶν λοιπῶν, τὸ
δὲ ὄπιον ὕδατι ἀπόβρεχε καὶ ποίει τροχίσκους καὶ δίδου πρὸς δύναμιν.
ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς αἱμοπτοϊκοὺς καὶ ὀδόντας ῥευματιζομένους καὶ πρὸς
στραγγουρίαν καὶ κύστιν ἀλγοῦντας καὶ καθόλου ἐπὶ τῶν ῥευματιζομένων
σφόδρα καὶ κωλικῶν καὶ σπληνικῶν. |
|---|
| 15 | Ἄλλο βηχικὸν τὸ μυστήριον καλούμενον.
Κρόκου, καστορίου, ὑοσκυάμου σπέρματος, ὀπίου, στύρακος ἀνὰ δραχ. δʹ
μέλιτι ἀναλαβὼν χρῶ. κάλλιον δὲ γίνεται, ἀντὶ τῶν τεσσάρων ἐὰν δύο
μίξῃς τοῦ ὑοσκυάμου. ποιεῖ δὲ καὶ κοιλιακοῖς· κωλύει γὰρ τοὺς συνεχεῖς
ῥευματισμούς. |
|---|
| 20 | Πρὸς βῆχας, ἐφ’ ὧν πολὺ καὶ δριμὺ τὸ ἐπιρρέον· ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς τὸ μὴ
ἐκχολοῦσθαι.
[Start of Table]Γλυκυρρίζης κεκαθαρμένης καλῶς καὶ
πεπλυμένης. . . . . . οὐγγ. γʹ 𐅶ʹʹ
τραγακάνθης. . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 25 | χυλοῦ γλυκυρρίζης. . . . . . οὐγ. αʹ
ἀμύλου. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
χυλοῦ θρίδακος. . . . . . ξεστ. ζʹ.[End of Table]
βάλλε τε τρεῖς ἥμισυ οὐγ. τῆς γλυκυρρίζης εἰς χύτραν καὶ ὕδατος
καθαροῦ ξεστ. ζʹ καὶ ἕψε, ἕως ἂν ἀποτριτωθῇ· εἶτα ἐάσας ψυγῆναι |
|---|
| 30 | ἐπίβαλλε ἀπὸ τοῦ ὕδατος εἰς μέγα καθαρὰν πατέλλην καὶ οὕτω τὰς | 161 in vol. 2 |
|---|
2.163 | οὐγγ. γʹ τῆς τραγακάνθης καὶ ποίει αὐτὰς ἑψηθῆναι ἕως πρωῒ καὶ βαλὼν
εἰς θυΐαν καθαρὰν καὶ προσθεὶς τὸν χυλὸν τῆς γλυκυρρίζης καὶ τῆς
θριδακίνης, κόψας καὶ σινιάσας ἕωθεν τὰ ἀμφότερα μίσγε. εἶτ’ εἰ
γίνεται παχύτερον, προστίθει χρυσαττικὸν καὶ μάλασσε, ἕως οὗ |
| 5 | γένηται μέλιτος πάχος, καὶ δίδου νήστει κοχλιάρια γʹ θαρρῶν,
εἴτ’ ἀπὸ ξηρότητος εἴτ’ ἀπ’ ἄλλου τινός ἐστι τὸ αἴτιον. τοῦτο τὸ φάρμακον
Ἰακώβου τοῦ ψυχρηστοῦ ὀνομάζουσι, μεγάλου ἀνδρὸς καὶ θεοφιλεστάτου
περὶ τὴν τέχνην γενομένου. ἐκαλεῖτο δὲ ψυχρηστὸς, ὅτι ὑγραινούσῃ
τροφῇ ἐκέχρητο. καὶ τοῦτο ποιεῖν ἐφαίνετο, ἐπειδὴ τοὺς πολλοὺς ἑώρα |
|---|
| 10 | τῶν ἀνθρώπων φιλοπράγμονας ὄντας καὶ φιλαργύρους καὶ ἀεὶ ἐν λύπαις
καὶ φροντίσιν ὅλον αὑτῶν ζῶντας τὸν βίον. τοσαῦτα περὶ τῶν ὑπὸ
λεπτοῦ ῥεύματος καὶ δριμέος ὀχλουμένων καὶ διὰ τοῦτο βησσόντων. εἰσὶ
δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ καὶ τῷ θειοτάτῳ Γαληνῷ καὶ τοῖς ἄλλοις ἀναγεγραμμένα,
ἀλλ’ ἀρκεῖν ἐνομίσαμεν μὴ πλῆθος ἐκτίθεσθαι, ἀλλ’ ὅσα δόκιμα διὰ |
|---|
| 15 | πολλῆς πείρας εἰσὶν ἡμῖν εὑρημένα. ἡ οὖν διὰ κωδειῶν ἀντίδοτος καλουμένη
οὐδενὸς ἧττον ὠφελεῖν οἶδε τοὺς ὑπὸ δριμέων καὶ λεπτῶν ὀχλουμένους
ῥευμάτων. ἀναγκαῖον οὖν ἐνόμισα καὶ ταύτης ἐκθέσθαι τὴν γραφήν.
Ἡ διὰ κωδειῶν, ὡς ὁ θειότατος Γαληνὸς ἐσκεύασεν αὐτήν.
Ἐμβαλὼν εἰς ἕνα ξεστ. τοῦ ὕδατος κωδείας ιʹ, ἐν ἄλλῳ ιεʹ, |
|---|
| 20 | πρόβρεχε αὐτὰς, ἐὰν μὲν ὦσι μαλακώτεραι, ἄχρι πρώτης ἡμέρας καὶ
νυκτὸς, εἰ δὲ σκληρότεραι καὶ ξηραὶ τυγχάνουσιν οὖσαι, πλείονα χρόνον
τῆς πρώτης ἡμέρας. ἄμεινον δ’ ἐστὶ τὰς μήπω σκληρὰς λαμβάνειν. εὔδηλον
δὲ, ὅτι καὶ τὰς πάνυ ὑγρὰς ἀποβάλλειν δεῖ· αἱ μὲν γὰρ ξηρότεραι
τὸν χυλὸν ὀλίγον ἔχουσιν, αἱ δὲ ὑγρότεραι πολὺν μὲν, ἀλλὰ ἄπεπτον καὶ |
|---|
| 25 | ὑδατώδη καὶ ἄτονον, διὸ καὶ τὰς ἐξ ὑγρῶν λίαν χωρίων παραιτεῖσθαι
δεῖ. τῆς δὲ ἑψήσεως ὅρος ἔστω σοι, μὴ τὸ τρίτον ἢ τὸ τέταρτον ἢ |
|---|
| ὅλως τοιοῦτόν τι μόριον ἀπολειφθῆναι τοῦ ὕδατος, ἀλλ’ ὅταν ὅλαι πρῶτον | 163 in vol. 2 |
2.165 | τακεραὶ γένωνται, δεῖ τὸν χυλὸν ἐκθλίβειν καὶ μὴ ἐπὶ πλέον ἕψειν καὶ
οὕτω μιγνύναι αὐτῷ μέλιτος μέρος ἥμισυ καὶ ἕψεσθαι ἐπ’ ἀκάπνου πυρὸς
ἄχρι συστάσεως Ἀττικοῦ μέλιτος, ποιεῖσθαι δὲ τὴν ἕψησιν ἐν ὀμβρίῳ ὕδατι
ἢ πηγαίῳ. ἡ χρῆσις δὲ αὐτοῦ τοῖς ὕπνου δεομένοις ἐστὶν ἐπιτήδειος, οἷς |
| 5 | καὶ τὰ δι’ ὀπίου σκευαζόμενα πολλάκις ἀναγκαζόμεθα διδόναι. χρῄζουσι δὲ
τοιούτων μάλιστα φαρμάκων, οἷς ἀπὸ τῆς κεφαλῆς ἐπὶ τὴν τραχεῖαν
καταρρεῖ ῥεῦμα λεπτὸν οὐκ ἐπιτρέπον κοιμᾶσθαι διὰ τὰς ἑπομένας βῆχας.
ἐπὶ τούτων ἐγὼ τὴν σκευασίαν τοῦ φαρμάκου δι’ ἑψήματος εἴωθα ποιεῖν.
αὐτάρκης δὲ ἡ ἕψησις εἰς τὰ τοιαῦτά ἐστιν, ὅταν εἰς τὸ ἥμισυ τοῦ ὕδατος |
|---|
| 10 | ἑψηθῶσιν αἱ κώδειαι. καὶ διὰ τοῦ γλυκέος Θηβαίου τε καὶ Κρητικοῦ
κάλλιον ἤπερ διὰ μέλιτος ἑψεῖν, ὅταν ᾖ ῥεῦμα πάνυ λεπτόν· λεπτυντικῆς
γὰρ δυνάμεως τὸ μέλι ἐστί. καὶ ἔστι φυγεῖν αὐτὸ τηνικαῦτα τοὺς
λεπτοὺς ἐπιτεῖνον κατάρρους, μιγνύναι δὲ ἑψομένῳ τῷ φαρμάκῳ καὶ
γλυκυρρίζης ῥίζαν, ὥστε συνέψεσθαι, μὴ παρούσης δὲ ἐκείνης τὸν ἀπὸ τῆς |
|---|
| 15 | Κρήτης κομιζόμενον χυλόν. ἐὰν δὲ περιέχηται πλῆθος ἐν τῷ θώρακι ἐκ
τῆς κεφαλῆς συρρεῦσαν, ἡ διὰ τοῦ μέλιτος σκευασία βελτίων· ὡς
γὰρ ὕπνου χρῄζουσιν, οὕτω καὶ τοῦ ἀναπτύειν, ὅπερ διὰ τοῦ μέλιτος
γίνεται. πρὸς τὸ κατεπεῖγον οὖν ἐνιστάμενος εἰς ὕπνον τρεπομένου τοῦ
κάμνοντος ἤτοι τοῦ διὰ μέλιτος ἢ τοῦ χωρὶς τούτου σκευασθέντος |
|---|
| 20 | δώσεις τοῦ φαρμάκου, ἐνίοτε μιγνύειν ἄμφω σκοπὸν ἔχων κατὰ τὴν
μῖξιν ἐμβαλεῖν πλέον θατέρου πρὸς τὸ κατεπεῖγον. ἡ δὲ σύμμετρος
δόσις ἔστω σοι δυοῖν κοχλιαρίοιν ἀξιόλογον τὸ μέτρον. αὐξήσεις τε
αὐτὴν ὡς πρὸς τὸ τοῦ νοσήματος μέγεθος, ᾧ προσφέρεις, καὶ τὴν
ἡλικίαν καὶ τὴν ὥραν τοῦ ἔτους καὶ τὸ χωρίον ἀφορῶν· εἰ μὲν γὰρ ἐπὶ |
|---|
| 25 | τὸ ψυχρότερον ῥέπουσι, δώσεις ἐλάχιστον, εἰ δ’ ἐπὶ τὸ θερμότερον, πλέον. | 165 in vol. 2 |
|---|
2.167 | πρὸς δὲ τὸ τοῦ κατάρρου ποσόν τε καὶ ποιὸν ἀποβλέπων ἢ πλέον ἢ ἔλαττον
δώσεις. εὔδηλον δ’ ὑπάρχει· κοινὸν γὰρ τοῦτο ἐπὶ πάντων. τοσαῦτα
καὶ περὶ τῆς διὰ κωδειῶν ἡμῖν εἰρήσθω. ποιεῖ δὲ καὶ εἰς ἄλλα πολλά·
ἐπὶ γὰρ καυσουμένοις ἐμπυρέτοις καὶ διψῶσιν ἀμέτρως καὶ ἀγρυπνοῦσι |
| 5 | καὶ ἱδροῦσιν ἐπί τε λεπτοῖς καὶ δριμέσι χυμοῖς, ὡς κινδυνεύειν
συγκοπῆναι, καὶ ἐρυσίπελας ἔχουσιν ἐν τῷ θώρακι, καὶ σκοτουμένοις δὲ
ἐπὶ θερμοῖς ἀτμοῖς ἀναδιδομένοις ἐκ τῆς γαστρὸς ἢ ἐκ τῆς καρδίας ἢ ἐξ
ἥπατος καὶ ῥευματιζομένοις τὰ οὖλα ἐκ δριμέων χυμῶν καὶ φάρυγγα καὶ
παρίσθμια κάλλιστον βοήθημα καὶ ὀδοῦσιν ἀλγοῦσι, προσέτι δὲ καὶ ὀφθαλ‐ |
|---|
| 10 | μιῶσι σφοδρῶς καὶ σφακελιζομένοις καὶ ὀδυνωμένοις καὶ ἀγρυπνοῦσι καὶ
ῥευματιζομένοις. καὶ λεπτοῦ καὶ δριμέος φερομένου τοῦ ῥεύματος ἀγαθόν
σοι βοήθημα παρεχόμενον πρὸς τὴν δύναμιν· ἱκανῶς γὰρ ἀναγαργαρι‐
ζόμενον ποιεῖ πρὸς πολλὰ, ὧν τὸν ἀριθμὸν μεμνῆσθαι δυσχερὲς,
ἀλλ’ ἀρκεῖ τό γε τοσοῦτον γινώσκειν, ὅτι ἐπὶ πάσης δυσκρασίας θερμῆς |
|---|
| 15 | συμμέτρως καὶ δεόντως διδομένη, ὥσπερ καὶ ἄλλο τι, βοηθεῖν
ὀξύτατα δύναται, ὥσπερ καὶ ἀναιρεῖν πολλάκις ἀσθενεῖ πάνυ δυνάμει ἐπι‐
δοθεῖσα, καὶ ἐφ’ ὧν πλῆθος περιττωμάτων ἐν τῷ θώρακι περιέχεται. διὸ
δεῖ μετὰ πολλῆς ἀκριβείας καὶ διαγνώσεως αὐτὴν ἐπιδιδόναι. κάλλιον
δ’ ἐστὶν, ἐφ’ ὧν ὑπόνοια τοιαύτη εἴη, οἷον πλήθους ἕνεκεν ἢ ἀσθενείας, |
|---|
| 20 | μήτε πολλὴν ἐπιδιδόναι τὴν δόσιν μήτε καθ’ ἑαυτήν· καὶ γὰρ εἰ παρ’
αὐτὰ δόξειε τὴν βῆχα παρηγορεῖν καὶ ὕπνον ἐπιφέρειν, ἀλλ’ οὖν ἐπιτείνει
τὴν στενοχωρίαν τοῦ θώρακος, ὡς πολλοὺς ἀγχόνης δίκην ἀπολέσθαι. διὸ
κάλλιόν ἐστιν ἔλαττον ἀεὶ σπουδάζειν διδόναι καὶ προσέτι μιγνύειν
τῶν λεπτυνόντων ἢ ῥυπτόντων, οἷον ὀξυμέλιτος ἢ τοῦ διὰ πρασίου, καὶ |
|---|
| 25 | τότε μάλιστα ἐφ’ ὧν οὐ λεπτόν ἐστι, ὡς εἴρηται, καὶ δριμὺ τὸ ἐπιρρέον·
εἰ γάρ τι τοιοῦτον εἴη, οὐδὲν βλάψεις, καθ’ αὑτὴν εἴπερ δώσεις
τὴν ἀντίδοτον· παχύνει γὰρ μετρίως τὰ λεπτὰ καὶ ἐπικιρνᾷ καὶ παύει |
|---|
| τὴν ἐξ αὐτῶν γινομένην ὀδύνην. | 167 in vol. 2 |
2.169 | Πῶς χρὴ διαιτᾶν τοὺς ἐπὶ λεπτῷ καὶ δριμεῖ ῥεύματι βήσσοντας.
Δεῖ δὲ τοῖς ἐπὶ λεπτῷ καὶ δριμεῖ ῥευματιζομένοις τὸν θώρακα
πτισάνην ἐπιδιδόναι καὶ τὰς λεκύθους τῶν ὠῶν καὶ τῶν ὄρνεων τὰ ἄκρα
καὶ τοὺς διδύμους τῶν ἀλεκτρυόνων καὶ τῶν ἰχθύων τοὺς σκληροσάρκους καὶ |
| 5 | μάλιστα τὸν ἐξ αὐτῶν ἰσικὸν, ὅσον ὀρφοῦ γλαύκου τε καὶ σηπίας καὶ
κήρυκος. εἰ δὲ καὶ κτένια παρείη, καὶ ταῦτα· εὑρήσεις γὰρ τὸ εὔχυμον
καὶ ἐπικεραστικὸν καὶ μετρίως παχύνον μετὰ καὶ τοῦ ἡδέος ἔχουσαν τὴν
τροφὴν ταύτην. καὶ λαχάνων δὲ τούτοις ἡ μαλάχη καὶ ἑφθὴ καὶ ἄνεφθός
ἐστιν ἐπιτηδειοτάτη καὶ οἱ καυλοὶ τῶν θριδάκων ὁμοίως καὶ ἴντυβα· ταῦτα |
|---|
| 10 | δὲ πλείονα διδόναι δεῖ· ἔχουσι γάρ τι καὶ ὑπόπικρον, ὅθεν μετὰ τοῦ
ψύχειν καὶ ἐμφράττειν δύνανται. οὐδὲν δ’ ἄτοπον καὶ κρεῶν αὐτοὺς
λαμβάνειν, οἷα βούλονται, καὶ στέρνα βοῶν τε καὶ προβάτων τὰς
κοιλίας καὶ πόδας καὶ ῥύγχη καὶ τῶν χηνῶν τὰ ἄκρα καὶ τὰς κοιλίας.
τῶν δ’ ὀσπρίων προτιμᾶν τὸν ἄλικα μετά τινος τῶν ὄρνεων ἢ κρεῶν καὶ |
|---|
| 15 | τοὺς κυάμους ἑφθούς. εἰ δὲ καὶ ὁ καιρὸς ἔχει, καὶ τῶν χλωρῶν
οὐδὲν ἄτοπον· καὶ γὰρ τὸ παχῦναι καὶ ἐπικεράσαι μυρίως οὗτοι δύνανται.
τῶν δ’ ὀπωρῶν τὰ γλυκέα τῶν μήλων ἐπιδιδόναι καὶ μᾶλλον ἀπὸ
λουτροῦ· πλέον γὰρ οὕτως ὠφελοῦσι λαμβανόμενα. τὰ δ’ ὀπτὰ κάλλιόν
ἐστιν ἐπάνω τῆς τροφῆς ἐσθίειν. ἐν δὲ τοῖς τραγήμασι τὰ κάστανα τῶν |
|---|
| 20 | ἄλλων πάντων προτιμᾶν· καὶ γὰρ, ὡς ἂν βούλοιτό τις ἐσθίειν, τὰς διαθέσεις
ταύτας ὠφελοῦσι καὶ πλέον ἑφθά. φοινίκων δὲ καὶ σταφίδων, εἴπερ
ἡδέως ἔχοιεν, μήτε πολλὰς μήτε πολλάκις ἐπιδιδόναι. τοὺς δὲ βλαστοὺς
τῆς τήλεως, εἰ καὶ συνεχέστερον αὐτοῖς δοίης, οὐ βλάψεις μᾶλλον·
τῆς γὰρ περὶ τὸν θώρακα δυσχερείας ἔχουσί τι ἀνακαθαίρειν δυνάμενον. |
|---|
| 25 | πόματι δὲ τῷ εὐκράτῳ χρηστέον, εἰ μὲν καὶ θερμὸς εἴη ὁ κάμνων.
εἰ δὲ καὶ ψυχρὸς τὴν κρᾶσιν, καὶ ψυχρὸν πίνειν αὐτοὺς ἐπιτρέπειν |
|---|
| θαρρούντως. πρὸς δὲ τὸν οἶνον εἴπερ ἡδέως ἔχουσιν, ἐπιδίδου καὶ | 169 in vol. 2 |
2.171 | χρυσαττικὸν ὀλίγον καὶ Βιθυνὸν καὶ μᾶλλόν τινα τῶν γλυκέων οἴνων.
λουτροῖς δὲ κεχρήσθωσαν, ὡς ἐνδέχεται, χλιαρωτάτοις καὶ κατὰ τῆς
κεφαλῆς δεχέσθωσαν σίτλας ἐκ τοῦ χλιαροῦ πλείονας καὶ ἀλειφέσθωσαν τὸ
μὲν πᾶν σῶμα ὑδρελαίῳ, τὴν δὲ κεφαλὴν ῥοδίνῳ, καὶ εἰς τὴν τοῦ ψυχροῦ |
| 5 | ὕδατος δεξαμενὴν χρονιζέσθωσαν. οὕτω γὰρ ἡμῶν πραττόντων καὶ τὸ
φθάσαν ἐμπεσεῖν εἰς τὸν θώρακα ταχέως ἀναχθήσεται καὶ οὐδὲν ἄλλο τοῦ
λοιποῦ ἐπιρρεύσει τῆς κεφαλῆς ἀποθεμένης τὸ παρὰ φύσιν θερμὸν, ὥστε
μηκέτι τοῦ ἐπιρρέοντος ὑγροῦ καὶ ἐρεθίζοντος τὴν βῆχα ἐπιρρεῖν μετρίως
παχυνθέντος. |
|---|
| 10 | Ὅσα τοῖς ὑπὸ παχυτέρων χυμῶν βήσσουσιν ἁρμόζει βοηθήματα.
Εἰρηκότες ἤδη περὶ τῶν ὑπὸ λεπτῶν χυμῶν ῥευματιζομένων τὸν
θώρακα καὶ τὸν πνεύμονα διαλάβωμεν καὶ περὶ τῶν ὑπὸ γλίσχρων καὶ
παχέων χυμῶν ὀχλουμένων τὰ ἀναπνευστικὰ μέρη. διττὴν δὲ βοηθημάτων
ἔκθεσιν ὑμῖν κατὰ τὸ παρὸν ἐποιήσαμεν σύγγραμμα, μίαν μὲν ἁπλῶν τε |
|---|
| 15 | καὶ εὐπορίστων, ἵνα τὴν φύσιν καὶ τὴν δύναμιν αὐτῶν ἀκριβῶς ἐπιστάμενοι
καὶ ἡμεῖς αὐτοὶ δυνηθῶμεν συντιθέναι βοηθήματα πρὸς τὸ μέγεθος καὶ τὸ
ποιὸν τῆς ὀχλούσης δυνάμεως ἁρμόζειν δυνάμενα, καὶ ἑτέραν σύνθεσιν
τὴν ἐκ πολλῆς ἡμῖν δεδοκιμασμένην πείρας.
Ἁπλῶν βοηθημάτων ἔκθεσις. |
|---|
| 20 | Στρόβιλος χλωρὸς ἑψόμενος ἐν μελικράτῳ, πιτυΐδες καὶ χρυσοκόμης
ἡ ῥίζα καὶ ταῦτα ἑψόμενα ὁμοίως καστορίου ἐπ’ ἀνθράκων θυμιωμένου
καὶ ἑλκομένου διὰ τῆς εἰσπνοῆς· ὠφελεῖ γὰρ μάλιστα τὰ κατὰ τὸν πνεύμονα
καὶ θώρακα πάθη καὶ ἐγκέφαλον καὶ ὅσα ὑγρὰ καὶ ψυχρὰ νοσήματα καὶ
ναρδόσταχυς τῷ ξηραίνειν δύνασθαι κατὰ τὴν κεφαλὴν καὶ θώρακα, ἀδίαντον |
|---|
| 25 | ἢ ἀμύγδαλα πικρὰ, γλήχων, θύμβρα, ἰσχάδες λιπαραί. τούτοις ἅπασι
χρηστέον ἐπὶ τῶν ἐχόντων ἔμφραξιν εἰς τὸν θώρακα καὶ τὰ ἀναπνευστικὰ
μόρια γλίσχρων χυμῶν καὶ παχέων ἐνοχλούντων. παραιτητέον δὲ, ὅσα
τούτων ἰσχυροτέραν ἔχει τὴν δύναμιν· οὐ γὰρ δεῖται τὰ μόρια τταῦτα τῶν |
|---|
| δραστικὴν ἐχόντων τὴν ἐνέργειαν, καὶ μάλιστα πῦον ἐφ’ ὧν ἀναπτύεται· | 171 in vol. 2 |
2.173 | τοὐναντίον γὰρ ξηραίνουσι τὰ τοιαῦτα. διὸ καὶ πάντα πολέμια τὰ διουρητικὰ
ταῖς ἐκ θώρακος ἀναπτύσεσιν ἐμποδίζοντα· τοῦ γὰρ ὀρρώδους ἑλκομένου
διὰ τοῦ οὔρου τὰ ἐγκείμενα περιττώματα τοῖς ἀναπνευστικοῖς μορίοις
δυσανάγωγα γίνεται μᾶλλον ὑπεροπτώμενα καὶ καταξηραινόμενα. διὸ |
| 5 | συμβουλεύω, ἐφ’ ὧν ἐστι σφήνωσις ἢ πῦον περιεχόμενον ἐν τῷ θώρακι,
τμητικὸν μὲν ἐπιδιδόναι φάρμακον, ἐκκόψαι δὲ αὐτοῦ τὴν δύναμιν, ὥστε
μὴ πάνυ θερμαίνειν καὶ ξηραίνειν, ἐπιμιγνύντας αὐτό τισι χυλοῖς ἢ
ὑγροῖς ἄλλοις συνέψοντας ἢ κεραννύντας. καὶ μᾶλλον εἰ ὁ κάμνων
ξηροτέραν τὴν κρᾶσιν καὶ τὴν ἕξιν λεπτοτέραν ἔχων φαίνοιτο, προσέτι δὲ |
|---|
| 10 | καὶ πυρετὸς εἴη, τηνικαῦτα ὑγροτέρου χρὴ καὶ μετρίως θερμαίνοντος.
τοιούτου δὲ γενομένου τοῦ συνδιδομένου βοηθήματος τὰ ἐν τοῖς
ἀναπνευστικοῖς ἐγκείμενα περιττὰ πρὸς τὴν ἀναγωγὴν εὔκολα καὶ ἀνεμπόδιστα
γενήσεται. διὸ τοῖς τε δι’ ὑσσώπου καὶ γλήχωνος ἢ θύμου κορύμβοις
ξηρίοις ἢ καταποτίοις οὐ δεῖ κεχρῆσθαι, εἰ μὴ μόνον ἐπ’ ἐκείνων, ἐφ’ ὧν |
|---|
| 15 | ψυχροὶ χυμοὶ καὶ γλίσχροι καὶ παχεῖς περιέχονται, καὶ προσέτι τὴν κρᾶσιν
ὑγροτέραν καὶ ψυχροτέραν ὁ κάμνων φαίνοιτο ἔχων καὶ ἀδηφαγίᾳ καὶ
λουτροῖς ἀκαίροις ἔμπροσθεν χρησάμενος εἴη· ἐπὶ γὰρ τῶν τοιούτων καὶ
τοῖς διὰ σινήπεως καὶ ἀφρονίτρου καὶ θείου συγκειμένοις ἐχρήσαντο καὶ οἱ
πρὸ ἡμῶν ἅπαντες ἰατροὶ, ὧν καὶ τὰς συνθέσεις πρὸς τὴν προκειμένην |
|---|
| 20 | διάθεσιν ἀποβλέποντας ἀκριβῶς καὶ μάλιστα τῇ κράσει καὶ τῷ ἔθει καὶ
τῇ δυνάμει τοῦ κάμνοντος δυνατὸν ἡμᾶς ἐπιτείνειν τε καὶ ἀνιέναι τοῦ
βοηθήματος τὴν δύναμιν.
Σύνθετα βοηθήματα πρὸς βῆχα λεπτύνειν δυνάμενα.
Πρασίου χυλοῦ καὶ μέλιτος Ἀττικοῦ ἀνὰ ξεστ. αʹ ἕψε ἐν διπλώματι, |
|---|
| 25 | ἄχρι γένηται ξεστ. αʹ, καὶ σκευάσας φύλαττε εἰς ὑέλινον ἀγγεῖον καὶ δίδου
κοχλιάρια δύο πρωῒ καὶ ὀψέ. Θεραπεύει, κἂν εἴη χρονία ἡ βὴξ καὶ
πῦον εἴη τὸ περιεχόμενον.
Ἄλλο.
[Start of Table]Ναρδοστάχυος. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | κρόκου. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| πεπέρεως. . . . . οὐγ. αʹ | 173 in vol. 2 |
2.175 | πρασίου. . . . . οὐγ. αʹ
σμύρνης. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
μέλιτος. . . . . ξεστ. αʹ
οἴνου. . . . . . ξεστ. αʹ.[End of Table] |
| 5 | ἕψε τὸ πράσιον μετ’ οἴνου, ἕως οὗ τὸ ἥμισυ καταλειφθῇ, εἶτα τὰ λοιπὰ
μίξας ἕψε, ἕως μελιτῶδες γένηται, καὶ χρῶ πρωῒ καὶ ὀψέ.
Ἀντίδοτος ἡ διὰ πρασίου ποιοῦσα βηχικοῖς, φθισικοῖς, ἐμπυϊκοῖς, ἀνορεκτοῦσιν.
Θαρρῶν ἐπὶ πάντων χρῶ· ἔστι γὰρ διὰ πολλῆς πείρας. ἔχει δὲ ἡ
γραφὴ οὕτως· |
|---|
| 10 | [Start of Table]ὑσσώπου Κρητικοῦ. . γρ. ϛʹ
σελίνου. . . . . οὐγγ. ϛʹ
κίτρου τοῦ ἐντὸς. οὐγγ. ϛʹ
καλαμίνθης. . . . οὐγγ. ϛʹ
ἴρεως Ἰλλυρικῆς. . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| 15 | ῥόδων ξηρῶν. . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
γλυκυρρίζης χυλοῦ. . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
γλήχωνος. . . . λιτρ. αʹ
κωδειῶν ἀγρίων. . . οὐγγ. ιʹ
πρασίου χυλοῦ. . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 20 | φοίνικας Νικολάου.νʹ
ἰσχάδας λιπαρὰς. . .κεʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . νʹ
καὶ στροβίλους χλωροὺς.εʹ
ἑψήματος πρωτείου. . ξεστ. αʹ |
|---|
| 25 | μέλιτος πρωτείου. . . ξεστ. γʹ
ὕδατος πηγαίου. . . ξεστ. ιϛʹ[End of Table]
ἕψε, ἕως ἀποτριτωθῇ τὸ ὕδωρ, εἶθ’ οὕτω ῥίψας τὰ βοηθήματα πρόσβαλε
τὸ μέλι καὶ τὸ ἕψημα καὶ ἕψε, ἕως μέλιτος πάχος σχῇ, καὶ ἀνελόμενος
χρῶ θαρρῶν ἐπὶ τὰ εἰρημένα· πάνυ γάρ ἐστι δόκιμον καὶ δέδωκε πολλοῖς |
|---|
| 30 | πεῖραν τὸ βοήθημα. | 175 in vol. 2 |
|---|
2.177 | Βηχικὸν τὸ δι’ ὀρόβων.
[Start of Table]Φοινίκων λιπαρῶν. δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἴρεως. . . . . δραχ. αʹ
κρόκου. . . . δραχ. αʹ |
| 5 | πεπέρεως. . . δραχ. αʹ
ὀρόβου. . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
μέλιτος ἀπηφρισμένου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
κόψας, σήσας ἀναλάμβανε τῷ μέλιτι καὶ δίδου νήστει κοχλιάριον αʹ.
εἰ δὲ πλέον ἐνοχλεῖται, δίδου καὶ ἕτερον ἕν. |
|---|
| 10 | Ἄλλο· σινήπεως πεφωσμένου καὶ πεπλυμένου ἴσα μέλιτι ἀπηφρισμένῳ
ἀναλάμβανε καὶ χρῶ πρὸς τὰς χρονίως κατεψυγμένας βῆχας.
Ἄλλο τῆς αὐτῆς ὑπάρχον δυνάμεως.
[Start of Table]Σινήπεως. . . . . . γρ.ζʹ
πεπέρεως κοινοῦ. . . γρ.ζʹ |
|---|
| 15 | μέλιτος. . . . . . ξεστ. τὸ δʹ.[End of Table]
κόπτε ταῦτα, εἶτα τὸ μέλι παστελώσας ἕνωσον καὶ ποιήσας κοκκία δίδου
πρωῒ καὶ ὀψέ. ἰσχυρόν ἐστι τὸ βοήθημα καὶ κάλλιστον, ὡς θεόδοτον αὐτὸ
φημισθῆναι διὰ τοῦτο.
Ἄλλο. |
|---|
| 20 | [Start of Table]Κόστου. . . . .οὐγ. αʹ
καρδαμώμου. . .δραχ. βʹ
καστορίου. . . .δραχ. βʹ
ὀποπάνακος. . .δραχ. βʹ
κρόκου. . . . . ⎫ |
|---|
| 25 | χαλβάνης. . . . ⎬ ἀνὰ δραχ. αʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . ⎭
μέλιτος τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
ἡ δόσις κυάμου Αἰγυπτίου τὸ μέγεθος μεθ’ ὕδατος. ποιεῖ τοῦτο καὶ τοῖς
ἤδη πῦον ἄγειν μελετῶσιν. |
|---|
| 30 | Ἄλλο σφόδρα δυνάμενον θερμαίνειν ἐκ τῶν Μάγνου.
[Start of Table]Ὀρόβων ἀλεύρου. . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
λινοσπέρμου πεφωσμένου. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| γλήχωνος. . . . . . . . οὐγγ. βʹ | 177 in vol. 2 |
2.179 | στροβίλων. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀλθαίας ῥίζης. . . . . . . οὐγ. αʹ
ὑσσώπου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
σταφίδων ἐκγεγιγαρτισμένων. . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table] |
| 5 | ἀναλάμβανε γλυκυρρίζης ἀφεψήματι καὶ χρῶ θαρρῶν καὶ ἐπὶ πυρεσσόντων.
Ἄλλο καὶ αὐτὸ ὁμοίως μέγα.
[Start of Table]Στροβίλων. . . . . οὐγ. αʹ
τραγακάνθης. . . . οὐγ. αʹ
φοινίκων τῆς σαρκὸς. . οὐγ. αʹ |
|---|
| 10 | ἴρεως. . . . . . οὐγ. αʹ
*. . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀμυγδάλων γλυκέων. . οὐγγ. βʹ
μέλιτος Ἀττικοῦ τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
ἀναλάμβανε καὶ δίδου κοτύλην αʹ. |
|---|
| 15 | Ὑποκάπνισμα βηχικὸν τὸ διὰ τῆς λαγῴας κόπρου.
Ῥητίνης τερεβινθίνης, ἀρσενικοῦ, λαγῴας κόπρου ἴσα λαβὼν
ποίει κολλούριον καὶ ὑποκάπνιζε ἄνθραξιν ἐλατίνοις καὶ τερεβινθίνοις
ἐφ’ ἡμέρας γʹ, ἐὰν ἡ δύναμις ἐπιτρέπῃ καὶ ἡ διάθεσις ἐκ πάντων
φανείη σοι ψυχροτάτη καὶ τὸ ἐπιρρέον ἀκριβῶς ὑπάρχον τοιοῦτον· ἐπισφαλὲς |
|---|
| 20 | γὰρ, ἐφ’ ὧν ἐστι θερμὴ διάθεσις, κεχρῆσθαι τοιούτοις.
Ἄλλο βηχικὸν εὔχρηστον εὐμετάδοτον ποιοῦν πρὸς αἱμοπτοϊκοὺς καὶ δυσπνοϊκούς.
[Start of Table]Ἴρεως Ἰλλυρικῆς. . . δραχ. ιδʹ
σμύρνης τρωγλοδύτιδος. . δραχ. βʹ
στύρακος καλαμίτου. . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | σταφίδων ἐκγεγιγαρτισμένων δραχ. ηʹ.[End of Table]
θαρρῶν χρῶ. δίδου κυάμου Αἰγυπτίου τὸ μέγεθος.
Ἄλλο ὑποκάπνισμα.
Λιβάνου, σανδαράχης, μυελοῦ ἐλαφείου, ἅπαντα λειώσας |
|---|
| ποίει τροχίσκους καὶ ὑποκάπνιζε διὰ χώνης ἡμέρας γʹ. φύλαττε ἐκτὸς | 179 in vol. 2 |
2.181 | οἴνου τὸν πάσχοντα διαιτῶν τοῖς εὐώδεσι. καλῶς δὲ ποιήσεις, εἰ ἐν τῇ
πρώτῃ τρίτον ὑποκαπνίσεις, τῇ δευτέρᾳ δὶς καὶ τῇ τρίτῃ αʹ. εἰς ῥάκος
ἐὰν ἐμβαλὼν τὸν τροχίσκον ὑποκαπνίσῃς, ἔτι κάλλιον ἐργάσῃ τὸ βοήθημα.
τοῦτο πολλὴν δέδωκε πεῖραν. |
| 5 | Ἄλλο τῆς αὐτῆς δυνάμεως.
Λιβάνου ἄρρενος, μαστίχης, μυελοῦ ἐλαφείου, σανδαράχης, στύρακος
πάντα ἴσα λαβὼν ὑποκάπνιζε πρότερον ἄκρατον ποιήσας πιεῖν.
Τροχίσκος ὑποκαπνιστὸς, ᾧ χρῶμαι πρὸς τὰς παλαιὰς καὶ ψυχρὰς διαθέσεις.
Δαύκου, καρδαμώμου, νάπυος, ἀβροτόνου, σανδαράχης ἴσα πάντα |
|---|
| 10 | λαβὼν χρῶ θαρρῶν διὰ χώνης.
Βηχικὸν ἀντίδοτον ποιοῦν πάνυ καλῶς πρὸς τὰς ψυχρὰς διαθέσεις.
Πεπέρεως, δαφνίδων, θύμου ἀνὰ οὐγ. αʹ, μέλιτος τὸ ἀρκοῦν. δίδου
κοχλιάρια δύο ἕωθεν.
Βηχικὸν πάνυ καλόν. |
|---|
| 15 | [Start of Table]Γλήχωνος. . . . . δραχ. δʹ
μαστίχης. . . . . δραχ. δʹ
πεπέρεως. . . . . δραχ. βʹ
μέλιτος ἀπηφρισμένου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
Ἄλλο ποιοῦν καλῶς καὶ μάλιστα πρὸς τὰς χρονίας βῆχας. |
|---|
| 20 | Πράσου χυλοῦ καὶ ἐλαίου ὀμφακίνου ἀνὰ λιτρ. αʹ μίξας δίδου πρὸς
τὴν δύναμιν. ποιεῖ πάνυ καλῶς καὶ ἐφ’ αἱμοπτοϊκούς.
Ἄλλο· προσμίξας τῷ χυλῷ τῶν πράσων
[Start of Table]μέλιτος ἀπηφρισμένου. . . . . λιτρ. αʹ
γλυκυρρίζης χυλοῦ. . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 25 | ὑσσώπου. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀμυγδάλων κεκαθαρμένων. . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
πιστακίων καθαρῶν καὶ πεφρυγμένωνοὐγγ. βʹ
στροβίλων καθαρῶν καὶ πεφρυγμένωνοὐγγ. βʹ
κνιδοσπέρμου. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | λινοσπέρμου πεφρυγμένου. . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ.[End of Table] |
|---|
| ποιεῖ πρὸς βήσσοντας καὶ μάλιστα πρὸς ἀναφορικούς. | 181 in vol. 2 |
2.183 | Ἄλλο βηχικοῖς καὶ δυσπνοϊκοῖς.
Νάρδου Κελτικῆς κόψας πρόσβαλλε μέλιτι καὶ δίδου νήστει καρύου
Ποντικοῦ τὸ μέγεθος.
Ἄλλο πάνυ καλόν. |
| 5 | [Start of Table]Σταφίδος ἡμέρου. . . οὐγγ. βʹ
σταφίδος ἀγρίας. . . γρ. βʹ
πεπέρεως. . . . . γρ. δʹ.[End of Table]
ποίει καταπότια καὶ χρῶ πρὸς τὰς τῆς μήτρας ψύξεις.
Βηχικὰ κοκκία. |
|---|
| 10 | Ὀπίου, στύρακος, καστορίου, τερεβινθίνης, θείου ἀπύρου ἀνὰ οὐγ. αʹ.
ἡ δόσις κόκκος αʹ ἢ βʹ ἢ γʹ πρὸς τὴν δύναμιν. τούτοις ἀεὶ δεῖ κεχρῆσθαι,
ἐφ’ ὧν χρονία ἐστὶν ἡ βὴξ καὶ ἀγρυπνίαν ἐπάγουσα πολλήν.
Πρὸς βῆχα παλαιὰν καὶ φθίσιν.
[Start of Table]Πρασίου ἁπαλοῦ χυλοῦ. . . . . . . . ξεστ. ηʹ |
|---|
| 15 | ἕψε, ἕως ἀναλωθῇ τὸ ἥμισυ, εἶτ’ ἐπίχεε
πίσσης ὑγρᾶς. . . . . . . . . . ξεστ. αʹ
καὶ, ὅταν ἑνωθῇ, λειώσας
νάρδου Συριακῆς. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
πρόσβαλλε καὶ |
|---|
| 20 | κρόκου. . . . . . . . . . . . ὀβολὸν αʹ
πομφόλυγος Κυπρίου. . . . . . . . ὀβολὸν αʹ
λιβάνου. . . . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
πεπέρεως μακροῦ. . . . . . . . δραχ. βʹ
λίθου αἱματίτου. . . . . . . . . . δραχ. βʹ[End of Table] |
|---|
| 25 | καὶ ποιήσας ἔκλειγμα δίδου πρὸς δύναμιν ἐκλείχειν. ἱκανῶς ὠφελεῖ
τοὺς ἐν τῷ πνεύμονι ἕλκος ἔχοντας καὶ ἐπὶ πάσης βηχὸς πῦον ἀναπτύοντας
καὶ περὶ τὸν στόμαχον καὶ τὰς ἐν βάθει διαθέσεις. οὐκ ἄτοπον δὲ καὶ
ἐπιβροχαῖς καὶ ἐμπλάστροις κεχρῆσθαι πρὸς τὰ τοιαῦτα πάθη πρότερον
ἀφ’ ἁπλουστέρων ἀρχομένους. ἱκανῶς βοηθεῖν οἶδε χαμαιμηλέλαιον |
|---|
| 30 | ἀλειφόμενον περὶ τὸν θώρακα, ὁτὲ μὲν καθ’ αὑτὸ, ὁτὲ δὲ καὶ ἀνήθινον |
|---|
| μιγνύμενον αὐτῷ καὶ στέαρ χηνῶν καὶ βούτυρον, ὕσσωπον ὑγρὸν, | 183 in vol. 2 |
2.185 | πηγάνου κλῶνες. εἰ δὲ χρεία τις εἴη, καὶ ῥυπαρὰ ἔρια βραχέντα ἐν
αὐτοῖς ἀποτίθεσθαι κατὰ τοῦ στέρνου. καὶ ταῦτα ἱκανὰ βοηθεῖν τοὺς παχεῖς
καὶ γλίσχρους χυμοὺς τοὺς ἐγκειμένους εἰς τὸν θώρακα τῶν βησσόντων.
εἰ δὲ καὶ ἐμπλάστρων δέοιντο, καὶ τούτων ἐκτίθεμαι γραφὰς, ὧν καὶ αὐτὸς |
| 5 | ἔσχον πεῖραν διαφόρως ἐπὶ τῶν τοιούτων διαθέσεων.
Ἔμπλαστρος βηχικοῖς καλή.
[Start of Table]Τερεβινθίνης. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ὑσσώπου ὑγροῦ. . . . . οὐγγ. εʹ
κηροῦ. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 10 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . οὐγγ. γʹ
ἴρεως κεκομμένης. . . . οὐγγ. γʹ
κυπρίνου ἐλαίου. . . . . οὐγγ. γʹ.[End of Table]
Ἄλλη καλὴ πάνυ ποιεῖ καὶ δυσπνοϊκοῖς.
[Start of Table]Βουτύρου. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 15 | χηνείου στέατος. . . . . οὐγ. αʹ
ταυρείου στέατος. . . . . οὐγγ. ϛʹ
ὑσσώπου. . . . . . . οὐγγ. δʹ
χαλβάνης. . . . . . . οὐγγ. δʹ
ὀποπάνακος. . . . . . οὐγγ. εʹ |
|---|
| 20 | καστορίου. . . . . . . οὐγγ. γʹ
κηροῦ. . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
εὐφορβίου. . . . . . . οὐγγ. εʹ
ὀξυγγίου χοιρείου παλαιοῦ. . οὐγγ. βʹ.[End of Table]
ποιήσας ἔμπλαστρον ἐπιτίθει κατὰ τοῦ θώρακος. καλῶς ποιεῖ καὶ ἡ πηγανερὰ |
|---|
| 25 | καὶ ἡ ἀνηθίνη καὶ ἡ διὰ δαφνίδων.
Καταπότια βηχικά.
[Start of Table]Στύρακος. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
ὀπίου. . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
σμύρνης. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| 30 | ὀποβαλσάμου. . . . . . δραχ. βʹ
κρόκου. . . . . . . δραχ. βʹ.[End of Table]
ἀνάπλαττε ὀροβιαῖα καὶ χρῶ εἰς κοίτην.
Ἄλλο· σμύρνης, πεπέρεως λευκοῦ, χαλβάνης, καστορίου, κρόκου, |
|---|
| ὀπίου ἀνὰ οὐγ. αʹ, στύρακος οὐγ. 𐅶ʹʹ. δίδου εἰς κοίτην πλάσας ὀροβιαῖα. | 185 in vol. 2 |
2.187 | κεφ. εʹ.
Περὶ αἵματος ἀναγωγῆς.
Οὐκ οἶδα πάθος, εἰ οὕτως ἄλλο χαλεπόν ἐστιν, ὡς ἡ τοῦ αἵματος
πτύσις· οὐ γὰρ αὐτὸ καθ’ αὑτὸ τὴν κένωσιν ἄμετρον ἐπιφέρον ἀναιρεῖν |
| 5 | πέφυκεν, ἀλλὰ κακίστων καὶ χρονίων αἴτιον γίνεται νοσημάτων ὡς ἐπὶ τὸ
πολύ. σπουδάζειν οὖν δεῖ διὰ ταῦτα διαγινώσκειν τὸ πάθος τοῦτο πρότερον,
πόθεν ἔσχε τὴν αἰτίαν καὶ ἐν ποίῳ τόπῳ συμβέβηκε, καὶ οὕτω τὴν
θεραπείαν ἐπιφέρειν καὶ μὴ ἀναβάλλεσθαι· ἐπὶ μὲν γὰρ πάντων τῶν
νοσημάτων ἐστὶν ἡ ἀναβολὴ κακὸν πάνυ, πολὺ δὲ πλέον ἐπὶ τῆς τοῦ |
|---|
| 10 | αἵματος ἐξαγωγῆς. εἰδέναι τοίνυν χρὴ τοῦτο πρὸ πάντων, ὡς διὰ τρεῖς
αἰτίας ἡ τοῦ αἵματος ἀνάπτυσις ἐγνώσθη γινομένη, διά τε ῥῆξιν ἀγγείων,
δι’ ἀνάβρωσιν καὶ δι’ ἀναστόμωσιν. γνωρίσεις δὲ ἕκαστον τῶν πόνων οὕτως.
Ὅπως ἂν γνοίημεν, εἰ διὰ ῥῆξιν ἡ τοῦ αἵματος ἀναγωγὴ γίνεται.
Τοὺς μὲν οὖν διὰ ῥῆξιν τὴν ἀναγωγὴν τοῦ αἵματος ἐσχηκότας |
|---|
| 15 | γνωρίσαι δυνήσῃ πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ προηγήσασθαί τι τῶν προκαταρκτικῶν
αἰτίων, οἷον ἢ φωνὴν βιαίαν ἢ πτῶμα ἢ πληγὴν σφοδρὰν ἢ καὶ προσάρασθαί
τι φορτίον βαρὺ ἢ καὶ προσομιλῆσαι κρύει σφοδρῷ ἢ τῷ ἀθροισθῆναι πλῆθος
αἵματος ἢ πνευμάτων ἔνστασιν πολλῶν· ἱκανὰ γὰρ καὶ ταῦτα γίνεται
πολλάκις ἀγγείων ῥῆξιν ἐν τοῖς μορίοις ἐργάσασθαι. |
|---|
| 20 | Σημεῖα τῆς κατὰ διάβρωσιν γινομένης αἵματος ἀναγωγῆς.
Γνωρίσεις δὲ καὶ τὰς κατὰ διάβρωσιν γινομένας τοῦ αἵματος ἀναγωγὰς
πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ κατὰ βραχὺ τὰς ἀναπτύσεις γίνεσθαι, εἶτα μείζονος
γινομένης τῆς ἀναβρώσεως ἀθρόως τὸ πολὺ κενοῦσθαι, λοιπὸν δὲ καὶ
τῷ προηγήσασθαι ἢ κατάρρουν ἢ ἁλμυρῶν καὶ πάνυ δριμέων προσφορὰν |
|---|
| 25 | ἢ λύπας ἀμέτρους ἢ ἀσιτίαν. εἰ δὲ καὶ σὺν τῷ αἵματι φαίνοιτο σαρκώδη
τινὰ μόρια, εἴθ’ ὑμενώδη ἀναμεμιγμένα, ἀναμφιλέκτως ὑπολαμβάνειν δεῖ |
|---|
| κατὰ διάβρωσιν τῶν ἀναπνευστικῶν μορίων γίνεσθαι τοῦ αἵματος τὴν ἀναφοράν. | 187 in vol. 2 |
2.189 | Περὶ τῆς κατ’ ἀναστόμωσιν.
Εἰ δὲ καὶ κατ’ ἀναστόμωσιν ἡ ἀνάπτυσις, γνωρίζεται πρῶτον μὲν
ἐκ τοῦ μηδὲν προηγήσασθαι, ὧν ἐπὶ τῆς κατὰ διάβρωσιν εἰρήκαμεν γίνεσθαι,
ἀλλὰ μᾶλλον ὑγροτέραν καὶ θερμοτέραν δίαιταν καὶ λουτρῶν πολλῶν |
| 5 | κατάχρησιν καὶ ἐκ τοῦ ἐν οἰκήμασι θερμοτέροις διατρῖψαι παρὰ τὸ σύνηθες
ἢ χωρίῳ θερμοτέρῳ· εἰ γάρ τι τούτων παρῇ καὶ ὀλίγη καὶ κατὰ βραχὺ
γίνοιτο ἡ τοῦ αἵματος πτύσις, γίνωσκε δι’ ἀναστόμωσιν ἀγγείων γενέσθαι
τοῦ αἵματος τὴν φοράν. οὕτω μὲν οὖν ἄν τις δυνηθείη διαγνῶναι τὸ αἴτιον,
ὅθεν ἡ ἀναφορὰ τοῦ αἵματος ἔσχε τὴν ἀρχὴν, τὸν δὲ τόπον, ὅθεν δια‐ |
|---|
| 10 | γνώσῃ οὕτω.
Περὶ τοῦ ἐπιγνῶναι τὸν πεπονθότα τόπον.
Εἰ μὲν πολὺ καὶ ἀθρόον ἐνεχθῇ τὸ αἷμα καὶ ὑπόξανθον μᾶλλον καὶ
ἀφρῶδες καὶ χωρὶς ὀδύνης, γινώσκειν δεῖ ἐκ τούτων ἀπὸ τοῦ πνεύμονος
τὴν ἀναγωγὴν γίνεσθαι τοῦ αἵματος. |
|---|
| 15 | Περὶ τοῦ, ὅτι ἐκ τοῦ θώρακος.
Εἰ δὲ ἄλγημά τι περὶ τὸν θώρακα γίνοιτο καὶ μήτε ἀπερχόμενον
εἴη ξανθὸν μήτε πολὺ πάνυ καὶ ἀθρόως φερόμενον, ἡγεῖσθαι χρὴ τὸν
θώρακα πεπονθέναι. καὶ ἀναφέρεται δὲ τὸ αἷμα διὰ τοῦ πνεύμονος ὥσπερ
ἐπὶ τῶν ἐμπυϊκῶν, ἐφ’ ὧν μεταξὺ θώρακός τε καὶ πνεύμονος ἐμπεριέχεται. |
|---|
| 20 | Περὶ τοῦ, ὅτι ἐκ τῶν περὶ τὸν φάρυγγα.
Γνωρίσεις δὲ, ὅτι οὐκ ἐκ τῶν κάτωθεν μερῶν, ἀλλ’ ἐκ τῶν περὶ
τὸν φάρυγγα καὶ τὴν ἀρτηρίαν, ἐκ τοῦ μόνον ἀναχρεμπτομένοις αὐτοῖς
καὶ μὴ βήσσουσι πάνυ ἀναπτύεσθαι, ὥσπερ πάλιν τὸ ἀπὸ τοῦ στόματος
πτυόντων μόνον καὶ ἀπὸ τοῦ στομάχου ἐμούντων οὐ βησσόντων οὐδὲ |
|---|
| 25 | χρεμπτομένων. οὕτω μὲν οὖν δυνατόν ἐστι διαγινώσκειν τὴν αἰτίαν, ὅθεν
ἡ ἀναγωγὴ γίνεται, καὶ τοὺς πεπονθότας τόπους. λοιπὸν δὲ καὶ περὶ τῆς
θεραπείας αὐτῶν ἐστιν ἀναγκαῖον εἰπεῖν.
Περὶ θεραπείας τῆς διὰ ῥῆξιν γινομένης ἀναγωγῆς.
Τῆς μὲν διὰ ῥῆξιν γινομένης ἀναγωγῆς τοῦ αἵματος προσήκει παντὶ |
|---|
| 30 | τρόπῳ τέμνειν τὴν ἐν ἀγκῶνι φλέβα. χρὴ δὲ ποιεῖσθαι τὴν κένωσιν μὴ | 189 in vol. 2 |
|---|
2.191 | ἀθρόαν, ἀλλὰ δύο καὶ τρεῖς ὥρας ἀφελεῖν, καὶ μάλιστ’ εἰ καὶ πλῆθος
αἵματος εἴη τὸ προηγησάμενον αἴτιον ἢ πνεύματος πολλοῦ καὶ φυσώδους
ἔνστασις. εἰ δὲ καὶ ὁ νοσῶν ἀκμάζων τὴν ἡλικίαν καὶ ἡ δύναμις ἐρρωμένη
φαίνοιτο, καὶ πλείονος ἀφαιρεῖν δεῖ θαρρούντως. ὠφελεῖ δ’ αὐτοὺς οὐδὲν |
| 5 | ἧττον καὶ ἡ ἐκ τῶν κάτω μερῶν ἀφαίρεσις. οἶδα δ’ ἐγὼ διὰ τὸ μὴ
ὑποπεσεῖν τὰς ἐν ἀγκῶνι φλέβας καὶ ἐκ τῶν περὶ τὸν ἀστράγαλον
ποιησάμενος τὴν ἀφαίρεσιν καὶ πολὺ μᾶλλον ὠφελήσας· ἡ γὰρ ἐπὶ τὰ
πορρωτέρω μέρη προτροπὴ τῆς ὕλης βεβαιοτέραν πολὺ τὴν ἀντίσπασιν
ἀπεργάζεται. μετὰ δὲ τὴν ἀφαίρεσιν τοῦ αἵματος ἀνάγκαζε σιγηλὸν εἶναι |
|---|
| 10 | τὸν κάμνοντα καὶ σπουδάζειν βιάζεσθαι μὴ μεγάλην γίνεσθαι τὴν ἀναπνοὴν
καὶ, ἐπειδὰν δὲ ἀναπνεύσῃ, τὸ ὑδαρὲς ὀξύκρατον ἐπιτρέπειν αὐτὸν
ἐπιρροφᾶν· ἅμα γὰρ ἀνατρέπεσθαι συμβαίνει διὰ τοῦτο καὶ τοὺς
θρόμβους ἀποκρούεσθαί τε καὶ κωλύεσθαι τὴν πολλὴν ἐπιφορὰν τοῦ αἵματος.
Περὶ τροφῆς. |
|---|
| 15 | Ἔστω δὲ πᾶσα τροφὴ μετὰ τοῦ ὑποστύφειν μέτριον ἔχουσα καὶ τὸ
παρεμπλαστικόν. χυλὸς τοίνυν ἄλικος τούτοις ἐπιτήδειος ἢ πτισάνης. ἔσται
δὲ κάλλιον πολλῷ καὶ ἰσχυρότερον τὸ ῥόφημα, ἐὰν ἀμύλου σιτίνου καὶ
μήλου βραχὺ συνεψήσῃς τοῖς χυλοῖς· οὕτω γὰρ ἔσται καὶ παρεμπλαστικώ‐
τερον καὶ ὑποτρέφειν δυνάμενον, οὗ καὶ μάλιστα χρῄζομεν ἐπὶ τῶν |
|---|
| 20 | διὰ ῥῆξιν ἀναπτυόντων αἷμα. μὴ παρούσης δὲ τῆς πτισάνης καὶ χυλῷ
κεχρήσθω τῷ παρὰ Ῥωμαίοις καλουμένῳ φαριχύλῳ ἢ τῷ ἀπὸ τῆς
σεμιδάλεως ἰσχυρῶς κατεψηθείσης αὐτῆς. καὶ οἱ χυλοὶ δὲ οἱ εἰς
τὸ εὔκρατον καὶ τῶν ὠῶν αἱ λέκυθοι, εἴπερ τι καὶ ἄλλο, τούτοις εἰσὶν
ἐπιτήδειοι. δεῖ δὲ μήτε τῶν ῥοφημάτων μήτε τῶν ἄλλων τροφῶν θερμόν |
|---|
| 25 | τι προσφέρειν, ἀλλὰ πάντα μᾶλλον ἔστωσαν εὔκρατα καὶ ἐπὶ τὸ ψυχρότερον
ῥέποντα. καὶ τὸ ἴτριον δὲ αὐτοῖς οὐκ ἔστιν ἀνοίκειον ἔδεσμα, ἀλλ’ ὠφελεῖν
καὶ αὐτὸ δυνάμενον, εἴπερ ἐκτὸς ἁλῶν σκευασθείη καὶ ἐλαίου πολλοῦ. |
|---|
| καὶ τῶν λαχάνων δὲ προσφερέσθωσαν τήν τε μαλάχην προπλυθεῖσαν καλῶς | 191 in vol. 2 |
2.193 | ἐκτὸς ἁλῶν καὶ τὴν θριδακίνην ἐκζεσθεῖσαν εἰς ὀξύκρατον ὑδαρὲς αὐτὴν
ἀποβάπτοντες. ὁμοίως δὲ καὶ τὸ ἴντυβον καὶ ἡ ἀνδράχνη. μὴ παρόντων
δὲ τούτων μετὰ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν λαμβανέτωσαν καὶ τῶν ὄρνεων μὴ
τῶν λιπαρῶν πάνυ. ἐσθιέτωσαν δὲ καὶ περδίκων καὶ ἀτταγήνων τὰ στήθη. |
| 5 | προσφερέσθωσαν δὲ καὶ τοὺς ὄρχεις τῶν ἀλεκτρυόνων· μετὰ γὰρ τοῦ τρέφειν
ἰσχυρῶς ἐν ὀλίγῳ καὶ αὔξειν τὴν δύναμιν ἔτι καὶ τὸ λεῖον ἔχουσι καὶ τὸ
παρεμπλαστικόν. εἰ δὲ πλείονα ἡ γαστὴρ ἐκκρίνει, καὶ ὀπτοὺς προσφερέσθωσαν
χωρὶς ἁλῶν. οὕτω γὰρ ἐσθιόμενοι τὴν γαστέρα οὐ φθείρουσιν ἀπο‐
βάλλοντες τὸ ὀρρῶδες αὐτῶν ἐν τῇ ὀπτήσει καὶ προσέτι καὶ ἡδύτεροι γίνονται. |
|---|
| 10 | καὶ τῶν χηνῶν τῶν μὴ πάνυ παλαιῶν προσφερέσθωσαν τὰ ἄκρα καὶ τὰς
κοιλίας καὶ τὰ ὠὰ αὐτῶν χωρὶς τῶν λευκῶν· καὶ γὰρ μετὰ τοῦ καλῶς τρέφειν
καὶ τὸ παρεμπλαστικὸν ἔχουσιν, ἀλλ’ οὐ τὸ δύσπεπτον, ὥς τινες διαβάλλουσι.
παυσαμένης δὲ τῆς ἀγωγῆς τοῦ αἵματος καὶ πόδας ὑῶν προσφερέσθωσαν καὶ
τῶν πετραίων ἰχθύων προσεπιβαλλομένου ὄξους ἐν τῇ ἑψήσει. τῶν δὲ ὀσπρίων |
|---|
| 15 | προσφερέσθωσαν ἄλικα καὶ χῖδρον πάνυ κατεψηθέντων καὶ τούτων αὐτῶν ἐκ
διαλειμμάτων πλειόνων καὶ, ὅτε μὴ πυρέσσοιεν σφοδρῶς· ἀπυρέτοις γὰρ αὐτοῖς
οὖσιν, εἰ καὶ γάλα τι συνεψῶν αὐτοῖς δοίης, οὐδὲν βλάψεις καὶ μάλιστα
τοὺς ἔχοντας αὐτῶν ἔθος καὶ ἐν τῇ ὑγιείᾳ προσφέρεσθαι γάλα. τῶν δ’ ὀπωρῶν
προσφερέσθωσαν, ὅσα ὑποστύφουσι μετρίως, οἷον μήλων καὶ μάλιστα τῶν |
|---|
| 20 | κυδωνίων ἀποζεσθέντων καὶ ἀπίων καὶ οὔων καὶ μεσπίλων καὶ, εἰ πάνυ διψώδεις
εἴησαν, καὶ τῶν πεπόνων καὶ τῶν σικύων τὴν ἐντεριώνην καὶ κρεμαστῆς αὐτοῖς
ἐπιδιδόναι σταφυλῆς. τῶν δὲ σύκων ἀπεχέσθωσαν καὶ τραγημάτων, πιστακίων
μάλιστα καὶ ἀμυγδάλων καὶ ῥοιᾶς. σπανίως δὲ προσφερέσθωσαν στροβιλίων
καὶ σταφίδων, ἅμα καὶ τούτων αὐτῶν μετὰ τὴν τοῦ αἵματος ἀναγωγήν. |
|---|
| 25 | Περὶ πόματος.
Πόμα δὲ διὰ πάσης τῆς νόσου προσφερέσθωσαν. τὸ εὔκρατον καὶ
τοῦτο μὴ θερμὸν, ἀλλ’ εὔκρατον, ὥσπερ καὶ λέγεται. εἰ δὲ μὴ ἐπὶ πολὺ
ἐνέχονται προσκαρτερεῖν τῇ εὐκρατοποσίᾳ φάσκοντες ἀσθενῶς ἔχειν καὶ τὸ
στόμα τῆς γαστρὸς, συγχωρητέον αὐτοῖς καὶ ὀλίγου λαμβάνειν ὀμφακομέλιτος |
|---|
| 30 | ἢ ὑδροροσάτου ἢ τοῦ διὰ κυδωνίων ὑδρομήλου προσάπαξ ἢ δὶς, ἐν ταῖς |
|---|
| ἄλλαις ὥραις δὲ πάλιν τὸ εὔκρατον ἢ τὸ ὑδαρὲς ὀξύκρατον. | 193 in vol. 2 |
2.195 | Περὶ βοηθημάτων.
Τοιαύτη μέν ἐστιν ἡ δίαιτα. προσφερέσθωσαν δὲ αὐτοῖς τὰ βοηθήματα
καὶ μάλιστα τοῖς γε μὴ τὸ ἀκριβὲς δυναμένοις φυλάττειν. καὶ πρῶτόν γε
τοῖς ἁπλουστέροις χρηστέον, εἶθ’ οὕτω καὶ τοῖς ἰσχυροῖς, εἰ δεήσει, καὶ |
| 5 | ἁπλῶς εἰπεῖν μετροῦντας τὰ βοηθήματα καὶ πρὸς τὸ μέγεθος τοῦ πάθους
καὶ πρὸς τὴν δύναμιν τοῦ κάμνοντος καὶ οὕτως αὐτῷ ἐπιδιδόντας. ἔστι δὲ
τὰ βοηθήματα τοιαῦτα, ἃ καὶ ὁ λόγος καὶ ἡ πεῖρα ἐμαρτύρησαν.
ἔχει δὲ οὕτω· συμφύτου τὸ ἀπὸ τῶν ῥιζῶν ζέμα ἐπέχει τὰς ἐκ ῥήξεως
ἀναγωγὰς τοῦ αἵματος. ἀνδράχνης ὁ χυλὸς πινόμενος ἄριστόν ἐστι καὶ |
|---|
| 10 | δραστικὸν βοήθημα. εἰ δὲ ἀνέχοιντο καὶ αὐτὴν προσφέρεσθαι τὴν πόαν,
καὶ οὕτως ὠφελοῦνται καὶ βάτου ὁ καρπὸς καὶ τοῦ δρυὸς τὸ ἄνθος καὶ
τὸ ἀπὸ τοῦ φλοιοῦ ἀπόξυσμα τὸ ὑμενῶδες καὶ τὸ κέλυφος τῆς βαλάνου.
διὰ δὲ τὸ τραχὺ τῆς πόσεως αὐτοῦ κάλλιόν ἐστι μήτε τὴν οὐσίαν αὐτὴν
λαμβάνειν, ἀλλ’ ἀφέψοντα μᾶλλον ὕδατι τὸ ζέμα αὐτοῖς ἐπιδιδόναι |
|---|
| 15 | πίνειν. ῥέον καὶ τοῦτο πάνυ συμφέρει. σχίνου τῶν ἁπαλῶν φύλλων πάνυ
πεποίηται ὁ χυλός. ἰσχυρῶς δὲ πεποίηται καὶ τοῦ πολυγόνου ὁ χυλὸς
οὐ μόνον πρὸς τὰς ἐκ ῥήξεως αἱμορραγίας, ἀλλὰ καὶ πρὸς πάσας σχεδὸν
καὶ καθ’ ἑαυτὸν καὶ μετὰ Λημνίας σφραγῖδος. Σάμιος ἀστὴρ καὶ οὗτος
πρὸς πάσας ποιεῖ τὰς αἱμορραγίας μεθ’ ὕδατος ἢ μετά τινος τῶν εἰρημένων |
|---|
| 20 | ἀποζεμάτων πινόμενος. πράσου χυλὸς μετ’ ἀνδράχνης χυλοῦ ἐξ ἴσου καὶ
ὀλίγου ὄξους πινόμενος ἐπέχει καλῶς τὰς ἀπὸ ῥήξεως αἱμορραγίας. τούτοις
μὲν οὖν καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων δεῖ κεχρῆσθαι πρὸς τὴν τοῦ αἵματος
ἀναφορὰν ἐπιτηδείοις. ἔστι δὲ κάλλιστον, πρὸ τῆς ἀναγωγῆς τοῦ αἵματος
καὶ μετὰ τὴν ἀναγωγὴν ἐπιδίδοσθαι αὐτῷ μὴ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ |
|---|
| 25 | πολλάκις καὶ τότε μάλιστ’ ἐφ’ ὧν κατεπείγει συνεχῶς ἐνοχλοῦσα ἡ
τοῦ αἵματος ἀναγωγή.
Περὶ τῶν ἔξωθεν προσφερομένων.
Ἐπιβαλλέσθωσαν δὲ καὶ ἔξωθεν πρὸς τὸν θώρακα καὶ ἐπιβροχὰς
δι’ ἐρίων ἢ ῥοδίνου ἢ μηλίνου ἢ μυρσινίνου μετ’ ὄξους ὀλίγου ἢ οἴνου |
|---|
| 30 | αὐστηροῦ μὴ πάνυ παλαιοῦ. ἀλλασσέσθωσαν δὲ συνεχέστερον· ἐπικείμενα
γὰρ ἐπιμόνως οὐ δύνανται μὴ ἀναθερμαίνεσθαι καὶ πάλιν διὰ τούτου κίνησιν |
|---|
| καὶ ἐρεθισμόν τινα τοῦ αἵματος ἐπιγίνεσθαι· διὰ τοῦτ’ ἀλλάσσεσθαι δεῖ. | 195 in vol. 2 |
2.197 | Περὶ φαρμάκων.
Παυσαμένης δὲ τῆς τοῦ αἵματος ἀναγωγῆς, ὀδύνης δὲ προσούσης
ἐπὶ τὸν θώρακα οὐδὲν ἄτοπον τῶν παρηγορεῖν ἅμα καὶ ὑποξηραίνειν
δυναμένων φαρμάκων προσφέρειν, μάλιστα δὲ εἰς τὰς τοιαύτας διαθέσεις, |
| 5 | ὅσα διὰ τῶν μεταλλικῶν καὶ ὄξους ἔχει τὴν σκευασίαν, οἷά ἐστιν ἥ τε
ἀμβροσία, ἣν καὶ συνεχῶς κατασκευάζειν εἰώθαμεν, καὶ ἡ δι’ ἰτεῶν καὶ ἡ
βαρβάρα. πρὸς δὲ τὰ ἁπαλώτερα τῶν σωμάτων καὶ μὴ δυνάμενα φέρειν
τὰ σκληρὰ τῶν φαρμάκων καὶ ἡ φοινικίνη μετὰ κηροῦ ὀλίγου καὶ ῥοδίνου
καὶ ὄξους ἀναλυομένη καὶ ἡ Μνασαίου. καὶ αὐτὰ δὲ τὰ προειρημένα |
|---|
| 10 | φάρμακα ἥ τε βαρβάρα καὶ ἡ διὰ τῶν ἰτεῶν, εἴπερ ἀναλυθεῖεν καλῶς
καὶ γένοιντο κηρωταὶ, προσηνεῖς γε ἂν οὕτω καὶ ἐπιτήδειαι πάνυ πρὸς τὰ
ἁπαλώτερα καὶ ἀσθενέστερα τῶν σωμάτων ἔσονται βοηθήματα.
Περὶ συνθέτων βοηθημάτων διὰ στόματος πρὸς τὰς ἀπὸ ῥήξεως αἱμορραγίας.
Εἰ δὲ συμβῇ καὶ ὀδύνην εἶναι καὶ τὴν τοῦ αἵματος ἀναγωγὴν μὴ |
|---|
| 15 | παύσασθαι, κέχρησο καὶ συνθέτοις βοηθήμασι τοῖς δυναμένοις καὶ πρὸς
αἱμορραγίαν ἁρμόσαι καὶ τὴν ὀδύνην πραῧναι ἀγρυπνίαν τε παῦσαι καὶ
γαστέρα φερομένην ἐπὶ πλέον ἐπισχεῖν. διὰ τοῦτο γὰρ καὶ τὰ πολυσύνθετα
τῶν βοηθημάτων εὕρηται τοῖς παλαιοῖς, ὥστε δύνασθαι πρὸς τὰ
ἐπιγινόμενα διάφορα συμπτώματα ἄλλοτ’ ἄλλο ἐφαρμόζειν καὶ ἡμᾶς |
|---|
| 20 | βοήθημα. ἔχει δὲ αὐτῶν ἡ σύνθεσις οὕτω·
Λιβάνου οὐγ. αʹ κόψας, σήσας καὶ χνοώδη ποιήσας δίδου κοχλιάριον αʹ
μετ’ ὀξυκράτου ἢ εἰς ἀφέψημα σχίνου ἢ μύτρου ἢ φακοῦ ἢ χυλοῦ ῥοιᾶς.
Ἄλλο.
[Start of Table]Γῆς Σαμίας. . . . δραχ. ιδʹ |
|---|
| 25 | τραγακάνθης. . . . δραχ. ιδʹ
ἀμύλου. . . . . δραχ. ιδʹ
κόμμεως. . . . . δραχ. ιβʹ |
|---|
| ὀπίου. . . . . . δραχ. αʹ[End of Table] | 197 in vol. 2 |
2.199 | χυλοῦ ἀρνογλώσσου ἢ πολυγόνου. ἀπυρέτοις δι’ ὀξυκράτου. οὗτος ὁ τροχίσκος
οὐ μόνον πρὸς αἵματος ἀναγωγὴν, ἀλλὰ καὶ ἐφ’ ὧν ἡ ὀδύνη σφοδρά ἐστι περὶ τὸν
θώρακα καὶ ἡ γαστὴρ ἐπὶ πλέον φέρεται, καὶ εἰς ἄλλα δὲ πολλὰ ποιεῖ καλῶς.
Ἄλλος τροχίσκος πρὸς αἵματος ἀναγωγήν. |
| 5 | [Start of Table]Λημνίας σφραγῖδος. . δραχ. δʹ
λιβάνου. . . . . δραχ. δʹ
ἀμύλου. . . . . δραχ. δʹ
γῆς ἀστέρος. . . . δραχ. δʹ
κοραλλίου. . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 10 | κόμμεως. . . . . δραχ. δʹ
στυπτηρίας σχιστῆς. . δραχ. δʹ
συμφύτου. . . . . δραχ. γʹ
ἀκακίας πυρρᾶς. . . δραχ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . οὐγγ. γʹ.[End of Table] |
|---|
| 15 | χυλῷ πράσου ἀναλάμβανε ποιῶν τροχίσκους ἀνὰ γρ. γʹ καὶ δίδου τοῖς
κάμνουσιν ἀποβλέπων μὴ μόνον πρὸς τὸ πάθος, ἀλλὰ καὶ τὴν δύναμιν.
ἀνάλυε δὲ τὸν τροχίσκον ἢ εἰς φοῦσκαν ἢ εἰς ἀπόζεμα συμφύτου ἢ βάτου.
αἱμοστατικὸν πάνυ διὰ πείρας ἐστὶ καὶ δεῖ θαρροῦντας κεχρῆσθαι αὐτῷ
πρὸς τὰς ἐπιπεπλεγμένας διαθέσεις. |
|---|
| 20 | Ἄλλο πάνυ καλόν.
[Start of Table]Κόμμεως. . . . . οὐγ. αʹ
ἀκακίας. . . . . οὐγ. αʹ
στυπτηρίας. . . . οὐγγ. δʹ.[End of Table]
ἀποζέματι κυδωνίων ἀναλάμβανε. ποίει καταπότια καὶ δίδου διακρατεῖν |
|---|
| 25 | ὑπὸ τὴν γλῶτταν. τοῦτο μάλιστα ποιεῖ πρὸς τοὺς ἐκ φάρυγγος καὶ τῆς
τραχείας ἀρτηρίας ἀνάγοντας. εἰ δὲ δοίης τοῦτο λειωθὲν, καὶ πρὸς τὰς ἐκ
θώρακος καὶ πνεύμονος οὐδὲν ἧττον ὠφελεῖν δύναται.
Περὶ τῆς κατὰ διάβρωσιν ἀναγωγῆς.
Εἰ δὲ συμβῇ κατὰ διάβρωσιν γενέσθαι τὴν τοῦ αἵματος ἀναγωγὴν |
|---|
| 30 | ἀφ’ οἵων δήποτε μορίων ἢ τῶν περὶ τὸν πνεύμονα ἢ τὸν θώρακα ἢ τὸν |
|---|
| φάρυγγα, οὐκέτι δεῖ τοῖς στύφουσι πάνυ ἢ ὀξώδεσι φαρμάκοις ἢ ἐδέσμασιν | 199 in vol. 2 |
2.201 | ἰᾶσθαι, ἀλλὰ μᾶλλον τοῖς ἐπικιρνᾶν καὶ μεταβάλλειν καὶ ἀλλοιοῦν τὸ δριμὺ
δυναμένοις τοῦ τὴν διάβρωσιν ἐργασαμένου χυμοῦ. φεύγειν δὲ δεῖ τὴν φλεβο‐
τομίαν· ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ γὰρ εὑρήσεις τῶν οὕτω κατὰ διάβρωσιν ἀναδιδόντων
τὸ σῶμα λεπτὸν καὶ κατάξηρον καὶ τὴν κατασκευὴν τοῦ σώματος σανιδώδη |
| 5 | καὶ ἐπιτηδείαν εἶναι τῷ πάθει τούτῳ καὶ εἰς φθισικὴν μεταπεσεῖν διάθεσιν.
Περὶ τροφῆς.
Τρέφειν δὲ δεῖ τούτους μᾶλλον τῇ πτισάνῃ, ὥστε καὶ τοὺς κόκκους
ἔχειν, ὁμοίως δὲ καὶ τὸν ἄλικα μηδὲν ἔχοντα ἢ ἁλμυρὸν ἢ ὀξῶδες, ἀλλὰ
μηδεμιᾶς ἄλλης λεπτομεροῦς ποιότητος, ἀλλὰ τοὐναντίον ἐχέτω, ὅσαπερ |
|---|
| 10 | ἐμπλαστικώτερον αὐτὸν ποιεῖν δύνανται, οἷον ἀμύλου σιτίνου ἢ μαλάχης.
εἰ δὲ μὴ πυρέττοιεν, καὶ γάλακτος καὶ τραγακάνθης. καὶ τῶν λαχάνων
ἐσθιέτωσαν, ὅσα ἐμψύχειν καὶ ὑγραίνειν πέφυκεν, οἷον τὸ ἴντυβον, τὸ
τρώξιμον, τὴν θριδακίνην καὶ τὴν μαλάχην. μετὰ δὲ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν
ἐπὶ τῶν ἐχόντων ἀσθενῆ τὴν δύναμιν καὶ τῶν ὄρνεων προσφέρειν ἐκτὸς |
|---|
| 15 | ἁλῶν καὶ μάλιστα τῶν κατοικιδίων τὰ στήθη· σπάνιον γὰρ μὴ καὶ
θερμασίαν ἐπιγενέσθαι τοῖς κατὰ διάβρωσιν ἀναπτύουσιν αἷμα, καὶ μάλιστα
τοῖς διὰ λύπην ἢ φροντίδας τινὰς ἢ ἀσιτίαν καὶ κόπον πλείονα ἢ ἀγρυπνίαν
ἢ κατάρρουν ἀπὸ λεπτοῦ καὶ δριμέος τὴν ἀρχὴν ἐσχηκόσι τοῦ ῥεύματος·
εἰ γὰρ εἴη τι τούτων προηγησάμενον, οὐ μόνον ὄρνιθος, ἀλλὰ καὶ βουλβίου |
|---|
| 20 | καὶ στερνίου τούτοις ἐπιτήδειον. εἰ δὲ [τύχοι], καὶ τῶν σκληροσάρκων
ἰχθύων καὶ τοῦ ἐξ αὐτῶν ἰσικοῦ ὁμοίως καὶ τῶν ἀστακῶν δὶς ἑψηθέντων
ἐν ἄλλῳ καὶ ἄλλῳ ὕδατι καὶ χοιρείων ποδῶν ἐκτὸς ἐλαίου ἑψηθέντων
καὶ πᾶσι τοῖς ἁπλῶς παχύνειν καὶ ἀμβλύνειν τὸ δριμὺ δυναμένοις τοῦ
ἐπιρρέοντος εἰς τὸν θώρακα καὶ πνεύμονα χυμοῦ. διὰ τοῦτ’ οὖν τούτοις |
|---|
| 25 | καὶ ὀπώρας δοτέον τὰς ἐμψύχειν καὶ ὑγραίνειν δυναμένας, οἷον πεπόνων
τὴν σάρκα καὶ σταφυλῆς τῆς κρεμαστῆς καὶ μήλων τῶν ἀστύφων. τῶν δὲ
σικύων παντελῶς ἀπεχέσθωσαν.
Τί δεῖ ποιεῖν ἐπὶ τῶν διὰ κατάρρουν δριμέος χυμοῦ αἷμα ἀναπτυσάντων;
Προνοητέον δὲ καὶ τῆς κεφαλῆς, μάλιστ’ ἐφ’ ὧν τὸ ἐπιρρέον δριμὺ |
|---|
| 30 | αἴτιον γίνεται τῆς τοῦ αἵματος ἀναγωγῆς· ἀμήχανον γὰρ τὴν βῆχα | 201 in vol. 2 |
|---|
2.203 | παύσασθαι ἤτοι μὴ διαβιβρώσκεσθαι τὰ πεπονθότα μόρια, εἰ μή γε τὸ
ἐκ τῆς κεφαλῆς ἐπιρρέον δριμὺ καὶ λεπτὸν παύσεται. γενήσεται δὲ τοῦτο
καλῶς, ἐὰν τῇ κεφαλῇ τὰ ψύχειν καὶ ὑγραίνειν δυνάμενα προσενέγκωμεν·
οὕτω γὰρ παύεται τὸ θερμὸν αὐτῆς, ὥστε μὴ δύνασθαι καὶ τὰ δριμέα |
| 5 | περιττώματα ῥευματίζειν τὰ ὑποκείμενα· οὕτω γὰρ αὐτῆς ἐχούσης ψυχρὰν
δυσκρασίαν, ἀδύνατον οὕτω δριμὺ καὶ θερμὸν ἐπιρρεῦσαι καὶ ἑλκῶσαί τι
τῶν ἀναπνευστικῶν ἀγγείων ἢ μορίων. ἐπιβαλλέσθω τοίνυν τούτοις ἐπὶ
τῆς κεφαλῆς τό τε ῥόδινον καθ’ ἑαυτὸ καὶ μετὰ ψυχροῦ ὕδατος ὀλίγου
πρὸς τὸ διαβῆναι τὸ ῥόδινον εἰς τὸ βάθος. παύσεται δὲ τὴν θερμασίαν τὴν |
|---|
| 10 | ἕλκουσαν ἐκ τῶν κάτωθεν καὶ ἐπισπωμένην καὶ ἐπιπέμπουσαν τῷ γαργαρεῶνι
καὶ τῷ θώρακι καὶ πνεύμονι. χρὴ δὲ καὶ ἐπὶ λουτρὸν ἄγειν αὐτοὺς, ὅτε
δεῖ οὕτω πράττειν ἐπιχέειν τε καὶ τοῦ ῥοδίνου ἢ ὀξυροδίνου ψυχροῦ,
καὶ ἐν τῇ δεξαμενῇ δὲ, κἂν μάλιστα τύχῃ αὐτὴν εἶναι θερμοτέραν,
ψυχρὸν ὕδωρ πρὸς λόγον τῆς κρατούσης δυσκρασίας ἐπιβαλεῖν τῇ κεφαλῇ |
|---|
| 15 | συμμέτρως. ἀλλὰ τοῦτό γε δεῖ πράττειν, καὶ ἐφ’ ὧν ἐκ τῆς κεφαλῆς
ἐπινοήσομεν τὸ αἷμα καταφέρεσθαι καὶ ἐφ’ ὧν διὰ δριμὺν χυμὸν ἀνα‐
βιβρώσκοντα γίνεται ἐκ τῶν οὔλων ἡ τοῦ αἵματος ἔκπτυσις. δεῖ δὲ τούτους
αὐτοὺς ἐπιτρέπειν διακρατεῖν ῥόδινον ἢ σχίνινον ἢ ὀξύκρατον καὶ
τοῖς διακλύσμασι κεχρῆσθαι τοῖς ἀπὸ τοῦ ὑοσκυάμου ῥίζης τε στρύχνου ἢ |
|---|
| 20 | ἀειζώου ἢ ῥόδων ἢ ὑδροροσάτου καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων. ἐγὼ μὲν οὖν
οὕτως οἶμαι ἰᾶσθαι σπουδάζειν τοὺς ἐσχηκότας κατάρρουν ἐπὶ θερμῇ
δυσκρασίᾳ καὶ ἀναπτύσαντας αἷμα διὰ τὸ εἶναι δριμὺ καὶ ἀναβρωτικὸν
τὸ ἐκ τοῦ θώρακος ὑγρόν. θαυμάζω δὲ, πῶς ὁ θειότατος Γαληνὸς οὐδενὶ
τῶν ὑγραίνειν καὶ ψύχειν δυναμένων ἐχρήσατο, ἀλλὰ τοὐναντίον εὐθὺς ἐξ |
|---|
| 25 | ἀρχῆς τοῖς ξηραίνειν τε καὶ θερμαίνειν δυναμένοις, καίτοι γε τὴν αἰτίαν
τῆς κατὰ διάβρωσιν ἀναγωγῆς ἀκριβῶς ἐπιστάμενος. εἰ οὖν ταῦθ’ οὕτως
ἔχει, ἆρά γε οὐκ ἦν κάλλιον πρὸς τὴν ποιοῦσαν αἰτίαν ἐνστῆναι καὶ
μᾶλλον τοῖς ὑγραίνειν τε καὶ ψύχειν δυναμένοις εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς χρήσασθαι; |
|---|
| εἶθ’ οὕτως, εἰ καὶ πλῆθος ὑπονοήσει κακοχυμίας εἶναι, κενῶσαι διὰ | 203 in vol. 2 |
2.205 | τῶν τὰ δριμέα καὶ χολώδη περιττώματα καθαίρειν δυναμένων καὶ μὴ
δύσκρατον ἔτι καὶ δριμυτέραν ἀποτελέσαι τὴν κεφαλὴν καὶ τὰ περὶ τὸν
θώρακα τῇ τε θηριακῇ καὶ τῇ θαψίᾳ καὶ τῶν περιστερῶν κεχρημένον τῇ
κόπρῳ καὶ ξηροῖς λουτροῖς, ὡς μήτε τὸ βραχύτατον ἔλαιον συγχωρεῖν |
| 5 | ἐπιβαλέσθαι ἐν τῇ κεφαλῇ μήτε μὴν ἐν τῷ σώματι· πάντα γὰρ ταῦτα τὴν
δριμεῖαν ἐπαύξει ποιότητα καὶ ἐπιτείνουσι μᾶλλον τὴν διάβρωσιν, οὐ
θεραπεύουσι· τά τε γὰρ ἐπικιρνᾶν καὶ πραΰνειν δυνάμενα καὶ τὸ ἄπειρον
κωλῦσαι τοῦ δάκνειν καὶ διαβιβρώσκειν τὰ μόρια καὶ τὴν βῆχα πραΰνειν
δυνήσεται καὶ τὸ πᾶν εὔκρατον διαφυλάξαι. σώματι δὲ τί τούτου κάλλιον; |
|---|
| 10 | εὐκράτου γὰρ γενομένου τοῦ ὅλου καὶ τοῦ ἐπιρρέοντος ἀποβαλόντος τὸ
δριμὺ, καὶ τοῖς τάχιστα φθάσασι θεραπεύειν διάβρωσιν, τοῖς ὑποξηραίνουσι
καὶ εἰς οὐλὴν ἄγουσι δυνατόν ἐστι χρήσασθαι. ἐγὼ γοῦν οἶδα πολλάκις
ἄνευ τῆς θηριακῆς καὶ τῶν ἄλλων τῶν πολυτελῶν ἀντιδότων ἰασάμενος
πολλοὺς τοῖς ἀδήκτοις χρησάμενος φαρμάκοις καὶ μάλιστα τῷ λίθῳ τῷ |
|---|
| 15 | αἱματίτῃ. ἐχρησάμην δὲ αὐτῷ ἐπὶ τῶν πλέον αἷμα ἀναγόντων μετὰ
χυλοῦ ῥοὸς καὶ κοκκίων ἢ μετὰ χυλοῦ πολυγόνου, ἐφ’ ὧν δὲ μὴ πολὺ
τὸ κενούμενον ἦν, καὶ μεθ’ ὕδατος μόνου χλιαροῦ. λειοῦσθαι δὲ αὐτὸν πάνυ
δεῖ, ὥστε χνοώδη γίνεσθαι καὶ ἀερώδη καὶ πνεύματι παραπλήσιον εἶναι.
ἐδίδουν δὲ ἐξ αὐτοῦ γρ. δʹ καὶ μικρῷ πλέον ἢ ἔλασσον. ἐχρησάμην δὲ |
|---|
| 20 | αὐτῷ καὶ ἐπὶ τῶν ἀρξαμένων ἀναπτύειν πῦον καὶ θαυμαστὸν, ὅπως
ἀνεξήραινε τὸ ἕλκος καὶ ἐθεράπευσεν, ὥστ’ ἔτι μὴ τίκτεσθαι τὸ πῦον
μήθ’ ὑπὸ βηχὸς ὀχλεῖσθαι τὸν κάμνοντα. ἐθεασάμην δὲ καὶ ἄλλον τινὰ
τῶν ὑπομεινάντων διάβρωσιν οὐ μόνον μόριά τινα ἐκ τῶν περὶ τὸν φάρυγγα,
ἀλλὰ καὶ τὴν τραχεῖαν ἀρτηρίαν ἀναπτύοντα, καὶ θαυμαστῶς ὅπως καὶ |
|---|
| 25 | ἐπὶ τούτου μεγίστην ἐνέργειαν ἔδειξεν ὁ λίθος οὗτος. ἐθεραπεύθη γὰρ
καὶ οὗτος μὴ πάνυ τι προσδοκησάντων ἡμῶν. παρεῖχον δὲ αὐτῷ πίνειν
τὸ βοήθημα συνεχέστερον διὰ τὸ κάλλιον ἀναδίδοσθαι, ὥστε πολλάκις
πεπωκὼς αὐτὸ ἀπεστρέφετο λοιπὸν τὴν δόσιν αὐτοῦ. ἐπενόησα δὲ τρόπον |
|---|
| τοιοῦτον· ποιήσας πάνυ χνοῶδες τὸ ξηρίον γενέσθαι εἰς ῥάκος λινοῦν | 205 in vol. 2 |
2.207 | ἐνέβαλον αὐτὸ καὶ περισφίγξας αὐτὸ πάντοθεν ἀκριβῶς ἀφῆκα κρεμασθῆναι
ἐν ποτηρίῳ μικρὸν ἔχοντι οἶνον εὐώδη. ἐποίουν δὲ τοῦτο ἀφ’ ἑσπέρας διὰ
πάσης τῆς νυκτός. διεδίδουν δὲ τὸ λεπτομερές τε καὶ ἀερῶδες σῶμα, ὡς
μόνης αἰσθάνεσθαι τὸν πίνοντα τῆς τοῦ οἴνου ποιότητος. ἐκ τούτου πίνειν |
| 5 | αὐτὸν ἐπέτρεπον, ὅσον ἂν ἡδέως εἶχεν ἕωθεν. καὶ δὴ τοῦτ’ ἔπραττε καὶ
συνεχῶς πίνων ὑγίανεν. ἀπαλλαγεὶς δὲ τούτου προφυλακῆς χάριν ἔμενεν
αὐτὸ πράττων καὶ πίνων, ἕως οὗ καὶ τοῦ σώματος ἀνατραφέντος καλῶς τὰ
συνήθη πράττειν ᾔσθετο δυνατὸς εἶναι. τοσαῦτα περὶ τοῦ λίθου τοῦ
αἱματίτου θεωρηθέντα μοι καὶ πειραθέντα ἀνεγραψάμην, καὶ ὅτι οὐ δεῖ |
|---|
| 10 | τὰ θερμαίνειν ἢ ξηραίνειν δυνάμενα καὶ δριμύτερα τῶν βοηθημάτων
προσφέρειν τοῖς ἀπὸ κατάρρου διὰ θερμὴν δυσκρασίαν ἀναπτύουσιν αἷμα ἢ
πῦον, ἀλλὰ μᾶλλον τοῖς ἀδήκτως δυναμένοις ἰᾶσθαι φαρμάκοις κεχρῆσθαι.
εἰ δὲ μὴ εὐποροίη τις τοῦ λίθου τοῦ αἱματίτου, κεχρήσθω τῇ Ἀρμενίᾳ
βώλῳ καλλίστῃ οὔσῃ ἢ τῇ Σαμίᾳ ἢ τῇ Λημνίᾳ σφραγῖδι, ἐὰν ᾖ γνησία. |
|---|
| 15 | οἱ γὰρ νῦν πηλὸν φυροῦντες, εἶτα τροχίσκους ἀναπλάττοντες ὡς Λημνίαν
σφραγῖδα παρέχουσι τοῖς ἰατροῖς. οἱ δ’ ἀποτυγχάνοντες ὡς ψευσαμένων περὶ
αὐτὴν καταμέμφονται τῶν ἀρχαίων. εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλα βοηθήματα ἁπλᾶ
καὶ σύνθετα, οἷς ἂν δεῖ σπουδάζειν κεχρῆσθαι τοῖς ξηρὰν καὶ δριμεῖαν
ἔχουσι τὴν ποιότητα· εἰ γὰρ καὶ μὴ τοσοῦτον ἰσχύουσι βοηθεῖν, ὅσον ὁ |
|---|
| 20 | αἱματίτης, ὅμως οὐ συγχωροῦσι τὴν διάβρωσιν ἔτι νέμεσθαι. παρασχήσεις
δὲ καὶ τῷ κάμνοντι πλείονα δυνηθῆναι βιῶσαι χρόνον μὴ πάνυ κατα‐
πονουμένῳ ὑπὸ τοῦ πάθους. οὐ μικρὸν δὲ καὶ τοῦτ’ ἔστιν ἀγαθὸν τὸ καὶ
εὐτονίαν τινὰ περιποιῆσαι τῷ κάμνοντι καὶ τὸ μηδὲν χεῖρον παθεῖν. τί οὖν
ἄν τις εἴποι, πότε δεῖ κεχρῆσθαι τῷ διὰ τῶν ἐχιδνῶν φαρμάκῳ; φαμὲν |
|---|
| 25 | οὖν, ὅτι δῆλόν ἐστιν, ἐφ’ ὧν διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν ὁ κατάρρους ἐστὶ καὶ
τὸ ἐπιρρέον ψυχρόν τε καὶ φλεγματῶδες καὶ μηδὲν ἁλμυρὸν φαίνεται, ἀλλὰ
μηδὲ δι’ ἁλυκὴν ποιότητα ἐπικρατοῦσαν· ἐπὶ γὰρ τούτων οὐδὲν ἄτοπόν
ἐστι καὶ τῇ θηριακῇ κεχρῆσθαι προφυλακῆς χάριν καὶ ἔξωθεν τοῖς ἀμύσσειν
καὶ ξηραίνειν τὴν ἐπιφάνειαν δυναμένοις, ὥστε μὴ ῥευματιζόμενα τὰ μόρια |
|---|
| 30 | καὶ βῆχας ἰσχυρὰς φέροντα ἔσθ’ ὅτε καὶ ῥῆξιν ἐργάσασθαι. ἐγὼ γοῦν οἶδά |
|---|
| τινα τῶν τοιούτων ῥευματιζομένων τὸν θώρακα καὶ διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν | 207 in vol. 2 |
2.209 | ἐπιτρέψας καὶ διαπύρῳ καυστῆρι χρήσασθαι κατὰ κεφαλῆς. καὶ δὴ τοῦτο
πράξαντος ἑτοίμως τοῦ κάμνοντος θαυμαστῶς ὅπως πάνθ’ ἅμα ἐπαύσαντο
καὶ τὸ πλῆθος τὸ ἐπιρρέον τὸ ὑγρὸν καὶ ἡ βήξ. τοῦ λοιποῦ δὲ ἔμεινεν
ἀρρευμάτιστον ἔχων τὸν θώρακα. τούτοις εἰσὶ τὰ αὐτοφυῆ τῶν θερμῶν |
| 5 | ὑδάτων ὠφελιμώτατα, ὥσπερ τοῖς διὰ θερμὴν δυσκρασίαν ὑπομείνασι τὸν
κατάρρουν πολέμια καὶ πάντα, ὡς προείρηται, τὰ θερμαίνειν δυνάμενα καὶ
ξηραίνειν. προφυλαττέσθωσαν δὲ πάντες οἱ ἀναπτύσαντες αἷμα, ὥστε μὴ
πάλιν τοῖς αὐτοῖς περιπεσεῖν, τὸ βαδίζειν ἐπὶ πλέον καὶ γυμνάζειν τὸ
σῶμα τό τε ἀναβοᾶν καὶ τὸ ἐκχολοῦσθαι καὶ τὸ ἀφροδισίοις πλείοσι |
|---|
| 10 | κεχρῆσθαι καὶ τὸ ἐσθίειν σέλινον τὸ καλούμενον Μακεδόνιον ἢ τάριχον
ἢ παλαιὸν τυρόν· ταῦτα γὰρ μάλιστα τοῖς κατὰ διάβρωσιν ἀναπτύσασιν
αἷμα πολέμια, ὥσπερ γε πάλιν ἡ πλησμονὴ καὶ ἡ ἀπεψία καὶ ὁ ἄκρατος
οἶνος καὶ ὅσα φυσώδη τῶν ἐδεσμάτων εἰσὶ, καὶ τὸ θυμοῦσθαι καὶ βάρη
ταῖς χερσὶν αἴρειν καὶ τὸ ἐπέχεσθαι τὴν γαστέρα ἢ τὰς συνήθεις τοῦ |
|---|
| 15 | αἵματος κενώσεις ἅπασι τοῖς διὰ ῥῆξιν ἐσχηκόσι τὴν ἀναγωγὴν τοῦ αἵματος
πολέμια. τὴν δὲ ἡλίωσιν καὶ τὸ θερμῷ οἰκήματι προσομιλεῖν ἢ θερμῷ
ὕδατι βαπτίζειν ἐπὶ πλέον τὴν κεφαλὴν ἢ ἀλείφεσθαι ἢ σκέπειν αὐτὴν
ἐκεῖνοι μάλιστα φυλαττέσθωσαν, οἷς ἂν ἐκ τῶν ῥινῶν ἢ διὰ τῆς ὑπερῴας
αἷμα πολὺ εἴωθε φέρεσθαι, ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ δι’ ἀναστόμωσιν φυλατ‐ |
|---|
| 20 | τέσθωσαν τὸ βαλανεῖον μᾶλλον τὸ συνεχὲς καὶ μέθην καὶ τὰ θερμότερα
τῶν ἐδεσμάτων. πάντες δὲ τῷ γάλακτι κατακεχρήσθωσαν καὶ τῷ ἁπαλῷ
καὶ νέῳ τυρῷ καὶ μάλιστα τῷ αἰγείῳ ἢ βοείῳ· οὔτε γὰρ φάρμακον ἢ
ἔδεσμα ἢ ἄλλο τι οὕτω χρήσιμόν ἐστιν αὐτοῖς ἢ ὠφέλιμον ὡς γάλα. καὶ
ὅσοι γε ἐξ ἀρχῆς ἔμειναν αὐτῷ μόνῳ κεχρημένοι ἐπὶ πλείονα χρόνον, |
|---|
| 25 | πάντες τελείως ὑγίαναν. οἶδα δέ τινα, ὅστις ὅλον τὸν ἐνιαυτὸν διετέλεσε
πίνων αὐτὸ καὶ ἐσθίων, ποτὲ μὲν συνεψῶν μετά τινος τῶν σιτωδῶν ἢ
σεμιδάλεως ἢ ἰτρίου ἢ ἄλικος ἢ φακῆς ἢ ἐλύμου. καὶ οὕτω ποιῶν ἀπο‐
σχόμενός τε οἴνου ἀπηλλάγη τοῦ καὶ πῦον ἀναπτύσαι καὶ περιπεσεῖν μετὰ
τοῦτο καὶ φθίσει. τοσαῦτα καὶ περὶ τῆς τοῦ αἵματος ἀναγωγῆς εἰρήσθω |
|---|
| 30 | ἡμῖν καὶ ἀρκούντως ἔχειν οἶμαι. | 209 in vol. 2 |
|---|
2.211 | κεφ. ϛʹ.
Περὶ ἐμπυηματικῶν.
Ἐπειδὴ μετὰ τὴν τοῦ αἵματος ἀναφορὰν εἴωθεν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ
κατὰ τὸν Ἱπποκράτειον λόγον ἡ τοῦ πύου πτύσις ἐπακολουθεῖν διὰ μέσης |
| 5 | συστάσεως φλεγμονῆς, ἀναγκαῖον ἡμᾶς ἑπομένους τῇ συνεχείᾳ τοῦ λόγου
διαλαβεῖν περί τε τῆς ἐν τῷ πνεύμονι καὶ τοῖς. ἀναπνευστικοῖς μορίοις
συνισταμένης φλεγμονῆς.
Σημεῖα τοῦ μεταβάλλεσθαι τὴν φλεγμονὴν εἰς πῦον.
Ἅπαντα καθολικῶς τὰ σημεῖα τῆς ἐκπυήσεως ὑπάρχει τοιαῦτα, |
|---|
| 10 | πυρετὸς σφοδρότερος τοῦ πρόσθεν, ῥῖγος ἄλογον καὶ βάρους συναίσθησις
μᾶλλον ἤπερ ὀδύνης πολλῆς. ὅταν σοι ταῦτα φανῇ, γίνωσκε τὴν φύσιν
μεταβαλεῖν τὴν ὑποκειμένην ὕλην εἰς πύου γένεσιν καὶ, εἰ μὲν ἐρρωμένη
τετύχηκεν οὖσα ἡ ποιοῦσα δύναμις καὶ τὸ πῦον εὑρεθήσεται μὴ πάνυ
γλίσχρον, τὸ τηνικαῦτα τὴν ῥῆξιν ἔσω τοῦ θώρακος γίνεσθαι περὶ |
|---|
| 15 | τὴν τεσσαρεσκαιδεκάτην ἡμέραν. εἰ δὲ καὶ παχύτερον εὑρεθείη τὸ πῦον
προσωτέρω τῶν εἰρημένων ἡμερῶν καὶ ἡ τοῦ κάμνοντος δύναμις
ἀσθενεστέρα τετύχηκε, καὶ περὶ τὴν μʹ ἢ ξʹ καὶ μακροτέρω δεῖ προς‐
δοκᾶσθαι τὴν ῥῆξιν γενέσθαι. καὶ ἁπλῶς πρός τε τὸ ποσὸν καὶ ποιὸν
τῆς ὕλης καὶ τὴν δύναμιν τοῦ κάμνοντος προσδέχου τὴν προθεσμίαν |
|---|
| 20 | τῆς ῥήξεως τοῦ ἀποστήματος γινομένην. καὶ εἰ μὲν τὸ ἐμπεσὸν ἔνδον τοῦ
θώρακος πῦον ἐγχρονίσει μόνον ἔνδον καὶ μὴ ἀνακαθαρθείη ἄχρι τῶν μʹ
ἡμερῶν, ὥς φησιν ὁ θειότατος Ἱπποκράτης, εἰς φθίσιν ἔρχεται τοῦ πνεύ‐
μονος αὐτοῖς πρότερον ὑπὸ τῆς τοῦ πύου δριμύτητος ἑλκουμένου καὶ
διασηπομένου. διαγνωστέον δὲ τὸν πεπονθότα τόπον καὶ ἐκ τοῦ ἐρωτώμενον |
|---|
| 25 | τὸν κάμνοντα λέγειν, εἰ τύχοι καὶ τὸ δεξιὸν μέρος τοῦ θώρακος
εἶναι θερμότερον μᾶλλον καὶ βάρους συναίσθησιν ἔχειν, ὡς κρεμαμένου |
|---|
| τινὸς ἐξ αὐτοῦ, ὁπηνίκα περὶ τὸ ἕτερον μέρος ἀνακλιθείη. | 211 in vol. 2 |
2.213 | Περὶ διαίτης.
