TLG 0541 023 :: MENANDER :: Misumenus

MENANDER Comic.
(Atheniensis: 4–3 B.C.)

Cf. et MENANDRI ET PHILISTIONIS SENTENTIAE (1791)

Misumenus

Source: Sandbach, F.H. (ed.), Menandri reliquiae selectae. Oxford: Clarendon Press, 1972: 181, 183–194.

Citation: (Line)

tΜΙΣΟΥΜΕΝΟΣ
a1(ΘΡΑΣΩΝΙΔΗΣ)
a1ὦ Νύξ—σὺ γὰρ δὴ πλεῖστον Ἀφροδίτης μέρος
a2μετέχεις θεῶν, ἐν σοί τε περὶ τούτων λό[γοι
a3[ ]νται φροντίδες τ’ ἐρωτικαί—
a4Ἄπολλον, ἀνθρώπων τιν’ ἀθλιώτερον
a5ἑόρακας; ἆρ’ ἐρῶντα δυσποτμώτερον;
a6πρὸς ταῖς ἐμαυτοῦ νῦν θύραις ἕστηκ’ ἐγώ,
a7[ ]ν̣ω· περιπατῶ τ’ ἄνω κάτω
a8[ ]εχω νῦν μεσούσης σου σχεδόν,
a9ἐξὸν καθεύδειν τήν τ’ ἐρωμένην ἔχειν.
a10παρ’ ἐμοὶ γάρ ἐστιν ἔνδον ἔξεστίν τε μοι
a11καὶ βούλομαι τοῦθ’ ὡς ἂν ἐμμανέστατα
a12ἐρῶν τις, οὐ ποιῶ δ’· ὑπαιθρί[ωι] δ̣έ μοι
a13περίπατος οὗ]τός ἐστιν αἱρετώτερος
a14[ ]μοντι καὶ λαλοῦντί σοι
a15[ ]ενον· οὐκ ἀ̣γ̣ν̣[οῶ] μὰ τοὺς θεούς
a16[ ]νεστιν·. [181
6γ]εγενημένον
8δέσποτα ]σιων, Γέτα
12] ἀνεωγμένον
15].ας εἰ δέ τις ]α̣..ηχ̣έν γε μοι ἐκεί]νης γράμματα δε]ῦ̣ρ’ ἄγω ] τί βούλεται;
20]νην τὴν θύραν ]ν οἰκίαν ].ος γὰρ ἂν κόψαντί σοι ]ηγ’ ἕστηκ’ ἐγώ ]’: ουτοσει ξένε
25ἐκεί]νου γράμματα ]δο.τι...λαβε ]ρανω ξένε [.]...η..ἡμέρας ]..αινον σ〈π〉άθας
30[ ] οὐκ ἔχω λέγειν. [ ]μεθα· ποδαπὸς εἶ, ξένε; [ΔΗΜΕΑΣ]
32ἐγώ; παρὰ̣ [Κύπρου.
32[Α] σώματ]’ οὖν λυτρούμενος ἥκεις σ̣υ[ ;]
33(Δη) μὰ τὸν Ἀ]πόλλω ’γὼ μὲν οὔ, ἀλλ’ ἕνεκα [ ].τος γενομένης
35ζητοῦσι μ̣[
]..νύεται.
αὕτη δὲ π[
]φήις;
183
36(?Α) τοῦτό μοι συμπρᾶξ[ον.
]μαι τόδε, γέρον, ἄλλοις πα[
ἰ]χνεύων πάλιν ἐὰν δ’ ἀμ[
]νη
39
40σωτὴρ κ[
40′ τί τοὔνομ[
41′ Κράτειαν [
42′ ἐστιν π.[
43′ οὗτος γὰρ .[
44
45ὦ Ζεῦ τ̣ρ̣ο̣π̣[αῖε ἀπροσδόκ[ητον
65μὰ Δία τὰ του[
65′ τρο̣.[..] δύ’ ἑκατέρωθε[
66′ καὶ τοῦτο φοβερὸν ἐκπ̣[
67′ φέρ’ εἰς τὸ πρόσθε μοι γε.[ εἰς τὴν ὁδόν. γελοῖον ε[
70εἴσω λαβόν̣τ̣α̣· τουτονὶ δ.[
70′ ἀλλ’ εὐθὺς αὐτῶι τὴν α.[ ὅπου ’στι μηδὲ τόνδ’ ἐα̣[ πόει τὸ σαυτοῦ πρῶτον [ καλῶς· ἐγὼ δὲ συνβρα[
74
75πῶς οὖν; : [..]ωτατην [
75′ εὕροιμεν ἀναπαύσαντ[ ἀλλ’ εὖ παθὼν .. χάριν [ αὐτὴν γυναῖκα̣ π̣[..]δ̣ρ̣[
78(vv. 79—93 ualde laceri sunt. quot tum desint uersus ignotum)
78[ΧΟΡΟΥ] (vv. 101—31 ualde laceri sunt)
132ἱκετηρίαν· τί λέγους’; : ἐμοὶ μαχεῖ, τάλαν; :
μὰ Δί’ ἀλλ’ ἐκει[ν..], φ[..]ι, δεινὸν γὰρ βίον ζῆι καὶ ταλαίπωρόν τιν’: οὐ γάρ; : μακάριον184
135αὕτη [τί] καὶ ζηλωτὸν ὄνθ’—οὕτω [τ]ι[ς] ἦν— [..]τ̣ης̣; 〈:〉 ἄ[μει]ν̣ο̣ν̣ οἶδε τά γ’ ἑαυτῆ[ς τιν]ος τοῦτ’ ε[
]τουτονί. [
] τ̣ὸ καθήμενον. τί τοῦτο; τοῦτο τίς ποτ’ ἐστίν; : ἔστι γὰρ
140παρά τινος οὗτος ὁ ψιθυρισμός, οἶδ’ ἐγώ. ἀπαλλάγηθ’· ἑν[ tum uersus xviii laceri inter quos haec uerba restant:
146δακ]τύλιον.[
149θαἰμάτ[ι]α[

