|
TLG 0057 077 :: GALENUS :: De compositione medicamentorum per genera libri vii GALENUS Med., vel Claudius Galenus De compositione medicamentorum per genera libri vii Citation: Volume — page — (line) | ||
13.362(t1) | ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΣΥΝΘΕΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ | |
| t2 | ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΝ Α. | |
|---|---|---|
| 1 | Ἤδη μοι καὶ πρόσθεν ἐγέγραπτο πραγμα‐ τεία, δυοῖν μὲν ἐξ αὐτῆς τῶν πρώτων βιβλίων ἐκδοθέντων, ἐγκαταλειφθέντων δὲ ἐν τῇ κατὰ τὴν ἱερὰν ὁδὸν ἀποθήκῃ μετὰ τῶν ἄλλων, ἡνίκα τὸ τῆς Εἰρήνης τέμενος ὅλον ἐκαύθη, | |
| 5 | καὶ κατὰ τὸ παλάτιον αἱ μεγάλαι βιβλιοθῆκαι. τηνικαῦτα γὰρ ἑτέρων τε πολλῶν ἀπώλοντο βιβλία καὶ τῶν ἐμῶν | |
| ὅσα κατὰ τὴν ἀποθήκην ἐκείνην ἔκειτο, μηδενὸς τῶν ἐν Ῥώμῃ | 362 | |
13.363 | φίλων ἔχειν ὁμολογοῦντος ἀντίγραφα τῶν πρώτων δυοῖν. ἐγκειμένων οὖν τῶν ἑταίρων αὖθίς με γράψαι τὴν αὐτὴν πραγματείαν, ἀναγκαῖον ἔδοξέ μοι δηλῶσαι περὶ τῶν προ‐ εκδοθέντων, ὅπως μή τις προεντυχὼν αὐτοῖς ποτε ζητοίη | |
| 5 | τὴν αἰτίαν τοῦ δίς με περὶ τῶν αὐτῶν πραγματεύσασθαι. κατ’ ἐκεῖνα μὲν οὖν ἐποιησάμην τὸν λόγον ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τοῦ πρώτου βιβλίου πρὸς τοὺς σοφιστικῶς ἀναιροῦντας, ὡς οἷόν τε τὴν ἐπαγγελίαν τῶν συνθέτων φαρμάκων, ἐνίοις δὲ καὶ τῶν ἁπλῶν ἐπηρεάζοντας, ἅμα τοῦ σκώπτειν | |
| 10 | τοὺς γεγραφότας ὑπὲρ αὐτῶν, ὡς τὰ μὲν ἧπαρ ὠφελεῖ, τὰ δὲ σπλῆνα, τὰ δὲ νεφροὺς ἢ κύστιν ἢ κεφαλὴν ἢ πνεύμονα. πότερα γὰρ, φασὶν, ἐφεστηκώς τις αὐτοῖς προστάττει, καθά‐ περ ἐν τῇ τραγῳδίᾳ, Σὺ μὲν βάδιζε τὰς ἐπ’ Ἰνάχου ῥοὰς, | |
| 15 | Σὺ δ’ ἀμφὶ Θήβας στεῖχε τὰς Καδμηΐας. οὕτως ἐνταῦθα σὺ μὲν βάδιζε τὰς ἐφ’ ἥπατι πύλας, σὺ δ’ ἐπί τε κύστιν ἢ καὶ νεφροὺς δύο ἢ τὸ καταποθὲν εἰς τὴν | |
| κοιλίαν ἀναδίδοται μὲν εἰς ἧπαρ, ἐντεῦθεν δὲ φέρεται πάντῃ | 363 | |
13.364 | τοῦ σώματος; ἀλλὰ τοῦτό γε τὸ σκῶμμα δηλοῖ τοὺς ταῦτα λέγοντας εἰς τοσοῦτον ἀπείρους εἶναι φαρμάκων δυνάμεως, ὡς ἀγνοεῖν ὑπὸ μὲν τοῦ θαλαττίου λαγωοῦ μόνον τῶν πάν‐ των ἐν τῷ σώματι μορίων ἑλκόμενον πνεύμονα, κύστιν δ’ | |
| 5 | αὖ μόνην ὑπὸ τῶν κανθαρίδων. ὑπ’ ἄλλων δὲ τοὺς ἐν νε‐ φροῖς λίθους θρυπτομένους, ὑφ’ ἑτέρων δὲ τὰς ἐκ πνεύμο‐ νός τε καὶ θώρακος ἀναπτύσεις εὐπετεῖς γινομένας, ὥσπερ ὑπ’ ἄλλων ἄλλα καθ’ ἕν τι μόριον ἐξαιρέτως ἐπιτελούμενα. πολυειδῶς δὲ τοῦτον τὸν λόγον ἐν τῷ πρώτῳ τῶν γεγραμ‐ | |
| 10 | μένων ἤδη μοι πρόσθεν, ὡς ἔφην, ὑπομνημάτων ἐξειργασά‐ μην, ὥσπερ αὖ κατὰ δεύτερον ἄλλον, οἰομένων τινῶν ἐν τῇ συνθέσει διαφθείρεσθαι παντάπασι τὰς ἐναντίας ἀλλήλαις δυνάμεις τῶν ἁπλῶν φαρμάκων. εἰ γὰρ ὕδωρ, φασὶ, τὸ ζε‐ στότατον τῷ ψυχροτάτῳ μίξεις, οὐδέτερον μενεῖ τῶν μιχθέν‐ | |
| 15 | των ὁποῖον ἦν ἔμπροσθεν, ἀλλ’ ἕν τι γενήσεται τρίτον, ἕτε‐ ρον ἀμφοῖν. ἐδείχθησαν δὲ κᾀνταῦθα ληροῦντες μάταια διὰ τὸ μὴ γινώσκειν ἔνια μὲν τῶν προσφερομένων τῷ σώματι | |
| κατὰ τὰς ἐμφύτους δυνάμεις, ἔνια δὲ κατὰ τὰς ἐπικτήτους | 364 | |
13.365 | ποιότητας ἐνεργεῖν. τίς γὰρ οὐκ οἶδε κώνειον ἢ μηκώνειον ψύχοντα; καὶ μὴν εἰ θερμήνας αὐτὰ σφοδρῶς, προσφέροις ζώου σώματι, καυτηρίῳ παραπλησίως ἕλκος ἐργάσῃ. καθάπερ γε πάλιν εἰ νᾶπυ τρίψας ἐν ἀέρι ψυχρῷ, μεθ’ ὕδατος ψυ‐ | |
| 5 | χροτάτου χειμῶνος ὥρᾳ, προσενέγκῃς ἐξαίφνης ἀραιῷ τε καὶ ἀσθενεῖ σώματι, φρίξει οὐδὲν ἧττον ἢ εἰ χιὼν ἢ κρύσταλλος ἔψαυσεν αὐτοῦ. ἀλλ’ ἐὰν ὁμιλήσῃ σώματι ζώου χρόνῳ πλέονι, πρῶτα μὲν αἴσθησιν ἐργάσεται θερμασίας ὀλίγης, εἶτα πλεί‐ ονος, εἶθ’ οὕτω πολλῆς, ὡς ὑπὸ πυρὸς καίεσθαι δοκεῖν. | |
| 10 | ἔμπαλιν δὲ κώνειόν τε καὶ μηκώνειον θερμὰ προσαχθέντα, ἐὰν ὁμιλήσῃ τῷ σώματι χρόνῳ πλέονι, τοσαύτην ἐργάσεται τὴν ψύξιν, ὡς ἀναίσθητα γενέσθαι τὰ σώματα, κᾂν πρότε‐ ρον αἰσθητικώτατα ὑπάρχῃ. διωρισμένων οὖν ἡμῖν τῶν τοι‐ ούτων ἁπάντων ἐν τοῖς περὶ τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυ‐ | |
| 15 | νάμεως ὑπομνήμασιν, ἕνδεκα τὸν ἀριθμὸν οὖσιν, ἐπ’ αὐτὴν ἤδη τρέψομαι τὴν χρήσιμον διδασκαλίαν, ἐν ᾗ γυμνασάμενός τις, ἐὰν καὶ μηδ’ ὅλως ἐπιφέρηται τὰς γραφὰς τῶν πολυ‐ | |
| φαρμάκων δυνάμεων, οὐκ ἀπορήσει τῶν ἐπιτηδείων πρὸς ἕκα‐ | 365 | |
13.366 | στον πάθος, ἐὰν οὗτος, ὡς ἔφην, ἔμπειρος ᾖ τῆς ὕλης τῶν ἁπλῶν φαρμάκων. ἐν παρέργῳ δὲ ὁ λόγος οὗτος ἐπι‐ δείκνυσι καὶ τὴν τῶν ἐμπειρικῶν ἰατρῶν φιλονεικίαν εἰς ὀνεί‐ ρατά τε καὶ τύχην καὶ περίπτωσιν ἀναγόντων τὰ σύνθετα | |
| 5 | φάρμακα σχεδὸν ἅπαντα, πλὴν ὀλιγίστων τινῶν, ἃ κατὰ τὸν κοινὸν ἁπάντων ἀνθρώπων λόγον, ὃν ἐπιλογισμὸν αὐτοὶ καλοῦσιν, εὑρηκέναι φασί. ὥσπερ ὅταν ἀλλήλοις μίξωμιν φάρ‐ μακα τὴν αὐτὴν ἐπιδεδειγμένα διὰ τῆς πείρας ἐνέργειαν, ἄλλο δ’ ἐπ’ ἄλλου σώματος ἄμεινον ἢ χεῖρον ἐνηργηκὸς, | |
| 10 | εὔλογον μὲν ἡμῖν ἔδοξε, φασὶν ἔνιοι τῶν ἐμπειρικῶν, οὐ γὰρ δὴ πάντες γε, συνθεῖναι πλείω τοιαῦτα χάριν τοῦ κᾂν ἓν ἐξ αὐτῶν εὑρεθῆναι τῇ φύσει τοῦ θεραπευομένου σώματος οἰκεῖον. ὅπερ ἐπὶ τούτου δὴ τοῦ καινοτάτου φαρμάκου τοῦ καλουμένου κεφαλικοῦ γεγονέναι φασὶ, μιχθέντων ἐν αὐτῷ | |
| 15 | πάντων τῶν καὶ κατὰ μόνας ἐγνωσμένων ἕλκη σαρκοῦν. ἀλλὰ κατὰ τίνα γε λόγον ἰὸς μιχθεὶς ἁπλῇ κηρωτῇ σαρ‐ κωτικὸν ἐργάζεται φάρμακον, οὐδετέρου τῶν μιχθέντων σαρ‐ | |
| κοῦντος, οὐκέτι λέγουσιν. ὁ μὲν γὰρ ἰὸς ἀναβιβρώσκει τὴν | 366 | |
13.367 | ἡλκωμένην σάρκα, θερμὸν καὶ δριμὺ φάρμακον ὑπάρχον. ἡ κηρωτὴ δὲ πρᾷον μέν ἐστι καὶ ἄδηκτον, ἀντὶ δὲ σαρκὸς νέας ῥύπον ἐπιτρέφει τοῖς ἕλκεσιν. ἐμοὶ δὲ καὶ τοῦθ’ ὅπως ἀλλήλοις ἐπιμίγνυται καὶ τἄλλα, ὅσα κατὰ τὸν αὐτὸν τρό‐ | |
| 5 | πον ἐκ τῶν ἐναντίων σύγκειται, λέλεκται μὲν ἤδη καὶ κατὰ τὸ τρίτον γράμμα τῆς θεραπευτικῆς πραγματείας, εἰρήσεται δὲ καὶ νῦν ἡ κατὰ μέρος γυμνασία μετὰ παραδείγματος ἐφ’ ἑκάστου πάθους. [Τίνα προσεπίστασθαι χρὴ τὸν μέλλοντα | |
| 10 | καλῶς συντιθέναι τὰ φάρμακα.] Περὶ μὲν τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως εἴρηται δι’ ἑτέρας πραγματείας ὅτι χρὴ γινώσκειν ἑκάστου τὴν δύναμιν, οὐ κατὰ γένος μόνον, ὡς ἔγραψάν τινες, ἤτοι θερμαίνειν ἢ ψύχειν ἢ ξηραίνειν ἢ ὑγραίνειν εἰπόντες, ἀλλὰ διωρισμένως τε καὶ διηρθρωμένως, | |
| 15 | ἐκ τίνος ἐστὶ τάξεως, ὡς ἡμεῖς ἐδηλώσαμεν. ἔνια μὲν γὰρ φάρμακα παντάπασιν ἀμυδρῶς ἐργάζεται τῶν εἰρημένων ἕκα‐ στον, ἔνια δὲ σαφῶς, ἔνια δὲ ἰσχυρῶς, ὥσπερ ἄλλα τελέως. | |
| οὔκουν αὐταρκὲς ἐπίστασθαι θερμαίνειν ἢ ψύχειν τόδε τὸ | 367 | |
13.368 | φάρμακον, ἀλλὰ καὶ μέχρι πόσου θερμαίνει καὶ ψύχει προσ‐ διορίσασθαι χρή. θερμαίνουσι γὰρ αἱ ῥητίναι πᾶσαι καὶ τοῦτο κοινὸν αὐταῖς, ἀλλὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον οὐκ ὀλί‐ γον ἐν τῇ θερμότητι κέκτηνται. θερμαίνουσι δὲ καὶ ὀποὶ | |
| 5 | πολλοὶ, διαφέροντες ἀλλήλων οὐ σμικρὰν διαφορὰν ἐν τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον. εἰ γὰρ παραβάλλοις ὀπὸν πάνακος τῷ Κυρηναίῳ καὶ Μηδικῷ, δόξει σοι τοῦτο μηδὲν ὡς πρὸς ἐκείνους εἶναι καὶ τί δεῖ πόῤῥω τὸν λόγον ἀπάγειν, αὐτῶν οἷς ὁσημέραι προσφερόμεθα τῆς διαφορᾶς ἀναμνῆσαι δυνα‐ | |
| 10 | μένους; ἄνηθον γοῦν καὶ πήγανον καὶ κρόμμυον θερμαί‐ νοντα πάντα πολὺ διενήνοχεν ἀλλήλων, ὥστε καὶ κατὰ τὰς θεραπείας τῷ μὲν ἱκανῶς ἐψυγμένῳ μορίῳ τὸ θερμαῖνον ἱκανῶς προσοίσομεν φάρμακον, τῷ δὲ βραχὺ τοῦ κατὰ φύ‐ σιν ἐξηλλαγμένῳ τὸ μετρίως θερμαῖνον, ὥσπερ γε καὶ τῷ | |
| 15 | πάνυ κατεψυγμένῳ τὸ σφοδρότατα θερμαῖνον. εἰκότως οὖν ἡμεῖς ἐποιησάμεθα τέσσαρας τάξεις ἐν τοῖς θερμαίνουσι, διο‐ ρισάμενοι τῶν ἐπ’ ὀλίγον θερμαινόντων τά τε σαφῶς τοῦτο | |
| δρῶντα καὶ τὰ πάνυ θερμαίνοντα καὶ τὰ σφόδρα μετὰ τοῦ | 368 | |
13.369 | καίειν. ἐν ἑκάστῃ δὲ τῶν τεσσάρων διαφορῶν ἔνια μὲν οἷον ἀρχομένης τε διαφορᾶς, ἔνια δὲ τελευτώσης τε καὶ πλησια‐ ζούσης τῇ μετὰ ταύτην, ἔνια δὲ ἐν τῷ μεταξύ. τῶν γοῦν ἑλκούντων διὰ θερμότητα, καθάπερ καὶ τῶν σηπτῶν ὀνο‐ | |
| 5 | μαζομένων, ἔνια μὲν ἅμα τῷ προσαχθῆναι τῷ σώματι τὴν ἑαυτῶν ἐπιδείκνυνται δύναμιν, ἔνια δὲ δυοῖν ἢ τριῶν ἢ τετ‐ τάρων ὡρῶν δεῖται· τινὰ δ’ ὅλης ἡμέρας ἢ καὶ τῆς μετ’ αὐτὴν νυκτὸς ἢ καὶ πλειόνων ἐφεξῆς. ταῦτ’ οὖν, ὥσπερ ἐπὶ τῶν θερμαινόντων, οὕτω καὶ ἐπὶ τῶν ψυχόντων ἐπί‐ | |
| 10 | στασθαι χρὴ, τὸν μέλλοντα συντίθεσθαί τι φάρμακον. ὡσαύ‐ τως δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ὑγραινόντων καὶ ξηραινόντων. αἱ δὲ ὗλαι τῶν φαρμάκων, αἱ μὲν ἀπὸ φυτῶν εἰσιν, αἱ δὲ ἀπὸ μετάλλων, αἱ δ’ ἀπὸ ζώων. καὶ πάσας αὐτὰς διωρισμένας ἐν τῇ περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείᾳ μεμαθήκατε. | |
| 15 | πρὸς γὰρ τοὺς ἑταίρους ὁ λόγος οὗτός ἐστί μοι μάλιστα, τοὺς ἀξιώσαντάς με δεύτερον νῦν ἐπὶ τοῖς ἀπολωλόσι γρά‐ | |
| φειν ταῦτα· καθάπερ δὲ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων τὰς δυνά‐ | 369 | |
13.370 | μεις ἁπάντων ὑμᾶς ἀκριβῶς ἐπίστασθαι προσῆκεν, ἵνα ἐν παντὶ χωρίῳ δύνησθε ῥᾳδίως ἐκ τῶν παρόντων συντιθέναι τὰ λυσιτελοῦντα τοῖς θεραπείας δεομένοις σώμασιν, οὕτω καὶ τῶν παρὰ φύσιν πασῶν διαθέσεων τὰς διαφορὰς ὑπό‐ | |
| 5 | μνημα· δεύτερον δὲ τὸ περὶ τῆς τῶν συμπτωμάτων, καὶ τρί‐ τον ἐπ’ αὐτοῖς, ἐν ᾧ περὶ τῶν τὰς νόσους ἐργαζομένων αἰ‐ τίων διέρχομαι. καὶ πρὸς τούτοις ἄλλα τρία τῶν ἐν τοῖς συμπτώμασιν αἰτίων. ἔχετε δὲ καὶ τὸ περὶ πλήθους ἐμὸν γράμμα καὶ τὸ περὶ τῆς τῶν πυρετῶν διαφορᾶς· ἐπ’ αὐτοῖς | |
| 10 | τε τὰ τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου, δι’ ὧν ἐμάθετε τάς τε δια‐ θέσεις, ὑφ’ ὧν ἐνέργεια βλάπτεται, καὶ ὡς ἡ θεραπεία τού‐ των πρώτων ἐστὶν, ὥσπερ γε πάλιν ἡ προφυλακὴ τῶν ἐρ‐ γαζομένων αὐτὰς αἰτιῶν. ἐμάθετε δὲ καὶ ὅτι πρῶτος σκο‐ πὸς τῆς θεραπείας ἐκ τῶν νοσωδῶν εὑρίσκεται διαθέσεων, | |
| 15 | ὅτε τε συνενδείκνυται τούτοις ἡ τοῦ πεπονθότος μορίου φύ‐ σις, ἅμα τῇ τοῦ περιέχοντος ἡμᾶς ἀέρος κράσει καὶ κατά‐ στασιν καὶ ἡλικίαν καὶ ὥραν καὶ χώραν, ἐπιτηδεύματά τε | |
| καὶ ἔθη συνεπισκέπτονται πολλοὶ τῶν ἀρίστων ἰατρῶν, | 370 | |
13.371 | ὑπὲρ ὧν εἰρήσεταί τινα καὶ νῦν, ἔνθ’ ἂν αὐτῶν γένηται χρεία. ταῦτ’ οὖν ὑμᾶς οὕτως ἅπαντα διὰ μνήμης ἔχειν χρὴ πρόχειρα, βουλομένους ἐν ἅπαντι χωρίῳ φαρμάκων εὐπο‐ ρεῖν ἁπλῶν τε καὶ συνθέτων, ἔτι τε πρὸς τούτοις, ὡς ἐνίοτε | |
| 5 | μὲν ἕν τι φάρμακον αὐτοφυὲς ἁπλοῦν, ἱκανόν ἐστι τὴν παρὰ φύσιν ἰάσασθαι διάθεσιν, ἐνίοτε δὲ χρεία γίγνεται συνθέτου καὶ διὰ τί γε πράττομεν τοῦτο λεκτέον ἐφεξῆς. [Τίς ἡ χρεία τῶν συνθέτων φαρμάκων.] Εἰ διὰ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων μόνον ἦν δυνατὸν ἁπάσας ἰάσα‐ | |
| 10 | σθαι τὰς παρὰ φύσιν διαθέσεις, οὐκ ἂν ἐδεήθημεν οὐδέποτε συνθέτου φαρμάκου, νυνὶ δὲ οὐχ οὕτως ἔχει. πολλάκις γὰρ ἄχρι τοσοῦδέ τινος ἐκθερμανθῆναι τὸ σῶμα βουλόμενοι τῶν ἁπλῶν οὐδὲν ἔχομεν τοιοῦτον. ἀνάλογον γὰρ εἶναι χρὴ τῇ θεραπευομένῃ διαθέσει τὸ θεραπεῦον φάρμακον. ἐὰν οὖν ἡ | |
| 15 | διάθεσις ᾖ ψυχρὰ, τέτταρσιν ἀριθμοῖς ἀφεστῶσα τῆς κατὰ φύσιν, ὅτι μὲν εἶναι χρὴ τὸ θεραπεῦσον αὐτὴν φάρμακον, | |
| ἴσῃ ποσότητι θερμότερον τοῦ συμμέτρου πρόδηλον παντί. | 371 | |
13.372 | μὴ παρόντος δ’ ἐνίοτε μηδενὸς τοιούτου τῶν ἁπλῶν ἂν εὐπορῶμεν δυοῖν, ὧν τὸ μὲν ἀριθμοῖς πέντε, τὸ δὲ τρισὶ θερμότερον, μίξαντες αὐτὰ τὸ μέσον ἐργασόμεθα, τέτρασιν ἀριθμοῖς ὑπερέχον τοῦ συμμέτρου. τινὰ δὲ τῶν ἁπλῶν οὐδ’ | |
| 5 | εἰς χρῆσιν ἀχθῆναι δύναται χωρὶς ἑτέρας μίξεως, οἷον ὅταν ἐμπλαστὸν φάρμακον ἐπιτιθέναι τινὶ βουλώμεθα. τῶν γὰρ ἁπλῶν οὐδὲν ἐπιτήδειον εἰς τὴν τοιαύτην χρείαν. οὔτ’ οὖν ἄσφαλτος οὔτε κηρὸς οὔτε ῥητίνη, καθάπερ οὐδὲ πίσσα πρόπολίς τε καὶ λάδανον, ἔτι δὲ μᾶλλον ἰὸς καὶ ψιμύθιον | |
| 10 | ἢ λιθάργυρος ἢ μολύβδαινα ἢ τῶν ἄλλων τι μεταλλι‐ κῶν φαρμάκων. ὡσαύτως οὐδὲ βοτάναι μόναι φάρμακον ἐμπλαστὸν δύνανται ποιεῖν. εἰκότως οὖν ἐπενόησαν οἱ πρώ‐ τως συνθέντες ἐμπλαστὰ φάρμακα καὶ δι’ ἐλαίου μίξεως ἕψειν μὲν τὰ μεταλλικὰ, τήκειν δὲ τὰ τηκτὰ, προσεμβάλλειν | |
| 15 | δ’ αὐτοῖς καὶ βοτάνας ξηρὰς, κεκομμένας τε καὶ διηθημένας. ἐφ’ ἑτέρων πάλιν διαθέσεων, χρεία ἑνὸς φαρμάκου μόνου | |
| τῶν αὐτοφυῶν ἐστιν, ἐπιμίγνυμεν δ’ αὐτῷ τινὰ, ποτὲ μὲν | 372 | |
13.373 | ἀμβλῦναι τὸ σφοδρὸν τῆς δυνάμεως αὐτοῦ βουλευόμενοι, ποτὲ δὲ τὴν ἀηδίαν παραμυθήσασθαι, καθάπερ Ἱπποκράτης ἐν τῷ περὶ διαίτης ὀξέων ἔφη κατὰ τήνδε τὴν ῥῆσιν· ἢν δ’ ὑπὸ φρένας ᾖ τὸ ἄλγημα, ἐς δὲ τὴν κληῗδα μὴ σημήνῃ, μαλ‐ | |
| 5 | θάσσειν χρὴ τὴν κοιλίην ἢ μέλανι ἐλλεβόρῳ ἢ πεπλίῳ, μέλανι μὲν δαῦκον ἢ σέσελι ἢ κύμινον ἢ ἄνισον ἢ ἄλλο τι τῶν εὐωδέων μίσγοντα, πεπλίῳ δὲ ὀπὸν σιλφίου. ἐν ταύτῃ τῇ ῥήσει σαφῶς ὁ Ἱπποκράτης ἐνεδείξατο χρείαν μὲν εἶναι τοῦ καθαίροντος φαρμάκου, τὴν δ’ ἀηδίαν αὐτοῦ κατὰ τὴν | |
| 10 | πόσιν καὶ τὴν ἐν τῇ κοιλίᾳ μόνην ἡδύσματος δεῖσθαι. πολλὰ γάρ τοι τῶν πινομένων φαρμάκων ἐπὶ τοσοῦτον ἀηδῆ τοῖς προσφερομένοις ἐστὶν, ὡς ἀνατρέπεσθαι τὸν στόμαχον, ἐμεῖ‐ σθαί τε παραχρῆμα, τινὰ δὲ κᾂν ἐπ’ ὀλίγον ἐν τῇ γαστρὶ μεῖναι δυνηθῇ, μετὰ ταῦτα γοῦν ἐμεῖσθαι μοχθηρὰς ἐρυγὰς | |
| 15 | κινήσαντα. καθάπερ δὲ τῶν καθαιρόντων οἷον ἡδύσματά ἐστι τὰ τοιαῦτα τῶν φαρμάκων, ὧν Ἱπποκράτης ἐμνημό‐ νευσεν, οὕτως τῶν ἀνωδύνων ὀνομαζομένων, ἕτερα τῆς σφο‐ | |
| δρότητος ὑπάρχει πραϋντικὰ, καθάπερ ὅταν ὀπὸν μήκωνος | 373 | |
13.374 | ἢ ὑοσκυάμου σπέρμα παραδιδόαμεν ἢ μανδραγόρου ῥίζης φλοιὸν, ὥστε καὶ αὕτη χρεία συνθέσεως φαρμάκων ἐστί. μεγίστη δ’ ἐπὶ τῶν ἐναντίων δυνάμεων ἅμα χρῃζόντων πα‐ θῶν, οἷον ἀποκρουστικῶν τε καὶ διαφορητικῶν ἢ ῥυπτικῶν | |
| 5 | τε καὶ λεαντικῶν, ἢ παχυνόντων τε ἅμα καὶ λεπτυνόντων χυμοὺς, καθά τε πολυχρηστότατα καὶ κάλλιστα φάρμακα τὰς ἐναντίας ἐν αὐτοῖς ἔχει δυνάμεις, ὡς ἐπιδείξομεν. ἀλλὰ καὶ ἥδε ἡ χρεία συνθέσεως φαρμάκων ἐστὶν, ὅταν ἕν τι φάρμακον ἔχειν βουλώμεθα πρὸς πολλὰ τῶν ἰοβόλων θη‐ | |
| 10 | ρίων ἢ θανασίμων φαρμάκων ἐπιτήδειον, ἥτις χρεία καὶ τὴν θηριακὴν ὀνομαζομένην ἀντίδοτον ἐσκεύασε καὶ πρὸς αὐτῇ τὴν Μιθριδάτειον ἑτέρας τε πολλάς. εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλαι τινὲς χρεῖαι, μικρότεραι μὲν τῶν εἰρημένων, ὅμως δ’ οὖν ἀναγκά‐ ζουσαι πολλάκις ἡμᾶς ἐπὶ τὴν σύνθεσιν ἀφικνεῖσθαι τῶν | |
| 15 | φαρμάκων, ἃς ἐν τῇδε τῇ πραγματείᾳ πάσας μαθήσεσθε. νυνὶ γὰρ ἤδη τῶν προκειμένων ἄρξομαι, πρώτου μνημονεύ‐ σας ἐμπλαστοῦ φαρμάκου πολυχρηστοτάτου συντεθέντος ὑπ’ | |
| ἐμοῦ. | 374 | |
13.375 | [Περὶ τοῦ διὰ χαλκίτεως ἐμπλαστοῦ φαρ‐ μάκου.] Τίνι λόγῳ συνέθηκα τὴν διὰ χαλκίτεως ἔμπλαστρον, ἣν φοινικίνην ὀνομάζω, κολλητικήν τε καὶ συνουλωτικὴν ἑλκῶν καὶ φλεγμονῶν θεραπευτικὴν, ἐπειδὰν τακεῖσα σύστα‐ | |
| 5 | σιν ὑγρᾶς ἔχῃ κηρωτῆς, τοὺς μὲν ἐμπειρικοὺς ἐάσαντες ὁμο‐ λογεῖν τὴν ἑαυτῶν ἀμαθίαν, ἀποστάντες δὲ καὶ τῶν περὶ τὸν Θεσσαλὸν, ἀγνοούντων τὰ κάλλιστα τῶν ἡυρημένων τοῖς ἰατροῖς φαρμάκων, ἐξ ἐναντίων δυνάμεων συγκείμενα, τὸν λογισμὸν ἀσκεῖτε πρὸς τὸ δύνασθαι συντιθέναι φάρμακα | |
| 10 | ταῖς αὐταῖς ἐμοὶ χρώμενοι μεθόδοις, ἵν’ ἔργῳ καὶ αὐτοὶ πεισθῆτε καὶ τὰ τοῖς ἔμπροσθεν ἡυρημένα λογισμῷ συντί‐ θεσθαι πάντα, ληρώδους τῆς τῶν ἐμπειρικῶν περι‐ πτώσεως οὔσης. λεκτέον οὖν ἤδη τὸν λόγον τῆς τοῦ προ‐ κειμένου φαρμάκου συνθέσεως. διαφορητικὴν μὲν ἔχει δύνα‐ | |
| 15 | μιν ἔλαιόν τε παλαιὸν καὶ στέαρ, ἀποκρουστικὴν δὲ καὶ στυπτικὴν ἥ τε χαλκῖτις καὶ ὁ τοῦ φοίνικος χυλός. ἐκ τού‐ | |
| των οὖν ἐγὼ συνέθηκα φάρμακον, ᾧ πάνυ πολλοὺς ἤδη χρω‐ | 375 | |
13.376 | μένους ἴστε διὰ τὸ τῶν ὁμοειδῶν ἁπάντων ἄμεινον κεκρί‐ σθαι, δι’ αὐτῶν τῶν ἔργων βασανισθέν. ὁ μὲν γὰρ λόγος εὑρίσκει τὴν σύνθεσιν, ἡ δὲ πεῖρα κρίνει τὴν τῶν εὑρεθέν‐ των ἀρετὴν, ὥστε καὶ τοῖς ἀπείροις λογικῶν μεθόδων πι‐ | |
| 5 | στεύεσθαι τὰ τεχνικῶς συντεθέντα. προσέμιξα δὲ τοῖς εἰρη‐ μένοις ἄρτι φαρμάκοις λιθάργυρον οὐδέν τι μέγα συντελέ‐ σαι δυναμένην οὔτε τοῖς ἀναστέλλουσι τὸ ἐπιῤῥέον οὔτε τοῖς διαφοροῦσι τὸ ἐστηριγμένον ἤδη κατὰ τὰ φλεγμαίνοντα μόρια· ξηραντικῆς γάρ ἐστι δυνάμεως οὐ μὴν ἰσχυρᾶς, ἀλλ’ | |
| 10 | ὡς ἐπιτήδειον φάρμακον αὐτὴν εἰς ἐμπλαστοῦ σύνθεσιν ἔμιξα, σὺν γὰρ τοῖς εἰρημένοις ἕψηται μέχρι συστάσεως ἀμολύντου. χρὴ δὲ τὸ στέαρ ἄναλόν τε καὶ ὡς ἔνι μάλιστα παλαιότατον εἶναι, τό τε ἔλαιον ὁμοίως παλαιόν. ἐμάθετε γάρ πως παραπλησίας μὲν εἶναι ἀλλήλοις δυνάμεως τό τε | |
| 15 | ἔλαιον καὶ τὸ στέαρ τῶν ὑῶν, μαλακτικώτερον βραχὺ καὶ θερμότερον ὂν τῇ δυνάμει τὸ στέαρ. ἐμάθετε δὲ καὶ ὡς πα‐ λαιούμενα λεπτομερέστερά τε καὶ διαφορητικώτερα γίγνεται | |
| καὶ διὰ τοῦτο ταῖς μὲν ὀδυνηραῖς φλεγμοναῖς παρηγορικώ‐ | 376 | |
13.377 | τερα τὰ νέα, ταῖς δὲ μὴ τοιαύταις ὠφελιμώτερα τὰ παλαιά. καὶ ὅσῳ γ’ ἂν ᾖ χρονιωτέρα τε καὶ δύσλυτος ἡ φλεγμονὴ, τοσούτῳ τὰ παλαιὰ χρησιμώτερα καὶ μόνα θεραπεύειν ἱκανὰ μηδενὸς ἐπιῤῥέοντος ἔτι τῷ πεπονθότι μορίῳ. εἰ δ’ ἐπιῤῥέοι | |
| 5 | τι, μικτὴν εἶναι χρὴ καὶ τοῦ φαρμάκου τὴν δύναμιν, οἵαπερ ἐστὶ τοῦ συντεθέντος ὑπ’ ἐμοῦ. διὰ τοῦτο γοῦν ἔμιξα τοῖς διαφοροῦσι τὴν χαλκῖτιν καὶ τὸν φοίνικα, παντάπασιν ὀλί‐ γας φλεγμονὰς εἰδὼς χρονιζούσας, ἐφ’ ὧν οὐδὲν ἐπιῤῥεῖ. διὰ γὰρ τοὺς ἐπιῤῥέοντας αὐτοῖς χυμοὺς εἰώθασι χρονίζειν. ἀρ‐ | |
| 10 | χομένων δὲ καὶ αὐξανομένων τῶν φλεγμονῶν ἐπικρατεῖν προσήκει τὴν τῶν στυφόντων τε καὶ ψυχόντων φαρμάκων δύναμιν, καὶ διὰ τοῦτο τηκόμενον εἰς πάχος κηρωτῆς ὑγρᾶς τὸ ἐμπλαστὸν τοῦτο φάρμακον ἱκανῶς πολύχρηστον γίγνε‐ ται ποτὲ μὲν οἴνου προσλαμβάνον ἢ ὄξους ἢ ὕδατος, ἔστι | |
| 15 | δὲ ὅτε δι’ ὠμοτριβοῦς ἐλαίου τηκόμενον ἤ τινος τῶν στύ‐ ψιν ἐχόντων, οἷόν ἐστι τὸ Σπανόν τε καὶ τὸ Ἰστρικὸν, ἢ | |
| διά τινος τῶν γλυκέων ἄνευ στύψεως ἢ διὰ παλαιοῦ. καὶ | 377 | |
13.378 | διὰ μυρσίνου δὲ καὶ μηλίνου πολλάκις ἔτηξα τὸ φάρμακον, ἐφ’ ὧν ἐστι στύψεως ἰσχυροτέρας χρεία. αὕτη μὲν οὖν ἡ σύνθεσις τοῦ φαρμάκου κατὰ τοιάνδε γίγνεται συμμετρίαν. τοῦ παλαιοῦ στέατος ὃ καλοῦσιν ἀξούγγιον οἱ πιπρά‐ | |
| 5 | σκοντες ἔστωσαν λίτραι βʹ. τοῦ δὲ ἐλαίου τοῦ παλαιοῦ λί‐ τραι γʹ. καὶ λιθαργύρου λίτραι γʹ, χαλκίτεώς τε οὐγγίαι δʹ. ἕψειν δὲ αὐτὰ χρὴ κατὰ τόνδε τὸν τρόπον. τοῦ στέατος τοὺς ὑμένας ἐξελὼν καὶ τὸ λοιπὸν θλάσας, ὡς εὔτηκτον γενέσθαι μετὰ τοῦτο τῆξον ἐπὶ πυρὸς, εἶτα λαβὼν ἠθμὸν | |
| 10 | διήθησον, ὡς καθαρὸν αὐτὸ γενέσθαι, μηδὲν ὑμένος ἔχον, ἕλκον σταθμὸν τὰς προειρημένας δύο λίτρας, εἶτα λελειωμέ‐ νας τὰς δʹ. οὐγγίας τῆς χαλκίτεως σὺν ταῖς τρισὶ λίτρας τοῦ ἐλαίου μίξεις τῷ στέατι, προσεπιβαλὼν καὶ τὰς γʹ. λίτρας τῆς λιθαργύρου, καὶ πάντα κατὰ θυείαν ἑνώσας ἔμβαλλε | |
| 15 | ἐν τῇ κακκάβῃ, κινῶν ξύλῳ φοίνικος. ἀρκέσει δέ σοι κλάδος εἷς τῶν μεγάλων, ὡς τῷ μὲν ἁδρῷ μέρει τοῦ ξύλου χρῆ‐ σθαι κινοῦντα, κατὰ τὴν τῆς καλουμένης σπάθης χρείαν· οὕτω γὰρ ὀνομάζουσιν ᾧ κινοῦσι τὰ σκευαζόμενα, καὶ | |
| ἡμεῖς τοῦ σαφοῦς ἐχόμενοι καλέσομεν ὡσαύτως αὐτοῖς. τὸ | 378 | |
13.379 | δὲ συνεχὲς τῷ ἁδρῷ μέρει τοῦ κλάδου περικαθῄρας καὶ τὰς ἑκατέρωθεν ἐκφύσεις τὰς λεπτὰς ἀποτρίψας κατάτεμνε, προ‐ περιξύσας τὸν φλοιὸν, ὅπως ἐμβληθέντα τὰ τμήματα τῷ φαρμάκῳ μεταδῷ τοῦ καθ’ ἑαυτὰ χυλοῦ. τῇ μὲν οὖν σπάθῃ | |
| 5 | χρῆσθαι προσῆκεν ἀπ’ ἀρχῆς εὐθέως, τὰ δὲ λεπτὰ τμήματα τῆς φοίνικος ἐμβάλλειν, ὅταν εἰς σύστασιν ἥκῃ τὸ φάρμα‐ κον ὁμοίαν κηρωτῇ. ἐὰν γὰρ ἀπ’ ἀρχῆς ἐμβάλλῃς αὐτὰ, κα‐ ταναλωθήσεται διὰ τῆς ἑψήσεως ὁ χυλὸς τῶν ἐμβληθέντων, ὃν διαμεῖναι βουλόμεθα. καὶ αὐτῆς δὲ τῆς σπάθης, ᾗ κινεῖς | |
| 10 | ἐξ ἀρχῆς τὸ φάρμακον, ὅταν τὸ διαβρεχόμενον ἐν τῇ κακ‐ κάβῃ γένηται ξηρὸν, ὡς μηκέτ’ ἔχειν τὸν οἰκεῖον χυλὸν, ἀπο‐ τέμνων αὐτὸ καὶ ἀποῤῥίπτων τῷ λοιπῷ χρῷ. καὶ αὖθις ὁμοίως εἰ τύχοι τὸ διαβρεχόμενον ἐν τῷ φαρμάκῳ ξηρανθὲν αὖθις ἀπότεμνε. πρόδηλον δ’ ὅτι τὸν κλάδον τοῦ φοίνικος | |
| 15 | οὐ χρὴ πρὸ πολλῶν ἡμερῶν ἀποτετμῆσθαι τοῦ δένδρου, ξη‐ ραίνεται γὰρ ἐν τῷ χρόνῳ καὶ ἄχυλος γίνεται. κατὰ τὴν προτέραν οὖν, εἴπερ εἴη χειμὼν, ἀφῃρήσθω, θέρους δὲ χρὴ καὶ κατ’ αὐτὴν ἐκείνην τὴν ἡμέραν, ἐν ᾗπερ ἂν ἕψῃς τὸ | |
| φάρμακον, ἀφῃρῆσθαι τοῦ δένδρου τὸν κλάδον. ὅταν δ’ οὕ‐ | 379 | |
13.380 | τως ἑψόμενον ἀμόλυντον γένηται τὸ φάρμακον, αὐτῷ μὲν ἐμπλαστῷ χρήσῃ κατά τε τῶν δυσεπουλώτων ἑλκῶν καὶ τῶν ἐναίμων ἐλαίῳ διατήκων, ἐπὶ τῶν φλεγμαινόντων, ἐν ποδά‐ γραις, ἐν ἀρθρίτισιν, ἐν βουβῶσιν, ἐν φύμασιν, ἐν κατακαύ‐ | |
| 5 | μασιν, ἐν χειμέθλοις, ἐν κατάγμασιν, ἐν θλάσμασιν, ἐν ταῖς ῥευματικαῖς καλουμέναις διαθέσεσιν ἁπάσαις. ἤδη δὲ καὶ τῶν τὰς κήλας τεμνόντων πολλοὶ μετὰ τὴν χειρουργίαν εὐθέως ἐπιτιθέασιν αὐτὸ, μετά τε τῶν ἐπιβροχῶν καὶ τῶν κατα‐ πλασμάτων διαπραττόμενοι. εἰ μέντοι τῆς χαλκίτεως ἐμβά‐ | |
| 10 | λοις οὐγγίας στʹ. ὅπερ ἐστὶν ἥμισυ λίτρας, ἔσται σοι μεγά‐ λων τραυμάτων κολλητικώτερον τὸ φάρμακον ἐπουλωτικώ‐ τερόν τε τῶν δυσεπουλώτων. ἀλλ’ ἐν τούτῳ μέν ἐστι καὶ ἄλλα φάρμακα τῆς αὐτῆς δυνάμεως. τηχθέντι δὲ αὐτῷ μετ’ ἐλαίου θαῤῥεῖν χρὴ τῶν ἄλλων ἁπάντων μᾶλλον ἐπὶ τῶν | |
| 15 | ῥευματικῶν διαθέσεων. ἐν γοῦν τῇ Ῥώμῃ πλείστων γιγνομέ‐ νων τοιούτων, οὐδὲν οὕτως ἠυδοκίμησεν. ἐπιτήδειον δὲ, ὡς | |
| ἔφην, ἔστι καὶ ποδάγραις καὶ ἀρθρίτισιν ἐν ἅπαντι καιρῷ, | 380 | |
13.381 | καθ’ ὃν οὐκ εἰσὶν ὀδύναι σφοδραὶ, δεόμεναι καταντλημάτων τε καὶ καταπλασμάτων παρηγορικῶν. ἀρχομένων οὖν καὶ αὐξομένων ἔτι τῶν τοιούτων διαθέσεων, ἐπειδὰν τήξῃς τὸ φάρμακον, ἐάσας ἀποψυχθῆναι, καὶ ξύων σπαθομήλῃ τὸ ξυ‐ | |
| 5 | σθὲν ἔμβαλε εἰς θυείαν παραχέων οἴνου καὶ τρίβων ταῖς χερσὶ πρὸς τῇ θυείᾳ, χάριν τοῦ δέξασθαι τὸν οἶνον. ἔστω δ’ οὗτος ἐκ τῶν αὐστηροτέρων, ἡλικίαν μὲν μέσος, οὐ πα‐ χὺς δὲ κατὰ τὴν σύστασιν, ἀλλ’ ὡς οἷόν τε μάλιστα διαυ‐ γέστερος. ὁ γὰρ τοιοῦτος, ὡς λεπτομερέστερος ὢν, εἰς τὸ | |
| 10 | βάθος δύεται τῶν σωμάτων. ἄχρι τοσούτου δ’ αὐτὸν ἐπίχει τῷ τετηκότι φαρμάκῳ, τρίβων ταῖς χερσὶν ἄχρις ἂν ὑποδέ‐ χηται καὶ μιγνύηται καὶ μὴ παραπλέῃ τὸ ὑγρὸν ἄμικτον τῷ τριβομένῳ τε καὶ μαλασσομένῳ φαρμάκῳ. καὶ χωρὶς δὲ τοῦ προψύχοντα ξύειν ἔτι θερμῷ τῷ τετηκότι φαρμάκῳ τὸν | |
| 15 | οἶνον ἐγχέας τις ἀναμῖξαι δυνήσεται. κατὰ μὲν οὖν τὰς ἀρ‐ χὰς τῶν φλεγμονῶν τὴν ἀποκρουστικὴν δύναμιν ἐπικρατεῖν προσήκει, κατὰ δὲ τὰς αὐξήσεις ἀφαιρεῖν μέν τι αὐτῆς, προσ‐ | |
| τιθέναι δὲ τῆς διαφορητικῆς. ὅταν δ’ εἰς τὴν οἰκείαν ἀκμὴν | 381 | |
13.382 | ὁ τῆς φλεγμονῆς ὄγκος ἀφίκηται, παραπλησίας ἀλλή‐ λαις εἶναι χρὴ τὰς δυνάμεις τήν τε ἀποκρουστικὴν καὶ δια‐ φορητικὴν, ἐάν γε μή τις ὀδύνη σφοδρὰ παρηγορικοῦ δέηται φαρμάκου. παρακμαζούσης δὲ τῆς φλεγμονῆς τὴν διαφορητι‐ | |
| 5 | κὴν δύναμιν ἐπικρατεῖν προσήκει, ὡς μηδ’ ὅλως ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ μίγνυσθαί τι τοῦ οἴνου. καὶ μέντοι καὶ κατ’ αὐ‐ τὴν τὴν τῆξιν, ἔνθα μὲν ἐπικρατεῖν ἱκανῶς βουλόμεθα τὴν στύφουσαν ποιότητα, τὸ Σπανὸν ἔλαιον ἢ τὸ Ἰστρικὸν ἢ τὸ καλούμενον ὀμφάκινόν τε καὶ ὠμοτριβὲς ἐμβάλλειν προσ‐ | |
| 10 | ήκει. ἔνθα δὲ παραπλησίας ἔχειν ἀμφοτέρας τὰς δυνάμεις, ἐλαίῳ γλυκεῖ μήτε προσφάτῳ μήτε παλαιῷ τήκειν αὐτό. δια‐ φορητικὸν δὲ ποιῆσαι βουλόμενοι, ἐπιτήδειόν ἐστι παλαιὸν ἔλαιον ἢ κίκινον. ἡ δὲ ἐν τῷ τήκεσθαι συμμετρία τοῦ ἐμπλα‐ στοῦ φαρμάκου τοιάδε γιγνέσθω. βραχὺ πλέον ἔστω σοι | |
| 15 | τὸ ἔλαιον τοῦ φαρμάκου καὶ μᾶλλον δηλονότι τοῦ θέρους, ὡς εἶναι δέκα μὲν οὐγγίας τοῦ φαρμάκου, τοῦ δὲ ἐλαίου λίτραν μίαν αὐτάρκως ἂν ἐμβάλλοι τις. εὔδηλον δ’ ὅτι δρα‐ | |
| στικώτερον μὲν γίνεται πλέον ἔχον τοῦ φαρμάκου, παρηγο‐ | 382 | |
13.383 | ρικώτερον δὲ καὶ ἀνωδυνώτερον, ὅσῳ περ ἂν ὑγρότερον γέ‐ νηται τακὲν σὺν ῥοδίνῳ. κηρωτῆς δὲ ἐγχρίστου σύστασιν λαμβάνει, τακείσης τοῦ φαρμάκου λίτρας μιᾶς ἐν ἡμιλίτρῳ ἐλαίου. χρήσιμον δὲ τὸ τοιοῦτο ταῖς παρακμαῖς τῶν φλε‐ | |
| 5 | γμονῶν ἐστι. καὶ τοὺς ἐν ἕδρα δὲ καὶ κατὰ τὸ ἀπευθυσμέ‐ νον ἔντερον ὄγκους φλεγμονώδεις αὐτομάτως γιγνομένους, οὐδὲν οὕτως ὀνίνησι. τετῆχθαι δὲ αὐτὸ χρὴ τηνικαῦτα μετ’ ἐλαίου πλείονος, ὡς δι’ εὐθυτρήτου κέρατος ἐνίεσθαι, κύστιν ὑείαν ἔχοντος προσδεδεμένην, ὡς εἰώθαμεν ἐπὶ τῶν τοιού‐ | |
| 10 | των χρῆσθαι. καὶ διὰ ῥοδίνου δὲ ἐπὶ τούτων ἔτηξα πολλά‐ κις αὐτὸ, προϋποκειμένης τῷ ἀγγείῳ καθ’ ὃ τήκεται κακκά‐ βης, ὕδωρ μὲν ἐν αὐτῇ ἐχούσης θερμὸν, ἄνθραξι δὲ διαπύ‐ ροις ἐπικειμένης ἢ κατὰ φλογὸς ἀκάπνου. κατὰ μέντοι τὴν προειρημένην συμμετρίαν τετηκὸς, ὡς σύστασιν ἔχειν ὑγρᾶς | |
| 15 | κηρωτῆς καὶ τὰ κατὰ τὸ αἰδοῖον ἕλκη καὶ τὰ κατὰ τὴν ἕδραν ὀνίνησιν. οὐχ ἥκιστα δὲ καὶ τἄλλα πάντα καὶ μέχρι τῶν ἑλκωθέντων χειμέθλων τε καὶ πυρικαύτων. καὶ γὰρ ἀφλέγμαντα καὶ καθαρὰ ποιεῖ ταχέως ἅπαντα καὶ σαρκοῖ | |
| στερεᾷ σαρκὶ καὶ μάλισθ’ ὅταν ἔχῃ πλέον χαλκίτεως. εὔδη‐ | 383 | |
13.384 | λον δ’ ὅτι καὶ οἴνου μεμίχθαι χρὴ τῷ τοῦτο δράσοντι φαρ‐ μάκῳ. εἰ προσλάβοι δὲ ὄξους, ἄριστον ἐπὶ τῶν πυρικαύτων ἐστὶ καὶ παραχρῆμα καὶ μετὰ ταῦτα κατὰ πάντα καιρὸν ἐπιτιθέμενον, ἐάν τε ἤδη φλυκταίνας ἔχῃ τὸ πυρίκαυτον, | |
| 5 | ἐάν τε μή. πρόδηλον δ’ ὅτι κᾂν ἐφ’ ὕδατος ζέοντος καυθῇ τις, ὀνομάζεται καὶ τοῦτο τὸ πάθημα πυρίκαυτον. εἰ δὲ πρὶν φλεγμῆναί τις ἐπιθείη τὸ φάρμακον, οὐδὲν οὕτως κωλύει γένεσιν φλεγμονῆς, ὥστε καθάπερ ἔφην καὶ τῶν τὰς κήλας τεμνόντων εὐθέως αὐτῷ χρῶνταί τινες, οὐδὲ προεπι‐ | |
| 10 | βρέξαντες τὸ τραῦμα. καὶ καταθλασμάτων δὲ καὶ καταγμάτων καὶ τῶν ὁπωσοῦν πεπληγότων, ἐπιτηδειότατόν ἐστιν ὑγρὸν ἐπιτιθέμενον. ἐπιδέσμοις δὲ περιλαμβανόμενον ἐν τρόπῳ κα‐ ταγματικῆς ἐπιδέσεως, οἰδήματά γε πάντα καὶ ἐμφυσήματα θαυμαστῶς ὀνίνησι. κακοχύμου δ’ ὄντος τοῦ σώματος ἢ καὶ | |
| 15 | λίαν αἰσθητικοῦ, μιγνύειν αὐτῷ χρὴ κατ’ ἀρχὰς ἐπιτιθέντα τοῖς τεθλασμένοις τε καὶ πεπληγόσι μέρεσιν ὑοσκυάμου πρόσ‐ | |
| φατον. εἰ δ’ ἀποροίης προσφάτου, διὰ τὴν ὥραν τοῦ ἔτους | 384 | |
13.385 | ἢ τὸ χωρίον οὐδὲν μεῖον ἕξεις ἐπεμβάλλων τὸν ἀποτεθέντα διὰ τοῦ θέρους, οἷος καὶ ὁ ἀπὸ Κρήτης ἐστὶ κομιζόμενος ἡμῖν εἰς Ῥώμην καθ’ ἕκαστον ἔτος. ἔτι δὲ μᾶλλον τούτου τὸν χυλὸν τοῦ μανδραγόρου μιγνύων, ἀνώδυνον ἐργάσῃ τὸ | |
| 5 | φάρμακον. ἴστε δ’ ὅτι καὶ οὗτος ἀπὸ Κρήτης κομίζεται κάλ‐ λιστος ἐν ὀστρακίνοις ποτηρίοις. ἀρκεῖ δὲ μίαν οὐγγίαν μῖ‐ ξαι τοῦ χυλοῦ, λίτρᾳ ἐλαίου τῆς τηκομένης ἐμπλάστρου. καὶ πλεῖον δ’ ἂν ἔσθ’ ὅτε καὶ ἔλαττον ἐμβάλλοις κατὰ τὴν χρείαν τῆς διαθέσεως. συντελεῖ δὲ ἐπὶ τῶν τοιούτων σωμά‐ | |
| 10 | των καὶ τὸ διὰ ῥοδίνου τετῆχθαι τὸ φάρμακον. ὅσα δὲ ἐκ καταπτώσεως ἐθλάσθη μέρη τοῦ σώματος ἢ πληγέντα ξύλῳ καὶ λίθῳ, κᾂν ἐκχύμωμά τι γένηται, κατὰ τὰς ἀρχὰς εὐθέως ἐπιτιθέναι χρὴ τὸ τετηκὸς φάρμακον, ὡς εἴρηται, μιχθέντος οἴνου. προσήκει δὲ κατὰ τὴν τρίτην ἡμέραν ἢ πάντως γε | |
| 15 | τὴν τετάρτην, ἐὰν ἀφλέγμαντον εἴη τὸ μόριον, ἀφαιρεῖν μὲν τὸν οἶνον, ἐλαίῳ δὲ τήκειν παλαιῷ τὴν ἔμπλαστρον. ἐὰν γὰρ ἐπὶ πλέον στύφηται τὰ ἐκχυμώματα δυσδιαφόρητα γίνεται. | |
| τούτῳ τῷ φαρμάκῳ καὶ πρὸς ἐρυσιπέλατα χρῶμαι καὶ μά‐ | 385 | |
13.386 | λιστα φλεγμονώδη καὶ πολὺ δὴ μᾶλλον ἔτι πρὸς τὰς ἐρυσι‐ πελατώδεις φλεγμονάς. ἐν ἀρχῇ μὲν οὖν ἐπιτίθημι τήκων αὐτὸ ῥοδίνῳ δι’ ὠμοτριβοῦς ἐλαίου καὶ ἀνάλου σκευασθέντι, κάλλιστον μὲν γὰρ πρὸς ἐρυσιπέλατα τὸ τοιοῦτον. τακέντι | |
| 5 | δ’ οὕτως αὐτῷ μιγνύσθω κατὰ τὴν θυείαν, ἀναφυρόμενός τε καὶ δευόμενος ἀκριβῶς ὅλος δι’ ὅλου στρυχνοῦ χυλὸς ἢ εἰ μὴ τοῦτο παρείη ψυλλίου. θέρους δὲ ὄντος καὶ ὁ τῆς ὄμφακος μετὰ τοῦ τῆς ἀνδράχνης ἢ ἀειζώου. μόνος μὲν γὰρ ὁ τῆς ὄμφακος πλέον ἢ δεῖ στύφει. βλάπτει δὲ ἡ τοσαύτη | |
| 10 | στύψις ἐρυσιπέλατα, κατακλείει γὰρ αὐτῶν τὴν θερμότητα πυκνοῦσα τὸ δέρμα. πάλιν δὲ ὁ τῆς ἀνδράχνης χυλὸς, οὐδ’ ἐκθλιφθῆναι δύναται μόνος ὑπὸ γλισχρότητος. ἄριστον οὖν ἐστιν ἐκθλίψαντα τὸν τῆς ὄμφακος χυλὸν ἐπιβάλλειν ἐν ὅλμῳ κεκομμένης τῇ ἀνδράχνῃ καὶ οὕτως αὖθις κόπτειν. εἶθ’ | |
| 15 | ὅταν ἀκριβῶς ἑνωθῇ τὸ μικτὸν ἐξ ἀμφοῖν ἐκθλίβειν τὸν χυ‐ λόν. ὁμοίως δὲ καὶ τὸν τοῦ ἀειζώου χυλὸν ἐκθλίψεις. κατα‐ μόνας γὰρ οὐδὲ ἐκ τούτου δυνατὸν ἐκθλῖψαι δαψιλῆ, καθά‐ | |
| περ οὐδ’ ἐκ τῆς κοτυληδόνος. εἰ δὲ καὶ τῶν τοῦ μανδρα‐ | 386 | |
13.387 | γόρου μήλων ἀκμαίων ὄντων ἐκθλίψετε πρόσφατον χυλὸν, ἐπιτηδειότερον ἐργάσεσθε τὸ φάρμακον. εἰ δὲ μὴ κατὰ και‐ ρὸν εἴη, ἀλλὰ τοῦ γε ἀπὸ Κρήτης ἤ τινος ἑτέρου χωρίου τοιούτου κομιζομένου μιγνύειν χρή. καὶ ὑοσκυάμου δὲ χυ‐ | |
| 5 | λὸν εἴωθα μιγνύειν αὐτῷ καί ποτε καὶ μηκώνειον. ὀνομά‐ ζεται δὲ οὕτως ὁ τῆς μήκωνος ὀπός. ἄμεινον δὲ ἅμα τούτῳ καὶ γλαυκίου τι προσεπεμβάλλειν. ἀσθενέστερος δὲ πολὺ τού‐ των, ἀλλ’ εὐπόριστος ὁ τῆς θριδακίνης χυλὸς, ὅ τε τῆς ἀγρίας καὶ ὁ τῆς κηπευομένης, ἣν ἅπαντες οἱ Ἕλληνες οἱ | |
| 10 | νῦν οὐ θριδακίνην, ἀλλὰ θρίδακα προσαγορεύουσι, τὴν ἀγρίαν μόνην θριδακίνην ὀνομάζοντες. ἀσθενέστεροι δὲ τούτων εἰς ψύξιν χυλοὶ, σέρεως καὶ πολυγόνου καὶ τριφύλλου καὶ μυὸς ὤτων εἰσὶ, ψύχουσι δ’ οὖν καὶ αὐτοί. καὶ μᾶλλον αὐτῶν ὁ ἀπὸ τῶν τελμάτων φακός. εἰ δὲ μηδὲν τούτων παρείη, μι‐ | |
| 15 | γνύειν ὄξους τε καὶ ὕδατος. ἅπαντα δὲ τὰ τοιαῦτα φάρ‐ μακα τὰς ἐπικτήτους ποιότητας ἐχέτω ψυχρὰς, ἐνισταμένων τῶν ἀγγείων ὕδατι ψυχρῷ λίαν ἢ χιόνι. καὶ αὐτὸ δὲ τὸ | |
| τῆς φοινικίνης φάρμακον ὁμοίως κατεψύχθω προσαγόμενον | 387 | |
13.388 | ἐρυσιπέλασιν, ἄχρι περ ἂν αὐτῶν παύσηται τὸ πάνυ φλο‐ γῶδες. εὔδηλον δ’ ὅτι συνεχῶς ὑπαλλάττεσθαι χρὴ τὰ δι’ ἐπικτήτου ποιότητος ψυχρᾶς ὠφελοῦντα τὰς ἐρυσιπελατώ‐ δεις διαθέσεις καὶ μάλισθ’ ὅταν ἀκριβὲς ᾖ τὸ ἐρυσίπελας | |
| 5 | ἄνευ τοῦ μεμίχθαι φλεγμονῇ. παυσαμένου μέντοι τοῦ πάνυ φλογώδους ἢ μηδὲ τὴν ἀρχὴν ἀκριβοῦς ἐρυσιπέλατος γεγονό‐ τος, ἀλλ’ ἤτοι φλεγμονῆς ἐρυσιπελατώδους ἢ ἐρυσιπέλατος φλεγμονώδους, οὐδὲν ἔτι δεόμεθα τῆς ἐπικτήτου ψύξεως, ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχόντων πάνυ χυλῶν ἀφεψόμεθα, τοὺς με‐ | |
| 10 | τρίως ψυχροὺς μιγνύντες τῷ τηχθέντι φαρμάκῳ. καὶ μετὰ τούτους ἤδη καὶ λινοσπέρμου χυλὸν καὶ χαμαιμήλου μίξωμεν· αὐτῷ τε μόνῳ μετὰ ταῦτα χρησόμεθα τῷ τετηκότι φαρμάκῳ μηδὲν ἐπιμιγνύντες ἄλλο. φθάσαντος δέ ποτε πελι‐ δνοῦ γενέσθαι τοῦ ἐρυσιπέλατος, ὑπὸ τῆς τῶν ψυχόντων | |
| 15 | δυνάμεως, χρὴ μὲν οὐδ’ ὀνομάζειν ἔτι τὸ τοιοῦτον ἐρυσίπε‐ λας· ἀπέχεσθαι δὲ προσήκει τηνικαῦτα μὴ ὅτι τοῦ οἴνου τῆς μίξεως, ἀλλὰ καὶ τοῦ ῥοδίνου καὶ τῶν στυπτικῶν ἐλαίων, | |
| ἱκανὴ γὰρ ἡ φοινικίνη μόνη διαφορῆσαι τὸ πελιδνωθὲν | 388 | |
13.389 | ἐλαίῳ τηκομένη παλαιῷ, καὶ καταντλεῖται ὕδατι θερμῷ τη‐ νικαῦτα τὰ πεπονθότα μόρια καὶ κατασχάζεται. καὶ ὑμῖν εἰ δόξει ποτε τοῦτο πρᾶξαι, παραχρῆμα μὲν ἐπιτιθέναι χρὴ τὸ τῆς φοινικίνης τακείσης ὑγρὸν φάρμακον ἔχον οἴνου, μετὰ | |
| 5 | δὲ μίαν ἡμέραν ἀφαιρεῖν τὸν οἶνον. εἰ δὲ πλέον ἤδη κατε‐ ψυγμένον ἐρυσίπελας ὑπὸ τῶν ἀμέτρως ψυχόντων ἰατρῶν παραλάβοιμεν, ὡς ἤδη καὶ μελαίνεσθαι, τῇ τε καταντλήσει καὶ τῇ ἀποχαράξει μᾶλλον χρησόμεθα. καὶ χωρὶς δὲ τούτων τῷ ὑγρῷ φαρμάκῳ μίξομέν τι τῆς ἀσβέστου τιτάνου. μαλα‐ | |
| 10 | κοσάρκων δὲ τῶν πεπονθότων ὄντων, πεπλυμένης αὐτῆς μί‐ ξομεν. ἀγαθὸς δὲ τηνικαῦτα καὶ ὁ τοῦ κοριάνδρου χυλὸς ἀναμιγνύμενος τῷ φαρμάκῳ. οὗτος μέν γε καὶ μετὰ ῥοδίνης κηρωτῆς ὀνίνησι μεγάλως, πρὸς ἃ δὴ καὶ τὰς τοιαύτας δια‐ θέσεις καὶ ἄλλα πολλὰ φάρμακα κατὰ τὸν ἑξῆς λόγον εἰ‐ | |
| 15 | ρήσεται, τινὰ μὲν ὁμοίαν ἔχοντα δύναμιν τῇ φοινικίνῃ, τινὰ δὲ καὶ δραστικωτέραν. πρὸς δὲ τὰ ῥευματικὰ πάντων | |
| ἄριστον φάρμακον τοῦτο καὶ πολλάκις ἐλπίδος τι μεῖζον ἀνύ‐ | 389 | |
13.390 | σαν ἐκπυήσαντος οὖν ποτε μηροῦ πλησίον τοῦ βουβῶνος, ἀπέπτου τῆς καθ’ ὅλον αὐτὸν οὔσης φλεγμονῆς, ἐσχηματί‐ ζετο μὲν ὑφ’ ἡμῶν τὸ σκέλος, ὡς ἐκρεῖν τοὺς ἰχῶρας ἐπὶ τὸν βουβῶνα. κατὰ δὲ τὸ γενόμενον ἕλκος, ἐν πλέονι χρόνῳ | |
| 5 | τούτου συμβάντος, ἐξεκενώθη μὲν τὸ κατασκῆψαν εἰς τὸν μηρὸν ῥεῦμα, συριγγώδης δέ τις ἐγένετο διάθεσις ὑπὸ τῷ δέρματι καθ’ ὅλον τὸν μηρὸν, ὡς βούλεσθαι μὲν διελεῖν αὐτὸν ἐγγὺς τῆς ἐπιγονατίδος, ὅπως ἑκατέρωθεν ἔκρους μὲν ὑπάρχῃ τοῖς ἰχῶρσιν, εὐπορία δὲ τοῖς ἐνιεμένοις ὑγροῖς φαρ‐ | |
| 10 | μάκοις ἐπὶ πλέον διεξιέναι. λυθέντος δὲ τοῦ μηροῦ κατὰ τὴν ὑστεραίαν, ἐν ᾧ τέμνειν αὐτὸν ἐγνώκειν, εὑρέθη προσ‐ πεπτωκότα καὶ ξηρὰ καὶ ἄνικμα πάντα. πρόδηλον οὖν ὅτι καὶ κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν εὔλογον ἦν χρήσασθαι τῷ φαρμάκῳ καὶ κατὰ τὴν ἐπιοῦσαν ὡσαύτως, ἔν τε ταῖς | |
| 15 | ἑξῆς, ἐπειδὴ καθ’ ἑκάστην αὐτῶν εὐχρούστερόν τε καὶ ὅλον ὑγιεινότερον αὐτοῦ τὸ μόριον ἐγίγνετο. θεραπευθέντος οὖν οὕτως τοῦ μειρακίου μετὰ ταῦτα πολλὰς ῥευματικὰς δια‐ | |
| θέσεις ἐθεράπευσα τῷ φαρμάκῳ, στόμιον μὲν ἐχούσας ἓν, | 390 | |
13.391 | ἀκόλλητον δὲ καὶ συριγγῶδες τὸ ἔνδον. οὐ χρὴ δὲ ἀφίστα‐ σθαι τῆς χρήσεως αὐτοῦ, κᾂν μηδὲν αἰσθητὸν ὠφελεῖν φαί‐ νηται μέχρι πολλῶν ἡμερῶν. ὕστερον γάρ ποτε κατὰ μίαν ἡμέραν ἀθρόαν ὠφέλειαν ἐπιδείκνυται μεγίστην, ὥστε θαῤ‐ | |
| 5 | ῥοῦντες αὐτῷ χρῆσθε διὰ παντὸς ἐπὶ τῶν ῥευματικῶν δια‐ θέσεων, ὅταν μὲν ἁπαλόσαρκος ἄνθρωπος ἤ τις παῖς ἢ γυνὴ πάσχῃ, μετὰ τὴν προειρημένην συμμετρίαν ἐμβάλλοντες οὐγ‐ γίας δʹ. τῆς χαλκίτεως. ὅταν δὲ ἰσχυρὸν καὶ σκληρὸν πά‐ σχον σῶμα, κατὰ τὴν ἀναλογίαν ἤτοι μίαν οὐγγίαν ἢ δύο | |
| 10 | προστιθέντες, ὥστε εʹ. μὲν ἢ στʹ. εἶναι τῆς χαλκίτεως οὐγ‐ γίας, τρεῖς δὲ λίτρας ἑκατέρου, τοῦ τε ἐλαίου τοῦ παλαιοῦ καὶ τῆς λιθαργύρου καὶ δύο τοῦ παλαιοῦ στέατος, ὃ κα‐ λεῖν ἔφην τοὺς πιπράσκοντας ἀξούγγιον. ἀνιέσθω δὲ ἐπὶ τῶν ῥευματικῶν διαθέσεων ἐλαίῳ γλυκεῖ μήτε προσφάτῳ | |
| 15 | μήτε παλαιῷ, καὶ προσλαμβανέτω τὸν αὐστηρὸν οἶνον, ἡλι‐ κίας ὑπάρχοντα μέσης. τοῦτο τὸ φάρμακον ἤλεγξε τὴν Θεσ‐ σαλοῦ φλυαρίαν, ἐνεργεστάτην μὲν ἐπιδεικνύμενον ὠφέλειαν, | |
| ἐξ ἐναντίων δὲ ταῖς δυνάμεσι συγκείμενον, ὧν ἐὰν ἀφέλῃς | 391 | |
13.392 | τὴν ἑτέραν, οὐδὲν τῶν εἰρημένων ἐργάσεται. οὔτε γὰρ ἐκ τῶν στυφόντων μόνον ἄνευ τῶν χαλώντων ἀνύσει τι γεν‐ ναῖον ἐπὶ τῶν ῥευματικῶν διαθέσεων ἢ ὅλως τῶν ἀρχομέ‐ νων τε καὶ αὐξανομένων φλεγμονῶν. οὐδὲ γὰρ ἕξει | |
| 5 | τὸ παρηγορικὸν οὔτε ἐκ μόνων τῶν χαλώντων τὸ διαφορη‐ τικὸν ἄνευ στύψεως γενόμενον, οἷς μαλάττειν ὑπάρχει τὰ σκληρυνόμενα. χαλαστικὸν δ’ ἂν ἀκριβῶς γένοιτο καὶ με‐ τρίως μαλακτικὸν, εἰ μὴ πάνυ παλαιὸν ἔχοι τό τε ἔλαιον καὶ τὸ στέαρ. ὃ γοῦν συνέθηκεν ὁ Μνασαῖος φάρμακον, | |
| 10 | ἴσα μὲν ἀλλήλοις ἔχει τό τε ἔλαιον καὶ τὴν λιθάργυρον καὶ τὸ στέαρ. ἐναντιώτατον δέ ἐστιν ἀρχομέναις τε καὶ αὐ‐ ξανομέναις φλεγμοναῖς. ἔχει δὲ δηλονότι καὶ τὸ ἡμέτερον τοῦτο φάρμακον ὅσα περ καὶ τὸ τοῦ Μνασαίου, τήν τε λιθάργυρον καὶ τὸ στέαρ καὶ τὸ ἔλαιον. ἀλλ’ ἐὰν μηδὲν | |
| 15 | προσλάβῃ τῶν στυφόντων, ἐκθηλύνει τὰ μόρια καὶ διαλύει τὸν τόνον αὐτῶν, διὸ καὶ ῥευματικὰ γίγνεται. μεμαθήκατε γὰρ ὡς οὐκ ἀεὶ διὰ θερμασίαν πολλὴν, ὥς τινες οἴονται, | |
| ῥευματίζεται τὰ μόρια τοῦ σώματος, ἀλλὰ τοῦτο μὲν γίγνε‐ | 392 | |
13.393 | ται σπανίως αὐτοῖς. ἡ δὲ ἀσθένεια τῶν μορίων τὰς ῥευ‐ ματικὰς ἐργάζεται διαθέσεις ἥ τις ὡς τὸ πολὺ κατὰ δυσκρα‐ σίαν ἀποτελεῖται ψυχράν. ἐὰν οὖν ὑγραίνῃ τις αὐτὰ καὶ θερ‐ μαίνῃ τοῖς χαλαστικοῖς φαρμάκοις, τελέως ἔκλυτά τε καὶ ἄῤ‐ | |
| 5 | ῥωστα γίγνεται. πάλιν δ’ αὖ στύφων ἰσχυρῶς τοὺς ἐν ταῖς ῥευματικαῖς διαθέσεσιν ὄγκους, ἐν ἀρχῇ μὲν ἀνύσαι δόξει, δύσλυτον δὲ ἐργάσεται καὶ σκιῤῥῶδες αὐτὸ τὸ λείψανον. ὡς τὰ πολλὰ δὲ οὐδὲ φέρουσι τὴν τῶν ἄγαν στυφόντων ἐπί‐ θεσιν αἱ τοιαῦται διαθέσεις, ὀδυνώμεναί τε καὶ συντεινόμε‐ | |
| 10 | ναι πρὸς αὐτῶν. ὀδύνη δὲ πᾶσα παροξύνει τὰ φλεγμαίνοντα καὶ ῥευμάτων αἰτία γίγνεται, κᾂν μὴ ῥευματικὴν ἔχῃ δυσκρα‐ σίαν ὁ πεπονθώς. ἀλλ’ οὐδὲν θαυμαστὸν ἄπειρόν τε τῶν κατ’ ἰατρικὴν τέχνην ἔργων ὄντα τὸν Θεσσαλὸν, ἀδύνατόν τε τῷ λόγῳ τὰς διαθέσεις ἐξευρεῖν, ἀγνοεῖν ἅπαντα τὰ κατὰ | |
| 15 | τὰς ἰάσεις τῶν φλεγμονῶν, ὑμᾶς δὲ τεθεαμένους πολλάκις καὶ τῆς φοινικίνης τῆσδε καὶ ἄλλων φαρμάκων ἐξ ἐναντίων δυνάμεων συγκειμένων ἐναργεστάτην ὠφέλειαν, ἐπὶ πολλῶν | |
| διαθέσεων πειρᾶσθαι χρὴ καὶ αὐτοὺς, ὅταν ἀπορῆτέ ποτε | 393 | |
13.394 | τῶν ἤδη συγκειμένων, συντιθέναι φάρμακα κατὰ τὴν αὐτὴν μέθοδον, ἐκ τῶν εὐπορουμένων ἐν ἐκείνῳ τῷ χωρίῳ, προσ‐ δοκωμένης μὲν ἔσεσθαι φλεγμονῆς ἢ καὶ κατηργμένης ἤδη πλέονα τὴν στύψιν ἔχοντα, κατὰ δὲ τὰς αὐξήσεις αὐτὰς | |
| 5 | ἐλάττονα, κατὰ δὲ τὰς ἀκμάς τε καὶ παρακμὰς πλέονα τὴν χαλαστικήν τε καὶ διαφορητικὴν ἔχοντα δύναμιν. ἀεὶ μέντοι μεμίχθωσαν ἀμφότερα, ἥ τε ἀποκρουστικὴ καὶ διαφορητικὴ, πλὴν εἴ ποτε τῶν ἐπιῤῥεόντων ἤδη τελέως πεπαυμένων καὶ κενοῦ τοῦ σώματος ὄντος, ἐπὶ τὰς διαφορητικὰς δυνάμεις | |
| 10 | ἀκινδύνως ἄν τις ἔλθοι, καθάπερ ἐν ταῖς πρώταις εἰσβολαῖς ἐπὶ τὰς ἀποκρουστικάς. [Περὶ τῶν διὰ λιθαργύρου σκευαζομένων ἐμπλάστρων.] Ἐπειδὴ κατὰ σύνθεσιν τῆς ἐμῆς φοινικίνης ἐμπλάστρου διαφορητικὴν μὲν ἔφην δύναμιν εἶναι ἔν τε | |
| 15 | τῷ στέατι τῷ παλαιῷ καὶ τῷ ἐλαίῳ, συνακτικὴν δὲ καὶ ἀπο‐ κρουστικὴν, ἔν τε τῇ χαλκίτιδι καὶ τῷ φοίνικι, ταῦτα δ’ ἄνευ τῆς λιθαργύρου ποιῆσαι φάρμακον ἐμπλαστὸν οὐ δύ‐ ναται, διὰ τοῦτ’ ἔδοξέ μοι περὶ τῆς κατὰ τὴν λιθάργυρον | |
| χρείας ἐφεξῆς διελθεῖν. εἰς μὲν γὰρ τὴν δύναμιν τῆς φοινι‐ | 394 | |
13.395 | κίνης οὔτ’ ἀντιπράττειν τι νομιστέον αὐτὴν οὔτε συντελεῖν, ὕλης δὲ λόγον ἔχειν μόνον ἐπιτηδείου πρὸς ἐμπλαστοῦ φαρ‐ μάκου ποίησιν. εὔλογον οὖν ἔδοξέ μοι τὸν περὶ τῶν τοιού‐ των φαρμάκων λόγον ὡς ἐπὶ παραδείγματος τῆς λιθαργύ‐ | |
| 5 | ρου διελθεῖν. ἔστι δὲ οὐκ ὀλίγα δύναμιν μὲν ἢ οὐδεμίαν ἢ πάνυ σμικρὰν τῷ σκευαζομένῳ συνεισφερόμενα, χρείαν δ’ ὕλης παρέχοντα πρὸς τὸ γενέσθαι φάρμακον ἐμπλα‐ στὸν ἢ κηρωτῶδες. οὔτε γὰρ θερμαίνουσα σαφῶς ἡ λιθάρ‐ γυρος, καθάπερ οὐδὲ ψύχουσα οὐδ’ ὑγραίνουσα βραχεῖαν | |
| 10 | ἔχει δύναμιν ξηραντικὴν κατὰ τὴν πρώτην ἀπόστασιν τῶν ἀκριβῶς μέσων, τοῦθ’ ὑγραίνειν καὶ ξηραίνειν· οὐ μὴν οὐδ’ ἐμπλαστικῆς ἐστι δυνάμεως, ὥσπερ οὐδ’ ἐκφρακτικῆς, ὡσαύ‐ τως δὲ οὐδὲ ῥυπτικῆς, ὥσπερ οὐδὲ ῥυπαινούσης σαφῶς, ἠρέμα δέ πως ἀποκεχώρηκε τῶν μέσων ἐπὶ τὸ παχυμερέστε‐ | |
| 15 | ρον. ἀλλὰ κατὰ τὴν ἐπὶ πλέον ἕψησιν ἀποτίθεται καὶ τοῦτο, χεομένη τε καὶ ἀλλοιουμένη διὰ τῆς τοῦ πυρὸς δυνάμεως. μόνη δὲ καθ’ ἑαυτὴν ὠμὴ παρατρίμματα μηρῶν ἐξ ὁδοιπο‐ | |
| ρίας ὀνίνησιν, ᾧ καὶ δῆλον ὅτι βραχέως ξηραίνει. τοῦ δὲ | 395 | |
13.396 | μήτε δριμεῖαν ἔχειν αὐτὴν ἢ γλυκεῖαν ποιότητα μήτ’ ὀξεῖαν ἢ πικρὰν ἢ αὐστηρὰν ἢ στρυφνὴν ἢ ὅλως στυπτικὴν, ἡ γεῦ‐ σις ἱκανὴ μάρτυς, ὥσπερ καὶ τὰ ἕλκη, μήτε δακνόμενα πρὸς αὐτῆς μήτε θερμαινόμενα μήτε ψυχόμενα μήτε καθαιρού‐ | |
| 5 | μενα μήτε σαρκούμενα μήθ’ ὅταν ὑπερσαρκώσῃ καθαιρού‐ μενα. πάρεστιν οὖν ἡμῖν εἰς πολλὰ κεχρῆσθαι λιθαργύρῳ, ποτὲ μὲν ἐλαίῳ καὶ ὕδατι τὴν ἕψησιν αὐτῆς ποιουμένοις ἄχρι συστάσεως ἐμπλαστρώδους, ἔστι δ’ ὅτε ἐν ἐλαίῳ καὶ ὄξει καί ποτε ἐν ἐλαίῳ καὶ οἴνῳ. ἐν οἷς δ’ ἂν ἕψηται τού‐ | |
| 10 | των, ἄμεινον γίγνεται τὸ φάρμακον ἐπὶ πλέον ἑψηθέν. ἔσται δὲ τοῦτο τῷ πλήθει τῶν μιγνυμένων ὑγρῶν. ἔστι μὲν γὰρ τῶν τηκτῶν φαρμάκων καὶ ἡ λιθάργυρος ὅλη χεομένη, κα‐ θάπερ ἥ τε ῥητίνη καὶ ὁ κηρὸς, ἀλλ’ οὐκ εὐθέως ἅμα τῷ ψαῦσαι τοῦ πυρὸς, ὅθεν καὶ λανθάνει πολλοὺς καὶ νομί‐ | |
| 15 | ζουσιν αὐτὴν οὐδ’ ὅλως χεῖσθαι. σὺν ὀξελαίῳ μὲν οὖν ἑψομένη τήκεται θᾶττον, ὥσπερ γε καὶ σὺν ἰῷ καὶ αὐτοῦ | |
| δηλονότι τοῦ ἰοῦ χεῖσθαι πεφυκότος, ὥσπερ ἥ τε χαλκῖτις | 396 | |
13.397 | καὶ τὸ μίσυ. τάχιστα μὲν οὖν αὐτῶν ἡ χαλκῖτις τοῦτο πά‐ σχει, βραδύτατα δ’ ὁ λιθάργυρος· ἐν δὲ τῷ μεταξὺ τούτων ὅ τε ἰός ἐστι καὶ τὸ μίσυ. χεῖται καὶ τὸ σῶρυ χρόνῳ πλέονι, γεωδέστερόν τε γάρ ἐστι καὶ λιθωδέστερον τῆς χαλκίτεώς τε | |
| 5 | καὶ τοῦ μίσυος. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων αὖθις εἰρήσεται. τὴν λιθάργυρον δὲ δι’ ὀξελαίου μὲν ἕψων θᾶττον τήξῃς, δι’ ὑδρελαίου δὲ βραδύτερον, ὅμως μὲν χεῖται καὶ οὕτως, ἐὰν ᾖ διπλάσιον αὐτῆς ἑκάτιρον τῶν ὑγρῶν. ἐγὼ δὲ καὶ πλέον ἢ διπλάσιον ἔμιξα πολλάκις, ὡς ὀλίγον ὕστερον εἰρήσεται. | |
| 10 | κάλλιον δ’ ἐστὶν εὐθέως ἐξ ἀρχῆς ἐν θυείᾳ μιγνύειν τὰ τρία, τήν τε λιθάργυρον καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ ἔλαιον. εἰ δὲ τοῦ λευκὸν γίνεσθαι τὸ φάρμακον φροντίζεις, ἔλαιόν τε καθαρώτερον καὶ διαυγέστερον ἔμβαλλε καὶ ὕδωρ ὁμοίως καθαρόν τε καὶ λευ‐ κὸν, ἑψέσθω τε κατὰ χωρίον ὑπαίθριον ἡλιούμενον. ὁ μὲν | |
| 15 | γὰρ ζοφώδης ἀὴρ μελαίνει τὸ φάρμακον, ὁ δὲ καθαρὸς εἰς λευκότητα μεγάλως συντελεῖ, καθάπερ γε καὶ τὸ καταῤῥαι‐ νόμενον ὕδωρ ἐν ἀέρι τοιούτῳ. φυλάττου δὲ καὶ τὸ διὰ ξύ‐ | |
| λων ποιεῖσθαι τὴν ἕψησιν ἢ ἀνθράκων ἀρχομένων διακά‐ | 397 | |
13.398 | εσθαι, μελαίνει γὰρ αὐτὸ ῥᾳδίως ὁ καπνός. προδιακαύσας οὖν τοὺς ἄνθρακας, ὅταν ἀκριβῶς ὦσι διάπυροι, τότε ἕψειν ἄρξαι. καὶ εἰ μὴ φθάσοιεν οὗτοι συμπληρῶσαι τὴν ἕψησιν, ἐφ’ ἑτέρας ἑστίας ὁμοίως παρασκευάσας ἄνθρακας ἐπιτίθει | |
| 5 | κατ’ ἐκείνην τὴν κακκάβην. ἕνεκα μὲν οὖν τοῦ λευκὸν γενέ‐ σθαι τὸ φάρμακον, ὅσα χρὴ παραφυλάττειν αὐτάρκως εἴρη‐ ται. γίγνεται δὲ ἐχεκολλότερον εἰς τοσοῦτον, εἰς ὅσον ἂν ἔχῃ πλέον, ὡς εἴρηται, τὸ ὑγρόν. ὡς ἐάν γε τῶν τριῶν ἀνὰ λί‐ τραν αʹ. ἐμβάλῃς, δυσαπόπτωτον ἔσται. καὶ μέντοι καὶ ἄτη‐ | |
| 10 | κτος ἡ λιθάργυρος μένει, καὶ τοῦτό γέ ἐστιν αὐτὸ μάλιστα αἴτιον τοῦ ῥᾳδίως ἀποπίπτειν αὐτὸ, καθάπερ γε καὶ τὸ προσμένειν μέχρι πλέονος, εἰ ἡ λιθάργυρος ἑψηθεῖσα χυθείη τε καὶ ἀλλοιωθείη. λευκότερον δ’ ἔσται καὶ θᾶττον ἑψηθήσεται βληθεισῶν δύο λιτρῶν ὕδατος εἰς τρεῖς ἑκατέρου | |
| 15 | λιθαργύρου τε καὶ ἐλαίου. καὶ τούτῳ συνήθως ἐπὶ τῶν μι‐ κρῶν ἑλκῶν χρῶμαι. πρόδηλος δὲ ἡ δύναμίς ἐστι τοῦ δι’ ὕδατος ἑψομένου φαρμάκου μεμνημένοις ἡμῖν τῶν εἰρημένων | |
| ἐν τῇ περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείᾳ. | 398 | |
13.399 | [Περὶ τῆς διὰ λιθαργύρου καὶ ὑδρελαίου σκευαζομένης ἐμπλάστρου.] Τὸ ὕδωρ ὑγραίνει μὲν ἀεὶ καὶ ψύχει κατὰ τὴν οἰκείαν οὐσίαν· ἐπίκτητον δὲ θερμότητα προσλαβὸν, ἄχρι περ ἂν αὐτὴν διαφυλάττῃ θερμαίνει, ψυχρὸν | |
| 5 | δὲ γενόμενον ψύχει. τό γε μὴν ἔλαιον, ἐὰν εἴη νέον, οὐκ ἀντιπράττει τῷ φαρμάκῳ, διαμένει γὰρ ὑγρόν τε καὶ μετρίως ψυχρὸν, ὁποίου μάλιστα δεῖται τά θ’ ἁπαλόσαρκα σώματα καὶ τὰ κακόχυμα. γυναῖκές τε οὖν καὶ παῖδες καὶ τῶν τε‐ λείων οἱ μαλακὴν ἔχοντες τὴν ἕξιν τοῦ σώματος, εἰσὶ δ’ | |
| 10 | οὗτοι καὶ λευκοὶ κατὰ τὸ χρῶμα, τῶν τοιούτων δέονται φαρμάκων. ἑψηθὲν δ’, ὡς εἴρηται, μετὰ πλείονος ἐλαίου τε καὶ ὕδατος οὕτως γίνεται δυσαπόπτωτον, ὡς μηδὲ λουομένων ἀποῤῥεῖν. καὶ μέντοι καὶ συμφέρει τοῖς ἐπουλουμένοις ἕλκε‐ σιν ἐπιμένειν τὸ φάρμακον ἐφεξῆς ἡμερῶν πλεόνων, ἄμεινόν | |
| 15 | τε γὰρ οὕτω καὶ θᾶττον ἐπουλοῦται. πρόδηλον δ’ ὅτι κνή‐ σμασι καὶ ἀποσύρμασι καὶ συνελόντι φάναι μικροῖς ἕλκεσιν ἁρμόττει τὸ τοιοῦτον φάρμακον, ἐφ’ ὧν καὶ ἡ πάρυγρος | |
| ὀνομαζομένη κηρωτὴ καὶ ἄλλαι τινὲς ὅμοιαι χρησιμώτεραι | 399 | |
13.400 | τῶν ἰσχυρὰν δύναμιν ἐχόντων εἰσὶν, ὁποῖα τοῖς μεγάλοις τραύμασιν ἐπιτίθεμεν. ὑπὲρ ὧν ἁπάντων τῆς καθόλου δυ‐ νάμεως ἐν τῷ τρίτῳ τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου γέγραπται, καθ’ ὃ τοὺς γενικοὺς καὶ κοινοὺς λόγους, οὓς καθόλου κα‐ | |
| 5 | λοῦσιν, ἐφ’ ἑκάστης διαφορᾶς ἕλκους, διῆλθον ἐπιδεικνὺς ὁποίας τινὰς εἶναι προσήκει τὰς δυνάμεις τῶν ἰασομένων αὐτὰ φαρμάκων, ἐνταυθοῖ δὲ τὰς κατὰ μέρος ὕλας διέρχο‐ μαι, συμμετρίας τε τῶν μιγνυμένων ὁρίζων, ἐπιδεικνύς τε τοὺς τρόπους ἐν οἷς σκευαζόμενα γενήσεται κάλλιστα. δι’ | |
| 10 | ὑδρελαίου μὲν οὖν ἡ λιθάργυρος, ὡς εἴρηται, σκευαζομένη τὴν μὲν ἔμπλαστρον εὐαφεστάτην τε ἅμα καὶ δυσαπόπτωτον ἐρ‐ γάζεται, καὶ προσέτι λευκὴν ὀφθῆναι, δύναμιν ἔχουσαν ψυ‐ κτικὴν μετρίαν, ᾗ χρωμένη καὶ κωλύει τὶ τοῖς ἡλκωμένοις μορίοις ἐπιῤῥεῖν καὶ τὸ φθάσαν ἐπιῤῥυῆναι, πάλιν ἀποκρού‐ | |
| 15 | εται πρὸς τοὺς πέριξ τόπους, ὡς γίνεσθαι τὸ πρᾶγμα τοι‐ οῦτον, οἷον ὅταν ὕδατι ψυχρῷ διάβροχον ἐργασάμενοι σπόγ‐ γον ἐπιθῶμέν τινι μορίῳ τοῦ σώματος. ἐκεῖνός τε γὰρ | |
| ῥυσὸν καὶ προσεσταλμένον ἐργάζεται τὸν τόπον ὅλον, οὐ | 400 | |
13.401 | μόνον ἀποκρουόμενος τὸ ἐπιῤῥέον, ἀλλὰ καὶ τὸ περιεχόμε‐ νον ἐν αὐτῷ πρὸς τοὺς πλησιάζοντας ἐκθλίβων. ἥ τε νῦν εἰρημένη κατὰ τὸν λόγον ἔμπλαστρος, οὐ κατὰ πρώτην δύ‐ ναμιν, ἀλλὰ κατὰ συμβεβηκὸς ξηραίνειν ἂν λεχθείη. κυρίως | |
| 5 | μὲν γὰρ καὶ πρώτως τά τε διαφοροῦντα καὶ τὰ τὰς κρά‐ σεις ὑπαλλάττοντα πρὸς τὸ ξηρότερον ὀνομάζεται ξηραί‐ νοντα. κατὰ συμβεβηκὸς δὲ καὶ τὰ διὰ ψύξιν, ἀναστέλλοντα μὲν τὸ ἐπιῤῥέον, ἐκθλίβοντα δὲ τὸ περιεχόμενον. ὅλως δὲ οὐδὲν τῶν ὑγραινόντων ἢ πρώτως ἢ κατὰ συμβεβηκὸς ὠφέ‐ | |
| 10 | λιμον ἕλκεσίν ἐστιν, ὡς ἐν τῷ τρίτῳ δέδεικται τῆς θερα‐ πευτικῆς μεθόδου. [Περὶ τῆς διὰ λιθαργύρου καὶ ὀξε‐ λαίου σκευαζομένης ἐμπλάστρου.] Περὶ μὲν οὖν τῆς δι’ ὑδρε‐ λαίου σκευαζομένης λιθαργύρου καὶ ταῦθ’ ἱκανά. μεταβῆ‐ | |
| 15 | ναι δὲ ἤδη καιρὸς ἐπὶ τὴν δι’ ὀξελαίου συντιθεμένην. συμ‐ μέτρως μὲν οὖν ξηραντικὸν γίνεται τὸ φάρμακον, ἐὰν δι‐ πλάσιον ἑκάτερον ᾖ τῆς λιθαργύρου τό τε ἔλαιον καὶ τὸ | |
| ὄξος. ἐὰν δὲ καὶ παλαιὸν ᾖ τὸ ἔλαιον, ἔτι καὶ μᾶλλον ξη‐ | 401 | |
13.402 | ραίνει. πλέον δὲ ἢ διπλάσιον ἑκάτερον αὐτῶν ἐμβληθὲν ἰσχυ‐ ρότερον ποιεῖ τὸ φάρμακον, ὥστε καὶ σύριγγας, ὅσαι μήπω τύλον ἔχουσι σκληρὸν, ἰᾶσθαι. βάλλεται δὲ λιθαργύρου μὲν ἓν μέρος, ἑκατέρου δ’ ἐκείνων δύο καὶ ἥμισυ. καὶ μέντοι | |
| 5 | καὶ τριπλάσιον ἐνίοτε μίξας ἑκατέρου, δι’ ὅλης μὲν ἡμέρας ἥψησα τὸ φάρμακον. ἐγένετο δὲ μέλαν μὲν, στίλβον δ’ ὁμοίως ἀσφάλτῳ τῇ καλῇ. ξηραντικωτάτην δ’ ἔχει δύναμιν τοῦτο, θεραπεύει τε ἕλκη δυσίατα καὶ σύριγγας οἵας εἶπον, ἐναί‐ μων τε τραυμάτων κολλητικὸν ὑπάρχει. ἑνὶ δὲ λόγῳ ξηραν‐ | |
| 10 | τικὸν ἀδήκτως. διὰ τοῦτο οὖν καὶ τἄλλα πάντα ἕλκη θερα‐ πεύει τά τε μείζω καὶ τὰ μικρότερα, μέχρι συνουλώσεως. ἄξιον δὲ καὶ ἄλλα τινὰ τῶν ἔργων αὐτοῦ διελθεῖν, ἃ τάχ’ ἂν οὐδὲ ἐλπίσειέ τις, ὅσον ἐπὶ τῷ τῆς ὕλης εὐκαταφρονήτῳ. κριθέντος γάρ τινος ἐν πυρετῷ διὰ παρωτίδος ἐκπυησάσης, | |
| 15 | ὑπελείφθη συρίγγιον, ὃ μετὰ μῆνας ἓξ τῆς ἀρχῆς ἐδείχθη μοι κατ’ ἀγρόν. ἦν γὰρ ὁ παῖς υἱὸς γεωργοῦ περὶ τὴν πέντε | |
| καὶ δέκα τὴν ἡλικίαν, τούτῳ δοὺς ἐπιτεθῆναι τῆς ἐμπλά‐ | 402 | |
13.403 | στρου ταύτης, ὅσον εἶχον ἑπόμενον, αὐτὸς μὲν ἐπανῆλθον εἰς τὴν πόλιν, ἐν ἀσχολίαις πλείοσιν ἰατρικαῖς γενόμενος ἐπελαθόμην τοῦ λαβόντος τὸ φάρμακον. ἀλλὰ μετὰ δύο γε μῆνας ἧκεν ὑγιὴς, οὐ πάνυ τι ἐλπίσαντος ἐμοῦ | |
