TLG 0385 004 :: CASSIUS DIO :: Historiae Romanae (versio 1 in volumine 3)

CASSIUS DIO Hist., vel Cassius Dio Cocceianus
(Nicaeensis: A.D. 2–3)

Historiae Romanae (versio 1 in volumine 3)

Source: Boissevain, U.P. (ed.), Cassii Dionis Cocceiani historiarum Romanarum quae supersunt, vol. 3. Berlin: Weidmann, 1901 (repr. 1955): 7–8, 10, 12, 17–21, 27, 51–52, 85–86, 89–99, 103, 105–106, 108–110, 113, 116, 122–123, 154–156, 169–170, 177, 189, 193–195, 214–215, 245, 247–249, 253, 256, 262–265, 267–268, 270–271, 284, 292, 298, 303, 310, 315, 319, 322, 324, 345–346, 367, 375–377, 381–382, 384–385, 390–391, 470.

Citation: Book — chapter — section — (line)

60

.

31

.

6

ἐκείνης δ’ οὕτω διαφθαρείσης τὴν Ἀγριππῖναν τὴν ἀδελφι‐ δῆν ἔγημε σπουδῇ τῶν
5ἀπελευθέρων,

60

.

31

6a

ὅτι τὸν Δο‐ μίτιον ἐς προσήβους ἤδη τελοῦντα εἶχεν υἱόν, ὅπως ἔφεδρον αὐτὸν τῇ ἀρχῇ τρέφοντες μηδὲν ὑπὸ τοῦ Βρεττανικοῦ δεινὸν πάθωσιν, ὡς
5τὴν αὐτοῦ μητέρα τὴν Μεσσαλῖναν ἀναιρεθῆναι ποιήσαντες. δεδογ‐ μένου δὲ ἤδη τοῦ γάμου δείσαντες τὸν Σιλανὸν ὑπὸ τοῦ Κλαυδίου

60

.

31

.

7

τιμώμενον ὡς ἄν‐ δρα ἀγαθόν, ἅμα δὲ καὶ τὴν Ὀκτα‐ ουίαν τὴν θυγατέρα
5αὐτοῦ τῷ τῆς Ἀ‐ γριππίνης υἱῷ τῷ Δομιτίῳ προμνώμε‐ νοι, ἐνηγγυημένην τῷ Σιλανῷ, πεί‐
10θουσι τὸν Κλαύ‐ διον ὡς ἐπιβουλεύοντά οἱ τὸν Σιλανὸν ἀπο‐

60

.

31

.

8

κτεῖναι. γενομένου δὲ τούτου λόγους ἐν τῇ βουλῇ ὁ Οὐιτέλλιος ἐποι‐ ήσατο ὅτι συμφέρει τῷ κοινῷ γῆμαι τὸν Κλαύδιον· καὶ τὴν Ἀγριπ‐
5πῖναν ἐπιτηδείαν εἰς τοῦτο ἀπέφαινε, καὶ βιάσασθαί σφισιν αὐτὸν ἐπὶ
τὸν γάμον συνεβούλευεν. ἐντεῦθεν ὁρμηθέντες οἱ βουλευταὶ πρὸς τὸν Κλαύδιον ἦλθον καὶ ἠνάγκασαν δῆθεν αὐτὸν γῆμαι, καὶ ψήφισμα ἐποιή‐ σαντο ἐξεῖναι Ῥωμαίοις ἀδελφιδᾶς ἄγεσθαι· πρότερον γὰρ ἐκεκώλυτο.7
Zon. 11, 10 p. 468, 8—469, 3 B. (p. 31, 15—32, 4 D.)8

60

.

33

2,2

καὶ τὸν υἱὸν αὐτῆς εἰσποιησά‐ μενος μετωνόμασε Τιβέριον Κλαύ‐ διον Νέρωνα Δροῦσον Γερμανικὸν Καίσαρα, μηδὲν φροντίσας ὅτι καίε‐
5σθαι ὁ οὐρανὸς τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἔδοξε. καὶ μετὰ τοῦτο τὴν θυγα‐ τέρα τὴν Ὀκταβίαν εἰς ἕτερόν τι γένος εἰσαγαγών, ἵνα μὴ ἀδελφοὺς συνοικίζειν δοκῇ, ἐνηγγύησεν αὐτῷ.
10Zon. 11, 10 p. 469, 19—470, 1 B.
(p. 32, 23—29 D.).10

60

.

33

3c

ὅτι τῶν Βρεττανῶν ὁ ἄρχων Καρτά‐ κης κατασχεθεὶς εἰς Ῥώμην ἀνεπέμφθη· ὅντινα ἐπὶ βήματος ὁ Κλαύδιος χλαμύδα φορῶν εἰσήγαγεν· ὃς καὶ συγγνώμης ἔτυχε
5σὺν γαμετῇ καὶ τοῖς παισὶν ἐν Ἰταλίᾳ διάγων· καί ποτε περινοστήσας τὴν πόλιν καὶ ἰδὼν τὸ μέγεθος αὐτῆς καὶ τὴν λαμ‐ πρότητα τῶν οἴκων “διὰ τί” ἔφη “το‐ σαῦτα καὶ τηλικαῦτα κεκτημένοι τῶν σκη‐
10νῶν ἡμῶν ἐπιθυμεῖτε;” Petr. Patr. Exc. Vat. 42 (p. 208 sq. Mai. = p. 191, 12—19
Dind.).12

60

.

34

.

6

.... διεφθάρη παρὰ τῷ τῆς Μεσ‐
σαλίνης μνημείῳ ἔκ τινος συντυ‐ χίας, ὅπερ εἰς τιμωρίαν ἐκείνης ἐνομίσθη. Joann. Antioch. fr. 89 M.17
5v. 13—15.

60

.

35

.

4

(5)

ὅτι ὁ Νέρων περὶ Κλαυδίου ἀστείως ἐφθέγξατο· ἔν τινι γὰρ συσσιτίῳ εἰσκο‐ μισθέντων μυκήτων, εἰπόντος τινὸς ὡς οἱ
μυκῆται θεῶν βρῶμά εἰσιν, ἐκεῖνος ἔφη “ἀληθές· καὶ γὰρ ὁ πατήρ μου μυκήτην18
10φαγὼν ἀπεθεώθη”. Petr. Patr. exc. Vat. 44 (p. 209 Mai. = p. 191, 25—29 Dind.).

61

.

1

.

1

καὶ Κλαύδιος μὲν ὃν εἴρηται τρόπον ἐξ ἀνθρώπων ἐγένετο, τὴν δ’ ἡγεμονίαν ὁ
5Νέρων ἐσφετερίσατο τῇ τῆς Ἀγριππίνης σπουδῇ, υἱὸς αὐτῆς ὢν καὶ εἰσποιητὸς παῖς τῷ Κλαυδίῳ

61

.

1

.

2

γενόμενος, τῶν τε διαθηκῶν τοῦ Κλαυ‐ δίου ἀφανισθεισῶν καὶ τοῦ Βρεττανικοῦ
5παρηγκωνισμένου, ὃς γνήσιος ἦν τοῦ τε‐ θνεῶτος υἱός, ἐν παι‐ δικῇ ἔτι τυγχάνων τῇ ἡλικίᾳ. Zon. 11,
1012 p. 475, 10—15 B.
(p. 37, 22—28 D.).19

61

.

3

.

2

τοῦ Νέρωνος δὲ αὐτοκράτορος καὶ Αὐγούστου ὑπό τε τῆς βουλῆς καὶ τῆς στρατιᾶς ἀναγορευθέν‐ τος ἡ Ἀγριππῖνα πάντα τὰ τῇ ἀρχῇ προσήκοντα διῴκει τῷ ἐκείνου ὀνόματι καπηλεύουσα πάντα.20
5Zon. 11, 12 p. 475, 15—18 B. (p. 37, 29—38, 3 D.).
9ἡ δὲ Ἀγριππῖνα ἔς τε τὰ συνέδρια
10ἐφοίτα ταῖς τε πρεσβείαις—ἐπέστελ‐
λεν. Joann. Ant. fr. 90 M. v. 102—105.21

61

.