(150)

ἔπειτα προσ[ τὴν γῆν κροτοῦσαν κα[ὶ σπείσονθ’ ... τρεπω[ ἔσ]τιν [το]ιαῦθ’· [ἱκε]τηρίων [
155ὃ] καὶ θεοὶ θέλ[οιεν.]. ΡΥ ἀπίω[μεν] θ̣ύ̣ρ̣α̣ς̣ (?ΓΕΤΑΣ)
160κατέλειπον. ἦις’ ἄνθρω[πος .....] παχ[ὺς τὴν ὄψιν ὗς ἅνθρωπ[ος τὰ γύναι’ ἵν’ ἔξωθεν θεωρε̣[ῖν ἆρ’ οὗτός ἐστι † δοῦλος καὶ λυω[ ἦισέν ποτ’ αὐτῶν θάτερος σα[....]ε[
165τὸν ἄνδρα .... γάρ. ὦ πολυτίμητοι θεοί, ἐπὶ πᾶσιν [ὄν]τ̣ως, τοῦτο δὴ τὸ τοῦ λόγου, πίνων δικαίοις ἦισεν ἀνθρώπω̣ν̣ [ ἀγαθὸν ἄκουσμ’ ἥκεις πρὸς ἡμᾶς· ἀλλὰ τί
[ ]κάμπτεις καὶ πάλιν στέλλει διδοὺς185
170τὰς συμβολὰς εἰ μή τι κακὸν ἡμᾶς ποεῖς; λῆρος. κελεύσω τοῦτον ἐπὶ δεῖπνον πάλιν τὸν δεσπότην καλέσαντα; φανερῶς ἐστι γὰρ [ β]αδιοῦμ’ εἴσω δὲ καὶ πειράσομαι [ ]ν ἐμαυτὸν ἐπιθεωρῆσαί τι τῶν
175ποιουμέ]νων ἔνδον λαλουμένων θ’ ἅμα. (ΓΡΑΥΣ)
176ἀτοπώ]τερον τούτου, μὰ τὼ θεώ, ξένον οὐπώπο]τ’ εἶδον. αἲ τάλας, τί βούλεται; ἐν τῶι γὰ]ρ οἴκωι τὰς σπάθας τῶν γειτόνων [ α]ὐτὰς εἰς μέσον
180[ πο]λὺν χρόνον [ ]εν ταύτ[ας φρ]άσαι [ ]ων εἰ βούλεται [ ]αλλα[
183[Δη] δεῖξο̣[ν].
183Γρ αυτ.σθ̣ησ̣[
185[ ].μ̣ι..ις.
185Δη καλῶς [
] ἐγώ [Γρ] [
]ειδον.
187Δη ἀν[..]ρ[.]υ [ ] τὴν θύραν κόψασά μοι. (Γρ) αὐτὸς μὲν οὖν σὺ] κόπτε· τί μ’ ἐνοχλεῖς, τάλαν;
190[ λά]β’· ἀ̣π̣ο̣τρέχω. δέδειχά σοι [ ἐ]κκάλει καὶ διαλέγου [?Δη] [ ]: ὢν τυγχάνω [ ] τὴν ἐμὴν ταύτην ὁρῶ: (?Γρ) [ κ]όψει τὴν θύραν· κόψας δ̣’ ἔτι
194b[ ]σα.ην ἔγωγέ φη̣[μι....]θ’. ως186
195(uersus x male laceri)
204ἐνθύμιόν μοι τοῦτο γέγονεν ἀρτίως