| 5 | τοῦτο γενέσθαι. καθιέντων γὰρ ἡμῶν ὑείαν τρίχα διὰ τοῦ συριγγίου, μέχρι τῆς διαρθρώσεως ἐφαίνετο προερχομένη, κατὰ τύχην δὲ μετ’ ὀλίγας ἡμέρας ἄλλου μοι δειχθέντος παι‐ δαρίου τὴν ἡλικίαν ἄγοντος τὴν αὐτὴν τῷ πρόσθεν, ὁμοίαν τε διάθεσιν ἔχοντος, ἐπέθηκα τῆς ἐμπλάστρου, καὶ συνέβη | |
| 10 | καὶ τούτῳ τελέως ὑγιασθῆναι. μετὰ ταῦτα δὲ οὐκ ὀλίγους ἐκ τῆς αὐτῆς διαθέσεως ἰασάμην τῷ φαρμάκῳ τούτῳ καὶ παῖδας καὶ γυναῖκας καὶ νεανίσκους. εἰ τοίνυν καὶ ὑμεῖς βούλεσθε χρῆσθαι πρὸς τὰ τοιαῦτα αὐτῷ, παλαιότατόν τε τὸ ἔλαιον ἐμβάλλετε καὶ ὄξος δριμύτατον ἐξ οἴνου δηλονότι | |
| 15 | μόνου γεγονὸς, οὐχ ὡς ἔνιοι σκευάζουσιν αὐτὸ μιγνύντες ὕδωρ. ἔστω δὲ καθαρὸν ὡς ἔνι μάλιστα καὶ διαφανὲς τὸ | |
| ὄξος. οὕτω γὰρ ἂν εἴη λεπτομερέστερόν τε καὶ βέλτιον εἰς | 403 | |
13.404 | ἃ δεόμεθα. τούτῳ τῷ φαρμάκῳ καὶ μῦς ἐσκληρυσμένους πολλάκις ἰασάμην. [Περὶ τῆς διὰ λιθαργύρου καὶ οἰνελαίου σκευαζομένης ἐμπλάστρου.] Ὑπόλοιπον οὖν μοι διελθεῖν περὶ | |
| 5 | τῆς δι’ οἰνελαίου σκευαζομένης λιθαργύρου, τὰ μὲν τῆς συμ‐ μετρίας ἐχούσης τὰ αὐτὰ τοῖς εἰρημένοις, ἀκολούθως τε τὰς τῆς δυνάμεως ὑπεροχὰς τῷ πλήθει τῶν ὑγρῶν. καὶ γὰρ ἴσα τὰ τρία βαλὼν ἐσκεύασα, καὶ διπλάσιον ἑκάτερον τῶν ὑγρῶν τῆς λιθαργύρου καὶ πρὸς τῷ διπλασίονι ἔτι τὸ ἥμισυ προσ‐ | |
| 10 | θεὶς καί ποτε καὶ τριπλάσιον. ἐσκεύασα δέ ποτ’ αὐτὸ καὶ οὕτως. ὥρᾳ θέρους ἐν ἡλίῳ θερμῷ καθ’ ἑκάστην ἡμέ‐ ραν ἡ λιθάργυρος ἐτρίβετο μετ’ οἴνου Φαλερίνου καὶ τοῦτο ἡμέραις ἐγένετο ιεʹ. προσεπιχέοντός μου πάλιν οἶνον, εἰ δια‐ φορηθεὶς ἔτυχεν ὁ πρότερος. μετὰ δὲ τὰς εἰρημένας ἡμέρας | |
| 15 | ἑψηθὲν τὸ φάρμακον ἱκανῶς ἐγένετο ξηραντικόν. ἐχρησάμην δὲ αὐτῷ καὶ κατὰ τῶν ῥευματικῶν διαθέσεων ὁμοίως τῇ φοινικίνῃ διατήκων ἐλαίῳ, καθάπερ ἐπ’ ἐκείνης προείρηται. | |
| καὶ μηρὸν δὲ χρονίως ἐσκληρυσμένον ἰασάμην αὐτῷ καὶ κατὰ | 404 | |
13.405 | τραυμάτων ἐναίμων ἐπέθηκα καὶ ἦν εἰς πάντα κάλλιστον. ἔστω τοιγαροῦν ἐπ’ αὐτοῦ, κᾂν μὴ Φαλερῖνον ἔχῃ τις ἕτοι‐ μον, ἕτερος κιῤῥὸς μὲν τὴν χρόαν, λεπτὸς δὲ τὴν σύστασιν ὡς διαυγεῖσθαι. τοιοῦτος δέ ἐστιν ὅ τ’ Ἀριούσιος ἐν τῇ Χίῳ | |
| 5 | γεωργούμενος, ὅ τ’ εὐώδης πάνυ Λέσβιος, ἐν Μιτυλήνῃ μὲν ὀλίγος, ἐν Ἐρεσσῷ δὲ καὶ Μηθύμνῃ πλείων τε καὶ βελτίων ἅμα γινόμενος, ὅ θ’ ὅμοιος τῷ Φαλερίνῳ Τμωλίτης. ἔστι δὲ καὶ οὗτος λεπτότατος καὶ διαυγὴς, κιῤῥὸς δὲ τὴν χρόαν καὶ μετρίως γλυκὺς εὐώδης τε πάνυ. τούτῳ παλαιωθέντι εἰς | |
| 10 | ἅπαντα χρῆσθαι δυνατόν ἐστιν, εἰς ἅπερ καὶ τῷ Φαλερίνῳ. καὶ ἕτερος δ’ ἐστὶ Τμωλίτης οἶνος, ὅμοιος αὐτῷ κατὰ τὴν χροιὰν καὶ τὴν σύστασιν, ἀλλ’ οὔτε γλυκὺς οὔτ’ εὐώδης. ἔχει δέ τινα στύψιν, ἀπολειπόμενος δὲ τοῦ γλυκέος πολύ. ταυτὶ μὲν οὖν ἑψομένης τῆς λιθαργύρου γίνεται φάρμακα. | |
| 15 | [Περὶ χρήσεως ὠμῆς λιθαργύρου.] Χωρὶς δὲ ἑψήσεως καθ’ ἑαυτὴν μὲν, ὡς ἔφην, ἐπὶ παρατριμμά‐ των ἐστὶ χρήσιμος. εἰ δὲ προπαρασκευασθείη δι’ ὄξους ἢ | |
| οἴνου τριβεῖσα καὶ ξηρανθεῖσα, τῶν δι’ ὑγρότητα δυσεπου‐ | 405 | |
13.406 | λώτων ἑλκῶν ἴαμα γίνεται. καὶ εἴ γε βουληθείης ἄδηκτον αὐτὴν εἶναι, πλυτῇ χρήσῃ. [Ὅπως δεῖ πλύνειν λιθάργυρον καὶ μεταλ‐ λικὰ λοιπά.] Ῥᾳδίως δὲ πλύνεται διὰ τὸ σύμφυτον βάρος | |
| 5 | ὑφισταμένη ταχέως τοῖς ὑγροῖς, ἐν οἷς λειοῦται. τελεώτατα μὲν οὖν ἄδηκτος γίγνεται δι’ ὕδατος πλυθεῖσα. τοῖς δὲ εὐ‐ αισθήτοις σώμασι βραχεῖαν αἴσθησιν φέρει δήξεως, ὅταν δι’ ὄξους ἢ οἴνου πλυθῇ, χρὴ δὲ ἱκανῶς αὐτὴν προσλειώσαντα δι’ ὅλης ἡμέρας μετὰ τοῦ ὑγροῦ ἐᾶσαι καταστῆναι τῆς νυ‐ | |
| 10 | κτὸς, εἶτα κατὰ τὴν ὑστεραίαν ἕωθεν ἀποχέοντα τὸ ὑγρὸν αὖθις ἐπιχεῖν ἕτερον, εἶτ’ αὖθις ὁμοίως τρίβειν, ἀποχεῖν τε πάλιν ἐπὶ τῆς ὑστεραίας, καὶ τοῦτο ποιεῖν, ἄχρις ἂν ἅμα τῷ ὑγρῷ φαίνηταί τις οἷον ἄχνη τῆς λιθαργύρου. μηκέτι δ’ ἐφισταμένου μηδενὸς, οὐδ’ ἀποχεῖν ἔτι προσήκει, τρίβειν μέν‐ | |
| 15 | τοι πλείοσιν ἡμέραις, κᾂν μηδὲν ἐφίστηται, βέλτιόν ἐστι. καὶ τοῦτο πρᾶττε ἐν ἡλίῳ θερμῷ· ξηραντικώτερον γὰρ οὕτως τὸ φάρμακον γίγνεται. εὔδηλον δὲ ὅτι θέρους ὥρᾳ τοῦτο πράτ‐ | |
| τειν ἄμεινον οὐκ ἐπὶ λιθαργύρου μόνον, ἀλλὰ καὶ τῶν | 406 | |
13.407 | ἄλλων, ὅσα τὸν τρόπον τοῦτον παρασκευάζεται. καὶ γὰρ ἡ καδμεία καὶ ἡ τοῦ χαλκοῦ λεπὶς, ὅ τε κεκαυμένος χαλ‐ κὸς, ἔτι τε πρὸς τούτοις τὸ διφρυγὲς ὀνομαζόμενον καὶ τὸ ψιμύθιον καὶ τὸ μίσυ καὶ τὸ σῶρυ καὶ τὸ στίμμι καὶ πάν‐ | |
| 5 | τες οἱ λίθοι καὶ πρὸς αὐτοῖς ὁ τίτανος ὁμοίως τῷ λιθαρ‐ γύρῳ καὶ πλύνεται καὶ λειοῦται μετά τινος τῶν εἰρημένων. ἐνίοτε δὲ καὶ διὰ θαλάττης αὐτῶν ποιοῦμαι τὴν παρασκευὴν περὶ ὧν αὖθις εἰρήσεται προϊόντος τοῦ λόγου. νυνὶ γὰρ πρόκειταί μοι τὰς ἐμπλάστρους διελθεῖν, ἃς οἱ νεώτεροι τῶν | |
| 10 | ἰατρῶν μετὰ τοῦ ρω γράφουσί τε καὶ λέγουσιν ἐπὶ τῆς ὑστάτης συλλαβῆς. ὥσπερ ἐπὶ τοῦ κεντρίου καὶ τῆς μηλωτρίδος εἰώθασι ποιεῖν ἅπαντες. καὶ γὰρ ἐπὶ τούτων ἡ μὲν πρώτη θέσις τῶν ὀνομάτων ἔοικεν ἄνευ τοῦ ρω γε‐ γονέναι, παρὰ μὲν τὸ κεντεῖν ὠνομασμένου τοῦ κεντρίου | |
| 15 | τῆς ἐσχάτης συλλαβῆς οὐκ ἐχούσης τὸ ρω, τῆς μηλωτρίδος δὲ συγκειμένης ἐκ μήλης τε καὶ ὠτός. νυνὶ μέντοι σχεδὸν ἁπάντων αὐτὰ μετὰ τοῦ ρω λεγόντων οὐκ ἂν ἁμάρτοι τις | |
| ὁμοίως αὐτοῖς φθεγγόμενος καὶ μάλιστα τὸ κέντριον. ἐπιδέ‐ | 407 | |
13.408 | δεικται γάρ μοι κατὰ τὰ πρὸς τοὺς ἐπιτιμῶντας τοῖς σολοι‐ κίζουσι καὶ αὐτοὺς Ἀττικοὺς ἄνδρας ἠκολουθηκέναι τῇ κρα‐ τούσῃ συνηθείᾳ. δέδεικται γὰρ καὶ ἄλλοις πρὸ ἐμοῦ τῆς Ἀτθίδος αὐτῆς διαλέκτου μετάπτωσις γεγονέναι πολυειδὴς, | |
| 5 | ἕπεσθαί τε τῷ καθ’ ἑαυτοὺς ἔθει πάντας, ὧν δόξα μεγίστη παρὰ τοῖς Ἕλλησίν ἐστιν ἐπὶ λόγων δεινότητι. καὶ ἡμεῖς οὖν, ἐπειδὴ πάσας εὑρίσκομεν ἤδη τὰς φαρμακίτιδας βίβλους μετὰ τοῦ ρω γεγραμμένον ἐχούσας τοὔνομα τὸ τῆς ἐμπλά‐ στρου, καὶ αὐτοὶ τῇ κρατούσῃ συνηθείᾳ χρησομέθα. | |
| 10 | [Περὶ τῶν διὰ μολυβδαίνης σκευαζομένων φαρμάκων.] Εἴρηταί μοι καὶ πρόσθεν ὡς ἡ τῆς μολυβδαί‐ νης χρεία παραπλησία ἐστὶ τῇ τῆς λιθαργύρου. πάντα γὰρ ὅσα διὰ λιθαργύρου συντίθενται καὶ διὰ μολυβδαίνης δύ‐ ναται σκευάζεσθαι. τῇ δυνάμει δὲ ἀλλήλων διαφέρουσι το‐ | |
| 15 | σοῦτον, ὡς παχυμερεστέραν μὲν εἶναι καὶ ψυχροτέραν τὴν οὐσίαν τῆς μολυβδαίνης, λεπτομερεστέραν δὲ καὶ μέσην θερ‐ μοῦ τε καὶ ψυχροῦ τὴν τῆς λιθαργύρου. πρὸς δὲ τὰς χρόας | |
| τῶν φαρμάκων, ὅσα δι’ αὐτῶν σκευάζεται, διαφορά τις | 408 | |
13.409 | αὐτῆς ἐστὶ, καθόσον ἐπὶ τὸ φαιότερον ἄγει τὰς χρόας ἡ μολύβδαινα. διὸ καὶ τῶν λευκῶν ἐμπλάστρων οὐ μόνον ψιμύθιον, ἀλλὰ καὶ λιθάργυρον ἐχουσῶν, οὐδεμία διὰ μο‐ λυβδαίνης σκευάζεται. μιχθείσης γὰρ αὐτῆς τὸ μὲν | |
| 5 | λευκὸν χρῶμα τεφρῶδες γίγνεται. τὰ δὲ τῆς δυνάμεως οὐ μόνον οὐκ ἀπόλλυται κατά γε τὴν δι’ ὑδρελαίου σκευαζο‐ μένην ἔμπλαστρον λευκὴν, ἀλλὰ καὶ βελτίω γίνεται καὶ μά‐ λιστα ἐπὶ τῶν μαλακοσάρκων. ἡνίκα δὲ διαφορῆσαί τι βου‐ λόμεθα, βελτίων ἐστὶ μολυβδαίνης λιθάργυρος. οὕτω δὲ καὶ | |
| 10 | τῶν ἄλλων φαρμάκων ἁπάντων, ὅσα διὰ λιθαργύρου γέγρα‐ πται συντιθέμενα, βαλλόντων τὴν μολύβδαιναν, ἥ τε χρόα τοῦ φαρμάκου καὶ ἡ δύναμις εἰς τοσοῦτον ἔχει τὴν ἀλ‐ λοίωσιν, εἰς ὅσον ἄρτι μοι δεδήλωται. [Περὶ τῶν διὰ λιθαργύρου καὶ ψιμυθίου | |
| 15 | σκευαζομένων λευκῶν ἐμπλάστρων.] Ἤτοι τῆς χροιᾶς ἕνεκεν οἱ ἰατροὶ μίξαντες ψιμύθιον τῇ λιθαργύρῳ σκευάζουσι τὰς λευκὰς ἐμπλάστρους, ἢ χάριν τοῦ στύψιν καὶ ψύξιν τινὰ | |
| προσθεῖναι τῷ φαρμάκῳ, θεώμενοι δὲ καὶ μελαινόμενον, | 409 | |
13.410 | ὅταν ἐπὶ πλέον ἕψηται τὸ τοιοῦτο, καὶ μάλισθ’ ὅταν ἐπὶ ξύλων οὐδὲ τούτων ἴσως ἀκάπνων οὐδὲ ἐν ἀέρι καθαρῷ, ταχέως μὲν αἴρειν ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἀναγκάζονται, δι’ αὐτὸ δὲ τοῦτο μήθ’ ὕδωρ δαψιλὲς μήτ’ ἔλαιον μιγνύειν. ἐπενό‐ | |
| 5 | ησαν οὖν εἰκότως ἐπεμβάλλειν αὐτῷ ῥητίνης, ὅπως ὅλκιμόν τε καὶ συνεχὲς εἴη, προσλαμβάνον τινὰ γλισχρότητα, καὶ μά‐ λισθ’ ὅταν ἡ ὑγρὰ ῥητίνη μιχθῇ. χεῖρον δὲ γίνεται τὸ φάρ‐ μακον ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ μίξει, δακνῶδες μέν τι καὶ ῥητίνης ἐχούσης, τὸ ξηραντικὸν δὲ οὐ πάνυ τι γενναῖον, οὗ μάλιστα | |
| 10 | χρείαν εἶναι τοῖς ἕλκεσιν ἐμάθετε. τίνες μὲν οὖν ῥη‐ τίναι καὶ πάνυ δακνώδεις εἰσὶ καὶ ῥηθήσεται περὶ πασῶν αὐτῶν αὖθις. αἱ πρᾳόταται δὲ ἐν αὐταῖς δύο εἰσί. πρώτη μὲν ἡ τερμινθίνη, δευτέρα δὲ ἡ λάριξ ὀνομαζομένη. τούτων οὖν ἄμεινον μιγνύειν, ὅταν τις βουληθῇ τοιαύτην ἔμπλα‐ | |
| 15 | στρον σκευάσαι. πολὺ δ’ εὐαφέστερα γίγνεται πάντα, τά τε διὰ ῥητίνης σκευαζόμενα προσλαμβάνοντα κηροῦ τι, τά τε διὰ κηροῦ μιχθείσης αὐτοῖς ῥητίνης. ἐπεμβάλλειν οὖν χρὴ | |
| τῇ ῥητίνῃ καὶ κηρόν. ὅπως δὲ τὸ χρῶμα τῆς ἐμπλάστρου | 410 | |
13.411 | λευκὸν φυλάττοιτο, λευκὸν εἶναι προσήκει τὸν κηρόν. ἔστι δὲ λευκὸς αὐτοφυὴς μὲν ὁ Ποντικὸς, ὀνομάζεται γὰρ οὕτως συνήθως ἤδη κᾂν ἐξ ἑτέρου τινὸς ᾖ χωρίου, διὰ τὸ πλεῖ‐ στον μὲν ἐν τῷ Πόντῳ γίγνεσθαι τὸν λευκὸν, ἐλάχιστον δὲ ἐν | |
| 5 | ἑτέροις χωρίοις. οὐκ αὐτοφυὴς δὲ λευκὸς ὁ Τυῤῥηνικὸς ὠνο‐ μασμένος ἐστίν. οὗτος μὲν οὖν οὐδεμίαν ἔχει σαφῆ δριμύ‐ τητα. τῶν αὐτοφυῶν δὲ ἔνιοι δριμεῖς εἰσιν, οὓς χρὴ πλύ‐ νειν πρότερον. ἡ πλύσις δ’ αὐτῶν γίγνεται τακέντων ἐπὶ πυρὸς, εἶτ’ εἰς ὕδωρ πηγαῖον καθαρὸν ἐμβληθέντων, ἀνακι‐ | |
| 10 | νουμένων τε ἐνταῦθα καὶ διαῤῥυπτομένων. οὕτω καὶ πίτ‐ ταν καὶ ῥητίνην καὶ τὸ καλούμενον φύσημα πλυτέον ἐστὶ, περὶ ὧν αὖθις ἀκριβέστερον εἰρήσεται. νυνὶ δὲ ἐπειδὴ τῆς λευκῆς ἐμπλάστρου τὴν σύνθεσιν γράφω, τὸ κατάλοιπον ὧν εἶπον ἐφεξῆς διηγήσομαι. κηροῦ γὰρ ἐπεμβληθέντος ἅμα τῇ | |
| 15 | ῥητίνῃ προεψημένοις τῷ τε ψιμυθίῳ καὶ τῇ λιθαργύρῳ, μέχρις ἂν ἀκριβῶς ἀμόλυντον γένηται τὸ φάρμακον, ἔχοιτ’ ἂν ἤδη λευκὴν ἔμπλαστρον, εἰ βούλεσθε, ποτὲ μὲν ὕδατος | |
| ἐμβάλλοντες αὐτῇ, ποτὲ δὲ ἐλαίου μόνου, καὶ τούτου ποτὲ | 411 | |
13.412 | μὲν νέου, ποτὲ δὲ παλαιοῦ. προακηκόατε γὰρ ἤδη τίνα δύ‐ ναμιν ὕδωρ καὶ παλαιὸν ἔλαιον ἔχει. γιγνώσκετε δὲ καὶ ὡς στύψεώς τι προσδίδωσι τῷ φαρμάκῳ, τό τ’ ὀμφάκινον ἔλαιον καὶ τὸ κατὰ τὴν Ἰβηρίαν γεωργούμενον, ἣν νῦν ὀνομάζου‐ | |
| 5 | σιν Ἱσπανίαν. τὸ δὲ Ἰστρικὸν οὐ μόνον τὴν στύψιν ἔχει βραχεῖαν, ἀλλὰ καὶ πικρότητα. διαφορὰν οὖν ἕξουσιν αἱ διὰ τῶν στυφόντων σκευασίαι τῶν διὰ τοῦ γλυκέος ἐλαίου, κα‐ θόσον ἐν ἀρχῇ μὲν καὶ τελευτῇ τῶν ἑλκῶν ἀμείνω πάντα ἐστὶ τὰ στύψεως ἔχοντά τι, κατὰ δὲ τὰ μέσα τὰ γλυκέα. | |
| 10 | δεῖται γὰρ ἐν μὲν ταῖς ἀρχαῖς τὰ ἕλκη τῶν ἀποκρουομένων φαρμάκων, ὅπως μηδὲ ἄρξηται φλεγμαίνειν. ἐφεξῆς δὲ τῶν χαλαστικωτέρων, ἐὰν μὲν μὴ γένηται φλεγμονὴ, χάριν τοῦ διαπνεῦσαι, φθασάσης δὲ γενέσθαι καὶ δι’ ἐκείνης ὅπως θᾶτ‐ τον λυθείη. εὔδηλον δ’ ὅτι περὶ σμικρᾶς φλεγμονῆς ὁ λόγος | |
| 15 | ἐστίν. οὐδὲ γὰρ δύναται βραχέσιν, ἐφ’ ὧν χρώμεθα ταῖς λευ‐ καῖς ταύταις ἐμπλάστροις, ἐπιγίνεσθαι μεγάλη φλεγμονὴ μη‐ δενὸς ἁμαρτήματος προσελθόντος. ὅτι δὲ καὶ συνουλουμέ‐ | |
| νων ἤδη τῶν ἑλκῶν ἡ στύφουσα ποιότης ὠφέλιμός ἐστιν | 412 | |
13.413 | οὐδεὶς ἀγνοεῖ. καιρὸς οὖν ἤδη τὴν συμμετρίαν εἰπεῖν τῶν συντεθέντων φαρμάκων τὴν χρησιμωτάτην ἔμπλαστρον λευκήν. [Ἡ σταθμεία τῆς ἐμπλάστρου.] Ἴσον ἔστω μέρος ἑκατέρου τῶν μεταλλικῶν, τοῦ τε ψιμυθίου καὶ τοῦ λιθαρ‐ | |
| 5 | γύρου, καὶ τοῦτ’ εἰ βούλεσθε, σταθμὸς ἔστω μιᾶς λίτρας ἑκατέρου. συναμφοτέρων δὲ ἴσον ἐλαίου μέτρον ἢ ὡς ὀνο‐ μάζουσι Ῥωμαῖοι, λίτραι δύο, τοῦ κηροῦ δὲ ἡμίλιτρον ἔστω καὶ τῆς τερμινθίνης ἥμισυ, τουτέστιν οὐγγίας τρεῖς ὁ στα‐ θμός. εἰ δὲ καὶ λιβανωτοῦ μίξαις, ἀνωδυνώτερόν τε καὶ πε‐ | |
| 10 | πτικώτερον τῶν φλεγμαινόντων ἑλκυδρίων ἐργάσῃ τὸ φάρ‐ μακον, ἀλλὰ πρός γε τὴν ἐπούλωσιν ἀτονώτερον. ὑπερσαρ‐ κώσεις γὰρ, ἐπειδὴ σαρκωτικῶν ἐστιν ὁ λιβανωτὸς, ὡς κᾀν τῷ τρίτῳ τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου μεμαθήκατε. βέλ‐ τιον οὖν ἐστιν, ἐμβαλεῖν τι καὶ στυπτηρίας ὀλίγον ἕνεκά | |
| 15 | τε τῆς ἐπουλώσεως καὶ ἄλλως, ἐπειδὴ τὰ χαλαστικὰ φάρ‐ μακα πληθωρικοῖς τε καὶ κακοχύμοις σώμασι προσφερόμενα προτρέπει ῥευματίζεσθαι τὰ πεπονθότα μόρια. τὸ δ’ ἐκ τού‐ | |
| των ἁπάντων συντεθὲν φάρμακον δυνήσεται διαφορεῖν ὄγκους | 413 | |
13.414 | παρὰ φύσιν ἐπὶ τῶν ἁπαλοσάρκων, ὅσοι μήτε μεγάλοι λίαν εἰσὶ μήτ’ ὀδυνώδεις καὶ μάλισθ’ ὅταν λάβῃ δαψιλῆ τὸν λι‐ βανωτόν. εἴη δ’ ἂν ἐπὶ τοῖς προειρημένοις δαψιλὴς ὁ λιβα‐ νωτὸς, ἐὰν ἴσος ᾖ κατὰ τὸν σταθμὸν τῇ τερμινθίνῃ. εἰ δὲ | |
| 5 | ἥμισυς ὁ λιβανωτὸς εἴη τῆς ῥητίνης, ἧττον μὲν ἔσται δια‐ φορητικὸν τὸ φάρμακον, ἐπουλωτικώτερον δὲ τοῦ διπλά‐ σιον ἔχοντος τὸν λιβανωτόν. εἰ δέ τι μᾶλλον ἐργάσασθαι διαφορητικὸν αὐτὸ βουληθείητε καὶ πεπέρεως ἐμβάλλετε τοῦ λευκοῦ βραχύ τι, μηδὲν εἰς τὴν ἐπούλωσιν τῶν ἑλκῶν βλά‐ | |
| 10 | ψαι δυναμένου. καὶ τοίνυν ἔστω τῆς μὲν στυπτηρίας γο σταθμὸς, ἥμισυ δὲ τοῦ πεπέρεως. εὔλογον οὖν τούτου μὲν ἐμβληθῆναι τρεῖς δραχμὰς, ἓξ δὲ τῆς στυπτηρίας. ἐπεὶ δὲ καὶ ἄλλων ἐστὶ βελτίων τῶν στυπτηριῶν ἡ σχιστὴ καλουμένη καὶ τῇ χρόᾳ λευκὴ, ταύτης ἐμβάλλειν προσήκει. | |
| 15 | [Λευκὴ ἡ διὰ τοῦ λευκοῦ πεπέρεως, ὡς Ἄτταλος καὶ Ἥρας.] Ὠφελεῖ γερόντων ἕλκη καὶ ἁπαλο‐ χρώτων καὶ πᾶν ἕλκος ἰᾶται, ὅσα ὑγρότερα καὶ δυσεπού‐ | |
| λωτα καὶ ἀποσύρματα, ὡς ἀποκρέμασθαι τὸ δέρμα, ἐνίοτε | 414 | |
13.415 | μελαινόμενον ἐπ’ ὠλεκράνου καὶ ἀντικνημίου καὶ γόνατος, ἐφ’ ὧν οὐδὲ σὰρξ, ἀλλ’ ὁ περιόστιος ὑμὴν ὑπόκειται μόνος. γέγονε τοίνυν πάντα ἐφεξῆς καταλέγοντι τὸ φάρμακον ἐκ τῶνδε συγκείμενον. λιθαργύρου μὲν καὶ ψιμυθίου, λίτρας | |
| 5 | ἑκατέρου σταθμῷ, δυοῖν δὲ λιτρῶν ἐλαίου μέτρῳ. καλεῖται γὰρ ὑπὸ Ῥωμαίων ὁμωνύμως ὁ λιτραῖος σταθμὸς τῶν στεῤῥῶν σωμάτων τῷ λιτραίῳ μέτρῳ τῶν ὑγρῶν, ὃ πάμ‐ πολυ καθ’ ὅλην τὴν πόλιν ἐστὶν, ἐξ ὕλης κερατίνης γιγνό‐ μενον. ἐπὶ τούτοις δὲ τοῦ κηροῦ μὲν ἡμίλιτρον τῷ σταθμῷ, | |
| 10 | τριῶν δὲ οὐγγιῶν τῆς τερμινθίνης ῥητίνης, λιβανωτοῦ δὲ ἤτοι τοῦ ἡμίσεος ἢ τοῦ ἴσου ταύτῃ, καὶ στυπτηρίας μὲν ἓξ δραχμῶν, τριῶν δὲ τοῦ πεπέρεως. ἡ δὲ ἕψησις εὔδηλος ἀπ’ ἀρχῆς μὲν ἑψομένων τῶν μεταλλικῶν ἐν ἡλίῳ, μέχρι τοῦ γενέσθαι τελέως ἀμόλυντον ἢ καὶ βραχὺ σκληρότερον. ἐμβαλ‐ | |
| 15 | λομένων δὲ τηνικαῦτα κηροῦ καὶ ῥητίνης, εἶθ’ ὅταν ἑνωθῇ πάντα, τοῦ λιβανωτοῦ μὲν πρῶτον, ἐπ’ αὐτῷ δὲ τῆς στυ‐ πτηρίας τε καὶ τοῦ πεπέρεως. ἐμβάλλειν δὲ χρὴ τὸ ῥοδια‐ | |
| κὸν καλούμενον ψιμύθιον, εἰ βούλοιτό τις πάνυ λευκὴν τὴν | 415 | |
13.416 | ἔμπλαστρον γενέσθαι. ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν πάλαι μὲν Δικαι‐ αρχίαν ὀνομαζομένην, νυνὶ δὲ Ποτιόλους, ἔνιοι τῶν σκευ‐ αζόντων τὸ ψιμύθιον ὁμοίως τῷ ῥοδιακῷ λευκὸν εἰώθασι ποιεῖν. ὅτι δὲ ἐν ἡλίῳ τε χρὴ σκευάζειν τὴν ἔμπλαστρον, | |
| 5 | ὕδατός τε μιγνύειν, ὡς λευκοτέραν τε ἅμα καὶ ψυκτικωτέ‐ ραν γενέσθαι, λέλεκται πρόσθεν. εἰ δ’ ἐπουλωτικωτέραν ἐθέ‐ λοι τις αὐτὴν ἐργάσασθαι, τοῦ μὲν ὕδατος οὐδ’ ὅλως μι‐ κτέον ἐστὶ, δι’ ἐλαίου δὲ παλαιοῦ μόνον σκεναστέον γο βʹ. ἥμισυ, ἀλλὰ καὶ τρεῖς ἐμβάλλοντα. τοῦτο τὸ φάρμακον οὐ | |
| 10 | τῶν ὑπ’ ἐμοῦ πρώτου συντεθέντων ἐστὶν, ἀλλ’ ἤδη πρὸ πολλῶν ἐτῶν ὑπὸ τοῦ βασιλεύσαντος ἡμῶν τῶν Περγαμη‐ νῶν Ἀττάλου σπουδάσαντος ἀνδρὸς περὶ φάρμακα παντοῖα, καὶ σύγκειται λόγῳ τῷ προειρημένῳ καὶ κρεῖττον αὐ‐ τοῦ θαυμάζοιμεν ἂν, εἴ τι δύναται τῶν ὁμοειδῶν συντεθῆ‐ | |
| 15 | ναι. μέμνηται δὲ αὐτοῦ καὶ ὁ Ἥρας ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν φαρ‐ μάκων, ὃ τινὲς μὲν ἐπιγράφουσι νάρθηκα, τινὲς δὲ τόνον δυνάμεων, ἀξιῶν τὸ μὲν ἔλαιον εἶναι παλαιὸν, ὕδατος δ’ | |
| αὐτῷ μίγνυσθαι τὸ ἴσον ἢ τὸ ἥμισυ. τὰ δ’ ἄλλα τῆς συμ‐ | 416 | |
13.417 | μετρίας, ὡς ὑπ’ ἐμοῦ γέγραπται, πλὴν ὅτι κοτύλας ἐκεῖνος, οὐ λίτρας ἔγραψε, τοῦ τε ὕδατος καὶ τοῦ ἐλαίου μὴ δηλώ‐ σας ὁπόσων οὐγγιῶν βούλεται εἶναι τὴν κοτύλην, ἤτοι στα‐ θμικῶν ἢ μετρικῶν αἱ μὲν γὰρ σταθμικαὶ τὸ βάρος κρί‐ | |
| 5 | νουσι τῶν σωμάτων, αἱ δὲ μετρικαὶ τὸν ὄγκον. θεραπεύειν μὲν οὖν λέγων τὸ φάρμακον τοῦτο γερόντων ἕλκη καὶ ἁπα‐ λοχρώτων ἀληθεύει· πλέον δὲ ἢ δεῖ χαρίζεται, πᾶν ἕλκος ἰᾶ‐ σθαι φάσκων. ὅσα μὲν γὰρ ὑγρότερα καὶ διὰ τοῦτο δυσε‐ πούλωτα θεραπεύει ταῦτα, τῶν κακοήθων δ’ οὐδὲν, ὥσπερ | |
| 10 | οὐδὲ τῶν ἐναίμων τι τραυμάτων· ὁ δέ γε καὶ ταῦτα πάντα φησίν. ἀποσύρματα μέντοι λέγων αὐτὸ θεραπεύειν ἀληθεύει, πολλάκις γὰρ οὕτως ἀποσεσυρμένου, ὡς ἀποκρέμασθαι τὸ δέρμα μετὰ τῆς ὑποκειμένης ἐπί τινος σαρκὸς, ἐπιθεὶς τὸ φάρμακον ἐθεασάμην ἑνωθὲν αὐτῇ τὸ ἀποσεσυρμένον, καὶ | |
| 15 | τό γε τούτου μεῖζον, ἐνίοτε μελαινόμενον ἤδη. καὶ πάλιν γε ἕτερον ἔτι τοῦδε μεῖζον, ἐπ’ ὠλεκράνου τε καὶ ἀντικνημίου καὶ γόνατος, ἐφ’ ὧν οὐδὲ σὰρξ, ἀλλ’ ὁ περιόστιος ὑμὴν ἢ | |
| τένων πλατὺς ὑπόκειται μόνος, ὥστε πρὸς ἀποσύρματα μὲν | 417 | |
13.418 | ἄριστον ἂν ἔχοιτε τὸ φάρμακον τοῦτο, κόλπων δὲ καὶ ἀπο‐ στημάτων οὔτ’ ἄριστον ἁπάντων οὔτ’ ἀρετῇ τῶν ἀρίστων δεύτερον, ἀλλ’ ἐπὶ μετρίων τῷ μεγέθει τούτων τῶν παθῶν, ἐν ἁπαλοχρῶσι καὶ γυναιξὶ καὶ παισὶ καὶ γέρουσιν ἀγαθὸν | |
| 5 | φάρμακον, ὥστε κᾀνταῦθα πλέον ἢ δεῖ μεμαρτύρηκεν ὁ Ἥρας τῷ φαρμάκῳ. πολὺ δὲ μᾶλλον ἡνίκα ἐπῄνεσεν αὐτὸ πρὸς δήγματα πάντα φάσκων ἁρμόττειν. τί γὰρ βούλεται τὸ πάντα προσκείμενον τῷ λόγῳ; πότερον εἰ καὶ θηρίον εἴη τὸ δακὸν ἢ μόνα τὰ τῶν ἁπάντων ἀνθρώπων λέγει; | |
| 10 | καὶ μὴν ψεῦδός ἐστιν ἑκάτερον. ἐπὶ μὲν τῶν θηρίων ἄντι‐ κρυς· ἃ γὰρ ὑπὸ δραστηρίων φαρμάκων θεραπεύεται μόγις, οὐκ ἄν τις ταῦτα φαίη διὰ τοῦδε κατορθοῦσθαι δύνασθαι· περὶ δὲ τῶν ἀνθρώπων εἰ λέγει, καὶ οὕτως ἀδιόριστος ὁ λόγος, ὡς βλάττειν μᾶλλον ἢ ὠφελεῖν τοὺς ἀκούσαντας. ἀνέ‐ | |
| 15 | πεισε γοῦν τίς τινα τῶν ἰατρῶν, ἐπιτιθέναι τὴν ἔμπλαστρον ταύτην ἐν παγκρατίῳ δηχθέντι νεανίσκῳ τὸν λιχανὸν δάκτυ‐ λον, ὃς οὕτως ἔσχε κακῶς, ὡς κινδυνεῦσαι μὲν ἀποσαπῆναι | |
| τὸ δηχθὲν μόριον ὅλον, ἐπιγενομένης σηπεδόνος αὐτῷ. μόλις | 418 | |
13.419 | δ’ ἐν χρόνῳ πλέονι θεραπευθεὶς ἐκολλήθη. γενομένου τοῦδε τοῦ δήγματος οὐκ εἰς νεῦρον, ἀλλ’ εἰς σάρκα, θαυμαστὸν οὐδὲν ὑπὸ τοῦ τοιούτου φαρμάκου θεραπευθῆναι. τὰ γὰρ τῶν ἀνθρώπων δήγματα παραπλήσια τοῖς ἄλλοις ἐστὶν ἕλ‐ | |
| 5 | κεσιν, εἰ μὴ πάνυ κακόχυμος ὁ δακὼν εἴη ἢ νενηστευκώς γε μέχρι καὶ πλέονος ἢ τεθυμωμένος, ὡς ἐκκεχολῶσθαι τό τε σύμπαν σῶμα καὶ τὰ περὶ τοὺς ὀδόντας. οὐ μὴν οὐδ’ ἐπὶ τούτων τὶ τοιοῦτον ἀξιόλογον φανεῖται ποιοῦν τὸ φάρμα‐ κον, ἀλλ’ ἀρκέσει τῷ παραχρῆμα χρησαμένῳ μηδὲν ἀδικη‐ | |
| 10 | θῆναι, πρίν τι τῶν ἰδίως ἐπιτηδείων εἰς τὰ τοιαῦτα φαρ‐ μάκων ἐπιβληθῆναι κατὰ τοῦ δηχθέντος μορίου, περὶ ὧν αὖθις εἰρήσεται. νυνὶ δ’ ἀποχρήσει τοσοῦτον εἰπεῖν, ὡς ἐφ’ ὧν ἤτοι γε ἄνθρωπος ὁποῖον εἴπομεν εἴτε πίθηκος εἴτε κύων εἴτ’ ἄλλο τι τοιοῦτον ζῶον εἴη δακόν. | |
| 15 | [Περὶ τῆς Ἀτταλικῆς Ἀνδρομάχου λευκῆς ἐξήγησις καὶ σύνθεσις, ὅτι ἧσσον βλάπτει τοὺς λυσ‐ σοδήκτους καὶ τοὺς νευροτρώτους.] Αἱ δι’ ἐλαίου νέου καὶ | |
| ὕδατος σκευαζόμεναι λευκαὶ, χωρὶς τοῦ τὸ πέπερι καὶ τὸν | 419 | |
13.420 | λιβανωτὸν λαβεῖν, ἀδικοῦσι μεγάλως τὰ δηχθέντα μόρια, κᾂν βραχύτατον ἰώδους ἔχῃ τὸ τοῦ δακόντος ζώου σίαλον. ἧττον δ’ ἐκείνων ἁπασῶν ἡ Ἀτταλικὴ βλάπτειν πέφυκε τῷ τὴν τερμινθίνην ἐμβάλλεσθαι καὶ τὸ ἔλαιον τὸ παλαιὸν καὶ | |
| 5 | τὸν λιβανωτὸν καὶ τὸ πέπερι. κατὰ ταῦτα δὲ κᾀπὶ τῶν νευροτρώτων αἱ μὲν ἄλλαι λευκαὶ βλαβερώτεραι, πολὺ δὲ ἐλάττων ἡ ἐκ τῆσδε βλάβη, παλαιὸν μὲν ἔλαιον ἐχούσης, ὕδωρ δ’ οὐκ ἐχούσης. ἔτι δὲ μᾶλλον εἰ τὰς τρεῖς ὅλας οὐγ‐ γίας ἔχει τοῦ λιβανωτοῦ καὶ μὴ τὸ ἥμισυ. λέλεκται γάρ μοι | |
| 10 | καὶ πρόσθεν, ὡς εἰ καὶ οὕτω σκευάζοιμεν, ἐπὶ τῶν τοιού‐ των λευκῶν ἡ στυπτηρία πρὸς κακοῦ γίνεται τῷ φαρμάκῳ. δεῖται γὰρ οὐ τῶν στυφόντων, ἀλλὰ τῶν ἱκανῶς ἑλκόντων ἔξω τὰ διὰ βάθους ἐνοχλοῦντα, τά τε νενυγμένα νεῦρα καὶ τὸ τῶν ζώων ἰῶδες σίαλον. καὶ πυρίκαυτα δὲ τὴν ἔμπλα‐ | |
| 15 | στρον ταύτην ἰᾶσθαί φησιν ὁ Ἥρας, ἀνιεμένην ῥοδίνῳ ἢ μυρσίνῳ ἢ μυῤῥίνῳ. πολὺ δὲ κᾀνταῦθα λείπεται τῶν θερα‐ πευόντων καλῶς φαρμάκων τὰ πυρίκαυτα, περὶ ὧν καὶ αὐ‐ | |
| τῶν αὖθις εἰρήσεται. βελτίους γὰρ ἐπὶ τούτων αἱ ἄλλαι | 420 | |
13.421 | λευκαὶ μήτε λιβανωτὸν ἔχουσαι μήτε ῥητίνην. ἀπολείπονται δὲ καὶ αὗται πάμπολυ τῶν ἰδίως ἰωμένων τὰ πυρίκαυτα, καθάπερ ἔφην τὴν ὑπ’ ἐμοῦ συντεθεῖσαν ἐκθεραπεύειν αὐτὰ προσλαβοῦσαν ὄξος. ἐκείνη μὲν γὰρ ἐν ἅπαντι καιρῷ χρή‐ | |
| 5 | σιμος, ἡ δὲ διὰ τοῦ πεπέρεως λευκὴ τοῖς ἀποδαρεῖσι κατα‐ καύμασιν. ὅταν μὲν οὖν εἰς οὐλὴν ἄγηται, χρήσιμος, ἔμπρο‐ σθεν δὲ καθ’ ἑαυτὴν μὲν ἄχρηστος, ἀνεθεῖσα δ’ ἐν ἐλαίῳ μυρσίνῳ χρήσιμος, οὐ μὴν ἰσοσθενῶς γε τοῖς ἰδίως ἁρμότ‐ τουσι πρὸς τὰ πυρίκαυτα φαρμάκοις. καὶ δηχθεῖσιν αὐτὴν | |
| 10 | ὁ Ἥρας ἁρμόττειν φησίν. ἀλλὰ κᾀνταῦθα διορισμοῦ χρεία. ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν σκληρῶν καὶ δυσπέπτων ἀσθενέ‐ στερόν ἐστι τὸ φάρμακον, ἐπὶ δὲ τῶν μετριωτέρων ἱκανὸν καὶ μάλιστα ἐπὶ γερόντων καὶ παίδων καὶ γυναικῶν καὶ συλλήβδην φάναι τῶν ἁπαλοσάρκων. ἔστι δὲ καὶ τοῖς ἰόν‐ | |
| 15 | θοις τὸ φάρμακον χρήσιμον, ὡς καὶ τοῦτο ἔγραψεν ὁ Ἥρας ἀληθεύων. ἀδιορίστως δὲ περὶ τῶν ἐξανθημάτων ἀπεφήνατο. καὶ γὰρ καὶ τούτων ὅσα μετρίως ὑπόσκληρα θεραπεύει, τὰ | |
| δὲ ἐπὶ πλέον ἥκοντα θέρμης ἤ τι φλεγμονῶδες ἔχοντα, πα‐ | 421 | |
13.422 | ροξύνει καὶ μάλιστα ἐν ἀρχῇ. ἐφεξῆς δὲ τῶν εἰρημένων ὁ Ἥρας ἔγραψε κατὰ λέξιν οὕτως. ἐποίησε καὶ ἐπὶ σκληρίας τριμηνιαίου, ἥτις συνέστη ἐκ τόκου, καὶ διεφόρησεν, οὐκ ἀδύ‐ νατα λέγων. ἐχρῆν δ’ αὐτὸν προσγεγραφέναι τίνος ἦν ἡ | |
| 5 | σκληρία, πότερον αὐτῆς ὅλης τῆς μήτρας ἢ κατὰ τὸν αὐ‐ χένα μόνον ἢ τὸ στόμιον, ἢ κατὰ τὰς κεραίας ἢ κατά τι τῶν ἔξωθεν ἐπικειμένων σωμάτων αὐτῇ. καὶ πρὸς σύριγγας δὲ ἐπαινεῖ τὴν ἔμπλαστρον αὐτὴν ὁ Ἥρας μειζόνως ἢ πέ‐ φυκεν, ἁπάσας τε τὰς ἄλλας καὶ μάλιστα τὰς ἐν δακτυλίῳ | |
| 10 | γινομένας. αὐτὸς γὰρ οὕτως ὠνόμασε, θεραπεύειν αὐτὴν ἀπο‐ φηνάμενος. ὁμοίως δὲ καὶ πρὸς ποδάγραν καὶ ἄνθρακας, ἐπινυκτίδας τε καὶ κονδυλώματα, λέπρας τε καὶ λειχῆνας καὶ ὑπώπια τὴν προκειμένην ἔμπλαστρον ἐπαινῶν ἐστιν ὁ Ἥρας. εἰ μὲν οὖν ὡς τῶν βελτιόνων αὐτῷ μὴ παρόντων | |
| 15 | χρησάμενός τις αὐτῇ μετρίως ἂν ὠφελήσειεν, ἀληθῶς ὑπεί‐ ληφεν· εἰ δ’ ὡς ἀρίστῳ φαρμάκῳ πρὸς ταῦτα, ψεύδεται φα‐ νερῶς, ἑτέρων πολλῶν ἀμεινόνων ὄντων. ἐπὶ δ’ οὖν | |
| τῷ τέλει τῶν ἐπαίνων αὐτῆς οὕτως ἔγραψεν αὐτοῖς ὀνόμασι. | 422 | |
13.423 | χρῶ δὲ αὐτῇ μάλιστα, ὅταν ἕλκος ὑπὸ δριμέων φαρμάκων καὶ ἐναίμων ἀναλύηται καὶ ἀναφλεγμαίνῃ καὶ ἐπὶ τῶν περὶ τὸ γόνυ ἀποστημάτων. ἐχρῆν δὲ κᾀνταῦθα προσγεγράφθαι, κατὰ μὲν τὸν τῶν ἀποστημάτων λόγον τοὺς ἁπαλοσάρκους | |
| 5 | καὶ παῖδας καὶ γυναῖκας καὶ γέροντας, ἐπὶ δὲ τῶν ἑλκῶν τὰς ἰδέας αὐτῶν, ὡς ἡμᾶς ποιήσομεν ἐν τῷ περὶ τῶν κα‐ κοήθων ἑλκῶν λόγῳ. τῶν γὰρ οὕτως κακοήθων οὐδενός ἐστιν ἡ προκειμένη κατὰ τὸν ἐνεστῶτα λόγον ἔμπλαστρος ἐπου‐ λωτική. διορισμοῦ δὲ δεῖ τοῖς δυσεπουλώτοις ἀπὸ τῶν κα‐ | |
| 10 | κοήθων. οὐδὲ γὰρ πάντ’ ἐστὶ τὰ κακοήθη δυσεπούλωτα. καὶ λεχθήσεται δηλονότι προϊόντος τοῦ λόγου περί τε τῆς διαφορᾶς αὐτῶν καὶ τῶν φαρμάκων, ὅσα πέφυκεν ὠφελεῖν ἑκάτερα. καὶ διὰ μόνων δὲ τῶν μεταλλικῶν ἐγχωρεῖ σκευα‐ σθῆναι λευκὴν ἔμπλαστρον, ὡς ὀλίγον ἔμπροσθεν ἐπὶ τῆς | |
| 15 | λιθαργύρου μόνης ἑψηθείσης ἔλεγον. ἐὰν γὰρ τῇ λιθαργύρῳ προσβληθῇ τὸ ψιμύθιον, εἶτα ἐλαίου τε καὶ ὕδατος ἑκατέ‐ ρου διπλάσιον μιχθῇ καὶ τὴν ἕψησιν, ὡς ἀρτίως εἶπον, ἐπ’ | |
| ἀνθράκων προδιακεκαυμένων ἐν ἀέρι λαμπρῷ ποιήσηταί τις, | 423 | |
13.424 | ἐχέκολλόν τε τὸ φάρμακον ἔσται καὶ λευκὸν τῇ χρόᾳ, τοῦ δὲ διὰ μόνης λιθαργύρου κατασκευασθέντος ἐμψυκτικώτερον. ὥσπερ γὰρ ἡ μολύβδαινα ψυκτικωτέρας τε καὶ παχυμερε‐ στέρας ἐστὶ φύσεως καὶ ἐὰν λιθαργύρῳ περιβάλλῃ τις αὐ‐ | |
| 5 | τὴν, οὕτω καὶ τὸ ψιμύθιον ἢ καὶ μᾶλλον ἔτι τῆς μολυβδαί‐ νης. εἰ δὲ καὶ παλαιὸν ἐμβληθείη τὸ ἔλαιον, ἕξει καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον οὐκ ὀλίγην γλισχρότητα πρὸς τὸ μὴ ῥᾳδίως ἀποπίπτειν τοῦ σώματος, ᾧπερ ἂν ἐπιτεθὲν τύχῃ. λευκὴν δὲ γενέσθαι τὴν ἔμπλαστρον εἰ βούλοισθε, καθαρώτατον ὡς | |
| 10 | οἷόν τε καὶ λαμπρότατον ἔλαιον ἐμβάλλετε, πολλὰ γάρ ἐστιν οὐ τοιαῦτα. παρηγορικὸν δὲ καὶ ἀνώδυνον ἔσται τὸ φάρ‐ μακον, ἐὰν καὶ στέατος αὐτῷ τις ἐπεμβάλῃ, καθάπερ εἴωθα ποιεῖν ἐγώ. χήνειον δ’ ἔστω τὸ στέαρ ἢ τούτου μὴ παρόν‐ τος ὀρνίθειον· εἰ δὲ μηδὲ τοῦτ’ ἔχοιμεν, ὕειον ἐμβάλλωμεν, | |
| 15 | εἰδότες μὲν οὐ σμικρὰν ὑπεροχὴν εἶναι τοῦ χηνείου παρὰ τὰ ἄλλα, χρώμενοι δὲ καὶ τοῖς χείροσιν, ὅταν ἀπορῶμεν τοῦ καλλίστου. καὶ γὰρ ὅταν μὴ παρῇ κιννάμωμον, ἐπὶ τὴν ἀρί‐ | |
| στην ἐρχόμεθα κασσίαν. ἀρκεῖ δὲ ἐπὶ τῇ προειρημένῃ συμ‐ | 424 | |
13.425 | μετρίᾳ μιγνύναι τοῦ στέατος ἥμισυ μέρος τοῦ σταθμοῦ τῶν μεταλλικῶν ἑκατέρου, ὡς εἶναι λιθαργύρου μὲν καὶ ψι‐ μυθίου μέρος ἓν ἑκατέρου, διπλάσιον δὲ ἐλαίου καὶ διπλά‐ σιον ὕδατος ἢ καὶ πλεῖστον ὀλίγῳ, τοῦ δὲ στέατος ἥμισυ | |
| 5 | μέρος. ὅπως δὲ λέγω τοῖς ἱσταμένοις ἐπὶ ζυγοῦ τὰ μετρού‐ μενα, διπλάσιά τε ἡμίσεα καὶ ἴσα, μικρὸν ἔμπροσθεν ἐδή‐ λωσα, τὴν ὁμωνυμίαν ἐξηγησάμενος τῆς παρὰ Ῥωμαίοις στα‐ θμικῆς λίτρας τῇ μετρικῇ. τοῦτο τὸ φάρμακον ἐσκεύασα πο‐ λυειδῶς· καὶ γὰρ ἴσα τὰ τέτταρα μίξας, ἥμισυ τοῦ στέατος | |
| 10 | ἐνέβαλον εἰς αὐτὰ, καί ποτε καὶ τῶν ὑγρῶν ἑκατέρου μέρους ἓν καὶ ἥμισυ. γενήσεται δὲ ὡς ἐπὶ παραδείγματος ἡ συμ‐ μετρία τοιάδε. λιθαργύρου Λ̸ʹ αʹ. ψιμυθίου Λ̸ʹ αʹ. τοῦ δὲ ἐλαίου καὶ τοῦ ὕδατος ἑκατέρου λίτρας ἥμισυ καὶ λοιποῦ στέατος ἡμίλιτρον, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ τὸ τρίτον τῆς λίτρας | |
| 15 | ἔβαλλον, ὥσπερ καὶ τοῦ ὕδατος μίαν λίτραν. ὃ δ’ εἰώθασι λέγειν πολλάκις οἱ ἰδιῶται καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ τοιούτοις ὅμοιοι, φυλάξασθέ ποτε εἰπεῖν, ὡς αὐτοὶ λέγουσιν, ἄμεινον | |
| γίγνεσθαι τόδε τι τὸ φάρμακον, εἰ προσλάβοι τοῦδέ τινος, | 425 | |
13.426 | ὅπερ ἂν ὀνομάσωσιν. ἔνιοι δ’ αὐτῶν μὲν ἀγνοεῖν ὁμολο‐ γοῦσιν, ἐρωτῶσι δ’ ἡμᾶς ὁποία τῶν συνθέσεων καὶ σκευ‐ ασιῶν ἐστι καλλίστη, μὴ γινώσκοντες ἄλλην ἐπὶ ἄλλης δια‐ θέσεως εἶναι χρησιμωτέραν, ἁπλῶς δὲ καὶ ἀδιορίστως οὐδε‐ | |
| 5 | μίαν ἀρίστην. διὰ τοῦτ’ οὖν ἐγὼ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ὑμᾶς ἀξιῶ τὰς δυνάμεις ἀκριβῶς ἐπίστασθαι· χρῆσθαι γὰρ οὐχ οἷόν τε καλῶς τῷ συνθέτῳ τούτων ἀγνοουμένων. αὐτίκα γοῦν ἐπὶ τῆς προκειμένης κατὰ τὸν λόγον τόνδε λευ‐ κῆς ἐμπλάστρου τὸ πρόσφατον στέαρ μιγνύμενον ἀνωδυ‐ | |
| 10 | νώτερον μὲν ἐργάσεται τὸ φάρμακον, ὡς κᾂν ὑποφλεγμαίνῃ τὸ ἕλκος, ὠφελεῖν αὐτὸ, χεῖρον δ’ εἰς τὴν ἐπούλωσιν ποι‐ ήσει. τὸ δὲ χωρὶς τοῦ στέατος ἐπουλωτικώτερον μὲν, οὐχ ὁμοίως δὲ ἀνώδυνον. εἴρηται δὲ καὶ πρόσθεν ὡς ὕδατος μὲν προσλαβὸν ἐμψυκτικώτερον γίγνεται, παλαιοῦ δὲ ἐλαίου | |
| 15 | διαφορητικώτερον. ὁ δυνάμενος οὖν γνῶναι τίνος μᾶλλον χρῄζοι τὸ ἕλκος, οὗτος ἄριστα καὶ αὐτὸς συνθήσει τὰ φάρ‐ μακα καὶ τοῖς ἤδη συγκειμένοις χρήσεται. κᾀμὲ πολλάκις | |
| ἐθεάσασθε τοῖς τῶν παρακαλεσάντων ἰατρῶν εἰς συμβουλὴν | 426 | |
13.427 | φαρμάκοις θεραπεύσαντα πολλὰ τῶν ἐκείνοις ἀπορουμένων. ἄριστον οὖν εἴρηται φάρμακον οὐχ ἁπλῶς, ἀλλὰ τῶν ἐπαγ‐ γελλομένων τόδε τι ποιεῖν, ὥσπερ ἐγὼ τὴν φοινικίνην ἀρί‐ στην ἔφην εἶναι πρὸς τὰ ῥευματικὰ χρωμένων αὐτῇ κατὰ | |
| 5 | τοὺς προειρημένους διορισμούς. [Περὶ τῶν ἄλλων λευκῶν ἐμπλάστρων.] Αἱ μὲν οὖν προειρημέναι λευκαὶ καθ’ ὃν εἴρηκα λόγον ἐσκευ‐ άσθησαν ἐκ παλαιοῦ. πολυειδεῖς δ’ ἄλλαι μετὰ ταῦτα συνε‐ τέθησαν, ἀφαιρούντων γέ τινα καὶ προστιθέντων καὶ ὑπαλ‐ | |
| 10 | λαττόντων τῶν ἐπιγινομένων ἰατρῶν, περὶ ὧν καὶ αὐτῶν ἄμεινον εἰπεῖν ἕνεκα τοῦ γυμνάσασθαι ποικίλως ὑμᾶς ἐν τῇ τῶν φαρμάκων συνθέσει. γέγραπται τοίνυν ὑπ’ Ἀνδρομά‐ χου κατὰ τὸ βιβλίον, ὃ ἐπιγράφει δυνάμεις πρὸς τὰ ἐκτὸς, ὡδί πως αὐτοῖς ὀνόμασι· λευκὴ ᾗ χρῶμαι. λιθαργύρου μνᾶ | |
| 15 | αʹ. ψιμυθίου μνᾶ αʹ. κηροῦ τέταρτον, ῥητίνης τέταρτον, ἐλαίου κοτύλαι γʹ. ὕδατος κοτύλαι βʹ. ταῦτα μὲν ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος, οὔτ’ ἐπὶ τίνων ἁρμόττει προσγρά‐ | |
| ψας οὔτε περὶ τῆς ἑψήσεως αὐτοῦ διελθών. τινὲς μὲν οὖν | 427 | |
13.428 | εἴκοσιν οὐγγίας ἔχειν φασὶ τὴν μνᾶν, ἔνιοι δὲ ἑκκαίδεκα. καὶ δύναιτ’ ἂν ἑκατέρως σκευάζεσθαι τὸ φάρμακον, οὐ μὴν ὀρθῶς μοι δοκεῖ τὸ ἴσον ἐμβάλλειν ῥητίνης τε καὶ κηροῦ. βελτίων γὰρ ἡ Ἀτταλικὴ σύγκειται, τὸν κηρὸν τῆς ῥητίνης | |
| 5 | λαμβάνουσα διπλάσιον. πρόδηλον δὲ ὅτι τῆς ῥητίνης ἴσης ἐμβληθείσης τῷ κηρῷ γένοιτ’ ἂν ἐχεκολλοτέρα μὲν ἔμπλα‐ στρος, οὐχ ἡδεῖα δ’ ὁμοίως τοῖς ἕλκεσιν, ἀλλ’ ἔχουσα δριμύ. καὶ μέντοι καὶ τῷ μὴ δηλῶσαι ποίαν βούλεται βάλλεσθαι ῥητίνην οὐκ ὀρθῶς ἔπραξεν. ἀλλ’ ἡμεῖς γε γινώσκοντες | |
| 10 | ἀμείνω κατὰ πάντα τὴν τερμινθίνην εἶναι τῆς κολοφωνίας τε καὶ φρυκτῆς ὀνομαζομένης, ἐκείνην ἐμβαλοῦμεν. εἰ δὲ καὶ τῆς λάρικος εὐποροίημεν, οὐδὲν κωλύει χρήσασθαι, παρα‐ πλήσιαι γάρ πώς εἰσιν. ἐλαίου δὲ κοτύλας τρεῖς ἡγοῦμαι γράφειν αὐτὸν τὰς Ἀττικὰς ἢ πάντως ἂν ἐγεγράφει λίτρας. | |
| 15 | καίτοι θαυμάσειεν ἄν τις ὅπως ἐν Ῥώμῃ διατρίβων ἀντὶ λιτρῶν ὠνόμαζε κοτύλας. ἐπιχώρια γὰρ ταῦτα ὀνόματα, τό τε τῆς λίτρας καὶ τὸ τοῦ ξέστου καὶ τὸ τῆς οὐγγίας. ἐκ | |
| πολλῶν φαρμάκων πάλαι συγγεγραμμένων, πρὶν εἰς τοσοῦτο | 428 | |
13.429 | δυνάμεως ἠυξῆσθαι τὰ τῶν Ῥωμαίων, ἐστοχασάμην ἣν ὀνο‐ μάζουσιν ἐκεῖνοι κοτύλην ἴσην εἶναι ταῖς κατὰ τὴν νῦν ἐν Ῥώμῃ λίτραν οὐγγίαις ἐννέα. μή τι οὖν καὶ ὁ Ἀνδρόμαχος τὰς τρεῖς κοτύλας ἀξιοῖ βάλλειν, ὡς ἑκάστης αὐτῶν οὔσης | |
| 5 | οὐγγιῶν θʹ. καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον καὶ τὰς τοῦ ὕδατος δύος προειδότες οὖν ἡμεῖς τὴν ἑκάστου τῶν ἁπλῶν δύναμιν, ὅπως ἂν σκευάσητε χρῆσθαι δυνήσεσθε πρὸς ἅπερ ὁ τῆς συνθέσεως ἑπαγγέλλεται τρόπος, ἐπιτρέψαντες ἑτέροις ζητεῖν ὁποία τῶν συνθέσεών ἐστιν ἀρίστη. πᾶσαι γὰρ ἄρι‐ | |
| 10 | σταί τέ εἰσι καὶ οὐκ ἄρισται, καθότι προεπιδέδεικταί μοι. καὶ γὰρ αὖ καὶ ταύτης ἐφεξῆς ἑτέραν ὁ Ἀνδρόμαχος γρά‐ φει τήνδε. [Λευκὴ ἄλλη.] ♃ Λιθαργύρου 𐅻 ρξʹ. ψιμυθίου 𐅻 ςʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. τιρμινθίνης 𐅻 κδʹ. ἐλαίου κοτύλης ἥμισυ, ὕδα‐ | |
| 15 | τος κυ. στʹ. αὕτη τοίνυν ἡ ἔμπλαστρος τῆς προτέρας πλέον ἔχουσα τὸ ψιμύθιον τῆς λιθαργύρου λευκοτέρα μὲν ἂν γέ‐ νοιτο καὶ ψυκτικωτέρα κατά γε τοῦτο. ῥᾳδίως δ’ ἀποπί‐ | |
| πτουσα, κᾂν ἑκκαίδεκα καὶ δίμοιρον οὐγγίας τὴν κοτύλην | 429 | |
13.430 | ἔχειν ὑποθώμεθα, καθάπερ ἔνιοί φασι. βοηθεῖ γε μὴν αὐτῇ πρὸς τοῦτο τῆς τερμινθίνης ἡ μίξις, ὡς μὴ κραῦρον γί‐ νεσθαι τὸ φάρμακον, ἐπεὶ τελέως ἂν ἀλιπὲς ἦν καὶ ξηρὸν, ὀλίγον ἔχον ἐλαίου τε καὶ ὕδατος. οὐ προσέγραψε δὲ οὐδὲ | |
| 5 | ἐπὶ ταύτης ὁ Ἀνδρόμαχος οὔθ’ ἕψησιν οὔτ’ ἐπαγγελίαν. [Λευκὴ ἄλλη.] Ἑτέραν δ’ ἐφεξῆς τῇδε γράφει τρίτην, τὰ μὲν ἄλλα τὰ αὐτὰ πάντα ἔχουσαν τῇ διὰ τοῦ λευκοῦ πεπέρεως Ἀτταλικῇ. πρόσκειται δὲ αὐτῇ ταῦτα τὰ δύο, ὄρ‐ χεως βοτάνης 𐅻 ηʹ. στρουθίου οὐγγίαι δύο, ὕδωρ δὲ οὐδ’ | |
| 10 | ὅλως ἐμβάλλει τῷ φαρμάκῳ τούτῳ καὶ τοῦ λιβανωτοῦ τὰς εʹ. καὶ εἴκοσι δραχμὰς ἀξιοῖ βάλλειν οὐ προσγράψας, ὡς ὁ Ἥρας εἴωθεν. ἔνιοι δὲ δέκα δύο καὶ εἴκοσι βάλλουσιν, ἐλαίου μέντοι κᾀνταῦθα δύο κοτύλας μίγνυσι, τὴν αὐτὴν ἀσάφειαν ἡμῖν καταλιπὼν ἧς ἔμπροσθεν ἐμνημόνευσα. μέμψαιτο δ’ | |
| 15 | ἄν τις αὐτῷ μεγάλως μὴ προσγράψαντι τὰς ἐπαγγελίας τῶν φαρμάκων. οὐ γὰρ δήπου τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχει τὸ δεύτε‐ ρον γεγραμμένον τῷ πρώτῳ τε καὶ τῷ τρίτῳ. τὸν Ἥραν | |
| δὲ ἐπαινεῖν προσήκει τάς τε ἐπαγγελίας τῶν φαρμάκων γρά‐ | 430 | |
13.431 | ψαντα καὶ τοὺς τρόπους τῶν χρήσεων, οὓς ὅλως ὁ Ἀνδρό‐ μαχος ἐπὶ τῶν λευκῶν ἐμπλάστων κατέλιπε, σπανίως που μόνην τὴν ἐπαγγελίαν προσθεὶς, οὐ μὴν οὐδ’ ὅπως χρὴ τὸ φάρμακον ἕψειν ἔγραψεν. ἀλλ’ οὐκ ἄν τις αὐτὸν ἴσως ἐν | |
| 5 | τούτῳ μέμψαιτο τοῖς ἤδη γεγυμνασμένοις κατὰ τὴν ἰατρι‐ κὴν τέχνην, οὐκ ἰδιώταις γράφοντα. τὸ δὲ μὴ προστιθέναι τὰς ἐπαγγελίας ἢ τὰς καθόλου δυνάμεις οὐ σμικρὸν ἁμάρ‐ τημα. τί γὰρ καὶ φήσει τις ἀπολογούμενος ὑπὲρ αὐτοῦ; τάχ’ ἴσως ὅτι τοῖς ἐπισταμένοις τὰς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυ‐ | |
| 10 | νάμεις γέγραπται ταῦτα. καὶ μὴν οὐδεὶς ἐκείνων Ἀνδρομά‐ χου δεῖται, δυνάμενός γε καὶ αὐτὸς ὁμοίως συντιθέναι. [Λευκὴ Ἥρα πρὸς τοὺς ὑδροφόβους.] Πά‐ λιν οὖν ἐπὶ τὸν Ἥραν ἀφικόμεθα, γράφοντα μετὰ τὴν Ἀτ‐ ταλικὴν ἔμπλαστρον ἑτέραν λευκὴν, αὐτοῖς ὀνόμασι τοῖσδε· | |
| 15 | λευκὴ πρὸς τοὺς λυσσοδήκτους. ποιεῖ δ’ ἀκριβῶς καὶ πρὸς τοὺς ὑδραφόβους. ῥύεται γὰρ εὐθὺς τοῦ κινδύνου ἐπιτεθεῖσα τῷ τραύματι. τοῖς μέντοι κεκρατημένοις ἄγαν καὶ καταπό‐ | |
| τιον ὅσον καρύου Ποντικοῦ ἐξ αὐτῆς ποιήσαντα διδόναι καὶ | 431 | |
13.432 | τοῦτο ποιεῖν ἐφ’ ἡμέρας μʹ. μεταβάλλει μέντοι τὴν χρόαν ἐπὶ τῶν σπληνῶν καὶ γίνεται μέλαινα. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς ἀνθρωπόδηκτα, κυνόδηκτα, ἀποσύρματα, δυσκατούλωτα, αἴ‐ ρει καὶ ὑπώπια κεράτιον αʹ καὶ τραύματα κολλᾷ. ποιεῖ καὶ | |
| 5 | πρὸς φύματα καὶ ῥαγάδας. ἔστι δὲ καὶ πεσσὸς μαλακτικός. δεῖ μέντοι παρὰ μίαν ἡμέραν λύειν καὶ ἀποσπογγίζειν τὴν ἐπιγινομένην τοῖς ἕλκεσι μελανίαν. καὶ τοῦτο ποιεῖν, ἕως ἂν μηκέτι φαίνηται ἡ μελανία. ἡ αὐτὴ καὶ κατουλωτική ἐστι καὶ πρὸς πάντα ἀγαθή. ταῦτα προειπὼν Ἥρας ἐφεξῆς | |
| 10 | ἔγραψε τὴν συμμετρίαν τῆς ἐμπλάστρου κατὰ τήνδε τὴν λέ‐ ξιν. λευκή. ♃ κηροῦ λευκοῦ Ποντικοῦ λίτρας βʹ. λιθαργύ‐ ρου χρυσίτιδος λίτραν αʹ. ψιμυθίου λίτραν αʹ. σμύρνης οὐγ‐ γίας βʹ. μυελοῦ ἐλαφείου οὐγγίας βʹ. λιβάνου ἀτόμου οὐγ‐ γίαν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξε. αʹ. συμμετρία μὲν ἥδε τῶν συν‐ | |
| 15 | τιθέντων τὴν ἔμπλαστρον. ἐφεξῆς δὲ τὴν ἕψησιν οὕτως ἔγραψε. λιθάργυρον ἐλαίῳ ἕψε, ὅταν δὲ δοκῇ γλοιοῦσθαι κατὰ τὴν σύστασιν κηρὸν, εἶτα τὸ ψιμύθιον ἔμπασσε καὶ | |
| κίνει. ὅταν δ’ ἑνωθῇ καὶ ἀμόλυντος γένηται, ἀφελὼν τὴν | 432 | |
13.433 | ἀνθρακιὰν, τὸν μυελὸν ἀποδίδου. ψύξας δὲ ἀποδίδου τὴν σμύρναν καὶ τὸν λιβανωτὸν καὶ μαλάξας χρῶ. καὶ κατὰ τοῦτο οὖν ἐπαινεῖν χρὴ τὸν Ἥραν, οὐκ ἐφ’ ἡμῖν ἀπολιπόντα τὴν ἔμπλαστρον ἕψειν ὅπως ἂν βουληθῶμεν, ἀλλ’ αὐτὸν | |
| 5 | προσγράψαντα. πρόχειρον γὰρ ἦν ἅμα τῇ λιθαργύρῳ τὸ ψι‐ μύθιον εὐθέως ἀπ’ ἀρχῆς ἕψειν, ὡς ἐπὶ τῶν ἄλλων λευκῶν, ἡμεῖς τε τοῦτο ὡς ἐπίπαν εἰώθαμεν ποιεῖν, ἀλλ’ αὐτός τε ἐκεῖνος ἐπ’ ἄλλων ἔγραψεν. ἀλλ’ ἐπί γε ταύτης ὕστερον ἐμβάλ‐ λειν αὐτὸ κελεύει μὴ προσγράψας μὲν τὴν αἰτίαν δι’ ἣν | |
| 10 | τοῦτο ποιεῖν ἄμεινον, ἐνδεικνύμενός γε μὴν ὡς οὐχ εἷς τρό‐ πος ἑψήσεως ἐπὶ πάντων ἐστὶν ὁμοίως χρήσιμος, ἀλλ’ ἐπ’ ἐνίων καὶ δύο καὶ τρεῖς ποιήσασθαι δυνατόν ἐστιν, οὐ μό‐ νον ὑπαλλάττοντας τὴν χροιὰν, ἀλλὰ καὶ τὴν δύναμιν τῶν φαρμάκων. ὥσπερ ἐπὶ τῆσδε τῆς νῦν προκειμένης οὐκ ἐβου‐ | |
| 15 | λήθη τὸ ψιμύθιον ἑψηθῆναι μετὰ τῆς λιθαργύρου, γινώσκων αὐτὸ καὶ τὴν ἀκριβῆ λευκότητα μὴ φυλάττον ἐν τῷ καθέ‐ ψεσθαι καὶ τὴν στύψιν ἣν ἔχει μετὰ τῆς ψύξεως ἀποτιθέ‐ | |
| μενον. ἴσως οὖν τις ζητήσει καὶ τί διαφορητικὸν εἶναι | 433 | |
13.434 | βουλόμενος τὸ φάρμακον ὁ συνθεὶς πρῶτον, ὅστις ποτ’ ἦν, ὅμως ἐπειράθη διαφυλάξαι τὸ ψιμύθιον ὠμὸν ἐν αὐτῷ; δο‐ κεῖ δέ μοι τούτου χάριν ἐπὶ τὴν τοιαύτην ἐλθεῖν σκευασίαν, ἵν’ ἔχῃ τι καὶ τῆς ἀποκρουστικῆς δυνάμεως τὸ φάρμακον. | |
| 5 | τὰ γὰρ οὐδεμίαν ἔχοντα τοιαύτην οὐκ ἀσφαλῆ τοῖς πλη‐ θωρικοῖς σώμασιν. ὅπως οὖν ἁρμόττῃ καὶ τούτοις, εἰκὸς με‐ μίχθαι τὸ ψιμύθιον ὠμόν. εὔδηλον δ’ ὅτι μεγάλας ἐπαγγε‐ λίας τὸ προκείμενον ἐπαγγέλλεται φάρμακον, ἐκ τοῦ προσ‐ ειληφέναι τήν τε σμύρναν καὶ τὸν ἐλάφειον μυελὸν, ὡς τά | |
| 10 | τε ἄλλα ταῖς κοιναῖς ταύταις ἐμπλάστροις ἔχει τὰ αὐτά. μεμαθήκαμεν δὲ τὴν μὲν σμύρναν ἰσχυρῶς ξηραῖνον εἶναι φάρμακον, ἱκανῶς τε λεπτομερὲς, τὸν δὲ μυελὸν οὐδενὸς ἥττονα τῶν μαλακτικῶν ὀνομαζομένων. εἴρηται δὲ περὶ τῆς δυνάμεως ταύτης, ὥσπερ καὶ τῶν ἄλλων ἁπασῶν τῶν δευ‐ | |
| 15 | τέρων, ἐν τῷ εʹ. τῆς περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγμα‐ τείας. ἔοικέ γε μὴν οὐ τούτοις μόνοις ὁ συνθεὶς τὸ φάρ‐ μακον, ἀλλὰ καὶ τῷ λευκῷ κηρῷ τῷ Ποντικῷ θαῤῥῆσαι, | |
| φαρμακώδη δύναμιν ἔχοντι καὶ διὰ τοῦτο πλεῖστον αὐτὸν | 434 | |
13.435 | ἐμβάλλειν. ξέστου δὲ νομίζω μεμνῆσθαι τὸν Ἥραν τοῦ Ῥω‐ μαϊκοῦ. παρὰ μὲν γὰρ τοῖς Ἀθηναίοις οὔτε τὸ μέτρον ἦν οὔτε τοὔνομα τοῦτο. νυνὶ δὲ ἀφ’ οὗ Ῥωμαῖοι κρατοῦσι, τὸ μὲν ὄνομα τοῦ ξέστου παρὰ πᾶσίν ἐστι τοῖς Ἑλληνικῇ δια‐ | |
| 5 | λέκτῳ χρωμένοις ἔθνεσιν, αὐτὸ δὲ τὸ μέτρον οὐκ ἴσον τῷ Ῥωμαϊκῷ. χρῶνται γὰρ ἄλλος ἄλλῳ ξεστιαίῳ μέτρῳ. παρὰ γοῦν τοῖς Ῥωμαϊκοῖς ὁ ξέστης ἔχει μίαν λίτραν καὶ ἡμί‐ σειαν καὶ ἕκτον, ὡς εἶναι τὰς πάσας οὐγγίας κʹ. ἃς ὡς τὸ πολὺ τοῖς κέρασι μετροῦσιν, ἐπιτετμημένοις ἔξωθεν γραμμαῖς | |
| 10 | τισι κυκλοτερέσιν. ἔνιοι δὲ ψευδῶς ὑπειλήφασι τὸν Ῥωμαϊ‐ κὸν ξέστην ὀκτωκαίδεκα μετρικὰς ἔχειν οὐγγίας. ἔοικεν οὖν καὶ ὁ Ἥρας ὅταν κοτύλην γράφῃ, τὸ μὲν ἥμισυ τοῦ ξέστου σημαίνειν. ἤτοι δὲ τὰς θʹ. δηλοῦσιν οὐγγίας ἐκ τοῦ λι‐ τραίου κέρατος ἢ τὰς δέκα, τοῦτο γὰρ ἄδηλον. εἰ δὲ | |
| 15 | καὶ πρὸς λυσσοδήκτους ἐπιτήδειόν ἐστι φάρμακον, εἴτ’ οὖν καταπινόμενον εἴτ’ ἔξωθεν ἐπιτιθέμενον, ἐκ λόγου μὲν οὐχ οἷόν τε γνῶναι. δέδεικται γὰρ ἡμῖν ὅλῃ τῇ τῆς οὐσίας ἰδιό‐ | |
| τητι τὰ τοιαῦτα φάρμακα τὴν ἐνέργειαν ἔχοντα καὶ διὰ | 435 | |
13.436 | τοῦτο τῇ πείρᾳ κρινόμενα. πειραθῆναι δὲ οὐδέποτε ἐτόλ‐ μησα τοῦ φαρμάκου τοῦδε, τίνα δύναμιν ἐν τοῖς λυσσοδή‐ κτοις ἐπιδείκνυται, διὰ τὸ βεβαίως θεραπεῦον ἔχειν φάρμα‐ κον τὸ διὰ τῶν καρκίνων, ὅταν δὲ τοῦτο μὴ παρῇ, καὶ ἄλλα | |
| 5 | τινὰ μηδέποτε ἀποτυχόντα. τὸ τοίνυν ἐν οὕτως ἐπικινδύνῳ πάθει καταλιπόντα τὰ βέβαια, πολυπράγμονος ἕνεκα πείρας προδοῦναι τὴν σωτηρίαν τοῦ δεδηγμένου, δεινὸν καὶ ἄδικον ἐφαίνετο μοι. περὶ μὲν δὴ τῶν λυσσοδήκτων ἀρκεῖ καὶ ταῦτα εἰρῆσθαι. τὰ δ’ ἄλλα τὰ περὶ τῆσδε τῆς ἐμπλάστρου γεγραμ‐ | |
| 10 | μένα τῷ Ἥρᾳ, καθάπερ ἐπὶ τῆς Ἀτταλικῆς, ἔνια μὲν ἀλη‐ θεύεσθαί φημι, τινὰ δὲ ἐπὶ τὸ μεῖζον ἐξαίρεσθαι. κάλλιστον μὲν γάρ ἐστι φάρμακον, ὡς ἐν ἐμπλάστροις, τῶν ὀνομαζο‐ μένων ὑπωπίων, ἐναίμων δὲ τραυμάτων κολλητικὸν, οὐκ ἐν τοῖς πρώτοις καὶ ἀρίστοις. ὅλως δὲ περὶ τοῦ γένους τού‐ | |
| 15 | του τῶν ἐμπλάστρων εὑρίσκω παμπόλλους τῶν ἰατρῶν οὐ μόνον τῶν νῦν, ἀλλὰ καὶ τῶν γεγραφότων συγγράμματα, μείζονας τῶν ἀληθῶν ἐπαίνους πεποιημένους, ὑπὲρ ὧν ἐν | |
| τῷ μετὰ ταῦτα λόγῳ ῥηθήσεται. νῦν δὲ ἐπὶ τὴν προκειμέ‐ | 436 | |
13.437 | νην ἐλθόντες, αὖθις ἐπισκεψόμεθα περὶ τῶν εἰρημένων τῷ Ἥρᾳ. φησὶ γὰρ αὐτὴν ἰᾶσθαι φύματα, μηδένα προσθεὶς διορισμὸν ὧν ἐγὼ περὶ τῆς φοινικίνης ἔγραψα. τινὰ μὲν γὰρ πάνυ θερμὰ τῶν φυμάτων ἐστὶ καὶ σφοδρῶς ἐξορμῶντα, | |
| 5 | τινὰ δὲ καὶ ψυχρὰ καὶ ξηρά. πάμπολλα δ’ ἄλλα μεταξὺ τούτων, ἔνια μὲν ἀκριβῶς μέσα τῶν εἰρημένων, ἔνια δὲ ὀλί‐ γον ἀφιστάμενα τῆς μεσότητος ἑκατέρωσε καί τινα πλέον ὡσαύτως ἐφ’ ἑκάτερα, καί τινα τῶν ἄκρων ἐγγὺς ἢ μεταξύ πως ἐξ ἴσου τῶν τε μέσων καὶ τῶν ἄκρων, ἐφ’ ὧν ἁπάν‐ | |
| 10 | των ἀδύνατόν ἐστι τὴν ἔμπλαστρον ταύτην ἐφαρμόττειν, εἰ μὴ ἄρα βούλοιτο τήκειν αὐτὴν ὑγροῖς τισιν, ὡς γίγνεσθαι τρόπους πολλοὺς τῆς χρήσεως, οὓς ἐχρῆν αὐτὸν εἰρηκέναι, καθάπερ ἐπ’ ἄλλων ἐποίησε. διὸ καὶ δίκαιον εἶναί φημι τοῦτον μὲν ἐπαινεῖν ἐφ’ οἷς οὕτως ἔγραψε, μέμφεσθαι δὲ | |
| 15 | Ἀνδρομάχῳ. περὶ δὲ τοῦ τὴν ἔμπλαστρον ταύτην ἐπ’ ἀν‐ θρωποδήκτων καὶ κυνοδήκτων ἁρμόττειν, τοὺς αὐτοὺς νό‐ μιζε παρ’ ἐμοῦ λόγους ἀκούειν, οὓς καὶ περὶ τῆς Ἀτταλι‐ | |
| κῆς εἶπον. ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τῶν ἄλλων, ὅσα μαρτυρεῖ τῷ | 437 | |
13.438 | φαρμάκῳ, καθάπερ ἐπ’ ἐκείνης οὕτω κᾀπὶ ταύτης λέγων καλὸν εἶναι τὸ φάρμακον, ἀλλὰ πολὺ λείπεσθαι τῶν εἰς ἕκα‐ στον ἐκείνων ἄριστα ποιούντων, ὡς χρήσασθαί τινα αὐτῷ θαῤῥούντως μηδενὸς τῶν ἀρίστων παρόντος. οὐ σμικρὸν δὲ | |
| 5 | οὐδὲ τοῦτ’ ἔστιν ἐν τοῖς φαρμάκοις, ὥσπερ κᾀν τοῖς διαι‐ τήμασι καὶ πᾶσι τοῖς κατὰ τὴν τέχνην, οὗ κατεφρόνουν μὲν ἐγὼ τὸ πρῶτον, ὡς μηδ’ ἄξιον Ἱπποκράτει εἶναι νομίζειν παραινοῦντι ἡμῖν οὕτω πάντα τὰ κατὰ τέχνην πράττειν, ὡς ὠφελεῖν ἢ μὴ βλάπτειν. ὕστερον δ’ ἔγνων αὐτὸ μεγίστην | |
| 10 | δύναμιν ἔχον, ὡς ἑώρων ἐνίους τῶν ἰατρῶν, οἷς κατώρθω‐ σαν ἔμπροσθεν φαρμάκοις, ὡς θαυμασθῆναι, τούτοις ὕστε‐ ρον ἐπ’ ἄλλων ἀποτυχόντας, ὡς καταγελασθῆναι. καὶ διὰ τοῦτ’ ἐπειράθην ἀεὶ τοιούτοις χρῆσθαι βοηθήμασιν, ἐφ’ οἷς ἡ μὲν τῆς ὠφελείας ἐλπὶς ἐνίοτε ἀμφιβολίαν ἔχει, τὸ δὲ μη‐ | |
| 15 | δεμίαν ἀπαντῆσαι βλάβην ἀκριβῆ γνῶσιν. ἅπερ οὖν ἐπῄνεσε τῆς Ἀτταλικῆς ἐμπλάστρου καὶ ταύτης ὁ Ἥρας, ἔστι μὲν, | |
| ὡς ἔφην, οὐ μεγάλα. οὐ παρόντων δὲ τῶν μεγάλως αὐτὰ | 438 | |
13.439 | δρώντων, οὐκ ἄν τις τούτοις χρώμενος ἐργάσεται βλάβην σαφῆ, κᾂν μηδὲν ὠφελήσῃ. χρῆσθαι μέντοι τις τῷ φαρμάκῳ τούτῳ βουλόμενος ἐπὶ φυμάτων, ἐξ ὧν εἶπον ἐπὶ τῆς φοινικίνης, αὐτὸς ἐξευρήσει τήκων ἄλλοτε ἄλλως αὐτήν. εἰ‐ | |
| 5 | ρήσεται δὲ ἐπὶ πλέον ἐν τοῖς ἑξῆς καὶ τῶν φυμάτων ἐπι‐ μέλεια πᾶσα, δι’ ἧς. ἐλπίζω τὴν μέθοδον ὑμᾶς ἕξειν ἀκριβῆ τε καὶ τελείαν τῶν δυναμένων φαρμάκων ὠφελεῖν φύματα. καλείσθω δὲ ὑμῖν ἡ ἔμπλαστρος αὕτη λευκὴ πρὸς λυσσο‐ δήκτους, ὥσπερ ἡ διὰ τοῦ λευκοῦ πεπέρεως Ἀτταλική. γρά‐ | |
| 10 | φει δ’ ἐφεξῆς τῇδε καὶ ἄλλην ἔμπλαστρον ὁ Ἥρας κατὰ τήνδε τὴν λέξιν. λευκὴ ἡ Ἀριοβαρζάνειος, ᾗ Ξενοκράτης τὸ περὶ τὸν ταρσὸν ἀπόστημα διεφόρησεν ἤδη μεταβεβληκός. εἶτα τήν τε συμμετρίαν τῶν ἐμβαλλομένων εἰς αὐτὴν εἰπὼν καὶ μετὰ ταῦτα τὴν ἕψησιν, ἐπὶ τέλει προσέγραψε κατὰ λέ‐ | |
| 15 | ξιν οὕτως. ποιεῖ μάλιστα πρὸς τὰ κακοήθη καὶ νεμόμενα καὶ δυσαλθῆ, καθόλου τε πρὸς πᾶν ἕλκος. αὐτὴν δὲ τὴν συμμετρίαν τῶν συντιθέντων τὸ φάρμακον οὐκ οἶδ’ ὅπως | |
| ἐκ τρίτου μέρους ἔγραψε, τῆς ὁλοκλήρως ὑπ’ ἄλλων γεγραμ‐ | 439 | |
13.440 | μένης κατὰ τόνδε τὸν τρόπον. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ςʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. παλαιοῦ ἐλαίου κο. γʹ. ψιμυθίου 𐅻 πʹ. τερμινθίνης 𐅻 λβʹ. κηρύκων κεκαυμένων 𐅻 ιʹ. λιβανωτοῦ 𐅻 ιθʹ. ὕδα‐ τος κυ. ιβʹ. ταῦτα πάντα τὰ νῦν ὑπ’ ἐμοῦ λελεγμένα φάρ‐ | |
| 5 | μακα κατὰ τὸ τρίτον μέρος ἔγραψεν ὁ Ἥρας. ♃ λιθαργύ‐ ρου 𐅻 ξστʹ. ὀβολοὺς δʹ. κηροῦ 𐅻 ιστʹ. ὀβολοὺς δʹ. ἐλαίου δὲ παλαιοῦ κοτύλην αʹ. καὶ ψιμυθίου μὲν 𐅻 κστʹ. καὶ τετρώβολον· τῆς δὲ τερμινθίνης ῥητίνης 𐅻 ιʹ. καὶ τε‐ τρώβολον, κηρύκων κεκαυμένων 𐅻 γʹ. καὶ διώβολον καὶ λι‐ | |
| 10 | βανωτοῦ 𐅻 στʹ. καὶ διώβολον, ὕδατος κυάθους δʹ. εἶτ’ ἐφε‐ ξῆς τὴν ἕψησιν οὑτωσὶ γράφει. τὴν λιθάργυρον καὶ τὸ ψι‐ μύθιον σὺν τῷ ὕδατι καὶ τῷ ἐλαίῳ τρῖβε, εἶτα ἕψε ἐν καινῇ χύτρᾳ ἐπὶ μαλακοῦ πυρὸς, κινῶν σιδηρᾷ σπάθῃ ἐπιμελῶς, ἵνα μὴ καυθήσῃ. ὅταν δὲ ἡμίεφθος ᾖ, ἐπέμβαλλε κηρὸν, τα‐ | |
| 15 | κέντος δὲ ῥητίνην καὶ λιβανωτὸν, καὶ ἕψε ἕως ἀμόλυντον γένηται ποσῶς, εἶθ’ ὅταν δοκῇ ἐγγὺς εἶναι τοῦ καλῶς ἔχειν, ἐπεμβαλὼν τοὺς κήρυκας, συνέψησον τὸν λοιπὸν χρόνον. | |
| ὅταν δὲ τελέως συστραφῇ, κατέρασον εἷς θυείαν, ὕδατος ὀλί‐ | 440 | |
13.441 | γου προϋποκειμένου καὶ μαλάξας χρῶ. τοῦτο τὸ φάρμακον εἰς τὸ διαφορεῖν ἀδήκτως παρεσκεύασται, τό τε ψιμύθιον ὀλίγον ἔχον, ὡς πρὸς τὴν ἀναλογίαν τῆς λιθαργύρου καὶ μετὰ ταύτης ἀπ’ ἀρχῆς ἑψόμενον ἰσχυρῶς τε ξηραῖνον φάρ‐ | |
| 5 | μακον διὰ τοὺς κεκαυμένους κήρυκας. ἡ δ’ αὕτη πώς ἐστι δύναμις καὶ ταῖς πορφύραις καὶ τοῖς ὀστρέοις κεκαυμένοις. εὔδηλον δ’ ὅτι χωρὶς τῶν σαρκῶν καίεται τὰ τῶν ζώων τού‐ των ὄστρακα. καὶ Ἥρας μὲν ἓν ἔγραψε βιβλίον τῶν δυνά‐ μεων. Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ ἐπικληθεὶς φαρμακίων δέκα χωρὶς | |
| 10 | τῶν θηριακῶν καὶ γυναικείων προσθεὶς καὶ αὐτὸς ἑκάστου φαρμάκου τὴν ἐπαγγελίαν, ἐπὶ πολλῶν δὲ καὶ τὴν ἕψησιν, ἐπ’ ἐνίων δὲ καὶ τὸν τρόπον τῆς χρήσεως. ὁ δὲ Ἀνδρόμα‐ χος πολλὰς ἤθροισε δυνάμεις καὶ σχεδὸν οὐκ ἐλάττους τῶν ἐν τοῖς δέκα τοῦ φαρμακίωνος Ἀσκληπιάδου. τρισὶ δ’ αὐ‐ | |
| 15 | τὰς περιέλαβε βίβλοις· ἑνὶ μὲν ἐν ᾧ τὰ ἔξωθεν ἐπιτιθέμενα φάρμακα γράφει, δευτέρῳ δὲ ἐν ᾧ τὰ εἴσω τοῦ σώματος λαμβανόμενα, καὶ τρίτῳ τῷ κατὰ τοὺς ὀφθαλμούς. μέμψαιτο | |
| δ’ ἄν τις, ὡς ἔφην, αὐτῷ μήτε τὰς σκευασίας προσγρά‐ | 441 | |
13.442 | φοντι μήτε τοὺς τρόπους τῶν χρήσεων μήτε τὰς δυνάμεις μήτε τὰς ἐπαγγελίας. [Αἱ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμέναι λευκαί.] Ἐπὶ τὸν Ἀσκληπιάδην οὖν ἤδη μεταβὰς παραθήσομαι τὰς | |
| 5 | ὑπ’ αὐτοῦ γραφείσας ἐμπλάστρους λευκὰς ἐπὶ τῷ τέλει τοῦ τρίτου βιβλίου τῶν ἐκτός. ἐπιγράφει δ’ αὐτὸς αὐτὰ πρώτην Μαρκέλλαν καὶ δευτέραν καὶ τρίτην καὶ τετάρτην καὶ πέμπτην, ὥσπερ τὰ ἄλλα τῶν ἐντὸς πέντε, πρῶτον Μά‐ σωνα καὶ δεύτερον καὶ τρίτον καὶ τέταρτον καὶ πέμπτον. | |
| 10 | ἐν δὲ τῇ τρίτῃ Μαρκέλλῃ κατὰ τὸ τέλος ἔγραψε λευκὰς ἐμπλάστρους, μίαν μὲν ἧς τὴν ἐπαγγελίαν φησὶν εἶναι πρὸ τὰ πυρίκαυτα καὶ ἀποσύρματα καὶ χρῶτας ἁπαλοὺς, ἣν ἄκεσιν ὀνομάζεσθαί φησιν. ἕψειν δὲ ὁμοῦ τὰ τέτταρά φησι, λιθάργυρον, ψιμύθιον, ἔλαιον, ὕδωρ, ἴσα πάντα καὶ δῆλον | |
| 15 | ὅτι ψαθυρὸν καὶ ἀλιπὲς γίνεται τὸ φάρμακον τοῦτο, ὡς μηδὲ προσμεῖναι τῷ χρωτὶ δύνασθαι χωρὶς ἐπιδέσεως. εἰ μὴ γὰρ, ὡς προέφην ἔμπροσθεν, ἐπὶ πλέον ἑψηθείη τὰ μεταλ‐ | |
| λικὰ, τοιαύτην ἀναγκαῖόν ἐστι γίγνεσθαι τὴν ἔμπλαστρον. | 442 | |
13.443 | ἐπὶ πλέον δ’ ἕψεται, πλέονα μοῖραν ἐν τῇ μίξει τῶν ὑγρῶν ἔχοντα. ἑτέραν δ’ ἐφεξῆς τῇδε λευκὴν ἔμπλαστρον ἔγραψεν ὁ Ἀκληπιάδης, τὴν αὐτὴν μὲν ἐπαγγελίαν ἔχουσαν, οὐ τὴν αὐ‐ τὴν δὲ σύνθεσιν. οὔτε γὰρ ἴσον ἐμβάλλει σταθμὸν τῶν με‐ | |
| 5 | ταλλικῶν, ἀλλὰ τὸ ψιμύθιον ἡμιώλιον τοῦ λιθαργύρου καὶ προσεμβάλλει στέατος μοσχείου, τὴν ὅλην συμμετρίαν ποι‐ ήσας τήνδε. ♃ ψιμυθίου 𐅻 ρκʹ. λιθαργύρου 𐅻 πʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 λʹ. κηροῦ 𐅻 κεʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. τοῦτο τὸ φάρμακον ὀλίγον ἔχει ἔλαιον, ὡς πρὸς τὴν τῶν μεταλλικῶν | |
| 10 | ἀναλογίαν, ἐάν τις ὑπόθηται τὴν κοτύλην ἔχειν οὐγγίας θʹ. Ῥωμαϊκὰς τὰς καταγεγραμμένας ἐν τοῖς συνήθεσι κέρασι λι‐ τραίοις. ἐπεὶ δὲ πεπλεόνασται τὸ ψιμύθιον ἐν αὐτῷ καὶ διὰ τοῦτο στυπτικώτερον ἐγίνετο τοῦ προγεγραμμένου, τὸ στέαρ ἔμιξεν ὁ συνθεὶς αὐτό. γινώσκων δὲ τὸ τῶν βοῶν στέαρ | |