Δίαιτα τοίνυν ἁρμόζει πᾶσι τοῖς ἀναπτύουσι πῦον ποικίλη πρὸς τὸ
διάφορον πῦον τοῦ ἀναπτυομένου καὶ πρὸς τὴν παχύτητα καὶ λεπτότητα
αὐτοῦ καὶ τὸν τρόπον τῆς ῥήξεως καὶ πρὸς τὴν φύσιν τοῦ περιέχοντος |
| 5 | αὐτὴν μορίου καὶ τὴν δύναμιν τοῦ κάμνοντος ἄλλην ἄλλως μετασχημα‐
τιζομένην, [ἐὰν χολῶδες εἴη τὸ ἀναπτυόμενον]. τοῖς μὲν οὖν χολῶδες
πῦον ἀναπτύουσιν ἐπιτήδειός ἐστι καὶ ὁ χυλὸς τῆς πτισάνης ἐπιρροφούμενος
καὶ ὁ χυλὸς τοῦ βρώμου, εἰ δὲ καὶ ἀσθενὴς, καὶ ὁ χυλὸς τοῦ ἄλικος ἢ
τίφης ἢ ζέας, εἰ δὲ μηδὲν εἴη τοιοῦτον μηδ’ ἡ γαστὴρ φέροιτο, καὶ ὁ |
|---|
| 10 | χυλὸς τῶν ἀμυγδάλων ἢ καθ’ ἑαυτὸν ἢ μετά τινος τῶν εἰρημένων χυλῶν
μιγνύμενος. τῆς δὲ γαστρὸς φθειρομένης μηδὲν ὅλως ἐπιδιδόσθω τῶν ἐπὶ
πλέον αὐτὴν προτρέπειν δυναμένων μηδὲ ποτὸν ἢ ἔδεσμα τοιοῦτον· ἐπὶ γὰρ
τῶν τοιούτων διαθέσεων χαλεπὸν τὴν γαστέρα ῥευματίζεσθαι. διὸ καὶ ὁ χυλὸς
τῆς πτισάνης πλέον τῶν ἀμυγδάλων καὶ τὸ μελίκρατον καὶ τὸ ζέμα τῆς |
|---|
| 15 | γλυκυρρίζης καὶ τῆς ἴρεως καὶ τῆς τήλεως καὶ τὸ ὀξύμελι πλέον πάντων
ῥευματίζει· ἔχει γάρ τι καὶ ξυστικὸν τοῦ ἐντέρου. ἐπιδιδόναι δὲ δεῖ
μᾶλλον τοὺς ζωμοὺς εἰς εὔκρατον ἢ τοῦ ἄλικος ἢ σεμιδάλεως, ἐὰν μὴ
πάνυ πυρέττοιεν. αἰσθόμενος δὲ, ὅτι παχύτερον ἐγένετο τὸ ἀναπτυόμενον
καὶ τὸ χολῶδες ἀπέθετο καὶ δυσανάγωγον ἤρξατο γίνεσθαι, τότε πάλιν |
|---|
| 20 | συμφέρει μεταβαίνειν ἐπὶ τὸ ὑδαρὲς μελίκρατον ἢ ἀπόμελι παρέχειν αὐτὸ
κατ’ ὀλίγον καὶ μὴ ἀθρόως· οὕτω γὰρ ἀβλαβὴς ἔσται ἡ χρῆσις αὐτοῦ καὶ
ὠφελεῖν δυναμένη τὰ μέγιστα καὶ πλεῖον, εἰ καὶ δυσῶδες εἴη καὶ ῥυπαρὸν
τὸ ἀναπτυόμενον πῦον. εἰ δὲ τοιοῦτον εἶναι φαίνεται, τὸν τῆς τήλεως χυλὸν
ἀφεψηθέντα μετὰ φοινίκων λιπαρῶν, μὴ παρόντων δὲ τούτων καὶ ἰσχάδας |
|---|
| 25 | ὀλίγας συνεψεῖν. καὶ συναπορρίπτουσι καλῶς καὶ εὐανάγωγον ποιοῦσι τὸ
ὑγρὸν ἅμα τῷ καὶ πραΰνειν τὰ φλεγμαίνοντα τὸ ἕλκος. δῆλον δὲ, ὅτι εἰς
τὸ τρίτον τῆς τήλεως ζέμα συνεψεῖν δεῖ τοὺς φοίνικας ἢ τὰς ἰσχάδας.
κάλλιον δὲ, εἰ καὶ μέλι βραχὺ προσπλέξεις. μέλλων δὲ ἐπιδιδόναι τὸν
χυλὸν δίδου μᾶλλον αὐτὸν πρὸ τροφῆς. τὸ δὲ μελίκρατον καὶ ἐν παντὶ |
|---|
| 30 | καιρῷ παρεχόμενον οὐδὲν βλάπτει τὸν πάσχοντα. | 213 in vol. 2 |
|---|
2.215 | Ἐὰν ἀσθενὴς ἡ δύναμις εἴη, τί δεῖ ποιεῖν;
Πρόσεχε δὲ καὶ τῇ δυνάμει μάλιστα· συμβαίνει γὰρ διὰ τὴν ἀσθένειαν
αὐτῆς δυσανάγωγον τὸ ὑγρὸν γίνεσθαι ἀτονούσης ἐκθλῖψαι τὰ ἐν τῷ θώρακι.
φροντιστέον αὐτοὺς οὖν πλέον ἐμβαλόντας εἰς τὸν χυλὸν τῆς πτισάνης ἢ |
| 5 | περιστερὰν ἢ πῶλον. πάρεχε δὲ αὐτοῖς καὶ τοὺς διδύμους τῶν ἀλεκτρυόνων,
ὡς μὴ συγχωρῆσαι καταβληθῆναι τὴν δύναμιν· ἀσθενοῦσα γὰρ καὶ τὰ πάνυ
εὔπεπτα κάμνει διοικῆσαι καὶ κατεργάσασθαι καλῶς. διὰ δὲ τὸ εὔπεπτον
καὶ φθαρτικοὺς αὐτοὺς εἶναι γαστρὸς, ἔχειν δέ τι καὶ κακοστόμαχον,
ὀπτοὺς δεῖ παρέχειν, ὥστε τὸ ὀρρῶδες αὐτῶν ἀπορρυῆναι. γίνεται δὲ τοῦτο |
|---|
| 10 | καλῶς, ἐάν τις αὐτοὺς ὀπτουμένους βελόνῃ ἐκκεντρίσῃ. οὕτω δὲ καὶ τοὺς
ἐγκεφάλους τῶν μικρῶν χοίρων ὀπτοὺς παρέχειν ἐστὶ κάλλιον, ἁλῶν ὀλίγων
προσπαττομένων αὐτοῖς, ὅτι καὶ αὐτοὶ κακοστόμαχοί τε καὶ φθαρτικοὶ
γαστρός· διὸ τοῖς ἠσθενηκόσι τὴν δύναμιν μόνοις αὐτοῖς παρέχειν δεῖ. καὶ
ἔτι δὲ τὰ τῶν χηνῶν ἄκρα καὶ τῶν ὑῶν τοὺς πόδας καὶ ἄλικα ἑφθὸν |
|---|
| 15 | μετ’ ἀμυγδάλων καὶ πιστακίων καὶ σταφίδων καὶ ὅσα ἄλλα καλῶς τρέφειν
οἶδε τοὺς κάμνοντας. αὐξηθείσης δὲ τῆς δυνάμεως ἀντιμεταβαίνειν δεῖ
ἐπὶ τὸ πρόσφορον. εἰ δὲ χρονιώτερον εἴη τὸ πάθος καὶ ἄτροφον ἄρξεται
φανερῶς συντήκεσθαι τὸ πᾶν σῶμα καὶ μηδὲ πολὺ πῦον ὁ θώραξ ἔχει,
καὶ τὸ γάλα δοτέον αὐτοῖς μόνον, εἰ μὴ πυρέττοιεν σφοδρῶς· εἰ γὰρ |
|---|
| 20 | ἐπιδοθείη πολλῆς οὔσης τῆς θερμασίας, οὐκέτι τρέφειν ἢ ὑγραίνειν δυνήσεται·
νικᾶται γὰρ ὑπὸ τοῦ παρὰ φύσιν καὶ εἰς ἀλλόκοτον καὶ φθαρτικὴν τρέπεται
ποιότητα. μετριωτέρας οὖν γενομένης τῆς πυρώδους θερμασίας οὕτως
ἐπιδοτέον αὐτοῖς τὸ γάλα.
Ποῖον γάλα δεῖ προσφέρειν καὶ πότε; |
|---|
| 25 | Εἰ μὲν ἀνακαθάρσεως ἔτι χρῇζον φαίνοιτό σοι τὸ ἀναφερόμενον
καὶ οὐ μόνον ῥυπαρὸν καὶ δυσῶδες ὑπάρχον, πάντων τῶν ἄλλων προτιμᾶται
τὸ ὄνειον· καὶ γὰρ εἰς ἅπαντα πλεονεκτεῖ καὶ τῷ καθαίρειν καλῶς.
καὶ τὸ ἵππειον αὐτοῖς ἐπιδοτέον τῷ τῆς ὄνου παραπλήσιον ὑπάρχον εἰς
ἅπαντα· διὸ καὶ δυσπνοϊκοὺς ὠφεληθέντας ἐθεασάμην πολλάκις αὐτοῦ |
|---|
| 30 | δοθέντος εὐκαίρως· εὐανάγωγα γὰρ πάντα τὰ προσπεπλεγμένα τοῖς βρόχοις |
|---|
| τοῦ πνεύμονος ἐργάζεται. πρόσκειται δὲ τὸ εὐκαίρως, ἵνα ἐπὶ τούτοις | 215 in vol. 2 |
2.217 | πυρετὸς μὴ παρενοχλῇ μηδὲ κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ παροξυσμοῦ δοθείη.
εἰ δὲ μὴ βούλοιντο τῶν ζῴων τούτων λαμβάνειν τὸ γάλα οἱ κάμνοντες,
δοτέον αὐτοῖς κατὰ δευτέραν τάξιν τὸ βόειον ἢ αἴγειον· εἰ γὰρ καὶ μὴ
οὕτως τὸ καθαρτικὸν ἔχει τὸ γάλα τούτων, ἀλλ’ οὖν ἐν τῷ δύνασθαι |
| 5 | τρέφειν ἔχει τι πλέον τῶν ἄλλων. ὅπως δὲ μὴ φθείρῃ τὴν τῶν καμνόντων
γαστέρα τὸ γάλα πινόμενον, κάλλιόν ἐστιν αὐτὸ ἑψεῖν ἐπ’ ἀνθράκων· οὕτω
γὰρ ἂν ἀφέλοιτο πολὺ τοῦ ὀρρώδους ἡ ἕψησις, ὥστε καὶ ἐφεκτικὸν αὐτὸ
μᾶλλον τῶν ἄλλων γενέσθαι γαστρός. εἰ δὲ καὶ κόχλακας ἐπεμβάλλοις
ποταμίους πυρώσας τε καὶ ἀποτινάξας, ὥστε μὴ κατέχειν κονίας, ἢ σιδήρια |
|---|
| 10 | τὸν αὐτὸν τρόπον, ἔτι κάλλιον καὶ ὠφέλιμον τοῦτο ποιήσεις. ἐσθιέτωσαν
δὲ ποικίλως αὐτὸ, ποτὲ μὲν μετὰ σεμιδάλεως, ἄλλοτε δὲ σὺν ἰτρίῳ ἢ
ὀρύζῃ ἢ ἄλικι μετὰ πυρρῶν ὠῶν· οὕτω γὰρ ἂν καὶ ἡ ὄρεξις φυλαχθήσεται
καὶ οὐ προσκορὴς ἔσται ἡ τοῦ γάλακτος χρῆσις πάντα δυναμένη· καὶ γὰρ
καθᾶραι καὶ σαρκῶσαι τὸ ἕλκος καὶ θρέψαι τὸ πᾶν σῶμα πλείω τῶν |
|---|
| 15 | ἁπάντων δυνήσεται.
Περὶ ἄρτων.
Τὸν δὲ ἄρτον προσφερέσθωσαν τὸν κλιβανίτην θερμὸν, εἰ ἔστιν
ὑγρὸν πάνυ καὶ ὑδατῶδες τὸ ἀναπτυόμενον. εἰ δὲ δυσανάγωγον εἴη, καὶ
εἰς γλυκὺν οἶνον ἢ οἰνόμελι βρέχοντας, πυρετοῦ δὲ σφοδροῦ παρενοχλοῦντος, |
|---|
| 20 | εἰς ὑδρόμηλον ἢ ἀπόμελι. εἰ δὲ πρὸς τὸ γλυκὺ ἀνορέκτως ἔχοιεν οἱ
κάμνοντες, καί τινα τῶν λεπτῶν οἴνων ἢ Σαρεφθῖνον ἢ Κνίδιον ἢ Σαβῖνον
γνήσιον ἢ Ἀδριανὸν εἰς εὔκρατον, εἰ καὶ μάλιστα διψώδεις εἰσὶ καὶ
κατάξηροι.
Περὶ λαχάνων. |
|---|
| 25 | Τῶν δὲ λαχάνων αἱ μὲν ῥίζαι βληθεῖσαι καθᾶραι καὶ παχῦναι
δυνήσονται τὸ πῦον. λαμβανέτωσαν δὲ τῶν πράσων εἰς οἶνον, εἶτ’ εἰς
οἰνόμελι δισέφθων γενομένων. λαμβανέτωσαν δὲ καὶ τὸ καλούμενον σιναπίδιον
πρὸ τροφῆς. εἰ δὲ παχὺ φαίνοιτο καὶ πολὺ, καλὸν μὲν ἀπέχεσθαι τῆς
λαχανώδους τροφῆς πάσης διὰ τὸ ὑγρὸν αὐτῆς καὶ περιττωματικόν. εἰ |
|---|
| 30 | δ’ ἄρ’ ἡδέως προσφέροιντο, καὶ τὴν κράμβην δίεφθον γενομένην καὶ τὸν
ἕλειον ἀσπάραγον καὶ μάλιστα τὸν ἄγριον· πλέον γάρ ἐστιν ὠφέλιμος. εἰ
δὲ μηδὲν εἴη τοιοῦτον, σφοδρότερον δὲ πυρέττων ὁ κάμνων φαίνοιτο καὶ |
|---|
| ξηρὸν ἢ χολῶδες ἢ ἁλμυρὸν ἀναπτύων, ἀναγκαῖόν ἐστιν ὑγροτέρᾳ κεχρῆσθαι | 217 in vol. 2 |
2.219 | τροφῇ καὶ πλέον ἐν λαχάνοις τὸ ἴντυβον ἢ τὴν μαλάχην· καὶ γὰρ ἔχουσα
τὸ ὀλισθηρὸν τὴν ἀρτηρίαν λεαίνει καὶ τῇ γλισχρότητι τὸ προσηνὲς καὶ
μετρίως λεπτύνον εὐανάγωγον ἐργάζεται τὸ ἀναπτυόμενον μετὰ τοῦ καὶ
εὐκρασίαν παρέχειν τῷ σώματι. παυσαμένου δὲ τοῦ πυρετοῦ ἢ καὶ μειωθέντος |
| 5 | οὐ δεῖ κατακεχρῆσθαι τοῖς ψύχουσιν· ἐγχρονίζειν γὰρ ἐπὶ τὸ ἀναπτύειν τὸ
πῦον ἐν τῇ τοιαύτῃ διαίτῃ οὐκ ἐπιτήδειον.
Περὶ ὄρνεων.
Ὄρνεων δὲ ἐσθιέτωσαν τήν τε κατοικίδιον ὄρνιν καὶ τῶν φασιανῶν
τὰ μὴ λιπαρὰ καὶ περδίκων ὁμοίως καὶ ἀτταγήνων καὶ κιχλῶν καὶ τῶν |
|---|
| 10 | ἄλλων ἀγρίων στρουθῶν ἀπὸ ζέματος· οἱ γὰρ ζωμοὶ ῥύπτουσι μᾶλλον τὰ
ἕλκη ὑγροτέραν τε τὴν γαστέρα ποιοῦσι καὶ τοὺς πυρετοὺς (οὐκ) ἐπιτείνουσι.
πλὴν, ἐπειδὴ πάντες οὐκ ἐπὶ πολὺ τῆς τοιαύτης τροφῆς ἀνέχονται,
σπουδάζειν δέον, ὡς ἐνδέχεται, μήτ’ ἐλαίου πολλοῦ μήθ’ ἁλῶν ἐμβαλεῖν,
τὰ δ’ ἁρμόζοντα πρὸς τὴν ὑποκειμένην χρείαν μιγνύειν τοῖς ζωμοῖς. εἰ μὲν |
|---|
| 15 | γὰρ ῥυπαρὸν εἴη τὸ αἷμα πτυόμενον, καὶ μέλιτος προσπλέκειν δεῖ καὶ
πράσου· εἰ δὲ καθαρόν σοι φαίνοιτο, τηνικαῦτα καὶ βαλανοκαστάνων καὶ
ἰτρίου ἢ ἄλικος ἢ σεμιδάλεως, ὥσπερ εἰ καὶ παραθέσεως ἢ ἐπιθέσεως
χρείαν ἔχοιτο ἕλκος, μιγνύσθω τῇ τροφῇ φακῆ Αἰγυπτία λελεπισμένη
ἢ κράμβη δίεφθος ἢ τὸ ἀπὸ τῆς Ἀλεξανδρείας μικρὸν φασίολον ἢ τὸ |
|---|
| 20 | λεγόμενον ζιζουλὰ ἢ ἔλυμος.
Περὶ ἰχθύων.
Ἐν δὲ τοῖς ἰχθύσι προτιμάσθωσαν, εἰ μὲν συνεργῆσαι τῇ ῥήξει
βουληθείημεν τοῦ γειναμένου ἀποστήματος δυσώδους ὄντος καὶ ῥυπαροῦ
τοῦ ἀναπτυομένου καὶ ἀνακαθάρσεως δεομένου, ἰχθύων τῶν εἰς ἅλμην |
|---|
| 25 | ταριχευθέντων καὶ μάλιστα τῆς καλουμένης ἐγκατηρᾶς προσάπαξ ἢ δὶς
δοτέον, ὡς ἐν τάξει φαρμάκου· τὸ γὰρ ἀμετρότερον αὐτοῖς κεχρῆσθαι πλέον |
|---|
| ἀναστομοῖ καὶ (τὰ ἀναπτυόμενα) ὑγρότερα διατίθησιν. εἰ δὲ μηδὲν εἴη | 219 in vol. 2 |
2.221 | τοιοῦτον, χολῶδες δὲ φαίνοιτο, φείδεσθαι μὲν χρὴ τῶν ἁλμυρῶν πάντων
ἐδεσμάτων. ἐσθιέτωσαν δὲ πλέον ἁπάντων πετραῖον ἰχθὺν ἀπὸ ζέματος
ἀνήθου μόνου προσειληφότα. εἰ δὲ παχὺ καὶ γλίσχρον φαίνοιτο τὸ φερόμενον,
προσέτι δὲ καὶ ἀνορεξία τις πάρεστι, δι’ ὀξυμέλιτος ἡ ἕψησις. |
| 5 | Περὶ ὀστρακοδέρμων.
Τροφὴ δὲ τῶν ὀστρακοδέρμων οὐ πάνυ τοι χρήσιμός ἐστι τοῖς
περὶ θώρακα μορίοις ἕλκος ἔχουσι καὶ πῦον ἀναπτύουσιν. ὅμως ἁλμυροῦ
τοῦ ὑγροῦ τυγχάνοντος καὶ χολώδους οὐδὲν ἄτοπον τηνικαῦτα διδόναι κτενίων
ἢ κηρυκίων ἢ ἀστακοῦ [ἢ λυκούστας] ἢ τῶν λεγομένων καραβίδων. εἰ |
|---|
| 10 | δὲ (τὸ ἕλκος) ῥυπαρὸν εἴη καὶ κατ’ ὀλίγον (τὸ πῦον) φερόμενον διὰ
τὸ μὴ γενέσθαι τελείαν τὴν ῥῆξιν τοῦ περιχυθέντος, ἐχίνου μὴ κώλυε
λαμβάνειν ὀλίγον· ἔχει γάρ τι καὶ ἀναστομοῦν καὶ ἀνακαθαίρειν δυνάμενον.
Περὶ ὀσπρίων.
Ὀσπρίων δὲ πυρέττουσι μὲν εὔδηλον, ὡς τὴν πτισάνην διδόναι |
|---|
| 15 | προσήκει τὸ ῥυπτικὸν ἔχουσαν, ὁμοίως δὲ καὶ τὸν βρῶμον. εἰ δὲ τὰ
τῆς θερμασίας οὐ παρενοχλεῖ, καὶ ἄλικος ἔχοντος ἢ πιστακίων ἢ ἀμυγδάλων
ἢ σταφίδων ἢ στροβιλίων· εἰ δὲ ῥυπαρὸν καὶ ῥευματιζόμενον φαίνοιτο τὸ
ἕλκος, καὶ κυάμων ἢ φασιόλων ἢ φακῆς, ποτὲ μὲν καθ’ αὑτὴν, ἄλλοτε δὲ
μετὰ πτισάνης κατεψηθείσης. εὖ μάλα πάρεχε δηλονότι, καθὰ προείρηται, |
|---|
| 20 | τοῦ πυρετοῦ τελείως σχεδὸν ἀποπαυσαμένου.
Περὶ ὀπώρας.
Ὅτι δὲ ταῖς τοιαύταις διαθέσεσιν οὐ πάνυ τοι χρήσιμος ἡ ὀπώρα,
πρόδηλον οὐ μόνον ἰατροῖς, ἀλλὰ καὶ πᾶσιν ἰδιώταις ὑπάρχει· πλὴν, ἐπειδὴ
καὶ ἀνορεξία παρέπεται τοῖς κάμνουσιν, ἀναγκαζόμεθα τὰς μικρῷ χείρονας |
|---|
| 25 | ἐν ὀπώραις ἐπιλέγεσθαι· διὸ καὶ μήλων ἐπιδιδόναι καὶ ἀπίων πάνυ
πεπείρων καλὸν, σικύων τῆς ἐντεριώνης ἢ πέπονος, εἰ μάλιστα πυρετὸς
ἐνοχλοῖ ἢ δίψα καὶ χολωδέστερον τὸ ἀναπτυόμενον εὑρεθείη· ἡ γὰρ |
|---|
| ἐντεριώνη τοῦ πέπονος ἔχει τι ῥυπτικόν. | 221 in vol. 2 |
2.223 | Περὶ τραγημάτων.
Ἡ δὲ τῶν τραγημάτων τροφὴ χρήσιμός ἐστιν· ἔχει γάρ τι καὶ
ῥυπτικὸν τῶν κατὰ τὸν θώρακα παθῶν. ἀμυγδάλων οὖν λαμβανέτωσαν
ἢ πιστακίων ἢ σταφίδων ἢ στροβιλίων καὶ τὰς ἐκ τούτων συγκειμένας |
| 5 | κοπτάς. δεῖ δὲ μὴ πολλὴν τροφὴν ἐκ τούτων ἐπιδιδόναι· καὶ γὰρ εἰ τὸ
ῥύπτειν ἔχει, ἀλλ’ οὖν δύσπεπτός ἐστι καὶ φθαρτικὴ τροφῶν τῶν ἐν τῇ
γαστρὶ διὰ τὸ ἐλαιῶδες αὐτῶν. τοσαῦτα καὶ περὶ τῆς ὠφελούσης αὐτοῖς
εἰρήσθω διαίτης. —λοιπὸν δὲ, ὅσα καὶ ἐν φαρμάκοις σύγκειται καλῶς
ἁρμόζειν δυνάμενα τοῖς ἔχουσι πῦον ἐν τῷ θώρακι, ἀναγκαῖόν ἐστι γράφειν. |
|---|
| 10 | εἴρηται μὲν οὖν ἅπαντα σχεδὸν ἐν τῷ περὶ βηχὸς λόγῳ καὶ τὰς πλείστας
τῶν ἐκεῖ γεγραμμένων ἀντιδότων εὑρήσεις καὶ πρὸς ἐμπυϊκοὺς ποιεῖν
δυναμένας. ἀλλὰ καὶ ἐνταῦθα μνημονεύσομεν τῶν κυρίως πρὸς ἐμπυϊκοὺς
ἁρμοζόντων βοηθημάτων. πρότερον τὰς ἁπλουστέρας ἐκτιθέμενοι δυνάμεις,
εἶθ’ οὕτω καὶ τῶν συνθέτων μνημονεύσομεν. ὕσσωπον τοίνυν μετὰ μέλιτος |
|---|
| 15 | καλῶς ποιεῖ, ὁμοίως δὲ καὶ θύμος ἢ ἶρις κεκομμένη ἢ ὄροβοι φρυγέντες
εἰς βούτυρον ἢ γλήχων. καὶ πάντα ταῦτα κατ’ ἰδίαν κοπέντα καὶ μετὰ
μέλιτος μιγέντα καλῶς ποιεῖ παρεχόμενα· γενναίως γὰρ ἀνακαθαίρει.
Πρὸς ἐμπυϊκοὺς καὶ πάντα τὰ περὶ τὸν θώρακα καὶ τοὺς φθόῃ κατεχομένους
καὶ, οἷς ἀρτηρία πέπονθε, πάνυ καλὸν καὶ ἡδὺ φάρμακον. |
|---|
| 20 | [Start of Table]Κινναμώμου. . . δραχ. δʹ
λιβάνου. . . . δραχ. αʹ
γλυκυρρίζης. . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἐν ἄλλῳ. . . οὐγγ. αʹ
σμύρνης. . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 25 | τραγακάνθης. . . οὐγγ. ϛʹ
νάρδου Ἰνδικῆς. . δραχ. αʹ
ἀμμωνιακοῦ. . . δραχ. δʹ
κρόκου. . . . . δραχ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . δραχ. βʹ[End of Table] |
|---|
| 30 | μέλιτι ἀναλάμβανε.
Ἄλλο πρὸς τὰ ἐν τῷ θώρακι καὶ περιττὰ πάντα.
Στρόβιλον λαβὼν πολλὴν ἔχοντα ἰδίαν περικειμένην ῥητίνην ἕψησον |
|---|
| μετὰ πρασίου προσφάτου, εἶτα τῷ ἀφεψήματι μίγνυε μέλι σύμμετρον καὶ | 223 in vol. 2 |
2.225 | ἕψησον πάλιν τοῦτο μέχρι μελιτώδους συστάσεως καὶ χρῶ πρὸς τὰς τοῦ
θώρακος καὶ πνεύμονος διαθέσεις.
Πρὸς ἐμπυϊκοὺς καὶ φθισικοὺς καὶ τοὺς ἐκ τοῦ πνεύμονος ἢ θώρακος ἢ τοῦ ὑμένος
τοῦ διαφράγματος ἀναπτύοντας τρυγώδη καὶ ῥυπαρὰ καὶ τοὺς ἤδη φθίσιν |
| 5 | μελετῶντας ἄριστον βοήθημα, ἔχει δὲ οὕτως·
[Start of Table]ἀειζώου χυλοῦ. . . . ⎫
γλυκέος Κρητικοῦ. . . ⎬ ἀνὰ δραχ. βʹ
μέλιτος Ἀττικοῦ. . . ⎭
ἐν ἄλλῳ. . . .ἀνὰ δραχ. δʹ |
|---|
| 10 | κνιδοσπέρματος κεκομμένουκοτύλ. αʹ
σικύου ἡμέρου σπέρματος.κοτύλ. αʹ
κυπαρίσσου σπέρματος. .οὐγ. αʹ.[End of Table]
ἕψε πάνθ’ ὁμοῦ, ἕως καταλειφθῇ τὸ ἥμισυ, καὶ τὸ πιτυρῶδες ῥῖψον. εἰς δὲ
τὸ ὑγρὸν πρόσθες πίσσης ὑγρᾶς κοτ. αʹ καὶ ἕψε ἕως συστάσεως μελιτώδους |
|---|
| 15 | καὶ πρόσβαλε
[Start of Table]νάρδου Συριακῆς. . . δραχ. αʹ
λιβάνου. . . . . δραχ. γʹ
κρόκου. . . . . . δραχ. βʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . δραχ. βʹ.[End of Table] |
|---|
| 20 | ἡ δόσις κυάμου τὸ μέγεθος ἐκλεκτόν. ἐὰν δὲ σφοδραὶ ὦσιν αἱ ἐπιτάσεις
τῶν προειρημένων παθῶν, στροβίλινον ὀπτὸν ἔτι γενναίως θλάσας καὶ
βαλὼν εἰς χύτραν καινὴν ἐπιχέων ὕδωρ τὸ ἀρκοῦν ἕψε, ἕως οὗ καταλειφθῇ
τὸ τρίτον, καὶ διηθήσας χρῶ τῷ ὑγρῷ ἀντὶ τοῦ λοιποῦ ὕδατος.
Ἀντίδοτος καλὴ πάνυ πρὸς στομάχου ῥευματισμὸν ἀναφορικοὺς καὶ βηχικοὺς |
|---|
| 25 | καὶ περιπνευμονικοὺς ποιεῖ διὰ τάχους καὶ ἀλύπως.
[Start of Table]Κρόκου. . . . . δραχ. αʹ
φύλλου. . . . . . δραχ. αʹ
πρασίου. . . . . δραχ. βʹ
ἴρεως. . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 30 | πεπέρεως λευκοῦ. . . δραχ. βʹ
γλήχωνος. . . . . δραχ. βʹ
ὑσσώπου. . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| ἐν ἄλλῳ. . . . δραχ. γʹ | 225 in vol. 2 |
2.227 | ὀροβίνου ἀλεύρου. . . ξεστ. αʹ
ἀμυγδάλων πικρῶν. . ξεστ. αʹ
μέλιτος καλοῦ. . . ξεστ. αʹ.[End of Table]
χρῶ ὡς πάνυ καλλίστῳ βοηθήματι. |
| 5 | Ἀντίδοτος ἡ διὰ πρασίου καλῶς πάνυ ἀνακαθαίρουσα τὰ ἐν τῷ θώρακι πάντα,
ὡς ἡ προτέρα.
[Start of Table]Ὑσσώπου. . . . . οὐγγ. βʹ
πρασίου. . . . . οὐγγ. βʹ
γλήχωνος. . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 10 | καλαμίνθης. . . . οὐγγ. βʹ
γλυκυρρίζης. . . . οὐγγ. γʹ
ἴρεως. . . . . . οὐγγ. βʹ
σκίλλης. . . . . οὐγγ. βʹ
ἑλενίου. . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 15 | στροβιλίων. . . . . οὐγγ. βʹ[End of Table]
ἀπόβρεχε ὕδατι ἐφ’ ἡμέρας τρεῖς καὶ ἕψε, ἕως ἀποτριτωθῇ, καὶ ἐπιβαλὼν
μέλιτος ἕψε ἕως συστάσεως. τοσαῦτα καὶ περὶ τῶν ἀνακαθαιρόντων τὰς
χρονίας διαθέσεις τοῦ θώρακος καὶ πνεύμονος. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι μετὰ
τὴν ἀνακάθαρσιν ξηραίνειν δεῖ σπουδάζειν τὰ ἑλκοῦντα· τῶν γὰρ |
|---|
| 20 | ἀπερίττων αὐτῶν γενομένων παρατίθενται καὶ σαρκοῦνται. ἁρμόζουσι δὲ
τούτοις λοιπὸν καὶ ἀέρων μεταβολαὶ καὶ πλοῦς καὶ τῶν αὐτοφυῶν ὑδάτων
αἱ χρήσεις, εἴπερ εἰσὶν εὔσαρκοι καὶ μὴ φθάσαντες ἀμέτρως ὑπὸ τοῦ
νοσήματος λεπτυνθῆναι· τηνικαῦτα γὰρ μετὰ τοῦ μηδαμῶς ὠφελεῖσθαι καὶ
μᾶλλον ὑπὸ τοῦ ξηραίνοντος βλάπτονται. βέλτιον οὖν τοῖς γλυκέσι κεχρῆσθαι |
|---|
| 25 | λουτροῖς καὶ τῇ ἀλοιφῇ τῷ τε σαβίνῳ ἐλαίῳ καὶ στεάτῳ· οὕτω γὰρ ἐκ τῶν
τοιούτων ἁπάντων τὰ ἠσθενηκότα καὶ λεπτυνθέντα μόρια, καὶ μάλιστ’ εἰ |
|---|
| τῇ τοῦ γάλακτος πόσει καταχρήσονται, ἀναλαμβάνουσιν. | 227 in vol. 2 |
2.229 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ἝΚΤΟΝ. |
| 1 | Περὶ πλευρίτιδος.
Πλευρῖτις, ἡ κυρίως πλευρῖτις· οὐ γὰρ πᾶσα ὀδύνη πλευροῦ πλευρῖτις
ὀνομάζεται· ἡ γὰρ κυρίως πλευρῖτις φλεγμονή ἐστι τοῦ τὰς πλευρὰς
ὑπεζωκότος ὑμένος, ὅθεν καὶ πυρετὸν ἐπιφέρει ὀξὺν ὡς ἐγγὺς οὔσης |
|---|
| 5 | τῆς καρδίας καὶ συμπάσχειν ἑτοίμως δυναμένης. εἰ οὖν εὕροις ὀξὺν
πυρετὸν καὶ δύσπνοιαν καὶ νυγματῶδες ἄλγημα καὶ βῆχα, τότε λέγε
ἀκριβῶς εἶναι πλευριτικὸν ἐκεῖνον, ᾧ ταῦτα πάντα συμβέβηκε. πυρέττουσι
δὲ καὶ δυσπνοοῦσι καὶ οἷς τὸ ἧπαρ φλεγμαίνει, καὶ διατείνονται τὸ
πλευρὸν καὶ ὀδυνῶνται καὶ βήσσουσι κατὰ συμπάθειαν, ἀλλὰ τὸ νυγματῶδες |
|---|
| 10 | οὐκ ἔχουσιν οὕτως οὐδὲ τὸ σκληρὸν τοῦ σφυγμοῦ. διακρινεῖς δ’
αὐτοὺς καὶ ἀπὸ τῆς ἰδιαζούσης ὀδύνης καὶ ἀπὸ τῶν σφυγμῶν μάλιστα·
ἐμπρίοντα μὲν γὰρ καὶ σκληρὸν ἔχουσιν οἱ πλευριτικοὶ, οἱ δὲ τὸ ἧπαρ
πάσχοντες οὐδαμῶς, ὥσπερ οὐδὲ οἱ τὸν πνεύμονα διὰ τὸ μαλακὸν τῶν
μορίων οὐδὲν ἔχουσι τοιοῦτον. ἀλλ’ οὐδὲ αἱ βῆχες ὅμοιαι τοῖς πλευριτικοῖς καὶ |
|---|
| 15 | τοῖς ἡπατικοῖς· τοῖς μὲν γὰρ πλευριτικοῖς καὶ ἡ βὴξ σφοδροτέρα καὶ αὐτίκα
πτύει, ὕστερον δὲ προϊόντος τοῦ χρόνου πάντα ἀναπτύεται κεχρωσμένα,
ὅπερ καὶ σημαίνει τὸν ἐργασάμενον τὴν φλεγμονὴν χυμόν· καὶ ἐρυθρὸν
μὲν γὰρ ὂν αἱματικὸν σημαίνει χυμὸν, ὥσπερ καὶ πᾶν τὸ ὑπόξανθον χολώδη,
καὶ τὸ λευκὸν καὶ γλίσχρον φλεγματικὸν, τὸ δὲ μέλαν μελαγχολικόν. |
|---|
| 20 | οἱ δὲ ἡπατικοὶ ἐρεθίζονται μὲν εἰς βῆχα, οὐδὲν δ’ ἀναπτύουσι. γινώσκειν
δέ σε βούλομαι, ὅτι καὶ πλευριτικοί τινες βήσσουσι καὶ οὐδὲν ἀναπτύουσιν.
οὐ δεῖ δ’ ἐκ τούτου τὸν βήσσοντα μὲν, μὴ πτύοντα δὲ πάντως νομίζειν
ἡπατικὸν εἶναι· ἐγχωρεῖ γὰρ καὶ δύσπεπτον εἶναι πλευρῖτιν, ἥτις ἂν
μάλιστα καὶ ἐπικίνδυνος. ἐγχωρεῖ δὲ καὶ κατὰ τὰς νόθους εἶναι πλευρὰς |
|---|
| 25 | κάτω τὴν φλεγμονὴν, ὥστε μηδὲν φθάνειν διικνεῖσθαι ἐν τῷ θώρακι, ὥσπερ | 229 in vol. 2 |
|---|
2.231 | καὶ ἡ φλεγμονὴ ἔξωθεν. οὐδὲν γὰρ ἐπὶ τούτων ἀναπτύεται τῶν παθῶν,
ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ, εἰ μὴ διαφορηθῶσιν, εἰς ἀπόστημα τρέπονται καὶ
σπάνιόν ἐστι. πρόσεχε οὖν ἅμα πᾶσι καὶ τῇ χροιᾷ τοῦ προσώπου· ὠχροὶ γάρ
εἰσιν ὡς ἐπίπαν οἱ τὸ ἧπαρ πάσχοντες, ὅπερ τοῖς πλευριτικοῖς οὐ |
| 5 | πάνυ συμβαίνειν εἴωθεν. οὕτω μὲν οὖν διαγινώσκειν χρὴ τοὺς πλευριτι‐
κοὺς, θεραπεύειν δὲ αὐτοὺς πρὸς τὴν δύναμιν ἀφορῶντας καὶ τὴν φύσιν
αὐτὴν τοῦ πάθους. εἰ μὲν γὰρ αἱματικὸν εἶναι τὸν χυμὸν ἡ διάγνωσις
ὑπαγορεύει σοι τὸν ποιήσαντα τὴν φλεγμονὴν, ἐπὶ τὴν φλεβοτομίαν ἐλθὲ,
μάλιστ’ ἐὰν καὶ ἐπὶ τὰ ἄνω μέρη συστῇ, ὥστε καὶ τὴν κλεῖν κατασπᾶσθαι |
|---|
| 10 | σφόδρα. εἰ δὲ μηδὲν τούτων εἴη, ἀλλὰ καὶ ὀδύνη περὶ τὰ κάτω τοῦ
διαφράγματος, καθαίρειν δεῖ τὴν κοιλίαν, ὡς ἐδίδαξεν ἡμᾶς ὁ θειότατος
Ἱπποκράτης. μήτ’ οὖν φλεβοτομήσῃς μήτε καθάρῃς προπετῶς, ὡς οἱ
πολλοὶ ποιοῦσιν, ἐὰν μὴ μάθῃς ἀκριβῶς, ὅτι ὁ τὴν φλεγμονὴν ἐργασάμενος
χυμὸς πολύς ἐστι καὶ ἐν ὅλῳ τῷ σώματι πλεονάζει. πολλὰ μὲν γὰρ καὶ |
|---|
| 15 | ἄλλα ἐνδείξεταί σοι τὸ πλῆθος, μάλιστα δὲ ἡ πυρία ἡ κατὰ τὸν τόπον
προσφερομένη. εἰ μὲν οὖν πυριῶντί σοι καὶ κεχρημένῳ τοῖς μαρσίποις
ἡ ὀδύνη μετριωτέρα γίνεται, ὥστε τὸν κάμνοντα σαφῶς εὐφορίας
αἰσθάνεσθαι, γίνωσκε μὴ εἶναι πλῆθος καὶ θαρρῶν τῇ πυρίᾳ καὶ τοῖς
τοπικοῖς κέχρησο βοηθήμασι· διαφορήσεις γὰρ τὸ λυποῦν καὶ τὸ τὴν |
|---|
| 20 | φλεγμονὴν ἐργασάμενον. εἰ δὲ μηδὲν τούτων γένοιτο, ἀλλὰ μᾶλλον ἡ
ὀδύνη μετὰ τοῦ μηδὲν εἴκειν ἔτι καὶ ἰσχυροτέρα φαίνεται, δῆλον ὅτι
πλῆθός ἐστιν, ὅπερ θερμαινόμενα τὰ μόρια εἰς ἑαυτὰ ἐπισπᾶται. τούτου
οὖν φανέντος μὴ ἀναβάλλου, ἀλλὰ μᾶλλον κένωσιν παραλάμβανε μηδὲν
ὑπερτιθέμενος, ὁποίαν ἂν ὑπονοήσῃς, ἐξ ὧν εἰρήκαμεν ἔμπροσθεν. οἱ δὲ |
|---|
| 25 | πολλοὶ τῶν νῦν ἰατρῶν φεύγουσι τὸ καθαίρειν ποτὲ πλευριτικὸν, εἰς δὲ
τὴν φλεβοτομίαν ὡς ἄμεμπτον καὶ ἀσφαλεστέραν ἐπιτρέχουσιν. εἰδέναι |
|---|
| δὲ δεῖ, ὅτι πολλοὺς, μάλιστ’ ἐφ’ ὧν μήτε πάνυ πλῆθος ἐν ταῖς φλεψὶ | 231 in vol. 2 |
2.233 | φαίνοιτο πλεονάζον αἵματος, ὠφέλησε τὸ κατασχάσαι καλῶς ὀξυτάτῃ
σμίλῃ τὸν τόπον. δεῖ δὲ καὶ σικύᾳ χρήσασθαι μετὰ τὴν τομὴν, ὥστε ἐκ
βάθους ἑλκυσθῆναι τὸ περιεχόμενον. καὶ τούτου γενομένου θαυμάσαι ἔστι,
πῶς παρ’ αὐτὰ καὶ ἡ ὀδύνη, ὁποία ἂν εἴη, εἰ καὶ σφοδροτάτη, παύεται, |
| 5 | ὡς μὴ δεηθῆναι μήτε πυρίας μήτ’ ἄλλου βοηθήματος. τούτῳ οἱ ἐν
Ἀρμενίᾳ ἰατροὶ καὶ ἰδιῶται πάντες κέχρηνται ἐκ τῆς πολλῆς πείρας τοῦτο
μεμαθηκότες καὶ ὠφελοῦσι. κάλλιον δέ ἐστι καὶ ἀσφαλέστερον, ἐφ’ ὧν τὸ
πλῆθος ἔστι μικρὸν ἀποκενοῦν, ταύτῃ κεχρῆσθαι τῇ θεραπείᾳ ἰσχυροτάτῃ
οὔσῃ. καὶ ἐπὶ πᾶσι δὲ τοῖς βοηθήμασιν οὕτω πράττειν κάλλιον. κέχρησο |
|---|
| 10 | δὲ πυρίαις ταῖς οἰκείαις πρὸς τὸν πλεονάζοντα χυμόν. εἰ μὲν γὰρ αἱματικὸς
εἴη, ταῖς διαφορεῖν δυναμέναις καὶ ξηραίνειν ἄνευ τοῦ θερμαίνειν πάνυ,
οἵα ἐστὶν ἡ ἐκ κέγχρων πυρία. εἰ δὲ χολώδης, τοῖς σπόγγοις τοῖς
ἀπὸ τοῦ θερμοῦ ὕδατος μόνοις μετὰ τῆς χαμαιμήλου βοτάνης. εἰ δὲ φλεγμα‐
τικώτερος εἴη, τοῖς τε ἁλσὶ καὶ φύλλοις δάφνης ἢ ὀρόβοις πεφρυγμένοις ἢ |
|---|
| 15 | ἐρίῳ βεβρεγμένῳ εἰς ἀνήθινον ἔλαιον. μελαγχολικοῦ δὲ ὄντος μᾶλλον τῇ
πυρίᾳ τῇ ἀπὸ τῶν πιτύρων τῶν ἑψηθέντων εἰς τὸ ζέμα τῆς χαμαιμήλου.
αὕτη ἡ πυρία καλλίστη καὶ σχεδὸν πρὸς πᾶσαν ὀδύνην ἁρμόζουσα·
δυνατὸν γὰρ αὐτὴν καὶ θερμοτέραν ποιῆσαι προσπλέκοντας, εἴ που χρεία,
πλέον ἢ ἀλθαίαν ἢ ἀνήθινον ἔλαιον ἀντὶ χαμαιμήλου καὶ ἐπιτεῖναι τὴν |
|---|
| 20 | αὐτὴν καὶ πραῧναι, ὡς ἂν βούλοιτο πρὸς τὴν προκειμένην διάθεσιν.
τὰς δὲ δι’ ὀξυκράτου πυρίας καὶ μάλιστα τὰς ἐχούσας δηκτικόν τι σφόδρα
παραιτοῦ· αἱ μὲν γὰρ ἀποκρούονται τὴν ὕλην, τὰ δὲ πάνυ δριμέα ῥευματίζει
τὰ φλεγμαίνοντα. καὶ κηρωταῖς διὰ στεάτων κέχρησο καὶ πυρίαις
ἀδήκτοις πάνυ, ὡς ἐνδέχεται, καὶ μάλιστ’ ἐν ταῖς ἀρχαῖς. πέψεως δὲ |
|---|
| 25 | φανείσης οὐδὲν βλάψεις, εἰ καὶ θερμαινούσῃ χρήσῃ ἐμπλάστρῳ, οἵα
ἐστὶν ἡ διὰ μέλιτος καθ’ ἑαυτὴν καὶ μετὰ τῆς χειρός. ὁμοίως δὲ καὶ |
|---|
| ἡ πηγανερὰ καλουμένη πάνυ τὰ ἐν τῷ βάθει διαφορεῖν δύναται καθ’ ἑαυτὴν | 233 in vol. 2 |
2.235 | καὶ προσπλεκομένη τινὶ τούτων. πινέτωσαν δὲ πλέον πάντων τὸ ὑδαρὲς πάνυ
μελίκρατον· οὐδὲν γὰρ εὕροις ἂν οὕτως ἄλλο κατάλληλον πλευριτικοῖς
βοήθημα. εἰ δὲ πάνυ σφοδρὸς ὁ πυρετὸς εἴη, οὐδ’ οὕτω μὲν, ἐὰν ᾖ πάνυ
ὑδαρὲς, βλάψει τι. ὅμως δὲ ἀντὶ μελικράτου κέχρησο ἀπομέλιτι ὥσπερ |
| 5 | καὶ τῷ μελικράτῳ ὀλίγον, ὁσάκις ἂν δυσχεραίνῃ ἐπὶ τὴν ἀνάπτυσιν
ἐπιρροφεῖν ἐξ αὐτοῦ κελεύων χλιαρόν. εἰ δὲ ἐπὶ πλέον πάλιν κάμνει
ἐπὶ τὴν ἀναγωγὴν τοῦ πτυέλου, κέχρησο καὶ τῷ ὀξυμέλιτι, μάλιστα
τῷ ἔχοντι τὸ πράσιον συνεψημένον. φεῦγε δὲ τὴν διὰ κωδειῶν καὶ
τὴν Φιλώνειον καὶ ἄλλο τι τῶν παρηγορικῶν φαρμάκων· κινδύνους γὰρ |
|---|
| 10 | μεγίστους ἐπιφέρουσι δυσανάγωγα πάντα τὰ ὑγρὰ ἐργαζόμενα μετὰ τοῦ
καταβάλλειν καὶ νεκροῦν καὶ τὴν δύναμιν. εἰ δὲ ἡ ὀδύνη σφοδρὰ
καὶ ἀκαρτέρητος ᾖ καὶ ἀγρυπνία πολλὴ τῆς δυνάμεως ἐρρωμένης, τοῖς
προειρημένοις χρήσασθαι οὐδὲν ἄτοπον, ὥστε τὴν δύναμιν ἀνακαλέσασθαι
ἀπὸ τῆς ἄγαν ἀγρυπνίας κινδυνεύουσαν. εἰ δὲ ἀσθένεια δυνάμεως εἴη, |
|---|
| 15 | φεῦγε παντελῶς τὰ ναρκωτικὴν ἔχοντα δύναμιν.
Περὶ τροφῆς.
Τροφῇ δὲ κεχρήσθω χυλῷ τῆς πτισάνης ἐπὶ πολὺ ἑψηθέντι καὶ
ἀποθεμένῳ τὸ φυσῶδες· ἐὰν γὰρ μὴ καλῶς ἑψηθῇ, φυσᾷ τὰ ὑποχόνδρια
καὶ αὐτὴ, καθάπερ καὶ τὰ ἄλλα τῶν ὀσπρίων. εἰ δὲ δυσανάγωγον εἴη |
|---|
| 20 | τὸ ὑγρὸν, ἀμύγδαλα καθάρας καὶ λειώσας πρόσπλεκε τῇ πτισάνῃ συνέ‐
ψεσθαι· τότε γάρ ἐστιν εὐανάγωγον μᾶλλον τὸ ἐν τῷ θώρακι φερόμενον
ὑγρόν. εἰ δὲ μὴ πάνυ πυρέττοι σφοδρῶς καὶ τῆς φλεγμονῆς τὸ ζέον
φαίνοιτο παυσάμενον, θαρρῶν καὶ τοῦ τῆς ἀκαλήφης σπέρματος πρόσπλεκε
τῇ πτισάνῃ μεθ’ ὑσσώπου συνεψῆσθαι ποιῶν· τὰ γὰρ παχύτερα καὶ γλισχρότερα |
|---|
| 25 | τῶν περιττωμάτων ἐπὶ πλέον λεπτύνειν δύνανται. τὸν χυλὸν δὲ καθ’ αὑτὸν
τῶν ἀμυγδάλων πάρεχε μικρὸν αὐτῷ προσπλέκων μέλιτος. ἔστι δὲ κάλλιον
πρωῒ μὲν τὸν χυλὸν τῆς πτισάνης, ἑσπέρας δὲ τὸν χυλὸν τῶν ἀμυγδάλων.
εἰ δὲ ἡ δύναμις ἀσθενεστέρα σοι φαίνοιτο, καὶ ἄρτου καθαροῦ ψῖχας πάρεχε |
|---|
| εἰς τὸ ἀπόμελι ἢ ὑδρόμηλον ἢ ὑδρορόσατον· τὸ γὰρ καλούμενον Κιβυρατικὸν | 235 in vol. 2 |
2.237 | φεῦγε· καὶ γὰρ τοὺς πυρετοὺς παροξύνει καὶ τῆς κεφαλῆς ἅπτεται, ὥστε
καὶ παραφροσύνας ἐργάζεσθαι. καὶ πολλῷ βέλτιον (ἂν) εἴη, εἰ πάνυ ἀσθενὴς
ἡ δύναμις φαίνοιτο, διδόναι βραχὺ Κνιδίου ἢ τὸ ἀπὸ τῆς Κιβύρας
ὑδρόμηλον. εἰ δὲ μὴ ἔχοι ἡδέως πρὸς τὰς ψῖχας ὁ κάμνων, δεῖ τῶν |
| 5 | γλυκέων πομάτων λαμβάνειν εἰς ζωμὸν ἐκτὸς ἐλαίου γινόμενον ἀπὸ
μόνης ὄρνιθος καὶ μικρῶν ψιχῶν. ἐφ’ ὧν ἡ δύναμις ἀσθενής ἐστι
καὶ ἀνόρεκτος εἴη ὁ κάμνων, παραλάμβανε, ὥστε καὶ ἰχθύος, μάλιστα
κίχλης, ἀποβλέπων εἰς τὴν δύναμιν· ἔστι δὲ καὶ ὁ ἰχθὺς καὶ ἁπαλὸς καὶ
ὑγρὸς καὶ εὔπεπτος. καὶ ἴσως πτισάνην αὐτὴν ὀνομάζων θαλασσίαν οὐκ |
|---|
| 10 | ἂν ἁμάρτοις· οὕτως ἐστὶν ἀπέριττος ἡ ἐξ αὐτῆς τροφή. τὰ δὲ κτένια
καλούμενα καὶ πάντα τὰ ὀστρακόδερμα φεῦγε ὡς παχύχυμα καὶ σφόδρα
παρεμποδίζοντα τῇ ἀναγωγῇ τοῦ πτυέλου. ὁμοίως δὲ καὶ τὰ λάχανα παραιτοῦ,
εἰ μὴ ἡ γλῶττα τραχεῖα φαίνοιτο καὶ διψώδης καὶ πυρετὸς ἄγαν·
τηνικαῦτα γὰρ οὐδὲν ἄτοπον ἢ μαλάχης ἀποζέματος δοῦναι ἢ ἰντύβων. |
|---|
| 15 | ὁμοίως δὲ καὶ μῆλον γλυκὺ δοτέον. ῥοιὰς δὲ καὶ πᾶν, ὅ τι ἂν εἴη στύφον,
ὡς πολέμια τῷ θώρακι παραιτοῦ. καὶ ψυχρὸν, εἴ τι κατ’ ἐνέργειαν ὑπάρχον
εἴτ’ ὀπώραν, παραιτοῦ. εὔκρατον δὲ πάρεχε καὶ μὴ, ὡς οἱ πολλοὶ, νομίσῃς
αὐτὸ χολῶδες εἶναι· καταγέλαστον γὰρ τοῦτο. καὶ καταμέμφονται σαφῶς
Ἱπποκράτους μὴ εἰδότες, πῶς εἴρηται· τοῖς οὖν θέρμην ἔχουσι καὶ |
|---|
| 20 | σφόδρα καταξήροις καὶ πυρετῷ κάμνουσι τίς ἂν τούτου εὕροι κάλλιον
τῇ χολῇ καὶ μάχεσθαι καὶ νικᾶν αὐτὴν δυνάμενον; εἰ καὶ τροφάς
τις ἐπιδώσει τὰς τρέφειν δυναμένας, ἐπεὶ καὶ καθ’ ἑαυτὸ τὸ εὔκρατον, ἅτε
δὴ ἁπλοῦν ὂν, οὔτε θρέψαι οὔθ’ ὑγρᾶναι τὸν κάμνοντα κυρίως δύναται,
ἀλλὰ καὶ ξηρὸν καὶ πικρὸν ἀποτελέσει μᾶλλον αὐτὸν τῷ λόγῳ τῆς |
|---|
| 25 | ἀτροφίας. συγκρίνων οὖν αὐτὸ πρὸς οἶνον καὶ μελίκρατον καὶ τὰς ἄλλας
τροφὰς τοῦτ’ εἶπεν, ὡς τὸ εὔκρατον οὐ δεῖ μέμφεσθαι· αὐτὸ γάρ ἐστι τὸ
καὶ τὰς ἄλλας τροφὰς καὶ πέττεσθαι καὶ ἀναδίδοσθαι ταχύτερον παρασκευάζον.
καὶ τοῦτ’ ἔστιν, ὃ λέγει, ‘ὑγρασίη τροφῆς ὄχημα‘. ὥστε μὴ παύσῃ διδοὺς
εὔκρατον μεταξὺ τροφῆς καὶ τῶν ἄλλων πομάτων. καὶ τοῦτο γὰρ αὐτὸς |
|---|
| 30 | ἐδίδαξεν εἰπὼν, μίσγοντος μὲν μελικράτου ἢ ἀπομέλιτος ἐπιδιδόναι κάλλιον, | 237 in vol. 2 |
|---|
2.239 | ἐπεὶ καθ’ ἑαυτὸ μόνον οὐ τρέφει οὔτε φάρμακον εἶναι δύναται, πάντα
δὲ γίνεται σὺν ταῖς ἄλλαις τροφαῖς καὶ πασῶν τῶν τροφῶν ὄχημα· οὐδὲν
γὰρ ξηρὸν οὔτε φάρμακον ἄνευ ὑγροῦ εἰς τὸ βάθος ἀφικνεῖσθαι δύναται,
ἀλλὰ μένει περὶ τὴν ἐπιφάνειαν μηδεμίαν ἐνέργειαν ἐπιδεικνύμενον. ὅταν |
| 5 | δὲ συμπλακῇ τινι τῶν ὑγροτέρων, τότε καὶ δύναμιν ἔχει καὶ σημείωσιν,
ἢ ψῦξιν ἢ θερμότητα ἐν τῷ βάθει χαρίζεται, ὥστε τὸ ὕδωρ, εἰ καὶ
οὐχ ὡς τροφήν τινες ἐδόξασαν τῷ ἁπλοῦν αὐτὸ εἶναι, ἀλλὰ πάντα
τρέφει αὐτὸ καὶ μόνον ποιεῖ καὶ ὁδοποιεῖ καὶ κατέχει καὶ ἑνοποιεῖ τὰ
διῃρημένα· εἰ γὰρ καὶ τὴν γῆν ξηρὰν οὖσαν καὶ διεσκορπισμένην ἑνοῖ καὶ |
|---|
| 10 | συνεχῆ ταύτην ἀπεργάζεται, ὡς διάφορα ἀποτελεῖσθαι σκεύη καὶ τὸν
αὐτὸν ἄρτον ἐσθιόμενον καὶ ἄλευρον ὑπάρχοντα, μεγίστην δύναμιν ἔχει
καὶ μηδὲν αὐτῷ συμβαλλέσθω τις ἢ (ἐν) ζῴοις ἢ φυτοῖς, ὡς
τὸ ὑγρόν· ἐξ ὑγροῦ γὰρ καὶ ἡ γένεσις. καὶ τοῦτο δεῖ φυλάττειν ἀεὶ,
διότι καὶ τὰ ἄλλα αὐτὸ μάλισθ’ ἑνοῖ καὶ κατέχει. οὕτως οὖν διαιτᾶν δεῖ |
|---|
| 15 | τοὺς πλευριτικοὺς, εἰ μηδὲν ἄλλο τι παρείη σύμπτωμα. καὶ τότε δεῖ καὶ
πρὸς ἐκεῖνο ἐνίστασθαι, οἷον, εἰ συμβῇ μετὰ τοῦ ὀδύνην εἶναι καὶ φλεγμονὴν
περὶ τὸ πλευρὸν, μὴ κατὰ φύσιν ἐκκρίνειν τὴν γαστέρα, ἀλλ’ ἀτάκτως, ὥστε
καὶ τὴν δύναμιν καταβάλλεσθαι, ἀνάγκη τότε καὶ τῆς γαστρὸς πρόνοιαν
ποιήσασθαι καὶ μήτε φλεβοτομῆσαι προπετῶς μήτ’ ἄλλῳ τινὶ χρήσασθαι |
|---|
| 20 | βοηθήματι, εἰ μή τι κατὰ τῆς γαστρὸς διὰ τῶν ῥωννύειν αὐτὴν καὶ ἐπέχειν
δυναμένων ἐπιβροχῶν τε καὶ ἐπιθεμάτων. εἰ δὲ καὶ ἡ ὀδύνη τοῦ πλευροῦ
κατεπείγει, οὐδ’ αὐτοῦ ἀμελεῖν χρὴ, ἀλλ’ ἀμφοτέρων προνοεῖσθαι· κατὰ
μὲν οὖν τοῦ στομάχου καὶ τῆς γαστρὸς τὰ τονοῦντα, κατὰ δὲ τοῦ
πλευροῦ τὰ θερμαίνειν καὶ χαλᾶν δυνάμενα. οὕτω δὲ δεῖ πράττειν, ὡς |
|---|
| 25 | μηδὲν ὅλως ἅπτεσθαι τῶν χαλώντων ἢ τοῦ ἥπατος ἢ τῆς γαστρός.
Περὶ ὀδύνης καὶ φαρμάκων.
Ὀδύνης μὲν οὖν ἀμέτρου οὔσης καὶ πυρετοῦ τὰς ἐπιβροχὰς καὶ |
|---|
| πυρίας τὰς πραεῖς καὶ ἀδήκτους ἔξωθεν παραλαμβάνειν ἀεὶ, μὴ οὔσης | 239 in vol. 2 |
2.241 | δὲ σφοδρᾶς τῆς ὀδύνης τὰς κηρωτὰς καὶ ἐπιθέματα. καλὰ δέ εἰσιν εἰς τὰ
τοιαῦτα φάρμακα τὸ διὰ στεάτων καλούμενον καὶ ἡ χεὶρ καθ’ ἑαυτὴν καὶ
μιγνυμένη μετὰ τῆς διὰ μέλιτος. παρακμῆς δὲ γενομένης καὶ ζεούσης
πάνυ μηκέτι τῆς φλεγμονῆς ποιεῖ καλῶς καὶ ἡ πηγανερὰ καλουμένη |
| 5 | καὶ ὅσα γε διαφορεῖν ἐπὶ πᾶσι καὶ ἕλκειν τὰ ἐκ βάθους ἐστὶ δυνατά.
καὶ μάλιστ’, ἐφ’ ὧν οὐκ ἔστι πυρετὸς, κεχρῆσθαι δεῖ τοῖς θερμοτέροις
ἅπασιν καταπλάσμασί τε καὶ ῥοφήμασιν. οἱ οὖν τῆς κράμβης καυλοὶ
καέντες ἄριστα ποιοῦσι πρὸς τὰς τῶν πλευρῶν ὀδύνας. δεῖ οὖν αὐτοὺς
μετὰ τὸ τεφρωθῆναι ἀναλαμβάνειν στέατι παλαιῷ χοιρείῳ καὶ οὕτως ἐπι‐ |
|---|
| 10 | τιθέναι τῷ πεπονθότι. φαρμάκοις μὲν οὖν, ἐφ’ οἷς οὐκ ἔστι πυρετὸς,
τούτοις δεῖ κεχρῆσθαι καὶ πόμασι τῷ τε κόστῳ καὶ τῷ βδελλίῳ τῷ
Ἀραβικῷ.
Περὶ ἀποζεμάτων.
Ἐπειδὴ καὶ ἀποζέμασιν ἅπαντες ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ κέχρηνται, καὶ |
|---|
| 15 | ταῦτα τοῦ θειοτάτου Ἱπποκράτους μὲν τῷ χυλῷ πτισάνης ἀρκουμένου,
οὗτοι δὲ μελικράτῳ καὶ ὀξυμέλιτι καὶ πτισάνης χυλῷ πρὸς τὴν ἀναγωγὴν
τοῦ πτυέλου, ἀναγκαῖον εἰδέναι καὶ προσδιορίζεσθαι καὶ περὶ τούτων.
εἰ μὲν οὖν χολώδεις εἰσὶ, καλόν ἐστι καὶ μόνῳ τῷ τῆς πτισάνης χυλῷ
ἀρκεῖσθαι καὶ συνεχέστερον αὐτὸν ἐπιδιδόναι καὶ πλείονα. εἰ δὲ ἀποδιώκοιτο |
|---|
| 20 | καὶ μὴ δέχοιτο τὸν τῆς πτισάνης χυλὸν ἡδέως, καὶ ἄλλῳ χρῆσθαι δεῖ
καὶ μάλιστα τῷ ἀπὸ τοῦ βρώμου· οὐ γὰρ ἔλαττον τῆς πτισάνης, εἰ μή τί γε
καὶ πλεῖον, ἔχει τὸ δύνασθαι καθαίρειν καὶ εὐανάγωγα ποιεῖν τά τε ἀπὸ τοῦ
θώρακος καὶ πνεύμονος ὑγρά. καὶ τὸ εὔκρατον δὲ τούτοις ἐπιτήδειόν ἐστι
τῷ ὑγραίνειν τὸ ξηρὸν τοῦ χυμοῦ καὶ τὸ ἀπόμελι μᾶλλον καὶ τὸ |
|---|
| 25 | μελίκρατον καὶ καθόλου γε πάντῃπερ ἀνυγραίνειν μετὰ τοῦ μήτε
ψύχειν ἢ θερμαίνειν σφοδρῶς, ἀλλ’ ἔχειν τι ῥυπτικόν· οὐδὲν γάρ
ἐστι κάλλιον ἐπὶ πλευριτικῶν τοῦ ὑγραίνειν ἅμα καὶ ῥύπτειν δυναμένου |
|---|
| φαρμάκου. εἰ δὲ φλεγματῶδες εἴη τὸ διαπτυόμενον καὶ γλίσχρον, ὥστε | 241 in vol. 2 |
2.243 | διὰ τοῦτο δυσανάγωγον εἶναι καὶ μετὰ πολλῆς ἀνάγεσθαι βηχὸς, ἐπὶ
τούτων ἀναγκαῖόν ἐστι κεχρῆσθαι καὶ τῷ διὰ τῆς ἴρεως καὶ γλυκυρρίζης
ζέματι καὶ τῷ διὰ πρασίου καὶ ὀξυμέλιτος καὶ τῷ μελικράτῳ πρός γε
τὴν δύναμιν ἀποβλέποντα καὶ τὴν ποσότητα καὶ δύναμιν τοῦ πτυομένου |
| 5 | καὶ ἀναγομένου.
Περὶ καθαρσίου.
Καὶ ὑπάγειν δὲ τὴν γαστέρα δεῖ μὴ μόνον κλύσμασιν, ἀλλὰ καὶ
ὑπηλάτοις χρωμένους, εἰ καὶ τὸ σῶμα φαίνοιτο κακόχυμον ὑπάρχον
καὶ περιττωματικὸν, ὥστε διὰ τούτου καὶ πρὸ τῶν βοηθημάτων παροξύ‐ |
|---|
| 10 | νεσθαι μᾶλλον ἢ ἐλάττονα γίνεσθαι τὴν ὀδύνην καὶ περὶ τὰ κάτω μόρια
τὸ ἄλγημα γίνεσθαι. δεῖ δὲ καὶ τὴν κάθαρσιν ποιεῖσθαι, εἰ μὲν χολῶδες
εἴη, τὸν ὀπὸν παρέχοντα τῆς σκαμμωνίας· οὐδὲ γὰρ ἔχει πάνυ τὸ
θερμὸν ὥσπερ τὰ ἄλλα καθάρσια. διδόναι δὲ δεῖ συμμέτρως αὐτοῦ καὶ
κατὰ μέρος ἀποβλέποντα πρὸς τὴν δύναμιν καὶ τὴν ποσότητα τῆς πλεονα‐ |
|---|
| 15 | ζούσης ὕλης. εἰ δὲ μὴ ὑπάρχει χολῶδες, ἀλλὰ μᾶλλον φλεγματικὸν,
τότε δεῖ κεχρῆσθαι ἐκείνοις, οἷς ἐκέλευσεν ὁ θειότατος Ἱπποκράτης, ἢ
πεπλίῳ ἢ τῷ μέλανι ἑλλεβόρῳ, ποτὲ μὲν εἰς πτισάνης χυλὸν ξηρίον
ποιοῦντα, ὡς καὶ ἡμεῖς ἐποιήσαμεν πολλάκις. ἔχει δὲ αὐτοῦ ἡ σύνθεσις
οὕτως· ἑλλεβόρου μέλανος χωρὶς τῆς ἐντεριώνης δραχ. δʹ, σκαμμω‐ |
|---|
| 20 | νίας δραχ. αʹ, κόμμεως δραχ. αʹ ἀναλάμβανε χυλῷ κράμβης καὶ ποίει
καταπότια μέγεθος ἔχοντα ἐρεβίνθου καὶ δίδου παιδίοις κόκκους εʹ, τοῖς
δὲ ἔχουσι δύναμιν κόκκους ζʹ, τοῖς δὲ ἀκμάζουσι κόκκους ιεʹ, γυναιξὶ
δὲ κόκκους ιαʹ. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι καὶ ὀφθαλμιῶσιν ἐπιδίδονται ταῦτα καὶ
ἰκτερικοῖς μετὰ τοῦ μηδεμίαν ἀνατροπὴν στομάχου ποιεῖν. διδόναι δὲ αὐτὰ |
|---|
| 25 | μᾶλλον δεῖ μετὰ τροφήν· οὕτω γὰρ ἀβλαβῆ καὶ ἄλυπον ποιοῦσι τὴν |
|---|
| κάθαρσιν. | 243 in vol. 2 |
2.245 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ἝΒΔΟΜΟΝ. |
| 1 | κεφ. αʹ.
Περὶ τῶν ἐν τῷ στόματι τῆς γαστρὸς παθῶν.
Τὸ στόμα τῆς γαστρὸς, ὃ δὴ καὶ στόμαχον, οἱ δὲ καρδίαν τῶν
παλαιῶν ὠνόμασαν, ἐπειδὰν ὑπομένῃ βλάβην, ἄπειρά τε καὶ ποικίλα τοῖς |
|---|
| 5 | ἀνθρώποις ἐπιφέρειν οἶδε συμπτώματα· ἐπιληψίας γὰρ καὶ σπασμοὺς καὶ
κάρους καὶ λύπας ἀκαίρους καὶ φόβους καὶ μελαγχολίας καὶ ἀλλοκότους
ὀρέξεις καὶ ἀνορεξίας καὶ ναυτίας καὶ ἐμέτους καὶ φθορὰς καὶ ὀδύνας
ἐντέρων καὶ μήτρας καὶ κύστεως, ἔσθ’ ὅτε καὶ ἀγρυπνίας ἐπιφέρει καὶ
παραφροσύνας καὶ φροντίδας ἀκαίρους καὶ ἄκρων ψύξεις· οὕτως ἐστὶν |
|---|
| 10 | αἰσθητικὸν καὶ καλοῦν εἰς συμπάθειαν τῇ μὲν γειτνιάσει τὴν καρδίαν, τῇ
δὲ συγγενείᾳ τὸν ἐγκέφαλον. ἐπεὶ οὖν τοιούτων καὶ τοσούτων παθῶν ὁ
στόμαχος αἴτιος γίνεται, προσέχειν δεῖ, ποῖα μὲν αὐτοῦ τοῦ στομάχου κυρίως
εἰσὶ πάθη, ποῖα δὲ κατὰ συμβεβηκὸς, καὶ διορίσαντα ἀκριβῶς οὕτω ποιεῖσθαι
τὴν θεραπείαν. |
|---|
| 15 | Περὶ ψυχρᾶς δυσκρασίας.
Τὴν ψυχρὰν τοῦ στόματος τῆς γαστρὸς δυσκρασίαν ἔστι διαγνῶναι
σαφῶς ἐκ τοῦ ἄδιψον εἶναι τὸν κάμνοντα καὶ ὀρέγεσθαι μᾶλλον σιτίων ἢ
ποτῶν. εἰ δὲ μὴ μόνον ἡ ποιότης ἡ λυποῦσα, ἀλλὰ καὶ χυμῶν τινων
ψυχροτέρων ἐστὶ δυσκρασία, ἔσται μὲν ταῦτα πάντα τοῖς ἐν τῇ ψυχρᾷ |
|---|
| 20 | ποιότητι συμβαίνουσι, πρὸς δὲ τούτοις καὶ ἕτερα· καὶ γὰρ ἐμοῦσι φλέγμα
καὶ τὴν τροφὴν προσφερόμενοι κατέχειν οὐ δύνανται καὶ μετὰ τὸν ἔμετον
εὐθὺς ἑτέρας ἐφίενται τροφῆς ὥσπερ οἱ κύνες· διόπερ καὶ κυνώδη ὄρεξιν
ἔχειν τοὺς τοιούτους ὠνόμασαν. οὕτω μὲν οὖν εἴτε ψυχρά τις εἴη δυσκρασία
μόνη λυποῦσα τὸ στόμα τῆς γαστρὸς εἴτε καὶ ποσότης ὕλης, συντόμως |
|---|
| 25 | ἔστιν εἰπεῖν διαγινώσκειν, ὅτι καὶ κυνώδης ὄρεξις. ἐπειδὴ δὲ οὐ μία τις | 245 in vol. 2 |
|---|
2.247 | αἰτία τὴν κυνώδη ὄρεξιν ἐργάζεται, ἀλλ’ εὑρίσκομεν ὅτι διάφοροι, καὶ διὰ
ψυχρὰν δυσκρασίαν ὡς εἰρήκαμεν, καὶ διὰ φλεγματώδη χυμὸν ἐμπεριεχό‐
μενον ἐν τῷ στομάχῳ καὶ διὰ θερμότητα πάνυ πολλὴν καὶ διὰ τὴν
ἀσθένειαν τῆς ἐν ὅλῳ τῷ σώματι καθεκτικῆς δυνάμεως, ἀναγκαῖόν ἐστιν |
| 5 | ἡμᾶς πρότερον διαγινώσκειν, τίς προτέρα ἐστὶν ἡ τῶν σιτίων νῦν ἐργαζομένη
ἄμετρον ὄρεξιν· ἀδύνατον γάρ ἐστιν εὑρεῖν τὴν θεραπείαν τὴν αἰτίαν μὴ
διεγνωκότας πρότερον τὴν νοσοποιόν. εἰ μὲν οὖν διὰ θερμότητα πολλὴν ἡ
ἄμετρος τῶν σιτίων ἔφεσις γένοιτο, τὰ ἐναντία φαίνεται μᾶλλον συμβαί‐
νοντα τοῖς ἐπὶ ψύξει· οὐδὲ γὰρ ἄδιψοι γίνονται οὔτ’ ἐμοῦσι τὸν ὀξώδη |
|---|
| 10 | χυμόν· ἡ γὰρ ἄμετρος θερμότης οὐ συγχωρεῖ τοιοῦτόν τι συμβῆναι πάντα
ῥᾳδίως ἐξατμίζουσα καὶ ἀπολεπτύνουσα διὰ τῆς ἀδήλου διαπνοῆς, ὅθεν
καὶ ἡ γαστὴρ ἐπέχεται τούτοις μᾶλλον ἢ φέρεται. τοῖς δὲ δι’ ἀσθένειαν
τῆς ἐν ὅλῳ τῷ σώματι καθεκτικῆς δυνάμεως ἄπεπτα καὶ πολλὰ καὶ
ἀναλλοίωτα πολλάκις ἐκκρίνεται τὰ σιτία· διὸ καὶ φθοραῖς συνεχέσιν |
|---|
| 15 | ἁλίσκονται μᾶλλον οἱ τοιοῦτοι.
Θεραπεία τῆς κατὰ ψυχρότητα γινομένης κυνώδους ὀρέξεως.
Τοὺς μὲν οὖν διὰ ψῦξιν ἢ φλέγματος περιουσίαν ἀμετρότερον ὀρεγο‐
μένους θεραπεύσεις δηλονότι τοῖς ἐναντίοις χρώμενος τῶν θερμοτέρων,
καὶ μάλιστα τῷ ἀκράτῳ οἴνῳ καὶ τοῖς λιπαροῖς τῶν ἐδεσμάτων καὶ πᾶσι |
|---|
| 20 | τοῖς ἐλαιώδεσι, φασιανῶν μὲν τοῖς μηροῖς καὶ κρεῶν χοιρείων· ταῦτα γὰρ
ἐσθιόμενα πρότερα κορεννύουσιν αὐτοὺς καὶ ἀμβλύνουσι τὴν ἄμετρον αὐτῶν
ὄρεξιν, ὡς τοῦ λοιποῦ μὴ δύνασθαι πλείονα θέλειν λαμβάνειν τροφήν.
Θεραπεία τῆς κατὰ θερμότητα γινομένης κυνώδους ὀρέξεως.
Εἰ δὲ διὰ θερμότητα πολλὴν γίνοιτο κυνώδης ὄρεξις, οἶνον μὲν |
|---|
| 25 | αὐτοῖς οὐ χρὴ διδόναι, τροφὰς δὲ δυσκατεργάστους· τούτοις γὰρ τὰ πάνυ
θερμὰ πολέμια, οἷον πέπερι καὶ ὅσα διὰ πεπέρεως σκευάζεται, ὑδρόγαρόν
τε καὶ κονδῖτος· ὅσα δὲ ἄλλα ἔχει μετὰ τοῦ ψύχειν καὶ τὸ δυσκατέργαστον,
οἷον στέρνιον καὶ βούλβιον καὶ δαμαλῶν πόδες.
Πῶς δεῖ θεραπεύειν τὴν κυνώδη ὄρεξιν τὴν γινομένην δι’ ἀσθένειαν τῆς καθεκτικῆς |
|---|
| 30 | δυνάμεως;
Εἰ δὲ δι’ ἀσθένειαν τῆς καθεκτικῆς δυνάμεως γίνεται καὶ ἅπασαν, |
|---|
| ὡς ἔπος εἰπεῖν δυσκρασίαν, διαγνοὺς πρότερον, τίς ἐστιν ἡ λυποῦσα | 247 in vol. 2 |
2.249 | αἰτία, ἔρχου λοιπὸν ἐπὶ τὴν ἀκόλουθον θεραπείαν· τὸ γὰρ θέλειν ἀεὶ τὰ
στύφοντα προσφέρειν ἀμαθῶν ἐστιν ἰατρῶν. μάλιστα μὲν οὖν ἐπὶ ψυχρᾷ
δυσκρασίᾳ καὶ καταλύεσθαι πέφυκεν ἡ καθεκτικὴ δύναμις καὶ διὰ τοῦτο
δεῖ μᾶλλον ἐργάζεσθαι πρὸς ταύτην. ἔστι δὲ ὅτε καὶ διὰ ξηρότητα |
| 5 | καταβάλλεται ἡ καθεκτικὴ δύναμις καί ἐστιν αὐτὴ δυσθεράπευτος.
Θεραπεία τῆς διὰ ψῦξιν ἀσθενούσης καθεκτικῆς δυνάμεως.
Εἰ τοίνυν φανῇ σοι ψυχρὰ δυσκρασία ἡ παρενοχλοῦσα, ἐξ ὧν εἴπομεν
ὀφείλειν διαγινώσκειν, εὔδηλον ὅτι τοῖς θερμαίνουσι δεῖ κεχρῆσθαι παντὶ
τρόπῳ, οὐ μόνον ἐδέσμασι τοιούτοις χρώμενον, ἀλλὰ καὶ φαρμάκοις. |
|---|
| 10 | ἁρμόζει γοῦν αὐτοῖς ἐν μὲν λαχάνοις ἡ κράμβη τρίσεφθος ἐσθιομένη
μετ’ οἴνου καὶ ἀρτυτὴ καὶ καυλὸς ὁμοίως καὶ ἡ γογγυλὶς, καὶ σιτωδῶν
ἄλφιτα, πόλτος, ἄλιξ μετ’ οἴνου, τίφη, ὄλυρα, ζέα, τῶν δ’ ὄρνεων
πέρδικες, ἀτταγῆνες, νῆσσαι καὶ τῶν κρεῶν ὀλίγα, οἷον αἴγεια καὶ ἐλάφεια.
τῶν δ’ ὀπωρῶν τὰ πλείονα φευγέτωσαν. τραγημάτων δὲ τὰς σταφίδας ὡς |
|---|
| 15 | τὰ μέγιστα ὠφελούσας προσφερέσθωσαν, τὰ δ’ ἄλλα πάντα παραιτείσθωσαν.
ἡ μὲν οὖν δίαιτα συντόμως εἰπεῖν ἔστω τοιαύτη. χρίσματα δὲ καὶ ἐπιθέματα
γινέσθωσαν τὰ διὰ λαδάνου καὶ μασουχᾶ σμύρνης τε καὶ ἀλόης καὶ
ἀψινθίας καὶ πόματα δὲ τὰ διὰ τοῦ ναρδοστάχυος καὶ ῥέου καὶ τὸ διὰ
μήλων τὸ ἔχον ζιγγιβέρεως. καὶ ἀντίδοτος ἡ Ἕσδρα καὶ ἡ θηριακὴ |
|---|
| 20 | μάλιστα· πλέον γὰρ ἁπάντων οἶδεν αὐτὴ συμπέττειν καὶ ἰᾶσθαι τὰς τοιαύτας
διαθέσεις. τῶν δὲ λουτρῶν τὰ θερμότερον ἔχοντα τὸν ἀέρα καὶ τὴν ἔμβασιν.
λοιπὸν δὲ τοῦ χρόνου προϊόντος καὶ τοῦ νοσήματος ἤδη μείωσιν εἰληφότος
καὶ τὰ αὐτοφυῆ τῶν θερμῶν ὑδάτων πρὸς τελείαν ἀπαλλαγὴν μεταλαμβά‐
νειν καὶ μάλισθ’ ὅσα μετέχει μετρίας στύψεως, καὶ τὰ γυμνάσια τούτοις |
|---|
| 25 | ὠφελιμώτατα καὶ αἰῶραι καὶ πλοῦς καὶ ἀποδημία μακρά· ταῦτα γὰρ πάντα |
|---|
| μετασυγκρίνει καὶ ἀναρρώννυσιν εἰς τὸ ἀρχαῖον τὴν ὅλην ἕξιν τοῦ | 249 in vol. 2 |
2.251 | σώματος, ὥστε κατέχειν καλῶς καὶ πέττειν δύνασθαι τὴν τροφὴν καὶ
συμμέτρων ἐδεσμάτων ἐφίεσθαι.
Θεραπεία τῆς διὰ θερμὴν δυσκρασίαν ἀσθενούσης καθεκτικῆς δυνάμεως.
Ἄρτος μὲν οὖν τούτοις ὠφελιμώτατος εἰς εὔκρατον παραλαμβανό‐ |
| 5 | μενος καὶ ὠὰ σκληρὰ περὶ ὥραν τρίτην προσφερόμενα καὶ λαχάνων ἴντυβα
καὶ θριδακῖναι καὶ μαλάχαι καὶ τῶν ὀρνίθων ἥ τε κατοικίδιος ὄρνις
καὶ μὴ πάνυ ἑφθὴ καὶ τῶν χηνῶν μάλιστα τὰ ἄκρα καὶ τὰ στήθη καὶ
τῶν φασιανῶν, τὰ δ’ ἄλλα πάντα παραιτείσθωσαν. τῶν δ’ ἰχθύων ἐσθιέτωσαν
τοὺς σκληροσάρκους, οἷον ὀρφὸν, γλαῦκον, κηρίδα, κόκκυγα καὶ ὀκτάποδα |
|---|
| 10 | καὶ σηπίας, καὶ τῶν ὀστρακοδέρμων ἀστακοὺς καὶ κηρύκια καὶ κτένια καὶ
κοχλίας, τῶν δ’ ὀσπρίων φασίολον, κύαμον, ὄρυζαν, τῶν δ’ ὀπωρῶν μῆλα
γλυκέα, κίτρια, σταφυλὴν σκληρόσαρκον καὶ τῶν πεπόνων τὴν σάρκα καὶ
τῶν σικύων τὴν ἐντεριώνην καὶ συκάμινα καὶ ῥοδάκινα καὶ περσικὰ
καὶ λουτρὰ γλυκέων ὑδάτων· τὰ γὰρ αὐτοφυῆ τούτοις πολέμια. τοσαῦτα καὶ |
|---|
| 15 | περὶ τῆς καθεκτικῆς δυνάμεως διὰ θερμὴν δυσκρασίαν παθούσης.
κεφ. βʹ.
Περὶ βουλίμου.
Ὁ βούλιμος καλούμενος, ὡς καὶ τοὔνομα δηλοῖ, μέγας ἐστὶ λιμός.
γίνεται δὲ, ὡς ὁ λόγος ὑποδείκνυσιν, ἀπ’ ἀμέτρου θερμότητος καὶ |
|---|
| 20 | ἀσθενείας τοῦ στόματος τῆς γαστρὸς, ὅθεν, εἰ μὴ προσφέροιντο τροφὴν
ἀμέτρως, λειποθυμοῦσι καὶ πίπτουσι. τοῦτο τοίνυν εἰδότες καὶ οἱ πλείους
τῶν ἰδιωτῶν εὐθὺς ὀσφραντικοῖς κέχρηνται πρὸς τὸ ἀνακαλέσασθαι καὶ
ἀναλαβεῖν διαφορουμένην τὴν ζωτικὴν δύναμιν. τῶν δ’ ὀσφραντικῶν
μάλιστα προσφέρουσι τόν τε ἄρτον εἰς οἶνον βεβρεγμένον καὶ κρέα |
|---|
| 25 | χοίρεια ὀπτηθέντα καὶ ἐρίφεια καὶ καθόλου τὰ ὀσμὴν ἔχοντα κνισσώδη
καὶ εὐάρτυτον. διακρατοῦσι δ’ αὐτῶν τὰ ἄκρα καὶ νύττουσι πανταχόθεν καὶ
ἀνατρίβουσι τὰ ὦτα καὶ τὰς σιαγόνας καὶ ἐκ τῶν τριχῶν ἀνασπῶσιν.
ἀνακτησαμένοις δὲ αὐτοῖς καὶ παυσαμένης τῆς λειποθυμίας ἄρτον εἰς οἶνον |
|---|
| βραχέντα διδόναι τροφὴν πρό γε πάντων, εἶθ’ οὕτω καὶ τῶν ἄλλων τροφῶν. | 251 in vol. 2 |
2.253 | δεῖ δὲ τοῦ λοιποῦ ταχύτερον αὐτοὺς τρέφειν καὶ πᾶν, ὅπερ ἂν ᾖ δυσμετά‐
βλητον, ἐκεῖνο παρέχειν αὐτοῖς, ἅμα δὲ καὶ τὸ ἐμψύχειν καὶ ῥωννύειν
δυνάμενον· ὑπὸ γὰρ τοιούτων ὠφελοῦνται καὶ τῷ χρόνῳ εἰς εὐκρασίαν
ἀνέρχονται. καί τινες ὀπίου τοῖς βουλιμιῶσιν ἐπιδεδώκασι μεθ’ ὕδατος |
| 5 | ψυχροῦ ἐπὶ τὸ κατασβέσαι τὸ ὑπερβάλλον θερμόν. ἀλλὰ τὰ τοιαῦτα
φεύγειν ὑμᾶς παραινῶ, ταῖς δὲ δυσμεταβλήτοις μᾶλλον κεχρήσθωσαν τροφαῖς.
ἔγνων δέ τινα γυναῖκα πολλὰ καὶ ἄμετρα προσφερομένην καὶ πέττουσαν
ἅπαντα καὶ μηδέποτε κορεσθῆναι φάσκουσαν αὐτήν. διὰ δὲ τὸ δήξεις
ὑπομένειν καὶ τὴν κεφαλὴν ἀλγεῖν ἐπίπαστον ἐδέξατο καθάρσιον· |
|---|
| 10 | ἦν δὲ τὸ καθάρσιον ἡ ἱερά. γενομένης δὲ τῆς κενώσεως ἀπέρριψεν ἕλμινθα,
ὡς τὸ διάστημα νομίζειν πηχῶν δώδεκα ἔχειν, καὶ πλείω καὶ τότε τῆς
ἀμέτρου καὶ μανιώδους ὀρέξεως ἐπαύσατο. ἐγνώσθη οὖν, ὡς οὐκ ἦν βούλιμος,
ἀλλὰ τὸ ἀναγκάζον καὶ ἀναλίσκον ἅπαντα τὸ θηρίον ἦν.
κεφ. γʹ. |
|---|
| 15 | Περὶ ἀνορεξίας.
Εἰδέναι δὲ δεῖ, ὡς καὶ ἡ ἀνορεξία γίνεται ἢ διὰ δυσκρασίαν τινὰ
ἢ διὰ τὸ περιέχεσθαι χυμὸν ἐν τῷ στομάχῳ. ἀναγκαῖον οὖν ἐστιν ἕν τι
τῶν τριῶν διαπράξασθαι, ἢ κενῶσαι τοὺς χυμοὺς ἢ περικεράσαι ἢ μετα‐
συγκρῖναι καὶ λεπτῦναι παχυτέρων αὐτῶν ὄντων. κενώσεις μὲν οὖν αὐτοὺς |
|---|
| 20 | ἢ δι’ ἐμέτων ἢ διὰ γαστρός. εἰ μὲν οὖν εὐεμὴς ὁ κάμνων εἴη, διὰ τῶν
ἄνω. μάλιστα δὲ πρὸς τὸ τοιοῦτον ὁρμᾶν δεῖ, ἐὰν ὦσι καὶ οἱ χυμοὶ λεπτοὶ
καὶ μὴ πάνυ παχεῖς καὶ προσπεπλασμένοι φαινόμενοι.
Πῶς δεῖ ποιεῖν ἔμετον τοῖς ἔχουσι λεπτὸν καὶ χολώδη ἐν τῷ στομάχῳ περιεχόμενον
χυμόν; |
|---|
| 25 | Εἴπερ οὖν φαίνοιτό σοι δι’ ἐμέτων κενῶσαι τοὺς λυπούντας χυμοὺς,
φεῦγέ τισι χρήσασθαι φαρμάκοις ἔμετον δυναμένοις κινῆσαι; ἀλλὰ τοῖς
ὑγραίνουσι μᾶλλον σιτίοις καὶ πόμασιν, οἷον εὐκράτῳ πολλῷ καὶ πολλάκις·
οὕτω γὰρ εὐχερῶς ἐπιπλεύσει καὶ ἀνενεχθήσεται τὸ περιττόν· τὸ γὰρ
μελίκρατον, εἰ καὶ ἔμετον κινεῖ, ἀλλ’ οὖν φεύγειν ἐπὶ τῶν τοιούτων αὐτὸ |
|---|
| 30 | δεῖ· δυσκρασίαν γάρ τινα λανθάνουσαν ἐπιτίθησι τῷ σώματι. βέλτιον οὖν | 253 in vol. 2 |
|---|
2.255 | πράξεις, εἰ τῷ εὐκράτῳ μόνῳ χρήσῃ. εἰ δὲ καὶ θρέψεις αὐτὸν λεκύθοις
ὠῶν ἢ χυλῷ πτισάνης, πρὶν ἢ ἐπιδοίης τὸ εὔκρατον, εἶτα μικρὸν
διαστήσας οὕτως ἐρεθίσεις τὸν ἔμετον μᾶλλον. οὗτος ὁ ἔμετος ἄλυπος
ἔσται καὶ ὠφελιμώτατος. οὕτω μὲν, εἴπερ ἐπιτήδειος ὁ κάμνων εἴη πρὸς |
| 5 | ἔμετον, ἁρμόζεσθαι δεῖ. εἰ δὲ δυσεμὴς εἴη, φείδεσθαι δεῖ τοῦ ἐπὶ πολὺ
σπαραγμοῦ ἢ ἀναγκάζειν τὸν στόμαχον· τὸ γὰρ ἐπὶ πλέον σπαράττειν καὶ
διατείνειν μᾶλλον ἀνατρέπειν οἶδε τὴν ὄρεξιν. βέλτιον οὖν ἐπὶ τῶν τοιούτων
ἐπὶ γαστέρα προπέμπειν τὴν ὕλην ὑγραίνοντα πρῶτον πλείονι καὶ εὐκράτῳ
τροφῇ· οὕτω γὰρ ἑτοίμως τοῖς καθαίρουσιν ὑπακοῦσαι ἡ ὕλη δυνήσεται. |
|---|
| 10 | δεῖ δὲ ἠρέμα καὶ τῶν ῥωννύειν δυναμένων τὸ καθαῖρόν τι προσφέρειν
φάρμακον, οἱονεὶ τὴν πικρὰν ἢ μίαν τῶν ἀντιδότων τούτων, ἢ τὸ διὰ
μήλων ἢ τὸ διὰ ῥοδομέλιτος ἄλυπα καὶ εὐστόμαχα ὄντα φάρμακα.
ὅπως δὲ μὴ δυσχεραίνητε ζητοῦντες αὐτὰς παρ’ ἄλλοις, καὶ τὰς
γραφὰς αὐτῶν ἐξεθέμην. ἔχουσι δὲ οὕτω. |
|---|
| 15 | Καθαρσίου τοῦ διὰ μήλων ἡ σκευή.
[Start of Table]Μήλων κυδωνίων. . . . . . λιτρ. αʹ
κιτρίου φλοιοῦ. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
μέλιτος. . . . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
σκαμμωνίας. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 20 | πεπέρεως. . . . . . . . . οὐγγ. δʹ
ὕδατος ὀμβρίου. . . . . . . ξεστ. ϛʹ.[End of Table]
πεπείραται. ἕψε δίκην ὀξυμέλιτος καὶ πρόσβαλε τελευταῖον τὴν σκαμμωνίαν
καὶ τὸ πέπερι πάσσων καὶ δίδου κοτύλ. αʹ ἢ βʹ.
Ἄλλο καθαρτικὸν τὸ διὰ τῶν κυδωνίων μήλων πεπειραμένον. |
|---|
| 25 | Λαβὼν μῆλα κυδώνια ηʹ βάλλε σκαμμωνίας οὐγ. αʹ καὶ περί‐
πλασσε ἔξωθεν ζύμῃ, ὡς μὴ διὰ τῶν πόρων τὴν σκαμμωνίαν διελθεῖν
δυνηθῆναι. καὶ μετὰ τὸ ὀπτηθῆναι καλῶς τὴν μὲν σκαμμωνίαν σὺν τοῖς
μήλοις δίχα τῆς ζύμης λείου καὶ πρόσβαλλε μέλιτος καὶ πάλιν λειώσας |
|---|
| βάλλε εἰς βυκίον καὶ δίδου κοχλ. αʹ ἢ βʹ, πρὸς ὃ θέλεις καθᾶραι. | 255 in vol. 2 |
2.257 | Καθαρσίου τοῦ διὰ ῥοδομέλιτος ἡ γραφή.
[Start of Table]Ῥόδων χυλοῦ. . . . . . . λιτρ. αʹ
σκαμμωνίας. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀγαρικοῦ. . . . . . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ |
| 5 | πεπέρεως. . . . . . . . . γρ. βʹ
μέλιτος. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ.[End of Table]
ἕψε μαλθακῷ πυρὶ καὶ, ὅταν συστραφῇ, τότ’ ἐπίβαλλε τὴν σκαμμωνίαν
καὶ τὸ πέπερι καὶ τὸ ἀγαρικὸν καὶ χρῶ. ἡ δόσις πρὸς τὴν δύναμιν
κοχλ. εʹ ἢ ϛʹ. |
|---|
| 10 | Περὶ τῆς διὰ γλίσχρους χυμοὺς γινομένης ἀνορεξίας.
Εἰ δὲ διὰ γλίσχρους χυμοὺς γίνηται ἡ ἀνορεξία, ἀνάγκη λοιπὸν
ἀφορᾶν εἰς τὰ ἐναντία, ὅσα λεπτύνειν οἶδε καὶ τέμνειν, ἔτι δὲ καὶ
σμήχειν, καὶ τούτων αὐτοὺς προτρέπειν λαμβάνειν. κάππαρις οὖν ἀγαθόν
ἐστι φάρμακον εἰς τὰ τοιαῦτα πλυθεῖσα καλῶς καὶ εἰς ὀξύμελι συντεθεῖσα. |
|---|
| 15 | καλὸν δὲ καὶ αἱ ἐλαῖαι πᾶσαι, ὅσαι δι’ ἅλμης ἢ ὀξυμέλιτος σύγκεινται.
καὶ τὸ σίναπι δὲ σφοδρότερον τούτων ἀπολεπτύνει μετ’ ὀξυμέλιτος καὶ ὄξους
ἐσθιόμενον καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, ὅσα δι’ ὀξυμέλιτος ἢ ἅλμης ἢ γάρου καλῶς
προσφέρεται. τοῖς δ’ ἐπὶ πλέον ἔχουσι καταψυχθέντα τὸν στόμαχον καὶ
τὰ διὰ πεπέρεως καὶ ζιγγιβέρεως συγκείμενα προσφέρειν ἐστὶν ἀναγκαῖον, |
|---|
| 20 | ἐξ ὧν ἐστι καὶ τὸ διὰ τῶν κυδωνίων μήλων σκευαζόμενον ἔχον καὶ
πεπέρεως καὶ σμύρνης ἢ λιβυστικοῦ ἢ κόστου ἢ γλήχωνος· ἄλλοι γὰρ
ἄλλως τὸ αὐτὸ σκευάζουσι. καλλίων δὲ πασῶν ἐστιν, ᾗ κέχρηται καὶ ὁ
θειότατος Γαληνὸς, ἣν εὑρήσεις ἐν τῷ περὶ τῆς διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν
γινομένης ἀνορεξίας κεφαλαίῳ. εἰ δὲ ἐπὶ πλέον ἀποσμῆξαι βουληθείης, |
|---|
| 25 | καὶ τῷ ὀξυμέλιτι κέχρησο τῷ Ἰουλιανιῷ καλουμένῳ· τινὲς δὲ αὐτὸ καλοῦσι
Λόγγου φιλοσόφου. τοῦτο τὸ ὀξύμελι θαυμασιώτατόν ἐστιν, ὥστε μὴ
μόνον τὰ ἐν τῷ στομάχῳ δύνασθαι σμήχειν, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐν ἥπατι καὶ
σπληνὶ καὶ θώρακι καὶ κεφαλῇ, ὥστε καὶ ἐπιληψίας δύνασθαι ἰᾶσθαι |
|---|
| καὶ ἄλλα πολλὰ τῶν χρονίων παθῶν. ἀλλὰ καὶ τὴν σκευασίαν καὶ τὰς | 257 in vol. 2 |
2.259 | συνούσας ἀρετὰς αὐτῷ τὰ νῦν παρέντες τῶν ἑξῆς ἐχόμεθα· καὶ γὰρ ἐν
ἑτέροις κεφαλαίοις καὶ τὴν γραφὴν καὶ τὰς ἐπαγγελίας τοῦ ὀξυμέλιτος
εἰρήκαμεν. τούτοις μὲν οὖν δεῖ διὰ στόματος κεχρῆσθαι βοηθήμασιν·
ἔξωθεν δὲ τοῖς θάλπειν δυναμένοις ἀλείμμασι καὶ ῥωννύειν, οἷόν ἐστι καὶ |
| 5 | τὸ Μαρκίατον καλούμενον, λοιπὸν δὲ καὶ ἐπιθέμασι τῷ τε βαΐῳ καὶ τῷ
εὐώδει καλουμένῳ· καλλίστων δὲ σφόδρα ὄντων καὶ δυσπορίστων τὴν
σκευασίαν αὐτῶν καὶ τὴν ὕλην ἐξεθέμην ὧδε.
Στομαχικὸν τὸ λεγόμενον βάϊον.
[Start of Table]Κασίας. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| 10 | ἴρεως. . . . . . . . γρ. ηʹ
σχοίνου ἄνθους. . . . . γρ. ιηʹ
τῆς βοτάνης βράθυος. . . γρ. ηʹ
βδελλίου. . . . . . . γρ. λβʹ
μαστίχης. . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 15 | κηροῦ. . . . . . . . οὐγγ. ιʹ
τερεβινθίνης. . . . . . οὐγγ. δʹ
πιτυΐνης πεφρυγμένης. . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . δραχ. βʹ 𐅶ʹʹ
ἀμώμου. . . . . . . γρ. λβʹ |
|---|
| 20 | νάρδου. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
οἰνανθαρίου. . . . . . οὐγγ. ηʹ
ἀλόης. . . . . . . . οὐγ. αʹ
καρδαμώμου. . . . . . οὐγγ. βʹ
καρυοφύλλου. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | βαλσάμου. . . . . . . οὐγγ. βʹ.[End of Table]
λειώσας τὰ ξηρὰ ἐπίβαλλε τὰ τηκτὰ, εἶτα (τὰ ξηρὰ) ὑγρῶν ἔτι ὄντων
καὶ ἀναλάμβανε.
Τὸ εὐῶδες καὶ τοῦτο κάλλιστον καὶ διὰ πείρας πολλῆς.
[Start of Table]Κρόκου. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 30 | βδελλίου. . . . . . . γρ. θʹ
ἀλόης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| σμύρνης. . . . . . . οὐγγ. βʹ | 259 in vol. 2 |
2.261 | φύλλου. . . . . . . οὐγ. αʹ
προπόλεως. . . . . . οὐγγ. γʹ
τερεβινθίνης. . . . . . οὐγγ. γʹ
λιβάνου. . . . . . . οὐγγ. βʹ |
| 5 | στύρακος. . . . . . . οὐγ. αʹ
μαστίχης. . . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . οὐγ. αʹ
καρδαμώμου. . . . . . οὐγγ. βʹ
ἡδυχρόου μάγματος. . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 10 | ἀμμωνιακοῦ. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
κηροῦ. . . . . . . . λιτρ. αʹ
κολοφωνίας. . . . . . λιτρ. βʹ
ὀποβαλσάμου. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
φοινίκων. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ[End of Table] |
|---|
| 15 | σκευάσας χρῶ.
Περὶ ἀνορεξίας διὰ θερμὴν δυσκρασίαν.
Τὰς δὲ διὰ θερμὴν δυσκρασίαν ἀνορεξίας δῆλον ὅτι ἡ δίαιτα ἡ διὰ
τῶν ψυχόντων ὠφελήσει, καὶ μάλιστά γε ἐκεῖνα, ὅσα δι’ ὄξους ἔχει τὴν
σκευασίαν, καὶ ποῦσκα καὶ ὀξύγαλα καὶ ἡ παρὰ Ῥωμαίοις καλουμένη |
|---|
| 20 | μέλκα θρίδακές τε καὶ ἴντυβα καὶ ὕδωρ καθ’ αὑτὸ ψυχρὸν πινόμενον
συμμέτρως καὶ ἐξ ἐναντίας τῆς κρατούσης δυσκρασίας θερμῆς· ἡ γὰρ
ἄμετρος ψῦξις νεκροῖ καὶ καταβάλλει τὴν ἐν τῷ σώματι δύναμιν, ὅθεν καὶ
ἀνορεξίας αἰτία γίνεται.
Περὶ τῶν δι’ ἄμετρον ψῦξιν ἀνορεκτούντων. |
|---|
| 25 | Τούτοις οὖν τοῖς ἀνορεκτοῦσι διὰ ψῦξιν ὑδρόγαρον διδόναι καὶ οἶνον
παλαιὸν καὶ κονδῖτον καὶ ζέματα διὰ πηγάνου καὶ ἀνίσου. καὶ πολλάκις
σκόροδα φαγεῖν καὶ πίνειν ἀντιδότους, ὅσαι πάνυ τὸ θερμαίνειν ἔχουσιν,
ἐξ ὧν ἐστι μάλιστα καὶ ἡ θηριακὴ τὸ εὐστόμαχον ἔχουσα καὶ τὸ ἐπι‐
κεραστικὸν τῶν κακοήθων, ὅθεν καὶ τοῖς ἔχουσιν ὑγρὰ περιττώματα καὶ |
|---|
| 30 | κακοήθη καὶ μοχθηρὰ καλῶς αὕτη δίδοται ἡ ἀντίδοτος, ὥστε καὶ ἐν | 261 in vol. 2 |
|---|
2.263 | μιᾷ δόσει πολλάκις ἀπολλυμένην ἀνεκαλέσατο ὄρεξιν. καὶ δὴ καὶ τὸν
ζωμὸν τῆς περιστερᾶς καὶ τῶν σταφίδων· ἔχουσι γὰρ καὶ αὐταὶ τὸ
εὐστόμαχον καὶ τὸ ἐπικρατητικὸν τῶν κακοήθων καὶ πεπτικὸν ἀπέπτων
καὶ πρὸς τὸ μὴ διαφθείρεσθαι ταχέως καὶ τρέφουσιν. οὐδὲν δὲ τούτου |
| 5 | κάλλιον ἢ ὥστε καὶ τρέφειν δύνασθαι τὸ αὐτὸ καὶ τὰς οὔσας ἅμα ἰᾶσθαι
δυσκρασίας.
κεφ. δʹ.
Περὶ δίψης.
Εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ πίνειν |
|---|
| 10 | συμβαίνει· ἀμετρότερον γὰρ ὀρέγονται καὶ διψῶσι σφόδρα ἢ διὰ ξηρότητα
τοῦ στομάχου ἢ διὰ θερμότητα πολλήν. ἔσθ’ ὅτε δὲ οὐ διὰ τὸ στόμα
μόνον τῆς γαστρὸς ἡ δίψα συμβαίνει τισὶν, ἀλλὰ καὶ διὰ θέρμην ἥπατος
καὶ πνεύμονος καὶ νήστεως· ἡ μὲν γὰρ διὰ πνεύμονα δίψα οὐ τοσοῦτον
ὑπὸ τῶν ψυχόντων ὠφελεῖται, ὅσον ὑπὸ τῆς τοῦ περιέχοντος εἰσπνοῆς. |
|---|
| 15 | καὶ οἱ καυσώδεις δὲ τῶν πυρετῶν ἐπιφέρουσι πλείονα πόματος ὄρεξιν διὰ
τὴν ἄμετρον θερμασίαν. ὥσπερ οὖν διὰ δυσκρασίαν τινὰ γίνεται πολλάκις
ἄμετρος δίψα, οὕτως εἰδέναι δεῖ, ὅτι καὶ διά τινα γίνεται κακοχυμίαν
ἀναπεμπομένην ἐν τῷ στόματι τῆς γαστρὸς σηπομένην. δεῖ οὖν μὴ
μόνον τοῖς ἐμψύχειν δυναμένοις ἀποσμήχειν καὶ ἀποκαθαίρειν τὸν ἐν τῇ |
|---|
| 20 | γαστρὶ περιεχόμενον χυμὸν, ἀλλὰ καὶ ἄλλοις τοῖς πρὸς τὸν πλεονάζοντα
χυμὸν ἐπιτηδείοις φαρμάκοις. εἰ μὲν οὖν χολώδης εἴη ὁ περιεχόμενος
χυμὸς, πρόσφερέ τι τῶν δυναμένων ἐμψῦξαί τε καὶ ὑγρᾶναι, ὥσπερ καὶ,
εἰ φλεγματώδης εἴη καὶ ἁλμυρὸν τὸ πλεονάζον καὶ ποιοῦν τὴν δίψαν, διὰ
τῶν καθαίρειν καὶ σμήχειν δυναμένων τὸν τοιοῦτον χυμόν. ἐγὼ γοῦν |
|---|
| 25 | οἶδα τοιαύτην δίψαν ὑφ’ ἁλμυροῦ φλέγματος γενομένην ὑπὸ τῶν ἁλμυρῶν
παυσαμένην ἐδεσμάτων, οἷον ταρίχου καὶ κοριαξοῦ καὶ ἐγκατηρᾶς καὶ
καππάρεως. δεῖ οὖν μὴ πάντοτε τοῖς ἐμψύχουσι καὶ ὑγραίνουσι κεχρῆσθαι,
ἀλλὰ διορίσαντας ἀκριβῶς καὶ διεγνωκότας οὕτω κεχρῆσθαι τῇ καταλλήλῳ
θεραπείᾳ· τοῖς μὲν οὖν διὰ ξηρότητα, τὰ ἐνυγραίνοντα, τοῖς δὲ διὰ |
|---|
| 30 | θερμότητα, τὰ ἐμψύχοντα, τοῖς δὲ δι’ ἁλμυρὸν φλέγμα, τὰ σμήχοντα. | 263 in vol. 2 |
|---|
2.265 | Περὶ τῶν ἐχόντων τὸν στόμαχον διακαιόμενον καὶ σφόδρα διψῶντα.