205(uersus lacer) π]ρ̣ὸς [....]τ̣ω· παῖ, παῖδες. ἐπανάξω· ψοφεῖ αὐτῶν προιών τις εἰς τὸ πρ[όσθεν τὴν θύραν. ΓΥΝΗ ΚΡΑΤΕΙΑ
208οὐκ ἂν δυναίμην καρτερεῖν [ τ[ό]τ’ ἐ[...]νον. τί ταῦτ[
210Δη ὦ Ζεῦ, τίν’ ὄψιν οὐδὲ προσδοκωμένην ὁρῶ;
211(Κρ) τί βούλει, τηθία; τί μοι λαλεῖς; πατὴρ ἐμός; ποῦ;
212(Δη) παιδίον Κράτεια.
212(Κρ) τίς καλεῖ με; πάππα· χαῖρε πολλά, φίλτατε. (Δη) ἔχω σε, τέκνον.
214(Κρ) ὢ ποθούμενος φανείς,
215ὁρῶ ς’ ὃν οὐκ ἂν ὠιόμην ἰδεῖν ἔτι. Γε ἐξῆλθεν ἔξω. παῖ, τί τοῦθ’; αὕτη τί σοι, ἄνθρωπε; τί ποεῖς οὗτος; οὐκ ἐγὼ ’λεγον; ἐπ’ αὐτοφώρωι τόνδε τὸν ζητούμενον ἔχω. γέρων οὗτός γε πολιὸς φαίνεται,
220ἐτῶν τις ἑξήκονθ’, ὅμως δὲ κλαύσεται. τίνα περιβάλλειν καὶ φιλεῖν οὗτος [δοκεῖς; Κρ οὑμὸς πατήρ, Γέτ̣α̣, π̣[ [Γε] οὕτω γελοῖος· οὐ[ τίς εἶ; πόθεν θ’[
225Δη αὐτὸς πορε[υθεὶς ταύτης.187
226(Γε) ἀληθῶς.[ ὅδ’ ἐστιν ὁ γέρων;
227(?) λαμ[ [Γε] τί τοῦτο; καὶ σύ, γράιδιο[ν, κ̣α̣λεῖς. πόθεν, βέλτιστε, [
230οἴκοθεν;
230Δη ἐβουλόμην ἄν.
230Γε ἀλλ[ὰ τ]υγχάνεις ἀπόδημος ὢν ἐκεῖθεν;
231Δη ἐκ Κύπρου παρὼν ἐνταῦθα πρῶτον τῶν ἐμῶν ταύτην ὁρῶ. καὶ δῆλον ὡς ἔσπαρκε τῶν οἴκοι τινὰς ὁ κοινὸς ἐχθρὸς πόλεμος ἄλλον ἀλλαχῆ.
235Γε ἔχει γὰρ οὕτως· αἰχμάλωτος γενομένη αὕτη πρὸς ἡμᾶς ἦλθε τοῦτον τὸν τρόπον. δραμὼν δέ σοι τὸ δεσπότην ἤδη καλῶ. [ ] Δη οὕτω πόει. (uersus vi male laceri)
245[ ]η̣μεν: οτετηλ̣[ εἰ] δ̣’ οὐκ[έτ’ ἐ]στι τίς λέγει σοι τὸν λόγον; [Δη] [ ] ἀπόλωλα.
247(Κρ) οἴμοι τάλ̣αινα τῆς ἐμῆς ἐγὼ τύχης· ὡς οἰκτρά, πάππα φίλτατε, πεπόνθαμεν. τέθνηκε.
249Δη ὑφ’ οὗ γ’ ἥκιστ’ ἐχρῆν.