| 15 | θερμότερόν τε καὶ διαφορητικώτερον ὑπάρχειν τοῦ τῶν ὑῶν, ἐφυλάξατο τελείου βοὸς ἐμβάλλειν στέαρ. ἐν ἅπαντι γάρ τοι γένει ζώου τὰ νέα τῶν τελείων ὑγρότερόν τε καὶ ἧττον | |
| θερμὸν ἔχει τὸ στέαρ. εἴη ἂν οὖν καὶ ἥδε ἡ σύνθεσις περι‐ | 443 | |
13.444 | εργοτέρα μὲν τῆς ἁπλῆς λευκῆς ἐμπλάστρου τῆς προγεγραμ‐ μένης ὑπ’ αὐτοῦ, πλέον οὐδὲν εἰς ὠφέλειαν ἔχουσα. τρίτην δὲ ἄλλην λευκὴν ἔγραψεν ἐπουλωτικὴν, ἐκ ψιμυθίου μὲν ἴσου τῇ λιθαργύρῳ, κηροῦ δὲ τετάρτου μέρους, ἢ κατὰ ταῦτα καὶ | |
| 5 | τῆς τερμινθίνης αὖ πάλιν ἐξ ἡμίσεος μέρους τοῦ κηροῦ. τὸ δ’ ἔλαιον ὀλίγου δεῖν ἴσον ἐμβέβληται τοῖς μεταλλικοῖς ἀμφο‐ τέροις ὁμοῦ καὶ τούτῳ πάλιν αὐτῷ τὸ ὕδωρ ἴσον. ἐβου‐ λήθη γὰρ ὁ συνθεὶς τὸ φάρμακον τοῦ μὲν ψιμυθίου καὶ τῆς λιθαργύρου βάλλεσθαι 𐅻 ρʹ. ἑκατέρου, τοῦ κηροῦ δὲ | |
| 10 | 𐅻 κεʹ. καὶ τῆς τερμινθίνης ιβʹ. τοῦ δὲ ἐλαίου καὶ τοῦ ὕδα‐ τος ἀνὰ δύο κοτύλας. τῆς οὖν Ἀτταλικῆς ἀναμνησθέντες ἐμπλάστρου, τὰ μεταλλικὰ μὲν ὡσαύτως ἐχούσης τῇδε, κα‐ θάπερ καὶ τὸ ἔλαιον ἅμα τῷ ὕδατι. τὸν δὲ κηρὸν διπλά‐ σιον τοῦ κατὰ τήνδε καὶ τὴν τερμινθίνην ὡσαύτως· εἴσεσθε | |
| 15 | σαφῶς ἥντινα διαφορὰν ἔχει πρὸς ἄλληλα τὰ φάρμακα. προσέκειτο γὰρ ἐκείνοις καὶ λιβανωτὸς καὶ στυπτηρία καὶ πέπερι. καὶ μέντοι καὶ μέμνηται τῆς Ἀτταλικῆς ἐκείνης ἐμπλάστρου καὶ ὁ Ἀσκληπιάδης, οὐκ ὀνομάζων αὐτὴν Ἀτ‐ | |
| ταλικὴν, ἀλλ’ οὐδὲ τὸ πέπερι βάλλων. τὰ δ’ ἄλλα πάνθ’ | 444 | |
13.445 | ὡσαύτως ἔγραψε κατὰ λέξιν οὕτως. λευκὴ Μνασαίου λεγο‐ μένη, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ χρόνια καὶ δυσαλθῆ. ♃ λιθαργύ‐ ρου, ψιμυθίου ἀνὰ 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης, λιβάνου ἀνὰ 𐅻 κεʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιβʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. | |
| 5 | μὴ νομίσητε δὲ διαφέρειν, ἐὰν εὕρητέ που 𐅻 ρʹ. ἀντὶ μιᾶς λίτρας γεγραμμένας, ἀλλ’ ἐκεῖνο σκοπεῖτε, πότερον ὁ γρά‐ ψας τὰς 𐅻 ρʹ. τὸ ἥμισυ τοῦ κηροῦ μίγνυσιν αὐταῖς, εἴτ’ ἐκείνου τὸ ἥμισυ τῆς τερμινθίνης, ὡς εἶναι τοῦ μὲν κηροῦ νʹ. τῆς δὲ θερμινθίνης 𐅻 κεʹ. ἤ τινα ἑτέραν ποιεῖται συμμε‐ | |
| 10 | τρίαν. εἰ μὲν γὰρ τὴν εἰρημένην, οὐδὲν διοίσει τοῦ λέ‐ γοντος λίτραν καὶ ἡμίλιτρον καὶ τρεῖς οὐγγίας. ἡ μὲν γὰρ λίτρα 𐅻 στʹ. ἔχει πρὸς ταῖς ἐνενήκοντα, τὸ δὲ ἡμίλιτρον ὀκτὼ καὶ μʹ. δηλονότι, καθάπερ καὶ τούτου πάλιν τὸ ἥμισυ, τέτταρας καὶ κʹ. ὥσθ’ ἡ αὐτὴ ἀναλογία σώζεται, μηδὲν | |
| 15 | μέγα διαφέροντος εἴτε ταῖς 𐅻 ρʹ. τῶν μεταλλικῶν εἴτε ταῖς ἐνενήκοντα ἓξ αἱ δύο κοτύλαι τοῦ ἐλαίου μιγνύοιντο. κατὰ τοῦτο μὲν οὖν οὐ διοίσει τὰ φάρμακα λίτρας ὀνομα‐ | |
| ζομένης ἢ 𐅻 ρʹ. ἐκείνῃ δὲ διενήνοχε τὸ ὑπὸ τοῦ Ἀσκλη‐ | 445 | |
13.446 | πιάδου γεγραμμένον φάρμακον τῆς Ἀτταλικῆς ἐμπλάστρου, τῷ τὴν Ἀτταλικὴν ἓξ μὲν δραχμὰς τῆς σχιστῆς στυπτηρίας, τρεῖς δὲ τοῦ λευκοῦ πεπέρεως, τὴν δ’ ὑπὸ τοῦ Ἀσκληπιά‐ δου γεγραμμένην τὸ μὲν λευκὸν οὐκ ἔχειν πέπερι, διπλάσιον | |
| 5 | δὲ τὸν σταθμὸν τῆς σχιστῆς στυπτηρίας. εὔδηλον δ’ ὅτι στυ‐ πτικώτερον μέν πως καὶ διὰ τοῦτο ἐπουλωτικώτερον ἔσται τὸ τοῦ Ἀσκληπιάδου φάρμακον, διαφορητικώτερον τὸ Ἀτ‐ ταλικὸν, ὥσθ’ ὅπερ ἔφην καὶ πρόσθεν οἱ ζητοῦντες, ὁπό‐ τερον αὐτῶν ἐστι βέλτιον, οὐκ ἴσασι χρῆσθαι φαρμάκοις. εἰς | |
| 10 | μὲν γὰρ τὴν ἐπούλωσιν, τὸ τοῦ Ἀσκληπιάδου βέλτιόν ἐστιν, εἰς δὲ τὴν διαφόρησιν τὸ Ἀτταλικόν. ἑνὶ δὲ λόγῳ μεμνῆσθαι χρὴ τοῦ ὑφ’ Ἱπποκράτους γεγραμμένου κατὰ τὸ περὶ τροφῆς, ὡς ἐν τῷ πρὸς τὶ τό τε φαῦλον καὶ τὸ οὐ φαῦλον λέγεται καὶ δηλονότι τὸ βλαβερόν τε καὶ ὠφέλιμον. | |
| 15 | ἑτέρῳ γὰρ λόγῳ φαίης ἂν εἶναι τῆσδε τῆς ἐμπλάστρου τὴν Ἀτταλικὴν βελτίονα, τῷ πολυχρηστοτέραν ἐκείνην ὑπάρχειν, ἀμέλει καὶ αὐτὸς Ἀσκληπιάδης, ἐφεξῆς τῇδε τῇ νῦν εἰρη‐ μένῃ γράφων αὐτὴν ἐκείνην τὴν διὰ τοῦ λευκοῦ πεπέρεως, | |
| οὐκ ὀνομάζει Ἀτταλικὴν, ἀλλὰ Παμφίλειον, ἀγνοῶν, ὡς | 446 | |
13.447 | οἶμαι, τὸν πρῶτον αὐτὴν εὑρόντα, προσθεὶς δὲ τοὔνομα τοῦ χρωμένου τε καὶ δόντος αὐτῷ. τὴν δ’ οὖν ἐπαγγελίαν αὐ‐ τῆς κατὰ λέξιν οὕτως ἔγραψεν. ἄλλη, Παμφίλειον λεγομένη, φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ποιεῖ πρὸς τὰ παλαιὰ καὶ δυσ‐ | |
| 5 | αλθῆ, ἄνθρακας, ἐπινυκτίδας, ἀχῶρας, ψωρώδεις διαθέσεις, κόλπους παρακολλᾷ, ποιεῖ πρὸς ἀποστήματα, κονδυλώματα καὶ σχεδὸν πολυχρηστότερόν ἐστι τὸ φάρμακον. συγκεῖσθαι δ’ αὐτό φησιν ἐκ ψιμυθίου μὲν καὶ λιθαργύρου καὶ κηροῦ καὶ τερμινθίνης καὶ τῶν δύο κοτυλῶν τοῦ ἐλαίου κατὰ τὰ | |
| 10 | αὐτὰ τῷ Ἥρᾳ, καὶ πρὸς τούτοις ἔτι τῆς σχιστῆς στυπτη‐ ρίας καὶ τοῦ λευκοῦ πεπέρεως, ὕδατος δὲ οὐ μέμνηται κατὰ τὴν σκευασίαν, ἀλλ’ οὐδέ τι τοῦ λιβανωτοῦ. τινὲς δ’ οὐ πέντε καὶ εἴκοσι βάλλουσιν, ἀλλὰ τὸ ἥμισυ, καὶ μέντοι γε καὶ περὶ τοῦ ὕδατος· γράψας γὰρ ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας | |
| 15 | δύο βάλλεσθαι μετὰ ταῦτα προσέγραψεν ὕδατος κοτύλας δύο ἢ κοτύλην μίαν. ἐγὼ δὲ καὶ χωρὶς ὕδατος ἐσκεύασα τὸ φάρμακον πάνυ πολλάκις καὶ βέλτιον εἰς πάντα τἄλλα γι‐ γνόμενον φαίνεται, πλὴν ἐπὶ τῶν ἁπαλοχρώτων· ἄμεινον γὰρ | |
| ἐπὶ τούτων ἐστὶ τὸ προσειληφὸς ὕδωρ καὶ μάλισθ’, ὅταν | 447 | |
13.448 | ὑποφλεγμαίνῃ τὰ ἕλκη. διαγράφει δὲ σὺν ταῖς εἰρημέναις λευκαῖς ἐμπλάστροις καὶ ἄλλην ὁ Ἀσκληπιάδης, ἐπαγγελλο‐ μένην θεραπεύειν λυσσοδήκτους, ὥσπερ καὶ ἡ παρὰ τῷ Ἥρᾳ γεγραμμένη τὴν ἐπαγγελίαν εἶχε. προσλαμβάνει δὲ καὶ αὕτη | |
| 5 | παρὰ τὴν ἁπλῆν λευκὴν, τὴν ἐκ λιθαργύρου καὶ ψιμυθίου καὶ λιβανωτοῦ καὶ κηροῦ συγκειμένην, ἔτι ἔξωθεν μυελὸν ἐλάφειον καὶ σμύρναν. ἐμβάλλει δ’ εἰς αὐτὴν λιθαργύρου μὲν 𐅻 μʹ, ψιμυθίου δὲ 𐅻 λʹ. λιβανωτοῦ 𐅻 ιʹ. καὶ τὰς ἴσας τῆς σμύρνης, ἐλαφείου δὲ μυελοῦ δνοῖν δεούσας τῶν δέκα | |
| 10 | καὶ κηροῦ λευκοῦ 𐅻 νʹ. καὶ τοῦ παλαιοῦ ἐλαίου ξε. αʹ. πρώ‐ την δὲ τούτων ἁπασῶν ὧν εἶπεν ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης ἣν ὀνομάζει Ῥοδιακὴν, ὡς διαφορητικὴν καὶ τὰς ἐπὶ τῶν μαστῶν σκληρίας θεραπεύουσαν ἐκ τῶνδε συγκειμένην, λιθαργύρου καὶ κηροῦ Ποντικοῦ κελεύει βάλλειν ἀνὰ λίτραν | |
| 15 | αʹ. ψιμυθίου δὲ καὶ στέατος ὑείου κατειργασμένου τὸ τῆς λίτρας ἥμισυ, τουτέστιν οὐγγίας ἓξ ἑκατέρου καὶ σμύρνης μὲν οὐγγίας δʹ. ὀπτῶν δὲ ὠῶν λεκίθους βʹ. καὶ κοτύλην αʹ. | |
| καὶ ἡμίσειαν ἐλαίου. ταύτην φησὶ καὶ ἑδρικὴν ἀγαθὴν εἶναι, | 448 | |
13.449 | μὴ προγράψας διὰ τίνος βούλεται τήκεσθαι τὸ φάρμακον, ἀλλ’ ἡμῖν ἐπιτρέψας ἴσως στοχάζεσθαι ποτὲ μὲν διὰ ῥοδί‐ νου, ποτὲ δὲ διὰ μυρσίνης, ποτὲ δὲ διά τινος τῶν ἐλαίων χρὴ τήκειν αὐτό. | |
| 5 | [Πῶς χρὴ συντιθέναι λευκὰς ἐμπλάστρους πρὸς τὰ δυσεπούλωτα καὶ κακοήθη.] Τίνα τῶν ἑλκῶν ὀνο‐ μάζω δυσεπούλωτα καὶ τίνα κακοήθη διελέσθαι καιρὸς οὐκ εἰς τὰ παρόντα μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰ μέλλοντα λέγεσθαι, χρη‐ σίμου τοῦ διορισμοῦ γενησομένου. τὰ μὲν οὖν ἐξ ἐπιῤῥοῆς | |
| 10 | ὑγρῶν ἤτοι πολλῶν ἢ δριμέων, ἄνευ τοῦ διάθεσιν ἤδη τοι‐ αύτην ἐσχηκέναι τὸν πεπονθότα τόπον, ὡς κᾂν ᾖ χρηστὸν τὸ ἐπιῤῥέον, ὅμως διαφθείρειν αὐτὸ, δυσεπούλωτα καλῶ· τὰ δ’ ἤδη τὴν εἰρημένην ἔχοντα διάθεσιν ἐξαιρέτως ὀνομάζω κακοήθη. νῦν οὖν ἐπειδή τινας τῶν λευκῶν ἐμπλάστρων, ὡς | |
| 15 | καλῶς ἐπουλώσας τὰ δυσεπούλωτα, γεγράφασιν οἱ πρὸ ἐμοῦ, διὰ τοῦτο κᾀγὼ γράφω λευκὰς ἐμπλάστρους, ἃς συνέθηκα | |
| πρός τε τὰ δυσεπούλωτα πάντα καί τινα τῶν κακοήθων, | 449 | |
13.450 | ὅσα μὴ πονηρὰν πάνυ ἔχει τὴν κατασκευὴν, ἐπ’ ἐκείνων γὰρ αὖθις εἰρήσεται τὰ πρόσφορα φάρμακα. πρῶτον κᾀνταῦθα τὴν μέθοδον ἐρῶ, καθ’ ἣν μαθήσετε πολλὰς τοιαύτας ἐμπλά‐ στρους συντιθέναι. διττὸς δ’ αὐτῆς ὁ σκοπὸς, ὁ μέν τις κοι‐ | |
| 5 | νὸς ἁπάντων τῶν κατὰ μέθοδον συντιθεμένων φαρμάκων, ὁ δέ τις ἴδιος, ὁ πρὸς τὴν χρόαν τούτων διαφέρων. ὅσα τοί‐ νυν ἐγνώκατε κατὰ τὴν περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγμα‐ τείαν, ἀδήκτως μὲν ἰσχυρῶς δὲ πάνυ ξηραίνοντα, ταῦτα ἀνα‐ μνήσθητε. πάντως δ’ εἶναι προσῆκεν αὐτὰ πρὸς τῷ μὴ δά‐ | |
| 10 | κνειν ἢ στύφειν σαφῶς, ἔτι καὶ ῥύπτειν δύνασθαι. καὶ γὰρ καὶ κοῖλα φαίνεται τὰ πλεῖστα τῶν τοιούτων ἑλκῶν, ὡς ἐξ ἀναβρώσεως ὑγρῶν κακοήθων γενόμενα καὶ διὰ τοῦτο σαρ‐ κωθῆναι δεόμενα. δέδεικται δ’ ἐν τῷ τρίτῳ τῆς θεραπευτι‐ κῆς μεθόδου τὰ σαρκοῦντα φάρμακα πάντα ῥυπτικὴν ἔχοντα | |
| 15 | δύναμιν. πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα φάρμακα ξηρὰν δύναμιν ἔχει τοιούτων ἑλκῶν θεραπευτικήν. ἀλλὰ νῦν ἡμεῖς ἀναμνη‐ | |
| σθῶμεν τῶν ἤτοι φυλάξαι τὴν λευκότητα τῆς συντεθειμένης | 450 | |
13.451 | ἐμπλάστρου δυναμένων ἢ μὴ πολύ γε βλάψαι. τοιαῦτα δ’ ἐστὶ καδμεία καὶ πομφόλυξ καὶ τίτανος, ὄστρεά τε κεκαυ‐ μένα καὶ πορφύραι καὶ κήρυκες καὶ τὸ τῆς σηπίας ὀστῶδες. οὐ πολὺ δ’ ἂν λυμαίνοιτο τῇ χρόᾳ καὶ ἡ τοῦ χαλκοῦ λεπὶς | |
| 5 | καὶ τῆς κεκαυμένης χαλκίτεως τὸ μὴ πυῤῥὸν, ἀλλὰ τεφρῶδες ἢ ὑπόλευκον. ὅπως δὲ χρὴ τὸ τοιοῦτο παρασκευάζειν, αὖθις εἰρήσεται κατὰ τὸν τῆς θηριακῆς ἀντιδότου λόγον. ἕκαστον δὲ τῶν εἰρημένων εἰ πλυθείη, παντάπασιν ἄδηκτον γίνεται, καθάπερ καὶ ὁ κηρὸς, ὃν χρὴ μῖξαι σκευαζομένῳ τῷ φαρ‐ | |
| 10 | μάκῳ, καὶ ἡ ῥητίνη. λέλεκται δ’ ὅτι κηρὸς μὲν ὁ Τυῤῥηνι‐ κὸς ἢ ὁ Ποντικὸς ὀνομαζόμενος ἐπιτήδειός ἐστιν εἰς τὴν τῆς λευκῆς ἐμπλάστρου κατασκευήν. αἱ ῥητίναι δὲ, ἥ τε λάριξ ὀνομαζομένη καὶ ἡ τερμινθίνη, πρὸς τὰ κακοηθέστερα τῶν ἑλκῶν λυσιτελεστέρα. καὶ λιβανωτοῦ δὲ ἐμβάλλειν τι προσή‐ | |
| 15 | κει μέρος ἕνεκα τοῦ πέττεσθαι καὶ διαπυΐσκεσθαι τὴν διά‐ θεσιν τῶν κακοήθων ἑλκῶν. οὐ μόνον δὲ πλύνειν χρὴ τῶν εἰρημένων φαρμάκων ἕκαστον, ἀλλὰ τά γε μεταλλικὰ | |
| καὶ λειοῦν ἐπὶ πλεῖστον ἐν ἡλιουμένῳ χωρίῳ μεθ’ ὕδατος | 451 | |
13.452 | ἢ ὄξους ἢ θαλάττης ἢ οἴνου. καθαρὸν δὲ καὶ λευκὸν καὶ διαφανὲς ἀκριβῶς ἕκαστον τούτων ἔστω, χάριν τοῦ συντε‐ λέσαι τι τῇ λευκότητι τοῦ φαρμάκου. καὶ περὶ τοῦ ψιμυθίου δὲ πρόσθεν εἴρηται καὶ τοῦ ἐλαίου καὶ τοῦ τρόπου τῆς ἑψή‐ | |
| 5 | σεως καὶ τοῦ περιέχοντος ἀέρος καὶ τοῦ πυρὸς, ὅπως ἂν ἕκαστον αὐτῶν συντελοῖ τι τῇ λευκότητι. καθάπερ δὲ ἐπὶ τῶν ἄλλων, οὕτως κᾀπὶ τούτων εἰδότα χρὴ τὰς δυνάμεις ὕδατός τε καὶ ὄξους καὶ θαλάττης οἴνου τε τοῦ λευκοτά‐ του μιγνύειν ἐν τῇ συνθέσει τὸ χρησιμώτατον εἰς τὴν θε‐ | |
| 10 | ραπευομένην διάθεσιν. ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν ὀχθωδῶν ἑλκῶν καὶ τὰ χείλη παχέα καὶ σκληρὰ καὶ πολλῆς δεόμενα λεπτύν‐ σεως ἐχόντων τὰ δι’ ὄξους καὶ θαλάττης λελειωμένα χρη‐ σιμώτερα τῶν δι’ ὕδατος· ἐφ’ ὧν δὲ δριμὺ καὶ δακνῶδές ἐστι τὸ φερόμενον ἐν τοῖς ἕλκεσιν ὑγρὸν, ἐν ὕδατι χρὴ λε‐ | |
| 15 | λειῶσθαι μᾶλλον ἕκαστον τῶν μεταλλικῶν, ὥσπερ γε πάλιν ἐν οἴνῳ μᾶλλον ἐφ’ ὧν πολὺ φαίνεται τὸ ἐπιῤῥέον ὑγρὸν τοῖς ἕλκεσι. τούτων οὖν ἕκαστον ὧν εἶπον ἐν ἑκάστῳ | |
| τῶν εἰρημένων ὑγρῶν λελειωμένων ἡμέραις πλείοσιν, ἐμβα‐ | 452 | |
13.453 | λὼν ἑκάστοτε τῶν διὰ ψιμυθίου τε καὶ λιθαργύρου φαρμά‐ κων, πάντων αὐτῶν ἐπειράθην ἐπουλώντων κάλλιστα. τινὰς δὲ γραφὰς καὶ φίλοις ἔδωκα, δεομένοις τοιούτων φαρμάκων, ὑφ’ ὧν καὶ αὐτῶν εἰς πεῖραν ἀχθέντα τὴν ἐπαγγελίαν ἐφαί‐ | |
| 5 | νετο διασώζοντα. προεψημένης οὖν, ὡς εἴρηται, τῆς λιθαρ‐ γύρου μετὰ τοῦ ψιμυθίου καὶ πλησίον ἀμολύντου συστάσεως ἥκοντος τοῦ φαρμάκου, προσβάλλειν χρὴ τῆς λάρικος ἢ τῆς τερμινθίνης ῥητίνης μετὰ τοῦ λευκοῦ κηροῦ καὶ τούτων κα‐ λῶς ἑνωθέντων ἐπεμβάλλειν τὰ μεταλλικὰ, τοιάνδε συμμε‐ | |
| 10 | τρίαν ἔχοντα. τῆς μὲν λιθαργύρου καὶ τοῦ ψιμυθίου κατὰ τὸ σύνηθες ἑκατέρου λίτρα μετὰ δυοῖν ἐλαίου λιτρῶν ἑψέ‐ σθω, πολλάκις δὲ καὶ ὕδατος ἡμίλιτρον ἐπεμβάλλων. τήκε‐ ται γὰρ οὕτως ἡ λιθάργυρος θᾶττον, ἥ θ’ ἕψησις ἀναλίσκει τὸ ὕδωρ, ὡς μηδὲν σαφῶς εἰς ὑγρότητα συντελεῖν τῷ φαρ‐ | |
| 15 | μάκῳ. ῥητίνης δὲ τρεῖς οὐγγίαι καὶ κηροῦ διπλάσιαι τούτων αὐτάρκεις εἰσίν. οὐ μὴν ἀλλὰ κᾂν δύο μὲν τῆς ῥητίνης ἐμβάλλητέ ποτε, τέτταρας δὲ τοῦ κηροῦ, καὶ οὕτως οὐδὲν | |
| μέγα διαφερούσας εὑρήσετε τὰς συνθέσεις. ἱκανὴ δὲ καὶ λι‐ | 453 | |
13.454 | βανωτοῦ μία καὶ ἡμίσεια οὐγγία μετὰ τὸν κηρὸν καὶ τὴν ῥητίνην ἐμβαλλόμεναι. καὶ μετὰ ταῦτα οὐγγίαι τρεῖς τῶν ἄλλων, ἅπερ εἰσὶ 𐅻 δʹ. πρὸς ταῖς εἴκοσιν. ἐμβαλεῖς δὲ δυοῖν καὶ τριῶν καὶ πλεόνων καὶ πάντων ὧν εἶπον, ὧν ἂν ἑκά‐ | |
| 5 | στου τύχῃς εὐπορῶν. οἷον εἰ πάντ’ ἔχεις, ἴσον ἐμβαλεῖς ἑκά‐ στου, τῆς καδμείας λέγω καὶ πομφόλυγος, καὶ τῶν κεκαυμέ‐ νων κηρύκων ἢ ὀστρέων καὶ τῆς τοῦ χαλκοῦ λεπίδος. ἔσον‐ ται δ’ ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 στʹ. ἡ συμπλήρωσις τῶν τριῶν οὐγ‐ γιῶν. εἰ δὲ καὶ τιτάνου πεπλυμένης μιγνύεις, ἑκάστου 𐅻 εʹ. | |
| 10 | βληθήσονται. εἰ δὲ καὶ τῆς κεκαυμένης χαλκίτεως, ἑκάστου 𐅻 δʹ., ὡς ἁπάντων τῶν ἓξ συνελθόντων συμπληροῦσθαι τὰς τρεῖς οὐγγίας. ἔστω δὲ ἡ κεκαυμένη χαλκῖτις πεπλυμένη καὶ δηλονότι τεφρώδης τὴν χροιὰν, οὐχ οἵαν οἱ πολλοὶ τῶν καιόντων ποιοῦσιν αὐτὴν, ὠχρόξανθον, ὡς ἂν εἴποι τις. καὶ | |
| 15 | εἰ δύο δέ τινα τούτων ἔχοι τις μόνα, τρεῖς οὐγγίας ἐξ ἀμφοῖν ἐμβαλλέτω, τουτέστιν ἑκατέρου μίαν καὶ ἡμίσειαν. ταῦτα ἀρκεῖ κατὰ τὸ παρὸν ὑμῖν εἰς ἐμπλάστρων λευκῶν σύστασιν | |
| ἐπίστασθαι πρὸς ἕλκη δυσεπούλωτα. καὶ κηρωταὶ δὲ λευκαὶ | 454 | |
13.455 | καὶ πάρυγροι διὰ τῶν αὐτῶν σκευάζονται, διαφέρουσαι τῶν ἐμπλάστρων τῷ μήθ’ ἑψῆσθαι τὴν λιθάργυρον καὶ τὸ ψι‐ μύθιον, ἐμβεβλῆσθαι δὲ στέαρ ἤτοι χηνὸς ἢ ἀλεκτορίδος ἢ ὑὸς ἢ μόσχειον. εἰ δ’ οἴνου πότ’ εὐποροίης ἢ ὄξους, λευκο‐ | |
| 5 | τάτων τε καὶ διαυγεστάτων ἐμβαλεῖς αὐτῶν ἀντὶ ὕδατος. [Δαμοκράτους περὶ λευκῆς ἐμπλά‐ στρου.] Ἐπεὶ δὲ αἱ διὰ μέτρων ἐγγεγραμμέναι δυνάμεις φαρ‐ μάκων εὐμνημόνευτοί εἰσι καὶ διαφυλάττουσαι ἀκριβῆ τὴν συμμετρίαν αὐτῶν, ἔδοξέ μοι κάλλιον καὶ τούτων μνημο‐ | |
| 10 | νεύειν. γεγραφότος οὖν Δαμοκράτους λευκὰς ἄλλας ἐμπλά‐ στρους καὶ μέντοι καὶ λευκὴν, ἣν ἐπαινεῖ, παραθήσομαι τὴν γραφὴν αὐτοῖς τοῖς ὑπ’ ἐκείνου γεγραμμένοις στίχοις, τῷ τριμέτρῳ καλουμένῳ μέτρῳ. Δεῖ δὲ μετὰ τούτων τοὺς φιλιάτρους ἔχειν | |
| 15 | Λευκὴν καλὴν ἔμπλαστρον εἰς ἀποσύρματα, Καὶ τὰ πυρίκαυτα καὶ τὰ χωρὶς αἰτίας Ἐξ ἐπιπολῆς γινόμενα φανερᾶς ἕλκεα. | |
| Σκευάζεται δ’ οὕτως. ψιμυθίου λίτραν | 455 | |
13.456 | Λιθαργύρου τε τῆς τρυφερᾶς μάλιστα νῦν Λίτραν μίαν τε καὶ μέρος λίτρας τρίτον, Κηροῦ τε καθαροῦ Ποντικοῦ πέντ’ οὐγγίας, Τερμινθίνης τ’ οὐγγίαν τῆς καθαρωτάτης, | |
| 5 | Λιβάνου δὲ μάννης ἢ λιβάνου πέντ’ οὐγγίας. Λευκοῦ δ’ ἐλαίου τοῦ καλοῦ καὶ προσφάτου Δύ’ ἥμισυ λίτρας καὶ ὕδατος ξέστην αʹ. Ἕψε δὲ ἔλαιον, ψιμύθιον, λιθάργυρον, Ὕδωρ πυρὶ κούφω, τῇ σπάθῃ κινῶν ἀεί. | |
| 10 | Ὅταν δὲ πᾶν μὲν ἐκφρυγῇ, καλῶς θ’ ὕδωρ, Τὸ δὲ φάρμακον λεῖόν τε καὶ λευκὸν βλέποις, Μαλακὸν, ἀμόλυντον, τότε βάλλεις τερμινθίνην, Ἔπειτα κηρὸν, εἶτα λίβανον ὕστερον. Ἄρας τε κίνει τὴν χύτραν ἀπὸ τοῦ πυρὸς, | |
| 15 | Ὑποψυχέν τε συμμέτρως τὸ φάρμακον Εἰς τὴν θυείαν καταχέας ἀναλάμβανε. Ἐπί τε γυναικῶν ἢ τρυφερῶν τῶν παιδίων | |
| Ἐπί τε γερόντων ἢ τῶν καχεκτούντων νέων. | 456 | |
13.457 | Ταύτῃ κατάμισγε τῆς στυπτηρίας τρίτον Ἣν προαποδεδώκαμεν ἔμπλαστρον ἔμπροσθεν βραχὺ, Καὶ χρῶ πρὸς ἅπαντα καὶ νεότρωτα τραύματα. Κατάμισγε δ’ αὐτῇ ῥόδινον τετηγμένῃ | |
| 5 | Καὶ κηρὸν ὀλίγον, καὶ λιπαρὰν ἕξεις καλὴν Οἶνον παραχέας λευκὸν αὐστηρὸν βραχύ. Τῆς στυπτηρίας, ἧς ἐμνημόνευσεν, ἡ σύνθεσις ἐν τῷ | |
| πέμπτῳ τῆσδε τῆς πραγματείας. | 457 | |
13.458(t1) | ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΣΥΝΘΕΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ | |
| t2 | ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΝ Β. | |
| 1 | Τῆς προκειμένης πραγματείας σκοπὸν ἐχούσης σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τοῦτον, ὡς ἐὰν ἀπολέσωμέν ποτε τὸ βιβλίον, ἐν ᾧ τῶν φαρμάκων οἷς χρώμεθα τὰς συν‐ θέσεις γεγραμμένας ἔχομεν, αὐτοὺς ἡμᾶς δύνασθαι συντιθέ‐ | |
| 5 | ναι παραπλήσια τοῖς ἀπολλυμένοις ἀναγκαῖόν ἐστι, πρῶτον μὲν ἡμᾶς καθόλου τινὰ τύπον ὁδοῦ μεμαθηκέναι, δι’ ἧς | |
| εὑρήσομεν ὃ προεθέμεθα. δεύτερον δὲ γεγυμνάσθαι κατὰ τὴν | 458 | |
13.459 | ὁδὸν ταύτην ἐπὶ πολλοῖς τῶν κατὰ μέρος, εἰδότας ὅτι χω‐ ρὶς τοῦ γυμνάσασθαι τὸ τοιοῦτο γυμνάσιον οὐδὲν τῶν ἔρ‐ γων ὀρθῶς περαίνεται. δεινὸν δὲ καὶ τὸ συμβὰν ἤδη τισὶν ὧν ἐγὼ γινώσκω δυσὶν ἰατροῖν. ὁ μὲν γὰρ ὑπὸ λύπης ἐπὶ | |
| 5 | τῇ τῶν τοιούτων γραφῶν ἀπωλείᾳ συντακεὶς ἀπέθανεν, ὁ δὲ ἀπέστη τῶν ἰατρικῶν ἔργων. ὑπάρχει δὲ τοῖς γυμνασθεῖ‐ σιν, ὡς ἐγὼ λέγω, πρὸς τῷ δύνασθαι συντιθέναι φάρμακα χρήσιμα καὶ τὸ κριτικοῖς εἶναι τῶν γεγραμμένων τοῖς πρὸ ἡμῶν ἰατροῖς, ἐπιτηδείως τε χρῆσθαι πᾶσι τοῖς ὑπ’ ἐκείνων | |
| 10 | γεγραμμένοις, οἷς τ’ ἂν αὐτὸς εὕρῃ κατὰ τὴν διδαχθησομέ‐ νην μέθοδον. βέλτιον μὲν οὖν ἐστι τοῖς διὰ τῆς πείρας ἤδη βεβασανισμένοις χρῆσθαι, μαθόντα τῆς χρήσεως αὐ‐ τῶν τὴν μέθοδον, ἀλλ’ ὅπερ ἔφην, ἀνάγκη καταλαμβάνει πολλάκις ἡμᾶς, ὡς καὶ τοῖς ἀπειράστοις αὐτοσχεδιάζοντας | |
| 15 | χρῆσθαι. κατὰ μὲν οὖν τὸ πρὸ τούτου βιβλίον, ὅπως ἄν τις ἐκ λιθαργύρου μόνης ἐμπλάστρους σκευάζοι, λέλεκται ποτὲ μὲν ἔλαιον μόνον μιγνὺς, ποτὲ δ’ ὄξος ἢ οἶνον ἤ τινα τούτων, ἐξ ὁποίας τε συμμετρίας αὐτῶν ἔμπλαστρος δύνα‐ | |
| ται γίγνεσθαι λευκὴ προσηκόντως ἑψηθεῖσα. γίγνεσθαι δ’ | 459 | |
13.460 | ἔφαμεν ἐκ τούτων τῶν ἐμπλάστρων ἐνίας μὲν ἐπουλωτικὰς, ἐνίας δὲ καὶ κολλητικὰς ἐναίμων τραυμάτων, ἐνίας δὲ φλε‐ γμονῶν τῶν μικρῶν θεραπευτικὰς, ἐνίας δὲ αὐτῶν καὶ τὰ δυσεπούλωτα θεραπεύειν, ὁπόσα μὴ κακοήθη καί τινας ἐξ | |
| 5 | αὐτῶν ὄγκους παρὰ φύσιν, ὅσοι μὴ μεγάλοι μηδὲ σκιῤῥώ‐ δεις εἰσὶ διαφορεῖν. ἐγράφη δ’ οὐ μετὰ πολὺ τῆς ἀρχῆς ἐν αὐτῷ καὶ ἡ ὑπ’ ἐμοῦ συντεθεῖσα ἔμπλαστρος, ἣν ὀνομάζω φοινικίνην. ἐν τούτῳ δὲ τῷ βιβλίῳ τῷ νῦν ἡμῖν προκει‐ μένῳ περί τε τῶν χλωρῶν ἐμπλάστρων εἰρήσεται καὶ μηλί‐ | |
| 10 | νων καὶ κιῤῥῶν καὶ φαιῶν καὶ πυῤῥῶν, ἐν αἷς εἰσι καὶ αἱ δίχρωμοι καλούμεναι, μεταξύ τε τούτων ἕτεραι τινὲς μὲν ὠνομασμέναι, καθάπερ λευκομήλιναί τε καὶ μελάγχλωροι καὶ ῥυπώδεις ἀερίζουσαί τε καὶ κυανίζουσαι, τινὲς δὲ καὶ παν‐ τάπασιν ἀνώνυμοι. τὸ μὲν οὖν ἐφεξῆς ἀλλήλαις γράφειν τὰς | |
| 15 | κατὰ δύναμιν ὁμοίας χρήσιμόν ἐστιν εἰς τὸ πλείοσιν ἐντυγ‐ χάνοντα ἢ ἀναγινώσκοντα τὸ βιβλίον ἑλέσθαι τὴν ἐπιτη‐ δειοτάτην τῷ θεραπευομένῳ σώματί τε καὶ πάθει. τὸ δὲ | |
| τὰς κατὰ χρόαν ὁμοίας ἀναγράφειν, οὐ κατὰ τεχνικὴν ὁμοι‐ | 460 | |
13.461 | ότητα σκοπούντων ἐστὶν, ἀλλ’ ἐπεί τινες ἐνίοτε τῶν πολὺ δυναμένων ἀνδρῶν κελεύουσιν ἡμᾶς ἔμπλαστρον αὐτοῖς μη‐ λίνην ποιῆσαι κολλητικὴν ἑλκῶν ἢ ἐπουλωτικὴν ἢ μαλακτι‐ κὴν τῶν σκληρυνομένων ἤ τι τοιοῦτον ἐργάσασθαι δυναμέ‐ | |
| 5 | νην, ἠναγκάσθησαν ἔνιοι τῶν νεωτέρων ἰατρῶν ἐφεξῆς ἀλ‐ λήλων γράφοντες ὁμοίας κατὰ χρῶμα προσγράφειν ἑκάστῃ τὰς οἰκείας ἐπαγγελίας. ἐγὼ τοίνυν πειράσομαι μικτήν τινα ποιήσασθαι τὴν διδασκαλίαν ἀπὸ τῆς τεχνικωτέρας ἀρξάμε‐ νος. γράφω γὰρ πρῶτον μὲν τὰς σαρκωτικὰς τῶν κοίλων | |
| 10 | ἑλκῶν, ὧν αἱ πλεῖσται χλωραὶ κατὰ χρόαν εἰσὶν, ἐπισημαι‐ νόμενος ὅσαι τε κολλητικαὶ τούτων ὑπάρχουσι καὶ ὅσαι τῶν κακοηθευομένων ἰατρικαὶ καί τι τῶν τοιούτων ἄλλο δυ‐ νάμεναι διαπράττεσθαι. δευτέρας δὲ τὰς κολλητικὰς, οὐ μό‐ νον τῶν προσφάτων ἑλκῶν, ἀλλὰ καὶ τῶν κόλπων, ἐν αἷς | |
| 15 | εἰσι καὶ μέχρι συνουλώσεως ἄγουσαι πολλαί. καὶ τούτων ἁπασῶν ἕνα μὲν στίχον ποιήσομαι τῶν μηλίνων, ἕτερον δὲ τῶν βαρβάρων ὀνομαζομένων, ἕτερον δὲ φαιῶν, ἐπί τε τῶν | |
| ἄλλων χρωμάτων ὁμοίως. ἐρῶ δὲ καὶ καθ’ ἓν ἄλλο βιβλίον | 461 | |
13.462 | ἄνευ χρωμάτων ὁμοιότητας, ὅσαι τὰ δυσεπούλωτα τῶν ἑλκῶν θεραπεύουσιν, ἃ καὶ χειρώνεια καλοῦσι. καὶ μετὰ τοῦτο καθ’ ἕτερον βιβλίον, ὅσαι καὶ ταῦτα καὶ ἄλλ’ ἄττα πολύχρηστοι λεγόμεναί τε καὶ οὖσαι. καὶ μετὰ ταύτας ἁπάσας ὅσον ὑπό‐ | |
| 5 | λοιπόν ἐστι τῶν κατὰ τὰς δυνάμεις ἐμπλάστρων ἐγνῶσθαι μεθόδῳ διελθεῖν πειράσομαι. ταῦτα μὲν οὖν προείρηται κοι‐ νόν τι προοίμιον ἁπασῶν τῶν προσγραφησομένων ἐμπλά‐ στρων, ἐπὶ δὲ τὰς ἐν τούτῳ τῷ βιβλίῳ γεγραμμένας μετα‐ βήσομαι, προτάξας αὐτῶν τινα λόγον κοινὸν, ὡς εἰ καὶ μη‐ | |
| 10 | δὲν ἤδη μοι προείρητο. φαρμάκων συνθέσεις παμπόλλων ἀξίων ἐπαίνου πρῶτος ὧν οἶδα Μαντείας ὁ Ἡροφίλειος ἔγραψεν, οὗ μαθητὴς γενόμενος Ἡρακλείδης ὁ Ταραντῖνος οὐ μόνον ἐν τῇ τῶν φαρμάκων χρήσει φαίνεται μιμούμενος ἐκεῖνον, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸ διαιτητικὸν μέρος τῆς τέχνης. | |
| 15 | μεθ’ οὓς ἄλλοι μέν τινες ἐν πλείοσι βιβλίοις, ὥσπερ ὅ τε Μαντείας καὶ Ἡρακλείδης. εἰσὶ δὲ καὶ οἱ καθ’ ἓν ἢ δύο μόνα τὴν γραφὴν αὐτῶν ἐποιήσαντο, καθάπερ ὁ Καππαδό‐ | |
| κης Ἥρας, οὔτ’ ἀδόκιμον γράψας τι φάρμακον, οὔτε | 462 | |
13.463 | τὰς σκευασίας αὐτῶν καταλιπὼν τάς τε κατὰ μέρος χρήσεις ἁπάσας διελθών. πολλὰ δὲ φάρμακα γεγράφασιν ἐπιμελῶς ἐν πλείοσι βιβλίοις ὅ τε Μούσας καὶ ὁ Ἀσκληπιάδης καὶ ὁ Κρίτων. ὁ δ’ Ἀνδρόμαχος ἐν ἑνὶ μὲν βιβλίῳ τὰ τῶν ἐκτὸς | |
| 5 | τοῦ σώματος ἰατρικὰ φάρμακα, καθ’ ἕτερον δὲ ἓν ἔγραψε τὰ τῶν ἐντὸς, ὄντος καὶ τρίτου μικροτέρου τούτων ὀφθαλ‐ μικοῦ. οὐ πρόσκειται δὲ ὀλιγίστων αὐτῶν ἥ τε σκευασία καὶ ἡ χρῆσις. οὔτε δὲ τούτων τις οὔτε ἄλλος ἔγραψε τὸν λογι‐ σμὸν τῆς συνθέσεως ἑκάστου τῶν φαρμάκων, καὶ διὰ τοῦτο | |
| 10 | θαῤῥαλεώτερον οἱ ἀπὸ τῆς ἐμπειρίας ἀποφαίνονται, καίτοι γε ἀδιανόητα λέγοντες, εἰς περίπτωσιν γὰρ ἀναφέρουσι τὴν εὕρεσιν τῶν συνθέτων φαρμάκων. ἐθάῤῥησαν δὲ τῷ μηδένα τῶν δογματικῶν ἰατρῶν διηρθρωμένως γεγραφέναι τὴν μέ‐ θοδον τῆς συνθέσεως αὐτῶν. ὅταν γὰρ οἱ δογματίζοντες | |
| 15 | ἐρωτώμενοι τὸν λόγον, ᾧ σύγκειται τῶν φαρμάκων ἕκαστον οἷς χρῶνται, μηδὲν ἔχωσι λέγειν, ἀπολέσαντές τε τὰς γραφὰς αὐτῶν ἀδυνατῶσιν αὐτοσχεδιάζειν ἑτέρας συνθέσεις, αὐτοί | |
| τε εἰκότως καταφρονοῦνται, τούς τε ἐμπειρικοὺς ἐργάζονται | 463 | |
13.464 | τολμηροτέρους εἰς ἀντιλογίαν. εἰ δ’ ἠπίσταντο τὴν ἑκάστου πάθους ὧν θεραπεύουσι φύσιν ἐγίγνωσκόν τε μέθοδον, ὡς ἐξ αὐτῆς ἐξευρίσκειν τόν τε σκοπὸν τῆς θεραπείας, ἑκάστου τε τῶν ἁπλῶν φαρμάκων τὴν δύναμιν, οὐκ ἂν ἠγνόουν τὸν | |
| 5 | λόγον τῆς συνθέσεως· οἷον αὐτίκα κοῖλον ἕλκος ἀπερίστα‐ τον, οὐδὲν γὰρ χεῖρον, ὡς ἔνιοι καλοῦσι, συντόμου διδασκα‐ λίας ἕνεκεν οὕτως καὶ ἡμᾶς ὀνομάσαι, πῶς ἄν τις ἰάσαιτο προκείσθω σκοπεῖν, ὡς εἰ καὶ μήπω μηδὲν εὕροιτο φάρμα‐ κον ἐπιτήδειον εἰς αὐτό. διδαχθέντες γὰρ ὑπὸ τοῦ λόγου | |
| 10 | τὴν τῶν κοίλων ἑλκῶν ἴασιν γίγνεσθαι γιγνομένης σαρκὸς ἀντὶ τῆς ἀπολωλυίας ἑτέρας, ἐξ αὐτῆς δηλονότι βλαστανού‐ σης τῆς ὑποκειμένης σαρκὸς, ἐνενοήσαμεν ἀδύνατον εἶναι γε‐ νέσθαι τοῦτο, ῥύπου κατὰ τὸ ἕλκος ἢ πολλῆς ὑγρότητος ὑποκειμένης. ἀλλὰ τὸν μὲν ῥύπον ἀφαιρεῖ τὰ ῥυπτικὰ τῶν | |
| 15 | φαρμάκων, τὴν δ’ ὑγρότητα διαφορεῖ τὰ ξηραντικά. χρὴ τοί‐ νυν ἐπίστασθαι τὰς ὕλας τῶν τοιούτων φαρμάκων, οὐχ ἁπλῶς κατὰ γένος, ὡς Διοσκουρίδης ἄλλως ἔγραψεν, ἀλλ’ | |
| ὡς ἡμεῖς ἐποιήσαμεν ἐν ταῖς περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, | 464 | |
13.465 | οὐ μόνον γράψαντες ἤτοι θερμαίνειν ἢ ψύχειν ἤ τι τοιοῦ‐ τον ἕτερον ἐργάζεσθαι τόδε τι τὸ φάρμακον, ἀλλὰ καὶ ὅτι κατὰ τὴν πρώτην ἀπόστασιν ἢ δευτέραν ἢ τρίτην ἢ τετάρ‐ την τοῦ μέσου φάρμακον τοιοῦτον εἴη. καὶ πολλάκις γε ὅτι | |
| 5 | κατὰ μεσοῦσαν ἑκάστην τούτων ἢ ἀρχομένην ἢ τελευτῶσαν, ὡς εἶναι δώδεκα τάξεις τῶν κατ’ ἐπικράτειαν ἡντιναοῦν λεγο‐ μένων φαρμάκων. ἐνίοτε μὲν γὰρ ἤτοι μετρίως θερμαίνον‐ τος ἢ ξηραίνοντος, ἐνίοτε δὲ σφοδρότατα ποιεῖν ὁτιοῦν τού‐ των δυναμένου χρῄζομεν. ὁ δ’ ἁπλῶς ὅτι θερμανθῆναι δεῖ‐ | |
| 10 | ται τὸ μόριον ἐπιστάμενος οὐδὲν μᾶλλον αἱρήσεται λιβανω‐ τοῦ πέπερι καὶ νᾶπυ. ταῦτ’ οὖν εἴρηται μὲν ἡμῖν καὶ πρό‐ σθεν, εἴρηται δὲ κᾀν τῷ τρίτῳ τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου. ὡς προεπισταμένους δ’ αὐτὰ μετ’ ἀποδείξεως τῆς προση‐ κούσης, ἐπὶ τὰ λοιπὰ προάξω τὸν ἐνεστῶτα λόγον ἐντεῦθεν | |
| 15 | ἀρξάμενος. ἐπειδὴ ξηραίνοντός τε καὶ ῥύπτοντος με‐ τρίως ἄνευ δήξεως ἐδείχθη δεόμενα τὰ σαρκωθησόμενα τῶν | |
| ἑλκῶν, ἀναμνησθῆναι χρὴ τὴν ὕλην τῶν τοιούτων φαρμά‐ | 465 | |
13.466 | κων ἥτις ἐστί. δέδεικται δὲ ἐν τῇ περὶ τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως πραγματείᾳ, μετὰ τοῦ καὶ τὴν προσ‐ ήκουσαν ἑκάστου τάξιν εἰρῆσθαι. τοῦτο γὰρ, ὡς ἔφην, ἔστι τὸ μάλιστα χρήσιμον, ὥστε ἐάν ποτε δέηταί τις ἰσχυροτέ‐ | |
| 5 | ρου φαρμάκου, γινώσκειν ἐφ’ ὃ μεταβήσεται, μὴ παρόντος δὲ τῶν ἁπλῶν μηδενὸς, ἐπὶ τὸ σύνθετον ἐρχόμεθα. καὶ πρῶτόν γε ὑποκείσθω κηρὸν ἔχειν ἡμᾶς καὶ ἰὸν, ἄλλο δὲ μηδὲν τῶν ἁρμοττόντων ἄντικρυς ἕλκει κοίλῳ, λιβανωτὸν λέγω καὶ ἴριν καὶ ἀριστολοχίαν, ἄλευρόν τε τὸ τῶν ὀρόβων | |
| 10 | καὶ πάνακος ῥίζαν, ὅσα τ’ ἄλλα τοιαῦτα. γιγρώσκοντες οὖν ὅτι κηροῦ μὲν ἐπιτεθέντος μόνου ῥυπαρὸν εὑρεθήσεται τὸ ἕλκος, ὡς ἂν μήτε ῥύπτειν μήτε ξηραίνειν δυναμένου, δη‐ χθήσεται δὲ καὶ διαβρωθήσεται καὶ φλεγμανεῖ προσαχθέντος ἰοῦ. τούτων μὲν ἑκάτερον παραιτησόμεθα, μέσον δ’ ἐξ | |
| 15 | ἀμφοῖν ἄλλο ποιήσομεν, ἀσθενέστερον μὲν ἢ κατὰ τὸν ἰὸν, ἰσχυρότερον δὲ κηροῦ. ἀλλ’ ἐπεὶ βραχὺ μὲν ἀπολείπεται τοῦ χρησίμως ἂν προσαχθέντος ὁ κηρὸς, ὁ δ’ ἰὸς ὑπερβάλλει | |
| πολὺ, πολλῷ τῷ κηρῷ μίξομεν ὀλίγον ἰοῦ. πόσον οὖν πόσῳ; | 466 | |
13.467 | τοῦτο γὰρ ἐφεξῆς εἰπεῖν ἐστιν, ἀκριβῶς μὲν οὐχ οἷόν τε τὸ πόσον εὑρεῖν ἑκατέρου πρὸ τῆς πείρας, στοχάσασθαι δὲ οἷόν τε καὶ κρῖναι καὶ συνθεῖναι τὴν πρώτην, μηδεμίαν ἀπο‐ τυχίαν ἀξιόλογον ἕξον φάρμακον, ὥσπερ ἐγώ ποτ’ ἐποίησα | |
| 5 | κατά τινα κώμην, ἐν ᾗ μήτ’ αὐτὸς εἶχόν τι φάρμακον ἑπό‐ μενον, ἄλλος τε οὐδ’ ἠυπόρει τῶν κατ’ αὐτὴν, εὗρόν τε μόνα τῶν ἐπιτηδείων εἰς σύνθεσιν ἰὸν καὶ κηρόν. ἀναλαβὼν δ’ ἀμφότερα καὶ τήξας ἐπὶ πυρὸς τὸν κηρὸν σὺν ἐλαίῳ ῥοδίνῳ, ὡς γενέσθαι κηρωτὴν ὑγρὰν, ἔμιξα τῇ λίτρᾳ τῆς κηρωτῆς | |
| 10 | οὐγγίαν μίαν ἰοῦ, τουτέστιν τὸ δωδέκατον μέρος. ἐνενόησα γὰρ ἢ τὸ δέκατον ἢ τὸ ιβʹ. μῖξαι τὸ πλέον μὲν ὑποπτεύ‐ σας, ὡς δριμύτερον ἐσόμενον τοῦ κηροῦ, τὸ δ’ ἔλαττον, ὡς ἀσθενέστερον. ἐλθόντες δὲ εἰς πεῖραν τοῦ συντεθέντος ἐφάνη καὶ τὸ δέκατον καὶ τὸ δωδέκατον ὀρθῶς μιγνύμενα κατὰ | |
| 15 | τὰς διαφορὰς τῶν σωμάτων. ὑπεδείχθη γὰρ ἡμῖν, ὅπερ καὶ διὰ τῆς πείρας μαρτυρεῖται, τὰ μὲν ἰσχυρὰ σώματα φαρμά‐ κων ἰσχυροτέρων ἀνεχόμενα, τὰ δ’ ἀσθενέστερα μὴ φέροντα | |
| τὴν τῶν τοιούτων προσφοράν. ἰσχυρότερα δὲ λέγω σώματα | 467 | |
13.468 | τὰ ξηρότερα ταῖς κράσεσιν, ὁποῖα τά τε τῶν γεωργῶν ἐστὶ καὶ ναυτῶν καὶ κυνηγετῶν. ἀσθενέστερα δὲ τὰ μαλακώτερα κατὰ φύσιν ἢ ἔθος, ὁποῖα τὰ τῶν γυναικῶν, εὐνούχων τε καὶ παίδων, ὅσοι τ’ εἰσὶν ὑγροὶ φύσει ταῖς κράσεσι λευκὸν | |
| 5 | καὶ μαλακὸν ἔχοντες τὸ σῶμα. τὰ μὲν οὖν σκληρὰ σώματα πλέονος ἰοῦ τῇ κηρωτῇ μιγνυμένου σαρκοῦται, τὰ μαλακὰ δὲ ἐλάττονος. ὅθεν, ὡς εἴρηται πολλάκις, ἓν φάρμακον ἀδύ‐ νατόν ἐστι πᾶσιν ἁρμόττειν σώμασιν, ἀλλὰ χρὴ μέσον μὲν εἶναι τὸ φάρμακον, ὡς πρὸς τὴν μέσην κρᾶσιν ἡρμοσμένον, | |
| 10 | ἄγεσθαι δ’ ἐφ’ ἑκάτερα τῇ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν χρήσει κρι‐ νόμενον. ἐὰν μὲν γὰρ φαίνηται τὸ δέον εἰργασμένον, ἐπιμέ‐ νειν αὐτῷ προσήκει. ἐὰν δ’ ἐλλιπέστερον, αὐξάνειν αὐτοῦ τὴν δύναμιν, ὥσπερ γε καὶ καθαιρεῖν, ἡνίκα περαιτέρω τοῦ προσήκοντος ἐνήργησεν. οἷον ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ προκειμένου διὰ | |
| 15 | τῆς κηρωτῆς καὶ ἰοῦ φαρμάκου, σκοπεῖσθαι πότερον ἐσαρ‐ κώθη τὸ ἕλκος ἢ σὰρξ μὲν οὐκ ἐγεννήθη, ῥυπαρὸν δὲ εὑ‐ | |
| ρέθη καὶ μεστὸν ὑγρότητος, ἢ πρὸς τῷ μὴ σεσαρκῶσθαι | 468 | |
13.469 | δήξεώς τις αἴσθησις ἐγένετο τῷ κάμνοντι, καὶ θερμότερον ἢ ἐρυθρότερόν γε τὸ ἡλκωμένον ἐφάνη. ἐὰν μὲν οὖν ἀσθενέ‐ στερον φανεῖται, μίξει μέλιτος ἢ ἰοῦ τὴν δύναμιν αὐτοῦ παραυξήσεις, ἐὰν δ’ ἰσχυρότερον, ἔλαιον ἢ ῥόδινον μίξεις | |
| 5 | μαλάττων τὸ μέλλον ἀναλαμβάνεσθαι τοῖς μοτοῖς φάρμακον. ἐπὶ καιροῦ μὲν ἥ τε κηρωτὴ καὶ ὁ ἰὸς οὕτω μίγνυται, κα‐ θάπερ ἔφην ὑπ’ ἐμοῦ μιχθῆναί ποτε. παρασκευὴ δ’ ἔστω τοῖς ἰατρεύουσιν ἐμπλάστρου γεγονυίας ἣν ἀπὸ τῆς χρόας ὀνομάζουσι χλωρὰν, ἱκανῆς μὲν καὶ τὰ πρόσφατα τραύματα | |
| 10 | θεραπεύειν, ὅσα μὴ μεγάλα, δυναμένης δὲ καὶ διὰ ῥοδίνου τήκεσθαι πρὸς σύστασιν ἐμμέσου φαρμάκου. δεήσει δ’ αὐτὴν ἔχειν τι καὶ ῥητίνης, ἤτοι τῆς κολοφωνίας τε καὶ φρυκτῆς ὀνομαζομένης ἢ τῆς τερμινθίνης. εἴρηται δὲ ὅτι τῇ τερμινθίνῃ παραπλησία πώς ἐστιν ἡ λάριξ ὀνομαζομένη. στο‐ | |
| 15 | χαστικὴ δὲ κᾀνταῦθα τῆς μίξεως αὐτῶν ἐστιν ἡ ποσότης. ἐὰν μὲν γὰρ πλέον ἢ προσήκει μίξωμεν τῆς ῥητίνης, ἐν τῷ μαλάττεσθαι διὰ τῶν χειρῶν φαίνεται μαλακὸν, εἰς ὀθόνην | |
| δὲ ἐμπλασθὲν ὀλίγον ὕστερον ὡς δέρμα σκληρὸν ἔσται, | 469 | |
13.470 | ῥᾳδίως ἀποπῖπτον τοῦ σώματος. ἐὰν δὲ ἔλαττον τοῦ συμ‐ μέτρου μιχθῇ τῷ κηρῷ τῆς ῥητίνης, οὐχ ἕξει τοῦτο δὴ τὸ καλούμενον ἐχέκολλον, ὡς ἑλκόμενον ἐπὶ πλέον ἐκτείνεσθαι, πρόδηλον δ’ ὅτι κᾂν ἐπιτεθῇ κατά τινος μορίου, δυσκόλλη‐ | |
| 5 | τον ἔσται καὶ τάχος ἀποπῖπτον αὐτοῦ. τίς οὖν ἡ σύμμε‐ τρος μίξις, ὡς πρὸς ἐμπλαστρώδη σύστασιν; εἰ μὲν ἐμοὶ πεί‐ θοις τὸ ἴσον ἑκατέρου. μήτε δὲ ὁ κηρὸς ἔστω ξηρὸς καὶ παλαιὸς μήτε ἡ ῥητίνη. κάλλιστα γὰρ οὕτως ἡ σύστασις γί‐ γνεται τοῦ μιχθέντος ἐξ αὐτῶν, ἐὰν ἀμφότερα λιπαρὰ καὶ | |
| 10 | μαλακὰ παραλαμβάνηται. εἰ δ’ ὑπερβάλλοι θάτερον, ἄμεινον ἀεὶ τὴν ῥητίνην ἐπικρατεῖν, ὥστε ἔνιοι καὶ διπλασίαν στα‐ κτῷ τῷ κηρῷ μιγνύουσιν. [Σκευασία τῆς ἁπλῆς χλωρᾶς Ἀνδρομάχου καὶ περὶ τῆς δυνάμεως αὐτῆς ἐξάπλωσις.] Καὶ τήν γε χλω‐ | |
| 15 | ρὰν, οὕτω γὰρ αὐτοὶ καλοῦσιν, ἐκ διπλασίας τῆς ῥητίνης ἔνιοι πεποιήκασι, δύο μὲν λίτρας ἐμβάλλοντες αὐτῆς, μίαν δὲ κηροῦ καὶ κυάθους δύο ἐλαίου. τοῦ δὲ ἰοῦ τινὲς μὲν | |
| δύο, τινὲς δὲ τρεῖς οὐγγίας ἐπεμβάλλουσι τῇ τοιαύτῃ μίξει | 470 | |
13.471 | τοῦ κηροῦ καὶ τῆς ῥητίνης. ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν σκευασίαν τὸν ἰὸν ἔνιοι μὲν ἐμπλάττουσι τακεῖσι τοῖς τηκτοῖς, ἔνιοι δὲ ψύξαντες, εἶτα ξύσαντες ἐν τῇ θυείᾳ τὴν μίξιν ποιοῦν‐ ται. ὅσοι δὲ κολλητικώτερον ἐναίμων ἑλκῶν βούλονται ποιῆ‐ | |
| 5 | σαι τὸ φάρμακον, ἐν θυείᾳ προλειώσαντες σὺν ὄξει τὸν ἰὸν ἐπεμβάλλουσι ξύοντες τὴν κηρωτήν. ἐάν τις οὖν πυνθάνη‐ ται ὑμῶν ποία τούτων τῶν χλωρῶν ἐμπλάστρων ἐστὶν ἀρί‐ στη, μέμνησθε τὸ πολλάκις ὑπ’ ἐμοῦ λεγόμενον, ἀποκρίνα‐ σθαι πάσας ἀρίστους εἶναι τῷ γινώσκοντι τὰς διαθέσεις αἷς | |
| 10 | ἑκάστη πρόσφορος ὑπάρχει, καθάπερ γε καὶ πάσας μοχθη‐ ρὰς τῷ μὴ γινώσκοντι. ἐμὸν μὲν γὰρ εἰπεῖν ὅτι γενναιότε‐ ρον ξηραίνει τὸ προσλαμβάνον ὄξους. εὔδηλον δ’ ὅτι τὸ πλέονα τὸν ἰὸν ἔχον ἰσχυρόν τέ ἐστι καὶ ξηραντικώτερον ἑλκῶν τε ῥυπαρῶν καθαρτικώτερον. ὅρος δὲ αὐτοῦ τὸ χω‐ | |
| 15 | ρὶς δήξεως ἐργάζεσθαι ταῦτα. τὸ γὰρ οὕτως ἰσχυρὸν, ὡς ἤδη καὶ δάκνειν ἐπιτιθέμενον ἕλκεσι καθαροῖς, οὔτε σαρκώσει ποτ’ αὐτὰ καὶ καθ’ ἕτερον τρόπον ὑγρὰ καὶ ῥυπαρὰ ποιήσει, παραπλησίως τοῖς ἐνδεῶς ξηραίνουσί τε καὶ ῥύπτουσιν, ἀλλ’ | |
| ἐπὶ τῶν δριμυτέρων κοιλότερόν γε γίνεται τὸ ἕλκος, ἐρυ‐ | 471 | |
13.472 | θρότερόν τε καὶ θερμότερον. ἔστι δ’ ὅτε καὶ αὐτὸς ὁ κά‐ μνων αἰσθάνεται τῆς δήξεως αὐτοῦ, μὴ τοίνυν ἁπλῶς ἐπαι‐ νεῖτε φάρμακόν τι χωρὶς τοῦ προσθεῖναι τὴν διάθεσιν, ἐφ’ ἧς ἐπαινεῖται, μήτ’ ἐπ’ ἄλλου τινὸς φαρμάκου μήτε ἐπὶ | |
| 5 | τῶν νῦν προκειμένων. ὅσοι μὲν οὖν ἀλλήλων ἐφεξῆς τὰς χλω‐ ρὰς γράψαντες οὐκ ὤκνησαν διορίσαι τὰς διαθέσεις, ἐφ’ ὧν ἁρμόττουσιν, ἧττον ἁμαρτάνουσι τῶν μηδὲ τοῦτο ποιησάν‐ των. ὅσοι δ’ ἄνευ διορισμῶν γεγράφασι κατὰ τὰς μεταβά‐ σεις αὐτῶν προστάττοντες, ἄλλη χλωρὰ, μοχθηροτάτην ποι‐ | |
| 10 | οῦνται διδασκαλίαν, εἴ γε δὴ χρὴ διδασκαλίαν ὀνομάζειν ὅλως τὴν τοιαύτην γραφήν. ὁ γοῦν Ἀνδρόμαχος ἐν τῇ βί‐ βλῳ, ἣν τῶν ἐκτὸς ἐπιγράφει, μετ’ ὀλίγα τῆς ἀρχῆς πρώτας μὲν φαιὰς ἔγραψεν, εἶτα πυῤῥὰς, καὶ μετὰ ταῦτα με‐ λαίνας, εἶτα ἐπὶ τὰς χλωρὰς τραπόμενος ἀρχὴν τῆς διδασκα‐ | |
| 15 | λίας ἐποιήσατο τοιάνδε, προγράψας, χλωραὶ, πρώτην ἁπα‐ σῶν ἔγραψε κατὰ λέξεν τήνδε. χλωρὰ Γάλλου. ♃ ῥητίνης | |
| στροβιλίνης 𐅻 τʹ. κηροῦ 𐅻 ρʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 νʹ. λιβάνου | 472 | |
13.473 | 𐅻 κεʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. ἔδει μὲν οὖν ἴσως αὐτὸν εἰρηκέναι τι καὶ περὶ τῆς σκευασίας, εἴτε καὶ τὸν λιβανωτὸν ἅμα τῷ ἰῷ λειοῦσθαι βούλεται παραχεομένου τοῦ ὄξους, εἴτε μόνον τὸν ἰόν. ἑκατέρως γὰρ ἐγχωρεῖ· καὶ κατὰ πολλὰς συνθέσεις | |
| 5 | οἱ μὲν οὕτως, οἱ δ’ ἐκείνως ἔγραψαν. ἀλλ’ ἐπὶ τούτου μὲν ἀπομαντεύσασθαι τῆς διανοίας αὐτοῦ δυνατὸν, ὡς ἄμφω τρί‐ βεσθαι σὺν ὄξει βούλεται, τὸν λιβανωτὸν καὶ τὸν ἰόν. ἐπὶ τίνων μέντοι παθῶν ἐστι χρηστέον τῷ φαρμάκῳ, πάντως ἐχρῆν δεδηλῶσθαι. μή τι οὖν ἐπειδὴ πρὸ ταύτης ἐγεγράφει | |
| 10 | δύο τινὰς ἐμπλάστρους, ὧν ἐπὶ μὲν τῆς προτέρας προὔγραψε, πρὸς γαγγραίνας καὶ σηπεδόνας καὶ νομὰς παλαιὰς καὶ κα‐ κοήθεις, ἐπὶ δὲ τῆς δευτέρας, πρὸς νομὰς, ᾗ χρῶμαι, καὶ ἄλλα πολλὰ, διὰ τοῦτ’ ἐφεξῆς ἔγραψεν, ἄνευ προσθήκης τὴν χλω‐ ρὰν ταύτην, ἐνδεικνύμενος ἐπὶ τῶν αὐτῶν διαθέσεων ἁρ‐ | |
| 15 | μόττειν αὐτήν. ἀλλὰ πάλιν ἐφεξῆς γράφων ἑτέραν ἁπλῶς εἶπε, χλωρὰ Ποτάμωνος, εἶτ’ ἄλλην τρίτην χλωρὰν καὶ τε‐ τάρτην χλωρὰν, ᾗ χρῶμαι, καὶ πέμπτην ἄλλην, ἕκτην τε ἐπ’ | |
| αὐταῖς ἑβδόμην τε καὶ ὀγδόην ἐνάτην τε καὶ δεκάτην ιαʹ. | 473 | |
13.474 | τε καὶ δωδεκάτην καὶ ιγʹ. τε καὶ ιδʹ. τε ιεʹ. καὶ ιστʹ. ἔγρα‐ ψεν, ἓν μόνον τοῦτο προγράψας αὐτῶν ἑκάστης τὸ ἄλλη, διαφερούσας μὲν ἀλλήλων ἁπάσας κατὰ δύναμιν γράψας, οὐ μὴν πρός γε σηπεδόνας καὶ νομὰς καὶ γαγγραίνας ἐπι‐ | |
| 5 | τηδείους ἁπάσας, ὡς ἐκ τῆς ὕλης αὐτῶν ἔνεστι γνῶναι. ᾧ καὶ δῆλον ὅτι κατὰ τὴν τῆς χρόας ὁμοιότητα μετ’ ἀλλήλων ἔγραψεν αὐτὰς, οὐ κατὰ τὴν τῆς δυνάμεως. ἡμεῖς οὖν ἐροῦ‐ μεν ἑκάστης αὐτῶν τὴν δύναμιν, ἐκ τῆς τῶν ἁπλῶν φαρ‐ μάκων φύσεως ὁρμηθέντες. ἔσται γὰρ τοῦτο χρησιμώτατον | |
| 10 | τοῖς βουλομένοις οὐ μόνον ἐν τῷ καθόλου τὴν μέθοδον ἐπίστασθαι τῆς τε συνθέσεως καὶ χρήσεως τῶν τοιούτων φαρμάκων, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ αὐτοσχεδιάζειν δύνασθαι καὶ διαγινώσκειν τὰ χωρὶς διορισμοῦ γεγραμμένα τοῖς πρεσβυ‐ τέροις, ὁποίας ἐστὶ δυνάμεως. ἣν οὖν πρώτην ἔγραψεν ὁ | |
| 15 | Ἀνδρόμαχος ἐπισκεψόμεθα προχειριζόμενοι καὶ σκοπούμενοι τῶν ἁπλῶν ἕκαστον ἐξ ὧν σύγκειται. πρώτης οὖν ἐν αὐτῇ μνημονεύει ῥητίνης στροβιλίνης. ἔστι δ’, ὡς ἐν τοῖς περὶ | |
| τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως ἐλέγετο, θερμαντικω‐ | 474 | |
13.475 | τάτη τε τῶν ῥητινῶν ἡ τοιαύτη, καθάπερ ἡ τερμινθίνη με‐ τριωτάτη πασῶν εἰς ἄμφω. πᾶσαι μὲν γὰρ αἱ ῥητίναι θερ‐ μαίνουσί τε καὶ ξηραίνουσιν, ἀλλ’ αἱ μὲν μᾶλλον, αἱ δ’ ἧτ‐ τον αὐτῶν ταῦτα δρῶσιν. ἰσχυροτάτη μὲν οὖν ἐστιν ἡ στρο‐ | |
| 5 | βιλίνη, μετριωτάτη δ’, ὡς ἔφην, ἡ τερμινθίνη. καὶ μέντοι καὶ ξηραίνει τάχιστα μὲν ἡ στροβιλίνη καὶ τὸ καλούμενον ἰδίᾳ προσηγορίᾳ πιτύϊνον φύσημα, ῥητίνη μὲν ὑπάρχον τῷ γένει καὶ αὐτὸ, ξηραῖνον δὲ καὶ θερμαῖνον, ἀλλὰ τῷ μὲν ξηραίνειν οὐκ ἀπολείπεται τῆς στροβιλίνης, τῷ θερμαίνειν | |
| 10 | δὲ οὐκ ὀλίγον λείπεται. αὗται μὲν οὖν ἀλιπεῖς εἰσι ξηραν‐ θεῖσαι, διὸ καὶ τὰς εὐαφεῖς ἐμπλάστρους οὐ δύνανται κα‐ τασκευάζειν, ὥσπερ αἱ γλίσχραι τε καὶ ὑγραί. μεταξὺ δὲ τοῦ τε πιτυΐνου φυσήματος καὶ τῆς στροβιλίνης ῥητίνης ἔστιν ἡ ἐλατίνη, κατά γε τὸ θερμαίνειν ὑγρὰ μὴν, ἕως πλείονος | |
| 15 | αὐτὴ διαμένει, καθάπερ καὶ τῆς κολοφωνίας ἡ λιβανίζουσα, καὶ ταύτην γε μόνην ἔνιοι καλοῦσι κολοφωνίαν, ἡδύ τι κατὰ τὴν ὀσμὴν ἔχουσα, ὥσπερ ἡ ἐλατίνη καὶ θερμαίνουσα συμμέτρως, ὡς ἐκείνη. γεννᾶται δ’ ὀλίγη πάνυ καὶ διὰ τοῦτο | |
| τίμιος ὑπάρχει. ὑγροτάτη γε μὴν ἁπασῶν ἐστι τῆς | 475 | |
13.476 | λάρικος ὀνομαζομένης ῥητίνης, ἡ ἑτέρα διαφορά. διττὴ γάρ πώς ἐστι καὶ αὕτη, παραπλησία μὲν ἡ ἑτέρα τῇ τερμινθίνῃ κατὰ πάντα, δριμυτέρα δὲ αὐτῆς ἡ ἑτέρα καὶ τερμοτέρα καὶ ὑγροτέρα καὶ κατὰ τὴν ὀσμὴν ἀηδεστέρα καὶ κατὰ τὴν | |
| 5 | γεῦσιν πικροτέρα καὶ θερμοτέρα. ἡ δ’ ὑφισταμένη τοῖς τὴν πευκίνην ῥητίνην περιέχουσι κεραμείοις ὑγρὰ ῥητίνη κατὰ μὲν τὴν στύστασιν καὶ τὴν χρόαν ἀκριβῶς ἔοικε τῇ τερμιν‐ θίνῃ, τῇ δ’ ὀσμῇ καὶ τῇ γεύσει διενήνοχεν, ἀηδεστέρα μὲν οὖσα κατὰ τὴν ὀσμὴν, ὥσπερ καὶ δριμυτέρα, καὶ κατὰ τὴν | |
| 10 | γεῦσιν δακνωδεστέρα· διὸ καὶ κάλλιόν ἐστι τὴν τερμινθίνην μιγνύειν ἅπασι τοῖς μέλλουσιν ἕλκη καλῶς ἰάσασθαι φαρ‐ μάκοις, ἐπειδὴ πρῶτός τε καὶ ἄριστος ἐν αὐτοῖς ἐστι σκο‐ πὸς ἄδηκτον εἶναι τὸ προσφερόμενον. ἐπὶ τὴν προκειμένην οὖν ἀνέλθωμεν ἔμπλαστρον, εἰς ἣν ὁ Ἀνδρόμαχος ἐμβαλεῖν | |
| 15 | κελεύει τῆς στροβιλίνης ῥητίνης τὰς 𐅻 τʹ. ταῖς ἑκατὸν δραχμαῖς τοῦ κηροῦ μεμιγμέναις, οὔτε τῆς συστάσεως οὔτε τῆς δυνάμεως ἀκριβῶς ἐστοχασμένος ἢ αὐτὸς ἢ ὅ γε συνθεὶς αὐτήν. οὔτε γὰρ ἐχέκολλος ἔσται καὶ δριμεῖα γενήσεται, βοήθημα δ’ αὐτῇ | |
| πρὸς ἄμφω καλῶς ἐποίησε τὸν λιβανωτὸν μίξας, ἀλλ’ ὡς | 476 | |
13.477 | πρὸς τὸ πλῆθος ἐκείνων ὀλίγον ἔμιξε καὶ μάλισθ’ ὅτι τοῦ ἰοῦ 𐅻 νʹ. ἐμβάλλει, μέρος δ’ εἰσὶν ὄγδοον αὗται τῶν ἐκ τοῦ κηροῦ τε καὶ τῆς ῥητίνης ἀθροιζομένων τετρακοσίων. ἀλλὰ τοῦτο μὲν οὐκ ἄν τις μέμψαιτο τῷ σκοπὸν ἔχοντι ξηραντι‐ | |
| 5 | κὸν ἱκανῶς ἐργάζεσθαι φάρμακον, ἐπείτοι τῷ τε σαρκωτικὸν αὐτὸ καὶ τῶν μετρίων τραυμάτων κολλητικὸν ἀποτελέσαι βουληθέντι, αἱ 𐅻 νʹ. καλῶς ἂν μιγνύοιντο. καὶ γένοιτ’ ἂν οὕτω πρᾳότερόν τε καὶ σαρκωτικώτερον ἐχεκολλότερόν τε καὶ πολυχρηστότερον. ἐπαινεῖν δὲ χρὴ τὴν τοῦ λιβάνου μίξιν, | |
| 10 | εἰς σύστασιν ἐμπλαστρώδη βοηθοῦντος· ἀνώδυνός τε γάρ ἐστι καὶ πεπτικός. εἰ μὲν οὖν ἴσον αὐτοῦ σταθμὸν ἐμίξατο τῷ ἰῷ, τουτέστι τὰς 𐅻 νʹ. ἐχεκολλότερον τ’ ἂν, ὡς ἔφην, εἰργάσατο καὶ πρᾳότερον τὸ φάρμακον. ἐπεὶ δ’ εἴκοσι καὶ εʹ. ἔμιξε, τὴν ξηραντικὴν ἰσχὺν τοῦ ἰοῦ φυλάξαι βουληθεὶς ἐπι‐ | |
| 15 | τήδειον εἴργασται τὴν ἔμπλαστρον, εἴς τε μειζόνων τραυμά‐ των κόλλησιν, ἑλκῶν τε δυσθεραπεύτων ἴασιν. ὅτι τε τοιοῦ‐ τον αὐτὸ γενέσθαι προὔθετο δηλοῖ καὶ ἡ τοῦ ὄξους μίξις. | |
| ἐν ἡμῖν οὖν ἐστι καὶ σφοδρότερον ἐργάζεσθαι καὶ πρᾳότε‐ | 477 | |
13.478 | ρον αὐτὸ, μιγνύουσι ἤτοι πλέον ἢ ἔλαττον ὄξους, ὡσαύτως δὲ δριμύτερον ἢ ἀδηκτότερον. ἐκ μὲν γὰρ τῆς τοῦ δριμυτέ‐ ρου μίξεως, ὥσπερ καὶ τῆς τοῦ πλέονος, ξηραντικώτερον ἔσται τὸ φάρμακον, κολλητικώτερόν τε τῶν ἐναίμων, | |
| 5 | οἰνώδους ὄξους μιχθέντος. ἄμεινον δ’ ἐν τῇ συνθέσει τὸν ἰὸν σὺν ὄξει δριμεῖ λεαίνειν ἡμέραις πλείοσιν ἐν ἡλίῳ θερμῷ. τὸ μὲν γὰρ δηκτικὸν αὐτοῦ πραϋνθήσεται, τῆς δυνάμεως δ’ οὐδὲν ἐλαττωθήσεται. τὸν λιβανωτὸν δ’ οὐκ ἀναγκαῖον ἐξ ἀρχῆς μιγνύειν, ἀλλ’ ἀρκεῖ μία πρὸς ταῦτα ἡμέρα. μεμνῆ‐ | |
| 10 | σθαι γὰρ ὑμᾶς νομίζω καὶ τούτου πολλάκις εἰρημένου τῶν μὲν ἰσχυρῶν φαρμάκων, ὁποῖός ἐστιν ὅ τε ἰὸς καὶ τὸ μίσυ καὶ ἡ χαλκῖτις καὶ τὸ σῶρυ καὶ ἡ λεπὶς ἥ τε χάλκανθος ἐν ὄξει λειουμένων ἡμέραις πλείοσι, τὴν μὲν δῆξιν ἀμβλύνεσθαι, τὴν δ’ ἀρετὴν αὐξάνεσθαι. παχυμερέστερα γὰρ φύσει ὄντα | |
| 15 | τὰ μεταλλικὰ πάντα, μέχρι βάθους τῶν θεραπευομένων σω‐ μάτων οὐκ ἐκτείνει τὰς δυνάμεις. ὅπως οὖν γένηται λεπτο‐ μερέστερα τὴν διὰ τῆς τρίψεως καὶ τοῦ ὄξους αὐτοῖς κα‐ | |
| τεργασίαν χρὴ προστίθεσθαι· διὰ ταύτης γὰρ ἀκριβῶς λε‐ | 478 | |
13.479 | πτουργηθέντα μέχρι τοῦ βάθους καταδύεται. προσέρχεται δέ τι καὶ ἄλλο χρηστὸν ἐν ταῖς τοιαύταις παρασκευαῖς τῶν φαρμάκων, ἀκριβῶς γὰρ κατεργασθέντα διεξέρχεται τοὺς κατὰ τὸ σῶμα πόρους, μηδαμόθεν κατὰ τὴν ὁδοιπορίαν | |
| 5 | ἰσχόμενα καὶ διὰ τοῦτο, κᾂν ᾖ θερμότερα φύσει, χω‐ ρὶς τοῦ δάκνειν ἐνεργεῖ. καὶ τῶν χυμῶν οὖν αὐτῶν κατὰ τὸ σῶμα γεννωμένων οἱ μὲν λεπτοὶ διαπνέονται ῥᾳδίως ἄνευ δήξεως, οἱ παχύτεροι δὲ κατεχόμενοί τε καὶ σφηνούμενοι λυ‐ ποῦσιν, ὅταν ὦσι δακνώδεις. ὁ δ’ αὐτὸς λόγος ἐστὶ καὶ ἐπὶ | |
| 10 | τῶν καυθέντων μεταλλικῶν φαρμάκων, ἀλλ’ ἐκεῖνα μὲν ἐκ τῆς τοῦ πυρὸς ὁμιλίας διασώζει τι δακνῶδες, ὃ κατὰ τὰς πλύσεις ἀποθέμενα παντάπασι ἄδηκτα γίνεται. τὰ δ’ ἀντὶ τοῦ πυρὸς ὅμοιόν τι καύσει παθοῦντα κατὰ τὴν δι’ ὄξους ἐν ἡλίῳ τρίψιν οὐδὲ τὴν ἐκ τοῦ πυρὸς ἐπικτᾶται θερμό‐ | |
| 15 | τητα. λειούμενά γε μὴν ἐν ὄξει καὶ τὰ καυθέντα πολὺ βελ‐ τίω γίνεται. ταῦτά τε οὖν κοινὰ πολλῶν φαρμάκων ἐστὶν ἀναγκαῖα γιγνώσκεσθαι, τό τε τῆς χρήσεως αὐτῶν ὁμοίως, | |
| ἄλλο μὲν ἐπ’ ἄλλων παθῶν. ἐπὶ δὲ τῶν κοίλων, ὅταν ἀνα‐ | 479 | |
13.480 | ληφθέντα μοτοῖς ἐπεμβάλλεται. τὴν γοῦν προκειμένην ἔμπλα‐ στρον, εἰ τήξας μετὰ ῥοδίνου χρῷο, χρησίμη μὲν ἐπὶ ῥυ‐ παρῶν τε καὶ ὑγρῶν ἔσται ἑλκῶν, δακνώδης δ’ ἐπὶ τῶν ἀπεριστάτων, καὶ διὰ τοῦτο δεήσει μιγνύειν αὐτῇ κηρωτὴν | |
| 5 | ὑγρὰν ἐκ κηροῦ καὶ ῥητίνης γεγονυῖαν ἤτοι διὰ ῥοδίνου τετηγμένην ἢ δι’ ἐλαίου. γένοιτο δ’ ἄν ποτε καὶ μυρσίνου χρεία καὶ χρὴ καὶ τῆς τούτων μίξεως ἐπίστασθαί τινα μέ‐ θοδον. ἐλαίου γοῦν ἓν μὲν ὄνομα, ποιότης δὲ καὶ δύναμις οὔ. τὸ μὲν γὰρ ὀμφάκιον ψυχρότερον, τὸ δ’ ἐκ πεπείρων | |
| 10 | τῶν ἐλαιῶν θερμότερον. εἰ δὲ χρονίσειεν, αὐξήσει τὴν τοῦ θερμαίνειν δύναμιν. οὕτως δὲ καὶ τὸ μὲν ἁλῶν ἔχον, εἰς ὅσον ἂν ἐκείνων μεταλάβῃ, θερμαντικώτερόν τε καὶ ξηραντι‐ κώτερον τοῦ μὴ προσλαβόντος. τὸ δ’ ἁπαλοὺς κλῶνας ἐλαίας, οὓς θαλλοὺς ὀνομάζουσι στυπτικώτερον. ὑπαγορεύει δέ σοι | |
| 15 | τὸ χρησιμώτερον ἥ τε τοῦ ἕλκους ἰδέα καὶ ἡ τοῦ θεραπευ‐ ομένου σώματος φύσις, τοῦ μὲν ἕλκους ὑπὸ τῶν ἐναντίων θεραπευομένου, τοῦ δ’ ἑλκομένου σώματος ὑπὸ τῶν ὁμοίων, ὥστε καὶ μυρσίνῳ τήξεις τὸ μέλλον ἔμμοτον ἔσεσθαι φάρ‐ | |
| μακον, ὅταν σοι φαίνηται πλαδαρωτέρα τοῦ προσήκοντος | 480 | |
13.481 | ἡ γεννωμένη σὰρξ εἶναι καὶ μᾶλλον ὅταν ἐγγὺς ᾖ τοῦ συνου‐ λοῦσθαι τὸ ἕλκος, ὡς ὅταν βραχύ τι φλεγμονῆς ἐν τοῖς πέριξ ὑπολείπηται, κάλλιστόν ἐστι σὺν ῥοδίνῳ τήκειν τὸ φάρ‐ μακον. ἄριστον δὲ ῥόδινον ἔμαθες εἶναι τὸ διὰ ῥόδων μόνον | |
| 5 | πολλῶν ἐμβραχέντων ἐπὶ πλέον ἐλαίῳ, χωρὶς ἁλῶν ἐσκευασ‐ μένῳ γεγονός. ἐὰν οὖν ταῦτά τις ἐν μνήμῃ προχείρῳ διὰ παντὸς ἔχῃ μεμνημένος τε ᾖ, καθάπερ ἔφην, πάντων τῶν ἁπλῶν φαρμάκων τῆς δυνάμεως, αὐτός τε συνθήσει πολυει‐ δεῖς ἐμπλάστρους χλωρὰς, ἑκάστῃ τε τῶν ἤδη συγκειμένων | |
| 10 | ἄριστα χρήσεται. τὴν γοῦν προτεθεῖσαν ἄχρι δεῦρο κατὰ τὸν λόγον ἔμπλαστρον, ἣν πρώτην τῶν χλωρῶν ἔγραψεν ὁ Ἀν‐ δρόμαχος, ἔνεστι μεταῤῥυθμίζειν πολυειδῶς, τοῦτο μὲν ἀντὶ τῆς στροβιλίνης ῥητίνης ἄλλην τινὰ βάλλοντα, τοῦτο δ’ αὐξάνοντα τὸν λιβανωτὸν ἢ σὺν αὐτῷ βάλλοντά τι τῶν | |
| 15 | ξηρῶν σαρκωτικῶν, οἷον ἴριν, ἀριστολοχίαν, ὀρόβινον ἄλευ‐ ρον, ὅσα τ’ ἄλλα τοιαῦτα. καὶ μέντοι καὶ μαλακτικὸν τῶν ἐσκληρυσμένων χειλῶν τοῦ ἕλκους ἔνεστι μιγνύντα ποικίλ‐ | |
| λειν τὴν σύνθεσιν. ἐξ ἧς ἐννοίας ἔνιοι μὲν ἀμμωνιακὸν θυ‐ | 481 | |
13.482 | μίαμα καὶ χαλβάνην, ἔνιοι δὲ μυελὸν ἐλάφειον ἢ μόσχειον ἢ στέαρ ἔμιξαν, ὥσπερ γε πάλιν ἄλλοι τῶν ἀποκρουστικῶν τι τὰς ἐπιῤῥοὰς ἀναστεῖλαι βουλόμενοι. κατὰ τοῦτο γοῦν οἱ μὲν τὴν σχιστὴν στυπτηρίαν, οἱ δὲ τὴν στρογγύλην, οἱ δὲ | |
| 5 | τὴν ὀμφακίνην ἐνέβαλον κηκίδα. τὸ λάδανον δὲ ἕτεροι τὰς δυνάμεις ἀμφοτέρας ἔχον ἔμιξαν μαλακτικήν τε καὶ ἀπο‐ κρουστικὴν, ὅπως τὰ χείλη μαλάττοιτο καὶ μηδὲν ἐκ τῶν ὑπερκειμένων ἐπιῤῥέοι. καὶ μὴν καὶ ὅσοι τὰ δυσαλθῆ θερα‐ πεῦσαι ἠβουλήθησαν, ὡς πολύχρηστον εἶναι τὸ φάρμακον, | |
| 10 | ἔμιξαν τοῖς προειρημένοις χρυσόκολλαν ἢ διφρυγὲς ἢ χαλκὸν κεκαυμένον ἢ λεπίδα, τινὲς μὲν χαλκοῦ, τινὲς δὲ στομώμα‐ τος ἢ σιδήρου. καὶ σχεδὸν ἅπαντα τὰ νῦν εἰρημένα φυλάττει τὴν χρόαν τῶν χλωρῶν ἐμπλάστρων, ἕτερα δὲ τῶν αὐτῶν ὄντα δυνάμεων, εἰ μιχθείη, διαφθείρει. διόπερ οὐδὲ | |
| 15 | ἐγὼ πάντων ἐμνημόνευσα τῶν καθ’ ἑκάστην δύναμιν, ἀλλὰ μόνων ἐκείνων, ὅσα τὴν χρόαν φυλάξει τῆς συντιθεμένης ἐμπλάστρου. προετέθη γὰρ οὐχ ἁπλῶς εἰπεῖν ὑπὲρ ἐμπλά‐ στρων κολλητικῶν ἢ σαρκωτικῶν, ἀλλὰ μετὰ τοῦ χλωρὰς | |
| ὑπάρχειν αὐτὰς, ὥστε καὶ ταῦτα τὰ νῦν εἰρημένα καὶ χάλ‐ | 482 | |
13.483 | κανθος καὶ ὠμὴ χαλκῖτις βραχεῖ μέτρῳ μιγνύμενα φυλάττει τὴν χρόαν τῶν προκειμένων ἐν τῷ λόγῳ φαρμάκων. περὶ μὲν οὖν τῆς συνθέσεως τῶν τοιούτων αὐτάρκως εἴρηται, περὶ δὲ τῆς χρήσεως αὐτῶν προσγεγράφθαι μὲν ἐχρῆν ὑπ’ | |
| 5 | Ἀνδρομάχου καὶ ταύτην. ἐπεὶ δὲ ἐκείνῳ παραλέλειπται, προσ‐ θήσομεν ἡμεῖς αὐτὴν, εἰπόντες γε πρότερον ἕνα λόγον κοι‐ νὸν ἐπὶ τῇ χρήσει τῶν τοιούτων φαρμάκων. ἀναγκαῖος δὲ ὁ λόγος οὗτός ἐστιν· εἶτα τὴν καθόλου μέθοδον εἰπόντας τὰς κατὰ μέρος ἐπὶ τοῖς ἐκείνην μαθοῦσι ποιεῖσθαι προσῆ‐ | |
| 10 | κεν. διαλεκτικῶν δὲ ἀνδρῶν ἐστιν ἔργον τὸ τοιοῦτον, τὰς κατὰ μέρος ἐπὶ πασῶν γράφειν αὐτοῖς, ὡς ὁ Ἥρας καὶ Κρί‐ των καὶ ὁ Ἀσκληπιάδης καὶ ἕτεροι δὲ πολλοί. καὶ μὴν καὶ τρίτον εἶδός ἐστι διδασκαλίας, ὅπερ ἡμεῖς ποιοῦμεν μήτε ἐπὶ πάντων τῶν κατὰ μέρος φαρμάκων τὴν χρῆσιν γράφοντες, | |
| 15 | ἀλλὰ μηδὲ τῇ καθόλου κοινῇ τῆς μεθόδου διδασκαλίᾳ μόνῃ τὸ πᾶν ἐπιτρέποντες, ἀλλὰ διδάσκοντες μὲν ταύτην πρώτην, ἐπ’ αὐτῇ δὲ ἓν ἢ δεύτερον ἢ καὶ τρίτον παράδειγμα γρά‐ | |
| φοντες ἕνεκα σαφηνείας τε καὶ γυμνασίας τῶν μανθανόν‐ | 483 | |
13.484 | των. ὥσπερ ἀμέλει καὶ νῦν ἔργῳ δείκνυμεν αὐτὰ, ὡς ἤδη καὶ διὰ τῶν ἔμπροσθεν αὐτὰ πράξαντες. εἰς ὅσον γὰρ ἥκει τοῦ ξηραίνειν τε καὶ ῥύπτειν τὸ φάρμακον εὑρόντες ἐκ τῆς τῶν συνθέντων αὐτὸ δυνάμεως, ἐκ ταύτης εὑρήσομεν καὶ | |
| 5 | τὴν διάθεσιν, ἐφ’ ἧς ἔσται χρήσιμον. ἔνθα μὲν γὰρ ὑγρότης τε πολλὴ καὶ ῥύπος δαψιλὴς, ἐνταῦθα χρὴ προσ‐ φέρειν ἀξιολόγως ξηραῖνόν τε καὶ ῥύπτον φάρμακον· ἔνθα δὲ τὸ καλούμενον ἀπερίστατον ἕλκος ἐστὶ σαρκώσεως δεό‐ μενον, ἐνταῦθα τὸ μετριώτατον τῶν ξηραινόντων τε καὶ | |
| 10 | ῥυπτόντων. τὸ δ’ ἧττόν τε καὶ μᾶλλον ἐν αὐτῷ παρὰ τῆς τοῦ θεραπευομένου φύσεως εὑρίσκειν προσήκει. τοῖς μὲν γὰρ σκληροτέροις σώμασιν ἢ διὰ φυσικὴν κρᾶσιν ἢ διὰ ἡλικίαν ἢ διὰ χώραν ἢ ἐπιτηδεύματα μᾶλλον ξηραίνοντα προσφέρειν χρὴ, τοῖς δ’ ὑγροτέροις τὰ ἧττον. ἡ μὲν οὖν πρώτη χρῆσις | |
| 15 | ἑκάστου τῶν ἐμμότων ὀνομαζομένων φαρμάκων, ἐκ τῶν εἰ‐ ρημένων ἄρτι σκοπῶν λαμβάνεται στοχαστικῶς. ἡ δευτέρα δὲ, ὡς καὶ πρόσθεν ἔφην, ἐκ τῶν κατὰ τὸ θεραπευόμενον | |
| σῶμα φαινομένων σημείων. εἰ μὲν γὰρ ἀφλέγμαντόν τε καὶ | 484 | |
13.485 | καθαρὸν εὑρίσκοιτο τὸ κοῖλον ἕλκος, οὐδὲν χρὴ νεωτερίζειν· εἰ δ’ ὑγρότερον ἢ ῥυπαρώτερον, ἐπιτείνειν χρὴ τὸ ξηραντι‐ κὸν καὶ ῥυπτικὸν φάρμακον. εἰ δὲ κοιλότερον ἢ πρόσθεν, ἐκλύειν. ἐπιτείνεται μὲν οὖν μέλιτος μίξει, πραΰνεται δὲ | |