Ἀρχιγένης μὲν οὖν ὁ θειότατος, εἴπερ τις καὶ ἄλλος, ἐκμαθεῖν
ὄντως τὰ κατὰ τὴν ἰατρικὴν θεωρίαν σπεύσας ἐπὶ τῶν διακαιομένων τὸν
στόμαχον ψυχρὸν ὕδωρ ἐπιρροφεῖν παρακελεύεται, μάλιστα καὶ τοῖς |
| 5 | δακνομένοις αὐτὸν καὶ λειποθυμοῦσι μετὰ θέρμης καὶ ἀνορεξίας ὄμφακος
χυλὸν ἢ μήλων κυδωνίων ἢ σικύου ἡμέρου σπέρμα μετὰ ψιχῶν ἢ
ῥοιᾶς γλυκείας ἢ ὀξείας χυλὸν μεθ’ ὕδατος ἐξ ἴσου ἢ κλώνιον ἡδυόσμου
λεάνας ἐν ὕδατι ψυχρῷ ἢ ῥόδινον ἔλαιον ὁμοίως μετὰ ψυχροῦ ἢ μετὰ
περσικῶν ὠμῶν χυλοῦ ἢ ῥόδων ξηρῶν ἀφέψημα ἢ θρίδακος λευκῆς |
|---|
| 10 | σπέρμα μεθ’ ὕδατος κοτ. δʹ. ἡμεῖς δὲ καὶ συνθέτοις ἐχρησάμεθα καὶ πεῖραν
αὐτῶν οὐ μετρίαν ἐσχήκαμεν, ὧν καὶ τὰς γραφὰς ἀφθόνως ὑμῖν ἐκθήσομεν
συνέχειαν ἐχούσας οὕτως.
Ἄδιψα καταπότια.
[Start of Table]Σικύου ἡμέρου σπέρματος. . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 15 | τραγακάνθης. . . . . . . δραχ. ϛʹ.[End of Table]
διάλυε τὴν τραγάκανθαν ὠῶν προσφάτων τῷ λευκῷ καὶ τρίψας ἐπίβαλλε
τὸ σπέρμα τοῦ σικύου καὶ μίξας ἀνάπλαττε καταπότια καὶ ξηραίνων
εἰς σκιὰν δίδου ὑπὸ τὴν γλῶτταν κατέχειν καὶ τὸ διαλυόμενον ὑγρὸν
καταπινέτω. |
|---|
| 20 | Ἄλλο. Γλυκυρρίζης, σικύου ἡμέρου σπέρματος, ἀνδράχνης, ἀνὰ
δραχ. βʹ, ὠῶν τὰ λευκὰ ἀναλάμβανε καὶ ποίει καταπότια ὀροβιαῖα μεγέθει
καὶ τίθει κάτωθεν ὑπὸ τὴν γλῶτταν.
Ἄλλο πρὸς πυρέττοντας, οἷς ὀλιγοποτεῖν συμφέρει, καὶ εἰς τὰς ἐγκαύσεις καὶ τὰς
ἀνύδρους ὁδοιπορίας. |
|---|
| 25 | [Start of Table]Γλυκυρρίζης χυλοῦ. . . . . δραχ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . δραχ. ϛʹ
σικύου ἡμέρου σπέρματος. . . δραχ. δʹ |
|---|
| τραγακάνθης. . . . . . . δραχ. βʹ[End of Table] | 265 in vol. 2 |
2.267 | λεάνας καθ’ ἓν μίσγε καὶ παραχέων τὰ λευκὰ τῶν ὠῶν φύρα καὶ ἀνάπλαττε
καταπότια καὶ χρῶ ὑποβαλὼν τῇ γλώττῃ καὶ ποίει διακατέχειν.
Ἄλλο.
[Start of Table]Ἀνδράχνης σπέρματος. . . . δραχ. δʹ |
| 5 | σικύου ἡμέρου σπέρματος. . . δραχ. δʹ
ἀνδράχνης ῥίζης φλοιοῦ. . . . δραχ. δʹ
γλυκυρρίζης χυλοῦ. . . . . δραχ. βʹ
τραγακάνθης. . . . . . . δραχ. δʹ[End of Table]
ὠῶν τοῖς λευκοῖς ἀναλάμβανε καὶ ποίει τροχίσκους ἀνὰ δραχ. αʹ καὶ δίδου |
|---|
| 10 | ἕνα ὑπὸ τὴν γλῶτταν διακρατεῖν.
Περὶ τῶν ἔξωθεν ἐπιτιθεμένων τοῖς διακαιομένοις τὸν στόμαχον.
Ἐπιτιθέναι δὲ δεῖ ἔξωθεν πληρώσας φῦσαν ὕδατος ψυχροῦ ἢ χιόνος
ἐπιβαλὼν ἢ κολοκύνθης ξέσματα ἢ σήσαμον ὕδατι βρέξας καὶ λειώσας
ἕνωσον μετ’ ἐλαίου ῥοδίνου καὶ κατάπλαττε πυρέττουσιν ἢ μήλου φύλλα |
|---|
| 15 | χλωρὰ ἢ μῆλα κυδώνια ἢ φοινικοβαλάνους ἢ μέσπιλα μετὰ κηρωτῆς ἢ
τυρὸν ἁπαλὸν μετ’ ἀλφίτων κατάπλαττε καὶ καθόλου πᾶσιν ὡς ἐπὶ τῶν
καρδιακῶν κέχρησο.
κεφ. εʹ.
Περὶ τῶν χολὴν γεννώντων μέλαιναν καὶ φυσωμένων |
|---|
| 20 | τὸν στόμαχον.
Τοῖς φυσωμένοις τὰ ὑποχόνδρια καὶ τὸν στόμαχον ἀναλυομένων
τῶν μελαγχολικῶν περιττωμάτων σπόγγους ἐν ὄξει δριμυτάτῳ βεβρεγμένους
ἐπιτίθει, καὶ εἰ μετὰ τούτους ἐπιμένοιεν, στυπτηρίαν ὑγρὰν μετὰ χαλκάνθου
λείου καὶ μέλιτι ὀλίγῳ ἀναλαβὼν ἐπιτίθει ἢ κισσοῦ φύλλοις ἑφθοῖς ἐν οἴνῳ |
|---|
| 25 | κατάπλαττε ἢ βόλβιτον ἀγελαίας ξηρὸν ἑψημένον ἐν οἴνῳ. τῷ δ’ ἐμπνευ‐
ματωμένῳ μάλιστα τὸν στόμαχον καλαμίνθης ἀφέψημα ἐξαφρισμένου τοῦ |
|---|
| ὕδατος μίξας ὀλίγον μέλιτος καὶ πεπέρεως δίδου ποτόν. πνεῦμα μὲν | 267 in vol. 2 |
2.269 | διαλύει, οὐ ποιεῖ δὲ πρὸς θερμὰς δυσκρασίας καὶ τὰ ἐξ ὑπεροπτήσεως
γεννώμενα, ἀλλὰ μᾶλλον πρὸς τοὺς τὸν μελαγχολικὸν γεννῶντας χυμόν.
Ἡ διὰ τῶν ὀπωρῶν ποιοῦσα πρὸς ἀνατροπὴν στομάχου καὶ κοιλιακοὺς καὶ
δυσεντερικούς. |
| 5 | [Start of Table]Μῆλα κυδώνια. . . . . . δραχ. αʹ
ῥοῦ ἐρυθροῦ. . . . . . . δραχ. αʹ
ὕδατος. . . . . . . . . χο. ζʹ
οὖα. . . . . . . . . . νʹ
μέσπιλα. . . . . . . . νʹ.[End of Table] |
|---|
| 10 | τὰς ὀπώρας θλάσας καὶ βαλὼν εἰς τὸ ὕδωρ ἕψε φιλοπόνως. καὶ ὅταν
διαλυθῇ, ἔκθλιβε τὸ ὑγρὸν καὶ πάλιν ἕψε ἐκβαλὼν τὸ ἀχυρῶδες τῶν
ὀπωρῶν. καὶ ὅταν τὸ τρίτον ὑπολειφθῇ, ἐπίβαλε μέλιτος Ἀττικοῦ λιτρ. δʹ
καὶ ἕψε ἐπ’ ἀνθράκων κινῶν συνεχῶς καὶ, ὅταν συστραφῇ, ἄρας ἀπόθου.
ἡ χρῆσις πρὸ τροφῆς δραχ. αʹ ἢ βʹ. |
|---|
| 15 | Ἐπίθεμα πρὸς στόμαχον ῥευματιζόμενον καὶ ἐμπυρέτοις καὶ κωλικοῖς, οἷς τὰ τοῦ
στομάχου συμπαθεῖ καὶ ἀπορρίπτουσι τὴν τροφήν.
[Start of Table]Σμύρνης. . . . . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀλόης. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | μαστίχης. . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀψινθίου χυλοῦ. . . . . οὐγ. αʹ
στύρακος. . . . . . . οὐγ. αʹ
κηροῦ. . . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
νάρδου. . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 25 | φοινίκων πατητῶν. . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ[End of Table]
οἴνου Ἀδριανοῦ τὸ αὔταρκες εἰς τὴν τῶν φοινίκων ἀποβροχήν. τινὲς δὲ τοῦ
κηροῦ καὶ τοῦ νάρδου ἀνὰ οὐγγ. γʹ βάλλουσι καὶ τοῖς ξηροῖς λελειωμένοις
ἅμα τῷ στύρακι τήξαντες μίσγουσι καὶ ἐκλειώσαντες χρῶνται. ἡμεῖς δὲ
ἀνὰ λιτρ. αʹ βάλλομεν καὶ γίνεται κάλλιον. |
|---|
| 30 | Ἄλλο ποιοῦν πρὸς τοὺς ἀτονοῦντας τὸν στόμαχον καὶ τοὺς μὴ δυναμένους
κατέχειν τὴν τροφήν.
[Start of Table]Φοινίκων πατητῶν. . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| οἰνάνθης. . . . . . . . λιτρ. αʹ | 269 in vol. 2 |
2.271 | κηροῦ. . . . . . . . . λιτρ. αʹ
μαστίχης. . . . . . . . οὐγ. αʹ
λιβάνου ἀτόμου. . . . . . οὐγ. αʹ
οἴνου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
| 5 | τὸν οἶνον μετὰ τῶν φοινίκων ἐκλειώσας τὰ ξηρὰ συνεκλείου, ἔπειτα τήξας
τὸν κηρὸν μετὰ νάρδου οὐγγ. γʹ ποιήσας κηρωτὴν ἀναλάμβανε τὰ ξηρὰ
λεῖα καὶ ἕνου.
Ἄλλο ἐπίθεμα στομάχου ὁμοίως τονωτικόν.
Οἰνάνθης, ὀμφακίου, ῥόδων ἄνθους, ἀλόης ἡπατίτιδος, ἀκακίας, |
|---|
| 10 | κηκῖδος, βαλαυστίων, ῥοιᾶς, φοινικοβαλάνου, κηροῦ τρακτοῦ, ἐλαίου
σχινίνου, ἀνὰ οὐγγ. ϛʹ, οἴνου σπαθίτου τὸ ἀρκοῦν,
[Start of Table]μήλων κυδωνίων περιπεπλασμένων στέατι
καὶ ὠπτημένης τῆς σαρκὸς. . . οὐγγ. γʹ
κρόκου. . . . . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 15 | ἀψινθίου. . . . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
μυρομηλίνου. . . . . . . . . οὐγγ. ηʹ
οἴνῳ εὐώδει φυράσας χρῶ.[End of Table]
Ἄλλο πρὸς στόμαχον ῥευματιζόμενον καὶ κοιλιακόν.
[Start of Table]Κηκῖδος ὀμφακίτιδος. . . δραχ. δʹ |
|---|
| 20 | νίτρου. . . . . . . . δραχ. ϛʹ
ἀλκυονίου. . . . . . . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . δραχ. αʹ
σέρεως. . . . . . . οὐγγ. γʹ.[End of Table]
Ἄλλο. σταφίδων ἀφέψημα δὸς πίνειν καὶ τὰς σταφίδας δὸς φαγεῖν. |
|---|
| 25 | Περὶ ἀντιδότων πρὸς τοὺς διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν ἀπεπτοῦντας τὴν τροφήν.
Ἄριστόν ἐστι βοήθημα καὶ διὰ στόματος διδόμενον τοῦτο καὶ πλείστην
δεδωκὸς πεῖραν·
[Start of Table]ἑλενίου. . . . . . . . . οὐγγ. δʹ
μαράθρου σπέρματος. . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 30 | πεπέρεως. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
πετροσελίνου σπέρματος. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| μέλιτος Ἀττικοῦ ὠμοῦ καλλίστου. λιτρ. βʹ.[End of Table] | 271 in vol. 2 |
2.273 | ἐὰν δὲ μὴ παρῇ, ἑτέρου ἀπηφρισμένου. ἐγὼ δὲ προσέθηκα καὶ εὐζώμου
σπέρματος οὐγγ. βʹ καὶ κατὰ πάντα ἀπέβη μοι κάλλιστα. ἔμιξα δὲ
καὶ σίσωνος Συριακοῦ, σεσέλεως, ἀνὰ δραχ. βʹ, καὶ τοῦ μέλιτος οὐγγ. ϛʹ
ἢ περισσοτέρας. μέγιστόν ἐστι τοῦτο τὸ βοήθημα καὶ εἰς πολλὰ χρήσιμον· |
| 5 | οὐ μόνον γὰρ τοῖς φυσωμένοις τὸν στόμαχον καὶ ἀπεψίας ὑπομένουσι
πεποίηται, ἀλλὰ καὶ τῶν γυναικῶν ἄγει τὰ καταμήνια. ἐχρησάμην δὲ ἐγὼ
καὶ ἐπὶ δυσπνοϊκῶν καὶ παραδόξως ἐποίησεν. ἡ δόσις κοτύλ. βʹ ὄρθρῳ
καὶ εἰς κοίτην δίδοται καὶ διὰ κράματος—ποιεῖ δὲ τὸ κρᾶμα ὡσανεὶ
νέκταρι—πρωῒ δὲ δι’ ὕδατος· ποιεῖ γὰρ τὰς ἐρυγὰς ἡδίστας καὶ ἐπὶ |
|---|
| 10 | πάσης βηχὸς καὶ τοῖς ἀπὸ κεφαλῆς τὸν θώρακα ῥευματιζομένοις καὶ καθόλου
ἐπὶ πασῶν τῶν ἐντὸς διαθέσεων. ποιεῖ καὶ ὄρεξιν ἐπιτεταμένην, οἷς τὰ τῆς
ὀρέξεως ἀπώλετο. καὶ τοῖς τὰ ἀφροδίσια παραβεβλαμμένοις διεγείρει τὰς
ὀρέξεις τοῖς ἐπιμόνως αὐτῇ χρωμένοις.
Ἄλλο πρὸς τὰς αὐτὰς διαθέσεις τὸ διὰ μήλων. |
|---|
| 15 | [Start of Table]Μήλων κυδωνίων καθαρθέντων καὶ ἐκπεπιεσμένων
μετὰ τὸ κοπῆναι. . . . . . . . λιτρ. γʹ
μέλιτος. . . . . . . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 20 | πεπέρεως μέλανος. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ.[End of Table]
δεῖ ἑψῆσαι τὸν χυλὸν μετὰ τοῦ μέλιτος ἄχρι συστάσεως μελιτώδους,
εἶθ’ οὕτως ἐπιβαλεῖν τὰ ξηρὰ κεκομμένα καὶ κεκοσκινισμένα λεπτῷ
κοσκίνῳ.
Ἄλλο. |
|---|
| 25 | [Start of Table]Μήλων κυδωνίων χυλοῦ. . . ξεστ. βʹ
μέλιτος. . . . . . . . . ξεστ. βʹ
ὄξους. . . . . . . . . . ξεστ. αʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
πεπέρεως μέλανος. . . . . . οὐγγ. βʹ.[End of Table] |
|---|
| 30 | χυλὸν μετὰ μέλιτος καὶ ὄξους προεψήσας ἐπ’ ἀνθράκων μετρίως καὶ προαφρίσας
μίξεις τὸ ζιγγίβερι καὶ πέπερι λειωθέντα καὶ αὖθις ἑψήσεις ἐπὶ μαλακοῦ πυρὸς ἄχρι |
|---|
| συστάσεως μελιτώδους. εἰ δὲ καθαρτικὸν σκευάζειν βούλῃ, προσμῖξαι δεῖ τοῦ δακρύου | 273 in vol. 2 |
2.275 | σκαμμωνίας οὐγγ. γʹ. ἄνευ σκαμμωνίας εὖ ποιεῖ τοῖς γαστρὸς ἀτονίαν ἔχουσι. καὶ
γὰρ χρησιμώτατόν ἐστι τοῦτο τὸ βοήθημα καὶ τοῖς τε ἧπαρ καὶ στόμαχον
πάσχουσι. προσφέρεσθαι δὲ χρὴ μάλιστα, ὅσον πλῆθος ἂν ᾖ κοχλιαρίου, νῆστιν
ὄντα ἢ εἰς κοίτην. βλάπτει δὲ οὐδὲν, οὐδ’ ἐὰν μετὰ τροφήν τις αὐτὸ λαμβάνῃ. κάλλιον |
| 5 | δὲ, εἰ πρὸ δυοῖν ἢ τριῶν ὡρῶν τῆς τροφῆς λαμβάνῃ· ποιεῖ γὰρ πρὸς ἀνορέκτους τε καὶ
δυσπεπτοῦντας, καὶ ποτὲ μὲν οὕτω, ποτὲ δὲ ἄνευ ξηρῶν τὸν χυλὸν τῶν μήλων
μετ’ ὄξους καὶ μέλιτος ἑψήσας μόνον, ὡς ἔμπροσθεν. ἐπὶ τῶν θερμῶν δυσκρασιῶν
ἀντὶ ῥοδομέλιτος αὐτῷ χρῶμαι καὶ μάλιστ’ ἐφ’ ὧν εὐλαβούμεθα τὸν οἶνον
ἐπιδιδόναι. |
|---|
| 10 | Πρὸς στόμαχον ἐμοῦντα τὴν τροφήν.
Ἀλόης, ῥόδων ξηρῶν, ἀνὰ δραχ. ιʹ, λεάνας δίδου κοτύλ.
γʹ ἢ δʹ. εἰ δ’ ἀποκαθᾶραι θέλεις τὸν ἐν τῷ στομάχῳ χυμὸν, πρόσπλεξον
σκαμμωνίας καὶ μαστίχης ἀνὰ οὐγ. 𐅶ʹʹ. ἀποκαθαίρει γὰρ πάνυ καλῶς
καὶ ἀλύπως. |
|---|
| 15 | Πρὸς ἐμπνευμάτωσιν τοῦ στομάχου καὶ ἐντέρων ποιοῦν, πρὸς ἀπεπτοῦντας, ἡπατικοὺς,
βηχικοὺς καὶ μάλιστ’ ἐφ’ ὧν ψυχρὸν τὸ αἴτιον.
[Start of Table]Πεπέρεως. . . . . . .οὐγγ. γʹ
λιβυστικοῦ. . . . . . ⎫ |
|---|
| 18 | ⎬ ἀνὰ οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἄμμεως. . . . . . . ⎭ |
|---|
| 20 | ἐν ἄλλῳ. . . . . .ἀνὰ οὐγγ. βʹ
ἐπιθύμου καθαροῦ σπέρματος.οὐγ. αʹ
γλήχωνος ξηροῦ. . . . .οὐγ. αʹ
μέλιτος ἀπηφρισμένου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
τινὲς δὲ αὐτῷ καὶ σελίνου σπέρματος οὐγ. αʹ προσέπλεξαν καὶ |
|---|
| 25 | πηγάνου σπέρματος οὐγ. 𐅶ʹʹ. ἡ δόσις κοτύλ. αʹ.
Ἄλλο ποιοῦν πρὸς ἐμπνευμάτωσιν καὶ πόνον καὶ κοινῶς πρὸς πᾶσαν ὀδύνην
στομάχου.
[Start of Table]Ὀποῦ μήκωνος. . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| πεπέρεως. . . . . . . δραχ. αʹ | 275 in vol. 2 |
2.277 | καστορίου. . . . . . . δραχ. αʹ
πετροσελίνου. . . . . . δραχ. δʹ
νάρδου Συριακῆς. . . . . δραχ. αʹ[End of Table]
χνοώδη ποιήσας ἐπίπλαττε ὅσον κοχλ. αʹ, ὕδατος θερμοῦ κοτύλ. αʹ 𐅶ʹʹ, |
| 5 | μέλιτος τὸ ἀρκοῦν. εὔκρατον δὲ ποιήσας πότιζε πρὸ κοίτης καὶ εἰς κοίτην.
τοῖς εὐεκτοῦσι δὲ πλέον δίδου· ἀνώδυνός τε γάρ ἐστι καὶ πεπτικὴ καὶ
μάλιστα πρὸς τὰς κοιλιακὰς γυναῖκας καὶ ἄνδρας κοιλιακοὺς ἐμπνευματώσεις
τε καὶ ὠμότητας καὶ πρὸς τὰς τῶν πυρετῶν καὶ ὑποχονδρίων ἀλγηδόνας
καὶ πρὸς τοὺς ἐξ ὠμοτήτων πυρετοὺς καὶ βῆχας, πλευρῶν ἀλγήματα καὶ |
|---|
| 10 | σπάσματα καὶ ὅπου χρὴ οὖρα κινῆσαι.
Ἄλλη ἀντίδοτος καλλίστη.
[Start of Table]Ναρδοστάχυος. . . . . οὐγ. αʹ
πεπέρεως. . . . . . . οὐγ. αʹ
κασίας σύριγγος. . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 15 | κόστου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ[End of Table]
δίδου δι’ ὕδατος νυκτὸς καὶ πρωΐ. καὶ ποιεῖ οὐ μόνον στομαχικοῖς, ἀλλὰ
καὶ ἡπατικοῖς καὶ νεφριτικοῖς καὶ χρῶ θαρρῶν τῷ βοηθήματι.
Ἄλλο πρὸς τὸ αὐτό.
[Start of Table]Πεπέρεως. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | πετροσελίνου. . . . . . οὐγ. αʹ
κυμίνου. . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ[End of Table]
δίδου μετὰ βαλανεῖον.
Στομαχικὸν ποιοῦν καὶ πρὸς κῶλον.
Ἶριν Ἰλλυρικὴν κόψας καὶ σήσας δὸς πιεῖν νήστει μεθ’ ὕδατος |
|---|
| 25 | θερμοῦ, δειπνήσαντι δὲ μετ’ οἴνου κεκραμένου. ἔστω δὲ ἡ δόσις γρ. γʹ· |
|---|
| μὴ αὐτοῦ καταφρονήσῃς· καλῶς γὰρ ποιεῖ. | 277 in vol. 2 |
2.279 | Ἄλλο ποιοῦν καὶ πρὸς τὰ ἄλλα πάθη.
Λιβυστικοῦ, ἄμμεως, σελίνου σπέρματος, ῥέου, ἀνὰ δραχ. γʹ,
πεπέρεως κόκκοι λʹ, μέλιτος τὸ ἀρκοῦν. δίδου νήστει καὶ εἰς ὕπνον
τρεπομένῳ. |
| 5 | Ἀντίδοτος στομαχικὴ ἡ πικρά.
[Start of Table]Σχοίνου ἄνθους. . . . . . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
ξυλοβαλσάμου. . . . . . . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
μαστίχης. . . . . . . . . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 10 | ἀσάρου. . . . . . . . . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
κρόκου. . . . . . . . . . . . δραχ. αʹ 𐅶ʹʹ
κινναμώμου ἀληθινοῦ. . . . . . . . δραχ. ϛʹ
κασίας. . . . . . . . . . . . δραχ. γʹ
ἀλόης ἡπατίτιδος πεπλυμένης καὶ ξηρανθείσηςδραχ. ρʹ[End of Table] |
|---|
| 15 | Ἄλλο στομαχικὸν ποιοῦν καὶ πρὸς ἐμπνευμάτωσιν.
Πετροσελίνου Μακεδονικοῦ σπέρματος, κυμίνου, ἀνὰ οὐγγ. δʹ, λαμ‐
βανέτω νῆστις καὶ ἑσπέρας μετ’ ὀλίγου εὐκράτου.
κεφ. ϛʹ.
Περὶ καρδιακῆς διαθέσεως. |
|---|
| 20 | Καὶ ἡ καρδιακὴ διάθεσις τοῦ στομάχου πάθος ἐστί. συμβαίνει δὲ
τοῦτο, εἰ μοχθηροὶ καὶ δακνώδεις καὶ ἰώδεις ἀθροισθῶσιν ἢ συρρεύσωσιν
ἐν τῷ στόματι τῆς γαστρὸς χυμοί. ἐὰν οὖν εὑρεθῶσί τινες ἔχοντες τῆς
γαστρὸς αἰσθητικὸν τὸ στόμα, παραυτίκα ἀπόλλυνται μὴ δυνηθέντες
ὑπενεγκεῖν τὴν ἄμετρον δῆξιν τῶν χυμῶν. πολλάκις δὲ καὶ ἕλμινθες ἐκ |
|---|
| 25 | τῶν κάτω μερῶν ἀναδραμόντες ἐπὶ τὸ στόμα τῆς γαστρὸς ἐργάζονται |
|---|
| καρδιακὰς διαθέσεις καὶ λειποθυμίας ἀμέτρους καὶ συγκοπὰς, ὥστε τινὰς | 279 in vol. 2 |
2.281 | παραυτίκα ὑφ’ ἑλμίνθων δακνομένους ἀπόλλυσθαι. διὰ τοῦτο οὖν χρὴ μὴ
πάντοτε νομίζειν ὑπὸ μοχθηρῶν χυμῶν γίνεσθαι αἰφνιδίους συγκοπὰς τοῦ
στόματος τῆς γαστρὸς, ἀλλὰ καὶ τὰ τῶν ἑλμίνθων σημεῖα ζητεῖν· οὕτω
γὰρ καὶ τὰ θηρία ταῦτα θανάτους αἰφνιδίους ἐργάζονται καὶ συγκοπὰς οὐδὲν |
| 5 | ἧττον τῶν ὀλεθρίων χυμῶν. τοῖς οὖν ἔχουσι μοχθηροὺς καὶ δακνώδεις
ἐν τῷ στόματι τῆς γαστρὸς χυμοὺς καὶ διὰ τοῦτο συγκοπῆναι κινδυνεύουσιν
ἁρμόζει πρῶτον αὐτοῖς ἁπάντων ἐκεῖνα τῶν ἐδεσμάτων προσφέρειν, ὅσα
μετὰ τοῦ ψύχειν ἔτι καὶ ῥωννύειν δύναται τὸ μόριον ἐκλυόμενον.
ἐμψύχουσι τοίνυν καλῶς καὶ ῥωννύουσιν οἵ τε τῆς ῥοιᾶς κόκκοι ἐσθιόμενοι |
|---|
| 10 | καὶ ὁ χυλὸς αὐτῶν καὶ μῆλα δὲ τὰ μὴ πάνυ γλυκέα, ἀλλὰ μετρίως
στύφοντα καὶ οἱ ἄπιοι καὶ περσικὰ καὶ ῥοδάκινα καὶ ἡ αὐστηρὸν καὶ
στύφον ἔχουσα σταφυλὴ καὶ ἄρτος εἰς ὕδωρ ψυχρὸν καὶ εὔκρατον, εἴπερ
οἱ πάσχοντες ἦσαν τῇ κράσει θερμοὶ πάνυ καὶ οἱ περιεχόμενοι χυμοὶ
δακνώδεις καὶ δριμεῖς ἄγαν. τούτοις μὲν οὖν κατ’ ἀρχὰς δεῖ κεχρῆσθαι |
|---|
| 15 | πρὸς τὴν καρδιαλγίαν. λοιπὸν δὲ δεῖ προστιθέναι κατὰ μέρος αὐτοῖς, ὅσα
δυσμετάβλητά εἰσι καὶ δύνανται πρὸς τὰ δακνώδη ἀντέχειν καὶ δριμέα τῶν
λυπούντων χυμῶν, οἷόν ἐστιν ἥ τε βοῦλβα καλουμένη καὶ τὸ στέρνιον καὶ
ἀστακοὶ καὶ ἰσικοὶ καὶ κτένια καὶ κηρύκια καὶ κοιλίαι χηνῶν καὶ πόδες
συῶν καὶ ἁπλῶς, ὅσα δύνανται μὴ διαφθείρεσθαι ταχέως, ἀλλὰ καὶ μάχεσθαι |
|---|
| 20 | καὶ νικᾶν τὴν κρατοῦσαν κακοχυμίαν. δεῖ δὲ τούτοις καὶ μετὰ τὸ παύσασθαι
τῆς ἐπιχεούσης διαθέσεως ἀεὶ ταχύτερον συμβουλεύειν ἐσθίειν· οὐδὲν
γὰρ αὐτοῖς οὕτω συμβάλλεται, ὡς τὸ μὴ βραδυσιτεῖν, ἀλλὰ περὶ ὥραν
τρίτην ἢ τετάρτην ἄρτον εἰς εὔκρατον λαμβάνειν ἢ εἰς ὕδωρ ψυχρὸν ἢ
μῆλον ἢ κίτρον ἐκτὸς τοῦ λέπους αὐτοῦ. ταῦτα μὲν ἁρμόζει τοῖς τὴν |
|---|
| 25 | καρδιαλγίαν ὑπομείνασι. τῶν δὲ βοηθημάτων ἐστὶν αὐτοῖς ἐπιτήδειον τὸ
γλυκὺ λεγόμενον φάρμακον, οὗπερ ἡ σκευασία ἔχει οὕτως·
[Start of Table]ὄξους. . . . . . . . ξεστ. αʹ 𐅶ʹʹ
μαράθρου. . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀλόης. . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 30 | μέλιτος Ἀττικοῦ. . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table] | 281 in vol. 2 |
|---|
2.283 | ἡ δόσις κοχλ. βʹ ἢ γʹ. μαλάττει καὶ τονοῖ τὴν γαστέρα. τοῦτο τὸ βοήθημα
κάλλιστόν ἐστιν· οὐ μόνον γὰρ ἰᾶται καρδιαλγίαν, ἀλλὰ καὶ ἀρχομένας
ἐπιληψίας καὶ ὑποχονδριακὰς διαθέσεις καὶ ἄλλα πλεῖστα, ὧν οὐκ ἔστι
καιρὸς μνημονεύειν νῦν. οἶδα δὲ, ὅτι καὶ ἡ δι’ ἀνακαρδίων πρὸς τὰ τοιαῦτα |
| 5 | ποιεῖ καὶ ἡ πικρὰ, ἀλλ’ οὐδὲν οὕτως ὡς τὸ βοήθημα τοῦτο. τοσαῦτα περὶ
τῆς καρδιακῆς διαθέσεως εἰρήσθω τῆς γινομένης ἐπὶ δήξει τῶν δακνόντων
καὶ μοχθηρῶν χυμῶν. λοιπὸν δὲ καὶ περὶ τῶν ἄλλων εἴπωμεν τῶν
συμβαινόντων ἐν τῷ στόματι τῆς γαστρὸς συμπτωμάτων ἢ διὰ ποιότητα ἢ
διὰ ποσότητα πλεοναζόντων χυμῶν. |
|---|
| 10 | κεφ. ζʹ.
Περὶ ναυτίας καὶ ἐμέτου.
Ἓν μέντοι σύμπτωμα καὶ ὁ ἔμετος εἶναι δοκεῖ καὶ ἡ ναυτία. γίνεται
δὲ ὑπὸ διαφόρου αἰτίας ἕκαστον αὐτῶν· καὶ γὰρ ὑπὸ πλήθους καὶ ὑπὸ
μοχθηρᾶς καὶ δακνώδους ποιότητος. ἀλλὰ τὸ μὲν πλῆθος κινεῖ τὴν φύσιν |
|---|
| 15 | εἰς ἔμετον τῷ βαρύνειν, οἱ δὲ μοχθηροὶ χυμοὶ τῷ δάκνειν καὶ ἀνιᾶν.
γινέσθω οὖν σοι σκοπὸς τοὺς μὲν πολλοὺς κενῶσαι, τοὺς δὲ μοχθηροὺς
καὶ κακοχύμους ἐπικεράσαι καὶ πραῧναι καὶ ἀσθενεῖς αὐτοὺς ποιῆσαι τῆς
ἑαυτῶν κακίας, καὶ μάλιστ’ ἐὰν ὦσι χολώδεις καὶ μελαγχολικοὶ, τοὺς δὲ
φλεγματικοὺς λεπτῦναι, ἐάν σοι παχεῖς καὶ γλίσχροι φαίνωνται. εἰ μὲν οὖν |
|---|
| 20 | ἐν τῇ γαστρὶ μόνῃ πλεονάζουσιν ὠμοὶ χυμοὶ καὶ μὴ καθ’ ὅλου τοῦ
σώματος ἐπιρρέουσιν, οὐ δεῖ τούτους φαρμακεύειν· ἀρκεῖ γὰρ αὐτοῖς καὶ
μόνη δίαιτα τελείαν παρασχεῖν θεραπείαν καὶ μεταβαλεῖν τοὺς ἐν αὐτῇ
περιεχομένους χυμούς. εἰ δὲ ἐξ ὅλου τοῦ σώματος ἐπιρρεῖ τῇ γαστρὶ,
τηνικαῦτα χρὴ βοηθημάτων μειζόνων· ἔσθ’ ὅτε γὰρ καὶ φλεβοτομίας χρεία, |
|---|
| 25 | εἰ φαίνοιτό σοι πλεονάζειν αἷμα, καὶ καθάρσεως, ἐὰν ὑπάρχῃ κακοχυμία
πολλή. εἰ δὲ ἀμφότερα φαίνοιτο πλεονάζοντα, καὶ φλεβοτομεῖν καὶ καθαίρειν.
εἴπωμεν οὖν πρότερον περὶ τῶν ἐν τῇ γαστρὶ περιεχομένων, εἶθ’ οὕτω περὶ
τῶν ἐξ ὅλου τοῦ σώματος ἐπιρρεόντων ἐν αὐτῇ. διαγινώσκειν οὖν δεῖ |
|---|
| πρότερον, εἴτε προσπεπλασμένοι εἰσὶν οἱ χυμοὶ εἴτε περὶ τοὺς πόρους | 283 in vol. 2 |
2.285 | ἀναπεμπόμενοι εἴτε περὶ τὸ κύτος ἐμπλέοντες. εἰ μὲν ὀξώδους ὁ
κάμνων αἴσθησιν ἔχει ποιότητος, γινώσκειν δεῖ μᾶλλον ψυχρὸν εἶναι τὸν
λυποῦντα χυμόν. πότερον δὲ ἐν τοῖς πόροις ἀναπεμφθέντα ἢ ἐν τοῖς
χιτῶσι προσπεπλάσθαι ἢ ἐπιπολάζειν καὶ νήχεσθαι περὶ τὸ κύτος τῆς |
| 5 | γαστρὸς, πολυπραγμονεῖν δεῖ καὶ γινώσκειν τὸν τρόπον τῆς ἐκκρίσεως.
εἰ μὲν γὰρ φαίνοιτό σοι μετὰ τὸ γενέσθαι τὴν ναυτίαν τὸν ἔμετον
ἐπακολουθοῦντα εὐθέως καὶ ἀβιάστως, ἀναμφιβόλως γίνωσκε περὶ τὴν
εὐρυχωρίαν εἶναι τῆς γαστρὸς τὸν λυποῦντα χυμόν. εἰ δὲ ναυτία μὲν γένοιτο,
μηδὲν δὲ ἀναφέροιτο δι’ ἐμέτων ἄξιον λόγου, γίνωσκε κατὰ τὸ στόμα |
|---|
| 10 | τῆς γαστρὸς ἀναπεπόσθαι τοὺς λυποῦντας χυμοὺς ἢ χολώδεις ὄντας ἢ
ὀρρώδεις ἢ προσπεπλάσθαι γλίσχρους ὄντας ἐν αὐτῷ τῷ στόματι τῆς
γαστρός. ἐπειδὴ δὲ πολλάκις συμβαίνει τὴν μὲν γαστέρα μηδὲν ἔχειν
περιττὸν, εἰς αὑτὴν δὲ ἐπιδέχεσθαι ἐξ ἑτέρων μορίων ἢ ἥπατος ἢ
σπληνὸς ἤ τινος ἄλλου, εἶτα βαρυνομένην ἢ δακνομένην ἐπεγείρεσθαι πρὸς |
|---|
| 15 | ἔμετον, ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ τοῦτο διακρίνειν.
Διάγνωσις, πότερον ἐν τῇ γαστρὶ τίκτεται ὁ ἐμούμενος χυμὸς ἢ ἑτέρωθεν ἐπιρρεῖ.
Εἰδέναι δὲ δεῖ, ὡς, εἰ μὲν ἐμεῖται συνεχέστερον καὶ μετ’ ἐπι‐
τάσεως μηδὲν ἀξιόλογον διάλειμμα ἔχων, τὸν ἐμούμενον χυμὸν μᾶλλον
ἐν τῇ γαστρὶ λαμβάνειν τὴν γένεσιν. εἰ δὲ διάλειμμα φαίνοιτο ἀξιόλογον |
|---|
| 20 | καὶ οὐδὲ πυκνότερον ἐνοχλῶν ὁ ἔμετος, δεῖ μᾶλλον ἐξ ἑτέρων ὑπονοεῖν
τὸ ἐμούμενον ἐπιρρεῖν. σκόπει οὖν τὴν ὅλην ἕξιν τοῦ σώματος καὶ τὰ ἄλλα
σημεῖα καὶ οὕτω πρὸς τὴν θεραπείαν ἔρχου εἴτε φλεβοτομίαν εἴτε κάθαρσιν
παραλαμβάνων· ἀμήχανον γὰρ ἢ τὸν ἐπιγινόμενον χυμὸν ἢ ἔμετον ἢ τὴν
ἐνοχλοῦσαν παύσασθαι ναυτίαν, εἰ μὴ τὸ πᾶν ἀπέριττον ἐργάσῃ τὸ σῶμα |
|---|
| 25 | πρότερον, εἴπερ αὐτὸ τὴν αἰτίαν ἔχει τῆς ἐπιρροῆς.
Θεραπεία τοῦ χολώδους ἢ μελαγχολικοῦ αἰτίου ποιοῦντος τὸν ἔμετον ἢ τὴν ναυτίαν.
Ἐπειδὰν οὖν ἀκριβῶς θεωρήσας εὕρῃς εἶναι χολῶδες τὸ τικτόμενον |
|---|
| ἐν τῷ στομάχῳ καὶ τὴν ναυτίαν ἢ τὸν ἔμετον ποιοῦν, ἐπικεραστικῇ κεχρῆσθαι | 285 in vol. 2 |
2.287 | ἀγωγῇ πρῶτον, εἶτα μετὰ τὸ ἐπικεράσαι δεῖ πραΰνειν τὸ δριμὺ τοῦ
μοχθηροῦ χυμοῦ καὶ οὕτως ἔρχεσθαι ἐπὶ τὸ ἀπορρίπτειν αὐτὸν ἢ διὰ
γαστρὸς ἢ δι’ ἐμέτων κενοῦντα. δίδου τοίνυν αὐτοῖς τὸν τῆς πτισάνης
χυλὸν ἀμφότερα ποιεῖν δυνάμενον καὶ πραῧναι τὸ δριμὺ καὶ ἀποκαθᾶραι |
| 5 | καὶ ῥύψαι· κενοῖ μὲν γὰρ καὶ ὑδαρὲς μελίκρατον καὶ ἀπορρύπτει τὰ ἐν
τῷ στομάχῳ, ἀλλ’ ἔχει τι θερμόν. εἰ μὲν οὖν ἡ κακοχυμία φαίνεται εἶναι
μᾶλλον ζέουσα καὶ δριμυτέρα, ὥστε καὶ πυρετὸν ἐπιφέρειν, φεῦγε μὲν
τὸ μελίκρατον καὶ, εἴ τι ἄλλο θερμόν ἐστι καὶ ῥύπτειν δυνάμενον, κέχρησο
δὲ τῷ τῆς πτισάνης χυλῷ ἢ τῷ εὐκράτῳ· καὶ γὰρ εἰ μὴ τὸ ῥυπτικὸν ἔχει, |
|---|
| 10 | ἀλλ’ οὖν ὑγραίνει καὶ χαλᾷ τοὺς πόρους καὶ εἰς εὐκρασίαν ἄγει καὶ
ἀμβλύνει αὐτῶν τὸ δριμύ. κατὰ τοῦτο οὖν μεγάλως ὠφελεῖ. λοιπὸν δὲ οὐ
καθ’ ἑαυτὸ ἐμεῖται, ἀλλὰ πάντως ἢ τῆς ποιότητος αὐτῶν ἢ τῆς οὐσίας
μετειληφὸς ἀναφέρεται. καὶ τοῦτο δὲ ὁρῶμεν ἐπὶ τῇ ῥυπαρωτάτῃ σπογγίᾳ
γινόμενον· καὶ γὰρ καὶ αὐτὴν οὐ καλῶς ἀποκαθαίρει τὸ ὕδωρ καὶ |
|---|
| 15 | συνεφέλκεται αὐτὸ, εἰ μὴ τὸ ὑγραίνειν καὶ τὸ διαλύειν τὸ ξηρὸν τοῦ
περιττώματος εἶχεν ἅμα τῷ χαλᾶν καὶ ἀνευρύνειν μεμυκότας τοὺς πόρους,
ὥστ’, ἐφ’ ὧν χολῶδες εἴη καὶ μελαγχολικὸν τὸ ὀχλοῦν, ὑπὲρ ἅπαντα δύναται
ἡ τοῦ εὐκράτου δόσις· εἰ γὰρ γλίσχρον καὶ ἰσχυρῶς προσπεπλασμένον,
μικρᾶς προσδεῖται προσθήκης ἔξωθεν εἰς τὸ ταχύτερον ἀποδοθῆναι· |
|---|
| 20 | καὶ μόνον τὸ εὔκρατον τὰ παχέα ἀναλύειν οἶδεν, εἰ τὸ προσπεπλασμένον
καὶ ἰσχυρῶς ἐνισχόμενον φλέγμα, καὶ μάλιστ’ εἰ ἁλμυρὸν ᾖ καὶ χρόνιον καὶ
ἀπ’ ἀκαίρου δόσεως ξηρῶν φαρμάκων καὶ θερμῶν, ὡς ποιοῦσιν οἱ πολλοὶ,
κατοπτώμενον καὶ σκληρὸν γινόμενον. εἰ δὲ μὴ ὦσιν ἄγαν οἱ χυμοὶ
χολώδεις, πυρετὸς δ’ ἐνοχλῶν φαίνοιτο, τηνικαῦτα τῷ μελικράτῳ χρῶ |
|---|
| 25 | καὶ τοῖς ἐπὶ πλέον ἀποσμήχειν δυναμένοις. εἰ δὲ καταφρονῶν τῆς διαίτης
ὁ χυμὸς φαίνοιτο, λοιπὸν καὶ βοηθήμασι κέχρησο ἢ τῇ πικρᾷ λεγομένῃ |
|---|
| ἀντιδότῳ· ἰσχυροτέρως γὰρ αὐτὴ καθαίρειν δύναται τὰ ἐπὶ πλέον | 287 in vol. 2 |
2.289 | ἐσφηνωμένα χολώδη καὶ μελαγχολικὰ περιττώματα. ἀκριβῶς δὲ κατανοεῖν
δεῖ τὸν μέλλοντα παρέχειν τι φάρμακον, μή ποτ’ ἄρα θερμὴ δυσκρασία
ἐπικρατεῖ ἐν τοῖς στερεοῖς μορίοις· εἰ γάρ τι τοιοῦτον εἴη καὶ θερμῶν
ὄντων καὶ ξηρῶν τῶν μορίων ἐπιδώσει τις αὐτὴν, ἑκτικῶν διαθέσεων καὶ |
| 5 | μαρασμῶν αἴτιος γίνεται. δεῖ οὖν αὐτὴν διδόναι τοῖς ἔχουσι μοχθηρὰν
ἀναπεμπομένην ὕλην ἐκτὸς τοῦ εἶναι τὰ στερεὰ φύσει ξηρά.
Θεραπεία φλέγματος προσπεπλασμένου ἐν τῷ στομάχῳ καὶ ποιοῦντος ναυτίαν.
Οὕτω μὲν, εἰ χολῶδες εἴη καὶ μελαγχολικὸν, δεῖ ποιεῖσθαι τὴν
θεραπείαν. εἰ δὲ ὀξῶδες καὶ γλυκὺ φλέγμα προσπεπλασμένον φαίνοιτο, |
|---|
| 10 | τηνικαῦτα δηλονότι τοῖς λεπτύνουσι δεῖ κεχρῆσθαι φαρμάκοις καὶ μάλιστα
τῷ ὀξυμέλιτι καὶ ῥαφανίσι καὶ καππάρει καὶ σινάπει καὶ κοριαξῷ καὶ τῷ
διὰ τῶν κυδωνίων μήλων ἔχοντι τὸ ζιγγίβερι καὶ τὸ Μακεδονικὸν πετρο‐
σέλινον· ὑπὸ γὰρ τῶν τοιούτων συμπέττεται πᾶς ὁ φλεγματώδης καὶ ὠμὸς
χυμός. τούτοις καὶ ἡ σύμμετρος ἀσιτία συμβάλλεται καὶ ὕπνος καὶ ἡσυχία· |
|---|
| 15 | πολλάκις γὰρ διαιτωμένων αὐτῶν οὐ μόνον ἀλλοιοῦται καὶ λεπτύνεται,
ἀλλὰ καὶ εἰς αἷμα εὔχρηστον μεταβάλλεται, ὥστε καὶ τρέφειν ἐν ἀπορίᾳ
τὸν τοιοῦτον δύνασθαι χυμόν. εἰ γὰρ ὀξώδης εἴη, καὶ γλυκέα προς‐
φέρεσθαι, εἰ δὲ ἁλμυρὸν εἴη τὸ προσπεπλασμένον φλέγμα, σκόπει πάλιν,
πόθεν ἐστὶν ἁλμυρόν· φαίνεται γὰρ ἔσθ’ ὅτε καὶ δι’ ἐπιμιξίαν ὀρρώδους |
|---|
| 20 | οὐσίας ἁλμυρὸν, ἔστι δὲ ὅτε οὐ διὰ τοῦτο, ἀλλὰ καὶ διὰ θερμὴν δυσκρασίαν
ὀπτῶσαν αὐτό· πάντοτε γὰρ τὸ φλέγμα θερμαινόμενον καὶ ἁλμυρὸν καὶ
παχύτερον γίνεται. εἰ μὲν οὖν ἁλμυρόν σοι φαίνοιτο διὰ θερμὴν δυσκρασίαν
γεγονὸς, ὑγραινούσῃ καὶ εὐκράτῳ μᾶλλον ἀγωγῇ κέχρησο· ὑπὸ γὰρ τῶν
θερμαινόντων οὐ διαλύεται, ἀλλ’ ὑπὸ τῶν ὑγραινόντων καὶ ψυχόντων |
|---|
| 25 | ὥσπερ καὶ ἅλες καὶ νίτρον· ταῦτα γὰρ ὡς ὑπὸ θερμότητος ἐσχηκότα τὴν
πῆξιν οὐχ ὑπὸ τοῦ πυρὸς, ἀλλ’ ἐκ τοῦ ὕδατος ἀναλύεσθαι δύνανται. οὕτω
μὲν, εἰ φλέγμα πεπλασμένον εἴη, ἀρήγεσθαι δεῖ.
Θεραπεία ὀρρώδους καὶ λεπτοῦ χυμοῦ ἐμπλασθέντος ἐν τῷ στομάχῳ.
Εἴπερ ὀρρῶδες εἴη καὶ λεπτὸν καὶ μὴ ἄγαν ἐμπεπηγὸς ἐν τῇ |
|---|
| 30 | γαστρὶ, οὐ χρὴ πολυπραγμονεῖν, ἀλλ’ ἀρκεῖ καὶ μόνῳ χρήσασθαι ἐμέτῳ | 289 in vol. 2 |
|---|
2.291 | διὰ πλείονος εὐκράτου πόσεως ἢ χυλῷ πτισάνης ἀπέριττον ἐργάσασθαι τὴν
γαστέρα. εἰ δὲ ὑπὸ τῆς πολλῆς ὑγρότητος ἀσθενέστερόν σοι φανείη καὶ
ἔκλυτον καὶ οἱονεὶ παράλυτον τὸ στόμα γεγονὸς τῆς κοιλίας καὶ διὰ τοῦτο
καὶ πλεῖον ἐθέλειν ἐμεῖν τὴν τροφὴν, τηνικαῦτα τοῖς ἠρέμα ὑποξηραίνουσι |
| 5 | κέχρησο καὶ στύφειν ἠρέμα δυναμένοις, οἷόνπερ ἐστὶ καὶ τὸ κυδώνιον
μῆλον αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ ἐσθιόμενον ὀπτὸν περιπλασθὲν ζύμῃ καὶ τὸ σύνθετον
ἐξ αὐτοῦ σκευαζόμενον, ᾧπερ ἀντὶ πλακοῦντος ἅπαντες κέχρηνται καὶ
διαφόρως αὐτοῦ σκευασίας ποιοῦσιν. οἱ μὲν γὰρ μόνον ἐπιβάλλουσι πέπερι,
οἱ δὲ καὶ ζιγγίβερι καὶ πετροσέλινον καὶ κόστον, ἄλλοι δὲ καρυόφυλλα. |
|---|
| 10 | ἀλλὰ ταῦτα μὲν πλέον τοῦ δέοντος φαρμακώδη. χρήσιμον δὲ τὸ λαμβάνειν
πέπερι καὶ ζιγγίβερι· ἀρκεῖ γὰρ καὶ ταῦτα ῥῶσαι καὶ θερμᾶναι τὸ
μόριον, ὧνπερ ἀμφοτέρων τὸ θερμόν ἐστι καὶ δριμὺ τὸ ἐπισημαῖνον
ἐν τῷ στομάχῳ καὶ ἐν τῇ γαστρὶ περίττωμα. εἰ δὲ λεπτὸν ἄγαν καὶ δριμὺ
φαίνοιτό σοι τὸ πλεονάζον εἶναι, φείδου μὲν τῶν θερμῶν, πειρῶ δὲ |
|---|
| 15 | προσφέρειν, ὅσα ῥωννύειν καὶ στύφειν οἶδε μηδὲν ἔχοντα σαφῶς θερμαίνειν
δυνάμενον, οἷόν ἐστι τὸ διὰ κυδωνίων μήλων τὸ ἁπλοῦν, ὅπερ ἀπὸ τοῦ
χυλοῦ μόνου τοῦ κυδωνίου μήλου καὶ μέλιτος σκευάζεται· πάνυ γὰρ οἶδε
τοῦτο καὶ ῥωννύειν καὶ ἐπικιρνᾶν ἅπαντα τὰ χολώδη καὶ δριμέα περιττώ‐
ματα καὶ διὰ τοῦτο κατάλληλον ἀτονοῦντι καὶ θερμῷ καὶ εἰς χολὴν |
|---|
| 20 | μεταβάλλοντι. τούτοις καὶ τὰ κάστανά ἐστιν ἐπιτήδεια καὶ μέσπιλα καὶ
οὖα πάνυ πέπειρα καὶ κύαμοι ἑψηθέντες ἐν ὀξυκράτῳ καὶ ἄλιξ καὶ ἁπλῶς
τὰ ῥωννύειν ἠρέμα καὶ ὑποστύφειν σὺν τῷ ὑποξηραίνειν δυνάμενα, οὐ μόνον
ἐν τροφῇ, ἀλλὰ καὶ ἐν φαρμάκοις.
κεφ. ηʹ. |
|---|
| 25 | Περὶ φλεγμονῆς στομάχου.
Περὶ μὲν οὖν διαγνώσεως καὶ θεραπείας τῶν τε κατὰ ψιλὴν δυσκρα‐
σίαν ἐμπεριεχομένων ἐν τῇ γαστρὶ χυμῶν ἢ ἐπιρρεόντων ἱκανὰ ταῦτα. |
|---|
| λοιπὸν δὲ καὶ περὶ τῶν ἄλλων ὄγκων ἐφεξῆς ἀναγκαῖον εἰπεῖν. ἐπειδὰν | 291 in vol. 2 |
2.293 | ὁ στόμαχος ὑπομείνῃ φλεγμονὴν, ἀκριβείας χρῄζει πολλῆς, ὅτι πλείστην
νόσον καὶ μεγίστην χρείαν παρέχει τῷ σώματι. μικτὴν οὖν τὴν
θεραπείαν ἐπ’ αὐτοῦ μάλιστα δεῖ ποιεῖσθαι καὶ οὐχ ὥσπερ ἐπὶ τῶν
ἀκυροτέρων ἐκλύτῳ καὶ χαλαστικῇ δεῖ κεχρῆσθαι ἀγωγῇ· κίνδυνος γὰρ |
| 5 | οὐ μικρὸς ἀκολουθήσει καὶ ἀτροφία μηκέτι ὀρέγεσθαι δυναμένου τοῦ
κάμνοντος. προσπλεκέσθω τοίνυν ἅμα τοῖς χαλῶσι καὶ τῶν τονούντων τι,
οἷον ἀψινθίου μικρὸν ἢ μαστίχης. δεῖ δὲ προσέχειν, τίνος ἐστὶ χρεία καὶ
αὐτοῦ μᾶλλον ἐπιτείνειν τὴν ποσότητα. εἰ οὖν τῶν χαλώντων χρεία,
πρόσπλεκε τῇ ἐπιβροχῇ καὶ χαμαίμηλον, εἰ δὲ πυρέττοιεν σφοδρῶς, καὶ |
|---|
| 10 | γλεύκινον καὶ στέαρ χήνειον καὶ ἕψημα. εἰ δὲ καὶ ἀτονία τις εἴη καὶ
ἔκλυσις, μὴ πάνυ τι τῶν χαλώντων προσπλέκειν τῇ ἐπιβροχῇ, ἀλλὰ μᾶλλον
ἀπὸ μηλίνου καὶ οἴνου τὴν ἐπιμέλειαν ποιοῦ, εἰς τὸν οἶνον ἀποβρέχων τὸ
ἀψίνθιον καὶ τὰ ῥόδα καὶ τὴν οἰνάνθην καὶ μῆλα καὶ φοίνικας. καὶ ἁπλῶς
πρὸς τὸ κατεπεῖγον τὴν ἐπίτασιν τῶν τονούντων καὶ χαλώντων ἄλλοτ’ ἄλλην |
|---|
| 15 | ποιούμεθα. οὐ μόνον δὲ ἐπιβροχῶν, ἀλλὰ καὶ καταπλασμάτων καὶ φαρμάκων
οὕτως ἐπινοεῖν δεῖ.
Περὶ ἐπιθεμάτων.
Τὸ φάρμακον τὸ Γαλήνειον.
Μετρίας μὲν οὔσης τῆς φλεγμονῆς ἀρκεῖ καὶ ἡ Γαληνοῦ κηρωτὴ |
|---|
| 20 | λαμβάνουσα ταῦτα·
[Start of Table]ἐλαίου ναρδίνου, χειμῶνος. . δραχ. ηʹ
ἐλαίου ναρδίνου, θέρους. . . δραχ. ϛʹ
κηροῦ. . . . . . . οὐγγ. γʹ
μαστίχης. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | ἀλόης. . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ.[End of Table]
εἰ δὲ χρεία ἐστὶ τῶν τονούντων ἐπὶ πλέον, καὶ σὺ τὴν ἀλόην ἐπίτεινον
ἢ χυλὸν ἀψινθίου πρόσπλεκε ἢ οἰνάνθης ἢ χυλὸν ἑλίκων ἀμπέλων. εἰ
δὲ μὴ πάνυ φαίνοιτο καταβεβλημμένος ὁ στόμαχος ἢ ἀτονῶν, τὸ Νείλεως |
|---|
| ἢ τὸ Φιλάγριον καθ’ ἑαυτὸ ἢ μετὰ τῆς διὰ ψιχῶν ἐπίβαλλε. εἰ δὲ | 293 in vol. 2 |
2.295 | σκληροτέρα φαίνοιτό σοι ἡ φλεγμονὴ καὶ τῶν ἔτι μαλαττόντων χρῄζουσα,
καὶ τὴν διὰ μελιλώτων. τονοῦντι δὲ ἅμα καὶ μαλάττοντι κέχρησο τῷ
ὑπ’ ἐμοῦ συνήθως σκευαζομένῳ φαρμάκῳ. ἔχει δὲ οὕτως ἡ γραφὴ αὐτοῦ·
[Start of Table]λιβάνου. . . . . . . . . οὐγγ. δʹ |
| 5 | ἀψινθίου. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . δραχ. δʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . οὐγγ. βʹ
στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
κηροῦ. . . . . . . . . λιτρ. αʹ |
|---|
| 10 | ναρδοστάχυος. . . . . . . λιτρ. αʹ
οἴνου Φαλερίνου ὅσον ἂν ἐπιδέχηται.[End of Table]
τὰ ξηρὰ πρὸ μιᾶς εἰς τὸν οἶνον ἀπόβρεχε, εἶτα τρίψας εὐτόνως μετὰ
ταῦτα ἐπίβαλλε τῇ νάρδῳ καὶ τὴν κηρωτὴν καὶ χρῶ ὡς θαυμαστῷ φαρμάκῳ
καὶ μαλάττειν ἅμα καὶ τόνον ἐντιθέναι τῷ στομάχῳ δυναμένῳ. |
|---|
| 15 | Ἄλλο τὰ αὐτὰ ποιεῖν δυνάμενον.
[Start of Table]Μαστίχης. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγ. αʹ
νάρδου. . . . . . . . . λιτρ. αʹ
ἀλόης. . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
σμύρνης. . . . . . . . οὐγ. αʹ
κηροῦ. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἀψινθίου χυλοῦ. . . . . . οὐγγ. βʹ
στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| 25 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table]
εἰ δὲ συμβῇ χρονιωτέραν εἶναι τὴν ἐν τῷ στομάχῳ φλεγμονὴν, κέχρησο
τοῖς καλουμένοις κοπτοῖς· ταῦτα γὰρ εὐδοκιμεῖ μᾶλλον πρὸς τὰς χρονιω‐
τέρας φλεγμονάς.
Κοπτὸν πρὸς σκληρίαν στομάχου. |
|---|
| 30 | [Start of Table]Προπόλεως. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ | 295 in vol. 2 |
2.297 | μαστίχης. . . . . . . . οὐγ. αʹ
τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
τρυγὸς νάρδου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
| 5 | Ἄλλο μάλαγμα καλὸν ποιοῦν πρὸς σκληρίαν στομάχου καὶ ῥευματισμὸν καὶ ὀδύνην,
ὥστ’ εἰς τρεῖς ὥρας ἀνώδυνον γενέσθαι τὸν κάμνοντα καὶ σαφῶς αἰσθάνεσθαι ὠφελείας.
ἔχει δὲ καὶ τούτου ἡ γραφὴ οὕτω·
[Start of Table]Κηροῦ Ποντικοῦ. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 10 | ζιγγιβέρεως. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ὀποπάνακος. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἐν ἄλλῳ τοῦ ζιγγιβέρεως. . οὐγ. αʹ
ἀλόης. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
σμύρνης. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | χαλβάνης. . . . . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
τὴν σμύρναν οἴνῳ λείωσον καὶ τοῖς τηκτοῖς περίπλαττε τὰ ξηρά. τὸ δὲ
σπλήνιον ἔστω τετραδακτυλιαῖον.
Περὶ τῶν ἐχόντων ἀπὸ ψυχροῦ χυμοῦ φλεγμονήν.
Πρὸς τὰς ἐν τῷ στομάχῳ ψύξεις ἅμα καὶ φλεγμονὰς κάλλιστόν |
|---|
| 20 | ἐστι βοήθημα τὸ εὐῶδες καλούμενον, οὗπερ αἱ σκευασίαι εἰσὶ πολλαὶ,
ἀλλ’ ἧς ἐγὼ ἔσχον πεῖραν, ἔστιν αὕτη·
[Start of Table]κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
βδελλίου. . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
κολοφωνίας. . . . . . . λιτρ. βʹ |
|---|
| 25 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . λιτρ. βʹ 𐅶ʹʹ
ὀποβαλσάμου. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
φοινίκων. . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἀλόης. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
σμύρνης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 30 | φύλλων. . . . . . . . οὐγ. αʹ | 297 in vol. 2 |
|---|
2.299 | προπόλεως. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγγ. γʹ
λιβάνου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
ἐν ἄλλῳ λιβάνου. . . . . οὐγγ. βʹ |
| 5 | στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
μαστίχης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . οὐγ. αʹ
καρδαμώμου. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἡδυχρόου μάγματος. . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 10 | ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . οὐγγ. ϛʹ
κηροῦ. . . . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table]
τούτου δὲ μηδὲν προτιμήσῃς, ἐφ’ ὧν ἐστι ψυχρὰ δυσκρασία πολλὴ καὶ
σκληρία τις ἐνοχλοῦσα καὶ φλέγμα καὶ ὀδύναι καὶ διατάσεις γίνονται.
οὐ μόνον δὲ κατὰ τοῦ στομάχου, ἀλλὰ καὶ κατὰ τοῦ ἥπατος καὶ ἐντέρων |
|---|
| 15 | φυσωμένων καὶ κοιλιακὰς ὀδύνας ὑπομενόντων ἐστὶν ἐπιτήδειον.
Περὶ τοῦ διὰ μελιλώτων καὶ ἱερατικοῦ φαρμάκου.
Καὶ τούτου τὴν γραφὴν ἐξεθέμην ἐνταῦθα διὰ τὸ εὐχερῶς εὑρίσκειν
τοὺς ζητοῦντας, ἅμα δὲ καὶ παρὰ τῆς τῶν πλειόνων παραθέσεως ἀνα‐
λέγεσθαι τὸ οἰκειότερον πρὸς τὴν κρατοῦσαν χρείαν. ἔχει δὲ καὶ τούτου |
|---|
| 20 | ἡ γραφὴ οὕτω·
[Start of Table]νάρδου Κελτικῆς. . . . . . δραχ. ιʹ
κυπέρου. . . . . . . . δραχ. ιʹ
σμύρνης. . . . . . . . δραχ. ιʹ
καρδαμώμου. . . . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 25 | μελιλώτου. . . . . . . . δραχ. μʹ
κρόκου. . . . . . . . . δραχ. ηʹ
ἀμώμου. . . . . . . . δραχ. ηʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . δραχ. ηʹ
κύφεως ἱερατικοῦ. . . . . δραχ. ιβʹ |
|---|
| 30 | τερεβινθίνης. . . . . . . δραχ. ηʹ | 299 in vol. 2 |
|---|
2.301 | κηροῦ. . . . . . . . μν. αʹ
ἐλαίου κυπρίνου. . . . . κοτύλη αʹ
οἴνου εὐώδους. . . . . . κοτύλη αʹ.[End of Table]
ποιεῖ καὶ τοῦτο οὐ μόνον στομαχικοῖς, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὰς τοῦ ἥπατος |
| 5 | ὀδύνας καὶ πρὸς ἄλλα πολλά.
Ἄλλο μάλαγμα Πολυάρχιον ποιεῖ περιπνευμονικοῖς, ἡπατικοῖς, ὑδρωπικοῖς, σπληνικοῖς,
νεφριτικοῖς, πρὸς τὰς περὶ κύστιν καὶ μήτραν διαθέσεις καὶ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν
συμπάθειαν.
[Start of Table]κηροῦ. . . . . . . . . μν. αʹ |
|---|
| 10 | τερεβινθίνης*. . . . . . μν. αʹ
καρδαμώμου*. . . . . . μν. αʹ
κυπέρου. . . . . . . . δραχ. κεʹ
σμύρνης. . . . . . . . δραχ. κεʹ
κρόκου*. . . . . . . . δραχ. κεʹ |
|---|
| 15 | κινναμώμου*. . . . . . . δραχ. κεʹ
μελιλώτου*. . . . . . . δραχ. κεʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . δραχ. κεʹ
λιβάνου. . . . . . . . δραχ. κεʹ
νάρδου Ἰνδικῆς. . . . . . δραχ. ϛʹ* |
|---|
| 20 | ἐλαίου κυπρίνου. . . . . . ξεστ. αʹ
οἴνου Ἰταλικοῦ ὅσον ἐξαρκεῖ. *[End of Table]
χρῶ ποτὲ μὲν ἀκράτῳ, ποτὲ δὲ ἀνειμένῃ κηρωτῇ διὰ κυπρίνου.
Ἄλλο.
[Start of Table]Ἀψινθίου χυλοῦ. . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 25 | οἰνάνθης. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
νάρδου. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
μαστίχης. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
κηροῦ. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ.[End of Table]
τῆκε κηρὸν, νάρδον καὶ τὰ ἄλλα λεαίνων ἀναλάμβανε κηρωτῇ ξεομένῃ. |
|---|
| 30 | Ἄλλο ἐπίθεμα ὀδύνης στομάχου.
[Start of Table]Θείου ἀπύρου. . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| μαστίχης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ | 301 in vol. 2 |
2.303 | κηροῦ. . . . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἐλαίου ἰρίνου. . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table]
τὸ θεῖον καὶ τὴν μαστίχην λειοτριβήσας τὰ τηκτὰ τήξας κατάρραινε τῇ
θυΐᾳ καὶ ἀναμαλάξας χρῶ. |
| 5 | Πρὸς πᾶσαν φλεγμονὴν στομάχου καὶ πᾶσαν σκληρίαν, καὶ μάλιστ’ ἐφ’ ὧν κατάψυξις
καὶ ὑδερικὴ μελετᾶται διάθεσις καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, ἐφ’ ὧν ἐμπνευμάτωσις γίνεται ἐν
τοῖς ὑποχονδρίοις.
[Start of Table]Στύρακος Ἰσαυρικοῦ. . . . . οὐγγ. γʹ
ἀλόης ἡπατίτιδος. . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 10 | τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγ. αʹ
λαδάνου. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
βδελλίου διαυγοῦς. . . . . οὐγγ. γʹ
εὐφορβίου νεαροῦ. . . . . . οὐγ. αʹ
ὀξυγγίου νεαροῦ χηνείου καθαροῦ. οὐγγ. γʹ |
|---|
| 15 | ἀφροῦ. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
νάρδου Λιβύου. . . . . . οὐγγ. βʹ
κηροῦ Ποντικοῦ. . . . . . οὐγγ. ιβʹ
σκόρδων καθαρῶν. . . . . . οὐγγ. γʹ
εὐώδους οἴνου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
|---|
| 20 | Περίχρισμα στομάχου καὶ ἄλειμμα πρὸς ψυχρὰν δυσκρασίαν τὸ Μαρκίατον.
Πολλὰ μὲν οὖν εἰσι καὶ ἄλλα πρὸς ψυχρὰν δυσκρασίαν εὐδοκιμοῦντα
βοηθήματα καὶ ἐν τοῖς ἁπλοῖς καὶ ἐν τοῖς συνθέτοις, ἀλλ’ ἔχει τι πλέον
καὶ τὸ καλούμενον Μαρκίατον καὶ ὑπὲρ τὸ δεκάμυρον καὶ πεντάμυρον
εὐωδέστερόν ἐστι μετὰ τοῦ μαλάττειν, εἴ πού τις εἴη σκληρία, καὶ τονοῦν |
|---|
| 25 | τὸν στόμαχον. ἔχει δ’ αὐτοῦ ἡ σκευασία οὕτω·
[Start of Table]στύρακος καλαμίτου. . . . . οὐγγ. δʹ
κηροῦ. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
μυελοῦ ἐλαφείου. . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| ὑσσώπου ὑγροῦ. . . . . . οὐγ. αʹ | 303 in vol. 2 |
2.305 | ὀποβαλσάμου, ἐὰν ᾖ νέον. . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
εἰ δὲ μή γε, καὶ. . . . οὐγγ. βʹ
δεῖ δὲ μιγνύειν καὶ νάρδου οὐγγ. γʹ.[End of Table]
Σκευασία Μαρκιάτου καλοῦ. |
| 5 | [Start of Table]Στύρακος καλαμίτου. . . . . οὐγγ. γʹ
μυελοῦ ἐλαφείου. . . . . . οὐγγ. γʹ
ἀλόης ἡπατίτιδος. . . . . . οὐγγ. βʹ
μαστίχης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
νάρδου. . . . . . . . . οὐγγ. ηʹ |
|---|
| 10 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγγ. ιβʹ
ὀποβαλσάμου. . . . . . . οὐγγ. γʹ
κηροῦ. . . . . . . . . οὐγγ. εʹ.[End of Table]
σκεύαζε καὶ χρῶ καλλίστῳ πάνυ βοηθήματι καὶ ὀλίγοις ἐγνωσμένῳ.
Ἄλειμμα μυρόκοπον. |
|---|
| 15 | Ἔστι μὲν οὖν ταὐτὸ τούτοις ποιεῖν δυνάμενον τὸ μυρόκοπον τοῦτο,
πλέον δὲ τὸ δύνασθαι θερμαίνειν ἔχει, ὥσθ’, ὅπου μᾶλλον ἐπικρατεῖ ψυχρὰ
δυσκρασία, τούτῳ μᾶλλον ἁρμόζει κεχρῆσθαι. δεῖ δὲ σκευάζειν καὶ αὐτὸ οὕτω·
[Start of Table]κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
μύρου Συριακοῦ. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | ὀποβαλσάμου. . . . . . . οὐγ. αʹ
μέλιτος. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
σμύρνης. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
κηροῦ Ποντικοῦ. . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 25 | τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
εὐφορβίου. . . . . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
Πρὸς κατεψυγμένον στόμαχον ἔμβαμμα.
[Start of Table]Ἀρκευθίδων. . . . . . . οὐγγ. βʹ
πεπέρεως. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 30 | ζιγγιβέρεως. . . . . . οὐγγ. δʹ
πετροσελίνου. . . . . . . οὐγ. αʹ
μέλιτος τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
|---|
| χρῶ ὡς καλλίστῳ. | 305 in vol. 2 |
2.307 | Περὶ ἀντιδότων στομαχικῶν.
Τροχίσκος ὁ τῶν Ἀμαζόνων.
Οὗτος ὁ τροχίσκος πολλὴν πεῖραν δέδωκεν, ἐφ’ ὧν ὀδύναι περὶ τὸν
στόμαχον ἰσχυραὶ γίνονται καὶ σπῶνται· παραμυθεῖται γὰρ αὐτὰς ἱκανῶς |
| 5 | πινόμενος μετὰ καὶ τοῦ ὠφελεῖν. ἔχει δὲ οὕτω·
[Start of Table]σελίνου σπέρματος. . . . . δραχ. βʹ
ἀνίσου. . . . . . . . . δραχ. αʹ
ἀψινθίου. . . . . . . . δραχ. δʹ
σμύρνης. . . . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 10 | κινναμώμου. . . . . . . δραχ. βʹ
πεπέρεως μακροῦ. . . . . . δραχ. βʹ
καστορίου. . . . . . . . δραχ. βʹ
ὀπίου. . . . . . . . . δραχ. βʹ.[End of Table]
ἀνάπλαττε δι’ ὕδατος καὶ ποίει τροχίσκους ἄγοντας ἀνὰ δραχ. αʹ καὶ δίδου |
|---|
| 15 | στομαχικοῖς μετὰ προπόματος κυ. γʹ, χολερικοῖς καὶ τοῖς ἐμοῦσι τροφὴν
μετὰ ψυχροῦ, κοιλιακοῖς καὶ δυσεντερικοῖς μετὰ μύρτων ἀφεψήματος, τοῖς
δὲ σπληνικοῖς μετ’ ὀξυμέλιτος. καὶ πρὸς ἄλλα δὲ πολλὰ ποιεῖ οὗτος ὁ
τροχίσκος. καὶ μάλιστα τοῖς ἐμοῦσι καὶ δακνομένοις ὑπὸ μοχθηρῶν τὸν
στόμαχον καὶ τὴν κοιλίαν παθῶν ἀρκεῖ. καὶ ταῦτα κάλλιστα πολλὴν |
|---|
| 20 | δεδωκότα πεῖραν. λοιπὸν δὲ καὶ τοῦτο χρὴ γινώσκειν εἰς πᾶσαν σκληρίαν,
εἴτε στομάχου ἢ ἥπατος ἢ σπληνὸς ἢ ἄλλου τινὸς μορίου, ὑπὸ διαφόρων
καὶ οὐχ ὑπὸ μιᾶς αἰτίας γινομένην. καὶ γὰρ ξηρότης ἢ θερμότης
προηγησαμένη καὶ παχύνουσα τοὺς χυμοὺς σκληρότερον τὸν ὄγκον
ἐργάζονται καὶ ψῦξις ὡσαύτως. δεῖ οὖν ἀκριβῶς περιεργαζομένους, εἶτα |
|---|
| 25 | διαγνόντας ἐκ τῶν προηγησαμένων καὶ τῶν συνεδρευόντων σημείων καὶ
μάλιστα τῆς κράσεως οὕτω προσφέρειν τὰ βοηθήματα. εἰ μὲν γὰρ λῦπαι
καὶ φροντίδες προηγήσαντο καὶ κόποι καὶ δυσθυμίαι καὶ ὀλιγοσιτίαι καὶ
θερμότεραι τροφαὶ καὶ πόματα, γινώσκειν δεῖ τοιαύτην σκληρίαν, ὅτι
μᾶλλον ἐξ ὑπεροπτήσεως χυμῶν γέγονεν. ἀνάγκη γοῦν τοῖς χλιαρὰν τὴν |
|---|
| 30 | διάθεσιν ἢ εὔκρατον ἔχουσι ποιότητα σπουδάζειν ἰᾶσθαι βοηθήμασι καὶ | 307 in vol. 2 |
|---|
2.309 | μὴ τοῖς θερμαίνουσι καὶ ἰσχυρὰν ἔχουσιν ἐπαγγελίαν εἰς τὸ μαλάττειν
δύνασθαι· ταῦτα γὰρ τοῖς ἀπὸ ψύξεως ἐσκιρρωμένον ἔχουσι τὸν ὄγκον
πεποίηται, καὶ οὐ δεῖ τὸ τοιοῦτον ἀμφιβάλλειν. εἴρηται παρ’ Ἀριστοτέλους
καὶ ἄλλων ἀρίστων ἀνδρῶν παλαιῶν, ὡς ἕκαστον τῶν παγέντων καὶ |
| 5 | σκιρρωθέντων ἀπὸ τοῦ ἐναντίου τὴν πῆξιν ἐργασαμένου διαλύεται, οἷον
ἀπὸ θερμότητος παγὲν καὶ ξηρότητος ἀνάγκη ὑπὸ τῶν ὑγραινόντων
αὐτὸ καὶ ψυχόντων διαλυθῆναι, καθάπερ ἔστιν ἰδεῖν ἐπί τε νίτρου καὶ
ἁλῶν γινόμενον· ἅπαντα γὰρ ταῦτα μᾶλλον ὑπὸ θερμότητος ὀπτῶνται
καὶ σκληρύνονται, ὑπὸ δὲ ὕδατος διαλύονται, ὥσπερ πάλιν ὅσα τὴν |
|---|
| 10 | πῆξιν ὑπὸ ψύξεως ἔσχεν, ὑπὸ πυρὸς διαλύεται. ἔνεστι δὲ τοῦτο θεάσασθαι
γινόμενον ἐπί τε κρυστάλλου καὶ χιόνος ἀπό τε ἡλίου καὶ πυρὸς [δια‐
λύεσθαι]. διόπερ παραινῶ προσέχειν καὶ μὴ, ὡς πολλοὶ τῶν ἰατρῶν,
ἀκρίτως προσφέρειν τὰ βοηθήματα ταῖς ἐπαγγελίαις αὐτῶν μόναις προς‐
έχοντες. ἐγὼ γοῦν οἶδα σκληρίαν σπλάγχνων τοῖς ὑγραίνουσι καὶ |
|---|
| 15 | εὐκράτοις ἰασάμενος, οἷον λουτροῖς καὶ ὑδρελαίῳ καὶ ἐλαίῳ ῥοδίνῳ
καὶ χαμαιμηλίνῳ χρησάμενος· ὁμοίως δὲ καὶ τροφαῖς εὐκράτοις
ὥσπερ ἐπ’ ἄλλων ταῖς διὰ νάρδου καὶ γλευκίνου καὶ ἀνηθίνου ἐλαίου
ἐπιβροχαῖς καὶ Μαρκιάτου καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων καὶ διαίτῃ θερμαινούσῃ,
οἷον πέπερι ταῖς τροφαῖς ἐμβαλὼν καὶ ἄνισον καὶ τὰ ἄλλα, ὅσα τῆς |
|---|
| 20 | αὐτῆς εἰσι δυνάμεως, καὶ πόματος διὰ ναρδοστάχυος καὶ ἀσάρου καὶ
τῶν ἄλλων ἀντιδότων, ὅσαι τὸ λεπτύνειν καὶ θερμαίνειν ἔχουσιν. ἐπεὶ οὖν
οὐκ ὀλίγα ὑπὸ τῶν ἐναντίων συμβαίνειν εἴωθε, προσέχειν ἀκριβῶς δεῖ·
καὶ γὰρ ὀξίδες ἐν τῷ στομάχῳ πολλάκις γίνονται οὐ μόνον διὰ ψῦξιν,
ἀλλὰ καὶ διὰ θερμότητα. ἴσμεν δὲ, ὅτι πολλοὶ τῶν ἰατρῶν ὑπὸ ψύξεως |
|---|
| 25 | ἅπασαν ὀξίδα δοξάζουσι γίνεσθαι μόνον, ὅθεν ἀεὶ τὰ θερμαίνοντα τούτοις
προσφέρουσιν. ὁρῶ δὲ πολλοὺς, ὅτι καὶ ὑπὸ τῶν ἐμψυχόντων ἐδεσμάτων
ὠφελήθησαν, ὑπὸ τῶν θερμαινόντων ἰσχυρῶς βλαπτόμενοι πρότερον. ὁ γὰρ
οἶνος ὠξύνετο μᾶλλον αὐτοῖς ἐπὶ πλέον καὶ τὰ θερμότερα τῶν προπομάτων, |
|---|
| ὅσα διὰ πεπέρεως ἢ ἀνίσου ἢ ἄλλης τινὸς τοιουτοτρόπου δυνάμεως τὴν | 309 in vol. 2 |
2.311 | σκευασίαν ἔχουσι. διὸ παραιτησάμενοι τὰ τοιαῦτα, τοῖς ἐναντίοις χρησάμενοι
εὐκράτῳ πλείονι καὶ τροφαῖς εὐχύμοις καὶ δυσμεταβλήτοις, οἷον βούλβῃ
καὶ στερνίῳ ἢ χηνῶν κοιλίαις καὶ δαμαλοποδίοις σὺν ὀξυκράτῳ καὶ
ὀρφίῳ ἰσικῷ καὶ κτενίοις καὶ ὀστρέοις ἀνέφθοις τάχιστα τῆς τοιαύτης δια‐ |
| 5 | θέσεως ἀπηλλάγησαν, ὡς μηδ’ ὀξυρεγμίαν μηδ’ ἄλλην ἀπεψίαν ὑπομεῖναι
τοῦ λοιποῦ. ἐκ τῶν τοιούτων οὖν ἁπάντων ἔστι στοχάσασθαι, ὡς τὸ αὐτὸ
σύμπτωμα πολλάκις ὑπὸ τῶν ἐναντίων αἰτίων γίνεται. καθάπερ ὑπὸ τῆς
ὀξώδους ἐρυγῆς, οὕτω πάλιν δεῖ πολυπραγμονεῖν, καὶ ἐφ’ ὧν πικρίαν ὁ
κάμνων αἰτιᾶται, καὶ μὴ πάντως εὐθὺς τοῖς ὑγραίνουσι καὶ ἐμψύχουσι χρήσῃ· |
|---|
| 10 | καὶ γὰρ ἐνδέχεται γλίσχρους πλεονάζειν χυμοὺς, ἐφ’ ὧν ἡ χολὴ βαστα‐
ζομένη περὶ τὰ ἄνω μέρη τοιαύτην συναίσθησιν, εἰ καὶ μὴ πολλή τις εἴη,
πάνυ παρέχει τῷ κάμνοντι. πάντας οὖν τοὺς ἰκτεριῶντας ἔστι θεάσασθαι
πικρίας αἰσθανομένους, ἀλλ’ ὅμως οὐχ οἱ πάντες ὑπὸ τῶν ἐμψυχόντων
ὠφελοῦνται. πολλοὶ γὰρ καὶ σκορόδοις χρησάμενοι πλείοσιν ἀπηλλάγησαν |
|---|
| 15 | τοῦ ἰκτέρου καὶ τοῦ πικρίας ἔχειν τοῦ λοιποῦ συναίσθησιν. εἰκότως δὲ τοῦτο
συμβαίνει· οὐδὲ γὰρ ὑπὸ τῆς αὐτῆς αἰτίας γίνονται, ἀλλ’ οἱ μὲν διὰ
φλεγμονὴν τοῦ ἥπατος, οἱ δὲ ὑπὸ τῆς δυσκρασίας τῆς γαστρὸς, ἕτεροι δὲ ὑπὸ
γλίσχρων χυμῶν. ἀλλ’ ἀδύνατον ἰάσασθαι, εἰ μὴ τοῖς λεπτύνουσι καὶ θερμαί‐
νουσιν, ὥσπερ πάλιν δεῖ λογίζεσθαι καὶ ἐπὶ τῶν ἀποπτυόντων πλείονα καὶ |
|---|
| 20 | ψυχρὸν οἰομένων ἔχειν τὸν στόμαχον· οὐ γὰρ πάντως ὑπὸ πολλῆς ὑγρό‐
τητος γίνεται τὸ τοιοῦτον· ἐνδέχεται γὰρ καὶ διὰ θερμότητα συμβαίνειν·
νηστεύοντες γὰρ καὶ ὀλιγοσιτοῦντες πάσχουσι τοῦτο πολλάκις καὶ οὐ
παύονται σιελίζοντες καὶ ἀποπτύοντες πολλὰ, ἕως οὗ τροφὴν προσενέγκωνται.
δῆλον δὲ, ὅτι τῆς θερμασίας ἀναλυούσης τὰ ἐν τῷ βάθει ὑγρὰ συνέβαινε |
|---|
| 25 | τοῦτο· ἐπειδὰν γὰρ ἡ φύσις ἡ πέττουσα τὴν τροφὴν ἀναλώσῃ τὴν προς‐
ενεχθεῖσαν, ἀναγκάζεται τηνικαῦτα πάλιν ἀναλύειν, ἃ προσέθηκε. καὶ διὰ
τοῦτο πλείονα πτύουσι τηκομένης αὐτῆς τῆς ἐν τῷ βάθει ὑγρότητος.
ὅτι δὲ διὰ θερμότητα γίνεται τὸ πτυαλίζειν αὐτοὺς πλέον, ἔνεστιν ἰδεῖν
κἀπὶ τῶν καιομένων ξύλων· ἀποστάζουσι γὰρ καὶ αὐτὰ ὑγρὸν δηλονότι τοῦ |
|---|
| 30 | πυρὸς ἐκκενοῦντος τὸ ἐν τῷ ξύλῳ περιεχόμενον ὑδατῶδες. τὸ αὐτὸ δὲ |
|---|
| καὶ ἐπὶ τῶν ὀπτωμένων κρεῶν μάλιστά ἐστι συμβαῖνον θεάσασθαι. | 311 in vol. 2 |
2.313 | θεραπεύειν οὖν χρὴ τοὺς διὰ θέρμην πολλὰ πτύοντας διά τε τῶν
ἐμψυχόντων καὶ δυσκατεργάστων τροφῶν, ὥσπερ πάλιν τοὺς δι’ ὑγρότητα
τοῖς θερμαίνουσιν. ἀνδρὸς οὖν τετριμμένου κατὰ τὴν τέχνην χρεία
πανταχοῦ τοῦ δυναμένου τὴν ἀκριβῆ κρῖναι αἰτίαν· καὶ γὰρ ὑπὸ τῶν |
| 5 | ἐναντίων αἰτιῶν, ὡς εἰρήκαμεν, τὸ αὐτὸ γίνεται σύμπτωμα. ῥιγοῦσιν οὖν
οἱ πολλοὶ καὶ ψύχονται τὸ σῶμα, τινὲς μὲν ὑπὸ τῶν πλεοναζόντων ὠμῶν
χυμῶν, ἕτεροι δὲ διὰ ξηρότητα καὶ ἀσιτίαν καὶ ἄλλοι διὰ χολὴν, καθάπερ
ἄλλοι πάλιν ψύχονται τὰ ἐκτὸς διὰ φλεγμονὴν μεγάλην εἰς ἑαυτὴν ἐπι‐
σπωμένην πᾶν τὸ θερμὸν αἷμα. πολλὰ γοῦν καὶ ἄλλα παραδείγματα |
|---|
| 10 | παράγειν ἔστιν, ὅτι τὸ αὐτὸ πρᾶγμα ὑπὸ τῶν ἐναντίων, ὡς εἴρηται, πολλάκις
αἰτιῶν ἀποτελεῖται, ἀλλ’ ἀρκεῖ καὶ ταῦτα· ἐπὶ πλέον γὰρ ἐν ταῖς τῶν
πυρετῶν θεραπείαις ῥηθήσεται· καὶ γὰρ ἐπ’ αὐτῶν ἡ μεγίστη γίνεται
πλάνη τοῖς ἰατροῖς.
κεφ. θʹ. |
|---|
| 15 | Περὶ λυγμοῦ.
Καὶ τὸν λυγμὸν στομαχικὸν ὑπάρχοντα πάθος ἐνταῦθα προσήκει
συνάπτειν, ἵνα πᾶς ὁ τῶν στομαχικῶν συνειλεγμένος πρὸς αὑτὸν εἴη
λόγος· φαίνεται γὰρ σπασμωδῶς ὅλος ὁ στόμαχος κινουμένων τινῶν
σπώμενος, ὡς ἔοικε, τῆς ἐκεῖσε ἀποκριτικῆς αὐτοῦ δυνάμεως ἐπὶ πλέον |
|---|
| 20 | ἐπεγειρομένης εἰς τὸ ἀπώσασθαι τὰ ἐγκείμενα καὶ βαρύνοντα καὶ δάκνοντα
περιττώματα. σπανίως δὲ καὶ ἐπὶ κενώσεως ἑπομένη αὕτη δηλονότι ὑπὸ
ξηρότητος καθάπερ ἐπὶ τῶν δυσεντερικῶν ἢ ὁπωσοῦν ἄλλως ἐπὶ πλέον
κενωθέντων καὶ τῶν ἀμέτρως πυρεξάντων ἔστι θεάσασθαι τὸ τοιοῦτον
γινόμενον. συμβαίνει δὲ καὶ ὑπό τινος δριμείας ποιότητος λύζειν τὸν |
|---|
| 25 | ἄνθρωπον, ὡς ἐπὶ τῶν προσαραμένων ὑδρόγαρον ἢ ἄλλο τι τοιοῦτον
δῆξιν φέρον, καὶ μᾶλλον ἐφ’ ὧν ἐστι καὶ ὁ στόμαχος αἰσθητικώτερος.
καὶ αὗται μὲν αἱ αἰτίαι τοσαῦται καὶ τοιαῦται τοῦ λυγμοῦ. θεραπευτέον
δ’ αὐτὸν οἰκείως πρὸς τὴν ποιοῦσαν διάθεσιν. εἰ μὲν γὰρ γλίσχρα καὶ παχέα
τύχωσιν ὄντα τὰ αἴτια, δῆλον ὅτι τοῖς λεπτύνουσι καὶ τέμνουσι χρηστέον· |
|---|
| 30 | τέμνει δὲ καλῶς καὶ μόνον ὄξος ὀλίγου ἐπιρροφούμενον καὶ μάλιστα τὸ | 313 in vol. 2 |
|---|
2.315 | σκιλλητικὸν καλούμενον καὶ τὸ ἐξ αὐτοῦ κιρνώμενον ὀξύμελι. παρεθέμην δὲ
καὶ τούτου τὴν σύνθεσιν καλλίστην ἀνάγουσαν καὶ πολλὰ ποιεῖν δυναμένην
πρὸς πᾶσαν διάθεσιν καὶ μάλιστα τοῖς περὶ τὸν στόμαχον παθήμασι καὶ
πρὸς ἐμπνευματώσεις καὶ ὀξυρεγμίας. ἔστι δὲ αὕτη· |
| 5 | Ὀξυμέλιτος σκευασία.
[Start of Table]Σκίλλης τῶν ἐντὸς τῶν ἁπαλῶνλιτρ. βʹ
ὄξους δριμέος λευκοῦ. . . ξεστ. ιεʹ
πεπέρεως. . . . . . . οὐγγ. βʹ
δαύκου Κρητικοῦ σπέρματος. . δραχ. δʹ |
|---|
| 10 | μαράθρου σπέρματος. . . . δραχ. δʹ
κυμίνου. . . . . . . . δραχ. δʹ
σελίνου σπέρματος. . . . δραχ. ηʹ
πετροσελίνου Μακεδονικοῦ. . οὐγγ. βʹ
σιλφίου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 15 | ζιγγιβέρεως. . . . . οὐγ. αʹ
πυρέθρου. . . . . . . οὐγ. αʹ
νάρδου Κελτικῆς. . . . . δραχ. δʹ
λιβυστικοῦ. . . . . . . δραχ. δʹ
ὑσσώπου. . . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 20 | γλήχωνος. . . . . . οὐγγ. βʹ
ἡδυόσμου χλωροῦ. . . . . δέσμ. αʹ
σελίνου χλωροῦ. . . . . δραχ. βʹ
καρδαμώμου. . . . . . δραχ. βʹ
πηγάνου χλωροῦ. . . . . κλῶνας εʹ |
|---|
| 25 | μέλιτος. . . . . . . . ξεστ. βʹ
φύλλου. . . . . . . . δραχ. δʹ
κόστου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἑψήματος. . . . . . . ξεστ. βʹ
ἀγαρικοῦ. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | ναρδοστάχυος. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| ἀμώμου. . . . . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table] | 315 in vol. 2 |
2.317 | πάντα ταῦτα κόψας ἐπιμελῶς ἔχε κατ’ ἰδίαν. καὶ βαλὼν εἰς τὸ ὄξος
τὴν σκίλλαν ἔασον ἐμβραχῆναι ἡμέρας ἑπτὰ, ἔπειτα λαβὼν τὴν σκίλλαν
ῥῖπτε. τὰ ἄλλα δὲ πάντα τὰ κοπέντα συλλειώσας ἰσχυρῶς καὶ βαλὼν εἰς
τὸ ὄξος ἔασον ἄλλας ἡμέρας ζʹ, ἔπειτα δι’ ὀθονίου πυκνοῦ ἐκθλίψας χρῶ |
| 5 | καὶ πρὸς τὴν εἰρημένην διάθεσιν. λοιπὸν καὶ ῥαφανῖδας ἐμβάπτειν εἰς αὐτὸ
προσήκει καὶ ἔμετον ποιεῖν. καὶ τὸ μελίκρατον δὲ καὶ τὸ ζέμα τοῦ ναρδο‐
στάχυος καὶ τοῦ πηγάνου πινόμενον ὠφελεῖ καὶ ἄρτος εἰς κονδῖτον ἐσθιόμενος·
πάντα γὰρ ἐποίησα ταῦτα καὶ ἐπὶ μεγάλου λυγμοῦ τοσοῦτον, ὡς ὑπονοεῖν
ἐκτὸς κλίνης ἐξάλλεσθαι τὸν κάμνοντα. ἐχρώμην δὲ καὶ κατὰ τοῦ |
|---|
| 10 | στομάχου πρὸς τούτοις ἔξωθεν καστορίῳ καὶ στύρακι καὶ μαστίχῃ συνεψῶν
ἐλαίῳ καὶ πυριῶν αὐτοῦ τὸν στόμαχον σφόδρα· ἐκίνουν δὲ ἐν τῷ ἕψεσθαι τὸ
ἔλαιον πηγάνῳ. τὸ δὲ καστόριον καὶ πινόμενον καὶ ὀσφραινόμενον ἐπὶ τούτων
καλῶς ποιεῖ καὶ νάρδος Κελτικὴ καὶ ἄσαρον καὶ ναρδόσταχυ καὶ ἄνισον καὶ
κύμινον καὶ λιβυστικόν. εἰ δὲ δακνώδη καὶ διεφθαρμένα εἴη τὰ περιττώματα, |
|---|
| 15 | δῆλον ὅτι τοῖς ἐπικιρνῶσι καὶ ἅμα ἀπορρίπτειν τὸ δακνῶδες δυναμένοις
ἀναγκαῖον κεχρῆσθαι. τὸν δ’ οἶνον ἐπὶ τούτων ἀνακουφίζειν δεῖ καὶ πάντα τὰ
δριμέα ἀποζέματα, τῷ δ’ εὐκράτῳ καταχρηστέον καὶ ἄρτῳ ἀποβεβρεγμένῳ
ἐν αὐτῷ καὶ πτισάνῃ πολλῇ καὶ ἰχθύϊ ὀλίγον ὄξους ἔχοντι καὶ νεοσσοῖς
περιστερῶν καὶ μὴ καθαίρειν τούτους οὐδὲν ἄτοπον. εἰ δὲ καὶ διὰ κένωσιν |
|---|
| 20 | ἢ πυρετὸν ὁ λυγμός ἐστι, δηλονότι καὶ ἐπίμονος εἴη γεγενημένος·
τηνικαῦτα γὰρ ἐπὶ ξηρότητι συμβαίνει τὸ πάθος ἀμέτρῳ. κινδυνώδης μὲν
εἰκότως ὁ τοιοῦτος. δεῖ οὖν τοῖς ὑγραίνουσι καὶ ψύχουσιν ἐπὶ τῶν τοιούτων
κεχρῆσθαι βοηθήμασι καὶ μάλιστα συνεχεστάτῳ εὐκράτῳ καὶ ἀλοιφῇ
καὶ πᾶσι τοῖς ἐπὶ κενώσει. οἶδα δέ τινα τῶν ἐπὶ ταύτῃ τῇ δυσκρασίᾳ |
|---|
| 25 | λυζόντων ψυχρὸν ἐπιρροφήσαντα καὶ σωθέντα. ἀλλ’ ἐπὶ φλεγμονῆς
φεύγειν δεῖ τὰ ἐνεργείᾳ ψυχρὰ, μᾶλλον δὲ τὸ συνεχεῖ κεχρῆσθαι
χλιαρῷ κατ’ ὀλίγον ἐπιρροφοῦντα. βρέχειν δὲ δεῖ θερμοτάτων χειρῶν
ἄκρα συνεχέστερον καὶ τοὺς πόδας ἐπιδεσμεῖν καὶ διακατέχειν. οὐδὲν
ἄτοπον καὶ πταρμοὺς ἐπιτηδεύειν, ἐφ’ ὧν μάλιστα τῷ στομάχῳ ἐμπέπλασται |
|---|
| 30 | ὑγρά· οὕτω γὰρ ἀπωθεῖται τὸ πνεῦμα στενοχωρούμενον καὶ βίᾳ προσπταῖον |
|---|
| περιεχόμενον κατὰ τὸν στόμαχον· καὶ καταιονήσεσιν, ἐφ’ ὧν μάλιστα καὶ | 317 in vol. 2 |
2.319 | φλεγμονὴν ἐν ἥπατι ἢ στομάχῳ κατανοήσεις εἶναι, προφλεβοτομήσας,
εἰ μὴ παντελῶς τὰ τῆς δυνάμεως ἀντιπράττει. τοῖς τοιούτοις οὖν
χρηστέον ἐμμεθόδως καὶ τεχνικῶς προσέχοντα καιρῷ καὶ τάξει καὶ ποιότητι
καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασιν, οἷς οἱ δοκιμώτατοι τῶν ἰατρῶν προσεῖχον. εἰ δὲ |
| 5 | πολλῶν καὶ ποικίλων γενομένων ἀπαραμύθητος ὁ κάμνων εἴη, μηδενὸς
τῶν ἀπὸ τῆς τέχνης ἰσχύοντος βοηθῆσαι τῇ δυστροπίᾳ τοῦ νοσήματος,
καὶ τοῖς φυσικοῖς περιάπτοις οὐδὲν ἄτοπον κεχρῆσθαι χάριν τοῦ σῶσαι τὸν
κάμνοντα· καὶ γὰρ ἀσεβές ἐστι τοιοῦτον παραλιπεῖν καὶ γενέσθαι κώλυσιν
τῶν εἰς σωτηρίαν συντελούντων τῷ κάμνοντι, ὁπότε καὶ ὁ θειότατος Γαληνὸς |
|---|
| 10 | καὶ οἱ πρὸ αὐτοῦ τούτοις ἐχρήσαντο. ὁ μὲν οὖν σοφώτατος Δίδυμος εἶπεν
ἐν τῇ ὀκτατόμῳ αὐτοῦ βίβλῳ οὕτω καλουμένῃ.
Φυσικὰ πρὸς τοὺς λύζοντας.
Κάρφος ἢ λιθάριον ἢ κόπριον ἐκ τῆς γῆς ἄρας ἔνθες ἐν τῇ
κεφαλῇ τοῦ λύζοντος λαθὼν αὐτὸν καὶ εὐθέως παύεται. ἐν δὲ Κυρήνῃ καὶ |
|---|
| 15 | τοῦτ’ ἔμαθον ἄλλο· ὁ λύζων κρατείτω ἐν τῇ ἀριστερᾷ χειρὶ ψήφους μʹ καὶ
κατὰ τῆς κεφαλῆς ἐπιτιθέτω καὶ εὐθέως παύσεται. καστόριον δὲ περιαπτό‐
μενον παύει ταχέως. πρὸς τούτοις δὲ καὶ κύμινον δήσας ῥάκει λίνῳ
περίαψον ἐπὶ τὸν καρπὸν τῆς ἀριστερᾶς χειρός· τοῦτο λέγουσι ποιεῖν τοὺς
πρὸς νότον Αἰθίοπας. Κρῆτας κρατεῖν ψῆφον ταῖς χερσὶν γρϛγʹ καὶ προσ‐ |
|---|
| 20 | φέρειν τοῖς μυκτῆρσι. τινὲς δὲ καὶ κλάσαντες ἄρτον καὶ ψιχίον λαβόμενοι
εἰς τὸ οὖς ἐπιτιθέασι τοῦ λύζοντος σιγῇ καὶ ὀσφραίνονται τοῦ ἀποκλάσματος
καὶ ἀπαλλάττονται. ἄλλοι δὲ πήγανον μετ’ οἴνου ἑψήσαντες ἢ μελικράτου
πίνειν διδόασιν. ἕτεροι σέλινον ἢ καστόριον ἢ δαῦκον Κρητικὸν ἢ ἄσαρον
ἢ νάρδον Κελτικὴν, ἕκαστον ἰδίᾳ ἢ ὁμοῦ, παρακελεύονται σὺν μελικράτῳ |
|---|
| 25 | ἢ ἀποζέσαντες διδόναι πίνειν ἢ σίλφιον ὀσφραίνεσθαι. ἐξαιρέτως δὲ ποιεῖ
καὶ ἀναγαργαρισμὸς καὶ κατοχὴ τῶν ὤτων καὶ τοῦ στόματος. πολλὰ δὲ μὴ
καταφρονεῖν, ἀλλὰ πάντα προσάγειν μετὰ καὶ τῆς ἄλλης θεραπείας, ἣν ἡ |
|---|
| τέχνη παρακελεύεται πράττειν. | 319 in vol. 2 |
2.321 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ὌΓΔΟΟΝ. |
| 1 | κεφ. αʹ.
Περὶ χολέρας.
Ὅτι μὲν ἡ χολέρα τῶν ὀξυτάτων ἐστὶ παθῶν καὶ συγκοπὴν ἀξίαν
ἐπιφέρουσα καὶ κατάλυσιν ἄμετρον τῆς δυνάμεως, ἅπασιν ὡμολόγηται. διὰ |
|---|
| 5 | τοῦτο οὖν εἰκότως ἀκριβοῦς τε διαγνώσεως καὶ ταχίστης θεραπείας χρεία·
ἀναβολὴ μὲν γὰρ ἐπὶ πάντων τῶν ὀξέων νοσημάτων κακὸν, ἐπὶ δὲ τοῦ
πάθους τούτου ἡ τυχοῦσα τῆς θεραπείας ὑπέρθεσις οὐ βλάβην ἁπλῶς
μόνην, ἀλλὰ καὶ παντελῆ φθορὰν ἐπιφέρει πολλάκις. χρὴ οὖν
γινώσκειν, ὅτι χολέρα ἐστὶν ἡ ἄμετρος ἐκτάραξις ἡ διὰ γαστρὸς καὶ ἐμέτων |
|---|
| 10 | γινομένη ἐπ’ ἀνατροπῇ καὶ κακώσει τοῦ στομάχου. μὴ ὑπολάβῃ δέ τις
χολέραν καλεῖσθαι τὸ πάθος, ὅτι ὑπὸ χολῆς εἴωθε γίνεσθαι πάντως,
ἀλλ’ ἐπειδὴ διὰ τῶν ἐντέρων ἐθεώρουν ἐκκρινομένην τὴν διὰ γαστρὸς
προσφερομένην ὕλην· τὰ δ’ ἔντερα χολάδας ἐκάλουν οἱ παλαιοὶ, ὥς
φησι καὶ Ὅμηρος λέγων· ‘κέχυντο χαμαὶ χολάδεσ‘· τούτου χάριν καὶ τὸ |
|---|
| 15 | πάθος χολέραν ἐκάλεσαν. γίνεται δὲ οὐ μόνον μιᾶς χάριν αἰτίας, ἀλλὰ
πολλῶν ἕνεκα· καὶ γὰρ διὰ πλείονα τροφὴν προσενεχθεῖσαν καὶ τῷ μὴ
δυνηθῆναι πεφθῆναι διαφθαρεῖσαν καὶ διὰ ποιότητα δὲ μοχθηρῶν χυμῶν
ἢ ἐδεσμάτων ἢ πομάτων καὶ μάλιστα τῶν κακούντων τὸν στόμαχον, οἷός
τέ ἐστιν ὁ πέπων καὶ τὰ λιπαρὰ καὶ γλυκέα καὶ ἐλαιώδη τῶν ἐδεσμάτων· |
|---|
| 20 | γίνεται δὲ καὶ διὰ πλῆθος χολῆς ἄνω ἢ κάτω πρὸς ἔκκρισιν ἐρεθιζούσης
τὴν φύσιν καὶ διά τινας ψυχούσας προσφορὰς, οἷον ἐπιθεμάτων τινῶν |
|---|
| ψυχρῶν ἢ ὑδάτων κατάχρησιν, πιόντων ἢ νηξαμένων ἐπὶ πολύ. τούτων | 321 in vol. 2 |
2.323 | οὕτως ἐχόντων ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ περὶ τῆς θεραπείας εἰπεῖν πρὸς ἑκάστην
αἰτίαν τῶν τοιούτων ἁρμοζομένης.