(250)

[Κρ] οἶσθας σὺ τοῦτον;

(250)

[Δη] οἶδα· καὶ συν.[
[?Κρ] ἁλοῦς’ ἅμιλ̣λ̣α̣ [τ’] οὖσα τοῦ [ [Δη] διὰ τί, Κράτεια, φ[.]ρ̣[ [?Κρ] ὁ τοῦτο πράξας ἑ̣[ (Κρ) ἀλλά, πάτερ, ε[ ]α188
255ἅπαντ’ ἀ[.....]υκ[ βουλευτέον νῦν ἐστιν· ἀλληκα[.]εδ[ ἔ]ζην· ..πρέπει μετ[ [?Δη] ὢ τοῦ παραδόξου καὶ ταλαιπώρου [βίου. ΘΡΑΣΩΝΙΔΗΣ
259πατὴρ Κρατείας, φήις, ἐλήλυθ’ [
260νῦν ἢ μακάριον ἢ τρισαθλιώτατον δείξεις με τῶν ζώντων ἁπάντων γεγονότα. εἰ μὴ γὰρ οὗτος δοκιμάσει με, κυρίως δώσει τε ταύτην, οἴχεται Θρασωνίδης· ὃ μὴ γένοιτ’. ἀλλ’ εἰσίωμεν· οὐκέτι
265τὸ τοιοῦτον εἰκάζειν γάρ, εἰδέναι δὲ δεῖ ἡμᾶς. ὀκνηρῶς καὶ τρέμων εἰσέρχομαι. μαντεύεθ’ ἡ ψυχή τι μου, Γέτα, κακόν. δέδοικα. βέλτιον δ’ ἁπαξά̣π̣[αντα τ]ῆς οἰήσεως πως. ταῦτα θαυμάσαιμι δ’ ἄν.
270ΚΛΕΙΝΙΑΣ
270ξένος ἐστὶν εἷς, μάγειρε, κἀγὼ καὶ τρίτη ἐμή τις, εἴπερ νὴ Δί’ εἰσελήλυθεν. ἀγωνιῶ γὰρ καὐτός. εἰ δὲ μή, μόνος ὁ ξένος· ἐγὼ γὰρ περιδραμοῦμαι τὴν πόλιν ζητῶν ἐκείνην πᾶσαν. ἀλλὰ πάραγε [σὺ
275καὶ τοῦ ταχέως, μάγειρε, φρόντισον πάνυ.189
275ΧΟΡΟΥ Κλ τί φήις; ἐπιγνοὺς τὴν σπάθην τὴν κειμένην ἔνδον παρ’ ἡμῖν ὤιχεθ’ ὡς τοὺς γείτονας τούτων ἀκούσας οὖσαν αὐτήν; πηνίκα ἔθεντο δ’ οὗτοι δεῦρο ταύτην ἢ τίνος
280ἕνεκα πρὸς ἡμᾶς, γραῦ; [......]ων[ μόνης τι λήψεων [ εὔδηλος̣ ε̣ἶ. ψοφεῖν [δὲ προ]ϊὼν φαίνεται αὐτῶν τις, ὥστε πάντ’ ἀκούσομαι σαφῶς. Γε ὦ Ζεῦ πολυτίμητ’, ὠμότητος ἐκτόπου
285ἀμφοῖν ἀπανθρώπου τε, νὴ τὸν Ἥλιον. (Κλ) ξένος τις εἰσελήλυθ’ ἀρτίως, Γέτα, ἐνθάδε πρὸς ὑμᾶς;
287Γε Ἡράκλεις, αὐθαδίας [ ἀν]θρώπου λαβεῖν γυναικ[
289Κλ του]τὶ λάβω;
290(Γε) φ[
290Κλ Δημέας [
291Γε ]ος οὐδὲ γρῦ [ ]σα· καὶ γάρ, Δημέα, [ ]αὐτὸς, [ὡς] ὁ̣ρᾶις, ἐγώ, σὺ δ’ εἶ πατ]ὴρ 〈καὶ〉 κύριος.” ταυτὶ λέγει
295[ ]α κλάων, ἀντιβολῶν. ὄνος λύρας. (Κλ) συμπεριπατήσω καὐτὸς ὡς ἐμοὶ δοκῶ. Γε ἓν τοῦτο δ’ εἴρει· “τὴν ἐμαυτοῦ ς’ ἀξιῶ ἥκων ἀπολυτροῦν ὢν πατήρ.” “ἐγὼ δέ γε
αἰτῶ γυναῖκα ς’ ἐντετυχηκώς, Δημέα”.190