| 5 | ἐλαίου καὶ κηρωτῆς ἤ τινος τῶν ἐλαιωδῶν, ὁποῖόν ἐστι τό τε ῥόδινον καὶ τὸ μύρσινον καὶ τὸ κύπρινον ἁπλῶς ἐσκευ‐ ασμένα, χωρὶς τῶν στυμμάτων, ἅπερ προστιθέασιν, ἤτοι γε εὐωδίας ἕνεκεν ἢ τοῦ μέχρι πλείονος χρόνου διαμένειν ἀπαθῆ τὰ σκευασθέντα. εἰ δέ τις ἡμῖν τῶν φιλεγκλημόνων ἐγκαλέ‐ | |
| 10 | σειεν, ὡς παρὰ τὸ προκείμενον ἐξ ἀρχῆς ἐπὶ τὰς χρήσεις τῶν φαρμάκων ἄγουσι τὸν λόγον, ὑποσχομένοις περὶ συν‐ θέσεως αὐτῶν ἐρεῖν, ἐννοήσας ὅτι καὶ κατὰ τὴν χρῆσιν γί‐ γνεταί τις σύνθεσις ἡσυχασάτω. πρώτη μὲν γὰρ ἐν αὐτῇ σύνθεσίς ἐστιν ἡ τῶν μιγνομένων τῇ κηρωτῇ φαρμάκων, δευ‐ | |
| 15 | τέρα δ’ ἐν τῷ ῥόδινον ἢ μύρσινον ἢ κύπρινον ἢ σχίνινον ἔλαιον ἢ μέλι προστιθέναι. καὶ περὶ μὲν τούτων ἅλις. ἐπὶ δὲ τὴν γραφὴν τῶν ἤδη πεῖραν ἱκανὴν δεδωκότων ἐμπλά‐ | |
| στρων ἀφίξομεν. ταῦτα μὲν οὖν ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος | 485 | |
13.486 | ἀξιόλογα φάρμακα τοῖς ἐπισταμένοις χρῆσθαι. τοιούτων δ’ ὄντων αὐτῶν ἐκλέγεσθαι χρὴ τά τ’ ἐξ ἐλαττόνων ἢ εὐπο‐ ριστοτέρων τῶν ἁπλῶν συγκείμενα καὶ τὰ πολυχρηστότερα καὶ τὰ τοῦ προκειμένου σκοποῦ μάλιστ’ ἐχόμενα. γένοιτο δ’ | |
| 5 | ἂν ὃ λέγω σαφέστερον ἐπὶ παραδείγματος. ἔστω δὴ τὸ πα‐ ράδειγμα κοῖλον ἕλκος ἀπερίστατον ἐν ὑγιεινῷ σώματι. τὸ δὲ τοιοῦτον ἕλκος ὑπὸ τῆς καλουμένης λιτῆς χλωρᾶς ἐμπλά‐ στρου θεραπευθήσεται, τακείσης ἅμα ῥοδίνῳ. λιτὴν δὲ κα‐ λοῦσι τὴν ἐξ ἰοῦ καὶ κηροῦ καὶ ῥητίνης. ἐγὼ δὲ, ὡς ἔφην, | |
| 10 | ἑκατέρου μίγνυμι τὸ ἴσον, ἰοῦ δὲ τὸ δέκατον ἢ ιβʹ ἢ ὄγδοον. ἔστι δὲ δηλονότι δωδέκατον μὲν, εἰ λίτραν κηροῦ καὶ λίτραν ῥητίνης, ἰοῦ δὲ μίξαιμεν οὐγγίας δύο. τὸ δέκατον δὲ, εἰ ταῖς δύο οὐγγίαις τοῦ ἰοῦ μίξαιμεν εἴκοσι συναμφοτέρου, τῆς τε ῥητίνης καὶ τοῦ κηροῦ, τουτέστιν εἰ ἑκατέρου δέκα. καὶ μέν‐ | |
| 15 | τοι κᾂν εἰ τὸ ὄγδοον μέρος ἰοῦ μίξωμεν τῇ διὰ τοῦ κηροῦ καὶ τῆς ῥητίνης κηρωτῇ, καὶ οὕτως εὖ ἕξει. δριμύτερον μὲν γὰρ ἔσται καὶ ῥυπτικώτερον τὸ τοιοῦτο φάρμακον, οὐ μὴν | |
| ἄχρηστόν γε. τοῖς γὰρ σκληροῖς σώμασιν ἐπιτηδείως προσα‐ | 486 | |
13.487 | χθήσεται. καλλίων δὲ σύνθεσις ἔσται τὸ μὲν ὄγδοον μέρος ἰοῦ μιξάντων τῇ διὰ τοῦ κηροῦ καὶ τῆς ῥητίνης συνθέσει, προλειωσάντων δὲ πλείοσιν ἡμέραις τὸν ἰὸν μετὰ ὄξους δρι‐ μυτάτου. κάλλιον δ’ ἂν εἴη, εἰ καὶ λιβανωτοῦ μίξαιμεν ἥμισυ | |
| 5 | μέρος ἢ κατὰ τὸν ἰόν. ἐλαίου δὲ μίξεις, ὅταν μὲν χωρὶς ὄξους τε καὶ λιβανωτοῦ σκευάζης τὸ φάρμακον, ἰσαρίθμους κυάθους ταῖς οὐγγίαις τοῦ ἰοῦ. ὅταν δὲ λιβανωτὸν καὶ ὄξος μιγνύῃς, ἐὰν μὲν ἡ φρυκτὴ λιπαρωτέρα πως ᾖ καὶ μαλακω‐ τέρα καὶ θέρους σκευάζῃς, οὐδὲν μίξεις· ὅταν δὲ σκληρὰ καὶ | |
| 10 | χειμῶνος, ἕνα κύαθον. ἔνεστι δέ σοι καὶ τῷ κηρῷ τῶν ὑγρῶν τινα μιγνύοντι ῥητινῶν μηδ’ ὅλως ἐλαίου δεηθῆναι, μίξεις δὲ τῆς μὲν ὑγροτάτης τὸ τρίτον τοῦ κατὰ τὸν κη‐ ρὸν σταθμοῦ, τῆς δ’ ἧσσον ὑγρᾶς τὸ ἥμισυ. γενήσεται δὲ δηλονότι τοιαύτη τις σύνθεσις. τὸν κηρὸν καὶ τὴν ῥητίνην | |
| 15 | τήξας καὶ ψύξας μῖξον ἰοῦ μέρει ποτὲ μὲν ὀγδόῳ, ποτὲ δὲ δεκάτῳ, ποτὲ δὲ δωδεκάτῳ, γιγνώσκων ἐπὶ μὲν τῶν σκλη‐ ρῶν σωμάτων τήν τε πρώτην συμμετρίαν ἁρμόττειν, ἐπὶ | |
| δὲ τῶν μαλακῶν τὴν τρίτην, ἐπὶ δὲ τῶν μέσων τὴν μέσην. | 487 | |
13.488 | λειώσεις δὲ σὺν ὄξει τὸν ἰόν. εἰ δὲ πρᾳότερον βουληθείης ἐρ‐ γάσασθαι τὸ φάρμακον, ἐμβάλλῃς τοῦ λιβανωτοῦ σταθμὸν ἥμισυν οὗ κατὰ τὸν ἰὸν ἐποιήσω. εἰ δέ τις τοῦδε πρᾳότε‐ ρον, ἴσον τοῦ λιβανωτοῦ μίξεις τὸν ἰόν. καὶ χωρὶς δὲ τοῦ | |
| 5 | ξῦσαι ψύξαντες τὴν ῥητίνην μετὰ τοῦ κηροῦ καταχέομεν αὐτὰ τήξαντες ἐπὶ τὸν ἰόν τε καὶ τὸν λιβανωτὸν ἐν θυείᾳ μετ’ ὄξους λελειωμένα. αὗται μὲν οὖν αἱ πρῶται συνθέσεις ἐμπλάστρου χλωρᾶς, κολλητικῆς μὲν ἐναίμων τραυμάτων, ὅσα μὴ μεγάλα καὶ μέχρι συνουλώσεως δὲ τἄλλα δυναμένης | |
| 10 | ἰᾶσθαι καὶ σαρκούσης, εἰ τακείη μετά τινος ἐλαιώδους ὑγροῦ, λέγω δὲ ἐλαιώδη τό τε ῥόδινον, ᾧ μάλιστα χρῆσθαι προσ‐ ήκει καθ’ ὃν εἴρηκα τρόπον ἐσκευασμένῳ, καὶ μετὰ τοῦτο τῷ μυρσίνῳ καὶ τῷ κυπρίνῳ καὶ τῷ σχινίνῳ, αὐτὸ δὲ τὸ ἔλαιον, ἐφ’ ὧν μὲν βούλει θερμότητός τι προσθεῖναι τῷ | |
| 15 | τηκομένῳ φαρμάκῳ τὸ κοινὸν τοῦτο μίξεις. ἐφ’ ὧν δὲ ψύ‐ ξεως, τὸ καλούμενον ὠμοτριβὲς, ἐφ’ ὧν δὲ στύψεως μύρσι‐ νον. ἐφ’ ὧν δὲ μικτοῦ δυνάμεως ἐχούσης μέν τι καὶ πεπτι‐ κὸν, ἐχούσης δὲ καὶ ἀποκρουστικὸν τὸ ῥόδινον, ἐφ’ ὧν δὲ | |
| βραχείας στύψεως μετὰ πλείονος θερμότητος κύπρινόν τε | 488 | |
13.489 | καὶ σχίνινον. πολλαὶ δὲ καὶ ἄλλαι συνθέσεις, ὡς ἔφην, ἔσον‐ ται τοῖς εἰρημένοις ἄρτι φαρμάκοις ἁπλοῖς, μιγνυμένων ἤτοι τῶν σαρκωτικῶν ἢ μαλακτικῶν ἢ τῶν στυπτικῶν ἢ τῶν τὰ δυσίατα τῶν ἑλκῶν ἰωμένων. ἔνιοι δὲ καὶ τῶν δια‐ | |
| 5 | φορητικῶν ἔμιξαν ὥσπερ γε καὶ τῶν ἐπουλωτικῶν. ἕτεροι δέ τινες πάντα μίξαντες ἤτοι καρύκην ἄχρηστον ἐποίησαν ἢ πολύχρηστον εὐτύχησαν ἐργάσασθαι φάρμακον, ὧν τὰς ὕλας ἐπιστάμενοι κεχρῆσθαι ταῖς εὑρημέναις ἤδη καὶ συντι‐ θέναι παραπλησίως αὐτοὶ δυνήσεσθε. παραγράψω δὲ κᾀγὼ | |
| 10 | τῶν ἐνδόξων ἐνίας, ἀρξάμενος αὔθις ἀφ’ ὧν ὁ Ἀνδρόμαχος ἔγραψεν. εἰσὶ μὲν οὖν ἐφεξῆς τῇ προσγεγραμμένῃ τριάκοντά που. τὰς δ’ ἐπαινουμένας ὑπ’ αὐτοῦ μόνας παραθήσομαι. τετάρτη μὲν οὖν ἀπὸ τῆς πρώτης οὑτωσὶ γέγραπται. χλωρὰ ᾗ χρῶμαι. ♃ ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 θʹ. χρυσοκόλλης 𐅻 θʹ. τερμιν‐ | |
| 15 | θίνης οὐγγιῶν ιστʹ. μνᾶν μίαν, κηροῦ μνᾶς ἥμισυ, ὄξους ὀλίγον. ὥσπερ δὲ καὶ πρόσθεν εἶπον, οὐ προσέγραψεν ἑκάστῃ τῶν ἐμπλάστρων ὁ Ἀνδρόμαχος τὴν ἐπαγγελίαν, ἀλλ’ ἐκ | |
| τῆς ὕλης τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, ἐξ ὧν συντίθησι τὴν προ‐ | 489 | |
13.490 | κειμένην, οὐκ ἄδηλόν ἐστι καὶ αὐτὴν καθ’ ἑαυτὴν πρὶν τακῆ‐ ναι δύνασθαι θεραπεύειν ἕλκη καὶ τακεῖσαν ἔμμοτον γίγνε‐ σθαι. τὴν μνᾶν δὲ οὐγγιῶν δεκαὲξ ἐμβάλλειν. ἡ γὰρ τῶν εἴκοσι, ὡς πρὸς τὴν τῆς χρυσοκόλλης καὶ τοῦ ἰοῦ ἰσομετρίαν | |
| 5 | μεγάλη. μετὰ δὲ ταύτην ἄλλας ἐφεξῆς γράψας τρεῖς, αὖθις ἑτέραν γράφει κατὰ λέξιν οὕτως. ἄλλη ᾗ χρῶμαι. ♃ ἰοῦ ξυ‐ στοῦ λίτραν μίαν. μάννης οὐγγίας ιʹ. ἐγὼ λίτραν αʹ. κηροῦ λίτρας εʹ. ῥητίνης φρυκτῆς λίτρας εʹ. ῥητίνης ὑγρᾶς λίτρας εʹ. ἐλαίου κύαθον αʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. ἐγὼ δὲ καὶ ἀμ‐ | |
| 10 | μωνιακοῦ θυμιάματος οὐγγίας ιʹ. ἐπὶ τούτοις μὲν ὁ Ἀνδρό‐ μαχος ἐπαύσατο. πρόδηλον δέ ἐστιν, εἴ τι μεμνήμεθα τῶν προ‐ ειρημένων, καὶ ταύτην αὐτὴν τὴν ἔμπλαστρον παραπλησίαν ἔχειν δύναμιν τῇ προγεγραμμένῃ. ἐφεξῆς τῇ προγεγραμμένῃ γράφων ὁ Ἀνδρόμαχος ἑτέραν οὕτως ἤρξατο. ἄλλη μολο‐ | |
| 15 | χίνη. καὶ μετὰ τοῦτο τὴν συμμετρίαν τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, ἐξ ὧν αὐτὴν συντίθησιν, ὑπέγραψεν οὕτως. ♃ ἰοῦ ξυστοῦ λίτραν αʹ. πίσσης λίτρας βʹ. μάννης λίτραν αʹ. κηροῦ λίτρας βʹ. | |
| ῥητίνης λίτρας βʹ. ἐλαίου λίτραν αʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. ἔστι | 490 | |
13.491 | μὲν οὖν αὕτη παραπλησία ταῖς ἔμπροσθεν. εὔδηλον δ’ ὅτι τὸν μὲν ἰὸν καὶ τὴν μάνναν ἀνὰ λίτραν αʹ. ἑκάτερα μετὰ τοῦ ὄξους λειοῦσθαι χρὴ, διπλάσιον δὲ τούτων ἑκατέρου τοῦ κηροῦ καὶ τῆς πίσσης καὶ τῆς ῥητίνης, τουτέστιν ἑκά‐ | |
| 5 | στου λίτρας βʹ. μετὰ τῆς τοῦ ἐλαίου λίτρας τήκεσθαι καὶ οὕτως μίγνυσθαι τοῖς λελειωμένοις μετὰ τοῦ ὄξους, ὡς πολ‐ λάκις ἡμῖν εἴρηται, ψύξαντας μᾶλλον καὶ ξύοντας ἤπερ ἐπι‐ κατερῶντας, ἵνα μήπου τοῦ περιέχοντος ὄντος ψυχροῦ συμ‐ βῇ τὰς καλουμένας ἐγκηρίδας συστῆναι. ἄλλην ἐφεξῆς τῇδε | |
| 10 | δόκιμον ἔμπλαστρον ἔγραψεν οὕτως. χλωρὰ ἑκατοντάδρα‐ χμος. ♃ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 ιβʹ. μάν‐ νης 𐅻 ηʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ιβʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 ιδʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 λʹ. ἐλαίου κυ‐ άθου τέταρτον, ὄξους τὸ ἱκανόν. αὕτη καὶ κολλᾷν τραύματα | |
| 15 | δύναται μεγάλα καὶ τὰ ῥυπαρὰ τῶν ἑλκῶν καθαίρειν, προσ‐ λαβοῦσα δὲ κηρωτὴν ἐν τῷ τήκεσθαι σαρκοῦν. πρὶν δὲ τα‐ κῆναι καὶ τὰ παχύχειλα τῶν ἑλκῶν ἰᾶσθαι καὶ προστέλλειν | |
| κόλπους καὶ ὅλως διαφορεῖν καὶ ἀποκρούεσθαι δύναται. | 491 | |
13.492 | μικτὴ γὰρ ἐκ τῶν ἐναντίων δυνάμεών ἐστι. καὶ ἡ ἐφεξῆς δὲ αὐτῇ γεγραμμένῃ χλωρὰ παραπλησίας ἐστὶ δυνάμεως καὶ χρή‐ σεως, ἔχουσα συμμετρίαν τήνδε. ♃ τερμινθίνης μνᾶν αʹ. σε‐ ραπιάδος βοτάνης 𐅻 κεʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ιʹ. στέατος μοσχείου | |
| 5 | 𐅻 κεʹ. κηροῦ 𐅻 κεʹ. λιβανωτοῦ 𐅻 ιβʹ. κύπρινον εἰς τὰ ξηρά. καὶ τὴν ὑπὸ τῶν ἄλλων λεγομένην ἴσιν, αὐτὸς ἄνευ ταύ‐ της τῆς προσηγορίας ἔγραψεν οὕτως. χλωρὰ Ἐπιγόνου. πάν‐ των δ’ αὐτῆς μνημονευόντων, οὐδὲν ἧττον καὶ νῦν γράψω τὴν κατὰ τοῦτο συμμετρίαν τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, | |
| 10 | ἐπειδή τινες ἐν αὐτοῖς διαφέρονται. κελεύει γὰρ βάλλειν χαλ‐ κοῦ μὲν κεκαυμένου καὶ ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ καὶ λεπίδος χαλ‐ κοῦ καὶ ἰοῦ καὶ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος καὶ ἀριστολοχίας καὶ λιβανωτοῦ τὸ ἴσον ἑκάστου 𐅻 ηʹ. τουτέστιν γο αʹ. ἀλόης δὲ καὶ σμύρνης καὶ χαλβάνης, ἡμιόλιον τούτων ἑκάστου, | |
| 15 | τουτέστιν γο αʹ 𐅶ʹʹ. ὅπερ ταὐτόν ἐστι τῷ φάναι γο ιβʹ. καὶ ἡμίσειαν, στυπτηρίας τῆς στρογγύλης 𐅻 στʹ. μίγνυσι καὶ τῆς | |
| κολοφωνίας ῥητίνης 𐅻 ςʹ. καὶ κηροῦ τὸ ἥμισυ, τουτέστιν ρʹ. | 492 | |
13.493 | ἐλαίου δὲ κοτύλης τὸ ἥμισυ. τινὰς δέ φησι τέταρτον μιγνύειν καὶ ὄξους τὸ ἱκανὸν καὶ δρακοντίου ῥίζης τὸ ἥμισυ τῆς οὐγ‐ γίας, ὅπερ ἐστὶ 𐅻 δʹ. ἐπὶ τέλει δὲ τοῦτο προσέγραψεν, οὐ φερόμενον ἐπὶ τῆς ἴσιδος γραφῆς. ὁ γὰρ Ἐπίγονος αὐτὸ | |
| 5 | προσέθηκε καὶ ταύτῃ διήνεγκεν ἡ ἴσις τοῦ Ἐπιγόνου. ἐφε‐ ξῆς δὲ ταῖς προγεγραμμέναις ὁ Ἀνδρόμαχος ἔγραψε χλωρὰν Πασίωνος ἐν τῇδε τῇ συμμετρίᾳ. ♃ ῥητίνης κολοφωνίας 𐅻 τʹ. κηροῦ 𐅻 ρνʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. στυπτηρίας στρογγύλης 𐅻 ηʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ιβʹ. λιβανωτοῦ 𐅻 ιστʹ. χαλκοῦ κεκαυμέ‐ | |
| 10 | νου 𐅻 ηʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κυάθου τὸ ἥμισυ, ὄξους τὸ ἱκανόν. τοῦτο τὸ φάρμακον διὰ τὸ προειληφέναι τοὺς ἀμμωνιακοὺς ἅλας, ἑλκτικώτερον καὶ διαφορητικώτερον καὶ ῥυπτικώτερον τῶν ἔμπροσθεν ἐγένετο. τὰ δ’ ἄλλα πάντα παραπλήσιον. ἰσχυροτέραν τῆς προγεγραμμένης καὶ πολυ‐ | |
| 15 | χρηστοτέραν ἔγραψε μετὰ μέσην μίαν ὁ Ἀνδρόμαχος, ἣν ὀνομάζει χλωρὰν Ἀλκιμίωνος, ἐν τῇδε τῇ συμμετρίᾳ. ♃ τερ‐ μινθίνης 𐅻 ςʹ. κηροῦ 𐅻 ρνʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ιηʹ. ἰοῦ ξυ‐ | |
| στοῦ 𐅻 ιστʹ. στυπτηρίας στρογγύλης 𐅻 ιστʹ. χαλβάνης ιστʹ. | 493 | |
13.494 | λιβάνου ιʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ιβʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ιστʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ιʹ. ἀλόης Ἰνδικῆς 𐅻 ιβʹ. σμύρνης 𐅻 ιστʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιηʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. οἱ δὲ ηʹ. ἐλαίου κοτύλης ἥμισυ, ὄξους κοτύλης ἥμισυ. ἄλλην ἐφεξῆς | |
| 5 | τῇδε γράφει καλουμένην Ἀθηνᾶν, ὡς αὐτὸς ἐπὶ τῇ τελευτῇ προσέγραψεν. ἔχει δ’ αὐτῆς ἡ συμμετρία τῶν ἁπλῶν φαρ‐ μάκων, ἐξ ὧν σύγκειται, κατὰ τόδε. ♃ κηροῦ 𐅻 σνʹ. τερμιν‐ θίνης 𐅻 ςʹ. φρυκτῆς 𐅻 ρʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 νʹ. χαλβά‐ νης 𐅻 κδʹ. μάννης 𐅻 κδʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ιβʹ. χαλκοῦ | |
| 10 | κεκαυμένου 𐅻 ιβʹ. ἀλόης 𐅻 ιβʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 κδʹ. στυ‐ πτηρίας στρογγύλης 𐅻 ιβʹ. καὶ σχιστῆς 𐅻 ηʹ. χαλκάνθης 𐅻 ηʹ. μίσεως 𐅻 ηʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 στʹ. ἀμμω‐ νιακοῦ θυμιάματος 𐅻 στʹ. μίλτου Σινωπίδος 𐅻 γʹ. ὄξους κοτύλας γʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. τὴν μίλτον ἐν ἀρχῇ βάλλε. | |
| 15 | Ἀθηνᾶ καλεῖται πολύχρηστον, ὡς ἔφην, καὶ τοῦτο τὸ φάρ‐ μακον, ὅπως δὲ δεῖ χρῆσθαι τοῖς πολυχρήστοις ἐν τῷ περὶ αὐτῶν λόγῳ δηλωθήσεται. ταύτῃ δ’ ἐφεξῆς ἔγραψεν ἑτέραν | |
| χλωρὰν κατὰ λέξιν οὕτως. χλωρὰ διὰ Κυπρίνου Ἀφροδᾶ. | 494 | |
13.495 | ♃ κηροῦ 𐅻 κδʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ιβʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. Ἀφροδᾶς 𐅻 ιβʹ. μάννης 𐅻 ηʹ. κυπρίνου κοτύλης ὄγδοον. συγκόπτεται δὲ αὐτῇ καὶ πρὸς τὰ δυσθεράπευτα τῶν ἑλκῶν ἁρμόττειν δύναται, καὶ διὰ τοῦτο ταύτην ἔγραψε, δι’ ὀλί‐ | |
| 5 | γων τε συντιθεμένην καὶ χρήσιμον εἶναι δυναμένην ἱκανῶς. ἐφεξῆς δὲ πολλὰς ἄλλας χλωρὰς γράφοντος τοῦ Ἀνδρομά‐ χου, πολυμιγμάτους τε καὶ πολυχρήστους ἔδοξέ μοι καταλι‐ πεῖν αὐτὰς, μόνων τῶν λιτῶν, ὡς αὐτοὶ καλοῦσι, μνημο‐ νεύσαντι. γράφει τοίνυν αὐτὸς κατὰ λέξιν οὕτως. ἑτέρα | |
| 10 | χλωρὰ λιτὴ ᾗ χρῶμαι. ♃ ῥητίνης λίτρας δώδεκα, κηροῦ λί‐ τρας ηʹ. ἰοῦ ξυστοῦ λίτρας δύο, στέατος μοσχείου λίτρας δύο, ὄξους λίτραν μίαν· ἐγὼ δὲ μάννης λίτραν μίαν ἐμβάλλω. εὔδηλον οὖν ὅτι τὸ ὄξος μετὰ τῶν δύο λιτρῶν τοῦ ἰοῦ καὶ τῆς λίτρας τοῦ λιβανωτοῦ λειοῦσθαι βούλεται, κα‐ | |
| 15 | θάπερ ἔμπροσθεν εἶπον, εἶτα μίγνυσθαι τὰ τηκτὰ τούτοις. λέγω δὲ τὰς τοῦ στέατος λίτρας ὀκτὼ, μετὰ τῶν ὀκτὼ τοῦ κηροῦ καὶ τῶν ιβʹ. τῆς ῥητίνης. ἡ ἔμπλαστρος αὕτη λιτὴ | |
| μὲν ἀκριβῶς ἂν ἦν, εἰ μήτε τοῦ στέατος εἰλήφει μήτε τῆς | 495 | |
13.496 | μάννης. οὕτως γὰρ ἂν ἦν ὁ ἰὸς δέκατον μέρος συναμφοτέ‐ ρου, τῆς τε ῥητίνης καὶ τοῦ κηροῦ. καὶ εἴπερ ἦν ἡ ῥητίνη σκληρὰ, πάντως ἄν τι καὶ ἐλαίου ἐμίχθη, καθάπερ εἴρηται πρόσθεν. ἐπεὶ δὲ τὸ μόσχειον ἔλαβε στέαρ, οὐκέτ’ ἀκριβῶς | |
| 5 | ἐστι λιτὴ, μαλακτικόν τε καὶ πεπτικὸν φάρμακον προσλα‐ βοῦσα. πολὺ δὲ δὴ μᾶλλον εἰ καὶ τὴν μάννην λάβοι, πε‐ πτικὴ γάρ ἐστι καὶ διαπυητικὴ καί τι σαρκωτικὸν ἔχουσα. [Κοινὸς λόγος ἐπὶ ταῖς ὁμοχρόαις ἐμπλάστροις.] Ὅτι μὲν οὐ χρὴ κατὰ τὴν τῆς χροιᾶς ὁμοι‐ | |
| 10 | ότητα τὴν ἐν τῇ γραφῇ τῶν φαρμάκων γίνεσθαι κοινωνίαν, ἀλλὰ κατὰ τὴν τῆς δυνάμεως, εὔδηλον δήπου γε. γράφουσι γοῦν, ὥσπερ καὶ ὁ Ἀνδρόμαχος, οὕτως καὶ ἄλλοι τινὲς ἐφε‐ ξῆς ἀλλήλων, οὐ μόνον τὰς χλωρὰς ἐμπλάστρους, ἀλλὰ καὶ τὰς μηλίνας καὶ τὰς φαιὰς καὶ τὰς λευκάς. ὅπως οὖν αἱ λευ‐ | |
| 15 | καὶ γίγνονται, διὰ τοῦ πρώτου τῶνδε τῶν ὑπομνημάτων εἶπον. ὅπως δὲ χλωραὶ καὶ πρόσθεν εἴρηται καὶ νῦν ἀναμνήσω. [Πῶς χλωραὶ γίνονται.] Βάλλεται μὲν εἰς | |
| αὐτὰ ἰὸς οὐκ ὀλίγος, ἀλλ’ ὥστε κρατῆσαι τῆς τῶν ἄλλων | 496 | |
13.497 | χρόας, αὐτῷ τε συνομοιῶσαι τὸ πᾶν. ἐστοχάσθαι δὲ δεῖ τὴν τοιαύτην ἔμπλαστρον συντιθέντα πρὸς τῇ ποσότητι τοῦ ἰοῦ καὶ τῆς τῶν μιγνυμένων αὐτῷ χροιᾶς καὶ τοῦ τρόπου τῆς ἑψήσεως, ἐπὶ μὲν τῶν μιγνυμένων φυλαττόμενον τὰς δυσκι‐ | |
| 5 | νήτους χροιὰς, ὁπόσαι τῶν ξανθῶν εἰσι καὶ πυῤῥῶν καὶ μελάνων φαρμάκων. λέγω δὲ ξανθῶν μὲν καὶ πυῤῥῶν, οἷά πέρ ἐστι τό τε τῆς μηλίτου καὶ τὸ τῆς κεκαυμένης χαλκί‐ τεως, ἀρσενικοῦ τε καὶ σανδαράχης. μελάνων δὲ, οἷά περ πίττης τε καὶ ἀσφάλτου καὶ γῆς ἀμπελίτιδος καὶ λίθου γα‐ | |
| 10 | γάτου. κατὰ δὲ τὴν ἕψησιν οὐ χρὴ τοῖς ἐπὶ τοῦ πυρὸς ἑνουμένοις συμβάλλεσθαι τὸν ἰὸν, ἀλλ’ ἑνωθεῖσι μίγνυσθαι κατὰ τὴν θυείαν, εἴπερ ἐθέλοις τῇ χρόᾳ χλωρὸν διαμεῖναι τὸ φάρμακον. εἰ δέ γε μηλίνην βούλοιο ποιῆσαι τὴν ἔμπλα‐ στρον, εἰδέναι χρή σε κατὰ τὴν ἕψησιν, εἰς πρώτην μὲν ταύ‐ | |
| 15 | την τὴν χρόαν μεταβαλόντα τὸν ἰὸν, ὕστερον δὲ εἰς τὴν κιῤῥὰν, ὡς γενέσθαι τὴν ὀνομαζομένην δίχρωμον ἔμπλαστρον. ἐν γὰρ τῷ μετὰ τὴν ἕψησιν χρόνῳ, μετ’ ὀλίγας ἡμέρας ἐπι‐ πολῆς μὲν αὐτῇ γίγνεται τὸ φαιότερον, εἰς τὸ βάθος δὲ τοῦ | |
| φαρμάκου συντρέχει τὸ κιῤῥόν. ἐπεὶ δὲ περὶ τῆς χρόας αὐ‐ | 497 | |
13.498 | τῶν εἴρηται τὰ προσήκοντα, μεταβήσομαι πάλιν ἐπὶ τὸν περὶ τῶν δυνάμεων λόγον, ἀναμνήσας ὅθεν πρώτως ὡρμή‐ θην κατὰ τόδε τὸ βιβλίον. ὡρμήθην δὲ, εἴ τι μεμνήμεθα, περὶ τῶν σαρκωτικῶν φαρμάκων εἰπεῖν, ὧν ὁ μὲν τῆς δυνάμεως | |
| 5 | σκοπός ἐστιν ἐν τῷ μετρίως τε καὶ ἀδήκτως ῥύπτειν τε καὶ ξηραίνειν. αἱ δὲ κατ’ εἴδη συνθέσεις διάφοροι κατὰ τὰς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ὕλας ὑπαλλαττόμεναι. πρόδηλον δ’ ὅτι τὰ κυρίως τε καὶ πρώτως ὀνομαζόμενα σαρκωτικὰ τῶν ἀπερι‐ στάτων ἑλκῶν ἐστι σαρκωτικὰ, τουτέστιν ὅσα κοῖλα μὲν, οὐ | |
| 10 | μὴν ῥύπον ἢ φλεγμονὴν ἔχει συνοῦσαν, ἔτι δὲ μᾶλλον οὐδ’ ἐπιῤῥοὴν ὑγρῶν μοχθηρῶν, οὐδὲ δύσκρατον κατὰ τὸ κοῖλον ἕλκος σάρκα. μιγνυμένου γάρ τινος τῶν εἰρημένων τῇ κοιλότητι, πρότερον ἐκεῖνο θεραπευτέον ἐστίν. οἱ σκοποὶ δὲ τῆς θεραπείας αὐτῶν εἰσιν ἐπὶ μὲν τῶν ῥυπαρῶν τὰ ῥύ‐ | |
| 15 | πτειν δυνάμενα φάρμακα, τῶν δ’ ἐξ ἐπιῤῥοῆς ὑγροῦ τὸ ξη‐ ραίνειν τε καὶ ἀποκρούεσθαι τὸ ἐπιῤῥέον. εἰ δ’ εἴη πολὺ καὶ δυσνίκητον, τὴν αἰτίαν τῆς ἐπιῤῥοῆς ἐκκόψαι πρότερον. | |
| εὔδηλον δ’ ὅτι καὶ τῶν μὲν φλεγμαινόντων τὴν φλεγμονὴν | 498 | |
13.499 | ἰᾶσθαι χρὴ, τῶν δὲ δύσκρατον ἐχόντων τὴν σάρκα μορίων, εὔκρατον ταύτην ἐργάσασθαι, δυσκράτου δὲ αὐτῆς γιγνομέ‐ νης, κατὰ τρόπους ἁπλοῦς μὲν τέτταρας, συνθέτους δὲ ἄλ‐ λους τέτταρας, ἡ ἴασις ἔσται διὰ τῶν ἐναντίων ποιοτήτων. | |
| 5 | ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων καὶ αὖθις εἰρήσεται, περὶ δὲ τῶν ἰσχυ‐ ρῶς ῥυπτόντων φαρμάκων ἐφεξῆς ἐρῶ. [Περὶ τῶν ἰσχυρῶς ῥυπτόντων φαρμάκων.] Ὅτι μὲν ἐκ τοῦ γένους ἐστὶ ταῦτα τῶν προειρημένων, ὅσα τῷ μετρίως ῥύπτειν ἕλκεσι κοίλοις, καθαροῖς, ἀπεριστάτοις | |
| 10 | προσεφέρετο μηδ’ ὅλως δάκνοντα, λέλεκται πρόσθεν. ἐπιτε‐ ταμένην δὲ τὴν ῥυπτικὴν δύναμιν ἔχει τὰ τὸν πολὺν ἀφαι‐ ροῦντα ῥύπον, ὥστ’ ἔνια τῶν εἰρημένων φαρμάκων χλωρῶν ἑνὶ μόνῳ τῶν ἁπλῶς σαρκωτικῶν διαφέρει τῷ πλήθει τοῦ ἰοῦ. τινὰ δὲ καὶ τῶν ἄλλων, ὅσα ῥύπτει σφοδρῶς μίξει, κα‐ | |
| 15 | θάπερ ἴσις ὀνομαζομένη καὶ τὸ τοῦ Μαχαιρίωνος, ᾧ ἡμεῖς χρώμεθα συνήθως, ἐλαιώδει καλουμένῳ διὰ τὴν χρῆσιν. ἔνθα γὰρ ἡμῖν πρόκειται σαρκῶσαι κόλπον, ἐλαίῳ πολλῷ τήκοντες | |
| ἐγχέομεν αὐτὸ δι’ εὐθυτρήτου κέρατος, ἐν τρόπῳ κλυστῆρος | 499 | |
13.500 | ὑείᾳ κύστει συνημμένου, χρώμεθα καὶ τοῖς καλουμένοις πυ‐ ουλκοῖς ἐπ’ αὐτοῦ· καὶ γὰρ καὶ τούτων, ὅσοις εὐρύτερόν ἐστι τὸ τρῆμα, χρήσιμοι πρὸς τὴν τοιαύτην ὑπηρεσίαν εἰσί. πρόδηλον δ’ ὅτι τὸν μὲν ῥυπαρὸν κόλπον ἐργαζόμεθα κα‐ | |
| 5 | θαρὸν, ἀκρατέστερον χρώμενοι τῷ φαρμάκῳ, τουτέστιν ἐλάτ‐ τονι μιγνύντες ἐλαίῳ, τὸν δὲ καθαρὸν ἐπὶ πλέον ὑγρασμένῳ δι’ ἐλαίου δαψιλεστέρου μίξεως. εἰ μὲν οὖν ὑποψία τις εἴη μεμιγμένης φλεγμονῆς ἔτι βραχείας τῷ κόλπῳ, διὰ ῥοδίνου πάντως τηκέσθω τὸ φάρμακον. εἰ δ’ ἀφλέγμαντος εἴη, δι’ | |
| 10 | ἐλαίου, κᾂν ἀδήκτως ἀνέχηται τῆς τοῦ παλαιοῦ μίξεως, ἐκείνῳ διατηκέσθω τὸ φάρμακον. ἐπιτήδειον δὲ εἰς τὴν τοι‐ αύτην χρῆσίν ἐστιν οὐ τοῦτο μόνον τὸ φάρμακον, ἀλλὰ καὶ τὸ τοῦ Μαχαιρίωνος καὶ ἡ ἴσις, ὅσα τ’ ἄλλα γεγράφασιν οἱ πρὸ ἐμοῦ μετὰ κηρωτῆς μιγνύμενα σαρκωτικὰ γίγνεσθαι κοί‐ | |
| 15 | λων ἑλκῶν. ἅπαντα γὰρ ταῦτα, χωρὶς τοῦ μιχθῆναι κηρωτῇ, δι’ ἐλαίου καὶ ῥοδίνου τηκόμενα τοῖς κόλποις ἐνίεται διὰ τὸ μὴ δύνασθαι τὴν καλουμένην ἔμμοτον σύστασιν ἐνίεσθαι | |
| κόλποις, οὕτως γέ τοι καὶ τὸ διὰ τοῦ κεκαυμένου χάρτου | 500 | |
13.501 | φάρμακον ξηρὸν, ῥοδίνῳ πολλῷ μιγνύντες ἐγχέομεν αὐτοῖς. ὥσπερ δὲ οἱ κόλποι τῶν ὑγροτέρων δέονται φαρμάκων οὐ δυναμένων ἐνίεσθαι τῶν παχυτέρων, οὕτως ὅσα τῶν κοίλων ἑλκῶν ἐπιπολῆς ἐστι, παχυτέρου χρῄζει φαρμάκου διὰ τὸ τα‐ | |
| 5 | χέως αὐτῶν ἀποῤῥεῖν τὰ ὑγρὰ καὶ καταλείπεσθαι ξηροὺς τοὺς μότους. εἰκότως οὖν ἐπὶ μὲν τῶν τοιούτων τοῖς ἰσχυ‐ ρῶς ῥυπτικοῖς μίγνυμεν κηρωτὴν, ἐπὶ δὲ τῶν κόλπων ἔλαιον ἢ ῥόδινον πάμπολυ. ταυτὶ δὲ τὰ οὕτως ῥυπτικὰ φάρμακα πάντως ἐστὶ καὶ διαφορητικὰ, καὶ διὰ τοῦτο καὶ ξηραντικὰ | |
| 10 | σφοδρῶς, καὶ γίγνεταί τι γένος αὐτῶν κοινὸν, ὃ καλοῦσι πο‐ λύχρηστον. ἐπέκεινα δὲ τούτου τοῦ γένους ἐστὶ τὸ τῶν πάνυ δριμέων ἐμπλάστρων, ὁποῖαι καὶ αἱ καλούμεναι δι’ ἁλῶν εἰσιν, ἃς οὐ χρὴ προσφέρειν ἔνθα σαρκῶσαί τι βουλόμεθα. πρὸς γὰρ αὖ τοῖς ἄλλοις καὶ τοῦτο τοῖς ἁλσὶν | |
| 15 | ἐξαίρετον ὑπάρχει τὸ στύφειν μᾶλλον ἢ ῥύπτειν. ἐπὶ τό γε ξηραίνειν οὐδὲν ἧττον ἔχουσιν ἀφρονίτρου καὶ νίτρου, ἀλλ’ | |
| ἐκείνοις μὲν οὐ μέτεστι τῆς στυπτικῆς δυνάμεως, ὥσπερ οὐδὲ | 501 | |
13.502 | τῷ τῆς Ἀσίας πέτρας ἄνθει καὶ διὰ τοῦτο διαφορεῖν τε δύναται καὶ κηρωταῖς μιγνύμενα καθαίρειν ἕλκη ῥυπαρά. τοῖς δ’ ἁλσὶν οὐχ ὑπάρχει τοῦτο διὰ τὴν στύψιν. τούτων οὖν μνημονεύουσιν ὑμῖν ἀκηκοόσι τε τὴν μέθοδον τῆς τε | |
| 5 | συνθέσεως καὶ τῆς χρήσεως ἁπάντων τῶν τοιούτων φαρμά‐ κων ἐν τοῖς ἐφεξῆς γράψω τὰ δεδοκιμασμένα τῇ πείρᾳ πρὸς τῶν ἐνδόξων ἰατρῶν ἐπὶ φαρμάκων ἀρίστων γνώσει. πρώ‐ των δὲ τῶν περὶ Μαντίαν καὶ τὸν μαθητὴν αὐτοῦ τὸν Ταραντῖνον Ἡρακλείδην πολλὰ φάρμακα γραψάντων, | |
| 10 | ἃ τοῖς μετὰ ταῦτα διὰ πείρας ἀφικόμενα διωρίσθη. καὶ τὰ μὲν ἄριστα ἐν αὐτοῖς αὐτοὶ πάλιν ἔγραψαν, ὅσα δ’ ἧττον ἐκείνων ἐνεργεῖν ἐδόκει κατέλιπον. εἰκότως οὖν κᾀγὼ τὴν πλείονα μνήμην ποιοῦμαι τῶν μετ’ ἐκείνους γεγονότων. εἰσὶ δὲ αὐτῶν οἱ μάλιστα δοκοῦντες ἐν τῇ τῶν φαρμάκων ἐμπει‐ | |
| 15 | ρίᾳ κατωρθωκέναι, Πετρώνιος Μούσας καὶ Ἥρας καὶ Ἀν‐ δρόμαχος, Ἀσκληπιάδης τε καὶ Κρίτων. γέγραπται δὲ καὶ τοῖς περὶ τὸν Ἀρχιγένην τε καὶ τὸν Φίλιππον οὐκ ὀλίγα | |
| φάρμακα. καί τι καὶ βιβλίον ἕν ἐστι Μενεκράτους ἐπιγεγραμ‐ | 502 | |
13.503 | μένον, αὐτοκράτωρ ὁλογράμματος ἀξιολόγων φαρμάκων. ὅσα τε οὖν τούτοις γέγραπται κάλλιστα φάρμακα καὶ πρὸς αὐ‐ τῶν ἐπαινούμενα καὶ ὅσων ἡμεῖς πεῖραν ἔχομεν, ἐξ αὐτῶν τε τούτων τῶν γεγραμμένων καὶ ὧν οἱ διδάσκαλοι ἡμῶν | |
| 5 | ἐχρῶντο, καὶ εἴ τι καὶ ἡμῖν προσεξεύρηται, τοῦτ’ ἐν τοῖς ἑξῆς γράψω, τίνος ἐστὶ γένους ἕκαστον αὐτῶν ἐξηγούμενος. νυνὶ δὲ ἐπὶ τὰς χλωρὰς διῆλθον, ἐφεξῆς ταύταις γράψω τὰς μηλίνας. [Μήλιναι ἔμπλαστροι.] Ὥσπερ τῶν χλω‐ ρῶν ἐμπλάστρων αἱ πλεῖσται διὰ τὸν ἰὸν ἐπικρατοῦντα γί‐ | |
| 10 | γνονται τοιαῦται, καὶ μάλιστα αὐτῶν αἱ εὐχρούστεραι, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ αἱ μήλιναι. ἀλλ’ αἱ μὲν χλωραὶ τὸν ἰὸν ἀνέψητον ἔχουσιν, αἱ μήλιναι δὲ ἑψόμενον μὲν, ἀλλὰ μετρίως. ὡς ἐάν γε ἐπὶ πλέον ἕψῃς, τὰς καλουμένας ὑπ’ ἐνίων μὲν διχρώμους, ὑπ’ ἐνίων δὲ κιῤῥὰς ἐργάσῃ. καλεῖν δ’ ἔθος | |
| 15 | ἐστὶ τοῖς ἰατροῖς ἁπλῶς μὲν χλωρὰς καὶ μηλίνας καὶ κιῤῥὰς, ὅσαι κολλῶσί τε τὰ μὴ πάνυ μεγάλα τραύματα καὶ ἕλκη συνουλοῦσιν, ἃ καλεῖν τοῖς ἰατροῖς ἔθος ἀπερίστατα, σαρ‐ | |
| κοῦσί τε τὰ κοῖλα τηκόμεναι διὰ ῥοδίνου. πολύχρηστοι δὲ | 503 | |
13.504 | ἐξ αὐτῶν, ἐφ’ ὧν ἐπαγγελία πλείων ἐστίν. ἔνιαι δὲ πολλὰς μὲν οὐκ ἔχουσιν ἐπαγγελίας, ἀξιόλογον δὲ μίαν, ἤτοι πρὸς τὰ κακοήθη τῶν ἑλκῶν ἁρμόττειν ἢ διαφορεῖν πῦον ἢ μελι‐ κηρίδας ἢ μαλάττειν σκληρότητας ἤ τι τοιοῦτον τῶν οὐκ | |
| 5 | εὐκαταφρονήτων οὐδ’ εὐθεραπεύτων. ὁ Ἀνδρόμαχος μὲν οὖν ἔγραψε ιδʹ. μηλίνας, ὧν αἱ πέντε μὲν ἔχουσιν ἰὸν, αἱ δ’ ἄλλαι χωρὶς ἰοῦ γεγόνασι. τῶν δὲ τὸν ἰὸν ἐχουσῶν μία μέν ἐστι πρώτη γεγραμμένη τῶν ιδʹ. μία δ’ ἄλλη τετάρτη καί τις ἐπ’ αὐτῆς ἕκτη καὶ μετ’ ἐκείνην ἥ τε ζʹ. καὶ ἡ ιʹ. ὅσαις | |
| 10 | μὲν οὖν οὐδὲν ἐξαίρετον προσγέγραφεν, αὗται πᾶσαι καὶ κολλῶσιν ἕλκη καὶ ἐπουλοῦσιν. εἰ δὲ βούλοιτό τις, καὶ τα‐ κεῖσαι μετὰ ῥοδίνου σαρκοῦσι. θεραπεύουσι δὲ καὶ μετρίας φλεγμονὰς, ὥσπερ γε καὶ σκληρότητας μετρίας μαλάττουσι. καὶ μᾶλλόν γε τοῦτο ποιοῦσιν, ὅσαι θυμιάματος ἔχουσιν | |
| 15 | ἀμμωνιακοῦ. καὶ τούτων αὐτῶν μᾶλλον ὅσαι πλείονος, ὡς πρὸς τὴν τῶν ἄλλων ἀναλογίαν. ἔν τισι δὲ προσέθηκεν αὐτὸς ἁπαλὴ, τουτέστι πρὸς ἁπαλοὺς χρῶτας ἁρμόττουσα | |
| δηλονότι. καὶ καθ’ ἣν πρόσκειται τὸ ἐπισπαστικὴ καὶ ἐξι‐ | 504 | |
13.505 | πωτικὴ, δηλῶν ὅτι πρὸς περιωδυνίαν καὶ συνάγχην καὶ πλευ‐ ροῦ πόνον ἁρμόττει. ἢ ὅτι διαφορεῖ τὰ ἐντὸς ἀποστήματα, πλέον τι ταύταις μαρτυρεῖ τῶν ἁπλῶς γεγραμμένων. ἐφεξῆς οὖν αὐτὰς ἁπάσας ὑπογράψω. | |
| 5 | [Μήλιναι Ἀνδρομάχου.] Μηλίνη ᾗ χρῶμαι. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρδʹ. ἐλαίου θέρους κοτύλην αʹ. χειμῶνος κοτύλης ἥμισυ, κηροῦ 𐅻 μηʹ. κολοφωνίας 𐅻 μηʹ. ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος 𐅻 κδʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 ηʹ. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἐλαίου κυάθους γʹ. | |
| 10 | ἢ κοτύλης ἥμισυ, ῥητίνης κολοφωνίας 𐅻 ξδʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 μʹ. ψιμυθίου 𐅻 κδʹ. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 μʹ ἢ νʹ. ψιμυθίου 𐅻 στʹ. κηροῦ Τυῤῥηνικοῦ 𐅻 ιστʹ. ῥη‐ τίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 ιστʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 βʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. κολοφωνίας | |
| 15 | 𐅻 ξδʹ. οἱ δὲ μηʹ. κηροῦ 𐅻 πδʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. σμύρνης | |
| 𐅻 ηʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. ὀποπάνακος 𐅻 στʹ. ἐλαίου θέρους κοτύ‐ | 505 | |
13.506 | λην αʹ. χειμῶνος κοτύλης 𐅶ʹʹ ἢ κυάθους γʹ. ἄλλη. ♃ λιθαρ‐ γύρου 𐅻 ρʹ. πιτυΐνης ῥητίνης 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 ιβʹ. ἐλαίου κοτύλης ἥμισυ ἢ κυάθους γʹ. οἴνου Φαλερίνου κοτύλης ἥμισυ. ἡ λιθάργυρος σὺν τῷ οἴνῳ λεαίνεται ἕως ξηρανθῇ, εἶτα ἕψε‐ | |
| 5 | ται. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας οʹ ἢ βʹ. κηροῦ 𐅻 ρʹ. ἰοῦ σκώληκος 𐅻 κεʹ. χαμαιλέοντος μέλα‐ νος 𐅻 ιβʹ καὶ ἥμισυ, χρυσοκόλλης 𐅻 μʹ. ἄλλη. ♃ λιθαρ‐ γύρου 𐅻 ςʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας γʹ. κηροῦ 𐅻 ρξηʹ. ἀμ‐ μωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ρʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ ἢ κʹ. | |
| 10 | ῥητίνης κολοφωνίας 𐅻 ρκηʹ. χαλβάνης 𐅻 κʹ. χαμαιλέοντος μέλανος 𐅻 ηʹ. οἱ δὲ προπόλεως 𐅻 ηʹ ἢ κʹ. ἀντὶ χαμαιλέ‐ οντος. ἄλλη. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ ἐναπεζεσμένου χαμαιλέοντος, ὡς ὅτι πλείονος ξέστην αʹ. λιθαργύρου λίτραν αʹ. ἀναζέσας ἔμπασσε λιθάργυρον καὶ ἕψε. ἄλλη πρὸς νομάς. ♃ σανδα‐ | |
| 15 | ράχης 𐅻 γʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 δʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. σμύρ‐ νης 𐅻 δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιηʹ. κηροῦ 𐅻 ιηʹ. τερ‐ | |
| μινθίνης 𐅻 στʹ. στέατος ὑείου 𐅻 βʹ. μέλιτος κοτύλης ἑκκαι‐ | 506 | |
13.507 | δέκατον. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρηʹ ἢ ρκʹ. κηροῦ 𐅻 ρηʹ ἢ ρκʹ. ἐν ἄλλῳ ρʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 νʹ. τερμινθίνης 𐅻 μʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 κεʹ. ζειᾶς ῥίζης 𐅻 ηʹ ἢ κʹ. ἰοῦ σκώληκος 𐅻 ιστʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιστʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύ‐ | |
| 5 | λας βʹ. ἄλλη ἁπλῆ. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἀξουγγίου 𐅻 οεʹ. ἐλαίου παλαιοῦ 𐅻 οεʹ. πρὸς ἁπαλοχρῶτας καὶ διαφορεῖ. ἄλλη ἄφρα λεγομένη μαλακτικὴ μηλίνη Διοφάντους, ἐπισπαστικὴ καὶ ἐξιπωτικὴ, ἐν ᾗ ἄρθρα ἐθεραπεύθη. ♃ ἰξοῦ εἰργασμέ‐ νου λίτραν αʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. ῥητίνης τερμινθίνης λίτραν | |
| 10 | αʹ. χαλβάνου οὐγγίας γʹ. τήξας χρῶ. ἄλλη Σαλώμη πρὸς πᾶσαν περιωδυνίαν καὶ συνάγχην μετὰ σικύας καὶ πρὸς πλευ‐ ρᾶς πόνον. ♃ λιθαργύρου λίτρας βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ οὐγ‐ γίας ηʹ. ἕψε ὁμοῦ. [Ἄλλη μηλίνη παρὰ Ἡρακλείδου, διαφοροῦσα τὰ | |
| 15 | ἐντὸς ἀποστήματα ἀνωδύνως.] ♃ Λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ψιμυ‐ θίου 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 πʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ξʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 νʹ. χαλβάνης 𐅻 ιστʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. | |
| ὡς δὲ Ῥούστικος ὁ γνώριμος Ἰσιδώρου, ♃ λιθαργύρου 𐅻 νʹ. | 507 | |
13.508 | ψιμυθίου 𐅻 νʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 νʹ ἢ μʹ. κηροῦ 𐅻 κεʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 λʹ. πτελέας τῆς ἐν θυλακίοις 𐅻 ιεʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλης ἥμισυ ἢ κοτύλην αʹ 𐅶ʹʹ. τούτων τῶν ἐμπλάστρων οὐδεμιᾶς τὴν ἕψησιν ἔγρα‐ | |
| 5 | ψεν ὁ Ἀνδρόμαχος, ἐγὼ δὲ τὸ μὲν συνέχον τῆς χρόας αὐ‐ τῶν ἔμπροσθεν εἶπον, ὅτι μήτε ὠμὸν εἶναι δεῖ τὸν ἰὸν, ὡς ἐν ταῖς χλωραῖς, μήτ’ ἐπὶ πλεῖστον ἑψημένον, ὡς ἐν ταῖς διχρώμοις τε καὶ κιῤῥαῖς ὀνομαζομέναις. ἀλλ’ ἐγγὺς ἤδη τοῦ μέλλειν ἀναιρεῖσθαι τὴν κακκάβην ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἐπεμβάλ‐ | |
| 10 | λεσθαι τὸν ἰὸν, εἶθ’ ὅταν μεταβάλλῃ καὶ γίγνηται μηλίνη, βαστάζειν ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἐὰν ἀμόλυντον ἤδη τὸ φάρμακον εἴη. εἰ δὲ μὴ, βραχὺ προσεπιμετρήσαντες ἐπὶ μα‐ λακωτάτου πυρὸς, οὕτως αἴρειν. ἐν γὰρ τῷ λαβροτάτῳ, με‐ ταβάλλει ῥᾳδίως ἐπὶ τὸ κιῤῥόν. ὑπογράψω δὲ διὰ τοῦτο καὶ | |
| 15 | δύο ἄλλας ἐμπλάστρους μηλίνας ἐνδόξους, τὴν μὲν ἑτέραν Μενοίτου λεγομένην, τὴν δ’ ἑτέραν Σεραπίωνος, ὧν καὶ τὰς ἑψήσεις ἔγραψαν πολλοὶ καὶ ὑμεῖς ἕξετε παράδειγμα τῆς | |
| σκευασίας τῶν ὑπὸ τοῦ Ἀνδρομάχου γεγραμμένων. | 508 | |
13.509 | [Μενοίτου μηλίνη.] ♃ Λιθαργύρου λίτρας δʹ. ἐλαίου λίτρας γʹ. τερμινθίνης διαυγοῦς λίτρας βʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. ἰοῦ, λιβανωτοῦ, χαλβάνης ἀνὰ οὐγγίας δʹ. ἀμ‐ μωνιακοῦ θυμιάματος γο στʹ. ἕψε λιθάργυρον καὶ ἔλαιον | |
| 5 | ἕως ἂν λίαν συστῇ, εἶτα βάλλε τὴν ῥητίνην καὶ τὸν κηρόν. καὶ ὅταν λυθῇ καλῶς ταῦτα, θὲς κάτω τὴν κακκάβην καὶ ἔα ψυγῆναι καλῶς, εἶτα βάλλε τὸν ἰὸν, καὶ κινήσας κάτω ἕψε πάλιν ἐπὶ μαλακοῦ πυρὸς, ἄχρις ἂν μηλοειδὲς γένηται, εἶτα τὴν χαλβάνην καὶ τὸν λιβανωτὸν λειώσας καὶ κατερά‐ | |
| 10 | σας εἰς θυείαν, ἔνθα προλελείωται τὸ ἀμμωνιακὸν ἐν ὄξει, ὡς εἶναι γλοιῶδες, καὶ μαλάξας εὐθέως ἀναλάμβανε καὶ ἐπι‐ χέας ὄξους ὀλίγον, ἔα μέχρι τῆς ἑξῆς ἡμέρας καὶ τότε πάλιν μαλάξας ἀπόθου. [Μηλίνη Σεραπίωνος τραυματικὴ καὶ δια‐ | |
| 15 | λυτικὴ, πυκτικὴ, πάγχρηστος.] ♃ Λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἀμμω‐ νιακοῦ θυμιάματος 𐅻 κηʹ. κηροῦ 𐅻 νστʹ. ἰοῦ κυπρίου 𐅻 θʹ. | |
| σμύρνης 𐅻 αʹ. κολοφωνίας 𐅻 νστʹ. χαλβάνης 𐅻 θʹ. ἐλαίου | 509 | |
13.510 | κοτύλης ἥμισυ, θέρους κο. αʹ. τέταρτον, ἕψε λιθάγυρον ἔλαιον. ὅταν μεταβαλῇ, ἀμμωνιακὸν, εἶτα κηρὸν, καὶ καθε‐ λὼν βάλλε χαλβάνην, ἰὸν καὶ τὰ λοιπὰ καὶ μαλακῶς ἕψε. τοιαύτας ἑψήσεις ἔγραψαν πολλοὶ τῶν πρὸ ἐμοῦ τῶν γε‐ | |
| 5 | γραμμένων ἐμπλάστρων μηλίνων, ἀφ’ ὧν καθ’ ὁμοιότητα καὶ τὰς ἄλλας μηλίνας ἕψειν δυνήσεσθε. τὴν μὲν λιθάργυ‐ ρον δεῖ πρῶτον ἐμβαλόντας, εἶτα ῥητίνας καὶ ἀμμωνιακὸν, εἶτα χαλβάνην καὶ ἰόν. εἶτα ἐὰν ἤτοι λιβανωτὸν ἢ σμύρναν ἢ ἀλόην λαμβάνῃ, ταῦτα γὰρ, ὅταν αἴρηται τὸ φάρμακον | |
| 10 | ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἐπεμβάλλεσθαι χρὴ μὴ φέροντα τὰς ἑψήσεις. προείρηται δ’ ὅτι καὶ μαλακῶς ἕψεσθαι χρὴ, μάλιστα ὅταν ὁ ἰὸς ἐμβληθῇ. καὶ μέντοι καὶ ὅτι βάλλειν αὐτὸν χρὴ καθέντα κατὰ γῆς τὴν κακκάβην καὶ μικρὸν ἀποψύχοντα καὶ μᾶλλον ἐὰν μικρὸν ᾖ τὸ ἀγγεῖον, ἐν ᾧ ἡ ἕψησις γίνεται. | |
| 15 | ζέοντι γὰρ τῷ προεψημένῳ, κατ’ αὐτὸ προσεμβληθεὶς ὁ ἰὸς, ὑπερχεῖσθαι πολλάκις ἐποίησε τοῦ ἀγγείου τὸ φάρμακον. ἐν δὲ τῇ τοῦ Μενοίτου μηλίνῃ τῇ πρώτῃ τῇ πυκτικῇ καλου‐ | |
| μένῃ, διότι μάλιστα οἱ πύκται χρῶνται τῷ φαρμάκῳ, καὶ | 510 | |
13.511 | ὅτι δι’ ὄξους τὸ ἀμμωνιακὸν ἐν τῇ θυείᾳ δύναται λειοῦ‐ σθαι, τῶν ἄλλων ἁπάντων ἐν τῇ κακκάβῃ μιχθέντων, εἶτα καταχεομένου αὐτοῦ προμεμαθήκαμεν. [Μήλιναι Ἥρα ἔμπλαστροι.] Πρὸς χοιράδας | |
| 5 | τοῦ Ἥρα. αἱ ὑφ’ Ἥρα γεγραμμέναι κατὰ λέξιν οὕτως. μη‐ λίνη πρὸς τοὺς παλαιοὺς κόλπους, κᾂν ὦσιν εἰς τὰ κενὰ συντετρημένοι. ἡ δ’ αὐτὴ καὶ διαφορεῖ χοιράδας τὰς ἐπὶ τῶν παίδων ἄρτι συστάσας, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ ἐσπαραγμένα τῶν ἄρθρων. ♃ λιθαργύρου χρυσίτιδος 𐅻 ρʹ. ῥητίνης πι‐ | |
| 10 | τυΐνης ξηρᾶς 𐅻 ρʹ. κηροῦ Ποντικοῦ 𐅻 ιβʹ. καὶ τετρώβολον, ἐλαίου κοτύλης ἥμισυ, οἴνου Φαλερίνου κοτύλης ἥμισυ, ἡ λιθάργυρος μετὰ τοῦ οἴνου λεαίνεται ἕως ἂν ξηρανθῇ, εἶθ’ οὕτως ἕψεται σὺν τῷ ἐλαίῳ ἕως μεταβαλῇ, καὶ τότε μίγνυ‐ ται ῥητίνη καὶ ὁ κηρὸς καὶ ἕψεται ἕως ἂν μὴ μολύνῃ. ἡ | |
| 15 | Μενοιτίου χρυσίζουσα, ποιοῦσα πρὸς τοὺς ἁπαλοχρῶτας καὶ μάλιστα εὐνούχους. ἁρμόζει δὲ ἐπὶ ἀποσυρμάτων καὶ παν‐ τὸς ἕλκους παλαιοῦ καὶ προσφάτου καὶ κατακαυμάτων. ἔστι | |
| δὲ μάλαγμα, διαφορεῖ φύματα, παρωτίδας, χοιράδας, σκλη‐ | 511 | |
13.512 | ρίας πάσας, ποιεῖ καὶ πρὸς ῥαγάδας καὶ κονδυλώματα, λίαν καλή. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἐλαίου παλαιοῦ 𐅻 ρʹ. ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 νʹ ἢ ρʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ἕψε τὴν λιθάργυρον καὶ τὸ ἔλαιον ἕως ἂν ἄρξηται συστρέφεσθαι καὶ ἀπόδος | |
| 5 | ῥητίνην λείαν, τακείσης δὲ ταύτης κηρόν. καλῶς δὲ ἔχουσαν κατέρασον εἰς θυείαν προκεχρισμένην ἐλαίῳ καὶ ἀνατρίψας ἀνελοῦ. ἔστι δὲ ἐχέκολλος καὶ ἀμόλυντος. ἡ Ὑγιεινοῦ εἰς πολλὰ εὔχρους, ποιοῦσα ἐπὶ τῶν δυσεπουλώτων καὶ ἐπὶ παρωνυχιῶν. ταύτης καλλίων ἔμπλαστρος οὐκ ἔστι. λιθαρ‐ | |
| 10 | γύρου χρυσίτιδος μνᾶ αʹ. κηροῦ μνᾶ αʹ. χαμαιλέοντος μέ‐ λανος ῥίζης 𐅻 λστʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ιηʹ. χρυσοκόλλης 𐅻 μʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλαι γʹ. λιθάργυρον, ἔλαιον ἕψε μαλακῷ πυρὶ, ἕως ἄρξηται ἀναζεῖν, εἶτα ἔμπασσε τὸν ἰὸν, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς καὶ κίνει πάλιν ἕψων, ἕως τὸ χρῶμα τὸ | |
| 15 | ἴδιον ἀπολάβῃ, εἶτα κηρόν. ὅταν δὲ καλῶς ἔχῃ, χρυσοκόλλαν | |
| καὶ χαμαιλέοντα, κατεράσας δὲ εἰς θυείαν ὄξος ἐπίῤῥαινε. | 512 | |
13.513 | πρὸς μὲν οὖν τὰ προειρημένα ποιεῖ καὶ τῆς χρυσοκόλλης παραπεπλεγμένης. χωρὶς μέντοι ταύτης παρηγορικωτάτη ἐστὶ καὶ ἄκρως ποιοῦσα πρὸς τὰ τῶν νεύρων νύγματα καὶ ὅπου τι ἀναπλεῦσαι ἀπὸ μυῶν ἢ νεύρων δεῖ. τούτων τῶν τριῶν | |
| 5 | ἐμπλάστρων, ἃς ὁ Ἥρας ἔγραψεν, ἡ πρώτη δι’ οἴνου σκευ‐ άζεταί τε καὶ λέγεται. καὶ πολλοὶ τῶν ἡμετέρων διδασκάλων τε καὶ φίλων αὐτῇ χρῶνται, χωρὶς ἰοῦ δηλονότι σκευαζο‐ μένῃ, γεγραμμένῃ δὲ καὶ ὑπὸ Ἀνδρομάχου καὶ σχεδὸν ὑπὸ πάντων τῶν συνθέντων ἐμπλάστρους ποικίλας. οἱ μὲν οὖν | |
| 10 | πολλοὶ σκευάζοντες αὐτὴν ἀμελῶς εὐκαταφρόνητον ποιοῦσι τὸ φάρμακον. ἔστι δὲ κάλλιστον, ἐὰν, ὡς γέγραπται, δι’ οἴνου Φαλερίνου σκευασθῇ. μὴ παρόντος δὲ τούτου κιῤῥὸν οἶνον χρὴ βάλλειν παλαιὸν, λεπτὸν τῇ συστάσει, καθόλου ἐγχωρεῖ κιῤῥὸν τοῦτον ὑπάρχειν. ἴδιον γὰρ τῶν λευκῶν τὸ | |
| 15 | διαφανές. εἰσὶ δὲ κιῤῥοὶ κάλλιστοι παρ’ ἡμῖν ἐν Ἀσίᾳ ὅ τε Τμωλίτης καλούμενος καὶ ὁ Λέσβιος καὶ ὁ ἐνδοξότατος παρὰ τοῖς παλαιοῖς Ἀριούσιος ὁ ἐν Χίῳ γεννώμενος, ᾧ | |
| πάντες ἐχρῶντο πρὸς τὰ κάλλιστα τῶν φαρμάκων καὶ μάλιστα | 513 | |
13.514 | τὰς ἀντιδότους, ὥσπερ νῦν τῷ Φαλερίνῳ. τοιοῦτον οὖν οἶνον ἐὰν βάλλωμεν εἰς τὴν λιθάργυρον ἐν τοῖς ὑπὸ κύνα καύμασιν ἢ ἄλλως ἐν ἡλίῳ θερμῷ, εἶτα τρίβωμεν, ἢ καὶ χω‐ ρὶς ἡλίου πολλῷ χρόνῳ τρίψωμεν, ὡς ξηρανθῆναι τὸ ὑγρὸν, | |
| 5 | αὐτήν τε καταλειφθῆναι τὴν λιθάργυρον ἢ παντελῶς ἄνι‐ κμόν τε καὶ ξηρὸν ἢ ἐγγύς τι ταύτης, ἄριστον γίγνεται τὸ φάρμακον. ἐσκεύαζε δὲ αὐτὴν εἷς τῶν ἐμῶν διδασκάλων μετὰ τὸ παρασκευασθῆναι ξηρὰν, ἐν οἴνῳ Φαλερίνῳ τετριμ‐ μένην, ᾧδέ πως. τὸ μὲν ἔλαιον ἐν ἑτέρῳ, τὸν δὲ οἶνον ἐν | |
| 10 | ἑτέρῳ ἀγγείῳ θερμαίνων κατὰ βραχὺ κατέχει τῆς λιθαργύ‐ ρου, ποτὲ μὲν ἐπὶ τὸν οἶνον καὶ καλῶς λειώσας καὶ ἀνα‐ μίξας ἐπέβαλε τοῦ ἐλαίου, ποτὲ δὲ ἀπὸ τοῦ ἐλαίου ἀρξά‐ μενος ἐπὶ τὸν οἶνον μετέβαινεν. ἐναλλὰξ δὲ τοῦτο ποιῶν πολλάκις ἑκάτερον ἐξεδαπάνα καὶ οὕτως εἰς κακκάβην κατε‐ | |
| 15 | ράσας ἐκ τῆς θυείας ἐπέβαλλε τὴν πιτυΐνην ῥητίνην, ἣν ἰδίως καλοῦσι φύσημα, λελειωμένην ἀκριβῶς, εἶτα τὸν κηρὸν, καὶ ἥψει κατὰ βραχὺ μέχρις ἀμολύντου. ἐχρῆτο δ’ αὐτῇ καὶ | |
| ἐπὶ κόλπων, προχρίων αἵματι περιστερᾶς, οὐ τῶν κα‐ | 514 | |
13.515 | τοικιδίων, ἀλλὰ τῶν βοσκάδων καλουμένων ὑπό τινων εἰς τοὺς πύργους, οὓς παρ’ ἡμῖν κατασκευάζουσιν ἐν τοῖς ἀγροῖς. ἔνιοι δὲ ταύτας ἀγρίας ὀνομάζουσιν. ὡσαύτως δὲ κατὰ με‐ γάλα τραύματα πρόσφατα διαχρίων αἵματι περιστερᾶς τοι‐ | |
| 5 | αύτης ἐπετίθει τὸ φάρμακον θαῤῥῶν αὐτῷ σφόδρα. τοῦ δὲ οἴνου κοτύλην ἐνέβαλλε μίαν καὶ ἡμίσειαν, οὐχ ὡς ὁ Ἥρας τε καὶ Ἀνδρόμαχος, ἥμισυ μόνον τῆς κοτύλης· καὶ κατὰ τοῦτο βέλτιον πολὺ τὸ φάρμακον ἐγίγνετο. βουληθεὶς δὲ εὐῶδες αὐτὸ ποιῆσαι, μίξεις ὀποπάνακος ἡμιούγγιον, ὅπερ | |
| 10 | ἐστὶ 𐅻 δʹ. ἔμβαλλε δὲ χάριν τῆς εὐχροίας τὸν λευκὸν κη‐ ρὸν τὸν Ποντικόν. τὸ φάρμακον τοῦτο καὶ μέχρι συνουλώ‐ σεως ἄγει καλῶς τὰ ἕλκη. [Κρίτωνος μήλινα φάρμακα.] Περὶ ὧν Κρί‐ των ἔγραψε μηλίνων, ἃς αὐτὸς πυξίνας ὀνομάζει. πυξίνη | |
| 15 | πρὸς τὰ νεότρωτα. ἡ δ’ αὐτὴ ἐπουλοῖ καὶ ἐπισπᾶται. ♃ λιθαργύρου λίτρας δʹ. κηροῦ λίτρας δʹ. τερμινθίνης οὐγγίας ηʹ. ἰοῦ οὐγγίας ηʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξέστας βʹ. ὄξους ξέστου | |
| ἥμισυ, λιθάργυρον, ἔλαιον, ἰὸν, ὄξος ἕψε ὁμοῦ ἐπὶ μαλα‐ | 515 | |
13.516 | κοῦ πυρός. ὅταν δὲ μέλλῃ συστρέφεσθαι, βάλλε ῥητίνην, κηρὸν, καὶ ἑνώσας χρῶ μάλιστα ἐπὶ νεοτρώτων. ἔγραψε δὲ καὶ ἄλλην ὁ Κρίτων πρὸ ταύτης, ἣν ὀνομάζει πυξίνην, ἁπλῆν μὲν, ὅσον ἐπὶ τῷ τῶν μιγνυμένων ἀριθμῷ, τῇ δ’ | |
| 5 | ἐπαγγελίᾳ μεγάλην· γράφει γοῦν ἐπ’ αὐτῇ κατὰ λέξιν οὕτως. ἡ διὰ χαμαιλέοντος ποιοῦσα τὰ αὐτὰ τῇ Τυρίᾳ. ἔστι δὲ ἐπουλωτικωτάτη τῶν δυσαλθῶν καὶ τυλωδῶν καὶ χρονίων ἑλκῶν, ἰᾶται δὲ καὶ τὰς ἐν τῷ δακτυλίῳ ῥαγάδας καὶ κον‐ δυλώματα καὶ σκληρίας. ♃ λιθαργύρου μνᾶν αʹ. κηροῦ | |
| 10 | μνᾶς στʹ. ἰοῦ μνᾶς δʹ. χαμαιλέοντος μνᾶς ηʹ. ἐλαίου μνᾶν αʹ. ἔλαιον, λιθάργυρον ἕψε κινῶν σπάθῃ ἕως οὗ συστῇ καὶ γένηται μηλίνη. τούτου δὲ γενομένου, ἰὸν ἐπίπασον, ἔπειτα πρόσβαλε κηρὸν, τήξας δὲ ἐπιμελῶς καὶ ἄρας ἀπὸ τοῦ πυ‐ ρὸς ἐπίπασον τὸν χαμαιλέοντα. ὅταν δὲ ἑνωθῇ κατέρασον | |
| 15 | εἰς θυείαν καὶ μαλάξας ἀνελοῦ. γέγραφε δὲ καὶ ἄλλας ὁ Κρίτων τινὰς ἐμπλάστρους ἐν τῷ τετάρτῳ τῶν φαρμά‐ | |
| κων πυξίνας μὲν, ὡς αὐτὸς ὀνομάζει, μηλίνας δὲ κατὰ τοὺς | 516 | |
13.517 | ἄλλους, ἀλλὰ τινὲς μὲν αὐτῶν χωρὶς ἰοῦ συντίθενται, τινὲς δὲ λαμβάνουσι μὲν ἰὸν, ἀλλ’ ἐν ἑτέρῳ γένει φαρμάκων εἰρή‐ σονται, κατὰ τὰς τῆς δυνάμεως ὁμοιότητας, ἐν ταῖς ἐπουλω‐ τικαῖς αἱ ἐπουλωτικαὶ, ἐν δὲ ταῖς διὰ χυλῶν αἱ διὰ χυλῶν, | |
| 5 | ἐν δὲ ταῖς μαλακτικαῖς ὅσαι μαλάττειν πεφύκασιν, ὥσπερ καὶ ἡ τοῦ Μνασαίου, πολυειδῶς ὑπ’ αὐτοῦ σκευαζομένη κατὰ τὸ προκείμενον βιβλίον. νῦν οὖν ἤδη καιρὸς ἐπὶ τὰς κολλητικὰς μεταβῆναι διαφερούσας κατὰ χρόαν ἀλλήλων τε καὶ μηλίνων. | |
| 10 | [Περὶ τῶν κιῤῥῶν ἐμπλάστρων, ἃς διχρώ‐ μους ὀνομάζουσιν.] Ἔνιαι μὲν ἐκ τῆς αὐτῆς ὕλης σύγκειν‐ ται ταῖς τὸν ἰὸν ἐχούσαις μηλίναις, ὡς καὶ πρόσθεν ἔφην, ἑνὶ μόνῳ διαφέρουσαι τῷ μέχρι πλείονος ἡψῆσθαι. πᾶσαι γὰρ διὰ τὸν ὠμὸν ἰὸν χλωραὶ μήλιναι μὲν γίγνονται με‐ | |
| 15 | τρίως ἑψηθέντος αὐτοῦ, κιῤῥαὶ δὲ πλέον. εὔδηλον οὖν ὅτι πλέον ἔλαιον ἀναγκαῖόν ἐστιν ἔχειν τὰς μηλίνας τε καὶ τὰς κιῤῥὰς τῶν χλωρῶν, εἰ καὶ πάντα τὰ ἄλλα ἔχοιεν ταὐτά. | |
| καὶ διὰ τοῦτο ἐμβάλλειν προσήκει τῇ κακκάβῃ πρῶτον μὲν | 517 | |
13.518 | τὴν λιθάργυρον ἄχρι γλοιώδους συστάσεως ἑψηθησομένην, ἐφεξῆς δὲ τὸν ἰὸν, καὶ μετ’ αὐτὸν, εἴ τι τῶν μεταλλικῶν ἐμβάλλοιτο, καθάπερ ὁ κεκαυμένος χαλκὸς καὶ ἡ λεπὶς αὐ‐ τοῦ, κᾀπειδὰν παχυνθῇ, τηνικαῦτα κηρὸν καὶ ῥητίνην, εἰ | |
| 5 | καὶ ταῦτα λαμβάνοι τὸ φάρμακον, ἐπὶ τέλει δὲ λιβανωτόν τε καὶ σμύρναν καὶ ἀλόην ὅσα τ’ ἄλλα τοιαῦτα, καθάπερ τὴν ἐνδοξοτάτην τῶν κιῤῥῶν, ἣν ὀνομάζουσι διὰ δικτάμνου τῶν ἱερῶν ὀνομαζομένων καὶ αὐτὴν, ὥσπερ ἡ ἴσις, ἐπειδή φασιν αὐτὰς ἐκ τῶν ἱερῶν τῶν ἐν Αἰγύπτῳ κομισθῆναι. | |
| 10 | πολύχρηστος μὲν οὖν ἐστιν αὕτη καὶ διὰ τοῦτο κατὰ τὸν ἑξῆς λόγον ἅμα τοῖς πολυχρήστοις γεγράψεται. νυνὶ δὲ περὶ τῶν ἄλλων κιῤῥῶν, ὅσαι τ’ ἀκριβῶς ἁπλαῖ καὶ ὅσαι μεταξὺ τούτων τε καὶ τῶν πολυχρήστων εἰσὶ, τὸν λόγον ποιήσομαι. καθάπερ οὖν ἁπλαῖ χλωραὶ διὰ κηροῦ τε καὶ ῥητίνης | |
| 15 | ἐλαίου τε καὶ ἰοῦ συνετίθεντο, κατὰ τὴν εἰρημένην ἐπ’ αὐτῷ συμμετρίαν, οὕτως αἱ κιῤῥαὶ προσλαβοῦσαι λιθάργυρον ἐλαίου τε πλέον ἢ αἱ χλωραὶ τὴν σύνθεσιν ἔχουσιν. ἐὰν | |
| μὲν οὖν ἐπὶ πλέον ἑψηθῆναι βουληθῇς τὴν ἔμπλαστρον, | 518 | |
13.519 | αὐξήσεις τε τὸ ἔλαιον, ἕξεις τε τὸ φάρμακον ξηραντικώτε‐ ρον, καὶ διὰ τοῦτο τῶν ἐναίμων τραυμάτων κολλητικώτε‐ ρον· ἐὰν δὲ συμμέτρως, ἀρκεῖ τοσοῦτον εἶναι τὸ ἐλαίου μέ‐ τρον, ὅσον σταθμὸν τῆς λιθαργύρου. λίτραν γὰρ ἐλαίου | |
| 5 | τὴν Ῥωμαϊκὴν μετρήσαντες εἰς λίτρας λιθαργύρου τὴν στα‐ θμικὴν ἐμβαλοῦμεν. ἐὰν δὲ ἐπὶ πλέον ἑψηθῆναι βουλώμεθα τὸ φάρμακον, οὐ μόνον μίαν καὶ ἡμίσειαν ἐλαίου λίτραν ἐμβαλοῦμεν, ἀλλὰ καὶ δύο καὶ πλείους. ξηραντικώτεραι δὲ τῶν οὕτως σκευαζομένων κιῤῥῶν ἐμπλάστρων εἰσὶν ὅσαι | |
| 10 | μηδ’ ὅλως ἔχουσι ῥητίνην καὶ κηρὸν, ἀλλὰ διὰ τῶν μεταλ‐ λικῶν καλουμένων μόνον σύγκεινται, καθάπερ ἄλλοι τέ τινες τῶν ἔμπροσθεν ἔγραψαν τοιαύτας, ᾗ τε ἐγὼ χρῶμαι διὰ παντὸς ὑπ’ ἐμοῦ συντεθείσῃ, κατὰ τόνδε τὸν τρόπον ἑψο‐ μένῃ. τὴν λιθάργυρον μετὰ τοῦ ἐλαίου προεψήσας ἐπεμβάλλω | |
| 15 | τὰ μεταλλικὰ λελειωμένα μετὰ ὄξους καὶ οὕτως ἕψω ἄχρις ἀμολύντου. βάλλω δὲ τοῦ μὲν ἐλαίου λίτρας δʹ. ὅσῳ δ’ ἂν ᾖ παλαιότερον, τοσούτῳ ἔσται βέλτιον, καὶ μᾶλλον ἐὰν ᾖ | |
| Σαβῖνον. τῆς λιθαργύρου δὲ Λ̸ʹ γʹ. καὶ ὄξους δρι‐ | 519 | |
13.520 | μυτάτου λίτρας βʹ. μεταλλικὰ δὲ τρία τάδε, λεπίδα χαλκοῦ μέλανος ἰοῦ τε καὶ χαλκίτιδος, ἴσον ἑκάστου σταθμὸν ἀνὰ οὐγγίας βʹ. ὅπερ ἐστὶ δραχμαὶ ἑκκαίδεκα. παλαιὸν δ’ ὅταν ᾖ τὸ ἔλαιον καὶ παχὺ διὰ τὴν παλαιότητα, τέτταρας καὶ | |
| 5 | ἥμισυ λίτρας ἐμβάλλῃς, ἐγὼ δὲ καὶ εʹ. ποτὲ καὶ διὰ τοῦτο ἐνέβαλον ὄντος χειμῶνος. ἴσμεν γὰρ ὅτι πλεῖον ἐν χειμῶνι βάλλεται τὸ ἔλαιον ἤπερ ἐν θέρει. προεψήσεις δὲ δηλονότι τὴν λιθάργυρον ἄχρι γλοιώδους συστάσεως. ἐὰν δὲ καὶ κί‐ κινον ἔχῃς ἔλαιον, ἀντὶ τοῦ παλαιοῦ ἔμβαλλε αὐτό. τοῦτο | |
| 10 | τὸ φάρμακον ἔναιμα τραύματα κολλᾷ ῥᾳδίως καὶ μᾶλλον ἐπὶ τῶν σκληρῶν σωμάτων ἤπερ ἁπαλῶν τε καὶ γυναικω‐ δῶν καὶ παιδίων, ὁποῖα καὶ τὰ τῶν εὐνούχων ἐστὶν, ἀνι‐ έμενόν τε δι’ ἐλαίου κικίνου ἢ παλαιοῦ, καὶ ἔμμοτον ἐπιτι‐ θέμενον θαυμαστὸν ὅπως πέττει τὰ δυσιατότατα τῶν ἑλκῶν, | |
| 15 | ὅσα μηδ’ ὅλως πῦον ἐργάζεται. κολλᾷ δὲ καὶ κόλπους καὶ σύριγγας προστέλλει καὶ ξηραίνει καὶ κλείει τελέως. καὶ ὅταν γε ταῦτα καλῶς ἐργάζεσθαι βουληθῇς αὐτὸ, δι’ ὄξους δρι‐ | |
| μυτάτου τὰ μεταλλικὰ τρῖψον ἡμέραις πλείοσι καὶ μᾶλλον | 520 | |
13.521 | ἐν ἡλίῳ. καὶ τὴν λιθάργυρον δ’ ὡσαύτως τρίψας καὶ ξη‐ ράνας, εἶτα μίξας τῷ ἐλαίῳ καθ’ ὃν εἴρηται τρόπον ἕψε. πρὸς μέντοι τὰ δυσεπούλωτα τῶν ἑλκῶν οὐκ ἀναγ‐ καῖον οὕτως κατειργάσθαι τὰ μεταλλικὰ καὶ τὴν λιθάργυ‐ | |
| 5 | ρον ἐν τῇ τρίψει. καὶ γὰρ καὶ χωρὶς τούτων ἐπουλωτικώ‐ τερον γίνεται. προσέμβαλλε δ’ αὐτῷ τηνικαῦτα καὶ διφρυ‐ γοῦς οὐγγίαν καὶ χρυσοκόλλης οὐγγίαν. βάλλεται δὲ οὐχ ἅμα τῇ λεπίδι καὶ τῷ ἰῷ ταῦτα, καθάπερ οὐδ’ ὅταν ἑφθὸν ἤδη τελέως ᾖ τὸ φάρμακον, ἀλλ’ ἐν τῷ μεταξὺ καιρῷ. τοσαύτης | |
| 10 | γὰρ ἑψήσεως δεῖται τὰ τοιαῦτα τῶν φαρμάκων, ὡς ἀκριβῶς ἑνωθῆναι τοῖς προϋπάρχουσιν, ὃ διὰ συμμέτρου γίγνεται χρόνου μήτε λίαν πολὺ πρὸ τῆς ἄρσεως τῆς κακκάβης μήτ’ ἐγγὺς αὐτῆς. καὶ μόνη μὲν οὖν ἡ ἔμπλαστρος αὕτη σύριγγάς τε καὶ κόλπους καὶ τὰ μεγάλα τραύματα κολλᾶν ἐστιν ἱκανή. | |
| 15 | συνεργεῖ δ’ αὐτῇ καὶ σπόγγος καινὸς μὴ σκληρὸς, οἴνῳ παλαιῷ βεβρεγμένος. ἡ δ’ ἐπίδεσις ἐπὶ τῶν κόλπων, ἀπὸ τοῦ πυθμέ‐ νος γιγνέσθω πρὸς τὸ στόμιον ἀφικνουμένου τοῦ ἐπιδέσμου, | |
| καθότι δηλωθήσεται σαφέστερον ἐν τῷ περὶ συρίγγων λόγῳ. | 521 | |
13.522 | [Περὶ τῶν ἐπουλωτικῶν.] Εἴτ’ ἐπουλωτι‐ κὰς εἴτε συνουλωτικὰς ἐθέλεις ὀνομάζειν τὰς οὐλὴν ποιού‐ σας ἐμπλάστρους, ὡσαύτως δὲ καὶ τἄλλα φάρμακα τά τ’ ἐπίπαστα καὶ τὰ διὰ μοτῶν χρήσεως προσφερόμενα, διήνεγ‐ | |
| 5 | κεν ὡς οὐδὲν πρὸς τὰς ἰάσεις αὐτῶν, εἰ μεμνημένος εἴης τῆς δυνάμεως, ὁποίας εἶναι προσήκει τῶν τοιούτων φαρμά‐ κων, εἰρημένης ἅμα ταῖς ἄλλαις ἁπάσαις ἐν τοῖς τῆς θερα‐ πευτικῆς μεθόδου γράμμασιν. ὅσῳ γὰρ αἱ κολλητικαὶ τῶν σαρκωτικῶν ἐδείχθησαν εἶναι ξηραντικώτεραι, τοσούτῳ τῶν | |
| 10 | κολλητικῶν αἱ ἐπουλωτικαί. πρόκειται γὰρ ἡμῖν ἐν αὐταῖς τὴν γεννηθεῖσαν ἐν τοῖς κοίλοις ἕλκεσι σάρκα δέρμα ποιῆσαι. διὸ καὶ στύφειν χρὴ τὸ τοιοῦτον γένος τῶν φαρμάκων, εἴτ’ ἐπίχριστον εἴτ’ ἐπίσπαστον εἴη. προκείμενον δ’ ἡμῖν ἐν‐ ταῦθα τῶν ἐμπλάστρων ἐκείνων μόνον μνημονεῦσαι. καὶ γὰρ | |
| 15 | τὰ διὰ τῶν μοτῶν ἐπιτιθέμενα φάρμακα τούτων τηκομένων ἐν ῥοδίνῳ ἢ μυρσίνῳ γίγνεται. καὶ μᾶλλόν γε τὸ μύρσινον τοῦ ῥοδίνου χρησιμώτερον, ὅσῳ καὶ στυπτικώτερόν ἐστιν. εἰ | |
| δὲ μηδέτερον ἔχοις τούτων, διὰ κυπρίνου καὶ σχινίνου καὶ | 522 | |
13.523 | μηλίνου τηκτέον· εἰ δὲ μὴ τούτων ἔχοις τι, δι’ ὠμο‐ τριβοῦς ἐλαίου ἢ τοῦ ἀπὸ τῆς Ἰβηρίας, ὃ καλοῦσιν Σπανόν. ὅταν δὲ μηδὲ τοῦτ’ ἔχῃς, θαλλοὺς ἐλαιῶν ἁπαλοὺς θλάσας, ἐμβαλεῖς ἑτέρῳ τινὶ τῶν ἐπιτυχόντων ἐλαίων. εἰ δὲ καὶ τού‐ | |
| 5 | των ἀπορεῖς, ἄμεινον ἐλαίῳ παλαιῷ τήκειν. τὸ γοῦν ξηραντι‐ κώτερον γενέσθαι τὸ φάρμακον ἐκ τούτου ἔχοις. οἱ μὲν οὖν πολλοὶ τῶν ἰατρῶν ἀφίστανται τῶν ἐκ παλαιοῦ χρόνου πεῖ‐ ραν ἱκανὴν δεδωκότων φαρμάκων ἅπασι τοῖς ἀρίστοις ἰατροῖς καὶ διὰ τοῦτο ἐνδόξων γεγονότων, ὅπως δοκῶσιν αὐτοὶ βέλ‐ | |
| 10 | τιόν τι παρὰ τοὺς ἔμπροσθεν ἔχειν. εἰδέναι δὲ χρὴ τῶν ἐνδό‐ ξων φαρμάκων ἃ παρὰ πᾶσιν ἐπῄνηται, τό τε διὰ καδμείας καὶ τὸ διὰ τοῦ λαδάνου φάρμακον ἄριστον εἰς ἐπούλωσιν. οὐ παρὰ πᾶσι δὲ τοῖς ἰατροῖς ἡ τῶν μιγνυμένων ἁπλῶν φαρμά‐ κων ὡμολόγηται συμμετρία. διὰ τοῦτ’ οὖν ἔδοξέ μοι γράψαι | |
| 15 | τὰς ἑκάστῳ τῶν γραψάντων αὐτὰς ἀρεσκούσας, ἀπὸ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένων, ἀρξαμένῳ κατὰ τὸ τρίτον | |
| τῶν ἐκτὸς, ἃ Μαρκέλλας ἐπιγράφει. | 523 | |
13.524 | [Περὶ τῶν ἐπουλωτικῶν ἐμπλάστρων Ἀσκλη‐ πιάδης οὕτως γράφει.] Τῶν δὲ κατὰ μέρος ἑλκῶν χωρὶς ἑτέ‐ ρας διαθέσεως ἤδη πρὸς οὐλὴν ῥεπόντων χρηστέον ταῖς ὑπογεγραμμέναις σκευασίαις. ἡ διὰ καδμείας ἐπουλωτική. | |