Θεραπεία τῶν διὰ πλῆθος σιτίων ἀπεπτησάντων καὶ ἐμπεπτωκότων εἰς τὸ τῆς
χολέρας πάθος. |
| 5 | Εἰ μὲν οὖν ἐν ἀρχῇ φαίνοιτό σοι τὰ τῆς φθορᾶς καὶ μηδὲν ἀξιόλογον
ὁ κάμνων ἐκκρίνων διὰ γαστρὸς ἢ δι’ ἐμέτων, ἀλλὰ ναυτιῶν τε καὶ
σπαραττόμενος, σπουδάζειν δεῖ τηνικαῦτα παρασχεῖν αὐτοῖς, ὅσα μᾶλλον
προτρέψαι τὸν ἔμετον ἐπὶ πλέον δύναται, οἷόν ἐστι τὸ μελίκρατον ἀμφότερα
ποιεῖν δυνάμενον ἀλύπως, καὶ τὴν γαστέρα καὶ τὸν ἔμετον παρορμᾶν. εἰ δὲ |
|---|
| 10 | μὴ ἔχοιεν ἡδέως τὸ μελίκρατον, εὔκρατον αὐτοῖς ἐπιδοτέον πλεῖον καὶ
ἀναγκάζειν δεῖ αὐτοὺς ἐμεῖν ἢ τοὺς δακτύλους ἢ πτερὰ χηνῶν εἰς
ὑδρέλαιον καθιέντας, ἕως ἂν τῶν διαφθαρέντων ἱκανὴ δόξῃ σοι γεγονέναι
κένωσις. καὶ εἰ μὲν οὕτω σοι φανῇ, ὡς μηδὲν ἐπὶ πολὺ διαλιμπάνεσθαι
περιττὸν ἐκ τῶν ἤδη φθασάντων ἐν τῇ γαστρὶ διαφθαρῆναι, ὑπνοῦν τούτοις |
|---|
| 15 | ἐπιτρέπειν ἐστὶν ἀναγκαῖον ἡσυχίαν τε καὶ θάλψιν τῶν καθ’ ὑποχόνδρια
μορίων. ἀσθενούντων οὖν τούτων γλυκὺ ἔλαιον θερμὸν ἐπιβαλλόμενον
ὠφελήσει, εἴ γε χειμὼν εἴη, καὶ νάρδινον ἢ γλεύκινον ἢ Μαρκίατον.
παυσαμένης δὲ τῆς κενώσεως μετὰ τὸν ὕπνον μηδὲ πυρετοῦ παρόντος ἐπὶ
τὸ λουτρὸν ἄγειν σπουδάζειν αὐτοὺς ἀνατρέφειν τε αὐτοὺς κατ’ ὀλίγον |
|---|
| 20 | φυλαττομένους ἀπεψίαν μόνον· εἰ γάρ τι μὴ συμβῇ γενέσθαι παρεμποδὼν,
τάχιστα πάλιν εἰς τὸ κατὰ φύσιν ἐπανέρχονται, οἷα μηδὲ τοῦ στομάχου
πεπονθότος, ἀλλὰ διὰ πλῆθος σιτίων φθορᾶς ἐπιγενομένης, ὅθεν οὐδὲ
κυρίως ὀνομάζουσι τὸ τοιοῦτον εἶδος χολέραν.
Θεραπεία τῆς διὰ κάκωσιν στομάχου συμβαινούσης χολέρας. |
|---|
| 25 | Εἰ δὲ μὴ διὰ πλῆθος σιτίων, ἀλλὰ διὰ κένωσιν ἢ δι’ ἀτονίαν
γένοιτο τοῦ στομάχου προηγησαμένην, ἥτις καὶ κυρίως χολέρα καλεῖται
κένωσις ἄμετρος οὖσα διὰ γαστρὸς καὶ ἐμέτων, ὡς εἰρήκαμεν, κακωθέντα
καὶ ἀσθενῶς ἔχοντα τὸν στόμαχον τοῖς ῥωννύουσι καὶ ἀνακαλεῖσθαι δυνα‐
μένοις, εἰ δύνασαι, καταπεπωκότα προσανακτήσασθαι διά τε διαίτης καὶ |
|---|
| 30 | φαρμακείας τοῦτο πράττοντα. εἴπωμεν οὖν πρότερον περὶ διαίτης, ἥτις |
|---|
| τοῦτο ποιεῖν πέφυκε, καὶ οὕτω περὶ τῶν ἔξωθεν ἐπιτιθεμένων ἀλειμμάτων. | 323 in vol. 2 |
2.325 | Περὶ διαίτης.
Ἄρτος μὲν οὖν ἐπιτήδειος τούτοις πρό γε πάντων εἰς οἶνον διδόμενος
ἢ μυρτίτην ἢ ὀμφακόμελι ἢ Παλματιανὸν χωρὶς Σαρεφθίνου καὶ
μάλιστ’, εἰ μὴ πυρέττοι ὁ κάμνων, ἀλλὰ καὶ κατεψυγμένος εἶναί σοι |
| 5 | φαίνοιτο καὶ ἀσθενὴς τὴν δύναμιν καὶ βεβρωκὼς πλείονας πέπονας· οὗτοι
γὰρ ἔχοντες ἐπὶ πλέον τὸ κακοστόμαχον καὶ ἐμετικὸν ἀμέτρως βρωθέντες
τὸ τῆς χολέρας ἐργάζονται πάθος. ὅτι δὲ τὸ ἐμετικὸν ἔχουσι καὶ κακο‐
στόμαχον, ἔνεστι τῇ πείρᾳ τοῦτο γνῶναι· εἰ γὰρ ξηροῦ σπέρματος
ἐπιδώσεις δύο γρ. πιεῖν τῷ γε χρείαν ἔχοντι ἐμέτου, θεάσῃ παρ’ αὐτὰ |
|---|
| 10 | τὸν πεπωκότα ναυτιῶντα καὶ σπαραττόμενον καὶ εἰς ἔμετον εὐθὺς τρεπόμενον.
εἰ δὲ πυρέττει μὲν ὁ κάμνων, ἀκμαστικὸς δὲ τὴν ἡλικίαν καὶ μήτ’ ἀπὸ
ψυχρῶν, ἀλλὰ μᾶλλον ἀπὸ λιπαρῶν ἢ γλυκέων ἢ ἐλαιωδῶν ἀνατραπεὶς
τὸν στόμαχον καὶ ἐρυγαὶ κνισσώδεις ἐπιγίνονται, οὐ δεῖ τὸν ἄρτον αὐτοῖς
εἰς οἶνον παρέχειν, ἀλλ’ εἰς ὀμφακόμελι ἢ εἰς τὸ Κιβυρατικὸν ὑδρό‐ |
|---|
| 15 | μηλον ἢ εἰς ὀξύκρατον ἢ εἰς ὑδρορόσατον ἐπιτρέπειν τε ἐπιρροφεῖν
κατ’ ὀλίγον ἐκ τούτων. εἰ δ’ ἐπιμένει τὰ τῶν ἐμέτων ἐπὶ πλέον
γινόμενα, καὶ τὸ τοῦ ἡδυόσμου ζέμα δοτέον αὐτοῖς ὡς μέγιστον βοήθημα·
καὶ γὰρ πρὸς τῷ ἔχειν εὐστόμαχον καὶ φυσικὴν ἐπιτηδειότητα πρὸς
τὸ πάθος τοῦτο κέκτηται. εἰ δὲ κατεπείγει τὰ τῆς δυνάμεως καὶ τῶν |
|---|
| 20 | ἄκρων καταψύξεις τε καὶ σπασμοὶ καὶ συστολὴ γένοιτο, καλόν ἐστι καὶ
οἴνου προσπλέκειν τῷ ζέματι· πλέον γὰρ ἁπάντων ὀξέως τε καὶ ταχέως
ἀνακαλεῖσθαι οἶνος οἶδε καταπεπτωκυῖαν δύναμιν. καὶ πολλοὺς εἶδον ἐκ
μόνης τῆς τοῦ οἴνου πόσεως ὑπὲρ ἐλπίδα τὸν τοῦ θανάτου κίνδυνον ἐκ‐ |
|---|
| φυγόντας. | 325 in vol. 2 |
2.327 | Περὶ ἀλείμματος.
Χρὴ δὲ καὶ ἀνατρίβειν τὰ κατεψυγμένα μόρια ἰρίνῳ μύρῳ ἢ γλευκίνῳ
ἢ ναρδίνῳ ἢ αἰγειρίνῳ ἢ σικυωνίῳ ἤ τινι τῶν ἐχόντων μάλιστα τὸ
καστόριον καὶ τὸν ἐλάφειον μυελόν· ταῦτα γὰρ ἅπαντα τοῖς τε σπωμένοις |
| 5 | καὶ καταψύχεσθαι κινδυνεύουσίν εἰσι πάνυ κατάλληλα.
Περὶ ἐπιπλασμάτων.
Δεῖ δὲ καὶ ἐπιπλάσμασι κεχρῆσθαι. εἰσὶ μὲν οὖν ἐπιτήδεια καὶ
μάλιστα πρὸς τοὺς μὴ κατέχοντας τὴν τροφὴν ὅ τε ἄρτος ὁ σιλιγνίτης εἰς
οἶνον ἑψόμενος ἐμβαλλομένου ἐλαίου μηλίνου, ὁμοίως δὲ καὶ τὰ ἄλφιτα |
|---|
| 10 | εἰς τὸν μυρτίτην οἶνον ἑψόμενα· εἰ δὲ μὴ παρῇ μυρτίτης, εἰς ἕνα τῶν
εἰρημένων ἢ Παλματιανὸν ἢ Τύριον ἢ Σαρεφθῖνον. προαποζεννύσθω δὲ τὸ
Ποντικὸν ἀψίνθιον καὶ ῥόδα καὶ μῆλα καὶ κυδώνια καὶ φοίνικες καὶ
σχοινάνθια ξηρὰ καὶ οἰνάνθη, εἰ δὲ ἔχει ὁ καιρὸς, καὶ οἱ ἕλικες τῶν
ἀμπέλων. εἶθ’ οὕτως ἑψείσθωσαν τὰ ἄλφιτα· ἐπιβαλλέσθω δὲ ἐν τῇ ἑψήσει |
|---|
| 15 | καὶ μαστίχη καὶ μήλινον ἔλαιον· ταῦτα γάρ εἰσιν ἅπαντα ἐπιτήδεια
καὶ ῥῶσαι καὶ μὴ συγχωρεῖν ἕτερον περιττὸν εἰς αὐτὴν ἐπιρρεῖν.
Περὶ τῶν ἐπιθεμάτων.
Πολλὰ μέν εἰσιν εἰρημένα πρὸς τὰς τοιαύτας διαθέσεις· ὧν δὲ ἡμεῖς
ἔχομεν πεῖραν, εἰσὶ ταῦτα. |
|---|
| 20 | Ἐπίθεμα τὸ δι’ οἰνάνθης κάλλιστον.
[Start of Table]Οἰνάνθης. . . . . . . . δραχ. βʹ
ὀμφακίου. . . . . . . . δραχ. δʹ
στύρακος. . . . . . . . δραχ. δʹ
ἀκακίας. . . . . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 25 | ῥόδων ξηρῶν. . . . . . . δραχ. ηʹ
κηκῖδος ὀμφακίτιδος. . . . . δραχ. δʹ
φοινίκων. . . . . . . . δραχ. ιϛʹ
οἴνου αὐστηροῦ. . . . . . δραχ. ιϛʹ
ἐλαίου μυρσινάτου. . . . . δραχ. ιϛʹ |
|---|
| 30 | πίσσης. . . . . . . . δραχ. ιϛʹ.[End of Table] | 327 in vol. 2 |
|---|
2.329 | τοῦτο καὶ πρὸς τὰς ἡπατικὰς δυσεντερίας ἄριστον καὶ πρὸς τοὺς ἐμοῦντας
καὶ τὴν τροφὴν μὴ δυναμένους κατέχειν. εἰ δὲ στρόφοι καὶ διατάσεις
ἐπιγίνονται πολλῶν ἀθροισθέντων ἐν τῇ γαστρὶ πνευμάτων, εὔλογόν ἐστι
καὶ σικύας ἐπιβάλλειν· αὗται γὰρ οὐ παραμυθοῦνται μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰ |
| 5 | μέγιστα ὠφελοῦσι. συμβάλλονται δὲ καὶ τοῖς μὴ κατέχουσι τὴν τροφὴν
εὐθὺς μετὰ τὸ τραφῆναι τὸν κάμνοντα τιθέμεναι κατὰ τοῦ στομάχου·
βιαίως γὰρ ἀνθέλκουσαι κωλύουσιν ἐπιγίνεσθαι ἔμετον, ἔτι δὲ καὶ χρονί‐
ζουσαι καὶ πέττεσθαι ποιοῦσι καὶ τὴν γαστέρα δὲ πλέον φερομένην
ἐπέχουσι. καλὸν δὲ θερμοτέραις κεχρῆσθαι ἐκτὸς κατασχασμοῦ. εἰ δὲ |
|---|
| 10 | φλεγμονή τις εἴη χρονία καὶ σκιρρώδης περὶ τὰ ὑποχόνδρια γενομένη, τότε
μετὰ κατασχασμοῦ κεχρῆσθαι οὐδὲν ἄτοπον.
Περὶ τῶν διὰ χολῆς πλῆθος ὑπομεινάντων τὸ τῆς χολέρας πάθος.
Εἰ δὲ πλεονάσασα ἡ χολὴ καὶ φερομένη, ποτὲ μὲν ἄνω, ποτὲ δὲ
κάτω, τὸ τῆς χολέρας ἐργάζοιτο πάθος, ἔσται σοι δῆλον ἔκ τε τοῦ |
|---|
| 15 | δήξεως καὶ θερμότητος περί τε τὴν γαστέρα καὶ τὰ ὑποχόνδρια πολλῆς
αἰσθάνεσθαι, εἶναι δὲ καὶ τὰ διὰ γαστρὸς φερόμενα καὶ διὰ τῶν ἐμέτων
ἅπαντα χολώδη καὶ διψᾶν σφοδρῶς καὶ τὴν γλῶτταν ἔχειν τραχεῖαν. εἰ δὲ
θέρος εἶναι τύχοι καὶ τὸν νοσοῦντα νέον τῇ θερμοτέρᾳ διαίτῃ πρῶτον
χρησάμενον, πολὺ πλέον ἐκ τούτων ἡ διάγνωσις ἀληθεστέρα καὶ φανερὰ, |
|---|
| 20 | ὡς διὰ τὸ πλεονάζειν τὸν χολώδη χυμὸν τεχθῆναι συνέβη τὸ προκεί‐
μενον πάθος.
Θεραπεία.
Θεραπεύειν οὖν χρὴ πρὸς τὴν ποιοῦσαν αἰτίαν ἀποβλέποντα τοῖς
ἐναντίοις ἀεὶ χρώμενον τοῖς ἐμψύχειν καὶ ὑγραίνειν δυναμένοις καὶ σιτίοις |
|---|
| 25 | καὶ πόμασι καὶ ἐπιθέμασι τῆς αὐτῆς οὖσι δυνάμεως. πτισάνης τοίνυν χυλὸς
ψυχρισθεὶς ἐπιτήδειός ἐστι τούτοις καὶ θριδακίνη ὡσαύτως ψυχρισθεῖσα
καὶ προσλαβοῦσα ὄξους βραχέος, ὁμοίως δὲ καὶ ἴντυβον καὶ τρώξιμον καὶ
ἄρτος ἐξ ὕδατος καὶ τῶν ὀστρακοδέρμων τὰ κτένια καὶ τὰ κηρύκια πλυθέντα
πολλάκις καὶ βοῦλβα καὶ στέρνιον καὶ ἀστακὸς δίεφθος καὶ τῶν ἰχθύων οἱ |
|---|
| 30 | σκληροὶ καὶ ὁ ἐξ αὐτῶν ἰσικὸς χηνῶν τε καὶ τῶν κατοικιδίων ὄρνεων αἱ κοιλίαι. | 329 in vol. 2 |
|---|
2.331 | Περὶ ὀπωρῶν.
Καὶ τῶν ὀπωρῶν ἡ μὴ πάνυ πέπειρος καὶ μετρίαν ἔχουσα στῦψιν
καὶ μάλιστα μῆλα καὶ ἄπιοι καὶ ῥοιαὶ καὶ κρεμαστὴ σταφυλή.
Περὶ τραγημάτων. |
| 5 | Τῶν δὲ τραγημάτων τὰ κάστανα καὶ ἡ σταφίς.
Περὶ πόματος.
Πόμα δὲ τούτοις ἁρμόζει πλέον ἁπάντων τὸ ψυχρὸν ὕδωρ πινόμενον
μὴ ἀθρόως, ἀλλὰ κατὰ μικρὸν καὶ ἐν μέσῳ τροφῆς. εἰ δὲ καὶ ἐκ τῶν
ὀχλησάντων ἐπὶ πολὺ συμπτωμάτων ἀσθενεστέραν συμβῇ γενέσθαι τὴν |
|---|
| 10 | δύναμιν, οὐδὲν ἄτοπον καὶ ὑδρόμηλον καὶ ὀμφακόμελι τούτοις ἐπιδιδόναι
ἢ βραχέος οἴνου ἢ Σαβίνου ἢ Κνιδίου. εἰ δὲ καὶ ἀγρυπνία πολλὴ παρ‐
ενοχλοίη διὰ τὴν ἐκ τῆς κενώσεως συμβαίνουσαν ξηρότητα, δέον ἐστὶ
καὶ τῆς διὰ κωδειῶν αὐτοῖς διδόναι τῆς διὰ τοῦ Κρητικοῦ σκευαζομένης,
εἰς δ’ ὕπνον τρεπομένοις ἐπιμιγνύντας ὀλίγον ἐξ αὐτῆς τοῖς εἰρημένοις |
|---|
| 15 | πόμασιν.
Περὶ τῶν ἔξωθεν ἐπιτιθεμένων.
Ἐπιτιθέσθωσαν δὲ κατὰ τοῦ στομάχου καὶ τῶν ὑποχονδρίων ἀείζωόν
τε καὶ θριδακίνη μετὰ ψιχῶν καὶ ῥοδίνου ἀναληφθέντα. καὶ κηρωτὴ δὲ
καλῶς σκευασθεῖσα τὰ μέγιστ’ ὠφελεῖ. εἰ δὲ ὁ καιρὸς ἔχει, ἐπιμιγνύειν |
|---|
| 20 | αὐτῇ χυλὸν ἐκ τῶν ἑλίκων τῶν ἀμπέλων ἢ ὄμφακος ἢ πολυγόνου· καλλίων
γὰρ ἔσται καὶ ἰσχυροτέρα πρὸς ἅπερ βουλόμεθα· καὶ γὰρ ἐμψῦξαι
καὶ τονῶσαι καὶ ἀποκροῦσαι τὸ συρρέον ἐν τῷ στομάχῳ ἐπισχεῖν τε τὴν
κάτω γαστέρα καὶ εἰς εὐκρασίαν μεταβαλεῖν τὸ πᾶν καὶ τὴν ὄρεξιν
ἐπεγεῖραι, ταῦτα πάντα καὶ ἄλλα πλείονα ποιῆσαι δύναται. οὕτω μὲν οὖν |
|---|
| 25 | αὐτοὺς θεραπεύειν δεῖ, ἐφ’ ὧν οἵ τε ἔμετοι πλείονές τε καὶ συνεχέστεροι
γίνονται καὶ ἡ γαστὴρ ἀμετρότερα ἐκκρίνουσα φαίνεται σπασμούς τε καὶ
συγκοπὰς ἐπιφέρουσα, ὥστε κινδυνεύειν ἀπολέσθαι τὸν κάμνοντα τῆς τε διὰ |
|---|
| τῶν ἐμέτων καὶ διὰ γαστρὸς ἐκκρίσεως ἀμετροτέρας γινομένης. | 331 in vol. 2 |
2.333 | Περὶ τῆς ἀλύπως κινουμένης χολέρας.
Εἰ δὲ ὀργῶσα μὲν ἡ χολὴ φαίνοιτο καὶ ἐρεθίζουσα τὴν φύσιν, μηδὲν
δ’ ἄξιον λόγου ὑποχωροίη μήτε διὰ τῆς κάτω γαστρὸς μήτε διὰ τῶν
ἐμέτων, οὐδέν ἐστιν ἄτοπον τηνικαῦτα καὶ καθαρσίῳ κεχρῆσθαι τῷ |
| 5 | δυναμένῳ καθαίρειν τὸν χολώδη χυμὸν, καὶ μάλιστ’ εἰ καὶ νέον εἶναι
συμβῇ τὸν κάμνοντα καὶ εἰωθότα κατὰ τὸν ἔμπροσθεν χρόνον καθαίρεσθαι,
νῦν δὲ παυσάμενος εἴη. μάλιστ’ οὖν τοῦτο ποιεῖν δύναται ἀλύπως ὁ τῆς
σκαμμωνίας ὀπὸς εἰς φοῦσκαν ἐπιδιδόμενος μετ’ ὀλίγου πάνυ ἡδυόσμου
ἢ ὑδροροσάτου ἢ ὑδρομέλιτος. εἰ δὲ καὶ δόξει ἀναπεπόσθαι ἐν τοῖς |
|---|
| 10 | τῆς γαστρὸς χιτῶσι τὴν χολὴν, καὶ τὴν πικρὰν αὐτοῖς ἐπιδοτέον
προσπλέκοντας αὐτῇ τὸ δακρύδιον, πρὸς τὴν δύναμιν ἀφορῶντας τοῦ
κάμνοντος. τούτοις δεῖ κεχρῆσθαι πρὸς τὴν κάθαρσιν. κενώσεως δὲ οὖν
γενομένης καὶ τοῦ ὅλου λοιπὸν ἀπερίττου ὄντος καὶ μηδενὸς ἐπιρρεῖν
δυναμένου περὶ τὴν γαστέρα ταχέως αἵ τε ναυτίαι παύσονται καὶ ἡ προς‐ |
|---|
| 15 | φερομένη τροφὴ ἀδιάφθορος ἔσται τῆς κακοχυμίας ἤδη νικηθείσης καὶ
ἐλάττονος γενομένης καὶ πρὸς τὸ πᾶν ἀναδοθήσεται σῶμα καὶ θρέψει
χρηστῶς αὐτὸ, ὥστε τοῦ λοιποῦ ἄνοσόν τε καὶ ὑγιεινὸν φυλαχθῆναι τὸν
κάμνοντα. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὡς πλέον ἁπάντων τοῖς τὴν χολέραν ὑπομένουσιν
ἡ διὰ τῶν χειρῶν τρῖψις συμβάλλεται ἥσυχος καὶ θερμὴ καὶ πραεῖα, |
|---|
| 20 | προσέτι καὶ ἡ ἐπίδεσις τῶν ἄκρων. καὶ εἰ μὲν τὰ τῆς γαστρὸς
κατεπείγει, πλείονες ἐπὶ τοὺς βραχίονας καὶ καρποὺς ἐπιβαλλέσθωσαν οἱ
δεσμοί· εἰ δὲ τὰ τῶν ἐμέτων, οἵ τε μηροὶ καὶ τὰ σφυρὰ ἀποσφιγγέ‐
σθωσαν καὶ πρὸς βραχὺ λύοντα αὐτοὺς πάλιν ἐπιδεσμεῖν δεῖ. εἰ δὲ
θεάσῃ ψυχομένους τοὺς πόδας ἢ σπωμένους, καὶ εἰς θερμὸν αὐτοὺς καὶ |
|---|
| 25 | ὕδωρ ἐπιτρέπειν ἐμβαλεῖν καὶ καταντλεῖν, μέχρις οὗ θερμανθῇ τὰ
μόρια καὶ σφόδρα ἐρυθρὰ γένηται. μετὰ δὲ τὴν προσάντλησιν καὶ ἐρίοις
ἐπιβαλλέσθωσαν, ὡς μὴ ἀποψύχεσθαι. μᾶλλον δὲ ταῦτα ποιητέον ἐστὶ,
ὅταν καὶ τὰ τῶν ἐμέτων κατεπείγῃ καὶ ἡ ὕλη πρὸς τὰ ἄνω ὁρμῶσα
φαίνοιτο. ὥσπερ εἴπομεν, τοὺς βραχίονας σφοδρῶς δεῖ πάλιν ἐπιδεῖν καὶ |
|---|
| 30 | καταντλεῖν, ἐὰν καὶ τὰ τῆς γαστρὸς κατεπείγῃ, ἵνα ἀεὶ πρὸς τὸ | 333 in vol. 2 |
|---|
2.335 | ἐναντίον ἀντισπῶμεν τὴν ὕλην. καὶ τὰ ἄλλα δεῖ πράττειν ἐπιμελῶς,
ἅπερ εἴρηται, καὶ οὕτω μὲν οὐκ ἀποτεύξῃ τοῦ τὴν χολέραν θεραπεύειν·
ὀξυτάτη γὰρ, εἰ τυγχάνει, ἀθρόως ἐπιφέρει κίνδυνον.
κεφ. βʹ. |
| 5 | Περὶ κωλικῆς διαθέσεως.
Δεινόν τι πάθος καὶ ὀδυνηρὸν ἡ κωλικὴ διάθεσις πρὸς τούτοις καὶ
τὸ δυσδιάγνωστον ἔχουσα. καὶ τὸ μὲν ἐπιφέρειν τὰς ὀδύνας σφοδρὰς
εἰκότως τῷ κώλῳ προσγίνεται διὰ τὸ πυκνὸν εἶναι καὶ παχὺ καὶ νευρῶδες
τὸ κῶλον καὶ μηδὲν τῶν ἐκεῖ συρρεόντων εὐχερῶς διαφορεῖσθαι δυνατὸν |
|---|
| 10 | καθάπερ ἐπὶ τῶν λεπτῶν ἐντέρων. τὸ δὲ δυσδιαγνωστικὸν ἔχει πάλιν ἐκ
τοῦ καὶ ἄλλοις μορίοις τοιαῦτα συμπτώματα συμβαίνειν οἷα τοῖς τὸ
κῶλον ἀλγοῦσιν. ὅπως οὖν μὴ πλανᾶσθαί τις μέλλων τυφλώττῃ περὶ
τὴν θεραπείαν, ἀναγκαῖόν ἐστιν εἰδέναι καὶ διακρίνειν ἡμᾶς πρότερον, εἰ
τὸ κῶλόν ἐστι τὸ πάσχον ἢ ἄλλο τι μόριον καὶ τίνες εἰσὶν ἐν αὐτῷ |
|---|
| 15 | συμβαίνουσαι διαθέσεις καὶ ὅπως ἑκάστην αὐτῶν διάθεσιν κατ’ ἰδίαν δεῖ
διαγινώσκειν· οὐδὲ γὰρ μία τίς ἐστιν ἐν αὐτῷ συνισταμένη διάθεσις,
ἀλλὰ πολλαὶ καὶ ποικίλαι· καὶ γὰρ διὰ ψυχροὺς χυμοὺς καὶ χολώδεις
ἤτοι φλέγματος περιουσίαν τικτομένου ἐν αὐτῷ ἢ ἑτέρωθεν ἐπιρρέοντος καὶ
διὰ φλεγμονὴν καὶ διὰ ξηρὰν κόπρον ἰσχομένην καὶ πνευμάτων πλειόνων |
|---|
| 20 | καὶ παχυτέρων ἔνστασιν καὶ δι’ ἄλλα μυρία, οὐ μόνον διὰ πρωτοπάθειαν
τὸ τοιοῦτον γίνεται πάθος, ἀλλὰ καὶ κατὰ συμπάθειαν τῶν γειτνιώντων
αὐτῷ μορίων καὶ γὰρ καὶ κύστεως φλεγμαινούσης καὶ νεφρῶν καὶ ἥπατος
καὶ σπληνὸς καὶ διαφράγματος καὶ κοιλίας καὶ λαγόνος. ἀλλὰ τὰς μὲν
κατὰ συμπάθειαν συμβαινούσας ἐπισχέσεις τῆς γαστρὸς καὶ τῶν ἐντέρων |
|---|
| 25 | οὐδὲ κωλικὰς δεῖ καλεῖν διαθέσεις, περὶ ὧν ἐν τῷ περὶ εἰλεῶν, ὅπερ τινὲς
καὶ χορδαψὸν εἰώθασι καλεῖν, ἐκεῖσε δειχθήσεται. νῦν γὰρ περὶ τῶν κατὰ
πρωτοπάθειαν ἐν αὐτῷ μόνῳ συνισταμένων πρόκειται διαλαβεῖν. ἐπειδὴ δὲ
τὰ συμβαίνοντα πάθη τοῖς τὸ κῶλον ἀλγοῦσι καὶ τοὺς νεφροὺς πολλὴν |
|---|
| ἔχουσιν ὁμοιότητα, ὥστε πρὸς τὴν διάκρισιν αὐτῶν κάμνειν ἔσθ’ ὅτε καὶ | 335 in vol. 2 |
2.337 | τοὺς ἐπιστήμονας ἰατροὺς, ἔστιν ἀναγκαῖον περὶ τούτου διαλαβεῖν πρῶτον,
ὅπως μὲν ἐοίκασιν ἀλλήλοις, κατὰ τί δὲ διαφέρονται, ὥστε διαγνωσθέντος
ἑκατέρου πάθους μηδεμίαν περὶ τὴν θεραπείαν πλάνην ἡμᾶς ὑπομένειν.
Πῶς διακρινοῦμεν τοὺς κωλικοὺς ἀπὸ τῶν νεφριτικῶν. |
| 5 | Πρῶτον μὲν αἱ ὀδύναι τοῖς κωλικοῖς συνεχέστεραι καὶ ἰσχυρότεραι
τῶν νεφριτικῶν εἰσιν. ἔπειτα δὲ καὶ οἱ συμβαίνοντες ἔμετοι πλείονές εἰσι
καὶ συνεχέστεροι καὶ φλεγματώδεις ἥτε γαστὴρ ἐπέχεται τούτοις πολὺ
πλέον ἢ τοῖς νεφριτικοῖς, ὥστε μήτε φύσαν ὅλως διεξιέναι δύνασθαι·
οὐ γὰρ μόνον ἐπὶ τῶν κωλικευομένων γίνεται ἡ ὀδύνη περὶ αὐτὸ τὸ |
|---|
| 10 | κῶλον, ἀλλὰ περιλαμβάνει καὶ ἕτερα περικείμενα μέρη, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ
τὴν γαστέρα πᾶσαν, ὅπερ ἐπὶ τῶν νεφριτικῶν οὐ συμβαίνει· ἐρηρεισμένη
γὰρ ἐν αὐτοῖς ἡ ὀδύνη οὐ μεταβαίνουσα τόπους ἄλλους καὶ ἄλλους ὁρᾶται,
ὥστε σαφὴς καὶ ἐκ τούτων ἔστω σοι ἡ διαφορὰ πρὸς νεφριτικούς. λοιπὸν
δὲ καὶ τὰ οὖρα παχύτερα μὲν ἐπὶ τῶν κωλικῶν, ἐπὶ δὲ τῶν νεφριτικῶν |
|---|
| 15 | ὑδατώδη μὲν ἐν ταῖς ἀρχαῖς, προϊόντος δὲ τοῦ χρόνου ψαμμώδη, ὅπερ
ἐπὶ τῶν κωλικῶν οὐ συμβαίνει. καὶ ἐπὶ μὲν τῶν κωλικῶν εὐθὺς μετὰ τὸ
συμβῆναι τὴν γαστέρα ἐκκρίνεσθαι παραυτίκα καὶ ἡ ὀδύνη παύεται, ὅπερ
ἐπὶ τῶν νεφριτικῶν οὐκ ἀκολουθεῖ, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἔκκρισιν οὐδὲν
ἧττον ἐπιμένουσα φαίνεται. καὶ αὕτη μὲν αὐτῶν ἡ διάκρισις. καὶ δεῖ |
|---|
| 20 | προσέχοντας καὶ διεγνωκότας ἀκριβῶς οὕτως ἐπὶ τὴν θεραπείαν ἔρχεσθαι·
τὸ γὰρ ὡς ἔτυχεν ἐπὶ τηλικούτων παθῶν κατατολμᾶν προσφέρειν βοηθή‐
ματα μεγίστων κακῶν, ἔσθ’ ὅτε καὶ θανάτων αἴτιον γίνεται. γνωριεῖς δὲ
καὶ τὰς διαφόρως συμβαινούσας περὶ τὸ κῶλον διαθέσεις οὕτως.
Περὶ κωλικῆς ὀδύνης διὰ ψυχρὸν χυμὸν γινομένης. |
|---|
| 25 | Ψυχροῦ τοίνυν τοῦ νοσήματος ὄντος ἢ φλέγματος ἐγκειμένου περὶ
τὸ ἔντερον βάρους συναίσθησις ἐπιγίνεται περὶ αὐτὸ ἀπύρετοί τε διατελοῦσι
τό τε κόπριον αὐτοῖς, ἐπειδὰν ἐκκριθῇ, βολβίτῳ παραπλήσιον ὁρᾶται, οὐχ
ὑφιζάνον ἐν τῇ ἀμίδι, ἀλλ’ ὥσπερ ὑπὸ πνεύματος βασταζόμενον. καὶ οἱ
πλεῖστοι δ’ αὐτῶν τὸν φλεγματώδη καὶ τὸν ὑαλώδη μᾶλλον ἐκκρίνουσι |
|---|
| 30 | χυμόν. ταῦτα μέν εἰσιν αὐτῶν τὰ γνωρίσματα. λοιπὸν δὲ καὶ τὰ προηγησάμενα |
|---|
| πρὸς τούτοις αἴτια βεβαιοτέραν παραστήσει σοι τὴν διάγνωσιν· ὡς ἐπίπαν | 337 in vol. 2 |
2.339 | γὰρ προηγεῖται αὐτῶν ψυχρῶν ἐδεσμάτων καὶ πομάτων συνεχὴς προσφορὰ
καὶ λουτρῶν ἀκαίρων χρῆσις καὶ ἀργίαι καὶ πλησμοναί. αὕτη μὲν ἡ
διάγνωσις τῶν ἐπὶ ψυχρᾷ δυσκρασίᾳ κωλικευομένων. λοιπὸν δὲ περὶ τῆς
διαίτης αὐτῶν καὶ τῆς πάσης θεραπείας ἀναγκαῖον διαλαβεῖν. ἄρτος μὲν |
| 5 | οὖν τούτοις ἐπιτηδειότατος ὁ σιλιγνίτης ἑψόμενος εἰς ζέμα ῥίζης σελίνου
ἢ ἀνήθου ἢ κυμίνου ἢ ἀνίσου καὶ προσλαμβάνων ὀλίγον οἴνου τῶν
λεπτομερῶν τινος· οἵ τε γὰρ γλυκεῖς ἅπαντες καὶ οἱ στρυφνοὶ πολὺ
ἐναντιώτατοι καὶ βλαβερώτατοι αὐτοῖς εἰσιν. οἶδα δὲ εἰς κονδῖτον ἔχον
πλεῖον τοῦ πεπέρεως ἐπιδοθῆναι τὸν ἄρτον κελεύσας καὶ τὰ μέγιστα |
|---|
| 10 | ὠφελήσας.
Περὶ λαχάνων.
Τῶν δὲ λαχάνων ἐσθίειν αὐτοὺς συμφέρει τῶν τε σελίνων καὶ τῶν
πράσων ἑφθῶν τὰς κεφαλάς· καλὴ δέ ἐστιν ἐπὶ τούτων καὶ ἡ καυκαλὶς
καὶ ὁ ἕλειος ἀσπάραγος καὶ τὰ σκόρδα πλείονα πάντων. ἴσασι δὲ τοῦτο |
|---|
| 15 | πάντες ἐξ αὐτῆς μεμαθηκότες τῆς πείρας, ὅ τιπερ οὐ μικρὸν τὸ ἐξ
αὐτῶν ὄφελός ἐστι, καὶ διὰ τοῦτο, ἐπειδὰν αἴσθωνταί τινος ὀδύνης οἱ
πολλοὶ περὶ τὴν γαστέρα, μηδὲ ἐρωτῶντες ἰατροὺς εὐθὺς ταῦτα προσφέρονται
καὶ μάλιστα οἱ γεωργοὶ ἀντὶ μεγίστου τινὸς φαρμάκου ταύτῃ κέχρηνται
τῇ τροφῇ. |
|---|
| 20 | Περὶ ὄρνεων.
Τῶν δὲ ὄρνεων ἡ περιστερὰ καὶ ἡ πέρδιξ ἥτε κατοικίδιος ὄρνις καὶ
ἁπλῶς, ὅσα ἐστὶν ἀπέριττα καὶ μὴ λιπαρὰ, ταῦτα ἐσθίειν συμμέτρως
ἀκόλουθόν ἐστιν. ἐχέτω δὲ καὶ τούτων ὁ ζωμὸς ἄνισον ἢ κύμινον βραχὺ
ἢ πράσον ἢ σέλινον καθεψηθὲν ἢ πέπερι. |
|---|
| 25 | Περὶ ἰχθύων.
Καὶ τῶν ἰχθύων οἱ πετραῖοι ἔχοντές τι καὶ αὐτοὶ τῶν ἀφύσων
σπερμάτων. εἰ δὲ καὶ μετὰ σκόρδων ἡδέως ἔχοιεν προσφέρεσθαι, ἐπι‐
τρεπτέον αὐτοῖς· ἔσται γὰρ οὕτως ἄφυσός τε καὶ μᾶλλον ἀβλαβὴς ἡ ἐξ
αὐτῶν τροφή. |
|---|
| 30 | Περὶ κρεῶν.
Τῶν δὲ κρεῶν, εἰ ἐνδέχεται, ἕως παντελοῦς θεραπείας ἀπεχέσθωσαν, |
|---|
| ὁμοίως δὲ καὶ τῶν ὀσπρίων. τὴν μέντοι πτισάνην αὐτοὺς λαμβάνειν οὐδὲν | 339 in vol. 2 |
2.341 | ἄτοπον, ἐπειδάν τι συνεψηθῇ τῶν ἀφύσων σπερμάτων οἷον ῥίζης σελίνου ἢ
κόμης πράσου ἢ γλήχωνος ἢ ὀριγάνου ἢ ἀνίσου ἢ πεπέρεως ἢ ἀμυγδάλων.
οὕτω γὰρ ἑψομένη καὶ τὸ δύνασθαι ψύχειν ἀπόλλυσι καὶ τὸ ἄφυσον προς‐
λαμβάνει καὶ τὸ ῥύπτειν καὶ λεπτύνειν ἐπὶ πλέον τὰ περιττώματα. |
| 5 | Περὶ τραγημάτων.
Τῶν δὲ τραγημάτων ἁρμόζει τούτοις τὰ ἀμύγδαλα προσφέρειν καὶ
μάλιστα τὸν χυλὸν αὐτῶν προσλαμβάνοντα ὀλίγου μέλιτος καὶ πεπέρεως·
οὕτω γὰρ τὰ παχέα καὶ γλίσχρα τῶν περιττωμάτων ἔτι μᾶλλον λεπτύνειν
δυνήσεται. |
|---|
| 10 | Περὶ οἴνου.
Ὁ δὲ οἶνος ἔστω λευκὸς καὶ εὐανάδοτος, ἄστυφος καὶ διδόσθω
μάλιστα, ἐφ’ ὧν καὶ πλῆθος πνευμάτων αἴτιον εἶναι τῆς σφοδρᾶς ὀδύνης
ἐπινοήσομεν· ἐπὶ γὰρ τούτων, εἰ καὶ ἀκρατέστερον ἐπιδοίη τις αὐτὸν,
ἐπὶ πλέον ὠφελεῖ. |
|---|
| 15 | Περὶ προπομάτων.
Τῶν δὲ προπομάτων ἄριστόν ἐστι τὸ κονδῖτον καὶ τὸ ἀπιάτον ἢ
ἀνισάτον ἢ λιβυστικάτον ἢ ἀψινθάτον ἢ κιτράτον ἢ μαστιχάτον· ἅπαντα
γὰρ ταῦτα τοὺς ἀπὸ ψυχρῶν χυμῶν ὀδυνωμένους ἰᾶσθαι δύνανται.
Περὶ λουτροῦ. |
|---|
| 20 | Λουτρὰ δὲ συνεχῆ τὰ διὰ τῶν γλυκέων ὑδάτων οὐδέν τι χρήσιμα
τοῖς διὰ ψῦξιν ἢ παχεῖς χυμοὺς ὀδυνωμένοις· παραμυθοῦνται γὰρ μόνον
ὑπὸ τῶν τοιούτων ὑδάτων, οὐ θεραπεύονται. ἐμάθομεν δὲ, ὡς ἡ δύναμις
τῶν γλυκέων ὑδάτων ψύχουσάν τε καὶ ὑγραίνουσαν μᾶλλον ἔχει ποιότητα·
διὸ καὶ τὸν ἀέρα πειρᾶσθαι θερμότερον παρασκευάζειν καὶ τὴν τοῦ θερμοῦ |
|---|
| 25 | δεξαμενὴν καὶ τοὺς πάσχοντας ἀλείφειν τόπους θερμοτέροις ἀλείμμασιν ἢ
ἀνηθίνῳ ἢ γλευκίνῳ ἢ Μαρκιάτῳ ἐπιπάσσειν τε καὶ νίτρον ἢ νᾶπυ
καὶ ἀνατρίβειν ἠρέμα τὰ πεπονθότα καὶ τὸ ἄλλο σῶμα· εἰ δὲ καὶ ἡδέως
ἔχοιεν, συγχωρεῖν αὐτοὺς πυριᾶν ἐν τοῖς διαπύροις μαρμάροις· ὠφελοῦνται
γὰρ ἅμα καὶ παραμυθοῦνται τοῦτο ποιοῦντες. εἰ δὲ δύναιντο καὶ ἐν τοῖς |
|---|
| 30 | αὐτοφυέσιν ὕδασι λούεσθαι, ἔτι μᾶλλον θεραπεύονται καὶ τελείως ὑγιαίνουσι | 341 in vol. 2 |
|---|
2.343 | καὶ μάλιστα, εἰ τύχοι εἶναι θειώδη καὶ ἀσφαλτώδη. καὶ πίνειν ἐπι‐
τρεπτέον αὐτοῖς τῶν τοιούτων ὑδάτων· ἔχουσι γὰρ τὸ ῥύπτειν καὶ ἐκκαθαίρειν,
εἴ τι γλίσχρον ἔν τε τῇ γαστρὶ καὶ τοῖς ἐντέροις εὑρεθῇ προσπεπλασμένον·
ἀνασκευάζει τε πολλάκις καὶ ὅλην τὴν νόσον ἀποθεραπεύει εἰς τὸ παντελές. |
| 5 | τοσαῦτα περὶ διαίτης εἰρήσθω καὶ οἶμαί γε ἀρκεῖν αὐτὰ πᾶσι τοῖς εὐφρο‐
νοῦσιν· εἰ γάρ τι καὶ παραλέλειπται παρ’ ἡμῶν, ἐκ τῶν εἰρημένων ἐπὶ
τὰς παραπλησίους δυνάμεις μεταβαίνειν εὐχερῶς τις δυνήσεται.
Εἴπωμεν δὲ λοιπὸν καὶ ὅσα τῶν βοηθημάτων ἴσμεν ἐκ τῆς μακρᾶς
πείρας ὠφελεῖν τε καὶ παρηγορεῖν δυνάμενα καὶ θεραπεύειν τελέως τὸ πάθος. |
|---|
| 10 | πυρίαι μὲν οὖν μᾶλλον ἐπὶ τῶν ψυχροτέρων εἰσὶν ἐπιτηδειόταται διά τε
ἁλῶν καὶ κέγχρων καὶ κριθῶν σκευαζόμεναι. ἐφ’ ὧν δὲ μὴ πάνυ διαφορῆσαι
καὶ ξηρᾶναι χρῄζομεν, ἐπὶ τούτων εἰσὶ καὶ οἱ διὰ τῶν πιτύρων σάκκοι
χρήσιμοι. χρὴ μέντοι ἐν τῷ ὕδατι, ἐν ᾧ μέλλουσιν ἕψεσθαι τὰ πίτυρα,
προαποζεννύειν ἄνηθα πλείονα καὶ χαμαίμηλα καὶ ἀλθαίαν καὶ γλήχωνα |
|---|
| 15 | καὶ δάφνης τόν τε καρπὸν καὶ τὰ φύλλα καὶ ἀρτεμισίαν καὶ σάμψυχον
καὶ εἴ τι ἄλλο τούτοις ὅμοιον εὑρίσκεται. χρὴ οὖν καὶ χαμαιμήλου
ἢ ἀνήθου ἢ κυπρίνου ἐλαίου προσεμβάλλειν ἐν τῇ ἑψήσει. καὶ τούτοις
αὐτοῖς δεῖ ὑπαλείφειν τοὺς ἀλγοῦντας τόπους· ἀγαθὸν γάρ ἐστιν. ὀνίνησι
δὲ αὐτοὺς καὶ ἡ διὰ τοῦ πενταμύρου ἢ Μαρκιάτου ἀλοιφὴ τὰ μέγιστα καὶ |
|---|
| 20 | ἔτι μᾶλλον τὸ καλούμενον πισσέλαιον, ᾧτινι καὶ οἱ παρ’ ἡμῖν ἄγροικοι
χρῶνται καὶ μεγάλως ὠφελοῦνται. δεῖ δὲ μὴ μόνον τὸ ἦτρον καὶ τὰς
ψόας ἀλείφειν, ἀλλὰ καὶ κροκύδα πληροῦντας διὰ τοῦ δακτυλίου παρα‐
πέμπειν. καὶ πολλοὺς θεραπεύεσθαι τῇ ἀγωγῇ ταύτῃ χρησαμένους οἶδα διὰ
ταχέων οὐ μόνον ἄνδρας, ἀλλὰ καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας. οἶδα Ἀλεξαν‐ |
|---|
| 25 | δρεῖς τῷ ῥαφανίνῳ ἐλαίῳ χρωμένους καὶ μεγάλως ὠφελουμένους. εἰδέναι
δὲ χρὴ, ὡς, εἴγε μὴ λυθεῖεν ὑπὸ τῶν προσφερομένων πυριῶν αἱ ὀδύναι,
οὐ δεῖ πλείονα χρόνον θερμαίνειν οὐδὲ σφοδροτέραις κεχρῆσθαι ταῖς πυρίαις·
ξηραίνονται γὰρ ἐπὶ πλέον οἱ χυμοὶ καὶ κατάγλισχροι γίνονται καὶ
φυσώδη τίκτουσι πνεύματα καὶ διατάσεις καὶ ὀδύνας σφοδροτέρας ἔτι μᾶλλον |
|---|
| 30 | ἐργάζονται. ὅτι δὲ τὰ ἐπὶ πλέον θερμαινόμενα παχύνεται, δηλοῦσιν οἵ τε |
|---|
| ἅλες καὶ νίτρα καὶ στυπτηρία καὶ ἄλλα πολλά. εἰ οὖν αἱ ὀδύναι μὴ | 343 in vol. 2 |
2.345 | λύονται διὰ τῶν θερμαινόντων, ἀλλὰ καὶ ἰσχυραὶ γίνονται, συμφέρει
τηνικαῦτα φείδεσθαι μὲν τῶν σφοδροτέρων πυριῶν, κεχρῆσθαι δὲ τοῖς λεπτύνειν
καὶ ὑποκαθαίρειν τὰ γλίσχρα καὶ παχέα τῶν περιττωμάτων δυναμένοις.
εὐδοκιμοῦσι δὲ ἐπὶ τούτων, ὅσα δι’ εὐφορβίου σκευάζεται· καὶ γὰρ εἰ |
| 5 | μή τι τῶν ὀξέως δυναμένων διικνεῖσθαι μίγνυται, κίνδυνος μὴ δυνηθείη
τι δρᾶσαι τὸ διδόμενον. πολλὰ μὲν οὖν εἰσι τοῦτο ποιεῖν δυνάμενα, ἀλλ’
οὐδὲν οὕτως, ὡς τὰ ὑφ’ ἡμῶν ἐπὶ τούτων σκευαζόμενα συνήθως καταπότια.
καὶ ἐπὶ εἰλεῷ οἶδα χρησάμενος καὶ εὐδοκιμήσας· ἔχει δὲ αὐτῶν ἡ γραφὴ
οὕτως· ἀλόης, εὐφορβίου, κνιδοκόκκων τῆς σαρκὸς, σκαμμωνίας, ἀνὰ οὐγ. αʹ. |
|---|
| 10 | ἐγὼ μὲν οὕτω χρησάμενος ἐπέτυχον. ἔστω δὲ αὐτῶν ἡ δόσις γρ. βʹ καὶ
πλείω. τινὲς δὲ προσέθηκαν καὶ ἀγαρικοῦ καὶ οὕτως ἐπέδωκαν. ἔχει δὲ
καὶ τούτων ἡ σύνθεσις οὕτως·
[Start of Table]ἀλόης. . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
δακρυδίου. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| 15 | ἀγαρικοῦ. . . . . . . γρ. δʹ
κνιδοκόκκων τῆς σαρκὸς. . γρ. γʹ
εὐφορβίου. . . . . . . γρ. ηʹ.[End of Table]
ἀψινθίας χυλῷ ἀναλάμβανε. τούτοις καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων κεχρῆσθαι
δεῖ καὶ ἐπὶ ψυχροτέρων κράσεων καὶ ἐφ’ ὧν φλέγμα πολὺ περιεχόμενον |
|---|
| 20 | ἐν τοῖς ἐντέροις τήν τε ὀδύνην καὶ τὴν ἐποχὴν τῆς γαστρὸς ἐργάζεται.
χρὴ δὲ μηδὲ ἐν ταῖς ἀρχαῖς σπουδάζειν αὐτοὺς καθαίρειν, ἀλλ’ ἐπειδὰν
αἴσθῃ προλεπτυνθέντας καὶ διαλυθέντας τοὺς χυμοὺς καὶ μηδεμίαν ἔτι
φλεγμονὴν οὖσαν ἐν τοῖς ἐντέροις· οὕτω γὰρ χρησάμενος οὐκ ἂν ἁμάρ‐
τοις οὐδὲ φοβηθείης τινὰ κίνδυνον ἐσόμενον ἤδη τῆς ὕλης πεφθείσης |
|---|
| 25 | καὶ ἐπιτηδείως ἐχούσης πρὸς κένωσιν. ὅσοι γὰρ ἐτόλμησαν καθᾶραι ὠμῶν
ὄντων τῶν χυμῶν ἢ φλεγμονῆς οὔσης ἐν τῷ κώλῳ ἢ δραστηρίοις
χρήσασθαι, οὗτοι οὐ συνίσασιν αἴτιοι καὶ κινδύνων καὶ θανάτου τοῖς |
|---|
| κάμνουσι γινόμενοι. | 345 in vol. 2 |
2.347 | Περὶ ἐγκαθισμάτων.
Καὶ τὸ ἐγκαθίζεσθαι τούτους ἐν τῷ θερμῷ κάλλιστόν ἐστι βοήθημα·
καὶ γὰρ παρηγορεῖ καὶ θεραπεύει τὰ πεπονθότα καὶ μάλιστα, ἐὰν συνεψηθῇ
τῶν ἀφύσων τι σπερμάτων ἢ βοτανῶν, οἷον σελίνου, ἀνίσου, κυμίνου, |
| 5 | ἀλθαίας, δάφνης φύλλων, πηγάνου, σαμψύχου, ἀρτεμισίας. οὕτω γὰρ εἰ
παρασκευασθείη τὸ ὕδωρ, χρήσιμον ἔσται πρὸς ἅπαντα, εἴτε προσαντλεῖσθαι
βούλοιντο ἐγκαθήμενοι εἰς τὴν σκάφην εἴτε ἐμβιβάζεσθαι εἰς τὰς καλου‐
μένας τιτίδας δύναιντο.
Περὶ ἐπιθεμάτων. |
|---|
| 10 | Μετὰ δὲ τὰς πυρίας καὶ διαβροχὰς καὶ ἀλείμματα ὠφελεῖ τούτους
λοιπὸν καὶ ἡ τῶν ἐπιθεμάτων χρῆσις, ἐξ ὧν ἐστι καὶ τὸ διὰ μελιλώτων
καὶ τὸ διὰ σπερμάτων καὶ τὸ διὰ σαμψύχου καὶ ἐπὶ πλέον τούτων τὸ
Πολυάρχιον καλούμενον. χρὴ δὲ τούτῳ ἐπὶ τῶν θερμοτέρων τὴν κρᾶσιν
μὴ ἀκράτῳ, ἀλλὰ μᾶλλον ἀνειμένῳ κεχρῆσθαι τῷ βοηθήματι καὶ κηρωτῆς |
|---|
| 15 | ὀλίγον ἐχούσης καὶ χαμαιμήλου μιγνύντας αὐτῇ· οὕτω γὰρ ἀνεκτῶς τὸ
δριμύττειν καὶ προσηνέστερον καὶ εὐκρατότερον ἔσται καὶ κατὰ πᾶν χρησι‐
μώτερον εὑρεθήσεται πολλῷ τὸ φάρμακον.
Περὶ ἐνεμάτων.
Καὶ τοῖς ἐνέμασιν, εἰ ἐπιμένει τὰ τῆς ὀδύνης, ἀνάγκη κεχρῆσθαι |
|---|
| 20 | μετρίας μὲν οὔσης τοῖς ἁπλουστέροις, ἰσχυροτέρας δὲ τοῖς ἔτι μᾶλλον
παρηγορεῖν καὶ ἀπολεπτύνειν τὸν ἐγκείμενον χυμὸν δυναμένοις. ἁπλούστερον
μὲν οὖν ἐστι τὸ ἔλαιον αὐτὸ καθ’ αὑτὸ θερμαινόμενον καὶ προσλαμβάνον
δέ τι τῶν ἀφύσων σπερμάτων καὶ στεάτων χηνείων προσηνέστερον ἔσται·
δεῖ δὲ αὐτὸ σκευάζειν οὕτω· λαβὼν ἔλαιον λεπτομερὲς ἕψησον ἐν αὐτῷ |
|---|
| 25 | τῶν ἀφύσων τινὰ σπέρματα, οἷον ἀνίσου, σελίνου, κυμίνου ἢ μαράθρου
καὶ τῶν ὁμοίων τούτοις· εἶτα διηθήσας τὸ ἔλαιον δι’ ὀθόνης τῆξον ἐν
αὐτῷ στέαρ χήνειον ἄναλον. εἰ δὲ μὴ παρείη, οὐδὲν ἄτοπον καὶ ὄρνιθος
μίξαντα οὕτως αὐτῷ κεχρῆσθαι τῷ ἐνέματι. κινείσθω δὲ τὸ ἔλαιον μετὰ |
|---|
| πηγάνου κλωνίων, οὐ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ δεύτερον καὶ τρίτον. | 347 in vol. 2 |
2.349 | εἰ δὲ ἐπιμένῃ ἡ ὀδύνη, προσφέρειν καὶ ἰσχυρότερον βοήθημα, ἐξ ὧν
ἐστι καὶ τὸ διὰ τῶν χυλῶν βοτανῶν συγκείμενον. ἔχει δὲ οὕτω· τήλεως,
μελιλώτου, ἀνήθου, ἀλθαίας, λινοσπέρμου, κριθῶν ὠπτημένων, χαμαιμήλου
ξηροῦ, γλήχωνος, ἀνὰ λιτρ. αʹ. ἐμβαλὼν τὰς βοτάνας εἰς χύτραν καινὴν |
| 5 | ἢ εἰς κάκαβον βάλλε ὕδατος ξεστ. ιβʹ καὶ ἐάσας ἡμέρας ιεʹ ἐμβρέ‐
χεσθαι. οὕτως ἑψηθῆναι ποίησον αὐτὰ, εἶτα διηθήσας τοὺς χυλοὺς καὶ
ῥίψας τὰς βοτάνας βάλλε τοῦ χυλοῦ λιτρ. βʹ, στέατος χηνείου, μυελοῦ
ἐλαφείου, στύρακος, μανδραγόρου χυλοῦ, βουτύρου, τερεβινθίνης, ἀνὰ οὐγγ. ϛʹ,
λιβάνου ἄρρενος, ὑοσκυάμου σπέρματος, ἀλόης, κυκλαμίνου χυλοῦ, ἀνὰ |
|---|
| 10 | οὐγ. αʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον καὶ ἔχε. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ἐν ἐλαίῳ
ἀνηθίνῳ βαλὼν ἐκ τοῦ βοηθήματος κοχλιάρια βʹ ἢ γʹ ἔνιε· εἴτε γὰρ
φλεγμονή τις εἴη εἴτε χυμὸς οἱοσδήποτε, ἀφελεῖ καὶ ὑπεξάγει τοῦτον καὶ
τὰς ὀδύνας ἐκκόπτει.
Ἄλλο σφόδρα γενναῖον. |
|---|
| 15 | [Start of Table]Ἀλόης. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
καστορίου. . . . . . . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . οὐγ. αʹ
κυκλαμίνου χυλοῦ προσφάτου. οὐγ. 𐅶ʹʹ
ὀπίου. . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ[End of Table] |
|---|
| 20 | σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ἔνιε μετὰ ἐλαίου ἀνηθίνου
καὶ στέατος χηνείου ὀλίγου. ἰσχυρόν ἐστι τὸ βοήθημα· καὶ μὴ κατα‐
φρονήσῃς διὰ τὸ εὐτελὲς τῶν εἰδῶν.
Ἄλλο πρὸς τοὺς ὑαλώδεις καὶ ψυχροὺς χυμοὺς ἄριστα ποιεῖν δυνάμενον.
[Start of Table]Τερεβινθίνης. . . . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 25 | τῆς διὰ χυλοῦ. . . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
βουτύρου. . . . . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
καστορίου. . . . . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
πλατυκυμίνου. . . . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
τοῦ βασιλικοῦ. . . . . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 30 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ | 349 in vol. 2 |
|---|
2.351 | δαφνόκοκκα. . . . . . . . . . .ρʹ
σκόρδων σκελίδας τριβείσας καὶ λειωθείσαςγʹ
πηγάνου χειροπληθὲς δέσμιον. . . . . .αʹ
ἐλαίου κυπρίνου. . . . . . . . . . λιτρ. εʹ.[End of Table] |
| 5 | τὰ μὲν εἴδη ταῦτα· ἡ δὲ σκευασία ἔχει τοῦτον τὸν τρόπον. βάλλε
εἰς τὴν κάκαβον τὸ κύπρινον ἔλαιον καὶ τὸ σάβινον καὶ προσπλέξας
αὐτοῖς ξεστ. αʹ οἴνου εἰς τοῦτο ἀπόβρεχε τὸ καστόριον καὶ τὸ πλα‐
τυκύμινον καὶ τὰ δαφνόκοκκα καὶ τὰ σκόρδα καὶ τὸ πήγανον ἄχρι τριῶν
ἡμερῶν καὶ μετὰ ταῦτα ἕψησον μαλακῷ πυρὶ, ἕως ἂν ἀναλωθῇ ὁ |
|---|
| 10 | οἶνος, καὶ ἐξελὼν ἀπὸ τοῦ πυρὸς διήθησον τὸ ἔλαιον· εἶτα λαβὼν τὴν
τερεβινθίνην καὶ τὸ βασιλικὸν καὶ τὸ βούτυρον καὶ τὴν διὰ χυλοῦ καὶ
ἠρέμα θερμάνας, ἕως οὗ μιγῶσιν, ἀπόθου ἐν βυκίῳ καὶ χρῶ λαμβάνων
ἐξ αὐτοῦ κοχλιάρια βʹ ἢ γʹ καὶ στέατος βραχύ. θαυμαστόν ἐστι βοήθημα·
παύει γὰρ τὰς σφοδρὰς ὀδύνας καὶ παρηγορεῖ μετὰ τοῦ μηδὲν ἔχειν |
|---|
| 15 | ναρκωτικόν.
Ἄλλο κάλλιον ἔνεμα καθαῖρον τοὺς παχεῖς καὶ γλίσχρους χυμούς.
Ἀριστολοχίας κεκομμένης, ἁλῶν πεφρυγμένων καὶ λελειωμένων,
μυούρου βοτάνης καὶ αὐτῆς κεκομμένης, ἐλαίου τηλίνου, ἐλαίου πηγανίνου,
ἐλαίου ἀνηθίνου. εἰς τὸ ἔλαιον ἔμβαλε πρὸς ἓν κοχλιάριον τῶν βοτανῶν |
|---|
| 20 | καὶ τῶν ἁλῶν κοχλιάριον ἕν· τοῦτο πάνυ λύει φλέγμα καὶ οὐ μόνον
κωλικοὺς, ἀλλὰ καὶ ἰσχιαδικοὺς ὠφελεῖ γενναίως.
Ἄλλο ποιοῦν καὶ ἐπὶ εἰλεῶν.
Λαβὼν νίτρου Ἀλεξανδρινοῦ ὅσον οὐγ. 𐅶ʹʹ ἢ καὶ πλέον πρόσμιξον
ἔλαιον καὶ ὕδωρ θερμὸν καὶ πάντα ἀναμίξας ὅσον κοτύλης πλῆθος ἔνιε |
|---|
| 25 | καὶ θαυμάσεις, ὅπως ἐκκρίνεσθαι παρασκευάζει, ὅσον εὕρῃς, εἴτε
κόπρον σκληρὰν εἴτε γλίσχρον καὶ παχὺν χυμὸν φλεγματώδη περιεχόμενον.
ἐγὼ καὶ ἐπὶ τῶν ὑπὸ εἰλεοῦ κατεχομένων ἐχρησάμην αὐτῷ καὶ ἐπέτυχον, |
|---|
| ὥστε θαυμάσαι πάντας τὸ ἁπλοῦν καὶ τὸ δραστικὸν τοῦ βοηθήματος. | 351 in vol. 2 |
2.353 | Ἄλλο ποιοῦν λίαν καλῶς.
Στύρακος, καστορίου, σμύρνης, ὀπίου, ἀνὰ οὐγ. αʹ. τὰ πάντα μίξας
ἐπὶ τῆς χρείας λαβὼν ὅσον κυάμου Αἰγυπτίου τὸ μέγεθος ἔνιε μετὰ
πηγανίνου ἐλαίου καὶ ὀλίγων στεάτων. τοῦτο καὶ ὕπνον ἐμποιεῖ καὶ τὰς |
| 5 | σφοδρὰς ὀδύνας, εἴπερ τι ἄλλο, παρηγορεῖν δύναται καὶ πλείστην αὐτοῦ
πεῖραν εἴληφα.
Περὶ τῶν διὰ στόματος διδομένων καὶ τοῖς διὰ ψυχρὸν καὶ φλεγματώδη χυμὸν
ὀδυνωμένοις.
Ἐπειδὴ δὲ πολλοὶ τὴν γαστέρα θεραπεύεσθαι οὐκ ἀνέχονται τὰ |
|---|
| 10 | μὲν δεδοικότες, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ὑπὸ πολλῆς ἀνίας ἐρυθριῶντες, ἀναγκαῖόν
ἐστιν ἐπὶ τούτων ἐπιδιδόναι αὐτοῖς πίνειν, ὅσα πρὸς τὰς κωλικὰς ὀδύνας
ποιεῖν πεπίστευται. πολλὰ μὲν οὖν ἅπασιν εἴρηται τοῖς παλαιοῖς· ὧν δὲ
καὶ ἡμεῖς ἔσχομεν πεῖραν ἄριστα ποιεῖν δυναμένων, τούτων ἁπάντων
ἐκθήσομεν τὰς γραφὰς τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῶν ἁπλουστέρων καὶ πρὸς μετρίας |
|---|
| 15 | ὀδύνας ποιεῖν δυναμένων τὴν ἀναγραφὴν ποιούμενοι.
Ἁπλοῦν βοήθημα πεπειραμένον.
Πράσιον βοτάνην ἀποζέσας δίδου μετὰ οἰνομέλιτος πίνειν· ἢ
δαφνίδας λελειωμένας θʹ ἢ ιδʹ καὶ λεπίσας καλῶς δίδου πιεῖν μετ’ οἴνου
κυάθους τρεῖς. δεδοκίμασται. |
|---|
| 20 | Ἄλλο ποιοῦν καὶ ἐπὶ νεφριτικῶν.
Λαβὼν φύλλα τῆς ῥάμνου χύλισον καὶ εἰς μίαν κρᾶσιν τοῦ χυλοῦ
ἀναμίγνυε κόκκους πεπέρεως ζʹ ἢ θʹ καὶ μέλιτος ὅσον κοτ. βʹ καὶ
χλιάνας δὸς πιεῖν τῷ κάμνοντι ἐν τῇ ἐμβάσει τοῦ λουτροῦ καὶ θαυμάσεις,
ὅπως μετὰ βραχὺν χρόνον ὁ πάσχων ἀνώδυνος γίνεται. τοῦτο καὶ πρὸς |
|---|
| 25 | νεφριτικοὺς ποιεῖ ἔχοντας ἔμφραξιν ἢ λίθον ἢ παχύτερον χυμόν. πολίου
τὸ ζέμα δίδου μετ’ οἴνου πιεῖν· ὁμοίως καὶ ὑσσώπου καὶ δικτάμνου καλῶς
ποιεῖ καὶ πετροσελίνου καὶ ἀνίσου.
Ἄλλο σφόδρα γενναῖον.
Ὀριγάνου γρ. αʹ δίδου ἐμβαλὼν εἰς μίαν κρᾶσιν Ἀσκαλωνίτου |
|---|
| 30 | ἢ ἄλλου λεπτοῦ οἴνου. πεπείραται τὸ βοήθημα πολλοὺς ἐκ μεγάλων |
|---|
| ὀδυνῶν ῥυσάμενον. | 353 in vol. 2 |
2.355 | Ἄλλο καὶ αὐτὸ λίαν καλόν.
Καστορίου μέρη βʹ, ὀριγάνου μέρος αʹ δίδου ἀπυρέτοις μετ’ οἰνο‐
μέλιτος, πυρέττουσι δὲ μετὰ μελικράτου.
Ἄλλο εἰς αὐτό. |
| 5 | [Start of Table]Μαράθρου σπέρματος. . . . ⎫
ἀνίσου. . . . . . . . ⎬ ἀνὰ οὐγ. αʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . ⎭
σελίνου σπέρματος. . . . . ⎫
ἄμμεως. . . . . . . . ⎬ ἀνὰ οὐγ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| 10 | κασίας. . . . . . . . ⎭[End of Table]
τοῦτο καὶ νεφριτικοῖς καὶ κωλικοῖς καὶ ὑδερικοῖς καλῶς δίδοται.
Ἄλλο κάλλιστον καὶ πρὸς ἄλλα ποιεῖν δυνάμενον.
[Start of Table]Καρδαμώμου ἐξηντερισμένου. . οὐγγ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | ἀμώμου βότρυος. . . . . . οὐγ. αʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . οὐγ. αʹ
μαράθρου φλοιοῦ ἢ φύλλων. . οὐγ. αʹ
μήκωνος λευκῆς. . . . . . οὐγ. αʹ
κόστου λευκοῦ. . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | νάρδου Κελτικῆς. . . . . οὐγ. αʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . . . οὐγ. αʹ
κυμίνου Αἰθιοπικοῦ. . . . . οὐγ. αʹ
ἡδυόσμου ξηροῦ. . . . . . οὐγ. αʹ
τοῦ καρποῦ ἀσάρου. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | σμύρνης τρωγλίτιδος. . . . δραχ. δʹ
σκαμμωνίας. . . . . . . δραχ. δʹ
μέλιτος ἀπηφρισμένου τὸ ἀρκοῦν[End of Table]
προσμίξας ἀναλάμβανε καὶ δίδου καταπίνειν καρύου Ποντικοῦ τὸ μέγεθος
ἐπὶ τῶν ἰκτερικῶν, ἐπὶ δὲ τῶν κωλικῶν μετὰ ὑδρομέλιτος ψυχροῦ κοτυλ. βʹ. |
|---|
| 30 | εἰδέναι δὲ δεῖ τὸ ποσὸν τῆς δόσεως καὶ διδόναι μὴ μόνον καρύου Ποντικοῦ
τὸ μέγεθος, ἀλλὰ καὶ βασιλικοῦ καὶ μάλιστα ἐπὶ τῶν εἰλεῶν καὶ ῥιπτόντων |
|---|
| ἑαυτοὺς δι’ ἀμέτρους ὀδύνας. ὡς δὲ εἰπεῖν, ἐφ’ ὧν ἔρρωται ἡ δύναμις καὶ | 355 in vol. 2 |
2.357 | ἡ ὀδύνη σφοδρὰ οὖσα κατεπείγει, μηδὲν ὑφορώμενος καὶ μεῖζον τὸ μέγεθος
τοῦ βασιλικοῦ καρύου δίδου· οὐ γὰρ ἔχει τι ναρκωτικὸν, ὡς ἡ Φίλωνος
καὶ ἄλλαι τινὲς τῶν ἀντιδότων, ἀλλὰ τὸ καθαίρειν καὶ ὑποκλέπτειν τὸν
λυποῦντα χυμὸν τὴν ἀνωδυνίαν χαρίζεται. καὶ ἡ θηριακὴ δὲ ἀντίδοτος |
| 5 | μεγάλως ποιεῖ πρὸς τὰς ἀπὸ φλέγματος καὶ ὑαλώδους χυμοῦ γινομένας
ὀδύνας· ἡ δόσις καρύου Ποντικοῦ τὸ μέγεθος μετὰ μελικράτου. ἐγὼ
πολλάκις ἐπὶ τούτων δεδωκὼς ἐπέτυχον. εἰ δέ τις αὐτὴν καὶ ἐν τοῖς
διαλείμμασι πίνει ἅπαξ τοῦ μηνὸς, εἰς τέλεον ὑγιής ἐστι καὶ
ἀπαρόξυντος τοῦ λοιποῦ. ἡ δὲ Φίλωνος ἀντίδοτος παρηγορεῖ μὲν τοὺς διὰ |
|---|
| 10 | ψυχρὰν αἰτίαν ὀδυνωμένους, οὐκ ἰᾶται δέ. τοὺς δὲ ἐπὶ χολώδει καὶ κακο‐
χυμίᾳ πάσχοντας οὐ μόνον παρηγορεῖ, ἀλλὰ καὶ τὰ μέγιστα ὠφελεῖ συμ‐
μέτρως ἐπιδιδομένη καὶ πρὸς τὴν δύναμιν. ἔτι δὲ καὶ ἡ Μαρκελλίνα
ἀντίδοτος παρηγορεῖ μετὰ τοῦ πάνυ ἔχειν τὸ ναρκωτικόν. ἔχει δὲ αὐτῆς
ἡ γραφὴ οὕτω· |
|---|
| 15 | [Start of Table]κρόκου. . . . . . . . δραχ. ηʹ
θείου ἀπύρου. . . . . . δραχ. βʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . δραχ. ϛʹ
ὀπίου. . . . . . . . δραχ. ϛʹ
κινναμώμου. . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 20 | πεπέρεως λευκοῦ. . . . . δραχ. κʹ
μέλιτος Ἀττικοῦ τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
δίδου καρύου Ποντικοῦ τὸ μέγεθος μετὰ θερμοῦ ὕδατος.
ταῦτα περὶ ἐνεμάτων καὶ ἀντιδότων εἰρηκότας, ἐπειδὴ πολλὰ
τούτων εἰσὶ διὰ ὀπίου καὶ τῶν ἄλλων ναρκωτικῶν, ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ |
|---|
| 25 | περὶ τούτων διαλαβεῖν, πότε καὶ πῶς καὶ ἐπὶ ποίοις αὐτοῖς κεχρῆσθαι χρή.
Περὶ ἀνωδύνων ἐνεμάτων καὶ τροχίσκων καὶ ἀντιδότων.
Τὰ ναρκωτικὰ τῶν φαρμάκων, ὅσα καὶ δι’ ὀπίου καὶ ὑοσκυάμου τὴν
σύνθεσιν ἔχει, οὐ δεῖ σπουδάζειν, ὡς ἔτυχε, προσφέρειν. ἀλλ’ εἰ μὲν
λεπτοὶ καὶ δριμεῖς εἶεν οἱ τὴν ὀδύνην ἐργαζόμενοι χυμοὶ, θαρροῦντα |
|---|
| 30 | δεῖ προσφέρειν μηδεμίαν ὑποπτεύοντα ἔσεσθαι βλάβην. εἰ δὲ παχεῖς εἶεν |
|---|
| καὶ γλίσχροι, φεύγειν δεῖ τὴν τῶν ναρκωτικῶν χρῆσιν· εἰ γὰρ καὶ | 357 in vol. 2 |
2.359 | παραυτὰ δόξουσιν ἀνωδυνίαν προσφέρειν, ἀλλ’ οὖν γε τὴν ὀδύνην ἐς
ὕστερον (ἐπὶ πλεῖον ἐπιτείνουσι καὶ βιαιοτέραν καὶ) ἐπὶ πλείονα χρόνον
παραμένειν παρέχουσι. καὶ οἶμαί γε εἰκότως αὐτὰ μὴ συμφέρειν· πυκνου‐
μένων γὰρ τῶν πόρων διὰ τὴν ἐκ τῶν ναρκωτικῶν φαρμάκων ψῦξιν καὶ |
| 5 | παχυνομένων τῶν περιττωμάτων ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ τὴν ὅλην διάθεσιν
ἐπαύξεσθαι μᾶλλον καὶ δυσδιαφόρητον γενέσθαι. πολλοὶ γοῦν ἐκ δευτέρου
καὶ τρίτου δεδωκότες ἐπὶ τῶν τοιούτων διαθέσεων νέκρωσιν καὶ παράλυσιν
εἰργάσαντο, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ θάνατον ἐπήγαγον παντελῆ. διὰ ταῦτα πάντα
οὐ δεῖ σπουδάζειν ἡμᾶς, ὡς εἴρηται, τὰ ναρκωτικὰ τῶν φαρμάκων, ὡς |
|---|
| 10 | ἔτυχεν, ἐπὶ τῶν κωλικευομένων διὰ ψυχρὰν διάθεσιν, εἰ μὴ μεγάλη τις
ὀδύνη καὶ σφοδρὰ καὶ κίνδυνον ἀπειλοῦσα συγκοπῆς εἴη τὸ ἀναγκάζον
ἡμᾶς τοῦτο πρᾶξαι. ἐὰν οὖν ἡ δύναμις ἐρρωμένη σοι φανῇ καὶ ἡ ὀδύνη
μεγάλη πάνυ καὶ κατεπείγουσα, τηνικαῦτα χρὴ μόνον ἐπιδιδόναι καὶ τοῦτο
προσάπαξ· ἐπὶ γὰρ τῶν ἐχόντων θερμοτέραν τὴν κρᾶσιν καὶ διὰ λεπτὸν |
|---|
| 15 | καὶ δριμὺν ὀδυνωμένων χυμὸν πρὸς τῷ μηδὲν βλάπτειν τὰ ναρκωτικὰ
τῶν φαρμάκων ἔτι καὶ μᾶλλον ὠφελεῖ παχύνοντα καὶ εἰς πέψιν ἄγοντα
καὶ εἰς εὐκρασίαν μεταβάλλοντα τὸν λεπτὸν καὶ δριμὺν καὶ χολώδη χυμόν.
Περὶ ἐμέτου.
Ὁ δὲ ἔμετος ὠφελιμώτατός ἐστι τοῖς διὰ ψυχρὸν χυμὸν ὀδυνωμένοις |
|---|
| 20 | καὶ μάλιστα ὁ ἀπὸ ῥαφανίδων καὶ ἁλμυρῶν καὶ γλυκέων καὶ πλειόνων
ἐδεσμάτων παραλαμβανόμενος· ἅμα γὰρ τῷ ἐμέτῳ καὶ, εἴ τι γλίσχρον
ἐστὶ καὶ παχὺ καὶ φλεγματῶδες, συναναφέρεται καὶ οὐ συγχωρεῖται
πολὺ συναγόμενον αὖθις τοῖς ἐντέροις ἐπιρρεῖν· καὶ ἑτέρων πάλιν ὀδυνῶν
αἴτιοι γίνονται. χρὴ δὲ μὴ μόνον ἐν τῇ νόσῳ, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς διαλείμ‐ |
|---|
| 25 | μασι τοῦτο πράττειν.
Περὶ σιναπισμοῦ καὶ δρώπακος.
Ὁμοίως δὲ καὶ τοὺς διὰ νάπυος φοινιγμοὺς καὶ δρωπακισμοὺς |
|---|
| ἁρμόζειν ἡγοῦμαι, μάλιστα ἐπὶ τῶν ἤδη χρονισάντων ἐν τῇ τοιαύτῃ | 359 in vol. 2 |
2.361 | νόσῳ· ἀναθάλπεται γὰρ ἐκ διαλειμμάτων, εἴ τις αὐτοῖς χρήσαιτο, τὰ
πεπονθότα καὶ περὶ τὴν ἐπιφάνειαν ἀνθέλκεται τὰ περιττά. εἰ δὲ καὶ
φλυκταίνας συμβῇ γενέσθαι μικρὰς καὶ ψυδράκια, οὐ δεῖ ταράττεσθαι. τὰ
δὲ χρόνια τῶν παθῶν καὶ ἐπίμονα ὑπὸ τῶν δοκούντων εἶναι βιαιοτέρων |
| 5 | βοηθημάτων φιλεῖ μᾶλλον τὴν λύσιν ἐπιδέχεσθαι. ταῦτα δὲ οὐκ ἔδει
πράττειν ἐν τοῖς παροξυσμοῖς, ἀλλὰ μᾶλλον ἐν τοῖς διαλείμμασι προ‐
φυλακῆς χάριν, ὥστε μὴ συγχωρεῖν ἔτι τοῦ πάθους πρὸς ὑπόμνησιν ἐλθεῖν
τὸν πάσχοντα.
Περὶ κινήσεως. |
|---|
| 10 | Καὶ ἡ κίνησις δὲ καὶ πᾶσα γυμνασία τὰ μεγάλα συμβάλλεται
τοῖς κεχρονικόσιν ἐν τῇ τοιαύτῃ νόσῳ καὶ συνεχέστερον ἁλισκομένοις,
εἴτε διὰ ποδῶν εἴτε διὰ ἵππου εἴτε καὶ διὰ πλοῦ κινεῖν τὸ σῶμα βούλοιντο,
καὶ παλαίστρα καὶ ἀνάτριψις ὅλου τοῦ σώματος καὶ τόπων μεταβολὴ καὶ
ἀποδημία μικρά· ταῦτα γὰρ πάντα λεπτύνει καὶ διαφορεῖ καὶ τὸ πᾶν |
|---|
| 15 | ἀπέριττον διατίθησιν ἀναρρωννύντα τὴν ὅλην ἕξιν, ὡς τοῦ λοιποῦ μηκέτι
τὰ πεπονθότα δύνασθαι ψυχρὸν ἀθροίζειν χυμὸν, ἀλλὰ μηδὲ τὸν ἐξ ἑτέρου
ἐπιρρέοντα ἑτοίμως ἐπιδέχεσθαι πρὸς ἑαυτά.
Περὶ τῶν ἐπὶ πνεύμασι κωλικευομένων.
Ἁρμόζουσι μὲν οὖν καὶ τοῖς διὰ πλῆθος πνευμάτων ὀδυνωμένοις αἵ |
|---|
| 20 | τε διὰ κέγχρων καὶ πιτύρων συμμέτρως πυρίαι προσφερόμεναι καὶ τὰ
συγκείμενα διὰ τῶν λεπτομερῶν καὶ θερμοτέρων ἐλαίων ἐχόντων τι τῶν
ἀφύσων φαρμάκων ἤτοι σπερμάτων. ἐνεθέντος γάρ τινος τούτων εὐθὺς
ἐκκρίνουσι πλῆθος πνευμάτων καὶ παραυτὰ παύονται τῆς ὀδύνης. ὀνίνησι
δ’ αὐτοὺς μάλιστα καὶ σικύα περὶ τὸν ὄμφαλον εὐμεγέθης τεθεῖσα, ὥστε |
|---|
| 25 | θαυμάσαντάς τινας τὸ τάχος τῆς θεραπείας μαγείᾳ τινὶ καὶ οὐ λόγῳ τέχνης
ἐπινοῆσαι τὴν ἀνωδυνίαν αὐτοῖς ἐπιγίνεσθαι. δῆλον δὲ, ὅτι καὶ ἐπὶ τούτου
τὴν θερμοτέραν προσήκει ἔτι μᾶλλον προτιμᾶν δίαιταν.
Περὶ τῶν δι’ ἔμφραξιν σκληρᾶς κόπρου ὀδυνωμένων τὸ κῶλον.
Τοὺς δὲ δι’ ἔμφραξιν σκληρᾶς κόπρου ὀδυνωμένους τὸ κῶλον σπουδά‐ |
|---|
| 30 | ζειν χρὴ μάλιστα πολλῷ τῷ ὑδρελαίῳ καὶ μελικράτῳ θεραπεύειν καὶ | 361 in vol. 2 |
|---|
2.363 | ποτίζειν δὲ τοῖς αὐτοῖς· οὕτω γὰρ ὑγραινόμενον τὸ φθάσαν ξηρανθῆναι καὶ
σκληρυνθῆναι σκύβαλον ὑπὸ τῆς συνεχοῦς τῶν ἐνεμάτων χρήσεως ὀλισθαί‐
νειν τε περὶ τὰ κάτω καὶ ἐκκριθῆναι δυνήσεται. καὶ πᾶσα ὑγρὰ δίαιτα
εὔδηλον ὅτι τούτοις συμφέρει καὶ μάλιστα ἡ ὑπάγειν τὴν γαστέρα |
| 5 | πεπιστευμένη· ἀλυπιὰς τοίνυν βοτάνη συνεψομένη τοῖς λαχάνοις, ὁμοίως
δὲ καὶ τὸ παρθένιον θαυμαστῶς ὑπαχθῆναι τὴν γαστέρα παρασκευάζει
καὶ ὁ τοῦ παλαιοῦ ἀλεκτρυόνος ζωμός. χρὴ δὲ ἀναπτύξαντας αὐτοῦ τὴν
γαστέρα καὶ πληρώσαντας ἁλῶν καὶ ἀνήθου κόμης ἕψειν ἐμβάλλοντας
ὕδατος πολλοῦ καὶ ἐπὶ τοσοῦτον ἕψοντας, ἄχρις οὗ πάνυ διαλυθῇ |
|---|
| 10 | καὶ καθεψηθῇ. εἰ δὲ καὶ συνεψήσεις αὐτῷ πολυποδίου ὅσον οὐγ. αʹ,
ἔτι μᾶλλον ὑπακτικώτερος ὁ ζωμὸς γενήσεται. εἰ δὲ καὶ οἴνου αὐτῷ
προσπλέξεις ἢ οἰνομέλιτος, ἡδύτερον αὐτὸν ἐργάσῃ πολλῷ καὶ ὑπακτι‐
κώτερον. ἐπειδὴ δέ τινες ἐχρήσαντο καὶ τῇ χαλκευτικῇ φύσῃ καὶ κατα‐
ποτίοις ἀπὸ μολύβδου γενομένοις οὐδὲν δυνηθέντες δρᾶσαί τι μέγα διὰ |
|---|
| 15 | τῶν προσενεχθέντων ἀντιδότων καὶ ἐνεμάτων, ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ περὶ
τούτου ἡμᾶς εἰδέναι. ὡς εἴ γε χωρὶς φλεγμονῆς προηγησαμένης ἐστὶ
ψυχρὰ ἡ κωλικὴ καὶ εἰλεώδης διάθεσις, συμφέρει τηνικαῦτα κεχρῆσθαι
τῇ διὰ τοῦ ἀσκοῦ θεραπείᾳ· εἰ δὲ φλεγμονῆς προηγησαμένης ἐπίσχεσις
ἐγένετο, πρὸς τῷ μηδὲν ὠφελῆσαι καὶ βλάψει τὰ μέγιστα. ἔστω δὲ |
|---|
| 20 | ὁ τρόπος τῆς χρήσεως οὕτω· λαβὼν αὐλίσκον ἰατρικὸν ἐφάρμοσον αὐτὸν
τῇ χαλκευτικῇ φύσῃ καὶ, ὅταν τοῦτο ποιήσῃς, διάστειλον αὐτὴν, ἕως οὗ
θεάσῃ πᾶσαν πληρωθεῖσαν πνεύματος, καὶ τότε λοιπὸν ὡς ἐπὶ ἐνετῆρος
πέμπε τὸ πνεῦμα συστείλας τὸν ἀσκόν. εἶτα μετὰ τοῦτο κλῦσον παραυτὰ
δι’ ὀλίγου νίτρου καὶ ὑδρελαίου· κενωθήσεται γὰρ ἅμα τῷ κλύσματι τὰ |
|---|
| 25 | ἐν τῇ γαστρὶ καὶ τοῖς ἐντέροις περιεχόμενα πάντα, ὥστε θαυμάσαι, εἴτε
κόπρος εἴτε ὑγρὸν εἴτε πνεῦμα φυσῶδες ἦν τὸ περιεχόμενον. ὡσαύτως καὶ
τοῖς καταποτίοις τοῖς διὰ τοῦ μολύβδου κεχρῆσθαι δεῖ μηδεμιᾶς οὔσης |
|---|
| φλεγμονῆς καὶ μάλιστα ἐν ἀρχῇ· προελθουσῶν γὰρ ἤδη τινῶν ἡμερῶν καὶ | 363 in vol. 2 |
2.365 | χαυνώσεώς τινος φανείσης καὶ πέψεως, οἶμαι καὶ τὰ διὰ τοῦ μολύβδου
καταπότια καὶ τὰ διὰ τοῦ εὐφορβίου τηνικαῦτα δυνήσεται διαβῆναι καὶ
τὴν ἔμφραξιν διαλῦσαι καλῶς.
Περὶ τῆς διὰ θερμοὺς καὶ χολώδεις χυμοὺς γινομένης κωλικῆς διαθέσεως. |
| 5 | Τοσαῦτα περὶ τῶν ἐπὶ πλήθει πνευμάτων διαλαβόντες καὶ περὶ τῶν
ἐπὶ ψυχροῖς καὶ παχέσι χυμοῖς ὀδυνωμένων τὸ κῶλον ἤδη λοιπὸν ἀνα‐
γράψομεν καὶ περὶ τῶν ἐπὶ χολώδεσι καὶ δριμέσι χυμοῖς ἁλισκομένων
τῷ πάθει τούτῳ τὴν ἀρχὴν κἀνταῦθα τοῦ πῶς χρὴ διαγινώσκειν αὐτοὺς
ποιησάμενοι. |
|---|
| 10 | Διάγνωσις τῶν ἐπὶ θερμοῖς ἢ χολώδεσι χυμοῖς κωλικευομένων.
Γνωρίσεις δὲ πάλιν τοὺς διὰ θερμοὺς καὶ χολώδεις καὶ δριμεῖς
χυμοὺς κωλικευομένους ἔκ τε τοῦ δάκνεσθαι δοκεῖν καὶ ἐκκαίεσθαι καὶ
τιτρᾶσθαι τὰ ἔνδον καὶ τὴν γλῶτταν ξηρὰν ἴσχειν καὶ δίψαν καὶ ἀγρυπνίαν
καὶ διὰ μιᾶς δὲ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ παροξύνεσθαι καὶ τὸ οὖρον εἶναι δριμὺ |
|---|
| 15 | καὶ τὰ διὰ γαστρὸς ἐκκρινόμενα χολώδη καὶ πολλὰ καὶ ὑπὸ τῶν
ἐδεσμάτων τῶν θερμοτέρων καὶ πομάτων καὶ βοηθημάτων παροξύνεσθαι
μᾶλλον καὶ οὐκ ἄνευ πυρετοῦ διατελεῖν τοὺς πλείους αὐτῶν. τοιαῦτα μὲν
οὖν τὰ γνωρίσματα τῆς ἐπὶ χολώδεσι καὶ θερμοῖς χυμοῖς γινομένης
κωλικῆς διαθέσεως. θεραπεύειν οὖν χρὴ δηλονότι τοῖς ἐναντίοις τοῖς ψύχειν |
|---|
| 20 | καὶ ὑγραίνειν δυναμένοις.
Θεραπεία κωλικῆς διαθέσεως διὰ θερμοὺς καὶ χολώδεις χυμοὺς γινομένης.
Πτισάνης τοίνυν χυλὸς αὐτοῖς ὠφελιμώτατος καθ’ ἑαυτὸν προσ‐
φερόμενος μηδεμίαν ἔχων ἐπιμιξίαν ἢ πράσου ἢ ἁλῶν πλειόνων· ἐκτὸς
γὰρ ἁλῶν ἐμψῦξαί τε τὸ θερμὸν καὶ ἀπορρῖψαι τὸ χολῶδες, εἴπερ τι |
|---|
| 25 | καὶ ἄλλο, δύναται καὶ μάλιστα πλείων τε καὶ πολλάκις διδόμενος καὶ
τῶν ὠῶν τῶν προσφάτως τεχθέντων αἱ λέκυθοι προσφερόμεναι.
Περὶ λαχάνων.
Τῶν δὲ λαχάνων τούτοις ὠφελιμώτατα καὶ ἄνεφθα καὶ ἑφθὰ |
|---|
| προσφερόμενα καὶ ἔτι πλεῖον αἱ μεγάλαι καὶ εὐθαλεῖς θριδακίναι | 365 in vol. 2 |
2.367 | ψυχρισθεῖσαι καλῶς διδόμεναι. δεῖ δὲ διδόναι μάλιστα ταῦτα τοῖς
ἀγρυπνοῦσι καὶ θερμοτέραν ἔχουσι τὴν κρᾶσιν καὶ ἀκμάζουσι τὴν ἡλικίαν.
καὶ πᾶσαν δὲ ὀπώραν ψύχειν καὶ ὑγραίνειν δυναμένην προσφέρειν δεῖ τούτοις
μηδεμίαν ὑπονοοῦντας αὐτοῖς ἔσεσθαι βλάβην, τὴν μέντοι κολοκύνθην |
| 5 | μόνην φοβεῖσθαι διὰ τὸ φυσικὴν ἀντιπάθειαν αὐτὴν πρὸς τὸ κῶλον
ἔχειν, ὡς ὑπὸ πάντων μαρτυρεῖται. ἐγὼ γοῦν οἶδα οὐ μόνον νεωτέρους,
ἀλλὰ καὶ τοὺς τὴν πρεσβυτικὴν ἔχοντας ἡλικίαν ἰαθέντας ἐν ὀλίγαις ἡμέραις
ὑπὸ τῆς τοιαύτης διαίτης. καὶ ψυχρῷ δὲ ὕδατι χρησάμενος οἶδα, ἐφ’ ὧν
εὗρον ἐρρωμένην τὴν δύναμιν ἀβλαβῆ τε τὰ κύρια μόρια, καὶ τελέως |
|---|
| 10 | ἀποπαύσας τὴν ὀδύνην καὶ τὴν ὅλην ἔτι συμβῆναι διάθεσιν κωλύσας καὶ
ταῦτα συνεχέσι παροξυσμοῖς ἁλισκομένου τοῦ πάσχοντος. ἐκεῖνοι δὲ
μάλιστα τῶν καμνόντων ἔμειναν τοῦ λοιποῦ μηκέτι παροξυνόμενοι, ὅσοι
πρὸς τῷ τοῦ οἴνου ἀπέχεσθαι καὶ τῶν δριμέων ἁπάντων ἀπέσχοντο
τοῦ λοιποῦ καὶ ἐπέμειναν τῇ ὑδροποσίᾳ καὶ τῇ ἐμψυχούσῃ διαίτῃ χρώμενοι. |
|---|
| 15 | ἐφ’ ὧν δὲ τὸ ψυχρὸν ἐφοβήθην δοῦναι ἢ φλεγμονὴν ὑποπτεύσας εἶναι κυρίου
μορίου ἢ διὰ τὸ τὴν δύναμιν ἀσθενεῖν, ἐπὶ τούτων καὶ ῥόδινον οἶδα
δεδωκὼς ψυχρισθὲν δαψιλὲς διὰ τῶν κάτωθεν ἐνέσας καὶ τὰ μέγιστα
ὠφελήσας. προσέπλεξα δὲ καὶ στέαρ χήνειον πολλάκις καὶ εἶδον, ὅτι
ὠφέλησα. εἰ δὲ διὰ τὸ δριμὺ καὶ δακνῶδες ἀμέτρως τῆς χολῆς καὶ |
|---|
| 20 | ξυσματώδη διὰ τῆς γαστρὸς ἐκκρίνονται, καλῶς ποιεῖ καὶ ὁ χυλὸς τῆς
πτισάνης ἅμα χαμαιμήλῳ ἐνεθεὶς καὶ τὰ πυρρὰ τῶν ὠῶν ἅμα ῥοδίνῳ
ἐνιέμενα ἐπὶ τούτων.
Περὶ ἰχθύων.
Τῶν δὲ ἰχθύων αὐτοὺς συμφέρει λαμβάνειν τοὺς σκληροτέραν ἔχοντας |
|---|
| 25 | τὴν σάρκα, οἷον κηρίδα, ὀρφὸν, γλαῦκον, σκορπίον, καρίδα, κόκκυγα,
σηπίαν, τευθίδα.
Περὶ ὀστρακοδέρμων.
Τῶν δὲ ὀστρακοδέρμων κτένια καὶ τὰ ὄστρεα καὶ κοχλίας θαλασ‐ |
|---|
| σίους. καλῶς δὲ καὶ ὁ ἐχῖνος αὐτοῖς ἐστι. πρὸς τῷ παρέχειν τὸ | 367 in vol. 2 |
2.369 | ἐπικεραστικὸν καὶ ἔμψυχον ἔτι καὶ τὸ εὐστόμαχον κέκτηται καὶ τὸ
εὐκοίλιον καὶ διουρητικὸν, ὧν οὐδέν ἐστι κάλλιον.
Περὶ κρεῶν.
Τῶν δὲ κρεῶν μάλιστα διδόναι συμφέρει τὰ δυσκατέργαστα, οἷον |
| 5 | τῶν τε βοῶν τοὺς πόδας καὶ τὴν κοιλίαν καὶ τῶν συῶν τὴν μήτραν καὶ
τοὺς ὄνυχας καλῶς ἑψηθέντας καὶ ψυχρισθέντας.
Περὶ ὀπωρῶν.
Καὶ τῶν ὀπωρῶν δὲ τοὺς μηλοπέπονας δεῖ προτιμᾶν τῆς ἄλλης
ἁπάσης ὀπώρας. πρὸς δὲ τὸ μὴ ἀνατρέπεσθαι τὸ στόμα τῆς γαστρὸς μιγνύειν |
|---|
| 10 | αὐτοῖς χρὴ ὀλίγου ὄξους ἐν τῷ μέλλειν προσφέρεσθαι. καὶ τὴν ἄλλην
δὲ πᾶσαν ὀπώραν τὴν ἄφυσον καὶ γλυκεῖαν οὐδὲν ἄτοπον ἡδονῆς χάριν
αὐτοὺς λαμβάνειν συμμέτρως. τῶν δὲ πλακούντων ἢ τραγημάτων οὐδὲν ὅλως
προσφέρεσθαι δεῖ τοὺς ὑπὸ χολῆς δακνομένους καὶ ὀδυνωμένους τὸ κῶλον.
Περὶ λουτρῶν. |
|---|
| 15 | Λουτρὰ δὲ τὰ ἀπὸ γλυκέων ὑδάτων παραλαμβανέσθωσαν ἐπὶ
τούτων καὶ μάλιστα ἐπὶ τῶν ἀκμαζόντων τὴν ἡλικίαν καὶ θερμοτέραν
ἐχόντων τὴν κρᾶσιν. ἔστω δὲ καὶ ὁ ἀὴρ εὔκρατος καὶ ἡ τοῦ θερμοῦ
δεξαμενή. καὶ ἀλοιφῇ δὲ κεχρήσθωσαν κατὰ μὲν τῶν πεπονθότων τόπων
χαμαιμήλῳ, ἐν δὲ τῷ ὅλῳ σώματι τῷ ὑδρελαίῳ. φευγέτωσαν δὲ καὶ τὸ |
|---|
| 20 | ἐπιπλάττειν νίτρῳ ἢ σαμψύχῳ ἢ ὅλως τινὶ τῶν δριμέων ἢ θερμῶν.
καὶ τὸ ἀνατρίβεσθαι τὰ πεπονθότα καὶ πυριᾶν παραιτείσθωσαν καὶ τὰ
ἁλμυρὰ ὕδατα ἢ νιτρώδη καὶ τὸ ὅλως προσπελάζειν τοῖς αὐτοφυέσι καλου‐
μένοις ὕδασιν. ἀνιόντες δὲ ἀπὸ τοῦ βαλανείου μὴ πινέτωσαν οἴνου παρα‐
χρῆμα, λαμβανέτωσαν δὲ χυλοῦ πτισάνης ἢ εὐκράτου. ἐν δὲ τῷ μέσῳ |
|---|
| 25 | τῆς τροφῆς, εἰ βούλοιντο, καὶ τὸ καλούμενον ῥεκεντάτον πίνειν ἐπιτρέπειν
αὐτοῖς δεῖ καὶ τὸ ψυχρὸν ὕδωρ αὐτὸ καὶ ὠφελοῦνται πίνοντες. οἴνου δὲ
εἰ καὶ παντελῶς ἀπέχεσθαι δυνατὸν, καλὸν ἂν εἴη· εἰ δὲ μὴ βούλοιντο
διὰ τὸ μὴ δύνασθαι φέρειν τὴν παντελῆ τοῦ οἴνου ἀποχὴν, συγχωρητέον |
|---|
| αὐτοῖς τὸν λεπτὸν καὶ ὑδατώδη πίνειν οἶνον. | 369 in vol. 2 |
2.371 | Περὶ κινήσεως.
Γυμνασίοις δὲ καὶ αἰώραις καὶ πάσῃ κινήσει κεχρήσθωσαν ἐν τοῖς
διαλείμμασι μήτε πολλοῖς μήτε συντόνοις· οὔτε γὰρ φέρουσιν, ἀλλ’ εὐθὺς
δύσκρατοί τε καὶ δριμύτεροι γίνονται, ἐπειδὰν ἐπὶ πλέον τοῖς γυμνασίοις |
| 5 | χρήσωνται. ἀπεχέσθωσαν δὲ καὶ θυμοῦ καὶ φροντίδος ἁπάσης, ὡς ἐνδέχεται,
καὶ παντοίων κόπων. οὕτω γὰρ ἐγκρατῶς διαιτώμενοι καὶ ἐν εὐθυμίᾳ
ἁπάσῃ διατελοῦντες δυνήσονται διαφεύγειν τὴν ἀνιαρὰν καὶ ἐπώδυνον τοῦ
κώλου ὀδύνην.
Περὶ καθαρσίου. |
|---|
| 10 | Εἰ δὲ καὶ δεήσει ποτὲ καθαρσίῳ ἡμᾶς χρήσασθαι ἐπὶ τῶν διὰ
χολώδη καὶ δριμὺν χυμὸν ὀδυνωμένων τὸ κῶλον, προσέχειν δεῖ καὶ μηδὲν
ἐπὶ τούτων προσφέρειν φάρμακον δριμύ τι ἔχον, οἷον εὐφορβίου ἢ Κνιδίου
κόκκου ἢ λαθυρίδων ἢ ἑλλεβόρου· ταῦτα γὰρ ἅπαντα πρὸς τῷ μηδὲν
ὠφελεῖν τούτους ἔτι καὶ στρόφων καὶ δήξεως αἴτια γίνεται καὶ χολῆς ἄλλης |
|---|
| 15 | προσθήκη. χρήσιμος οὖν ἐστιν ἐπὶ τούτων ἡ πικρὰ λεγομένη ἀντίδοτος.
εἰ μὲν γὰρ ἡ τὴν ὀδύνην ἐπιφέρουσα καὶ δῆξιν χολὴ ἐμφαίνοιτό
σοι προσπεπλασμένη περὶ τοὺς χιτῶνας αὐτῶν τῶν ἐντέρων, αὐτὴν
καθ’ ἑαυτὴν ἐπιδιδόναι χρὴ τὴν πικρὰν αὐτοῖς. εἰ δὲ μὴ μόνον ἀναπέποται,
ἀλλὰ καὶ περιέχεται καὶ ἐξ ἑτέρων ἐπιρρεῖ πολλάκις, οὐ δεῖ καθ’ ἑαυτὴν |
|---|
| 20 | ἐπιδιδόναι τότε τὴν ἀντίδοτον, ἀλλὰ προσπλέκοντας αὐτῇ δακρυδίου
γρ. βʹ ἢ μικρῷ πλέον ἢ ἔλαττον οὕτως αὐτοὺς καθαίρειν καὶ τῇ
Θεοδωρήτῳ προσμιγνύντας αὐτῇ τὸ δακρύδιον. εἰ δὲ θέρος εἴη, καὶ ῥοδο‐
μέλιτι ἢ ῥοδομήλῳ προσαναπλέκοντας ἢ ὑδροροσάτῳ οὕτω καθαίρειν
αὐτοὺς χρή· πάνυ γὰρ ὠφελοῦνται οὐ μόνον κουφιζόμενοι τῆς ὀχλούσης |
|---|
| 25 | ὀδύνης, ἀλλὰ καὶ τελέως φυγόντες τὴν ὅλην διάθεσιν.
Περὶ τῶν ἐπὶ φλεγμονῇ τῶν ἐντέρων κωλικευομένων.
Εἰ δὲ συμβῇ γενέσθαι τὴν κωλικὴν διάθεσιν ἐπὶ φλεγμονῇ τοῦ
ἐντέρου, μηδὲ ὅλως ἐπιδοῦναι τολμήσῃς τὸ καθάρσιον ἐπὶ τούτων καὶ |
|---|
| μάλιστα ἐν ἀρχῇ καὶ μηδέπω εἰς πέψιν ἐλθούσης τῆς φλεγμονῆς· ὅσοι | 371 in vol. 2 |
2.373 | γὰρ ἐτόλμησαν ἐπιδοῦναι τῶν ὑπηλάτων, κινδύνων αἴτιοι καὶ θανάτων
ἐγένοντο τοῖς κάμνουσι· συμβαίνει γὰρ τὸ δοθὲν φάρμακον ἐκ τῶν ἀπαθῶν
ἑλκῦσαι καὶ τοῖς πάσχουσιν ἐπιπέμψαι μορίοις. τούτων δὲ μὴ δυναμένων
ἀπωθῆσαι τὸ ἐνεχθὲν τήν τε ὀδύνην ἐπιταθῆναι καὶ τὰς ἀγρυπνίας καὶ |
| 5 | τοὺς στρόφους, ὧν ἁπάντων ἐπιτιθεμένων εἰς τὸ εἰλεῶδες ἀνάγκη πεσεῖν·
οὐδὲ γὰρ ἄλλο τί ἐστιν ὁ εἰλεὸς ἢ ἐπίτασις τῆς κωλικῆς διαθέσεως· διὰ
τοῦτο γὰρ οὖν οὐ δεῖ καθάρσιον ἐπιδιδόναι τοῖς ἔχουσι φλεγμονὴν, φλεβοτο‐
μίαν δὲ παραλαμβάνειν ἐξ ὅλου τοῦ σώματος καὶ κατὰ μικρὸν ποιεῖσθαι
τὴν κένωσιν· οὐδὲ γὰρ ἡ ἀθρόα κένωσις τοσοῦτον ὠφελεῖν οἶδεν, ὅσον ἡ κατὰ |
|---|
| 10 | μικρὸν γινομένη. εἰ δὲ ἐπισχεθῆναι συμβῇ διὰ τὸ μέγεθος τῆς φλεγμονῆς
καὶ τὰ οὖρα, καὶ τὴν ἐν τῷ σφυρῷ καὶ περὶ τὸν ταρσὸν οὐδὲν ἄτοπον
τέμνειν φλέβα· πολλάκις γὰρ οὕτως ἡμῶν πραξάντων καὶ ἡ τῆς γαστρὸς
ἔκκρισις καὶ ἡ τῶν οὔρων ἐγένετο. τροφῇ δὲ ἐπὶ τούτων δεῖ κεχρῆσθαι χυλῷ
πτισάνης ἢ βρώμῳ· τούτοις συμμέτρως εὔδηλόν ἐστι. καὶ ἔνεμα δὲ τούτοις |
|---|
| 15 | ἀπὸ χυλοῦ πτισάνης καὶ χαμαιμήλου καὶ χυλοῦ λινοσπέρμου καὶ ὑδρελαίου,
μάλιστα εἰ καὶ σφοδρὸς εἴη ὁ πυρετός· σπάνιον γὰρ φλεγμαίνοντος τοῦ κώλου
μὴ πυρετὸν ἐπιγίνεσθαι. καὶ τὰ ἔξωθεν ἐπιτιθέμενα ἔστωσαν εὔκρατα μηδὲν
ἔχοντα δριμὺ, ἐξ ὧν ἐστι καὶ τὸ χαμαιμήλινον ἔλαιον καὶ τὰ διὰ τοῦ
κριθίνου καὶ λινοσπέρμου ἐπιθήματα καὶ κηρωταὶ ὁμοίως αἱ διὰ χαμαι‐ |
|---|
| 20 | μηλίνου καὶ κηροῦ καὶ ῥοδίνου καὶ κρόκων ὠῶν ἔχουσαι τὴν σύνθεσιν.