(300)

Κλ ἔνδον μέν ἐσθ’ ἅνθρωπος εἰσεληλυθώς· τοὔνομα λέγει γὰρ οὑτοσὶ τὸν Δημέαν. (Γε) ὦ Ἡράκλεις· ἀνθρωπίνως ἂν οὐ λάβοι τὸ συμβεβηκός; ὗς ὄρει, τὸ τοῦ λόγου. ἀλλ’ οὐχὶ τοῦτο δεινόν, ἀλλ’ αὕτη πάλιν
305ἀ[φορ]ᾶι λ̣έ̣γ̣ο̣ν̣τος “ἀντιβολῶ, Κράτεια, σέ, μή μ’ ἐγκαταλίπηις· παρθένον ς’ εἴληφ’ ἐγώ, ἀνὴρ ἐκλήθην πρῶτος, ἠγάπησά σε, ἀγαπῶ, φιλῶ, Κράτεια φιλτάτη· τί σοι λυπηρόν ἐστι τῶν παρ’ ἐμοί; τεθνηκότα
310πεύσει μ’ ἐάν μ’ ἐγκαταλίπηις.” οὐδ’ ἀπόκρισις. (Κλ) τί ποτ’ ἐστὶ τὸ κακόν;
311Γε βάρβαρος, λέαινά τις αν̣[
312Κλ οὐ]χ ὁρᾶις με, κακόδαιμον, πάλαι; ἀπροσδόκητον.
313(Γε) οὐχ ὑγιαίνει παντελῶς. ἐγὼ μὲν [αὐτήν], μὰ τὸν Ἀπόλλω τουτονί,
315οὐκ ἂν ἀπέλυς’. Ἑλληνικὸν καὶ πανταχ[οῦ γινόμενον ἴσμεν. ἀλλ’ ἐλεεῖν ὀρθῶς ἔχει τὸν ἀντελεοῦνθ’. ὅταν δὲ μηδ’ ὑμεῖς ἐμέ, οὐδὲ λόγον ὑμῶν οὐδ’ ἐπιστροφὴν ἔχω. οὐ[κ ἔστι] σοι; τί δ’; οὐθὲν ἄτοπον, ὡς ἐγὼ
320δ̣ο̣.. βοήσεται δὲ καὶ βουλεύσεται κ̣[τ]ανεῖν ἑαυτὸν στάς· βλέπει δὲ πῦρ ἅμα ο̣υ.....κει.α̣ι̣ δράττεταί 〈τε〉 τῶν τριχῶν.
Κλ ἄνθρωπε, κατακόψεις με.191
323Γε χαῖρε, Κλεινία. π[όθεν πάρ]εσθ’;
324Κλ οὑμός τι θορυβεῖν φαίνεται
325[ ἐ]λθών [ ] ὁ ξένος
325(uersus laceri xxxiv) [ΘΡΑΣΩΝΙΔΗΣ]
360ἔσ̣τ̣ω̣ στ̣[έγ]ειν με καὶ λ̣ί[θο]ν̣ ψ̣υχὴν φ[έρειν ποιεῖν τ’ ἄδηλον τοῖς συνοῦσι τὴν νόσον
361
τίνα τρόπον [..]θε.[..τ]οῦτο καὶ [....] φέρω; ἀπαμφιεῖ γὰρ τὸ κατάπλαστον τοῦτό μου καὶ λανθάνειν βουλόμενον ἡ μέθη ποτέ.
365(uersus laceri xxiv)
388τί φήις; πέπονθας ἀγάθ’; ὑπὲρ ταύτης λαλεῖς; [.].ε....ἐμοὶ ταυ[........].υτον μ̣ο̣ι̣ λέγε.
390εἰ] δ’ ἦν ἀτύχημα, τοῦτ’ ἐλε[ ] ψέγω οὐκοῦν ἔνεστι [ ταύτην ἀπολαβεῖν [ πολλ]αχοῦ οὕτως ἔχει· πρόσθεν γε [ τὸ ζῆν ἀφήσεις; ἀλλ’ ἐρ[
395οἴκτωι τὸ μισοῦν ὡς σεαυτὸ[ν καὶ τίς ὁ βίος σοι; ποῦ τότ’ η[ ἐπίσημον, εἴ τι [ πλεονεξία τοῦτ’ ἐ[ ἴσως ἰταμὸς εἶ· τότε λογισμ[όν