| 5 | ταύτῃ ἐχρήσατο ὁ Καθηγητὴς Λεύκιος. ♃ καδμείας κεκαυ‐ μένης καὶ οἴνῳ κατεσκευασμένης, χαλκίτεως ὀπτῆς ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. κηροῦ 𐅻 πʹ. κολοφωνιακῆς πίσσης οὐγγίας ηʹ. οἴνου Ἰταλι‐ κοῦ τὸ αὔταρκες, τρῖβε χαλκῖτιν καὶ τὴν καδμείαν μετ’ οἴ‐ νου, ὥστε ὑγρᾶς κηρωτῆς ἔχειν τὸ πάχος. τὸν δὲ κηρὸν κα‐ | |
| 10 | τακλάσας καὶ τὴν ῥητίνην καὶ βαλὼν εἰς ἄγγος κεραμεοῦν καὶ τούτοις ἐπιβαλὼν μυρσίνου λίτραν αʹ. τίθει ἐπ’ ἀνθρά‐ κων κινῶν συνεχῶς. καὶ ὅταν δὲ λυθῇ, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυ‐ ρὸς ἔα ψυγῆναι καὶ ἀναξύσας, ἐπίβαλλε τοῖς λεανθεῖσι καὶ μίξας ἀνελόμενος χρῶ, διαλύων μυρσίνῳ ἐλαίῳ. ἡ κρᾶσις | |
| 15 | ἔστω κατάλληλος τῇ διαθέσει. ἄλλη διὰ καδμείας. ♃ καδμείας ὀπτῆς, χαλκίτεως ὀπτῆς, διφρυγοῦς ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. κηροῦ, ῥη‐ τίνης φρυκτῆς, ἐλαίου μυρσίνου ἀνὰ ἡμίλιτρον, οἴνου Ἰτα‐ | |
| λικοῦ ὅσον ἐξαρκεῖ, σκεύαζε καθὰ προείρηται καὶ χρῶ ποτὲ | 524 | |
13.525 | μὲν ἀνιεμένῳ, ποτὲ δὲ ἀκράτῳ τῷ φαρμάκῳ. ἄλλη. ♃ λι‐ θαργύρου, ψιμυθίου, καδμείας, διφρυγοῦς, ῥητίνης ἀνὰ 𐅻 ηʹ. χαλκίτεως 𐅻 βʹ. κηροῦ 𐅻 ηʹ. μυρσίνου τὸ αὔταρκες, οἴνου Ἀμιναίου ὅσον ἐξαρκεῖ. ἄλλη Εὐφράνορος. ♃ διφρυγοῦς, | |
| 5 | μίσυος ὀπτοῦ ἀνὰ 𐅻 ηʹ. χαλκίτεως ὀπτῆς, μολυβδαίνης ἀνὰ 𐅻 βʹ. καδμείας 𐅻 αʹ. κηροῦ 𐅻 στʹ. κολοφωνίας οὐγγίας γʹ. μυρσίνου λίτρας στʹ. οἴνου Ἰταλικοῦ τὸ αὔταρκες. ἄλλη ἡ διὰ τοῦ λαδάνου, φάρμακον ἐπιτετευγμένον, οὐ μόνον ἐπου‐ λοῦσα, ἀλλὰ καὶ τύλους ἐκκόπτουσα καὶ τὰς λειπουργίας | |
| 10 | κατορθοῦσα. ♃ χαλκίτεως, λιθαργύρου, λαδάνου ἀνὰ 𐅻 κδʹ. ἀσφάλτου 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 οβʹ. μυρσίνου κοτύλην μίαν. οἱ δὲ 𐅻 ιηʹ. οἴνου κοτύλην μίαν σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἐν δὲ τῇ χρήσει χρῶ καὶ σπληνίῳ καὶ ἀνιεμένῃ. ἄλλη. ♃ λιθαρ‐ γύρου 𐅻 ρʹ. πίσσης 𐅻 νʹ. λαδάνου 𐅻 κεʹ. ἰοῦ ξυστοῦ, χαλ‐ | |
| 15 | κοῦ κεκαυμένου ἀνὰ 𐅻 ηʹ. ἐλαίου μυρσίνου λίτρας βʹ, λεπί‐ δος χαλκοῦ 𐅻 δʹ. σκεύαζε καὶ χρῶ. ἄλλη ἡ πυρίκαυτος λε‐ | |
| γομένη, ἐκ τῶν Ἀτταλικῶν δυνάμεων φάρμακον ἐπιτετευ‐ | 525 | |
13.526 | γμένον. ♃ ἐλαίου κοτύλην αʹ. στυπτηρίας σχιστῆς, μάννης, λιβανωτοῦ, λιθαργύρου, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 αʹ. κηροῦ 𐅻 κδʹ. ἀγχούσης 𐅻 ηʹ. μυελοῦ ἐλαφείου, στέατος ὑείου, ἰοῦ, ψιμυθίου ἀνὰ 𐅻 βʹ. ὠῶν τριῶν τὸ χλωρὸν, τὰ τηκτὰ κατὰ | |
| 5 | τῶν ξηρῶν, καὶ χρῶ ποτὲ μὲν ἀνιεμένῳ τῷ φαρμάκῳ, ποτὲ δὲ ἀκράτῳ. ἄλλη, φάρμακον ἐπιτετευγμένον, ποιεῖ πρὸς τὰ παλαιὰ καὶ δυσαλθῆ. ψιμυθίου, λιθαργύρου, στυπτηρίας σχιστῆς, μάννης, χαλβάνης, λιβάνου, μυελοῦ ἐλαφείου καὶ μο‐ σχείου ἀνὰ 𐅻 δʹ. κηροῦ, ἀγχούσης, ὠῶν λεκίθων ἀνὰ 𐅻 ηʹ. | |
| 10 | ἐλαίου κοτύλας δʹ. κόπτε τοὺς μυελοὺς ἐπιμελῶς καὶ τῆκε μετὰ τῶν τηκτῶν, κινῶν ἀγχούσῃ, ὥστε χρωσθῆναι, εἶτα ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς καὶ διϋλίσας εἰς ἕτερον ἀγγεῖον ἔα ψυγῆναι καὶ ἀναξύσας ἐπίβαλλε τοῖς ξηροῖς καὶ ἀνελόμενος χρῶ. λευκὴ μάγνη λεγομένη, φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ποιεῖ | |
| 15 | δὲ καὶ πρὸς τὰ χρόνια τραύματα καὶ μόγις ἐπουλούμενα, ποιεῖ καὶ πρὸς ψωρώδεις διαθέσεις. ἔστι δὲ καὶ ἑδρικὴ | |
| ἀγαθὴ, ἀνιεμένη ῥοδίνῳ ἢ μυρσίνῳ. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. | 526 | |
13.527 | κηροῦ 𐅻 νʹ. ψιμυθίου 𐅻 ρʹ. τερμινθίνης 𐅻 κεʹ. λιβανωτοῦ 𐅻 κεʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιβʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. συν‐ τίθει κατὰ τρόπον καὶ χρῶ, ὁτὲ μὲν ἐμπλάστρῳ, ὁτὲ δὲ ἀνι‐ εμένῳ τῷ φαρμάκῳ. ἄλλη Παμφίλειος λεγομένη, πρὸς τὰς | |
| 5 | προειρημένας διαθέσεις καὶ κόλπους παρακολλᾷ καὶ σύριγ‐ γας ἐκτυλοῖ. ποιεῖ πρὸς τὰ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν καὶ πρὸς τὰ χρόνια καὶ δυσεπούλωτα, ψώρας τε θεραπεύει καὶ ὑπώπια βαστάζει. ποιεῖ καὶ κεφαλαλγικοῖς καὶ πρὸς τὰς τῶν ὀφθαλμῶν ἐπιφορὰς ἐπιτιθεμένη κατὰ τοῦ μετώπου. ἔστι | |
| 10 | δὲ καὶ ἑδρικὴ ἀγαθὴ ἀνιεμένη ῥοδίνῳ ἢ μυρσίνῳ. τὰ δὲ τῆς σκευασίας ἔχει οὕτως. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. τερ‐ μινθίνης 𐅻 κεʹ. λιβάνου 𐅻 κεʹ ψιμυθίου 𐅻 ρʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιστʹ. πεπέρεως λευκοῦ 𐅻 γʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κο‐ τύλας βʹ. συντήκει κατὰ τρόπον ποτὲ μὲν ἀνιεμένῳ τῷ φαρ‐ | |
| 15 | μάκῳ, ποτὲ δὲ ἐμπλάσσων χρώμενος. ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν κατὰ τὴν κεφαλὴν ἀχώρων ἢ τῶν περὶ τὴν ὄψιν τραχυτήτων ἢ | |
| τῶν λεγομένων ἐπινυκτίδων ἢ τῶν περὶ τὴν ἕδραν διαθέ‐ | 527 | |
13.528 | σεων ἀνιεμένῳ τῷ φαρμάκῳ μυρσίνῳ ἢ σχινίνῳ ἐπιχριόμενον. ἄλλη Τελαμῶνος, φάρμακον ἐπιτετευγμένον, ποιεῖ καὶ πρὸς ἄνθρακας, ἀναξηραίνει κόλπους ἐνιεμένη καὶ ἐγχυματιζομένη, ἔστι δὲ καὶ ἐπουλωτικὴ ἀγαθή. ♃ πιτυΐνης, κηροῦ, ἀσβέ‐ | |
| 5 | στου, λιθαργύρου ἀνὰ 𐅻 νʹ. ψιμυθίου 𐅻 κεʹ. ἐλαίου κοτύ‐ λης ἥμισυ, ἕψε λιθάργυρον, ἔλαιον ἕως συστῇ, εἶτα κηρὸν, εἶτα ῥητίνην. τὴν δὲ ἄσβεστον καὶ τὸ ψιμύθιον λείωσον καὶ τούτοις ἐπίβαλλε τὰ τηκτά. ἐν δὲ τῇ χρήσει ἔλαιον ἐπὶ θερ‐ μοσποδίᾳ θεὶς ἐπίβαλλε καταθλάσας τοῦ φαρμάκου. καὶ | |
| 10 | ὅταν θερμανθῇ, εἰς θυείαν βαλὼν ἀνάκοπτε φιλοπόνως ἕως γλοιῶδες γένηται, καὶ ἀποθέμενος χρῶ, ὡς μεγίστῳ φαρμάκῳ, ὁτὲ μὲν ἐπιχρίων πτεροῖς, ὁτὲ δὲ ἐγχυματίζων. ἐπὶ δὲ τῶν λεγομένων ἀνθράκων εἰς ὀθόνιον ἐμπλάσσων ἐπιτίθει. ἄλλη Μοσχίωνος γνώριμος πρὸς ὅσα βούλει ἐκτυλῶσαι καὶ ἐπου‐ | |
| 15 | λῶσαι, ἔστι δὲ καὶ ἑδρικὴ ἀγαθή. ♃ λιθαργύρου, ψιμυθίου, ἀσβέστου ἀνὰ 𐅻 ηʹ. μυελοῦ ἐλαφείου, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. | |
| ἐλαίου μυρσίνου τὸ αὔταρκες. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν | 528 | |
13.529 | καὶ μαλάξας ἐπιμελῶς ποίει τροχίσκους. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ὕδατι ἢ γάλακτι προανίεται, ὅσον βούλεσθε, ὅσον γλοιοῦ ἔχειν τὸ πάχος, εἶτα ἐπιβάλλεται ῥοδίνου τὸ αὔταρκες ἢ μυρ‐ σίνου καὶ ἀνακόψαντες ἐπιμελῶς καὶ ἀνελόμενοι εἰς μολυ‐ | |
| 5 | βδίνην πυξίδα χρῆσθε καθάπερ προείρηται. [Ἐπουλωτικαὶ Ἀνδρομάχου.] ♃ Κα‐ δμείας λίτραν αʹ. χαλκίτεως κεκαυμένης λίτραν μίαν, κηροῦ λίτραν αʹ· ῥητίνης ξηρᾶς λίτρας γʹ. μυρσίνου λίτρας γʹ. οἴ‐ νου εἰς τὰ ξηρά. ἄλλη ἡ διὰ λαδάνου. ♃ λεθαργύρου 𐅻 μʹ. | |
| 10 | λαδάνου 𐅻 λβʹ. χαλκάνθης 𐅻 ηʹ. σχιστῆς 𐅻 ιβʹ. κηροῦ 𐅻 ρʹ. λεπίδος 𐅻 ηʹ. ἀσφάλτου 𐅻 λβʹ. μυρσίνου κοτύλης μιᾶς τέ‐ ταρτον, οἶνος Φαλερῖνος εἰς τὰ ξηρά. ἄλλως, ὡς Ἀλκιμίων, ἣν ἐσκεύασα. ♃ λαδάνου 𐅻 ηʹ. ὑσσώπου 𐅻 δʹ. προπόλεως 𐅻 ηʹ. ἀσφάλτου 𐅻 ηʹ. λιθαργύρου 𐅻 δʹ. λεπίδος χαλκοῦ | |
| 15 | 𐅻 δʹ. μίσυος ὠμοῦ 𐅻 δʹ. κηροῦ 𐅻 κδʹ. μυρσίνης μνᾶς ηʹ. ἡ διὰ κριθῶν. ♃ ψιμυθίου 𐅻 νʹ. λιθαργύρου 𐅻 νʹ. κριθῶν | |
| κεκαυμένων ἀτρίπτων ξέστην αʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ἐλαίου ξέστην αʹ. | 529 | |
13.530 | ἐσχάτην τὴν κριθήν. ἄλλη ἐπουλωτική. ♃ καδμείας οὐγγίας βʹ. χαλκίτεως, κηροῦ, τερμινθίνης ἀνὰ οὐγγίας δʹ. ὑσσώπου οὐγγίαν αʹ. μυρσίνης οὐγγίας δʹ. χαλκάνθης οὐγγίας δʹ. οἴνου εἰς τὰ ξηρά. ἄλλη ἐπουλωτική. ♃ ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ιηʹ. διφρυ‐ | |
| 5 | γοῦς 𐅻 δʹ. λιθαργύρου 𐅻 ιστʹ. κηροῦ 𐅻 ιʹ. ἐλαίου κοτύ‐ λας δʹ. ταύταις ἐφεξῆς ἄλλας ὁ Ἀνδρόμαχος ἔγραψεν ἐμπλά‐ στρους ἓξ τῶν δυσεπουλώτων θεραπευτικὰς, ἅστινας οὐκ ἔδοξέ μοι νῦν προσγράφειν. εἰρήσονται γὰρ ἅμα ταῖς τὰ δυσ‐ ίατα τῶν ἑλκῶν θεραπευούσαις ἐν τῇ δʹ. τῶνδε τῶν ὑπο‐ | |
| 10 | μνημάτων. γεγραφότος δὲ τοῦ Ἀνδρομάχου κατὰ τὸν αὐ‐ τὸν τόπον τοῦ βιβλίου, πρὸ τῶν ἄρτι γεγραμμένων ἐπου‐ λωτικῶν καὶ ἑτέρας τινὰς ἄνευ τοῦ προγράψας αὐτῶν ὅτι ἐπουλωτικαί εἰσιν ἀπεριστάτων ἑλκῶν καὶ μάλιστα ἐπὶ παί‐ δων καὶ γυναικῶν καὶ εὐνούχων καὶ ἁπλῶς τῶν ἁπαλὴν | |
| 15 | ἐχόντων τὴν σάρκα, ἔδοξέ μοι καὶ ταύτας ἐνταῦθα προσ‐ γράψαι τὴν ἐπιγραφὴν ἐχούσας παρὰ τῷ Ἀνδρομάχω τὴν ἀπὸ τῆς χρόας. ἔγραψε γὰρ περὶ αὐτῶν οὕτω κατὰ λέξιν. | |
| λευκαὶ ἐπουλωτικαὶ Ἀνδρομάχου. λευκὴ ᾗ χρῶμαι. ♃ λιθαρ‐ | 530 | |
13.531 | γύρου μνᾶν αʹ. ψιμυθίου μνᾶν αʹ. κηροῦ δʹ. ῥητίνης δʹ. ἐλαίου κοτύλας γʹ. ὕδατος κοτύλην αʹ. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρξʹ. ψιμυθίου 𐅻 ςʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. τερμινθίνης 𐅻 κδʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κατύλης ἥμισυ, ὕδατος κυάθους στʹ. ἄλλη. ♃ λι‐ | |
| 5 | θαργύρου 𐅻 ρʹ. ψιμυθίου, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 νʹ. τερμινθίνης 𐅻 κεʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 στʹ. πεπέρεως λευκοῦ 𐅻 γʹ. ὄρχεως βοτάνης 𐅻 ηʹ. στρουθίου 𐅻 βʹ. μάννης 𐅻 κεʹ. ἄλλη. ♃ λι‐ θαργύρου 𐅻 οʹ. ψιμυθίου 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κυάθους βʹ. ἄλλως 𐅻 βʹ. ὕδατος κοτύλας βʹ. ἄλλη. ♃ λιθαρ‐ | |
| 10 | γύρου 𐅻 κεʹ. κηροῦ 𐅻 νζʹ. στέατος ὑείου 𐅻 λζʹ. σμύρνης 𐅻 βʹ. ὠῶν ἑφθῶν λεκίθους δʹ. τινὲς ὠμῶν. ἡ ἀρετή. ♃ γλοιοῦ καθαροῦ κοτύλας ιβʹ. λιθαργύρου μνᾶς γʹ. λεπίδος 𐅻 στʹ. οἱ δὲ 𐅻 ιστʹ. ῥητίνης κολοφωνίας μνᾶς στʹ. οἱ δὲ 𐅻 νʹ. κηροῦ μνᾶν αʹ. οἱ δὲ μνᾶς μεʹ. θαλάσσης κοτύλας γʹ. | |
| 15 | [Ἀνδρομάχου πανάκεια.] ♃ Λιθαργύρου 𐅻 ρνʹ. κη‐ | |
| ροῦ 𐅻 μʹ. τερμινθίνης 𐅻 νγʹ. θαλάσσης παλαιᾶς ἢ μᾶλλον | 531 | |
13.532 | οἴνου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. γλοιοῦ κοτύλας στʹ. λεπίδος 𐅻 ιστʹ. κίκεως κοτύλας βʹ. ψιμυθίου 𐅻 πʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 κδʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 πʹ. ἀσβέστου 𐅻 κδʹ. ἀριστολο‐ χίας 𐅻 κεʹ. ἕψε ὡς οἶδας. | |
| 5 | [Λευκὴ ἡ Τελεφάνους.] ♃ Λιθαργύρου 𐅻 πʹ. ψιμυθίου 𐅻 ρκʹ. σμύρνης 𐅻 γʹ. ὀβολοὺς βʹ. σαγαπηνοῦ 𐅻 εʹ. λιβάνου 𐅻 στʹ. τετρώβολον, ἐλαίου κοτύλας βʹ. ἥμισυ, ἕψε ὁμοῦ πάντα. ἄλλη. ♃ κηροῦ λευκοῦ λίτραν αʹ. σμύρνης οὐγ‐ γίαν αʹ. λιβάνου οὐγγίαν αʹ. μυελοῦ ἐλαφείου οὐγγίας βʹ. | |
| 10 | στέατος ὑαίνης οὐγγίας βʹ. πιτυΐας ἐλαφείας οὐγγίας βʹ. ἢ ἐριφείας, νίτρου οὐγγίας βʹ. χαλβάνου οὐγγίαν αʹ. ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος οὐγγίας δʹ. λιθαργύρου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. ψιμυ‐ θίου 𐅻 στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλην αʹ 𐅶ʹʹ. θαλάσσης κοτύ‐ λης ἥμισυ, καυνιακὴ καλεῖται. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ςʹ. κη‐ | |
| 15 | ροῦ 𐅻 νβʹ. ἐλαίου κοτύλας γʹ. ψιμυθίου 𐅻 πʹ. τερμιθίνης 𐅻 λβʹ. κηρύκων κεκαυμένων 𐅻 ιʹ. λιβάνου 𐅻 ιθʹ. ὕδατος | |
| ξέστην αʹ. ἄλλη. ♃ στέατος ὑείου προσφάτου 𐅻 πηʹ. κηροῦ | 532 | |
13.533 | λευκοῦ 𐅻 μηʹ. ψιμυθίου 𐅻 ιβʹ. λιθαργύρου 𐅻 ιβʹ. ἄλλη πρὸς ἕρπητας, ἄνθρακας, κονδυλώματα, ῥαγάδας, ἀφλέγμαντος ἄγαν, ὡς Ἥρας ὁ Καππάδοξ. ἐπὶ ταύτης μὲν οὖν ὀρθῶς ἐποίησεν οὐχ ἁπλῶς κηροῦ γράψας, ἀλλὰ μετὰ τοῦ προσθεῖ‐ | |
| 5 | ναι τοῦ λευκοῦ. γένοιτο γὰρ ἂν οὕτως, ὡς βούλεται, λευκὴ τῇ χρόᾳ. μετὰ ταῦτα δὲ γράφων ἄλλην οὐ προσέθηκεν οὔτε τοῦ κηροῦ τὸ λευκὸν οὔτε τοῦ οἴνου τὸ λευκὸν, ἀλλ’ ἡμᾶς δεῖ προσθεῖναι, εἴπερ βουλόμεθα λευκὴν τὴν ἔμπλαστρον ποιῆσαι. γέγραπται δὲ ἡ σύνθεσις αὐτῆς ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ | |
| 10 | Ἀνδρομάχου κατὰ λέξιν οὕτως. [Λευκὴ δι’ οἴνου, Πουπλίου.] ♃ Καδμείας λίτραν αʹ. οὐγγίας θʹ. λιθαργύρου λίτρας βʹ. ψιμυθίου λίτρας βʹ. οἴνου Ἑλληνικοῦ ξέστας βʹ. ῥοδίνου λίτρας εʹ. κηροῦ λίτρας γʹ. ὠὰ ὠμὰ ἀριθμῷ ιβʹ. λιβάνου οὐγγίας γʹ ἕψε. τῶν λευκῶν ἐμπλά‐ | |
| 15 | στρων τὰς ἑψήσεις ἐν τῷ αʹ. λόγῳ διῆλθον, ἅμα καὶ τὴν μέθοδον ἐπιδεικνὺς οὐ μόνον τῆς ἑψήσεως, ἀλλὰ καὶ τῆς συνθέσεως αὐτῶν. καὶ οὐδέν γε ἴσως ἔτι ἔλιπε προσθεῖναι | |
| τῇ διδασκαλίᾳ τῶν τοιούτων ἐμπλάστρων. ἀλλ’ ἐπεὶ τοῦτο | 533 | |
13.534 | τὸ βιβλίον οὐ μόνον περὶ τῶν σαρκωτικῶν ἐμπλά‐ στρων, αἳ δὴ ὡς ἐπίπαν εἰσὶ χλωραὶ, τὸν λόγον ἐδίδαξεν, ἀλλὰ καὶ τῶν κολλητικῶν ἐπουλωτικῶν τε πασῶν, ὅσαι γε τὰ χωρὶς κακοηθείας ἐπουλοῦσιν ἕλκη, διῆλθον δὲ καὶ περὶ | |
| 5 | τῶν μηλίνων καὶ τῶν κιῤῥῶν, καὶ διὰ τοῦτο ἔδοξέ μοι καὶ τὰς λευκὰς ἐμπλάστρους, ὅσων ἐν ἐκείνῳ τῷ βιβλίῳ λόγον οὐδένα πεποίημαι, προσεπιγράψαι κατὰ τοῦτο. ὅπως δὲ μη‐ δὲν λείποιτο τῷ προκειμένῳ βιβλίῳ, καὶ τὰς κεφαλικάς τε καὶ καταγματικὰς ὀνομαζομένας ὑπ’ αὐτῶν ἐμπλάστρους | |
| 10 | προσγράψω, κολλητικάς τε οὔσας τῶν μεγάλων τραυμάτων καὶ κόλπων, ὅταν δὲ ἀνεθῶσιν, ὡς ἐμμότους γενέσθαι καὶ σαρκωτικαί. [Περὶ τῶν καταγματικῶν καὶ κεφαλικῶν ἐμπλάστρων.] Οἱ πλεῖστα καὶ κάλλιστα φάρμακα γράψαντες, | |
| 15 | οὓς ἔμπροσθεν ὀνομαστὶ διῆλθον, ἐκάλεσάν τι γένος ἐμπλά‐ στρων κεφαλικάς τε καὶ καταγματικὰς ἀπὸ τῶν ἐν τῇ κε‐ φαλῇ καταγμάτων μάλιστα τὴν προσηγορίαν αὐταῖς θέμε‐ | |
| νοι. ῥυπτικῆς δ’ εἰσὶ καὶ διαφορητικῆς καὶ ξηραντικῆς αἱ | 534 | |
13.535 | τοιαῦται δυνάμεως. ἔμιξαν δ’ αὐταῖς οἱ πλεῖστοι τῶν στυ‐ φόντων φαρμάκων ὀλίγον, ἕνεκα δυοῖν χρειῶν, ὡς εἴρηται, τοῦ τ’ ἀποκρούεσθαι τὸ ἐπιῤῥέον τοῖς πεπονθόσι μέ‐ ρεσι καὶ τοῦ ποδηγεῖν ἄχρι βάθους τὴν τῶν ῥυπτικῶν δύ‐ | |
| 5 | ναμιν. ἐλέχθη δὲ ἡμῖν ἔμπροσθεν, ὡς εἰ μὴ κατεργασθείη τῇ τρίψει τὰ στύφοντα, μέχρι τοῦ χνοώδη γενέσθαι βλάβην μᾶλλον ἢ ὠφέλειαν παρέξει αὐτὰ, τοῖς τὴν ἑλκτικὴν δύνα‐ μιν ἔχουσιν. ἀρίστην δ’ αὐτῶν ἔφην γίγνεσθαι κατεργασίαν ἐν ὄξει δριμεῖ λειωθέντων. ἄρξομαι τοίνυν ἤδη τῆς τῶν τοι‐ | |
| 10 | ούτων φαρμάκων γραφῆς ἀπὸ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γε‐ γραμμένων. [Περὶ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου καταγματι‐ κῶν ἐμπλάστρων.] Πρώτην ἔγραψεν ἐν τῷ τρίτῳ τῶν ἐκτὸς φαρμάκων κατὰ λέξιν οὕτως. μέλαινα ἀρίστη καταγματική. | |
| 15 | τούτῳ τῷ φαρμάκῳ ἐχρησάμην ἐπὶ καταγμάτων πολλῶν ὀστέων ἐμπλεόντων καὶ πάντων παραινούντων τὰ ἐμπλέοντα βαστάζειν, ὅμοιόν τι παραδόξῳ εἰργάσατο ἡ ἀρίστη. τὰ γὰρ | |
| ἐμπλέοντα καὶ κεχωρισμένα τῶν ἄλλων ὀστέων οὕτως δια‐ | 535 | |
13.536 | κατέσχεν, ὥστε συμπωρῶσαι τοῖς ἄλλοις. ἔχει δὲ οὕτως. ♃ λιθαργύρου, ἀσφάλτου ἀνὰ 𐅻 ςʹ. πίσσης ξηρᾶς, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 νʹ. στυπτηρίας σχιστῆς, προ‐ πόλεως ἀνὰ 𐅻 λʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 κδʹ. ἰοῦ 𐅻 ιʹ. | |
| 5 | ἐλαίου ξέστας δʹ. σκεύαζε καθὰ προείρηται. ἄλλας ὁμογενεῖς τῇ προγεγραμμένῃ κατὰ τὸ αὐτὸ βιβλίον ἔγραψεν ὁ Ἀσκλη‐ πιάδης κατὰ λέξιν οὕτως. ἄλλη Πυθίωνος καταγματική. ταύτῃ Ἕλενος ἐχρήσατο. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς τὰ ἐκ πληγῆς τραύματα, ἐν δὲ τῇ ἄρσει σπόγγῳ δεῖ θερμῷ βεβρεγμένῳ | |
| 10 | ἀναχαλᾷν τὸ σπληνίον, ἐχέκολλον γάρ ἐστιν ἰσχυρῶς τὸ φάρ‐ μακον. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς χοιράδας τὸ αὐτὸ φάρμακον καὶ σύριγγας. καὶ χρὴ κατὰ τῶν συρίγγων καὶ κόλπων ἐκκό‐ πτειν τὸ σπληνίον, τουτέστι κατὰ τοῦ στόματος, ὥστε τό‐ πον ἔχειν τὸ ἐκκρινόμενον ὑγρόν. χρὴ δὲ καὶ συλλούεσθαι | |
| 15 | τῷ φαρμάκῳ. τὰ δὲ τῆς σκευασίας ἔχει τὸν τρόπον τοῦτον. ♃ ἀσφάλτου Ἰουδαϊκῆς λίτρας εʹ. οὐγγίας δʹ. πίσσης Βρυ‐ τίας ξηρᾶς τὸ ἴσον, ῥητίνης φρυκτῆς λίτρας ηʹ. κηροῦ λί‐ | |
| τρας δʹ. λιβάνου λίτρας δʹ. λεπίδος ἐρυθρᾶς λίτραν μίαν, | 536 | |
13.537 | οὐγγίας δʹ. ἐλαίου θέρους λίτραν μίαν, χειμῶνος λίτραν αʹ. ἥμισυ, ὄξους κοτύλην αʹ. τὰ τηκτὰ τῆκε, τὸν δὲ λίβανον καὶ τὴν λεπίδα τρίψας μετ’ ὄξους ἐπίβαλλε τοῖς λοιποῖς, προσ‐ έχων μὴ ἀναβράσῃ καὶ κινήσας εἰς θυείαν κατέρα, καὶ ἀνα‐ | |
| 5 | κόψας καὶ μαλάξας ἀνελόμενος χρῶ. ἐν ἄλλῳ ἀντιγράφῳ εὗρον λεπίδος ἐρυθρᾶς λίτραν αʹ. ἥμισυ. εὔδηλον δ’ ὅτι δραστικώτερον γίνεται τὸ πλείονα λαβὸν τὴν λεπίδα. Μο‐ σχίωνος καταγματικὴ, φάρμακον ἐπιτετευγμένον πρὸς τὰ νε‐ ότρωτα καὶ διακοπὰς τῶν νεύρων καὶ τὰς μετὰ περιθλάσεως | |
| 10 | διαιρέσεις, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ μετὰ τραύματος κατάγματα. καὶ γὰρ τοῖς τραύμασι βοηθεῖ καὶ πωροῖ τὰ ὀστέα μετὰ τῆς δεούσης ἐπιδέσεως ἐπιτιθεμένη, καὶ τοῖς ἀρχομένοις ὑδρω‐ πικοῖς. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς τῶν διδύμων περιθλάσεις, στα‐ φιδοῖ καὶ τὰς περὶ τὴν ἕδραν ἐξοχάς. ποιεῖ καὶ πρὸς ῥαγά‐ | |
| 15 | δας βουτύρῳ ἀνιεμένη, ποιεῖ καὶ πρὸς βρογχοκήλας, διαλύει πᾶσαν σκληρίαν. ποιεῖ καὶ πρὸς παρατρίμματα καὶ λυγίσ‐ ματα. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς ἐπὶ τῶν ποδῶν καὶ χειρῶν τυλο‐ | |
| ειδεῖς ἐπαναστάσεις, ἃς ἥλους καλοῦμεν, ὡς χωρὶς ἑλκώσεως | 537 | |
13.538 | ἀφαιρεῖν καὶ καθόλου ἐστὶ πολυχρηστότατον φάρμακον, ποιεῖ καὶ πρὸς ἀρχομένους ὕδρωπας. τὰ δὲ τῆς σκευασίας ἔχει οὕτως. λιθαργύρου μνᾶ αʹ. ἡ δὲ μνᾶ ἐπὶ τού‐ του τοῦ φαρμάκου ἔχει ὁλκὰς ρξʹ. πίσσης ὑγρᾶς 𐅻 ρξʹ. στέα‐ | |
| 5 | τος μοσχείου 𐅻 ρξʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 πʹ. μάννης λι‐ βάνου 𐅻 πʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. χαλ‐ βάνης 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κικίνου κοτύλην αʹ. ὄξους τὸ ἴσον, ὀποῦ συκαμίνου κοτύλην αʹ. πίσσης ὑγρᾶς κοτύλης ἥμισυ. τὴν λι‐ θάργυρον λειοτάτην καὶ τὸ κίκινον ἔλαιον βαλὼν εἰς ἄγγος | |
| 10 | κεραμεοῦν καὶ χαλκοῦν, καθεὶς ἐπὶ πυρὸς ἕψε. καὶ ὅταν ἀναβράσῃ, ἐπίβαλλε τὸ στέαρ καὶ τὴν μάννην κινῶν συνε‐ χῶς. καὶ ὅταν συστραφῇ, ἐπίβαλλε πίσσαν, κηρὸν, ῥητίνην καὶ ἑψήσας μέχρις ἀμολύντου ἐπίπασσε χαλβάνην, εἶτα ἰὸν καὶ ὀποπάνακα ὄξει διαλυθέντα. τὸν δὲ ὀπὸν τοῦ συκομό‐ | |
| 15 | ρου καὶ τὴν πίσσαν τὴν ὑγρὰν εἰς ἕτερον ἀγγεῖον ἐμβάλ‐ λοντες ἕψομεν, καὶ ὅταν συστραφῇ, ἐπιβάλλομεν τῷ πρώτῳ | |
| φαρμάκῳ, καὶ πάλιν θέντες ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψομεν μέχρις ἀμο‐ | 538 | |
13.539 | λύντου, καὶ εἰς οἶνον κατεράσαντες ἐῶμεν ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας, ἔπειτα μαλάσσοντες χρώμεθα εἰς ὀθόνιον ἐμπλάσσοντες. δεῖ δὲ κατὰ τὴν ἐπίθεσιν τοῦ φαρμάκου οἴνῳ δεύσαντας ται‐ νίδιον ἐκθλίβειν καὶ τότε περιτιθέναι τῷ φαρμάκῳ. ὡς δὲ | |
| 5 | ὁ ἡμέτερος καθηγητὴς Λεύκιος ἐσκεύασεν, ἔχει οὕτως. τὸ στέαρ καὶ τὸ ἔλαιον πρότερον τήκομεν, καὶ ὅταν διαλυθῇ, καταπάσσομεν λειοτάτην μάννην καὶ τὴν λιθάργυρον. καὶ ὅταν συστραφῇ, τὰ ἑπόμενα ποιοῦμεν καὶ κατὰ τοῦτο τὸ φάρμακον καὶ κατὰ τὸ ἐφεξῆς αὐτῷ γεγραμμένον ρξʹ. δρα‐ | |
| 10 | χμάς φησιν ἔχειν τὴν μνᾶν. εὔδηλον οὖν, ὅτι τὴν Ἀλεξαν‐ δρεωτικὴν λέγει μνᾶν οὐγγίας κʹ. ἔχουσαν, ὅπως ἑκάστη τῶν οὐγγιῶν ἔχῃ 𐅻 ηʹ. οὕτω γὰρ συμβήσεται τὰς 𐅻 ρξʹ. ἔχειν τὴν μνᾶν. ἄλλη Κλαυδίου Φιλοξένου, ἀπελοῦς ἐπιγραφομένη, ἔναιμος καταγματική. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς προειρημένας δια‐ | |
| 15 | θέσεις. ♃ λιθαργύρου μνᾶν αʹ. ὅ ἐστι 𐅻 ρξʹ. στέατος μο‐ σχείου 𐅻 ρξʹ. λιβάνου 𐅻 πʹ. ὀποπάνακος, ῥητίνης τερμιν‐ | |
| θίνης ἀνὰ 𐅻 πʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. ἰοῦ, σχιστῆς στυπτηρίας, | 539 | |
13.540 | χρυσοκόλλης, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. ἐλαίου κικίνου κοτύλην αʹ. ὄξους ὅσον ἀρκεῖ. ἔσχατον τὸν λίβανον καὶ τὸν ἰὸν καὶ τὸν ὀποπάνακα καὶ στυπτηρίαν καὶ χρυσοκόλλαν καὶ τὰ τοιαῦτα, πρότερον ὄξει διαλύων, καὶ λεάνας ἐπιμελῶς ἐπί‐ | |
| 5 | βαλλε. ἐν ἄλλῃ γραφῇ ἔχει οὕτως. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρξʹ. πίσσης 𐅻 ρξʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 ρξʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 πʹ. μάννης λιβάνου 𐅻 πʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. ὀποπάνακος, ἰοῦ ξυστοῦ ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. χρυσοκόλλης, στυπτηρίας σχιστῆς ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 στʹ. κίκεως κοτύλην αʹ. | |
| 10 | ὄξους τὸ αὐτό. συντίθει ὁμοίως ταῖς καταγματικαῖς. οἰνάνθη καταγματικὴ, φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ποιεῖ πρὸς τὰς προ‐ ειρημένας διαθέσεις. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρξʹ. πίσσης οἰνηρᾶς 𐅻 ρξʹ. ταύτην λαμβάνομεν ἀποῤῥέουσαν ἐκ τῶν Ἰταλικῶν κεραμείων, ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 πʹ. λιβάνου 𐅻 πʹ. στέατος | |
| 15 | μοσχείου κατειργασμένου 𐅻 πʹ. μυελοῦ ἐλαφείου κατειργασ‐ μένου 𐅻 πʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. οἰνάνθης ξηρᾶς, συμφύτου ῥίζης, κενταυρίου κόμης ἀνὰ λίτραν αʹ. ἰοῦ ξυστοῦ, ὀποπάνακος | |
| ἀνὰ 𐅻 ηʹ. μήκωνος ὀποῦ, σμύρνης, ἀλόης, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 ηʹ. | 540 | |
13.541 | ὄξους κοτύλας γʹ. ἐλαίου κικίνου κοτύλην αʹ. σύμφυτον, οἰνάνθην, κενταύριον κόψαντες εἰς παχέα καὶ εἰς τὸ ὄξος ἐμβάλλοντες ἕψομεν εἰς τὸ τρίτον, καὶ τὸ ὑγρὸν ἐκθλίψον‐ τες χρώμεθα πρὸς τὴν τοῦ φαρμάκου σκευασίαν. ποιεῖ δὲ | |
| 5 | τὸ φάρμακον καὶ ποδαγρικοῖς. ἐν ἄλλαις γραφαῖς ἔχει οὕτως. ♃ λιθαργύρου, πίσσης οἰνηρᾶς ἀνὰ 𐅻 ρξʹ. μυελοῦ ἐλαφείου, ῥητίνης τερμινθίνης, στέατος μοσχείου, λιβάνου, συμ‐ φύτου ῥίζης, ὀποῦ συκαμίνης ἀνὰ 𐅻 πʹ. οἰνάνθης ξηρᾶς, κενταυρίου ἀνὰ λίτραν μίαν, κηροῦ 𐅻 μʹ. ἰοῦ, ὀποπάνακος, | |
| 10 | στύρακος, ὀποῦ μήκωνος, μανδραγόρου χυλοῦ, σμύρνης, ἀλόης, χαλβάνης, χρυσοκόλλης, στυπτηρίας σχιστῆς ἀνὰ δραχμὰς ιβʹ. ὄξους ξέστας γʹ, ἐλαίου κικίνου λίτραν μίαν· σκεύαζε καθὰ προείρηται καὶ εἰς οἶνον Ἰταλικὸν ἐξέρα, καθάπερ ἐπὶ τῆς Μοσχίωνος καταγματικῆς πεποιήκαμεν. | |
| 15 | [Περὶ τῶν ἰδίως κεφαλικῶν ὀνομαζομένων ἐμπλάστρων.] Ὀνομάζειν εἰώθασι κεφαλικὰς ἐμπλάστρους | |
| ἐπὶ τῶν ἐν τῇ κεφαλῇ καταγμάτων ὅσα μέχρι διπλόης ἐγέ‐ | 541 | |
13.542 | νετο χρώμενοι. δύναμις δ’ αὐτῶν καὶ λεπίδας ὀστῶν ἀνα‐ φέρειν καὶ ἀνάγειν θρέμματα, κατά τε τὴν κεφαλὴν καὶ τἄλλα τοῦ σώματος ὀστᾶ. τινὲς δὲ καὶ κοινῷ γένει καὶ ταύτας ὀνομάζουσι καταγματικάς. εἰσὶ δὲ τῶν ἰδίως κατα‐ | |
| 5 | γματικῶν ὀνομαζομένων ἰσχυρότεραι. τὸ μὲν γὰρ ῥυπτικόν τε καὶ ξηραντικὸν αἱ καταγματικαὶ καλούμεναι παρ’ αὐτῶν ἔχουσιν. αὗται δὲ καὶ δριμύτητά τινα προσειλήφασιν, δυνα‐ μένην ἐκ τοῦ βάθους ἐπισπάσασθαι πρὸς τὴν ἐκτὸς ἐπιφά‐ νειαν, οὐκ ὀστᾶ μόνον, ἀλλὰ καὶ πολὺ μᾶλλον αὐτῶν ὑγρόν | |
| 10 | τι παχὺ καὶ γλίσχρον ἢ ὅλως μοχθηρόν. ἐμνημόνευσε δὲ τῶν τοιούτων ἐμπλάστρων ὁ Ἀσκληπιάδης ἐν τῷ τρίτῳ τῶν ἐκτὸς φαρμάκων, ἅτινα γέγραπται κατὰ τὸ δʹ. ὑπόμνημα ταύτης τῆς πραγματείας. ἐπεὶ δὲ καὶ πρὸς τὰ κακοήθη τῶν ἑλκῶν καὶ πρὸς τὰ χειρώνιά τινα αὐτῶν ἁρμόττειν ἔφασκεν, | |
| 15 | ἥν τε γὰρ αὐτὸς ἐπιγράφει Δηϊλέοντος κεφαλικὴν, καὶ μετὰ ταύτην τὴν μελάγχλωρον κεφαλικὴν, καὶ μετὰ ταύτας Φιλώ‐ του κεφαλικὴν, εἶτα καὶ τὴν ἴσιν, ἣν καὶ αὐτὴν κεφαλικὴν | |
| ὀνομάζει, καὶ ἄλλας τινὰς τοιαύτας ἐκ τούτου τοῦ γένους | 542 | |
13.543 | ἡγητέον εἶναι, διὸ καὶ νῦν οὐκέτι παρεθέμην αὐτὰς, ἀλλ’ ἐπὶ τὰς ὑπὸ τῶν ἄλλων ἰατρῶν γεγραμμένας καταγματικάς τε καὶ κεφαλικὰς μεταβήσομαι, προειρηκὼς ἑκατέρων τὴν καθόλου δύναμιν. ἐξ ὧν δὲ καὶ ἔμπροσθεν καὶ κατὰ ταύτην | |
| 5 | τὴν πραγματείαν εἶπον, ἔν τε τοῖς περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμά‐ κων δυνάμεως ἀναμιμνησκομένους ὑμᾶς χρὴ γνωρίζειν ὅτι γενναιότεραι τῶν καταγματικῶν εἰσιν ἃς ἐπιγράφουσι κεφα‐ λικάς. καὶ διὰ τοῦτο μετὰ κηρωτῆς σαρκοῦν πεφύκασιν, ὥστε καὶ ταῖς σαρκωτικαῖς καθ’ ἕτερον τρόπον ὁμογενεῖς πώς | |
| 10 | εἰσιν. ἐκλυθεῖσαι γὰρ τῇ κηρωτῇ τὴν δύναμιν ἔμμοτοι σαρ‐ κωτικαὶ γίνονται προσβληθέντος δηλονότι ποτὲ μὲν ἐλαίου, ποτὲ δὲ ῥοδίνου, ποτὲ ἄλλου τινὸς τοιούτου. [Περὶ ὧν Ἥρας ἔγραψε καταγματικῶν τε καὶ κεφαλικῶν.] Πρώτην μὲν τῶν τοιούτων ἐμπλάστρων ὁ | |
| 15 | Ἥρας ἔγραψε τὴν ἴσιν ὀνομαζομένην, ἱκανῶς πολύχρηστον φάρμακον. ἐφεξῆς δὲ τὴν διὰ τῶν βοτανῶν, ᾗ καὶ αὐτῇ πολυχρήστῳ οὔσῃ μαρτυρεῖ τὸ κεφαλικὴν ὑπάρχειν. ἀλλὰ καὶ | |
| ἡ διὰ σκίλλης ἐφεξῆς γεγραμμένη τὴν αὐτὴν ἐπαγγελίαν ἔχει | 543 | |
13.544 | τῶν πολυχρήστων ἱκανῶς φαρμάκων οὖσα. καὶ μέντοι καὶ μετὰ ταύτας ἄντικρυς ἑτέραν ἔμπλαστρον γράφων, οὕτως κατὰ λέξιν φησί. ἄλλη κεφαλικὴ ποιοῦσα πρὸς τὰ ἐν κεφαλῇ κατάγματα, ἀνάγει ὀστᾶ εὐχερῶς καὶ λεπίδας ἀφί‐ | |
| 5 | στησι. καὶ τὰ λοιπὰ δὲ πάντα ποιεῖ ὅσα καὶ ὁ πρὸ ταύ‐ της τροχίσκος. ♃ λεπίδος ἐρυθροῦ χαλκοῦ 𐅻 κεʹ. στυπτη‐ ρίας 𐅻 κʹ. ἀριστολοχίας δακτυλίτιδος 𐅻 κʹ. ἀμμωνιακοῦ θυ‐ μιάματος 𐅻 κεʹ. λιβάνου 𐅻 κεʹ. σμύρνης 𐅻 ιβʹ. στέατος ταυ‐ ρείου λίτρας δʹ. κηροῦ λίτρας δʹ. τερμινθίνης λίτρας δʹ. πι‐ | |
| 10 | τυΐνης ξηρᾶς λίτρας δʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. ὄξους τὸ ἀρκοῦν· τὰ ξηρὰ λειοτρίβει ἐν τοῖς ὑπὸ κύνα καύμασιν, ἐφ’ ἱκανὰς ἡμέρας τὸ ἀμμωνιακὸν προβρέξας εἰς ὄξος ἐπίχει, τελευταῖον τὰ τηκτὰ ἐξυσμένα καὶ ἑνώσας χρῶ. ἔν τισιν ἀντιγράφοις προσγέγραπται ἐλαίου παλαιοῦ. ἐπεὶ δὲ ταύτην αὐτὴν τὴν | |
| 15 | ἔμπλαστρον ἔφη ποιεῖν ὅσα καὶ ὁ πρὸ αὐτῆς τροχίσκος, ἔδοξέ μοι κᾀκείνου τὴν σύνθεσιν ὑπογράψαι, κατὰ τὴν αὐ‐ τοῦ τοῦ Ἥρα λέξιν οὕτως ἔχουσαν. τροχίσκος κεφαλικὸς τρι‐ | |
| μίγματος, ποιῶν ἐπὶ τῶν ἐν κεφαλῇ καταγμάτων καὶ πρὸς | 544 | |
13.545 | φύματα καὶ σύριγγας, ποδάγρας, πώρους, ἰσχιάδας. ♃ γῆς ἐρυθριάδος μνᾶς βʹ. ἄλλ. ιβʹ. λεπίδος ἐρυθροῦ χαλκοῦ μνᾶς δʹ. ἰχθυοκόλλης Ποντικῆς μνᾶς δʹ. ἐν δὲ τοῖς Ἥρα βιβλίοις εὑρίσκεται μνᾶ αʹ. λέανον ἰδίᾳ τὴν ἐρυθριάδα καὶ τὴν λε‐ | |
| 5 | πίδα, εἶθ’ ὁμοῦ παράχει ὄξος δριμὺ, ὡς ἔχειν μέλιτος πάχος καὶ λειοτρίβει, ἀναξηραινομένοις δὲ ὄξος παράχει. τοῦτο ποίει ἐν τοῖς ὑπὸ κύνα καύμασιν ἐφ’ ἡμέρας κʹ. ἔπειτα λα‐ βὼν τὴν ἰχθυοκόλλαν θλάσον ἐπιχέας ὄξους κοτύλην αʹ. τῆκε ἐπὶ μαλακῷ πυρὶ, εἶτα ἐπίβαλλε τὴν γῆν καὶ τὴν λε‐ | |
| 10 | πίδα καὶ κατέρας εἰς ἄγγος ἐρυθροῦ χαλκοῦ καὶ θεὶς εἰς ἥλιον ἐπὶ ἡμέρας ηʹ. κίνει δὶς τῆς ἡμέρας, ἕως ἂν παγῇ, εἶτ’ ἐξαίρων κατὰ μικρὸν τρῖβε ἐν θυείᾳ, ὄξος παραχέων μέχρι συσταθείη, εἶτα ἀνάπλασσε τροχίσκους καὶ κολλούρια ἀνισομήκη καὶ ἀνισοπαχῆ, καὶ ψύξας ἀπόθου. καὶ ἐπὶ τῆς | |
| 15 | χοείας πρὸς ἓν μέρος τοῦ φαρμάκου μετ’ ὄξους λελειοτριβη‐ μένου, τρία μέρη κηρωτῆς ῥοδίνης μίσγε καὶ χρῶ πλατύσματι, εἶτα σπληνίῳ ἐπὶ τῶν ἐν κεφαλῇ καὶ ἄνωθεν μίσγε ἐρίοις | |
| ῥυπαροῖς ἐξ ὄξους. ἐπὶ δὲ τῶν συρίγγων τοῦ κολλουρίου | 545 | |
13.546 | κατατεθέντος, σπλήνιον ἐκ τούτου σὺν κηρωτῇ ἄνωθεν ἐπίῤῥιπτε. ἄλλη πολύχρηστος. ἔγραψε δὲ καὶ ἄλλην πολύ‐ χρηστον ἔμπλαστρον, ἣν καὶ ἁρμόττειν φησὶ πρὸς κατά‐ γματα. λέγει δὲ περὶ αὐτῆς κατὰ λέξιν οὕτως. πρὸς τὰ μετὰ | |
| 5 | τραύματος καὶ χωρὶς τραύματος ἐπὶ τῶν κώλων κατάγματα καὶ λειπουργίας καὶ κόλπους. πίσσης ξηρᾶς μνᾶ αʹ. λιθαρ‐ γύρου μνᾶ αʹ. μάννης μνᾶς ἥμισυ, στέατος μοσχείου μνᾶ αʹ. κηροῦ τοῦ Τυῤῥηνικοῦ μνᾶς δʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. ἰοῦ ξυστοῦ μνᾶς ιστʹ. κυπρίου χαλκοῦ μνᾶς ἑκκαιδέκατον, | |
| 10 | χαλβάνης 𐅻 αʹ. τερμινθίνης μνᾶς ἥμισυ, κίκεως ἢ ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλην αʹ. ὄξους κοτύλης ἥμισυ καὶ τριώβολον. τὴν λιθάργυρον καὶ τὸ ἔλαιον καὶ τὸ στέαρ ἕψε ἐπὶ μαλα‐ κοῦ πυρὸς, εἶθ’ ὅταν μεταβάλλῃ τὴν χρόαν, ἀπόδος πίσσαν, ῥητίνην, χαλβάνην, ἔπειτα ἕψε ἕως συστῇ καὶ τότε ὑφελὼν | |
| 15 | τὸ πῦρ καὶ ἐάσας μικρὸν ψυγῆναι τὴν μάνναν, εἶτα τὸν ὀποπάνακα καὶ τὸν ἰὸν τετριμμένον σὺν ὄξει καταχέων εἰς | |
| τὴν χύτραν καὶ ἐπὶ βραχὺ ἑψήσας, ὅταν ἔχῃ καλῶς, ἆρον. | 546 | |
13.547 | χρώμεθα τῇ δυνάμει ψυχρὸν ἐπαντλοῦντες θέρους, χειμῶνος δὲ τὸν πάγον ἀφαιροῦντες. ἐπειδὰν δὲ βουλώμεθα τὸ φάρ‐ μακον ποιῆσαι ἁπαλώτερον ἢ τάχιον ὀστέον ἀποστῆσαι, ἀνίεμεν αὐτὸ μυελῷ μοσχείῳ. ἐν τούτῳ τῷ φαρμάκῳ ὁ Ἥρας | |
| 5 | δῆλός ἐστι τὴν μνᾶν ιστʹ. οὐγγιῶν βουλόμενος εἶναι. οὐ γὰρ ἂν ἑκκαιδέκατον ἐγεγράφει μνᾶς, εἰ μὴ τοῦτ’ ἐβούλετο ἄλλη. καὶ μετὰ ταύτην ἐφεξῆς ἑτέραν ἔμπλαστρον ὁμοίας ἐπαγγελίας ᾧδέ πως ἔχουσαν ἔγραψεν ὁ Ἥρας· ἀφλέγμαν‐ τος πρὸς τὰ νύγματα καὶ κατάγματα. ταύτῃ πολλάκις καὶ | |
| 10 | ἐπὶ ἐξαρθρημάτων αὐθήμερον ἐχρησάμεθα καὶ καταγμάτων ἐπί τε λυγισμάτων τῶν περὶ σφυρὰν ἢ γόνυ. διαφορεῖ δὲ καὶ τὰ ἀργὰ ὑγρὰ τὰ περὶ γόνατα ἀνιστάμενα ἄκρως καὶ μάλιστα εἰ προκαταπλασθείη τὰ μέρη πρὸ δύο ἢ τριῶν ἡμερῶν ὀρο‐ βίνῳ ἀλεύρῳ, ὀξυμέλιτι πεφυραμένῳ καὶ καθόλου πρὸς πᾶν | |
| 15 | σπάσμα καὶ ῥῆγμα ποιεῖ, δαιμονίως γάρ ἐστιν ἀφλέγμαντος. ♃ λιθαργύρου 𐅻 κεʹ. ἀσφάλτου ξηρᾶς 𐅻 ρʹ. πίσσης ξηρᾶς | |
| 𐅻 νʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ῥητίνης πιτυΐνης 𐅻 κεʹ. ἀμμωνιακοῦ θυ‐ | 547 | |
13.548 | μιάματος 𐅻 ιεʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιεʹ. ἰοῦ 𐅻 ιεʹ. προ‐ πόλεως 𐅻 ιεʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας γʹ. ἕψε λιθάργυρον ἐλαίῳ καὶ ὅταν ἄρξηται συστρέφεσθαι, ἐπίβαλλε ἄσφαλτον καὶ ἕψε μέχρις οὗ αὕτη καλῶς τακῇ, τήκεται γὰρ χρόνῳ | |
| 5 | εἶτα πίσσαν, εἶτα ῥητίνην, κηρὸν, ἀμμωνιακὸν, πρόπολιν. ἕκαστον δ’ αὐτῶν ἀποδίδου συστρέφων καὶ ὑποσπῶν τὸ πῦρ. ἀμολύντων δ’ ὄντων, ἰὸν, σχιστὴν καὶ ἐνδοὺς ζέμα, κατάχει εἰς λεκάνην ψυχρὸν ἔχουσαν. ταύτῃ μετὰ τὸ πωρωθῆναι τὸ λοιπὸν κάταγμα, σκινδαλμῶν ἐμπλεόντων πλεόνων ἐχρησά‐ | |
| 10 | μεθα καὶ ἐν ὀλίγαις ἡμέραις εἰς τοῦτο περιήγαγεν, ὥστε τὸν πῶρον περιελεῖν καὶ τοὺς σκινδαλμοὺς, λίαν ἐστὶ πολύχρη‐ στος. καὶ μετὰ ταύτην ἄλλην ἐφεξῆς ὁμογενῆ ταῖς προειρη‐ μέναις ἐμπλάστροις ὁ Ἥρας ᾧδέ πως ἔγραψεν. ἔμπλαστρος καταγματικὴ καὶ πρὸς ὑδρωπικούς. ♃ πίσσης ξηρᾶς μνᾶν αʹ. | |
| 15 | πίσσης ὑγρᾶς κοτύλης ἥμισυ, ὀποῦ συκομόρου κοτύλην αʹ. λιθαργύρου μνᾶν αʹ. λιβάνου μνᾶν αʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. τερ‐ | |
| μινθίνης μνᾶς ἥμισυ, στέατος μοσχείου μνᾶν αʹ. κηροῦ μνᾶν | 548 | |
13.549 | μίαν, ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. κίκεως ἀδόλου κοτύλας δʹ. ὄξους δριμέος κοτύλην αʹ. ἕψεται πραέως ἡ λι‐ θάργυρος καὶ ὁ λίβανος σὺν τῷ κικίνῳ καὶ τῷ στέατι, εἶτα πίσσα προσβάλλεται κηρὸς, ῥητίνη, χαλβάνη κεκαθαρ‐ | |
| 5 | μένη καὶ μικρῷ ὄξει ἀνιεμένη. τοῦ δὲ λοιποῦ ὄξους μίγνυ‐ ται τὸ μὲν τρίτον μέρος τῷ ἰῷ, τὸ δὲ δίμοιρον τῷ ὀπο‐ πάνακι, καὶ ταῦτα προσεμβάλλεται. ἐν ἑτέρῳ δὲ λοπαδίῳ ὑγρὰ πίσσα καὶ ὁ τῆς συκομόρου ὀπὸς καὶ ὁ τοῦ κίκεως ὅσον ὄγδοον μέρος, ἵνα μὴν ὁ ἰὸς συστραφῇ, εἶτα ἕψεται | |
| 10 | μετρίως ὅσον ἡνῶσθαι· ὅταν δὲ καλῶς ἑνωθεὶς εἶναι δόξῃ, εἰς οἶνον ἀποτίθεται τὸ φάρμακον. ταύτῃ πολλῶν περιε‐ γενόμεθα ὑδρωπικῶν, ἐπιῤῥίπτοντες αὐτὴν καὶ ἄγοντες ἀπερι‐ έργως καὶ μόνον εὐπεψίας προνοούμενοι. ὅταν μέντοι πολ‐ λῆς προκοπῆς οἱ πάσχοντες αἴσθωνται, μεταβαίνομεν ἐπὶ | |
| 15 | τὴν ὑπογεγραμμένην αὐτῇ δι’ ἁλῶν. [Καταγματικὴ Ἀνδρομάχου.] Πρώτην δὲ τῶν καταγματικῶν ὁ Ἀνδρόμαχος ὡδί πως ἔγραψε. κατα‐ | |
| γματικὴ ᾗ χρῶμαι συνεχῶς. λιθαργύρου μνᾶ αʹ. πίσσης μνᾶ αʹ. | 549 | |
13.550 | κηροῦ μνᾶ αʹ. στέατος ταυρείου μνᾶ αʹ. λιβάνου μνᾶ αʹ. πίσσης ὑγρᾶς κοτύλης ἥμισυ, ὁποῦ συκαμίνου κοτύλη αʹ. τερμινθίνης μνᾶ αʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. κίκεως κοτύλη αʹ. τινὲς καὶ βουτύρου μνᾶ αʹ. ἀμ‐ | |
| 5 | μωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 κεʹ. ἐν οἴνῳ αὐστηρῷ. μετὰ ταύτην ἑτέραν οὑτωσὶ γράφει. ἄλλη καταγματική. λιθαργύρου μνᾶ αʹ. κηροῦ μνᾶς ἥμισυ, οἱ δὲ τέταρτον, πίσσης μνᾶ αʹ. τερμιν‐ θίνης μνᾶς ἥμισυ, στέατος μοσχείου μνᾶ αʹ. ὀποπά‐ νακος 𐅻 ηʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. οἱ δὲ στʹ. κίκεως | |
| 10 | κοτύλη αʹ. ὄξους ἴσον. Γάλλος ἐνέβαλλε σχιστῆς 𐅻 ιβʹ. χρυ‐ σοκόλλης 𐅻 ιβʹ. ἄλλην ἐπὶ ταῖς προειρημέναις καταγματικὴν οὕτως ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος. μέλαινα καταγματική. ♃ λι‐ θαργύρου 𐅻 ςʹ. ἀσφάλτου 𐅻 ςʹ. πίσσης 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 ρʹ. σχιστῆς 𐅻 λʹ. προπόλεως 𐅻 λʹ. τερμινθίνης 𐅻 νʹ. ἀμμωνια‐ | |
| 15 | κοῦ θυμιάματος 𐅻 κδʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ιʹ. ἐλαίου ξε. δʹ. οἱ δὲ ξε. βʹ. οἱ παλαιοὶ καὶ λίθου πυρίτου 𐅻 ξʹ. αὗται μὲν | |
| οὖν ἐφεξῆς ἐγράφησαν ὑπὸ τοῦ Ἀνδρομάχου. χωρὶς δὲ τού‐ | 550 | |
13.551 | των ἐν ταῖς χλωραῖς ὑστάτη γέγραπταί τις ἔμπλαστρος οὕ‐ τως. ἄλλη χλωρὰ κεφαλικὴ ἐκ τῶν Ἀφροδᾶ ♃ λεπίδος 𐅻 μʹ. γῆς ἐρετριάδος 𐅻 κʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 λʹ. ἰχθυοκόλλης 𐅻 ιστʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ιβʹ. μίσυος 𐅻 ιβʹ. σμύρνης 𐅻 ιβʹ. λιβά‐ | |
| 5 | νου 𐅻 λστʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ιστʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιβʹ. καὶ στρογγύλης 𐅻 ιστʹ. βρυωνίας 𐅻 ιβʹ. χαμαιλέον‐ τος μέλανος 𐅻 ιβʹ. ῥητίνης κεκαυμένης 𐅻 ιηʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιηʹ. λιθαργύρου 𐅻 ιβʹ. ἐν ἄλλῳ εὗρον θείου ἀπύρου, Ἰλλυρίδος ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. χαλκάνθης 𐅻 ιβʹ. χολῆς ταυ‐ | |
| 10 | ρείας κοτύλης ἥμισυ, ὄξους χοέα αʹ. ὑπὸ κύνα τροχίσκους ποίει ἀνὰ 𐅻 δʹ. μίσγε κηροῦ δʹ. ὄξους κοτύλας στʹ. ἐλαίου κοτύλας στʹ. [Περὶ τῶν κολλητικῶν ἐμπλάστρων.] Ἔνιοι ταύτας ἐναίμους τε καὶ τραυματικὰς ὀνομάζουσιν. ἔργον δ’ | |
| 15 | αὐτῶν ἐστι, συμφῦσαί τε καὶ κολλῆσαι τὰς διῃρημένας σάρ‐ κας, ὡς εἰς τὴν ἀρχαίαν ἕνωσιν ἀχθῆναι τὸ μόριον. οὐ μό‐ | |
| νον δὲ τὰ ἔναιμα κολλᾶται παραχρῆμα τῆς διαιρέσεως ἔτι | 551 | |
13.552 | ῥέον τὸ αἷμα σπογγιζόντων ἡμῶν, εἶτα ῥαφαῖς ἢ ἀγκτῆρσιν συναγόντων, ἀλλὰ καὶ κόλπους παλαιοὺς ἀφλεγμάντους τε καὶ καθαροὺς πρῶτον ἐργασάμενοι διὰ φαρμάκων ἐπιθέ‐ σεως, ἑνοῦμέν τε καὶ συμφύομεν. εἴρηται δὲ ἐν τοῖς τῆς θε‐ | |
| 5 | ραπευτικῆς μεθόδου γράμμασιν ὅτι ἀφαιρετικὸν μὲν ῥύπου φάρμακον πρώτως τε καὶ καθ’ ἑαυτὸ λέγεται, σαρκωτικὸν δὲ καὶ κολλητικὸν δευτέρως. οὐ γὰρ ὡς αὐτὸ σαρκοῦν ἢ συμ‐ φῦον, οὐδ’ ὡς οὐκ ὄντων τούτων φύσεως μόνης ἔργων, ἀλλ’ ὅτι τοιούτων ἐπιτιθεμένων φαρμάκων σαρκοῦταί τε | |
| 10 | καὶ συμφύεται τὰ ἕλκη, τὴν προσηγορίαν ταύτην ἔλαβε. ἔργον δ’ αὐτῶν ἴδιόν ἐστιν, ἀπέριττον ἐργάσασθαι τὸ πε‐ πονθὸς μόριον, ὡς μὴ κωλύοιεν οἱ ἰχῶρες αὐτοῦ τὴν σάρ‐ κωσιν ἢ τὴν κόλλησιν. ἐδείχθη δὲ ὅτι ξηραντικώτερα τῶν σαρκωτικῶν ἐστὶ τὰ συμφυτικὰ, καὶ ὡς τὰ μὲν σαρκωτικὰ | |
| 15 | ῥυπτικῆς δυνάμεώς ἐστιν ἀδηκτοτάτης, τὰ κολλητικὰ δὲ οὐ πάντως ῥυπτικῆς, ἀλλὰ χρὴ μόνον αὐτοῖς ξηραντικοῖς ὑπάρ‐ | |
| χειν. ἐπεὶ δὲ καὶ τὰ τὴν οὐλὴν ἐργαζόμενα φάρμακα πολὺ | 552 | |
13.553 | τούτων ἐστὶ ξηραντικώτερα μετὰ τοῦ στύφειν ἱκανῶς, διω‐ ρίσθω καὶ τούτων τὰ κολλητικά τε καὶ συμφυτικὰ, τῷ με‐ τριώτερον ξηραίνειν. ὅρος δὲ τῶν μὲν κολλητικῶν μηδεμίαν ἐᾶσαι μεταξὺ τῶν κολληθησομένων ὑγρότητα γενέσθαι· τῶν | |
| 5 | δ’ ἐπουλωτικῶν οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλὰ καὶ τὴν οὖσαν ἐν τοῖς ἐπουλωθησομένοις ἐκδαπανᾷν καὶ προσέτι τυλοῦν καὶ σκληρύνειν τῇ στύψει. τὰ σαρκωτικὰ δὲ τὸ μὲν εἰς ἀνάθρε‐ ψιν ἐπιτήδειον αἷμα φυλάττει, κατά τε ποσότητα καὶ ποιό‐ τητα, τοσοῦτόν τε καὶ τοιοῦτον, ὁπόσου καὶ ποίου δεῖται | |
| 10 | πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς γένεσιν ἡ φύσις. καθαρὸν δὲ φυλάτ‐ τει τὸ ἕλκος, εἰ μὲν παρέλαβεν αὐτὸ τοιοῦτον ἀδηκτότατον, εἰ δὲ ῥύπον ἔχον, ἀναγκαῖον μὲν αὐτὸ ῥυπτικὸν εἰς τοσοῦτον εἶναι κατὰ τὴν ἑαυτοῦ δύναμιν, εἰς ὅσον ἥκει πά‐ χους ὁ ῥύπος. ἀναγκαῖον δὲ καὶ δάκνειν καὶ διαβιβρώσκειν | |
| 15 | τὴν νεοπαγῆ σάρκα. δῆλον οὖν ὅτι τοιοῦτον ὂν οὐ σαρκώ‐ σει τὸ ἕλκος οὐδὲ πληρώσει τὴν κοιλότητα τῆς σαρκὸς, ἀλλὰ | |
| συντήξει τε καὶ μειώσει καὶ διὰ τοῦτο τὰ ῥύπου πολλοῦ | 553 | |
13.554 | καθαρτικὰ φάρμακα, περὶ ὧν ἔμπροσθεν εἶπον, οὐκ ἀεὶ δύναται σαρκοῦν, ἀλλ’ ὅταν ἤτοι δι’ ἐλαίου πλείονος ἢ ῥο‐ δίνου τακέντα, καθάπερ τό τε ἐλαιῶδες καὶ τὸ διὰ χάρτου, κολασθῇ τὸ σφοδρὸν τῆς ῥύψεως ἢ διὰ κηρωτῆς μίξεως | |
| 5 | ἄδηκτα γίγνηται. τοιαῦται δὲ πολλαὶ τῶν πολυχρήστων δυ‐ νάμεών εἰσιν, ὡς ἥ τε τοῦ Μαχαιρίωνος καὶ ἡ ἴσις. ὁ μὲν οὖν σκοπὸς ἑκάστου τῶν τοιούτων ἐν τοῖς τῆς θεραπευτι‐ κῆς μεθόδου λέλεκται γράμμασιν ἡ δὲ ὕλη τῶν δυνάμεων ἡ μὲν ἁπλῆ δι’ ἑτέρας πραγματείας ἔμπροσθεν, ἡ σύνθετος | |
| 10 | δὲ διὰ τῆς νῦν ἐνεστώσης λέγεται. καὶ πρώτης γε ἐν αὐτῇ μεμνῆσθαι χρὴ τῆς τῶν θεραπευομένων σωμάτων φύσεως. τὰ μὲν ὑγρὰ καὶ διὰ τοῦτο μαλακὰ, καθάπερ τὰ τῶν γυ‐ ναικῶν καὶ παιδίων εὐνούχων τε καὶ γυναικείως βιούντων, ἀσθενεστέρων δεῖται φαρμάκων, τὰ δὲ τῶν ἀνδρῶν, καὶ μά‐ | |
| 15 | λισθ’ ὅσοι δι’ ἐνεργειῶν ἀνδρικῶν καὶ ἡλίου σκληρὰν εἰσή‐ γοντο τὴν ἕξιν τοῦ σώματος, ὑπὸ τῶν ἀσθενῶν οὐδὲν ὠφε‐ λεῖται. διὰ τοῦτ’ οὖν οὐδὲ τὰ κολλητικὰ κοινὰ τῶν σωμά‐ | |
| των ἑκατέρων ἐστὶν, ἀλλ’ ὅσα μὲν διὰ λιθαργύρου καὶ ἐλαίου | 554 | |
13.555 | σκευάζεται καὶ ὄξους, περὶ ὧν ἐν τῷ πρώτῳ λόγῳ διῆλθον, ἀσθενοῦς καὶ μαλακῆς σαρκός ἐστι κολλητικά· τὰ δὲ δι’ ἀσφάλτου καὶ ἰοῦ καὶ λεπίδος, ἀλόης τε καὶ σμύρνης, ἰσχυ‐ ρᾶς τε καὶ σκληρᾶς. ἔστι μὲν οὖν ἡ ἄσφαλτος αὐτὴ καθ’ | |
| 5 | ἑαυτὴν ἐν τῷ σκοπῷ τούτων τῶν δυνάμεων, ἀλλ’ οὐχ οἷόν τε χρῆσθαι μόνῃ μετ’ ἐλαίου τήξαντα, ψαθυρωτέρα γάρ ἐστιν ἢ ὡς ἐμπλαστρῶδες ἐργάσασθαι φάρμακον. ἵν’ οὖν ἔμπλα‐ στρος γένηται, κηροῦ καὶ ῥητίνης αὐτῇ μίγνυμεν, ὑφ’ ὧν πάλιν ἐκλυθησομένην αὐτῆς δύναμιν εἰδότες, ἐνίοτε μὲν χαλ‐ | |
| 10 | κὸν ἢ λεπίδα χαλκοῦ, πολλάκις δὲ ἀλόην ἢ σμύρναν ἢ συν‐ ελόντι φάναι τῶν ξηραινόντων τι φαρμάκων οὐκ ἀγεννῶς μίγνυμεν. [Αἱ δι’ ἀσφάλτου βάρβαροι.] Πρώτας κᾀν‐ ταῦθα παραθήσομαι τὰς ὑπὸ Ἀνδρομάχου γεγραμμένας αὐτῇ | |
| 15 | τῇ ἐκείνου λέξει. βάρβαρος ᾗ χρῶμαι. ♃ κηροῦ 𐅻 ςʹ. πίσσης 𐅻 ςʹ. ῥητίνης 𐅻 ςʹ. ἀσφάλτου 𐅻 ςʹ. λιβάνου 𐅻 κδʹ. ἐλαίου κοτύ‐ λην αʹ. ἄλλη. ♃ πίσσης λίτρας βʹ. ἀσφάλτου λίτραν αʹ. κηροῦ | |
| λίτραν αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο στʹ. μάννης γο στʹ. ψι‐ | 555 | |
13.556 | μυθίου γο γʹ. ἐλαίου κοτύλης 𐅶ʹʹ. ὄξους κοτύλας δʹ. ταύτην Ἀφροδᾶς ἐθαύμασεν. μέλαινα ἄλλη. ♃ πίσσης ξηρᾶς λίτραν αʹ. ῥητίνης ξηρᾶς λίτραν αʹ. ἀσφάλτου λίτραν αʹ. ψιμυθίου γο στʹ. μάννης, χαλκάνθης, ἰοῦ ξυστοῦ ἀνὰ οὐγγίας γʹ. ἐλαίου | |
| 5 | κοτύλης ἥμισυ, ὄξους κοτύλης ἥμισυ. ἄλλη ἐκ τῶν Γάλλου. ♃ στέατος αἰγείου 𐅻 λʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ἀριστο‐ λοχίας 𐅻 κεʹ. ἀσφάλτου 𐅻 κεʹ. πίσσης 𐅻 κεʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιβʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. ἥμισυ, σιλφίου 𐅻 ηʹ. ἄλλ. κʹ. μάννης ιβʹ. σκεύαζε. ἄλλη ἡ καλουμένη ἀνίκητος. | |
| 10 | ♃ κηροῦ 𐅻 ρʹ. στέατος ταυρείου 𐅻 λʹ. ἀσφάλτου 𐅻 κεʹ. πίσσης 𐅻 κεʹ. τερμινθίνης 𐅻 κεʹ. νίτρου 𐅻 κβʹ. ἥμισυ, ἀριστολοχίας 𐅻 ιβʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. σμύρνης δραχμὰς ιηʹ. λιβάνου 𐅻 ιβʹ. ἥμισυ, ἀμμωνιακοῦ δραχμὰς ηʹ. ἀμώμου δρα‐ χμὰς ηʹ. καρδαμώμου 𐅻 ιβʹ. ὀποπάνακος δραχμὰς ηʹ. μυε‐ | |
| 15 | λοῦ ἐλαφείου 𐅻 ιεʹ. ἰοῦ 𐅻 ιβʹ. ἀλόης δραχμὰς ηʹ. βδελλίου 𐅻 ιστʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. ἐγὼ δὲ ἔβαλλον προπόλεως δρα‐ | |
| χμὰς ιβʹ. | 556 | |
13.557 | [Ἄλλη ἔναιμος Ἰουλιανοῦ.] ♃ Λιθαργύρου 𐅻 νʹ. ἀσφάλτου δραχμὰς νʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. πίσσης βρυτίας δραχμὰς νʹ. ῥητίνης φρυκτῆς 𐅻 ιεʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ιβʹ. λιβάνου δραχμὰς ιδʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. χαλκίτεως δραχμὰς δʹ. ἀλόης | |
| 5 | 𐅻 στʹ. κηκίδος 𐅻 δʹ. σμύρνης δραχμὰς δʹ. ἀριστολοχίας μα‐ κρᾶς 𐅻 στʹ. ἀριστολοχίας στρογγύλης δραχμὰς δʹ. ἐλαίου πα‐ λαιοῦ κοτύλας δʹ. ἐγὼ δὲ ἐλαίου κοτύλας γʹ. [Βάρβαρος Ἥρα.] Ἣν Ἥρας ἔγραψε βάρβαρον οὕτως. μέλαινα ἔμπλαστρος ἔναιμος πρὸς τὰς ἀξιολόγους διαιρέσεις | |
| 10 | καὶ μάλιστα πρὸς τὰς ἐν τῇ κεφαλῇ, πρὸς σύριγγας, κόλ‐ πους, κατάγματα. ἁρμόζει καὶ ἡπατικοῖς καὶ σπληνικοῖς, ἀφλεγμάντως κολλᾷ. ποιεῖ καὶ ἐπὶ νεύρων καὶ χόνδρων δια‐ κεκομμένων καὶ ὀστῶν, ἐπέχει δὲ παραδόξως καὶ αἷμα φε‐ ρόμενον. ἔτι δὲ ποιεῖ πρὸς ὑποφορὰς καὶ κόλπους, κολλᾷ | |
| 15 | γὰρ μεγάλως καὶ ἐπὶ τῶν ἀποστημάτων κομισάμενος τὸ ὑγρὸν, ταύτην ἐπιτίθει. ἔστι καὶ ἴσχαιμος καλλίστη μάλιστα ἐπὶ | |
| τῶν αἷμα ἀναγόντων. ἐμπλάσας δὲ εἰς δέρματα δύο, ἓν μὲν | 557 | |
13.558 | ἐπὶ τὰ στήθη καὶ τὰς πλευρὰς ἐπιτίθει, ἕτερον δὲ ἐπὶ τὸ μετάφρενον, παραδόξως ἐπέχει τὸ αἷμα. ποιεῖ καὶ πρὸς κυ‐ νόδηκτα καὶ ἀνθρωπόδηκτα, τὸ ὅλον ἀφλέγμαντος. αὕτη τὰς τραυματικὰς, ὡς ἡ πεῖρα δέδειχεν, ἐνίκησε. λῦε χειμῶνος δι’ | |
| 5 | ἡμερῶν ἑπτὰ, θέρους διὰ εʹ. ἐὰν δὲ ἐπείγῃ διὰ τριῶν. ♃ κηροῦ λίτραν μίαν, πίσσης λίτραν μίαν, ἀσφάλτου λίτραν μίαν, πιτυΐνης λίτραν μίαν, μάννης οὐγγίας στʹ. ψιμυθίου οὐγγίας δʹ. χαλκάνθης οὐγγίας δʹ. ὀποπάνακος οὐγγίας βʹ. ἐλαίου ἡμιούγγιον, οἱ μὲν ἡμίμναν, οἱ δὲ ἡμίλιτραν, ὄξους | |
| 10 | κοτύλας βʹ. κηρὸν, ἄσφαλτον, ἔλαιον, ὄξος ὀλίγον ὑπολει‐ πόμενος, εἰς χύτραν καινὴν βαλὼν τῆκε, εἶτα ἐπίβαλλε τὴν πίσσαν καὶ τὴν ῥητίνην λεπτοκοπήσας ἐπιμελῶς. ὅταν ἡμίε‐ φθος ᾖ, ἄρας τὴν χύτραν καὶ διαψύξας ποσῶς ἔμπασσε διη‐ θημένον τὸ χάλκανθον λειωθὲν ὄξει, ἐκ τῶν δύο κοτυλῶν | |
| 15 | κατὰ μικρὸν, ἵνα μὴ ὑπερζέσῃ. ἐπὰν δὲ ἐκχέῃς, ἐλαφρῶς ὁπό‐ καιε κινῶν. ὅταν ἀμόλυντος ᾖ, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἔγχει | |
| τὸν ὀποπάνακα πρὸ μιᾶς βεβρεγμένον εἰς μέρος τοῦ ὑπολει‐ | 558 | |
13.559 | πομένου ὄξους, ὥστε διαλυθῆναι, εἶτα ἔμπασον τὸ ψιμύθιον καὶ τὴν μάνναν ὁμοῦ ἐπιμελῶς λελειωμένα καὶ μικρὸν χλιάνας, ὡς ἑνωθῆναι φυλασσόμενος μὴ προσκαῇ ὀποπάναξ καὶ ἡ μάννα, κατάχει εἰς θυείαν καὶ ἐάσας ψυγῆναι, ἀναμα‐ | |
| 5 | λάξας ἀπόθου καὶ χρῶ. δῆλον δ’ ὅτι καὶ τὰς ἄλλας βαρ‐ βάρους, ἃς ὅ τε Ἀνδρόμαχος ἔγραψε καὶ οἱ ἄλλοι, τὸν αὐ‐ τὸν τρόπον σκευάζειν προσῆκεν. ἔνιοι οὐκ ἐμβάλλουσι τῇ κακκάβῃ τὸν ὀποπάνακα, λειώσαντες δὲ μετ’ ὄξους ἐν θυείᾳ καταχέουσι τὰ τηκτά. σὺν αὐτῷ δὲ ἔνιοι, καθάπερ κᾀγὼ | |
| 10 | πολλάκις ἐποίησα, καὶ τὴν μάνναν καὶ τὸ ψιμύθιον ἐν τῇ θυείᾳ προλειώσας μετ’ ὄξους ἐπιχέων τήξας τὰ τηκτά. πολ‐ λάκις δὲ τὸ χάλκανθον μόνον μετὰ τοῦ ὀποπάνακος λειώσας εἰς τὴν κακκάβην ἐμβαλὼν, τὴν μάνναν καὶ τὸ ψιμύθιον ἐμπάσσων. ἄλλη βάρβαρος Ἥρα. ὁ μὲν Ἥρας ταύ‐ | |
| 15 | της μόνης προὔγραψε τὸ βάρβαρος. ἐγὼ δὲ καὶ τὴν ἔμπρο‐ σθεν ὁμοίως ὠνόμασα, καίτοι μέλαιναν ὑπ’ αὐτοῦ κεκλημέ‐ νην, ἐπειδὴ τὰς δι’ ἀσφάλτου βαρβάρους εἰώθασι καλεῖν | |
| οἱ πλεῖστοι τῶν νεωτέρων ἰατρῶν. αὐτὸς δὲ ὁ Ἥρας οὕτως | 559 | |
13.560 | περὶ αὐτῆς ἔγραψε κατὰ λέξιν. βάρβαρος πρὸς τὰ νεότρωτα, κόλπους, κυνόδηκτα, ἀνθρωπόδηκτα, κονδυλώματα φλεγμαί‐ νοντα, πρὸς τὰ ἐν ἄρθροις πάντα ἐν ἀρχῇ καὶ πρὸς ποδά‐ γραν. ♃ κηροῦ μνᾶν αʹ. πίσσης μνᾶν αʹ. ῥητίνης φρυκτῆς | |
| 5 | μνᾶν αʹ. ἀσφάλτου Ἰουδαϊκῆς μνᾶν αʹ. λιθαργύρου 𐅻 ιʹ. ψι‐ μυθίου 𐅻 εʹ. ἰοῦ 𐅻 νʹ. ὀποπάνακος 𐅻 δʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. ὄξους κύαθον αʹ. ἕψε κηρὸν πίσσαν, ἄσφαλτον, ῥητίνην ἕως τακῇ, εἶτα τὰ λοιπὰ μετὰ τοῦ ἐλαίου λελειοτριβημένα ἔμ‐ βαλλε, καὶ βαστάσας καὶ μικρὸν διαψύξας ἐκ τοῦ ὄξους κατ’ | |
| 10 | ὀλίγον ἐπίσταζε. τοιοῦτος μέν τις ὁ τύπος τῶν βαρβάρων ἐμπλάστρων. ἐγὼ δέ τι προσθεὶς, ὡς αὐτὸς χρῶμαι, κατα‐ παύσω τὸν περὶ αὐτῶν λόγον. εἰσὶ δὲ δύο, μία μὲν πρὸς τὰ μέγιστα τραύματα, ἄλλη δὲ πρὸς τὰ μικρότερα. τῆς μὲν οὖν πρὸς τὰ μέγιστα παραλαμβανομένης ἡ σύνθεσίς | |
| 15 | ἐστιν ἥδε. [Βάρβαρος Γαληνοῦ.] ♃ Πίσσης λίτρας ηʹ. κηροῦ λί‐ τρας στʹ. οὐγγίας ηʹ. πιτυΐνης λίτρας εʹ. οὐγγίας δʹ. ἀσφάλ‐ | |
| του λίτρας δʹ. ἐλαίου λίτραν αʹ. οὐγγίας στʹ. λιθαργύρου | 560 | |
13.561 | καὶ ψιμυθίου καὶ ἰοῦ ἀνὰ 𐅻 κδʹ. λιβανωτοῦ λίτρας ἥμισυ, στυπτηρίας ὑγρᾶς 𐅻 ιβʹ. σχιστῆς οὐγγίας δʹ. ὀποπάνακος, λεπίδος, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. ἀλόης καὶ ὀπίου καὶ σμύρνης ἀνὰ 𐅻 δʹ. τερμινθίνης οὐγγίας κδʹ. μανδραγόρου χυλοῦ 𐅻 στʹ. | |
| 5 | ὄξους κοτύλας στʹ. αἵ εἰσι λίτραι εʹ. ἡ δὲ τῆς ἁπλουστέρας βαρβάρου συμμετρία τῇ συνθέσει ἐστὶν ἥδε. ♃ πίσσης, κη‐ ροῦ, ῥητίνης πιτυΐνης, ῥητίνης φρυκτῆς, ἀσφάλτου τῶν εʹ. τούτων ἀνὰ λίτραν αʹ. λιθαργύρου 𐅻 ιʹ. ψιμυθίου 𐅻 εʹ. ἰοῦ 𐅻 εʹ. ὀποπάνακος 𐅻 γʹ. ἐλαίου χειμῶνος οὐγγίας θʹ. | |
| 10 | θέρους οὐγγίας στʹ. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν καταχεῖται λελειωμένων ἐν θυείᾳ μετ’ ὄξους δριμέος. ἐὰν δὲ ἀνωδυνώ‐ τερον εἶναι βουληθῇς τὸ φάρμακον, προσμίξεις ὑοσκυάμου | |
| χυλοῦ 𐅻 αʹ. ἥμισυ. καὶ ὀπίου 𐅻 αʹ. | 561 | |
13.562(t1) | ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΣΥΝΘΕΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ | |
| t2 | ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΝ Γ. | |
| 1 | Καὶ ταῦθ’ ὑμῖν τοῖς ἑταίροις ὑπομνήματα γράφω δι’ αὐτῶν τῶν ἔργων τῆς τέχνης ἐγνωκόσιν ὁπό‐ σην ἔχει δύναμιν ἡ ἡμετέρα τῶν νευροτρώτων θεραπεία καὶ ὡς ἐσώθησαν ἅπαντες, οὔτε κυλλωθέντες οὔτε χωλωθέντες, | |
| 5 | ἃ τοῖς ἑτέρως θεραπευομένοις ἐθεάσασθε συμβαίνοντα, κα‐ θάπερ γε καὶ σπασθέντας ἐνίους ἢ σὺν ὀδύναις ἢ σηπεδό‐ | |
| σιν ἢ πυρετοῖς ἀποθανόντας. εἰκὸς δὲ ἐκπεσεῖν καὶ εἰς ἄλ‐ | 562 | |
13.563 | λους τὰ ὑπομνήματα ταῦτα μὴ δυναμένους καλῶς χρῆσθαι τοῖς ἐγγεγραμμένοις, ἢ διὰ τὸ μὴ μεμαθηκέναι παρὰ διδασ‐ κάλου τὴν θεωρίαν τῆς ἰατρικῆς τέχνης, ἀλλὰ ὅλως ἀνεισ‐ άκτους τε καὶ ἀγυμνάστους εἶναι τὸ παράπαν ἢ διὰ τὸ | |
| 5 | κακῶς μεμαθηκέναι παραμένοντας τοῖς ἄνευ λόγου διὰ μό‐ νης πείρας εὑρῆσθαι λέγουσι τὰ σύνθετα φάρμακα. καὶ γὰρ οὗτοι προφανῶς ἁμαρτάνουσι φιλονεικοῦντες. ἕτερον δὲ τρό‐ πον οὐδὲν ἧττον αὐτῶν οἱ νομίζοντες οὐδὲν φάρμακον ἐξ ἐναντίων χρῆναι ταῖς δυνάμεσι συντίθεσθαι τῶν ἁπλῶν. | |
| 10 | ἀλλὰ τούτους μὲν ἤλεγξε τὰ κατὰ τὸ πρῶτον ὑπόμνημα γεγραμμένα φάρμακα μεγάλας ἐπιδειξάμενα τὰς ἑαυτῶν δυ‐ νάμεις, ἐξ αὐτῶν τῶν τὴν σύνθεσιν ἐξ ἐναντίων ἐσχηκό‐ των ἁπλῶν. οὐχ ἥκιστα δὲ καὶ κατὰ τὰ μέλλοντα γραφήσε‐ σθαι μετὰ τοῦτο τὸ βιβλίον, ἐπιδείξομεν ἄριστα φάρμακα | |
| 15 | τὴν σύνθεσιν ἐξ ἐναντίων ταῖς δυνάμεσιν ἔχοντα. νυνὶ δὲ περὶ τῆς ἡμετέρας ἀγωγῆς, ἣν ἐπενοήσαμεν ἐπὶ τοῖς νευ‐ ροτρώτοις, ὁ καθ’ ὅλον τουτὶ τὸ βιβλίον ἔσται μοι λόγος, | |
| ἐπιδεικνύντι πόσον πλῆθος φαρμάκων τὰς αὐτὰς δυνάμεις | 563 | |
13.564 | ἐχόντων εὗρον, ἐκ τοῦ τόν γε καθόλου τρόπον τῆς θερα‐ πείας ἐπινοῆσαι καὶ τὰς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ἐπίστασθαι δυνάμεις. [Τίς ὁ καθόλου τρόπος ἐστὶ τῆς θεραπείας | |