7

3a

(1n)

[Zonaras]
2 τῆς δ’ Ἀγριππίνης, ὅτι μὴ ἀργυρολογεῖν ἠδύνα‐ το φιλαργυρωτάτη οὖσα περιθύμως ὀργισθείσης, καὶ ἀπειλησαμένης τὸν Βρεττανικὸν αὐτοκρά‐
5τορα καταστήσειν, φο‐ βηθεὶς ὁ Νέρων ἀπέ‐ κτεινε φαρμάκῳ αὐτόν. καὶ ὁ μὲν παραχρῆμα

61

.

7

.

4

ἀπέψυξε καὶ φοράδην ὡς ἐπίληπτος ἐκκεκό‐ μιστο· ἐν δέ γε τῇ ἐκφορᾷ ἐπεὶ πελιδνὸς
5ὑπὸ τοῦ φαρμάκου γέ‐ γονε, γύψῳ χρισθεὶς διὰ τῆς ἀγορᾶς ἤγετο·
9ὑετὸς δὲ πολὺς ὑγρᾶς
10ἔτι τῆς γύψου οὔ‐ σης ἐπιπεσὼν ἅπα‐ σαν αὐτὴν ἀπέκλυ‐ σεν, ὥστε τὸ δεινὸν μὴ μόνον ἀκούεσθαι,
15ἀλλὰ καὶ ὁρᾶσθαι. Zon. 11, 12 p. 476, 13‐
21 B. (p. 38, 23—32 D.)27

62

.

13

.

1

(3n)

[Zonaras]
4(... μητροκτόνοι 61, 16, 2.) καὶ
5τὴν Αὐγούσταν Ὀκταουίαν τὴν τοῦ Κλαυδίου θυγατέρα τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα
11ἀπεπέμψατο· τῆς γὰρ Σαβί‐ νης ἐρῶν ἤθελεν αὐτῇ συν‐ εῖναι ὡς γαμετῇ. δείσα‐ σα δὲ ἡ Σαβῖνα μήποτε
15ἡ Ὀκταουία μετακληθῇ, κατηγόρους ἐπ’ αὐτῇ καὶ μοιχείας καὶ γοητείας ψευδοῦς παρεσκευάσατο. καὶ τὸ μὲν πρῶτον φυγα‐
20δευθῆναι αὐτὴν, ἔπειτα καὶ σφαγῆναι ἐποίησεν. Zon. 11, 12 p. 477, 11—16 B.
(p. 39, 12—20 D.)51

62

.

13

.

3

(2)

ὅτι ὁ Τιγελλῖνος διεδέξατο τὸν Βοῦρρον, ἀσελγείᾳ καὶ μιαιφονίᾳ πάντας τοὺς καθ’ αὑτὸν ἀνθρώ‐
5πους ὑπεράρας. τόν τε Νέρωνα ἀπ’ αὐτῶν προσεποιήσατο, καὶ τὸν συνάρχοντα Ῥοῦφον παρ’ οὐ‐
δὲν ἐτίθετο. Exc. Val. 244 (p. 689).52

63

.

22

.

2

(2)

(Οὐίνδιξ) ὁρῶν τοὺς ὁμο‐ φύλους Γαλάτας ὀργῶντας πρὸς ἀποστασίαν, δι’ ὧν ἐδημηγό‐
5ρησεν ἠρέθισεν αὐτούς. Zon. 11, 13 p. 479, 12—14 B. (p. 41,
10—12 D.)85

63

.

23

.

1

(1n)

[Zonaras]
6καὶ ὥρκωσε πάντα ὑ‐ πὲρ τῆς βουλῆς καὶ τοῦ δήμου τῶν Ῥωμαίων ποιήσειν, καὶ ἑαυτόν,
10ἄν τι παρὰ ταῦτα πράξῃ, φονεύσειν.
14αὐτοκρά‐
15τορα δὲ Γάλβαν τὸν Σέρουιον τὸν Σουλπί‐ κιον προεχειρίσατο, γε‐ νόμενον ἐξ εὐπατριδῶν,
21 καὶ τότε τῆς Ἰβηρίας ἄρχοντα·
29καὶ ὃς τὴν ἡγεμονίαν
30ἐδέξατο, οὐκ ἠθέλησε δὲ τὰς τῆς αὐταρχίας ἐπικλήσεις προσλαβεῖν τότε. Zon. 11, 13 p. 479, 14—480, 1 B. (p. 41,
3512—19 D.)86

63

.

26

.

2

(7n)

[Zonaras]
9(... οὐκ ἐξετέ‐
10λεσεν αὐτό c. 24, 4A.) τοσαύτῃ γὰρ προθυ‐

63

.

23

.

2

μίᾳ πρὸς τοῦτο ἐχρή‐ σατο ὥστε τοῦ Νέ‐
ρωνος διακοσίας καὶ πεντήκοντα μυριάδας89
5ἐπικηρύξαντος τῷ τὴν κεφαλὴν αὐτῷ κο‐ μίσοντι τοῦ Οὐίνδι‐ κος, ἐκεῖνος ἔφη ὅτι “ὁ Νέρωνα ἀποκτείνας
10καὶ τὴν ἐκείνου κομί‐ σας μοι κεφαλήν, τὴν ἐμὴν ἀντιλήψεται”. (ὁ δὲ Νέρων κ.τ.λ. c. 27, 1A.) Zon. 11, 13 p. 480,
156—10 B. (p. 41, 24‐
29 D.)90

63

.

27

1a

(1n)

[Joann. Antioch.]
3(.... ἐν ἀφασίᾳ
κατέστη, c. 25, 1.) ταῦτα ὡς ἠγ‐91
6γέλθη τῷ Νέρωνι οὐδεμίαν τοῦ λοίπου τῶν ὅπλων ἐλπίδα ἐποι‐ ήσατο ἀλλ’ ἐβουλεύσατο ἀμφ’ αὐ‐ τὸν ἄλλο πρᾶξαι.

63

.

27

.

2

(3)

καὶ ἄλλων ἄλλα λεγόντων τέλος ἔγνω
5τούς τε βουλευτὰς ἀποκτεῖναι, καὶ τὴν πόλιν καταπρῆσαι νύκτωρ, ἔς τε τὴν Ἀλεξάνδρειαν πλεῦσαι· εἰπὼν ὅτι “κἂν τῆς ἀρχῆς ἐκπέσωμεν, τὸ δὲ τέχνιον ἡμᾶς
10θρέψει.92

63

.

27

2a

(1n)

[Joann. Antioch.]
1 οἱ δὲ τῆς βουλῆς ἀκούσαντες ταῦτα, πρὸς τοὺς δορυφόρους καὶ τοὺς ἄλλους, οἳ τὴν βασίλειον φρου‐ ροῦσι αὐλὴν προσδιαλεχθέντες, πεί‐
5θουσί τε αὐτοὺς ἅμα γενέσθαι, καὶ μεταποιήσασθαι τῆς Ῥωμαίων ἐπι‐

63

.

27

2b

κρατείας. ἐπειδὴ δὲ καὶ οὗτοι τῆς τῶν βουλευσάντων ἐγένοντο γνώ‐ μης, αὐτίκα μὲν τὸν τοῦ στρατο‐ πέδου ἔπαρχον Σκιπουλὸν ἀναιροῦ‐
5σιν· ἀφίστανται δὲ τῆς τοῦ βασιλέως φρουρᾶς.

63

.

27

.

3

ὁ δὲ Νέρων ὡς καὶ ὑπὸ τῶν σωματοφυλάκων κατελείφθη,
4ἀποκτεῖναι
5μὲν ἑαυτὸν οὐκ ἐτόλμησεν, ἵνα τὴν
αἰσχύνην κερδάνῃ, φυγεῖν δὲ ἐπε‐93
8χείρησε, πρότερον κεραυνωθείσης αὐτοῦ τῆς τραπέζης· ἐσθῆτά τε
10φαύλην ἐνδυσάμενος καὶ ἐφ’ ἵπ‐ πον οὐδὲν βελτίονα ἀναβάς, κατακεκαλυμμένος πρὸς χωρίον τι λεγόμενον Καισαρίου μετὰ
15Ἐπαφροδίτου καὶ Σπόρου κατέ‐

63

.