γενέσθω δὲ ἡ συσταθμία τοιάδε·
[Start of Table]κηροῦ. . . . . . . . οὐγγ. εʹ
χαμαιμηλίνου. . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
φαβατίνου ἀλεύρου. . . . οὐγγ. γʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 25 | ῥοδίνου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
κρόκους ὠῶν. . . . .εʹ ἢ ϛʹ
χυλοῦ λινοσπέρμου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
λειούσθω τὰ ὠὰ καὶ τὸ ἄλευρον καὶ τότε ψυχρισθεῖσα ἡ κηρωτὴ
ἐπιβαλλέσθω καὶ λειούσθωσαν ἅπαντα, ἕως οὗ συμπλακῶσιν ἀλλήλοις |
|---|
| 30 | καὶ ἓν εἶναι δόξωσι. τοῦτο καὶ νεφροῖς καὶ κύστει φλεγμαινούσῃ |
|---|
| βοηθεῖν δύναται καλῶς. | 373 in vol. 2 |
2.375 | Περὶ λουτροῦ.
Λουτρὰ μὲν οὖν συνεχῆ, πρὶν ἢ ἀπέριττον γενέσθαι τὸ ὅλον
σῶμα, παραλαμβάνειν οὐ δεῖ. μετὰ δὲ τὴν τῆς φλεβοτομίας κένωσιν, εἰ
καὶ τὰ τῆς ὀδύνης ἐπείγει, οὐδὲν ἄτοπόν ἐστι τῷ βαλανείῳ κεχρῆσθαι. εἰ |
| 5 | δὲ τὰ τῆς δυνάμεως μὴ ἀντιπράττει, καὶ εἰς τὴν καλουμένην αὐτοὺς
ἐμβιβαστέον σκάφην ὑπαλείφοντας ἐλαίῳ χαμαιμηλίνῳ. οἴνου δὲ τῆς μὲν
φλεγμονῆς ζεούσης ἔτι καὶ τῶν πυρετῶν ἐπικρατούντων ἀπεχέσθωσαν.
πέψεως δὲ σημείων φανέντων, ἐὰν καὶ τὰ τῆς δυνάμεως ἀσθενῆ σοι
φανείη, οὐδὲν ἄτοπον αὐτοῖς τὸν λεπτὸν καὶ ὑδατώδη οἶνον προσ‐ |
|---|
| 10 | φέρεσθαι. οἶδα μὲν οὖν, ὅτι ταῖς εἰρημέναις μεθόδοις χρώμενός τις οὐ
μὴ δεηθῇ τινος ἔξωθεν ἄλλης ἐπικουρίας. ἀλλ’ ἐπειδὴ τῶν περιοδευομένων
πολλοὶ καὶ μάλιστα τῶν πλουσίων οὔτε πίνειν ὅλως θέλουσι φάρμακον
οὔτε κλύσμασι θεραπεύειν τὴν γαστέρα, διὰ δὲ περιάπτων φυσικῶν ἀναγκά‐
ζουσιν ἡμᾶς ἀποπαύειν αὐτῶν τὴν ὀδύνην, ἐσπούδασα καὶ περὶ τούτων |
|---|
| 15 | ἐκθέσθαι ὑμῖν, ὧν τε αὐτὸς ἔσχον πεῖραν καὶ ὅσα παρὰ φίλων
ἀληθινῶν ἔγνων ὠφελεῖν δύνασθαι. καὶ τοὺς ἀρίστους δὲ τῶν παλαιῶν
εὕρομεν μαρτυρήσαντας, ὅπως μηδὲ ἡ τέχνη ἄπειρος εἶναι νομισθῇ
καὶ ἀσυμπαθὴς μήτε οἱ περιοδεύοντες ἀφιλόκαλοί τε καὶ ἀσυμπαθεῖς
εἶναι δόξωσιν, ὡς ἀγνοοῦντες τὰ τῆς φύσεως ἀσυμπαθῆ τε καὶ συμπαθῆ. |
|---|
| 20 | Περίαπτα φυσικὰ πρὸς τοὺς κωλικὴν ἔχοντας διάθεσιν.
Περίαπτον ἀδιάπτωτον, οὗ καὶ ἡμεῖς ἔσχομεν πεῖραν καὶ πάντες δὲ
ὀλίγου δεῖν ἄριστοι τῶν ἰατρῶν εὐδοκίμησαν. λαβὼν ἀφόδευμα λύκου, εἰ
δυνατὸν, ἔχον ὀστάρια κατάκλεισον εἰς σωληνάριον καὶ δὸς φορεῖν περὶ τὸν
δεξιὸν βραχίονα ἢ μηρὸν ἢ ὀσφὺν ἐν τῷ παροξυσμῷ κατὰ τοῦ ἀλγοῦντος |
|---|
| 25 | μέρους φυλαττόμενος, ὡς μήτε τῆς γῆς μήτε λουτροῦ θίγειν.
Ἄλλο καὶ αὐτὸ διὰ πείρας.
Κορυδαλὸς ἐσθιόμενος τὸ αὐτὸ ποιεῖ καλῶς. οἱ δὲ Θρᾷκες ἔτι ζῶντος
τοῦ κορυδαλοῦ ἐξαιροῦντες τὴν καρδίαν περίαπτον ποιοῦσιν ἐν τῷ μηρῷ |
|---|
| τῷ ἀριστερῷ περιθέντες αὐτό. | 375 in vol. 2 |
2.377 | Ἄλλο φυσικὸν δεδοκιμασμένον.
Χοίρου λαβὼν ἐκ τοῦ τυφλοῦ ἐντέρου τὸ μασθοειδὲς, σμυρνιάσας καὶ
ἐνδύσας δέρματι λυκίῳ ἢ κυνίῳ δίδου φορεῖν ἐν ἀποκρούσει σελήνης
καὶ θαυμάσεις. |
| 5 | Ἄλλο περίαπτον.
Εἰς λίθον Μηδικὸν γλύψον Ἡρακλέα ὀρθὸν πνίγοντα λέοντα καὶ
ἐγκλείσας εἰς δακτυλίδιον χρυσοῦν δίδου φορεῖν.
Τὸ αὐτὸ πάλιν.
Κορυδαλὸς καιόμενος καὶ λειούμενος καὶ διδόμενος, ὅσον κοχλιά‐ |
|---|
| 10 | ρια βʹ ἢ γʹ, προποτιζόμενος ἐφ’ ἡμέρας γʹ ἢ δʹ ποιεῖ πάνυ πρὸς κωλικὰς
διαθέσεις.
Ἄλλο λίαν δραστικόν.
Παιδίου ὀλίγον ἐκτμηθέντος ὀμφαλοῦ εἰς ἀργυροῦν ἢ χρυσοῦν
ἔγκλεισον μεθ’ ἁλὸς ὀλίγου. ὁ φορῶν τὸ περίαπτον τοῦτο ἄπονος ἔσται εἰς |
|---|
| 15 | τὸ παντελές.
Ἄλλο· Αἴγειον ἧπαρ καύσας λείωσον καὶ δὸς πιεῖν μετ’ οἴνου·
πάνυ βοηθεῖ αὐτοῖς.
Δακτύλιος πρὸς τὸ αὐτό.
Λαβὼν δακτύλιον σιδηροῦν ποίησον γενέσθαι τὸ κρικέλλιον αὐτοῦ |
|---|
| 20 | ὀκτάγωνον καὶ οὕτως ἐπίγραφε εἰς τὸ ὀκτάγωνον ‘φεῦγε, φεῦγε, ἰοῦ χολὴ,
ὁ κορυδαλὸς ἐζήτει‘. τὸν δὲ χαρακτῆρα τὸν ὑποκείμενον γράφε εἰς τὴν
κεφαλὴν τοῦ δακτυλίου  . καὶ τούτου πολλὴν ἔσχον πεῖραν καὶ ἄτοπον
ἐνόμισα μὴ παραδοῦναι τηλικαύτην ἀντιπαθῶς ἔχουσαν πρὸς τὸ πάθος
δύναμιν. ἀλλὰ παρακαλῶ ὑμᾶς, μὴ πρὸς τοὺς τυχόντας ἐμφαίνειν τὰ |
|---|
| 25 | τοιαῦτα, πρὸς δὲ τοὺς φιλαρέτους καὶ τὰ τοιαῦτα δυναμένους φυλάττειν,
ὅθεν καὶ ὁ θειότατος ἰδὼν Ἱπποκράτης παρακελεύεται λέγων· ‘τὰ δὲ ὑερὰ
ἐόντα πρήγματα ἱεροῖσιν ἀνθρώποισι δείκνυται, βεβήλοισι δὲ, οὐ θέμισ‘.
γινέσθω δὲ ὁ προϋποτυπωθεὶς δακτύλιος ιζʹ τῆς σηλήνης ἢ καʹ.
Ἄλλο φυσικὸν ποιοῦν πρὸς κῶλον διὰ πείρας. |
|---|
| 30 | Λαβὼν λύκου ἀφόδευμα τρίψας χνοωδέστατον πάνυ καὶ σήσας δίδου |
|---|
| τῷ κάμνοντι εἰς ὕδωρ θερμὸν κοχλιαρίου τὸ 𐅶ʹʹ. | 377 in vol. 2 |
2.379 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ἜΝΝΑΤΟΝ. |
| 1 | κεφ. αʹ.
Περὶ τῆς ἥπατος φλεγμονῆς.
Ὅτι μὲν ὥσπερ ἅπασα φλεγμονὴ ἐκ ζέοντος αἵματος ἔχει τὴν
γένεσιν, οὕτω καὶ ἡ ἐν τῷ ἥπατι, ἅπασιν ὡμολόγηται. ὅπως δὲ χρὴ |
|---|
| 5 | διαγινώσκειν αὐτὴν, σπουδάζειν δεῖ καὶ διακρίνειν αὐτὴν, εἴτε κυρίως ἐν
αὐτῷ συνέβη γενέσθαι τὴν φλεγμονὴν τῷ ἥπατι εἴτε ἐν τοῖς χιτῶσιν ἤ
τισι τῶν ἔξωθεν περικειμένων μυῶν. εἰ δὲ καὶ φλεγμαίνει τὸ ἧπαρ,
ἐπισκέπτεσθαι δεῖ πάλιν καὶ ζητεῖν, ἆρά γε τὰ κυρτὰ πεπόνθασι μᾶλλον
ἢ τὰ σιμὰ ἢ καὶ τὸ συναμφότερον· ἐὰν γὰρ γνωσθῇ καὶ διακριθῇ καλῶς, |
|---|
| 10 | καὶ ἡ θεραπεία ταχεῖα καὶ ἀνεμπόδιστος γενήσεται.
Διάγνωσις τοῦ εἶναι εἰς τὰ κυρτὰ τὴν φλεγμονήν.
Εἰ μὲν οὖν ἡ φλεγμονὴ περὶ τὰ κυρτὰ συστῇ, ῥᾳδίαν ἔχει τὴν
διάγνωσιν καὶ μάλιστ’ ἐὰν ᾖ μεγάλη· κατὰ περιγραφὴν γὰρ ὁρᾶται
τηνικαῦτα τὸ τῆς φλεγμονῆς εἶδος φερόμενον. καὶ πυρετὸν ἐπιφέρει |
|---|
| 15 | καυσώδη καὶ ἔμετον χολώδη καὶ ἰώδη πολλάκις καὶ κατασπᾷ τὴν κλεῖν
καὶ βηχία κινεῖ καὶ στενοχωρεῖ τὸ διάφραγμα καὶ μᾶλλον βάρους ἢ
ὀδύνης συναίσθησιν ποιεῖ. εἰ γὰρ ἐν τοῖς χιτῶσιν ἢ τοῖς πέριξ ἀγγείοις
συστῇ, ὀξυτέραν τὴν ὀδύνην ἐργάζεται. εἰ μὲν οὖν μεγάλη σύμπασα περὶ
τὸ ἧπαρ φλεγμονὴ, οὕτως αὐτὴν διαγινώσκειν δεῖ καὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς |
|---|
| 20 | αὐτοῖς καὶ τῇ ἁφῇ καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς εἰρημένοις σημείοις. εἰ δὲ μὴ
μεγάλην τύχῃ εἶναι τὴν φλεγμονὴν, ἀλλὰ μικρὰν, δυσδιάγνωστος γίνεται·
οὔτε γὰρ πάντα εὐθὺς ἐπιφέρει, εἰ μή τι ἀξιόλογον ἐπικτήσηται μέγεθος·
οὔτε τοῖς ὀφθαλμοῖς ταύτην θεάσασθαι οὔτε τῇ ἁφῇ σαφῶς ἐπιστῆναι |
|---|
| δυνατὸν, ἀλλ’ ἔστιν αὐτὴν γνωρίζειν ἐξ ἄλλων· ἐὰν γὰρ ἐπιτρεψάντων | 379 in vol. 2 |
2.381 | ἡμῶν ἀναπνεῦσαι μεγάλως τῷ κάμνοντι φαίη τινὸς αἰσθάνεσθαι βάρους καὶ
ὀδύνης, γινώσκειν δεῖ φλεγμονὴν μικρὰν ἔνδοθεν εἶναι περὶ τὰ σπλάγχνα
τοῦ ἥπατος.
Διάγνωσις τοῦ εἶναι εἰς τὰ σιμὰ τὴν φλεγμονήν. |
| 5 | Εἰ δὲ περὶ τὰ σιμὰ τοῦ ἥπατος συστῇ φλεγμονὴ, διαγινώσκεις ἐκ
τοῦ πρῶτον περὶ τὰ κάτω μᾶλλον ὁρᾶσθαι τὸν ὄγκον ἢ ἐν τοῖς ἄνω
μέρεσι καὶ ἐκ τούτου λειποθυμίας ἐπιγενέσθαι, ἀλλὰ καὶ ἀτροφεῖν τὸ
σῶμα καὶ ἄχρουν καὶ λεπτὸν γίνεσθαι, ὥστε τῷ χρόνῳ καταψυχομένου
αὐτοῦ καὶ ὑδερικὴν λοιπὸν παρέγχυσιν ὑφίστασθαι. οὕτω μὲν τὴν ἐν τοῖς |
|---|
| 10 | σιμοῖς φλεγμονὴν διακρίνειν δεῖ τῆς ἀπὸ τῶν κυρτῶν. τὴν δὲ ἐν τοῖς
μυσὶν εὐκαίρως γνωρίζειν ἔστιν· οὐδὲν γὰρ ὑποφέρουσι τῶν εἰρημένων
συμπτωμάτων καὶ προσέτι κατ’ εὐθεῖαν ὁρᾶται συσχηματιζομένη τοῖς
μυσὶν ἡ φλεγμονὴ καὶ ἔξωθεν φανερῶς ὑποπίπτει, οὐχ ὥσπερ ἐν τοῖς
σιμοῖς ἔνδον ἐγκειμένη. θεραπεύειν δὲ δεῖ πρὸ πάντων τοῦ ὅλου σώματος |
|---|
| 15 | προνοουμένους· εἰ γὰρ αἷμα πλεονάζει ἐν τῷ παντὶ σώματι, χρὴ
συντόμως ποιεῖσθαι τὴν θεραπείαν καὶ μὴ ἀναβάλλεσθαι· χαλεπὸν γάρ.
ἀλλὰ τέμνειν δεῖ τὴν φλέβα τὴν ἐν ἀγκῶνι τὴν ὑπὸ μασχάλην. εἰ δὲ μὴ
δυνατόν ἐστί σοι ταύτην τέμνειν, ἐκ τῶν ἄνω ποίει τὴν κένωσιν πάντως.
ὅσοι γὰρ ἠμέλησαν τοῦ ποιήσασθαι κένωσιν καὶ τὸ ὅλον ἀπέριττον ἐργά‐ |
|---|
| 20 | σασθαι, οὗτοι μεγίστων αἴτιοι κακῶν ἐγένοντο τοῖς κάμνουσιν· ἢ γὰρ
εἰς πῦον συνέβη μεταβληθῆναι τὴν ὕλην ἐκ τῶν ἀκαίρως προσφερομένων
βοηθημάτων ἢ σκιρρώδη καὶ δυσδιαφόρητον γενέσθαι χρονίσασαν. διὰ ταῦτα
οὖν πάντα φεύγειν δεῖ καὶ καταπλάττειν καὶ καταιονᾶν, πρὶν τὸ ὅλον
σῶμα ἀπέριττον ἐργάσασθαι. φλεβοτομεῖν οὖν δεῖ καὶ μετὰ τὴν φλε‐ |
|---|
| 25 | βοτομίαν τὴν δίαιταν ἐργάσασθαι ἀπέριττον καὶ πραεῖαν, μηδὲν ἔχουσαν
δριμὺ καὶ μάλιστ’ ἐν ἀρχαῖς· ζέουσα γὰρ ἡ φλεγμονὴ οὐδενὸς ἀνέχεται
τοιούτου. διὸ κάλλιον ἀπέχεσθαι καὶ ζεμάτων τοιούτων καὶ μὴ θέλοντα |
|---|
| χρήσασθαι τοῖς δοκοῦσιν ἐκφράττειν ἀνιᾶν καὶ ῥευματίζειν καὶ ἐπαύξειν | 381 in vol. 2 |
2.383 | μᾶλλον τὰ φλεγμαίνοντα. χυλὸς τοίνυν πτισάνης τούτοις ἐστὶν ἐπιτήδειος
ἔχων καὶ τὸ ἐκφράττον καὶ τὸ ῥύπτον μετὰ τοῦ μηδὲν ἀνιᾶν ἢ θερμαίνειν
τὰ πάσχοντα, ὁμοίως δὲ ὁ τοῦ βρώμου ἐπιτήδειος. τοῖς δ’ ἀνορέκτως
ἔχουσι πρὸς ταῦτα, καὶ τοῦ χίδρου καὶ τῶν ἀμυγδάλων. τὰ δ’ ὠὰ παραι‐ |
| 5 | τεῖσθαι δεῖ διὰ τὸ παχύχυμον αὐτῶν καὶ φυσῶδες, τοὺς δὲ ψωμοὺς
ἢ ἑψηθέντας ἢ πλυνθέντας λαμβάνειν, ἀλλὰ μὴ πολλούς. τὰ δ’ ἄλλα
πάντα σιτώδη παραιτεῖσθαι δεῖ, οἷον σεμίδαλιν καὶ ἴτριον καὶ τὸν
καλούμενον πόλτον καὶ τοὺς πλακοῦντας καὶ τὰ λιπαρὰ καὶ τὰ ὀστρακό‐
δερμα πλὴν ἐχίνου καὶ ὀλιγάκις πάνυ κτενίων καὶ τότε διδόναι, ἡνίκα |
|---|
| 10 | χολώδης εἶναι φαίνοιτο καὶ διψώδης καὶ ἀγρυπνητικὸς καὶ ἡ φλεγμονὴ
ζέουσα καὶ ἐρυσιπελατώδης. τούτοις καὶ τὰ ἴντυβα καὶ τὰ τρώξιμα ἐπι‐
τήδεια καὶ κιχώρια καὶ σόγχοι καὶ ἁπαλὰ τεῦτλα καὶ περιστερὰ καὶ ἰχθὺς
ἀπὸ ζέματος. τὰ δὲ γλυκέα πάντα καὶ τὰ στρυφνὰ παραιτοῦ· αὐξανό‐
μενα γὰρ ἐπὶ πλέον ἐκ τούτων αἰρόμενα εἰς ὄγκον ἔστι θεάσασθαι τὰ |
|---|
| 15 | σπλάγχνα οὐ μόνον ἐπ’ ὄρνεων καὶ συῶν, ἀλλὰ καὶ πάντων τῶν ἀλόγων
ζώων, ὥστε διὰ τοῦτο φεύγειν τὰ γλυκέα καὶ τὰ στύφοντα ὁμοίως δεῖ·
καὶ γὰρ τὸ πιλεῖν καὶ συνάγειν τοὺς ὄγκους δυσδιαφορήτους ἐργάζεται,
ὥστ’ οὐδὲ ῥοιὰς οὐδ’ ἄλλην ὀπώραν, ἀλλ’ οὐδ’ οἶνον μάλιστα διὰ τὸ
παντοίως πάσῃ ζεούσῃ φλεγμονῇ ἐναντιώτατον εἶναι. ὁ δ’ ἄστυφος |
|---|
| 20 | ὠφελιμώτατός ἐστιν, ἐφ’ ὧν ἔμφραξις μόνη ἄνευ φλεγμονῆς ὑπάρχει.
τοσαῦτα περὶ διαίτης. βοηθημάτων δεῖ οὖν προσφέρεσθαι πρότερόν τινα
τῶν ἁπλουστέρων, ἐξ ὧν ἐστι τὸ ἀπόβρεγμα τῆς ῥίζης τοῦ σελίνου καὶ
τὸ ὀξύμελι δὲ ἀρχομένης πέττεσθαι τῆς φλεγμονῆς· καὶ γὰρ δι’ οὔρων
ὑποκλέπτεται καὶ σμικρύνεται ὁ ὄγκος. ἐὰν οὖν φαίνηταί σοι καὶ τὰ τῶν |
|---|
| 25 | πυρετῶν πραΰτερα γινόμενα καὶ τὰ τῆς πέψεως σημεῖα ἀσφαλέστερα,
θαρρῶν πάρεχε καὶ τὰ ἐπὶ πλέον τέμνειν καὶ ἐκφράττειν δυνάμενα, ἐξ ὧν
ἐστι καὶ τὸ ἄσαρον καὶ τὸ μαῖον καὶ ἡ νάρδος ἡ Κελτική. σύνθετα δ’ εἰσὶ |
|---|
| πεποιημένα καλῶς ταῦτα λύειν τε ἅμα τὰς φλεγμονὰς καὶ τὰ σκληρὰ | 383 in vol. 2 |
2.385 | διαμαλάττειν δυνάμενα καὶ τὰς μεγάλας ἐμφράξεις τὰς ἄνευ πυρετοῦ δια‐
λύειν, ὧν καὶ τὴν σκευασίαν ἀναγκαῖον ἐκθέσθαι.
Περὶ ἐμφράξεως ἥπατος.
Αἱ δ’ ἐμφράξεις τοῦ ἥπατος ἅπασαι δῆλαι γίνονται ἐκ τοῦ μήτε |
| 5 | πυρετὸν παρεῖναι μήτε ζέσιν ἐν τοῖς τόποις, βάρους δὲ συναίσθησιν γίνεσθαι
καὶ διατάσεως μόνης ἐν τοῖς περὶ τὰ σιμὰ μέρεσι τοῦ ἥπατος. διαγνοὺς
οὖν ἔμφραξιν εἶναι θαρρῶν τοῖς τέμνειν καὶ λεπτύνειν δυναμένοις κέχρησο
βοηθήμασιν, οἷς καὶ ἐπὶ τῶν ἀρχομένων σκιρροῦσθαι μορίων συμβουλεύω
κεχρῆσθαι· καὶ γὰρ οἱ σκίρροι μετὰ τὸ προμαλαχθῆναι καλῶς καὶ δια‐ |
|---|
| 10 | λυθῆναι τὴν ἐσφηνωμένην ἐν αὐτοῖς ὕλην δέονται τῶν ἐκφράττειν δυναμένων
τηνικαῦτα φαρμάκων· ὅσοι γὰρ ἦλθον ἐπὶ τὰ ἐκφράττειν δυνάμενα πρὶν
μαλάξαι τὸν ὄγκον, οὗτοι παραυτὰ μὲν ἔδοξαν ὠφελεῖν, εἴ τι λεπτὸν ἦν,
διαφορήσαντες μόνον, ὕστερον δὲ ἔβλαψαν· ὑποξηρανθέντες γὰρ οἱ χυμοὶ
καὶ ὑπεροπτηθέντες ἐνέμειναν ὥσπερ λίθοι καὶ εἰς τὸ μηκέτι δύνασθαι |
|---|
| 15 | διαφορηθῆναι κατέστησαν. λέγωμεν οὖν περὶ ἑνὸς ἑκάστου, ποῖα μὲν ἁρμόζει
πρὸς φλεγμονὴν μόνον, ποῖα δὲ πρὸς ἔμφραξιν, τίνα δὲ τὰ σκληροῦσθαι
ἀρχόμενα διαλύειν καὶ μαλάττειν δύναται.
Θεραπεία φλεγμονῆς ἥπατος.
Κατάπλασον δὲ τοὺς ἔχοντας φλεγμονὴν ἐν τῷ ἥπατι μήλοις |
|---|
| 20 | κυδωνίοις μετ’ ἀλεύρου κριθίνου καὶ τήλεως ἑψημένοις· καὶ γὰρ μετὰ τοῦ
τόνον ἐντιθέναι καὶ διαφορεῖ καὶ μαλάττει σκληρίας. πρὸς δὲ τὰς μεγίστας
φλεγμονὰς, ἐφ’ ὧν καὶ ὁ στόμαχος πέπονθε καὶ αἱ πλευραὶ διατεταμέναι
εἰσὶ, φοίνικας δίχα τῆς ἐντεριώνης κοπέντας ἐπιμελῶς μετ’ ἴσης κηρωτῆς
ῥοδίνης ἐν ὅλμῳ γνησίως ἑνώσας μικρὸν περιστάξας ῥόδινον ἐπιτίθει. καὶ |
|---|
| 25 | ἡ κηρωτὴ δὲ καλῶς ποιεῖ λαμβάνουσα ταῦτα·
[Start of Table]ἀμμωνιακοῦ. . . . . . . δραχ. ηʹ
κηροῦ. . . . . . . . . δραχ. ηʹ
κρόκου. . . . . . . . . δραχ. δʹ
κυπρίνου. . . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 30 | ὄξους. . . . . . . . . κοτυλ. αʹ.[End of Table] |
|---|
| τὴν κηρωτὴν ἀναξύσας πρόσπλεκε τοῖς ἄλλοις. | 385 in vol. 2 |
2.387 | Ἄλλο πρὸς τὰς μὴ πάνυ ζεούσας φλεγμονάς.
[Start of Table]Σαμψύχου χλωρᾶς. . . . . δραχ. ηʹ
κηροῦ. . . . . . . . . δραχ. ηʹ
πιτυΐνης. . . . . . . . δραχ. ηʹ |
| 5 | κυπρίνου. . . . . . . . δραχ. ϛʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . δραχ. ηʹ
μέλιτος. . . . . . . . κοτ. δʹ.[End of Table]
τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν λειωθέντων καλῶς ἐν τῇ θυΐᾳ.
Πρὸς δὲ τὰς ζεούσας φλεγμονὰς οὐ μόνον τῶν μυῶν, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἥπατος αὐτοῦ |
|---|
| 10 | πάνυ διὰ πολλῆς πείρας ἐστίν.
[Start of Table]Ἀψινθίου κόμης. . . . . οὐγ. αʹ
νάρδου Κελτικῆς. . . . . . οὐγ. αʹ
ἀσάρου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | ἴρεως. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
μυρσίνης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
βδελλίου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 20 | μυελοῦ μοσχείου. . . . . . οὐγγ. δʹ
κηρωτῆς σχινίνης. . . . . . λιτρ. δʹ.[End of Table]
Ἀπολλοφάνους μάλαγμα πρὸς ἡπατικούς.
Καὶ τὸ Ἀπολλοφάνους δὲ ἐπίθεμα καλῶς πάνυ ποιεῖ, εἴ τις αὐτὸ
δεόντως κατασκευάσειεν. ἔχει δ’ οὕτω· |
|---|
| 25 | [Start of Table]κηροῦ. . . . . . . . . δραχ. ηʹ
ἴρεως Ἰλλυρικῆς. . . . . . δραχ. ηʹ
βδελλίου. . . . . . . . δραχ. ηʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . δραχ. ηʹ
ῥητίνης τερεβινθίνης. . . . . δραχ. μʹ |
|---|
| 30 | μάννης λιβάνου. . . . . . δραχ. μʹ.[End of Table] |
|---|
| ἰρίνῳ ἀνάκοπτε καὶ ὑπάλειφε τὸν ὀμφαλόν. | 387 in vol. 2 |
2.389 | Ἐπίθεμα πρὸς φλεγμονὴν ἥπατος.
Ἀλόης οὐγγ. γʹ, μαστίχης οὐγ. αʹ. εἰ δὲ μᾶλλον τονωτικώτερον
βουληθείης εἶναι, μίγνυε τὴν ἀλόην ἐξ ἴσου τῇ μαστίχῃ. οὕτω καὶ
στομάχῳ καὶ ἥπατι μετρίαν ἔχοντι φλεγμονήν ἐστι κατάλληλον βοήθημα, |
| 5 | ὥσπερ καὶ ἡ διὰ ψιχῶν καὶ ἡ ἀνηθίνη καὶ ἡ ἀμβροσία καὶ ἡ διὰ μελιλώτων
μιγνυμένη τούτοις καὶ ἡ διὰ χαμαιμήλων.
Πρὸς τὰς σκιρρώδεις φλεγμονάς.
Πρὸς δὲ τοὺς ἄνευ πυρετῶν ὄγκους καὶ μάλιστα χρονίους καὶ
σκιρρώδεις καλῶς ποιεῖ καὶ ἡ ἀνεμώνη τὸ φάρμακον καὶ ἡ Ἀριοβαρζάνειος |
|---|
| 10 | καὶ τὸ καλούμενον Ἑλλαδικὸν καὶ τὰ κοπτὰ πάντα. καὶ τούτων τὰς
γραφὰς ἔστιν εὑρεῖν ἐν πολλοῖς κείμενα· διὰ δὲ τὸ εὑρίσκειν ἑτοίμως τὸν
ἀναγινώσκοντα καὶ μὴ εἰς ὑπέρθεσιν ἔρχεσθαι καὶ ὧδε τὰς γραφὰς ὑμῖν
ἐξεθέμην καὶ μάλιστα ἐκείνων, ὧν πεῖραν ἀνειλήφαμεν.
Ἡπατικὸν κάλλιστον. ποιεῖ καὶ σπληνικοῖς καὶ τοῖς τὸν στόμαχον διατεταμένοις· |
|---|
| 15 | ἄριστόν ἐστι φάρμακον καὶ προσηνῶς μαλάττον, ὡς μὴ ἔχειν σύγκρισιν.
[Start of Table]κηροῦ. . . . . . . . . δραχ. οεʹ
σαμψύχου. . . . . . . . δραχ. νʹ
τήλεως πεφωσμένης. . . . δραχ. νʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | τερεβινθίνης. . . . . . . δραχ. οεʹ
κυπρίνου. . . . . . . . κοτ. αʹ.[End of Table]
κόψας, σήσας τὰ ξηρὰ καὶ φυράσας ἐν οἴνῳ ἕνωσον ἄχρι τριῶν, εἶτα
τήξας τὰ τηκτὰ κατάχεε κατὰ τῶν ἐν τῇ θυΐᾳ καὶ μαλάξας ἐπιμελῶς
ἀπόθου. ἐπὶ δὲ τῆς χρείας μίγνυε τοῦ φαρμάκου μέρος ἓν καὶ οὕτως |
|---|
| 25 | ἐπιτίθει.
Ἐπίθεμα τὸ εὐῶδες ποιοῦν πρὸς ἥπατος φλεγμονὰς καὶ στομάχου καλόν.
[Start of Table]Κρόκου. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
βδελλίου. . . . . . . οὐγγ. θʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . οὐγγ. ηʹ |
|---|
| 30 | ἀλόης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| σμύρνης. . . . . . . οὐγγ. βʹ | 389 in vol. 2 |
2.391 | φύλλου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
προπόλεως. . . . . . . οὐγγ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
λιβάνου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
| 5 | στύρακος. . . . . . . οὐγγ. γʹ
μαστίχης. . . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
νάρδου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
καρδαμώμου. . . . . . οὐγγ. βʹ
ἡδυχρόου μάγματος. . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 10 | ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . οὐγγ. ϛʹ
κηροῦ. . . . . . . . λιτρ. αʹ
κολοφωνίας. . . . . . . λιτρ. βʹ
ὀποβαλσάμου. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
φοινίκων. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ.[End of Table] |
|---|
| 15 | οὐκ οἶδα, εἰ τούτου κάλλιόν ἐστιν ἐπὶ σκληρῶν καὶ ψυχροτέρων διαθέσεων.
Κοπτὸν σκληρίας καλῶς καὶ στομάχου καὶ ἥπατος.
[Start of Table]Προπόλεως. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
μαστίχης. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
ἐν ἄλλῳ τρυγὸς νάρδου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
Περὶ ἀντιδότων ἡπατικῶν.
Τοιαῦτα περὶ φαρμάκων. λοιπὸν δὲ καὶ, ὧν πεῖραν ἔχομεν, ἀντιδότων
καὶ ξηρίων μνημονεύσωμεν. |
|---|
| 25 | Ἡπατικὴ ἀθανασία καλουμένη, ἥτις πρὸς νεφριτικοὺς καὶ ἰκτερικοὺς ποιεῖ, κινεῖ
δὲ καὶ ἱδρῶτας.
Κινναμώμου, νάρδου, σμύρνης, σχοίνου ἄνθους, ἀνὰ δραχ. αʹ,
μέλιτι ἀναλάμβανε Ἀττικῷ. ἡ δόσις κυάμου Ἑλληνικοῦ τὸ μέγεθος
πυρέττουσι μεθ’ ὑδρομήλου. οὐχ ἁρμόττει ταῖς θερμαῖς δυσκρασίαις, |
|---|
| 30 | ἀλλὰ μᾶλλον ταῖς ψυχραῖς ἅμα καὶ ὑγραῖς. | 391 in vol. 2 |
|---|
2.393 | Τροχίσκος ἡπατικὸς ποιῶν ἅμα καὶ ἰκτερικοῖς.
Ἀνίσου, σελίνου σπέρματος, ἀσάρου, ἀμυγδάλων πικρῶν κεκαθαρμένων,
ἀψινθίου, ἀνὰ δραχ. αʹ. σκεύαζε δι’ ὕδατος καὶ ἀνάπλαττε καὶ δίδου
δραχ. αʹ μεθ’ ὕδατος. |
| 5 | Ἀντίδοτος ἡπατικὴ πρὸς τὰς μεγάλας ἐμφράξεις τοῦ ἥπατος καὶ σκιρρώδεις
διαθέσεις διὰ πείρας.
[Start of Table]Πεπέρεως. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . γρ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . γρ. ϛʹ |
|---|
| 10 | τήλεως. . . . . . . . γρ. ϛʹ
εὐπατορίου. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
μαστίχης. . . . . . . γρ. ϛʹ
μέλιτος. . . . . . . . λιτρ. αʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table]
ἡ δόσις κοχ. αʹ μετὰ κονδίτου. τοῦτο ποιεῖ, ἐφ’ ὧν μή ἐστι θερμὴ |
|---|
| 15 | δυσκρασία, ἀλλὰ καὶ γλίσχροι χυμοὶ μᾶλλον τὴν ἔμφραξιν εἰργάσαντο.
Πρὸς ἥπατος ἔμφραξιν ξηρίον δόκιμον, ὅπερ πολλάκις δέδωκα.
Κόστου, εὐπατορίου, ἀνὰ μέρη βʹ, πεπέρεως μέρος αʹ. δίδοται
ἐφ’ ἡμέρας τρεῖς εἰς οἶνον Ἀσκαλωνίτην κοτ. τὸ ἥμισυ. ὁ δὲ λαμβάνων
ἀνακείσθω εἰς τὸ δεξιὸν πλευρὸν ὅσον ὥρας τὸ ἥμισυ καὶ ἑσπέρας ὁμοίως |
|---|
| 20 | λαμβανέτω. ἀπεχέσθω ὁ λαμβάνων τὸ βοήθημα ὄξους, βαλανείου,
ὀσπρίων, λαχάνων, γογγύλης καὶ τῶν ἄλλων, ὅσα πνεύματα τίκτειν δύνανται.
Πρὸς ἥπατος καὶ σπληνὸς μεγάλην ἔμφραξιν, ὥστε καὶ σκληρίας μαλαχθῆναι
μεγάλας.
Ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος οὐγ. αʹ, λιβάνου γρ. αʹ δίδοται εἰς κονδῖτον |
|---|
| 25 | ἐφ’ ἡμέρας γʹ καὶ ποιεῖ καλῶς· ἄγει γὰρ αἴτια διὰ τῆς γαστρὸς κινήσεως
καὶ ὑδεριᾶν μέλλοντας ἐκφεύγειν ἁλῶναι τῇ νόσῳ. τούτου πεῖραν ἔσχον
ἐγὼ πολλάκις.
Πρὸς ἥπατος ἔμφραξιν.
Καππάρεως μέρη βʹ, κόστου μέρος αʹ, ἐν ἄλλῳ μέρη βʹ, δίδου |
|---|
| 30 | ἀπυρέτοις μετ’ οἴνου, πυρέττουσι δὲ μετ’ εὐκράτου. | 393 in vol. 2 |
|---|
2.395 | Ἄλλο διὰ πείρας τὸ διὰ λαγωοῦ.
Κόστου, τήλεως, πεπέρεως, λαγωοῦ κόπρου, πάντα διακόψας σήσας
τε καὶ λειώσας καλῶς δίδου κοχλ. αʹ ἀπυρέτοις μετ’ οἴνου, πυρέττουσι
δὲ εἰς εὔκρατον. κέλευε δὲ εἰς τὸ δεξιὸν ἀνακεῖσθαι πλευρόν. |
| 5 | Ἄλλο τὸ διὰ βακάνου.
[Start of Table]Κόστου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
βακάνου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
φύλλου. . . . . . . . . γρ. ηʹ
πεπέρεως. . . . . . . . γρ. ϛʹ |
|---|
| 10 | μέλιτος τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
δίδου κοχλ. μετὰ κράσεως κονδίτου ἐν λουτρῷ. καὶ τοῦτο διὰ πείρας
μάλιστα πρὸς τὰς ὑπὸ γλίσχρων καὶ παχέων γενομένας ἐμφράξεις. ὅπως
δέ ἐστι καὶ δυνατὸν συντιθέναι φάρμακον, οἷον βούλεται, ἁρμόζειν δυνάμενον
πρὸς τὴν ὑποκειμένην διάθεσιν καὶ πρὸς τὴν τοῦ κάμνοντος δύναμιν καὶ |
|---|
| 15 | κρᾶσιν καὶ ἡλικίαν καὶ πρὸς ἕκαστον τῶν ἄλλων ἀποβλέπων, εἰς ὅσα
καὶ ὁ σοφὸς γέρων ἐδίδαξεν ἀποβλέπειν, ἐξεθέμην ἁπλᾶ βοηθήματα, ὡς
καὶ αὐτῶν εὐπορεῖν συντόμως καὶ ἄλλα δὲ συντιθέναι ἐξ αὐτῶν, ὡς ἂν
ἕλοιτό τις εὐχερῶς δύνασθαι.
Ὅσα πρὸς ἧπαρ ἁπλᾶ βοηθήματα. |
|---|
| 20 | Ἄγνου σπέρμα ἧπαρ ἐσκιρρωμένον ὠφελεῖ καὶ ἐμπεφραγμένον,
κενταυρίου τοῦ μικροῦ χυλὸς πινόμενος καὶ ἔξωθεν ἐπιτιθέμενος, ἀρνογλώσσου
ξηροῦ ῥίζαι καὶ τὰ φύλλα καὶ πολὺ μᾶλλον ὁ καρπὸς, ἀσπάραγος
μυακάνθινος καὶ μάλισθ’ αἱ ῥίζαι, καὶ τὸ σπέρμα γλυκυσίδης, ἡ ῥίζα
ὁμοίως, δάφνης τῆς ῥίζης ὁ φλοιὸς ἐν οἴνῳ εὐώδει πινόμενος, στρόβιλος, |
|---|
| 25 | ἐρεβίνθοι, ἐρυθροδάνου ἡ ῥίζα, εὐπατορίου μετὰ τοῦ καὶ τόνον ἐντιθέναι
τῷ μορίῳ. θέρμων πικρῶν τὸ ἀφέψημα μετὰ πηγάνου καὶ πεπέρεως πινόμενον |
|---|
| καὶ ἔξωθεν ἐπιτιθέμενον. ἶρις, πιστακίου ὁ καρπὸς, πράσιον, ἀμύγδαλα, | 395 in vol. 2 |
2.397 | δρακοντίου ἡ ῥίζα καθαίρει τὰ σπλάγχνα τούς τε παχεῖς καὶ γλίσχρους
λεπτύνει χυμούς. καρπήσιον, πόλιον, χαμαίδρυς ἐκφράττει καὶ πάχος
ἐκτέμνει. ἀμπελόπρασον, ὁμοίως ἀνθεμίσιον, καὶ χαμαίμηλον ὑποχονδρίοις
ὠφελιμώτατον, εἴπερ τι καὶ ἄλλο. |
| 5 | κεφ. βʹ.
Περὶ ἀτονίας ἥπατος καὶ ἡπατικῆς δυσεντερίας.
Εἰρηκότες, ὅπως δεῖ θεραπεύειν φλεγμονὴν καὶ ἔμφραξιν ἢ σκίρρον,
εἴπωμεν καὶ, ὅταν τούτων μηδὲν ἔχῃ, ἀσθενὲς δὲ μόνον εἴη διὰ
δυσκρασίαν, ὅπως δεῖ θεραπεύειν αὐτὸ καὶ διαγινώσκειν. |
|---|
| 10 | Διάγνωσις.
Εἰ μὲν οὖν ἡ ἑλκτικὴ δύναμίς ἐστιν ἀσθενὴς, τὰ διαχωρηθέντα
εὑρίσκεται χυλοποιηθέντα μὲν καλῶς διὰ τὸ μηδὲν ἔχειν πάθος τὴν
γαστέρα, ὑγρότερα δὲ διὰ τὸ τὴν ἀνάδοσιν ἐλλιπεστέραν εἰς τὸ ἧπαρ
γεγενῆσθαι. εἰ δὲ καὶ ἡ ἀλλοιωτικὴ δύναμις ἀσθενήσει, ὅμοια ἀπο‐ |
|---|
| 15 | πλύματι κρεῶν νεοσφαγῶν ὄψει τὰ διαχωρούμενα. καὶ καλεῖται τὸ πάθος
τοῦτο ἡπατικὴ δυσεντερία. οἱ μὲν οὖν πολλοὶ τῶν ἰατρῶν ἐπειδὰν θεάσωνταί
τι τοιοῦτον, μηδὲν πολυπραγμονοῦντες ἢ διαγινώσκειν δυνάμενοι, ὅθεν
ἡ ἀσθένεια γίνεται, εὐθὺς ὅσα πρὸς ἧπάρ εἰσιν ἀναγεγραμμένα βοηθήματα
προσφέρουσι καὶ μάλιστα τόνον ἐντιθέναι καὶ ῥωννύειν δυνάμενα, ἔξωθεν |
|---|
| 20 | μὲν ὅσα δι’ ἀλόης καὶ βαλαυστίων καὶ σιδίων καὶ σμύρνης καὶ οἰνάνθης
καταπλάσματα, ἔσωθεν δὲ τὸ ῥέον τὸ βαρβαρικὸν καὶ τὸ ξυλομάκερ
λεγόμενον τήν τε θηριακὴν καὶ ἄλλας τινὰς τῶν ἀντιδότων. τινὲς δὲ αὐτῶν |
|---|
| θεραπεύειν τὴν γαστέρα οὐκ ὀκνοῦσι στύμμασι καὶ τροχίσκοις ἔξωθεν τὰ | 397 in vol. 2 |
2.399 | μέγιστα βλάπτοντες· διαφθείρουσι γὰρ μᾶλλον διὰ τῶν τοιούτων καὶ
ἀσθενέστερον ἀποτελοῦσι καὶ δύσκρατον τὸ σπλάγχνον. οὐχ οὕτω δὲ δεῖ,
ἀλλὰ πρότερον χρὴ ζητεῖν καὶ ἐρευνᾶν, τίς ἐστιν ἡ ποιοῦσα τὴν αἰτίαν
δυσκρασία, καὶ ταύτην ἀκριβῶς διεγνωκότα οὕτω ποιεῖσθαι τὴν δίαιταν |
| 5 | πρὸς τὴν ὑπαγορευομένην ὑπὸ τῆς διαγνώσεως διάθεσιν· καὶ γὰρ οὐ διὰ
θερμὴν δυσκρασίαν μόνον ἄτονον γίνεται τὸ ἧπαρ, ἀλλὰ καὶ διὰ ψυχρὰν
καὶ ὑγρὰν ποιότητα καὶ διὰ τὸ συναμφότερον. πολλάκις δὲ καὶ διὰ μοχθηρὰν
ὕλην βαρυνόμενον κακοῦται καὶ δι’ ἔμφραξιν. ἔσθ’ ὅτε καὶ φλεγμονὴ
συναναμίγνυται τῇ ψυχρᾷ δυσκρασίᾳ καὶ γίνεται μικτὴ διάθεσις καὶ ποικίλη. |
|---|
| 10 | λέγωμεν οὖν οὕτως, ὅπως ἕκαστον αὐτῶν χρὴ διαγινώσκειν τὸν ἄριστον ἰατρόν.
Περὶ θερμῆς δυσκρασίας.
Τοὺς διὰ θερμὴν δυσκρασίαν νοσοῦντας τὴν ἡπατικὴν διάθεσιν ἔστι
διαγινώσκειν διὰ πολλῶν, μάλιστα δὲ ἔκ τε τοῦ διψᾶν πάνυ τὸν κάμνοντα
καὶ ἐμεῖν χολὴν, πολλάκις δὲ καὶ ἰώδη καὶ τὰ διαχωρήματα τοιαῦτα |
|---|
| 15 | φαίνεσθαι καὶ γλῶτταν τραχεῖαν ἔχειν καὶ τὸ σῶμα ξηρὸν καὶ λεπτότερον
ὁρᾶσθαι, ὡς συντηκομένου τοῦ ἥπατος καὶ συμφθειρομένου εἰς ἰχῶρας
αἱματώδεις· χρονίζουσι δὲ αὐτοῖς καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς οὐσίας τελευταῖον ὁρᾶται
καὶ μόρια καταφερόμενα δυσωδέστατα πάνυ. οὕτω μὲν οὖν διαγινώσκειν
δεῖ τοὺς διὰ θερμὴν δυσκρασίαν. δεῖ δὲ λοιπὸν καὶ ἐκ τῆς κράσεως τοῦ |
|---|
| 20 | κάμνοντος καὶ τῆς ἡλικίας καὶ τῆς ὥρας καὶ τῆς προηγησαμένης διαίτης
—ἔνεστι λοιπὸν πρὸς ἀσφάλειαν λαμβάνειν καὶ ἐκ τούτου—διαγινώσκειν·
θερμοὶ γὰρ τὴν κρᾶσίν εἰσι καὶ λεπτοὶ τὴν ἕξιν καὶ τὰς τρίχας ἔχουσι
δασείας καὶ φροντιστικοὶ καὶ ὀργίλοι τὴν ψυχήν.
Περὶ ψυχρᾶς δυσκρασίας. |
|---|
| 25 | Εἰ δὲ διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν, οὔτε διψῶσι σφοδρῶς οὔτε χολὴν
ἐμοῦσιν οὐδὲ πικρίας αἰσθάνονται, ἀλλὰ μᾶλλον ὀξίδος καὶ τὰ διαχωρού‐
μενα οὔτε χολῶδες οὔτε δυσῶδες ἔχουσί τι πάνυ οὔτε συντήξεώς τι,
ἀλλ’ οἷον αἷμα παχύτερον καὶ μέλανι ἐοικός. τούτοις καὶ ἡ ὄψις
ἀσύμπτωτος καὶ τὸ ἄλλο σῶμα μᾶλλον ὁρᾶται καὶ ἡ κρᾶσις ἐπὶ τὸ |
|---|
| 30 | ψυχρότερον ῥέπουσα. καὶ ἡ προλαβοῦσα δίαιτα διασκοποῦντί σοι εὑρίσκεται |
|---|
| τοιαύτη καὶ ἀργότερος ὁ βίος καὶ λουτρὰ πλείονα καὶ ἄκαιρα καὶ μετὰ | 399 in vol. 2 |
2.401 | τροφήν. ἐκ τούτων καὶ τῶν ἄλλων τῶν συστοίχων τούτοις τὴν ψυχρὰν
διαγινώσκειν δυνήσῃ δυσκρασίαν τοῦ ἥπατος.
Περὶ ξηρᾶς δυσκρασίας.
Ἡ δὲ ξηρὰ δυσκρασία ξηρότερον τὸ σῶμα δείκνυσι καὶ λεπτότερον |
| 5 | καὶ δίψαν ἐργάζεται μᾶλλον καὶ τὰ διαχωρήματα ὀλίγα καὶ παχύτερα
φαίνεται.
Περὶ ὑγρᾶς δυσκρασίας.
Ἡ δὲ ὑγρὰ δυσκρασία οὔτε δίψαν ἐργάζεται οὔτε ξηρότητα,
ἀλλὰ μᾶλλον καὶ ὑγρότητα τῆς γλώττης· ἄδιψοι γάρ εἰσι καὶ ἀσύμπτωτοι |
|---|
| 10 | ἄχρι πολλοῦ τὸ πρόσωπον καὶ τὸ πᾶν σῶμα, ὕστερον δὲ τούτοις διαχωρή‐
ματα πλεῖστα φαίνεται. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὅτι μετὰ τῶν δραστικῶν
ποιοτήτων ἀναμιγνύμεναι αἱ ὑλικαὶ ποιότητες ταῦτα τὰ σημεῖα ἐπιδείκνυνται.
Περὶ θεραπείας θερμῆς δυσκρασίας ἥπατος.
Τὴν οὖν θερμὴν δυσκρασίαν ἰᾶσθαι δεῖ διὰ τῶν ἐμψυχόντων, ἐπι‐ |
|---|
| 15 | λέγεσθαι δὲ πάντως ἐκεῖνα τὰ ψύχοντα, ὅσα μετὰ τοῦ ψύχειν καὶ τοῦ
ῥύπτειν ἔτι καὶ ἐκφράττειν καὶ ῥωννύειν τὸ ἧπαρ δύνανται καὶ τὴν ἀνάδοσιν
ταχεῖαν ἐργάζονται. χυλὸς τοίνυν πτισάνης ἐπιτήδειος τοῖς τοιούτοις καὶ
ἄρτος ἔχων ῥίζαν σελίνου ἐν τῇ ἑψήσει ἴντυβόν τε καὶ κιχώριον καὶ
σόγχος καὶ ἔτι μᾶλλον τούτων τὸ τρώξιμον. ἐπειδὴ καὶ τὸ πικρὸν καὶ τὸ |
|---|
| 20 | ἐκφρακτικόν ἐστιν ἐν τοῖς λαχάνοις, τούτοις κεχρῆσθαι δεῖ· τοῦτο γὰρ καὶ
τὰς θερμὰς δυσκρασίας ὠφελεῖ πάνυ καὶ τὰς ψυχρὰς οὐ βλάπτει· οὐ γὰρ
ἐπιτεταμένην ἔχει τὴν ψῦξιν, ἀλλὰ πραεῖαν καὶ ἁπτομένην ἤδη τοῦ μέσου,
ὥστ’ ἀβλαβῶς αὐτῷ καὶ θαρρούντως δύνασθαί τινα χρῆσθαι· πάντα γὰρ
ἔχει, ὧν μάλιστα χρεία ἐπὶ τῶν ἐχόντων τὸ ἧπαρ ἀσθενὲς οὕτως, ὡς |
|---|
| 25 | μήτε κατέχειν μήτ’ ἀλλοιοῦν ἀκριβῶς ἢ καὶ ἀναδίδοσθαι τὴν ἀνα‐
διδομένην τροφήν. ἐγὼ γοῦν οἶδα πολλοὺς ἡπατικὰς διαφυγόντας
δυσεντερίας τούτῳ πάνυ χρησαμένους τῷ λαχάνῳ οὐ γὰρ μόνον ἅπαξ,
ἀλλὰ καὶ πολλάκις ἐσθίειν ἐξ αὐτοῦ κατ’ αὐτὴν τὴν ἡμέραν δεῖ καὶ
πρωῒ καὶ δείλης καὶ ἀπὸ ζέματος καὶ ἀρτυτὸν γενόμενον. δεῖ δὲ καὶ |
|---|
| 30 | κορίανον αὐτοῦ ἐν τῇ ἑψήσει μιγνύειν. εἰ δὲ καὶ ἐμφράξεώς τις ὑπόνοια |
|---|
| εἴη περὶ τὰ κυρτὰ ἢ τὰ σιμὰ, συνεψεῖν τότε κάλλιόν ἐστι καὶ σέλινον· | 401 in vol. 2 |
2.403 | μετὰ γὰρ τοῦ ἡδέος πέττεται καὶ ἀναδίδοται μᾶλλον εἰς τὸ ἧπαρ. τὰ
δ’ ὠὰ φεύγειν δεῖ ἐπὶ πασῶν τῶν τοιούτων διαθέσεων καὶ μάλιστα τὰ
σκληρὰ καὶ τὸν ἄλικα, εἰ μή τις διὰ κατάπτωμα ἢ δι’ ἀνορεξίαν ἀνάγκη
παρασκευάσει κεχρῆσθαι. καὶ τοῦτο δὲ τηνικαῦτα καλὸν, συνεψεῖν ῥίζαν |
| 5 | τοῦ σελίνου, βέλτιον μὲν οὖν, ἐὰν μή τις ἀνάγκη παρείη, μηδέποτε διδόναι
τὸν ἄλικα μηδὲ χῖδρον ἢ τίφην, ἀλλὰ πάντων τῶν ἐδεσμάτων προτιμᾶν
τὴν πτισάνην καὶ τὸν ἄρτον καὶ τὰ προειρημένα λάχανα. εἰ δὲ μὴ
παρείη τι τῶν προλεχθέντων λαχάνων, καὶ τὴν θριδακίνην διδόναι χρὴ καὶ
ἀπὸ ζέματος καὶ ἀρτυτὴν μετὰ ῥίζης σελίνου καὶ τεύτλου δίεφθον γενομένην· |
|---|
| 10 | χρήσιμον γάρ ἐστι καθ’ αὑτὸ καὶ μετὰ μαλάχης ἡδύτερον γίνεται καὶ
ὠφελιμώτερον προσλαμβάνον καὶ ὄξους ἐν τῇ ἑψήσει. τῶν δὲ πτηνῶν ἡ
ὄρνις ἡ κατοικιδία μᾶλλόν ἐστιν αἱρετωτέρα καὶ ἀπὸ ζέματος ἐσθιομένη
καὶ σὺν τοῖς λαχάνοις ἑψομένη. τοὺς δὲ πολλοὺς ζωμοὺς ἀεὶ φεύγειν,
μάλιστα τοὺς λιπαροὺς καὶ ἔχοντας ἢ κυμίνου ἢ ὀρύζης ἢ ἄλλης τινὸς |
|---|
| 15 | καρυκείας· ἐμποδίζουσι γὰρ αἱ τοιαῦται σκευασίαι καὶ τῇ ἑψήσει καὶ τῇ
ἀναδόσει καὶ ἔτι χολώδους χυμοῦ πλεονάζοντος. καὶ ἡ τοῦ πέρδικος τροφὴ
τούτοις ἐπιτηδεία καὶ τῶν φασιανῶν τὰ μὴ λιπαρὰ καὶ χηνῶν αἱ κοιλίαι
καὶ τῶν ἀγρίων τινὰ, οἷον ἀτταγῆναι καὶ ὀλιγάκις κίχλαι ἢ τρυγῶνες
καὶ τῶν μικρῶν στρουθίων τινά· τὰς δὲ νήσσας φεύγειν δεῖ καθόλου καὶ |
|---|
| 20 | πάντα τὰ ἐν τοῖς ἕλεσι διαιτώμενα καὶ ὅσα ξηρὰν καὶ μελαγχολικὴν ἔχει
τὴν σάρκα, σπανίως ἢ οὐδ’ ὅλως δεῖ προσφέρεσθαι. τὰς δὲ θερμὰς δυσκρασίας
οὐδὲν τούτων ἐσθιόμενον ὠφελεῖ. τῶν δ’ ἰχθύων μάλιστα τῶν θαλασσίων
προσφέρεσθαι δεῖ τοὺς πετραίους ἐν καθαρᾷ θαλάσσῃ διαιτωμένους, οἷον
κίχλαν, σκάρον, ψῆσσαν, τρῖγλαν, χρύσοφρυν. τοῖς δ’ ἔχουσι καὶ ἐλαφροτέραν |
|---|
| 25 | τὴν θερμασίαν καὶ ἰσχυρὰν δύναμιν καὶ λάβρακα καὶ ὀρφὸν καὶ κηρίδα
καὶ τὸν ἐξ αὐτῆς ἰσικὸν προσφέρεσθαι δεῖ, μὴ μέντοι γάρου ἢ κνίσσης ἢ
ἄλλων τινῶν· ὁ γὰρ ἰσικὸς οὗτος μετὰ τοῦ μηδὲν ὠφελεῖν ἔτι μᾶλλον
βλάπτει τὰ μέγιστα τοὺς ἐσθίοντας. τῶν δὲ τετραπόδων προσφέρεσθαι δεῖ
τοὺς πνεύμονας καὶ χόρδας· οὕτω γὰρ αὐτὰ καλοῦσιν οἱ πιπράσκοντες |
|---|
| 30 | κάπηλοι, ἀλλ’ ἐκεῖνοι καὶ σπλῆνα καὶ καρδίας αὐτοῖς προσμιγνύουσιν ὡς |
|---|
| δύσφθαρτα καὶ ἀπομάχεσθαι δυνάμενα πρὸς θερμὴν δυσκρασίαν. ὅπου | 403 in vol. 2 |
2.405 | οὐκ ἔστι πολλὴ δυσκρασία πάνυ καὶ χολώδης καὶ κακοχυμία δίχα τινὸς
ἐμφράξεως μεγάλης ἢ φλεγμονῆς, ἐπὶ τούτων δεῖ προσφέρειν τὰς δυσμετα‐
βλήτους καὶ ἰσχυρὰς τροφὰς πάνυ. διδόναι δὲ δεῖ τούτοις, εἴπερ εἴη καιρὸς,
ὀπώρας καὶ τῶν πεπόνων τῶν γλυκέων τὴν σάρκα καὶ τὰ πάνυ γλυκέα |
| 5 | τῶν μήλων καὶ τῶν κυδωνίων τῶν πάνυ πεπείρων. δεῖ δὲ καὶ ὀπτηθέντα
καλῶς ἢ ἑψηθέντα μετ’ ὀρνιθίου παρέχειν. ὅπως δὲ τὰ ὀπτώμενα μῆλα
μήτε καίεσθαι μέλλῃ, ἀλλὰ πλείονα χρόνον ἐξαρκεῖν τῇ ὀπτήσει, ζύμην
ἔξωθεν αὐτοῖς ἐπιπλάττειν πανταχόθεν καὶ οὕτω βάλλειν ἐν τῷ φούρνῳ.
καὶ τῶν ῥοιῶν δὲ τοὺς κόκκους διδόναι δεῖ καὶ πρὸ τροφῆς ὀλίγης καὶ |
|---|
| 10 | μετ’ ἄρτου· πάνυ γὰρ ἀσθενὲς ἧπαρ καὶ καταπεπτωκότα στόμαχον ῥωννύειν
εἰσὶν ἱκανοί· εἰ καὶ μάλιστα διψώδης ὁ κάμνων εἴη, τηνικαῦτα γὰρ καὶ
σταφυλὴν τὴν σκληρόσαρκον καὶ κίτριον ἁπαλὸν αὐτοῖς διδόναι καὶ κερασίων
συμφέρει καὶ ἀπιδίων ἢ μεσπίλων ἢ ἅπαξ ἢ δίς· ἡ γὰρ συνεχὴς χρῆσις
τῶν στυφόντων ἁπάντων καὶ ξηραίνειν πέφυκε καὶ τὴν κάτω κοιλίαν |
|---|
| 15 | ἐμφράττειν κωλύειν τε τὸ κόπριον εὐκόλως φέρεσθαι. φεύγειν οὖν τὰ
στύφοντα λόγῳ τροφῆς προσφέρειν συνεχῶς καὶ ἔξωθεν καταπλάττειν. ἐπὶ
πολὺ δὲ τῶν τραγημάτων πρόσφερε τὰς σταφίδας καὶ μάλιστα τὰς
λεγομένας Λαρισσηνάς· οὐδὲν γὰρ οὕτω ταῖς ἡπατικαῖς δυσεντερίαις ἐπωφελὲς
ὡς ἡ σταφὶς ἔχουσα ἅπαντα τὰ ἀγαθὰ, τὸ ἄσηπτον καὶ τὸ ῥωστικὸν καὶ |
|---|
| 20 | πρὸς τῷ εἶναι φάρμακον ἀγαθὸν καὶ τρέφειν δύναται καὶ μεταβάλλειν
εἰς χρηστὸν, ὅπερ ἂν εὕρῃ μοχθηρὸν καὶ κακόηθες. τὰ δ’ ἄλλα πάντα
κάρυα καὶ πιστάκια καὶ στροβίλους φεύγειν δεῖ ὡς πολέμια. καὶ κάστανα
δὲ προσφέρεσθαι δεῖ οὐδὲν ὑφορώμενον· καὶ γὰρ ἐντέρων εὔχυμά εἰσι
καὶ οὐ διαφθείρονται ταχέως ὑπὸ τῶν θερμῶν δυσκρασιῶν. |
|---|
| 25 | τοσαῦτα καὶ περὶ ἡπατικῆς δυσεντερίας εἰρήσθω διὰ θερμὴν δυσκρασίαν
γινομένης. καθόλου δὲ μᾶλλον ἐπιλέγεσθαι δεῖ τῶν ἐδεσμάτων ἐκεῖνα, ὅσα
ἀναδίδοται καλῶς καὶ τόνον οἶδεν ἐνθεῖναι καὶ εὐκρασίαν καὶ τῶν σπλάγχνων
ἔχει τὸ ῥυπτικὸν καὶ ἐκφράττον ἐν ἑαυτῷ. εἰ δὲ μὴ ἔχει τοιοῦτον, ἄλλως
δ’ εὔκρατόν ἐστι, προσπλέκειν αὐτῷ δεῖ τοῦτο, ὥστε διεξέρχεσθαι καλῶς |
|---|
| 30 | τῶν ἐν τῷ ἥπατι. εἴπωμεν δὲ τὸν χυλὸν τῆς πτισάνης ἐπιτήδειον εἶναι, |
|---|
| πολλάκις δὲ καὶ τοὺς κόκκους αὐτοῦ καὶ τὰ λάχανα, μάλιστα δὲ καὶ τὰ | 405 in vol. 2 |
2.407 | ἴντυβα καὶ ἔτι μᾶλλον τούτων τὰ τρώξιμα· διὸ καὶ καθ’ ἑαυτὰ καὶ μετ’
ὄρνιθος ἢ πέρδικος ἢ κοιλίας χηνὸς, εἰ δὲ καὶ μετὰ κρέατός τινος δεήσει
συνεψεῖν αὐτοῖς· δεῖ τὰ λάχανα ταῦτα καὶ προσφέρειν ἑψηθέντα ἢ ἄνεφθα,
πρὸς ὃ καὶ ὁ πάσχων ἡδέως ἔχει καὶ ἡ χρεία καλεῖ. |
| 5 | Περὶ ἡπατικῆς δυσεντερίας διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν.
Ὅτι ἡ καθόλου ἴασίς ἐστι διὰ τῶν θερμαινόντων, ἅπασι τοῦτο
δῆλον. ἀλλὰ καὶ ποῖα ἐπιλέγεσθαι δεῖ μᾶλλον τῶν κατὰ μέρος, ἐπίστασθαι
δεῖ ταῦτα τὸν ἰατρὸν, καὶ δὴ ποιοῦμεν τοῦτο ἀπὸ τῶν κατὰ δίαιταν
ἀρξάμενοι. ψυχρᾶς τοίνυν τῆς δυσκρασίας οὔσης ἁρμόζει καὶ ἄρτον |
|---|
| 10 | θερμὸν διδόναι καθ’ ἑαυτὸν ἢ μετ’ οἴνου προεσθίειν Τυρίου ἢ Βηρυτίου
ἢ Σαρεφθίνου ἢ Κνιδίου, πολλάκις δὲ καὶ μετ’ Ἀριουσίου, ἡνίκα καὶ
πυρέττοι ὁ κάμνων καὶ ψυχρὰ δυσκρασία πολλὴ φαίνοιτο ἥπατός τε καὶ
στομάχου κατακρατήσασα. ἐγὼ γοῦν οἶδα ἐπί τινος στοχασάμενος κατα‐
ψυχθέντος τὰ σπλάγχνα καὶ τὸν στόμαχον κονδῖτον δεδωκὼς μετ’ ἄρτου ἢ |
|---|
| 15 | τίφης καὶ τὰ μέγιστ’ ὠφελήσας. δεῖ οὖν τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττον τῶν θερμαι‐
νόντων πρὸς τὸ μέγεθος τῆς ἐπικρατούσης ψύξεως ὁρίζειν. τῶν δὲ λαχάνων
ἁρμόζει μᾶλλον ἐσθίειν τὴν κράμβην τρίσεφθον γενομένην, ποτὲ εἰς οἶνον
ἀποβρέχοντα, ἄλλοτε ἀρτυτὴν ἐσθίοντα ἢ καθ’ αὑτὴν ἢ μετὰ τοῦ ἰντύβου
ἢ τρωξίμου, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ μετ’ ὄρνιθος ἢ πέρδικος ἢ ἀτταγήνων ἢ |
|---|
| 20 | κιχλῶν. ἐσθίειν δὲ δεῖ καὶ τὰς κοιλίας τῶν χηνῶν καὶ ἰσικὸν καὶ κρέας
ὀπτὸν, ἀλλὰ σπανίως, ὅταν ἀνορέκτως ἔχοιεν πρὸς τὰ ἄλλα τῶν
ἐδεσμάτων οἱ κάμνοντες· φεύγειν γὰρ δεῖ τὰ πάνυ δυσμετάβλητα τῶν
ἐδεσμάτων προσφέρειν ἐπὶ τῶν ἐχόντων ψυχρὰν δυσκρασίαν. κατὰ δεύτερον
δὲ λόγον καὶ ἡ κέγχρος πολὺ ἑψηθεῖσα καὶ πόλτος ὁμοίως ἐπιτήδειος. |
|---|
| 25 | τὰ δ’ ὀστρακόδερμα τούτοις οὐ δεῖ προσάγειν· ταῖς γὰρ θερμαῖς
κράσεσι τὰ τοιαῦτά εἰσιν ἐπιτήδεια. τῶν δ’ ἰχθύων συμφέρει διδόναι
κίχλαν, κόσσυφον, κηρίδα, χρύσοφρυν καὶ πλέον πάντων τρῖγλαν· αὗται
γὰρ καὶ ὀπταὶ προσφερόμεναι πᾶσιν ἐπιτήδειαι καὶ μᾶλλον ἐπὶ βισάλων |
|---|
| ὀπτηθεῖσαι. καὶ τὰ κάστανα δὲ ὀπτὰ συμμέτρως ἐσθιόμενα καὶ μὴ πάνυ | 407 in vol. 2 |
2.409 | συνεχῶς ὠφελοῦσιν· οὐδὲν γὰρ ἔχουσι ψυχρὸν οὕτως ἐσθιόμενα καὶ προσέτι
τοὺς ῥευματισμοὺς ἀμβλύνουσιν ἔχοντα τὸ μέτριον παχύχυμον καὶ ἄδηκτον.
δίδου δὲ καὶ τὰς σταφίδας, ἐπειδὴ καθ’ ὅλου παντὶ ἀσθενοῦντι καθ’ οἱαν‐
δήποτε δυσκρασίαν ἐκτὸς φλεγμονῆς οἰκεῖόν ἐστιν ἔδεσμα, ῥωννυούσας |
| 5 | τοῦτο καὶ, εἰ κακόηθές τι περιεχόμενον ἐν αὐτῷ εἴη, εἰς χρηστὸν
μεταβαλλούσας. τὰ δὲ πιστάκια καὶ τὰ ἀμύγδαλα φεύγειν δεῖ ἐπὶ τῶν
ἡπατικῶν δυσεντεριῶν· εὔφθαρτα γὰρ καὶ ἐλαιώδη ἐστὶ καὶ ἑτοίμως εἰς
χολὴν τρέπεται καὶ τὸ περίττωμα τραχύτερον ἐργάζεται, ὥστε διὰ τοῦτο
καὶ τοὺς ἐρεθισμοὺς τοὺς εἰς τὴν γαστέρα πλείονας καὶ συνεχεστέρους |
|---|
| 10 | γενέσθαι.
τοιαῦτα καὶ περὶ ἡπατικῆς δυσεντερίας εἰρήσθω διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν
γινομένης. τὰς δὲ ὑλικὰς ποιότητας οἷον ξηρότητας καὶ ὑγρότητας, διὰ
τῶν αὐτῶν ἰᾶσθαι δυνατὸν ἐδεσμάτων, ἐὰν ἐκεῖνα ζητῶμεν προσφέρειν,
ὅσα μήτε θερμαίνειν σαφῶς μήτε ψύχειν πέφυκεν, ἀλλὰ μέσα πως ὄντα |
|---|
| 15 | καὶ κατὰ τὰς δραστικὰς ποιότητας ὑγραίνειν ἢ ξηραίνειν. εἴπωμεν δὲ καὶ
ὅσα ἐν φαρμάκοις καὶ ἐν ἀντιδότοις τοῦτο ποιεῖν δύνανται.
Ὅσα συμφέρει τῇ διὰ θερμὴν δυσκρασίαν ἡπατικῇ δυσεντερίᾳ.
Κιτρίου χυλὸν δίδου κοτ. αʹ μετὰ τοῦ μελικράτου ἢ σέρεως χυλὸν
ὁμοίως ἢ κιχωρίου. εἰ δὲ μή ἐστι θερμὴ δυσκρασία πάνυ, καὶ μετ’ οἴνου |
|---|
| 20 | λεπτοτέρου δίδου πίνειν τοὺς χυλοὺς τῶν λαχάνων· ἔχουσι γὰρ καὶ τὸ
ῥυπτικὸν καὶ ἐκφράττουσι γενναίως. διὸ εἰ μὴ παρείη χυλὸς ὑγρὸς, ξηρὸν
ἐπιπάττειν, καταπότια δ’ ἐξ αὐτῶν δεῖ ποιεῖν πρὸς τὰς τοιαύτας δια‐
θέσεις. ἔχει δὲ οὕτω·
[Start of Table]κιχωρίου. . . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| 25 | ἐν ἄλλῳ. . . . . . . δραχ. αʹ
χαμαιπίτυος τῆς ῥίζης. . . . δραχ. δʹ.[End of Table]
κόπτε καὶ ἀναλάμβανε μέλιτι ἑφθῷ καὶ δίδου καρύου Ποντικοῦ τὸ μέγεθος
μεθ’ ὕδατος θερμοῦ πίνειν κοτυλ. γʹ. τοῖς δὲ πάνυ ἔχουσι θερμὴν
δυσκρασίαν ἐν τῷ σπλάγχνῳ καὶ ῥόδινον ἢ μήλινον δίδου πίνειν ἢ ὑδρο‐ |
|---|
| 30 | ρόσατον ἢ σέρεως χυλὸν ποτιζέσθω, ὅσον κυ. βʹ καθ’ ἡμέραν. | 409 in vol. 2 |
|---|
2.411 (10) | Ἀντίδοτος κυφοειδὴς ποιοῦσα πρὸς ψυχρὰν δυσκρασίαν ἥπατος.
[Start of Table]Κρόκου. . . . . . . . δραχ. δʹ
κινναμώμου. . . . . . . δραχ. δʹ
σμύρνης. . . . . . . . δραχ. βʹ
βδελλίου. . . . . . . . δραχ. δʹ |
| 15 | ἀσπαλάθου ῥινήματος. . . . δραχ. γʹ
σχοίνου ἄνθους. . . . . δραχ. γʹ
καλάμου. . . . . . . . δραχ. βʹ
κασίας. . . . . . . . δραχ. αʹ
νάρδου. . . . . . . . δραχ. αʹ |
|---|
| 20 | τερεβινθίνης. . . . . . . δραχ. ιϛʹ
μέλιτος. . . . . . . . κοχ. ἥμισυ
σταφίδος σαρκὸς. . . . . . δραχ. ρξϛʹ[End of Table]
οἴνῳ χρῶ εἰς τὸ βρέξαι τὴν σταφίδα καὶ τὸ βδέλλιον καὶ τὴν σμύρναν
καὶ τὴν ῥητίνην τήξας μῖξον μέλιτι. εἶτα συμμίξας πάντα καὶ λειάνας |
|---|
| 25 | ἀπόθου. κάλλιστόν ἐστι βοήθημα τοῦτο καὶ πλείστην αὐτοῦ ἔσχον πεῖραν
ἐπὶ τῶν ἡπατικῶν δυσεντεριῶν· καὶ γὰρ ξηραίνει καὶ ῥωννύει καὶ διαφορεῖ
καὶ τῶν ἐπανορθουμένων ἐστὶ τοὺς μοχθηροὺς ἰχῶρας καὶ σηπώδεις· σύγκειται
γὰρ ἐξ ἀρωμάτων καὶ σταφίδος, ἥτις καὶ τρέφει καὶ τὴν φυσικὴν ἔχει πρὸς |
|---|
| τὸ ἧπαρ ἐπιτηδειότητα. | 411 in vol. 2 |
2.413 (13) | Ἐπίθεμα τονωτικὸν ἥπατος συμπέττον φλεγμονάς.
[Start of Table]Ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . οὐγγ. γʹ |
| 15 | μελιλώτου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
οἰνάνθης. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
κασίας. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
σμύρνης. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | ἀλόης. . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀψινθίου χυλοῦ. . . . . . . οὐγ. αʹ
νάρδου. . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
φύλλου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
Χίας. . . . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 25 | στύρακος. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀμώμου. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
κηροῦ. . . . . . . . . . λιτρ. βʹ
νάρδου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
Ποτὸν ἐφ’ ὧν ἀσθένειά ἐστι μετ’ ἐμφράξεως. |
|---|
| 30 | Κράμβης ἀπόζεμα καὶ ῥοῦν Συριακὸν λειοτριβήσας εἰς λεπτὸν καὶ |
|---|
| μίξας δὸς πιεῖν καὶ θαυμάσεις. | 413 in vol. 2 |
2.415 | κεφ. γʹ.
Περὶ δυσεντερίας.
Δυσεντερικοὺς ἐκείνους εἰώθασιν οἱ παλαιοὶ καλεῖν, ἐφ’ ὧν οὐδὲ
ἧπάρ ἐστι τὸ πεπονθὸς οὐδ’ ἄλλο τι μόριον, ὅπερ τὴν διάθεσιν ταύτην |
| 5 | ἐργάζεται, ἀλλ’ αὐτῶν μόνων ἐστὶ τῶν ἐντέρων ἕλκωσις, ἥτις ἀμελουμένη
καὶ νομὴν, ἔσθ’ ὅτε καὶ σῆψιν ἀποτελεῖν πέφυκε καὶ κίνδυνον ἀπωλείας
ἐπιφέρειν τῷ κάμνοντι. περὶ ποῖα δὲ μέρη τοῦτο τὸ νόσημα γέγονε,
πρότερον ἀκριβῶς διαγνόντας οὕτω ἐπὶ τὴν κατάλληλον τοῦ πάθους θερα‐
πείαν ἰέναι προσήκει· οὐ μικρὰ γάρ τις διαφορὰ, τὸ τὰ λεπτὰ τῶν |
|---|
| 10 | ἐντέρων τὴν ἕλκωσιν ἔχειν ἢ τὰ παχέα· τῶν γὰρ ὑψηλοτέρων πασχόντων
ἡ διὰ στόματος ἐπιτηδειοτέρα μᾶλλον θεραπεία, καθάπερ πάλιν τῶν
ταπεινοτέρων ἢ εἰ περὶ τὸ ἀπευθυσμένον συμβῇ γενέσθαι τὴν βλάβην ἡ
διὰ τῶν ἐνιεμένων καὶ ὑποτιθεμένων φαρμάκων ἁρμόδιος ὑπάρχει θεραπεία.
προτέρας οὖν ἀρξώμεθα τῆς διαγνώσεως· ὁ γὰρ ἄριστα διαγνοὺς ἄριστα |
|---|
| 15 | θεραπεύσει.
Διάγνωσις τοῦ εἶναι ἐν τοῖς παχέσιν ἐντέροις τὴν ἕλκωσιν.
Τῶν ἕλκωσιν τῶν παχέων ἐντέρων ἐχόντων σημεῖα γίνονται
τάδε· δήξεις περὶ τοὺς κάτω τόπους καὶ τεινεσμοὶ, ἅμα δὲ τούτοις
παρακολουθεῖ ἔκκρισις. οὐδαμῶς γὰρ ἐν τοῖς διαχωρήμασιν ἐπὶ τούτων |
|---|
| 20 | ἀναμέμικται ξύσματά τε καὶ αἷμα, ἐπάνω δὲ τῆς κόπρου οἱ σταγόνες
μᾶλλον τοῦ αἵματος καὶ τῶν ἐντέρων ἐπιφέρεται ἡ φυσικὴ πιμελή. προσέτι
δὲ καὶ σαρκώδη τὰ ἐκκρινόμενα φαίνεται, διότι καὶ ἡ κατασκευὴ τῶν
ἐντέρων οὐ λεπτὴ καὶ ὑμενώδης, ἀλλὰ σαρκωδεστέρα μᾶλλον ὑπὸ τῆς
φύσεως γέγονε. κατανόει δὲ καὶ τὸ μέγεθος τῆς ὀδύνης· καὶ αὐτὸ |
|---|
| 25 | γὰρ μέγα σοι συμβάλλεται πρὸς τὴν διάγνωσιν· ἀμβλυτέρα γὰρ καὶ οὐκ |
|---|
| ὀξέα τοῖς τὰ παχέα πάσχουσι τῶν ἐντέρων ὑπάρχει. | 415 in vol. 2 |
2.417 | Διάγνωσις τῶν ὑψηλῶν πασχόντων ἐντέρων.
Ἐπὶ δὲ τῶν λεπτῶν τὰ ἐναντία τούτων ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ συμβαίνει
γίνεσθαι· τῆς γὰρ δήξεως γινομένης οὐκ εὐθέως, ἀλλὰ μετά τινας
ὥρας ἐπὶ τὴν ἔκκρισιν ὁ κάμνων ἐπείγεται, προσέτι δὲ καὶ τὸ τοῦ |
| 5 | τραύματος αἷμα ἀναμεμῖχθαι τοῖς διαχωρήμασι καὶ τὸ τὴν ὀδύνην
μᾶλλον ὀξυτέραν ὑπάρχειν καὶ τὸ μήτε πιμελώδη μήτε σαρκώδη τὰ
προχωρούμενα φαίνεσθαι, ἀλλὰ λεπτὰ καὶ ὑμενώδη τοῖς κατανοοῦσιν ἀκριβῶς
ὁρᾶσθαι.
Περὶ τοῦ εἶναι ἐν τοῖς μέσοις τῶν ἐντέρων τὴν ἕλκωσιν. |
|---|
| 10 | Ὅταν δὲ μήτ’ ἀναμεμιγμένα πάνυ φαίνηται τὰ διαχωρήματα τοῖς
ἀφ’ ἕλκους φερομένοις μήτε πάντη διακεκριμένα, στοχάζεσθαι δεῖ
μᾶλλον ἐν τοῖς μέσοις ἐντέροις εἶναι τὴν διάθεσιν. ὁμοίως δὲ καὶ ἐκ τοῦ
χρόνου τῆς ἐκκρίσεως καὶ τοῦ πόνου, ἐὰν μὴ μετὰ τὴν δῆξιν εὐθέως
μήτε διὰ πλήθους ὡρῶν ἐπὶ τὴν διαχώρησιν ὁ νοσῶν ἐξανίσταιτο, μήτε |
|---|
| 15 | τὴν ὀδύνην σφοδρὰν ἄγαν ἢ πάλιν ἀνεπαίσθητον εἶναι, διαγνωστέον οὖσαν
μέσων μᾶλλον τῶν ἐντέρων τὴν ἕλκωσιν. τούτων οὕτως ἐχόντων λοιπὸν,
ὅπως δεῖ ποιεῖσθαι τὴν θεραπείαν, γράψομεν. ἀλλὰ δεῖ σκοπεῖν, ἆρά γε
κατὰ πρωτοπάθειαν αὐτοῦ τοῦ ἐντέρου ὑπομείναντος τὴν ἕλκωσιν ἡ
διάθεσις γέγονεν ἢ διὰ συμπάθειαν ἑτέρου μορίου πεπονθότος· συμβαίνει |
|---|
| 20 | γὰρ καὶ ἐκ τοῦ παντὸς φέρεσθαι πολλάκις ἢ διὰ σύντηξιν ἢ διὰ πλεονασμὸν
κακοχυμίας ἀπωθουμένης τῆς φύσεως, ἐφ’ ὧν οὐ δεῖ πράγματα παρέχειν
τοῖς κάμνουσι σπεύδοντας κωλύειν τὰ παρὰ τῆς διοικούσης ἡμᾶς δυνά‐
μεως καλῶς γινόμενα. σημεῖον δὲ τούτου τὸ καὶ τῆς ἐκκρίσεως γενομένης
ἑαυτοῦ ῥωμαλεωτέρου τοῦ κάμνοντος αἰσθάνεσθαι καὶ τοῦ βουλομένου |
|---|
| 25 | ἰατροῦ ἐπέχειν τὰ διαχωρούμενα σπουδάζοντος μὲν πρὸς ὀλίγον ἀνύσαι,
πάλιν δὲ οὐ μετὰ πολὺ διπλασιώτερα μᾶλλον καταρρεῖ τὰ ἐκκρινόμενα.
διὸ δεῖ πλέον ἐπαμύνειν τῇ φύσει ἐπὶ τῶν τοιούτων διαθέσεων· ἐὰν γὰρ
διὰ πλῆθος τὸ τοιοῦτον γένηται, τηνικαῦτα καὶ φλεβοτομίαν παρα‐
λαμβάνειν οὐκ ἄτοπον, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ κάθαρσιν. καὶ ἡ μὲν τοῦ αἵματος |
|---|
| 30 | κένωσις κατὰ βραχὺ παραλαμβανέσθω καὶ μήτε ἀθρόως μήτε πολὺ | 417 in vol. 2 |
|---|
2.419 | τὸ κενούμενον ἔστω, ἵνα μὴ ἐκ τούτου τὴν τοῦ κάμνοντος δύναμιν ἀσθε‐
νεστέραν ἀποτελέσωμεν. ὁμοίως δὲ καὶ τὴν κάθαρσιν μὴ ἀθρόαν, ἀλλὰ
καὶ αὐτὴν κατ’ ὀλίγον ποιησόμεθα. πρὸς οὖν τὸ τοιοῦτον ἐπιτήδειος
ἡ Θεοδώρητος ἱκανὴ καὶ ἰάσασθαι καὶ ἐκφράξαι τὸν κάμνοντα ἔχουσα |
| 5 | γρ. δʹ ἢ ϛʹ πλέον ἢ ἔλαττον πρὸς τὴν τοῦ κάμνοντος δύναμιν τὸ πᾶν
θεωροῦντας καὶ ποτὲ μὲν καθ’ ἑαυτὴν, ἄλλοτε δὲ μετὰ δακρυδίου
κερατ. ϛʹ ἢ ζʹ, κἀνταῦθα πάλιν πρὸς τὴν ἰσχὺν ἀποβλέποντας τοῦ νοσοῦντος
οὕτω καὶ τὴν μῖξιν τοῦ καθαρσίου δεῖ ποιεῖσθαι. πρὸς δὲ τούτοις καὶ ἡ
ἀλόη καλῶς πλυθεῖσα καλῶς ποιεῖν πάνυ πεπίστευται, καὶ μάλιστ’ ἐφ’ |
|---|
| 10 | ὧν ῥῶσαι τὸ ἧπαρ βουλόμεθα· συμβαίνει γὰρ ἀσθενοῦντος καὶ τοῦ μορίου
τούτου ἢ φλεγμαίνοντος τὴν διάθεσιν ταύτην γίνεσθαι, καθάπερ καὶ σπληνὸς
καὶ κοιλίας καὶ μεσαραϊκῶν φλεβῶν τοιαῦτα πασχόντων τὴν δυσεντερίαν
ἀπεργάζεσθαι. δεῖ οὖν, ὡς εἰρήκαμεν, διαγνόντας ἀκριβῶς πρότερον, εἰ
κατὰ συμπάθειαν ἡ διάθεσις γέγονεν, εἶθ’ οὕτω τὴν κατάλληλον ἴασιν |
|---|
| 15 | ἐργάζεσθαι.
Ἐὰν περὶ τὸ ἀπευθυσμένον εἴη τὸ ἕλκος γεγονὸς, τί ποιητέον;
Ἕλκους συστάντος περὶ τὸ ἀπευθυσμένον ἔντερον ἐκ δριμέων
καὶ χολωδῶν περιττωμάτων ἢ πεμφθέντων ἐξ ἑτέρων μορίων ἢ περὶ
αὐτὸ τὸ ἔντερον ἀναπεμπομένων ἀνάγκη πάντως τεινεσμοὺς ἐπακολουθεῖν |
|---|
| 20 | καὶ συνεχεῖς ἐξαναστάσεις χωρὶς κόπρου ξυσματωδῶν ἢ αἱματωδῶν τῶν
διαχωρημάτων ὑπαρχόντων. θεραπεύειν οὖν προσήκει τὸν τοιοῦτον ὑγραινούσῃ
μᾶλλον διαίτῃ, τουτέστιν ἐν μὲν λαχάνοις ἴντυβον ἔστω τε καὶ μαλάχη·
δεῖ γὰρ εὔλυτον ἔχειν τὴν γαστέρα τούτων, ἵνα τὸ κόπριον ἀκωλύτως
διεξιὸν ὥσπερ τι φάρμακον ἀγαθὸν ὑποξηρᾶναι καὶ καθᾶραι τὰ ἕλκη |
|---|
| 25 | δυνήσεται. σπουδάζειν οὖν δεῖ μήτε πάνυ δριμὺ μήτε σκληρὸν εἶναι τὸ
διαχώρημα. καὶ πόματα τοιαῦτα προσάγειν δεῖ καὶ χρίσματα ἐπὶ τῶν
τοιούτων διαθέσεων, ὡς πανταχόθεν εὔλυτον εἶναι τὴν γαστέρα. οἶδα
γάρ τινας δαμασκηνὰ τραφέντας πλείονα καὶ τελείως ἀποθεραπευθέντας
ἀβιάστως αὐτοῖς τῆς κόπρου διαχωρηθείσης, καὶ ἄλλους δὲ σταφυλαῖς |
|---|
| 30 | παμπόλλαις χρησαμένους. ἀλλὰ χρὴ προσέχειν ἀσφαλῶς· οὐ γὰρ δεῖ | 419 in vol. 2 |
|---|
2.421 | τῆς γαστρὸς προχωρούσης δεόντως τὰ φθείροντα παρέχειν, ἀλλὰ μέσῃ
κεχρῆσθαι διαίτῃ. τοιοῦτον δ’ ἐστὶ τὸ ἴντυβον καὶ ἄνεφθον καὶ ἑφθὸν
ἐσθιόμενον, εἰ καὶ μάλιστα πυρέττοιεν, καὶ ἄρτος εἰς εὔκρατον ἢ
ὑδαρέστερον ἄγαν οἶνον, ἐὰν τὰ τῆς δυνάμεως ἀσθενέστατα δόξῃ φαίνεσθαι. |
| 5 | λεκύθοις δὲ μήτε πάνυ ἁπαλαῖς ἢ σκληραῖς καὶ ἀπὸ ζέματος. μετὰ δὲ
τὰς πρώτας ἡμέρας καὶ χοίρειοι πόδες ἐπιτήδειοι μετὰ τρωξίμων ἢ ἰντύβων
ἢ κράμβης δισέφθου ἢ ἰτρίου λεπτοῦ ἢ ἄλικος καλῶς ἑψηθέντος. ὁπηνίκα
δὲ καὶ τῶν διαχωρουμένων ὑγροτέρων αἰσθανόμεθα, ἢ σικύου λαβεῖν
αὐτοὺς ἐπιτρέπου ἢ ἀπὸ τῆς ὄρνιθος ἐκτὸς ἁλῶν πλειόνων ἢ γάρου. εἰ δέ |
|---|
| 10 | τις εἴη πολλὴ θερμασία καὶ ἀκμάζων τὴν κρᾶσιν, τηνικαῦτα καὶ τὸν ἀπὸ
ἰχθύος ἰσικὸν αὐτῷ δοτέον· ὠφελήσει γὰρ πλέον. ἔστω δὲ μᾶλλον ἀπὸ
σκληροσάρκων ἰχθύων τὸ ἔντερον, οἷον ὀρφοῦ ἢ γλαύκου ἢ κηρίδος. δεῖ
δὲ τὰ διαχωρήματα πᾶσιν ἐπιτήδεια φυλάττειν παχύνοντα τὸ ἐπιρρέον καὶ
ἀμβλύτερον ἀπεργαζόμενα. ἔξωθεν δὲ κεχρῆσθαι δεῖ τῷ σχινίνῳ καὶ |
|---|
| 15 | μάλιστα διατάσεως περὶ τὸ ὑπογάστριον οὔσης πνευμάτων καὶ ῥευματισμοῦ
τινος τῶν διαχωρημάτων μὴ πάνυ χολωδῶν ἢ δριμέων ὑπαρχόντων. εἶναι
δὲ δεῖ τὸ ἔλαιον τοῦτο μὴ πάνυ παλαιόν. εἰ δὲ μὴ εἴη, προσπλεκέσθω
τούτῳ μήλινον ἢ οἶνος εὐώδης λεπτός. ὁμοίως δὲ καὶ τὸν στόμαχον
οἴνῳ μηλίνῳ καταβρεκτέον. κεχρήσθω δὲ μάλιστα κατ’ ἀρχὰς συνεχεστέρῳ |
|---|
| 20 | λουτρῷ καὶ τῇ ἐμβάσει θερμοτέρᾳ μᾶλλον, εἰ ψυχροποσία τις εἴη
προηγησαμένη καὶ ψυχρῶν ἐδεσμάτων προσφορὰ καὶ φλέγματος ὑπόνοια
εἴη· τούτου γὰρ συμβάντος μικρὰ δεῖ ῥέπειν ἐπὶ τὸ θερμότερον καὶ οἴνου
παρέχειν Σαρεφθίνου ἢ Τυρίου ἢ τῶν ἐν Καμπανίᾳ γινομένων οἴνων,
Βρεττιανοῦ ἢ Παλματιανοῦ. μὴ ἐξαπατάτω δέ σε καθάπερ τοὺς πολλοὺς |
|---|
| 25 | οἰομένους εἶναι τὰ διαχωρούμενα φλέγματα· πολλάκις γὰρ τὰ
τοιαῦτα προχωρεῖ, ποτὲ μὲν ὑπὸ ψύξεως, ἄλλοτε δὲ ὑπὸ δριμύτητος
ἀναξυούσης τὸ γάνωμα τῶν ἐντέρων. καὶ καλοῦσι τὸ τοιοῦτον ἀγνοοῦντες
φλέγμα καὶ ψυχρὸν χυμὸν, οἵ τινες εἰκότως ἀπατώμενοι περὶ τὴν διάγνωσιν |
|---|
| καὶ θερμοτέροις ἀναγκάζουσι κεχρῆσθαι μᾶλλον ἐδέσμασι τὸν κάμνοντα. | 421 in vol. 2 |
2.423 | καὶ συμβαίνει μᾶλλον διὰ τὴν κακὴν τῶν ἰατρευόντων ἀγωγὴν ἐπὶ πλέον
ἀναξύεσθαί τε καὶ ὀγκοῦσθαι τὸ ἔντερον. διὰ τοῦτο γοῦν μὴ μόνον ἀπὸ
τῶν ἐκκρινομένων, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῆς προηγησαμένης διαίτης καὶ φύσεως τοῦ
κάμνοντος ἀκριβῶς διαγνώσῃ, ὅτι πιμελῶδες ἐκκρίνεται ταῖς ἀληθείαις ἢ |
| 5 | ὑπὸ ψύξεως. οὕτω καὶ αὐτὸς τὴν ὅλην ποιοῦ δίαιταν, ποτὲ μὲν ἐπὶ τὸ
θερμότερον, ἄλλοτε δὲ ἐπὶ τὸ ψυχρότερον μεταβάλλων τὰ προσαγόμενα. τοσαῦτα
περὶ διαίτης εἰρήσθω μόνον ἁρμόζειν δυναμένης ἐπὶ τῶν ἐχόντων ἕλκωσιν
οὐ μόνον ἐπὶ τοῦ ἀπευθυσμένου ἐντέρου, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ πάσης δυσεντερίας.
Ποίοις ἐνέμασι χρηστέον ἐπὶ τῶν τὸ ἀπευθυσμένον πασχόντων; |
|---|
| 10 | Εἰ μὲν νεαρὸν εἴη τὸ ἕλκος καὶ καθάρσεως δεόμενον, κλύζειν
δεῖ μελικράτῳ μόνῳ. εἰ δέ τις εἴη ὑπόνοια ῥευματισμοῦ, προσπλεκέσθω τῷ
ὕδατι φακῆ καὶ ῥόδα καὶ βάτου ῥίζα καὶ οὕτω κλυζέσθω. καθαροῦ δὲ τοῦ
ἕλκους γενομένου τοῖς ἁπλουστέροις κέχρησο πρῶτον, οἷον ἀμύλῳ καὶ
τῇ Λημνίᾳ σφραγῖδι καὶ τῷ χυλῷ τῆς ὀρύζης. εἰ δὲ τὸ ἕλκος ἐπιρρεόμενον |
|---|
| 15 | φαίνοιτο, ἐπιμιγνύσθω τῷ ἀμύλῳ καὶ ἀκακία μετ’ οἴνου βραχεῖσα καὶ τοῦ
χυλοῦ τοῦ ἀρνογλώσσου. καλῶς δὲ ποιεῖ καὶ ὁ Σάμιος ἀστὴρ ἐπὶ τῶν
τοιούτων. εἰ δὲ χρεία σαρκώσεως, προσβαλλέσθω καὶ ὁ λιβανωτός· γίνεται
γὰρ κάλλιστον βοήθημα σαρκῶσαι καὶ εἰς οὐλὴν τὰ ἕλκη παράγειν
δυνάμενον. ἔχει δὲ τὴν σύνθεσιν οὕτω· Λημνίας σφραγῖδος, γῆς Σαμίας, |
|---|
| 20 | πομφόλυγος, ἀκακίας, λιβανωτοῦ, κόμμεως, ἀνὰ οὐγ. αʹ, λειώσας οἴνῳ
παράπεμπε κρᾶσιν μίαν· ποιεῖ γὰρ καλῶς.
Ὑπόθετα κάλλιστα πολλὴν ἡμῖν πεῖραν δεδωκότα.
Ἐφ’ ὧν δὲ συνεχεῖς ἐξαναστάσεις καὶ ἀγρυπνία πολλὴ, ὡς καὶ διὰ τοῦτο
τὴν δύναμιν ἀποκάμνειν, καλῶς ποιοῦσι καὶ τὰ ὑπόθετα καλούμενα, ὧν εἰσι |
|---|
| 25 | καὶ ταῦτα πολλὴν πάνυ δεδωκότα πεῖραν. ἔχει δὲ τούτων ἡ γραφὴ οὕτω·
[Start of Table]κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
λιβάνου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
σμύρνης. . . . . . . οὐγ. αʹ
γλαυκίου. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | ἀκακίας. . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| οἴνου τὸ ἀρκοῦν εἰς τὴν λείωσιν.[End of Table] | 423 in vol. 2 |
2.425 | ποιήσας κολλούρια στροβιλίοις παραπλήσια μικρὸν ὑπομηκέστερα εὐφυῶς
παρατίθει.
Ἄλλο ὑπόθετον, ὃ καὶ κλείδιον ὀνομάζεται, ποιοῦν πρὸς τεινεσμοὺς
καὶ ῥευματισμοὺς κοιλίας· ἀνωδύνους γὰρ ποιεῖ ἅμα τῷ προστιθέναι παρα‐ |
| 5 | χρῆμα ὕπνον ἡδὺν ἐπάγον· σμύρνης τρωγλίτιδος, γλαυκίου, ὀπίου, ἀνὰ
δραχ. βʹ. οἴνῳ βραχεῖ εὐώδει ἀναλάμβανε καὶ ποίει πυρήνων ἢ
στροβιλίων μεγέθει καὶ ὑποτίθει. ποιεῖ ἐξαιρέτως τοῖς ὑπὸ τεινεσμοῦ
ὀχλουμένοις.
Κατάπλασμα ἐπὶ τῶν ἐχόντων φλεγμονὴν εἰς τὸ ἀπευθυσμένον. |
|---|
| 10 | Ψιχῶν σιλιγνίτου βραχέντων εἰς ὕδωρ, κρόκου, ῥοδίνου, ὠοῦ ὀπτηθέντος,
φοινίκων Νικολάου εἰς ἕψημα βραχέντων καὶ καθαρθέντων, πάντων ἴσως
καλῶς λειώσας ἐπίπαττε εἰς ῥάκος διπλοῦν καὶ θερμάνας χλιαρὸν
ὑποτίθεσο. ποιεῖ καὶ τὸ ῥόδινον καθ’ ἑαυτὸ εἰς στυπίον ἐμβαλλόμενον
καὶ ἐπιτιθέμενον καὶ ἐν λουτρῷ χριόμενον. ὁμοίως δὲ καὶ τὸ ζέμα τῶν |
|---|
| 15 | ῥόδων καὶ τῆς φακῆς χλιαρὸν ἀποσπογγιζόμενον καὶ ὅσα τούτοις παρα‐
πλήσια. καὶ ταῦτα μὲν ἐπὶ τῶν τὸ ἀπευθυσμένον ἐχόντων εἱλκωμένον καὶ
φλεγμαῖνον καὶ συνεχεῖς ἐξαναστάσεις.
Περὶ τῶν ἐν τοῖς παχέσιν ἢ μέσοις ἐντέροις ἕλκος ἐχόντων.
Εἰ δὲ συμβῇ τὴν ἕλκωσιν ἀνωτέρω τοῦ ἀπευθυσμένου γίνεσθαι |
|---|
| 20 | καὶ συνεχεῖς ἐξαναστάσεις καὶ ἰχῶρας σηπεδονώδεις φανῆναι, τηνικαῦτα
καὶ τοῖς δραστικοῖς χρηστέον καὶ ἐνέμασι καὶ ὑποθέτοις καὶ ἔξωθεν ἐπι‐
πλάσμασιν. ἀλλ’ ἔστωσαν ἐν μὲν ὑποθέτοις καὶ τὰ προειρημένα καὶ ταῦτα
δὴ πεῖραν ἱκανὴν δεδωκότα.
Ὑπόθετον ἐπὶ δυσεντερικῶν. |
|---|
| 25 | Προκλύσαντας τὸ ἔντερον τῷ προειρημένῳ ζέματι τῆς τε φακῆς
καὶ τῶν ῥόδων καὶ τῶν ἄλλων στυμμάτων καὶ οἷον ἀποσπογγίσαντας
ὑποτιθέναι ὑπόθετον τοῦτο τὴν σκευασίαν ἔχον ταύτην· κρόκου, |
|---|
| σμύρνης, ὀπίου μήκωνος, λιβάνου ἄρρενος, ἐξ ἴσου λαβόντες καὶ | 425 in vol. 2 |
2.427 | ὁμοίως τοῖς προτέροις σκευάσαντες ὑποτίθεμεν. τοῦτο καὶ πρὸς κωλικοὺς
ποιεῖν πεπίστευται.
Τροχίσκος δυσεντερικός.
Ἐφ’ ὧν ἕλκος ἐν τοῖς ἐντέροις καὶ νομὴ μεγάλη τίς ἐστιν, ἀνάγκη |
| 5 | τοῖς δι’ ἀρσενικοῦ καὶ σανδαράχης καὶ τιτάνου κεχρῆσθαι τροχίσκοις. εἰσὶ
δὲ πολλοὶ πρὸς τὰς τοιαύτας διαθέσεις ἀναγεγραμμένοι, ὧν ἐστιν ὅ τε
Φαυστῖνος λεγόμενος καὶ ὁ δι’ ἀρνογλώσσου. ἀλλ’ οὐδεὶς οὕτως ἰσχυρῶς
οἶδε παύειν νομὰς, ὡς ὁ ὑπ’ ἐμοῦ σκευαζόμενος τροχίσκος, οὗ τὴν δύναμιν
ἐθαύμασαν ἐπ’ αὐτῶν τῶν ἔργων οἱ πολλοὶ τῶν ἀρίστων ἰατρῶν. ἔχει |
|---|
| 10 | δ’ αὐτοῦ ἡ γραφὴ οὕτως· ἀρσενικοῦ, σανδαράχης, λεπίδος χαλκοῦ, ἀνὰ
δραχ. δʹ, λειοτριβήσας αὐτὰ δίκην κολλουρίων ἐν τοῖς κυνοκαύμασιν οὕτως
ἐπίβαλε
[Start of Table]ὀπίου. . . . . . . . . δραχ. αʹ
ἀσβέστου ζώσης. . . . . . δραχ. ιβʹ |
|---|
| 15 | βαλαυστίου. . . . . . . δραχ. ιʹ
ὑποκιστίδος χυλοῦ. . . . . δραχ. ιʹ
χάρτου κεκαυμένου. . . . . δραχ. ιʹ[End of Table]
καὶ λείου πάλιν σὺν οἴνῳ μυρτίτῃ ἢ σπαθίτῃ ἢ Ἀμιναίῳ ἐφ’ ἡμέρας μʹ
καὶ ἀναλαβὼν ποίει τροχίσκους ἀνδρείους μὲν δραχ. γʹ, γυναικείους δὲ |
|---|
| 20 | δραχ. βʹ, παιδικοὺς δὲ δραχ. αʹ καὶ ψῦχε ἐν σκιᾷ καὶ χρῶ. καλλίων
δὲ γίνεται ὁ τροχίσκος ἐγχρονίζων. ποίει δὲ αὐτοῦ τὴν χρῆσιν οὕτω·
προκλύσας τὸν πάσχοντα τῷ ζέματι τῆς φακῆς καὶ διαστήσας οὕτω παράπεμπε
μετὰ χυλοῦ ὀρύζης καὶ ὀλίγου στέατος τραγείου τὸν τροχίσκον προλειώσας
μετ’ οἴνου καλοῦ. τὸ δὲ μέτρον ἔστω τοῦ παραπεμπομένου κράσεως ἥμισυ. |
|---|
| 25 | πρότρεφε δὲ τὸν κάμνοντα καὶ οὕτως ἐνίει τὸ βοήθημα καὶ συγχώρει
κρατεῖν. μετὰ τοῦτον τὸν τροχίσκον περιττόν ἐστιν ἄλλου μεμνῆσθαι.
τοσαῦτα περὶ τῆς δι’ ἕλκωσιν ἐν τοῖς παχέσιν ἢ μέσοις ἐντέροις γινομένης
δυσεντερίας εἰρήσθω.
Περὶ τῆς ἐν τοῖς λεπτοῖς ἐντέροις συνισταμένης δυσεντερίας. |
|---|
| 30 | Εἰ δὲ συμβῇ γενέσθαι τὴν διάβρωσιν περὶ τὰ λεπτὰ τῶν ἐντέρων,
τὰ διὰ στόματος ἁρμόζει μᾶλλον διδόναι βοηθήματα. τοιαῦτα δ’ εἰσὶν ἐν |
|---|
| μὲν ἁπλοῖς ἥ τε Λημνία σφραγὶς ἐν ὀξυκράτῳ πινομένη καὶ τὸ τυρῶδες | 427 in vol. 2 |
2.429 | γάλα κάλλιστόν ἐστιν ἐπὶ πάντων τῶν κατὰ γαστέρα δριμέων ῥευμάτων.
χρὴ δὲ προαφεψημένῳ διαπύρους κόχλακας ἐμβάλλειν καὶ πάλιν ἑψεῖν
ἠρέμα, μέχρις ἂν ἐκδαπανηθῇ τὸ πολὺ τοῦ ὀρρώδους αὐτοῦ περιττώματος.