| 5 | τῶν νευροτρώτων καὶ τίνα τὰ κατ’ εἶδος φάρμακα.] Ἐθεα‐ σάμην μὲν ἅπαντας τοὺς διδασκάλους τῇ καλουμένῃ συνή‐ θως ἤδη τοῖς νεωτέροις ἰατροῖς ἐναίμῳ καὶ κολλητικῇ θε‐ ραπεύοντας ἀγωγῇ. κατ’ ἀρχὰς γὰρ ἐπιτιθέντες τι φάρμακον τῶν ἐναίμων καλουμένων, ἐπειρῶντο κολλᾷν τὰ χείλη τοῦ | |
| 10 | τραύματος. εἰ δὲ φλεγμήνειεν, ὕδατί τε κατήντλουν θερμῷ δαψιλεῖ παραχέοντες ἔλαιον, ἐπίπασμά τε προσέφερον ἄλευ‐ ρον πύρινον ἡψημένον ἐν ὑδρελαίῳ. καὶ μέντοι καὶ τοὺς μονομάχους, ὅσοι τε κατὰ τῆς μύλης ἐτρώθησαν ἀνωτέρω τε ταύτης κατὰ τὸν πλατὺν καὶ λεπτὸν τένοντα θεραπευ‐ | |
| 15 | ομένους ὑπ’ αὐτῶν ἑώρων ὡσαύτως. ἴσως δὲ ἄμεινον ᾖ εἰ‐ πεῖν οὐ θεραπευομένους, ἀλλ’ ἀπολλυμένους, ὀλιγοστοὶ γὰρ ἐξ αὐτῶν καὶ οὗτοι χωλούμενοι διεσώζοντο. καὶ μέντοι καὶ | |
| τῶν ἐν ἄκρᾳ τῇ χειρὶ τενόντων, δι’ ὧν οἱ δάκτυλοι κάμ‐ | 564 | |
13.565 | πτονταί τε καὶ ἐκτείνονται, παμπόλλους ἐθεασάμην ἤτοι θλασθέντας ἢ νυγέντας ἐλαχίστῳ νύγματι, σηπομένους οὕ‐ τως, ὡς ἐοικέναι τοῖς ἑψομένοις ἐν ὕδασι καὶ μάλιστα ἐπὶ πλέον. ὁμοίως γὰρ αὐτοῖς ἐκλύονταί τε καὶ μαλακύνονται | |
| 5 | κατὰ τὴν σύστασιν οἱ διὰ τῆς προειρημένης ἀγωγῆς θερα‐ πευόμενοι. κατέγνων οὖν αὐτῆς, ὡς σηπούσης τὸ τετρωμέ‐ νον μόριον. ἐπεὶ δὲ τὰ σηπόμενα πάντα προσεγίγνωσκον, ὑφ’ ὑγρότητός τε καὶ θερμότητος τοῦτο πάσχοντα, τὴν θε‐ ραπείαν ἔγνων χρῆναι διὰ τῶν ξηραινόντων καὶ ψυχόντων | |
| 10 | ποιεῖσθαι. πάλιν δ’ ἐννοήσας, ὡς τὸ ψυχρὸν ἀληθῶς ὑφ’ Ἱπποκράτους εἴρηται πολέμιον εἶναι τοῖς νεύροις, ἔγνων ἄρι‐ στον ἔσεσθαι φάρμακον ἐπὶ τῶν νευροτρώτων, ὅπερ ἂν ξη‐ ραίνῃ τε καὶ μέσως ἔχῃ τοῦ θερμαίνειν τε καὶ ψύχειν ἢ μὴ πολὺ τοῦ μέσου πρὸς τὸ θερμαίνειν ἀποκεχωρηκὸς εἴη. δύ‐ | |
| 15 | νασθαί γε μὴν καὶ θερμὸν ἱκανῶς εἶναι τὸ φάρμακον, ἐάν γε αὐτῷ τὸ ξηραίνειν ὑπάρχῃ. χωρὶς γὰρ ὑγρότητος οὐχ οἷόν τ’ ἐστὶ σήπειν τὸ θερμαῖνον. ἔτι δὲ πρὸς τούτοις κᾀκεῖνο προσεννοήσας, ὡς πολὺ διαφέροι γυμνῷ τῷ πεπον‐ | |
| θότι μορίῳ προσφέρειν τὸ φάρμακον ἢ διὰ σωμάτων ἑτέ‐ | 565 | |
13.566 | ρων προκειμένων αὐτοῦ, προσήκειν ἔγνων ἑτέροις μὲν ἐπὶ γεγυμνωμένου τοῦ νεύρου χρῆσθαι φαρμάκοις, ἑτέροις δ’ ὅταν ᾖ νενυγμένον, ἀπαθῶν τῶν προκειμένων αὐτοῦ σωμά‐ των ὑπαρχόντων. ἔνθα μὲν γὰρ γυμνῷ τῷ νεύρῳ προσφέ‐ | |
| 5 | ροι τις τὸ φάρμακον, ἐνταῦθα τὴν εἰρημένην ἔνδειξιν τῶν ὠφελησάντων φαρμάκων εἰλικρινῆ παραλαμβάνεσθαι προσῆ‐ κεν. τῶν δὲ προκειμένων μορίων ἀπαθῶν ὄντων, λεπτομε‐ ρέστερον εὑρίσκειν χρὴ φάρμακον, ὅπως ἡ δύναμις αὐτοῦ μὴ προεκλύηται διὰ τῶν ἐν μέσῳ σωμάτων, ἀλλ’ εἰς τὸ βά‐ | |
| 10 | θος ἀφίκηται. δύνασθαι δὲ τὸ τοιοῦτο φάρμακον, ἐὰν ἰσχυ‐ ρῶς πεφύκῃ ξηραίνειν, ἔτι εἰ καὶ μὴ σύμμετρον εἴη, κατὰ θερμότητα καὶ ψυχρότητα μηδὲ ἀδικεῖν, ἀσθενεστέρας αὐτοῦ γιγνομένης τῆς κατὰ τὸ θερμαίνειν ἢ ψύχειν ἐνεργείας ἐν τῷ διεξιέναι τὰ προκείμενα μόρια τοῦ νευρώδους σώματος. | |
| 15 | εὑρημένου δὲ τοῦ σκοποῦ τῶν ὠφελησάντων φαρμάκων, ἐν τῷ λεπτομερεῖ τῆς οὐσίας αὐτῶν, ἐφεξῆς ἦν ἀναμιμνή‐ σκεσθαι τῆς ὕλης. ἔγνωστο δ’ ἐν τῇ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων | |
| ἐπισκέψει τὰ μὲν πλεῖστα τῶν θερμαινόντων λεπτομερῆ, τὰ | 566 | |
13.567 | δὲ πλεῖστα τῶν ψυχόντων παχυμερῆ. μόνως γὰρ ἐν αὐτοῖς μία ποιότης ἡ ὀξεῖα μετὰ λεπτομεροῦς οὐσίας γίνεταί ποτε, καὶ διὰ τοῦτο πάντων τῶν ψυχόντων λεπτομερέστερόν ἐστιν ὄξος τὸ δριμύτατον, ὃ καὶ θερμότητος βραχείας μετέχειν | |
| 5 | ἀποδέδεικται. τῶν δ’ αὖ θερμαινόντων ὀποὶ καλοὶ λεπτομε‐ ρέστατοι τυγχάνουσιν ὄντες καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἤδη γι‐ νώσκεται πρωτεύων αὐτῶν ὁ Κυρηναῖος, ἀλλὰ τούτου μὴ παρόντος καὶ τῷ Μηδικῷ χρώμεθα καὶ τοῖς μετ’ αὐτῶν ἀπὸ τῶν ἀνατολικῶν χωρίων κομιζομένοις, ὁποῖός ἐστι καὶ | |
| 10 | ὁ σαγαπηνὸς ὀνομαζόμενος. ἐκ ταὐτοῦ δὲ γένους ὑπάρχει τοῖσδε καὶ ὁ τοῦ εὐφορβίου κατὰ τὰ δυτικὰ μέρη τῆς οἰκου‐ μένης γεννώμενος, εἴτ’ ὀπὸν αὐτὸν εἴτ’ ἄλλο τι καλεῖν ἐθέ‐ λοι τις. ἡμῖν δ’ ἀρκέσει καθ’ ὅλον τὸν λόγον εὐφόρβιον ὀνομάζειν τὸ φάρμακον τοῦτο, καθάπερ ἔθος ἤδη πᾶσίν | |
| 15 | ἐστιν. ἀλλὰ καὶ τῶν κατὰ τὴν ἡμετέραν χώραν γεννωμένων ὅ τε τοῦ πάνακος ὀπὸς καὶ οἱ τῶν τιθυμάλλων λεπτομε‐ ροῦς εἰσι δυνάμεως. καὶ μέντοι καὶ θερμαίνουσιν οἱ εἰρημέ‐ | |
| νοι πάντες ὀποὶ γενναίως. ὁ δὲ τοῦ ὀποβαλσάμου λεπτο‐ | 567 | |
13.568 | μερὴς ὢν καὶ αὐτὸς οὐ πάνυ θερμαίνει, λεπτομερῆ δ’ οὐ‐ σίαν ἔχει. καὶ τῶν γεωδῶν ὅ τ’ ἀφρὸς τοῦ νίτρου καὶ τὸ ῥᾳδίως ὕδατι λυόμενον ἀφρόνιτρον, ὡς ἐν γεώδεσι σώμασι δηλονότι ἀκουόντων ὑμῶν. ἐφεξῆς δ’ αὐτῶν ἐστι τὸ Βερε‐ | |
| 5 | νίκιον ὀνομαζόμενον νίτρον ἥ τ’ Ἀσία πέτρα. τὸ δ’ ἄνθος αὐτῆς ἁπάντων ἐστὶ τῶν γεωδῶν λεπτομερέστατον. ἐκ δὲ τῶν μεταλλευομένων ἀρσενικόν τε καὶ θεῖόν ἐστι λεπτομερῆ τε καὶ θερμά. τούτων δ’ ἐφεξῆς τὸ μίσυ καὶ ἡ τοῦ χαλκοῦ λεπὶς καὶ χαλκῖτις ἔχοντά τι καὶ στύψεως, διὸ καὶ καυθείσῃ | |
| 10 | τῇ χαλκίτιδι χρώμεθα τὰ πολλὰ πρὸς τὰς τῶν λεπτομερε‐ στέρων φαρμάκων συνθέσεις. ἄνευ δὲ τοῦ θερμαίνειν ἐπι‐ φανῶς λεπτομερῆ μεταλλικὰ φάρμακα, σπόδιόν τε καὶ πομ‐ φόλυξ ἐστὶ καὶ τὸ καλούμενον ψωρικόν. λεπτομερὴς δὲ ἱκα‐ νῶς ἐστι καὶ ἡ χρυσοκόλλη. ἐν δὲ τοῖς χυλοῖς ἐμάθομεν εἶ‐ | |
| 15 | ναι λεπτομερῆ δάφνινον μὲν ἅμα τῷ θερμαίνειν ἰσχυρῶς, ὡς πρὸς τὴν αἴσθησιν. οὐδὲν γὰρ ἧττον αὐτοῦ θερμαῖνον τῇ δυνάμει τὸ κέδρινον ἀπολείπεται τῇ κατὰ τὴν αἴσθησιν θερ‐ | |
| μότητι διὰ τὴν λεπτομέρειαν. ἐκ τούτου δὲ γένους ἐστὶ τῷ | 568 | |
13.569 | κεδρίνῳ καὶ ἡ στακτὴ καλουμένη κονία. καὶ ταύτης αὐτῆς, ἥτις ἂν ἐξ ὕλης λεπτομεροῦς γένηται, καυθείσης, ὑπερβάλ‐ λει τῇ δυνάμει τὸ κέδρινον ἔλαιον. ἐκ μηλέας τε οὖν καὶ συκῆς καὶ μᾶλλόν γε τῆς ἀγρίας, ἣν ἐρινεὸν ὀνομάζουσιν, | |
| 5 | ἔκ τε τῶν τιθυμάλλων καιομένων τὴν τοιαύτην ἐργαζόμεθα κονίαν. ἄριστος δὲ τῶν τιθυμάλλων ὁ χαρακίας προσαγο‐ ρευόμενος. ἐκ δὲ τῶν σιτηρῶν ὀνομαζομένων σπερμάτων λε‐ πτομερέστατος μὲν ὁ ὄροβος, ἄνευ τοῦ θερμαίνειν ἐπιφανῶς. ἡ δ’ αἶρα μετὰ τοῦ θερμαίνειν σαφῶς. ἡ κριθὴ δ’ οὐδ’ | |
| 10 | ὅλως θερμαίνει. μέσης δ’ ὕλης ἐν αὐτοῖς ἐστι τὰ πικρὰ ταῖς ποιότησι, τῶν μὲν πάνυ λεπτομερῶν ἀπολειπόμενα, παχυμε‐ ρὲς δ’ οὐδὲν ἔχοντα. τινὰ δ’ αὐτῶν ἀποκεχώρηκε βραχὺ τῶν μέσων, τὰ μὲν ὡς ἐπὶ τὸ θερμαίνειν, τὰ δὲ ὡς ἐπὶ τὸ ψύ‐ χειν, ὧν ἁπάντων τὰς ὕλας ἐν τῇ περὶ τῶν ἁπλῶν φαρ‐ | |
| 15 | μάκων πραγματείᾳ διῆλθον, ὥσπερ γε καὶ τῶν ἀκροδρύων, ἐν οἷς ἐστι τὰ ἀμύγδαλα τὰ πικρὰ καὶ τὰ πιστάκια. τῆς δὲ ἀπὸ τῶν φυτῶν ὕλης οὐ μέμνημαι κατὰ τὸ παρὸν, ἀνελ‐ | |
| θεῖν γὰρ ἐπὶ τὴν ἀρχὴν βούλομαι καὶ διηγήσασθαι, πότε καὶ | 569 | |
13.570 | πῶς ἐχρησάμην ἑκάστῳ τῶν ἐπινοηθέντων. ἐκ τούτου γὰρ οἶμαι τοὺς εὐφυεῖς τῶν νέων προτραπήσεσθαι, γνῶναι τὴν ὕλην τῶν φαρμάκων αὐτόπτας αὐτῆς γενομένους οὐχ ἅπαξ ἢ δὶς, ἀλλὰ πολλάκις. ἡ γὰρ τῶν αἰσθητῶν διάγνωσις ἐκ | |
| 5 | συνεχοῦς θέας ἀκριβοῦται, καὶ τούτου μέγιστόν ἐστι τεκμήριον ἡ τῶν ἀπαραλλάκτων μὲν ἡμῖν εἶναι δοκούντων διδύμων, οὐκ ἀπαραλλάκτων δὲ τοῖς συνήθεσι μὴ παραδρα‐ μεῖν. τὴν μὲν οὖν ἀπό τε βοτανῶν καὶ θάμνων καὶ δένδρων ὕλην ἄριστόν ἐστι πρὶν ἐξαιρεθῆναι τῆς γῆς σκοπεῖσθαι κατὰ | |
| 10 | τὰς ἐγκαρπώσεις, μελλούσας τε καὶ ἀρχομένας καὶ προϊού‐ σας καὶ ἀκμαζούσας. αὕτη γὰρ ἡ συνεχὴς αὐτῶν θέα διδά‐ ξει σε πηνίκα μάλιστα καλῶς ἄν τις αὐτὰ λαμβάνων καὶ ἐν οἴκοις ξηροῖς τιθέμενος φυλάττοι, μήθ’ ὑπ’ ἀκτίνων ἡλια‐ κῶν ἐξοπτώμενα μήτε ὑπὸ νοτίδος ἐκ τῆς ὀροφῆς ἢ τοίχων | |
| 15 | ὑγραινόμενα. γένοιτο δ’ ἂν τοῦτο τῶν οἴκων μήτε καταγείων ὄντων μήτε προσχόρων, μήθ’ ὑπὸ κεράμων πρὸς μεσημβρίαν μέντοι τὰς θυρίδας ἐστραμμένας ἐχόντων. ἀλλὰ τά γε φάρ‐ | |
| μακα μὴ πλησίον αὐτῶν ἀποκείσθω. τοὺς δ’ ἑταίρους προ‐ | 570 | |
13.571 | τρέπω καὶ κατὰ τοῦτο μιμήσεσθαί με βουλομένους γε κα‐ λῶς ἐργάζεσθαι τὰ τῆς τέχνης ἔργα. γιγνώσκετε γὰρ, ὅπως ἐξ ἑκάστου τῶν ἐθνῶν τὰ κάλλιστά μοι διακομίζεται καθ’ ἕκαστον ἔτος φάρμακα διὰ τὸ τοὺς ἐπιτρίπτους ῥωποπώλας, | |
| 5 | παντοίως αὐτοῖς λυμαίνεσθαι. βέλτιον δ’ ἴσως οὐ τούτους μόνους, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον αὐτῶν τοὺς κομίζοντας ἐμπόρους μέμφεσθαι, κᾀκείνων ἔτι μᾶλλον αὐτοὺς τοὺς ῥιζοτόμους μὲν ὀνομαζομένους, οὐδὲν δ’ ἧττον τῶν ῥιζῶν ὀπούς τε καὶ χυ‐ λοὺς καὶ καρποὺς, ἄνθη τε καὶ βλάστας ἐκ τῶν ὀρῶν κα‐ | |
| 10 | τακομίζοντας εἰς τὰς πόλεις· οὗτοι γάρ εἰσιν οἱ πρῶτοι πάντων εἰς αὐτὰ πανουργοῦντες. ὅστις οὖν βούλεται παντα‐ χόθεν βοηθημάτων εὐπορεῖν, ἔμπειρος γενέσθω πάσης μὲν τῆς ἀπὸ τῶν φυτῶν ὕλης, πάσης δὲ τῆς ἀπὸ τῶν ζώων τε καὶ μετάλλων, ὅσα τε γεώδη σώματα χωρὶς μεταλλείας εἰς | |
| 15 | ἰατρικὴν χρῆσιν ἄγομεν, ὡς διαγινώσκειν αὐτῶν τά τε ἀκριβῆ καὶ τὰ νόθα, καὶ μετὰ τοῦτο γυμνασάσθω κατὰ τὴν ἐμὴν πραγματείαν, ἐν ᾗ περὶ τῆς δυνάμεως ἔγραψα τῶν ἁπλῶν | |
| φαρμάκων. εἰ μὴ γὰρ οὕτως παρεσκευασμένος ἥκει πρὸς τὴν | 571 | |
13.572 | ἐκ τῶνδε τῶν ὑπομνημάτων ὠφέλειαν, ἄχρι λόγου μὲν εἴσε‐ ται τὴν μέθοδον, ἔργον δ’ οὐδὲν ἄξιον αὐτῆς ἐργάσεται. φέρε γὰρ αὐτὰ μὲν ἃ προείρηκα περὶ τῶν νευροτρώτων ἐπί‐ στασθαί τινα, δεδολωμένα δὲ φάρμακα δι’ ἄγνοιαν ἐμβάλ‐ | |
| 5 | λειν τοῖς συντιθεμένοις, ἢ μηδὲ τὴν ἀρχὴν ἐπίστασθαι τὰς δυνάμεις ἀκριβῶς αὐτῶν, ἆρα οὐκ ἀναγκαῖον ἔσται πλεονά‐ κις τοῦτον διαμαρτάνειν ἢ κατορθοῦν; ἐμοὶ μὲν καὶ πάνυ δοκεῖ. τὸ δὲ ἀκριβῶς ἐπίστασθαι τὰς δυνάμεις τοῦ μὲν ἐπίστασθαι διαφέρει πάμπολυ. τὸ μὲν γὰρ μόνον ἐπίστα‐ | |
| 10 | σθαι γινώσκειν ἐστὶν, εἰ ξηραίνειν τὸ φάρμακον ἢ ὑγραί‐ νειν ἢ ψύχειν ἢ θερμαίνειν ἡμᾶς πέφυκε. τὸ δ’ ἀκριβῶς ἐπίστασθαι πρὸς τούτῳ καὶ τὸ ποσὸν τῆς δυνάμεώς ἐστιν ἐγνωκέναι. τινὰ μὲν γὰρ φάρμακα δύναμιν ἔχει χλιαρᾶς θερ‐ μασίας γεννητικὴν, ὅταν ὁμιλήσῃ τοῖς σώμασιν ἡμῶν, ἔνια | |
| 15 | δὲ συμμέτρου, καθάπερ ἄλλα βραχὺ ταύτης ἰσχυρότερα, ἕτερα δ’ ἤδη ζεούσης οὕτως ἰσχυρῶς, ὡς καίειν δύνασθαι. χρὴ τοί‐ νυν τὸν ἰατρὸν ἐστοχάσθαι, μὴ μόνον τοῦ ποιοῦ τῆς δια‐ | |
| θέσεως, ἀλλὰ καὶ τοῦ κατ’ αὐτὴν ὡς ἂν εἴποι τις ποσοῦ. | 572 | |
13.573 | λέγεται μὲν γὰρ οὐ πάνυ τι κυρίως τὸ ποσὸν ἐν τῇ ποι‐ ότητι. λέγεται δ’ οὖν ὅμως, ὅπως καὶ πυρετὸς μέγας καὶ μικρός. καὶ τοσαύτη γε χρῆσίς ἐστι τῶν οὕτω λεγομένων, ὥστ’ ἤδη κυρίου δύναμιν ἔχειν αὐτὰ παραπλησίως πυξίδι | |
| 5 | καὶ χαλκεῖ καὶ ζωγράφῳ καὶ δρυοτόμῳ καὶ συνελόντι φά‐ ναι τοῖς ἀρξαμένοις μὲν ἐκ τῆς ὑπὸ τῶν γραμματικῶν ὀνο‐ μαζομένης καταχρήσεως, ὕστερον δὲ κυρίοις λέγεσθαι πεπι‐ στευμένοις. ταῦτα μὲν εἴρηταί μοι διὰ τοὺς οὐκ ἐν καιρῷ διαλεκτικευομένους. ὃ δὲ λέγων ἀπέλιπεν ἔστι τοιόνδε, ὅτι | |
| 10 | τὸ ξηραίνεσθαι δεόμενον οὐχ ἁπλῶς δεῖται τοῦ ξηραίνοντος, ἀλλὰ σὺν τῷ προσήκοντι μέτρῳ· τὸ μὲν εἰς ὑγρότητα πολλὴν ἐπιδεδωκὸς τοῦ πάνυ ξηραίνοντος, τὸ δ’ εἰς ὀλίγην τοῦ βραχέως τοῦτο δρῶντος, ὥσπερ γε τὸ εἰς πολλὴν τοῦ μεγάλως μὲν ξηραίνοντος, οὐ μὴν ἐσχάτως οὐδ’ ἄκρως. ἀνά‐ | |
| 15 | λογον γὰρ ἀεὶ τῷ ποσῷ τῆς ὑγρότητος εἶναι χρὴ τὸ ποσὸν τῆς ξηρότητος. ἔγωγ’ οὖν ὁπότε πρῶτον ἐτόλμησα τὴν κοι‐ νὴν ἀγωγὴν τῆς τῶν νευροτρώτων θεραπείας ὑπαλλάττειν, | |
| ἐστοχασάμην εἰς ὁπόσην ὑγρότητά τε καὶ θερμότητα τὸ | 573 | |
13.574 | πεπονθὸς ἥκει σῶμα. καί μοι δειχθέντος τινὸς νεανίσκου, κατὰ τὸ πρῶτον ἄρθρον τοῦ μέσου δακτύλου τῆς δεξιᾶς χειρὸς, ἐκ περιθλάσεως ὑγρὸν οὕτως ἐσχηκότος ἅπαν τὸ κατ’ αὐτὴν περὶ τῷ νεύρῳ χωρίον, ὡς ἤδη σήπεσθαι, τὸ μὲν ση‐ | |
| 5 | πόμενον αὐτὸ κατέπλασα διὰ κονίας στακτῆς καὶ ὠμῆς λύ‐ σεως, οὕτω δ’ ἴσθι με καλοῦντα τὸ κρίθινον ἄλευρον, ἐλαίῳ δὲ πολλῷ θερμῷ καταντλήσας τὸ μὴ σηπόμενον μὲν, τετα‐ μένον δὲ καὶ ὀδυνώμενον, εἶτα ἐκμάξας ἐρίῳ ξηρῷ περι‐ έχρισα κηρωτὴν οὕτως ὑγρὰν, ὡς ἐπὶ τῶν καταγμάτων χρώ‐ | |
| 10 | μεθα, μεμιγμένον ἔχουσαν εὐφόρβιον. ἐσκεύαστο δέ μοι καὶ ἥδε κατ’ ἐμὴν ἐπίνοιαν ἐπὶ καιροῦ τοιοῦδε. παραγενόμενός τις χειμῶνι σφοδρῷ καὶ δείξας τὸ γόνυ ῥᾳδίως ἔφη πάσχειν αὐτὸ ῥιγῶσαν, ὀνίνασθαι δ’ εὐθέως ὑπὸ τῶν θερμαινόν‐ των ἠξίου δὲ λαβεῖν τι τοιοῦτον φάρμακον, ὁδοιπορήσαντα | |
| 15 | γὰρ ἐν κρύει κατεψύχθαι τε καὶ ὀδυνᾶσθαι σφοδρότερον ἢ ἄλλοτε. νῦν μὲν οὖν, ἔφη, λουσόμενος ἄπειμι, πέμψω δ’ ἐπὶ | |
| τὸ φάρμακον ἐκ τοῦ βαλανείου. ὁ μὲν ταῦτ’ εἰπὼν ᾤχετο· | 574 | |
13.575 | μηδὲν δ’ ἔχων ἕτοιμον τοιοῦτο φάρμακον, εὐφόρβιον ἐλείωσα μετ’ ἐλαίου, καὶ τήξας κηρὸν ἔμιξα καὶ μικρὸν ὕστερον, ἡνίκα ἔπεμψεν ὁ φίλος αἰτῶν τὸ φάρμακον, ἔδωκα. τάχιστα δ’ ἀνωδύνου γενομένου προὐτράπην ἐντεῦθεν ἐπ’ ἄλλων μο‐ | |
| 5 | ρίων ὁμοίως ποπονθότων χρήσασθαι, περὶ ὧν αὖθις εἰρή‐ σεται. νυνὶ δ’ ἐπὶ τὸν τοῦ νευροτρώτου λόγον ἐπάνειμι διὰ τοὺς μηδὲν μὲν τούτων ὧν ἐγὼ νῦν ὑφηγοῦμαι γινώ‐ σκοντας, ἐγκαλοῦντας δὲ λεξειδίοις· οὓς εὑρεῖν μαντεύομαι κακῶς ὀνομάζειν νευροτρώτους, ὅσοι τῶν τενόντων ἐτρώθη‐ | |
| 10 | σαν. τένοντας γὰρ αὐτοὺς οἶμαι καλεῖν τοὺς ἔξωθεν τῆς χει‐ ρὸς ἐπιτεταμένους, ὅλῳ τε τῷ καρπῷ καὶ τοῖς δακτύλοις. ἐγὼ δ’ ὅτι μὲν σαφέστερον καὶ κυριώτερον ἦν αὐτοὺς ὀνο‐ μάζεσθαι τενοντοτρώτους οὐκ ἀγνοῶ· πάντων δ’ ἀνδρῶν συνήθως καλούντων νευροτρώτους, ὅπως μή τις με νεωτε‐ | |
| 15 | ροποιεῖν ἐν ταῖς προσηγορίαις φῇ, τὴν συνήθη προειλόμην ἀντὶ τῆς ἀληθοῦς. εἶχε δὲ οὐδ’ αὐτὴ συνήθης γεγονέναι, δίχα λόγου φθασάντων τῶν πλείστων ἰατρῶν καὶ τοὺς τέ‐ | |
| νοντας ὀνομάζειν νεῦρα. ἀλλ’ εἴτε νευροτρώτους ἐθέλοις | 575 | |
13.576 | ὀνομάζειν αὐτοὺς, εἴτε τενοντοτρώτους, οὔτε σωθήσονται διὰ τὰς φωνὰς ταύτας οὔτε σπασθήσονται, καθάπερ οὐδὲ κυλλωθήσονται καὶ τεθνήξονται. προσηγορία γὰρ οὔτε ἔσωσέ ποτε ἄνθρωπον οὔτ’ ἀπέκτεινεν, ἀλλ’ ἡ τῶν φαρμάκων δύ‐ | |
| 5 | ναμις ἑκάτερον τούτων ἐργάζεται. κᾀγὼ ταῦθ’ ὑπαλλάττων τοὺς σηπομένους καὶ σπωμένους καὶ κεκυλλωμένους, ἐνίους δὲ καὶ διαφθειρομένους, ὑγιεῖς καὶ ζῶντας ἐργάζομαι. καὶ γὰρ αὖ καὶ τοὺς τεθλασμένους τὰ νεῦρα, καθάπερ ἐκεῖνος ἐτέθλαστο, νευροτρώτους ἐφθάκασι καλεῖν, οὐ νευροθλάστους. | |
| 10 | ἡ δὲ θεραπεία κοινὴ καὶ ὁ κίνδυνος ἴσος ἀμφοῖν ἐστι τῶν τεθλασμένων τι καὶ τρωθέντων ἤτοι νεῦρα ἢ τένοντας. ὁ γοῦν ἄνθρωπος ἐκεῖνος ὁ σηπόμενος μὲν ἤδη τὰ περὶ τὸ πρῶτον ἄρθρον τοῦ μέσου δακτύλου, τεινόμενός τε καὶ ὀδυ‐ νώμενος τὰ ὑπερκείμενα, πολὺ βελτίων ἑαυτοῦ κατὰ τὴν ὑστε‐ | |
| 15 | ραίαν ἐγένετο, καθ’ ἣν ἀντὶ τῆς ὠμῆς λύσεως ἔμιξα τὸ τῶν ὀρόβων ἄλευρον τῇ στακτῇ κονίᾳ, καὶ τῇ γε τρίτῃ τῶν ἡμε‐ ρῶν ὁμοίως ἔτι θεραπευόμενος ἦν μὲν ἤδη τελέως ἀνώδυ‐ | |
| νος τὰ ἄλλα, κατὰ δὲ τὸ θλάσμα, νευρῶδές τι σῶμα | 576 | |
13.577 | παραπλήσιον ὑμένι παχεῖ προὔκυψεν, ὃ μετρίως διακινήσαν‐ τός μου ῥᾳδίως ὅλον ἐξέπεσεν ἡμισαπὲς ὄν. ἐδόκει δὴ πᾶσι τοῖς θεασαμένοις τοῦτο τὸ σῶμα τὸ νεῦρον ὅλον εἶναι τὸ διασεσηπὸς, ὡς ἂν οὐκ εἰδόσιν ὅπως ἠμφιεσμένοι νευρώδεσιν | |
| 5 | ὑμέσιν οἱ τένοντες οὗτοι, διά τε τοῦ καρποῦ προέρχονται καὶ καθ’ ὅλην ἐπιτείνονται τῶν δακτύλων. ἐμοὶ δὲ καὶ δια‐ στείλαντι τὸ σεσηπὸς τοῦ θλάσματος ὁ τένων ἐφάνη σωζό‐ μενος. ἀνιεὶς οὖν ἕνα τῶν τροχίσκων ἢ κυκλίσκων ἢ ὅπως ἂν ὀνομάζειν ἐθέλοι τις, ὧν εἷς ἐστι καὶ ὁ τοῦ Πολυείδου, | |
| 10 | δι’ ἑψήματος ἢ σιραίου· καὶ γὰρ καὶ τοῦτο καλεῖν ὡς ἂν αὐτὸς βουληθῇς ἐξέστω σοι· καὶ προκαταχρίσας τὸ φαινό‐ μενον τοῦ νεύρου, τῷ τε καταπλάσματι πάλιν ἐχρησάμην ὡσαύτως καὶ τῷ δι’ εὐφορβίου χρίσματι κατὰ τῶν αὐτῶν τόπων, ὡς ἔμπροσθεν ἑκατέρῳ. θεασάμενος δὲ τῇ τετάρτῃ | |
| 15 | τῶν ἡμερῶν προσεσταλμένα πάντα, τὰ περὶ τὸ τεθλασμέ‐ νον μὲν ἔμπροσθεν, ἡλκωμένον δὲ τότε τοῦ δακτύλου πρῶ‐ τον ἄρθρον, ἐσκοπούμην ἐφ’ ὅ τι μεταβαίην ἀπὸ τοῦ κατα‐ | |
| πλάσματος. ἐνενόησα τοίνυν, εἰ μὲν ἀκριβῶς ἀφλέγμαντον εἴη | 577 | |
13.578 | τὸ νεῦρον, ἐπὶ τὰ συνουλοῦντα μεταβαίνειν· εἰ δέ τι τῆς φλε‐ γμονῆς αὐτοῦ σκιῤῥῶδες ὑπολείποιτο, τῶν ἱκανῶς τι ξηραι‐ νόντων προσφέρειν. ἐπεὶ τοίνυν ἐφαίνετο λείπεσθαί τι τῷ διὰ τῆς ῥίζης τοῦ δρακοντίου φαρμάκῳ πρότερον ἐχρησά‐ | |
| 5 | μην, ὃ τὰ μὲν ἄλλα ταὐτὰ ἔχει τῷ Αἰγυπτίῳ φαρμάκῳ, τῇ ἴσιδι καλουμένῃ, προσείληφε δὲ τὴν τοῦ δρακοντίου ῥίζαν. ἐφεξῆς δὲ τούτου τῇ Ἀθηνᾷ καλουμένῃ χρησάμενος ἀπ’ ἐκείνης λοιπὸν ἐπὶ τὰ συνουλοῦντα παρεγενόμην. ἐφ’ ἑτέρου δὲ τῷ διὰ τοῦ σιραίου λελυμένῳ τροχίσκῳ καταχρίων τὰ | |
| 10 | γεγυμνωμένα μέρη τοῦ τραύματος, ἔξωθεν ἐπέβαλλον τὸ εὐ‐ φόρβιον, ἀναμίξας κηρῷ καὶ ῥητίνῃ τοσούτοις τὸ πλῆθος ὡς ἐμπλαστρῶδές τε ἅμα γενέσθαι καὶ διασώζειν τὴν δύνα‐ μιν τοῦ εὐφορβίου. πῶς δ’ ἄν τις ἀποβλέπων πρὸς τούτους τοὺς σκοποὺς συνθείη τὸ φάρμακον, ἐφεξῆς ἐρῶ. καὶ γάρ τοι | |
| 15 | καὶ διὰ τοῦ ὄξους ἄλλο φάρμακον ἐποίησα καὶ κατ’ ἐκεῖνο σκοπὸν ἔχων τήν τε σύστασιν αὐτοῦ καὶ τὴν τοῦ ὄξους λεπτομερῆ δύναμιν, ὅπως φυλάττοιτο μετὰ τοῦ τὴν | |
| ψυκτικὴν δύναμιν ἐκλύεσθαι. περὶ μέντοι τούτων ὅπως συν‐ | 578 | |
13.579 | ετέθη, μετ’ ὀλίγον εἰρήσεται, νυνὶ δ’ ἐπειδὴ τὴν ἀγωγὴν τῆς τῶν νευροτρώτων θεραπείας ἐπενόησα διὰ λογικῆς ἐν‐ δείξεως, ἄνευ τῆς ληρώδους περιπτώσεως τῶν ἐμπειρικῶν ὅλην εἰπεῖν αὐτὴν βούλομαι, μηδένα παραλείπων διορισμὸν, | |
| 5 | ἀπ’ ἀρχῆς αὖθις ἀναλαβὼν τὸν λόγον. ὅταν γάρ τινα τετρω‐ μένον εὐθέως παραλάβω, ποτὲ μὲν διὰ τῶν ὑγρῶν φαρμά‐ κων ποιοῦμαι τὴν θεραπείαν, ἔστι δ’ ὅτε διὰ τῶν ἐμπλά‐ στρων, ἐπιβαλὼν ἔξωθεν ἔριον ὡς μαλακώτατον, ἐλαίῳ θερμῷ βεβρεγμένον. εἰ δὲ τῷ δι’ ὄξους χρώμενος εἴην φαρ‐ | |
| 10 | μάκῳ, μιγνὺς ὄξος ὀλίγον τῷ ἐλαίῳ. καὶ λύω γε δὶς ἢ τρὶς ἡμέρας καὶ καταντλῶ δι’ ἐλαίου θερμοῦ. μεγάλων δ’ οὐ‐ σῶν τῶν νυκτῶν καὶ κατὰ ταύτας εἴωθα λύειν. καὶ μᾶλλόν γε ποιῶ τοῦτο δακνομένου τοῦ ἕλκους ὑπὸ τῶν φαρμάκων, ὡς ὅταν γε ἀπ’ ἀρχῆς χρωμένῳ μοι τοιούτῳ φαρμάκῳ, μήτε | |
| 15 | δάκνεσθαι λέγῃ μήτε ὀδυνᾶσθαι μήτε τάσεως ὁ κάμνων αἴ‐ σθηται, δὶς τῆς ἡμέρας ἐπιλύω τε καὶ καταντλῶ, περὶ μὲν τὴν ἕω τὸ πρῶτον, εἰς ἑσπέραν δὲ τὸ δεύτερον. ἔστω δὲ καταντλώμενον ἔλαιον ἱκανῶς μὲν θερμὸν, ἀλλ’ ἄχρι τοῦ | |
| μὴ λυπεῖν τὸ τετρωμένον. ὥσπερ γὰρ τὸ ψυχρὸν ἐναντιώ‐ | 579 | |
13.580 | τατόν ἐστι ταῖς τοιαύταις διαθέσεσιν, οὕτω τὸ χλιαρὸν οὐ τελέως ὠφέλιμον. ἐμάθομεν γὰρ ἐν τῷ πρώτῳ τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως, ὥσπερ τὸ ὕδωρ ἐναντιώτατα πέφυκε ποιεῖν ἐν τῷ θερμὸν ἢ ψυχρὸν ὑπάρχειν, οὕτω καὶ | |
| 5 | τὸ ἔλαιον. ἐμπλάττει μὲν γάρ πως, μᾶλλον δὲ ἐπέχει τὰς διαπνοὰς τοῦ σώματος, ὅταν ψυχρὸν προσφέρηται, διαφορεῖ δὲ καὶ λεπτύνει τὸ θερμόν. ἔνεστι δέ σοι τοῦτο κᾀπὶ τῶν ἑψημένων κρεῶν ἐν αὐτῷ μαθεῖν. ὁμοίως γὰρ αὐτὰ τοῖς προεωλισθεῖσιν ἐργάζεται ψαθυρὰ, κᾂν εὐθέως ἅμα τῷ | |
| 10 | τυθῆναι τὸ ζῶον ἕψῃς ἢ ταγηνίσῃς ἐν αὐτῷ. διὰ τοῦτο οὖν κᾀγὼ τὴν διὰ τοῦ ἐλαίου κατάντλησιν εἱλόμην ἱκανῶς θερ‐ μοῦ φεύγων ἀεὶ τὸ χλιαρὸν, ἔτι δὲ μᾶλλον τὸ ψυχρόν. ὕδα‐ τος δὲ χρῆσιν ἐν ὅλῃ τῇ θεραπείᾳ φυλάττομαι μέχρι τοῦ μηδ’ ἅψασθαι τοῦ ἕλκους, ὥσθ’ ὅταν μὲν εὐθέως ἐν ἀρχῇ | |
| 15 | δέῃ τὸ αἷμα τοῦ τετρωμένου μέρους ἀποπλῦναι, δι’ ἐλαίου τοῦτο πράττειν· ὅταν δ’ ἤδη μετρίως ἔχοντες οἱ κάμνοντες λούωνται, μηδὲ τότε ἐμβάλλειν ἐπιτρέπειν αὐτοῖς εἰς τὸ ὕδωρ | |
| τὸν πεπονθότα τόπον, ὡς τὸ πολὺ γὰρ ἐν αὐταῖς ταῖς χερ‐ | 580 | |
13.581 | σὶν οἱ νευρότρωτοι γίνονται. μέμνημαι δέ τινα τῶν οὕτω τετρωμένων, ἐπειδὴ τετάρτην ἡμέραν ἄγων ἀνώδυνος τελέως ἦν ἀφλέγμαντόν τε τὸ πεπονθὸς ἑώρα μόριον, ἐν κρύει πολλῷ προελθόντα τῆς οἰκίας ἐπί τινα πρᾶξιν ἀναγκαίαν, | |
| 5 | ἐν ᾗ διατρίψας ἐπὶ πλέον ἦλθεν οἴκαδε τεινόμενος τὸ κῶ‐ λον ὅλον ἄχρι τοῦ τραχήλου καὶ μεγάλης ὀδύνης αἰσθόμε‐ νος. ὡς δ’ ἀφικομένου τινὸς ἐπ’ ἐμὲ παραγενόμενος ὡς αὐ‐ τὸν ἐθεασάμην ἐν οἷς ἦν, ἀποῤῥῖψαι μὲν ἐκέλευσα τὸ κατὰ τὸ μόριον ἔλαιον ψυχρὸν ἐκ τῆς προόδου γεγονὸς, ἐλαίῳ δὲ | |
| 10 | θερμῷ καταντλήσας ὅλον τὸ κῶλον, εἶτα καὶ τοῦ τραχήλου τὸ κατ’ εὐθὺ μέρος, ἐλαιοβρεχέσιν ἐρίοις πυριάσας ἐπιθείς τε τὸ διὰ τοῦ εὐφορβίου φάρμακον ὑγρὸν ἅμα καστορίῳ, παρηγόρησα τὸν ἄνθρωπον αὐτίκα καὶ ὕπνου ἐπιγενομένου μέχρι τῆς ἑσπέρας ἐπέπαυτο πάντα τὰ συμπτώματα. περὶ | |
| 15 | παντὸς οὖν ποιεῖσθαι χρὴ θερμὸν διαμένειν τὸ ἔριον, εἴτ’ οὖν ἐλαίῳ μόνῳ βεβρεγμένον εἴτε καὶ ὀξελαίῳ τύχοι. γέ‐ νοιτο δ’ ἂν τοῦτο περιβαλλομένων ἔξωθεν ἐρίων ἄλλων ξη‐ | |
| ρῶν, ἔνδον τε μένοντος, ὅταν ᾖ χειμὼν ἄχρι τῆς εʹ ἢ τῆς ζʹ. | 581 | |
13.582 | ἡμέρας τοῦ κάμνοντος. ἐὰν γὰρ ἄχρι ταύτης μήτε φλεγμονὴ φανεῖταί τις, ἀνώδυνός τε παντάπασιν ᾖ καὶ μηδεμιᾶς αἰ‐ σθάνηται τάσεως, ἐν ἀκινδύνῳ λοιπὸν ἔσται. φροντὶς δ’ ἔστω σοι τοῦ μηδὲν οἰνῶδες ἐμφαίνεσθαι τῷ ὄξει, καθάπερ | |
| 5 | γε καὶ κατὰ τοὔλαιον, ὡς ἀπηλλάχθαι στύψεως ἁπάσης. μήτε οὖν τὸ καλούμενον ὠμοτριβὲς ἢ ὀμφάκινον ἔστω, διττῶς γὰρ ὀνομάζεται μήτε τὸ ἀπὸ τῆς Ἰβηρίας, ὃ καλοῦσι Σπα‐ νὸν, ἀλλὰ μηδ’ ἄλλο τι τῶν θαλλοὺς ἐλαίας ἐχόντων. ἄρι‐ στον οὖν ἔλαιόν ἐστι τὸ λεπτομερὲς, ὁποῖον ἐν Ἰταλίᾳ μὲν | |
| 10 | τὸ Σαβῖνόν ἐστιν, ἄλλοθι δὲ τῶν ὑπὸ Ῥωμαίοις ἐθνῶν, ὅσα μηδεμίαν ἐμφαίνει στύψιν. ὁποῖον δέ τι πρᾶγμά ἐστιν ἔνδειξις λογικὴ καὶ ὅσον πλουσιώτερον ἐμπειρίας ψιλῆς ἄνευ μεθόδου, κᾀκ τῶνδε μαθήσῃ νευροτρώτων τε πολλοῖς πολ‐ λάκις ἐν ὁδοῖς τε καὶ κατὰ πλοῦν καὶ κατ’ ἀγρὸν, ἢ ἐν | |
| 15 | πόλει μὲν, ἀλλὰ πόῤῥω τῆς ἐμῆς οἰκίας παραγενόμενος, οὔτε τοῦ δι’ εὐφορβίου φαρμάκου παρόντος οὔτε τοῦ δι’ ὄξους, ἀλλ’ οὔτε ἄλλου τῶν ἐν ἐκείνῳ τῷ χωρίῳ κατὰ τύχην εὐ‐ | |
| πορηθέντων φαρμάκων ἐπιθεὶς τῷ τραύματι, διὰ παντὸς | 582 | |
13.583 | ἔτυχον τοῦ σκοποῦ. κατ’ ἀγρὸν μὲν γὰρ ἐμαυτὸν οἶδα καὶ πρόπολιν πρόσφατον, ὑγρὰν καὶ λιπαρὰν, ἣν ὁ γεωργὸς εἶχεν, ἐπιθέντα κατὰ τοῦ τραύματος, καὶ ποτὲ ζύμην μόνην καὶ ποτὲ ἄμφω μίξαντα. χρὴ δὲ τὴν μὲν ζύμην ὅτι παλαιο‐ | |
| 5 | τάτην εἶναι, τὴν πρόπολιν δὲ ἐναντίως ἔχειν αὐτῇ κατὰ χρό‐ νον. εἰ δὲ εἴη παλαιοτέρα, μαλαττέσθω παρὰ τὸ πῦρ δι’ ἐλαίου ἢ ἐν ἡλίῳ. ἐπ’ ἄλλου δέ τινος ἀγροίκου τῇ ζύμῃ τὸν ὀπὸν τοῦ τιθυμάλλου μίξας ἐπέθηκα, πλησίον τῆς αὐ‐ λῆς αὐτοῦ θεασάμενος αὐτὸν πεφυκότα. κατέγνων γὰρ τῆς | |
| 10 | ζύμης ὡς προσφάτου. καὶ ποτὲ πρόπολιν μετ’ ἐλαίου τήξας ἀνέδευσα τῇ ζύμῃ, προφυράσας αὐτὴν ὄξει δριμυτάτῳ. κάλ‐ λιον δ’ ἐπὶ τῶν τοιούτων μίξεων τὸ ἔλαιον παλαιὸν εἶναι, δι’ ὀξυμέλιτός τε καὶ ἀλεύρου κυάμων ἢ ὀρόβων ἢ αἰ‐ ρῶν ἢ ἐρεβίνθων ἢ θέρμων πικρῶν ἢ πάλης ἀλφίτων ἢ κρι‐ | |
| 15 | θῶν ἀλεύρου, οἷς κατὰ τὰς πόλεις κέχρημαι καταπλάσμασιν οὐ μόνον ἐπὶ τῶν ἤδη φλεγμαινόντων, ἀλλὰ καὶ κατ’ ἀρχὰς | |
| εὐθέως. ἐν ἀγρῷ δὲ καὶ πίτταν εὑρὼν ὑγρὰν παρὰ τέκτονι, | 583 | |
13.584 | τῇ ζύμῃ μίξας ἐπέθηκα, καὶ παρ’ ἄλλῳ τὸ τῶν ὀρόβων ἄλευρον ἀναδεύσας αὐτῇ. μὴ παρόντος δὲ τούτου καὶ τῶν προειρημένων ὁτιοῦν ἔνεστι μιγνύειν. καὶ ὀξέλαιον δὲ μόνου ἀναλαβὼν ἐρίῳ θερμὸν ἐπέβαλον εὐθέως, ἄλλου μὴ παρόν‐ | |
| 5 | τος. ἐθάρσησα γὰρ τῷ ὄξει δριμεῖ τε ἱκανῶς ὄντι καὶ πα‐ λαιῷ. ἐφ’ ἑτέρου δὲ προκατεψυγμένου, διὰ τὸ πρὸ μιᾶς ὥρας ἢ καὶ πλείονος ἔτι χρόνου τεθλᾶσθαι τὸ νεῦρον, ἄχρι τῶν ἐπιτηδείων τί μοι κομισθησόμενον ἀνέμενον, ἐλαίῳ καταν‐ τλεῖσθαι τὸ μόριον κελεύσας. καὶ τότε προμίξας ὄξος, ἐπειδὴ | |
| 10 | τὸ περιέχον θερμότατον ἦν ὥρᾳ θέρους τὸ μικτὸν ἐξ ἀμφοῖν ἄχρι πλείστου κατήντλουν, ἕως τῶν ἄλλων ἐκομίσθη τι φαρ‐ μάκων. ἕκαστον δὲ τῶν εἰρημένων ἀλεύρων καὶ τῆς στακτῆς διαμίξας πολλάκις, ἐπέπλασα καὶ κατ’ ἀρχὰς εὐθέως καὶ μετὰ ταῦτα φθάσαντος ἀνθρώπου τῶν ἐναίμων τινὶ φαρ‐ | |
| 15 | μάκων οὐ καλῶς κεχρῆσθαι. πάντα δ’ οὖν ταῦτα τὰ ὁπωσ‐ οῦν ἐπιτιθέμενα φάρμακα θερμὰ ταῖς ποιότησι προσφερέ‐ σθω. καὶ μέντοι κᾀπὸ τῆς ἐμαυτοῦ ποτ’ οἰκίας, οὐδενὸς τῶν | |
| συνθέτων φαρμάκων ἑτοίμου εὑρισκομένου, σπεύδων προελ‐ | 584 | |
13.585 | θεῖν, ἔδωκά τινι τῶν ἐμῶν παλαιὸν εὐφόρβιον, ἐκέλευσά τε λειώσαντα μετ’ ἐλαίου παλαιοῦ, μέχρι πάχους ὑγρᾶς κη‐ ρωτῆς, ἐπιθεῖναι τῷ νύγματι τοῦ κατὰ τὴν χεῖρα τένοντος. ὡς δ’ ἐπανελθὼν ἐπυνθανόμην τοῦ τρωθέντος, εἰ θερμα‐ | |
| 5 | σίας πολλῆς αἴσθησις αὐτῷ γίγνοιτο κατὰ τὸν τό‐ πον, ὁ δὲ συμμέτρου τινὸς ἔφησεν αἰσθάνεσθαι. πάλιν οὖν ἐπυθόμην εἰ δάκνοιτο κατὰ τὸ τραῦμα πρὸς τοῦ φαρμά‐ κου. τοῦ δὲ εἰπόντος μὴ δάκνεσθαι μὲν, οἱονεὶ δὲ κνήσεώς τινος αἴσθησιν ἔχειν, συνεχώρησα μέχρι τῆς νυκτὸς ἐπικεῖ‐ | |
| 10 | σθαι τὸ φάρμακον. ἐπεὶ δὲ ἀφαιρεθέντων τῶν ἐπικειμένων θερμασία τέ μοι σύμμετρος ἐφαίνετο κατὰ τὸ πεπονθὸς χω‐ ρίον καὶ μὴ μεμυκὸς τὸ νύγμα, κάλλιον ἔδοξέ μοι εἶναι τῷ αὐτῷ χρῆσθαι φαρμάκῳ. καὶ μέντοι κατὰ τὴν ὑστεραίαν ἀμέμπτως ἔχοντος τοῦ νευροτρώτου καὶ κατὰ τὴν τρίτην | |
| 15 | τε καὶ τετάρτην ἄχρι τέλους ἐχρησάμην τῷ αὐτῷ φαρμάκῳ, καί τις τοῦτο θεασάμενος ἐφ’ ἑτέρου τρωθέντος ὁμοίως ἐχρήσατο τῷ προσφάτῳ εὐφορβίῳ κατὰ τὸν αὐτὸν τόπον. ἐξ ἀνάγκης οὖν ἠκολούθησε τῷ τετρωμένῳ θερμασία τε πολλὴ | |
| καὶ δῆξις καὶ ὀδύνη κατὰ τὸ ἕλκος, ὥστε ἀχθῆναι πρὸς ἐμὲ | 585 | |
13.586 | τὸν ἄνθρωπον, ὡς ἐπὶ παραδόξῳ τῷ συμβεβηκότι. κᾀγὼ συνεὶς αὐτίκα τοῦ γεγονότος ἀπέῤῥιψα μὲν τὰ ἐπικείμενα, καταντλήσας δ’ αὐτὸν ἐλαίῳ τὸ διὰ τοῦ ὄξους ἐπέθηκα φάρμακον. εἰ δ’ οὐκ ἦν τοῦθ’ ἕτοιμον, ἐπετεθείκειν ἂν τὸ | |
| 5 | διὰ εὐφορβίου, πλέονα κηρὸν ἔχον. οὐκοῦν ἐχρῆν, καθάπερ ὀλίγον ἔμπροσθεν ἐλέγομεν μὴ ἀγνοεῖν τάς τε δυνάμεις καὶ τὰς ἰδέας τῶν δοκίμων φαρμάκων, οὐδὲ τίνα μὲν ἐν τάχει μεταβάλλει τὴν δύναμιν, τίνα δὲ ἕως παμπόλλου διαφυλάτ‐ τει. τῶν γὰρ ταχέως ἐξίτηλον ἐχόντων τὴν θερμότητα τὸ | |
| 10 | εὐφόρβιόν ἐστι· γνωριεῖς δὲ αὐτὸ καὶ χωρὶς τοῦ διαμασήσα‐ σθαι τὸ χρῶμα θεασάμενος. οὐ γὰρ ὡς ἐν ἀρχῇ τεφρῶδες, ἀλλ’ ὕπωχρόν τε καὶ ὑπόξανθον γίνεται παλαιούμενον. εὐ‐ θὺς δὲ καὶ ξηρὸν ἱκανῶς φαίνεται τηνικαῦτα καὶ διαλύεται μόγις ἐν τῷ λειοῦσθαι δι’ ἐλαίου τοῦ νέου ταχέως χυλου‐ | |
| 15 | μένου. χρὴ δ’ οὐκ εὐθέως αὐτὸ μιγνύναι τῷ ἐλαίῳ, ἀλλὰ πρότερον ἐν τῇ θυείᾳ λειοῦν ἀτρέμα, ὅπως μὴ πλατυνθῇ. | |
| καὶ τί δεῖ λέγειν ὅτι καὶ γευσαμένῳ σοι τὸ μὲν πρόσφατον | 586 | |
13.587 | φαίνεται πυρωδέστατον, ὡς κατακαίειν τὴν γλῶσσαν, τὸ δὲ παλαιὸν ὀλίγην ἐργάζεται θερμασίαν; συμβαίνει μὲν οὖν καὶ ἄλλοις πολλοῖς τῶν φαρμάκων ὀλίγοις ἔτεσιν ἐξί‐ τηλον ἴσχειν τὴν δύναμιν, οὐδενὸς δ’ ἧττον τὸ εὐφόρβιον | |
| 5 | μετά γε θαψίαν. αὕτη γὰρ μετ’ ἐνιαυτὸν μὲν ἀσθενὴς ἱκα‐ νῶς γίνεται, τελέως δ’ ἐκπνεῖ διετὴς γενομένη. τό γε μὴν εὐφόρβιον ὅταν ἐξ ἀρχῆς τε καλὸν ᾖ καὶ καλῶς ἀποκέη‐ ται, καὶ κατὰ τὸ τρίτον ἔτος διασώζει ἔτι τινὰ δύναμιν, ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ κατὰ τὸ τέταρτον, ἐκλύεται δ’ ἤδη καὶ | |
| 10 | κατὰ τὸ εʹ καὶ ἕκτον, εἶτ’ ἐπὶ προήκοντι τῷ χρόνῳ τελέως ἀμαυροῦται. ᾧ δ’ ἔφην ἐγὼ σὺν ἐλαίῳ χρήσασθαί ποτε πα‐ λαιωθέντι χωρὶς κηροῦ εʹ σχεδὸν ἐτῶν ἢ ἓξ ἦν. ὅθεν οὐδὲ περιλαβεῖν ἐν μέτρῳ δυνατόν ἐστι τὴν χρῆσιν αὐτοῦ. νέον μὲν γὰρ ὂν ἐλαίῳ δεκαπλασίῳ καὶ δωδεκαπλασίῳ μίγνυται | |
| 15 | μετὰ κηροῦ τριπλασίου, παλαιούμενον δὲ πλέον ἐμβάλλειν αὐτῷ χρή· τριετὲς δὲ καὶ τετραετὲς γενόμενον ἤτοι διπλά‐ σιον τοῦ κατ’ ἀρχὰς ἢ ἴσον τῷ κηρῷ. ὅταν μὲν οὖν τοῖς | |
| ἀκόποις ὀνομαζομένοις χρίσμασιν ὁμοίαν ἔχειν βουληθῇς, τὸ | 587 | |
13.588 | φάρμακον τὴν σύστασιν, ἥπερ δὴ καὶ τῆς ὑγρᾶς κηρωτῆς ἐστι, τετραπλάσιον εἶναι χρὴ τοῦ κηροῦ τὸ ἔλαιον. ὅταν δ’ ἐμπλαστρώδης γένηται, τὸν κηρὸν ἴσον τοὐπίπαν τῷ ἐλαίῳ χρὴ μιγνύναι, μάλιστα ἐὰν ξηρὸς ᾖ καὶ παλαιὸς, ὡς ὁ πρόσ‐ | |
| 5 | φατός γε καὶ λιπαρὸς ὢν ἐλάττονος δεῖται τοῦ ἐλαίου πρὸς τὸ ποιῆσαι κηρωτὴν ἐμπλαστρώδη, καὶ μᾶλλον ἔτι θέ‐ ρους ὥρᾳ. βουληθεὶς οὖν τις τὴν κηρωτὴν ἐμπλαστρώδη ποιῆσαι τὸν κηρὸν τήξας ἐν ἐλαίῳ, καθ’ ἣν εἴρηκα συμμε‐ τρίαν, προσμίξει τὸ ἕκτον μέρος αὐτῷ τοῦ προσφάτου εὐ‐ | |
| 10 | φορβίου, ὡς εἶναι μὲν 𐅻 αʹ. ἐκείνου, τοῦ δὲ κηροῦ ἓξ, ἐλαίου δὲ ἓξ ἢ πέντε. ἀλλ’ ἐπεὶ τὸ κολλῶδές τε καὶ γλίσχρον οὐχ ὑπάρχει τῷ κηρῷ, καθάπερ τῇ ῥητίνῃ τε καὶ τῇ πίττῃ, διὰ τοῦτο μιγνύω τῇ κηρωτῇ ῥητίνην ἢ πίτταν ἢ ἑκατέρου μέ‐ ρος. εὔδηλον οὖν ὅτι τούτων μιγνυμένων οὐκέτι τὸ ἔλαιον | |
| 15 | ἴσον αὐτοῖς ἐμβλητέον. ὁ μὲν γὰρ κηρὸς εἰς ὑγρότητα πολ‐ λοῦ δεῖται τοῦ λίπους, αἱ ῥητίναι δὲ αἱ μὲν ξηραὶ παντά‐ πασιν ὀλίγου χρῄζουσιν, αἱ δὲ ὑγραὶ καὶ προσλαβεῖν τινα | |
| ξηρὰν οὐσίαν ἐθέλουσιν εἰς ἐμπλαστρώδη σύστασιν. ἐν μὲν | 588 | |
13.589 | οὖν τοῖς κηροῖς οὐ πολλή τίς ἐστιν ἡ διαφορὰ καθ’ ὑγρό‐ τητα καὶ ξηρότητα, ταῖς ῥητίναις δ’ ἔμπαλιν, ὥσπερ καὶ τῇ πίττῃ, παμπόλλη ἡ διαφορὰ ταῖς ξηραῖς ἐστι πρὸς τὰς ὑγράς. ξηροτάτη μὲν οὖν τῶν ῥητινῶν ἐστιν ἣν ὀνομάζουσί | |
| 5 | τινες φρυκτὴν, τινὲς δὲ κολοφωνίαν· δευτέρα δ’ ἡ ἐκ τῶν κεραμείων, ἀκάθαρτός τε καὶ ἄφρυκτος, ἐὰν δ’ αὐτὴν καθάρῃ τις, εἰς τὴν φρυκτὴν μεταπίπτει. τούτων δ’ ἀμφοτέρων ξη‐ ρότερόν ἐστι τὸ καλούμενον πιτύϊνον φύσημα. τοῦτο μὲν, ὡς ἂν αὐχμηρὸν, οὐκ ἐπιτήδειον νομίσας εἶναι εἰς τὴν τῆς | |
| 10 | προκειμένης ἐμπλάστρου σύνθεσιν ἀπωσάμην, ἐχρησάμην δὲ τῇ τε φρυκτῇ καὶ ταῖς ὑγραῖς. εἰσὶ δὲ καὶ τούτων ἔνιαι μὲν ἐπὶ πλέονα χρόνον ὑγραὶ διαμένουσαι, καθάπερ ἡ τερ‐ μινθίνη, τινὲς δὲ ταχέως ξηραινόμεναι, καθάπερ ἡ στροβι‐ λίνη. μέση δ’ ἀμφοῖν ἐστιν ἡ ἐλατίνη. καὶ μέντοι καὶ κατὰ | |
| 15 | τὰς δυνάμεις θερμοτέρα μὲν ἡ στροβιλίνη, δευτέρα δὲ ἡ ἐλα‐ τίνη, τρίτη δ’ ἀμφοῖν ἡ τερμινθίνη. τὴν κυπαρισσίνην δὲ ὑπώπτευσα μὴ μιγνύειν, ὡς στύψεως ἔχουσάν τι. δόξει δέ τις ἡμῖν διαφέρεσθαι κατὰ τὸν περὶ ῥητινῶν λόγον Διοσκο‐ | |
| ρίδην τὸν Ἀναζαρβέα γράψαντα τήνδε τὴν ῥῆσιν ἐν τῷ | 589 | |
13.590 | πρώτῳ περὶ ὕλης. προάγει δὲ πασῶν τῶν ῥητινῶν ἡ τερμιν‐ θίνη καὶ μετὰ ταύτην ἡ σχινίνη, εἶτα πιτυΐνη καὶ ἐλατίνη, μεθ’ ἃς ἀριθμοῦνται ἥ τε πευκίνη καὶ ἡ στροβιλίνη. φαίνε‐ ται γὰρ ἐν τούτοις ὁ Διοσκορίδης, ὡς περὶ φαυλοτάτης μὲν | |
| 5 | φρονῶν τῆς στροβιλίνης, ἀρίστης δὲ τῆς τερμινθίνης. ἐγὼ δὲ τῶν τριῶν ῥητινῶν τῶνδε, στροβιλίνης, ἐλατίνης, τερμιν‐ θίνης, πρώτην μὲν εἶπον ἀρίστην τὴν στροβιλίνην εἶναι κατὰ θερμότητα, δευτέραν δὲ τὴν ἐλατίνην, ὑστάτην δὲ τὴν τερ‐ μινθίνην. ὥσπερ οὖν ὁ λέγων τῶν κατὰ τὴν Ἰταλίαν | |
| 10 | οἴνων αὐστηρῶν ἄριστον εἶναι τὸν Ἰταλικὸν οἶνον, ὁ μὲν γὰρ πρὸς μίαν ποιότητα τὴν ἀναφορὰν τοῦ λόγου ποιού‐ μενος, ὁ δὲ ἁπλῶς ὑπὲρ ὅλης ἀποφαινόμενος αὐτῶν τῆς οὐ‐ σίας, ἀληθεύει, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν ῥητι‐ νῶν ἀρίστην μὲν ὡς πολυχρηστότατον φάρμακον εἰκότως ἄν | |
| 15 | τις εἴποι τὴν τερμινθίνην ὑπάρχειν, οὐ μὴν ἔν γε τῇ θερ‐ μότητι πρωτεύειν. ὥσπερ οὖν ἔλεγον, ἔνεστί σοι τῷ κηρῷ μιγνύντι τῶν ῥητινῶν ἣν ἂν ἐθέλῃς, εἰς σύστασιν ἐχεκολλο‐ | |
| τέραν ἀνάγειν τὴν ἁπλῆν κηρωτὴν, ἣ δι’ ἐλαίου τε καὶ κη‐ | 590 | |
13.591 | ροῦ μόνον συντίθεμεν. ἐν τούτῳ δὲ καὶ τῆς πείρας ἐστι χρεία κρινούσης τὸν στοχασμὸν ἡμῶν. ἔξεστι γάρ σοι τριπλάσιον τοῦ κηροῦ τῇ τερμινθίνῃ μίξαντι γνῶναι πότερον ἤδη σύ‐ στασιν ἐμπλαστρώδη τὸ φάρμακον εἴληφεν ἢ αὐχμηρότερόν | |
| 5 | ἐστιν ἔτι καὶ δεῖται πλείονος ἔτι ῥητίνης, ὥσθ’ ὅταν ποτέ σοι τὸν τρόπον τοῦτον πειρωμένῳ φανῇ συμμέτρως ἔχειν μιγνύναι τηνικαῦτα τῷ γιγνομένῳ φαρμάκῳ, τὸ δωδέκατον τοῦ εὐφορβίου. ἐὰν δὲ ἀγνοῇς πότερον ἀκριβῶς ἐστι θερμὸν τὸ εὐφόρβιον, ἢ ἀπολείπεται κατά τι τοῦ τοιούτου μετὰ τὴν | |
| 10 | σκευασίαν, ἐμπλάσας ὀθονίῳ βραχὺ τοῦ κατασκευασθέντος, ἐπίβαλλε κατὰ τῆς ἑαυτοῦ κνήμης ἢ πήχεως ὥραις τισὶν, εἶτα ἐὰν μέν σοι δόξῃ μετρίως θερμαίνειν, εὐκράτως ἔχειν ὑπόλαβε τὸ σκευασθέν. εἰ δ’ ἤτοι μηδεμίαν αἰσθητὴν ποιοῖτο θερμασίαν ἢ πυρωδέστερον εἴη τοῦ προσήκοντος, | |
| 15 | ἔξεστιν ἤτοι γ’ ἐκλῦσαι τὸ φάρμακον ἢ ἐπιτεῖναι· ἐκλῦσαι μὲν μίξει κηρωτῆς, ἐπιτεῖναι δ’ εὐφορβίου προσθέσει. ἐάν γε μὴν λιπαρὰν ἔχῃς πρόπολιν, ἐπιτηδειοτέραν ἴσθι σοι | |
| πασῶν τῶν ῥητινῶν ἐσομένην αὐτὴν, ὡς ἂν ἐπισπᾶσθαί τε | 591 | |
13.592 | καὶ τοῦ βάθους ἕλκειν ἔξω πεφυκυῖαν ἀτμώδη τε πάχη πνεύ‐ ματος, ὑγρότητάς τε περιττάς. αἱ μὲν γὰρ ῥητίναι μετὰ τοῦ κηροῦ τῆς ἐμπλαστρώδους συστάσεως ἕνεκεν, οὐχ ὡς ὑπὸ τὸν σκοπὸν τῆς θεραπείας πεπτωκυῖαι παραλαμβάνονται. | |
| 5 | τοῦ σκοποῦ δ’ αὐτοῦ τῆς ἰάσεως ἡ πρόπολις ἔχεται. καί ποτε αὐτῇ μόνῃ προσφάτῳ καθ’ ὑγρὸν ἐχρησάμην, ὡς ἔφην, ἐπί τινος γεωργοῦ σκληρὸν ἔχοντος σῶμα, καὶ θαυμαστὸν ὅπως ὤνητο μόνῃ χρησάμενος ἄχρι τέλους, ὡς μηδενὸς δεη‐ θῆναι φαρμάκου, βαθύτερον ἔχοντος ἑτέρου τὸ νύγμα βραχύ | |
| 10 | τι προσέμιξα τῶν τιθυμάλλων τινὸς ὀποῦ. τοῖς μέντοι μα‐ λακοῖς σώμασι σκληρότερον φαίνεται τὸ φάρμακον ἐν τῇ ψαύσει, πλὴν εἰ πάνυ τις αὐτὸ μαλακύνει ἐλαίου μίξει. καὶ μέντοι καὶ τἄλλα φάρμακα πάνθ’ ὅσα προσφέρεται τοῖς νευ‐ ροτρώτοις, ὑγρὰ καὶ μαλακὰ προσῆκεν εἶναι. τὴν μὲν οὖν | |
| 15 | μαλακότητα, πᾶν ἔλαιον δύναται παρασχεῖν, τὴν δ’ ἰσχὺν τοῦ φαρμάκου φυλάξαι τὸ παλαιὸν ἔλαιον. ὥσπερ δὲ τὴν πρόπολιν ἐν ἀγρῷ ποτε ἐπέθηκα τῶν τότε παρόντων ὡς | |
| βέλτιον φάρμακον ἐκλεξάμενος, οὕτως καὶ τὴν ζύμην αὖθις | 592 | |
13.593 | ἐφ’ ἑτέρου, φαρμάκου μὴ παρόντος, ἐπειδὴ καὶ ταύτην τὰ ἐκ τοῦ βάθους ἠπιστάμην ἕλκουσάν τε καὶ διαφοροῦσαν. ὅσῳ δ’ ἂν ᾖ πλέονος χρόνου ἡ ζύμη, τοσούτῳ βελτίων ἐστίν. οὐ μόνον δὲ τὰ τοιαῦτα κατὰ τὰς ἀγροικίας εὑρίσκεται ῥᾳ‐ | |
| 5 | δίως, ἀλλὰ καὶ θεῖον ἄπυρον, ᾧ ποτε καὶ αὐτῷ ἐχρησάμην μίξας τῇ τετραφαρμάκῳ. ταύτῃ μὲν οὖν καὶ ἀφρόνιτρον καὶ Βερενίκιον λίτρον καὶ ἀφρόλιτρον τὸ μὴ λιθῶδες, ἀλλ’ ὄν‐ τως ἀφρόλιτρον, ὅπερ ἀφρώδη τὴν σύστασιν ἔχει, μίξας ἐχρη‐ σάμην πολλάκις, οὐ μόνον ἐπ’ ἀγροικίας ἀπορίᾳ τῶν ἄλλων, | |
| 10 | ἀλλὰ καὶ παρόντων τῶν εἰρημένων φαρμάκων, ἕνεκα τοῦ τῇ πείρᾳ βασανίσαι μου τὴν ἐπίνοιαν καὶ διὰ μόνης τῆς τοιαύτης χρήσεως ὁ τετρωμένος ἐθεραπεύθη, καταντλώμενος δηλονότι τῷ ἐλαίῳ. τοῦτο γὰρ κοινὸν ἐπὶ πάντων ἔστω σοι τῶν ἐνταῦθα λεγομένων φαρμάκων ἁρμόττειν τοῖς νευρο‐ | |
| 15 | τρώτοις. καὶ τὸ καλούμενον δὲ ὑπὸ μὲν τῶν ἰατρῶν ἀρσενικὸν, ὑπὸ δὲ τῶν ἀττικίζειν τὰ πάντα βουλομέ‐ νων ἀῤῥενικὸν, ἔμιξα τῇ τετραφαρμάκῳ δυνάμει, πειραθῆ‐ | |
| ναί μου τῆς ἐπινοίας βουλόμενος. αὖθις δὲ μὴ παρόντος | 593 | |
13.594 | τούτου τὴν ὀνομαζομένην σανδαράχην, ὥσπερ γε καὶ τὴν τίτανον ἐσβεσμένην τε καὶ ἄσβεστον, ἄπλυτόν τε καὶ πε‐ πλυμένην, ὀλίγον μὲν ἐμβαλὼν τῆς ἀσβέστου, τὸ πλέον δὲ τῆς ἐσβεσμένης καὶ πλέον ἔτι τῆς πεπλυμένης. εἰρήσεται δ’ | |
| 5 | ὀλίγον ὕστερον ὑπὲρ τῆς καθ’ ἑκάστην σύνθεσιν ἀκριβοῦς ποσότητος, ἐὰν πρότερον ἐπέλθω ταῦθ’ ἁπλᾶ πάντα καὶ τοὺς διορισμοὺς τῆς χρήσεως αὐτῶν. ἐν γὰρ τούτῳ τῷ λόγῳ διὰ τοὺς ἐμπειρικοὺς ἐκ περιπτώσεως τὰ πλεῖστα τῶν συν‐ θέτων φαρμάκων ἡγουμένους εὑρῆσθαι τὴν τῶν νευροτρώ‐ | |
| 10 | των ἀγωγὴν ἔδοξέ μοι διελθεῖν, εὑρημένην ὑπ’ ἐμοῦ χωρὶς περιπτώσεως, ἐκ τοῦ τόν τε σκοπὸν τῆς θεραπείας αὐτῶν γνῶναι καὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ἐπίστασθαι τὰς δυνάμεις. ἐκ μὲν γὰρ περιπτώσεως ἕν τι τῶν ἁπλῶν εὑρίσκεται φαρ‐ μάκων, ἡ λογικὴ δὲ μέθοδος ἀθρόα τε καὶ πολλὰ τῶν | |
| 15 | ἁπλῶν εὑρίσκει καὶ συνθέσεις παμπόλλας ἐπ’ αὐτοῖς. ὅσα γοῦν ἐκ βάθους ἕλκειν ἔξω πέφυκε καὶ διαφορεῖν τὰς ὑγρό‐ τητας, ἐπιτήδεια τοῖς νευροτρώτοις ἐστίν. ἐπεὶ δέ τινα τού‐ των ἐζευγμένας ἔχει θερμότητας ἀμετροτέρας ἢ δακνώδεις | |
| ἰσχυρῶς δριμύτητας ἢ ὀξύτητας, εὔλογόν ἐστι μιγνύειν αὐ‐ | 594 | |
13.595 | τοῖς ἕτερα φάρμακα δυνάμενα τὰς εἰρημένας ὑπεροχὰς με‐ τριωτέρας ἐργάζεσθαι χωρὶς τοῦ μὴ βλάπτειν τὴν δύναμιν. οὐκ ἐνδέχεται δὲ τοῦτο πράττειν ὀρθῶς ἄνευ τοῦ γινώ‐ σκειν ἑκάστου τῶν φαρμάκων οὐ μόνον τὸ γένος τῆς ποι‐ | |
| 5 | ότητος, ἀλλὰ καὶ τὸ ποσὸν ἐν αὐτῇ. τινὰ μὲν γὰρ, ὡς ἐδεί‐ κνυμεν ἐν τῇ περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείᾳ, τῆς πρώτης τάξεώς ἐστι τῶν θερμαινόντων, ἀποκεχωρηκότα βραχύ τι τῶν εὐκράτων, ἕτερα δ’ ἐπ’ αὐτῆς τῆς δευτέρας ἐπὶ πλέον ἀφεστηκότα, καὶ τινὰ τῆς τρίτης καὶ τετάρτης, ἄλλ’ | |
| 10 | ἄττα καίειν ἤδη δυνάμενα. κατὰ τὴν ἀναλογίαν οὖν τῆς κατὰ τὴν δύναμιν ἑκάστου φαρμάκου σφοδρότητος ἡ τῶν μιγνυ‐ μένων εὑρίσκεται δύναμις, ἐάν τις ἐπίστηται τῶν ἁπλῶν φαρ‐ μάκων ἁπάντων τὰς κράσεις. ἡ δὲ τῶν ἐμπειρικῶν, μόνα μιγνῦσα τὰ ὁμογενῆ, διά τε τὴν ἄγνοιαν ἑκάστου τῆς φύ‐ | |
| 15 | σεως φαρμάκου γίγνεται καὶ τοῖς ταύτην ἐπισταμένοις διὰ τὸ μὴ γινώσκεσθαι βεβαίως τὸ ποσὸν τῆς ὑπεροχῆς. ἔγωγ’ οὖν αὐτὸς ὃ πρῶτον ἐσκεύασα φάρμακον ἐκ πολλῶν ὁμο‐ | |
| γενῶν συνέθηκα διὰ τὸ μηδέπω γινώσκειν ἑκάστου τὸ ποσὸν | 595 | |
13.596 | τῆς δυνάμεως ἀκριβῶς. ἐνέβαλον μὲν γάρ τι καὶ ἀρσενικοῦ καὶ θείου καὶ μίσυος καὶ τιτάνου τῆς ἀπλύτου τε καὶ πε‐ πλυμένης καὶ πομφόλυγος, ὡσαύτως καὶ σποδίου. πρὸς τού‐ τοις δὲ καὶ λεπίδος χαλκοῦ καὶ χαλκίτεως κεκαυμένης, ἀπλύ‐ | |
| 5 | του τε καὶ πεπλυμένης καὶ προσέτι τῆς ἀκαύστου. ταῦτα μὲν οὖν ἐν ὄξει δριμυτάτῳ πολλαῖς ἡμέραις ἐν ἡλίῳ θερινῷ προελείωσα. τὰ δὲ μέλλοντα καταχεῖσθαι τούτων ὅ τε κη‐ ρὸς ἦν ἐξ ἀνάγκης καὶ μέλιτός τι βραχὺ προαπηφρισμένου καὶ αἱ ῥητίναι σχεδὸν ἅπασαι καὶ πρόπολις καὶ πίττα καὶ | |
| 10 | λάδανον. ὑγρὰ δὲ κύπρινόν τε καὶ σούσινον, ὀποβάλσαμόν τε καὶ ἀμαράκινον καὶ γλεύκινον καὶ κέδρινον, ἔλαιόν τε κίκινον καὶ παλαιόν. ἐξ ἑκάστου δέ τι σμικρὸν ὧν ὀλίγον ἔμπροσθεν εἶπον ὀπῶν. ὕστερον δὲ ἀφαιρῶν ἄλλοτε ἄλλο πείρας ἕνεκεν, οὐδὲν ἀπολειπόμενον εὕρισκον ἕκαστον τῶν | |
| 15 | ἁπλουστέρων, οἷς ἄχρι τοῦ δεῦρο χρῶμαι. λεχθήσονται δ’ αὐτῶν ὀλίγον ὕστερον αἱ συμμετρίαι. δι’ ὄξους μὲν οὖν ἐσκεύ‐ αζον τὰ τοιαῦτα διά τε τῶν ὀπῶν μιγνὺς αὐτοῖς τι κηροῦ καὶ τῶν εἰρημένων ῥητινῶν καὶ προπόλεως καὶ πίττης, ὡσαύ‐ | |
| τως δὲ καὶ διὰ κόπρου περιστερῶν καὶ τῶν λεπτομερῶν βο‐ | 596 | |
13.597 | τανῶν. ἀλυπότερα μὲν οὖν ἐστι τὰ ὑγρὰ φάρμακα, καὶ τοῖς ἄλλοις μὲν ἕλκεσιν, ἐξαιρέτως δὲ τοῖς κατὰ τὰ νεῦρα. χρώμεθα δὲ καὶ τοῖς ἐμπλαστρώδεσι διὰ τοὺς λού‐ εσθαι βουλομένους. ἀφαιρεθέντων γὰρ τῶν ἐρίων, αὐτὸ μό‐ | |
| 5 | νον ἐπικείμενον ἔχοντες τὸ τοιοῦτον φάρμακον ἀοχλητότε‐ ρον λούονται. προείρηται γὰρ ὅτι μηδὲ τότε προσήκει βρέ‐ χειν ὕδασι τὸ τετρωμένον, ἐάν γε ἐν χειρὶ ᾖ. κατὰ μέντοι τὸν πόδα τῆς τρώσεως ἐπιγενομένης ἀδύνατον μέν ἐστι μὴ βρέχειν τὸ μόριον, ἀπέχεσθαι δὲ χρὴ τηνικαῦτα βαλανείου | |
| 10 | τὰς πρώτας τέτταρας ἡμέρας. ἐπεὶ δὲ ἀπόλωλεν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἡ καρτερία πάντων ἀνθρώπων, ἤδη μέχρι καὶ τῶν ἐν τοῖς ἀγροῖς καθ’ ἡμέραν εἰωθότων λούεσθαι, τοὺς μὲν μὴ πάνυ τρυφῶντας, εἶεν δ’ ἂν οἱ πένητες οὗτοι, πειθομένους ἔχομεν ὡς τὸ πολὺ, τοὺς πλουσίους δὲ καὶ μάλιστα | |
| 15 | αὐτῶν ὅσοι πολὺ δύνανται ἢ δυσπειθοῦντας ἢ τελείως ἀπει‐ θοῦντας. ἄριστον μὲν οὖν ἦν μηδὲ θεραπεύειν αὐτούς. ἐπεὶ δ’ οὐκ οἶδ’ ὅπως κατ’ ἄλλην ἄλλος αἰτίαν οἱ μὲν ἄκοντες | |
| ἡμῶν, οἱ δὲ ἑκόντες ἀναγκάζονται τῆς μαλακίας αὐτῶν ἀνέ‐ | 597 | |
13.598 | χεσθαι, τοιοῦτόν τι ποιεῖν εἴωθα. κατὰ τοῦ τετρωμένου μέρους ἐπιτιθεὶς τῶν ἐμπλαστρωδῶν τι φαρμάκων, ἔξωθεν αὐτοῦ πάλιν ἐπιβάλλω πολυπτύχους ὀθόνας πλέονας ἐλαίῳ διαβρόχους, αἷς αὖθις ἔξωθεν ἐπίδεσμον ἐξ ὀθόνης ἐπιβάλλω, | |
| 5 | καὶ μετὰ ταῦτα πάλιν ἐν αὐτῷ τῷ βαλανείῳ προκαταχέω τὸ ἔλαιον τοῦ ἐπιδέσμου, μέλλοντος εἰς τὴν πτύελον ἐμβαί‐ νειν τοῦ νευροτρώτου καὶ δηλονότι λουσαμένου, τὰ μὲν ἐπι‐ κείμενα πάντα ἀποβάλλω, χρῶμαι δὲ τῇ προειρημένη τῆς ὅλης θεραπείας ἀγωγῇ. εὔδηλον δ’ ὅτι καὶ τῆς τῶν μορίων | |
| 10 | φύσεως ἔμπειρον εἶναι χρὴ τὸν μέλλοντα καλῶς προνοήσα‐ σθαι τῶν νευροτρώτων. εἴρηται γὰρ ἔμπροσθεν ὅτι καὶ οἱ τένοντες, εἰς οὓς οἱ πλεῖστοι τῶν μυῶν τελευτῶσι, συμπα‐ θείας οὐ μικρὰς ἐπιφέρουσι, πρῶτον μὲν τοὺς σπασμοὺς γεννῶντες, ὕστερον δὲ σηπόμενοί τε αὐτοὶ καὶ τὰ πλησι‐ | |
| 15 | άζοντα πάντα συνδιαφθείροντες. ἔνιοι δ’ αὐτῶν ὡς ὑμένες εἰσὶ λεπτοὶ καὶ πλατεῖς, ὁποῖοι κατά τε τὰ πρὸς τοῖς γό‐ νασι τέλη τῶν μηρῶν ἔνδον τε τῶν χειρῶν καὶ κάτω τῶν | |
| ποδῶν ὑποτέτανται. πάντες γὰρ οὗτοι τοῦ δέρματος ψαύ‐ | 598 | |
13.599 | ουσι, συμφυεῖς μὲν ἱκανῶς οἱ κατὰ τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας ὄντες αὐτῶν, κατὰ δάρσιν δὲ ἀπολυόμενοι τοῦ περι‐ κειμένου δέρματος οἱ καθήκοντες εἰς τὴν μύλην. ἐμοὶ δὲ καὶ τοῦτο συνέβη κατὰ τύχην, ἐπενόησα μὲν γὰρ τὴν ἀγω‐ | |
| 5 | γὴν τῶν νευροτρώτων ἔτι νέος ὢν, ἡνίκα πρῶτον ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας ἐπανῆλθον εἰς τὴν πατρίδα γεγονὼς ἔτος ὄγδοον ἐπὶ τοῖς εἴκοσι. ἐπεὶ δ’ ἕκαστον ὧν ἐπενόησα φαρ‐ μάκων ἔδωκα τοῖς φίλοις ἰατροῖς, οὐ μόνον τοῖς πολίταις, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἀστυγείτοσιν ἕνεκεν τοῦ βεβαιωθῆναι πάντα | |
| 10 | τῇ πείρᾳ· δόξαν δ’ οὐκ οἶδ’ ὅπως τῷ κατὰ τὴν πόλιν ἡμῶν ἀρχιερεῖ, τὴν θεραπείαν ἐγχειρῆσαί μοι μόνῳ τῶν μο‐ νομάχων καίτοι νέῳ τὴν ἡλικίαν ὄντι. τοῦ γὰρ ἐνάτου καὶ εἰκοστοῦ ἔτους ἠρχόμην, τηνικαῦτα τοὺς τρωθέντας κατὰ τὸ πρόσω τε καὶ κάτω μέρος τοῦ μηροῦ διὰ τῆς ἐπινενοη‐ | |
| 15 | μένης ἀγωγῆς ἐθεράπευσα, τῶν μὲν ἐγκαρσίαν ἐχόντων τὴν πληγὴν τὸ τοῦ τένοντος ὑπόλοιπον ἐντέμνων αὐτὸς, ὡς ἀκίνδυνον εἶναί μοι τὴν θεραπείαν, τῶν δὲ τὸ μικρὸν ἢ ὄρθιον ἐχόντων τὸ τραῦμα, σὺν ἀσφαλείᾳ τε ἅμα καὶ δέει | |
| τὴν ὅλην ἀγωγὴν ποιούμενος. τῶν γὰρ πρὸ ἐμοῦ πάντων | 599 | |
13.600 | ἰατρῶν, ἐπὶ πλεῖστόν τε καταντλούντων αὐτοὺς ὕδατι θερμῷ καὶ καταπλαττόντων ἀλεύρῳ πυρίνῳ, δι’ ὑδρελαίου συμμέ‐ τρως ἑψημένῳ, τὸ μὲν ὕδωρ οὐδ’ ὅλως προσήνεγκα, τῷ δὲ ἐλαίῳ πολλάκις καταιονῶν ἅμα τοῖς εἰρημένοις φαρμάκοις, | |
| 5 | ὑγιεῖς πάντας ἐν τάχει εἰργασάμην. κατὰ τύχην δὲ πολλῶν τεθνεώτων ἐν τοῖς ἔμπροσθεν ἔτεσιν, ἐμοῦ δὲ οὔτε τῶν ὡς εἴρηται τετρωμένων ἀποθανόντος τινὸς οὔτ’ ἐξ ἄλλου τραύματος, ὁ μετὰ τὸν ἐγχειρίσαντά μοι τότε τὴν θεραπείαν δεύτερος ἀρχιερεὺς, ὁμοίως καὶ αὐτὸς ἐπίστευσε τὴν ἐπιμέ‐ | |
| 10 | λειαν τῶν μονομάχων μετὰ μῆνας ἑπτὰ μέσους. ὁ μὲν γὰρ πρῶτος περὶ τὴν φθινοπωρινὴν ἰσημερίαν, ὁ δὲ δεύτερος ἀκμάζοντος τοῦ ἦρος ἠρχιερεύσατο. πάλιν δ’ ἐπὶ τούτῳ σω‐ θέντων ἁπάντων ὁ τρίτος καὶ ὁ τέταρτος καὶ πέμπτος ὡσαύτως ἐνεχείρισάν μοι τὴν θεραπείαν τῶν μονομάχων, | |
| 15 | ὥστε πολλὴν βάσανον ἔχειν τῆς ἀγωγῆς. ἐν δὲ δὴ χρόνῳ τούτῳ καὶ τοιοῦτον ἐπενοήθη μοί τι, καὶ μάλιστα αὐτῷ προσέχειν χρὴ τὸν νοῦν ἐκείνους τῶν ἰατρῶν, ὅσοι τραυμά‐ | |
| των θεραπείαν ὀρθῶς βούλονται μεταχειρίζεσθαι. θεασάμε‐ | 600 | |
13.601 | νος γάρ τινα μονομάχων τῶν καλουμένων ἱππέων ἐγκαρ‐ σίαν ἔχοντα διαίρεσιν, ἄχρι βάθους πολλοῦ κατὰ τὰ πρόσω τε καὶ κάτω τοῦ μηροῦ καὶ τὸ χεῖλος ἰδὼν τοῦ τραύματος, ἄνωθεν μὲν τὸ ἕτερον ἀνεσπασμένον, κάτω δὲ θάτερον, ὡς | |
| 5 | ἐπὶ τὴν μύλην κατεσπασμένον, ἐτόλμησα τῆς κατὰ πλάτος ὀνομαζομένης ἀγωγῆς ἀποστὰς, συναγαγεῖν ῥαφαῖς πρὸς ἄλληλα τὰ διεστῶτα μέρη τῶν μυῶν. εὐλαβηθεὶς οὖν συν‐ διαῤῥάπτειν αὐτοῖς τοὺς τένοντας, ἀποδείρας πρότερον ἐκεί‐ νους, οὕτως ἐχρησάμην διὰ πολλοῦ βάθους ταῖς ῥαφαῖς, εἰ‐ | |
| 10 | δὼς ἀκίνδυνον μὲν εἰς αὐτὸ τὸ σαρκῶδες μυῶν, τὸν κίνδυ‐ νον δὲ ἐκ τῶν τενόντων γινόμενον, οὐδὲ τοῦτό τινα τῶν διδασκάλων ἑωρακὼς ποιοῦντα. τινὲς μὲν γὰρ αὐτῶν ἐν ταῖς τοιαύταις τρώσεσι τὰ τοῦ δέρματος χείλη μόνα συν‐ έῤῥαπτον, ἔνιοι δὲ κατὰ τὰ σαρκώδη τοὺς μῦς αὐτοὺς τολ‐ | |
| 15 | μῶντες ῥάπτειν, ἐπιπολῆς αὐτῶν ἐποιοῦντο τὴν συναγωγὴν, ὥστε εἴ ποτε μέχρι βάθους συχνοῦ τὸ τραῦμα διῆκον ἐγεγό‐ νει μὴ κατὰ τὸ μῆκος τοῦ κώλου, τὸ μὲν ἐπιπολῆς τοῦ μυὸς | |
| κολλᾶσθαι, τὸ δ’ ἄλλο πᾶν ἀκόλλητον μένειν. ἐπὶ μὲν γὰρ | 601 | |
13.602 | τῶν κατὰ τὸ μῆκος τοῦ κώλου τραυμάτων ἡ ἐπίδεσις ἱκανὴ συναγαγεῖν ἀλλήλοις τὰ μέρη τοῦ τετρωμένου μυός· ἐφ’ ὧν δὲ ἐγκάρσιον γίγνεται τὸ τραῦμα, τῆς ἐπιδέσεως οὐδὲν ὠφε‐ λῆσαι δυναμένης, ἐκ μόνης τῆς ῥαφῆς τὸ σύμπαν περαίνε‐ | |
| 5 | ται. ταῦτ’ οὖν ἐὰν μὴ διὰ βάθους ποιῆταί τις, ἀκόλλητα διαμένει τὰ κατὰ τόδε μέρη τοῦ μυός. ἐπιτευχθέντος δέ μοι τοῦ ἔργου, μιγνύμενοί τινες ταὐτὸ τῶν ἀπείρων ἀνατομῆς ἁπάντων μυῶν ὑποδέρουσι τοὺς ὑποκειμένους ὑμένας, οὐκ εἰδότες ἀκινδύνως μὲν τούτους ἅμα τοῖς μυσὶ συῤῥάπτεσθαι, | |
| 10 | κινδυνωδέστατα δὲ τοὺς ὁμοίως αὐτοῖς πεπλατυσμένους τέ‐ νοντας. ἀλλ’ ὅπως ἂν αὐτοὶ πλατυνθῶσιν, ὅμως ἔτι παχύ‐ τεροί τε τῶν ὑμένων εἰσὶ καὶ σκληρότεροι. λεπτοὺς δ’ ἱκα‐ νῶς τένοντας ὄψει κᾀν τοῖς κατ’ ἐπιγάστριον μυσὶν ἅπασι πλὴν δυοῖν τῶν ὀρθίων, οἷς αἱ τῶν λοξῶν ὑμενώδεις ἀπο‐ | |
| 15 | νευρώσεις ἐπιβέβληνται. ἄλλος δὲ τένων οὐδεὶς παρὰ τοὺς εἰ‐ ρημένους ὑμενωδῶς πλατύνεται. διασώζουσι γὰρ ἅπαντες οἱ πλατυνόμενοι πάχος ἱκανὸν, ὡς μηδένα λαθεῖν. ἥ γε μὴν | |
| συμπάθεια τῶν ὑπερκειμένων μερῶν ἄχρι τῆς ἀρχῆς τῶν | 602 | |
13.603 | νεύρων αὐτῆς οὐδὲν ἧττον τοῖς κατὰ τὸ πέρας τοῦ μηροῦ τοῖς τε εἰς τὸν ἀγκῶνα τοῦ πήχεως ἐνδυομένοις μυσὶ καὶ τοῖς εἰς τὴν πτέρναν γίγνεται. πλατύνονται μὲν οὖν ἑκατέ‐ ροις οἱ τένοντες, ἀλλὰ μετὰ τοῦ φυλάττειν πάχος ἀξιόλογον, | |
| 5 | ἐπὶ δὲ τῆς πτέρνης ἔτι μᾶλλον, ὁ καθήκων ἐκ τῆς γαστρο‐ κνημίας τένων εὔρωστός τε φαίνεται καὶ παχὺς, ὡς ὢν ἐκ τριῶν ἀπονευρώσεων συγκείμενος. ἐλελήθει δὲ καὶ τοῦτο τοὺς ἐμοῦ πρεσβυτέρους ἀνατομικοὺς, ὥσπερ καὶ ἄλλα πολλὰ κατά τε τοὺς μῦς ὅλους καὶ πολὺ μᾶλλον ἔτι κατὰ φλέβας | |
| 10 | τε καὶ ἀρτηρίας καὶ νεῦρα. πολλοὶ δὲ καὶ ἤδη τῶν ἐμῶν ἑταίρων ἴσασιν ἅπαντα ταῦτα καὶ δεικνύουσι τοῖς μαθηταῖς, ἀναγινωσκομένων τῶν ἐμῶν ἀνατομικῶν βιβλίων. ἐμνημό‐ νευσα δὲ τῶν ἐξ ἀνατομῆς φαινομένων οὐδὲν, ὡς ἄν τις ὑπολάβοι, κοινὸν ἐχόντων τῇ περὶ συνθέσεως φαρμά‐ | |
| 15 | κων πραγματείᾳ, δεδιὼς δ’ ἐκ τῆς τοιαύτης ἀγνοίας ἁμαρ‐ τάνοντας ἤτοι γε ὑποπτεῦσαι τὴν ἀγωγὴν ὅλην ἢ μάτην ἀποδέρειν τοὺς ὑμένας εὐλαβουμένους τὴν ἐξ αὐτῶν ὧν | |
| ὑπονοοῦσι ψευδῶς ἐσομένην βλάβην· ὥσπερ ἕτεροί τινες οὐκ | 603 | |
13.604 | εἰδότες γνωρίζειν τοὺς συνδέσμους, ὁμοίως ὑποπτεύουσι τοῖς νεύροις τε καὶ τένουσι τιτρωσκομένοις, ἀκινδύνους ὄν‐ τας αὐτοὺς, ὅτι ἂν πάσχωσιν, ὡς ἀναισθήτους τε ὄντας, ἐξ ὀστῶν τε τὴν γένεσιν ἔχοντας, οὐκ ἐκ μυῶν, ὥσπερ οἱ τέ‐ | |
| 5 | νοντες, ἢ ἐξ ἐγκεφάλου καὶ νωτιαίου, καθάπερ τὰ νεῦρα. κάλ‐ λιστα τοίνυν ὥσπερ ἄλλα πολλὰ καὶ ἐπὶ τούτων εἰρήκασιν ἰατροὶ πολλοὶ τῶν δοκιμωτάτων, ὡς ἀλλήλων δεῖται τὰ μέρη τῆς ἰατρικῆς, τό τε χειρουργικὸν λέγω καὶ φαρμακευτικὸν καὶ διαιτητικὸν, καὶ μάλιστά γε τὸ κατὰ χειρουργίαν ἀμφο‐ | |