28

.

1

φυγε. νυκτὸς δ’ ἔτι οὔσης καὶ αὐ‐ τοῦ ταῦτα πράσσοντος σεισμὸς ἐξαίσιος ἐν τῇ Ῥώμῃ γέγονε.
8 καὶ αὐτὸν γνωρισθέντα ὑπό τινων
11 ἀποβῆναι μὲν τοῦ ἵπ‐ που παραχρῆμα, εἴς τινα δὲ πλή‐

63

.

28

.

2

σιον καταφυγεῖν καλαμῶνα. ἐν ᾧ μέχρι πολλοῦ ἐρ‐ ριμμένος πάντα μὲν παρ‐
5ιόντα
ὑπετοπεῖτο, πᾶσαν δὲ φωνὴν, ὡς94
7n[Joann. Antioch.]
8καὶ ἀναζητοῦσαν ὑπέτρεμε,

63

.

28

.

3

(6)

θρηνῶν τε καὶ ὀλοφυρόμενος ἐν οἷς ἦν πρότερον, καὶ ὅτι ἐν κοπρίᾳ ἔρριπτο.

63

.

28

.

5

Νέρων μὲν οὖν αὐτὸς παρ’ ἑαυτῷ ἐτρα‐ γῴδει,
6 καὶ ὀψέ ποτε, ἐπεὶ μηδεὶς αὐτὸν ἑώρα, μετῆλθεν εἰς τὸ πλησίον ἄντρον
10 καὶ διψή‐ σας ἔπιεν ὕδωρ. Joann. Antioch.
fr. 91 M. (v. 25—56).95

63

.

29

.

1

(1n)

[Zonaras]
2 ὁ δὲ δῆμος ἐν τῇ Ῥώμῃ, ἐπεὶ ἡ‐ μέρα ἐγένετο ὑπερέχαιρον καὶ
5τὴν πόλιν στεφανωμά‐ των ἐπλήρωσαν
10 καί τινες καὶ πιλία ὡς ἠλευθερω‐ μένοι ἔφερον. καὶ ἡ βουλὴ τῷ Γάλβᾳ τὰ τῇ ἀρχῇ προσήκοντα
15ἐψηφίσατο. ὁ δὲ ὅμι‐96
17λος εἴς τε τὸν Νέρωνα ἀπέσκωπτον καὶ συχ‐ νοὺς τῶν παρ’ αὐτῷ
20δυνηθέντων φονεύοντες εἷλκον.

63

.

29

1,2

ἐκείνου δὲ ζήτησιν οἱ στρα‐ τιῶται καὶ ἄλλοι πε‐ ποίηντο,
5 καὶ γνόν‐ τες ὅπῃ ποτὲ ἦν, ἔ‐ πεμψαν ἐπ’ αὐτὸν

63

.

29

.

2

ἱππέας
ὁ δὲ προσιόντας97
3n[Zonaras]
4αὐτοὺς αἰσθόμενος
5προσέταξε τοῖς παρ‐ οῦσι καὶ ἑαυτὸν καὶ σφᾶς ἀποκτεῖναι. ὡς δ’ οὐχ ὑπήκουον,
12 μέγα ἐστέναξεν. εἶτα τὸν
15Σπόρον ἀνελεῖν θελή‐ σας καὶ μὴ δυνηθείς,
19“ἐγὼ μόνος” ἔφη “οὔτε
20φίλον οὔτε ἐχθρὸν ἔχω”. καὶ ἤδη πελασάντων τῶν ἱππέων αὐτὸς ἑαυτὸν ἐπά‐ ταξεν
25 εἰπών, “ὦ Ζεῦ, οἷος τεχνίτης ἀπόλλυμαι” δυσθα‐ νατοῦντα δ’ αὐτὸν ὁ Ἐπαφρόδιτος προσ‐
30κατειργάσατο. ὁ
μὲν οὖν98
32n[Zonaras]
33οὕτω κατὰ τὸν Ἰούλιον

63

.

29

.

3

ἐτελεύτησε μῆνα βιοὺς ἔτη τριάκοντα πρὸς μησὶ πέντε καὶ ἡμέραις εἴ‐ κοσιν, ἀφ’ ὧν ἦρξεν ἔτη
5τρισκαίδεκα καὶ μῆνας ὀκτὼ δυοῖν ἡμερῶν δέον‐ τας. Zon. 11, 13 p. 481, 6—482, 2 B. (p. 42, 19
43, 6 D.)99

64

.

5

.

2

(1n)

[Zonaras]
1ὁ δὲ δὴ Ὄθων ὁ Μάρκος ὁ Σάλ‐ ουιος, ἀγανακτήσας ὅτι μὴ αὐτὸς ὑπὸ τοῦ Γάλβου υἱοθετήθη, ἐπ‐ ανέστη αὐτῷ, τριάκοντα μόνους
5στρατιώτας ἑτοιμασάμενος.103

64

.

5

5a

πράξαντες δὲ ταῦτα οἱ στρατιῶται, τάς τε κεφαλὰς ἐκείνων ἀπο‐ τεμόντες, πρός τε τὸν Ὄθωνα αὐτὰς ἐν τῷ στρατοπέδῳ καὶ εἰς τὸ συνέ‐ δριον ἐκόμισαν, ὥστε τοὺς βουλευτὰς καταπλαγέντας χαίρειν τε προσ‐

64

.

8

.

1

ποιεῖσθαι καὶ τῷ Ὄθωνι πάντα τὰ πρὸς τὴν ἀρχὴν φέροντα ψηφίσα‐
σθαι.105

64

.

8

2,1

οὐκ ἐλάνθανε δὲ ὅτι αὐ‐ τὸς τὴν βουλὴν ἐβιάζετο καὶ ὡς ἀσελγέστερον καὶ πικρότερον τοῦ Νέρωνος ἄρξειν ἔμελλε. Zon. 11, 14
5p. 484, 3—9 B. (p. 44, 26—45,
2 D.)106

64

.

9

.

2

(7n)

[Exc. Vat.]
8 ὅτι οἱ στρατιῶται παρρησίας λαβόμενοι ἐπε‐ χείρησαν τοὺς βουλευτὰς ἀνελεῖν, καὶ ἐπέλεγον ὡς
10οὐ δύναται ὁ Ὄθων τοῦ συνεδρίου τούτου ὄντος μοναρχῆσαι. Petr. Patr. exc. Vat. 86 (p. 217 Mai. = p. 198, 25—27 Dind.)

64

.

9

.

3

(4n)

[Zonaras]
5 ἐν τούτοις δέ τις πλασάμενος Νέρων εἶναι ἐκ τῆς πρὸς τὸν Νέρωνα οὔσης ἐμφερείας αὐτῷ, τὴν Ἑλλάδα ὀλίγου πᾶσαν ἐτάραξε, καὶ χεῖρα κακούργων ἀνδρῶν ἀθροίσας πρὸς τὰ ἐν τῇ Συ‐ ρίᾳ στρατόπεδα ὥρμησεν. ἐν Κύθνῳ δὲ περαι‐
10ούμενον αὐτὸν ὁ Καλπούρνιος συνέλαβε καὶ ἀπέ‐ κτεινεν. Zon. 11, 15 p. 484, 16—485, 2 B. (= p. 45, 11—16 D.) [Zonaras] ὁ δὲ Ὄθων λάθρᾳ πολλοὺς
15πρὸς τὸν Οὐιτέλλιον ἐπὶ καταλ‐

64

.

10

.