(400)

εὔψυχος α[..]ρως ζῆς [ ὄνειδος αὕτη τοῦτο [ ἀθάνατον εὖ παθοῦσα [ τὸν τἀγάθ’ αὐτῆι δόντα· πῶς [οὖ]ν̣ ἐ[σ]τί μοι [
403(quot desint uersus ignoratur)192
403ΧΟΡΟΥ
418οὐκέτι [ Θρασω[νιδ
420τιτανα̣[ καλῶς [ οὐ παιδ[ ζηλοτυπ̣[ο ἃ νῦν λε̣[γ
425εἰς τοὖρ[γον διακοσι[ νὴ Δία, τ[ ἀναγε[ Γε ἀπὸ τῆς θύρας, ἄνθρ[ωπε
429[?Θρα] [
430φαίνει γὰρ ἀγαθὸν ν[ (Γε) διδόασί σοι γυνα̣ῖκα ..[ προσευξάμην [ οὕτως ἀγαθὸν γέ[νοιτο (Θρα) οὐκ ἐξαπατᾶις δὲ [
435πῶς εἶπεν;
435(Γε) Ἡρ[άκλεις (Θρα) τὰ ῥήματ’ αὐτά μοι [ λέγων τάχα τ̣ρ̣έχει [ (Γε) ἔλεγεν “θυγάτριον [ “ναί”, φησι, “πάππα, βούλ[ομαι
440ἤκους’· ἃ δ’ ἤκουσα .ε̣[ ἔκπλεα γελῶσ̣ά̣ γ’ ηπ[ (Θρα) ἀγαθὰ λέγεις.
442(Γε) εφ.δ...[ τὴν θύραν ψοφεῖ τις αὐτῶν.
443Δη πρ[ [Θρα] καλῶς ποῶν.
444(Δη) παίδ[ων ἐπ’ ἀρότωι γνησίων
445δίδωμι τὴν ἐμὴν θυγ[ατέρα καὶ δύο τάλαντα προῖκα [ [Θρα]
447μόνον ἀπόδος..δ[ πάντας γ̣ὰ̣ρ̣ ἀντ[ ἀπὸ ταὐτομάτου [193

(450)

δεῖπνον ξένια κ̣[ ἀλλ’ εἰσί[ωμεν (uersus laceri vi)
458εἶ[ἑ]ν̣, μετέμελ’ αὐτ[ παιδάριον, ἅψας δᾶι[δα
460στεφάνους τ’ ἔ[χ]ο̣ν̣τ̣ε̣[ς καὶ μηδέπω δεῖπ̣ν̣[ προσμείνατ’ ἐπ.[ ὑμᾶς [..........]· μ[ ἄνδρες πρε̣π̣όν̣τ̣ω̣ς̣ πά[ντες ἐπικροτήσατε·
465ἡ δ’ εὐπάτειρα φιλόγελώς τε παρθένος
Νίκη μεθ’ ἡμῶν εὐμενὴς ἕποιτ’ ἀεί.194