| 10 | τέρων τῶν ἄλλων. ἐὰν οὖν ἐπὶ τῶν πιθήκων ἴδῃς πολλάκις ἑκάστου τένοντος καὶ νεύρου θέσιν τε καὶ μέγεθος, ἀκρι‐ βῶς μνήσῃ, κᾂν ἀνθρώπου ποτὲ σώματος ἀνατομῆς εὐπορή‐ σῃς, ἕκαστον ὡς ἐτεθέασο ταχέως εὑρεῖν. ἀγύμναστος δὲ παν‐ τάπασιν ὢν οὐδὲν ἂν ἐκ τῆς τοιαύτης εὐπορίας ὠφεληθείης, | |
| 15 | ὥσπερ οὐδ’ οἱ κατὰ τὸν Γερμανικὸν πόλεμον ἰατροὶ ἔχον‐ τες ἐξουσίαν ἀνατομῆς σωμάτων βαρβαρικῶν ἔμαθόν τι πλέον ὧν οἱ μάγειροι γινώσκουσιν. ἡ μὲν γὰρ τῶν ἐμπει‐ | |
| ρικῶν κατὰ περίπτωσιν ἀνατομὴ λῆρός ἐστι μακρὸς, ὅμοιος | 604 | |
13.605 | ταῖς παρακεντουμέναις αἰξὶν ὁλοσχοίνοις ὀξείαις. ἔτι δὲ λη‐ ρωδεστέρα ταύτης ἡ διὰ τῶν ἀνατομικῶν συγγραμμάτων μάθησις ἐοικυῖα τοῖς κατὰ τὴν παροιμίαν λεγομένοις ἐκ βι‐ βλίου κυβερνήταις. ὅπου γὰρ οἱ θεασάμενοι σαφῶς ὑπὸ δι‐ | |
| 5 | δασκάλου δεικνύμενα τὰ κατὰ τὸ σῶμα νεῦρα καὶ τοὺς τέ‐ νοντας αὐτῶν, εἰ μὴ καὶ δεύτερον ἴδοιεν αὐτὰ καὶ τρίτον καὶ πολλάκις ἐφεξῆς, οὐ μνημονεύουσιν ἀκριβῶς τὸν τόπον ἐν ᾧ κεῖνται, σχολῇ δ’ ἄν τις ἀναγνοὺς δυνηθείη μαθεῖν. ὁ γοῦν τῶν καθ’ ἡμᾶς ἐμπειρικῶν ἄριστος ἀνεγνωκὼς τὰ | |
| 10 | πάντα τῶν ἀνατομικῶν βιβλία, νύξαντός ποτε γραφείῳ παι‐ δίου ἐν διδασκαλείῳ κατὰ τὴν ἐντὸς τοῦ βραχίονος χώραν, ὑπεράνω τῶν μέσων αὐτοῦ μερῶν, ἐπιθεὶς τῶν ἐμπλάστρων φαρμάκων οὗ πεῖραν ἔναγχος ἐσχήκει τεθεραπευκότος νευ‐ ρότρωτον ἀφλέγμαντόν τε καὶ ἀνώδυνον ὁρῶν ἐπ’ αὐτῷ | |
| 15 | τὸ παιδίον, ᾤετο τεθεραπεῦσθαι τελέως, ἀλλ’ ἐξαίφνης γε κατὰ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν ἀπέθανε σπασθέν. ὡς οὖν ὡς δυσ‐ αιτιολόγητόν τε καὶ ἄπορον διηγεῖτό μοι τὸ γεγονὸς, ἀξι‐ | |
| ώσαντός μου τὴν γραφὴν ἀναγνῶναι τῆς τοῦ φαρμάκου | 605 | |
13.606 | συνθέσεως, ὁ μὲν ἑτοίμως τοῦτ’ ἔπραξεν, ἐγὼ δ’ εὐθέως ἔφην αὐτῷ ταῦτα. μήτι μοι διηγούμενος ἄρτι τὰ συμβάντα τῷ νεοτρώτῳ παιδίῳ, πλέον ἄλλο τι τῇ διηγήσει προσέθη‐ κας ἢ ὅτι πεῖραν ἐσχήκεις ἔναγχος τοῦ φαρμάκου θαυμα‐ | |
| 5 | στῶς ἐκθεραπεύσαντος παῖδα νεότρωτον; ὡς δ’ ὡμολόγει μηδὲν ἄλλο προστεθεικέναι τῷ λόγῳ, πάλιν οὖν, ἔφην, ἄκου‐ σον παρ’ ἐμοῦ λέγοντός σοι τὸ γεγενημένον. ἀξιόλογον ἦν τὸ τραῦμα τοῦ τὸ νεῦρον βαλόντος, ὃ φῂς ὑπὸ τοῦ φαρ‐ μάκου θεραπευθῆναι τούτου, καὶ θαῤῥῶν γε καὶ αὖθις αὐτῷ | |
| 10 | χρῶ κατὰ τῶν τοιούτων τραυμάτων. νύγματα δὲ νεύρων στενὴν ἔχοντα τὴν τοῦ δέρματος διαίρεσιν οὐχ οἷόν τε θε‐ ραπεύειν ἐστὶ φάρμακον τοιοῦτο, ὥσπερ οὐδὲ τὸ τὰ νύγματα θεραπεῦον αὐτῷ τῷ νεύρῳ γυμνῷ προσαγόμενον. ἔστι γὰρ πολὺ θερμότερόν τε καὶ δακνωδέστερον ἢ ὡς γυμνὸν νεῦρον | |
| 15 | ἀνασχέσθαι τῆς ὑπ’ αὐτοῦ δήξεώς τε καὶ φλογώσεως. ἔνθα μέντοι καὶ δέρμα καὶ ὑμὴν ἐπ’ αὐτῷ καί που καὶ σὰρξ πρό‐ κειται τὸ δακκῶδες φάρμακον, ἐὰν καὶ λεπτομερὲς ᾖ, τὴν | |
| αὐτὴν θεραπείαν ἐργάζεται πρὸς τὸ νεῦρον, ἣν τὸ σὸν φάρ‐ | 606 | |
13.607 | μακον, ὅταν αὐτοῦ μόνου ψαύῃ γυμνοῦ τοῦ πεπονθότος νεύρου. χρὴ δὲ περὶ παντὸς ποιεῖσθαι τὸ στόμιον ἀνεῷχθαι τῶν στενῶν νυγμάτων, ἵνα ἐξατμίζῃ δι’ αὐτοῦ τὸ ἔξωθεν ἐπικείμενον θερμὸν φάρμακον, ἑλκτικὸν ὑπάρχον τῶν | |
| 5 | ἐν τῷ βάθει, τὴν περὶ τὸ πεπονθὸς νεῦρον ὑγρότητα, ὥστε καὶ προσεπιτέμνειν ἐπὶ τῶν τοιούτων προσήκει τὸ στόμα τοῦ νύγματος, δύο τομαῖς κατὰ τὸ δέρμα τεμνούσαις ἀλλή‐ λας κατ’ ὀρθὰς γωνίας. ταῦτά τε οὖν εἶπον καὶ ἄλλα πολλὰ τῶν ἔμπροσθεν ἡμῖν εἰρημένων, τῷ κατὰ τὴν θεραπείαν τοῦ | |
| 10 | νευροτρώτου παιδίου σφαλέντι τοσοῦτον, ὡς διὰ τὴν μοχθη‐ ρὰν ἀγωγὴν σπασθῆναί τε καὶ ἀποθανεῖν αὐτό. πρόδηλον οὖν ὅτι καὶ ἡ τοῦ νενυγμένου μορίου φύσις ἐνδείξεται ποτὲ μὲν ἀκίνδυνον εἶναι τὸ νύγμα, ποτὲ δ’ ὕποπτον, ὅταν ἴδω‐ μεν ὑποκείμενον νεῦρον, ὡς ἐπὶ τοῦ κατὰ τὸν βραχίονα νυ‐ | |
| 15 | γέντος παιδός. οὐ γὰρ οἷόν τε λόγῳ τὸν τόπον ἑρμηνεῦσαι, καθ’ ὃν ἐπιβαίνει τῷ βραχίονι τὰ διὰ τῆς μασχάλης εἰς ὅλην ἀφικνούμενα τὴν χεῖρα, καὶ θαυμάσαι γ’ ἐστὶ κᾀν τούτῳ | |
| τὴν τῶν ἐμπειρικῶν φιλονεικίαν, ἐπὶ μὲν τῶν ἄλλων ἁπάν‐ | 607 | |
13.608 | των τὸν πολλάκις ἑωρακότα τῶν κατὰ τὴν ἰατρικὴν ἔργων ὁτιοῦν ἄμεινον αὐτὸ μιμεῖσθαι φασκόντων ἢ εἴπερ ὀλιγά‐ κις ἑωρακὼς ἔτυχεν. ὡσαύτως δὲ καὶ τὸν ὁτιοῦν ποιοῦντα βέλτιον ἐνεργεῖν εἰ πολλάκις εἴη πεπραχὼς αὐτὸ, μόνα δὲ τὰ | |
| 5 | διὰ τῆς ἀνατομῆς εἰς γνῶσιν ἥκοντα, δύνασθαί τινα τὴν τῶν ἀνατομικῶν ἀνδρῶν ἱστορίαν ἀναγνόντα βεβαίως ἐπίστασθαι, ὅπου γε καὶ τῶν ἑωρακότων ὑπὸ διδασκάλου δεικνύμενα τὰ μόρια τοῦ σώματος οὐδείς ἐστιν ἱκανὸς ἅπαξ ἢ δὶς ἰδὼν ἀκριβῶς διαμνημονεύειν, ἀλλὰ χρὴ πολλάκις ἰδεῖν. οὐ μόνον | |
| 10 | δὲ μεγάλα νεῦρα διὰ τοῦ βάθους ὁδοιποροῦντα κατὰ πολλὰ μόρια τοῦ σώματός ἐστιν, ἀλλὰ καὶ τῶν εἰς μόνον τὸ δέρμα διανεμομένων οἷον ῥίζαι τινές εἰσιν, ἃς οἱ νυγέντες, ἐὰν μὴ καλῶς θεραπευθῶσι, συμπάθειαν ἴσχουσι τῶν ὑποκειμέ‐ νων νεύρων μεγάλων, ἀφ’ ὧν ἀποφύεται ταῦτα, περὶ ὧν ἐν | |
| 15 | ταῖς ἀνατομικαῖς ἐγχειρήσεσιν ἀκριβῶς ἔγραψα, παραλελειμ‐ μένων ἅπασι τοῖς πρὸ ἐμοῦ. καὶ ταύτας τὰς ῥίζας ἐὰν μὴ πολλάκις ἐπὶ τῶν πιθήκων ἴδῃ τις, ἀδύνατον αὐτῷ, κᾂν | |
| εὐπορήσῃ ποτὲ ἀνθρωπείου σώματος εἰς ἀνατομὴν, ἀκριβῶς | 608 | |
13.609 | ἐξευρεῖν, ὥσπερ γε πολὺ μᾶλλον ἐπὶ τῆς κατὰ περίπτωσιν ἀνατομῆς, ἣν καὶ τραυματικὴν θέαν ὀνομάζουσιν, οὐχ οἷόν τε τόπον εὑρεῖν ἐκ μόνης ἀναγνώσεως. οὐ μὴν οὐδ’ αὐτό‐ πτην γενέσθαι τραυμάτων παμπόλλων οἷον τέ τινα, χωρὶς | |
| 5 | τῶν ἐν πολέμοις γινομένων, ἐφ’ ὧν οὐδ’ αὐτῶν οὐδεὶς ὑπερ‐ ιδὼν τοῦ τάχιστα θεραπεύειν τὸν τετρωμένον ἐπισκέπτε‐ ται, ποῦ μὲν ὑπόκειται τοῖς τετρωμένοις μέρεσι νεῦρα, ποῦ δ’ ἀρτηρίαι καὶ φλέβες. ὁρῶνται τοιγαροῦν ἐν ταῖς τῶν τοι‐ ούτων παθῶν θεραπείαις οἱ ἄπειροι τῶν ἐξ ἀνατομῆς φαι‐ | |
| 10 | νομένων, ἐοικότες τοῖς μετὰ σκίμποδος ὁδοιποροῦσι τυφλοῖς, καὶ διὰ τοῦτο σφάλλοντες μέγιστα. συνθεὶς δέ τις ἐξ αὐ‐ τῶν εἰς ταὐτὸν τήν τε τῶν μορίων ἐμπειρίαν ἐξ ἀνατομῆς ἐγνωσμένην καὶ τὴν ἐπὶ τῇ συνθέσει τε καὶ χρήσει τῶν φαρ‐ μάκων μέθοδον, ἀεὶ θεραπεύσει τοὺς νευροτρώτους, ὥσπερ | |
| 15 | ἡμεῖς ἄνευ κινδύνου παντὸς, ὡς μήτε συμπαθῆσαί τι τῶν κυριωτέρων μήτε φλεγμῆναι τὸ τετρωμένον ἢ τεθλασμένον νεῦρον. ὅπου δὲ ταῦτα, πολὺ μᾶλλον οὔτε σῆψιν οὔτε κύλ‐ | |
| λωσιν οὔτε σπασμὸν οὔτε θάνατον ἐπακολουθῆσαι. | 609 | |
13.610 | [Αἱ διὰ τῶν μεταλλικῶν φαρμάκων συνθέ‐ σεις πρὸς νευροτρώτους.] Τῶν μεταλλικῶν φαρμάκων τὰ μὲν στύφοντα φευκτέον ἐστὶ καὶ μάλισθ’ ὅταν ἐπὶ νύγμα‐ τος ἡ χρῆσις γίγνηται τοῦ συντεθέντος φαρμάκου, τὰ | |
| 5 | δὲ ῥυπτικὴν ἔχοντα δύναμιν ὥσπερ ἡ λεπὶς τοῦ χαλκοῦ χρή‐ σιμα. παχυμερῆ δ’ ὄντα πάντα τὰ μεταλλικὰ, πολὺ γὰρ ἐν ἑαυτοῖς ἔχει τῆς γεώδους οὐσίας, χρῄζει τινὸς ἐπι‐ τεχνήσεως ἐν τῷ σκευάζεσθαι πρὸς τὸ λεπτομερέστερα γενέ‐ σθαι. ταύτην οὖν ἐπενόησα δι’ ὄξους δριμυτάτου ποιεῖσθαι, | |
| 10 | καὶ μάλιστα ἐξ οἴνου μὴ αὐστηροῦ τὴν γένεσιν ἐσχηκότος, κᾂν ἐκ μὴ τοιούτου δὲ γεγονὸς ᾖ, χρόνου δὲ ὑπάρχῃ συ‐ χνοῦ, χρηστέον αὐτῷ. πρόσεχε δὲ ἀκριβῶς ἐν τῇ γεύσει μή τί σοι δόξῃ κᾂν ἐλάχιστον οἴνου ποιότητος ἐμφαίνειν. οὐ γὰρ ἔχει τὸ τοιοῦτον ὄξος ἰσχυρὰν τὴν διαβρωτικὴν καὶ | |
| 15 | τμητικὴν τῶν πλησιαζόντων δύναμιν. ἐν δὲ τῷ δριμυτάτῳ καὶ ὡς οἷόν τε παλαιοτάτῳ καὶ λεπτοτάτῳ κατὰ τὴν σύ‐ στασιν ὄξει λειοῦν χρὴ τὰ μεταλλικὰ τὸ παχὺ τῆς συστά‐ | |
| σεως παραιτούμενον, ἄμεινον δὲ ἐν ἡλίῳ θερινῷ γίγνεσθαι | 610 | |
13.611 | τὴν λείωσιν τῶν φαρμάκων. ἔνια μὲν οὐδὲ κοπῆναι δεῖται τῶν μεταλλικῶν οὔτε σεισθῆναι, λυόμενα ῥᾳδίως ὑπὸ τοῦ ὄξους, ὥσπερ ἡ χαλκῖτίς τε καὶ τὸ μίσυ, τινὰ δὲ χρῄζει καὶ κοπῆναι καὶ σεισθῆναι, καθάπερ ἡ τοῦ χαλκοῦ λεπίς. | |
| 5 | ὁπότε μὲν οὖν τὸ πρῶτον ἐσκεύασα τὸ φάρμακον, ἐνέβαλον αὐτῷ καὶ ἀῤῥενικοῦ, μετὰ ταῦτα δὲ ἔδοξέ μοι περιττὸν εἶναι. καὶ γὰρ διὰ τῆς λεπίδος τοῦ χαλκοῦ καὶ τοῦ μίσυος καὶ τῆς χαλκίτεως αὐτάρκως ἐφαίνετό μοι συντεθήσεσθαι τὸ φάρμακον. ἔμιξα δὲ κατὰ τὴν πρώτην σύνθεσιν καὶ τὸν κε‐ | |
| 10 | καυμένον ἰὸν, ὑπώπτευσα γὰρ τὸν ἄκαυστον ὡς περαιτέρω τοῦ προσήκοντος δάκνοντα. μετὰ ταῦτα μέντοι καὶ ἄκαυ‐ στον ἔβαλον ὀλίγον, ὡς πρὸς τὴν τῶν ἄλλων ἀναλογίαν οὕτως δὲ καὶ τὴν χαλκῖτιν εἰ μὲν ὠμὴν ἐνέβαλλον, ὀλιγί‐ στην ἔμισγον, εἰ δὲ καὶ κεκαυμένην, ἴσην τῷ μίσυϊ καὶ λε‐ | |
| 15 | πίδι τοῦ χαλκοῦ. κάλλιον δ’ ἁπάντων τῶν σκευασθέντων ἤλπισά τε καὶ διὰ τῆς πείρας εὗρον, ἐν ᾧ πλείστη μὲν ἡ τοῦ χαλκοῦ λεπὶς ἦν, δευτέρα δὲ ἡ κεκαυμένη χαλκῖτις, εἶτα | |
| μίσυ. λειούσθω δ’ οὖν, ὡς ἔφην, ἐν ἡλίῳ θέρους ὥρᾳ πολ‐ | 611 | |
13.612 | λαῖς ἐφεξῆς ἡμέραις ἅττ’ ἂν μίξεις φάρμακα δι’ ὄξους δρι‐ μυτάτου. ὅσῳ γὰρ ἐν πλείονι χρόνῳ λειωθῆ, τοσούτῳ γί‐ γνεται λεπτομερέστερα καὶ διὰ τοῦτο χρησιμώτερα πρὸς τὰς στενὰς τρώσεις, ὡς ἐπί γε τῶν γεγυμνωμένων νεύρων φυλάτ‐ | |
| 5 | τεσθαι χρὴ τὰ λίαν λεπτομερῆ τε καὶ διαβρωτικά. διὰ τοῦτο δὲ οἱ εἰρημένοι τροχίσκοι πᾶσι τοῖς τοιούτοις χρήσιμοι, προσ‐ ειλήφασι γάρ τινα καὶ τῶν στυφόντων. ἔνδοξοι δ’ αὐτῶν εἰσὶν ὅ τε τοῦ Ἄνδρωνος καὶ ὁ τοῦ Πολυείδους καὶ ὁ τοῦ Πασίωνος. ἔστι δὲ καὶ ἄλλος τις τέταρτος καὶ πέμπτος, οἷς | |
| 10 | ἐγὼ συνήθως χρῶμαι, τούτων ἰσχυρότερος. ῥηθήσονται δ’ αὐτῶν αἱ ἀκριβεῖς συμμετρίαι προήκοντος τοῦ λόγου. νυνὶ μέντοι τοσοῦτον εἰρήσθω περὶ τῆς χρήσεως αὐτῶν, ὡς χρὴ λειωθέντας αὐτοὺς ξηροὺς μετὰ ταῦτα πάλιν ἐπιβαλόντα σίραιον οὕτως λειοῦν, ἄχρι τοῦ γλοιῶδές τε γενέσθαι τὸ | |
| 15 | φάρμακον καὶ λεῖον ὁμαλῶς. ὀνομάζουσι δὲ νῦν καὶ σίραιον τοῦτο παρ’ ἡμῖν ἅπαντες, ἕψημα τοῦ γλεύκους ἑψομένου γι‐ νόμενον. ἔστω δὲ καὶ τοῦτο μηδὲν οἰνῶδες ἔχον. γίγνεται δὲ | |
| καὶ τοιοῦτον μήτε ἐξ αὐστηρῶν σταφυλῶν ὄντος τοῦ γλεύ‐ | 612 | |
13.613 | κους, ἀλλ’ ὡς ἔνι μάλιστα γλυκειῶν, μήτε ἐκ τοῦ πρώτου ῥέοντος, ἀλλ’ ἐκ τοῦ τελευταίου. εἰ μὲν οὖν εἴη τὸ γλεῦκος τοιοῦτον, ἕψειν αὐτὸ χρὴ μέχρις ἂν ἥμισυ λειφθῇ τοῦ κατὰ τὴν ἀρχὴν ἐμβληθέντος· εἰ δὲ μὴ τοιοῦτον, μέχρι τοῦ τὸ | |
| 5 | τρίτον ἀπολειφθῆναι καθεψητέον ἐστί. τοιούτῳ μὲν ἑψή‐ ματι διαλύειν χρὴ τοὺς τροχίσκους, ὥστε μελιτώδη σύστασιν ἔχοντας ἀναληφθέντας μοτοῖς, ἐπιτίθεσθαι τοῖς γεγυμνωμέ‐ νοις νεύροις καὶ μάλιστα τοὺς μετριωτέρους αὐτῶν, ὁποῖός ἐστιν ὁ τοῦ Πολυείδους, καὶ πολὺ δὴ μᾶλλον, ἐὰν ἁπαλό‐ | |
| 10 | σαρκον ᾖ τὸ σῶμα, καθ’ ὃ καὶ τελέως ἀποχωρεῖν ἀσφαλέ‐ στερόν ἐστι τῆς τῶν τροχίσκων χρήσεως, ἑτέροις χρώμενον φαρμάκοις, ὑπὲρ ὧν ἤδη τε προείρηται καὶ αὖθις εἰρήσεται. σκεπασθέντος δὲ τοῦ γεγυμνωμένου νεύρου τοῖς μο‐ τοῖς ἔξωθεν ἐπιβλητέον ἕν τι τῶν πρὸς τὰς στενὰς τρώ‐ | |
| 15 | σεις ἁρμοττόντων, ὧν ἐστι τέτταρα γένη, τουτὶ μὲν ἓν τὸ διὰ τῶν μεταλλικῶν, ὑπὲρ οὗ πρόκειται λέγειν, ἕτερον δὲ τὸ διὰ τῶν ὀπῶν, ἐν οἷς ἐστι καὶ τὸ δι’ εὐφορβίου, καὶ τρίτον τὸ διὰ τῆς κόπρου τῶν περιστερῶν, καὶ τέταρτον, ὃ καλῶ | |
| τὸ πρᾷον, ᾧ καὶ πρὸς τὰ τελέως γεγυμνωμένα νεῦρα τῶν | 613 | |
13.614 | ἁπαλοσάρκων σωμάτων χρῶμαι. τούτων τῶν τεττάρων ἕν τι περιβάλλειν χρὴ παντὶ τῷ πεπονθότι μορίῳ συνεπιλαμ‐ βάνοντα πολὺ καὶ τῶν ὑγιεινῶν μερῶν καὶ μάλιστα τῶν ὑπερκειμένων, οἷς καὶ τὴν κατάντλησιν ποιεῖσθαι χρὴ δὶς | |
| 5 | τῆς ἡμέρας ἢ τρὶς, ἐὰν ἐπείγῃ. καὶ μέντοι καὶ τῆς νυκτὸς ἐνίοτε τῶν μὲν μοτῶν ἐπικειμένων κατὰ τοῦ γεγυμνωμένου νεύρου, τοῦ δ’ ἐπιβεβλημένου κατ’ αὐτῶν ἔξωθεν αἰρομένου. παμπόλλης δ’ οὔσης διαφορᾶς τῶν ἀνθρωπίνων σωμάτων κατά τε τὰς ἐξ ἀρχῆς αὐτῶν κράσεις καὶ τὰς τῶν ἡλικιῶν με‐ | |
| 10 | ταβολὰς, ἔτι τε πρὸς τούτοις τὰ ἐπιτηδεύματα τὸ συντιθέ‐ μενον φάρμακον ἀδύνατον ἅπασιν ἁρμόττειν. ἔστω τοίνυν διὰ τοῦτό σοι δύο παρεσκευασμένα, τὸ μὲν ἕτερον ἰσχυρό‐ τερον τῶν ὁμογενῶν, τὸ δὲ ἕτερον πρᾳότερον, ἃ μιγνὺς ἀλ‐ λήλοις ἐπὶ τῆς χρείας, ἐργάσῃ πάμπολλα τὰ μεταξὺ παρὰ | |
| 15 | τὸ ποσὸν τῆς μίξεως. ἐὰν γὰρ ἴσον ἑκατέρου μίξῃς, ἔσται σοι τὸ μιχθὲν ἀκριβῶς ἀμφοῖν μέσον. ἐὰν δὲ θατέρου πλέον, ἐπὶ τοσοῦτον ἀποκεχωρηκὸς τοῦ μέσου πρὸς ἐκεῖνο τῶν | |
| ἄκρων, ἐφ’ ὅσον ἡ μίξις ὑπερέσχεν. ἔστω τοίνυν τὸ μὲν ἰσχυ‐ | 614 | |
13.615 | ρότατον τῶν μεταλλικῶν ἐκ τούτων συγκείμενον· ἓν μὲν ἐχέτω μέρος τῆς ὠμῆς χαλκίτεως, δύο δὲ τοῦ μίσυος ὡσαύ‐ τως ὠμοῦ, τρία δὲ τῆς τοῦ χαλκοῦ λεπίδος· τὸ δ’ ἀσθε‐ νέστατον, ἓν μὲν ὡσαύτως μίσυός τε καὶ χαλκίτεως, ἀλλὰ | |
| 5 | κεκαυμένων ἀμφοτέρων, τῆς δὲ λεπίδος τέτταρα. καὶ μέντοι καὶ μέσον ἀμφοῖν, ᾧ κέχρημαι πολλάκις, ἔστω τοιόνδε. μί‐ συος καὶ χαλκίτεως καὶ ἰοῦ, κεκαυμένων ἁπάντων ἓν ἑκά‐ στου μέρος, τῆς δὲ λεπίδος τοῦ χαλκοῦ μέρη τρία. τούτοις οὖν ὡς προείρηκα λειωθεῖσι μιγνύσθω κηροῦ κατὰ μὲν τὸ | |
| 10 | ἰσχυρότατον τὸ διπλάσιον, κατὰ δὲ τὸ ἀσθενέστατον δύο καὶ ἥμισυ μέρη, κατὰ δὲ τὸ μέσον ὃ μεταξὺ τούτων ἐστὶ μέρη δύο καὶ τέταρτον οἷον ἐπὶ τοῦ πρώτου γεγραμμένου τῶν τριῶν, ὅπερ ἰσχυρότατον ἔφην εἶναι, τὰ πάντα μέρη γίγνεται τὸν ἀριθμὸν ἐκ μίσυος καὶ χαλκίτεως καὶ λεπίδος | |
| 15 | ἀθροιζόμενα ἕξ. τούτοις οὖν ἐπιβαλεῖς κηροῦ μέρη ιβʹ. κατὰ δὲ τὸ ἀσθενέστατον, ἐὰν ἓξ ᾖ μέρη τῶν μεταλλικῶν, μέρη ιβʹ. βάλλῃς κηροῦ, τὸ μεταξὺ δὲ ἐπὶ τοῦ μέσου. μεταξὺ δ’ ἔτι τῶν ὀκτωκαίδεκα καὶ δώδεκα τὰ πέντε καὶ δέκα. ἐάν τε οὖν | |
| 𐅻 αʹ. ὑποθῇς τὸ ἓν εἶναι μέρος ἁπάντων δηλονότι, το‐ | 615 | |
13.616 | σαύτας βάλλῃς δραχμὰς, ὅσα περ τὰ μέρη, ἐάν τε οὐγγίαν ἢ λίτραν, οὕτω γὰρ εἴθισται παρὰ τοῖς Ῥωμαίοις ὀνομάζε‐ σθαι, τοσαύτας οὐγγίας ἢ λίτρας. ἔστι δὲ παρ’ αὐτοῖς μέ‐ τρον, ᾧ τὸ ἔλαιον μετροῦσιν ἐντετμημένον γραμμαῖς διαι‐ | |
| 5 | ρούσαις τὸ σύμπαν εἰς μέρη ιβʹ. καὶ καλεῖται μὲν τὸ ὅλον μέτρον ὑπ’ αὐτῶν λίτρα, τὸ δωδέκατον δ’ αὐτῆς οὐγγία. τὰ μὲν οὖν μεταλλικὰ καὶ ὁ κηρὸς ἐπὶ ζυγοῦ δι’ ἑτέρας οὐγγίας ἵσταται, τὸ δ’ ἔλαιον τῷ κέρατι μετρεῖται. βαλλέ‐ σθω τοίνυν εἰς τὰ προειρημένα φάρμακα πάντα κατὰ τὴν | |
| 10 | ἀναλογίαν τοῦ κηροῦ τὸ ἔλαιον, ἐν ἅπασιν αὐτοῖς τὸ ἥμισυ πλεονάζον, ὥστε ἐὰν ὁ κηρὸς ᾖ γο ηʹ. τὸ ἔλαιον βάλλεται γο ιβʹ. τουτέστιν ὅλην τὴν λίτραν. ἔστω δὲ τὸ ἔλαιον ὅμοιον τῷ Σαβίνῳ λεπτομερές τε καὶ στύψεως ἥκιστα με‐ τέχον. ἄμεινον δ’ εἰ καὶ παλαιὸν εἴη. τὸ δ’ ὠμοτριβὲς ὀνο‐ | |
| 15 | μαζόμενον καὶ τὸ μετὰ θαλλῶν ἐλαίας ἐσκευασμένον οὐκ ἐπιτήδειον. ἅπασι δὲ τοῖς εἰρημένοις φαρμάκοις, ὅταν ἐν τῇ θυείᾳ τὰ μεταλλικὰ πλείοσιν ἡμέραις τριφθῇ μετ’ ὄξους, | |
| ἐπεμβαλλέσθω λιβανωτὸς ὁ λευκότατός τε καὶ λιπαρὸς, | 616 | |
13.617 | εἶτα πάλιν ἅμα τοῖς μεταλλικοῖς λειούσθω τινὰς ἡμέ‐ ρας, πρὶν τὴν κηρωτὴν αὐτοῖς ἐπιμίγνυσθαι. ὅσον δ’ ἂν ἐξ ἁπάντων τῶν μεταλλικῶν ἀθροίζηται πλῆθος, τούτου τὸ ἥμισυ μέρος ὁ λιβανωτὸς ἐχέτω. εἰ δὲ μαλακώτερον ἐθέλοις | |
| 5 | ποιῆσαι τὸ φάρμακον, ἐμβάλλειν πλέον ἢ κατὰ τὸ ἥμισυ, καθάπερ εἰ καὶ δριμύτερον, ἔλαττον ἢ τὸ ἥμισυ. καὶ μέντοι καὶ τηκομένῳ τῷ κηρῷ μετὰ τοῦ ἐλαίου τῶν εἰρημένων ῥη‐ τινῶν τινος ἐπιβάλλειν ἔξεστιν, εἰδότος σου δριμύτερον μὲν αὐτὸ γενέσθαι τῆς στροβιλίνης ἐμβληθείσης, μαλακώτερον δὲ | |
| 10 | τῆς τερμινθίνης, μέσον δ’ ἀμφοῖν τῆς ἐλατίνης. ἐκ δὲ τοῦ γένους τῶν ῥητινῶν ἐστι καὶ ἡ λάριξ ὀνομαζομένη τοὐπί‐ παν μὲν ὑγροτέρα τῶν προειρημένων οὖσα, παραπλησία δὲ κατὰ τὴν σύστασιν τῇ ὑγρᾷ πευκίνῃ, ἣν ἀντὶ τῆς τερμινθί‐ νης πιπράσκουσεν οἱ ῥωποπῶλαι τοῖς οὐκ εἰδόσι διακρίνειν | |
| 15 | αὐτάς. ἔστι δ’ ἡ τοιαύτη ῥητίνη καὶ τῇ ὀσμῇ καὶ τῇ γεύ‐ σει καὶ τῇ δυνάμει δριμυτέρα τῆς τερμινθίνης. ταύτῃ τε οὖν τῇ ῥητίνῃ καὶ τῇ τερμινθίνῃ παραπλησίαν ἔχει δύναμιν ἡ λάριξ ὀνομαζομένη, λεπτομερεστέρα δ’ αὐτῶν ἐστι καὶ δια‐ | |
| φορητικωτέρα. μίξεις οὖν τῷ κηρῷ τῶν εἰρημένων ῥητινῶν | 617 | |
13.618 | βουλόμενος ἐμπλαστρῶδες γενέσθαι τὸ φάρμακον ἕκτον μέ‐ ρος, ὡς ἐὰν τοῦ κηροῦ βάλῃς λίτραν αʹ. τῆς ῥητίνης ἐμβα‐ λεῖς γο βʹ. εἰ δ’ εἴη λίαν ὑγρὰ, καὶ μίαν ἀρκέσει μόνην μῖ‐ ξαι. μὴ φροντίζων μέντοι τοῦ γενέσθαι τὸ φάρμακον ἐμπλα‐ | |
| 5 | στρῶδες, οὐ πάνυ τι δεήσει τὴν ῥητίνην μιγνύναι αὐτῷ. καὶ χαλβάνης δὲ μίγνυε πάντως, ἔνθα μέντοι πρόκειται πρᾳότα‐ τον ἐργάσασθαι τὸ φάρμακον, ἴσον τῷ κατὰ τὸν λιβανωτὸν σταθμῷ. ἔνθα δ’ ἰσχυρότερον, τὸ ἥμισυ. κατὰ δὲ τὸ μέσον ἀμφοῖν, τὸ μεταξὺ τοῦ τ’ ἴσου καὶ τοῦ ἡμίσεως, οἷον εἰ τέτ‐ | |
| 10 | ταρες εἶεν αἱ τοῦ λιβανωτοῦ δραχμαὶ, δύο μὲν ἐμβαλεῖς τῆς χαλβάνης ἰσχυρὸν διαμεῖναι τὸ φάρμακον βουλόμενος, πρᾷον δὲ τέσσαρας, τρεῖς δὲ μέσον. ὥσπερ γὰρ ἔχει τι μαλακὸν καὶ ἀνώδυνον, οὕτω καὶ σηπτικόν. τοῦτο δὲ ὑπάρχει καὶ τοῖς πλείστοις τῶν μαλακτικῶν. διὸ καὶ γεγυμνωμένῳ τῷ | |
| 15 | νεύρῳ προσφέροντός σου τὸ φάρμακον οὐ πάνυ τι μεμί‐ χθαι χρὴ τὴν χαλβάνην, ἄνευ δὲ γυμνώσεως οὐ σμικρῶς χρή‐ σιμος ἡ μίξις αὐτῆς, εἰς ἀνωδυνίαν συντελοῦσα. καὶ τοίνυν ἔνεστί σοι καὶ τοιοῦτον φάρμακον ἔχειν ἕτοιμον ἐπὶ τῶν | |
| εὐαισθήτων τε καὶ ἁπαλοσάρκων καὶ κακοχύμων, ἐν ᾧ πλέον | 618 | |
13.619 | ἐστὶ τῆς χαλβάνης. ἅπαντα γὰρ τὰ μεταλλικὰ τραχυντικά τ’ ἐστὶ καὶ ὀδυνηρά. καὶ τῶν ὑγρῶν ὄξος. εἰκότως οὖν τὰ δι’ αὐτῶν σκευαζόμενα φάρμακα τραχέα τε φαίνεται καὶ ὀδυ‐ νηρά. καὶ διὰ τοῦτο αὐτοῖς ἐπιτήδειός ἐστιν ἥ τε δι’ ἐλαίου | |
| 5 | κατάντλησις ἥ τε μίξις τῆς χαλβάνης ὁμοίως. ἔστι δ’ οὐδὲν ἧττον χαλβάνης ἀνώδυνον τὸ λεπτομερὲς στέαρ. ἔχειν οὖν ἀξιῶ σέ τι καὶ διὰ τούτων ἐσκευασμένον ἕτερον φάρμακον, ὃ μιγνύναι δυνήσῃ τῷ διὰ τῶν μεταλλικῶν, ἐπί τε τῶν εἰρη‐ μένων σωμάτων, ὅσα τε ἄλλα τραχέος τε καὶ ὀδυνηροῦ τοῦ | |
| 10 | φαρμάκου λάβῃ ποτὲ αἴσθησιν. ἐκλέγεσθαι δὲ καὶ τούτων ὅσα λεπτομερέστερα, τοιαῦτα δ’ ἐστὶ τά τε τῶν ἀγρίων ζώων καὶ μάλιστα λέοντός τε καὶ παρδάλεως καὶ ὑαίνης καὶ ἄρ‐ κτου, τά τε τῶν πτηνῶν καὶ μάλιστα τῶν χηνῶν. εἰ δὲ μὴ παρείη τοῦτο, τῶν ἀγροίκων ἀλεκτρυόνων τε καὶ ἀλεκτορί‐ | |
| 15 | δων. οὕτω δὲ καὶ τὸ τῶν ἀγροίκων χηνῶν στέαρ προαιρεῖ‐ σθαι. τῶν γὰρ ἐν ταῖς πόλεσι τρεφομένων ζώων, ὡς ἂν ἀρ‐ γῶν κατακεκλεισμένων, ὑγρότερόν τέ ἐστι καὶ παχυμερέστε‐ | |
| ρον τὸ στέαρ. ὅταν δ’ ἡ σύστασις τοῦ φαρμάκου κηρωτοει‐ | 619 | |
13.620 | δὴς ᾖ, μιγνύσθω κηροῦ τὸ τρίτον ἢ τέταρτον ἢ, εἰ λίαν ὑγρὸν εἶναί σοι φαίνοιτο τὸ στέαρ, ἐγχωρεῖ καὶ τὸ ἥμισυ τοῦ κη‐ ροῦ μῖξαι, ὥσπερ γε εἰ καὶ ξηρὸν εἴη, τὸ τέταρτον. εἰ δὲ μέσος ἔχει, τὸ τρίτον. εἰς πολλὰ δὲ χρήσιμος ἡμῖν ἡ τοιαύτη | |
| 5 | κηρωτὴ μέλλουσα γενήσεσθαι διὰ στεάτων ὀνομαζέσθω. [Περὶ τοῦ δι’ εὐφορβίου συντιθεμένου φαρμάκου.] Λέλεκταί μοι καὶ πρόσθεν ὡς ἀπολείπεται πάμ‐ πολυ τοῦ νέου τὸ παλαιὸν εὐφόρβιον. ἂν μὲν οὖν αὐτο‐ ετὲς ᾖ, καὶ τοῦ Κυρηναίου μᾶλλον ὀποῦ θερμαίνει καὶ μά‐ | |
| 10 | λιστα τοῦ νῦν, ἐξ ὅτου δι’ ὕδατος ἀρδεύσεως αὐξάνουσί τε τὰ φυτὰ καὶ πρὸς πλῆθος ὀποῦ γενέσεως παρασκευάζουσι μετ’ ἐνιαυτὸν γὰρ ἕνα θερμὸν ἱκανῶς ἐστι, λείπεται δὲ ἤδη συχνῷ τοῦ προσφάτου. δυοῖν δὲ ἐτῶν γενόμενον, ἔτι δὴ καὶ πλέον ἀπολείπεται τοῦ νέου, καθάπερ γε τριῶν ἢ τεττάρων | |
| 15 | ἔτι μᾶλλον. εἰ δέ τι τούτων χρονιώτερον εἴη, παντάπασιν ἡ δύναμις αὐτοῦ καταλύεται. γνωριεῖς δ’, ὡς ἔφην, ὅπως ἔχει χρόνου καὶ δυνάμεως, εἴς τε τὴν χρόαν ἀφορῶν αὐτοῦ | |
| καὶ τὴν σύστασιν. τῇ μὲν γὰρ χρόᾳ ξανθότερον καὶ ὠχρό‐ | 620 | |
13.621 | τερον φαίνεται τοῦ νέου τὸ παλαιὸν, τῇ συστάσει δὲ σκλη‐ ρόν τε καὶ ξηρότερον. εἰ μέντοι γευόμενος ἐθέλοις διακρί‐ νειν, οὐ στοχαστικὴν, ἀλλὰ βεβαίαν ἕξεις τὴν διάγνωσιν αὐ‐ τοῦ. ὃ δὲ ἔφην αὐτοσχεδιάσαι δι’ αὐτοῦ χρίσμα θερμαντι‐ | |
| 5 | κὸν, ἀκριβέστατά σοι δηλώσει τὴν δύναμιν τοῦ φαρμάκου. σύγκειται δὲ κατὰ τήνδε τὴν συμμετρίαν. ἓν μέν ἐστι μέρος τοῦ εὐφορβίου, τρία δὲ τοῦ κηροῦ, τοῦ δὲ ἐλαίου ιβʹ. τρι‐ πλάσιον μὲν εἶναι χρὴ τοῦ εὐφορβίου τὸν κηρόν. αὐτοῦ δὲ πάλιν τοῦ κηροῦ τετραπλάσιον τὸ ἔλαιον. ὅταν οὖν οὕτω | |
| 10 | συνθῇς τὸ φάρμακον, ἀνατρίψας τι μέρος αὐτῷ δυνήσῃ γνῶ‐ ναι σαφῶς ὁπόσην δύναμιν ἔχει. μάλιστα δὲ ἐν τῷ βαλα‐ νείῳ καταφανὲς γίγνεται. δάκνονται γὰρ καὶ ὑπὸ τοῦ ἀέρος μὲν, ἀλλ’ ἔτι καὶ μᾶλλον ὑπὸ τοῦ ὕδατος ἰσχυρῶς, ὅταν ᾖ θερμὸν καὶ νέον καὶ ἰσχυρὸν τὸ εὐφόρβιον. ἐὰν μὲν οὖν ἔχῃς | |
| 15 | τοιοῦτον καὶ αὐτὸ τοῦτο τὸ εἰρημένον χρῖσμα, θαῤῥῶν ἐπι‐ τίθει τοῖς νύγμασιν, ἐφ’ ὧν εὐλαβῇ μύσαι τὸ στόμιον. ἐὰν δὲ ἀσθενέστερον ᾖ, προστίθει τῷ σταθμῷ τοῦ εὐφορβίου | |
| κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς ἀσθενείας, ἐνίοτε μὲν ἓν ἥμισυ μέρος | 621 | |
13.622 | ἐμβάλλων, ἔστι δ’ ὅτε δύο, καὶ ποτὲ ἴσον τῷ κηρῷ καὶ πλεῖον, ἐὰν λίαν ᾖ παλαιόν. ἥ γε μὴν πρώτη χρῆσις ἐπὶ τοῦ νενυγμένου τὸ νεῦρον ἢ τὸν τένοντα ποδηγήσει σε πρὸς τὴν δευτέραν. ἐὰν μὲν γὰρ αὐτός τε ὁ τετρωμένος φησὶ δεδῆ‐ | |
| 5 | χθαι, σοί τ’ αὐτῷ φαίνηται τὰ περὶ τὸ νύγμα θερμὰ καὶ αὐτὸ τὸ νύγμα πλέον ἢ δεῖ ἐπῃρμένον, ὑποφλεγμαῖνόν τε τοῖς χείλεσιν, ἤτοι γε ἐκλύσεις τοῦ φαρμάκου τὴν δύναμιν ἐλαίου μίξει πλέονος ἢ συνθεὶς ἄλλο κατὰ προτέραν συμμε‐ τρίαν ἢ δι’ εὐφορβίου παλαιοτέρου σύμμετρον οὕτως ἐργάσῃ. | |
| 10 | ἐὰν δὲ τὰ ἐναντία τῶν εἰρημένων παρῇ, παραυξήσεις τοῦ φαρ‐ μάκου τὴν δύναμιν. ἐὰν δὲ συμμέτρως ἔχειν ἅπαντα φαίνη‐ ται, φυλάξεις. ἡ μὲν οὖν τριπλάσιον ἔχουσα τὸν κηρὸν τοῦ εὐφορβίου σύνθεσις ἰσχυροτάτη τῶν ἄλλων ἐστὶν, ὅταν γε, ὡς εἴρηται, νέον ᾖ τὸ εὐφόρβιον· ἡ δὲ πενταπλάσιον ἀσθε‐ | |
| 15 | νεστάτη, μέση δ’ ἀμφοῖν ἡ τετραπλάσιον ἔχουσα τὸν κηρὸν τοῦ εὐφορβίου. τὸ δὲ ἔλαιον εἰ μὲν οἷα τὰ καλούμενα πρὸς τῶν ἰατρῶν ἄκοπα χρίσματα βούλοιο ποιῆσαι, τετρα‐ | |
| πλάσιον ἐμβαλεῖς τοῦ κηροῦ· εἰ δ’ οἵαν ἐπὶ τῶν καταγμά‐ | 622 | |
13.623 | των τὴν ὑγρὰν κηρωτὴν ἐργαζόμεθα διπλάσιον· εἰ δὲ καὶ ξηρὸς καὶ ἀλιπὴς ὁ κηρὸς εἴη, καὶ πλέον τοῦ διπλασίου. τοὐπίπαν δ’ ἀρκέσει προσθεῖναι μέρους ἑνὸς τὸ ἥμισυ τῷ διπλασίῳ, ὡς γενέσθαι τὸ πᾶν μέτρον τοῦ κηροῦ δυοῖν καὶ | |
| 5 | ἡμίσεων μερῶν. ἐμπλαστρῶδες δὲ ποιῆσαι βουληθεὶς τὸ φάρ‐ μακον τῷ κηρῷ μίξεις τὸ ἴσον ἔλαιον. ἐὰν δὲ τὸ περιέχον ᾖ σύμμετρον κατὰ θερμότητα, ὅ τε κηρὸς παλαιὸς καὶ αὐ‐ χμηρὸς τό τε περιέχον ψυχρὸν, ὀλίγῳ πλέον, ὥσπερ γε καὶ ἐὰν ὅ τε κηρὸς ᾖ λιπαρὸς τό τε περιέχον θερμὸν, ἔλαττον | |
| 10 | ὀλίγῳ. τὸ δ’ ὀλίγον τοῦτο δωδέκατόν ἐστι μέρος ἐφ’ ἑκάτερα τοῦ μέσου. καὶ γὰρ καὶ ἕνδεκα καὶ δεκατρεῖς ἐλαίου οὐγγίας ποτὲ ἔμιξα τῇ λίτρᾳ τοῦ κηροῦ κατὰ τὸ ποσὸν τῆς τε συστάσεως αὐτοῦ καὶ τῆς τοῦ περιέχοντος θερμότητός τε καὶ ψύξεως. σπανίως δὲ βραχεῖ πλέον ἢ ἔλαττον· ἵνα δ’ | |
| 15 | ἐπίδεσιν ἔχῃ καὶ λιπαρότητα καὶ γλισχρότητα καὶ μὴ ψαθυρὸν ᾖ, μηδ’ εὐδιάλυτον μηδ’ εὐαπόπτωτον τοῦ χρωτὸς τὸ σκευ‐ ασθὲν, ἐπέμιξα ῥητίνης αὐτῷ, μάλιστα μὲν εἰ παρείη τερ‐ | |
| μινθίνης ἀληθοῦς, εἰ δὲ μὴ, τῆς γε εὐποριστοτάτης, ἣν ὀνο‐ | 623 | |
13.624 | μάζουσι φρυκτήν τε καὶ κολοφωνίαν. ἔστω δ’ ἴσος αὐτῆς ὁ σταθμὸς τῷ κηρῷ. φυλάττει γὰρ οἷς ἂν ἐμβληθῇ φαρ‐ μάκοις τὴν προϋπάρχουσαν σύστασιν, ὅταν γε καὶ αὕτη συμ‐ μέτρως ἔχῃ. πρόδηλον γὰρ ὅτι καθάπερ ἐν ἅπασι τοῖς ἄλ‐ | |
| 5 | λοις, οὕτω κᾀν τῇ ῥητίνῃ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττόν ἐστιν. ἐὰν οὖν ποτὲ φαίνηται λιπαρωτέρα τε καὶ ὑγροτέρα, γινώσκειν χρὴ τὴν ἐκ τοῦ κηροῦ τετηκότος ἐλαίῳ γενησομένην κηρω‐ τὴν ἑαυτῆς ὑγροτέραν ἐσομένην. ὅλως δ’ ἐπὶ νευροτρώτων, ὅταν ἁμαρτάνηταί ποτε τῆς ἀκριβοῦς τε καὶ μέσης συστά‐ | |
| 10 | σεως τῶν ἐμπλαστρωδῶν φαρμάκων, ἐπὶ τὸ μαλακώτερον ἄμεινον ῥέπειν, εἰ καὶ μολῦνον ἔσεσθαι μέλλοι τὸ σκευασθέν. ὡσαύτως δὲ καὶ ἡ σύμμετρος τῇ συστάσει. πίττα δὲ φυλάτ‐ τει τὴν τῆς κηρωτῆς σύστασιν. ἀρίστη δ’, ὡς ἔφην, εἰς τὴν τοιαύτην μίξιν ἡ λιπαρὰ, καθάπερ γε καὶ ἡ ῥητίνη. ἐὰν δ’ | |
| 15 | ὑγρὰν ἐμβάλλῃς ῥητίνην, ὁποία κατὰ τὴν σύστασίν ἐστιν ἡ τερμινθίνη, τρίτον αὐτῆς μέρος εἶναι τοῦ κηροῦ προσήκει, καὶ αὐτῆς δὲ τῆς τερμινθίνης ἡ νέα πολὺ τῆς παλαιᾶς ἐστιν | |
| ὑγροτέρα. μέμνησθε τοίνυν ὅπερ ἐπὶ κηροῦ καὶ ῥητίνης ἠκού‐ | 624 | |
13.625 | σατε, τοῦτο ἐπὶ πάντων φυλάττειν. οὐ γὰρ τῶν ξηρῶν καὶ αὐχμηρῶν ἢ διὰ χρόνον ἢ διὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς φύσιν, ἀλλὰ τῶν συμμέτρων τῇ συστάσει τοσοῦτον ἑκάστου μικτέον ἐστὶν ἐν τῇ συνθέσει τῶν φαρμάκων, ὅσον ἂν ὑπ’ ἐμοῦ γεγραμ‐ | |
| 5 | μένον εὑρίσκηται. ἔστω δὴ τὸ συμμέτρως ἔχον δυνάμεώς τε καὶ συστάσεως τοῦ προκειμένου φαρμάκου, κηροῦ μὲν καὶ ῥητίνης φρυκτῆς καὶ ἐλαίου τὸ ἴσον ἔχειν, αὐτοῦ δὲ τοῦ εὐ‐ φορβίου τὸ ἕκτον, ὡς εἶναι λίτραν μὲν ἐκείνων ἑκάστου, τοῦ δὲ εὐφορβίου δύο οὐγγίας. εἰ δὲ μαλακώτερον αὐτὸ ποιῆσαι | |
| 10 | βουληθείημεν, ἀρκεῖ τὸ ὄγδοον μέρος ἐμβάλλειν τοῦ εὐφορ‐ βίου, τουτέστιν γο αʹ. καὶ ἡμίσειαν, ἐπὶ τοῦ νέου καὶ θερ‐ μοτάτου, καθότι προεῖπον εὐφορβίου τῆς συμμετρίας ταύ‐ της ὡρισμένης, ὡς ἐάν γε παλαιότερον ᾖ, καὶ διὰ τοῦτο ἀσθενέστερον, εἴρηται πρόσθεν ὡς πλέον εἶναι προσήκει | |
| 15 | τοῦτο τῆς τῶν ἄλλων ἀναλογίας. εἰ δὲ μὴ μόνης ῥητίνης, ἀλλὰ καὶ πίττης ἐμβάλλειν ἐθελήσαιμεν, ἡμίλιτρον ἑκατέρας μίξομεν, ὡς εἶναι ἴσον τὸν σταθμὸν τῷ κηρῷ. πολὺ δὲ κάλ‐ λιόν ἐστι τὸ φάρμακον, ἐὰν ἀντὶ τῆς ῥητίνης τε καὶ πίττης | |
| πρόπολιν μίξῃ τις ἴσην τῷ κηρῷ. τὸ λιπαρὸν δ’ οὐκ ἐχού‐ | 625 | |
13.626 | σης αὐτῆς ὁμοίως ταῖς ῥητίναις, ἐὰν μὲν ἀνεπίδετον ἐθελή‐ σωμεν εἶναι τὸ φάρμακον, ἐμβαλοῦμεν τῆς τερμινθίνης ἢ τῆς λάρικος ὀνομαζομένης ἢ καὶ τῆς συγκομιστῆς πευκίνης. ὀνο‐ μάζω δὲ συγκομιστὴν μὲν ἣν ἐν τοῖς γλωσσοκομείοις τε καὶ | |
| 5 | κεραμείοις κομίζουσι, ξύλα τε πολλὰ καὶ λιθώδη σώματα καθ’ ἑαυτὴν ἔχουσαν. ἐὰν δὲ τήξας αὐτὴν διηθήσῃς, καθαρὰ τότε γίνεται, ὁμοίως αὐτῇ τῇ κολοφωνίᾳ καὶ φρυκτῇ καλουμένῃ. καὶ τῶν αὐτοῤῥύτων δὲ καλουμένων ῥητινῶν ἐγχωρεῖ μιγνύ‐ ναι. καλοῦσι δ’ αὐτὰς ἐν Λακεδαίμονι μὲν καί τισιν ἄλλοις | |
| 10 | χωρίοις πρωτοῤῥύτους, ἐν Κιλικίᾳ δὲ καπνέλαιον ὀνομά‐ ζουσι τὴν τοιαύτην ῥητίνην, ἁπασῶν τῶν ὑγρῶν ῥητινῶν ὑγροτέραν τε καὶ θερμοτέραν καὶ λεπτομερεστέραν οὖσαν, ὥσθ’ αὕτη μὲν συντελέσει τῇ τοῦ συντιθεμένου φαρμάκου δυνάμει, καὶ μάλιστ’ αὐτὴν ἐμβάλλειν προσήκει, ὅταν ἄτονον | |
| 15 | ᾖ τὸ εὐφόρβιον. ἔστι δὲ καὶ τῶν ἄλλων ῥητινῶν εὐω‐ δεστέρα, καθάπερ ἡ τερμινθίνη καὶ ἡ ἐλατίνη. λέλεκται δ’ ἔμπροσθεν ὅτι θερμοτέρα ἐστὶ τῆς τερμινθίνης ἡ ἐλατίνη, | |
| ταύτης δὲ ἡ στροβιλίνη. διαφέρει δὲ τῶν εἰρημένων ῥητινῶν | 626 | |
13.627 | τό τε στροβίλινον ὀνομαζόμενον φύσημα καὶ τὸ πιτύϊνον, ξηρὸν καὶ ἀλιπὲς καὶ αὐχμηρὸν ἑκάτερον ἐν τάχει γιγνόμε‐ νον, ὡς ἐν ὅλμῳ τε κόπτεσθαι καὶ διαττᾶσθαι κοσκίνῳ. διὰ τοῦτ’ οὖν ἄχρηστα μέν ἐστι ταῦτα πρὸς τὴν τοῦ προκει‐ | |
| 5 | μένου σύνθεσιν φαρμάκου, συνεχέστατα δ’ ἐχρησάμην, ὅταν ᾖ τὸ εὐφόρβιον αὐτοετές. τῇ δὲ συνθέσει τοῦ ἐλαίου καὶ τοῦ κηροῦ καὶ τῆς φρυκτῆς ῥητίνης ἑκάστου λίτραν μίαν, ἡμίλιτρον δὲ τῆς λιπαρᾶς πίσσης. καὶ τούτοις τακεῖσιν εὐ‐ φορβίου μίγνυμι δύο οὐγγίας· εἰ δ’ ἀσθενέστερον εἴη, τρεῖς· | |
| 10 | εἰ δὲ τερμινθίνην ἐθέλοις μίξαι τῷ κηρῷ, μόνην· εἰς σύμμε‐ τρον αὐξήσεις τοῦ φαρμάκου σύστασιν, ἐὰν τριπλάσιος ὁ κηρὸς ᾖ, τῆς τερμινθίνης ὑγρᾶς καὶ νέας οὔσης. ἐξηρασμένης δ’ ὑπὸ χρόνου μίξεις ἐλαίου τὸ ἥμισυ τοῦ σταθμοῦ τῆς τερμινθίνης. ὅλον δὲ τοῦτο τὸ ἐκ τῶν τριῶν μιχθὲν, τοῦ | |
| 15 | τ’ ἐλαίου λέγω καὶ τοῦ κηροῦ καὶ τῆς τερμινθίνης, ὅταν γέ‐ νηται λίτρας μίας καὶ ἡμισείας τοῦ εὐφορβίου τοῦ αὐτοε‐ τοῦς προσλήψεται μίαν οὐγγίαν· εἰ δὲ μὴ τοιοῦτον εἴη, μίαν καὶ ἡμίσειαν. ἐξ ὧν γ’ ἔμπροσθεν εἶπον ἤδη πολλάκις, ἔν‐ | |
| εστιν ἡμῖν τὸ εὐφόρβιον αὔξειν ἀνάλογον τῷ χρόνῳ. καὶ | 627 | |
13.628 | μέντοι κᾂν ἐπιτεθὲν τῷ τετρωμένῳ τὸ φάρμακον ἐν τῇ πρώτῃ χρήσει φαίνηταί πως ἀσθενέστερον, ἔνεστιν ἐλαίῳ τὸ εὐφόρβιον λειώσαντα μιγνύειν αὐτὸ τῷ ἐμπλαστρώδει φαρ‐ μάκῳ προμεμαλαγμένῳ κατὰ τὰ χεῖρας, οὕτως γὰρ ποιούν‐ | |
| 5 | των, ἑτοίμως ἑνοῦται. κατ’ αὐτὴν δὲ τὴν πρώτην σύνθεσιν τοῦ φαρμάκου κάλλιόν ἐστιν τὴν κηρωτὴν ἐξυσμένην, ἰδίᾳ προκατασκευάσαντα μιγνύειν οὕτω τῷ λελειωμένῳ μετὰ τοῦ ἐλαίου εὐφορβίῳ. καταχυθέντων γὰρ αὐτοῦ τῶν τετηκότων ἐν τῇ θυείᾳ, αἱ καλούμεναι πολλάκις ἐγκηρίδες γίγνονται καὶ | |
| 10 | μάλισθ’ ὅταν ᾖ τὸ περιέχον ψυχρόν. ὕδατος δὲ βάλλειν τη‐ κομένῳ τῷ κηρῷ μετὰ τῆς ῥητίνης οὐκ ἀναγκαῖον, ὡς ἐγὼ κατ’ ἀρχὰς ἐποίουν ἐπιμιγνὺς αὐτῷ τοσοῦτον, ὅσον ἔμελλεν ἀναλίσκεσθαι κατ’ αὐτὴν τὴν ἕψησιν. [Τὸ διὰ τῶν τηκτῶν συντιθέμενον φάρμα‐ | |
| 15 | κον.] Τηκτὰ καλῶ φάρμακα τά τε διὰ πυρὸς ὁμιλίας τη‐ κόμενα καὶ τὰ δι’ ὑγρῶν τινῶν, οἷον ὕδατος, ὄξους, οἴνου. δι’ ὄξους μὲν οὖν τήκεται πυρὸς χωρὶς ἀμμωνιακὸν θυμίαμα | |
| καὶ σαγαπηνὸς ὀπὸς, ὅτε τοῦ πάνακος ὁμοίως, ὃν ἐν συν‐ | 628 | |
13.629 | θέτῳ προσηγορίᾳ καλοῦσιν ὀποπάνακα. διὰ πυρὸς δὲ πρό‐ πολις, κηρὸς, ῥητίνη, λάδανον, στέαρ, χαλβάνη. βέλτιον δὲ ταύτην ἐπὶ διπλοῦ σκεύους τήκειν. ὀνομάζομεν δὲ οὕτως, ὅταν ἐν κακκάβῃ θερμὸν ὕδωρ ἐχούσῃ σκεῦος ἕτερον ἐνίστα‐ | |
| 5 | ται μετὰ τῶν τηκτῶν ἔχον καὶ τὴν χαλβάνην, ὑποκαιομένης τῆς κακκάβης. ἔστω δέ σοι καὶ τοιοῦτον ἐσκευασμένον τι φάρμακον, ἓν μὲν πάντως, ἄμεινον δὲ καὶ δύο. ἔσται δ’ αὐτῶν τὸ μὲν ἰσχυρότερον τοιόνδε. ὀποπάνακα διαλύσας ὄξει λείωσον ἐπὶ πλέον, εἶτα τήξας ἐπὶ πυρὸς πρόπολίν τε | |
| 10 | καὶ χαλβάνην καὶ ῥητίνην τερμινθίνην μῖξον τῷ ὀποπάνακι. τῶν μὲν οὖν ἄλλων ἑκάστου μέρος ἓν ἔστω, τῆς δὲ προπό‐ λεως ἓξ νέας τε καὶ λιπαρᾶς οὔσης. εἰ δὲ ξηρὰ καὶ παλαιὰ τύχοι, βέλτιον μὲν μηδ’ ὅλως χρῆσθαι τῇ τοιαύτῃ· εἰ δὲ ἀποροίης τῆς ἑτέρας, δύο μέρη μίξεις οὐχ ἕν. εἰ δὲ μὴ πα‐ | |
| 15 | ρείη σοι πρόπολις, ἀντ’ αὐτῆς ἔμβαλλε λιπαρὰν πίτταν, οἵα ἐστὶν ἥ τε Βρυτία καὶ ἡ ἐκ τῶν κατὰ τὸν Πόντον χωρίων κομιζομένη λιπαρά τε ἅμα καὶ εὐώδης, ἣν εἰς τὸ | |
| μέλαν ἀμαράκινον ἐμβάλλουσιν ὁποῖον ἔμπροσθεν ἅπαν ἐσκευ‐ | 629 | |
13.630 | άζετο. νυνὶ γὰρ καὶ χωρὶς αὐτῆς ὑπόλευκον ἀμαράκινον συν‐ τιθέασιν. εἰ δὲ καὶ τῆς τοιαύτης ἀποροίης, τῇ ἄλλῃ χρῶ, μετὰ τοῦ καὶ τὴν τερμινθίνην ὡς εἴρηται διπλασιάζειν. ἐγὼ δέ ποτε καὶ μόνον ἐπέθηκα τὸ διὰ τῆς λιπαρᾶς πίττης φάρ‐ | |
| 5 | μακον, ᾧ καὶ πρὸς τοὺς λυσσοδήκτους χρῶμαι. μόνην γὰρ τοῦτο τὴν λιπαρὰν ἔχει πίτταν ἡψημένην ἐν ὄξει δριμεῖ κατὰ συμμετρίαν τοιάνδε. ξέστης εἷς Ῥωμαϊκὸς τοῦ ὄξους, μία δὲ λίτρα τῆς πίττης, τοῦ δ’ ὀποπάνακος τὸ τέταρτον μέρος τῆς λίτρας, ὅπερ ἐστὶν γο γʹ. τοῦτο τὸ φάρμακον | |
| 10 | οὐκ ἐᾷ τῶν λυσσοδήκτων συνουλωθῆναι τὸ ἕλκος. ἐπιτή‐ δειον δ’ ἐστὶ καὶ τοῖς νενυγμένοις νευρῶδές τι μόριον, οὐκ ἐῶν μύσαι τὸ στόμιον τοῦ νύγματος. ἀλλ’ ἐπεὶ σκληρόν ἐστιν, ἐπὶ μόνων τῶν σκληρῶν σωμάτων αὐτῷ χρηστέον, ὁποῖα τά τε τῶν σκαπανέων εἰσὶ καὶ θεριστῶν. εἰ δὲ μόνον ὑμῶν | |
| 15 | τινι παρείη τοῦτο, τοῦ νενυγμένου παιδὸς ὄντος ἢ γυναι‐ κὸς ἢ ἁπαλοσάρκου τινὸς, ἔνεστι τήκειν αὐτὸ, μετά τινος τῶν διαφορητικῶν μύρων, ἀμαρανίκου τε καὶ ὀποβαλσάμου | |
| μάλιστα, δευτέρου δὲ ἰρίνου καὶ κομμαγηνοῦ, μὴ παρόντων | 630 | |
13.631 | δὲ τούτων, λευκίνου τε καὶ σουσίνου καὶ κυπρίνου. καὶ τού‐ των δ’ ἀπορῶν, ἐλαίῳ τῆξον αὐτὸ παλαιῷ, ἢ εἴπερ ἐν Ἀλε‐ ξανδρεία τύχοις ὢν, κικίνῳ τε καὶ ῥαφανίνῳ, πλεῖστα γὰρ ταῦτα κατ’ ἐκείνην τὴν πόλιν ἐστὶν, ὥσπερ γε καὶ καθ’ | |
| 5 | ὅλην τὴν Αἴγυπτον. οὐ χαλεπῶς δ’ εὐπορούμενον ἐν τοῖς χωρίοις ἐκείνοις ἐστὶ καὶ τὸ σινάπινον ἔλαιον, οὗ καὶ αὐτοῦ μίξας ποτὲ μέρος εὔδηλον ὅτι δριμύτατον ἐργάσῃ φάρμακον ὡς πρὸς τὸ διανοίγειν τὰ μεμυκότα νύγματα. πρόδηλον δ’ ἔστιν ἐκ τῶν εἰρημένων, κᾂν σαγαπηνὸν ἀντὶ ὀποπάνακος | |
| 10 | ἐν θυείᾳ δι’ ὄξους προλειώσας, ἐπιχέοις αὐτῷ τετηκυῖαν ῥη‐ τίνην καὶ πρόπολιν καὶ στέαρ τι τῶν δριμυτέρων, ἐκ ταὐ‐ τοῦ γένους ἔσται τὸ φάρμακον. ἕτερον δὲ μαλακώτερον γέ‐ νος τῶν τηκτῶν ἐστι φαρμάκων, ὄξους δ’ οὐκ ἔχον, ὃ διὰ τῶν ῥητινῶν καὶ προπόλεως καὶ στεάτων σκευάζεται μόνον, | |
| 15 | ἐπεμβαλλομένου καὶ κηροῦ διὰ τὴν σύστασιν, εὐαφέστερον γὰρ ἐκ τῆς μίξεως αὐτοῦ γίγνεται τὸ φάρμακον. ἔστω δὲ λεπτομερές τε καὶ δριμὺ τὸ στέαρ, ὁποῖόν ἐστι τὸ λεόντειον | |
| καὶ παρδάλειον, ὑαίνης τε καὶ ἄρκτου μετὰ ταῦτα. περὶ δὲ | 631 | |
13.632 | τοῦ χηνείου τί δεῖ καὶ λέγειν, καὶ μάλιστα ὅταν ἐξ ἀχροι‐ κίας ὦσιν οἱ χῆνες; ἀλλὰ καὶ τὸ τοῦ ταύρου παλαιωθὲν ἐπιτήδειον εἰς ταῦτα καὶ τὸ τοῦ τράγου. μικτῆς γὰρ ὄντα φύσεώς τε καὶ δυνάμεως, ἐπειδὴ γεώδη τέ ἐστι καὶ δριμέα, | |
| 5 | τῷ χρόνῳ πρὸς τὸ δριμύτερον ἀποκλίνει παραπλησίως δη‐ λονότι τοῖς πλείστοις τῶν παλαιουμένων. οὕτω γάρ τοι καὶ αὐτὸ τὸ χοίρειον στέαρ ἁπάντων ὂν μαλακώτατον ἐν τῷ χρόνῳ δριμύτητα προσκτᾶται. ταὐτὸν δὲ τοῦτο καὶ οἶνος καὶ ὄξος καὶ μέλι πέπονθεν, ἐν δὲ τῷ γένει τῶνδε τῶν φαρ‐ | |
| 10 | μάκων εἰσὶ καὶ οἱ μυελοί. κάλλιστος δ’ αὐτῶν ὅ τ’ ἐλά‐ φειός ἐστι καὶ ὁ μόσχειος, πιτυαὶ δριμύτεραι τῶνδε. καὶ πλησίον ἤδη τοῦ σφοδροτέρου γένους τῶν φαρμάκων εἰσίν. ἔχειν οὖν ὑμᾶς ἀξιῶ καὶ τῶν τοιούτων τι φαρμάκων, ἵνα ὅταν ὑπό τινος τῶν ἰσχυρῶν φαρμάκων ἀμετρότερον δηχθὲν | |
| 15 | ἀγανακτήσῃ τὸ τετρωμένον μόριον, ἐλαίῳ προκαταντλήσαντες αὐτὸ τῶν τοιούτων τινὶ σκεπάζητε. παρηγορηθέντος γὰρ οὕ‐ τως αὐτοῦ, πάλιν ἐπὶ τὴν ἀγωνιστικὴν ἀγωγὴν ἐπανελθεῖν | |
| ἔξεστιν. ἐγὼ γοῦν, ἐπιλυθέντος ποτὲ τοῦ νευροτρώτου μορίου, | 632 | |
13.633 | θεασάμενος ἠρεθισμένον τὸ τραῦμα παρόντος κατὰ τύχην ὑγροῦ φαρμάκου, τοῦ διὰ τῶν στεάτων ὠτικοῦ, θερμήνας ἐπ’ ἀγγείου διπλοῦ, τοῦτο κατὰ τοῦ πεπονθότος ἐπιθεὶς μο‐ ρίου, ταχίστην ὠφέλειαν ἐξ αὐτοῦ γενομένην εἶδον αὐτῇ τῇ τοῦ | |
| 5 | κάμνοντος αἰσθήσει, παραχρῆμα γὰρ ἀνώδυνος ἐγένετο καὶ μετὰ ταῦτα λυσάντων ἡμῶν αὐτὸ κατὰ φύσιν ἔχειν ἐφαίνετο. [Περὶ τοῦ διὰ κόπρου περιστερῶν συντεθειμένου φαρμάκου.] Τῶν ἐν τοῖς ἀγροίκων πύργοις περιστερῶν ἡ κόπρος ἐστὶ δριμεῖα καί ποτε αὐτῇ κατ’ ἀγρὸν | |
| 10 | ἐχρησάμην ἐπὶ νευροτρώτου νεανίσκου. καὶ τοῦτο θεασάμε‐ νος ὁ προνοούμενος τοῦ χωρίου τούτου γεωργὸς, ἦν γὰρ οὐκ ἀσύνετος, ἀπομιμησάμενος ἀεὶ χρῆται καὶ θεραπεύει τοὺς τρωθέντας τὰ νεῦρα. ἔστι δὲ ἥ τε σύνθεσις καὶ ἡ χρῆσις ἡ αὐτὴ τῷ δι’ εὐφορβίου φαρμάκῳ. τῶν ἄλλων ὡσαύτως ἐχόν‐ | |
| 15 | των, ἀντὶ δὲ τοῦ εὐφορβίου τῆς κόπρου βαλλομένης. λεί‐ πεται δὲ ἡ κόπρος αὕτη τοῦ εὐφορβίου τῇ λεπτομερείᾳ καὶ διὰ τοῦτο ἐν ἀγροῖς ἐπὶ σωμάτων σκληρῶν ἐστι χρήσιμος. | |
| ἔμιξα δέ ποτε αὐτὴν καὶ τοῖς μεταλλικοῖς ἕνεκα πείρας, εὐ‐ | 633 | |
13.634 | θὺς ἀπ’ ἀρχῆς συντρίβων αὐτοῖς δι’ ὄξους ἐν ἡλίῳ, καθά‐ περ ἀρτίως εἶπον. καὶ πολὺ δριμύτερον ἐγένετο τὸ φάρμα‐ κον, ὥσπερ καὶ ὅταν ἰὸν ἄκαυστον λάβῃ. [Περὶ τοῦ διὰ βοτανῶν συντιθιμένου φαρ‐ | |
| 5 | μάκου.] Καὶ διὰ τῶν λεπτομερῶν βοτανῶν πρὸς τοὺς νευ‐ ροτρώτους συνέθηκα φάρμακον, ἐν ἀρχῇ μὲν διὰ δικτάμνου καὶ ἀμαράκου καὶ ἀριστολοχίας μόνον, ὕστερον δὲ καὶ διὰ ἄλλων ἐμαυτοῦ πειρώμενος, εἰ καλῶς στοχάζομαι τῆς συνθέ‐ σεως αὐτῶν, καὶ πάντα τοῦ τέλους ἔτυχον. αἱ δ’ ἐπιτήδειοι | |
| 10 | πρὸς τοῦτο βοτάναι πικραὶ γευομένῳ ἔστωσαν ἄνευ στύ‐ ψεως, ἢ δριμεῖαι μὲν, οὐ μὴν ἀμέτρως γε. τοιαῦται δ’ εἰσὶ πρὸς ταῖς εἰρημέναις τό τε μάρον καὶ τὸ ἀμάρακον καὶ τὸ πόλιον, ἀργεμώνη τε καὶ χαμαιπίτυς καὶ κενταύριον, ὅσας τ’ ἄλλας ἐν τῇ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων διδασκαλίᾳ διῆλθον, | |
| 15 | ὥσπερ καὶ αἱ ῥίζαι τῶν τε ἀριστολοχιῶν ἁπασῶν καὶ δρα‐ κοντίου καὶ σικύου ἀγρίου καὶ βρυωνίας καὶ ἀλθαίας καὶ | |
| ἴρεως, ἀκόρου τε καὶ μήου καὶ ἀσάρου καὶ φοῦ καὶ γεντι‐ | 634 | |
13.635 | ανῆς καὶ πάνακος, πάντων γὰρ ἔχετε τῶν τοιούτων τὴν ὕλην ἐν τοῖς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ὑπομνήμασιν. οὐ μόνον δ’ ἐπί‐ στασθαι χρὴ τάς τε ῥίζας καὶ ὅλας τὰς βοτάνας κόπτοντας ἀκριβῶς διαττᾷν λεπτοτρήτοις κοσκίνοις, ἀλλὰ καὶ λειοῦν | |
| 5 | αὖθις ἐπιμελῶς, ὡς τὰ ξηρὰ κολλύρια μέχρι τοῦ χνοώδη γε‐ νέσθαι. τὸ παχυμερὲς γὰρ οὐδὲν ὀνίνησι τοὺς νευροτρώτους δεομένους φαρμάκων, ὡς εἴρηται, λεπτομερῶν. ἀναλαμ‐ βανέσθω δὲ κηρωτοειδεῖ τινι τὸ διατμηθέν τε καὶ λειωθὲν συμμετρίᾳ τὴν ἀναλογίαν ἐχούσῃ τὴν προειρημένην κατὰ τὸ | |
| 10 | εὐφόρβιον. ὅσον γὰρ ἐν ἐκείνῳ τοῦ διετοῦς εὐφορβίου, το‐ σοῦτον ἐν τούτοις δικτάμνου τε καὶ μήου καὶ ἀκόρου βλη‐ τέον, ὅσα τ’ ἄλλα τούτοις ὁμοίως ἐστὶ θερμὰ γευομένοις. ὅσον δ’ ἐν ἐκείνοις ἐστὶ τοῦ τριετοῦς, τοσοῦτον ἐν τούτοις ἀριστολοχίας, ἴρεώς τε καὶ δρακοντίου καὶ γεντιανῆς, ὅσα | |
| 15 | τ’ ἄλλα παραπλησίως τοῖσδε πικρά ἐστιν. [Περὶ τῶν πολυτελῶν σκευασιῶν τῶν πρὸς τοὺς νευροτρώτους φαρμάκων.] Οὐκ ἄχρηστον ἂν εἴη καὶ τὰ | |
| τοιαῦτα ἐπίστασθαι φάρμακα. χρεία γὰρ αὐτῶν ποτε γίγνε‐ | 635 | |
13.636 | ται σπανιώτερον, ὥσπερ τῶν εὐτελῶν πολλάκις. ὅπου γάρ τις οὐ πλείους ἔχων πεντακοσίων μυριάδων ἀνὴρ φιλοφάρμακός τε καὶ φιλίατρος οὐδενὶ τῶν εὐτελῶν ἠξίου χρῆσθαι, πολὺ μᾶλλον ἤτοι πλούσιός τις ἢ καὶ μόναρχος, εὐῶδές τε | |
| 5 | ἅμα καὶ πολλοῦ σκευαζόμενον ἀργυρίου βουληθήσεται τοι‐ οῦτον ἔχειν φάρμακον. τοῦ δὲ ἱστορηθέντος μοι πλουσίου κατὰ τὸ πρῶτον τῶν περὶ τῆς διὰ τῶν σφυγμῶν προγνώ‐ σεως μέμνημαι χωρὶς ὀνόματος, ὥσπερ καὶ νῦν, ὁποῖός τις ἦν, ἐκ δυοῖν αὐτοῦ τοιῶνδε μαθήσῃ πράξεων. ἕλκος οἰκέτου | |
| 10 | κακόηθες ἐπειρᾶτο θεραπεύειν αὐτός. ὡς δὲ οὐδὲν ἤνυσεν, ἐνεχείρισεν ἐμοὶ τὸν ἄνθρωπον, ἰδών τε θεραπευθέντα τοῦ φαρμάκου τὴν γραφὴν ᾔτει μὴ γιγνώσκων πολλὰς μὲν εἶναι διαφορὰς τῶν κακοήθων ἑλκῶν, πολλὰς δὲ τῶν φαρμάκων, ἀλλ’ οἰόμενος ἓν φάρμακον δύνασθαι θεραπεύειν ἅπαντα. μὴ | |
| 15 | γοῦν μήτε τεχνικῶς αὐτῷ χρωμένου τοῦ προσφέροντος, ὡς ἤκουσεν ἐκ τίνων συνέκειτο, καὶ ἦν ἅπαντα εὔωνα, τοῦτο μὲν, ἔφη, τοῖς προσαίταις φύλαττε, τῶν πολυτελεστέρων δέ τι | |
| δίδαξόν με. καὶ μέντοι καὶ παιδαρίου χρονίαν ἐν ὠσὶ διά‐ | 636 | |
13.637 | θεσιν ἔχοντος, ὡς αὐτὸς ἐπὶ πολλοῖς οἷς ἐχρήσατο φαρμά‐ κοις ἄνευ μεθόδου μηδὲν ὤνησεν, ἐμοὶ κᾀκεῖνο τὸ παιδάριον ἐκέλευσε προσαχθῆναι θεραπευθησόμενον. ὕστερόν τε γνοὺς αὐτὸ διά τινος τῶν ἐπιτυχόντων θεραπευθὲν, οὐκ ἠξίωσε | |
| 5 | λαβεῖν τοῦ φαρμάκου τὴν γραφήν. οὗτος τοίνυν αὐτὸς ἑω‐ ρακὼς πολλὰς τῶν νευροτρώτων, ἀποκοπέντας τε δακτύλους καὶ σαπέντας, ἐνίους δὲ καὶ τελευτήσαντας ἢ κυλλωθέντας, εἶτα γνοὺς ὅτι μηδεὶς ἐκινδύνευσε τῶν ὑπ’ ἐμοῦ θεραπευθέν‐ των, ἅπαντες δὲ διὰ ταχέων ὑγιεῖς ἐγένοντο, φάρμακον ἠξίου | |
| 10 | τι παρ’ ἐμοῦ λαβεῖν εὔπνουν τε ἅμα καὶ πολυτελὲς, ᾧ τοὺς νευροτρώτους δυνήσεται θεραπεύειν. ἐγὼ δὲ πολλὰς ἤδη πολ‐ λάκις ἐδεδώκειν ἑταίροις τε καὶ φίλοις ἰατροῖς γραφὰς αὐ‐ τοσχεδίους κατὰ τὴν προγεγραμμένην μέθοδον, ὅπως ὑπὸ τῶν ἐκβάσεων ὁ τῆς συνθέσεως αὐτῶν λόγος βεβαιῶται. πο‐ | |
| 15 | λυτελὲς δ’, οἷον ἐκεῖνος ἐβούλετο, πένησιν ἀνθρώποις οὐκ ἂν ἔδωκα νομίζων ἄμεινον εἶναι διὰ τῶν εὐπορίστων γίγνε‐ σθαι τὰς ἰάσεις. ὡς οὖν ὁ πλούσιος ἠξίωσεν εὔπνου τε καὶ | |
| πολυτελοῦς φαρμάκου λαβεῖν τινα σύνθεσιν, ἔδωκα πλείους | 637 | |
13.638 | αὐτῷ γραφὰς κατὰ τὴν προειρημένην μέθοδον ποιήσας, ὧν πειραθῆναι σπεύδων ἐκεῖνος ἐκέλευσε τοῖς ἐλευθέροις τε καὶ δούλοις ἀναζητεῖν αὐτῷ νευροτρώτους. ἐνεργησάντων δὲ τῶν φαρμάκων ὑπὲρ ἅπασαν ἐλπίδα, πρῶτον μὲν ἐπῄνεσεν ὡς | |
| 5 | ἀφθόνως αὐτῷ κοινωνήσαντά με τῶν γραφῶν, εἶτα καὶ δώ‐ ροις ἐτίμησε, καὶ γὰρ ἦν ἕτοιμος καὶ εἰς τὰ τοιαῦτα. τῶν δοθέντων δ’ αὐτῷ φαρμάκων ἡ σύνθεσις ἦν τοιάδε. ♃ κιν‐ ναμώμου, δικτάμνου καὶ μάρου ἀνὰ ἑκάστου δραχμὰς μʹ. καὶ γὰρ εὐώδη καὶ λεπτομερῆ ταῦτ’ ἔστι. τὸ δὲ ἀμάρακον | |
| 10 | ὡς οὐκ εὐῶδες ἐνενόησα μηδ’ ὅλως μιγνύειν. εἶτ’ ἐπεὶ δυσ‐ πόριστον ἦν ἐν Ῥώμῃ, καθάπερ καὶ τὸ μάρον, ἑώρων δὲ ἐκεῖνον χαίροντα τοῖς δυσπορίστοις ὥσπερ γε καὶ τοῖς πολυ‐ τελέσι, προσέθηκα τῇ γραφῇ κᾀκείνου βραχύ τι μέρους ἑνὸς, ὡς οἶμαι τέταρτον ἢ πέμπτον. ταῦτα κοπέντα καὶ σηθέντα | |
| 15 | λεπτοτρήτῳ κοσκίνῳ μιγνύειν ἐκέλευσα κηρωτῇ δι’ ὀποβαλ‐ σάμου τοῦ ἀρίστου καὶ κηροῦ Τυῤῥηνικοῦ. σύμμετρον δ’ | |
| ἐστοχασάμην εἶναι τοῦ κηροῦ μὲν ὀκτὼ ποιήσασθαι μέρη, | 638 | |
13.639 | τοῦ δὲ ὀποβαλσάμου δέκα. χάριν δὲ τοῦ μὴ ψαθυρὸν εἶναι τὸ φάρμακον, ἀλλ’ ἡνωμένον πως ἑαυτῷ, καὶ τῆς τερμινθί‐ νης ῥητίνης ἔμιξα μέρος ἓν οὔσης καὶ αὐτῆς εὐώδους, ὅταν ᾖ καλλίστη. γενναιότερον δ’, ὡς ἔφην, εἰ βούλοιο ποιῆσαι | |
| 5 | τὸ φάρμακον, οὐχ ἓν μέρος ἑκάστης τῶν εἰρημένων βοτανῶν ἐμβάλλῃς, ἀλλὰ πλέον, ὡς ἓν καὶ ἥμισυ γενέσθαι. τοῦτ’ οὖν ὑπὸ τῆς πείρας ἐμαρτυρήθη τὸ φάρμακον. ἕτερον δὲ δεύτερον ἐπ’ αὐτῷ διὰ τῆς αὐτῆς κηρωτῆς καὶ ὀποῦ τοῦ Κυρηναίου συντεθὲν, κατὰ τὴν αὐτὴν ἀναλογίαν τῷ εὐφορ‐ | |
| 10 | βίῳ τῆς μίξεως γενομένης, ἄλλο τε τρίτον ἐκ τῆς μίξεως ἀμφοῖν συντεθὲν καὶ τὸ τέταρτον ἐπ’ αὐτοῖς τῆς στακτῆς σμύρνης προσλαβόν. ἐφ’ ὧν δὲ γυμνόν ἐστι τὸ νεῦρον, ἐπὶ τούτων τὴν μὲν κηρωτὴν ἐκ κηροῦ τοῦ καλουμένου μυρεψι‐ κοῦ καὶ μύρων τῶν παρὰ Ῥωμαίοις ὀνομαζομένων σπικάτου | |
| 15 | καὶ φουλιάτου συνέθηκα. δωδέκατον δ’ αὐτῇ μέρος ἔμιξα πομφόλυγος, εἴτε πεπλυμένου λέγειν ἐθέλοις ἀῤῥενικῶς, εἴτε πεπλυμένης θηλυκῶς· οὐδὲν γὰρ ὁπωτέρως ἂν εἴποις οὔτ’ | |
| ὠφελήσεις οὔτε βλάψεις τὸ φάρμακον. ἔστι δέ σοι καὶ διὰ | 639 | |
13.640 | τοῦ Τυῤῥηνικοῦ κηροῦ σκευάζειν αὐτό. πάρεστι δὲ καὶ χωρὶς τῶν εἰρημένων μύρων τὸν μὲν Τυῤῥηνικὸν κηρὸν τῆξαι διὰ νάρδου καλῆς ἐπὶ διπλοῦ δηλονότι σκεύους, κοινὸν γὰρ τοῦτο ἐπὶ πάντων τῶν μύρων. ξυσθείσῃ δὲ τῇ κηρωτῇ μί‐ | |
| 5 | ξεις νάρδου στάχυος καὶ ἀμώμου καὶ φύλλου μαλαβάθρου καὶ πομφόλυγος πεπλυμένου τὸ ἴσον ἑκάστου. ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν νύξεων, ὡς εἴρηται, δριμυτέρων ἐστὶ χρεία φαρμάκων ἀνεῳγμένον ἀεὶ φυλαττόντων τὸ τραῦμα. τοῖς γεγυμνωμένοις δὲ τὰ μετρίαν στύψιν ἔχοντα μετὰ διαφορητικῆς ἀδήκτου δυ‐ | |
| 10 | νάμεως προσφέρεσθαι χρή. στύψεως δὲ μέτεστι μέν τι καὶ τῷ ἀμώμῳ, μᾶλλον δ’ αὐτοῦ τῷ τε τῆς νάρδου στάχυι καὶ τῷ τοῦ μαλαβάθρου φύλλῳ. [Περὶ τῶν τοῖς ἄλλοις ἰατροῖς εἰρημένων φαρμάκων ἐπὶ τῶν νευροτρώτων.] Τὴν μὲν ὅλην ἀγωγὴν | |
| 15 | τῆς θεραπείας τῶν νευροτρώτων, ἣν ἐγὼ κατά τινα πρόνοιαν θεῶν ἐποίησα, τῶν πρὸ ἐμοῦ πρεσβυτέρων οὐδεὶς ἔγραψε. φάρμακα μέντοι τινὰς νευροτρωτοὺς θεραπεύειν ἐπαγγελλό‐ | |
| μενα συνέθεσαν ἄνευ διορισμοῦ τε καὶ τρόπου χρήσεως ποι‐ | 640 | |
13.641 | κίλου μήτε τὴν ἐπὶ τῶν στενῶν νυγμάτων ἀγωγὴν, ὁποία τις ἔσοιτο δηλώσαντες μήτε τὴν ἐπὶ τῶν εὐρυτέρων τρώσεων ἢ γεγυμνωμένου νεύρου ἢ τένοντος ἢ τεθλασμένου. πολὺ δὲ μᾶλλον, οὐδ’ εἰ φλεγμαῖνον ἤδη τὸ πεπονθὸς εἴη μόριον ἢ | |
| 5 | καὶ πλησίον ἥκει γαγγραινώσεως. ἕνα δέ τινα τῶν καθ’ ἡμᾶς ἰατρῶν εὗρον χρώμενον φαρμάκῳ, παραπλησίως τοῖς ὑπ’ ἐμοῦ διὰ τῶν μεταλλικῶν σκευαζομένοις, ἀδιορίστως μὲν καὶ αὐτόν. ἀλλ’ ἐπεὶ δι’ ὀλίγων τῶν αὐτοφυῶν ἐπυθόμην αὐτὸ συγκεῖσθαι, τὸ δ’ ἐκ τῶν πολλῶν σύνθετον ἐγὼ κατ’ ἐκεῖ‐ | |
| 10 | νον τὸν καιρὸν ἤμην ἐσκευακὼς, ἐνενόουν ἀφελὼν τὰ πλείω καὶ δι’ ὀλίγων ἄλλο συνθεὶς αὖθις ἐπισκέψασθαί τε καὶ βασανίσαι διὰ τῆς πείρας, εἴτε πολλῷ τινι τοῦ πολυμι‐ γμάτου φαίνοιτο λειπόμενον εἴτε ὀλίγῳ. περὶ παντὸς οὖν ἐποιησάμην καὶ τοῦ παρὰ τοῦ καθ’ ἡμᾶς ἰατροῦ λα‐ | |
| 15 | βεῖν τὴν γραφὴν καὶ παραχρῆμα σκευάσας παραπλήσιον ἔχον εὗρον ἐπαγγελίαν τε καὶ δύναμιν αὐτὸ τῷ ποικίλῳ. τούτου μὲν οὖν ἡ γραφὴ ἡ τῆς συνθέσεώς ἐστι τοιάδε. ♃ | |
| κηροῦ οὐγγίας στʹ. ἐλαίου οὐγγίας θʹ. μίσυος 𐅻 στʹ. χαλκί‐ | 641 | |
13.642 | τεως 𐅻 αʹ. λεπίδος χαλκοῦ οὐγγίας βʹ 𐅶ʹʹ. λιβανωτοῦ οὐγ‐ γίαν αʹ 𐅶ʹʹ. χαλβάνης οὐγγίαν αʹ. ἐν ὄξει δριμεῖ προλελειω‐ μένοις τοῖς μεταλλικοῖς ἐπιμελῶς τακέντα καταχύσαι τὰ τηκτὰ, τουτέστι τὸν κηρὸν καὶ τὴν χαλβάνην. τοῦτο τὸ φάρμακον | |
| 5 | οὐκ οἶδα τίς ὁ συνθήκας ἐστίν. οὔτε γὰρ παρ’ Ἀσκληπιάδῃ τῷ φαρμακίωνι τὴν γραφὴν εὗρον οὔτε παρὰ Πετρωνᾷ οὔτε παρ’ Ἀνδρομάχῳ, καίτοι πάντων τῶν πρεσβυτέρων ἰατρῶν ἄριστα φάρμακα γραψάντων. εὔδηλον δ’ ὅτι μήτε παρὰ Ἥρᾳ τῷ Καππαδόκι, μηδὲ Μαντίᾳ, μηδὲ Ἡρακλείδῃ τῷ Τα‐ | |
| 10 | ραντίνῳ, πολλὴν ἐμπειρίαν φαρμάκων ἐσχηκόσιν· ἀλλ’ οὐδὲ τοῖς περὶ τὸν Ἀρχιγένην, Φίλιππον ἤ τινα τῶν μα‐ θητῶν αὐτοῦ. καὶ Σωρανῷ δὲ τὰ περὶ φαρμάκων γεγραμ‐ μένα ἀναγνοὺς ἅπαντα καὶ Μενεκράτει καὶ Κρίτωνι καὶ Δα‐ μοκράτει καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσοι δόξαν ἴσχουσιν ἐπὶ τῇ γνώ‐ | |
| 15 | σει τῶν φαρμάκων παρ’ οὐδενὶ τουτὶ τὸ γεγραμμένον ἄρτι φάρμακον εὗρον. ἃ δ’ ἐστὶ παρὰ τοῖς ἀνδράσιν οἷς εἶπον ἐφεξῆς γεγραμμένα δηλώσω, τὴν ἀρχὴν δὲ ἀπὸ τοῦ φαρμα‐ | |
| κίωνος Ἀσκληπιάδου ποιήσομαι κατὰ τὸ τρίτον τῶν ἐντὸς | 642 | |
13.643 | φαρμάκων, ἃ καὶ Μαρκέλλας ἐπιγράφει κατὰ λέξιν οὕτως γράψαντος. Ἀνδρομάχου Αἰγυπτία ἔναιμος τραυματικὴ, ὡς Ἀσκληπιάδης ἀναγράφει. ποιεῖ πρὸς νεύρων διακοπὴν καὶ μυῶν, ποιεῖ πρὸς νύγματα, περιθλάσεις, παρατρίμματα, λυ‐ | |
| 5 | γίσματα, ποιεῖ πρὸς ἀποστήματα. ἔστι δὲ καὶ ὀφθαλμιών‐ των παρακόλλημα. ποιεῖ κεφαλαλγικοῖς καὶ πρὸς πολλὰς δια‐ θέσεις χρήσιμόν ἐστι τὸ φάρμακον. ♃ λιθαργύρου, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρμδʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 οβʹ. τερμινθίνης 𐅻 λστʹ. ἐρίων οἰσυπηρῶν κεκαυμένων 𐅻 ιβʹ. λεπίδος χαλκοῦ | |
| 10 | 𐅻 ηʹ. λεπίδος στομώματος 𐅻 ηʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. ἀριστολο‐ χίας στρογγύλης 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κικίνου κο. γʹ. ἕψε λιθάργυ‐ ρον, ἔλαιον, καὶ ὅταν μεταβάλλῃ, ἐπίβαλλε κηρὸν, ῥητίνην καὶ ὅταν ἀμόλυντον γένηται, ἐπίβαλλε ἀμμωνιακὸν πλατύ‐ νας, καὶ τότε τὰ οἰσυπηρὰ ἔρια καὶ τὰ λοιπά. τοῦτο τὸ | |
| 15 | φάρμακον ὅσῳ πολυχρηστότερον ἐγένετο, προσλαβὸν τὴν λε‐ πίδα τοῦ στομώματος, οὕτω φαυλότερον ἐπὶ τῶν νευροτρώ‐ των ἐγένετο. εἰ μὲν γὰρ νύγμα μόνον εἴη, καὶ ἡ τοῦ χαλ‐ | |
| κοῦ λεπὶς περιττή. χωρὶς γὰρ τοῦ προλελειῶσθαι χρόνῳ | 643 | |
13.644 | πλείονι δι’ ὄξους δριμέος, οὐδὲν τῶν μεταλλικῶν ἐπὶ τού‐ των χρήσιμον. ἐπὶ μέντοι τῶν γεγυμνωμένων νεύρων καὶ τενόντων ἀγαθὸν ἂν εἴη φάρμακον. εἰ δὲ καὶ ἤδη φλεγμαί‐ νει, τήκειν αὐτὰ προσήκει διὰ ῥοδίνου καὶ οὕτως ἐμμότῳ | |
| 5 | χρῆσθαι. χωρὶς δὲ τοῦ φλεγμαίνειν εὐθέως ἐν ἀρχῇ βελτίω τὰ μαλακώτερα καὶ ὑγρότερα τῶν φαρμάκων ἐστὶ τῶν σκλη‐ ροτέρων τε καὶ ξηροτέρων. καὶ βέλτιόν ἐστι χρῆσθαι τετη‐ κόσιν αὐτοῖς ἔν τινι τῶν διαφορητικῶν ἢ παρηγορικῶν. λέγω δὲ διαφορητικὰ μὲν τό τε παλαιὸν ἔλαιον καὶ τὸ κίκινον | |
| 10 | καὶ τὸ σικυώνιον, παρηγορικὰ δὲ τό τε ῥόδινον καὶ τὸ χα‐ μαιμήλινον καὶ τὸ διὰ τῆς ἀλθαίας. ἰσχυρότερα δὲ τούτων καὶ διὰ τοῦτο σώμασι σκληροτέροις ἁρμόττοντα τό τε διὰ τοῦ σικύου τοῦ ἀγρίου τῆς ῥίζης ἐναφεψημένης τῷ ἐλαίῳ καὶ τὸ διὰ τῆς ἴρεως καὶ βρυωνίας καὶ ἄρου, καὶ τούτων ἰσχυ‐ | |