1

λαγῇ ἔπεμψεν. ὡς δ’ οὐκ ἐπεί‐ θετο, πρεσβευτὰς ἀπέστειλε φανε‐ ρῶς. οὔτε δὲ ἀπεκρίνατό τι αὐ‐
5τοῖς Οὐιτέλλιος οὔτε ἀντέπεμψεν αὐτούς. εἶτα ἔπεμψεν Ὄθων ἰσχὺν κατὰ γῆν τε καὶ θάλασ‐
σαν, ἡττήθη δὲ διὰ πολυαρχίαν108
10οὐ δι’ ἀσθένειαν.

64

.

10

1a

κἀκ τῆς Ῥώμης δὲ ἐξωρμήθη καὶ τοὺς πρώτους ἐξήγαγε. Zon. 11, 15 (p. 485, 3—9 B. (p. 15, 17—24 D.)

64

.

10

.

2

μέρος δέ τι τῆς δυνάμε‐ ως τῷ Πρόκλῳ δούς, αὐτὸς ἀν‐ εχώρησε, λέγων μὴ φέρειν μά‐ χην ἀνδρῶν ὁμοφύλων ἰδεῖν.

64

.

10

2a

ὅθεν μαλακίαν αὐτοῦ καταγνόντες οἱ στρατιῶται καὶ οἱ στρατάρχαι οὐδὲν τῶν δεόντων ἔπραξαν, ἀλλ’ ἡττήθησαν καὶ τοῖς τοῦ Οὐιτελλίου ἐπεκηρυκεύσαντο καὶ ἀνεμίχθη‐109
σαν σφίσι. Zon. 11, 15 p. 485, 9—13 B. (p. 45, 24—46, 1 D.)110

64

.

15

2a

καὶ ὁ μὲν τὴν ἀσέλγειαν τοῦ ἔμ‐ προσθεν βίου ἐν τούτοις θαυμαστῶς

64

.

15

2,2

συνεσκιάσατο, βεβαίως τὸν τοιόνδε πόλεμον τῷ ἑαυτοῦ κατασβέσας αἵ‐ ματι. Joann. Antioch. fr. 95 M.
v. 15—18.113

65

.

1

.

4

(2n)

[Zonaras]
3φιλόμαντις δὲ ὑπάρχων καὶ μηδὲ τὸ βραχὺ πράσσων ἄνευ αὐτῶν, τότε μὲν τοὺς ἀστρο‐
5νόμους, ὕστερον δὲ καὶ τοὺς γόητας ἐξή‐
λασε, προειπὼν κ.τ.λ.116

65

.

8

.

1

(1n)

[Zonaras]
1oἐπὶ τούτοις ἠγγέλθη αὐτῷ ἡ ἐν Ἰουδαίᾳ
1pκατ’ αὐτοῦ ἐπανάστασις. καὶ δεινῶς κατέδει‐
1qσε δι’ αὐτὴν ἄλλων τε συμβάντων σημείων
1r(καὶ τῆς σελήνης κ.τ.λ.)

65

.

8

3,1

(1n)

[Zonaras]
2 ἐπράχθη δὲ τὰ τῆς ἐπαναστάσεως ὧδε. Οὐεσπασιανὸς ἐν Ἰουδαίᾳ διατρίβων (ὡς γὰρ ἤδη ἱστόρηται, παρὰ Νέ‐
ρωνος ἦν ἐκεῖσε σταλεὶς διὰ τὴν τῶν Ἰουδαίων ἀποστα‐122
5σίαν) τῷ μὲν Γάλβᾳ αὐταρχήσαντι τὸν υἱὸν ἔπεμψε Τίτον προσεροῦντα αὐτόν, ἐπανελθόντος δὲ Τίτου ἐπεὶ καθ’ ὁδὸν ἐμεμαθήκει τὴν τοῦ Οὐιτελλί‐ ου καὶ τοῦ Ὄθωνος ἐπανά‐ στασιν, πρὸς μοναρχίαν καὶ αὐτὸς
10ὡρμήθη. Zon. 11, 16 p. 489, 5‐
11 B. (p. 49, 1—8 D.)123

66

.

19

3b

ὅτι ἐπὶ Τίτου τοῦ Ῥωμαίων βασιλέως ἀνήρ τις ... ὢν τὸ γένος, Τερέντιος Μάξιμος ὄνομα, τά τε
ἄλλα καὶ τὴν φωνὴν προσεοικὼς154
5τῷ Νέρωνι (καὶ γὰρ δὴ καὶ οὗτος ᾖδε πρὸς κιθάραν), Νέρων τε εἶναι ἐπλάττετο, καὶ διαπεφευγέναι πά‐ λαι τοὺς ἐπ’ αὐτὸν σταλέντας στρατιώτας, ἐν ἀφανεῖ δέ που πε‐
10ποιῆσθαι τὰς διατριβὰς ἐς τόδε. πολλοὺς γοῦν ἔκ τε τῆς κάτω Ἀσίας τούτοις ἀπατήσας τοῖς λό‐ γοις ἕπεσθαί οἱ ἀνέπεισε, καὶ ἐπὶ τὸν Εὐφράτην προϊὼν πολλῷ πλείους

66

.

19

3c

προσεποιήσατο. τέλος πρὸς Παρ‐ θυαίους,
4ὡς καὶ ὀφει‐
5λομένης αὐτῷ πρὸς ἐκείνων ἀμοι‐ βῆς τινος διὰ τὴν τῆς Ἀρμενίας ἀπόδοσιν, κατέφυγεν.
9οὐ μὴν ἄξιόν τι
10τῆς ἐπινοίας εἰργάσατο, ἀλλὰ φω‐ ραθεὶς ὃς ἦν ταχέως ἀπώλετο.
Joann. Antioch. fr. 104 Muell.155

66

.

21

.

1

(2)

ἐν δὲ τῷ πρώτῳ τῆς ἡγεμονίας αὐ‐ τοῦ ἔτει πῦρ ἐν Καμπανίᾳ πολὺ κατὰ τὸ φθινόπωρον ἀθρόον ἐξήνθησε. Zon.
511, 18 p. 496, 19. 20 B. (p. 55, 28—30 D.)156

67

.

4

.

3

νίκας δὲ ψευδεῖς προσποιού‐
μενος ὕπατος κ.τ.λ. [Zon. 11, 19].169

67

.

6

.

1

(2)

ὅτι Δούρας, οὗ ἡγεμονία ἐγίγνετο, ἑκὼν αὐτῆς παρεχώρησε τῷ Δεκεβάλῳ τῷ Δακῶν βασιλεῖ ὅτι
δεινὸς κ.τ.λ. [Exc. Val.]170

67

.

11

.

2

(7n)

[Exc. Val.]
8 ὅτι τὸ σύμπαν πλῆ‐ θος τῶν ὑπὸ Δομιτια‐
10νοῦ κολασθέντων οὐδ’ ἂν εὑρεῖν τις δυνη‐

67

.

11

.

3

θείη. οὕτω γὰρ δὴ καὶ αὐτὸς ἑαυτοῦ ἐπὶ τούτῳ κατέγνω ὥσθ’, ἵνα μηδεμία μνήμη τῶν θανατουμένων ὑπολειφθῇ, ἐκώλυσέ σφας
5ἐς τὰ ὑπομνήματα ἐσγραφῆναι. οὐ μὴν οὐδὲ περὶ τῶν ἀναιρε‐ θέντων τῇ βουλῇ τι ἐπέστειλε, καίπερ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν, ὥσπερ τὴν τοῦ Ἀντωνίου, πέμψας ἐς τὴν Ῥώμην καὶ ἐς τὴν ἀγορὰν ἐκ‐
θείς. Exc. Val. 283 (p. 709).177

68

.

3

.

3

ὅτι Νέρβας, ἐπειδὴ πρός τινων διὰ τὸ γῆρας καταφρο‐ νηθεὶς ἐπεβουλεύθη πολλά‐ κις, καὶ τὸν Πετρώνιον καὶ
5τὸν Παρθένιον, προσφιλε‐ στάτους οἱ ὄντας, ἐκδοῦναι τοῖς στρατιώταις πρὸς Αἰλια‐ νοῦ τοῦ τῶν δορυφόρων ἡ‐ γουμένου ἐβιάσθη· ἐφ’ οἷς δὴ

68

.