τινὲς δὲ καὶ σιδήρια προπυρώσαντες μᾶλλον ἀντὶ τῶν κοχλάκων ἐνέβαλον |
| 5 | τῷ γάλακτι· στυπτικὸν γὰρ ἔχων ὁ σίδηρός τι μεταδίδωσιν αὐτῷ καὶ πλέον
ἐφεκτικώτερον ἀπεργάζεται. τινὲς δὲ καὶ κυνείαν κόπρον αὐτῷ λεπτοτάτην
προσέμιξαν, ἀλλ’ οὐκ εὔλογον τοῦτο ποιεῖν ἀφθόνως ἡμῖν δεδομένων ὑπὸ
τῆς φύσεως ἐδεσμάτων τε καὶ βοηθημάτων καὶ βοτανῶν, ἅτινα σὺν
ὄξει ἑψηθέντα καὶ ποθέντα ξηραίνει τὰ κατὰ γαστέρα ῥεύματα. κάλλιον |
|---|
| 10 | δ’ ἂν γένοιτο προσμιχθέντος αὐτῷ τινος τῶν πρὸς δυσεντερίαν καὶ
κοιλιακὰς διαθέσεις ἁρμοζόντων καὶ ἐπ’ ἀκάπνου πυρὸς τηγανισθέντων. τὰ
δὲ βαλλόμενα ῥοῦς ἐστιν ὁ ἐρυθρὸς ὅ τε χυλὸς αὐτοῦ καὶ ὀμφάκιον καὶ
σίδια καὶ κηκὶς καὶ ἡ τέφρα τῶν ὀπτηθέντων κοχλιῶν. ἐπιτήδεια δὲ
καὶ γίγαρτα στεμφυλῶν καὶ μύτρα καὶ μέσπιλα καὶ κράνια καὶ κυδώνια. |
|---|
| 15 | ἀνδράχνη δὲ δυσεντερικοῖς ἀγαθὸν ἔδεσμα, δραστικώτερος δὲ αὐτῆς ὁ
χυλὸς πινόμενος. ἀρνόγλωσσον ὁμοίως ἁρμόζει μάλιστα ταῖς θερμαῖς, βάτου
καρπὸς καὶ τὰ ἄνθη, φακῆ δὶς ἢ τρὶς ἀποζεσθεῖσα καὶ προσφερομένη, δρυὸς
τὸ ὑπὸ τὸν φλοιὸν τοῦ πρέμνου τὸ ὑμενῶδες ἢ τὸ κέλυφος τῆς βαλάνου
ἀποζεννύμενα καὶ τὸ ζέμα πινόμενον. μορέας δὲ ὁ καρπὸς ἀθρόως ξηρανθεὶς |
|---|
| 20 | στεγνωτικὸν ἱκανῶς γίνεται φάρμακον, ὥστε καὶ πρὸς δυσεντερίαν ἁρμόζειν
καὶ κοιλιακὰς διαθέσεις. κόπτεται δὲ καὶ τοῖς ὄψοις μίγνυται καθάπερ ὁ
τοῦ ῥοῦ καρπὸς, εἰ δι’ ὕδατός τις αὐτὸν θέλοι πίνειν ἢ οἴνου ἢ
οὕτως ὡς ἀπόβρεγμα· κοιλιακοὺς γὰρ καὶ δυσεντερικοὺς ὀνίνησι. πολλῶν
δὲ καὶ ἄλλων ἐστὶ μεμνῆσθαι ἁπλῶν βοηθημάτων, ἀλλ’ ἀρκεῖ καὶ ταῦτα |
|---|
| 25 | πρὸς τὴν ὑποκειμένην ὕλην ἀναλέγεσθαι τῷ βουλομένῳ καὶ συντιθέναι πρὸς
τὴν ὑποκειμένην διάθεσιν. οὐκ ἄτοπον δὲ καὶ ἡμᾶς τῶν ἐκ πείρας πολλάκις
ἀνυσασῶν μνημονεῦσαι γραφῶν.
Πρὸς δυσεντερικοὺς καὶ κοιλιακοὺς σύνθετα βοηθήματα.
Τὸ διὰ τῶν ὀπωρῶν σύνθετον βοήθημα χρησιμώτατον πρὸς τὴν |
|---|
| 30 | ὑποκειμένην διάθεσιν, ἐφ’ ὧν καὶ μάλιστα δυσκρασία γαστρὸς ἢ ἥπατος ἢ |
|---|
| στομάχου πάρεστι ῥευματίζεσθαι μᾶλλον τὰ ἔντερα παρασκευάζουσα· | 429 in vol. 2 |
2.431 | [Start of Table]ῥοιαὶ ὁλόκληροι. . . . . .κʹ
καὶ μῆλα κυδώνια. . . . .κʹ
ῥόδων ξηρῶν. . . . . . . ξεστ. αʹ
προύμνων ἀγρίων. . . . . ξεστ. βʹ |
| 5 | οὔων ἐφεκτικῶν. . . . . . ξεστ. βʹ
ἀπίους καὶ μῆλα. . . . .λʹ
ῥοῦ Συριακοῦ. . . . . . . ξεστ. γʹ
ξυλοκέρατα. . . . . . .μʹ
μύρτων μελάνων. . . . . . ξεστ. αʹ |
|---|
| 10 | γλεύκους Ἀμιναίου (τὸ ἀρκοῦν).[End of Table]
ἀφεψημένα εἰς ὄστρακον ἢ εἰς κάκαβον, ἕως οὗ σχῇ μέλιτος πάχος,
καὶ βάλε εἰς κέραμον καὶ πάρεχε.
Καταπότια κοιλιακοῖς καὶ δυσεντερικοῖς πεποιημένα.
Κηκῖδος ὀμφακίτιδος ἀτρήτου, ὀπίου, ἀνὰ οὐγγ. βʹ, πετροσελίνου |
|---|
| 15 | οὐγ. αʹ. ἀναλάμβανε ὕδατι καὶ ποίει καταπότια καὶ δίδου ἐρεβίνθου
μέγεθος πρὸς τὴν δύναμιν ἀποβλέπων καὶ τὸν ποσὸν στοχάζου. τοῦτο
τὸ βοήθημα ἐπὶ τὰς πάνυ θερμὰς δυσκρασίας καλῶς ποιεῖ. πρὸς δὲ τὰς
ἐπὶ πλέον θερμὰς καὶ ὁ χυλὸς τῆς πτισάνης μετ’ ἀλφίτων καὶ οἴνου
ποτιζόμενος. ἐφ’ ὧν δὲ τὸ ἧπαρ πάνυ ἀτονεῖ καὶ ῥευματίζει τὴν γαστέρα |
|---|
| 20 | ἢ ἔμφραξιν ἔχον ἐμποδίζει τῇ ἀναδόσει, καλῶς ποιεῖ καὶ ἡ πικρὰ, πλέον
πάντων ἡ ἀλόη πλυνομένη καὶ γινομένη καταπότιον. πρὸς δὲ τὴν διὰ
ψῦξιν δυσεντερίαν οἱ ὄλυνθοι τῆς συκῆς πινόμενοι καὶ θαυμασίως πως
εὐθετοῦσι. δεῖ δὲ καίειν αὐτοὺς ἐν ἀγγείῳ χαλκῷ καὶ οὕτω παρέχειν
ἐξ αὐτοῦ ὅσον τοῖς τρισὶ δακτύλοις δυνατόν ἐστι λαβεῖν καὶ τοῦτο ποιεῖν |
|---|
| 25 | ἐκ τρίτου. διδόσθω δὲ μετ’ οἴνου καλοῦ μάλιστ’ ἐπὶ τῶν χρονίων διαθέσεων
καὶ ἰσχυροτέρων καὶ γεωργικῶν σωμάτων.
Δυσεντερικὸς τροχίσκος διὰ στόματος διδόμενος ποιεῖ πρὸς πάντα τὰ ἐντὸς
καὶ πᾶν ῥεῦμα.
[Start of Table]Ἀνίσου. . . . . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 30 | ὑοσκυάμου. . . . . . . . δραχ. δʹ
σελίνου σπέρματος. . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| ὀπίου. . . . . . . . . δραχ. βʹ.[End of Table] | 431 in vol. 2 |
2.433 | ἀπυρέτοις μετ’ οἴνου, πυρέττουσι δὲ καὶ τὰ ἄνω πεπονθόσιν ἔντερα καὶ
ἀγρυπνοῦσι πολλὰ μεθ’ ὕδατος. προπινόμενος δὲ τῶν κατωτερικῶν οὐκ
ἐᾷ τὸν στόμαχον ὑπὸ τῶν ἐνεμάτων ἀνατρέπεσθαι.
Περὶ ἐπιθεμάτων καὶ χρισμάτων. |
| 5 | Ἐπὶ δὲ τῶν δυσεντερικῶν διαθέσεων, ὅθεν ἂν εἴη γεγονὸς τὸ νόσημα,
διὰ πάσης προσήκει θεραπείας ἔρχεσθαι καὶ σπουδάζειν βοηθεῖν τῷ κάμνοντι·
κίνδυνος γὰρ ἐπακολουθεῖν εἴωθε θανάτου καὶ διὰ τὸ πλῆθος τῶν
ἐκκρινομένων καὶ τὴν πυκνότητα τῶν ἐξαναστάσεων καὶ τὴν ἐκ τούτων
ἑπομένην τῆς δυνάμεως ἀσθένειάν τε καὶ ἀνορεξίαν. ὅθεν οὐ μόνοις ἀρκεῖσθαι |
|---|
| 10 | δεῖ τοῖς διὰ στόματος παρεχομένοις καὶ δι’ ἐνεμάτων ἐνιεμένοις, ἀλλὰ
καὶ διὰ τῶν ἔξωθεν ἐπιτιθεμένων πειρᾶσθαι βοηθεῖν. εἰσὶν οὖν ἐπιτήδεια
τά τε πόματα καὶ ἐπιθέματα, ὧν τὰς συνθέσεις ἀναγκαῖον ὑμῖν ἡγησάμην
ἐκθέσθαι.
Ἐπίθεμα δυσεντερικοῖς καὶ κοιλιακοῖς. |
|---|
| 15 | [Start of Table]Ὑοσκυάμου λευκοῦ σπέρματος. οὐγγ. δʹ
ἀνίσου. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ῥόδων ἄνθους. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ῥοῦ Συριακοῦ. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ὑποκιστίδος χυλοῦ. . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 20 | βαλαυστίων. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ὀπίου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
τούτων ἕκαστον λειώσας μετ’ οἴνου μυρτίτου καὶ μίξας ὁμοῦ ἀνάπλασον
τροχίσκους καὶ ψῦχε ἐν σκιᾷ. ἐν δὲ τῇ χρήσει κόπτων καὶ σήθων, ὅσον |
|---|
| 25 | ἐξαρκεῖ, ἀναλάμβανε φοίνιξι πατηταῖς καὶ ἐπιπλάσας εἰς ὀθόνιον ἐπίθες.
Κηρωτὴ καλλίστη.
Ἐφ’ ὧν δὲ μάλισθ’ ὁ στόμαχος ἀσθενῶν ῥευματίζει τὰ ἔντερα, |
|---|
| κέχρησο καὶ τῇ κηρωτῇ ταύτῃ ἐχούσῃ ταῦτα· | 433 in vol. 2 |
2.435 | [Start of Table]φοινίκων λιπαρῶν. . . . . . χο. αʹ
μαστίχης. . . . . . . . οὐγ. αʹ
στυπτηρίας ὑγρᾶς. . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἀλόης. . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
| 5 | οἴνου καὶ ῥοδίνου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
σκευάσας ἐπιμελῶς ἐπίθες.
Τὸ δι’ οἰνάνθης ἐπίθεμα.
Καλῶς ποιεῖ καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον πρὸς δυσεντερίαν, ἐφ’ οἷς καὶ
τὸ στόμα τῆς γαστρὸς πέπονθε καὶ ῥευματίζει τὰ ἔντερα· |
|---|
| 10 | [Start of Table]οἰνάνθης. . . . . . . . δραχ. βʹ
ὀμφακίου. . . . . . . . δραχ. δʹ
στύρακος. . . . . . . . δραχ. δʹ
ἀκακίας. . . . . . . . δραχ. ηʹ
ῥόδων ξηρῶν. . . . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 15 | κηκῖδος ὀμφακίτιδος. . . . δραχ. δʹ
φοινίκων. . . . . . . . δραχ. ϛʹ
οἴνου αὐστηροῦ καὶ μυρσίνου ἐλαίου τὸ ἀρκοῦν
πίσσης. . . . . . . . . δραχ. ϛʹ
κηροῦ. . . . . . . . . δραχ. ιϛʹ.[End of Table] |
|---|
| 20 | ποιεῖ θαυμασίως.
Ἐπίθεμα πρὸς τεινεσμοὺς μάλιστα καὶ αἱματώδεις ἐκκρίσεις μετὰ ψύξεως.
[Start of Table]Κηροῦ. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
πίσσης. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | ἀλόης. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀκακίας. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀμώμου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀνίσου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 30 | στέατος. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
καρποβαλσάμου. . . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| γλευκίνου. . . . . . . . οὐγγ. ιβʹ.[End of Table] | 435 in vol. 2 |
2.437 | Χρίσμα δυσεντερικόν.
[Start of Table]Ῥοῦ. . . . . . . . . δραχ. δʹ
ὀμφακίου. . . . . . . . δραχ. βʹ
ὑποκιστίδος. . . . . . . οὐγγ. δʹ |
| 5 | κηκίδων. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
μύρτων. . . . . . . . . οὐγγ. δʹ.[End of Table]
οἴνῳ μυρτίτῃ ἀναλάμβανε. καλῶς ποιεῖ ἐπιχριόμενον μετὰ τοῦ τόνον ἥπατι
ἐντιθέναι. καὶ ὄρυζαν δὲ τρίψας μετ’ οἴνου ἐπίπαττε καὶ ἔμπροσθεν
καὶ ὄπισθεν. τοῦτο πρὸς τοὺς ὑπὸ ψύξεως τεινεσμοὺς καλῶς ποιεῖ παντὸς |
|---|
| 10 | πλέον καὶ ὁ μασουχᾶς σὺν σιδίοις καὶ κηκῖσι καὶ ἀκακίᾳ καὶ σμύρνῃ,
λαδάνῳ, ἀλόῃ, σχοινανθίοις, ῥόδοις, ναρδοστάχυϊ καὶ τοῖς ὁμοίοις
τούτων ἁρμόζειν πεπίστευται πάνυ πρὸς τὰς τοιαύτας διαθέσεις. δεῖ δὲ τὸν
τεχνίτην πρὸς τὸ τῆς δυσεντερίας εἶδος καὶ τὴν μῖξιν τοῦ βοηθήματος
ποιεῖσθαι, ἵνα, εἰ μὲν ἐκ θερμῆς δυσκρασίας εἴη τὸ πάθος γεγονὸς, ἡ τῶν |
|---|
| 15 | ψυχροτέρων ἐπικρατῇ δύναμις, εἰ δὲ διὰ ψυχρὰν αἰτίαν, ἡ τῶν θερμαινόντων
καὶ τονούντων ἐπιτείνηται κρᾶσις. τοιαύτη δέ ἐστιν ἡ τῶν ἀρωματιζόντων
πάντων ὕλη, τουτέστι κάλαμος ἀρωματικὸς, σχοίνου ἄνθος, ναρδόσταχυς,
καὶ τὰ τούτοις παραπλήσια καταπλάσματα. ἐφ’ ὧν ἐστι τῶν ἐντέρων μάλιστα
ῥευματισμὸς, κρίθινον ἄλευρον, ἕψημα, ὄξος ἕψε πάνυ καὶ κατάπλαττε. |
|---|
| 20 | τοῦτο καὶ πρὸς αἱμόρροιαν θαυμασίως καὶ τὸ ὑπὸ τῶν ἀλφίτων καὶ τῶν
εἰρημένων ἀρωματικῶν καταπλασμάτων ὁμοίως ποιεῖν πεπίστευται. δεῖ δὲ σὺν
οἴνῳ στύφοντι, οἷον σχινίνῳ ἢ μηλίνῳ ἑψήσαντας τιθέναι χλιαρόν. εἰδέναι
δὲ δεῖ, ὡς οὐκ ἐνδέχεταί ποτε τὴν τῶν ἐντέρων ἕλκωσιν ἰαθῆναι, εἰ μὴ πρότερον
κωλύσει τις τὴν ἐπιρρέουσαν ὕλην ἐξ ἑτέρων μορίων· συμβαίνει γὰρ, ὡς |
|---|
| 25 | εἴρηται, καὶ σπλάγχνων ἐκκαθαιρομένων ἢ φλεγμαινόντων ἢ ἀτονούντων
ῥευματίζεσθαι τὰ ἔντερα καὶ ἑλκοῦσθαι, καὶ δι’ ὅλον δὲ τὸ σῶμα συντηκόμενον,
ἔσθ’ ὅτε καὶ τὴν κεφαλὴν ἐπιπέμπουσαν καὶ τὸν στόμαχον ῥευματιζόμενον.
ἐπὶ γὰρ τῶν κατὰ συμπάθειαν δυσεντεριώντων κατὰ παντὸς σώματος
συντηκομένου φεύγειν προσήκει τοὺς ἀπὸ σανδαράχης καὶ τιτάνεως καὶ τῶν |
|---|
| 30 | τοιούτων κατασκευαζομένους τροχίσκους δύσκρατον μᾶλλον ἀποτελοῦντας τὸ | 437 in vol. 2 |
|---|
2.439 | σῶμα καὶ μᾶλλον αὐτὸ συντήκοντας. ἐπ’ ἐκείνων δὲ χρηστέον αὐτοῖς
μόνον, ἐφ’ ὧν ἐκνεμομένου καὶ σηπεδονώδους ἕλκους τὰ διαχωρήματα
φαίνεται φερόμενα. ἐγὼ γοῦν τινα θεασάμενος τῶν σύντηξιν ἐσχηκότων καὶ
ὑπὸ τῶν προσφερομένων αὐτῷ τροχίσκων ἐπὶ πλέον παροξυνόμενον ἐκέλευσα |
| 5 | ταῦτα μὲν ἀπορρῖψαι, λουτροῖς δὲ μᾶλλον καταχρήσασθαι καὶ ἐμψύχουσιν
ἐδέσμασιν, οἷον πέπονι χωρὶς τῆς ἐντεριώνης καὶ ἰντύβοις καὶ βουλβίῳ
καὶ ἰσικῷ καὶ οὕτω διαιτηθέντα χωρὶς φαρμακείας ἀπήλλαξα τὸν κάμνοντα
τοῦ προσδοκηθέντος αὐτῷ θανάτου. καὶ ἄλλους δὲ πολλοὺς ἐκ διαίτης καὶ
μόνης οἶδα θεραπευθέντας ἐσχηκότας ἕλκη δυσίατα καὶ μεγάλα πρὸς τὴν |
|---|
| 10 | κρατοῦσαν ἁρμοσάμενος δυσκρασίαν. οὐ δεῖ οὖν, ὡς εἴρηται, σπουδάζειν,
εἰ μὴ νεμόμενον εἴη τὸ ἕλκος, ἔξωθεν, ἀλλὰ καὶ ἔσωθεν καταφαρμακεύειν
ἀντιδότοις τε καὶ τροχίσκοις τὸ σῶμα.
— — — |
|---|
| 14t | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ΔΈΚΑΤΟΝ. |
|---|
| 14 | Περὶ ὑδέρου. |
|---|
| 15 | Ὁ ὕδερος ἕν τί ἐστι καὶ αὐτὸς τῶν χρονίων παθῶν ἐπὶ καταψύξει
τοῦ ἥπατος γινόμενος, ὡς μηκέτι δύνασθαι αὐτὸ μεταβάλλειν τοῦ λοιποῦ
(τὰ σιτία) εἰς αἵματος γένεσιν, ἀλλ’ εἰς ἀλλόκοτον ποιότητα ἢ εἰς
ὕδωρ ἢ εἰς φλέγμα ἢ εἰς πνεῦμα. καὶ διὰ τοῦτο τριττὸν εἰρήκασιν
ὕδερον συνίστασθαι καὶ καλοῦσι τὸν μὲν ὑπὸ λεπτοῦ καὶ ὀρρώδους γινόμενον |
|---|
| 20 | ἀσκίτην, τὸν δὲ ὑπὸ πνεύματος ἐν ὅλῳ τῷ σώματι συνιστάμενον τυμπανίαν,
καὶ τὸν ὑπὸ φλεγματικοῦ χυμοῦ ἐν ὅλῳ τῷ σώματι συνιστάμενον ἀνὰ
σάρκα, οἱ δὲ λευκοφλεγματίαν ὠνόμασαν. δῆλον δὲ ὅτι καὶ τούτους θεραπεύειν
δεῖ διαγινώσκοντας πρότερον, εἴπερ ἄρα ὀρθῆς θεραπείας πηδάλιόν ἐστιν |
|---|
| ἡ διάγνωσις. | 439 in vol. 2 |
2.441 | Περὶ ἀσκίτου.
Τὸν μὲν οὖν ἀσκίτην διαγινώσκειν χρὴ ἔκ τε τοῦ κλύδωνας
γίνεσθαι διὰ τὸ ὡς ἐν ἀσκῷ τινι περικυκλεῖσθαι τὸ περιεχόμενον ὑγρὸν,
τὸν δὲ τυμπανίαν διὰ τὸ πληττόντων ἡμῶν κτύπον τινὰ δοκεῖν ἀποτελεῖσθαι |
| 5 | ὥσπερ ἐπὶ τῶν τυμπάνων, τὸν δὲ ἀνὰ σάρκα διὰ τὸ παραπλησίας ἔχειν
τὰς σάρκας νεκρῷ σώματι, ὡς ὅλον τὸ σῶμα οἰδαίνειν καὶ πιεζόντων
ἡμῶν τῷ δακτύλῳ κοιλότητα ἐπιγίνεσθαι καὶ παυσαμένων οὐκ αὖθις
ἐπανέρχεσθαι. γίνεται δὲ τούτων ἕκαστος τῶν ὑδέρων ἢ κατὰ πρωτοπάθειαν
ἢ κατὰ συμπάθειαν· καὶ γὰρ ἐπὶ σπληνὶ κακοχύμῳ ὄντι καὶ κακοπραγοῦντι |
|---|
| 10 | καὶ κώλῳ καὶ μεσεντερίῳ ὑστέρᾳ τε καὶ νεφροῖς καὶ κύστει καὶ γυναικείῳ
ῥῷ καὶ ἐπισχέσει καταμηνίων καὶ καταψύξει τοῦ πνεύμονος καὶ διαφράγματι
καὶ ἐπὶ πολλοῖς ἄλλοις μορίοις, ὧν ἕκαστον διαγινώσκειν χρὴ πρότερον,
εἶθ’ οὕτως ἐπιχειρεῖν ἐθέλειν θεραπεύειν. τοῖς μὲν οὖν ἐπὶ καταψύξει τοῦ
ἥπατος ἢ πνεύμονος γινομένοις ὑδέροις ὡς ἐπίπαν συνεισβάλλουσι βῆχες |
|---|
| 15 | καὶ ἀναπτύουσιν οὐδὲν ἄξιον λόγου, ἀλλὰ προθυμοῦνται μόνον. συμβαίνει
δὲ καὶ ἐπίσχεσις τῆς γαστρὸς διὰ τὸ τὴν φλεγμονὴν τοῦ σπλάγχνου
ἀνικμᾶσθαι τὴν τῆς γαστρὸς ὑγρότητα. κύστεως δέ γε καὶ μεσεντερίου
καὶ ἴδια ἔσται σημεῖα τὸ τὴν γαστέρα μᾶλλον διαρροίαις ἁλίσκεσθαι καὶ
φθοραῖς συνεχέσι καὶ δήξεσι τῶν ἐντέρων· καὶ γὰρ ἕπονται δήξεις χολῆς |
|---|
| 20 | ἐκκρινομένης. τίκτεται δὲ αὐτοῖς εἰκότως καὶ χολῆς περιττώματα ἐκκενου‐
μένων τῶν σιτίων ὑπὸ τῆς ἐν ἐντέροις φλεγμονῆς οὔσης. τῶν δὲ ἐπὶ
πνεύμονι πασχόντων ἐστὶ τεκμήρια τὸ μάλιστα βῆχας γίνεσθαι καὶ κατα‐
ψύχεσθαι τὴν καρδίαν καὶ ὅλον τὸ σῶμα καὶ τοὺς πόδας οἰδαίνειν πλέον
ἁπάντων. γίνονται δὲ οὗτοι οἱ ὕδεροι μάλιστα τοῖς φθινώδεσι. διαγνώσῃ δὲ |
|---|
| 25 | τοὺς ἐπὶ σπληνὶ κακοπραγοῦντι, ἑτοίμως δὲ καὶ τοὺς ἄλλους ἐπὶ φθίσει |
|---|
| γινομένους εὑρήσεις ἀκολουθῶν ἑκάστοτε ταῖς διαγνωστικαῖς μεθόδοις. | 441 in vol. 2 |
2.443 | Περὶ θεραπείας.
Θεραπεύειν δὲ χρὴ πάντας ἀπὸ κενώσεως ἀρχομένους, ἀλλὰ καὶ
τὸν μὲν ἀσκίτην καλούμενον ἢ τὸν τυμπανίαν διὰ μόνης καθάρσεως, τὸν
δὲ ἀνὰ σάρκα διὰ φλεβοτομίας ἔσθ’ ὅτε χρῄζει· διὰ πλῆθος γὰρ αἵματος |
| 5 | ψυχροῦ γίνεται. καὶ ὅσον μὲν ἐπὶ τῇ ψύξει, οὐ χρῄζει φλεβοτομίας,
ἀλλ’ ἐπειδὴ ἀφαιρούμενον τὸ πλῆθος ἐπικουφίζει τὴν φύσιν, ὥστε τοῦ
ἐλάττονος αὐτὴν ἑτοίμως περιγενέσθαι· οὐκ ἄτοπον, ἀλλ’ εὔλογον ἐνταῦθα
καὶ φλεβοτομίᾳ χρῆσθαι· ὁρῶμεν γὰρ, ὅτι καὶ τὸ ἐκτὸς πῦρ ἀπὸ χλωρῶν
ἀποσβεσθῆναι κινδυνεῦον ξύλων ἀναλάμπει πάλιν ἀφαιρουμένων ἐκείνων τῶν |
|---|
| 10 | καταπνιγόντων αὐτό. τὸν μὲν οὖν ἀνὰ σάρκα καὶ φλεβοτομεῖν ἔσθ’ ὅτε δεῖ
καὶ καθαίρειν.
λέγωμεν οὖν αὐτῶν καὶ τὴν κατὰ μέρος ἐπιμέλειαν καὶ πότε ἀνα‐
τρίβειν δεῖ καὶ καταβρέχειν καὶ ἐπιπλάττειν καὶ πότε δεῖ κεχρῆσθαι
φαρμάκοις καὶ ὁποίοις μετὰ τὴν φλεβοτομίαν· πρὸ πάσης γὰρ τῆς ἄλλης |
|---|
| 15 | θεραπείας αὐτὴν, ὡς εἶπον, παραλαμβάνειν δεῖ, ἐὰν τὰ τῆς δυνάμεως
ἐπιτρέπῃ· εἰ γὰρ ἀσθενὴς εἴη, φεύγειν δεῖ τηνικαῦτα τὴν τοῦ αἵματος
ἀφαίρεσιν, εἰ καὶ ἄλλως φαίνοιτο χρῄζων. δυνατὸν γάρ ἐστιν ὕστερον
εὐκαίρως ἀφαιρεῖν ἀναρρωθείσης τῆς δυνάμεως καὶ τοῦ μοχθηροῦ πλήθους
ἐπικουφισθέντος ἐξ ὀλίγου δι’ ἑτέρων τινῶν καὶ μάλιστα διὰ τῆς πικρᾶς |
|---|
| 20 | καλουμένης· τὸ γὰρ φάρμακον τοῦτο ἅμα τε τὸ ἐκφράττειν ἔχει καὶ τὸ
ῥωννύειν τὰ σπλάγχνα, οὗ καὶ μάλιστα χρῄζομεν. μετὰ δὲ τὴν χρῆσιν
τῶν ἐκφράττειν δυναμένων καὶ ἀναπετεῖς ἐργάζεσθαι τοὺς πόρους καὶ εὔρουν
ποιῆσαι τὴν ὕλην ἐλθὲ λοιπὸν ἐπὶ τὰ κατὰ μικρὸν ἰσχυρότερον καθαίρειν
δυνάμενα. δεῖ δὲ μὴ ὑφ’ ἓν τοῦτο ποιεῖν, ὥστε μὴ καταβληθῆναι τὴν |
|---|
| 25 | δύναμιν· καὶ γὰρ εἰ καὶ περιττόν ἐστι τὸ κενούμενον, ἀλλ’ εἰς τὴν
ἀθρόαν μεταβολὴν μᾶλλον βλάπτει. βέλτιον οὖν ἐστι κατὰ μικρὸν καὶ
ἀσφαλῶς κενῶσαι ἢ σπουδάζοντα καὶ θορυβούμενον ἅμα τῇ νόσῳ συνανελεῖν
καὶ τὸν κάμνοντα. καλῶς μὲν οὖν καθαίρουσιν ὅ τε τῆς ἀκταίας χυλὸς
μετὰ κονδίτου πινόμενος καὶ λαθυρίδες καὶ ἡ τοῦ χαλκοῦ λεπὶς, ἀλλ’ οὐδὲν |
|---|
| 30 | οὕτως ὡς τὸ λαμβάνον καὶ τῆς χαμελαίας φύλλων καὶ χαλκοῦ καὶ | 443 in vol. 2 |
|---|
2.445 | ἀνίσου ἀνὰ δραχ. αʹ. δίδου σὺν ὕδατι κατὰ μὲν τὰς ἀρχὰς δραχ. αʹ,
μετὰ δὲ τὸ ἀναλαβεῖν τὴν δύναμιν καὶ δύο δίδου δραχ. καὶ πλέον καὶ
ἔλαττον κατὰ μικρὸν καὶ ὅλην τὴν δόσιν. καὶ ἁπλῶς πρὸς τὴν δύναμιν
ἀποβλέπων στάθμιζε καὶ τὴν δόσιν τοῦ βοηθήματος. καὶ πάλιν μετὰ τὴν |
| 5 | κάθαρσιν πάρεχε τὰ ἐκφράττειν δυνάμενα καὶ μάλιστα τὸν διὰ τῶν
ἀμυγδάλων τροχίσκον· οὕτω γὰρ ἀλύπως ἐκφράττειν ἀρχομένους οἶδα,
ὅτι ποθεὶς συνεχῶς διέλυσε σκίρρους ἥπατος. ἡ δὲ σκευασία ἐστὶ τοιαύτη·
Σκευασία τοῦ διὰ τῶν πικρῶν ἀμυγδάλων.
Ἀνίσου, σελίνου σπέρματος, ἀμυγδάλων πικρῶν, ἀψινθίου, κόμμεως, |
|---|
| 10 | ἀνὰ δραχ. δʹ, ὕδατος αὐτάρκους. τούτῳ μὲν τῷ τροχίσκῳ κέχρησο πρὸς
τὰς τῶν παχέων χυμῶν καὶ γλίσχρων ἐμφράξεις καὶ ἐφ’ ὧν οὐ σφοδρά
τις ὀδύνη γίνεται περὶ τὸ σπλάγχνον. εἰ δέ τινες ὀδύναι εἶεν περὶ τὰ
ἔντερα καὶ τὴν γαστέρα καὶ τὰ ὑποχόνδρια, καὶ τῷ τῶν Ἀμαζόνων
καλουμένῳ· καὶ γὰρ ἀνώδυνός τέ ἐστι καὶ τὸ ἐκφράττειν ἔχει καὶ τὸ |
|---|
| 15 | παρηγορικόν. συνεχέστερον δὲ ἐπὶ τῶν τοιούτων καὶ τῷ ζέματι κέχρησο
τῆς σεσέλεως ἢ τῆς κασίας ἢ τοῦ ναρδοστάχυος ἢ τοῦ ἀσάρου καὶ κατα‐
πλάσμασι τοῖς ἔχουσι τὸ τήλινον ἄλευρον καὶ κρίθινον καὶ ἀψινθίαν πλείστην
κεκομμένην· ὑπὲρ πάντα γὰρ αὕτη ὠφελεῖ· καὶ γὰρ τόνον ἐντίθησι τῷ
σπλάγχνῳ καὶ ἀδήκτως ὑποξηραίνει τὰ ἐν τῷ βάθει ὑγρά. ἐχέτω δὲ καὶ |
|---|
| 20 | κύμινον κεκομμένον καὶ ἄνισον καὶ μαστίχην καὶ νάρδον Κελτικὴν καὶ τὸ
τοῦ πηγάνου σπέρμα καὶ μέλι. ἐν οἴνῳ δὲ ἑψείσθω τὰ σπέρματα· οὕτω
γὰρ ἔσται πολλῷ κάλλιον. προμαλαχθέντων δὲ τῶν σπλάγχνων καὶ
ἀραιωθέντων ἐφ’ ἡμέρας εʹ ἢ ζʹ κέχρησο καὶ ἐπιθέματι μικτὴν ἔχοντι
δύναμιν, ὡς καὶ ῥωννύειν καὶ μαλάττειν δύνασθαι τὸ σπλάγχνον, ἐξ ὧν |
|---|
| 25 | ἐστι καὶ τοῦτο λαμβάνον οὕτω·
[Start of Table]κρόκου. . . . . . . . δραχ. ιʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . δραχ. ηʹ
ἀλόης. . . . . . . . δραχ. ηʹ
μαστίχης. . . . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 30 | ἀμμωνιακοῦ. . . . . . . δραχ. ηʹ
βδελλίου. . . . . . . δραχ. ηʹ
στύρακος. . . . . . . δραχ. δʹ |
|---|
| ἐν ἄλλῳ. . . . . . δραχ. ϛʹ | 445 in vol. 2 |
2.447 | κηροῦ. . . . . . . . δραχ. Ϟγʹ
στέατος χηνείου. . . . . δραχ. ιϛʹ
ὑσσώπου ὑγροῦ. . . . . . δραχ. λβʹ
κυπρίνου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
| 5 | εἰ δὲ θέρος εἴη καὶ πυρέττοι ὁ ἔχων τὸν ὕδερον, καὶ ῥοδίνου καὶ οἴνου
προσβαλέσθω πρὸς τὴν τῶν ξηρῶν ἕνωσιν. εἰ δὲ μὴ μόνον τὸ ἧπαρ,
ἀλλὰ καὶ ὁ σπλὴν καὶ ὁ στόμαχος ὄγκον σοι φαίνοιτο καὶ σκληρίαν ἔχειν,
ἄφελε θαρρῶν ὀλίγου αἵματος καὶ μάλιστ’ εἰ καὶ πλῆθος ὑπάρχοι ἐν
ταῖς φλεψὶ μοχθηρὸν καὶ μηδὲν ἡ δύναμις ἀντιπράττοι, ἀλλὰ καὶ ὁ |
|---|
| 10 | πάσχων ἀκμάζων φαίνοιτο τὴν ἡλικίαν καὶ ὁ καιρὸς εἴη μὴ σφόδρα ψυχρός.
οὕτω δεῖ ποιεῖν τὴν κένωσιν καὶ οὕτω κατὰ βραχὺ, ἵνα ἀναπνεύσῃ ἡ φύσις
βαρυνομένη ὑπὸ πλήθους· αἱ γὰρ λειποθυμίαι μετὰ τοῦ καταβαλεῖν τὴν
δύναμιν ἔτι καὶ ψῦξιν ἄλλην ἐναποτίθενται τῷ σπλάγχνῳ. διὸ πολλὰ δεῖ
καὶ ἀκριβῶς ἐπισκεψάμενον οὕτω τολμᾶν εἰς τὸ ἀφελεῖν ὑδεριῶντος αἷμα· |
|---|
| 15 | φέρει μὲν γὰρ κίνδυνον καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ἡ ἄκαιρος φλεβοτομία, ἐπὶ δὲ
ὑδεριῶντος ἔσθ’ ὅτε καὶ θάνατον. ἐφ’ ὧν οὖν καὶ ἔμφραξίς ἐστι μεγίστη
καὶ φλεγμονὴ σκιρρώδης καὶ ἡ δύναμις ἔρρωται, ἐπὶ τούτων παραλάμβανε
κένωσιν αἵματος πρό γε πάντων τῶν ἄλλων βοηθημάτων καὶ μάλιστα τῶν
ἰσχυρῶν, ὧν ἐστι καὶ τοῦτο· |
|---|
| 20 | Πρὸς σπληνὸς καὶ ἥπατος σκληρίαν ἰσχυρὸν φάρμακον.
[Start of Table]Ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . δραχ. ιϛʹ
βδελλίου. . . . . . . δραχ. ιϛʹ
ἴρεως Ἰλλυρικῆς. . . . . δραχ. ιϛʹ
στύρακος. . . . . . . δραχ. ηʹ |
|---|
| 25 | στέατος μοσχείου. . . . . δραχ. ιβʹ
ὀποπάνακος. . . . . . . δραχ. ηʹ
πεπέρεως κόκκους. . . . .ρξʹ
κηροῦ. . . . . . . . δραχ. μηʹ
ἰρίνου ὑποστάθμης ὅσον ἐξαρκεῖ καὶ οἴνου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
|---|
| 30 | οὐ δεῖ δὲ μόνον τοῖς μαλακτικοῖς κεχρῆσθαι φαρμάκοις οὐδὲ τοῖς διαφορη‐
τικοῖς, ἀλλὰ καὶ τοῖς τὸν ὄγκον προστέλλειν δυναμένοις. ἔχει δὲ καὶ |
|---|
| τούτων ἡ γραφὴ οὕτω· | 447 in vol. 2 |
2.449 | [Start of Table]κηροῦ. . . . . . . . δραχ. ρϞεʹ
πίσσης ξηρᾶς. . . . . . δραχ. ρϞϛʹ
στυπτηρίας ὑγρᾶς. . . . δραχ. Ϟϛʹ
ἀλόης. . . . . . . . δραχ. μϛʹ |
| 5 | νίτρου. . . . . . . . δραχ. Ϟϛʹ
μάννης. . . . . . . . δραχ. Ϟϛʹ
πυρέθρου. . . . . . . δραχ. κηʹ
ἀριστολοχίας. . . . . . δραχ. κδʹ
ἀμμωνιακοῦ. . . . . . δραχ. κδʹ |
|---|
| 10 | καρδαμώμου. . . . . . δραχ. κηʹ
ἰξοῦ. . . . . . . . . δραχ. κδʹ
ἐλαίου. . . . . . . . δραχ. κδʹ
ὄξους τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
τὰ μὲν οὖν καταπλάσματα καὶ ἐπιθέματα τοιαῦτα ἔστωσαν ἐπὶ τῶν ἐχόντων |
|---|
| 15 | τὸν ἀνὰ σάρκα ὕδερον ἅμα τῷ καὶ διατετάσθαι καὶ ἔμφραξιν καὶ σκληρίαν
ἔχειν μεγίστην τὰ σπλάγχνα. ἐπὶ μὲν οὖν τῶν μετρίαν ἐχόντων ἔμφραξιν
καλῶς εἰρήκαμεν τῷ διὰ τῶν ἀμυγδάλων τροχίσκῳ, ἐπὶ δὲ τῶν μεγίστων
καὶ ταῖς ἰσχυροτέραις ἀντιδότοις κεχρῆσθαι.
Πρὸς τὰς σκιρρώδεις τοῦ ἥπατος διαθέσεις. |
|---|
| 20 | [Start of Table]Κρόκου. . . . . . . . δραχ. βʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . δραχ. βʹ
κόστου. . . . . . . . δραχ. βʹ
σχίνου ἄνθους. . . . . . δραχ. βʹ
κινναμώμου. . . . . . . δραχ. βʹ |
|---|
| 25 | σμύρνης. . . . . . . δραχ. αʹ
μέλιτος Ἀττικοῦ ἀπηφρισμένου. δραχ. κεʹ.[End of Table]
δίδου δραχ. αʹ μετ’ οἰνομέλιτος. κάλλιστόν ἐστι βοήθημα τοῦτο καὶ δια‐
καθαῖρον ἰσχυρῶς τὰ σπλάγχνα.
Περὶ ἀσκίτου καὶ τυμπανίτου. |
|---|
| 30 | Ἁρμόζουσι μὲν γὰρ πάντα τὰ εἰρημένα βοηθήματα καὶ τοῖς ἄλλοις
ὑδέροις τῷ τε ἀσκίτῃ καὶ τῷ τυμπανίᾳ χωρὶς φλεβοτομίας· τούτοις γὰρ
μᾶλλον αἱ καθάρσεις ἁρμόζουσι καὶ πάντα, ὅσα διὰ γαστρὸς οἶδε καθαίρειν |
|---|
| ὕδωρ, οὐδὲν δὲ ἧττον καὶ ἀνατρίψεις αἱ διὰ τῶν ἁλῶν καὶ τοῦ ὠμοτριβοῦς | 449 in vol. 2 |
2.451 | ἐλαίου καὶ σικυωνίου καὶ κυπρίνου. τὴν δὲ ἀνάτριψιν δεῖ μετρίαν ποιεῖσθαι,
ὥστε μὴ βίᾳ ἐκ τοῦ βάθους ἑτέραν ἐπισπᾶσθαι ὕλην, ἀλλὰ μόνας τὰς
ἐπιπολαίους ἐν τῷ σώματι διαφορῆσαι περιεχομένας. δεῖ δὲ καὶ τοῖς
φαρμάκοις ἐπὶ τούτων κεχρῆσθαι, μὴ μόνον τοῖς διαφορεῖν, ἀλλὰ καὶ |
| 5 | προστέλλειν τὸν ὄγκον δυναμένοις. καλοῦσι δὲ ταῦτα ποτήρια. εἴρηται μὲν
οὖν τοῖς παλαιοῖς πολλὰ καὶ ἔστι ταῦτα εὑρεῖν ἐν πολλοῖς κείμενα.
κάλλιστον δέ ἐστιν αὐτῶν καὶ ἰσχυρότατον καὶ τοῦτο, ἔχει δὲ αὐτοῦ ἡ
σκευασία οὕτω·
[Start of Table]ῥητίνης φρυκτῆς. . . . δραχ. τπδʹ |
|---|
| 10 | κηροῦ. . . . . . . δραχ. ρϞβʹ
πίσσης ξηρᾶς. . . . . δραχ. ρϞβʹ
στυπτηρίας ὑγρᾶς. . . . δραχ. Ϟϛʹ
νίτρου. . . . . . . δραχ. Ϟϛʹ
θείου. . . . . . . δραχ. Ϟϛʹ |
|---|
| 15 | μάννης. . . . . . . δραχ. Ϟϛʹ
πυρέθρου. . . . . . δραχ. κηʹ
βδελλίου. . . . . . δραχ. κδʹ
ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . δραχ. κδʹ
καρδαμώμου. . . . . δραχ. κηʹ |
|---|
| 20 | ἰξοῦ. . . . . . . . δραχ. κηʹ
ἐλαίου. . . . . . . δραχ. κδʹ
ἀλόης. . . . . . . δραχ. μϛʹ
ἀριστολοχίας. . . . . δραχ. κδʹ
ὄξους τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] |
|---|
| 25 | οὐδὲν δὲ ἧττόν ἐστιν εἰς τὸ διαφορεῖν δύνασθαι καὶ προστέλλειν καὶ τοῦτο·
[Start of Table]χαλκάνθου. . . . . . . οὐγγ. γʹ
νίτρου ἀφροῦ. . . . . . οὐγγ. γʹ
ἀλόης. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
ψιμμιθίου. . . . . . οὐγγ. ιʹ |
|---|
| 30 | ἐλαίου. . . . . . . . οὐγγ. ιʹ |
|---|
| ὄξους δριμυτάτου τὸ ἀρκοῦν.[End of Table] | 451 in vol. 2 |
2.453 | λαβὼν τὰ ξηρὰ μετ’ ὄξους λείου, ἕως μελιτώδη γένηται. τὸ δὲ ψιμμίθιον
μετὰ τοῦ ἐλαίου ἕψε, ἕως οὗ συσταθῇ καὶ ἀμόλυντον γένηται. τότε
ἐπίβαλλε τὸν κηρὸν καὶ οὕτω κατὰ μέρος ἐν τῇ θυΐᾳ μαλάξας χρῶ. ἔστι
διὰ πείρας πολλῆς τοῦτο τὸ φάρμακον οὐ μόνον πρὸς ὑδεριῶντας, ἀλλὰ καὶ |
| 5 | εἰς ἄλλα πάθη πολλὰ χρήσιμόν ἐστι· καὶ γὰρ τὸν σπλῆνα ὑπεκτήκει καὶ
ἀποστήματα ἐκπυεῖ δοθιῆνάς τε καὶ τὰ ἐν ἄρθροις ὑγρὰ ξηραίνει
καὶ ὑγροκεφάλοις τε καὶ ἀθερώμασι καὶ σκίρροις καὶ παρωτίσιν ἁρμόζει
καὶ πρὸς ἄλλα πλείονα θαυμαστῶς ἄξια ποιεῖ. μὴ οὖν τῆς εὐτελείας
τῶν εἰδῶν καταφρονήσῃς εἰς τὸν ἀσκίτην καὶ ἐφ’ ὧν μή ἐστι πολλὴ |
|---|
| 10 | σκληρία περὶ τὰ σπλάγχνα καὶ τὸ ἧπαρ. εἰ δὲ εἴη σκληρία, κέχρησο
καταπλάσματι δυναμένῳ τὰ σπλάγχνα διαφορεῖν καὶ μαλάττειν ἅπαντα τὰ
ἐν βάθει τοῦ τε ἐπίπλου καὶ περιτοναίου κείμενα ὑγρά. κέχρησο δὲ
αὐτῷ καὶ εἰς ἄλλα πολλὰ συμβάλλεσθαι δυναμένῳ. ἔχει δὲ αὐτοῦ ἡ
σκευασία οὕτω· κηροῦ, πιτυΐνης, πίσσης Βρυττίας, νίτρου ἐρυθροῦ, δαφνίδων |
|---|
| 15 | ξηρῶν, στέατος ταυρείου, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, μάννης λιβάνου, ἀνὰ
λιτρ. αʹ. τὰ τηκτὰ τήξας ἔμπαττε τὰ ξηρὰ τοῖς ὑγροῖς καὶ ἑκάτερα
μίξας ἐπίβαλλε καὶ τρίψας ἐπιμελῶς χρῶ.
Πρὸς δὲ τοὺς τυμπανικοὺς καὶ σκιρρῶδες ἔχοντας τὸ ἧπαρ ποιεῖ μὲν
καὶ τὸ προγεγραμμένον βοήθημα, πολὺ δὲ μᾶλλον ἐκεῖνα δεῖ σκευάζειν, |
|---|
| 20 | ὅσα δύναται καλῶς καὶ πνεῦμα διαφορεῖν καὶ μαλάττειν τὰς σκληρὰς
διαθέσεις. ἔχει δὲ τούτου ἡ γραφὴ οὕτω·
[Start of Table]φρυκτῆς. . . . . . . . λιτρ. αʹ
πίσσης. . . . . . . δραχ. ιβʹ
κηροῦ. . . . . . . . δραχ. ιβʹ |
|---|
| 25 | στυπτηρίας ὑγρᾶς. . . . . λιτρ. αʹ
θείου. . . . . . . . λιτρ. αʹ
νίτρου. . . . . . . . λιτρ. αʹ
μάννης. . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . οὐγγ. βʹ.[End of Table] | 453 in vol. 2 |
2.455 | μετ’ ὄξους λείου, ἕως γλοιώδη σύστασιν ἔχῃ, καὶ οὕτω τήξας τὰ
τηκτὰ καὶ ἑκάτερα ἐν τῇ θυΐᾳ ὑποκινήσας ὀλίγον ἐπίπαττε τὴν μάννην
καὶ ἐκλειώσας ἐπὶ πολὺ χρῶ. τοσαῦτα περὶ φαρμάκων καὶ τῆς ἄλλης
εἰρήσθω θεραπείας. |
| 5 | Περὶ διαίτης.
Λοιπὸν δὲ καὶ περὶ διαίτης ὑπογράψωμεν, ἥτις καὶ πρώτην καὶ
κυριωτάτην ἔχει τὴν θεραπείαν ἐπὶ πάντων μάλιστα τῶν παθῶν, οὐχ
ἥκιστα δὲ καὶ ἐπὶ τῶν κινδυνωδεστάτων, ὧν εἰσι καὶ οἱ ὕδεροι· εἴτε γὰρ
κατὰ πρωτοπάθειαν εἴτε κατὰ συμπάθειαν εἴη γεγονὼς ὕδερος, οὐκ ἄνευ |
|---|
| 10 | τοῦ πεπονθέναι τὸ ἧπαρ δύναται συστῆναί ποτε. ἐπειδὴ οὖν τὸ ἧπάρ ἐστι
τὸ ἐξαιματοῦν τὴν τροφὴν καὶ ὅλῳ τῷ σώματι πέμπον, διὰ τοῦτο ἅμα δεῖ
προνοεῖσθαι παντοίως, ὥστε καὶ τὴν εἰς αὐτὸ μέλλουσαν ἔρχεσθαι τροφὴν
εὐανάδοτον εἶναι καὶ μηδαμῶς ἐμποδίζεσθαι πρὸς τὴν ἀνάδοσιν. ἀρίστη
οὖν αὐτοῖς ἔσται τροφὴ ἄρτος ὁ κλιβανίτης ἔχων τῶν ἀφύσων σπέρματα, |
|---|
| 15 | οἷον ἀνίσου ἢ κυμίνου ἢ μαράθρου ἢ σίσωνος ὁμοίως. παραιτητέος δὲ
αὐτοῖς καὶ ὁ πολὺς ἄρτος· ὅπως γὰρ ἂν εἴη ἐζυμωμένος καλῶς, οὐ
δύναται τὸ παχὺ καὶ ἐμφράττον μὴ ἔχειν. λαχάνων δὲ δεῖ λαμβάνειν,
εἰ μὲν ἀπύρετος εἴη, τὰ θερμαίνειν καὶ λεπτύνειν δυνάμενα, οἷόν ἐστι
σέλινον, πετροσέλινον, δαῦκος, εὔζωμον, γλήχων, γιγγὶς, καυκαλὶς καὶ |
|---|
| 20 | ὅσα τούτων λεπτομερῆ καὶ θερμὰ τετύχηκεν ὄντα, τὰ μὲν μᾶλλον, τὰ
δὲ ἧττον τοῦτο ποιεῖν δυνάμενα. τῶν δὲ ὄρνεων προτιμᾶν δεῖ τὰ ἄγρια
τῶν ἡμέρων, οἷον φάσσαν, τρυγόνα, κίχλαν, καὶ τῶν μικρῶν στρουθίων
ὅσα μὴ λιπαρὰ, ἰχθύων δὲ τοὺς πετραίους· ἔστω δὲ καὶ τούτων ὁ ζωμὸς
ἀπέριττος ἄνισον ἐν τῇ ἑψήσει ἢ πεπέρεως ὀλίγον προσλαμβάνων. τῶν δὲ |
|---|
| 25 | κρεῶν ἐσθιέτωσαν συμμέτρως καὶ τούτων μᾶλλον ὅσα μὴ λιπαρὰ καὶ
μάλιστα τὰ ἄγρια, οἷον ἐλάφεια, συάγρια, αἴγεια, δορκάδεια. τὰ δὲ λαγῷα
παραιτείσθωσαν· γινέσθω δὲ αὐτῶν ὁ ζωμὸς μετά τινος τῶν λεπτυνόντων |
|---|
| ἐδεσμάτων. καὶ ὀπτῶν δὲ, μάλιστα εἰ ἡδέως ἔχοιεν, οὐδέν ἐστιν ἄτοπον | 455 in vol. 2 |
2.457 | αὐτοὺς λαμβάνειν. τῶν δὲ ὀστρακοδέρμων οἷον ἀστακοὺς ἢ κηρύκια ἢ
κτένια σπανίως τε καὶ ἐξ ὀλίγου δεῖ προσφέρειν ἡδονῆς ἕνεκα μόνης·
ὅσον γὰρ πρὸς τὴν διάθεσιν καὶ μάλιστα, ἐφ’ ὧν οὐκ ἔστι θερμὴ δυσκρασία
ἢ πυρετὸς, παραιτεῖσθαι δεῖ αὐτῶν τὴν συνεχῆ χρῆσιν. τῶν δὲ ὀσπρίων |
| 5 | ἀπέχεσθαι δεῖ αὐτοὺς δὴ μάλιστα τοὺς τυμπανικοὺς, ὁμοίως δὲ καὶ
πλακούντων ἁπάντων, ὅσα διὰ γάλακτος ἔχει τὴν σκευασίαν καὶ ἀπὸ
σεμιδάλεως. τῶν δὲ τραγημάτων οὐδὲν ἄτοπον λαμβάνειν ἀμυγδάλων ἢ
πιστακίων, σταφίδων δὲ καὶ φοινίκων σπανίως, καστάνων δὲ ἢ καρύων
εἰς τὸ παντελές. οἶνον δὲ προσφερέσθωσαν τὸν Τύριον ἢ Ἀσκάλωνα καὶ |
|---|
| 10 | μάλιστα τὸν παλαιὸν καὶ ἱερουλίζοντα· οὗτος δὲ καὶ τὰ οὖρα προτρέπει.
τί δὲ ἄν τις εὕροι τούτου τοῖς ὑδεριῶσι κάλλιον βοήθημα; τῶν δὲ
προπομάτων λαμβανέτωσαν ἀψινθάτου καὶ μάλιστα τοῦ ἔχοντος καὶ
ναρδοστάχυος πλείονος ἢ τοῦ ἀπιάτου, τῶν δ’ ἄλλων ἀπεχέσθωσαν.
κίνησις δὲ εἴπερ τι ἄλλο τοῖς ὑδεριῶσι συμβάλλεται καὶ μάλιστα ἡ διὰ |
|---|
| 15 | θαλάσσης καὶ ἵππου καὶ λεκτικίου, τοῖς δὲ δυναμένοις καὶ ἡ διὰ τῶν
ποδῶν ἐστι χρησιμωτάτη. τὴν δὲ ἀνάτριψιν παραλαμβάνειν δεῖ μάλιστα
ἐπὶ τῶν ὑδεριώντων ὡς τοὺς πόρους ἀραιοῦσαν καὶ ἀπολεπτύνουσαν τὰ
ὑγρὰ καὶ διαφοροῦσαν· οὐδὲν γὰρ οὕτω βλάπτει τοὺς ὑδεριῶντας ὡς ἡ
τῶν πόρων πύκνωσις οὐ συγχωροῦσα διαφορεῖσθαι τὰ συναγόμενα πνεύματα |
|---|
| 20 | καὶ ὑγρὰ, ἀλλὰ παλινδρομεῖν (ποιοῦσα) εἰς τὴν γαστέρα καὶ τὸ
περιτόναιον. ἀνατρίβειν οὖν τούτους δεῖ ποτὲ μὲν ξηραῖς ταῖς χερσὶν, ἄλλοτε
δὲ μεθ’ ἁλῶν καὶ ἐλαίου, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ μετὰ σικυωνίου ἢ κυπρίνου. δεῖ
δὲ τὰς τῶν λουτρῶν εἰδέναι χρήσεις βλαβερὰς τοῖς ὑδεριῶσι καὶ μάλιστα
τοῖς ψυχρὰν ἔχουσι δυσκρασίαν, ἐπειδὴ καὶ αὗται, ὡς μεμαθήκαμεν, τῶν |
|---|
| 25 | ψύχειν μᾶλλον ἢ θερμαίνειν δυναμένων εἰσίν. ἡνίκα οὖν λούονται,
συμφέρει κατὰ τῶν σπλάγχνων ἐπιβάλλειν ὅσα διαφορεῖν δύνανται καὶ
λεπτύνειν, οἷόν ἐστι τὸ ὀρόβινον ἄλευρον καὶ οἱ ἅλες ἢ νίτρον ἢ |
|---|
| ἄλλο τι τῶν διαφορεῖν δυναμένων. πολλὰ δέ εἰσι καὶ ἄλλα τοῖς παλαιοῖς | 457 in vol. 2 |
2.459 | κείμενα διαφορεῖν δυνάμενα. καὶ δεῖ ἐπινοεῖν τοιαῦτα καὶ ἐξ αὐτῶν
ἀναλέγεσθαι τὰ χρησιμώτατα. οὕτω μὲν δεῖ τοὺς ἄνευ πυρετῶν ὑδεριῶντας
σπουδάζειν διαιτᾶσθαι.
Εἰ δὲ καὶ πυρέττουσιν οἱ ἔχοντες τὸν ὕδερον, οὐ δεῖ πάνυ τοῖς |
| 5 | θερμαίνουσι κεχρῆσθαι οὔτε ἐπὶ τῶν σπλάγχνων οὔτε ἐπὶ τῶν ἐδεσμάτων
ἢ πομάτων ἢ ἀντιδότων ἢ καθαρτηρίων, ἀλλ’ ἀρκεῖ τῶν μὲν λαχάνων
λαμβάνειν τό τε ἴντυβον καὶ τὸ τρώξιμον ἢ καυκαλίδα ἢ γιγγίδα μιγνυμένην
τούτοις καὶ κιχώριον δὲ μάλιστα ἢ τῶν σελίνων τὰς κεφαλάς. δίδου δὲ
αὐτοῖς καὶ πράσων ἀποζεσθέντων πολλάκις καὶ τῶν ἑλείων ἀσπαράγων. |
|---|
| 10 | οὕτω δὲ καὶ τῶν ἀντιδότων φεύγειν δεῖ τὴν συνεχῆ χρῆσιν καὶ μάλιστα
τῶν ξηροτέρων καὶ δριμυτέρων καὶ καθαρτηρίων ὁμοίως τὰ πάνυ θερμὰ
παραιτεῖσθαι· οὐδὲν γὰρ τῶν πάνυ θερμαινόντων αὐτοὺς ὠφελεῖν δύναται·
τήν τε γὰρ δίψαν αὐτῶν ἐπιτείνουσι τὰ τοιαῦτα καὶ τὸν πυρετὸν ἐξάπτουσι
καὶ τὰ φλεγμαίνοντα τῶν αἰτίων ἔτι μᾶλλον ἐκκαίουσι καὶ ἐπαύξουσι τὰ |
|---|
| 15 | κακὰ, ὥστε οἱ ἀπὸ τῶν ὀξέων νοσημάτων ὕδεροι οὐ δύνανται μὴ τὰς
φλεγμονὰς ἔχειν παραμενούσας αὐτοῖς· οὐδὲν γὰρ οὕτως ἀδιάλειπτον ὡς
ὁ πυρετός. καὶ θαυμαστὸν, ὅτι οὐδὲ ὁ ὕδερος αὐτοῖς ὁ τικτόμενος ἀποσβεννύει
αὐτῶν τὴν θερμασίαν οὐδὲ ὁ πυρετὸς ἐξατμίζει πάντα τὸν ὕδερον, ἀλλ’ ὑπό
τε ὕδατος ἅμα καὶ πυρὸς συνέχονται, ὥστε πανταχόθεν ἄπορον γενέσθαι |
|---|
| 20 | τὴν θεραπείαν, εἴτε θερμαίνειν εἴτε ψύχειν βούλοιντό τι· ἀνάγκη γάρ ἐστι τὰ
ψύχοντα πάντως ἐπιτείνειν τὸν ὕδερον, τὰ θερμαίνοντα πάλιν τὸν πυρετόν.
βέλτιον οὖν ἐπὶ τῶν τοιούτων μικτὴν ποιεῖσθαι τὴν θεραπείαν καὶ πρὸς
τὸ κατεπεῖγον μᾶλλον ἐνίστασθαι ὡς οἷόν τε. καὶ ὅπου γε σφοδρότεροι
φαίνοιντο οἱ πυρετοὶ, τηνικαῦτα δεῖ κεχρῆσθαι τοῖς ψύχουσι μᾶλλον καὶ |
|---|
| 25 | μὴ φοβεῖσθαι τὰ ψύχοντα τότε διδόναι· πῶς γὰρ ἂν παύσαιτο ὁ πυρετὸς,
εἰ μὴ ὑπὸ τῶν ἐναντίων; ἀλλ’ οὐδὲ ὁ ὕδερος ἂν παύσαιτό ποτε, εἰ
μὴ παύσαιτο πρῶτον ἡ παρὰ φύσιν θερμασία· καὶ γὰρ αὐτὴ χρονίζουσα
δύναται τίκτειν ὕδερον· πᾶσα γὰρ εἴτε θερμὴ δυσκρασία εἴτε ψυχρὰ
χρονίζουσα καὶ ἐπικρατοῦσα καταβάλλει τὴν δύναμιν καὶ τὴν τροφήν. |
|---|
| 30 | ἀνάγκη τοίνυν αὐτῶν μηκέτι μεταβαλλόντων εἰς αἱματώδη τὴν ἀναδιδομένην | 459 in vol. 2 |
|---|
2.461 | τροφὴν εἰς ἀτμώδη τινὰ καὶ ὑδατώδη καὶ μοχθηρὰν οὐσίαν τρέπεσθαι.
ὅτι δὲ καὶ διὰ τὴν σύντηξιν ὕδερος γίνεται, καὶ τῷ θειοτάτῳ Γαληνῷ
ὡμολόγηται. ὁρῶμεν δὲ καὶ τὴν τῆς συντήξεως γένεσιν ὑπὸ θερμασίας
ἤπερ ὑπὸ ψύξεως μᾶλλον γινομένην. δεῖ οὖν θεωρεῖν καὶ τὰ προηγησάμενα |
| 5 | πάντα καὶ τὰ παρόντα νῦν καὶ τὴν παροῦσαν δυσκρασίαν διεγνωκότα οὕτω
τολμᾶν ἔρχεσθαι πρὸς τὴν θεραπείαν καὶ μὴ τῇ τῶν πολλῶν ἕπεσθαι δόξῃ,
ὡς δεῖ τοὺς ὑδεριῶντας παντὶ τρόπῳ θερμαίνειν· οὐδὲ γάρ ἐστι τοῦτο ἀληθές.
ἐγὼ μὲν γὰρ πολλοὺς καὶ ὑπὸ τῶν ἐμψυχόντων ὠφεληθέντας ἔσθ’ ὅτε
βοηθημάτων ἑώρακα καὶ τοῦτο δῆλον, ὅτι δυνατόν ἐστι συμβαίνειν· εἰς |
|---|
| 10 | εὐκρασίαν γὰρ ἐπανερχομένων ἁπάντων τῶν μορίων ἀπὸ τῆς παρὰ φύσιν
γενομένης θερμασίας ἀνάγκη καὶ τὸ ἧπαρ αἷμα χρηστὸν γεννᾶν
μηδαμόθεν ἐμποδιζόμενον. ὥσπερ οὖν εἶπον, δεῖ σπουδάζειν ἀεὶ τὸ εἶδος
ἀνιχνεύειν (καὶ) ἀκριβῶς καταλαμβάνειν τὴν αἰτίαν τὴν τὸν ὕδερον
ἐργαζομένην. αἱ γὰρ καλούμεναι μέθοδοι τῆς Ἱπποκράτους τέχνης αὗταί |
|---|
| 15 | εἰσιν ὡς ἀεὶ τὰ ἐναντία τῶν ἐναντίων εἰσὶν ἰάματα. πάντας οὖν τοὺς
ὑδέρους διαιτήσας καταλλήλως ἑκάστῃ καὶ πρεπούσῃ διαίτῃ οὕτως ἔρχου
ἐπὶ τὰ καθαίρειν αὐτοὺς δυνάμενα, μὴ ἀθρόως, ἀλλὰ κατ’ ὀλίγον, ὡς
εἰρήκαμεν. τοὺς μὲν διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν συνισταμένους ὑδέρους
διὰ τῶν θερμαινόντων, ἀλλὰ μηδὲ τούτους διὰ τῶν ἄγαν ξηραινόντων |
|---|
| 20 | ἐδεσμάτων ἢ φαρμάκων δριμυτέρων εὐθὺς θεραπεύειν, ἀλλὰ κατὰ μέρος
καὶ διὰ τῶν μετρίων ἔρχεσθαι πρῶτον, εἴθ’ οὕτως ἐπὶ τὰ ἰσχυρότερα καὶ
μᾶλλον θερμαίνειν δυνάμενα καὶ λεπτύνειν· αἱ γὰρ ἀθρόαι διὰ τῶν ἄγαν
θερμαινόντων προσφοραὶ συντήκουσι μᾶλλον ὅλην τὴν ἕξιν ἤπερ ἀποκενοῦσι
τὸ ἄγαν πλέον ὑγρόν. οὕτω δὲ καὶ, εἰ δεήσει χρῆσθαι τοῖς ἐμψύχουσι, |
|---|
| 25 | πειρῶ διὰ τῶν κατὰ μέρος προστιθέναι τῇ φύσει καὶ οὕτως ἔρχου ἐπὶ τὰ
μᾶλλον ἐμψύχοντα. οὕτω γὰρ ἀβλαβῶς δυνήσεται καὶ ὁ κάμνων φέρειν
τὰ μᾶλλον ἐμψύχοντα. καθάρας οὖν αὐτοὺς, ὡς δεῖ, οὕτως ἔρχου καὶ ἐπὶ
λουτρὰ καὶ κινήσεις, ἀλλὰ τοὺς φλεγματικοὺς καὶ ψυχροτέρους τὴν κρᾶσιν
ἄμεινόν ἐστιν ἀπάγειν ἐπὶ λουτρὸν αὐτοφυὲς, τοὺς δὲ λεπτοὺς καὶ ξηροὺς |
|---|
| 30 | καὶ πυρέττοντας διὰ τῶν ποτίμων καὶ γλυκέων ὑδάτων καὶ ἀλοιφῆς καὶ
μεταβολῆς ἀέρων καὶ εὐθυμίας ἁπάσης ἄγειν. οὕτω γὰρ αὐτοὺς συμβήσεται
προσφόρως διαιτωμένους εἰς τὴν ἀρχαίαν πάλιν ἐπανελθεῖν εὐκρασίαν, ὥστε |
|---|
| καὶ τὸ ἧπαρ μηκέτι ὕδωρ, ἀλλὰ χρηστὸν αἷμα τοῦ λοιποῦ δύνασθαι γεννᾶν. | 461 in vol. 2 |
2.463 (t) | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ἙΝΔΈΚΑΤΟΝ. |
| 1 | κεφ. αʹ.
Περὶ τῶν ἐν τοῖς νεφροῖς συνισταμένων παθῶν.
Οἱ τικτόμενοι περὶ τοὺς νεφροὺς λίθοι ὑπὸ γλίσχρων χυμῶν καὶ
παχέων ὀπτωμένων τὴν γένεσιν ἔχουσι τῆς ἐν τοῖς νεφροῖς θερμασίας |
|---|
| 5 | πυρώδους ὑπαρχούσης. ἔστιν οὖν ὑλικὸν αἴτιον ἡ παχυτέρα ὕλη, ποιητικὸν
δὲ ἡ πυρώδης θερμασία, ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῶν ἐκτὸς ὁρῶμεν· ἐκ πυρὸς
γὰρ καὶ τοιᾶσδε ὕλης ἐπιτηδείας οὔσης οἱ τοὺς κεράμους ἐργαζόμενοι
οὕτως ἅπαντα ποιοῦσιν, ὡς μηδὲ ὑφ’ ὕδατος δύνασθαι διαλυθῆναί ποτε.
τούτων οὕτως ἐχόντων φροντιστέον ἐστὶ μήτε ὕλην παχυτέραν γεννᾶσθαι |
|---|
| 10 | περὶ τοὺς νεφροὺς μήτε πυρώδεις αὐτοὺς καὶ δυσκράτους γίνεσθαι· εἰ γάρ
τι τούτων ἀπείη, οὐ μὴ συστῇ λίθος ποτέ.
Περὶ διαγνώσεως.
Διαγίνωσκε δὲ ἀκριβῶς οὕτως, εἰ τῷ ὄντι λίθος ἐστὶν ὁ ποιῶν τὴν
ὀδύνην· καὶ γὰρ τὰ αὐτὰ συμβαίνει σημεῖα καὶ τοῖς κωλικευομένοις καὶ |
|---|
| 15 | τοῖς ἔχουσι λίθον ἐν νεφροῖς. καὶ μάλιστα περὶ τὰς ἀρχὰς διακρίνεται
δυσχερῶς· καὶ γὰρ ἐπὶ ἀμφοτέρων τῶν παθῶν ἔμετοι γίνονται καὶ ἐποχὴ
γαστρὸς καὶ πνευματώσεις καὶ διατάσεις ἄχρι τοῦ στομάχου καὶ τοῦ
ἥπατος. εἰ δὲ καὶ συμβαίνει τὰ αὐτὰ ἀμφοτέροις, ἀλλὰ τὸν τεχνίτην ἰατρὸν
οὐκ ἂν λάθοι· μᾶλλον γὰρ πλείονες οἱ ἔμετοι ἐπὶ τῶν κωλικῶν καὶ |
|---|
| 20 | ἄπεπτοι καὶ φλεγματώδεις ἐν ἐποχῇ τῆς γαστρὸς καὶ πνευμάτων· ἐπὶ δὲ
τῶν νεφριτικῶν οὐ τοσοῦτον, ἀλλὰ καὶ θεραπευόμενοι πολλάκις ἐκκρίνουσιν,
ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ χωρὶς τοῦ θεραπευθῆναι πνευμάτων ἔκκρισις γίνεται καὶ
τῆς γαστρὸς ὑποχώρησις, ὅπερ οὐδὲ ὅλως τοῖς κῶλον ἀλγοῦσι συμβαίνει.
δεῖ δὲ καὶ τὰ οὖρα κατανοεῖν ἐπιμελῶς· τὴν γὰρ μεγίστην διάγνωσιν ἐν |
|---|
| 25 | τούτοις ἀκριβῶς ἔστιν εὑρεῖν· φλεγματικωτέρα γὰρ καὶ πλείων ἡ ὑπόστασις | 463 in vol. 2 |
|---|
2.465 | γίνεται τοῖς κωλικοῖς, ἐλάττων δὲ τοῖς νεφριτικοῖς καὶ, εἰ κατανοήσεις
ἀκριβῶς, ψαμμώδη τινὰ εὑρήσεις ἐν τοῖς οὔροις, ἅπερ τοῖς κωλικευομένοις
οὐ συμβαίνουσι. καὶ μᾶλλον ὀδύνη βαρεῖα καὶ ἐρείδουσα καθ’ ἕνα τόπον
τοῖς νεφριτικοῖς ὄπισθεν μᾶλλον καὶ περὶ τὰς λαγόνας, ἐπὶ δὲ τῶν κωλικῶν |
| 5 | ἔμπροσθεν πλέον ἢ ὄπισθεν. καὶ στῦψις δὲ περὶ τὸν οὐρητικὸν γίνεται
πόρον τοῖς νεφριτικοῖς, ὅπερ τοῖς κωλικοῖς οὐ συμβαίνει. οὕτω μὲν οὖν
διαγινώσκειν δεῖ καὶ διακρῖναι ἀπ’ ἀλλήλων νεφριτικούς τε λίθον ἔχοντας
καὶ κωλικούς.
Θεραπεία λιθιώντων. |
|---|
| 10 | Θεραπεύειν δεῖ τοὺς ἔχοντας λίθον ἐν μὲν τοῖς παροξυσμοῖς διὰ τῶν
χαλᾶν καὶ παρηγορεῖν δυναμένων καὶ προσέτι θρύπτειν καὶ ὑπεξάγειν τὸν
λίθον. ἄριστον οὖν ἁπάντων τὸ λουτρόν· οὐ γὰρ μόνον παρηγορεῖ, ἀλλὰ
καὶ θεραπεύειν δύναται. τοὺς μὲν γὰρ κωλικοὺς μόνον παρηγορεῖ πολλάκις,
τοὺς δὲ νεφριτικοὺς κατ’ ἀμφότερα ὠφελεῖ. ἀλοιφῇ δὲ κατὰ τὸν τόπον τῷ |
|---|
| 15 | χαμαιμήλῳ κεχρήσθωσαν ἐν τῷ λουτρῷ καὶ ἐν θερμῷ πλείονι καὶ ἐν τῇ
ἐμβάσει ἐπὶ πλείονα χρόνον διατριβέτωσαν. δεῖ δὲ οὐ μόνον ἅπαξ λούειν
τῆς ἡμέρας, ἀλλὰ καὶ δεύτερον καὶ τρίτον, πολλάκις καὶ εἰς τὸ ψυχρὸν,
εἰ θέρος εἴη, ἐμβιβαζέσθωσαν. μετὰ δὲ τὸ λαβεῖν τὰ σάβανα πινέτωσαν
τὸ ζέμα τῶν κολυμβάδων μετὰ σελίνου ἢ βραχέος ἀνίσου. εἰ δ’ ἐπιμένοι |
|---|
| 20 | τὰ τῆς ὀδύνης καὶ μηδ’ ὅλως ἔκκρισις τοῦ λίθου γένοιτο, πινέτωσαν καὶ
τὸ ζέμα τῆς ῥίζης τῆς πενταφύλλου βοτάνης ἔτι περιβεβλημένοι τὰ σάβανα·
πάνυ γὰρ μετὰ τοῦ ἡδέος καὶ τὸ δραστικὸν ἔχει. ἐκτὸς δὲ τοῦ λουτροῦ
δεῖ λαμβάνειν αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ καὶ μετ’ ὀξυμέλιτος. εἰ δὲ μὴ εὐπορήσεις
τῆς πενταφύλλου τὴν ῥίζαν εὑρεῖν, καὶ τοῦ ἠρυγγίου ἢ ἐρυσίμου καὶ |
|---|
| 25 | πριονίτιδος πάνυ μεγάλως τὸ ζέμα ποιεῖ πινόμενον. ἔξωθεν δὲ κεχρήσθωσαν
μαρσίποις διὰ τῶν πιτύρων τῶν σιτίνων, μάλιστα καὶ τοῦ ζέματος τῆς χαμαι‐
μήλου καὶ ἀλθαίας καὶ μελιλώτων καὶ ἐλαίου χαμαιμηλίνου, συνεχέστερον δὲ
ἀμειβέσθωσαν. εἰ δὲ μὴ πάρεισι πίτυρα, τοῖς ῥάκεσι τοῖς ἐρινοῖς χρηστέον
ἀποβρέχοντας αὐτά ποτε εἰς ἔλαιον γλυκὺ, ἄλλοτε εἰς χαμαιμήλινον καὶ |
|---|
| 30 | οὕτω θερμαίνοντας ἀλλάττειν συνεχέστερον. ὑπάγειν δὲ δεῖ καὶ τὴν γαστέρα |
|---|
| κλύσμασι, μὴ τοῖς πάνυ δριμέσιν, ἀλλὰ μᾶλλον τοῖς ἔχουσιν ἐλαίου πλεῖον | 465 in vol. 2 |
2.467 | καὶ τοῖς δυναμένοις χαλᾶν καὶ θρύπτειν ἐκτὸς τοῦ δριμύσσειν. τοιοῦτον
δέ ἐστι τὸ τῆς ἀλθαίας ζέμα τήλεώς τε καὶ ἰσχάδων καὶ πιτύρων καὶ
χαμαιμήλων καὶ τὸ ἔλαιον τὸ χαμαιμήλινον. ἐπὶ δὲ τῶν θερμοτέρων πάνυ
καὶ ὁ τῆς πτισάνης χυλὸς μετὰ ῥοδίνου καὶ χαμαιμήλου καὶ τῶν πυρρῶν |
| 5 | τῶν ὠῶν ἐνιέμενος καὶ κατὰ τόπον κηρωταὶ διὰ κηροῦ μετὰ χαμαιμήλου
καὶ ῥοδίνου καὶ κρόκων ὠῶν συγκείμεναι· παρηγοροῦσι γὰρ καὶ εὐκρασίαν
περιποιοῦσι τοῖς τόποις καὶ πρὸς τὸ παθεῖν φορούμενοι κωλύουσιν
ἁλίσκεσθαι τῇ διαθέσει τοὺς λιθιῶντας συνεχῶς. εἰ δὲ ἐπιμένοι τὰ τῆς
ὀδύνης καὶ ὁ λίθος δυσέκκριτος, ἔρχου ἐπὶ τὰ ἰσχυρότερα τῶν βοηθημάτων. |
|---|
| 10 | τοιοῦτον δέ ἐστι τὸ τοῦ τράγου αἷμα. δεῖ δὲ αὐτὸ ψύχειν καλῶς καὶ μετὰ
τὸ ψυγῆναι κόπτειν καὶ σήθειν καὶ οὕτω διδόναι τοῖς ἔχουσι λίθον. καὶ
τοὺς τέττιγας δὲ ὁμοίως ψύξαντα καὶ κόψαντα διδόναι, δεῖ δὲ αὐτῶν
λαμβάνειν τὰ πτερὰ καὶ τοὺς πόδας καὶ οὕτω παρέχειν τῷ πάσχοντι
κάτω ἐν λουτρῷ ἐν τῇ τοῦ ψυχροῦ δεξαμενῇ. κάλλιον δὲ ἂν εἰς |
|---|
| 15 | οἰνόμελι ἢ κονδῖτον λειώσαις τὸ βοήθημα. μὴ οὖν καταφρονήσῃς·
ἔστι γὰρ ἰσχυρόν.
ταῦτα μὲν οὖν ἁπλᾶ, τῶν δὲ συνθέτων ἄριστόν ἐστι τόδε·
[Start of Table]ναρδοστάχυος. . . . οὐγ. αʹ
πεπέρεως. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | κασίας σύριγγος. . . οὐγγ. βʹ
κόστου. . . . . . οὐγγ. βʹ.[End of Table]
δι’ ὕδατος δίδου νυκτὸς καὶ πρωΐ. δραστικώτατον δὲ καὶ σφόδρα ἰσχυρότατόν
ἐστι βοήθημα τὸ διὰ τοῦ τραγείου αἵματος οὕτω διδόμενον. ὅταν ἄρξηται
περκάζειν ἡ σταφυλὴ, λαβὼν λοπάδα καινὴν βάλε εἰς αὐτὴν ὕδωρ καὶ |
|---|
| 25 | ἀπόζεσον, ὥστε τὸ γεῶδες ἀποβαλεῖν, καὶ σφάξας τὸν τράγον βάλε τοῦ
αἵματος αὐτοῦ τὸ μέσον, ὥστε μήτε τὸ πρῶτον μήτε τὸ ὕστερον λαβεῖν. |
|---|
| καὶ ἐάσας παγῆναι κατάτεμε εἰς λεπτὰ μόνον ἐν τῇ λοπάδι. σκεπάσας | 467 in vol. 2 |
2.469 | δὲ δικτύῳ λεπτῷ ἢ ὀθόνῃ ἀραιᾷ εἰς ὑπαίθριον τόπον τίθει, ὥστε
ὑπὸ τοῦ ἡλίου καὶ τῆς σελήνης καταλάμπεσθαι καὶ ξηρανθῆναι, καλῶς
φυλαττόμενος, μὴ βραχῇ, καὶ λειώσας ἐπιμελῶς ἔχε ἐν πυξίδι καὶ ἐπὶ
τῆς χρήσεως δίδου κοχλιάριον ἓν πλῆρες μετὰ γλυκέος Κρητικοῦ. τοῦτο |
| 5 | μὲν οὖν τοιοῦτόν ἐστι. καὶ ἡμεῖς δὲ οὐκ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ τὴν τούτου
πεῖραν εἰλήφαμεν. προσήκει δὲ ἀκμαῖον εἶναι τῇ ἡλικίᾳ τὸν σφαζόμενον
τράγον. εἴη δ’ ἂν ὁ τοιοῦτος περὶ τὸ τέταρτον ἔτος. φύλλα δὲ τοῦ μαράθρου
δεῖ προπαραβάλλειν τῷ τράγῳ εὐωδίας χάριν ἀμώμου τε καὶ τῶν τοιούτων.
ἐγὼ δὲ μίξας σμύρνην τρωγλῖτιν κεκαυμένην εἰς τὰς μεγάλας ὀδύνας |
|---|
| 10 | οἶδα ἐξουρήσαντα παμμεγέθη λίθον, ὃν διαθρύψας ἐξέωσα. ἐδείκνυε
δὲ τὸ πλῆθος τῶν τμημάτων τὸ συνεστὸς ἐξουρηθὲν αὐτὸ μόριον. τοῦτο
τὸ φάρμακον μετὰ τοῦ θρύπτειν καὶ ἀνώδυνόν ἐστι καὶ ἄλλους οὐκ ἐᾷ
συνίστασθαι λίθους, ὅθεν καὶ θεοῦ χεὶρ καλεῖται. εἰ δὲ μὴ ἔχοις τὸ
αἷμα τοῦ τράγου, κέχρησο τῷ διὰ τοῦ κονδίτου. ἔχει δὲ οὕτω· |
|---|
| 15 | Κονδῖτον νεφριτικόν.
[Start of Table]Ναρδοστάχυος. . . . οὐγ. αʹ
φοῦ. . . . . . . οὐγ. αʹ
σαξιφράγου. . . . . οὐγ. αʹ
βεττονικῆς. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | ἀσάρου. . . . . . οὐγ. αʹ
λινοσπέρμου. . . . . οὐγ. αʹ
πετροσελίνου. . . . οὐγ. αʹ
κόστου. . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
φύλλου. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ.[End of Table] |
|---|
| 25 | κοχλιάριον βάλλε τοῦ ξηρίου εἰς κονδῖτον καὶ πινέτω πρὸ ὥρας ἀρίστου·
θρύπτει λίθους καὶ ἀπουρεῖσθαι ποιεῖ, ὡς μηκέτι συγχωρεῖν συνίστασθαι
λίθους.
Περὶ ἀνωδύνων.
Τούτοις καὶ τοῖς ὁμοίοις τούτων ἐν ταῖς περιστάσεσι κεχρῆσθαι καὶ |
|---|
| 30 | τῶν λίθων ἐσφηνωμένων, οὐ κατὰ τὸν τῆς ὑγείας χρόνον διὰ τὸ μὴ |
|---|
| δυσκράτους γίνεσθαι τοὺς νεφρούς. εἰ δὲ ἐπιμένοι ἡ ὀδύνη καὶ μέγας | 469 in vol. 2 |
2.471 | κίνδυνος καταβληθῆναι τὴν δύναμιν ὑπό τε τῶν ἀγρυπνιῶν καὶ τῆς ἐπιμόνου
ὀδύνης, ἔρχου καὶ ἐπὶ τὰς ἀντιδότους, ὅσαι μετὰ τοῦ παρηγορεῖν καὶ
ὕπνον ἐμποιεῖν ἔχουσι καὶ τὰ λεπτύνοντα καὶ θρύπτειν δυνάμενα λίθους,
οἷά ἐστιν ἥτε Φίλωνος καὶ ἡ πανάκεια καλουμένη καὶ ἡ θηριακὴ μὴ |
| 5 | παλαιὰ οὖσα καθ’ ἑαυτὴν ἢ μετὰ τῆς Φίλωνος μιγνυμένη· βέλτιον γάρ
ἐστι παρηγορῆσαί τε καὶ ἀνακαλεσάμενον τὴν δύναμιν οὕτως ἐπὶ
τὰ ἰσχυρότερα καὶ λίθους θρύπτειν δυνάμενα πάλιν ἔρχεσθαι. εἰ δὲ
καὶ πλῆθος ὑπολάβοις εἶναι ἢ φλεγμονὴν ἅμα τῇ τοῦ λίθου ἐμφράξει,
τὴν φλεβοτομίαν πάντως παραλάμβανε πρότερον. οὕτω γὰρ οὐκ ἂν |
|---|
| 10 | ἁμάρτοις προσφέρων βοήθημα· χαλάσεως γὰρ γενομένης καὶ τῶν
πόρων ἀραιωθέντων ἔτι μᾶλλον τὰ προσφερόμενα βοηθήματα τὸ ἴδιον
ἐπιδείξονται ἔργον. οἶδα μὲν οὖν καὶ ἓν μόνον τῶν γεγραμμένων
βοηθημάτων ἀρκεῖν πρὸς τελείαν θεραπείαν τοῦ πάθους, ἐμνημόνευσα δὲ
διαφόρων διὰ τὸ ἀπορήσαντα ἑνὸς ἑτέρῳ δυνηθῆναι χρήσασθαι. λοιπὸν |
|---|
| 15 | δὲ καὶ πρὸς τὸ μέγεθος τῆς νόσου καὶ τὴν δύναμιν καὶ τὴν ἕξιν τοῦ
κάμνοντος ἐξευρίσκειν ἐκ τῶν διαφόρων ἐστὶ δυνατὸν τὸ κατάλληλον. ἐν
δὲ τῷ τῶν βοηθημάτων πλήθει τινὰ μὲν θραύειν τοὺς ἤδη τεχθέντας λίθους,
ἄλλους δὲ γεννᾶσθαι πλείονας παρασκευάζουσι· τὴν γὰρ ποιητικὴν αἰτίαν
αὔξουσι τῶν λίθων δυσκράτους αὐτοὺς καὶ πυρώδεις διὰ τῶν θερμαινόντων |
|---|
| 20 | ἀπεργαζόμενοι, ὡς εὐχερῶς ἑτέρους ὀπτᾶν δύνασθαι λίθους. ὅπως οὖν μὴ
τοῦτο γένοιτο, σπουδάζειν χρὴ φεύγειν τὰ πάνυ θερμὰ καὶ δριμέα τῶν
βοηθημάτων. εἰ δὲ ἀνάγκη τις συμβῇ, ἅπαξ ἢ δὶς τούτοις χρησάμενον
καὶ ἐπιτυχόντα τοῦ σκοποῦ δεῖ πάλιν ἀφίστασθαι αὐτῶν καὶ μὴ, ὡς
οἱ πολλοὶ ποιοῦσι, κεχρῆσθαι θέλειν αὐτοῖς ἐν τῷ τῆς ὑγείας χρόνῳ |
|---|
| 25 | προφυλακῆς χάριν ἐπὶ τὸ μὴ συνάγεσθαι παχυτέραν ἢ ψυχροτέραν ὕλην
ἐπιτηδείαν οὖσαν πρὸς τὴν τῶν λίθων γένεσιν. ἀλλὰ τοὐναντίον δεῖ σπουδάζειν
καὶ εὐκρασίαν ἐμποιεῖν καὶ τοῖς λεπτύνουσιν ἄνευ τοῦ πάνυ θερμαίνειν
κεχρῆσθαι, ὥσπερ τὸ ὀξύμελι καὶ τὸ ἀδίαντον καὶ τὸ ζέμα τοῦ ἑλείου |
|---|
| ἀσπαράγου καὶ ἀγρώστεως καὶ ἡ ῥίζα τοῦ σελίνου καὶ ἠρυγγίου καὶ | 471 in vol. 2 |
2.473 | τῆς πενταφύλλου ῥίζης καὶ τοῦ ἀρνογλώσσου τῆς ῥίζης καὶ τῶν φύλλων
καὶ ἔτι μᾶλλον τοῦ καρποῦ καὶ τῶν ἐρεβίνθων ὁ ζωμὸς, γλυκυσίδης ὁ
καρπὸς, ἀμύγδαλα. ἀλλὰ μηδὲ τούτοις συνεχῶς, ἀλλὰ τότε μόνον, ὅτε
τις ὑπόνοια συνάγεσθαι παρείη παχυτέραν ὕλην ἐν τοῖς νεφροῖς. πίνειν δὲ |
| 5 | δεῖ πρὸ πάσης τροφῆς εὔκρατον· οὐδὲν γὰρ οὕτως ἀπερίττους ἐργάζεται
καὶ εὐκράτους τοὺς νεφροὺς, ὡς μὴ δύνασθαι ἔτι τίκτειν λίθους· τῷ γὰρ
χρόνῳ τὸ πυρῶδες αὐτῶν ὑπὸ τῆς εὐκρασίας ἀποσβέννυται. διὸ καλῶς
ποιοῦσιν οἱ πίνοντες καὶ ἐν τῷ μέσῳ τῆς τροφῆς ὕδατος ἢ οἴνου ψυχθέντος
ἢ ῥοσάτου ἢ ἰάτου· τὸ γὰρ κονδῖτον παντὶ τρόπῳ παραιτεῖσθαι δεῖ ὥσπερ |
|---|
| 10 | καὶ τὸ ὑδρόγαρον καὶ πάντα τὰ διὰ πεπέρεως. καὶ οὐ μόνον δὲ τὰ δριμέα,
ἀλλὰ καὶ παχύχυμα τῶν ἐδεσμάτων φεύγειν δεῖ, οἷον ἄλικα, ἴτριον,
σεμίδαλιν, ὠὰ σκληρὰ, πλακοῦντας καὶ ὅσα διὰ γάλακτος ἔχει τὴν
σκευασίαν, καὶ αὐτὸ τὸ γάλα καὶ τὸν τυρόν. παραιτείσθωσαν δὲ καὶ τοὺς
πάνυ μέλανας καὶ αὐστηροὺς τῶν οἴνων καὶ τὸ ἐπὶ στρωμνῆς καθεύδειν |
|---|
| 15 | ἐχούσης πτερὰ τῶν χηνῶν· πάνυ γὰρ ἐκθερμαίνει ταῦτα τοὺς νεφρούς. καὶ
τὸ ἵστασθαι ἐπὶ πολὺ φυλάττεσθαι δεῖ, σπουδάζειν δὲ μᾶλλον ἢ κινεῖσθαι
ἢ καθέζεσθαι. φεύγειν δὲ δεῖ καὶ τὴν βραδυσιτίαν καὶ τὰ μὴ πέττοντα
ἐσθίειν καὶ τὸν πολὺν ἰσικὸν καὶ τῶν ἰχθύων τὰ κητώδη, οἷον θύννους,
πηλαμύδας, σκόμβρους, κεφάλους καὶ τὰ ὀστρακόδερμα πλὴν κτενίου καὶ |
|---|
| 20 | ἐχίνου. τῶν δὲ ἐχίνων καὶ συνεχῶς δεῖ λαμβάνειν, ἐὰν ᾖ δυνατόν· μετὰ
γὰρ τοῦ εὐκρασίαν περιποιεῖν καὶ τὸ διουρητικὸν ἔχει. ἀστακοῦ δὲ καὶ
κηρυκίου σπανίως δεῖ λαμβάνειν, τὰ δὲ ὄστρεα καθόλου παραιτεῖσθαι
καὶ τῶν κρεῶν τὰ λιπαρὰ καὶ τῶν ὄρνεων, ὁμοίως καὶ τῶν ἐν λίμνῃ
διαιτωμένων συνεχῶς ἐσθίειν. προσφερέσθωσαν δὲ καὶ χηνῶν τὰ ἄκρα καὶ |
|---|
| 25 | τῶν στρουθίων τὰ μὴ λιπαρὰ, χλωροὺς πυργίτας καὶ τὰ ὅμοια. τῶν δὲ
ὀπωρῶν ἐσθιέτωσαν καὶ τῶν σικύων τὴν ἐντεριώνην πρώτην μάλιστα
καὶ πεπόνων, σῦκα δὲ ξηρὰ καὶ χλωρὰ προσφερέσθωσαν καὶ σταφυλὴν καὶ
μῆλα καὶ ῥοδάκινα καὶ ἀπίδια μήτε πολλὰ μήτε συνεχῶς. τοσαῦτα
καθόλου καὶ κατὰ μέρος εἰρήσθω σοι κατὰ μέθοδον ἐπιστημονικὴν ἐκτεθέντα. |
|---|
| 30 | ἐπειδὴ δὲ καί τινες τῶν ἀρχαιοτέρων καὶ τῶν τὰ φυσικὰ περὶ |
|---|
| ἀντιπαθείας γραψάντων ἐξέθεντο τινὰ καὶ τοὺς ἤδη τεχθέντας ἐπαγγελλόμενα | 473 in vol. 2 |
2.475 | θρύπτειν παραδόξως λίθους καὶ τοῦ λοιποῦ μηκέτι τίκτεσθαι συγχωρεῖν,
ἀναγκαῖον ἐνόμισα καὶ τούτων ἐκθέσθαι τινὰ καὶ μάλιστα διὰ τοὺς φιλαρέτους
ἕνεκα τοῦ σῶσαι ἄνθρωπον καὶ δυνηθῆναι νικῆσαι πάθος· καλὸν γὰρ
νικᾶν καὶ πάσῃ μηχανῇ βοηθεῖν. ἔτι δὲ καὶ ὁ θειότατος Γαληνὸς μηδὲν |
| 5 | νομίσας εἶναι τὰς ἐπῳδὰς ἐκ τοῦ πολλοῦ χρόνου καὶ τῆς μακρᾶς πείρας
εὗρε μεγάλως δύνασθαι αὐτάς. ἄκουσον οὖν αὐτοῦ λέγοντος, ἐν ᾗ περὶ
τῆς καθ’ Ὅμηρον ἰατρικῆς ἐξέθετο πραγματείας· ἔχει δὲ οὕτως· ‘ἔνιοι
γοῦν οἴονται τοῖς τῶν γραῶν μύθοις ἐοικέναι τὰς ἐπῳδὰς, ὥσπερ κἀγὼ
μέχρι πολλοῦ· τῷ χρόνῳ δὲ ὑπὸ τῶν ἐναργῶς φαινομένων ἐπείσθην εἶναι |
|---|
| 10 | δύναμιν ἐν αὐταῖς· ἐπί τε γὰρ τῶν ὑπὸ σκορπίου πληγέντων ἐπειράθην
ὠφελείας, οὐδὲν δ’ ἧττον κἀπὶ τῶν ἐμπαγέντων ὀστῶν ἐν τῇ φάρυγγι
δι’ ἐπῳδῆς εὐθὺς ἀναπτυομένων. καὶ πολλὰ γενναῖα καθ’ ἕκαστόν εἰσι καὶ
ἐπῳδαὶ τυγχάνουσαι τοῦ σκοποῦ‘. εἰ οὖν καὶ ὁ θειότατος Γαληνὸς μαρτυρεῖ
καὶ ἄλλοι πολλοὶ τῶν παλαιῶν, τί κωλύει καὶ ἡμᾶς, ἅπερ ἔγνωμεν |
|---|
| 15 | ἐκ πείρας καὶ ὅσα ὑπὸ φίλων γνησίων, ταῦτα ἐκθέσθαι ὑμῖν; πολλὰ μὲν
οὖν εἰσι καὶ ἄλλα, οὐδὲν δὲ οὕτως ὡς ὁ ἐκ τοῦ Κυπρίου χαλκοῦ δακτύλιος·
ἔχει δὲ οὕτω·
Φυσικά.
Λαβὼν χαλκὸν Νικαϊνὸν ἢ Κύπρινον πυρὶ τὸ σύνολον μὴ συνομι‐ |
|---|
| 20 | λήσαντα τὸν ἐν αὐτῷ τῷ μετάλλῳ τοῦ χαλκοῦ εὑρισκόμενον ποίησον
γενέσθαι ὡς ψηφίδα, ὥστε φανῆναι ἐν δακτυλίῳ, καὶ γλύψας ἐπ’ αὐτῆς
λέοντα καὶ σελήνην καὶ ἀστέρα κύκλῳ τούτου γράψον τὸ ὄνομα τοῦ θηρίου
καὶ ἐγκλείσας χρυσῷ δακτυλιδίῳ φόρει παρὰ τῷ μικρῷ ἢ ἰατρικῷ
δακτύλῳ. |
|---|
| 25 | κεφ. βʹ.
Περὶ φλεγμονῆς τῆς ἐν νεφροῖς.
Ὅτι μὲν ἡ φλεγμονὴ συνίσταται καθόλου πλήθους ὕλης ἐπιρρεύ‐
σαντος ἐν τοῖς μορίοις καὶ μάλιστα τοῖς σαρκώδεσιν, ἅπασιν ὡμολόγηται. |
|---|
| καὶ χρὴ τοῦτο ἐπιστημόνως σκοπεῖν, ἆρα τὸ ἐπιρρεῦσαν τῷ πλήθει μόνῳ | 475 in vol. 2 |
2.477 | λυπεῖ ἢ ποιότητι μόνῃ ἢ τῷ συναμφοτέρῳ. πλήθει μὲν, ὡς ὅταν αὐτὸ
χρηστὸν ὑπάρχον τὸ αἷμα διὰ μηδὲν ἄλλο ἢ διὰ πλῆθος αὐτὸ μόνον
τὴν ἔμφραξιν ἐργάσηται καὶ διατείνῃ τε καὶ εἰς ὕψος ἐπαίρῃ τὸ μόριον.
ποιότητι δὲ μόνῃ, ὡς ὅταν μὲν ὀλίγον ὑπάρχῃ χολῶδες καὶ ἄγαν δριμὺ |
| 5 | ἢ παχὺ καὶ γλίσχρον ἢ γεῶδες καὶ μελαγχολικόν. ἐὰν δὲ καὶ πολὺ
ὑπάρχῃ τὸ ἐπιρρεῦσαν καὶ κακόχυμον, συμβαίνει τηνικαῦτα κατὰ ἀμφότερα
λυπεῖσθαι τὸ μόριον καὶ διατεινόμενον ὑπὸ τοῦ πλήθους καὶ ἀνιώμενον ὑπὸ
τῆς ὀχλούσης αὐτῷ ποιότητος. σκοπεῖν οὖν δεῖ, πότερον ἐξ ὅλου τοῦ
σώματος ἐπιρρεῖ ἢ ἀπό τινος ὑπερκειμένου μορίου, οἷον σπληνὸς ἢ ἥπατος |
|---|
| 10 | ἢ ἄλλου μορίου. μεγίστη γὰρ ἐκ τούτου γίνεται διαφορὰ τῆς θεραπείας·
εἰ γὰρ ὅλον τὸ σῶμα φαίνοιτο πληθωρικὸν, ὅλου δεῖ προνοεῖσθαι πρότερον,
εἶτα τοῦ μέρους. εἰ μὲν αἷμα πλεονάζον φανείη, διὰ φλεβοτομίας,
εἰ δὲ κακοχυμία τις, διὰ καθάρσεως τῆς τὸν κρατοῦντα χυμὸν καθαίρειν
δυναμένης. ποιοῦ δὲ τὴν κάθαρσιν προδιαιτήσας αὐτὸν ἀσφαλῶς καὶ εὔλυτον |
|---|
| 15 | προκατασκευάσας τῇ τε πτισάνῃ καὶ ἰχθύσι καὶ ἰντύβοις καὶ πᾶσι τοῖς
ὑγραίνειν καὶ ἐπικιρνᾶν δυναμένοις. εἰ δὲ παχὺ εἴη καὶ μηδὲν ἔχον δριμὺ,
ταῖς δι’ ὀξυμέλιτος τροφαῖς καὶ ἀποζέμασι τοῖς λεπτύνειν καὶ τέμνειν
δυναμένοις. ἀλλ’ ἐπειδὴ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τὰ τέμνοντα καὶ δακνώδη ὑπάρχει
καὶ παροξύνει τὰ φλεγμαίνοντα μόρια, σπουδάζειν δεῖ παντοίως ἐπι‐ |
|---|
| 20 | λέγεσθαι, ὅσα τὸ ἄδηκτον ἔχει. εἰσὶ μὲν οὖν καὶ ἄλλα λεπτύνειν δυνάμενα
μηδὲν δριμὺ μηδὲ ἀνιαρὸν κεκτημένα, ἀλλ’ οὐδὲν οὕτως ὡς τὸ ὑδαρὲς
μελίκρατον. οὕτως οὖν προλεπτύνας τὰ παχέα ἢ ἐπικεράσας τὰ δριμέα
τότε τῶν λυπούντων ποίει τὴν κάθαρσιν, εἰ φαίνοιτό σοι κατὰ τὸ συναμφότερον
λυποῦντα καὶ μὴ δύνασθαι μόνη ἡ δύναμις εἰς τὸ περιγενέσθαι τῆς |
|---|
| 25 | κακοχυμίας· φεύγειν γὰρ δεῖ ταῦτα πάντα φλεγμαίνειν δυνάμενα καὶ
καθαίρειν καὶ μάλιστα ἐν τῇ ἀρχῇ ἔτι ἀπέπτων ὄντων τῶν χυμῶν καὶ τῆς
φλεγμονῆς τὸ ζέον ἐχούσης, ἀλλ’ οὐδὲν οὕτως ὡς τὰ περὶ νεφροὺς καὶ
κύστιν· δέχονται γὰρ τὰ περιττώματα ἑτοίμως εἰς αὐτὰ μᾶλλον ἢ δια‐ |
|---|
| φορεῖταί τι ἐξ αὐτῶν, ἐὰν μὴ πέψις αὐτοῦ τοῦ φλεγμαίνοντος καὶ πάσης | 477 in vol. 2 |
2.479 | τῆς ὕλης εὑρεθῇ γινομένη. οὕτω μὲν ἐὰν πολλὴ καὶ κακόχυμός σοι ἡ
ὕλη φαίνοιτο, πράττειν δεῖ. εἰ δὲ μὴ φαίνοιτό σοι πολλή τις οὖσα ἡ ὕλη
καθ’ ὅλον τὸ σῶμα, ἀλλὰ μᾶλλον ὀλίγη καὶ δριμεῖα καὶ ζέουσα, φεύγειν
δεῖ τὸ μελίκρατον καὶ τὰ διουρητικὰ, κἂν ἄδηκτα ᾖ, κεχρῆσθαι δὲ |
| 5 | μᾶλλον εὐκράτῳ πλείονι· καὶ γὰρ τὸ δριμὺ ἀμβλύνει καὶ τὸ δακνῶδες
ἀποπλύνει, ὅπερ ἐπιμένον τήν τε θερμότητα ἐπισπᾶται καὶ ὀδύνην πραΰνει.
ἡ δὲ ὀδύνη οἶδε πλέον τὰ πεπονθότα ῥευματίζειν μόρια, ὥστε, ἐὰν
ᾖ δριμύτης ἡ λυποῦσα, οὐ δεῖ φοβεῖσθαι τὴν πλείονα προσφορὰν τοῦ πόματος·
καὶ γὰρ τοῦτο πλέον ὠφελεῖ τὰς ἐκ δριμύτητος γινομένας φλεγμονάς. |
|---|
| 10 | τὰς γὰρ διὰ πλῆθος ὕλης γινομένας τὰ διουρητικὰ πάνυ οὐκ ὠφελεῖ·
συνεφέλκονται γὰρ καὶ ἄλλην ὕλην παχυτέραν ἅμα τοῖς οὔροις εἰς τὰ
πεπονθότα, ἥτις οὐχ εὑρίσκουσα διέξοδον ἐν αὐτοῖς ἐμμένει τοῖς πάσχουσιν.
Περὶ βοηθημάτων τοπικῶν.
Ἔξωθεν μὲν δεῖ προσφέρειν, εἰ μὲν χολῶδες εἴη τὸ τὴν φλεγμονὴν |
|---|
| 15 | ἐργαζόμενον, τὰ ψύχειν δυνάμενα καὶ μάλιστα ἐν ταῖς ἀρχαῖς καὶ ζεούσης
ἔτι τῆς φλεγμονῆς. πολλὰ οὖν εἰσι τοῦτο ποιεῖν δυνάμενα, ἀλλ’ οὐδὲν
οὕτως ὡς ἡ κηρωτὴ ἡ λαμβάνουσα ῥοδίνου καὶ βραχέος ὄξους καὶ πολυγόνου
χυλοῦ ἢ ἀνδράχνης. ἐν δὲ ταῖς ἀναβάσεσι καὶ τῶν διαφορητικῶν τι δεῖ
προσφέρειν, οἷον χαμαιμήλου ἢ τῶν νεαρῶν στεάτων ἢ τῆς διὰ χυλοῦ |
|---|
| 20 | βραχὺ, παρακμῆς γενομένης καὶ τῶν ἔτι πλέον διαφορεῖν δυναμένων. εἰ
δὲ παχυτέρα φαίνοιτό σοι ἡ τὴν φλεγμονὴν ἐργασαμένη ὕλη, καὶ ἔσωθεν
δεῖ βοηθεῖν τοῖς ἀδήκτως λεπτύνουσι καὶ ἔξωθεν τῷ τε χαμαιμήλῳ καὶ
καταπλάσματι διὰ κριθίνου καὶ λινοσπέρμου ἑψηθέντων εἰς τὸ ζέμα τοῦ
χαμαιμήλου καὶ μελιλώτων καὶ ἀψινθίου καὶ ἀλθαίας καὶ ὀλίγου |
|---|
| 25 | ἑψήματος. τὸ δὲ ἐπὶ πολὺ πυριᾶν παραιτοῦ, ἀλλὰ πραϋτέρᾳ τῇ θερμασίᾳ
κέχρησο. ὥσπερ οὖν τὸ ἐπὶ πολὺ θερμαίνειν δεῖ παραιτεῖσθαι διὰ τὸ
μὴ εἰς πῦον μεταβληθῆναι τὴν ἐν τῇ φλεγμονῇ περιεχομένην ὕλην, οὕτω
καὶ τοῖς ψύχουσιν ἐπὶ πολὺ καὶ πολλάκις τάχιστα σκληροῦνται τῶν |
|---|
| νεφρῶν αἱ φλεγμοναί. πάντα οὖν τὰ ἄκρα φεύγειν δεῖ ἐπὶ πάντων, μάλιστα | 479 in vol. 2 |
2.481 | δὲ ἐπὶ νεφρῶν ἐχόντων φλεγμονήν. λουτροῖς μὲν πρὶν κενῶσαι τὸ πλῆθος
οὐ δεῖ σπουδάζειν κεχρῆσθαι. μετὰ δὲ τὴν τοῦ ὅλου πρόνοιαν καὶ λουτροῖς
ἐκθερμαίνουσιν ἀσφαλῶς ἄν τις χρήσαιτο.
Περὶ φλεγμονῆς νεφρῶν εἰς πῦον μεταβληθείσης. |
| 5 | Τὴν δὲ φλεγμονὴν μέλλουσαν εἰς πῦον μεταβάλλεσθαι διαγίνωσκε
πρῶτον ἐκ τοῦ μηδεμιᾶς προφάσεως γενομένης πυρετοὺς ἢ περιψύξεις
τινὰς ἀλόγους ἐπιγίνεσθαι καὶ ἀτάκτους· περὶ γὰρ τὰς γενέσεις τοῦ πύου
οἱ πόνοι καὶ οἱ πυρετοὶ συμβαίνουσι μᾶλλον ἢ γειναμένου. ἔπειτα δὲ
πρὸς τοῦτο ἀνακλινόμενον αὐτὸν εἰς τὸ ὑγιαῖνον μέρος ἐκ τοῦ πεπονθότος |
|---|
| 10 | βάρους πολλοῦ μᾶλλον αὐτὸν αἰσθάνεσθαι λέγειν ἢ πρὸ τοῦ εἰς ἀπόστασιν
ἄρχεσθαι τὴν φλεγμονήν. λοιπὸν δὲ καὶ εἰ πῦον φανείη, μὴ ἀλλαχόθεν
αὐτὸ ἐκκρίνεσθαι ὑπολάβῃς, εἰ μὴ ἐκ τῶν νεφρῶν· καὶ γὰρ ἡ προλαβοῦσα
ὀδύνη καὶ ἡ τοῦ βάρους συναίσθησις ἀκριβῆ τὴν διάγνωσιν καὶ ἀναμφίβολον
ἔχειν ἀποδείκνυσιν ὁμοίως. ἐπειδὴ δὲ καὶ ἐξ ἄλλων τόπων πλειόνων ἐκκρίνεται |
|---|
| 15 | πῦον, ἅπαντά σοι σαφῶς ἐκτίθημι τὰ σημεῖα, δι’ ὧν δυνήσεταί τις αὐτὸ
καταλαβεῖν, ἐξ ὧν ἐκκρίνεται τόπων τὸ πῦον εἴτε ἀπὸ νεφρῶν εἴτε ἀπὸ
κύστεως ἢ οὐρητικῶν πόρων ἢ καὶ ἀπὸ τοῦ πνεύμονος ἢ ἄλλου τινὸς
μορίου εἴτε ἀναπνευστικῶν ἢ θρεπτικῶν· καὶ γὰρ εἰ καὶ σπανίως, ἀλλ’
ὅμως ἐξ αὐτῶν ἐκκρίνεται πῦον. ἄνωθεν μὲν οὖν τὸ πῦον φερόμενον |
|---|
| 20 | εὑρίσκεται πάντως σὺν τῷ σχήματι τοῦ οὔρου ἀναμεμιγμένου ἀκριβῶς.
εἰ δὲ ἐκ τῶν κάτωθεν ἐκκρίνοιτο, καὶ τὴν ὑπόστασιν ὑφιστάνουσαν
εὑρήσεις ἐν τῷ πυθμένι τῆς ἀμίδος μᾶλλον. εἰ δὲ ἐκ τῶν μέσων
μερῶν φέροιτο μέση καὶ ἡ μῖξις τοῦ πύου εὑρίσκεται καὶ οὐκ ἀκριβῶς
ἀναμεμιγμένη. πρόσεχε δὲ καὶ τοῖς ἀναμεμιγμένοις καὶ ἐμφερομένοις ἐν |
|---|
| 25 | οὔροις· πάντως γὰρ μηνύουσί σοι τὸν πεπονθότα τόπον. εἰ μὲν γὰρ ἐκ τῆς
κύστεως, εὑρήσεις ἐμφερόμενα μόρια πεταλώδη· εἰ δὲ σαρκώδη, ἀπὸ
τῶν νεφρῶν. λοιπὸν δὲ καὶ ἡ ἰδιάζουσα ὀδύνη καὶ τὰ προηγησάμενα καὶ
πάντα τὰ συνεδρεύοντα καὶ τὸν τόπον τὸν πεπονθότα καὶ τὴν διάθεσιν |
|---|
| δηλώσει καὶ φανερὰν ποιήσει πάνυ. | 481 in vol. 2 |
2.483 | Περὶ θεραπείας.
Θεραπεύειν δὲ δεῖ τοὺς ἐκκρίνοντας πῦον τοῖς ἀδήκτοις καὶ ἀπορ‐
ρίπτειν δυναμένοις, ὧν ἐστι καὶ τὸ ὑδαρὲς μελίκρατον καὶ ὁ χυλὸς τῆς
πτισάνης μετὰ ὀλίγου μέλιτος τό τε ἀδίαντον καὶ τὸ σπέρμα τοῦ σικύου |
| 5 | μετὰ χρυσαττικοῦ καὶ ὁ διὰ φυσαλίδων τροχίσκος καὶ τὸ γάλα τὸ ὄνειον
πινόμενον καὶ μάλιστα τοῖς ἔχουσι τὸ ἕλκος περὶ τὴν κύστιν καὶ ἡ Ἀρμενία
βῶλος πινομένη καὶ ἵππουρις καὶ ἄγρωστις ἔτι μάλα. τὰ δὲ περὶ τὸν
οὐρητικὸν πόρον διὰ κοκκίων ἢ τροχίσκων ἀδήκτως ξηραινόντων μᾶλλον
ἤπερ διὰ τῶν λεπτυνόντων θεραπεῦσαι. |
|---|
| 10 | Νεφριτικὸν ξηρίον πρὸς δυσουρίαν καὶ λιθίασιν.
[Start of Table]Ἀλθαίας σπέρματος. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
λινοσπέρμου. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
κνίδης σπέρματος. . . . . . γρ. ϛʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . γρ. ϛʹ |
|---|
| 15 | καρποβαλσάμου. . . . . . γρ. ϛʹ
παλιούρου σπέρματος. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
ὑέλου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
Ἄλλο, ᾧ καὶ αὐτὸς κέχρημαι.
[Start of Table]Ἀγαρικοῦ. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | ἀλθαίας σπέρματος. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
λινοσπέρμου. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
κνίδης σπέρματος. . . . . . γρ. ϛʹ
καρποβαλσάμου. . . . . . γρ. ϛʹ
παλιούρου σπέρματος. . . . . γρ. ϛʹ |
|---|
| 25 | ὑέλου. . . . . . . . . γρ. ϛʹ.[End of Table]
δίδου ἐκ τοῦ ξηρίου γρ. αʹ μετὰ χρυσαττικοῦ ἢ ζέματος ἠρυγγίου καὶ
ἀγρώστεως καὶ σικύου σπέρματος καὶ ἀτρακτυλίδος βοτάνης. προσέχειν δὲ
δεῖ πάντως καὶ τῇ διαίτῃ καὶ μὴ, ὡς οἱ πολλοὶ, τοῖς φαρμάκοις μόνοις
καταπιστεύειν. ἐπιτήδειος οὖν ὁ χυλὸς τῆς πτισάνης καὶ τοῦ βρώμου μόνος |
|---|
| 30 | μετὰ χρυσαττικοῦ ἢ ῥοσάτου ἢ οἰνομέλιτος ἢ τοῦ γλυκέος τοῦ Κρητικοῦ |
|---|
| ἢ Λαδικηνοῦ ἢ Σκυθοπολίτου. εἰ δὲ μὴ ἔχοι ἡδέως γλυκὺν πιεῖν | 483 in vol. 2 |
2.485 | ὁ πάσχων οἶνον, ἢ ὑδρόμηλον ἢ Κνίδιον ἢ Σαρεφθῖνον ἢ Τύριον λαμβανέτω,
ὀλίγον μέντοι· ὁ γὰρ πολὺς καὶ ῥευματίζεσθαι παρασκευάζει τὰ ἕλκη καὶ
φλεγμαίνειν. κάλλισται δὲ τούτοις εἰσὶ σταφίδες ἐσθιόμεναι καὶ ἀμύγδαλα
καὶ στρόβιλοι μετὰ γλυκέος, εἰ μὴ λίθους ἔχουσιν· ἔθος γὰρ τίκτειν εἰς |
| 5 | τοὺς νεφρούς. καὶ τὰ ὠὰ δὲ τῶν κατοικιδίων ὀρνίθων ἐσθιόμενα χλιαρὰ
καὶ ἁπαλώτατα πάνυ ὠφελεῖ. ἐγὼ γοῦν οἶδά τινα, ὃς ἅμα τῷ τεχθῆναι τὰ
ὠὰ κατερρόφα αὐτὰ ἄνευ ἑψήσεως καὶ ἔφασκε τὰ μέγιστα ὠφελεῖσθαι καὶ
τὰς δήξεις καὶ τὰς ὀδύνας τὰς γινομένας περὶ τὴν κύστιν ἐκ τοῦ τρόπου τούτου
φέρειν δύνασθαι πρᾴως ἔφασκε. καὶ ὁ ἐχῖνος δὲ ὁ πεπλυμένος ἐσθιόμενος |
|---|
| 10 | καθ’ αὑτὸν ἢ μετὰ χρυσαττικοῦ ἢ ὑδρομήλου γλυκέος καὶ κτένια πεπλυμένα
καὶ ἀστακὸς δίσεφθος ἐν ἄλλῳ καὶ ἄλλῳ ὕδατι μετὰ τὸ καθαρθῆναι ἑψηθεὶς
ὠφελιμώτατός ἐστι. τῶν δὲ λαχάνων τὸ ἴντυβον καὶ ἡ κράμβη τρίσεφθος
ἐσθιομένη εἰς οἶνον, εἰ μὴ τὸ φερόμενον πῦον δριμύτερον καὶ δακνῶδες εἴη.
καὶ οἱ θέρμοι ἄναλοι χρήσιμοι τὸ θρύπτειν ἔχοντες καὶ τὸ σμηκτικὸν |
|---|
| 15 | τῶν ἑλκῶν καὶ οἱ βλαστοὶ τῆς τήλεως ἐσθιόμενοι καὶ τὸ εὔστομον
κύμινον συμμέτρως. καὶ τὰ κάστανα δὲ ἑψόμενα ἢ ὀπτὰ συμβάλλονται
πάνυ καὶ μάλιστα ὅταν λεπτὸν καὶ χολῶδες εἴη τὸ φερόμενον. ὅτε δὲ
παχὺ καὶ ἐσφηνωμένον ὑπάρχει ὡς μόλις ἐκκρίνεσθαι, τῶν παχυχύμων
ἐδεσμάτων φείδεσθαι. |
|---|
| 20 | κεφ. γʹ.
Περὶ στραγγουρίας διαγνώσεως καὶ θεραπείας.
Εἰ μὲν δριμύτης τις εἴη ἐν τοῖς οὔροις καὶ ἡ ὅλη ἕξις ἐπὶ τὸ
δριμύτερον καὶ χολωδέστερον εἴη τετραμμένη, δεῖ στοχάζεσθαι πάντως διὰ
τὴν δῆξιν τὴν ἐκ τῆς δριμύτητος γίνεσθαι τὴν στραγγουρίαν. εἰ δὲ μηδὲν |
|---|
| 25 | εἴη τοιοῦτον, ἀλλὰ τοὐναντίον καὶ τὸ οὖρον λευκὸν φαίνοιτο μᾶλλον καὶ
τὰ προηγησάμενα ψυχρότερα μᾶλλον καὶ δίαιτα καὶ λουτρὰ ψυχρότερα, δεῖ
μᾶλλον ψυχρὰν δυσκρασίαν αἰτιᾶσθαι τῆς κύστεως, ἥτις οὐκ ἐᾷ κρατεῖσθαι
τὸ οὖρον. αὗται μὲν αἱ αἰτίαι τῆς στραγγουρίας. ἡ θεραπεία δὲ σύμφωνος |
|---|
| γινέσθω τῇ ποιούσῃ αἰτίᾳ· τοῖς μὲν γὰρ ὑγραίνουσι καὶ ἐπικιρνῶσι δεῖ | 485 in vol. 2 |
2.487 | κεχρῆσθαι, εἰ δριμύτης εἴη, καὶ μηδενὶ θερμῷ ἢ ἁλμυρῷ. παντάπασιν οὖν
πτισάνη τούτοις χρησίμη καθ’ ἑαυτὴν καὶ μετὰ ὀλίγου ὑδρομήλου ἢ
χρυσαττικοῦ, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ μετὰ γάλακτος μετὰ τὸ παύσασθαι τὸ πολὺ
τῆς δριμύτητος, ἐπεὶ διαφθείρεται, ἐὰν πάνυ ἐπικρατούσης τῆς ξηρᾶς |
| 5 | καὶ δριμείας ποιότητος ἐπιδοθείη τὸ γάλα. τούτοις καὶ τὰ συνεχῆ λουτρὰ
ἐπιτήδεια καὶ τὸ εὔκρατον πρὸ τροφῆς καὶ σικύων ἡ ἐντεριώνη καὶ πέπων
καὶ οἱ βλαστοὶ τῆς τήλεως καὶ γλυκεῖα σταφυλὴ καὶ οἶνος γλυκὺς, οἷός
ἐστιν ὁ Βιθυνὸς καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, ὅσα ἐπικιρνᾶν δύναται καὶ παύειν δριμύτητα.
Περὶ τῆς διὰ ψῦξιν στραγγουρίας. |
|---|
| 10 | Εἰ δὲ διὰ ψυχρὰν δυσκρασίαν συμβῇ γενέσθαι τὸ τῆς στραγγουρίας
πάθος, ἀναγκαῖόν ἐστι τοῖς θερμαίνειν δυναμένοις κατά τε δίαιταν καὶ
φαρμακείαν κεχρῆσθαι. οἶνος τοίνυν θερμότερος τούτοις ἐστὶν ἐπιτήδειος
καὶ οἰνόμελι καὶ ἀψινθίατον καὶ ἀνίσατον πινόμενον καὶ ἐσθιόμενον. καὶ
ἐν λαχάνοις σέλινον καὶ πράσον δίεφθον καὶ δαῦκος καὶ πᾶν, ὃ θερμαίνειν |
|---|
| 15 | οἶδε χωρὶς τοῦ δάκνειν. ἀλοιφῇ δὲ κεχρήσθω τῷ ἀνηθίνῳ ἢ γλευκίνῳ ἢ
Μαρκιάτῳ καὶ τοῖς αὐτοφυέσιν ὕδασιν· ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ σκορδίου καὶ
ἀρτεμισίας ἀπόζεμα πινόμενον ποιεῖ καλῶς πρὸς δυσουρίαν, ὅπου μή ἐστι
πολλὴ δριμύτης ἢ φλεγμονή.
Περὶ δυσουρίας διαγνώσεως καὶ θεραπείας. |
|---|
| 20 | Τῆς δυσουρίας ἡ μέν ἐστι μετ’ ὀδύνης, ἡ δὲ ἄνευ ὀδύνης. εἰ μὲν
οὖν μόλις ἐκκρίνοιτο τὸ οὖρον καὶ μετὰ ὀδύνης, εἰδέναι δεῖ τὴν κύστιν
ἔχειν τὸ πάθος. εἰ δὲ μετὰ δήξεως σφοδρᾶς καὶ πύου ἔκκρισις γένοιτο
καὶ χωρὶς βάρους, ἕλκος εἶναι περὶ τὴν κύστιν ὑπονοεῖν χρή. εἰ δὲ
βάρους συναίσθησίς τις εἴη γεγενημένη, δεῖ μᾶλλον ὑπονοεῖν ἢ φλεγμονὴν |
|---|
| 25 | αὐτὴν ἔχειν ἢ ἀπόστημα. εἰ δὲ ἄνευ βάρους ἡ ὀδύνη ἢ διατάσεως
μόνης αἰσθάνοιτο περὶ τὴν κύστιν, γίνωσκε φυσῶδες πολὺ πνεῦμα εἶναι τὸ
αἴτιον τῆς ἐπισχέσεως. εἰ δὲ μηδεμιᾶς αἰσθάνοιτο περὶ τὴν κύστιν ὁ κάμνων
ὀδύνης ἢ ὄγκου ἢ διατάσεως, γίνωσκε περὶ τοὺς νεφροὺς ἢ τοὺς οὐρητῆρας
εἶναι τὴν ἔμφραξιν ἢ φλεγμονὴν ἢ λίθον. ὅπως δὲ καὶ διαγινώσκειν ἅπαντα |
|---|
| 30 | δεῖ καὶ ἰᾶσθαι, εἴρηται πρόσθεν, ὅταν περὶ τῆς τῶν νεφρῶν φλεγμονῆς καὶ |
|---|
| ἀποστήματος καὶ τῶν ἄλλων τῶν γινομένων ἐν αὐτοῖς διαθέσεων διελεγόμεθα, | 487 in vol. 2 |
2.489 | καὶ ταῦτα νῦν γράφειν περιττόν. ὅμως πρὸς τὸ εὐχερῶς εὑρίσκειν καὶ
ἐνταῦθά τινων μνημονεύσωμεν. πρὸς μὲν τὴν διὰ γλίσχρους χυμοὺς
γινομένην ἔμφραξιν τῶν οὔρων καλῶς ποιεῖ καὶ τὸ σύνθετον ὀξύμελι καὶ
τὸ μελίκρατον καὶ τὸ ἀπόζεμα τῆς ῥάμνου τὸ ἀπὸ τῆς ῥίζης καὶ τοῦ |
| 5 | ὀριγάνου τὸ ζέμα θαυμασίως καὶ ἔτι μᾶλλον, εἴπερ ἡ ἔμφραξις εἴη μεγάλη,
ὥστε τὰ οὖρα πάνυ ἐπέχεσθαι. ποιεῖ καλῶς καὶ τέμνει καὶ ἐκφράττει τὸ
ζέμα τοῦ φλοιοῦ τῆς τιθυμάλλου. ὅπου δέ ἐστι φλεγμονὴ, τούτων ἀπέχεσθαι
δεῖ, τοῖς δὲ ἀδήκτοις κεχρῆσθαι καὶ συμπεπτικοῖς, οἷόν ἐστι καὶ τὸ ὑδαρὲς
μελίκρατον καὶ ὅσα συμπέττειν οἶδε τὰς φλεγμονὰς ἔξωθεν προσφερόμενα. |
|---|
| 10 | πρὸς δὲ τοὺς ἐν νεφροῖς λίθους, ἐὰν ὦσι μεγάλοι, ὥστε δι’ αὐτῶν γενέσθαι
τὴν τῶν οὔρων ἐπίσχεσιν, καλῶς ποιεῖ ἥ τε πριονῖτις βοτάνη πινομένη μετὰ
οἰνομέλιτος. διδόναι δὲ ὅσον βʹ ἢ γʹ γρ. ἐξ αὐτῆς τῆς ῥίζης. καὶ τῆς
πενταφύλλου τὸ ζέμα μᾶλλον ποιεῖ καὶ τοῦ ἐρυσίμου καὶ ἑρπύλλου ξηροῦ
καὶ τὸ διὰ τοῦ τραγείου αἵματος καὶ τῶν τεττίγων. πάντα δὲ ταῦτα καὶ |
|---|
| 15 | τοὺς ἐν κύστει κατὰ μέρος πεπίστευται θρύπτειν λίθους. καὶ συνθέτων δὲ
ἐμνημονεύσαμεν βοηθημάτων.
κεφ. δʹ.
Περὶ τῶν ἐν τῇ κύστει τικτομένων λίθων.
Κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἐν τῇ κύστει τικτόμενοι λίθοι ὥσπερ καὶ |
|---|
| 20 | οἱ ἐν τοῖς νεφροῖς περιοδεύονται, πλὴν ὅτι οἱ ἐν τῇ κύστει λίθοι παιδίοις
μᾶλλον τίκτονται ἤπερ ἀνδράσι καὶ οὔτε ὑπὸ τοσαύτης θερμότητος, ἀλλὰ
μᾶλλον ὑπὸ παχυτέρας ὕλης καὶ ἐπιτηδείας εἰς τὸ τίκτειν λίθους καὶ
πήγνυσθαι ἑτοίμως ὑπὸ τῆς ἐμφύτου θερμότητος. πρὸς τὴν παχύτητα οὖν
δεῖ ἐνίστασθαι μᾶλλον διὰ τῶν λεπτυνόντων, ὥστε μὴ πολλὴν ἀθροίζεσθαι |
|---|
| 25 | ὕλην παχεῖαν, ἣν τίκτουσιν εἰκότως καὶ ἀθροίζουσιν ἀδδηφαγίαι τε
ἄτακτοι καὶ μετὰ τροφὴν ἀκινησίαι.
Σημεῖα λιθιάσεως ἐκ τῶν οὔρων.
Μάλιστα μὲν ἄπεπτα καὶ ὑπόλευκα τούτοις ὁρᾶται τὰ οὖρα κατὰ τὴν |
|---|
| χροιὰν καὶ ὑπόστασις ψαμμώδης καὶ ψωροειδὴς καὶ προσέτι φιλοῦσι κνᾶσθαι | 489 in vol. 2 |
2.491 | τὸ αἰδοῖον ἢ διατείνειν αὐτὸ βιαίως καὶ πολλάκις καὶ τότε πλέον, ἡνίκα
πρὸς τὴν τῶν οὔρων ἔκκρισιν ἐπείγονται.
Θεραπεία.
Εἴρηται μὲν οὖν καὶ ἔμπροσθεν ἰσχυρὰ βοηθήματα πρὸς τοὺς ἐν |
| 5 | κύστει λίθους, εἰρήσεται δὲ καὶ νῦν ἔτι δραστικώτερα καὶ χρόνῳ πολλῷ
καὶ πείρᾳ προσεξευρηθέντα καὶ μαρτυρούμενα. τό τε αἴγειον αἷμα ἐπι‐
χριόμενον ἔξωθεν θερμὸν μάλιστα ποιεῖ· κάλλιον δὲ, εἰ καὶ ἐπάνω τῆς
κύστεως θήσῃς τὸ τοῦ τράγου αἷμα, καὶ ἔτι κάλλιστον, εἰ ἐν τῷ θερμῷ
ἀέρι τοῦ βαλανείου χρίσῃς καὶ οὕτως ἐπιδήσῃς. ποίει δὲ αὐτὸ μὴ |
|---|
| 10 | μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ πολλάκις καὶ ἐκ διαλείμματος.
κεφ. εʹ.
Ψωριώσης κύστεως διάγνωσις.
Διαγίνωσκε τὴν ψωρίασιν τῆς κύστεως ἐκ τοῦ πιτυρώδη τινὰ μόρια
κατὰ τὸ χῦμα τῶν οὔρων φαίνεσθαι. διακρινεῖς δὲ αὐτὰ ἀπὸ τῶν |
|---|
| 15 | φερομένων ἀπὸ τῶν φλεβῶν· καὶ γὰρ καὶ αἱ φλέβες ἐστὶν ὅτε καθ’
ὅλον τὸ σῶμα πολλάκις ὥσπερ τινὰ ψωρίασιν ὑπομένουσιν ἐν τοῖς ἀμέτροις
καύσοις καὶ φέρεται ἐξ αὐτῶν πιτυρώδη. εἰ μὲν οὖν τὸ οὖρον λεπτὸν εἴη
κατὰ τὴν σύστασιν καὶ μᾶλλον δριμὺ, γίνωσκε πιτυρώδη ἐκ τῶν φλεβῶν
εἶναι. εἰ δὲ τὸ οὖρον παχὺ κατὰ τὴν σύστασιν εἴη, γίνωσκε τὴν ψωρίασιν |
|---|
| 20 | τῆς κύστεως εἶναι. θεραπεύειν δὲ δεῖ τοῖς δυναμένοις καθαίρειν καὶ τελευταῖον
τοῖς ξηραίνουσι καὶ εἰς οὐλὴν ἄγουσι τὸ ἕλκος. ἔστι μὲν οὖν δυσχερὲς καὶ
ἐγγὺς ἀνιάτου, ὡς μηδὲν ἰσχύειν πρὸς τὸ πάθος βοήθημα. ὅμως δὲ δεῖ
βοηθεῖν καὶ μὴ ἀποκάμνειν, ἀλλὰ καὶ διαίτῃ καὶ φαρμακείᾳ καὶ παντὶ τρόπῳ
βοηθεῖν. τὸ γάλα τοίνυν τὸ ὄνειον πάνυ συνεχῶς διδόμενον τούτοις ὠφέλιμον. |
|---|
| 25 | εἰ δὲ μὴ παρῇ, καὶ τὸ αἴγειον διδόμενον καὶ πίνειν καὶ ἐσθίειν μὴ
μόνον, ἀλλὰ καὶ μετά τινος τῶν σιτωδῶν ἢ μετὰ ἄρτου ἢ μετὰ σεμιδάλεως
ἢ ἰτρίου ἢ ἄλικος ἢ χίδρου. ὠφελεῖ τούτοις καὶ ὠὰ ἁπαλώτατα καὶ πεπόνων |
|---|
| καὶ σικύων τὰ ἐντός. ἐν τροφῇ δὲ στρόβιλοι νεαροὶ καὶ σταφίδες καὶ τὸ | 491 in vol. 2 |
2.493 | σπέρμα τοῦ σικύου πινόμενον καὶ ὅσα διὰ τῶν τοιούτων σκευάζεται, μετέχοντα
καὶ τῶν ἀνωδύνων ἢ κωνείου ἢ ὀπίου διὰ τὴν ἄμετρον ὀδύνην. οὐ δεῖ
δὲ συνεχῶς τοῖς ἀνωδύνοις πάνυ κεχρῆσθαι, εἰ μὴ πρὸς δύναμιν.
Βοήθημα ποιοῦν πρὸς τὰς ψωρώδεις διαθέσεις καὶ δυσουρίας καὶ φλεγμονάς. |
| 5 | [Start of Table]Στροβίλια. . . . . . . .κʹ
σικύου ἡμέρου σπέρματος κόκκοιμʹ
ἀμύλου. . . . . . . . δραχ. αʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . δραχ. αʹ
σελίνου σπέρματος. . . . . δραχ. ιʹ.[End of Table] |
|---|
| 10 | εἰς ὕδατος ξεστ. αʹ ἕψεται ἡ νάρδος καὶ τὸ σέλινον, εἶτα τοῦ ἀφεψήματος
μίγνυται τοῖς προγεγραμμένοις. ἡ δόσις κοτ. βʹ.
κεφ. ϛʹ.
Περὶ διαβήτου.
Ὁ διαβήτης καλούμενός ἐστιν, ὅταν ἀμετρότερον ἐκκρίνηται τὸ |
|---|
| 15 | οὖρον αὐτοῖς πολλάκις ἅμα τῷ πίνειν, οἷόν τι καὶ τοῖς λειεντεριώδεσι
συμβαίνει τὸ τὰ σιτία ἐκκρίνεσθαι μηδὲ βραχὺ δυνάμενα κρατεῖσθαι ἐν τῇ
γαστρὶ καὶ ἀλλοιοῦσθαι καὶ τρέφειν τὸ σῶμα. διό τινες οὐ διαβήτην μόνον
καλοῦσι τὸ πάθος, ἀλλὰ καὶ εἰς οὖρα διάρροιαν διὰ τὸ διαρρεῖν εὐθὺς τὸ
πόμα. ἐπειδὴ δὲ ἀμέτρως διψῶσι τοῦ ὑγροῦ παντὸς ἐκκρινομένου, καὶ |
|---|
| 20 | διψακὸν τὸ πάθος ὠνόμασαν. τοιοῦτον μὲν οὖν ἐστι καὶ διαφόρου τετύχηκεν
ὀνόματος. γίνεται δὲ δι’ ἀσθένειαν τῆς ἐν τοῖς νεφροῖς καθεκτικῆς δυνάμεως
καὶ διὰ ῥώμην τῆς ἑλκτικῆς, ἥτις διὰ θερμασίαν ἀμετρότερον ἕλκειν
ἀναγκάζεται οὐ μόνον τὰ ἐν ταῖς φλεψὶν, ἀλλὰ καὶ τὰ τοῦ ὅλου σώματος
ὑγρά. διὸ καὶ πρὸς ταύτην ἐνίστασθαι δεῖ τὴν δυσκρασίαν καὶ οὕτω ποιεῖσθαι |
|---|
| 25 | τὴν πᾶσαν θεραπείαν, ψύχοντας μὲν τὸ σῶμα καὶ ῥωννύοντας, ἐπικιρνῶντας
δὲ τὸ ὅλον σῶμα καὶ ὑγραίνοντας, ἐπειδήπερ ἐξ ἀνάγκης ξηρὸν εὑρίσκεται
γινόμενον τὸ σῶμα διὰ τὴν πολλὴν τῶν οὔρων ἔκκρισιν. δεῖ οὖν καὶ πόμα
τούτοις πλέον διδόναι τοῦ συνήθους, ὥστε μηδ’ ὅλως δίψαν συγχωρεῖν |
|---|
| γίνεσθαι, καὶ τροφὰς δυσμεταβλήτους, ὥστε μὴ εὐχερῶς ἐξουρεῖσθαι καὶ | 493 in vol. 2 |
2.495 | λεπτοποιεῖσθαι τὴν τροφήν. τὸ γὰρ ἧπαρ θερμότερον γινόμενον καὶ δριμύτερον
τὴν γαστέρα ξηροτέραν ἐργάζεται ἑλκομένων καὶ ἐκβοσκομένων τῶν σιτίων
τὴν ὑγρότητα. δεῖ οὖν διδόναι τούτοις ἐξ ἀνάγκης πλείονα τροφὴν καὶ
παχύνουσαν, ὥστε δύνασθαι ἐπαρκεῖν. ἄλιξ τοίνυν τούτοις ἐπιτηδειότατος |
| 5 | μετὰ ῥοσάτου ἢ χρυσαττικοῦ λαμβανόμενος ἢ ῥοδομήλου ἢ ὑδρομήλου ἢ ὀλίγου
Σαρεφθίνου ἢ Τυρίου ἢ Κνιδίου, καὶ λαχάνων ἴντυβα ἢ τρώξιμα ἢ θριδακίνη,
καὶ τῶν κρεῶν βούλβιον καὶ στέρνιον καὶ πόδες μάλιστα τῶν βοῶν ἢ ῥύγχη,
καὶ τῶν ἰχθύων ἰσικὸς, ὀρφὸς ἢ ἄλλος τις τῶν σκληροσάρκων, καὶ τῶν
πεπόνων ἡ σὰρξ ἐκτὸς τοῦ σπέρματος καὶ μῆλα τὰ πάνυ γλυκέα. φεύγειν |
|---|
| 10 | δὲ δεῖ τὰ ἁλμυρὰ πάντα καὶ δριμέα. καὶ μηδεὶς εἰς τοὺς ζωμοὺς ἐμβάλλῃ
ἢ ἀνίσου ἢ κυμίνου ἢ ὅλως τι τῶν τοιούτων σπερμάτων ἢ τῶν οὖρα προ‐
τρεπόντων. φευγέτω δὲ καὶ ἐχίνου μεταλαμβάνειν ἢ ἀμυγδάλων ἢ πιστακίων
ἢ ἰσχάδων ἢ φοινίκων, τῶν δὲ καστάνων λαμβάνειν οὐδὲν ἄτοπον.
κεφ. ζʹ. |
|---|
| 15 | Περὶ γονορροίας.
Γονόρροια γίνεται ποτὲ μὲν ὑπὸ πλήθους σπέρματος βαρύνοντος τὴν
δύναμιν τὴν καθεκτικὴν τὴν οὖσαν ἐν τοῖς σπερματικοῖς ἀγγείοις, ὡς μὴ
κατέχειν ἐπὶ πλέον ἔτι δύνασθαι τὸ τεχθὲν σπέρμα, ἔστιν ὅτε καὶ διὰ
δριμύτητα καὶ λεπτότητα τοῦ σπέρματος. ἐρωτᾶν οὖν χρὴ καὶ περὶ τῆς |
|---|
| 20 | χρόας τοῦ σπέρματος καὶ τῆς συστάσεως αὐτοῦ καὶ τὰ προηγησάμενα αἴτια
τήν τε δίαιταν καὶ τὸν προλαβόντα βίον. εἰ μὲν γὰρ ἦν εἰωθὼς ἀφροδισιάζειν
καὶ πλείοσι κεχρῆσθαι μίξεσι, νῦν δὲ μετέβαλεν ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον
καὶ καθάριον, ὁμολογουμένως ὑπὸ πλήθους τοῦτο ὑπομένει τῶν μορίων μὴ
δυναμένων φέρειν τὸ πλῆθος. εἰ δὲ μηδὲν εἴη τοιοῦτον, χολωδέστερον |
|---|
| 25 | δὲ καὶ δριμύτερον μᾶλλον φαίνοιτο εἶναι τὸ ἐκκρινόμενον σπέρμα, γίνωσκε
μᾶλλον ἐρεθίζεσθαι τὴν γονὴν καὶ φέρεσθαι διὰ λεπτότητα, ὡς ἐπὶ τὸ
πολὺ δὲ καὶ δι’ ἀσθένειαν αὐτοῖς ἕπεται τῆς καθεκτικῆς δυνάμεως.
Θεραπεία.
Ἐπὶ τῆς μὲν οὖν ὑπὸ πλήθους γινομένης γονορροίας πάντων ἀπέχεσθαι |
|---|
| 30 | σπουδάζειν τῶν πολλῶν τροφῶν καὶ μάλιστα τῶν γεννώντων γονὴν καὶ | 495 in vol. 2 |
|---|
2.497 | πλείονα πνεύματα καὶ ἐρεθιζόντων τὴν ὕλην προπετέστερον φέρεσθαι πρὸς
τὰ ἐκτός. πολλὰ δέ ἐστι τοιαῦτα καὶ ἐν τροφαῖς καὶ ἐν φαρμάκοις· ἐν
μὲν τροφαῖς κῶνοι, κύαμοι, ἐρέβινθοι, βολβοὶ, εὔζωμα γογγύλη, καὶ
μάλιστα τὸ σπέρμα αὐτῆς πινόμενον, ὥσπερ καὶ τοῦ δαύκου τοῦ μεγάλου |
| 5 | ἡμέρου τὸ σπέρμα καὶ τὸ ἡδύοσμον.
Ὅσα ἐν φαρμάκοις γεννᾷ σπέρμα καὶ παρορμᾷ.
Ἐν δὲ φαρμάκοις ἀκαλήφης τὸ σπέρμα πινόμενον καὶ κόστος παρορμᾷ
μετ’ οἰνομέλιτος. ὄρχεως ἡ ῥίζα, ἥν τινες κυνὸς ὄρχιν καλοῦσιν, ἡ μείζων
παρορμᾷ πινομένη. σατύριον, σκίγκων τὰ περὶ τοὺς νεφροὺς, ὡς ἐντατικὰ |
|---|
| 10 | τῶν αἰδοίων πίνεται.
Ὅσα ξηραίνει τὴν γονήν.
Ταῦτα οὖν καὶ ὅσα τούτοις ὅμοια φεύγειν δεῖ ἢ ἐν ἐδέσμασι βάλλειν
ἢ πίνειν ὅλως. ἐσθίειν δὲ τὰ ἀντιπαθῶς ἔχοντα πρὸς τὸ τὴν γονὴν τίκτεσθαι
πλείονα καὶ σβεννύντα μᾶλλον τὸ σπέρμα, ἐξ ὧν ἐστιν ὅ τε τοῦ ἄγνου καρπὸς |
|---|
| 15 | πεφρυγμένος καὶ ἄφρυκτος. καὶ τὰ φύλλα δὲ καὶ τὰ ἄνθη ὑποστρωννύμενα
τὰ αὐτὰ ποιεῖν δύνανται. θρίδακος σπέρμα μεθ’ ὕδατος πινόμενον τὰ αὐτὰ
ποιεῖν εἴωθε καὶ ἐπέχειν γονόρροιαν, ὅθεν καὶ τοῖς ὀνειρώττουσι δίδοται.
ὁμοίως δὲ καὶ ὁ τῆς ἀγρίας κανάβεως καρπὸς, εἰ πλείων ποθεὶς εἴη,
ξηραίνει τὴν γονήν. ὄρχιος, ὅν τινες κυνὸς ὄρχιν λέγουσιν, ἡ ἐλάττων |
|---|
| 20 | ῥίζα πινομένη ἐπέχει τὸ σπέρμα. μολυβδὸς ταῖς ψόαις ἐπιτιθέμενος τοὺς
ὀνειρώττοντας ὀνίνησι. νυμφαίας ἡ ῥίζα καὶ τὸ σπέρμα τοῖς ὀνειρωγμοῖς
καλῶς ποιεῖ. ἀμετρότερον δὲ φερομένοις ἐν οἴνῳ μέλανι αὐστηρῷ
πινομένη καὶ περικλυμένου τὰ φύλλα καὶ ὁ καρπὸς ξηραίνει τὸ σπέρμα
καί τινάς φασιν ἀγόνους γενέσθαι τοὺς ἐπὶ πολὺ πίνοντας. καθόλου |
|---|
| 25 | οὖν τὰ ψύχοντα καὶ ξηραίνοντα, ἐφ’ ὧν καὶ πλῆθός ἐστι σπέρματος καὶ |
|---|
| ἀσθενὴς ἡ καθεκτικὴ δύναμις, ἐπιλέγεσθαι δεῖ καὶ ἐν τροφαῖς καὶ ἐν | 497 in vol. 2 |
2.499 | φαρμάκοις, παραιτεῖσθαι δὲ τὰ φυσώδη μετὰ τοῦ θερμαίνειν, τὰ δὲ ἄφυσα
ἐπιλέγεσθαι μετὰ τοῦ μὴ πάνυ θερμαίνειν. εἰ δὲ λεπτὸν καὶ δριμὺ τὸ
σπέρμα τύχοι εἶναι, διδόναι μὲν δεῖ καὶ τῶν εἰρημένων, ὅσα ψύχειν
καὶ ξηραίνειν δύνανται βοηθήματα, μάλιστα δὲ τῇ τροφῇ προσέχειν. |
| 5 | δέονται γὰρ οὗτοι τῶν ἐπικιρνώντων καὶ ἐμψυχόντων πάνυ καὶ λουτρῶν
εὐκράτων, ὥστε παχυνθεῖσαν ἠρέμα τὴν γονὴν καὶ εὔκρατον γενομένην
μηκέτι φέρεσθαι. τὸ πήγανον καὶ θερμὸν ὑπάρχον παχύνειν τὴν γονὴν
μεμαρτύρηται· διὸ καὶ ὠφελεῖ πρὸς τὸ μὴ συνεχῶς ὀνειρώττειν τε καὶ
ἐκτήκειν τὴν γονὴν καὶ τὴν ὅλην δὲ αὐτοῦ οὐσίαν, οὐ μόνον τὴν κρᾶσιν |
|---|
| 10 | οἰκείως πρὸς τοῦτο ἔχειν.
κεφ. ηʹ.
Περὶ πριαπισμοῦ.
Τὰ αὐτὰ δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἐχόντων πριαπισμὸν δεῖ ποιεῖν καὶ
ἀπέχεσθαι μὲν τῶν θερμοτέρων ἐδεσμάτων καὶ ἀναλύειν δυναμένων τὴν |
|---|
| 15 | ὕλην εἰς πνεύματα καὶ ἀναστομοῦν τὰς ἀρτηρίας τὰς εἰσβαλλούσας εἰς
τὸ αἰδοῖον σηραγγῶδές τε ὂν καὶ ἐπιτηδείως ἔχον πρὸς τὸ ὑποδέχεσθαι
τὰ διατείνειν αὐτὸ καὶ φυσᾶν δυνάμενα πνεύματα, ὥστε οὐ μόνον τῶν
θερμαινόντων, ἀλλὰ καὶ τῶν γλίσχρον χυμὸν τίκτειν δυναμένων ἢ
καὶ σπέρμα φείδεσθαι δεῖ τὸν πάσχοντα πάσης τε θέας αἰσχρᾶς καὶ |
|---|
| 20 | ὁμιλίας καὶ φαντασίας πάσης, ὥστε πανταχόθεν ἐκκόπτεσθαι πᾶσαν κίνησιν
ὑπομιμνήσκειν δυναμένην τὴν φύσιν ἐπεγείρεσθαι. πολλοὶ οὖν τοῦτο φυλαξά‐
μενοι τελείως ἀπηλλάγησαν τοῦ πάθους. ὅσοι δὲ μετὰ τοῦ τὴν δίαιταν
ἔχειν θερμὴν καὶ ὑγρὰν, ὥστε τίκτεσθαι πάλιν τὸ σπέρμα, καὶ τῶν
ἐπιθυμιῶν τῶν αἰσχρῶν οὐκ ἐπαύσαντο, οὗτοι καὶ μετὰ θάνατον ὀρθὸν |
|---|
| 25 | εὑρέθησαν ἔχοντες καὶ ἐντεταμένον τὸ μόριον. κηρωτὴ οὖν ῥοδίνη καλῶς
τούτοις ποιεῖ μετὰ ψυχροῦ ὕδατος ἀνακοπτομένη καὶ ὀλίγου ὄξους. τὰ δὲ
πάνυ ψύχοντα παραιτεῖσθαι καὶ μάλιστα τὰ στύφοντα καὶ ναρκωτικὰ |
|---|
| διὰ τὸ μὴ τὸ πάθος δυσδιαφόρητον γενέσθαι. πινέτωσαν δὲ πάντα τὰ | 499 in vol. 2 |
2.501 | δυνάμενα μετριάζειν τὴν γονὴν καὶ μάλιστα τῆς νυμφαίας τὸ σπέρμα καὶ
τὴν ῥίζαν· πάνυ γὰρ ἀντιπαθῶς ἔχειν πρὸς ταῦτα τετήρηται καὶ οὐ
μόνον κράσει τινὶ δρᾷ, ἀλλὰ καὶ ὅλῃ τῇ οὐσίᾳ αὐτῆς. κινήσει δὲ
κεχρήσθωσαν καὶ ἀνατρίψει τῶν ἄνω μερῶν καὶ διὰ τῶν ἁλτήρων καὶ |
| 5 | σφαίρας γυμναζέσθωσαν, ὥστε ἀντισπᾶσθαι τὴν ὕλην καὶ τὸ φυσῶδες
πνεῦμα διαφορεῖσθαι.
— — — |
|---|
| 8t | ἈΛΕΞΆΝΔΡΟΥ ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΥ͂ ΒΙΒΛΊΟΝ ΔΩΔΈΚΑΤΟΝ. |
|---|
| 8 | Περὶ ποδάγρας.
Τὸ τῆς ποδάγρας πάθος εἰδέναι χρὴ πρό γε πάντων ὡς ἐκ πολλῶν |
|---|
| 10 | καὶ διαφόρων αἰτιῶν ἔχει τὴν σύστασιν, ὅθεν, οἶμαι, διὰ τὸ ποικίλον τῆς
γενέσεως οὔτε διαγνωσθῆναι καλῶς οὔτε θεραπείας τελείας ἠδυνήθη ἐπι‐
τυχεῖν. ὑπόληψιν δὲ ἐκ τούτου τὸ πάθος ἀνιαρὰν ἐκτήσατο, καὶ μηδὲ ὅλως
ὑπὸ τέχνης ἰατρικῆς ἰαθῆναί ποτε δυνηθῆναι. ἐγὼ δέ φημι, ὡς, εἴγε
διαγνωσθεῖεν καλῶς αἵ τε διαφοραὶ καὶ τὰ εἴδη αὐτῆς, ὅσα τε καὶ οἷα |
|---|
| 15 | τυγχάνει, εὐθεράπευτος ἂν ῥᾳδίως ὑπὸ τῶν ἰατρῶν γενήσεται. εἴπωμεν
οὖν ἤδη τὰς διαγνώσεις αὐτῶν, εἶθ’ οὕτω καὶ τὰς θεραπείας. ἐλπιζέτω
γὰρ, ὅτι τοῖς γεγραμμένοις ἐάν τις ἀκριβῶς προσέχοι, ὠφελήσει πολλοὺς
οὐ μόνον τοὺς ἀρχὴν ἔχοντας εἰς τὸ πάθος, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἤδη κεχρονι‐
κότας ἐν αὐτῷ. πολλὰ μὲν οὖν εἰσιν αἴτια τὰ τὴν ἀνιαρὰν τίκτοντα |
|---|
| 20 | ποδάγραν· καὶ γὰρ αἷμα συρρεῦσαν ἐν τῇ τῶν ἄρθρων κοιλότητι θερμὸν
καὶ διατεῖνον αὐτά τε καὶ τοὺς συνδέσμους ὀδύνην ἐργάζεσθαι πέφυκε
σφοδράν. ὁμοίως καὶ χολὴ πολλάκις ἐπιρρυεῖσα μεταξὺ τῶν νεύρων καὶ
συνδέσμων καὶ τῷ φλέγειν ἅμα καὶ διατείνειν ἐπιφέρειν οἶδε μεγάλας
ὀδύνας. ἔτι δὲ φλέγμα χωρῆσαν εἰς τοὺς εἰρημένους τόπους ὀδύνης ἰσχυρο‐ |
|---|
| 25 | τέρας αἴτιον γίνεται ἅμα τε τῇ ψύξει καὶ τῷ στενοχωρεῖν καὶ διατείνειν |
|---|
| αὐτούς. οὕτω δὲ καὶ ὁ μελαγχολικὸς χυμὸς οὐ μόνον τῷ ψύχειν καὶ | 501 in vol. 2 |
2.503 | θλίβειν, ἀλλὰ καὶ τῷ βάρους ἐπιτελεῖν αἴσθησιν οὐ μετρίους ἐργάζεται
τοὺς παροξυσμούς. οὐ μόνον δὲ διὰ ἐπίρροιαν ὕλης οἱ ῥευματισμοὶ τοῖς
ἄρθροις ἐπιγίνεσθαι πεφύκασιν, ἀλλὰ καὶ διὰ ψιλὴν ποιότητα μόνην καὶ
θερμὴν καὶ ψυχράν· ἔτι δὲ ξηρότης τε καὶ ὑγρότης αἴτια γίνονται |
| 5 | πολλάκις ῥευματισμῶν. δεῖ οὖν ἀκριβῶς, ὡς ἔφαμεν, ὑποπτεύειν, ἥτις
ἀκριβῶς ἐστιν ἡ ποιητικὴ τοῦ πάθους αἰτία, καὶ τὴν ἁρμόττουσαν ἐπι‐
φέρειν βοήθειαν.
Περὶ τῆς ὑπὸ χολώδους χυμοῦ γινομένης ποδάγρας.
Ἀρξώμεθα οὖν ἀπὸ τῆς ἐπὶ χολώδει χυμῷ γινομένης ὀδύνης λέγειν· |
|---|
| 10 | καὶ γὰρ τὰ πολλὰ τοῦ τοιούτου πλεονάζοντος χυμοῦ οἱ ῥευματισμοὶ τοῖς
ἄρθροις εἰώθασι γίνεσθαι. γνωριεῖς δὲ τὸ ἐπιρρέον ὑγρὸν, εἰ χολῶδες εἴη,
ἐκ τοῦ μηδένα φανερὸν ὄγκον ἐπιφέρεσθαι τοῖς ἄρθροις, ἔπειτα δὲ καὶ
ἐκ τοῦ θερμασίας πυρώδους αἰσθάνεσθαι τὸν κάμνοντα μᾶλλον ἤπερ δια‐
τάσεως ἢ βάρους ἐγκειμένου τινὸς, ἔτι δὲ καὶ τὸ ἐρυθρὸν ὁρᾶσθαι τῇ |
|---|
| 15 | χροιᾷ τὸ ὀδυνώμενον μόριον καὶ χαίρειν μὲν τοῖς ἐμψύχουσι καὶ ὠφελεῖσθαι
μᾶλλον ὑπ’ αὐτῶν ἢ ὑπὸ τῶν θερμαινόντων. λοιπὸν δὲ καὶ τὰ προηγη‐
σάμενα τῶν αἰτίων, ἔτι δὲ καὶ ἡ τοῦ κάμνοντος ἡλικία καὶ κρᾶσις ὥρα
τε καὶ χώρα καὶ τὰ ἄλλα, ὅσα μεμαθήκαμεν, ἐνδείξεταί σοι τὸν πλεονά‐
ζοντα χυμὸν, ὅτι χολώδης ἐστὶ καὶ θερμός. εἰ μὲν οὖν σοι φανείη τὸ |
|---|
| 20 | ἐπιρρέον ἐν τοῖς ἄρθροις ὑγρὸν εἶναι δριμύ τε καὶ χολῶδες, ἐξ ὧν εἰρή‐
καμεν σημείων, εὔδηλον ὡς οὐ δεῖ ποιεῖσθαι κένωσιν αἵματος, ἀλλὰ
χολαγωγῷ κεχρῆσθαι μᾶλλον φαρμάκῳ πρότερον ὑγράναντα καὶ ἐπικερά‐
σαντα τὸ δριμὺ τοῦ χυμοῦ ἢ δακνῶδες. οὐ δεῖ δὲ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ
πολλάκις, εἰ δεήσει, καθαίρειν τὸν κάμνοντα. οὕτω γὰρ ἀπέριττα καὶ |
|---|
| 25 | ἀρευμάτιστα φυλάξαι τὰ ἄρθρα δυνηθείης (ἂν) οὐκ ἀθρόως, ἀλλὰ κατὰ
μέρος ὑποκλέπτειν ἀεὶ σπουδάζων τὴν πλεονάζουσαν ὕλην.
Περὶ καθαρσίου χολώδη κενοῦντος χυμόν.
Ἔστω δὲ τὸ καθάρσιον ἁπλούστερον, οὐ πάνυ τι τῶν θερμαινόντων
ὀφεῖλον ἔχειν, οἷόν ἐστι καὶ τὸ διὰ τοῦ χυλοῦ τῶν ῥόδων σκευαζόμενον |
|---|
| 30 | ἡδὺ τῇ ὀσφρήσει καὶ τῇ καταπόσει φαινόμενον, οὐκ ἀνατρέπον δὲ τὸν |
|---|
| στόμαχον. δεῖ γὰρ καὶ τούτου φροντίζειν ἐπὶ τῶν ῥευματικῶν διαθέσεων, | 503 in vol. 2 |
2.505 | ὥστε μὴ κεκακῶσθαι τὸ στόμα τῆς γαστρὸς ὑπὸ τῶν προσφερομένων·
ἀσθενοῦντι γὰρ αὐτῷ πάντα συμπάσχει τὰ νεῦρα καὶ ῥευματίζεται. ἔχει
δὲ ἡ γραφὴ τοῦτον τὸν τρόπον·
[Start of Table]ῥόδων χυλοῦ. . . . . . λιτρ. βʹ |
| 5 | μέλιτος. . . . . . . . λιτρ. δʹ
σκαμμωνίας ὀπτῆς. . . . . οὐγγ. δʹ.[End of Table]
ἕψε ὁμοῦ πάντα· ἡ τελεία δόσις κοχ. εʹ, ἡ ἐλάττων κοχ. βʹ, ἡ
μέση γʹ· τὸ δὲ πλέον ἢ ἔλαττον ἐκ τοῦ ποσοῦ ἢ ἐκ τοῦ πλεονάζοντος
ὁριζέσθω χυμοῦ. |
|---|
| 10 | Ἄλλο τὸ αὐτό.
Πρὸς δὲ τοὺς ἔχοντας ἠρέμα τὸ στόμα τῆς γαστρὸς ψυχρότερον
οὐδέν ἐστιν ἄτοπον καὶ πεπέρεως αὐτῷ προσπλέκειν· ἔχει δὲ καὶ
τούτου ἡ γραφὴ οὕτω·
[Start of Table]ῥόδων χυλοῦ. . . . . . λιτρ. αʹ |
|---|
| 15 | σκαμμωνίας. . . . . . οὐγ. αʹ
ἀγαρικοῦ. . . . . . . δραχ. δʹ
πεπέρεως. . . . . . . γρ. βʹ
μέλιτος. . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ.[End of Table]
ἕψε μαλακῷ πυρὶ καὶ, ὅταν συστραφῇ, τότε ἐπίβαλλε τὴν σκαμμωνίαν |
|---|
| 20 | καὶ τὸ ἀγαρικὸν καὶ τὸ πέπερι καὶ οὕτω χρῶ. ἡ δόσις κοχ. εʹ ἢ ϛʹ
πρὸς τὴν δύναμιν.
Ἄλλο τὸ διὰ τῶν κυδωνίων μήλων καθάρσιον.
Λαβὼν μῆλα κυδώνια ηʹ ἐπίβαλλε σκαμμωνίας οὐγ. αʹ καὶ περί‐
πλαττε ἔξωθεν αὐτῶν ζύμῃ καὶ δίδου ὀπτᾶσθαι. μετὰ δὲ τὸ ὀπτηθῆναι |
|---|
| 25 | αὐτὰ καλῶς ἐπίβαλλε αὐτοῖς μέλιτος τὸ ἀρκοῦν, ὥστε μήτε παχὺ | 505 in vol. 2 |
|---|
2.507 | γενέσθαι μήτε λίαν ὑγρόν. καὶ δίδου κοχλ. βʹ ἢ γʹ πρὸς τὴν δύναμιν.
τοιαῦτα μέν εἰσι τὰ καθάρσια τοῖς πίνειν αὐτὰ ἡδέως ἔχουσιν. εἰ δὲ μὴ
προσφέρεσθαι πόμα βούλοιντο, καὶ καταπότια αὐτοῖς τὸν ὀπὸν τῆς σκαμμω‐
νίας ποιητέον. ἔχει δὲ οὕτως· |
| 5 | [Start of Table]ἀψινθίου. . . . . . . δραχ. γʹ
σκαμμωνίας. . . . . . γρ. αʹ[End of Table]
μίξας ὀλίγου ῥοσάτου καὶ ποιήσας κόκκους δίδου ἁπλῆν τὴν σκευασίαν,
ποτὲ δὲ διπλῆν πρὸς δύναμιν καὶ τὴν ποσότητα τοῦ χυμοῦ. οὕτω μὲν δὴ
τοὺς ἐπὶ χολώδει χυμῷ ῥευματιζομένους τὰ ἄρθρα καθαίρειν δεῖ. οὐ δεῖ |
|---|
| 10 | δὲ δι’ αὐτοῦ μόνου πρόνοιαν ποιεῖσθαι τοῦ σώματος, ἀλλὰ καὶ τὰ πάσχοντα
μόρια ἐμψύχειν καὶ παρηγορεῖν σπουδάζειν, ὥστε μὴ διὰ τὴν ἄπειρον
πύρωσιν ἢ τὴν πολλὴν ὀδύνην τῶν ἄρθρων ἐπὶ πλέον ῥευματίζεσθαι τὰ
μόρια· καὶ γὰρ ἡ θερμασία τῶν πεπονθότων μορίων ἕλκειν εἰς αὑτὰ πέφυκε
τὴν ὕλην καὶ ὀδύνην πάλιν ἐπισπᾶσθαι. διὰ τοῦτο οὖν ἀμφοτέρων προ‐ |
|---|
| 15 | νοεῖσθαι σπουδάζειν χρὴ ἐμψύχειν τε καὶ παρηγορεῖν, ὥστε εὔκρατα καὶ
ἀνώδυνα γίνεσθαι τὰ μόρια. κάλλιστον οὖν ἐστιν ἐπὶ τούτων τότε ῥόδινον
ἐπιβαλλόμενον ἑκάστης ἡμέρας τοῖς πεπονθόσι καὶ ἀνατριβόμενον ἠρέμα.
βέλτιον οὖν ποιήσει τις, εἰ προσμίξας λέκυθον ὠοῦ καὶ οἷον χρίσμα
ποιήσας οὕτως ἀνατρίβειν ἐθελήσειε τὰ πεπονθότα πρός τε τὸν ὕπνον ἐν |
|---|
| 20 | ἑσπέρᾳ καὶ πάλιν ἕωθεν. τὸ δὲ αὐτὸ τοῦτο καὶ προφυλακτικὸν εἶναι δύναται
κατὰ τὸν καιρὸν τῆς ὑγείας, εἴ τις καθεύδειν μέλλων καὶ προϊέναι
χρώμενος εἴη καθ’ ἑκάστην ἡμέραν. χρὴ δὲ μὴ μόνον τοῦτο ποιεῖν, ἀλλὰ
καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἐμψύχουσι καὶ ῥωννύειν τὰ ἄρθρα δυναμένοις
κεχρῆσθαι, περὶ ὧν μετ’ ὀλίγον ῥηθήσεται. |
|---|
| 25 | Ἄλλο πρὸς τοὺς βραδύτερον καθαιρομένους.
[Start of Table]Ῥόδων χυλοῦ. . . . . . οὐγγ. γʹ
σκαμμωνίας. . . . . . οὐγ. αʹ
μέλιτος. . . . . . . . οὐγ. αʹ
τιθυμάλλου ὀποῦ. . . . . γρ. γʹ.[End of Table] |
|---|
| 30 | δίδου κοχλ. αʹ ἢ βʹ πρὸς δύναμιν. ποιεῖ πρὸς πολλὰ τὸ καθάρσιον τοῦτο |
|---|
| καὶ πρὸς τριταΐζοντας καὶ ἰκτερικοὺς καὶ ὀφθαλμιῶντας. καί ἐστιν ἄλυπον | 507 in vol. 2 |
2.509 | σφόδρα καὶ ὀξὺ καὶ θαρρῶν αὐτὸ δίδου, ὡς ἂν βούλῃ, καὶ μάλιστα ἐπὶ
τῶν πυρεττόντων μετὰ χυλοῦ πτισάνης. τὰ νῦν δ’ ἀπὸ τῆς διαίτης ἀρξώ‐
μεθα διδάσκοντες, ὡς δεῖ καὶ αὐτὴν μηδὲν ἔχειν θερμὸν ἤτοι χολὴν ὅλως
τίκτειν δυνάμενον. οὕτω μὲν οὖν προνοεῖσθαι δεῖ τοῦ τε ὅλου καὶ τῶν |
| 5 | πεπονθότων μορίων, λοιπὸν δὲ καὶ τῇ διαίτῃ προσέχειν, ὥστε καὶ αὐτὴν
ἐμψύχουσάν τε καὶ ὑγραίνουσαν εἶναι, παραιτεῖσθαι δὲ πᾶν, ὅ τι ἂν θερμαῖνον
πάνυ τι χολῶδες τίκτειν δύνηται.
Περὶ λαχάνων.
Λαχάνων δὲ προσφερέσθωσαν ἴντυβόν τε καὶ θριδακίνην καὶ μαλάχην, |
|---|
| 10 | εἰ δὲ ἡδέως ἔχοιεν, καὶ βλίτον καὶ χρυσολάχανον καὶ σόγχον καὶ πᾶν
ὁτιοῦν ψύχειν τε καὶ ὑγραίνειν δυνάμενον. κράμβην δὲ καὶ κάρδαμον
καὶ εὔζωμον καὶ πράσον καὶ σκόρδον ὡς πολέμια φεύγειν δεῖ.
Περὶ ὀρνίθων.
Τῶν δὲ ὀρνίθων προσφερέσθωσαν τῶν τε φασιανῶν καὶ τῶν κατοικι‐ |
|---|
| 15 | δίων ὀρνίθων τὰ μὴ λιπαρὰ καὶ ἀτταγῆνας καὶ πέρδικας καὶ κοσσύφους
καὶ κίχλας.
Περὶ ἰχθύων.
Καὶ τῶν ἰχθύων τοὺς πετραίους μάλιστα καὶ τῶν ἄλλων, οἷς ἡ
οὐσία λευκὴ καὶ ψαφαρὰ κατὰ φύσιν καὶ οὐδὲν ἔχουσα πιμελῶδες. τὰ |
|---|
| 20 | μέντοι ἐκ λίμνης παραιτείσθωσαν· ἔστωσαν δὲ πάντων αἱ ἀρτύσεις ἀπέριττοι
μήτε ἐλαίου πολὺ μήτε τῶν δριμέων σπερμάτων προσλαμβάνουσαι.
Περὶ ἰσικοῦ.
Καὶ ὁ ἰσικὸς δὲ ὁ ἐκ τούτων ὠφελιμώτατός ἐστι καὶ μάλιστα
ὁ ἐκ τῶν σκληροτέρων, οἷον ὀρφοῦ, κηρίδος, τευθίδος, σηπίας, κτενίων |
|---|
| 25 | καὶ τῶν ὀστρακοδέρμων δὲ μὴ φοβεῖσθαι ἐπιδοῦναι.
Περὶ κρεῶν.
Καὶ τῶν προβατείων δὲ κρεῶν προσφερέσθωσαν τὸ ἀπόζεμα καὶ
μάλιστα τῆς κοιλίας τῶν βοῶν. ὁμοίως γοῦν οἶδά τινας τῶν οὕτω ῥευμα‐ |
|---|
| τιζομένων ἐπὶ πλείστῳ καὶ δριμεῖ ῥεύματι μέγιστα ὠφελουμένους ὑπὸ τῶν | 509 in vol. 2 |
2.511 | βοείων κρεῶν· οὐκέτι γὰρ οὔτε συνεχῶς οὔτε σφοδρῶς τις ἔλεγεν ἀλγεῖν
τοὺς πόδας, ὥσπερ ἐν τῇ λεπτυνούσῃ διαίτῃ κεχρημένος ἦν. ἐσθίειν
δὲ τοὺς πόδας αὐτῶν μᾶλλον καὶ τὰς κοιλίας ἀποζέματος. ἦν δὲ οὗτος
ἀκμάζων τὴν ἡλικίαν καὶ θερμὸς τὴν κρᾶσιν. |
| 5 | Περὶ ὀσπρίων.
Τῶν δὲ ὀσπρίων προσφερέσθωσαν αὐτούς τε τοὺς κυάμους χλωροὺς
καὶ τῶν ξηρῶν τοὺς ἀκροζέστους καὶ τοῦ φασιόλου τοῦ Ἀλεξανδρινοῦ,
μάλιστα τοῦ ἀποβραχέντος καὶ τῆς τήλεως τοὺς βλαστοὺς, ἄλικος καὶ
πτισάνης, οὐδὲν ἄτοπόν ἐστιν αὐτοὺς προσφέρεσθαι. τὰ δ’ ἄλλα τῶν ὀσπρίων |
|---|
| 10 | κάλλιόν ἐστιν αὐτοὺς παραιτεῖσθαι.
Περὶ ὀπωρῶν.
Καὶ τῶν ὀπωρῶν τὴν πάνυ γλυκεῖαν καὶ πέπειρον συμβουλεύω
προσφέρεσθαι περὶ ὥραν δευτέραν ἢ τρίτην, μάλιστα τῶν περσικῶν ἢ
ῥοδακίνων καὶ σταφυλῆς τῆς σκληρᾶς καὶ ἀστύφους ἐχούσης τὰς ῥωγὰς |
|---|
| 15 | καὶ δαμασκηνῶν καὶ μήλων τῶν γλυκέων καὶ κιτρίων καθαρθέντων καὶ
λελεπισμένων καλῶς ποιεῖν. ἀπίων δὲ καὶ ῥοιῶν καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων
σπανίως ἢ μηδὲ ὅλως προσφέρεσθαι δεῖ.
Περὶ τραγημάτων.
Τῶν δὲ τραγημάτων συμφέρει μάλιστα τὰ κάστανα λαμβάνειν |
|---|
| 20 | μήτε καρύων ἢ στροβίλων ἢ ἀμυγδάλων ἐσθίειν, ἀλλὰ μηδὲ πλακούντων
ἢ κοπτῶν· ἅπαντα γὰρ ταῦτα βλαβερὰ τοῖς διὰ χολῶδες περίττωμα
ῥευματιζομένοις τὰ ἄρθρα.
Περὶ κινήσεως.
Κινείσθωσαν δὲ μετρίως ἄνευ κόπου πολλοῦ καὶ πρὸ τροφῆς μᾶλλον |
|---|
| 25 | ἢ μετὰ τροφήν· ὁ γὰρ κόπος ἐναντιώτατός ἐστι τούτοις ἐκθερμαίνων ἐπὶ
πλέον καὶ ἐκπυρῶν τὰ ἄρθρα ἕλκειν τε παρασκευάζων εἰς αὑτὰ καὶ
ἐπισπᾶσθαι πάλιν ἑτέραν ἐκ τῶν πορρωτέρω μορίων ὕλην αἴτιός τε διὰ
τοῦτο γινόμενος ῥευματισμῶν.
Περὶ βαλανείων. |
|---|
| 30 | Βαλανεῖα δὲ τούτοις τὰ ἀπὸ τῶν γλυκέων ὑδάτων συμφέρει καὶ τὰ |
|---|
| ἐν ἑσπέρᾳ δὲ μᾶλλον τῶν ἑωθινῶν. τὰ γὰρ μετὰ τὸ τραφῆναι μεγίστην | 511 in vol. 2 |
2.513 | κέκτηται δύναμιν εἰς τὴν τῶν θερμῶν δυσκρασίαν καὶ ἐπανόρθωσιν καὶ
μάλιστα ἐπὶ τῶν ἰσχνῶν καὶ ξηροτέρων καὶ δριμυτέρων σωμάτων· ἐπὶ
γὰρ τῶν τοιούτων καθ’ ἑκάστην ἡμέραν εἰ παραβάλοις λουτρὰ, οὐ
βλάψεις, ἀλλὰ καὶ ὠφελήσεις τὰ μέγιστα. πρὸ δὲ τοῦ μέλλειν εἰς |
| 5 | τὸν ἀέρα τὸν θερμὸν εἰσιέναι, συμφέρει τούτοις ὕδατι ψυχρῷ προρραίνειν
τοὺς πόδας, εἰσελθόντας δὲ κατὰ τὸν μέσον οἶκον, εἶτα μετρίως ἱδρώσαντας
περιχυθῆναι σίτλας χλιαρὰς καὶ οὕτως ἀλείφεσθαι τὸ ὅλον σῶμα ὑδρελαίῳ.
εἶναι δὲ χρὴ καὶ τὸν ἀέρα τοῦ λουτροῦ εὔκρατον, ὁμοίως δὲ καὶ τὴν τοῦ
θερμοῦ δεξαμενήν. χρὴ δὲ μετὰ τὸ ἀλείφεσθαι παρόδῳ χρησάμενον |
|---|
| 10 | εὐθέως ἐν τῇ τοῦ θερμοῦ εἰσιέναι δεξαμενῇ. εἰ δὲ τύχοι καὶ ψυχρὸν
ὕδωρ ἐπιρρεῖν, ὑποτιθέτω κατὰ τοῦ κρουνοῦ τοὺς πόδας, πρὶν εἰς αὐτὴν
εἰσιέναι. ἐξελθὼν δὲ πάλιν ἐκ τῶν θερμῶν κατέρχεσθαι πάντως εἰς τὴν
τοῦ ψυχροῦ δεξαμενὴν καὶ, εἰ θέρος εἴη καὶ ἡδέως ἔχοιεν, νηχέσθωσαν
ἐν αὐτῇ. μετὰ δὲ τὸ περιβαλέσθαι τὰ σάβανα πάλιν ἐπιβαλλέσθωσαν |
|---|
| 15 | ψυχρὸν ὕδωρ τοῖς ποσίν. ἀνελθὼν δὲ εἰς τὸν οἶκον ἀπὸ τοῦ λουτροῦ μὴ
εὐθὺς πινέτω οἶνον καὶ μάλιστα τὸν ἄκρατον, ἀλλὰ πτισάνης χυλὸν ἢ
εὔκρατον προσφερέσθωσαν πρότερον. ἐν δὲ τῷ μέσῳ τοῦ ἀρίστου, εἰ μὲν
θέρος εἴη, ψυχρὸν ὕδωρ, εἰ δὲ χειμὼν, εὔκρατον πινέτωσαν.
Περὶ προπομάτων. |
|---|
| 20 | Τῶν δὲ προπομάτων ἀπεχέσθωσαν. εἰ δὲ ἄρα ἡδέως ἔχοιεν, λαμβα‐
νέτωσαν ἢ ῥοσάτου ἢ ἀψινθάτου ψυχρίζοντες ὡσαύτως, καθάπερ εἰώθασι
ποιεῖν οἱ Ῥωμαῖοι τὸ καλούμενον ῥεκεντάτον.
Οὕτω μὲν προφυλάττεσθαι χρὴ τοὺς ἐπὶ χολώδει χυμῷ ῥευματιζο‐
μένους τὰ ἄρθρα. εἰ δέ ποτε συμβῇ πάλιν ἐπιρρευματισθῆναί τινα διὰ τὸ |
|---|
| 25 | ἀφυλακτότερον αὐτὸν, οἷα εἰκὸς, διαιτηθῆναι, τοιαύτῃ ἀγωγῇ κεχρῆσθαι
δεῖ καὶ μηδὲν τῶν θερμαινόντων προσφέρειν, ἀλλ’ ὅσα μᾶλλον τῆς
ψυχούσης ἐστὶ δυνάμεως, ἐξ ὧν ἐστι ψύλλιόν τε καὶ βλίτον καὶ στρύχνος
καὶ ἀνδράχνη, ὑοσκύαμος, ἀείζωον, θριδακίνη καὶ ὁ ἐκ τῶν τελμάτων
φακός. ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἅπαντα καθ’ ἑαυτὰ λειούμενα καὶ μάλιστα |
|---|
| 30 | χλωρὰ παρηγορεῖν εἰσιν ἱκανὰ τὰς ἐν τοῖς παροξυσμοῖς γινομένας ὀδύνας, |
|---|
| ἔτι δὲ μᾶλλον, εἰ καὶ ἐν βραχέσιν ἀλεύροις ἐκ κριθῶν πεποιημένοις | 513 in vol. 2 |
2.515 | ἐπιμίξειεν ἄν τις ἢ μίαν ἢ δύο ἐκ τῶν εἰρημένων. πρὸς δὲ τὸ μὴ ξηραίνε‐
σθαι καλόν ἐστι καὶ ῥόδινον ἐπιβαλεῖν τῷ καταπλάσματι. ψυχρά τε
προσφερέσθω τούτοις ἅπαντα καὶ συνεχέστερον ἀμειβέσθω χάριν τοῦ τὴν
ψυχρότητα παραμένειν. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὡς τὸ σπέρμα τοῦ ψυλλίου βρεχό‐ |
| 5 | μενον δι’ ὕδατος ἀνακοπτόμενόν τε φιλοπόνως καὶ γλοιῶδες γινόμενον
ἀναμιγνύμενόν τε τοῖς κριθίνοις ἀλεύροις θαυμαστῶς τὰς ὀδύνας οἶδε
παρηγορεῖν καὶ τὸ ζέον καὶ πυρῶδες ἀποσβεννύειν τῆς ὀδύνης καὶ εἰς
εὐκρασίαν φέρειν τὰ πεπονθότα. εἰ μὲν οὖν εὐποροίης τῶν βοτανῶν, ἀγαθόν
ἐστι κεχρῆσθαι ταύταις. εἰ δὲ μὴ ἔχοι ὁ καιρὸς, ἀντὶ τούτων τῇ ῥοδίνῃ |
|---|
| 10 | κηρωτῇ παρηγορεῖν ἀπομάχεσθαι δυναμένῃ καλῶς πρὸς τὰς θερμὰς
δυσκρασίας ἀλλαττομένῃ μάλιστα συνεχέστερον. δεῖ δὲ ψυχρίζειν τὸν κηρὸν
ἅπαξ καὶ δὶς ἀλλάττοντας τὸ πρότερον ὕδωρ. ἰσχυρότερον δὲ αὐτὸ
ποιήσεις, εἰ ὄμφακος χυλὸν ἢ ἀνδράχνης ἢ τὰ λευκὰ τῶν ὠῶν καὶ
πτισάνης χυλὸν προσπλέξεις. πρὸς δὲ τὰς μὴ πάνυ πυρώδεις δυσκρασίας |
|---|
| 15 | ἄριστα ποιεῖ καὶ ἡ διὰ τοῦ κυαμίνου ἀλεύρου κηρωτή. ἔχει δὲ οὕτω·
[Start of Table]κηροῦ. . . . . . . . οὐγγ. εʹ
χαμαιμήλου. . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
ῥοδίνου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
κυαμίνου ἀλεύρου. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ |
|---|
| 20 | ὠῶν πέντε τὰς λεκύθους.[End of Table]
λειώσας πρῶτον τὰ πυρρὰ τῶν ὠῶν, εἶτα ποιήσας κηρωτὴν καὶ ἀναμίξας
ἐν τῇ θυΐᾳ καὶ ἀναλαβὼν χρῶ συνεχέστερον. εἰ δὲ ὀδύνη τις εἴη πολλὴ,
καὶ τὰ διὰ κρόκου καὶ χυλοῦ κορίου καὶ γλαυκίου καὶ ὀπίου βραχέος
σκευαζόμενα προσφέρειν δεῖ. δεῖ δὲ οὕτω ποιεῖσθαι τὴν δόσιν μετὰ |
|---|
| 25 | ὀξυκράτου. εἰδέναι δὲ δεῖ, ὡς φυλάττεσθαι χρὴ τῶν ναρκωτικῶν ἐπιθεμάτων
τε καὶ χρισμάτων τὴν πλείονα χρῆσιν μειζόνως βλαπτόντων αὐτοὺς
μᾶλλον ἢ ὠφελούντων. εἰ δὲ ἄρα διὰ σφοδρὰν ὀδύνην καὶ πύρωσιν
ἀναγκασθῶμεν αὐτοῖς κεχρῆσθαι, προσέχειν ἀκριβῶς δεῖ καὶ μὴ ἐπὶ πολὺ
συγχωρεῖν ἐπικεῖσθαι τὰ τοιαῦτα τῶν βοηθημάτων, ἀλλ’ εἴτε χρίσματα |
|---|
| 30 | εἴτε φάρμακα τύχῃ εἶναι τὰ προσφερόμενα, δεῖ σπουδάζειν εὐθὺς ἅμα |
|---|
| τῷ παύσασθαι τὸ ζέον τῆς ὀδύνης ἀφαιρεῖν αὐτὰ πάντως· ἅπαντα γὰρ | 515 in vol. 2 |
2.517 | ταῦτα χρονίζοντα νάρκην καὶ δυσκινησίαν ἐν τοῖς ἄρθροις πέφυκεν ἀπο‐
τίθεσθαι. εἰ οὖν συμβῇ τινα γενέσθαι τῶν τοιούτων ἀμετρότερον ἡμῶν
αὐτοῖς χρησαμένων δυσκινησίαν ἢ νάρκην, καλόν ἐστι τηνικαῦτα καὶ
τῇ διὰ χυλῶν ἀναλυθείσῃ μετὰ χαμαιμηλίνου χρήσασθαι ἢ τῇ δι’ |
| 5 | ἀλθαίας· ταῦτα γὰρ ἅπαντα πέττειν οἶδε καὶ ἀνακαλεῖσθαι τὰς ἀπὸ τῆς
τῶν ψυχόντων ἀκαίρου προσφορᾶς ἐπιγινομένας νόσους. ἡ δὲ γραφὴ
τοῦ δι’ ἀλθαίας φαρμάκου ἐστὶν ἥδε·
Φάρμακον τὸ δι’ ἀλθαίας.
Τήλεως, λινοσπέρμου, ἀλθαίας, ἀνὰ οὐγγ. δʹ, ἑψηθέντων ὁμοῦ, κηροῦ, |
|---|
| 10 | κολοφωνίας, ἀνὰ λιτ. αʹ, ἐλαίου λιτ. βʹ, χαλβάνης χρηστῆς οὐγγ. δʹ.
ἑψήσας τὸν χυλὸν μετὰ τοῦ ἐλαίου, ἄχρις οὗ δαπανηθῇ ὁ χυλὸς ὅλος,
βάλλε τὴν κολοφωνίαν καὶ ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς τὴν κηρωτὴν βάλλε εἰς
ἀγγεῖον καὶ χρῶ. ποιεῖ καὶ ἡ ὑπὸ πολλῶν σκευαζομένη, ἀλλὰ ταύτης
πολλὴν ἐσχήκαμεν πεῖραν, οὐ μόνον ἐπὶ ποδαγρικῶν, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ |
|---|
| 15 | σπλάγχνων σκληρίαν ἐχόντων καὶ ἄλλων ὁμοίων πολλῶν. μετὰ δὲ τὸ
ἀναθάλψαι τὰ κατεψυγμένα καὶ πάλιν ἄρξασθαι τὰ ἄρθρα τὴν ἰδίαν ἀνα‐
λαμβάνειν κίνησιν ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ τοῦ ῥώμην ἐντιθέναι φροντίζειν τοῖς
μορίοις, ὥστε μὴ ῥευματίζεσθαι ταχέως τοῦ λοιποῦ. ἔσται δὲ τοῦτο κάλλιον,
ἐὰν τῇ φοινικίνῃ χρησώμεθα τακείσῃ σὺν ὀξυροδίνῳ. μὴ παρόντος δὲ |
|---|
| 20 | ῥοδίνου τὸ ὠμοτριβὲς ἔλαιον ἔστω σοι χρήσιμον. δεῖ δὲ πρότερον αὐτὴν
ἁπαλωτέραν ἐπιτιθέναι καὶ προσηνῆ τὴν σύστασιν ἔχουσαν. ὕστερον δὲ
λοιπὸν τῶν ἄρθρων κινουμένων καὶ τὰ σκληρὰ ἐχεκόλλων ἔχοντα
σύστασιν εὔλογόν ἐστι προσφέρειν. εἰ δὲ μὴ ὁ κάμνων φάρμακα δυνηθείη
φέρειν—πολλοὶ γάρ εἰσι βαρυνόμενοι τὴν τῶν φαρμάκων ἐπίθεσιν— |
|---|
| 25 | οὐδὲν ἄτοπόν ἐστιν ἐπὶ τούτων κεχρῆσθαι καὶ ἄλλοις τισὶν ἐπιρρωνύειν τὰ
πεπονθότα δυναμένοις. εἰσὶ μὲν οὖν πάμπολλα, μάλιστα δὲ καὶ ὁ χυλὸς
ἐπιχριόμενος τῆς ἀκακίας ἅμα ὀξυκράτῳ τό τε λύκιον ἅμα κρόκῳ καὶ
γλαύκιον καὶ ὁ χυλὸς τῆς περδικιάδος ἐπιχριόμενος ἰσχυρὰν ἔχει τὴν
δύναμιν ἅμα ὀξυκράτῳ. εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλα τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχοντα τούτοις, |
|---|
| 30 | ἀλλ’ ἀρκείτω καὶ ταῦτα βραχέα μὲν εἶναι δοκοῦντα τοῖς εἰρημένοις, |
|---|
| ἰσχυρὰν δὲ τὴν δύναμιν κεκτημένα. καὶ εἴ τις αὐτοῖς ἐθέλει καὶ ἐν | 517 in vol. 2 |
2.519 | τῷ τῆς ὑγείας χρόνῳ κεχρῆσθαι, θαρρῶν ἔστω, ὅτι ὑγιῆ καὶ ἀρευμάτιστα
διαφυλάξει τὰ πρὶν εἰωθότα μόρια πάσχειν τε καὶ ῥευματίζεσθαι συνεχῶς.
Περὶ τῆς ἐπὶ φλεγματικῷ χυμῷ γινομένης ποδάγρας.
Οὕτω μὲν οὖν ἰᾶσθαι χρὴ τοὺς ἐπὶ χολώδει χυμῷ καὶ θερμῷ καὶ |
| 5 | δριμεῖ ῥευματιζομένους. εἰ δὲ τύχοι τὸ ἐπιρρέον εἶναι φλεγματῶδες
καὶ ψυχροῦ ἐπιρρέοντος αἰσθάνεσθαι περὶ τὰ πεπονθότα, μήτε δὲ ἐξέρυθρα
μήτε ζέοντα εἶναι τὰ μόρια, ἀλλὰ μᾶλλον ἀποτεταμένα, ὑπὸ τῶν θερμαι‐
νόντων μὲν ὠφελεῖσθαι, ἀνιᾶσθαι δὲ καὶ βλάπτεσθαι ὑπὸ τῶν ψυχόντων,
πρὸς τούτοις δ’ ἔτι καὶ εἰ ὁ προηγησάμενος αὐτῶν βίος εἶεν ψυχρὸς, |
|---|
| 10 | μᾶλλον φλεγματώδη εἶναι τὸν ἐν τοῖς ἄρθροις ἐπιρρέοντα χυμὸν
ἐνδείκνυται· ἀργίαι γὰρ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ προηγοῦνται μᾶλλον ἢ γυμνάσια
καὶ πλειόνων ἐδεσμάτων καὶ κακοχύμων συνεχὴς προσφορὰ, οἷον ἰσικῶν,
ἀστακῶν ἢ κηρυκίων ἢ κτενίων ἢ πολυπόδων ἢ ὀσπρίων ἢ πλειόνων
ὀπωρῶν καὶ λουτρῶν ἀκαίρων χρήσεις. εἰ οὖν καὶ ταῦτα πρὸς τοῖς ἄλλοις |
|---|
| 15 | σημείοις ἐνδείξεταί σοι μᾶλλον εἶναι τὸ ἐπιρρέον ψυχρόν τε καὶ φλεγμα‐
τῶδες, θαρρῶν τότε λοιπὸν ἔρχου ἐπὶ τὴν θεραπείαν αὐτῆς.
Περὶ θεραπείας.
Λέγωμεν οὖν ἤδη, πῶς χρὴ καὶ τὸ ψυχρὸν εἶδος ἰᾶσθαι τῆς
ποδάγρας. ὅτι μὲν οὖν ἡ διὰ ψυχρὸν χυμὸν γινομένη τοῖς ποσὶν ἐπίρροια |
|---|
| 20 | τῶν θερμαινόντων ἀεὶ δεῖται βοηθημάτων, ἅπασι πρόδηλον, ἀλλ’ ἐπειδὴ
τὸ φερόμενον ὅμοιον οὐκ ἔστιν ἀεὶ, οὔτε κατὰ ποσότητα ἢ ποιότητα ἢ
σύστασιν, ἀλλὰ τοῖς μὲν πολὺ τὸ ἐπιρρέον, τοῖς δὲ ὀλίγον, καὶ τοῖς μὲν
παχὺ, τοῖς δὲ λεπτὸν καὶ τοῖς μὲν ἐπιπολῆς, τοῖς δὲ περὶ τοὺς ἔνδον
ὑμένας, ἀνάγκη πρός τε τὸ ποιὸν καὶ τὸ ποσὸν τῆς παρὰ φύσιν διαθέσεως |
|---|
| 25 | προσέχοντας, οὕτω καὶ ἡμᾶς ὁμοίως ἐφαρμόζειν τό τε ποσὸν καὶ τὸ ποιὸν
καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν τὸν τρόπον ἅπαντα τῆς θεραπείας ποιεῖσθαι πρὸς τὴν
ὑπαγορευομένην διάθεσιν. εἰ μὲν οὖν σοι φανείη τὸ λυποῦν εἶναι
φλέγμα, ἀναγκαῖον τοῦτο κενῶσαι πρό γε πάντων φλεγμαγωγοῖς· |
|---|
| ἀμήχανον γάρ ἐστι τοῖς μερικοῖς χρώμενον βοηθήμασιν ὠφελῆσαί τι, | 519 in vol. 2 |
2.521 | μὴ τὸ ὅλον σῶμα πρῶτον ἀπέριττον ἐργασάμενον. εἰ δὲ μὴ μόνον εἴη
φλεγματικὸν τὸ λυποῦν, ἀλλὰ καὶ σὺν αὐτῷ φαίνοιτό σοι καὶ αἱματικὸς
ἅμα πλεονάζειν χυμὸς, ἀμφότερα δεῖ πράττειν, ἀλλὰ τὴν μὲν φλεβοτομίαν
πρότερον, εἶθ’ οὕτως ἀναλαμβάνοντας τὴν δύναμιν ἐπὶ τὸ καθάρσιον ἔρχεσθαι |
| 5 | τὸ δυνάμενον ἑλκῦσαι παχὺ φλέγμα καὶ ὀρρῶδες, ὥσπερ ποιοῦσι πολλοὶ
λαθυρίδας τε καὶ ὀπὸν τιθυμάλλου καὶ Κνίδιον κόκκον παρέχοντες
αὐτοῖς, οἳ τὰ λεπτὰ κενοῦντες ῥεύματα αἴτιοι μᾶλλον βλάβης ἢ ὠφελείας
γίνονται παχυτέρους ἔτι καὶ ξηροτέρους καὶ δυσδιαφορήτους ἐργαζόμενοι
τοὺς χυμούς. δεῖ οὖν ἀεὶ φεύγειν τὰ τοιαῦτα. εἰ δ’ ἄρα καὶ δώσει |
|---|
| 10 | τις, ἐπιμιγνύειν αὐτοῖς ἐχρῆν τινα τῶν λεπτυνόντων· οὕτω γὰρ ἡ ἐπι‐
μιξία τῶν τοιούτων ἀβλαβῆ τὴν ἐξ αὐτῶν ἐργάσεται κένωσιν. τὸ γοῦν
Ἰουλιανιὸν ὀξύμελι τοιοῦτόν ἐστι συγκείμενον ἔκ τε τῶν λεπτύνειν δυνα‐
μένων ὑποκαθαῖρόν τε οὐ μόνον, εἴ τι λεπτὸν, ἀλλὰ καὶ παχὺ προσ‐
πεπλασμένον ἐν τοῖς ἄρθροις καὶ ἐμφωλεῦον ὑπάρχει. ἔστι δ’ αὐτοῦ |
|---|
| 15 | ἡ σύνθεσις ἥδε·
Τὸ Ἰουλιανιὸν ὀξύμελι.
Πηγάνου, ὀριγάνου, λαθυρίδων, δαδῶν, ἀλυπιάδος, σκίλλης, ἀκτῆς
ἀκρεμόνων, γλήχωνος, ἀνὰ οὐγγ. γʹ, θύμου κόμης, κόκκου Κνιδίου,
ἀνὰ οὐγγ. δʹ, ἀνήθου, μανδραγόρου ῥίζης, ἀνὰ οὐγ. 𐅶ʹʹ, ἴρεως, φύλλου, |
|---|
| 20 | κόστου, ναρδοστάχυος, ἀσάρου, ἑλλεβόρου λευκοῦ, ἀκόρου, ἀμώμου,
ὑπερίκου, κυμίνου, ἀνὰ οὐγ. αʹ, ἀγαρικοῦ, πολυποδίου, ἐπιθύμου, ἀνίσου,
ἀνὰ οὐγγ. βʹ, ῥέου Ποντικοῦ οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ. τὰς λαθυρίδας καὶ τὸν κόστον
καὶ Κνίδιον κόκκον καὶ τὸ ναρδοστάχυον ἐπίπαττε εἰς τὸ ἑψηθὲν ὀξύμελι.
ἔστω δὲ τοῦ μὲν ὄξους ξε. ιʹ ἢ ιγʹ, τοῦ δὲ μέλιτος ξε. εʹ. εἰς τὸ ὄξος |
|---|
| 25 | ἀποβρέχων τὰς βοτάνας ἔασον ἄχρι τριῶν ἡμερῶν, εἶθ’ οὕτως ἕψησον, |
|---|
| ἄχρις οὗ τὸ πλεῖον τοῦ ἡμίσεως ἀναλωθῇ, εἶτα σύμπλεξον τὸ μέλι. οὕτω | 521 in vol. 2 |
2.523 | δὲ ἐπίπαττε τὰ ὀφείλοντα ἐπιπασθῆναι καὶ συλλειώσας τὸν Κνίδιον
κόκκον καὶ τὰς λαθυρίδας ἀναλάμβανε καὶ χρῶ πρὸς δύναμιν. ἡ δόσις ἡ
τελεία οὐγ. 𐅶ʹʹ, ἐν ἄλλῳ οὐγ. αʹ, ἡ ἐλάττων γρ. ηʹ. οὕτω μὲν σκευάζουσιν
οἱ πολλοί. ἐγὼ δὲ μόνον ἐν τῷ ὀξυμέλιτι ἀγαρικὸν λεπτὸν καὶ χνοῶδες |
| 5 | γενόμενον ἐπιπάττων ἡδύτερον καὶ ἀλυπότερον ἀπετέλεσα. πολλάκις δὲ
αὐτῷ σκαμμωνίαν προσπλέκομεν ἰσχυρότερον καθᾶραι βουλόμενοι. εἰ δὲ
μὴ ἔχοιεν ἡδέως ὀξυμέλιτος λαμβάνειν, τούτοις δίδου τὰ καλούμενα κατα‐
πότια ἐμβαλὼν ἐν τοῖς ὠοῖς. ἔστωσαν δὲ τοιαῦτα, ὥστε δύνασθαι καὶ
αὐτὰ τῶν ἄρθρων ἐκκαθᾶραι τά τε γλίσχρα καὶ παχύχυμα τῶν περιττω‐ |
|---|
| 10 | μάτων. πολλὰ μὲν οὖν εἰσι τοιαῦτα, πλέον δὲ πάντων ποιοῦσιν οἱ ὑφ’ ἡμῶν
σκευαζόμενοι κόκκοι. ἔστι δὲ αὐτῶν ἡ σύνθεσις τοιαύτη·
[Start of Table]ἀλόης ἡπατίτιδος. . . . ⎫
κολοκυνθίδος. . . . . . ⎬ ἀνὰ οὐγ.αʹ
ἑλλεβόρου μέλανος φλοιοῦ. ⎭ |
|---|
| 15 | εὐφορβίου. . . . . . .οὐγ. τὸ 𐅶ʹʹ
νίτρου. . . . . . . .οὐγ. τὸ 𐅶ʹʹ.[End of Table]
χυλῷ κράμβης ἀναλάμβανε ἢ μήλων ἢ κιτρίου. χρῶ πρὸς δύναμιν. βέλτιον
δὲ μὴ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ πολλάκις αὐτὰ διδόναι· οὔτε γὰρ ἀθρόως
ἑλκῦσαι δυνατόν ἐστι τὰ παχύτερα τῶν περιττωμάτων, ἀλλὰ κατὰ μικρόν. |
|---|
| 20 | ἀπολεπτύνεται γὰρ οὕτως ἐκ τῆς συνεχοῦς αὐτῶν δόσεως, εἴ τι παχὺ καὶ
γλίσχρον ἔνδον ἐστὶ, καὶ ἐπιτηδειότερον πρὸς κένωσιν τοῖς ἕλκουσι γίνεται.
γινώσκειν δὲ δεῖ, ὡς οὐ μόνον προφυλακῆς ἕνεκα ἐν τοῖς διαλείμμασιν
αὐτὰ χρὴ διδόναι, ἀλλὰ καὶ ἐν ταῖς περιόδοις· τὸν παροξυσμὸν γὰρ
παραμυθοῦνται ἱκανῶς ἐξ αὐτῶν ἕλκοντα τῶν πεπονθότων τὴν ὕλην καὶ |
|---|
| 25 | οὐκ ἐῶντα τοῦ λοιποῦ ῥευματίζεσθαι. τούτοις ἁρμόζει μετὰ τὰς καθάρσεις
καὶ τῶν ἀντιδότων ἐπιδιδόναι τινὰς, ὅσοι λεπτύνειν εἶεν μεμαρτυρημέναι
τά τε γλίσχρα καὶ παχέα τῶν περιττωμάτων. ὠφελοῦνται δὲ πλέον ἁπάντων,
ὅσοι φύσει φλεγματώδεις εἰσὶν ὑγράν τε καὶ ψυχρὰν ἔχουσι τὴν κρᾶσιν,
ὥσπερ γε πάλιν ἀδικοῦνται μεγάλως οἱ τὰς θερμασίας κεκτημένοι καὶ |
|---|
| 30 | φροντιστικοὶ καὶ ἐν ἀγρυπνίαις τὸν πάντα βίον διατελοῦντες. πολλαὶ μὲν
οὖν εἰσι τῶν ἀντιδότων ἔχουσαι δραστικὴν τὴν δύναμιν ἐπιδειξάμεναί τε |
|---|
| πολλάκις μεγίστην ἐνέργειαν ἐπὶ τῶν φλεγματικὴν ἐχόντων καὶ ὑγρὰν τὴν | 523 in vol. 2 |
2.525 | κρᾶσιν, ἀλλὰ τῆς γε διὰ κοραλλίων καλουμένης ἐγὼ κάλλιον οὐχ εὗρον·
μετὰ γὰρ τοῦ μηδὲν ἔχειν ἀηδὲς ἐν τῇ πόσει προσέτι καὶ τὸ δραστικὸν
καὶ ἀκίνδυνον κέκτηται. οὐ γὰρ ἀμέτρως ἔχει τὸ ξηραίνειν, ἀλλὰ τὸ
διϊκνεῖσθαι περὶ τὸ βάθος λεπτύνουσα τὰ γλίσχρα καὶ προσπεπλασμένα |
| 5 | ἐν τοῖς ἄρθροις ἐνδείκνυται τὴν ὠφέλειαν. ἔχει δὲ τῆς ἀντιδότου ἡ γραφὴ οὕτως·
[Start of Table]κοραλλίου. . . . . . . . . γρ. ϛʹ
σμύρνης τρωγλίτιδος. . . . . οὐγγ. δʹ
καρυοφύλλου. . . . . . . . γρ. ιβʹ
ῥέου Ποντικοῦ. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 10 | φύλλου ἀδόλου. . . . . . . γρ. ιβʹ
παιωνίας ῥίζης. . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀριστολοχίας μακρᾶς. . . . . οὐγγ. βʹ
ἀριστολοχίας στρογγύλης. . . . οὐγγ. βʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . . οὐγγ. δʹ.[End of Table] |
|---|
| 15 | ταῦτα κάλλιστα καὶ ἄδολα ἐπιλεξάμενος, ἵνα μὴ ἀποτύχῃ τὸ βοήθημα,
κόψον καὶ σῆσον πάνυ λεπτῷ κοσκίνῳ καὶ δίδου τῷ πάσχοντι γρ. αʹ ἕωθεν
εἰς εὔκρατον καὶ νηστευέτω ἕως ὡρῶν ϛʹ. ἀρχὴν δὲ ποίει τοῦ διδόναι
τὴν ἀντίδοτον ταύτην ἰανουαρίῳ αʹ. ἀπολαμβανέτω δὲ ὁ πάσχων πρῶτον
ἡμέρας ὀκτὼ καὶ παραλιμπανέτω ἡμέρας ιεʹ καὶ μετὰ τὸ πληρωθῆναι |
|---|
| 20 | τὰς σʹ δόσεις μίαν ὑπὲρ μίαν ἢ ὑπὲρ δύο λαμβανέτω, ἕως ἂν πληρω‐
θῶσι τξεʹ δόσεις. παραφυλαττέσθω δὲ ὁ παραλαμβάνων μὴ χολᾶν μηδὲ
ἀφροδισιάζειν μηδὲ πίνειν οἴνους στύφοντας ἢ πάνυ γλυκεῖς καὶ πάντα τὰ
δριμέα λάχανα καὶ τῶν ἰχθύων τὰς κεφαλὰς καὶ καρκίνους, ἀστακοὺς,
σηπίας, σμύλας, τεῦτλα καὶ τῶν κρεῶν τῶν λαγῴων, ὀσπρίων ἁπάντων, |
|---|
| 25 | μάλιστα τοῦ ἀμύλου. τοιαύτη μὲν ἡ ἀντίδοτός ἐστι καὶ δεῖ θαρρούντως
αὐτῇ κεχρῆσθαι τὸν θέλοντα τελείως ἀπαλλαγῆναι τοῦ πάθους. ἐπειδὴ δὲ,
καθάπερ εἰρήκαμεν, οὐ πᾶσιν ὁμοίως ὁ φλεγματώδης χυμὸς πλεονάζει |
|---|
| οὔτε ἡ αὐτὴ κρᾶσις, εὔδηλον ὡς οὐ δυνατόν ἐστιν ἅπαντας ὑπὸ μιᾶς | 525 in vol. 2 |
2.527 | ἀντιδότου θεραπευθῆναι, ἀλλὰ τοὺς μὲν ὑπὸ τῶν ἀσθενεστέραν ἐχόντων
δύναμιν, ἑτέρους δὲ ὑπὸ τῶν δραστικωτέραν· ἀναγκαῖον ἐφάνη μοι καὶ
χρήσιμον, μὴ μόνον μιᾶς, ἀλλὰ καὶ διαφόρων μνημονεῦσαι, ὥστε τὸν
βουλόμενον ἁρμόζεσθαι πρὸς τὴν πλεονάζουσαν κακοχυμίαν ἐντεῦθεν |
| 5 | ἐπιλέγεσθαι τὸ φαινόμενον αὐτῷ χρήσιμον.
Ἀντίδοτος ἡ Ἡρακλείδου τοῦ φιλοσόφου, ἥτις πολλὴν δέδωκε πεῖραν ἐπὶ πολλῶν.
[Start of Table]Ναρδοστάχυος. . . . . . .οὐγγ. βʹ
φύλλου. . . . . . . . .οὐγγ. βʹ
γεντιανῆς Κρητικῆς. . . . . ⎫ |
|---|
| 10 | ἀριστολοχίας μακρᾶς. . . . . ⎪ |
|---|
| 10 | ⎬ ἀνὰ δρ. δʹ
ἀριστολοχίας στρογγύλης. . . ⎪
σμύρνης τρωγλίτιδος. . . . . ⎭
δαφνοκόκκων λελεπισμένων. . .δραχ. δʹ
ῥέου Ποντικοῦ. . . . . . .δραχ. δʹ.[End of Table] |
|---|
| 15 | ἡ τελεία δόσις τῆς ἀντιδότου ἐστὶ δρ. αʹ. δεῖ δὲ πλεῖον διδόναι, ὡς ἂν
συνίδῃ ὁ παρέχων ἰατρὸς ἀποβλέπων καὶ εἰς ἅπαντα. δεῖ δὲ καὶ ταύτης
τῆς ἀντιδότου μὴ ἁπλῶς ἄρχεσθαι τῆς δόσεως, ἀλλ’ ἐν καιρῷ δέοντι.
κάλλιστος δὲ καὶ πρῶτος ἔστω σοι καιρὸς τῆς ἀντιδότου ἀρχομένου ἔαρος
καὶ ἡλίου διαπορευομένου τὸν κριόν. εἰ δέ τι κωλύσειεν ἄρχεσθαι τῆς |
|---|
| 20 | δόσεως ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ, δευτέραν ἀρχὴν ποιοῦ τὰ τελευταῖα τοῦ
φθινοπώρου. βέλτιον δέ ἐστι σπουδάζειν ἐπὶ μὲν τῶν ἐχόντων ψυχροτέραν
τὴν κρᾶσιν ἀρχομένου μᾶλλον ἔαρος, ἐπὶ δὲ τῶν θερμοτέρων ἤδη τοῦ
φθινοπώρου μέλλοντος λήγειν. ὁ δὲ καθημερινὸς τῆς δόσεως τρόπος ἑωθινὸς
ἔστω, εἴγε πέψας εὑρεθείη καλῶς, εἰ δὲ μὴ, ὑπερτιθέσθω. κατ’ ἐκείνην |
|---|
| 25 | δὲ λαμβανέτω τὴν ἡμέραν περὶ ὥραν δευτέραν ἢ τρίτην, ὅτε τῆς ἐρυγῆς
αἰσθάνεται καθαρωτέρας καὶ ἀπερίττου γενομένης. μετὰ δὲ τὸ φάρμακον
ὥραν περί που δὴ πέμπτην περιμενέτω ἄσιτός τε καὶ ἀκίνητος ἐν ἡσυχίᾳ
καὶ ἐν εὐθυμίᾳ ὀργῆς ἁπάσης φυλάττων ἑαυτὸν χωρὶς, ὥστε μηδὲ
παρεμποδὼν γενέσθαι πρὸς τὴν ἀνάδοσιν τοῦ φαρμάκου. δεῖ μὲν γὰρ |
|---|
| 30 | ἀκριβῶς τοῦτο φροντίζειν, ἐπὶ δὲ τούτων ἔτι μᾶλλον· ὥσπερ γὰρ ἐπὶ |
|---|
| τῶν πολλῶν ἡ ἐπιτυχία μεγάλην ἐργάζεται τὴν ὠφέλειαν, οὕτω καὶ ἡ | 527 in vol. 2 |
2.529 | ἀποτυχία μεγίστην τε καὶ ἀνιαρὰν οἶδεν ἐπιφέρειν τὴν βλάβην. ἔστω δὲ
τὸ ποσὸν τῆς καθημερινῆς δόσεως δραχ. αʹ καὶ μὴ παραλιμπανέτω ἄχρι
μηνῶν ἓξ πίνων τὴν ἀντίδοτον. εἰ δέ τις γένοιτο τοῦ λαβεῖν ὑπέρθεσις,
ἀνταποδοῦναι δεῖ τὴν παραλειφθεῖσαν ἡμέραν. ἐγὼ δέ φημι ἐπὶ τῶν |
| 5 | φλεγματικὴν καὶ ὑγρὰν ἐχόντων τὴν κρᾶσιν καὶ ἄχρις ἐνιαυτοῦ καλὸν
εἶναι προσκαρτερεῖν τῇ δόσει τοῦ φαρμάκου. ὅσῳ γὰρ ἄν τις ἐμβραδύνῃ
περὶ τὸ λαμβάνειν, τοσούτῳ μᾶλλον ἐκνικῆσαι τὸ πάθος δυνήσεται. μετὰ
δὲ τὴν δόσιν τούτων τῶν ἀντιδότων συμβουλεύω πάντως ἐκ διαλειμμάτων
μηνῶν δύο ἢ τριῶν καθαίρεσθαι διὰ τὸ τὴν κακοχυμίαν ὑπόμνησίν τε καὶ |
|---|
| 10 | παλιγγενεσίαν τοῦ πάθους ἐργάζεσθαι. εἰ δὲ φεύγοι τὴν συνεχῆ κάθαρσιν
ὁ κάμνων, ἀλλ’ οὖν γε καὶ τῆς ἀντιδότου, ἧς τὸ πρότερον ἐλάμβανεν,
ἐκ διαστημάτων λαμβανέτω καὶ μάλιστα περὶ τὸ ἔαρ καὶ τὸ φθινόπωρον·
οὕτω γὰρ ποιῶν τις ἀπέριττος τοῦ λοιποῦ καὶ ἀρευμάτιστος γίνεται οὐκέτι
πνιγμόν τινα οὐδ’ ἄλλον κίνδυνον ὑφορώμενος. ἰστέον δὲ, ὅτι |
|---|
| 15 | ἐκεῖνοι μάλιστα κινδυνεύουσιν, ὅσοι μετὰ εʹ ἔτος ἢ ζʹ τὰς τοιαύτας ἀντι‐
δότους ἠθέλησαν προσφέρεσθαι. ὅσοι δ’ ἀρχομένου τοῦ πάθους εἰλήφασιν,
εἶτα καὶ καθαρσίοις ἐχρήσαντο μετὰ τὴν ἀπαλλαγὴν, οὐδένα κίνδυνον
ἐφωράθησαν.