3

.

4

καὶ σφόδρα ἠνιᾶτο. Joann. Antioch. fr. 110 M. (v. 1—6). ἐκ Παιονίας δὲ ἀγγελία ἐπινικίων ἐλ‐ θοῦσα· παρὰ Τραϊανοῦ, ἀνελθὼν ἐν τῷ
5Καπιτωλίῳ καὶ λιβανωτὸν ἐπιθύσας, στάς τε ἐπὶ βήματος καὶ μεγάλα βοῶν τῆς τε βουλῆς καὶ τοῦ δήμου τῶν Ῥωμαίων παρ‐ όντων, ἔφη “ἀγαθῇ τύχῃ Μάρκος Νέρβας Τραϊανὸν υἱοποιοῦμαι”. Leo p. 283, 6—9
10Cram. = Cedr. 1 p. 433, 20—434, 2 B.189

68

.

8

.

1

(2)

πρὸς δὲ τὸν Ἴστρον πεφθακὼς Τραϊανὸς εὐθέως Ῥωμαίους διεπόρθμευσεν ὁλκάσι πρὸς τοὺς Δάκας.
Tzetz. Chil. 2, 62. 63.193

68

.

9

.

1

ὅτι Δεκέβαλος πρὸς Τραϊανὸν πρέσβεις ἔπεμψε πιλοφόρους· οὗτοι γάρ εἰσι παρ’ αὐτοῖς οἱ τιμιώτεροι. πρότερον γὰρ κομήτας ἔπεμπε, εὐτε‐
5λεστέρους δοκοῦντας παρ’ αὐτοῖς εἶ‐ ναι. ἐκεῖνοι δὲ ἐλθόντες ἐπὶ τοῦ Τρα‐ ϊανοῦ ἔρριψαν καὶ τὰ ὅπλα καὶ τὰς χεῖρας ὄπισθεν δήσαντες ἐν αἰχμαλώ‐ των τάξει ἐδέοντο τοῦ Τραϊανοῦ εἰς
10λόγους ἐλθεῖν Δεκεβάλου. Petr. Patr. exc. de leg.G 4 (Hoesch. p. 15 = fr. 5 Muell. Fragm. hist. Graec. 4 p. 185 sq.)

68

.

8

.

3

(1n)

[Xiphilinus]
1 (.... κελεῦ‐ σαι c. 8, 2.) ὡς δὲ καὶ ἐς αὐτὰ τὰ [ἐπ’] ἄκρα ἐπεχείρησε ἀναβῆναι, λόφους ἐκ λόφων μετὰ κινδύνων
5καταλαμβάνων, καὶ τοῖς τῶν Δα‐ κῶν βασιλείοις ἐπέλασεν, ὅ τε Λούσιος ἑτέρωθι προσβαλὼν καὶ ἐφόνευσε πολλοὺς καὶ ἐζώγρησε πλείονας, τηνικαῦτα ὁ Δεκέβα‐
10λος πρέσβεις πέμψας (cf. v. 16)194
11n[Xiphilinus]
12τοὺς ἀρίστους τῶν πιλοφόρων καὶ δι’ αὐτῶν τοῦ αὐτοκράτορος δεηθείς (c. 9, 1. 2), οὐδὲν ὅ τι
15οὐχ ἑτοίμως τῶν προταχθέν‐ των ἔσχε συνθέσθαι. (τὰ γὰρ ὅπλα κ.τ.λ.) Xiphilinus 231, 13
—16 R. St.195

68

.

27

1a

(ἡ δὲ Σεμίραμις ... πόλιν ...
ἐπυργώσατο ....) σταδίων τὴν πε‐ ριμέτρον ἔχουσαν κατὰ Κοκκειανὸν Κάσσιον Δίωνα τετρακοσίων. Tzetz.214
5Exeg. in Hom. Il. p. 141, 15 sq.215

70

.

4

.

1

ἐπὶ τούτου κλόνος τῆς γῆς συνέβη φρικώδης περὶ τὴν Βι‐ θυνίαν καὶ τὸν Ἑλλήσποντον, ἐξ οὗπερ πλείους πό‐
5λεις κατέπεσον, μάλιστα δ’ ἡ Κύ‐ ζικος ἔπαθεν. ὅτε καὶ ὁ ἐν αὐτῇ περιβόητος κατεπτώθη ναός, οὗ λέγονται τετράοργοι τὸ πάχος
10εἶναι οἱ κίονες, τὸ δ’ ὕψος αἴρεσθαι μέχρι πεντήκοντα πήχεων, ἐκ λίθου συνεστῶτες ἑνός, εἴ τῳ ταῦτα μὴ ἄπιστα δόξαιεν, καὶ τἄλλα δὲ τοῦ ἔργου ἐκείνου
15θαυμάσια ξύμπαντα. Zon. 12, 1 p. 525, 5—11 B. (p. 80, 3‐
11 D.)245

71

.

1

.

3

ὅτι Μάρτιος Βῆρος τὸν Θουκυδίδην ἐκπέμπει καταγαγεῖν Σόαιμον εἰς Ἀρμενίαν· ὃς δέει τῶν ὅπλων καὶ τῇ οἰκείᾳ περὶ πάντα τὰ προσπίπτοντα εὐβουλίᾳ τοῦ πρόσω εἴχετο ἐρρωμένως. ἦν δὲ ἱκανὸς ὁ Μάρ‐
5τιος οὐ μόνον ὅπλοις βιάσασθαι τοὺς ἀντιπολέμους ἢ ὀξύτητι προλαβεῖν ἢ ἀπάτῃ κατασοφίσασθαι, ἥπερ ἐστὶ στρατηγῶν ἀλκή, ἀλλὰ καὶ λόγῳ πιθανῷ πεῖσαι καὶ δωρεαῖς μεγαλόφροσιν οἰκειώσασθαι καὶ ἐλπίδι ἀγαθῇ δελεάσαι. χάρις τε ἦν ἐπὶ πᾶσι τοῖς πρασσο‐
10μένοις ὑπ’ αὐτοῦ καὶ λεγομένοις, τὸ μὲν ἀγανακτοῦν ἑκάστου καὶ τὸ θυμούμενον παραμυθουμένη, τὸ δὲ ἐλπίζον ἔτι μᾶλλον αὔξουσα. κολακείας τε 〈καὶ〉 δώ‐ ρων καὶ τῆς παρὰ τραπέζαις δεξιώσεως καιρὸν ᾔδει. οἷς προσὸν τὸ πρὸς τὰς πράξεις σύντονον καὶ τὸ πρὸς
15τοὺς ἐχθροὺς σὺν ὀξύτητι δραστήριον, αἱρετώτερον
ἐδείκνυε τοῖς βαρβάροις εἶναι τῆς φιλίας αὐτοῦ μᾶλλον ἢ τῆς ἔχθρας ἀντιποιεῖσθαι. ἀφικόμενος οὖν εἰς τὴν Καινὴν πόλιν, ἣν φρουρὰ Ῥωμαίων κατεῖχεν ἐκ Πρίσκου καταστᾶσα, νεωτερίζειν πειρωμένους λόγῳ τε καὶ ἔργῳ247
20σωφρονίσας, ἀπέφηνε πρώτην εἶναι τῆς Ἀρμενίας. Suidas s. v. Μάρτιος. ζεύγνυται δὲ Ῥωμαίοις ἀπονώτατα τῶν ποταμῶν τὰ ῥεύματα, ἅτε καὶ τοῦτο διὰ μελέτης ἀεὶ τοῖς στρατιώ‐ ταις ὥσπερ ἄλλο τι τῶν πολεμικῶν 〈ὂν καὶ〉 ἀσκού‐
25μενον ἐπί τε Ἴστρῳ καὶ Ῥήνῳ καὶ Εὐφράτῃ. ἔστι δὲ ὁ τρόπος (οὐ γὰρ δὴ πάντας εἰδέναι) τοιόσδε. πλατεῖαι μέν εἰσιν αἱ νῆες δι’ ὧν ὁ ποταμὸς ζεύγνυται, ἀνορ‐ μίζονται δὲ ὀλίγον ἄνω τοῦ ῥεύματος ὑπὲρ τὸν μέλλοντα ζεύγνυσθαι τόπον. ἐπὰν δὲ τὸ σημεῖον δοθῇ, ἀφιᾶσι
30πρώτην μίαν ναῦν κατὰ ῥοῦν φέρεσθαι πλησίον τῆς

71

.