Ἀντίδοτος ποδαγρικὴ Ἀγαπητοῦ καὶ αὐτὴ δόκιμος καὶ πολλοὺς ἰασαμένη. |
|---|
| 20 | [Start of Table]Ναρδοστάχυος. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἴρεως. . . . . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
σμύρνης τρωγλίτιδος. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀναγαλλίδος τῆς τὸ κυανοῦν ἄνθος ἐχούσης οὐγγ. βʹ
παιωνίας ῥίζης. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 25 | κασίας. . . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
κρόκου. . . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
μαίου. . . . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
φύλλου. . . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
μαστίχης. . . . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | ἀσάρου. . . . . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἐρυθροδάνου. . . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| δαμασωνίου. . . . . . . . . . οὐγγ. δʹ | 529 in vol. 2 |
2.531 | ἀριστολοχίας μακρᾶς. . . . . . . οὐγγ. δʹ
ἀριστολοχίας στρογγύλης. . . . . . οὐγγ. δʹ
καρυοφύλλου. . . . . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
φοῦ. . . . . . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
| 5 | ἀλόης ἡπατίτιδος. . . . . . . . οὐγγ. γʹ.[End of Table]
ἡ δόσις δραχ. αʹ. λαμβανέτω ὁ πάσχων ἐπὶ ἐνιαυτόν.
Τοσαῦτα περὶ τῶν καθόλου βοηθημάτων εἰρηκότες μετέλθωμεν λοιπὸν
ἐπὶ τὰ μερικὰ βοηθήματα τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῶν ἐπὶ τῆς ψυχρᾶς δυσκρασίας
ἁρμοζόντων ποιούμενοι. |
|---|
| 10 | Καταπλάσματα τοπικὰ τοῖς διὰ ψυχρὸν χυμὸν ὀδυνωμένοις.
Μετρίας μὲν οὔσης τῆς ὀδύνης ἐπὶ τούτων ἁρμόζει καὶ ἡ κράμβη
καταπλαττομένη κοπανισθεῖσα καὶ τῶν σελίνων τὰ φύλλα, ὁμοίως δὲ καὶ
τῆς κονύζης. εἰ δὲ ἡ ὀδύνη σφοδρὰ γένοιτο, ὥστε μὴ δύνασθαι φέρειν,
ἀναγκαῖόν ἐστιν ἐπὶ τούτων κεχρῆσθαι τοῖς καταπλάσμασι, μάλιστα δὲ |
|---|
| 15 | τοῖς παρηγοροῦσιν, οἷά εἰσι τὰ διὰ τοῦ τηλίνου ἀλεύρου, λινοσπέρμου καὶ
αἴρας καὶ μέλιτος ὀλίγου. ἔστω δὲ τοῦ μὲν τηλίνου ἀλεύρου μέρη γʹ,
ἐκ δὲ τῆς αἴρας μέρος αʹ. οὐκ ἀποτρέπω δὲ οὐδὲ τῶν ἐρεβίνθων αὐτοῖς
προσπλέκειν ἅμα, ἕψεσθαι δ’ αὐτὰ ἐν οἴνῳ λεπτομερεῖ καὶ θερμοτέρῳ
ναρδίνῳ τε καὶ μύρῳ ἢ κυπρίνῳ συνεψομένῳ ὀλίγον καὶ μάλιστα χειμῶνος |
|---|
| 20 | ὄντος· τότε γὰρ εἰ καὶ θερμότερόν τι αὐτοῖς προσπλέξεις, οὐδὲν ἂν
βλάψεις, ἀλλὰ καὶ μᾶλλον ὠφελήσεις· ἀνώδυνόν τε γὰρ καὶ δια‐
φορητικώτερον ἔστω τὸ προσφερόμενον. μιγνύσθω οὖν αὐτοῖς, εἴγε δεήσει
καὶ μικρὸν ἔτι θερμότερον ἐργάσασθαι τὸ κατάπλασμα, καὶ τῶν φύλλων
τῆς δάφνης ὅσα τε ἄλλα ἁπαλώτατα τυγχάνει, καὶ τῆς κονύζης ὁμοίως |
|---|
| 25 | ἢ σέλινον ἢ σμύρνιον καὶ τῶν ἄλλων, ὅσα γε τῆς αὐτῆς ὄντα τυγχάνει
δυνάμεως. ἔστω δὲ ἔλαττον τὸ κατάπλασμα, πολὺ δὲ ἔλαττον τὸ ἐκ
τούτων προσπλεκόμενον τῷ καταπλάσματι ζέμα· εἰ γὰρ πλέον ἐπιβληθῇ
τῶν βοτανῶν καὶ μάλιστα ἐν ἀρχῇ τῶν παροξυσμῶν, οἶδε βλάπτειν
μεγάλως. ἄμεινον οὖν ἐστιν ἐν ταῖς παρακμαῖς τοῖς ἐπὶ πλέον διαφορεῖν |
|---|
| 30 | δυναμένοις κεχρῆσθαι, πρότερον δὲ μή. εἰ δὲ καὶ τῶν ἐπιπλασμάτων | 531 in vol. 2 |
|---|
2.533 | ἐπιτιθεμένων ἄμετρόν τε καὶ οὐ φορητὴν εἶναι φάσκει τὴν ὀδύνην ὁ κάμνων,
ἀναγκαῖόν ἐστι καταντλήμασι κεχρῆσθαι τηνικαῦτα διαφορεῖν τε ἅμα καὶ
ἀποκρούειν δυναμένοις, ὧν ἐστιν ἓν καὶ τοῦτο πολλάκις εὐδοκιμῆσαν ἐπὶ
πολλῶν, ἔχει δὲ οὕτω· λαβὼν ὄξος δριμύτατον ἀφέψησον ἐν αὐτῷ |
| 5 | θύμον τε καὶ ὀρίγανον θύμβραν τε καὶ καλαμίνθην ἐκ τῶν ὀρεινῶν
μᾶλλον ληφθεῖσαν τόπων. ἐπειδὰν οὖν καλῶς ἑψηθῶσιν αἱ βοτάναι καὶ
πᾶσαν αὐτῶν ἀπολύσωσι τὴν δύναμιν, τότε λαβὼν τὸ ὑπολειφθὲν ὄξος ἔτι
θερμὸν ὑπάρχον ἀπάντλησον ἐξ αὐτοῦ τὰ πάσχοντα μόρια· οὐ μόνον
γὰρ ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ πολλάκις δέδωκε πεῖραν καὶ τὸ θαυμαστὸν, ὅτι καὶ |
|---|
| 10 | ἐπὶ θερμῶν ῥευμάτων ὠφέλησε προσενεχθὲν καὶ ἐκώλυσε πάλιν γενέσθαι
ῥευματισμὸν δεύτερον. μετρίας δὲ τῆς ὀδύνης γενομένης μετὰ τὴν
κατάντλησιν καὶ κηρωταῖς, εἰ δεήσει, χρῆσθαι φαρμάκοις οὐ μόνον
θάλπειν καὶ διαφορεῖν τὰ ἐπιπολῆς δυναμένοις, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐν βάθει.
καὶ πρῶτον μὲν προσφέρεσθαι καλὸν τὴν διὰ τοῦ στρουθίου σκευαζομένην |
|---|
| 15 | κηρωτὴν καὶ τὸ παρηγορικὸν ἔχουσαν καὶ τὸ διαφορητικόν. ἔχει δὲ καὶ
ταύτης ἡ σκευὴ οὕτω.
Ἡ διὰ στρουθίου κηρωτή.
Ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, γάλακτος βοὸς μελαίνης, ἀνὰ οὐγγ. γʹ,
λινοσπέρμου οὐγγ. ηʹ, ὠὰ δʹ. ταῦτα λειοτριβήσας πρόβρεχε τὸ ἀμμωνιακὸν |
|---|
| 20 | εἰς τὸ γάλα καὶ λείου εἶτα κολοφωνίας οὐγγ. γʹ, στέατος στρουθίου
οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ, ἐλαίου παλαιοῦ οὐγγ. γʹ, κηροῦ οὐγγ. δʹ, σκευάσας χρῶ.
Ἄλλο σφόδρα καλὸν τὸ διὰ τοῦ εὐφορβίου.
Πρὸς δὲ τὰς ἐπὶ πλέον καταψύξεις καὶ ἀφορήτους ἐκ ταύτης ὀδύνας
καὶ σφηνώσεις τῶν ἄρθρων ἰσχυρόν ἐστι τὸ διὰ τοῦ εὐφορβίου σκευαζόμενον |
|---|
| 25 | ἐπίθεμα· ἔχει δὲ τούτου ἡ σκευασία οὕτω·
[Start of Table]ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . λι. αʹ 𐅶ʹʹ
κηροῦ. . . . . . . . . λι. αʹ
νίτρου Ἀλεξανδρινοῦ. . . . . λι. αʹ
τερεβινθίνης καλῆς. . . . . λι. αʹ |
|---|
| 30 | εὐφορβίου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἴρεως Ἰλλυρικῆς. . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| τήλεως ἀλεύρου. . . . . . ξε. αʹ 𐅶ʹʹ.[End of Table] | 533 in vol. 2 |
2.535 | δόκιμόν ἐστι τὸ φάρμακον καὶ ἐπὶ πολλῶν πολλάκις εὐδοκιμῆσαν ἐπὶ
τῶν τοιούτων διαθέσεων· καὶ γὰρ διαφορεῖ καὶ ἀμύττει τὴν ἐπιφάνειαν
ἕλκει τε ἐκ τοῦ βάθους τὰ ἐσφηνωμένα καὶ διαλύει καὶ τὴν ὀδύνην ἐκκόπτει
καὶ τὸ πάντων κάλλιστον, ἀμόλυντόν ἐστι καὶ ἀνεπαχθῶς ἀφαιρούμενον. |
| 5 | οἶδα δὲ καὶ αὐτὸ τὸ εὐφόρβιον ἅμα ἐλαίῳ καὶ κηρῷ συνεψηθὲν καὶ μεγάλας
ὀδύνας ὑπὸ ψυχροῦ χυμοῦ γινομένας παραμυθησάμενον. οὐ δεῖ δὲ θαυμάζειν
ἡμᾶς, ὅτι τὸ εὐφόρβιον οὕτω θερμὸν ὑπάρχον καὶ δακνῶδες ἐπαινοῦμεν,
ὡς παρηγορεῖν ὀδύνας δύνασθαι· εἰσὶ γάρ τινες ἀλγηδόνες ἀλλοιωθῆναι
μὴ δυνάμεναι, εἰ μή τι τῶν δριμυτέρων αὐταῖς προσενέγκοις. ὁ γοῦν |
|---|
| 10 | λόγος οὔτε θαυμάζει τούτων οὐδὲν οὔτε καταγινώσκει τῶν χρωμένων,
ὥσπερ οὖν οὐδὲ ὅτε ὁρᾷ τινα τὰ ἐναντία προσφέρειν τὰ ἐκ γλυκέων
ὑδάτων ἐπὶ τῶν ῥευματιζομένων σφόδρα, ἀλλὰ λογίζεται δηλονότι καὶ
διακρίνει καλῶς καὶ θαυμάζει τὴν μέθοδον. ὡς γὰρ τῶν ὀδυνωμένων ὑπὸ
λεπτοῦ καὶ δακνώδους καὶ δριμέος χυμοῦ δικαίως ὠφέλησε τὰ λουτρά— |
|---|
| 15 | τὸ μὲν γὰρ διεφόρησε, τὸ δὲ καὶ εἰς εὐκρασίαν μετέβαλεν—, οὕτω πάλιν
τοὺς ὑπὸ ψυχρῶν ῥευματισθέντας χυμῶν ὀδυνᾶσθαί τε καὶ διατείνεσθαι
φάσκοντας τοὺς ἐν τοῖς ἄρθροις ὑμένας, εἰκότως ἡ τῶν θερμαίνειν καὶ
δάκνειν καὶ ἀμύττειν τὴν ἐπιφάνειαν δυναμένων ὠφέλησε χρῆσις.
ἐγὼ γοῦν οἶδά τινα τῷ νάπυϊ μόνῳ χρώμενον ἐπὶ τῶν τοιούτων |
|---|
| 20 | ἐν τοῖς μεγίστοις παροξυσμοῖς καὶ ἀνώδυνον γινόμενον. ἐπεμίγνυέ τε
αὐτῷ πολλάκις ἰσχάδων καὶ ὄξους καὶ ἀνακόπτων αὐτὰ καὶ ἐμπλαστρῶδες
ποιῶν οὕτως ἐπετίθει τὸ φάρμακον. καὶ ἄλλον ὁμοίως ἐθεασάμην κεχρημένον
τῷ διὰ κανθαρίδων φαρμάκῳ καὶ ηὐχαρίστει τὰ μέγιστα· ῥηγνυμένης γὰρ
τῆς γινομένης ὑπὸ τοῦ φαρμάκου φλυκταίνης ὑγρὸν ἐξεκρίνετο πολὺ καὶ |
|---|
| 25 | τούτου συμβαίνοντος ἔφασκεν ὠφελεῖσθαι τὰ μέγιστα. καὶ τὸ διὰ σκόρδων
τε ἄλλους ὠφέλησεν, ἐπιπλασθέντα καὶ αὐτὰ μόνα τὰ σκόδρα καὶ ἄλλως
δὲ αἱ παρὰ τοῖς βαρβάροις ἴσκαι καλούμεναι. ἐγὼ δὲ οὐκ ἐπαινῶ τὰ
τοιαῦτα τῶν φαρμάκων, ἐπειδὰν καθ’ ἑαυτὰ προσφέρωνται· βλάπτουσι γὰρ
τὰ μέγιστα, εἰ καὶ παρηγορεῖν δοκοῦσι, μηδὲν ἔχοντα τῶν μαλάττειν τε |
|---|
| 30 | καὶ διαχεῖν τὰ κατεψυγμένα καὶ πεπηγότα πάνυ δυναμένων· ἐξατμίζουσι | 535 in vol. 2 |
|---|
2.537 | γὰρ τὸ λεπτὸν μόνον, τὸ δὲ παχὺ καὶ γεῶδες καταλιμπάνουσι καὶ
μένειν καὶ προσπεπλάσθαι τοῖς ἄρθροις ἀναγκάζουσιν αὐτό. ἔτι δὲ μᾶλλον
ὑποξηραίνουσι καὶ ὑπεροπτῶσι διὰ τῆς ξηραντικῆς καὶ θερμαντικῆς αὐτῶν
δυνάμεως τῆς προσούσης τῷ νάπυϊ καὶ τοῖς δριμέσι πᾶσιν. ὅτι δὲ τοῦτο |
| 5 | συμβαίνει, δῆλον· πάντες γὰρ οἱ τοσοῦτον δριμέσι μόνοις κεχρημένοι
φαρμάκοις καὶ μηδὲν ἔχουσι μαλακτικὸν καὶ μάλιστα ἐν ἀρχῇ καὶ πλήθους
ὄντος δυσκίνητά τε καὶ μετὰ πολὺν ἐπανερχόμενα χρόνον εἰς τὸ δύνασθαι
βαδίζειν ἔσχον τὰ ἄρθρα. βέλτιον οὖν ἐστι, μὴ κεχρῆσθαι τούτοις μόνοις
ἢ χρώμενον εὐθὺς μεταβαίνειν εἰς ὅσα τε διαχεῖ καὶ μαλάττει καὶ τέμνει |
|---|
| 10 | καὶ διϊκνεῖται εἰς τὸ βάθος, ὥστε διὰ τούτων ἀναλαβεῖν δυνηθῆναι τὰ
ἄρθρα πάλιν τὴν ἀρχαίαν κίνησιν. εἰ μὲν οὖν εὐποροίη τις ἑνὸς βοηθήματος
ἀμφότερα ποιεῖν δυναμένου, εὖ ἂν ἔχοι· εἰ δὲ μήγε, δυνατόν ἐστι καὶ
παρὰ μέρος αὐτοῖς κεχρῆσθαι, ποτὲ μὲν τοῖς χαλαστικοῖς καὶ διαφορη‐
τικοῖς· οὕτω γὰρ ἄν τις δυνηθείη ποτὲ διαχεῖν τὴν ὕλην· ἄλλοτε δὲ |
|---|
| 15 | λεπτύνων καὶ ἀμύττων τὰ πεπονθότα πᾶσαν ὑποκλέψαι τὴν ἐν βάθει
τοῖς ἄρθροις ἐναποκειμένην ὕλην. ἵνα δὲ μὴ ζητοίη τις ἀναλέγεσθαι τὰ
σύνθετα τῶν βοηθημάτων ἐξ ἑτέρων ἀρχαίων, ἀναγκαῖον ἐνόμισα παραθέσθαι
καὶ τούτων τὰς σκευασίας. ὁ γὰρ ἐν τοῖς ἔργοις ἀσχολούμενος ἰατρὸς οὐδὲ
τοῖς τῶν παλαιῶν ἐντυγχάνειν εὐκαιρεῖ πολλοῖς συγγράμμασιν. |
|---|
| 20 | Ἄλειμμα ἁπλοῦν διαφοροῦν καὶ διαλύον τὰ σκληρυνθέντα τῶν ἄρθρων.
[Start of Table]Αἰγειρίνου ἐλαίου. . . . . . οὐγ. αʹ
κηροῦ. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
στέατος χηνείου. . . . . . οὐγ. αʹ
εὐφορβίου. . . . . . . . γρ. εʹ.[End of Table] |
|---|
| 25 | τὸν κηρὸν μετὰ τοῦ αἰγειρίνου ἐλαίου τῆκε καὶ τότε τὸ στέαρ ἐπίβαλλε
καὶ ἑψήσας καὶ ψύξας εἰς τὴν θυΐαν κατακένωσον καὶ τὸ εὐφόρβιον λειοτρι‐
βήσας ἐπίπαττε κατὰ μικρὸν καὶ πάλιν λείου ἐπιχέων τὸ αἰγείρινον ἔλαιον
ἕως συστάσεως μήτε παχείας πάνυ μήτε ὑγρᾶς.
Ἄλειμμα τὸ διὰ κισσοῦ καλούμενον πρὸς τὰ αὐτά. |
|---|
| 30 | [Start of Table]Ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . λιτ. ιʹ |
|---|
| ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . λιτ. γʹ ἢ εʹ | 537 in vol. 2 |
2.539 | κυπαρίσσου. . . . . . . σφαιρία κεʹ
βράθυος χλωρᾶς. . . . . . λιτ. αʹ
λιβανωτίδος χλωρᾶς. . . . λιτ. αʹ
δαφνίδων χλωρῶν. . . . . κόκκους ρʹ |
| 5 | τήλεως. . . . . . . . ξε. αʹ
ἀλθαίας χλωρᾶς. . . . . . λιτ. αʹ
φλοιοῦ στροβιλίνου. . . . . λιτ. αʹ.[End of Table]
ταῦτα συνθλάσας βρέξον εἰς ὕδατος ξε. γʹ ἐφ’ ἡμέρας γʹ. καὶ μετὰ τὰς
τρεῖς ἡμέρας ἐπίβαλε τὸ ἔλαιον καὶ ἕψε, ἕως ἀναλωθῇ τὸ ὕδωρ. εἶτα |
|---|
| 10 | διηθήσας τὸ ἔλαιον ἐπίβαλε εἰς αὐτὸ κηροῦ καὶ κολοφωνίας, ἀνὰ λιτ. αʹ,
κισσοῦ οὐγγ. δʹ. τὸν ὀπὸν λείου μετὰ οἴνου Ἀσκάλωνος καλοῦ πάνυ καὶ
οὕτω πάντα ἀναλαβὼν χρῶ καλλίστῳ πάνυ καὶ παρηγορικῷ φαρμάκῳ.
ἰσχυρότερον δὲ τούτου καὶ πρὸς τὰς χρονίας διαθέσεις ἁρμόζειν δυνάμενον
ἔσται τὸ καλούμενον λυσιπόνιον. ἔχει δὲ καὶ τούτου ἡ γραφὴ οὕτω· |
|---|
| 15 | [Start of Table]καστορίου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγγ. βʹ
εὐφορβίου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
πεπέρεως. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀμμωνιακοῦ. . . . . . . οὐγγ. βʹ |
|---|
| 20 | ὀποπάνακος. . . . . . . οὐγγ. βʹ
χαλβάνης. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
μυελοῦ ἐλαφείου. . . . . . οὐγγ. βʹ
τερεβινθίνης ῥητίνης. . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 25 | κηροῦ. . . . . . . . . λιτ. αʹ
ἰρίνου. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
γλευκίνου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
κυπρίνου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
δαφνίνου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 30 | ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . λιτ. αʹ.[End of Table]
Ἄλλο ποιοῦν καὶ ἐπὶ τῶν σκληρῶν σωμάτων καὶ πάνυ χρονίων διαθέσεων, ὥστε
καὶ τὰς καλουμένας ἀγκυλώσεις διαλύειν.
[Start of Table]Ἀδάρκης. . . . . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| ὀποπάνακος. . . . . . . οὐγγ. δʹ | 539 in vol. 2 |
2.541 | καστορίου. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
χαλβάνης. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
τερεβινθίνης. . . . . . . οὐγγ. δʹ
πεπέρεως. . . . . . . . οὐγγ. δʹ |
| 5 | ὑσσώπου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
κηροῦ. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
εὐφορβίου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
στύρακος. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
θαψίας. . . . . . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| 10 | πυρέθρου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
κηροῦ πυρροῦ. . . . . . . λιτ. αʹ
ἐλαίου κυπρίνου. . . . . . οὐγγ. γʹ
δαδίνου. . . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
δαφνίνου ἐλαίου. . . . . . οὐγγ. ηʹ |
|---|
| 15 | ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . οὐγ. αʹ
ναρδίνου. . . . . . . . λιτ. αʹ
ἐλαίου ἀμαρακίνου. . . . . λιτ. αʹ
βαλσάμου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ.[End of Table]
αὕτη ἡ γραφὴ καὶ πρὸς τὰ παραλελυμένα ποιεῖ γενναίως μόρια. χρὴ δὲ |
|---|
| 20 | προσέχειν καὶ μὴ ἐπὶ ξηροτέρων καὶ θερμοτέρων σωμάτων κεχρῆσθαι,
ἀλλ’ ἐπὶ τῶν δυσπαθῆ καὶ σκληροτέραν ἐχόντων τὴν σάρκα καὶ ἐκ χρόνου
πολλοῦ κακοπαθούντων ἐπὶ παχέσι καὶ γλίσχροις χυμοῖς, ὡς μὴ δύνασθαι
διαστέλλειν καὶ κινεῖν διὰ τοῦτο τὰ ῥευματισθέντα μόρια.
Πρὸς τοὺς οἰδηματώδεις ἔχοντας ὄγκους εἰς τοὺς πόδας. |
|---|
| 25 | Πρὸς τοὺς οἰδηματώδεις δὲ ὄγκους, ἐφ’ ὧν οὐκ ἔστιν ὁ ἐπιρρεύσας
χυμὸς οὔτε παχὺς οὔτε γεώδης, ἀλλὰ χαῦνός τε καὶ μαλακὸς, ὑπείκων
ταχέως ἁπτομένων ἡμῶν τοῖς δακτύλοις ὑπονοοῦμεν φυσῶδες πνεῦμα
ἐπιρρεῖν καὶ ὑγρὸν καὶ ὑδατῶδες φλέγμα. ἐπὶ τούτων οὖν ἁρμόζουσι μάλιστα
ἥ τε δι’ ἁλῶν σκευαζομένη κηρωτὴ καὶ τὰ χρίσματα. ἐφ’ ὧν δὲ μηδὲν |
|---|
| 30 | ἀνύουσι τὰ ἐπιπλάσματα ἢ χρίσματα, τούτοις ἐπιτήδειαι καὶ αἱ διὰ τῶν
ἁλῶν πεφρυγμένων πυρίαι πυκνότερον ἀλασσόμεναι· καὶ γὰρ ὑπ’ αὐτῶν οὐ
μόνον αὐτοὺς συμβαίνει παρηγορεῖσθαι, ἀλλὰ καὶ ὠφελεῖσθαι τὰ μέγιστα. |
|---|
| ἐγὼ γοῦν οἶδα τῶν πάνυ διαφανεστάτων ἀνδρῶν τινα ἐν τῇ Ῥώμῃ τῇ | 541 in vol. 2 |
2.543 | διὰ τῶν ἁλῶν ἀεὶ χρώμενον πυρίᾳ καὶ διὰ ταύτης παρηγορούμενον μεγάλως.
ὅτι δὲ ὠφελεῖ τοῦτο, πρόδηλον· οὐδέποτε γὰρ βλάβην τινὰ τῶν ἄρθρων
οὐδὲ πῶρον εὑρέθη ποιῆσαν. ὠφελεῖ δὲ τούτους καὶ θερμοτέρῳ κεχρῆσθαι
λουτρῷ καὶ ξηροτέρῳ καὶ νίτρῳ λεπτῷ καὶ ἁλσὶ καὶ ὅσα τοῖς παλαιοῖς |
| 5 | ἐξεύρηται δάκνειν τε καὶ ἀμύττειν καὶ λεπτύνειν τὴν ἐπιφάνειαν δυνάμενα
ἐπισπᾶσθαί τε τὴν ἔνδον ἐμπεριεχομένην ὑγρότητα. εἰσὶ δὲ τοῖς παλαιοῖς
ἐξευρημένα πολλά. ἡμεῖς δὲ πολλὴν ἔσχομεν πεῖραν καὶ τοῦδε τοῦ πάσματος.
ἔχει δὲ αὐτοῦ ἡ γραφὴ οὕτως.
Σμῆγμα ἤτοι πάσμα καλόν. καλοῦσι δ’ αὐτό τινες Ἰνδὸν, ἄλλοι δὲ Ἀσκληπιόν. |
|---|
| 10 | Ξηρίον μετασυγκριτικὸν πώρων καὶ πρὸς τοὺς οἰδηματώδεις ὄγκους
μετ’ ὄξους ἐπιπλαττόμενον καλῶς ποιεῖ καὶ τοῖς κεφαλὰς ὑγρὰς ἔχουσι
καὶ θώρακας καὶ λέπρας καὶ ἀλφοὺς καὶ δυσπνοίας καὶ ὅσα ἄλλα πάθη
ἐκ τῆς κεφαλῆς ἢ ἐκ τοῦ θώρακος ἔχει τὴν αἰτίαν, ἀποκρουστικὸν ὑπάρχον
βοήθημα πάσης ὕλης κακῆς καὶ πληθωρικῆς φοινίσσον σφόδρα καὶ διαφοροῦν |
|---|
| 15 | τοὺς καχεκτικοὺς καὶ ἐμπεπηγότας χυμοὺς καὶ τοὺς θηριώδεις, ἀρθριτικοῖς
καὶ στομαχικοῖς ἁρμόζον καὶ τὸν διὰ παντὸς αὐτῷ χρώμενον οὐ συγχωροῦν
ποδαγριᾶν ἢ ἰσχίου πεῖραν ὀδύνης λαβεῖν. καὶ πρὸς κνησμώδη δὲ
καὶ λειχηνώδη σώματα πεποίηται καὶ λεπτύνει τρίχας καὶ ποιεῖ τὸ ἰσόθεον
ἐπάγγελμα αὐτοῦ, ὅτι καὶ πρὸς ἐλεφαντιῶντας πεποίηται· ἔχει δὲ αὐτοῦ |
|---|
| 20 | ἡ σκευασία οὕτω.
Γραφὴ τοῦ Ἰνδοῦ.
Ἁλῶν Καππαδοκικῶν, ἁλῶν κοινῶν, ἁλῶν πικρῶν, ἁλῶν νιτροπηγικῶν,
ἁλῶν Τραγασαίων, νίτρου Ἀλεξανδρινοῦ καὶ ἀφρονίτρου, κισσήρεως,
ἀδάρκης, ἀνὰ λιτ. αʹ, λίθου Ἀσσίου ἄνθους, στυπτηρίας ὑγρᾶς, νάρδου |
|---|
| 25 | Κελτικῆς, ἑλλεβόρου λευκοῦ καὶ μέλανος, στρουθίου, σφέκλης (τουτέστι |
|---|
| τρυγέας οἴνου κεκαυμένης), χαμαιλέοντος ῥίζης, θείου ἀπύρου, ἀγρίας | 543 in vol. 2 |
2.545 | σταφίδος, νάπυος, στυπτηρίας, κυπείρου, πεπέρεως, Κιμωλίας γῆς, ἄγνου
σπέρματος, δαφνίδων ξηρῶν, κηκίδος ὀμφακίτιδος, δίσκου βοτάνης, θέρμου
ἀλεύρου, κυαμίνου, πυρέθρου, σχοίνου ἄνθους, λιβάνου ἄρρενος, κόμμεως,
ἴρεως Ἰλλυρικῆς, σικύου ἀγρίου ῥίζης ξηρᾶς, πρασίου ξηροῦ, σηπίας ὀστράκου, |
| 5 | τήλεως, κνήκου, κόκκου Κνιδίου, κόστου, γλήχωνος, ἀγρώστεως, ἐν ἄλλῳ
ἰτέας ξηρᾶς καὶ βρυωνίας, ἀνὰ οὐγγ. γʹ, σαμψύχου οὐγ. αʹ, ψυλλίου
οὐγγ. βʹ. τοὺς ἅλας καὶ τὸ νίτρον φρῦξον ἐπὶ πυρὸς ἐν χύτρᾳ καινῇ, τὰ
δὲ λοιπὰ ξηράνας κόψον καὶ σῆσον. κεχρήσθωσαν δὲ διηνεκῶς λουόμενοι.
ὅτε δὲ ἄρξονται ἱδροῦν, τότε ποίει σμήχεσθαι τὴν κεφαλὴν μετ’ ἀφεψή‐ |
|---|
| 10 | ματος ῥίζης ἰτέας φλοιοῦ. τοῦτο τὸ πάσμα κάλλιστόν ἐστι καὶ ἰσχυρὸν
πάνυ χωρὶς τῶν θερμῶν δυσκρασιῶν καὶ ἐπὶ χολώδει καὶ δριμεῖ χυμῷ
ῥευματιζομένῳ καὶ ἐφ’ αἵματι θερμῷ. πάσαις δὲ ταῖς ἄλλαις ῥευματικαῖς
διαθέσεσιν ἁρμόζειν δύναται. τούτοις καὶ ψίλωθρα ποιεῖν ἐν τοῖς λουτροῖς
ἁρμόζει πάνυ τοῖς ἐκ τοῦ φλεγματικοῦ χυμοῦ ποδαγριοῦσι, μάλιστα δὲ τοῖς |
|---|
| 15 | τὴν ἐπιφάνειαν λεπτύνεσθαι δεομένοις.
Ψίλωθρον ποδαγρικὸν δόκιμον.
Λιβάνου, μαστίχης, λίθου Ἀσσίου ἄνθους, κισσήρεως ὀπτῆς, ἀλκυονίου,
σταφίδος ἀγρίας, Κιμωλίας, ἑλλεβόρου, σαμψύχου, λιθαργύρου, ἀμύλου,
ἀνὰ οὐγγ. γʹ, ναρδοστάχυος οὐγ. αʹ, καρυοφύλλου οὐγγ. βʹ. χρῶ τῷ ξηρίῳ |
|---|
| 20 | ἢ χυλῷ πτισάνης καὶ ὀρύζης κατ’ ἰδίαν ἑκάστου ἑψηθέντος. ἔστω δὲ
τὸ μέτρον ἐξ ἴσου. καὶ Γαλλικοῦ σάπωνος ἀναλύσας ἐν τῷ χυλῷ καὶ
προθερμάνας οὕτως ἐπίπαττε τοῦ ξηρίου κοχλιάρια εʹ καὶ ἀσβέστου ζώσης
καὶ σεσησμένης λιτ. αʹ καὶ ἀρσενικοῦ καὶ σανδαράχης ἀνὰ οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
καὶ δοκιμάσας πτερῷ χρῶ. ταῦτα μὲν ἰσχυρὰ καὶ ἐπὶ μεγίστων ὄγκων |
|---|
| 25 | ποιεῖν δεῖ. πρὸς δὲ τὰ μέτρια τῶν οἰδημάτων καὶ τὸ αἴρινον ἄλευρον
μετ’ ὄξους καταπλαττόμενον καλῶς ποιεῖ, ὁμοίως δὲ καὶ τῶν ὑῶν τὸ |
|---|
| στέαρ μετ’ ἀσβέστου ὁλμοκοπηθὲν, ὥστε μαλαγματῶδες γενέσθαι, πάνυ | 545 in vol. 2 |
2.547 | καλῶς διαφορεῖ τὰς οἰδηματώδεις πάσας φλεγμονὰς καὶ μάλιστα τὰς
ἐν τοῖς γόνασι καὶ τῶν ῥοιῶν αἱ ὀξεῖαι συνεψόμεναι καὶ συλλειούμεναι
καὶ μετὰ τὴν ἕψησιν καταπλαττόμεναι. καλῶς καὶ αὐτὴ διαφορεῖν μεμαρ‐
τύρηται ἡ θηριακὴ χριομένη μετά τινος τῶν λεπτομερῶν οἴνων. |
| 5 | τοσαῦτα περὶ τῆς ἐπὶ φλεγματικῷ χυμῷ γινομένης ποδάγρας εἰρη‐
κότες εἴπωμεν καὶ, ὅπως τὴν ἐφ’ αἵματι γινομένην ὀδύνην ἐν τοῖς ἄρθροις
ἰᾶσθαι δυνατόν.
Περὶ τῆς ἐφ’ αἱματικῷ χυμῷ συνισταμένης ποδάγρας.
Εἰ μὲν αἱματικὸν ὑπολάβοις εἶναι τὸν συρρεύσαντα χυμὸν εἰς τὰ |
|---|
| 10 | ἄρθρα, εἰ μὲν μηδὲν εἴη τὸ κωλῦον, εἰς τὴν τῆς φλεβοτομίας ἐλθεῖν
κένωσιν. οὕτω γὰρ οἶδα πολλοὺς ἢ τέλεον ἀπαλλαγέντας ἢ σπανίως
ῥευματισθέντας ἐκ τοῦ μὴ ἀμελεῖν, ἀλλὰ τοῦ ἔαρος ἀρχομένου παρέχοντας
ἑαυτοὺς πρὸς τὴν τοῦ αἵματος ἀφαίρεσιν, οὐ μόνον τοῦ κενοῦσθαι,
ἀλλὰ καὶ προφυλακῆς ἕνεκα τοῦτο ποιοῦντας, φυλαττομένους, ὅσα τῶν |
|---|
| 15 | ἐδεσμάτων πέφυκε τρόφιμά τε καὶ τὸν αἱματικὸν χυμὸν ἐπὶ πλέον αὔξειν.
ἴσασιν οὖν ταῦτα, κἂν ἐγὼ μὴ γράψω, πάντες ἰατροὶ, ὡς τὰ κρέα
πάντα καὶ τούτων ἔτι μάλιστα τὰ ὕεια τοῦτο ποιεῖν πέφυκε καὶ οἱ
γλυκεῖς τῶν οἴνων καὶ καθόλου πᾶσα τροφὴ πολλὴ καὶ εὐθυμία καὶ κίνησις
σύμμετρος. εἰ οὖν ἀμφότερα φυλάττοιτο, οἷον ἔαρος ἀρχομένου παρα‐ |
|---|
| 20 | λαμβάνειν αἵματος κένωσιν καὶ τῶν αἷμα πολὺ τικτόντων ἐδεσμάτων
ἀπέχοιτο, γυμνάζοιτο δὲ καὶ τὸ σῶμα συνεχῶς ἄοκνός τε γένοιτο
πρὸς πᾶσαν κίνησιν, πῶς οὐκ ἂν οὗτος ἀπέριττος ἔσται; ἀπέριττος δὲ
γενόμενος πῶς οὐκ ἂν ἀρρευμάτιστος διαμείναι, μηδενὸς ὄντος τοῦ ἐν
τοῖς ἄρθροις ἐπιρρεῖν ἔτι δυναμένου; κεχρήσθωσαν δὲ καὶ εὐκρατοποσίᾳ οἱ |
|---|
| 25 | τοιοῦτοι μᾶλλον καὶ πάσῃ τῇ ψυχούσῃ ἀγωγῇ καὶ ἐναντιοῦσθαι πρὸς τὴν |
|---|
| τοῦ αἵματος γένεσιν δυναμένῃ. καὶ πολλοὺς οἶδα τούτων οἴνου μόνον | 547 in vol. 2 |
2.549 | ἀπεχομένους καὶ οὐκέτι πειραθέντας τοῦ πάθους. οὕτως ὁ πολὺς οἶνος
τοῖς πολυαίμοις πολέμιός ἐστι. καλὸν μὲν οὖν ἐστι τὰ τοιαῦτα αὐτοὺς
παραιτεῖσθαι· ὅμως εἰ καὶ μὴ καθόλου δύνανται, ἀλλ’ οὖν ἐν τῷ ἔαρι
καὶ τῷ θέρει πειράσθωσαν ταῦτα φυλάττεσθαι. ταῦτα μὲν οὖν ἁρμόζει |
| 5 | καθόλου ποιεῖν, ἐφ’ ὧν ὁ ῥευματισμὸς ὑπὸ πλήθους αἱματικοῦ χυμοῦ εἴωθε
γίνεσθαι. ἐπειδὴ δὲ συνέβη τινὰς καὶ τῶν ἀφυλάκτως διαιτωμένων ἁλίσκεσθαι
ῥευματισμῷ, ἀναγκαῖόν ἐστι διὰ τοῦτο μερικὰς ἐκθέσθαι θεραπείας,
αἷς δεῖ βοηθεῖν τοῖς φλεγμαίνουσιν.
Περὶ τῶν τοπικῶν βοηθημάτων πρὸς φλεγμονάς. |
|---|
| 10 | Εἰδέναι τοίνυν χρὴ ἀμφότερα προστάττειν ἐπὶ τῶν ἤδη ῥευματισθέντων
μορίων, ἐμψύχειν τε καὶ διαφορεῖν τὸ περιεχόμενον ἐν τῇ φλεγμονῇ.
κάλλιστον οὖν ἐστιν ἐπὶ τούτων κατάπλασμα τὸ διὰ τοῦ ἀειζώου ἢ τὰ
λέμματα τῶν ῥοιῶν καὶ ῥοῦς καὶ ἄλφιτα ἐν οἴνῳ ἑψόμενα καὶ καταπλατ‐
τόμενα· καὶ γὰρ ἀποκροῦσαι τὸ ἐπιρρέον ἱκανά εἰσι καὶ διαφορῆσαι καὶ |
|---|
| 15 | ὑποξηρᾶναι τὸ περιεχόμενον εὐθέως καὶ ἐνθεῖναι ῥῶσιν ἀσθενοῦσι τοῖς
μορίοις ὡς μεταπεμπόμενα πάλιν ἐπ’ αὐτὰ δέχεσθαι. δεῖ δὲ καλῶς
ἕψειν τὰ τῶν ῥοιῶν λέπη καὶ τὸν ῥοῦν καὶ τὸ ἀείζωον ἀκριβῶς τε
λεανθέντα οὕτως ἅμα τοῖς ἀλφίτοις ἐπιμιγνύειν. ὑγρὸν δ’ αὐτὸ μετρίως
καὶ λεῖον παρασκευάσαντα οὕτως ἐπιτιθέναι τοῖς πάσχουσι, καὶ ἐν μὲν τῷ |
|---|
| 20 | θέρει ψυχρὸν, ἐν δὲ τῷ χειμῶνι χλιαρόν. ἐν μὲν οὖν ἀρχῇ τοῦ παροξυσμοῦ
καλόν ἐστι ταῦτα προσφέρειν καὶ μετρίας οὔσης τῆς ὀδύνης ἔτι. εἰ
δ’ αὐξηθείη τὰ τῆς ὀδύνης, καὶ τῇ καλουμένῃ κεχρῆσθαι κηρεμβροχῇ
οὕτως ἐχούσῃ, τοῦ ἑψήματος μέρη εʹ, τοῦ δὲ ῥοδίνου μέρος αʹ, τοῦ
δὲ κηροῦ βραχυτάτου, ὡς μόνον παχυτέραν ἐργάσασθαι τὴν ἐμβροχήν. |
|---|
| 25 | ἀναλαμβανέσθω δὲ πάντα δι’ ἐρίων οἰσυπηρῶν καὶ ἐπιτιθέσθωσαν ἐν
μὲν τῷ χειμῶνι χλιαρὰ, ἐν δὲ τῷ θέρει ψυχρά. εἰ δὲ ἐν βάθει τύχοι
τὴν φλεγμονὴν εἶναι, νίτρου τε βραχὺ καὶ γλυκέος ἐλαίου ἀντὶ τοῦ |
|---|
| ῥοδίνου προσμίγνυε τῷ ἑψήματι καὶ μᾶλλον ὠφελήσεις. ἐπιμενούσης δὲ | 549 in vol. 2 |
2.551 | τῆς ὀδύνης καὶ τῷ διὰ τῶν φύλλων τῆς κράμβης κεχρῆσθαι. ἔχει δὲ οὕτω·
φύλλα κράμβης ἑψήσας καὶ λειώσας ἐπιμελῶς ἐπίβαλλε τρύγα ὄξους
καὶ ὠῶν ἀνέφθων λεκύθους βʹ καὶ ῥοδίνου βραχὺ καὶ μίξας ἅμα πάντα
καὶ λειώσας ἐπίπλαττε συνεχῶς. ἀλλάττων τὸ βοήθημα καὶ πάνυ γε |
| 5 | τὰς σφοδρὰς ὀδύνας παρηγορήσεις. καλῶς δὲ ποιήσεις, εἰ καὶ ἐπάνω
τῶν πεπονθότων ἐπιτίθεσθαι κελεύσειας σπογγιὰν οἴνου ἀποβεβρεγμένην
μετρίας ἔχοντος στύψεως· εἰ δὲ μὴ παρείη τοιοῦτος οἶνος, εἰς ὀξύκρατον.
μὴ προσαντλείσθωσαν δὲ τοῖς διὰ γύρεως ἢ κριθίνου ἀλεύρου· πάντα
γάρ ἐστι ταῦτα πολέμια τούτοις καὶ μάλιστα ἐφ’ ὧν πλῆθός ἐστι τὸ λυποῦν |
|---|
| 10 | τὰ ἄρθρα καὶ τὴν ὀδύνην ἐργαζόμενον· ἐφ’ ὧν γὰρ τὸ ὅλον ἀπέριττον,
οὐδὲν ἄτοπον ὀδύνης μεγάλης οὔσης καὶ τοῖς διὰ τοῦ κριθίνου ἀλεύρου
χρήσασθαι καταπλάσμασιν. ἔστω δὲ τοῦ μὲν κριθίνου ἀλεύρου μέρη βʹ,
τοῦ δὲ λινοσπέρματος μέρος αʹ καὶ ἀλλαττέσθω συνεχέστερον. ὑγροτέροις
δὲ καὶ μὴ πάνυ ζέουσι προσφέρεσθαι, καθὼς ἰατροὶ ποιοῦσιν· οὐ μόνον |
|---|
| 15 | γὰρ τὰ ἄρθρα, ἀλλὰ καὶ τὰ ἄλλα μόρια πάνυ διαπύροις καταπλάττοντες
ἀλεύροις, οὐκ εἰδότες, ὅτι μᾶλλον ἐπικαίουσι καὶ ξηραίνουσι τὴν
ἐπιφάνειαν ἤπερ διαφοροῦσί τι τοῦ ὑποκειμένου χυμοῦ. ὅτι δὲ ξηραίνουσι
μᾶλλον τὰ ἐπὶ πλέον ἑψόμενα τῶν καταπλασμάτων, καὶ μάλιστα ὅσα
ἐλαίου ἐν τῇ ἑψήσει προσλαμβάνουσι, δῆλόν ἐστιν ἐκ τῶν ἐλαίῳ |
|---|
| 20 | τηγανιζομένων ἰχθύων τε καὶ κρεῶν, ὡς ἀποξηραίνονταί τε καὶ ἐκφρύτ‐
τονται. οὐ δεῖ οὖν ὡς ἔτυχε καταπλάττειν, ἐὰν μὴ τὸ ὅλον ᾖ ἀπέριττον,
οὐδὲ προσφέροντα καταπλάσμασι διαπύροις καὶ ζέουσι κεχρῆσθαι. ἐγὼ
δέ φημι, μηδὲ τοῖς στύφουσι καὶ ἀποκρούεσθαι δυναμένοις ἐπὶ τῶν
πεπονθότων ἐθέλειν κεχρῆσθαι, μὴ πρότερον ὅλον ἀπέριττον ἐργασάμενον |
|---|
| 25 | τὸ σῶμα· τὸ γὰρ ἐπιρρέον ἐν τοῖς ἄρθροις δέος ἐστὶ μὴ πρὸς τὰ κύρια
μόρια παλινδρομῆσαν αἴτιον γενήσεται τοῦ καταπνιγῆναι καὶ κινδυνεῦσαι
θάνατον τὸν πάσχοντα. εἴτε οὖν διαφορητικοῖς εἴτε ἀποκρουστικοῖς ἐθέλει |
|---|
| τις κεχρῆσθαι, σπουδαζέτω τὸ ὅλον σῶμα ἀπέριττον ποιεῖν. | 551 in vol. 2 |
2.553 | Περὶ πώρων.
Ἐπειδὴ δὲ καὶ πῶροι τοῖς πολλοῖς τῶν ῥευματιζομένων τὰ ἄρθρα
γίνονται, εἴτε δι’ ἀταξίας τινὰς ἐδεσμάτων τινῶν ἄπεπτόν τε καὶ ὠμὸν
ἀθροιζόντων χυμὸν εἴτε διὰ συνεχῆ ναρκωτικῶν τε καὶ ἀνωδύνων φαρμάκων |
| 5 | χρῆσιν, ἀκόλουθόν ἐστι καὶ περὶ τούτων εἰδέναι ἡμᾶς, ποίοις τε καὶ
πότε δεῖ κεχρῆσθαι τοῖς τοὺς πώρους διαλύειν ἐπαγγελλομένοις φαρμάκοις.
εἰ μὲν οὖν θερμὴ δυσκρασία ὑπεροπτῶσα τὴν ὕλην καὶ ἐπικαίουσα φαίνοιτο
γεννᾶν τοὺς πώρους, οὐ χρὴ θερμαίνουσιν ἐπὶ τούτων καὶ δριμέσι κεχρῆσθαι
φαρμάκοις· εἰ γὰρ καὶ διαλύειν ταῦτα δόξουσι τοὺς ἤδη φθάσαντας |
|---|
| 10 | τεχθῆναι λίθους, ἀλλ’ οὖν ταῦτά γε καὶ ἄλλους ἐπιτρέφεσθαι λίθους
παρασκευάζουσιν. εἰ οὖν κέχρηταί τις τούτοις, ἐφ’ ὧν τοὺς ἤδη γεγονότας
λίθους διαφορῆσαι, εὐθὺς μεταβαινέτω πάλιν ἐπὶ τὰ μέσως θερμαίνοντα
καὶ διαχεῖν μετρίως καὶ διαλύειν δυνάμενα φάρμακα καὶ ἀπεχέσθω τοῦ
λοιποῦ τῶν ξηραινόντων ἐδεσμάτων καὶ τῶν ἀντιδότων, ὅσαι θερμαίνειν |
|---|
| 15 | καὶ ξηραίνειν ἀμετρότερον τὸ σῶμα πεφύκασιν· ἅπαντα γὰρ ταῦτα τούτοις
γεννῶσι πώρους μᾶλλον ἢ διαλύουσιν. ὅσοις δὲ μὴ πάρεστι θερμὴ δυσκρασία,
ἀλλὰ ψυχρότεροι καὶ παχύτεροι καὶ ὠμότεροι μᾶλλον ἐν τοῖς ἄρθροις
ὑποστρέφονται χυμοὶ, τούτοις ὠφέλιμα πάντα ταῦτα, ἃ καὶ λεπτύνειν
καὶ θερμαίνειν ἐστὶ δυνατά. καὶ εἴ τις αὐτοῖς ἐθέλει κεχρῆσθαι, οὗτος |
|---|
| 20 | καὶ τοὺς ἤδη τεχθέντας ἀναλῶσαι δυνήσεται καὶ ἑτέρους κωλῦσαι
τεχθῆναι. ἐγὼ γοῦν οἶδά τινα μεγάλους ἔχοντα πώρους ἐν τοῖς ἄρθροις
καὶ ὑγιῆ γενόμενον, ὥστε καὶ βαδίζειν ἀνεμποδίστως, ἐκ τοῦ λαμβάνειν
συνεχῶς τὴν ἀντίδοτον. ἡ δ’ ἀντίδοτος, ἣν ἔπινεν ὅλον τὸν ἐνιαυτὸν,
ἔστιν ἥδε. |
|---|
| 25 | Ἀντίδοτος πρὸς πώρους.
[Start of Table]Κενταυρίου. . . . . . . . οὐγγ. εʹ
χαμαίδρυος. . . . . . . . οὐγγ. θʹ
ὑπερίκου. . . . . . . . . οὐγγ. θʹ ἢ βʹ
ἀριστολοχίας στρογγύλης. . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 30 | γεντιανῆς. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| πετροσελίνου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ | 553 in vol. 2 |
2.555 | ἀγαρικοῦ. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
φοῦ ἡδέος. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
μαίου. . . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table] |
| 5 | ἀναλάμβανε μέλιτι καὶ δίδου εἰς εὔκρατον. καὶ ἄλλον δέ τινα πώρους
ἀρξάμενον ἔχειν οἶδα, μηκέτι συγχωρήσαντα τραφῆναι ἄλλους ἐκ τοῦ
πίνειν αὐτὸν ἀπόζεμα λεπτύνειν τὰ ὠμὰ καὶ παχέα τῶν περιττωμάτων
δυνάμενον. ἦν δὲ τὸ πινόμενον ἀπόζεμα ἐκ τοιούτων συγκείμενον βατανῶν,
ὀριγάνου καὶ χαμαιπίτυος, ὧν οὐδὲν ἁρμόζει τοῖς θερμὴν καὶ χολώδη |
|---|
| 10 | κεκτημένοις τὴν κρᾶσιν. ἀλλ’ ἐπειδὴ πολλή ἐστιν ἡ διαφορὰ τῶν βοηθη‐
μάτων τῶν διαλύειν πεφυκότων τοὺς πώρους—τὰ μὲν γὰρ αὐτῶν ἐκ
πάνυ δριμέων ἔχει τὴν σύνθεσιν, τὰ δὲ διὰ τὸ μαλάττειν μᾶλλον καὶ
διαχεῖν ἐπὶ πλέον—καλόν ἐστιν ὑμῖν καὶ τούτων ἐκθέσθαι τὰς διαφορὰς,
ἵνα πρὸς τὰς διαφόρους κράσεις τῶν πασχόντων καὶ πρὸς τὸ μέγεθος καὶ |
|---|
| 15 | τὴν κακοήθειαν τῶν κρατούντων τὰ ἄρθρα πώρων ἐπιλέγεσθαι τῶν ἁρμο‐
ζόντων ἑκάστῳ φαρμάκων ᾖ ὑμῖν ἐκ τῶν ἐνταῦθά μοι γεγραμμένων.
Κηρωτὴ καλλίστη διαλύουσα τοὺς ἐν τοῖς ἄρθροις πώρους, ὡς μηδὲ ὅτι ἐπετράφησαν
πῶροι, ἔτι φαίνεσθαι.
[Start of Table]Ἀφρονίτρου. . . . . . . . οὐγγ. ηʹ |
|---|
| 20 | τερεβινθίνης. . . . . . . . οὐγγ. ιβʹ
κηροῦ. . . . . . . . . . οὐγγ. ιεʹ
ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . . οὐγγ. καʹ
κονίας πιλοποιϊκῆς, ἣν καὶ πρωτό‐
στακτόν τινες καλοῦσιν. . . οὐγγ. ϛʹ.[End of Table] |
|---|
| 25 | χρῶ καλλίστῳ καὶ διὰ πείρας.
Ἄλλη διὰ πείρας.
[Start of Table]Ἀφρονίτρου. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
τερεβινθίνης. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
πρωτοστάκτου. . . . . . . οὐγγ. δʹ |
|---|
| 30 | προπόλεως. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
κηροῦ. . . . . . . . . . οὐγγ. θʹ
κολοφωνίας. . . . . . . . λιτ. αʹ |
|---|
| ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . . οὐγγ. ιϛʹ.[End of Table] | 555 in vol. 2 |
2.557 | μίξας χρῶ καὶ ἐπὶ πώρων καὶ ἀποστημάτων πάνυ ὀξέως ποιοῦσι. καλὰ
μὲν οὖν ἐστι ταῦτα καὶ τῶν πλείστην δεδωκότων πεῖραν, ἀλλὰ καὶ τούτων
ἔτι πολλῷ πλείω δραστικώτερόν ἐστι τὸ διὰ κινναβάρεως καὶ ἁλὸς ἄνθους καὶ
ἄλλων πλείστων μεταλλικῶν σκευαζόμενον. ἔχει δὲ τούτου ἡ γραφὴ οὕτω· |
| 5 | Τὸ διὰ κινναβάρεως.
[Start of Table]Λιθαργύρου. . . . . . . . λιτ. αʹ
ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . . λιτ. αʹ
λεπίδος. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
χαλκοῦ κεκαυμένου. . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 10 | κινναβάρεως. . . . . . . . γρ. ιηʹ
μαγνήτου ζῶντος. . . . . . οὐγ. αʹ
λίθου Φρυγίου. . . . . . . δραχ. ϛʹ
λίθου πυρίτου. . . . . . . οὐγ. αʹ
λιβάνου. . . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | ἀλόης. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ
χαλβάνης. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
καδμίας. . . . . . . . . οὐγ. αʹ
διφρυγοῦς. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἰοῦ ξυστοῦ. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 20 | ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος. . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
λίθου ὀφίτου Σκυθικοῦ. . . . οὐγγ. ηʹ
λίθου αἱματίτου. . . . . . . οὐγ. αʹ
προπόλεως. . . . . . . . λιτ. αʹ οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
κηροῦ. . . . . . . . . οὐγγ. ιαʹ |
|---|
| 25 | λίθου περδικίτου. . . . . . οὐγ. αʹ
βεττονικῆς. . . . . . . . οὐγ. αʹ γρ. ηʹ
γεντιανῆς. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀριστολοχίας μακρᾶς. . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
χαμαιλέοντος μέλανος. . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 30 | δικτάμνου. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ῥητίνης ξηρᾶς. . . . . . . λιτ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| στέατος στρουθοκαμήλου. . . . οὐγ. αʹ.[End of Table] | 557 in vol. 2 |
2.559 | τοὺς μὲν λίθους μετὰ τῆς λιθαργύρου τρίβε προεπιβαλὼν ἁλὸς ἄνθους
λιτ. βʹ κατὰ μέρος, ἕως οὗ ἀναλυθῇ. τοῦτο τὸ φάρμακον πλείστην ἔδωκε
πεῖραν οὐ μόνον ἐπὶ κονδυλωμάτων, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ χοιράδων καὶ ὑδροκήλων
καὶ ὑδερικῶν καὶ σπληνικῶν καὶ ἄλλων πλείστων καὶ μεγίστων παθῶν, |
| 5 | ὧν ἐνταῦθα περιττόν ἐστι μνημονεύειν. τοσοῦτον δὲ χρὴ γινώσκειν, ὅτι
πρὸς πᾶν πάθος οἰκεῖον προσαγορεύεται· διότι πολύχρηστον ὑπὸ πάντων
τῶν ἰατρῶν ὡμολόγηται εἶναι καὶ θαυμαστὸν, ὅτι μετὰ τοῦ μηδὲν θερμαίνειν
οὐδὲ ἐκπυροῖ πάνυ τὰ ἄρθρα, ἀλλὰ καὶ διαλύειν τοὺς ἐν αὐτοῖς πώρους
πέφυκεν. ἀλλὰ τοῦτο μέν ἐστι δραστικὸν, οὐκ εὐπόριστον δέ. τὸ δὲ διὰ |
|---|
| 10 | λεπτοκαρύων καλούμενον φάρμακον ἀμφοτέρων εὐτυχεῖ καὶ γὰρ καὶ τὸ
εὐπόριστον ἅμα καὶ τὸ δραστικὸν κέκτηται. ἡ δὲ σύνθεσις τούτου τοῦτον
ἔχει τὸν τρόπον.
Φάρμακον τὸ διὰ λεπτοκαρύων.
[Start of Table]Πρωτοστάκτου. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 15 | λεπτοκαρύων. . . . . . . . οὐγγ. θʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἀφρονίτρου. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
σάπωνος Γαλλικοῦ. . . . . . οὐγγ. δʹ
μέλιτος. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 20 | ὠῶν τὰ λευκά. . . . . . . ϛʹ
ἐλαίου παλαιοῦ. . . . . . . λιτ. αʹ
κηροῦ. . . . . . . . . . οὐγγ. ιʹ
τερεβινθίνης. . . . . . . . οὐγγ. ζʹ.[End of Table]
ἔνεστι δέ σοι πολύχρηστον τὸ φάρμακον ποιεῖν, ποτὲ μὲν ἐκλύοντι αὐτοῦ |
|---|
| 25 | τὴν δύναμιν, ποτὲ δ’ ἐπιτείνοντι· μετριώτερον γὰρ ἔσται καὶ ἐπὶ τῶν
μαλακωτέρων σωμάτων ἁρμόζειν δυνάμενον, εἰ προσπλέκεις τοῦ διὰ μέλιτος
μέρη βʹ, ἓν δὲ τοῦ φαρμάκου, καὶ τῆς δι’ ἀνεμώνης δὲ εἰ προσπλέκεις
μὴ παρούσης τῆς διὰ μέλιτος· ἔσται σοι καὶ οὕτω προσηνῶς καὶ ἀδήκτως
ἐνεργεῖν δυνάμενον πρὸς τὰς μεγίστας διαθέσεις τῶν πώρων καὶ πρὸς τὰς |
|---|
| 30 | διαφόρους ἕξεις τῶν σωμάτων, ὥστε μὴ πολλῶν καὶ διαφόρων χρῄζειν
βοηθημάτων· τούτων οὕτως ἐχόντων περιττόν ἐστι πολλῶν ἐθέλειν μνησθῆναι |
|---|
| βοηθημάτων. οἶδα δ’ ἐγὼ πολλάκις καὶ τὸ διὰ ψιμμιθίου προσπλέξας τῷ | 559 in vol. 2 |
2.561 | φαρμάκῳ διὰ τὸ μηδ’ ὅλως δύνασθαι δῆξιν φαρμάκου φέρειν. καί μοι
καλῶς ἀπέβη τὸ ἔργον· ἀμφοτέροις γὰρ ὁ κάμνων ηὐχαρίστει, τῷ ἀδήκτῳ
καὶ τῷ δραστικῷ τοῦ φαρμάκου. εἴ τις οὖν οὕτως ἐπινοεῖν ἐθέλει, δυνατόν
ἐστιν αὐτῷ καὶ πρὸς τὰ αἰσθητὰ τῶν σωμάτων καὶ πρὸς διαφόρους |
| 5 | ἕξεις καὶ διαθέσεις ἀβλαβῶς προσφέρειν. αὐτὸς δὲ ὁ θειότατος Γαληνὸς
μέμνηται καὶ διὰ τυροῦ παλαιοῦ διαλύσας πώρους. ἔχει δὲ ἡ χρῆσις
οὕτω· ‘τυροῦ δριμυτάτου καὶ χρονιωτάτου ἐπὶ ἀρθριτικοῦ πώρους ἔχοντος
ἐν αὐτοῖς τοῖς ἄρθροις ἐχρησάμην, ὑὸς ταριχευτοῦ κρέατος ἀφεψήματι δεύσας
καὶ ἐν θυΐᾳ ἑνώσας ἐπέθηκα κατὰ τῶν πώρων καὶ μεγάλως ὠφελήθη· |
|---|
| 10 | διαρρηγνυμένου γὰρ αὐτομάτως τοῦ δέρματος ἄνευ τομῆς ἀνέπλεεν ἑτοίμως
καὶ ἀλύπως ἑκάστης ἡμέρας μόρια τῶν πώρων.‘
Περὶ ἀνωδύνων ἀντιδότων καὶ φαρμάκων.
Ἐπειδὴ δέ τινες εἴτε διὰ μεγίστην ἀνάγκην πραγμάτων εἴτε διὰ
τὸ μὴ δύνασθαι φέρειν ὀδύνην ὅλως αἰτοῦσιν ἡμᾶς ἐπιδιδόναι τῶν ἀνωδύνων |
|---|
| 15 | αὐτοῖς τι φαρμάκων, καλὸν ἂν εἴη καὶ περὶ τούτων διαλαβεῖν, ὁπότε καὶ
ὅπως ἀναγκαῖον αὐτοῖς κεχρῆσθαι, καὶ τὰς ἐκτεθείσας ὑπ’ αὐτῶν ἀντιδότους,
ὅσαι τε ἁπλαῖ καὶ ὅσαι σύνθετοι τυγχάνουσι. κηρωτὰς μὲν οὖν ἔξωθεν τὰς
δι’ ὀπίου σκευαζομένας, ἃς οἱ παλαιοὶ καὶ χιλιοχρύσους καλεῖν ἀξιοῦσιν,
(ἐπιδιδόναι φιλοῦσιν), ἀλλ’ ἔγωγε, εἰ καὶ τὸ παρηγορικὸν ἔχουσιν, οὐ |
|---|
| 20 | συμβουλεύω αὐταῖς πάνυ κεχρῆσθαι δίχα πολλῆς ἀνάγκης καὶ ἐπὶ θερμῆς
πάνυ δυσκρασίας. πίνουσι δέ τινες καὶ τὸ δι’ ἑρμοδακτύλου καλούμενον
καὶ ἀνώδυνον φάσκουσι γενέσθαι παραυτὰ τῆς γαστρὸς ἐκκενούσης ἰχωροειδῆ
τινα, ὥστε καὶ βαδίζειν εὐθὺς θέλειν. καὶ ἐστί γε ἀληθὲς τοῦτο καὶ σπανίως
ἀπέτυχε τῆς ἐπαγγελίας. ἀλλ’ ἔχει τι καὶ βλαπτικὸν, ὅτι συνεχέστερον |
|---|
| 25 | ὑπομιμνήσκεσθαι τοῦ ῥευματισμοῦ τοὺς πίνοντας ποιεῖ. διὰ οὖν τὸ μὴ γίνεσθαι
τοῦτο προσέμιξάν τινες κυμίνου, μαστίχης καὶ ζιγγιβέρεως, ἕτεροι δὲ
καὶ εὐφορβίου νομίσαντες αὐτὸ ἔχειν τι ψυκτικὸν καὶ ναρκωτικὸν, ἄλλοι
δὲ μὴ πάνυ τοῦτο εἶναι ἀληθές· οὐδὲν γὰρ ἂν εἶχεν οὕτω τὸ δύνασθαι
καθαίρειν, εἴ γε τὸ ψυκτικὸν ἐτύγχανε τοσοῦτον ἔχον, ὥστε δύνασθαι διὰ |
|---|
| 30 | τοῦτο νάρκην ἐπιφέρειν. ἀλλὰ τοῦτο οὐκ οἶμαι εἶναι ἀληθές· ἅπαντες γὰρ | 561 in vol. 2 |
|---|
2.563 | οἱ πεπωκότες αἰτιῶνται, κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν τὸν στόμαχον ἀηδῶς
ἔχειν πρὸς τὰ προσφερόμενα σιτία. καλὰ μὲν οὖν εἰσι τά τε διὰ κυμίνου
καὶ ζιγγιβέρεως καὶ πεπέρεως μετέχοντα καὶ ἀντιβαίνοντα πρὸς τὸ
κακοστόμαχον αὐτοῦ, ἀλλ’ οὐδὲν οὕτως ὡς ἡ ἀλόη αὐτῷ προσπλεκομένη |
| 5 | βοηθεῖν δύναται. ἐγὼ δὲ τούτου τὴν σύνθεσιν καὶ τῶν ἐξευρημένων τοῖς
παλαιοῖς ἐκθήσομαι ὑμῖν, ὥστε μὴ ἀγνοεῖν ὑμᾶς μηδ’ ἀπ’ ἄλλων αὐτὰ
σπουδάζειν μανθάνειν, ἀλλὰ τὸν βουλόμενον, ὅπως ἐθέλει χρῆσθαι,
ῥᾳδίως ἔχειν ἐντεῦθεν ἐπιλέγεσθαι.
Γραφὴ καθαρσίου τοῦ δι’ ἑρμοδακτύλου ἁπλουστάτη. |
|---|
| 10 | [Start of Table]Ἑρμοδακτύλου. . . . . δραχμ. αʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . κε. θʹ
πεπέρεως. . . . . . . κε. βʹ
ἀνίσου. . . . . . . . κε. βʹ.[End of Table]
ταῦτα πάντα μία δόσις. εἰ δὲ θέλεις ὑπάγειν τὴν γαστέρα, προσμίγνυε |
|---|
| 15 | σκαμμωνίας κε. δʹ. καὶ ἀλύπως καθαίρει καὶ ἀνωδύνους ποιεῖ τοὺς πάσχοντας.
Ἄλλο τὸ δι’ ἑρμοδακτύλου.
[Start of Table]Ἑρμοδακτύλου. . . . . . οὐγγ. γʹ
κυμίνου. . . . . . . . οὐγγ. γʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . γρ. ιγʹ |
|---|
| 20 | ζιγγιβέρεως. . . . . . οὐγγ. βʹ
πεπέρεως. . . . . . . κε. ιηʹ.[End of Table]
ἡ δόσις γρ. δʹ.
Ἄλλο ὡς τὸ αὐτό.
[Start of Table]Ἑρμοδακτύλου. . . . . . γρ. αʹ |
|---|
| 25 | ζιγγιβέρεως. . . . . . γρ. ϛʹ
κυμίνου. . . . . . . . γρ. δʹ
πεπέρεως. . . . . . . . κε. δʹ
ἀνίσου. . . . . . . . . κε. δʹ
δακρυδίου. . . . . . . . κε. ηʹ.[End of Table] |
|---|
| 30 | ἡ δόσις γρ. δʹ. τοῦτο εὐθέως βαδίζειν αὐτοὺς ποιεῖ. διδόναι δ’ αὐτοῖς |
|---|
| κάλλιόν ἐστιν ἀρχομένου τοῦ πάθους ἢ παρακμάζοντος. | 563 in vol. 2 |
2.565 | Ἄλλο πάνυ καλὸν καὶ διὰ πείρας ἡμῖν ὑπάρχον.
[Start of Table]Ἀνίσου. . . . . . . . γρ. ιβʹ
κυμίνου. . . . . . . . γρ. ιβʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . γρ. δʹ |
| 5 | πεπέρεως λευκοῦ. . . . . γρ. βʹ
πεπέρεως μέλανος. . . . . γρ. βʹ
εὐφορβίου. . . . . . . . γρ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . γρ. αʹ
ἑρμοδακτύλου. . . . . . κε. ιδʹ.[End of Table] |
|---|
| 10 | ταῦτα πάντα μία δόσις εἰς εὔκρατον.
Ἄλλο ὅπερ Ἰάκωβος ὁ ψυχρηστὸς παρεῖχεν.
[Start of Table]Ἑρμοδακτύλου. . . . . . γρ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . κερ. δʹ
δακρυδίου. . . . . . . γρ. βʹ[End of Table] |
|---|
| 15 | δίδου προδιαιτήσας εὐκράτῳ.
Καλὴ ἀντίδοτος, ἣν ὁ φιλόσοφος Θεοδόσιος παρεῖχεν.
[Start of Table]Ἑρμοδακτύλου. . . . . . κε. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . γρ. αʹ
κυμίνου Αἰθιοπικοῦ. . . . . γρ. γʹ |
|---|
| 20 | ἀνίσου. . . . . . . . . γρ. ϛʹ
σίου. . . . . . . . . γρ. γʹ
ἀγαρικοῦ. . . . . . . . γρ. γʹ
μόσχου. . . . . . . . κε. αʹ
φοῦ. . . . . . . . . γρ. γʹ |
|---|
| 25 | μαστίχης. . . . . . . . γρ. βʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . . γρ. γʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . . γρ. βʹ
κνήκου. . . . . . . . γρ. ϛʹ.[End of Table]
ἡ δόσις γρ. δʹ μεθ’ ὑδρομέλιτος. κάλλιστόν ἐστι βοήθημα τοῦτο καὶ πλείστην |
|---|
| 30 | πολλοῖς ἄλλοις ἰατροῖς δέδωκε πεῖραν. χρὴ δὲ πρότερον διαιτᾶν τὸν | 565 in vol. 2 |
|---|
2.567 | πάσχοντα καὶ οὕτω διδόναι δύο ἢ τρεῖς λεκύθους ὠῶν καὶ ἄρτου βραχὺ
καὶ ὄρνιθος στῆθος. εἶτα μίαν ὥραν διαλιπόντα ἢ τὸ πολὺ δύο ἀπελθεῖν
ἐπὶ τὸ λουτρὸν ἐπίτρεψον τῷ πάσχοντι καὶ λουσαμένῳ ἀπελθόντι εἰς τὸν
οἶκον οὕτω πίνειν τὴν ἀντίδοτον, ὡς προείρηται, σταθμίζων τὴν δόσιν. |
| 5 | οὗτος ὁ τρόπος τῆς διαίτης ἐπὶ πάσης δόσεως χρήσιμος ἐφάνη τῇ πείρᾳ·
οὐδὲ γὰρ ὁμοίως ἅπτεται τοῦ στομάχου τὸ φάρμακον, ἀλλὰ καὶ τὴν γαστέρα
μᾶλλον εὐχερέστερον ὑπάγειν δύναται. τοσαῦτα περὶ ἑρμοδακτύλου ἡμεῖς
ἐπειράθημεν καὶ τοὺς ἐφ’ ἡμῶν γε παρέχοντας ἐθεασάμεθα καὶ ἕως
πολλοῦ τούτοις ἐχρώμην ἐγώ. τοῦ χρόνου δὲ προϊόντος ἐπειράθην ὠφελείας |
|---|
| 10 | τοῦ τὴν ἀλόην ἐπιμιγνύειν αὐτῷ καὶ ποιεῖν μᾶλλον καταπότια, ἀλλὰ μὴ
πόμα διδόναι· καὶ γὰρ μετὰ τοῦ τὴν ὀδύνην παύειν τοῖς πάσχουσι καὶ τὸ
συνεχῶς αὐτοὺς ῥευματίζεσθαι κωλύει. ἔχει δ’ αὐτῶν ἡ γραφὴ οὕτω·
Τὰ δι’ ἑρμοδακτύλου καὶ ἀλόης.
[Start of Table]Ἀλόης. . . . . . . . γρ. βʹ |
|---|
| 15 | σκαμμωνίας. . . . . . γρ. δʹ
σικύου ἀγρίου σπέρματος. . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ἑρμοδακτύλου. . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ.[End of Table]
ἡ δόσις γρ. εʹ ἢ ϛʹ πρὸς τὴν δύναμιν.
Ἄλλο τὰ αὐτὰ ποιοῦν καὶ ἐπὶ ἀρθριτικῶν καὶ φλεγματικωτέρων τὴν ἕξιν. |
|---|
| 20 | Ἀλόης, κολοκυνθίδος, σκαμμωνίας, ἀνὰ οὐγ. τὸ 𐅶ʹʹ, ἑρμοδακτύλου
οὐγ. αʹ. ἡ δόσις γρ. εʹ. καταπότια ποιῶν δίδου πρὸς δύναμιν.
μαλακτικὰ δὲ βουλόμενος ποιῆσαι τὰ καταπότια ποίει οὕτω·
Μαλακτικὰ καταπότια.
[Start of Table]Ἀλόης. . . . . . . . . κε. εʹ |
|---|
| 25 | δακρυδίου. . . . . . . . κε. ζʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . . θʹ
ἑρμοδακτύλου. . . . . . . κε. γʹ
σικύου ἀγρίου σπέρματος. . . κε. γʹ.[End of Table]
πάντα τρίψας ἀναλάμβανε ῥοσάτῳ ἢ ῥοδομήλῳ καὶ ποιήσας καταπότια |
|---|
| 30 | δίδου μὴ μόνον ποδαγρικοῖς, ἀλλὰ καὶ ἄλλοις, ὧν ὑπάγειν ἐθέλεις τὴν |
|---|
| γαστέρα· πάνυ γάρ εἰσιν ἄλυπα καὶ οὐδὲν ἀηδὲς ἔχουσι πρὸς τὴν | 567 in vol. 2 |
2.569 | κατάποσιν. γινώσκειν δὲ δεῖ, ὡς οὐ μόνον ἐκ τῆς ἑρμοδακτύλου σκευάζεται
πρὸς τὰς ποδαγρικὰς ἀνωδυνίας ποτὰ, ἀλλὰ καὶ ἄλλα εἰσὶ πολλὰ,
ὧν ἐστι καὶ τὸ διὰ τοῦ κορωνοποδίου καὶ αὐτὸ, ὡς οἶμαι, τῆς ἑρμοδακτύλου
τὸ κακοστόμαχον οὐκ ἔχον, τὸ δὲ παρηγορικὸν ὁμοίως αὐτῷ, εἰ δὲ μὴ |
| 5 | πλέον, οὐκ ἔλαττον κέκτηται. ἔστι δὲ ἡ δόσις αὐτοῦ γρ. δʹ. δίδοται δὲ
ποτὲ μὲν αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ, ἔστι δὲ ὅτε καὶ μετὰ πεπέρεως, κόκκοι μʹ.
πολλοὶ μὲν οὕτω συνέθηκαν, οἱ δὲ πολλῶν προσμεμιγμένων καὶ χρησι‐
μώτερον εἰργάσαντο τὸ βοήθημα. ἔχει δὲ καὶ τούτου ἡ γραφὴ οὕτως.
Ἀντίδοτος ἡ διὰ τοῦ κορωνοποδίου. |
|---|
| 10 | [Start of Table]Ζιγγιβέρεως. . . . . . . γρ. βʹ
πεπέρεως. . . . . . . οὐγ. αʹ
ἀγαρικοῦ. . . . . . . . γρ. γʹ
κνήκου τῆς ἐντεριώνης. . . . γρ. δʹ
κορωνοποδίου ῥίζης. . . . . γρ. ϛʹ.[End of Table] |
|---|
| 15 | κόψας, σήσας πάρεχε. δεῖ δὲ εἰδέναι τὴν δόσιν εἶναι δραχ. αʹ, τοῖς
δὲ δυσχερέστερον καθαιρομένοις κερ. κγʹ ἢ πλέον ἢ ἔλαττον. ὑπάγει
δὲ πάντως ζʹ γαστέρας ἢ πλέον. καὶ μετὰ τὴν κένωσιν ἐν τῷ λουτρῷ
δεῖ ἀπιέναι καὶ μετὰ τὸ λουτρὸν τρέφειν ὠοῖς καὶ ἄρτῳ. εἰδέναι
δὲ δεῖ καὶ τοῦτο, ὅτι τὸ βοήθημα τοῦτο καὶ ἐν τοῖς μεγάλοις παροξυσμοῖς |
|---|
| 20 | διδόμενον παρηγορεῖ. |
|---|
| 28 | πάρεχε δὲ αὐτῷ πρὸ
ἡμέρας εὐπέπτῳ ὄντι ἢ εἰς ῥόσατον ἢ εἰς φοῦσκαν. οὐδὲν δ’ ἧττον παρηγορεῖν |
|---|
| 30 | ὀδύνας πέφυκε καὶ τὸ διὰ τῆς μυούρου βοτάνης μετὰ τοῦ μηδὲν ἔχειν |
|---|
| κακοστόμαχον ἢ βλαπτικὸν τῶν ἄρθρων. ἔχει δὲ καὶ τούτου ἡ γραφὴ οὕτω· | 569 in vol. 2 |
2.571 | Τὸ διὰ τῆς μυούρου βοτάνης.
Σίου, ἀγαρικοῦ, μυούρου, ἀνὰ οὐγ. αʹ. ἡ δόσις γρ. δʹ. κατὰ δόσιν
μιγνύσθω εὐφορβίου γρ. αʹ καὶ δίδου μετ’ οἰνομέλιτος ἢ χρυσαττικοῦ καλοῦ.
Ἄλλο καλὸν διὰ πείρας. |
| 5 | [Start of Table]Ἀνίσου. . . . . . . . κε. βʹ
προπόλεως. . . . . . . κε. βʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . γρ. δʹ
εὐφορβίου. . . . . . . γρ. δʹ
μαστίχης. . . . . . . γρ. ϛʹ |
|---|
| 10 | κασίας. . . . . . . . γρ. αʹ
ἑρμοδακτύλου. . . . . . κε. δʹ.[End of Table]
ταῦτα πάντα δίδου ποτὸν εἰς μίαν δόσιν ἐν εὐκράτῳ.
Ἄλλο, ὅπερ Ἰάκωβος ὁ ψυχρηστός.
Ἑρμοδακτύλου γρ. αʹ, δακρυδίου γρ. αʹ. δίδου ἐν εὐκράτῳ προ‐ |
|---|
| 15 | διαιτήσας ὑγροτέρᾳ τροφῇ τὸν κάμνοντα.
Ἀντίδοτος ποδαγρικὴ ἡ καλουμένη κλῖμαξ.
[Start of Table]Ἀγαρικοῦ. . . . . . . οὐγ. αʹ
φοῦ. . . . . . . . . οὐγγ. βʹ
πετροσελίνου. . . . . . οὐγγ. γʹ |
|---|
| 20 | μαίου. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
ὑπερίκου. . . . . . . οὐγγ. εʹ
γεντιανῆς. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἀριστολοχίας. . . . . . οὐγγ. ζʹ
κενταυρίου. . . . . . . οὐγγ. ηʹ |
|---|
| 25 | χαμαίδρυος. . . . . . . οὐγγ. θʹ
μέλιτος τὸ ἀρκοῦν.[End of Table]
δίδοται αὕτη ἐπὶ ἐνιαυτόν·
Ἄλλη ἀντίδοτος διδομένη οὕτως ἐπὶ ἐνιαυτὸν τοῖς ποδαγρικοῖς.
Ποδαγρικὴ ἰωμένη πόνον ποδῶν καὶ ἄρθρων καὶ κεφαλῆς καὶ |
|---|
| 30 | στομάχου καὶ ὀφθαλμῶν καὶ ἥπατος καὶ σπληνὸς καὶ νεφρῶν, ἰᾶται δὲ
καὶ δυσουρίαν καὶ τύλους ἐμπαγέντας ἐν ἄρθροις ἄκρως λύει. ἔστι δὲ |
|---|
| ἡ συσταθμία τοῦ βοηθήματος ἥδε. | 571 in vol. 2 |
2.573 | [Start of Table]ῥέου Ποντικοῦ. . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀγαρικοῦ. . . . . . . οὐγγ. βʹ
φοῦ. . . . . . . . . οὐγγ. γʹ
πετροσελίνου Μακεδονικοῦ. . οὐγγ. δʹ |
| 5 | μαίου. . . . . . . . οὐγγ. δʹ
ὑπερίκου. . . . . . . οὐγγ. βʹ
γεντιανῆς. . . . . . . οὐγγ. ϛʹ
ἀριστολοχίας. . . . . . οὐγγ. ζʹ
κενταυρίου. . . . . . . οὐγγ. ηʹ |
|---|
| 10 | χαμαίδρυος. . . . . . . οὐγγ. θʹ.[End of Table]
ἡ δόσις ἀνδράσι γρ. βʹ, γυναιξὶ γρ. αʹ. σκεύαζε δὲ οὕτω· ταῦτα εἰς
ὅλμον βαλὼν καὶ κόψας ἕκαστον ἰδίᾳ μίξον πάντα καὶ πάλιν
βαλὼν εἰς ὅλμον ὁλμοκόπησον καὶ οὕτω σῆθε καλῶς καὶ χρῶ,
ὡς ὑποτέτακται κατὰ μῆνα. μηνὶ ἰανουαρίῳ δὸς ἡμέρας εʹ παρὰ μίαν, |
|---|
| 15 | φεβρουαρίῳ ἡμέρας εʹ παρὰ μίαν, μηνὶ μαρτίῳ δὸς ἡμέρας εʹ παρὰ μίαν,
μηνὶ ἀπριλλίῳ δὸς ἡμέρας εʹ παρὰ μίαν, μηνὶ μαΐῳ δὸς ἡμέρας γʹ παρὰ μίαν,
μηνὶ ἰουνίῳ δὸς ἡμέρας βʹ παρὰ μίαν, μηνὶ ἰουλίῳ δὸς ἡμέραν αʹ, μηνὶ αὐγούστῳ
δὸς ἡμέραν αʹ, μηνὶ σεπτεμβρίῳ δὸς ἡμέραν αʹ, μηνὶ ὀκτωβρίῳ δὸς ἡμέρας βʹ
παρὰ μίαν, μηνὶ νοεμβρίῳ δὸς ἡμέρας βʹ παρὰ μίαν, μηνὶ δεκεμβρίῳ δὸς |
|---|
| 20 | ἡμέρας δʹ παρὰ μίαν. δεῖ δὲ ἀπέχεσθαι τούτων, ἀκράτου, χοιρείου, βοείου
λαγωῶν, σπογγίων, κράμβης, σιναπίων, ὠμῶν λαχάνων παντοίων,
ὑδρογάρου καὶ εὐπεπτεῖν. λουέσθω δὲ τοὺς πόδας ἐν θερμῷ ὕδατι
καὶ ἀλειφέσθω ἐλαίῳ. γαλακτοποσίας δὲ κατὰ καιρὸν οὔσης ἀπεχέσθω.
Περὶ τοπικῶν βοηθημάτων παρηγορεῖν δυναμένων. |
|---|
| 25 | Ταῦτα μὲν οὖν παρηγορεῖν οἶδε διδόμενα διὰ στόματος. πρὸς δὲ |
|---|
| τοὺς μὴ ἀντέχοντας, εἴτε διὰ τὸ τὸν στόμαχον πεπονθέναι καὶ μὴ | 573 in vol. 2 |
2.575 | δύνασθαι κρατεῖν τι τῶν προσφερομένων, ἀλλ’ εὐθὺς εἰς ἔμετον ὁρμᾶν, εἴτε
διὰ φόβον καὶ ὑποψίαν τινὰ φαρμακείας ἄλλης, ἐσπούδασα μὲν ἐκθέσθαι ὑμῖν,
ἃ καὶ τῷ λόγῳ καὶ τῇ πείρᾳ χρήσιμα ἡμῖν ἀπεδείχθη ὄντα. ἔχουσι δὲ οὕτω·
Κηρωτὴ ἐν τῇ ἀκμῇ τῶν παροξυσμῶν ἐπιτιθεμένη, ἀνωδύνους ποιοῦσα. |
| 5 | Κρόκου, ὀποῦ μήκωνος, ἀνὰ οὐγγ. δʹ, ἄρτου, κηροῦ, ἀνὰ λιτρ. αʹ,
ἐλαίου ξεστ. αʹ. τὸν κρόκον καὶ τὸν ὀπὸν ἀπόβρεχε ἐν οἴνῳ, τὸν δὲ
ἄρτον ὕδατι. καὶ ἐκπιέσας ἐπιμελῶς μίσγε τῷ ὀπῷ καὶ τῷ κρόκῳ προ‐
λελειωμένοις. εἶτα τὸν κηρὸν μετὰ τοῦ ἐλαίου τήξας μίσγε τοῖς λοιποῖς.
Ἑτέρα κηρωτὴ ὁμοίως ἐν τῇ ἀκμῇ ἐπιτίθεσθαι δυναμένη. |
|---|
| 10 | Κηροῦ οὐγ. αʹ, λιθαργύρου, ψιμμιθίου, ἀνὰ οὐγγ. βʹ, ῥοδίνου,
στρύχνου χυλοῦ, ἀνὰ λιτρ. αʹ. ἀναλάμβανε τῷ χυλῷ, ἕως ἂν λυθῇ.
Ἄλλη κηρωτὴ καὶ αὐτὴ παρηγορικὴ καὶ ποιοῦσα πρὸς πᾶσαν φλεγμονὴν ζέουσαν.
[Start of Table]Ὀπίου. . . . . . . . δραχ. δʹ
ἐν ἄλλῳ. . . . . . ηʹ |
|---|
| 15 | κηρωτῆς ῥοδίνου. . . . . λιτρ. αʹ.[End of Table]
λείου γυναικείῳ γάλακτι τὸ ὄπιον καὶ οὕτω μίσγε τὴν κηρωτὴν ἐν τῇ
θυΐᾳ καὶ χρῶ ὡς πάνυ καλλίστῃ.
Κηρωτὴ θαυμαστὴ καὶ διὰ πείρας, ᾗ καὶ ἄλλοι πολλοὶ προσεμαρτύρησαν.
Βαλὼν εἰς κάκαβον ἐλαίου κοινοῦ ξε. βʹ ἕψε ξύλοις ἀμπελίνοις, |
|---|
| 20 | ἕως οὗ βράσῃ σφοδρῶς, καὶ ἐπίβαλε τουρπαίνης θαλασσίας ζώσης λιτρ. αʹ
καὶ ἕψε, ἕως οὗ τὸ μέτρον τοῦ προειρημένου ἐλαίου βράσῃ δεύτερον ἢ
τρίτον. εἶτα ἐπίβαλε ἀσφάλακος τοῦ ζῴου, ὅ τινες παλαμίδα καλοῦσι,
τοῦ αἵματος οὐγγ. δʹ καὶ συνέψει τῇ τουρπαίνῃ, ἕως ἂν ἀναλυθῶσιν αἱ
σάρκες αὐτῆς. καὶ ἐπάρας μετὰ ταῦτα ψῦξον καὶ διήθησον καὶ ἀνατίθει |
|---|
| 25 | εἰς ὑέλινον ἀγγεῖον. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως λαβὼν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὅσον
ἐξαρκεῖ πρὸς τὴν χρῆσιν, μίσγε κηρὸν καὶ λύσας ποίει κηρωτὴν
ἁπαλωτάτην καὶ εἰς ὀθόνιον ἐπιπλάσας ἐπίθες. ἕψε δὲ τὸ ἔλαιον, ὡς
προγέγραπται, ἐν οἰκήματι κατωγαίῳ μηνὶ μαρτίῳ πέμπτῃ μηδαμῶς ὑπερ‐
τιθέμενος τὴν ἡμέραν· οὕτω γὰρ ποιῶν ἐπιτεύξῃ. τοσαῦτα περὶ τῶν ἀνωδύνων |
|---|
| 30 | καὶ παρηγορικῶν ἐπιπλασμάτων μοι λέλεκται. | 575 in vol. 2 |
|---|
2.577 | Ἁλάτια πεπτικά.
[Start of Table]Ἁλῶν κοινῶν. . . . . . λιτ. αʹ
πεπέρεως. . . . . . . οὐγγ. γʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . οὐγγ. βʹ |
| 5 | ὀριγάνου. . . . . . . οὐγγ. βʹ
ὑσσώπου. . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
θύμου. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
σελίνου σπέρματος. . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
φύλλου. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ |
|---|
| 10 | εὐζώμου σπέρματος. . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
σιλφίου. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ναρδοστάχυος. . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
πετροσελίνου. . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
μαράθρου. . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 15 | ἁλῶν ἀμμωνιακῶν. . . . λιτ. βʹ.[End of Table]
ποίησον ξηρίον καὶ χρῶ.
Ἄλλο. Μαράθρου, δαύκου, ὑσσώπου, πετροσελίνου, κασίας, λιβυστικοῦ,
ῥέου Ποντικοῦ, ζιγγιβέρεως, σιλφίου, ἀνὰ οὐγ. αʹ, πεπέρεως οὐγγ. βʹ,
ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ ξε. αʹ. |
|---|
| 20 | Ἄλλο τὸ Βουφάτου.
[Start of Table]Πεπέρεως. . . . . . . οὐγγ. γʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . οὐγ. αʹ
λασάρου. . . . . . . οὐγ. 𐅶ʹʹ
ἀνίσου. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 25 | κόστου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
ἁλὸς κοινοῦ. . . . . . λιτ. βʹ[End of Table]
ἄρτου τὸ ἀρκοῦν.
Ἄλλο.
[Start of Table]Ἁλῶν κοινῶν. . . . . . λιτ. αʹ |
|---|
| 30 | ἁλῶν ἀμμωνιακῶν. . . . λιτ. βʹ
πεπέρεως λευκοῦ. . . . . οὐγγ. γʹ
πεπέρεως μέλανος. . . . . οὐγγ. γʹ
ζιγγιβέρεως. . . . . . οὐγγ. βʹ
κνήκου. . . . . . . . οὐγ. αʹ |
|---|
| 35 | ἄμμεως. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ | 577 in vol. 2 |
|---|
2.579 | σιλφίου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
φύλλου. . . . . . . . οὐγγ. βʹ
ἀνίσου. . . . . . . . οὐγγ. αʹ 𐅶ʹʹ
ὀριγάνου. . . . . . . οὐγγ. βʹ 𐅶ʹʹ |
| 5 | ὑσσώπου. . . . . . . οὐγ. αʹ
θύμου. . . . . . . . οὐγ. αʹ καὶ οὐγ. 𐅶ʹʹ
πετροσελίνου σπέρματος. . . ὁμοίως
εὐζώμου. . . . . . . . ὁμοίως
πεπέρεως μακροῦ. . . . . οὐγγ. ϛʹ |
|---|
| 10 | ναρδοστάχυος. . . . . . οὐγγ. βʹ
κυμίνου. . . . . . . . οὐγ. αʹ
σεσέλεως. . . . . . . οὐγ. αʹ.[End of Table]
Φυσικὰ διάφορα πρὸς ῥεύματα ποδῶν.
Ἐπειδή τινες οὔτε διαίτῃ προσκαρτερεῖν δυνάμενοι οὔτε φαρμακείαν |
|---|
| 15 | ἀνέχεσθαι φυσικοῖς τε καὶ περιάπτοις ἀναγκάζουσιν ἡμᾶς ἐπὶ ποδάγρας
κεχρῆσθαι, ὥστε τὸν ἄριστον ἰατρὸν πανταχόθεν εὔπορον εἶναι καὶ πολυ‐
τρόπως βοηθεῖν ἅπασι τοῖς κάμνουσι, ἦλθον εἰς τοῦτο. πολλῶν δὲ ὄντων
τούτων ἡμῖν δρᾶν πεφυκότων, τὰ πειραθέντα διὰ τῆς μακρᾶς πείρας
γράφομεν. |
|---|
| 20 | Φυσικὸν πρὸς σύριγγα ποδῶν πάνυ περιβόητον καὶ ἐπὶ πολλῶν πεῖραν δέδωκε.
Λαβὼν ὀνάγρου νεῦρα καὶ συάγρου καὶ πελαργοῦ, πλέξας χορδὰς
ἐν ἀκμῇ περίαπτε τὰ μὲν δεξιὰ νεῦρα τοῖς δεξιοῖς τῶν πασχόντων ποδῶν,
τὰ δ’ ἀριστερὰ τοῖς ἀριστεροῖς· καὶ εὐθέως ἄπονον φυλάξεις. μετὰ δὲ τὸ
παύσασθαι τὴν ὀδύνην μηκέτι περιάψῃς, ἀλλ’ ὁπηνίκα πάλιν ὀδύνης αἴσθησις |
|---|
| 25 | γένηται· καὶ θαυμάσεις, ὡς οὔτε πόνος οὔτε ἄλλο κινδυνῶδες οὐδὲν
παρακολουθήσει, καθάπερ ἐπὶ πολλῶν ὁρῶμεν πληγμοὺς ἐπακολουθοῦντας
τῶν ποδῶν παυσαμένων τοῦ ῥευματίζεσθαι. τινὲς δὲ τὰ τοῦ πελαργοῦ
νεῦρα οὐ συμπλέκουσι τοῖς ἄλλοις, ἀλλὰ φυλάττουσι καὶ βάλλουσιν εἰς
δέρμα φώκης καὶ δεσμοῦσι ταῖς χορδαῖς ταῖς χωρὶς τῶν νεύρων τοῦ |
|---|
| 30 | πελαργοῦ πλακείσαις καὶ τοῖς ποσὶ τοῦ πάσχοντος περιάπτουσιν ὡσαύτως
τὰ δεξιὰ τοῖς δεξιοῖς καὶ τὰ ἀριστερὰ τοῖς ἀριστεροῖς σελήνης οὔσης ἐν |
|---|
| ἀποκρούσει ἢ ἐν ἀσπόρῳ ζωδίῳ καὶ Κρόνου ἐνδύσει. | 579 in vol. 2 |
2.581 | Φυλακτικὸν ποδάγρας καὶ ἀρθρίτιδος.
Νάρκην ζῶσαν βάλε εἰς χαλκοῦν ἀγγεῖον καὶ εἰς κάκαβον μετὰ
ἐλαίου καὶ ὕδατος, ἵνα μὴ τὸ ἔλαιον καυθὲν κνισσωθῇ, καὶ νάρκισσον τὴν
βοτάνην συνάγων αὐτὴν ληγούσης σελήνης ἔμβαλε καὶ αὐτὴν συνεψῶν |
| 5 | τῷ ζῴῳ, μέχρις ἀναλυθῇ ὅλη καὶ τὰ ὀστᾶ γυμνᾶ γένηται, καὶ τότε λοιπὸν
τὸ ἔλαιον χωρίσεις ἠρέμα ἐκ τοῦ ὕδατος. πάντα ποίει ληγούσης σελήνης
καὶ χρῖε τὸν κάμνοντα τρίτον τῆς ἡμέρας. καὶ εἰ μὲν πάσχει τὰ ἄρθρα,
θεραπεύεται· εἰ δὲ μὴ πάσχει, προφυλάττει αὐτὰ τοῦ μηδέποτε παθεῖν.
ποίει δὲ τοῦτο καὶ ἄλειφε ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ληγούσης πάντως σελήνης· |
|---|
| 10 | ἐν ἄλλῳ γὰρ ποιῶν καιρῷ οὐκ ἐπιτεύξῃ.
Ἄλλο διὰ πείρας.
Κόρης παρθένου τὸ πρῶτον ἐκ τῶν καταμηνίων ῥάκος μολυνθὲν
ἐπίχριε καὶ οὐ ποδαγριώσεις ποιήσας οὕτως ποτέ.
Ἄλλο ποδῶν καὶ χειρῶν προφυλακτικόν. |
|---|
| 15 | Νεῦρα γυπὸς ἐκ τῶν σκελῶν καὶ τῶν ἄκρων τῶν ποδῶν εἰς τοὺς
ἀστραγάλους τοῦ πάσχοντος ἐπίδησον φυλάττων, ὥστε τὰ τοῦ δεξιοῦ ποδὸς
τοῦ γυπὸς τῷ δεξιῷ ποδὶ τοῦ πάσχοντος περιάψαι καὶ τὰ τοῦ ἀριστεροῦ
τῷ ἀριστερῷ, ὁμοίως καὶ τὰ τῶν ἀγκώνων καὶ τῶν χειρῶν καὶ τὰ τῶν
ὤμων νεῦρα καὶ τὰ πτερύγια. |
|---|
| 20 | Ἄλλο. Λαγωοῦ ἀστράγαλοι περιαπτόμενοι πάνυ τὰ ἀρθριτικὰ πάθη
ἐλαφρύνουσι. δεῖ δὲ ζῶντα καταλιμπάνειν τὸν λαγωόν. κάλλιον δὲ ποιεῖ
καὶ τὸ τῆς φώκης δέρμα ὑποστρωννύμενον τοῖς ὑποδήμασι. λέγουσι δὲ καὶ
τὸν Ὁμηρικὸν στίχον
‘τετρήχει δ’ ἀγορὴ, ὑπὸ δ’ ἐστοναχίζετο γαῖα‘ |
|---|
| 25 | χρυσῷ πετάλῳ γράφειν αὐτὸν οὔσης σελήνης ἐν ζυγῷ. κάλλιον δὲ πολὺ,
ἐὰν ἐν λέοντι εὑρεθῇ. καὶ ἡ μαγνῆτις δὲ λίθος φορουμένη τῶν ἀρθριτικῶν
θεραπεύει τὰς ὀδύνας, ὁμοίως δὲ καὶ ὁ ἀετίτης φορούμενος, ἔτι δὲ καὶ
τῆς κοτυληδόνος ἡ ῥίζα. τὸ δὲ αἷμα τῆς χελιδόνος περιχριόμενον θαυμαστῶς
παρηγορεῖ ποδαγρικὰς ὀδύνας. |
|---|
| 30 | Πρὸς ποδάγραν.
Ὅταν ἀρχὴν ἴδῃς, ὅτι οἱ πόδες φλεγμαίνουσι, λαβὼν σκόροδα |
|---|
| λείωσον καὶ κατάπλαττε ἐφ’ ἡμέραν μὴ λύσας, ὡς ἑλκωθῆναι, καὶ | 581 in vol. 2 |
2.583 | μετέπειτα εἰς οὖρον παίδων ἀφθόρων πυρώσας κόχλακας ἔμβαλλε
ἅπαντα τῷ οὔρῳ καὶ χρῶ. μετὰ τοῦτο εἰ τὸ δι’ ἀψινθίου ἀναπλάσεις
τοὺς πόδας, ἐναργές ἐστιν οὕτως ὡς μηκέτι ποδαγριάσαι.
Προφυλακτικὸν ποδάγρας. |
| 5 | Λαβὼν πέταλον χρυσοῦν σελήνης ληγούσης γράφε ἐν αὐτῷ τὰ
ὑποκείμενα καὶ ἐνδήσας εἰς νεῦρα γεράνου, εἶτα ὅμοιον τῷ πετάλῳ
σωληνάριον ποιήσας κατάκλεισον καὶ φόρει περὶ τοὺς ἀστραγάλους ‘μεί,
θρεύ, μόρ, φόρ, τεύξ, ζά, ζών, θέ, λού, χρί, γέ, ζέ, ών. ὡς στερεοῦται
ὁ ἥλιος ἐν τοῖς ὀνόμασι τούτοις καὶ ἀνακαινίζεται καθ’ ἑκάστην ἡμέραν, |
|---|
| 10 | οὕτω στερεώσατε τοῦτο τὸ πλάσμα, καθὼς ἦν τὸ πρὶν, ἤδη, ἤδη, ταχὺ,
ταχύ· ἰδοὺ γὰρ λέγω τὸ μέγα ὄνομα, ἐν ᾧ ἀναπαυόμενα στερεοῦνται,
ἰάζ, ἀζύφ, ζύων, θρέγξ, βαίν, χωώκ. στερεώσατε τὸ πλάσμα τοῦτο, καθὼς
ἦν τὸ πρῶτον, ἤδη, ἤδη, ταχὺ, ταχύ.‘
Πρὸς ποδάγραν μηδέπω κονδύλους ἔχουσαν θαυμαστὸν καὶ διὰ πείρας. |
|---|
| 15 | Λαβὼν χαμαιλέοντα, κόψας αὐτοῦ τοὺς πόδας καὶ τὰ ἄκρα τῶν
ποδῶν ἢ γονάτων. τὰ τῶν δεξιῶν ποδῶν φύλαξον ἰδίᾳ καὶ πάλιν
ἀπόκοψον ἀπὸ τῶν ἀριστερῶν ποδῶν ὁμοίως τὰ ἄκρα καὶ φύλαξον καὶ
αὐτὰ ἰδίως καὶ χαράξας τῆς δεξιᾶς χειρὸς τοὺς δύο δακτύλους, τὸν
ἀντίχειρα καὶ τὸν παραμικρὸν τῷ ὄνυχι τοῦ χαμαιλέοντος, ὁμοίως δὲ καὶ |
|---|
| 20 | τῆς ἀριστερᾶς χειρὸς τοῦ δευτέρου δακτύλου χαράξας τῷ ὄνυχι τοῦ ζῴου,
μολύνων τῷ αἵματι τῶν δακτύλων τῆς δεξιᾶς χειρὸς τὰ ἄκρα τὰ δεξιὰ
τοῦ χαμαιλέοντος, τῷ δὲ τῆς ἀριστερᾶς αἵματι τὰ ἀριστερὰ τοῦ ζῴου ἄκρα.
καὶ ποιήσας σωληνάρια κατάκλειε καὶ φόρει τὰ μὲν δεξιὰ τοῦ ζῴου ἄκρα
τῷ δεξιῷ ποδὶ, τὰ δὲ ἀριστερὰ τῷ ἀριστερῷ, ἕως οὗ θεραπευθῇ. τὸν |
|---|
| 25 | δὲ χαμαιλέοντα ἀποτμηθέντων τῶν ἄκρων ἔτι ζῶντα εἱλήσας ῥάκει λινῷ
καθαρῷ κατάθαπτε πρὸς τὰς τοῦ ἡλίου ἀνατολάς. εἰ δὲ συμβῇ καὶ τὰς
χεῖρας ἀλγῆσαι ὑπὸ τοῦ προειρημένου πάθους, καθάπτου καὶ τῶν χειρῶν
καὶ ἔνθες εἰς σωληνάρια καὶ θεραπεύσεις αὐτάς. ποίει δὲ τοῦτο σελήνης |
|---|
| ληγούσης. | 583 in vol. 2 |
2.585 | Ποδαγρικὸν φυσικόν.
Κέρατα προβάτων καύσας καὶ λειώσας μετ’ οἴνου εἰς θυΐαν τῷ
δεξιῷ κέρατι χρῖε τὸν δεξιὸν πόδα καὶ τῷ ἀριστερῷ τὸν ἀριστερὸν καὶ
παρηγορήσεις ὀδύνας ποδαγρικάς. |
| 5 | Ἄλλο πρὸς ποδάγραν καὶ πᾶν ῥεῦμα.
Ἱερὰν βοτάνην, ἥτις ἐστὶν ὑοσκύαμος, σελήνης οὔσης ἐν ὑδροχόῳ ἢ
ἰχθύσι περιορύξας τὴν βοτάνην, πρὶν ἢ δῦναι τὸν ἥλιον, μὴ ἁψάμενος τῆς
ῥίζης, ὀρύξας αὐτοῖς τοῖς δύο δακτύλοις τῆς ἀριστερᾶς χειρὸς, τῷ ἀντίχειρι
καὶ τῷ ἰατρικῷ δακτύλῳ, λέγε· ‘λέγω σοι, λέγω σοι, ἱερὰ βοτάνη, αὔριον |
|---|
| 10 | καλῶ σε εἰς τὸν οἶκον τοῦ φιλεᾶ, ἵνα στήσῃς τὸ ῥεῦμα τῶν ποδῶν καὶ
τῶν χειρῶν τοῦδε ἢ τῆσδε. ἀλλ’ ὁρκίζω σε τὸ ὄνομα τὸ μέγα Ἰαὼθ,
Σαβαὼθ, ὁ θεὸς ὁ στηρίξας τὴν γῆν καὶ στήσας τὴν θάλατταν ῥεόντων
ποταμῶν πλεοναζόντων, ὁ ξηράνας τὴν τοῦ Λὼτ γυναῖκα καὶ ποιήσας αὐτὴν
ἁλατίνην. λάβε τὸ πνεῦμα τῆς μητρός σου γῆς καὶ τὴν δύναμιν αὐτῆς |
|---|
| 15 | καὶ ξήρανον τὸ ῥεῦμα τῶν ποδῶν ἢ τῶν χειρῶν τοῦδε ἢ τῆσδε.‘ καὶ τῇ
αὔριον πρὸ ἀνατολῆς λαβὼν ὀστέον οἱουδήποτε ζῴου ἀποθανόντος, ὀρύξας
αὐτὴν τούτῳ τῷ ὀστέῳ καὶ λαβὼν τὴν ῥίζαν λέγε· ‘ὁρκίζω σε κατὰ τῶν
ἁγίων ὀνομάτων Ἰαὼθ, Σαβαὼθ, Ἀδωναὶ, Ἐλωί‘. καὶ λαβὼν αὐτὴν
βάλε ἐν τῇ ῥίζῃ μίαν δράκα ἁλῶν λέγων· ‘ὡς οἱ ἅλες οὗτοι οὐκ αὔξονται, |
|---|
| 20 | μηδὲ τὸ πάθος τοῦδε ἢ τῆσδε.‘ καὶ λαβὼν τὸ ἄκρον τῆς ῥίζης περίαπτε
τῷ πάσχοντι φυλάττων ἄβροχον, τὸ δὲ λοιπὸν κρέμα ἐπάνω τῆς ἐσχάρας
ἡμέρας τξʹ. καὶ περὶ τῶν ποδαγρικῶν τὰ προσήκοντα γράψαντες ἐν βοηθή‐
μασί τε καὶ μεθόδοις καὶ τοῦ τρόπου τῆς χρήσεως αὐτῶν, ἔτι δὲ καὶ τὰ |
|---|
| διὰ τῆς πείρας γνωσθέντα φυσικὰ τέλος εὐτυχῶς τῇ βίβλῳ προσοίσομεν. | 585 in vol. 2 |