1

.

4

οἰκείας ὄχθης. ἐπὰν δὲ κατὰ τὸν ζευγνύμενον ἥκῃ τόπον, ἐμβάλλουσιν εἰς τὸ ῥεῦμα φορμὸν λίθων ἐμ‐ πεπλησμένον, καλωδίῳ δήσαντες, ὥσπερ ἄγκυραν· ἀφ’ οὗ δεθεῖσα ἡ ναῦς πρὸς τῇ ὄχθῃ ἵσταται σανίσι
5καὶ ζεύγμασιν, ἅπερ ἄφθονα αὐτοῖς ἡ ναῦς φέρει, πα‐ ραχρῆμα μέχρι τῆς ἀποβάσεως καταστρώννυται. εἶτα ἄλλην ἀφιᾶσιν ὀλίγον ἀπ’ ἐκείνης, καὶ ἄλλην ἀπ’ ἐκεί‐ νης, ἔστ’ ἂν ἐπὶ τὴν ἀντιπέραν ὄχθην ἐλάσωσι τὸ ζεῦγμα. ἡ δὲ πρὸς τῇ πολεμίᾳ ναῦς καὶ πύργους
10ἐπ’ αὐτῇ καὶ πυλίδα καὶ τοξότας καὶ καταπέλτας
φέρει. βαλλομένων δὲ τῶν βελῶν πολλῶν ἐπὶ τοὺς ζευ‐ γνύντας, ὁ Κάσσιος ἀφιέναι βέλη καὶ καταπέλτας κε‐ λεύει. πεσόντων δὲ τῶν βαρβάρων τῶν πρώτων ἐφε‐248
15στηκότων ἕτεροι ἧκον. Suidas s. v. ζεῦγμα.249

71

.

11

.

2

ὅτι Κούαδοι πρέσβεις ἔπεμψαν πρὸς Μάρκον εἰρήνην αἰτούμενοι καὶ ἔτυχον. καὶ πολλοὺς μὲν ἵππους, πολλοὺς δὲ βόας δεδώκασι καὶ αἰχ‐
5μαλώτους τότε μὲν μυρίους καὶ τρισχιλίους, ὕστερον δὲ καὶ ἑτέρους πλείστους ἀπέλυσαν. Petr. Patr. exc. de leg.G 7 (Hoesch. p. 16 = fr. 7
Muell. Fragm. hist. gr. 4 p. 186).253

71

.

5

.

2

(5)

ὅτι ὁ Μάρκος ἐλάλει πρός τινα τῇ Λατίνων φωνῇ, καὶ οὐ μόνον ἐκεῖνος ἀλλ’ οὐδὲ ἄλλος τις τῶν παρόντων ἔγνω τὸ λαληθέν, ὥστε Ῥοῦφον τὸν ἔπαρχον εἰπεῖν “εἰκός ἐστιν, Καῖ‐ σαρ, μὴ γνῶναι αὐτὸν τὰ παρ’ ὑμῶν λαληθέντα· οὔτε γὰρ ἑλ‐ ληνιστὶ ἐπίσταται”. καὶ γὰρ αὐτὸς ἠγνόηκε τὸ λεχθέν.
10Petr. Patr. exc. Vat. 117 (p. 223 ὅτι ὁ Μᾶρκος οὐδ’ αὐτῷ Mai. = p. 206, 14—49 Dind). ἐκείνῳ συνετὰ ἐφθέγγετο· ἦν γὰρ τὰ μὲν ἄλλα ἀγαθός, ἀπαί‐ δευτος δὲ ὑπὸ ἀγροικίας. Exc. Val. 302 (p. 717). ὅτι οὐδὲ ἑκὼν
15ἐστράτευτο, ἀλλ’ ἀναδενδράδα εὑρεθεὶς κλῶν. ὕστερον δὲ βασι‐
λεύσας. Exc. Val. 303 (p. 717).256

71

.

22

.

1

ὅτι ἐνόσησε σφόδρα ὁ Μάρ‐ κος ὥστε καὶ ὀλίγας ἐλπίδας ἐπὶ τῆς σωτηρίας σχεῖν, καὶ πολλάκις ἐν τῇ νόσῳ ἐπεφώνει τὸ τῆς τρα‐
5γῳδίας ἰάμβιον τοιαῦτα τλήμων πόλεμος ἐξερ‐ γάζεται. Petr. Patr. exc. Vat. 118 (p. 223 Mai.
= 266, 20—23 Dind.)262

71

.

22

.

2

(1n)

[Joann. Antioch.]
1 τούτων μὲν οὖν ἕνεκα (p. 265 v. 5) ὁ Μάρκος τόν τε Κό‐ μοδον ἐκ τῆς Ῥώμης διεπέμψατο
(sequentia vide p. 267).263
5n[Joann. Antioch.]
6Κάσσιος ὁ τῆς Συρίας ἡγούμενος, ἀνὴρ δεινὸς τὰ πολέμια, πλεῖστά τε καὶ λόγου ἄξια κατὰ τὸν Παρ‐ θικὸν πόλεμον ἀποδειξάμενος, ἄλ‐
10λως δὲ ὢν νεωτεροποιός,
13καινοτομεῖν ἐπήρθη πρὸς τῆς

71

.

22

.

3

Φαυστίνης τῆς τοῦ Μάρκου γα‐ μετῆς ἐς τήνδε προαχθεὶς τὴν ἔν‐ νοιαν. αὐτὴ γὰρ τὸν Μάρκον ἀρρωστήσαντα τεθνήξεσθαι ἄλλως
5τε καὶ νοσώδη ὄντα οἰηθεῖσα,
7 δείσασά τε μὴ εἰς ἕτερον περιελθούσης τῆς ἡγεμονίας ἰδιω‐ τεύσῃ, τοῦ Κομόδου ἔτι νέου ὄντος
10καὶ ἄρχειν οὐκ ἐπιτηδείου ἔπεισε τὸν Κάσσιον, κρύφα πέμψασα τῶν αὐτῇ πιστῶν τινας, ἐπιθέσθαι τῇ βασιλείᾳ, ἢν αἴσθηται τὸν Μάρκον τεθνεῶτα, συνοικήσειν

71

.

23

.

1

τε αὐτῷ καὶ τἄλλα συμπρά‐
ξειν ὑποσχομένη. ὃς φήμης τι‐264
4νὸς ψευδοῦς τεθνηκέναι οἱ δη‐
5λωσάσης τὸν βασιλέα, προεξανέ‐ στη τῆς ἀληθείας, ἄκων τε πο‐ λέμιος ἀνεφάνη τῷ αὐτοκράτορι. (τούτων μὲν οὖν ἕνεκα κ.τ.λ. vide supra.) Joann. Antioch. fr. 118 Muell.
10v. 16. 17. 1—15.265

71

.

27

.

2

(τούτων—διεπέμψατο c. 22, 2.) καὶ ἐπὶ τὴν Συρίαν ἐκ τῆς Παιονίας ἐστάλη· οὐ μὴν ὅπλων αὐτῷ κατὰ τῶν ἐπαναστάντων
5ἐδέησεν· ὁ γάρ τοι Κάσσιος ἀναι‐ ρεθεὶς πρός τινος τῶν ἀμφ’ αὐτὸν ἔφθασεν. Joann. Antioch. fr. 118
Muell. v. 17—20.267

71

.

27

3,2

(3)

(... ἔφθασε c. 27, 2.) καθ’ ἡσυ‐ χίαν δ’ οὖν τήν τε Συρίαν καὶ Αἴ‐
5γυπτον ἐπελθών, οὔτε δῆμον οὔτε πόλιν οὔτε ἰδιώτην οὔτε ἄρχοντα ἐσπουδακέναι τὰ τοῦ Κασσίου δόξαντα ἐπο‐ λυπραγμόνησεν ἢ ἐκόλασεν κ.τ.λ. Joann. Antioch. fr. 118
Muell. v. 20—23.268

71

.

30

.

1

(1n)

[Joann. Antioch.]
2 (... ἢ ἐκόλασεν c. 27, 4), ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ τῶν ἐν Ῥώμῃ συνειλημ‐
5μένων (ἐξεληλεγμένοι γὰρ ἦσαν κἀνταῦθα τῶν βουλευτῶν συχνοὶ τὰ τοῦ Κασσίου περι‐ φανῶς ἐσπουδακότες)
10ἐπέστειλε τῇ βουλῇ, μηδὲν χαλεπὸν γνῶναι,
16 τούτοις ἄντικρυς τοῖς ῥήμασι χρησάμενος· αὐτὰ γὰρ εἰρήσεται, τὴν χρηστό‐
20τητα τοῦ ἀνδρὸς σα‐ φῶς ἐνδεικνύμενα. ἦν δ’ οὖν τοιαῦτα· “ἱκε‐ τεύω ὑμᾶς, ὦ βουλὴ, καθαράν μου τὴν ἀρ‐
25χὴν ἀπὸ παντὸς αἵμα‐ τος βουλευτικοῦ φυ‐

71

.

30

.

2

λάξασθαι. μὴ γένοι‐ τό τινα ἐξ ὑμῶν ἐπ’
ἐμοῦ ἢ τῇ ἐμῇ270
4n[Joann. Antioch.]
5ἢ τῇ ὑμετέρᾳ ψήφῳ θανατωθῆναι”. καὶ τέλος ἔφη ὅτι “ἂν μὴ τούτου τύχω, ἀποίσο‐ μαι πρὸς τὸν θάνατον”.
12καὶ οὐκ ἐπῆρε τὸν Μάρκον, οὐδὲ προσ‐ ηγάγετο ἐκβῆναι τῶν
15συνήθων λογισμῶν οὐ τὸ ἄδικον καὶ ἀνόσιον τῶν τετολμημένων, οὐχ ἡ ἀπιστία τῶν τολμη‐ σάντων, οὐ τὸ ὑπὲρ
20τῶν ὁμοίων ἐς αὖθις δέος. Joann. Antioch.
fr. 118 Muell. v. 23—38.271

72

.

4

.

1

ὅτι ὁ Κόμμοδος πολλὰ μὲν καὶ ἀπρεπῆ ἔπραξε, πλείστους
δὲ ἐφόνευσε. Exc. Val. 313 (p. 722).284

72

.

11

.

1

[Xiph.] Οὐικτωρίνῳ δὲ τῷ πολιαρχήσαντι τελευτήσαντι ὁ ἀνδριὰς ἐδόθη. οὗτος βουλομέ‐ νου πολλάκις ἀνελεῖν αὐτὸν
5τοῦ Κομμόδου, ἀναβαλλομένου δὲ καὶ ὀκνοῦντος τὴν πρᾶξιν, [ὁ γὰρ Οὐικτωρῖνος τῇ τε τῆς ψυχῆς ἀρετῇ καὶ τῇ τῶν λόγων παρασκευῇ οὐδενὸς τῶν καθ’ ἑαυ‐
10τὸν δεύτερος ἐγένετο = p. 293 v. 4. 5] προσελθὼν τῷ Περεννίῳ
ποτε “ἀκούω” ἔφη κ.τ.λ.292

72

.

16

.

2

(2n)

[Exc. Val.]
3 ὅτι ὁ Κόμμοδος πολλὰ παραλόγως ἐδαπάνα, καὶ διὰ
5τοῦτο οὔτε τἆλλα αὐτῷ οὔτε τὰ πρὸς τοῦ Κλεάνδρου πορισθέντα, καίπερ ἀμύθητα ὄντα, ἐξήρκεσεν, ἀλλ’ ἠναγκάσθη ἐγκλήματα καὶ γυναιξὶ θανάτου
10μὲν οὐκ ἄξια φόβου δέ τινος καὶ ἀπειλῆς γέμοντα ἐπιφέρειν. κἀκ τούτου πολλοῦ τὴν σωτη‐ ρίαν αὐτοῖς ἐπίπρασκε καὶ ὡς παρ’ ἑκόντων αὐτῶν τινα ἀνάγκῃ
15ἐλαμβάνεν. Exc. Val. 321 (p. 729).298

72

.

22

.

3

(4n)

[Exc. Vat.]
5 .... ἔγραψεν Λούκιος Κόμοδος Ἡρακλῆς

72

.

22

3a

ἐφ’ ᾧ τὸ φερόμενον ἐπίγραμμα γέγονεν ὅτι 〈ὁ τοῦ〉 Διὸς παῖς καλλίνικος Ἡρακλῆς οὐκ εἰμὶ Λούκιος, ἀλλ’ ἀναγκάζουσί με.
5Petr. Patr. exc. Vat. 124 (p. 225 Mai. = p. 208, 18—23 Dind.)303

73

.

6

.

1

ὅτι ὁ Λαῖτος [ὁ ὕπατος] ὅσα κακῶς ἐποίησεν ὁ Κόμμο‐
δος ἐξήλεγχεν.310

73

.

11

.

2

ὅτι ὁ Ἰουλιανὸς ὁ Δίδιος ἦν τὸ μὲν γένος βουλευτικὸν τὸν δὲ τρόπον δεινὸν ἔχων· τά τε γὰρ ἄλλα καὶ χρημάτων ἐπιθυ‐
5μητὴς ἄπληστος καὶ ἀναλωτὴς ἀσελγὴς ἐγένετο, ὅθεν που νεω‐ τέρων πραγμάτων ἀεὶ ἐπεθύ‐
μει. Exc. Val. 332 (p. 730).315

73

.

15

.

1

(3)

ὅτι ὁ Σεουῆρος δεινότατος ἦν τό τε μέλλον ἀκριβῶς προνοῆσαι καὶ τὸ παρὸν ἀσφαλῶς διοικῆσαι, καὶ πᾶν
5μὲν τὸ κεκρυμμένον ὡς καὶ ἐμφανὲς ἐξευρεῖν, πᾶν δὲ τὸ δυσλόγιστον ὡς καὶ ἁπλοῦν διακρῖναι, πᾶν δὲ τὸ δυσδιάθετον ὡς καὶ ῥᾷστον ἐξεργάσασθαι. Exc. Val. 333
(p. 730).319

73

.

17

.

1

(4)

ὅτι Οὐεσπρώνιος Κάνδιδος ἀξιώσει
5μὲν ἐς τὰ πρῶτα ἀνήκων, σκυθρωπότητι δὲ καὶ ἀγροικίᾳ πολὺ πλεῖον προφέρων, ἐκινδύνευσεν ἀποθανεῖν ὑπὸ τῶν στρατιω‐
τῶν. Exc. Val. 336 (p. 733).322

74

.

1

.

1

(3)

Σεβῆρος ἔστει‐ λε γράμματα εἰς Ῥώ‐
5μην ὑπαντῆσαι αὐ‐ τῷ τοὺς στρατιώτας. συνελθόντας δὲ ὠ‐ νείδισεν εἰπὼν ὅτι καὶ κἂν μὴ αὐτοὶ ἐγένοντο αὐτόχει‐ ρες Περτίνακος τοῦ βασιλέως, ἀλλὰ, δέον αὐτοὺς ἀνελεῖν
10τοὺς ἀποκτείναντας ἐκεῖνον, τοῦτο μὴ ποιήσαντες ὑπ’ αἰ‐ τίασιν εἰσὶ φόνου· “ἐπὶ φυλακῇ γὰρ βασιλικῇ ταχθέντες”, ἔφη, “οὐκ ἐν τῷ ἀριστερῷ μέρει τὰ ξίφη διαζώννυσθε ἀλλ’ ἐν τῷ δεξιῷ”. καὶ ἀπολαβὼν τὰ ὅπλα καὶ τοὺς ἵππους, ἀπεδίωξεν

74

.

1

.

2

αὐτούς.
19εἷς δὲ στρατιώτης, οὐκ ἀνα‐
20σχομένου τοῦ ἵππου ἀπολιπεῖν αὐ‐ τόν, ἀλλ’ ἀκολουθοῦντος καὶ χρε‐ μετίζοντος, ὑπεραλγὴς γενόμενος τὸν ἵππον ἔσφαξε καὶ ἑαυτόν.
Exc. Salm. 127 Muell. (v. 1—12).324

74

.

9

.

5

(16)

ὅτι Σευῆρος τοὺς βουλευτὰς τοὺς γράψαντας κατ’ αὐτοῦ πρὸς Ἀλ‐ βῖνον διελέγξαι βουλόμενος ἠβουλήθη καὶ Βιβιανὸν ἄνδρα ὑπατευκότα καὶ
20τὰ Ἀλβίνου δοκοῦντα φρονεῖν ὑπο‐ φθεῖραι, ἵνα τῇ μαρτυρίᾳ αὐ‐ τοῦ χρώμενος κατὰ τῶν βου‐
λευτῶν ἀξιόπιστον τὴν κατη‐345
23γορίαν ποιήσῃ. ὁ δὲ εἵλατο σφαγῆναι ἢ πρᾶξαί τι ἐλευ‐
25θερίας ἀλλότριον. Ἰουλιανὸν οὖν εὑρὼν πρὸς τοῦτο ἀνέπει‐ σε καὶ κατηγόρῳ ἐχρήσατο. Petr. Patr. exc. Vat. 131 (p. 227
Mai. = p. 210, 27—211, 2 Dind.)346

76

.

12

.

3

(3)

ἀσπίδα μόνην ἔχοντες ἀντὶ κράνους καὶ θώρακος καὶ
κνημίδων κ.τ.λ. Treu 22, 8. 9.367

77

.

3

.

2

(2)

[Exc. Vat.] ὅτι Ἀντωνῖνος μετὰ τὴν ἀν‐ αίρεσιν Γέτα πρὸς τὸ συνέδριον
5πολλὰ ἄτοπα εἰπὼν καὶ τοῦτο ἐφθέγξατο ὅτι “μᾶλλον μὲν μεθ’ ὑμῶν ζῆν βούλομαι· εἰ δὲ μὴ τοῦ‐ το, ἀνθ’ ὑμῶν ἀποθανεῖν”.

77

.

3

.

3

καὶ πρωῒ εἰς τὸ βουλευτήριον εἰσ‐ ελθὼν παρεκάλει συγγνώμην, οὐχ ὅτι τὸν ἀδελφὸν ἀπέσφαξεν ἀλλ’ ὅτι βραγχᾷ καὶ οὐ βούλεται δη‐
5μηγορῆσαι. Petr. Patr. exc. Vat. 136 (p. 228 Mai. = p. 212, 8‐ 14 Dind.) ὅτι μέλλων ἐξιέναι πρὸς τῇ
θύρᾳ αὐτῇ ὑπεστράφη καί φησιν375
10n[Exc. Vat.]
11“ἀκούσατε μέγα πρᾶγμα, ἵνα πᾶσα ἡ οἰκουμένη χαρῇ· πάντες οἱ φυ‐ γόντες ὑφ’ ὁτῳοῦν ἐγκλήματι,
15 πλὴν εἰ ὑπὸ τοῦ ἐμοῦ μὲν θείου ὑμετέρου δὲ πατρὸς πεφυ‐ γαδευμένοι εἶεν, εἰσελθέτωσαν”. καὶ μέγα τι ἐνόμιζε ποιεῖν τοὺς κακουργοὺς καὶ φαυλοτάτους τῶν
20ἀνθρώπων εἰς τὴν Ῥώμην ἐπανά‐ γων. Petr. Patr. exc. Vat. 137
(p. 228 Mai. = p. 212, 15—21 Dind.)376

77

.

4

.

2

ὅτι τῷ Παπιανὸν φονεύσαντι σφόδρα ἐπετίμησεν, οὐχ ὅτι ἐφόνευσεν αὐτὸν, ἀλλ’ ὅτι ἀξίνην αὐτὸν ἔδωκεν καὶ οὐχὶ μᾶλλον ξίφει τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἀπέτεμεν. Petr. Patr.
5exc. Vat. 139 (p. 229 Mai. = p. 212, 27‐
30 Dind.)377

77

.

9

.

1

(3)

οὗτος οὖν ὁ φιλαλεξανδρό‐
τατος Ἀντωνῖνος ἐς μὲν τοὺς381
5στρατιώτας φιλαναλωτὴς ἦν, τοὺς δὲ λοιποὺς πάντας ἀν‐ θρώπους ἔργον εἶχε περιδύειν ἀποσυλᾶν ἐκτρύχειν, οὐχ ἥκι‐

77

.

9

.

2

στα τοὺς συγκλητικούς· ἔξω γὰρ τῶν ἄλλων εἰσπράξεων καίπερ ἀναριθμήτων οὐσῶν [καὶ οἰ‐ κίας αὐτῷ παντοδαπὰς κ.τ.λ.
5§ 6]. Xiph. 330, 21—24 R. St.382

77

.

11

1,2

Ὅτι τὸν αὐτὸν Ἀντωνῖνος μεταπεμ‐ ψάμενος ἐπέτρεψεν αὐτῷ γράψαι στίχους εἰς αὐτόν· ὁ δὲ τεχνικῶς ἔσκωψεν· εἶπεν γὰρ αὐτὸν ἐν παντὶ καιρῷ ἐοικέναι θυμουμένῳ·
5καὶ τοῦτο μὲν ὡς σκώπτων εἶπεν, ἐκεῖνον
δὲ σφόδρα ἐθεράπευσεν· ἤθελε γὰρ δεινὸς καὶ ἄγριος καὶ ἀπότομος ἀεὶ φαίνεσθαι· καὶ διὰ τοῦτο αὐτῷ εἴκοσι μυριάδας .... Petr. Patr. exc. Vat. 143 (p. 229 Mai. = p. 213, 20‐384
1026 Dind.)385

77

.

14

.

2

(4n)

[Exc. Val.]
5 ὅτι τῶν Χάττων αἱ γυναῖκες καὶ τῶν Ἀλαμαννῶν οὐ μὴν ὅσαι γε καὶ ἑάλωσαν δουλοπρε‐ πές τι ὑπέμειναν, ἀλλὰ πυθο‐ μένου τοῦ Ἀντωνίνου
10πότερόν ποτε πραθῆ‐ ναι ἢ φονευθῆναι βού‐ λονται, τοῦθ’ εἵλοντο· ἔπειτα ἀπεμποληθεῖ‐
σαι πᾶσαι μὲν αὐταὶ390
15n[Exc. Val.]
16ἑαυτάς, εἰσὶ δὲ αἳ καὶ τὰ παιδία ἀπέκτειναν. Exc. Val. 377 (p. 749).

77

.

14

.

4

(1n)

[Xiphilinus]
2 τῷ οὖν Ἀντωνίνῳ τά τε ἄλλα καὶ τὸ νόμισμα κίβδηλον ἦν, τό τε ἀργύ‐
ριον καὶ τὸ χρυσίον ὃ παρεῖχεν ἡμῖν·391

79

.

16

.

7

Ἄβιτος, ὥς φησι Δίων, τὸν ἰατρὸν ἠντιβόλει διφυῆ αὐτὸν διὰ τομῆς ἐμπροσθίου τῇ τέχνῃ ποιεῖσθαι. Leo p. 287, 18. 19 Cram., Cedr. 1 p. 449,
522—450, 1. B., cod. Paris. 1712
f. 80V.470