| 15 | ρότερόν ἐστι τὸ διὰ τοῦ δρακοντίου καὶ ἀριστολοχίας καὶ πάνακος. ἐγὼ δὲ πολλάκις ἐχρησάμην καὶ τῷ διὰ τῆς ἐλά‐ της σπέρματος ἐλαίῳ καὶ τῷ διὰ τοῦ τῶν αἰγείρων ἄνθους, ἀποβρέχω γὰρ ἐν ἐλαίῳ Σαβίνῳ ταῦτα χρόνῳ πλείονι. ταῦτα | |
| μὲν οὖν ὅσα νῦν εἴρηκα περὶ τῆς χρήσεως τῶν τοιούτων | 644 | |
13.645 | φαρμάκων, ἀξιῶ μεμνημένους ὑμᾶς ἐπὶ τἄλλα τὰ ῥηθησό‐ μενα μεταφέρειν. ἐγὼ δὲ ὅπερ ὡρμήθην πρᾶξαι ποιήσω. προσ‐ θήσω γὰρ καὶ ἄλλα φάρμακα τῆς αὐτῆς δυνάμεως, ὁποῖόν ἐστι καὶ τὸ ἐφεξῆς τῷ προειρημένῳ γεγραμμένον ὑπὸ τοῦ Ἀσκλη‐ | |
| 5 | πιάδου κατὰ λέξιν οὕτως ἔχον. Κλαυδίου Φιλοξένου χειρουρ‐ γοῦ Αἰγυπτία πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ♃ λιθαρ‐ γύρου, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρξʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 πʹ. προ‐ πόλεως 𐅻 μʹ. ῥητίνης ξηρᾶς, τερμινθίνης, λεπίδος χαλκοῦ, λιβάνου ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. ἐρίων οἰσυπηρῶν κεκαυμένων, λεπίδος | |
| 10 | στομώματος ἀνὰ 𐅻 ηʹ. ὀποπάνακος 𐅻 δʹ. κίκεως κο. γʹ. πρόδηλον οὖν ὅτι καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον ὅμοιόν τέ ἐστι τῷ προγεγραμμένῳ καὶ τρόπον τῆς χρήσεως ἕξει τὸν αὐτὸν τῷ μικρῷ πρόσθεν ὑπ’ ἐμοῦ γεγραμμένῳ. καὶ μέντοι καὶ κατὰ ταύτας τὰς δύο ἐμπλάστρους, ἄλλην τρίτην ἔγρα‐ | |
| 15 | ψεν ὁ Ἀσκληπιάδης οὕτως εἰπὼν κατὰ λέξιν. κιῤῥὰ ἡ τοῦ Ἁλιέως. ποιεῖ πρὸς τὰ ἔναιμα τῶν τραυμάτων καὶ νεύρων διακοπάς. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς τὰ παλαιὰ καὶ δυσεπούλωτα | |
| καὶ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν. ἔστι δὲ καὶ μαλακτικὴ ἀγαθὴ, | 645 | |
13.646 | μάλιστα δὲ τῶν περὶ τοὺς μασθοὺς γιγνομένων σκληριῶν. χρώμεθα δὲ αὐτῇ καὶ ἐπὶ τῶν κυνοδήκτων καὶ ἀνθρωπο‐ δήκτων. ἄκρως ποιεῖ καὶ πρὸς τρυγόνων θαλασσίων καὶ δρακόντων καὶ τῶν ἄλλων χαλεπῶν ἰχθύων πληγάς. καὶ | |
| 5 | καθόλου ἐστὶν ἡ δύναμις θαυμαστή. ♃ λιθαργύρου, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρʹ. τερμινθίνης, μάννης, λιβάνου, χαλβάνης, μίλτου Σινωπίδος ἀνὰ 𐅻 ηʹ. ἐλαίου ξε. αʹ. οὔτε αὐτὸς οὖν Ἀσκλη‐ πιάδης ἐπὶ νυγμάτων τῶν εἰς τένοντας καὶ νεῦρα ἐπαγγέλ‐ λεται τὸ φάρμακον εἶναι χρήσιμον, ἀλλὰ πρὸς τὰς τῶν νεύ‐ | |
| 10 | ρων φησὶ διακοπὰς, ὅταν δηλονότι μεῖζον γένηται τὸ τραῦμα καὶ γυμνὸν φαίνηται τὸ νεῦρον. ἐπιτηδειότερα γάρ ἐστι τη‐ νικαῦτα τὰ μετρίας τε καὶ παρηγορικῆς δυνάμεως φάρμακα. τοιοῦτον δέ ἐστι καὶ τὸ νῦν εἰρημένον ὑπ’ αὐτοῦ. ταύτας μὲν οὖν τὰς τρεῖς ἐμπλάστρους ὁ Ἀσκληπιάδης ἔγραψεν | |
| 15 | ἐγγύς τι τῆς μέσης χώρας τοῦ βιβλίου. πρὸ αὐτῶν δὲ ἀνω‐ τέρω πολύχρηστον καὶ ἄλλο ἔμπλαστρον ἔγραψεν, ἄμεινον δὲ τῶν τριῶν τούτων, ὡς πρὸς τὰς τῶν νεύρων διακοπὰς καὶ διαφθοράς. ἡ δὲ λέξις αὐτὴ, καθ’ ἣν ὁ Ἀσκληπιάδης | |
| ἔγραψεν, ἔστιν ἥδε. Μοσχίωνος καταγματική. φάρμακον ἐπι‐ | 646 | |
13.647 | τετευγμένον πρὸς τὰ νεότρωτα καὶ διακοπὰς τῶν νεύρων καὶ τὰς μετὰ θλάσεως διαιρέσεις. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ μετὰ τραύματος κατάγματα· καὶ γὰρ τοῖς τραύμασι βοηθεῖ καὶ πωροῖ τὰ ὀστέα μετὰ τῆς δεούσης ἐπιδέσεως ἐπιτιθεμένη καὶ | |
| 5 | τοῖς ἀρχομένοις ὑδρωπικοῖς. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς τὰς διδύμων περιθλάσεις. σταφιδοῖ καὶ τὰς περὶ τὴν ἕδραν ἐξοχάς. ποιεῖ καὶ πρὸς ῥαγάδας βουτύρῳ ἐνιεμένη. ποιεῖ καὶ πρὸς βρογ‐ χοκήλας, διαλύει πᾶσαν σκληρίαν, ποιεῖ πρὸς παρατρίμματα καὶ λυγίσματα. ποιεῖ πρὸς τὰς ἐπὶ τῶν ποδῶν καὶ χειρῶν | |
| 10 | τυλώδεις ἐπαναστάσεις, ἃς ἥλους καλοῦμεν, ὥστε καὶ χωρὶς ἑλκώσεως ἀφαιρεῖν· καὶ καθόλου ἐστὶ πολυχρησότατον τὸ φάρμακον. ποιεῖ δὲ πρὸς ἀρχομένους ὕδρωπας. τὰ δὲ τῆς σκευασίας ἔχει οὕτως. ♃ λιθαργύρου μνᾶν αʹ. ἡ δὲ μνᾶ ἔχει 𐅻 ρξʹ. πίσσης ξηρᾶς 𐅻 ρξʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 ρξʹ. | |
| 15 | ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 πʹ. μάννης λιβάνου 𐅻 πʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κικίνου κο. αʹ. ὄξους τὸ ἴσον, ὀποῦ συκαμίνου κο. αʹ. πίσσης ὑγρᾶς | |
| ἡμικοτύλιον. τὴν λιθάργυρον λειοτάτην καὶ τὸ κίκινον ἔλαιον | 647 | |
13.648 | βαλὼν εἰς ἄγγος κεραμεοῦν ἢ χαλκοῦν καὶ θεὶς ἐπὶ πυρὸς ἕψε, καὶ ὅταν ἀναβράσῃ, ἐπίβαλλε στέαρ καὶ τὸ μάννινον, κινῶν συνεχῶς. καὶ ὅταν συστραφῇ, ἐπίβαλλε πίσσαν, κη‐ ρὸν, ῥητίνην καὶ ἕψε. μέχρις ἀμολύντου ἐπίπασσε χαλβάνην, | |
| 5 | εἶτα ἰὸν καὶ ὀποπάνακα ὄξει διαλυθέντα. τὸν δὲ ὀπὸν τοῦ συκαμίνου καὶ τὴν πίσσαν τὴν ὑγρὰν εἰς ἕτερον ἀγγεῖον βαλόντες ἕψομεν. καὶ ὅταν συστραφῇ, ἐπιβάλλομεν τῷ πρώτῳ φαρμάκῳ, καὶ πάλιν θέντες ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψομεν μέχρις ἀμο‐ λύντου, καὶ εἰς οἶνον ἐξεράσαντες ἐῶμεν ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας, | |
| 10 | ἔπειτα μαλάξαντες χρώμεθα εἰς ὀθόνιον ἐμπλάσσοντες· δεῖ δὲ μετὰ τὴν ἐπίθεσιν τοῦ φαρμάκου οἴνῳ δεύσαντα ταινί‐ διον ἐκθλίβειν καὶ τότε πιριτιθέναι τῷ φαρμάκῳ. ὡς δὲ ὁ ἡμέτερος καθηγητὴς Λεύκιος ἐσκεύασεν ἔχει οὕτως. τὸ στέαρ καὶ τὸ ἔλαιον πρότερον τήκομεν, καὶ ὅταν διαλυθῇ, κατα‐ | |
| 15 | πλάσσομεν λειοτάτην μάνναν καὶ τὴν λιθάργυρον, καὶ ὅταν συστραφῇ, τὰ ἑπόμενα ποιοῦμεν. ἐπαινέσαι δὲ δίκαιόν ἐστι | |
| καὶ κατὰ τοῦτο τὸν Ἀσκληπιάδην, ὅτι τὸν τρόπον τῆς σκευ‐ | 648 | |
13.649 | ασίας γράφει τῶν φαρμάκων, οὐχ ὥσπερ ὁ Ἀνδρόμαχος παραλείπει μήτε τίνα δύναμιν ἔχει προστιθείς. ἀμέλει τὴν ὑπὸ Ἀσκληπιάδου πρώτην τῶν τριῶν ὑπ’ ἐμοῦ γεγραμ‐ μένην ἔμπλαστρον Αἰγυπτίαν, ἣν καὶ αὐτὸς τοῦ Ἀνδρομά‐ | |
| 5 | χου φησὶν ὑπάρχειν, οὔτε δὲ τίνος ἐστὶ δυνάμεως ὁ Ἀνδρό‐ μαχος ἔγραψεν, οὔθ’ ὅπως σκευαστέον αὐτὴν, οὔθ’ ὅπως χρη‐ στέον, ἀλλ’ ἁπλῶς ἔῤῥιπται, καθάπερ τι τῶν ἐπιτυχόντων φαρμάκων ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν ἐκτὸς δυνάμεων ὑπ’ αὐτοῦ γεγραμμένη δευτέρα. πρώτην μὲν γὰρ ἁπασῶν ἔγραψεν ἣν | |
| 10 | αὐτὸς ὀνομάζει Πανταγάθιον, ἐφεξῆς δὲ τὴν Αἰγυπτίαν ταύ‐ την, οὐδὲν, ὡς ἔφην, ἄλλο προσθείς. ἔχει γὰρ ἡ λέξις αὐτοῦ τόνδε τὸν τρόπον. Αἰγυπτία. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρμδʹ. κίκεως κο. στʹ. κηροῦ 𐅻 ρμδʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 οβʹ. τερ‐ μινθίνης 𐅻 λστʹ. ἐρίων κεκαυμένων 𐅻 ιηʹ. λεπίδος στομώ‐ | |
| 15 | ματος 𐅻 ηʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ηʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. ἀριστολο‐ χίας 𐅻 ηʹ. ἔνιοι σμύρνης 𐅻 δʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. ἄλλ. ιβʹ. τούτοις ἐπὶ τέλει ἐπιγέγραπται, θαλάσσης εἰς ἐμβροχὴν κη‐ | |
| ροῦ κο. ηʹ. τί παρ’ αὐτῷ σημαίνει τὸ εἰς ἐμβροχὴν κηροῦ, | 649 | |
13.650 | σαφῶς οὐκ ἴσμεν, ἐπινοεῖν γάρ ἐστι πλείω. θαυμάσαι δ’ ἐστὶ πῶς ἅπαντα τἄλλα γράψας Ἀσκληπιάδης ὡσαύτως τῷ Ἀνδρομάχῳ τὸ μέτρον τοῦ κίκεως οὐκ ἴσον ἔγραψεν. ὁ μὲν γὰρ Ἀνδρόμαχος κο. στʹ. ὁ δὲ Ἀσκληπιάδης κο. γʹ. ἔγραψεν. | |
| 5 | οὐ προσέθηκε δὲ οὐδὲ τὸ κατὰ τὴν τελευτὴν τῆς γραφῆς ὑπ’ Ἀνδρομάχου προσκείμενον· ἔνιοι σμύρνης 𐅻 δʹ. ὀποπά‐ νακος 𐅻 βʹ. πάλιν δὲ προσέθηκεν αὐτὸς ἐπὶ τῶν κεκαυμέ‐ νων ἐρίων τῶν οἰσυπηρῶν, ὅπερ οὐ πρόσκειται κατὰ τὴν Ἀνδρομάχου γραφήν. ἐφεξῆς δὲ τῆς εἰρημένης Αἰγυπτίας | |
| 10 | ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος θηριακὰς ἐμπλάστρους εʹ. καὶ μετὰ ταύτας ἑτέραν πάλιν φαιὰν, ἣν Εὐβούλου φησὶν εἶναι. καὶ μετὰ ταύτην αὖθις ἑτέραν φαιὰν, ἣν Ἀθηνᾶν ὀνομάζει, κᾄ‐ πειτα ἐφεξῆς πάλιν ἑτέρας φαιὰς ἁπλῶς δύο, καὶ μετὰ ταύ‐ τας ἑτέραν ἐφ’ ἧς κατὰ λέξιν οὕτως γέγραπται· φαιὰ νυ‐ | |
| 15 | γματικὴ Ἀνδρομάχου. ♃ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ηʹ. κη‐ ροῦ νέου 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. πίσσης ξηρᾶς 𐅻 μʹ. ὡς δὲ Ζήνων, μνᾶς ἥμισυ τέταρτον, λι‐ | |
| θαργύρου 𐅻 δʹ. ἀλόης Ἰνδικῆς 𐅻 βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 βʹ. | 650 | |
13.651 | χαλβάνης 𐅻 βʹ. ἰοῦ 𐅻 αʹ. οἱ δὲ 𐅻 βʹ. λιβάνου 𐅻 βʹ. ἐλαίου χειμῶνος κο. δʹ. θερείας ὄγδοον, ὄξους κοτύλης ἥμισυ εἰς ἄνεσιν τοῦ ἀμμωνιακοῦ. ταύτην εἰκός ἐστιν αὐτὸν ὀνομά‐ ζειν νυγματικὴν πρὸς τὰ τῶν νεύρων νύγματα δυναμένην | |
| 5 | εἶναι χρησίμην. | 651 |
13.652(t1) | ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΣΥΝΘΕΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ | |
| t2 | ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΝ Δ. | |
| 1 | Ὁ μὲν πρῶτός μοι λόγος ἐτελεύτησεν εἰς τὰς τῶν λευκῶν ἐμπλάστρων συνθέσεις τάς τε ἄλλας καὶ ὅσα πρὸς τὰ δυσεπούλωτα τῶν ἑλκῶν ἁρμόττουσιν, διορι‐ σαμένων ἡμῶν τὰ κοινῶς δυσεπούλωτα καλούμενα, τῶν ἰδίως | |
| 5 | κακοήθων ὀνομαζομένων, ὄντων μὲν αὐτῶν δηλονότι δυσε‐ πουλώτων. ἐπεὶ δὲ τινὰ μὲν ἐκ τῶν ἐπιῤῥεόντων τοῖς ἡλκω‐ | |
| μένοις μέρεσιν ἰχώρων τε καὶ χυμῶν δυσεπούλωτα γίγνεται, | 652 | |
13.653 | τινὰ δ’ αὐτοῦ τοῦ πεπονθότος μορίου διαφθείροντος τὸ ἐπιῤῥέον, εἰ καὶ χρηστὸν εἴη, τὰ κατὰ τὸν δεύτερον τρόπον ἕλκη, δυσεπούλωτα καὶ κακοήθη καλοῦσιν ἰδίως ἐφ’ ὧν ἐνί‐ οτε πᾶν ἐκκόπτειν τὸ πεπονθὸς ἢ καίειν ἀναγκάζονταί τι‐ | |
| 5 | νες, ἤτοι φαρμάκοις ἐσχαρωτικοῖς ἢ πυρὶ χρώμενοι. πλάτους δ’ ὄντος συχνοῦ καθ’ ἑκάτερον τὸν τρόπον ἐν τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον ἕτερον ἑτέρου δυσεπούλωτόν τε καὶ κακόηθες εἶναι, τοσοῦτον ἀριθμὸν ὑπάρχειν τῶν ἰωμένων φαρμάκων ἀναγκαῖόν ἐστιν, ὅσος ἂν ᾖ καὶ αὐτῶν τῶν ἑλκῶν. εἰκότως | |
| 10 | οὖν ἕκαστον τῶν ἓν ἐχόντων φάρμακον ἐπαγγελλόμενον ἐπουλοῦν ἕλκη κακοήθη, πολλάκις ἀποτυγχάνει. δύο γὰρ ἡτοιμάσθαι χρὴ τοὐλάχιστον, ᾧ πρόκειται πάντα θεραπεύ‐ ειν τὰ τοιαῦτα, τῆς αὐτῆς μὲν ἐπαγγελίας καὶ δυνάμεως ὑπάρχοντα, διαφέροντα δὲ ἀλλήλων οὐχ ἁπλῶς τῷ μᾶλλόν | |
| 15 | τε καὶ ἧττον, ἀλλ’ ὡς ἄν τις εἴποι σαφέστατα τῷ μάλιστα τε καὶ ἥκιστα. καθάπερ οὖν ἐπὶ πάντων τῶν παθῶν ἐδείκνυμεν ἐν τοῖς τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου γράμμασιν εὑ‐ | |
| ρίσκεσθαι πρώτην μὲν ἁπασῶν τὴν καθόλου δύναμιν τῶν | 653 | |
13.654 | βοηθημάτων, ἐφεξῆς δὲ τὰς ὕλας, ἐν αἷς αὐτὴ περιέχεται, κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον καὶ νῦν ἐπὶ τῶν δυσεπουλώτων ἑλ‐ κῶν ἡ καθόλου δύναμις ἥτις ποτέ ἐστι τῶν θεραπευσόντων αὐτὰ φαρμάκων εὑρῆσθαι χρὴ πρότερον. ἐδείχθη δέ μοι καὶ | |
| 5 | ἥδε κατ’ ἐκείνην τὴν πραγματείαν, ἐφ’ ὧν μὲν οὐδεμία κα‐ χεξία περὶ τοῖς ἡλκωμένοις μέρεσι, δύο τούτους ἔχουσα σκο‐ ποὺς, ἕνα μὲν ἀποκρούσασθαι τὸ ἐπιῤῥέον, ἕτερον δὲ δια‐ φορῆσαι τὸ ἐστηριγμένον ἐν τῷ πεπονθότι μορίῳ. γίγνεται δὲ ταῦτα δι’ ἐναντίων δυνάμεων. ἀναστέλλει μὲν γὰρ τὸ | |
| 10 | ἐπιῤῥέον ὅσα στύφειν πέφυκε φάρμακα, διαφορεῖ δὲ τὸ πε‐ ριεχόμενον ἐν τῷ πεπονθότι τὰ δύναμιν ἑλκτικὴν ἔχοντα. τοὐπίπαν δὲ τὰ μὲν στύφοντα τραχύνει καὶ κατὰ τοῦτ’ ἔστιν ἀνιαρά. τὰ δὲ ἕλκοντα καὶ διαφοροῦντα τὰς ἐκ βά‐ θους ὑγρότητας οὐκ ἄνευ δριμύτητος ἐργάζεται τοῦτο. τῇ | |
| 15 | δριμύτητι δ’ ἐξ ἀνάγκης ὀδύνη τις ἕπεται δάκνουσα τὸ ἡλ‐ κωμένον. καὶ οὕτως συμβαίνει διὰ τὴν ἐκ τῶν τραχυνόντων καὶ δακνόντων ἀνίαν, ἐρεθίζεσθαι τὴν ἐπιῤῥέουσαν | |
| ὑγρότητα τοῖς ἡλκωμένοις μέρεσι. τούτου δὲ γιγνομένου, φλε‐ | 654 | |
13.655 | γμαίνειν τε ἅμα καὶ διαβιβρώσκεσθαι τὸ ἕλκος, ὥσθ’ ὅσον ἐπὶ τοῖς εἰρημένοις ἄπορός ἐστιν ἡ τῶν βοηθησόντων φαρ‐ μάκων εὕρεσις τοῖς δυσεπουλώτοις ἕλκεσι, καὶ πολύ γε μᾶλ‐ λον ἔτι τοῖς κακοήθεσιν. εὑρεῖν οὖν χρὴ καθόσον οἷόν τε | |
| 5 | τοιαύτην ὕλην φαρμάκων, ἐφ’ ἧς ξηρανθήσεται τὸ ἕλκος ὀδύνης χωρὶς, ὅπερ ἀδύνατόν ἐστιν ἀκριβῶς γενέσθαι μὴ γνωρίζοντος τοῦ θεραπεύοντος, ὅπως ἐνεργήσῃ τὸ προβλη‐ θὲν φάρμακον. ἔστι μὲν γὰρ ἐξ ἀνάγκης ἰσχυρὸν κατ’ ἄμφω τὰ συντεθέντα τό τε δάκνον καὶ τὸ στῦφον. ἀλλ’ ὅ τε ῥύ‐ | |
| 10 | πος ὁ ἐπικείμενος τοῖς τοιούτοις ἕλκεσι τό τε τῆς ὑγρότη‐ τος πλῆθος οἷον προβλήματά τινα τοῖς ἡλκωμένοις μέρεσι γιγνόμενα τὴν ἀπὸ τῶν ἰσχυρῶν φαρμάκων δῆξιν ἐκλύει. προσέχειν οὖν χρὴ πόσον ἡ πρώτη χρῆσις ἐξήρανε τῆς κατὰ τὸ ἕλκος ὑγρότητος, ἢ εἰ καὶ ῥύπον ἔχοι, πόσον ἀπέῤῥιψε | |
| 15 | καὶ τούτου. καὶ οὕτως ἐκ δευτέρου τε καὶ τρίτου χρῆσθαι μέχρι περ ἂν φανῇ καθαρόν τε καὶ ξηρόν. ὁπόταν δὲ πρῶ‐ τον ἴδῃς αὐτὸ τοιοῦτον, μεταβαίνειν ἐφ’ ἕτερον φάρμακον | |
| ὁμοειδὲς μὲν, ἀσθενέστερον δὲ τοῦ προτέρου. τὰ γὰρ ἰσχυ‐ | 655 | |
13.656 | ρότερα τῷ δάκνειν τὸ ἕλκος ὀδυνηρὰ γινόμενα, ῥεύματά τε κινεῖ καὶ φλεγμονὰς ἐγείρει. ἀλλ’ ἐὰν πάλιν ἀσθενέστερον πολὺ τοῦ πρώτου φαρμάκου προσενέγκῃς, ὑγρὸν καὶ ῥυ‐ παρὸν ἔσται τὸ ἕλκος. τούτῳ τοίνυν ὁ τεχνωθεὶς ἰατρὸς τοῦ | |
| 5 | διὰ μόνης ἐμπειρίας ἕλκος θεραπεύοντος ἀμείνων ἐστὶν, ὡς ἂν ἐπιστάμενος οὐκ ἄλλῃ δυνάμει θεραπεύεσθαι τὸ ἕλκος ὑπὸ τῶν φαρμάκων, ὅτι μὴ τῷ ξηρὸν οὕτως ἐργάζεσθαι τὸ μόριον, ὡς ὅτ’ εἶχε κατὰ φύσιν. ἔσται δὲ τοῦτο δῆλον ἐκ τοῦ μήτ’ ἀποῤῥεῖν ἔτι λεπτὸν ἰχῶρα πύου τε γένεσιν ὑπο‐ | |
| 10 | τρέφεσθαι. εἰς τοῦτο δὲ ἀφίξεσθαι, καθ’ ὃν εἴρηκα τρόπον ξηραινόμενα, τουτέστι στυφόμενά τε καὶ διαφορούμενα, κᾀ‐ πειδὰν ξηρὰ μὲν ᾖ, ῥυπαρὰ δ’ ἔτι φαίνηται, διὰ τῶν ῥυπτι‐ κῶν φαρμάκων καθαιρόμενα, περὶ ὧν καὶ αὐτῶν εἴρηται μέν τι κᾀν τοῖς περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ὑπομνήμασιν. ἡ τε‐ | |
| 15 | λειοτάτη δὲ μέθοδος πᾶσα γέγραπται διὰ τῆς θεραπευτικῆς πραγματείας, ἐν ᾗ προτετεχνῶσθαι χρὴ τὸν μέλλοντα τελέως ὑπὸ τῶν νῦν λεγομένων ὠφεληθήσεσθαι. τοῦτο δ’ ὑμῖν τοῖς | |
| ἑταίροις ἐγνωκὸς ὑπάρχειν, οἷς ταῦτα γράφεται, πάνυ σαφῶς | 656 | |
13.657 | οἶδα καὶ πρὸς τούτῳ γε ἔτι τὸ μὴ λόγον εἶναι πιθανὸν ἄνευ τῆς ἐπὶ τῶν ἔργων βασάνου τὰ λεγόμενα νῦν ὑπ’ ἐμοῦ. πολλάκις γὰρ ἐθεάσασθε δι’ αὐτῶν ἐκείνων τῶν φαρμάκων, οἷς ἀμεθόδως χρώμενοί τινες ἰατροὶ μηδὲν ἤνυον, | |
| 5 | ἐκθεραπεύσαντά με πολλὰ τῶν τοιούτων ἑλκῶν. ἀναμνήσθητε τοίνυν τῶν ξηραίνειν ἀδήκτως πεφυκότων φαρμάκων, ἔστι δ’ αὐτῶν τὰ πλεῖστα μεταλλικά. καὶ μέντοι καυθέντων καὶ πλυθέντων, ἥτις ἦν πρόσθεν δῆξις ἀπόλλυται, καὶ τοῦτ’ ἀναμνήσθητε. τούτοις οὖν ὑμῖν ἐξέστω χρῆσθαι ἐν τῷ πα‐ | |
| 10 | ρόντι, πεπλυμένοις μὲν ἐπὶ παίδων, εὐνούχων τε καὶ γυναι‐ κῶν καὶ ὅσοι φύσει λευκὴν καὶ μαλακὴν ἔχουσι τὴν σάρκα, καὶ πρὸς τούτοις γ’ ἐπὶ τῶν εὐαισθήτων τε πάνυ καὶ κα‐ κοχύμων. ἐπὶ δὲ τῶν ἄλλων σωμάτων ἐγχωρεῖ καὶ τοῖς ἀπλύ‐ τοις χρῆσθαι, τὴν πρώτην ἐπίθεσιν αὐτῶν εὐπεπτηκόσι τοῖς | |
| 15 | θεραπευομένοις ἕωθεν ποιουμένους. εἰ δὲ καὶ τοῦ σώματος ὅλου προπαρασκευτῆς τινος δέοι, καὶ ταύτην χρὴ προπε‐ ποιῆσθαι. λελεγμέναι δ’ εἰσὶν αἱ παρασκευαὶ διὰ τῆς θερα‐ | |
| πευτικῆς πραγματείας. ἐπ’ ἐνίων μὲν γὰρ ἀρκεῖ καθᾶραι μό‐ | 657 | |
13.658 | νον, ἐπ’ ἐνίων δ’ ἀφελεῖν αἵματος, ἐπ’ ἄλλων δ’ ἄμφω ταῦτα πρᾶξαι. τινῶν δ’ ὑπερκείμενον ἐκκόψαι κιρσὸν ἢ σπληνὸς ἢ ἥπατος προνοήσασθαι, τινῶν δὲ καὶ ἀποσχάσαι τὰ περὶ τὸ ἕλκος, ὥσπερ γε καὶ περικόψαι ποτὲ τῶν χειλῶν τύλον. ἐὰν | |
| 5 | δὲ μηδὲ ἑνὸς τούτων δεώμεθα, τὴν ποσότητα τῆς ὑγρότητος ἐπισκεπτέον ἅμα τῷ ῥύπῳ καὶ οὕτω ἐπὶ τὸ προσῆκον ἰτέον φάρμακον, ἀναμνησθέντας ἑκάστου τῶν ἁπλῶν ὅσα τε ξη‐ ραίνει μὲν, οὐ μὴν ἀποῤῥύπτει γε τὸν ῥύπον τοῦ ἕλκους, ὅσα τε ῥύπτει μὲν, οὐ μὴν ξηραίνει γενναίως. ὅσα δ’ ἄμφω | |
| 10 | δρᾷν πέφυκε, προσεπισκεπτομένους ἐκ ποίας τάξεως ἕκαστόν ἐστιν, ὃ μέγιστον μὲν ὑπάρχει τῶν εἰς τὴν θεραπείαν δια‐ φερόντων, ὠλιγώρηται δὲ τοῖς γράψασι τὰ περὶ ὕλης βιβλία. μόνοι γὰρ οὗτοι πάσης αὐτῆς ἐνεχείρισαν εἰπεῖν τὰς δυνά‐ μεις, ὥσπερ γε καὶ ὁ Διοσκορίδης, ὃν οὐδενὸς ἄν τις εἴποι | |
| 15 | δεύτερον εἶναι τῶν περὶ ταῦτα σπουδασάντων. ἐγὼ τοίνυν ἐφεξῆς ἅπαντα καταλέξω τὰ ξηραίνειν ἕλκη δυνάμενα φάρ‐ | |
| μακα χωρὶς τοῦ δάκνειν ἢ τραχύνειν ἐπιφανῶς. ἄρξομαι δὲ | 658 | |
13.659 | ἀπὸ τῶν μεταλλικῶν, ἐν οἷς ἀριθμοῦσι καὶ τὰ τῆς γῆς εἴδη. πολλῆς δ’ ἐν αὐτοῖς οὔσης διαφορᾶς ἐν τῷ κατὰ τὸ μᾶλ‐ λόν τε καὶ ἧττον ξηραίνειν, ἀπὸ τῶν μέσων ἀρξάμενος ἐπὶ τὰ σφοδρότερον ἢ ἀμυδρότερον ξηραίνοντα μεταβήσομαι. ξη‐ | |
| 5 | ραίνει τοίνυν μετρίως ἥ τε Λημνία σφραγὶς καὶ ἡ καδμεία καὶ μᾶλλον ταύτης ἡ αὐτοφυὴς ἄνευ τοῦ μεταβάλλεσθαι κατὰ τοὺς χειμάῤῥους τε καὶ ῥύακας καὶ ἐν τοῖς τῶν Κυ‐ πρίων ὄρεσιν εὑρισκομένη καὶ κατὰ τὰ ἄλλα χωρία, μάλιστα δὲ ἐν οἷς ἐστι τὰ μεταλλικά. κατασκευάζειν δ’ αὐτὴν εἴωθα | |
| 10 | ξηραντικωτέραν ὥρᾳ θέρους ἐν ἡλίῳ τρίβων ἐφεξῆς ἡμέραις πλείοσι μετ’ ὄξους ἢ οἴνου κιῤῥοῦ μὲν τὴν χρόαν, διαυγοῦς δὲ τὴν σύστασιν, οἷός ἐστιν ὁ Φαλερῖνος μὲν ἐν Ἰταλίᾳ, Τμωλίτης δὲ ἐν Ἀσίᾳ, ξηραντικώτατος δὲ οἴνων ὁ τοιοῦ‐ τος. ἐκ ταὐτοῦ δὲ γένους ἐστὶν ὅ τ’ Ἀριούσιος ἐν Χίῳ | |
| 15 | γεννώμενος, ὅ τ’ εὐώδης Λέσβιος ἐν Ἐρεσῷ καὶ Μηθύμνῃ. τούτων δ’ ἑξῆς εἰσιν οἱ παλαιοὶ πάντες, ὅταν ἐκ τῶν λευ‐ κῶν καὶ στυφόντων παλαιωθῶσιν, ἐν Ἰταλίᾳ μὲν ὅ τε Σι‐ γνῖνος καὶ ὁ Τιβουρτῖνος καὶ Μαρσὸς, ἐν Σικελίᾳ δὲ ὁ κα‐ | |
| λούμενος ὑπ’ αὐτῶν Ἀμιναῖος, ἐν Ἀσία δὲ ὅ τ’ Ἀφροδι‐ | 659 | |
13.660 | σιεὺς καὶ ὁ Μίσυος. ἀρκεῖ γὰρ ὡς παραδείγματα τῶν κα‐ θόλου δυνάμεων εἰρῆσθαί μοι τούτους. ἀλλὰ καὶ δι’ ὄξους δριμέος ὁμοίως ἐν ἡλίῳ πολλαῖς ἡμέραις ὥρᾳ θέρους παρα‐ σκευάζω τὴν καδμείαν. ἀποτίθεμαί τε ξηράνας, ὡς ἐπιπάτ‐ | |
| 5 | τειν δύνασθαι τοῖς κακοηθευομένοις ἕλκεσιν. ἰσχυρότερον δὲ τούτου φάρμακόν ἐστι χαλκῖτις κεκαυμένη προλειωθεῖσα τὸν αὐτὸν τρόπον τῇ καδμείᾳ, μετ’ αὐτὴν δ’ ἄκαυστος ἰσχυρὸν οὕτως ἐστὶ φάρμακον ὡς ἐσχάρας ἐργάζεσθαι. πεπλυ‐ μένην οὖν αὐτὴν, εἶτα ἐξηρασμένην ἔχειν ἄμεινον. ἀσθενέ‐ | |
| 10 | στερον μὲν γὰρ τῆς κεκαυμένης ἡ πεπλυμένη ξηραίνει, πρᾳ‐ οτέρα δέ ἐστι πολὺ καὶ ἀδηκτοτέρα. παραπλήσιον δὲ αὐτῇ φάρμακόν ἐστι καὶ ὁ κεκαυμένος ἰός· ὁ δὲ ἄκαυστος ἰσχυ‐ ρότατον φάρμακον, ὥσπερ καὶ ἡ χαλκῖτις. ἀλλ’ ἐκείνῃ μὲν καὶ στύψεώς τι μέτεστι καὶ πολὺ μᾶλλον αὐτῆς τῷ χαλ‐ | |
| 15 | κάνθῳ, ξηραντικωτάτῳ τῶν μεταλλικῶν ὄντι. τῷ δὲ ἰῷ τοι‐ αύτης δυνάμεως οὐδ’ ὅλως μέτεστιν. ὁμογενὲς δ’ ὡς ἐμά‐ θετε τῇ χαλκίτιδι τό τε μίσυ καὶ τὸ σῶρυ. ἐκ μιᾶς γὰρ, | |
| ὡς ἂν εἴποι τις, ἐκφυόμενα ῥίζης ἐστὶ, λεπτομερέστερον μὲν | 660 | |
13.661 | ὑπάρχον τὸ μίσυ, καὶ ἧττον δακνῶδές τε καὶ καυστικὸν, πα‐ χυμερέστερον δὲ τὸ σῶρυ καὶ ἧττον ξηραῖνον ἀμφοτέρων, ὥσπερ καὶ τὸ στίμμι τοῦ σώρεως στυπτικωτέραν καὶ ξηραν‐ τικωτέραν ἔχει δύναμιν. ἐπιτηδειότατον δὲ φάρμακον ἕλκεσι | |
| 5 | δυσεπουλώτοις δι’ ὑγρότητα καὶ τὸ διφρυγὲς ὀνομα‐ ζόμενον, ἰσχυρῶς γὰρ ξηραίνει, καίτοι μετρίως δάκνον, ἔχει δὲ καὶ αὐτὸ πρὸς τῇ δριμείᾳ ποιότητί τε καὶ δυνάμει τὴν στύφουσαν, ἃς ἀμφοτέρας ἰσχυροτέρας ἥ τ’ ὠμὴ χαλκῖτις καὶ τὸ χάλκανθον, εἴτ’ ἀῤῥενικῶς ὀνομάζειν αὐτὸ βούλοιτό τις | |
| 10 | εἴτε θηλυκῶς εἴτ’ οὐδετέρως. ἀεὶ γὰρ μέμνησθε τοῦ μὴ φι‐ λονεικεῖν ὑπὲρ ὀνομάτων, ἔνθα πρόκειται θεωρίαν ἐκμαθεῖν ἀναγκαίαν εἰς τὰ τῆς τέχνης ἔργα. καὶ αἱ στυπτηρίαι δὲ πᾶσαι ξηραίνουσιν ἱκανῶς ἕλκη στύφουσαι σφοδρῶς. ὅθεν οὐκ ἄν τις αὐταῖς χρήσεται μόναις ἐφ’ ἕλκους, ὥσπερ οὐδὲ | |
| 15 | ὠμῇ χαλκίτιδι καὶ ἰῷ. κεκαυμένα δὲ ταῦτα καὶ τὸ μίσυ χρή‐ σιμα, καθάπερ γε καὶ πλυθέντα. γίγνεται μὲν ἄδηκτα, ξη‐ ραίνει δ’ ἧττον. ἀσφαλέστερον οὖν αὐτοῖς χρῆσθαι πεπλυμέ‐ | |
| νοις, ἐπειδὴ τὰ πλεῖστα τῶν σωμάτων ἃ θεραπεύειν ἀναγ‐ | 661 | |
13.662 | καζόμεθα, μίαν γέ τινα διάθεσιν ἔχει μὴ φέρουσαν ἰσχυρὰν δῆξιν. ἀκηκόατε δ’ αὐτὰ πολλάκις, ἀλλὰ καὶ νῦν ἀναμνήσω πάλιν, ἀξιώσω τε μεμνῆσθαι πρὸς ἅπαντα τὸν ἑξῆς λόγον. ὅσα τοίνυν πληθωρικὰ καὶ ὅσα κακόχυμα καὶ πρὸς τούτοις | |
| 5 | ἔτι μαλακόσαρκα καὶ ἱκανῶς αἰσθητικὰ σώματ’ ἐστὶ, ῥᾳδίως εἰς φλεγμονὴν ἄγεται δηχθέντα. περιέχεται δὲ ἐν τοῖς μαλα‐ κοσάρκοις, δηλονότι τὰ τῶν λευκῶν γυναικῶν σώματα καὶ τὰ τῶν παιδίων εὐνούχων τε καὶ ἀνδρῶν λευκῶν τὴν χροιὰν, ὅσοι τε γῆν ἐποικοῦσι ψυχρὰν, ὑγρὰ καὶ τούτων ἐστὶ καὶ | |
| 10 | φλεγματικὰ τὰ σώματα καὶ διὰ τοῦτο μαλακά τε καὶ λευκά. καθάπερ γε καὶ τὰ θερμὴν οἰκοῦντα γῆν, οἷα τὰ κατ’ Αἴ‐ γυπτον καὶ Ἀραβίαν ἐστὶ, σκληρὰν ἔχει καὶ ξηρὰν τὴν τῶν σωμάτων ἕξιν. ὡς οὖν ἀεὶ ταῦθ’ ὑμῶν μνημονευόντων, προσ‐ θήσω τινὰ καὶ ἄλλην ὕλην φαρμάκων ἁπλῶν θεραπεύειν | |
| 15 | ἕλκη δυναμένην κακοήθη. σαρκοκόλλα τοίνυν καὶ ἰχθυοκόλλα καὶ μᾶλλον αὐτῶν ἡ χρυσοκόλλα τοιαύτης εἰσὶ δυνάμεως. | |
| ἄριστον δὲ φάρμακον εἰς τὰ τοιαῦτα καὶ ὁ κεκαυμένος μό‐ | 662 | |
13.663 | λυβδός ἐστι καὶ μετ’ αὐτὸν σῶρυ καὶ στίμμι, κεκαυμένα καὶ ταῦτα. καὶ ἡ σκωρία δὲ τοῦ μολύβδου ξηραίνει καλῶς, ὥσπερ γε καὶ ἡ τοῦ σιδήρου λεπὶς καὶ μᾶλλον ἡ τοῦ στομώματος. ἡ δὲ τοῦ χαλκοῦ πρὸς τῷ ξηραίνειν καὶ ῥύπτει, διὸ καὶ κα‐ | |
| 5 | θαρὰ ποιεῖ τὰ ἕλκη, τῶν ἄλλων λεπίδων οὐκ ἐχουσῶν τοῦτο. ταῦτ’ οὖν πάντα τὰ φάρμακα ξηρὰ καταπάττων ἕλκεσι κα‐ κοήθεσι θαυμαστῶς ὄψει ξηραινόμενα χωρὶς δήξεως, ὥσπερ γε καὶ τὰ τῶν κηρύκων ὄστρακα καυθέντα πορφυρῶν τε καὶ ὀστρέων, ὅσα τ’ ἄλλα τοιαῦτα. καὶ τὸ διαφανὲς δὲ καλού‐ | |
| 10 | μενον, ὃ σπεκλάριον ὀνομάζουσι Ῥωμαῖοι, τῶν ἀδήκτως ξη‐ ραινόντων ἐστὶ καυθὲν ἐπὶ τῶν δυσεπουλώτων ἑλκῶν χρή‐ σιμον ὑπάρχον, οὐ μὴν τῶν κακοήθων. μετριώτερον γὰρ ἢ κατὰ ταῦτα ξηραίνει. τῆς αὐτῆς δ’ αὐτῷ δυνάμεώς ἐστι καὶ ὕαλος κεκαυμένη καὶ τὸ συνιστάμενον πυρῶδες ἐν τοῖς | |
| 15 | θερμαντηρίοις χαλκείοις. μετὰ δὲ τοῦ ξηραίνειν ἔτι καὶ στυ‐ πτικὴν ἔχει δύναμιν ὁ καρπὸς τῆς Αἰγυπτίας ἀκάνθης ἥ τε | |
| ὀμφακῖτις κηκὶς καὶ τὸ ῥῆον καὶ τὰ σίδια, οὐκ ὀλίγαι τε | 663 | |
13.664 | ῥίζαι καὶ πόαι. καὶ γὰρ καὶ ἀριστολοχία καὶ ἴρις ἄκορόν τε καὶ ἀρτεμισία καὶ πάνακος ῥίζα καὶ ἀργεμόνη, χαμαιλέ‐ οντός τε μέλανος ἡ ῥίζα καὶ κύπερον, δρακόντιόν τε καὶ ξίφιον ἱκανῶς ξηραίνει, καὶ τούτων ἔτι μᾶλλον κενταύριόν | |
| 5 | τε καὶ πόλιον. ἀσθενεστέρα δὲ βραχὺ τούτων ἐστὶν ἡ Ἐρε‐ τριὰς ὀνομαζομένη γῆ, καθάπερ γε ἡ ἀμπελῖτις ἰσχυροτέρα. τοιαύτη μέν τις ὕλη τῶν τὰ κακοήθη θεραπευόντων ἕλκη ἁπλῶν φαρμάκων ἐστίν. ἔξωθεν δ’ αὐτοῖς προστίθεταί τινα καθ’ ἑαυτὰ μὲν οὐ προσαγόμενα διὰ τὸ σφοδρὸν τῆς δυνά‐ | |
| 10 | μεως, ἑτέροις δὲ μιγνύμενα, καθάπερ ὁ ἄκαυστος ἰὸς καὶ ἡ ἄσβεστος καὶ ἡ ἄπλυτος τίτανος καὶ τὸ μαλακὸν ἀφρόνι‐ τρον, ὅπερ ὄντως ἐστὶν ἀφρόλιτρον. ὅσῳ γὰρ ἂν ἀφρωδέ‐ στερον ᾖ, τοσούτῳ κάλλιόν ἐστι κατ’ ἄμφω καὶ τὸ δάκνειν ἧττον καὶ τὸ διαφορεῖν μᾶλλον. ἐμάθετε γὰρ κᾀν τοῖς περὶ | |
| 15 | τῶν ἁπλῶν φαρμάκων τοιαύτης ἔχεσθαι δυνάμεως τὰ λεπτο‐ μερέστερα τοῦ παχυμερεστέρων ἐν τοῖς ὁμοειδέσιν ἅπασιν. οὐδὲν δὲ οὕτως ἐστὶ φυλακτέον ὡς τὰ μαλθακώδη καλού‐ | |
| μενα πρὸς Ἱπποκράτους φάρμακα, τοῦ κατὰ τὸ ἔλαιον ὄντα | 664 | |
13.665 | γένους. ἔστι δὲ τοιαῦτα τά γε στέατα πάντα καὶ μάλιστα αὐτῶν τὸ χοίρειον, εἶθ’ ἑξῆς αἱ ῥητίναι καὶ μετὰ ταῦτα ὁ κηρός. ἑτέρῳ δὲ τρόπῳ καὶ τὰ μαλακτικὰ τῶν ἐσκληρυσμέ‐ νων οὐκ ἐπιτήδεια· χαλβάνη, βδέλλιον, ἀμμωνιακὸν θυμίαμα, | |
| 5 | στύραξ καὶ οἱ μυελοί. καὶ κατ’ ἄλλον αὖ τρόπον τὰ δριμέα, πέπερι, ζίγγιβερ, νᾶπυ, κάγχρυ καὶ πολὺ πλῆθος ἑτέρων τοιούτων. [Πῶς δεῖ χρῆσθαι τοῖς εἰρημένοις ἄρτι ξη‐ ροῖς φαρμάκοις ἐπὶ τῶν δυσεπουλώτων τε καὶ κακοήθων | |
| 10 | ἑλκῶν.] Ἀναγκαῖόν ἐστι τὰ τοιαῦτα τῶν ἑλκῶν ὑγρότητος εἶναι μεστὰ μοχθηρᾶς, οὐκ ὀλίγα δ’ αὐτῶν καὶ ῥύπον ἔχει δαψιλῆ. ἐπειδὰν οὖν ἐπιπάττειν αὐτοῖς μέλλωμέν τι τῶν ξη‐ ρῶν φαρμάκων, προεκμάττειν δι’ ὀθονίου χρὴ μαλακοῦ τε καὶ καθαροῦ καὶ ξηροῦ, πληρώσαντα δὲ τῷ φαρμάκῳ τὸ | |
| 15 | κοῖλον τοῦ ἕλκους ἐπιβάλλειν ἔξωθεν ἐμπλάστρου λεπτυ‐ νούσης τὰ χείλη πλάτυσμα, κατά τε τούτου πάλιν ἔξωθεν ὀθόνιον ἴσον ἁπάντῃ καὶ κατ’ αὐτοῦ σπόγγον ἐξ ὕδατος ἢ | |
| οἴνου. περὶ παντὸς δὲ ποιεῖσθαι χρὴ, ψυχρὸν διαμένειν τὸν | 665 | |
13.666 | σπόγγον, ὃ γίγνοιτ’ ἂν εὐκόλως εἰ συνεχῶς αὐτοῦ καταν‐ τλοίη τις ὕδωρ ψυχρὸν, ἄνευ τοῦ λύειν τὸν ἐπίδεσμον. αὐ‐ τὸν δὲ τὸν ἐπίδεσμον ἐπιβάλλειν τε καὶ περιβάλλειν, ὡς ἐν τοῖς περὶ καταγμάτων Ἱπποκράτης ἐδίδαξε, μεγίστην βλάβην | |
| 5 | ἡγούμενος ἐξ ἐπιδέσεως ἔσεσθαι τῆς εἰς εὐμορφίαν, οὐκ ὠφέ‐ λειαν διαφερούσης. εἰ μὲν οὖν εἷς ὁ ἐπίδεσμος εἴη, κάτωθεν ἄνω νέμεσθαι χρὴ, κᾂν ἀντικνήμιον ᾖ, κᾂν γόνυ, κᾂν σφυ‐ ρὸν, κᾂν ἀγκὼν ἢ χεὶρ ἄκρα, κᾂν ὁτιοῦν ἄλλο μέρος. εἰ δὲ δυοῖν ἐθέλοις χρῆσθαι, καθάπερ ἐπὶ τῶν καταγμάτων, ὁ μὲν | |
| 10 | πρότερος ἀπὸ τοῦ πεπονθότος μορίου πρὸς τὴν ἄνω χώ‐ ραν νεμέσθω μόνην, ὁ δὲ δεύτερος κάτωθεν πρότερον, ἐφε‐ ξῆς δὲ ἄνω τελευτῶν ἐπ’ αὐτὸ τῷ προτέρῳ παραγιγνέσθω. πρόδηλον οὖν ὅτι τοὺς ἐπιδέσμους τούτους ἐξ ὀθονίων οὐ ῥάκους εἶναι προσήκει. λύειν δὲ διὰ τρίτης μὴ καθ’ ἑκάστην | |
| 15 | ἡμέραν καὶ λύσαντα μὴ προσφέρειν ὕδωρ τῷ ἕλκει, ἀλλὰ καθ’ ὃν προείρηται τρόπον ἀρτίως, δι’ ὀθόνης μαλακῆς τε καὶ καθαρᾶς καὶ ξηρᾶς ἀπομάττοντα τοὺς ἰσχῶρας. ἐὰν δὲ καὶ τὰ πέριξ τοῦ ἕλκους ἐμφαίνῃ τι φλεγμονῶδες, | |
| ἐπιβάλλειν κατὰ τοῦ πλατύσματος ἔξωθεν ἐπὶ πολὺν τόπον | 666 | |
13.667 | ἐξῆκον ὑγρὸν φάρμακον ἐκ τῆς ἐμῆς φοινικίνης, οὐχ ἁπλῶς τετηκυίας, ἀλλὰ στύφοντος οἴνου προσειληφυίας ὅσον οἷόν τε πλεῖστον. οὐ μὴν οὐδὲ διὰ τοῦ τυχόντος ἐλαίου τήκειν αὐτὴν προσήκει, ἀλλ’ εἰ μὲν ἐρυθρότης τις ἢ ὅλως θερμότης | |
| 5 | ἐπικρατεῖ κατὰ τὰ πέριξ τοῦ ἕλκους, διά τινος τῶν στυφόν‐ των καὶ ψυχόντων· ἔστι δὲ τοιαῦτα μύρσινόν τε καὶ μήλι‐ νον· εἰ δὲ μὴ παρείη ταῦτα, τὸ καλούμενον ὀμφάκινόν τε καὶ ὠμοτριβὲς ἔλαιον· εἰ δὲ σκληρότης ἐπικρατεῖν φαίνοιτο, δι’ ἐλαίου παλαιοῦ τηκτέον ἢ διὰ κικίνου τὴν αὐτὴν φοινι‐ | |
| 10 | κίνην. ἀσφαλέστερον δὲ, κᾂν μηδὲν ἐν τῷ περιέχοντι τὸ ἕλκος τόπῳ μοχθηρὸν ἐμφαίνηται. αὐτῷ γοῦν τῷ ὑπερ‐ κειμένῳ χωρίῳ τὸ ὑγρὸν φάρμακον ἐπιβάλλειν ἀποκρουσό‐ μενον, εἴ τι πρόσθεν ἢ μοχθηρὸν ἢ πλέον τοῦ προσήκοντος ἐπιῤῥεῖ, καὶ μάλισθ’ ὅταν ἐν σκέλει τὸ ἕλκος ὑπάρχον ὑπερ‐ | |
| 15 | κειμένην ἔχοι φλέβα κιρσώδη. μεγάλης δ’ οὔσης αὐτῆς καὶ κατὰ τὴν χρόαν ἐμφαινούσης οὔτε ἐρυθρὸν οὔτε χρηστὸν αἷμα περιέχειν, ἀλλὰ μελάντερον καὶ μελαγχολικώτερον, ἐκ‐ | |
| κόπτειν χρὴ τὴν φλέβα. συνέβη δέ ποτε φλεβὸς τοιαύτης | 667 | |
13.668 | ἐκκοπείσης, τὸ μὲν ἕλκος εὐθέως ἐπουλωθῆναι, καίτοι γ’ ἐνιαυσιαῖον ὂν, ἀντ’ αὐτοῦ δὲ κατὰ τὴν διαίρεσιν ὅθεν ἡ φλὲψ ἐξεκόπη γενέσθαι κακόηθες ἕλκος, ἐπουλωθῆναι μὴ δυ‐ νάμενον. ἄμεινον οὖν ἐπὶ τῶν τοιούτων τὴν ἰσχὺν τοῦ θε‐ | |
| 5 | ραπευομένου θεασάμενον ἀπὸ φλεβοτομίας μὲν ἄρξασθαι, καθῆραι δὲ ἐφεξῆς φαρμάκῳ μελαγχολικὸν ἐκκενοῦντι χυμὸν καὶ σὺν τούτῳ καὶ φλεγματικὸν, ἐπειδὴ καὶ οὗτος συνεπιῤ‐ ῥεῖ ποτε τῷ μελαγχολικῷ κατὰ τὰς τῶν κιρσῶν γενέσεις. εἶθ’ ἑξῆς αὐτὴν κατὰ τὸ μῆκος σχάσαι τὴν ὑπερκειμένην τοῦ ἕλ‐ | |
| 10 | κους φλέβα καὶ κενώσαντα δαψιλὲς, αὐτὴν ταύτην πρότερον ἰᾶσθαι τὴν γενομένην διαίρεσιν τῆς φλεβὸς, ὅταν δ’ ἀκρι‐ βῶς ἤδη φαίνηται συνουλουμένη, τηνικαῦτα τῇ θεραπείᾳ τοῦ κακοήθους ἕλκους ἐπιχειρεῖν, ὡς προείρηται. καὶ σπλὴν δὲ ἐνίοτε μοχθηρῶς διακείμενος αἴτιος γίγνεται τοιαύτης κεκο‐ | |
| 15 | χυμίας, ὥσπερ γε καὶ ἧπαρ· ὧν χρὴ προνοησάμενον οὕτως ἐπιχειρεῖν τῇ τοῦ ἕλκους ἰάσει. κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν λόγον, κᾂν κακόχυμον ἢ πληθωρικὸν ὅλον ᾖ τὸ σῶμα, προκαθῆραί | |
| τε καὶ προκενῶσαι πρότερον αὐτὸ, πρὶν ἐπιτιθέναι τῷ ἕλκει | 668 | |
13.669 | φάρμακον. ἐν αὐτῷ δὲ τῷ θεραπεύειν τὸ ἕλκος διὰ τῶν ξη‐ ρῶν φαρμάκων ἐφ’ ἑκάστῃ ἐπιλύσει προσέχειν χρὴ τὴν γε‐ γενημένην ὑπ’ αὐτοῦ περὶ τὸ μόριον ἐνέργειαν, ἐπισταμέ‐ νους τε καὶ μεμνημένους ὅτι τὰ μὲν ἄνευ τοῦ ῥύπτειν ξη‐ | |
| 5 | ραίνοντα, τοιαῦτα δ’ ἐστὶν ἐν οἷς ἡ στύφουσα ποιότης ἐπι‐ κρατεῖ, καθαρὸν οὐκ ἐργάζεται τὸ ἕλκος. ὅσα δὲ πρὸς τῷ ξηραίνειν ἔτι καὶ τὸ ῥύπτειν ἔχει, ταῦτα οὐ μόνον ξηρὸν, ἀλλὰ καὶ καθαρὸν ἀποδείκνυσι τὸ ἡλκωμένον ὅλον μόριον. εἰδέναι δὲ χρὴ καὶ ὡς δάκνεται τὰ καθαρὰ τῶν ἑλκῶν, ὑφ’ | |
| 10 | ὧν ἔμπροσθεν οὐδὲν ἐδάκνετο φαρμάκων, ἡνίκα ἦν ῥυπαρά. μεταβαίνειν οὖν ἀπὸ τῶν ἰσχυρότερον ῥυπτόντων ἐπὶ τὸ πρᾳότερον καὶ ἀδηκτότερον, καθ’ ὃν ἂν καιρὸν ἀκριβῶς καθαρὸν εὑρέθη τὸ ἕλκος, ὥσπερ γε πάλιν ἐπὶ τῶν ῥυπαρῶν, ἐπανέρχεσθαι ἐπὶ τὰ ῥυπτικώτερα, πλὴν εἰ μὴ διὰ τὸ δη‐ | |
| 15 | χθῆναι ῥυπαρὸν ἐφάνη. τουτὶ γὰρ ἐνίοτε καὶ τοὺς ἀγαθοὺς δοκοῦντας εἶναι ἰατροὺς ἐξηπάτησεν, ὡς μεταβῆναι πρὸς | |
| ἄλλο ῥυπτικώτερόν τε καὶ δριμύτερον, ὑφ’ οὗ πάλιν ἀνα‐ | 669 | |
13.670 | βρωθὲν τὸ ἕλκος ὁμοίως ῥυπαρὸν ἢ καὶ μᾶλλον ἔτι κατὰ τὴν ἑξῆς λύσιν ἐφάνη, τῆς συντακείσης ὑπὸ τοῦ φαρμάκου σαρκὸς ῥυπαινούσης αὐτό. λύεται μὲν γὰρ εἰς ἰχῶρας μοχθη‐ ροὺς ἡ συντηκομένη σὰρξ, αὐτῶν δὲ τούτων ὅσον μὲν λε‐ | |
| 5 | πτομερέστερόν ἐστι κατὰ τὴν σύστασιν, ὑπὸ τοῦ φαρ‐ μάκου διαφορεῖται, τὸ λοιπὸν δ’ αὐτόθι περιπηγνύμενον τοῖς ἕλκεσι ῥύπος αὐτοῖς γίγνεται. προσέχειν οὖν χρὴ πότερον ἀναβιβρωσκομένης τε καὶ συντηκομένης τῆς ὑποκειμένης σαρ‐ κὸς ἐῤῥυπάνθη τὸ ἕλκος ἢ διὰ τὸ δεῖσθαι μὲν ἀφαιροῦντος | |
| 10 | τὸν ῥύπον φαρμάκου, τὸ δὲ ἐπιτεθὲν οὐκ εἶναι τοιοῦτον. διακρίνεται δὲ τῷ κοιλότερόν τε ἅμα γεγονέναι τὸ ἕλκος ἐνερευθῆ τε τὰ χείλη καὶ θερμότερα ἔχειν, ὅταν ὑπὸ τῆς τοῦ φαρμάκου δριμύτητος ῥυπαίνηται. τάχα μὲν οὖν περιττὸν εἴη ἐν τῇ προκειμένῃ πραγματείᾳ τὸν τρόπον τῆς χρήσεως τῶν | |
| 15 | συνθέτων φαρμάκων προσγράφειν· εἴρηται γὰρ ἐν τῇ θερα‐ πευτικῇ μεθόδῳ· τὰ δ’ ἀναγκαῖα καὶ μεγάλην φέροντα βλά‐ βην εἰ παροφθείη, βέλτιόν ἐστι καὶ δὶς καὶ τρὶς λέγειν ἀνα‐ μνήσεως ἕνεκα. προσκείσθω τοιγαροῦν ἔτι καὶ τοῦτο κατὰ | |
| τὸν λόγον, ἐν τῇ θεραπείᾳ τῶν τοιούτων ἑλκῶν, εἰ μὲν εἴη | 670 | |
13.671 | δυνατὸν ἄνευ τῆς τοῦ παντὸς σώματος βλάβης ἀλουτεῖν τὸν θεραπευόμενον ἀνατριβόμενόν τε σινδόσιν ἐπὶ πλέον, ἐφε‐ ξῆς τε δι’ ἐλαίου, κᾄπειτα δι’ ἁλτήρων γυμναζόμενον, εἰ σκέλος εἴη τὸ πεπονθὸς ἢ διὰ δρόμων ἐπὶ τῶν ὑπερκειμέ‐ | |
| 5 | νων. εἰ δὲ ἀλουτεῖν ἀδύνατον εἴη τῷ θεραπευομένῳ χωρὶς βλάβης ὅλου τοῦ σώματος, οὐ χρὴ λύειν τὴν ἐπίδεσιν, ἀλλ’ ὡς ἐπιδέδεται λουσάμενον, ἐκθλίψαντα τὸ τοῦ σπόγγου θερμὸν ὕδωρ, εὐθέως ἄλλο καταχεῖν ψυχρὸν, ὡς μηδεμίαν ὑπολείπεσθαι θερμότητα κατὰ τὴν ἐπίδεσιν. εἰ δὲ φαίνοιτο | |
| 10 | προχωρεῖν ἡ θεραπεία, καὶ χωρὶς ἐπιδέσεως σπόγγου θερα‐ πεύεσθαι, τῆς ὑγρᾶς φοινικίνης ἐπιβαλλομένης ἔξωθεν ὡς εἴρηται· καὶ χωρὶς ἐπιθέσεως σπόγγου καταλαμβανομένης ἐπιδέσμοις καταγματικῷ τρόπῳ περιελιττομένης τῷ θεραπευ‐ ομένῳ μέρει τοῦ σώματος. | |
| 15 | [Σύνθεσις ἐμπλαστρωδῶν φαρμάκων.] Ἐπειδὴ τὸ κεφάλαιόν ἐστι τῆς τῶν κακοήθων τε καὶ δυσεπουλώτων ἑλκῶν θεραπείας ἐν τῷ ξηραίνειν ἀδήκτως τὸ φάρμακον, | |
| ὑγραίνει δὲ πάντων μάλιστα τό θ’ ὕδωρ καὶ τὸ ἔλαιον. | 671 | |
13.672 | ἀπέχεσθαι χρὴ τούτων, ὡς μήτε αὐτὰ καθ’ ἑαυτὰ προσφέ‐ ρειν μήτε κατὰ τῶν εἰρημένων ξηρῶν φαρμάκων μιγνύναι. κηρὸν οὖν ἐκλέγεσθαι χρὴ μήτε φύσει ξηρὸν μήθ’ ὑπὸ πα‐ λαιότητος εἰς τοῦθ’ ἥκοντα, πρόσφατον δὲ καὶ φύσει λιπα‐ | |
| 5 | ρὸν, ὃν ἐν ἡλίῳ μαλάττων τις ἀναλαβεῖν εἰς αὐτὸν δυνή‐ σεται τῶν εἰρημένων ξηρῶν φαρμάκων. μὴ ὄντος δὲ ἡλίου, παρά τε πυρὶ θαλπόμενος μαλάττηται καὶ καθιέμενος εἰς ὕδωρ θερμόν. οὐ γὰρ ἀναμίγνυται δι’ ὅλου τὸ ὕδωρ, ἀλλ’ ἀποῤῥεῖ ταχέως αὐτοῦ μαλαττομένου πρὶν ἐπιτεθῆναι τῷ | |
| 10 | ἕλκει. συμμετρία δὲ τῆς μίξεώς ἐστι τοιάδε. μέτριον μὲν εἴ τις βούλοιτο γενέσθαι τὸ φάρμακον, τὸ τέταρτον μέρος προσ‐ βάλῃ τῷ κηρῷ τῶν μεταλλικῶν, ἰσχυρότερον δὲ ἔσται τοῦ τρίτου μιχθέντος. αὐτῶν δὲ τῶν μεταλλικῶν ἧττόν τε καὶ μᾶλλον ἀδήκτων τε καὶ ξηραντικῶν ὄντων, ἐπιταθήσεται μὲν | |
| 15 | ἐν τοῖς ξηραντικωτέροις ἡ δύναμις, ἐκλυθήσεται δ’ ἐν τοῖς ἧττον ξηραίνουσιν, ὥσπερ γε πάλιν, ἀσφαλεστέρα μὲν ἡ χρῆ‐ σις ἔσται διὰ τῶν ἀδηκτοτέρων σφαλερωτέρα δὲ διὰ τῶν δακνωδεστέρων. εἴρηται γὰρ πολλάκις ὡς ἔνιαι μὲν φύσεις | |
| σωμάτων αἰσθητικώτερον ἔχουσι τό τε δέρμα καὶ τὰς σάρκας | 672 | |
13.673 | ἐνίαις δὲ δυσαισθητότερα ταῦτ’ ἐστὶν ἄμφω. κατὰ δὲ τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον αἰσθάνεσθαι καὶ τὸ τῆς ὀδύνης πά‐ θος ἀκολουθεῖ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον, ὥς γε καὶ τὸ τῆς φλε‐ γμονῆς, οὐ μικρὰ δὲ διαφορὰ καὶ παρὰ τὸ μαλακόσαρκον | |
| 5 | ὑπάρχει ἢ σκληρότερον, εὔχυμόν τε καὶ κακόχυμον, ἢ πλη‐ θωρικὸν ἢ κενὸν ἢ μέσως διακείμενον ἐν τοῖς εἰρημένοις. οὐκοῦν οἷόν τε πᾶσιν ἀνθρώποις ἓν ἐπιτήδειον σκευ‐ άσαι φάρμακον. ἀλλ’ ὁποῖον ἂν σκευασθῇ τῶν ὁμοειδῶν, ἐπίστασθαι τούτῳ χρῆσθαι προσήκει τεχνωθέντα κατὰ | |
| 10 | τὴν ἐν τῷδε τῷ λόγῳ διδασκομένην μέθοδον, οἷον εὐθέως ἐπὶ τῆς προκειμένης ὕλης, ἐὰν ἴσον μὲν ἑκατέρου μίξῃς ἰοῦ τε καὶ χαλκοῦ κεκαυμένου. μέρους δ’ ἑνὸς ἥμισυ στυπτηρίας σχιστῆς, ὡς γενέσθαι τὸ συμπληρούμενον ἐκ τῶν τριῶν ἤτοι 𐅻 βʹ. καὶ ἡμισείας ἢ οὐγγίας τοσαύτης, ἀρκέσει κηροῦ μῖ‐ | |
| 15 | ξαι μὲν 𐅻 ιʹ. ταῖς δραχμαῖς γο δ’ ιʹ. ταῖς οὐγγίαις εἰς με‐ τρίου τε καὶ μέσου τῇ δυνάμει φαρμάκου σύνθεσιν. ἄμεινον δ’ ἅμα καὶ ἀδηκτότερον ἔσται διφρυγὲς λαμβάνον ἀντὶ τῆς | |
| σχιστῆς καὶ μιᾶς τε δραχμῆς ὅλης ἐμβληθείσης, ὥσπερ τοῦ | 673 | |
13.674 | χαλκοῦ τε καὶ ἰοῦ, κάλλιον ἔσται τὸ φάρμακον. εἰ δὲ τὴν ἀπὸ τοῦ ἰοῦ δῆξιν ὑποπτεύοντες ἐθελήσαιμεν ἀκριβῶς ἄδη‐ κτον αὐτὸ γενέσθαι, κεκαυμένον ἐμβάλλειν χρὴ τὸν ἰόν. εἰ δὲ καὶ ῥύπον ἀφαιρεῖν, λεπίδος χαλκοῦ προσβλητέον ἥμισυ | |
| 5 | δραχμῆς, ὡς γενέσθαι τὴν ὅλην συμμετρίαν τοιάνδε. ♃ χαλ‐ κοῦ καὶ ἰοῦ κεκαυμένου καὶ διφρυγοῦς ἴσον ἑκάστου, του‐ τέστιν ἀνὰ 𐅻 αʹ. τῆς δὲ τοῦ χαλκοῦ λεπίδος ἡμίδραχμον. ἀναλαμβανέσθω δὲ ταῦτα τῷ λιπαρῷ κηρῷ μαλαττομένῳ, καθότι προείρηται. ξηροτέρου δ’ ὄντος ἢ ὡς δέξασθαι τὰ | |
| 10 | εἰρημένα, μιγνύναι χρὴ μαλάττοντα μύρσινον ἢ μήλινον ἢ σχίνινον ἢ κίκινον ἢ κύπρινον ἢ παλαιὸν ἔλαιον ὠμοτριβὲς ἢ τὸ πρόσφατον Σπανὸν ἢ τὸ παρ’ ἡμῖν διὰ θαλλῶν ἐλαίας ἐσκευασμένον. εἰ δὲ μηδ’ ὅλως ἐθέλοιμεν ἐλαιῶδές τι τῷ φαρμάκῳ προσφέρειν, τῆς λάρικος ῥητίνης μιγνύειν. εἰ δὲ μὴ | |
| 15 | παρείη ταύτης ἡμῖν, ἀντ’ αὐτῆς τῇ τερμινθίνῃ χρηστέον. ἀεὶ δὲ καὶ τούτου χρὴ μεμνῆσθαι τοὺς ἀναγινώσκοντας | |
| ταῦτα, μάλιστα μὲν ἐπὶ τὸ πρῶτον εἰρημένον ὡς ἄριστον | 674 | |
13.675 | ἔρχεσθαι, μετὰ τοῦτο δ’ ἐπὶ τὸ δεύτερόν τε καὶ τρίτον ἐφε‐ ξῆς τε τἄλλα τὰ μετὰ τὸ τρίτον, ὡς ἀνάλογον τῆς τῶν φαρμάκων ἀρετῆς τε καὶ δυνάμεως τῇ τάξει τοῦ λόγου χρω‐ μένων ἡμῶν. προακηκοὼς οὖν τις ταῦτα καὶ τῶν ἁπλῶν | |
| 5 | φαρμάκων τὰς δυνάμεις ἐπιστάμενος ἱκανὸς ἔσται διακρίνειν ὅσα τοῖς πρὸ ἡμῶν ἐγράφη πρὸς τὰ κακοήθη τῶν ἑλκῶν φάρμακα, οἷον εὐθέως Ἀσκληπιάδης ὁ φαρμακίων ἐπικλη‐ θεὶς ἐν τῷ τρίτῳ τῶν ἐκτὸς οὕτως ἔγραψε. [Περὶ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένων | |
| 10 | φαρμάκων.] Πρὸς τὰ χειρώνεια καὶ δυσαλθῆ τῶν ἑλκῶν φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ♃ λεπίδος χαλκοῦ οὐγγίαν αʹ. ἰοῦ ξυστοῦ οὐγγίαν αʹ. κηροῦ ἡμίλιτρον, ῥητίνης λάρικος γο αʹ 𐅶ʹʹ. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν καὶ ἀνελόμενος χρῶ μαλάσσων ἐπιμελῶς καὶ πλατυσμάτιον ἐπιῤῥίπτων κατὰ μόνου τοῦ πε‐ | |
| 15 | πονθότος, ὥστε περιλαμβάνειν μόνον τὸ ἕλκος. δεῖ δὲ τὰ περὶξ ἀφλεγμάντῳ φαρμάκῳ περιλαμβάνειν. ἐν δὲ τῇ θερα‐ | |
| πείᾳ λύειν χρὴ διὰ τρίτης τὸ ἕλκος, ἔπειτα προπυριᾷν καὶ | 675 | |
13.676 | τὸ αὐτὸ πλατυσμάτιον ἀπονίπτοντα μαλάσσειν καὶ πάλιν ἐπιτιθέναι, ἕως ἂν ἄρξηται συνουλώσεως. αὕτη μὲν ἡ τοῦ φαρμάκου γραφὴ, καλῶς προσγράψαντος αὐτοῦ πρὸς τὰ χειρώνεια, καλοῦσι γὰρ οὕτως τὰ μὴ μετρίως κακοήθη τῶν | |
| 5 | ἑλκῶν, ἀλλὰ τὰ πάνυ σφόδρα τοιαῦτα. γενναῖον δ’ ἐστὶ τοῦτο τὸ φάρμακον, ὡς ἂν ἐκ τρίτου μέρους ἔχον τοῦ κη‐ ροῦ τὰ μεταλλικὰ, τὸν μὲν ἰὸν ἰσχυρότερον φάρμακον, τὴν δὲ λεπίδα τοῦ χαλκοῦ, μετριώτερον μὲν πολὺ τοῦ ἰοῦ, γεν‐ ναῖον δὲ ὅμως καὶ αὐτό. συμμέτρως δ’ εἴπερ εἶχε κράσεως | |
| 10 | ὡς καὶ τὰ μετρίως κακοήθη θεραπεύειν, οὐ τριπλά‐ σιος, ἀλλὰ τετραπλάσιος ὁ κηρὸς ἐμέμικτο τοῖς ἄλλοις, ἔτι δ’ ἂν μετριώτερον, εἰ πενταπλάσιος, ὡς καὶ τὰ μηδέπω κα‐ κοήθη, δυσεπούλωτα δὲ ἄλλως ὄντα θεραπεύειν. ὥσπερ γὰρ κᾂν εἰ τὸν κηρὸν ἑξαπλάσιον ἐργάσαιτό τις τῶν μεταλλικῶν, | |
| 15 | ὡς εἶναι τοῦ μὲν ἰοῦ καὶ τῆς λεπίδος ἑκατέρου δραχμὴν, κηροῦ δὲ 𐅻 ιβʹ. τῆς λάρικος δὲ τὸ ἀνάλογον. ἀνάλογον δὲ ἔσται, εἰ τρεῖς εἶεν αὐτῆς δραχμαί. λιπαροῦ δ’ ὄντος τοῦ κη‐ | |
| ροῦ, κᾂν ἔλαττον ἐμβληθῇ τῆς ῥητίνης, αὐτάρκη σύστασιν | 676 | |
13.677 | ἕξει τὸ φάρμακον. ἐπὶ γάρ τοι τῶν τοιούτων φαρμάκων ἡ ῥητίνη διὰ τὴν σύστασιν ἐμβάλλεται, καθάπερ γε καὶ τὸ μύρσινον ἢ σχίνινον. ἐγὼ δὲ καὶ Ἀττικῷ ποτε οἰσύπῳ μα‐ λάττων τὸν κηρὸν ἔμιξα. καί μοι κατὰ τὴν χρῆσιν ἐφάνη | |
| 5 | τὸ φάρμακον ἢ οὐδὲν ἢ βραχὺ παντελῶς ἀπολείπεσθαι τῶν ἄνευ τούτων σκευασθέντων. εὔδηλον δὲ ὡς εὐτονίαν λέγω τοῦ γενησομένου φαρμάκου ταῦτα. τὸ γὰρ τῆς ὠφελείας ἐν τῷ πρός τι, δυναμένου τοῦ μαλακωτέρου φαρμάκου πρὸς τὰ μετριώτερα τῶν κακοήθων ἁρμόττειν, μᾶλλον τοῦ σφο‐ | |
| 10 | δροτέρου. ἔνθα γοῦν ἧττον μέν ἐστι κακόηθες αὐτὸ τὸ ἕλ‐ κος, ὀχθώδη δὲ τὰ χείλη, βελτίων ἐπὶ τούτων ἐστὶν ὁ οἰ‐ σύπος. ἀγαθὸν δ’ εἰς ταῦτα φάρμακόν ἐστι καὶ ὁ τῆς ἐλά‐ φου τε καὶ μόσχου μυελὸς, ὅντινα χρὴ προλειώσαντα μι‐ γνύναι τῷ κηρῷ πρότερον, εἶθ’ οὕτως αὐτοῖς ἡνωμένοις | |
| 15 | ἀναλαμβάνειν τὰ μεταλλικὰ προλελειωμένα, μέχρι τοῦ χνοώδη γενέσθαι. δακνώδη γάρ ἐστι τὰ τοιαῦτα. καὶ πάντα δ’ ἱκα‐ νῶς προλελειώσθω τὰ ξηρὰ καὶ γεώδη τῇ συστάσει φάρμακα, καθάπερ ἥ τε κηκίς ἐστι καὶ οἱ κύτινοι καὶ τὰ σίδια καὶ | |
| ὁ τῆς Αἰγυπτίας ἀκάνθης καρπός. καὶ γὰρ δυσλείωτα | 677 | |
13.678 | πάντ’ ἐστὶ τὰ τοιαῦτα, καθάπερ εὐλείωτα τὰ ἐκ χυλῶν ἢ ὀπῶν ἐξηρασμένων γεγονότα, σμύρνα καὶ ἀλόη καὶ ἀκακία καὶ ὅσα τούτοις ὁμογενῆ. καλῶς δ’ ἐπὶ τῇ τελευτῇ τοῦ προειρημένου φαρμάκου τῆς γραφῆς ὁ Ἀσκληπιάδης προσέ‐ | |
| 5 | θηκεν αὐτοῖς ὀνόμασι· καὶ ταῦτα λῦε διὰ τρίτης καὶ ἀπο‐ πυρία καὶ τὸ αὐτὸ πλατυσμάτιον ἀπονίψας μάλαξον καὶ πάλιν ἐπιτίθει. εἰ μὴ γὰρ ἐπὶ πλέον ὁμιλήσειε τῷ χρωτὶ τὸ φάρμακον, οὐδὲν ἀνύσει. λέληθε δὲ καὶ τοῦτο αὐτὸ τοὺς πολλοὺς τῶν ἰατρῶν, καὶ νομίζουσιν, εἰ τρὶς τῆς ἡμέρας | |
| 10 | ἐκμάξαιεν τοὺς ἰχῶρας τοῦ ἕλκους, ἄμεινόν τι πράττειν τῶν δὶς ἀποματτόντων. τοὺς δ’ ἅπαξ λύοντας καὶ αὐτοὶ πολ‐ λάκις οἱ κάμνοντες ὡς ἀμελούμενοι μέμφονται. προσήκει δ’ ὑμᾶς μεμνῆσθαι κᾀνταῦθα τοῦ πολλάκις ἡμῖν εἰρημένου κατὰ πολλὰ τῶν ἡμετέρων ὑπομνημάτων, ὡς αἱ ποιότητες | |
| 15 | ἁπάντων τῶν πλησιαζόντων σωμάτων εἰς ἀλλήλας τι δρῶσι, κᾂν τὸ ἕτερον αὐτῶν ἰσχυρότερον ᾖ πολλῷ. κατὰ γάρ τοι τοῦτον τὸν λόγον ὁμοειδεῖς πως ἀλλήλαις ἐν τῷ χρόνῳ γί‐ γνονται, κᾂν διαφέρωσι πάμπολυ. γενομένης δ’ ὁμοειδοῦς τῷ | |
| θεραπευομένῳ σώματι τῆς τοῦ φαρμάκου ποιότητος ἡ ὠφέ‐ | 678 | |
13.679 | λεια μείζων ἕπεται. διὰ τούτων οὖν ὅ τε πρῶτος ἐπινοή‐ σας χρῆσθαι τὸ πρότερον ἐπιτεθέντι πλατύσματι δικαίως ἂν ἐπαινοῖτο καὶ ἡμᾶς ἕπεσθαι προσῆκεν αὐτῷ πολὺ μᾶλ‐ λον, ἐπεὶ καὶ τῇ πείρᾳ μαρτυρουμένην τὴν ἐπίνοιαν ἐγνώ‐ | |
| 5 | καμεν. εὐλόγως δὲ καὶ πυριᾶσθαι κελεύει διὰ τρίτης αὐτὸ καθ’ ἑκάστην δηλονότι λύσιν, ἐπεὶ γὰρ ἰσχυρόν ἐστι τὸ φάρ‐ μακον, εἰκότως παρηγορίας δεῖται. βέλτιον οὖν ἐπὶ τῶν μὴ πάνυ κακοήθων τετραπλάσιον ἢ πενταπλάσιον εἶναι τὸν κη‐ ρὸν ἀμφοῖν ὁμοῦ τῶν μεταλλικῶν. ἐφεξῆς δὲ τῷ προγεγραμ‐ | |
| 10 | μένῳ φαρμάκῳ γέγραφεν ἕτερον φάρμακον ὁ Ἀσκληπιάδης τὴν σύστασιν ἔχον τήνδε. ♃ ἰοῦ γο βʹ. λεπίδος γο βʹ. διφρυγοῦς γο αʹ. κηροῦ λι. αʹ. λάρικος γο γʹ. αὕτη πάλιν ἡ συμμετρία τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ἡ αὐτὴ τῇ πρόσθεν ἐστὶν, μόνῳ τῷ διφρυγεῖ πλεονεκτοῦσα. τἄλλα γοῦν ἅπαντα | |
| 15 | διπλάσια τῶν ἔμπροσθέν ἐστιν. ἐν ἐκείνῃ μὲν γὰρ τῇ γραφῇ γο αʹ. ἔβαλλεν ἰοῦ καὶ λεπίδος ἑκατέρου, συναμφο‐ τέρου δ’ αὐτῶν τὸν κηρὸν τριπλάσιον, εἴ γε τὰς πάσας | |
| γο στʹ. ἠξίου βάλλειν αὐτοῦ, τὴν μέντοι ῥητίνην ἡμιούγγιον | 679 | |
13.680 | ἑκατέρου τῶν μεταλλικῶν. ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ γραφῇ ταύτης μὲν ἀντὶ μιᾶς καὶ ἡμισείας οὐγγίας τρεῖς ἐμβάλλειν κελεύει, τῶν μεταλλικῶν δ’ ἀντὶ γο αʹ. ἑκατέρου δύο, καὶ τοῦ κη‐ ροῦ λίτραν ἐν τῇ προτέρᾳ γραφῇ βάλλων ἡμίλιτρον. εὔδη‐ | |
| 5 | λον οὖν ὅτι τὸ διφρυγὲς μόνον ἐν τῇ δευτέρᾳ προσέθηκε, καὶ εἴπερ οὐγγίαν αὐτοῦ βάλλειν κελεύει κατὰ διπλασίων τῶν ἄλλων, ἐάν τις ἁπλᾶ πάντα τὰ κατὰ τὴν προτέραν γραφὴν μιγνὺς τοῦ διφρυγοῦς αὐτοῖς ἡμιούγγιον προσθήσει, ποιήσει τὴν σύνθεσιν τοῦ φαρμάκου τοιάνδε. ♃ λεπίδος γο αʹ. | |
| 10 | ἰοῦ γο αʹ. κηροῦ ἡμίλιτρον, ῥητίνης λάρικος γο αʹ. καὶ ἡμί‐ σειαν, διφρυγοῦς ἡμιούγγιον, ἡ αὐτὴ κατὰ πᾶν καὶ ἥδε τῇ προτέρᾳ γίγνεται, πλὴν τοῦ διφρυγοῦς. ἔστι δὲ τὸ μὲν δι‐ φρυγὲς οὕτω μέτριον φάρμακον, ὡς καὶ μόνον ἐπιπαττόμε‐ νον ἰᾶσθαι τὰ δυσεπούλωτα τῶν ἑλκῶν. ὁμοίως δ’ αὐτῷ | |
| 15 | καὶ ὁ κεκαυμένος χαλκός. ἰσχυρότερος δ’ ἱκανῶς ὁ ἰὸς, ὡς ἐκπεπτωκέναι τοῦ καὶ τὰ πάνυ ῥυπαρὰ καὶ ὑγρὰ θεραπεύ‐ ειν, εἰ καταπάττοι τις αὐτὸ μόνον· ἀναβιβρώσκει γὰρ καὶ δά‐ | |
| κνει σφοδρῶς. ἐπὶ δὲ τῶν χειρωνείων ἑλκῶν τοῖς ἄλλοις μι‐ | 680 | |
13.681 | χθεὶς φαρμάκοις εἰς τοσοῦτον ἐκλύεται μὲν αὐτὸς τοῦ σφο‐ δροῦ τῆς δυνάμεως, αὐξάνει δὲ τὴν ἐκείνων, ὡς γενέσθαι τὸ σύνθετον ἐξ ἁπάντων φάρμακον κάλλιστον. ᾧ λόγῳ δ’ ἐμί‐ χθη τοῖς εἰρημένοις φαρμάκοις ὁ ἰὸς, τούτῳ καὶ ἡ ἄσβεστος | |
| 5 | τίτανος, ὀλίγη τῇ ἀναλογίᾳ πολλοῖς ἐπεμβληθεῖσα πρός τι‐ νων. ἡ δ’ ἐσβεσμένη μέτριόν ἐστι φάρμακον, εἰ δὲ καὶ πλυ‐ θείη, παντάπασιν ἄδηκτον. ταύτην μὲν οὖν τὴν ἔμπλαστρον ἕνεκα παραδείγματος ἔγραψε, διότι γυμνάζεσθαι τοὺς νέους ἐπὶ τῶν κατὰ μέρος ἀξιῶ, καὶ μὴ μόνοις ἀρκεῖσθαι τοῖς κα‐ | |
| 10 | θόλου. πάλιν δ’ ἐπ’ ἀρχὴν ἀγαγὼν τὸν λόγον ἐπὶ τὰς ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένας μεταβήσομαι. [Περὶ τῶν ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένων ἐμπλάστρων πρὸς τὰ κακοήθη τῶν ἑλκῶν.] Παραθήσομαι τοίνυν ἕνεκα παραδείγματος ὅσα τῇ πείρᾳ κέκριται τῶν συν‐ | |
| 15 | θέτων φαρμάκων πρὸς τὰ κακοήθη τῶν ἑλκῶν ἁρμόττοντα, τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῶν Ἀνδρομάχου γεγραμμένων ποιησάμενος. μέμψαιτο δ’ ἄν τις αὐτῷ χωρὶς διορισμοῦ τὰ φάρμακα | |
| γράψαντι. τούτου γὰρ παραλελειμμένου συμβαίνει κακῶς αὐ‐ | 681 | |
13.682 | τοῖς χρῆσθαι τοὺς πολλοὺς τῶν ἰατρῶν, καὶ διὰ τοῦτο ποτὲ μὲν ἐπιτυγχάνειν τοῦ σκοποῦ θαυμασίως, ἔστι δὲ ὅτε καὶ διαμαρτάνειν ἀποπίπτοντας πάμπολυ. δέον οὖν εἰπεῖν ἰσχυ‐ ρότατον τόδε τι, πάνθ’ ἑξῆς ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος καὶ | |
| 5 | τούτου πάλιν ἕτερον μετριώτατον. ἀσθενέστατον δὲ τοῦτο οὐδένα διορισμὸν προσθείς. ἄρχεται γοῦν αὐτῶν τούτων προσγράψας μὲν ἐπουλωτικαί. μετὰ δὲ τὸ πρόσγραμμα τοῦτο γράφων ἐφεξῆς. ♃ καδμείας ὀπτῆς λίτραν αʹ. χαλκίτεως κε‐ καυμένης λι. αʹ. κηροῦ λίτρας δʹ. ῥητίνης ξηρᾶς λίτρας γʹ. | |
| 10 | μυρσίνου λίτρας γʹ. οἴνου εἰς τὰ ξηρά. τούτων δὲ ἐφεξῆς γράφει κατὰ λέξιν οὕτως· ἡ διὰ λαδάνου. καὶ προσθεὶς τὴν συμμετρίαν ἐφεξῆς πάλιν ἔγραψεν· ἄλλως, ὡς Ἀλκιμίων. εἶτα κᾀνταῦθα τὰς συμμετρίας τῶν ἁπλῶν φαρμάκων γρά‐ ψας ἐπιφέρων φησίν· ἡ διὰ κριθῶν. καὶ μετὰ τὸ ταύτην | |
| 15 | συνθεῖναι πάλιν οὕτως ἔγραψεν· ἄλλη ἐπουλωτική. ♃ ῥη‐ τίνης ξηρᾶς 𐅻 ιηʹ. διφρυγοῦς 𐅻 δʹ. λιθαργύρου 𐅻 ιστʹ. κη‐ ροῦ 𐅻 ιʹ. ἐλαίου κο. δʹ. ὡς εἶναι τοῦτο τὸ φάρμα‐ | |
| κον ἕκτον ἀπὸ τῆς ἀρχῆς αὐτῷ. καὶ μετ’ αὐτὸ πάλιν ἓξ | 682 | |
13.683 | ἄλλα γράφει προγράφων ἑκάστου τὸ ἄλλη, προσυπακοῦσαι δηλονότι κελεύων ἡμᾶς τὸ ἐπουλωτική. τὰ μὲν οὖν πέντε τῶν συνήθων ἐστὶν ἐπουλωτικῶν οὔτε τῶν δυσεπουλώτων οὔτε τῶν κακοήθων, τὸ δ’ ἕκτον τῶν δυσεπουλώτων, οὐ | |
| 5 | μὴν ἤδη γε τῶν κακοήθων. ἀλλ’ αἱ γραφαὶ τῶν ὑπολοίπων ἓξ φαρμάκων τοῖς κακοήθεσιν ἁρμόττουσι διαφέρουσαι κατ’ ἰσχὺν ἀλλήλων, αἷς δυοῖν θάτερον ἐχρῆν, ἤτοι λογικὴν καὶ μεθοδικὴν ποιούμενον τὴν διδασκαλίαν προσγεγραφέναι τὴν κατὰ σφοδρότητα διαφορὰν, ὡς ἡμῶν νοησάντων, ἐπὶ μὲν | |
| 10 | τῶν κακοηθεστέρων ἑλκῶν τοῖς ἰσχυροτέροις χρῆσθαι φαρ‐ μάκοις, ἐπὶ δὲ τῶν μετριωτάτων τοῖς ἀσθενεστέροις· ἢ τοῖς ἐμπειρικοῖς ὁμοίως γράψαι, τοῖς μὲν φαγεδαινικοῖς καὶ ὅλως τοῖς ἀναβιβρωσκομένοις καὶ νεμομένοις ἐπιτήδεια τάδε τινὰ τῶν φαρμάκων εἶναι, τοῖς δὲ κοίλοις τάδε τινὰ, καὶ τοῖς μὲν | |
| 15 | ἱκανῶς ῥυπαροῖς ταυτὶ, τοῖς δὲ μετὰ φλεγμονώδους ἢ σκιῤ‐ ῥώδους διαθέσεως ἢ τῶν χειλῶν τοῦ ἕλκους σκληρῶν ἢ ὀχθωδῶν ἢ μελάνων ἤ τινα ἄλλην χροιὰν ἐχόντων, ἴδια ἑκά‐ | |
| στου. τούτων μὲν οὐδὲν ἐποίησεν· ἐφεξῆς δ’ ἀλλήλων ἔγρα‐ | 683 | |
13.684 | ψεν ἓξ ἐπουλωτικὰς δυνάμεις, ὧν ἐγὼ τὴν σύνθεσιν ἐρῶ μετὰ τῶν οἰκείων διορισμῶν. τὸ μὲν οὖν πρῶτον αὐτῷ γε‐ γραμμένον, ἕβδομον δ’ ἀπὸ τῆς ἀρχῆς ἰσχυρὸν ἱκανῶς ἐστιν ὡς ἂν ἴσον ἔχον ὄγκον, ἔλαβεν ἰοῦ καὶ λεπίδος, ἐκλέλυκε | |
| 5 | δ’ αὐτοῦ καὶ καθῄρηκε τὴν ἰσχὺν, ἡ τοῦ κηροῦ μίξις ὀκτα‐ πλασία μὲν ἑκατέρου, τετραπλασία δὲ συναμφοτέρου γενο‐ μένη. τοῦ μὲν γὰρ ἰοῦ καὶ τῆς λεπίδος οὐγγίαν ἑκατέρου μῖξαι κελεύει, τοῦ κηροῦ οὐγγίας ὀκτὼ, πάνυ καλῶς τοῦ συν‐ θέντος αὐτὸ φυλαξαμένου μῖξαί τι τῶν μαλθακωδῶν, ἐλαίου | |
| 10 | λέγω καὶ στέατος, οἰσύπου τε καὶ βουτύρου καὶ ῥητίνης. ἀλλ’ ἐὰν λιπαρὸς ὁ κηρὸς μὴ ᾖ, δύσμικτά γε ἕξει τὰ μεταλ‐ λικὰ, κᾂν βιασόμεθα τὴν μίξιν αὐτῶν, ἢ παρὰ πυρὶ ποιεῖν ἢ ἐν ἡλίῳ θερμῷ, μικρὸν ὕστερον σκληρὸν ἔσται τὸ φάρ‐ μακον, ὥσθ’ ὅταν ἐπιτεθῇ τῷ ἕλκει, διφθέραν ἑαυτοῦ σκλη‐ | |
| 15 | ρὰν ὁ κάμνων οἰήσεται ψαύειν. πάντα γὰρ τὰ τοιαῦτα φάρ‐ μακα τὴν χρῆσιν ἔχει τοιαύτην, ἢν καὶ θερμὰς ἔχων τις τὰς χεῖρας ἀναιρεῖται τηλικοῦτον μέγεθος ἐξ αὐτῶν, ἡλίκον μα‐ | |
| λαχθέν τε καὶ πλατυνθὲν, ἐπιτεθήσεται καθ’ ὅλου τοῦ ἕλ‐ | 684 | |
13.685 | κους, ὡς καὶ τὰ χείλη σκέπειν. ὅταν δ’ ᾖ βαθὺ, προσανα‐ πληροῦται τὸ κοῖλον αὐτοῦ πᾶν, ἐντεθέντος αὐτῷ τοῦ φαρ‐ μάκου. καὶ μετὰ τοῦτο πάλιν ἐπιτίθεται πλάτυσμα ἕτερον, συμπεριλαμβάνον καὶ τὰ χείλη. κᾄπειτα τούτῳ βεβρεγμένον | |
| 5 | πάλιν ὀθόνιον ὕδατι ψυχρῷ τηλικοῦτον ἐπιβάλλεται κατὰ παντὸς, ὡς σκεπάσαι τὸ φάρμακον, εἶτ’ ἔξωθεν σπόγγος μα‐ λακὸς, ἐπιδέσμῳ κατειλημμένος ἐξ ὀθόνης, ἤτοι ἅπαξ ἢ δὶς ἐν κύκλῳ περὶ τὸ πεπονθὸς μόριον ἑλιττομένῳ, τηλικούτῳ τὸ πλάτος, ὡς ἅπαν κατειλῆφθαι τὸ ἕλκος ἅμα τοῖς χείλεσι, | |
| 10 | καί τι καὶ τῶν ὑπερκειμένων τε καὶ ὑποκειμένων αὐτοῖς, ἡ δὲ ἐπίδεσις ἀπὸ δυοῖν ἀρχῶν γιγνέσθω, καλοῦσι δ’ οὕτως, ὅταν τὸ μέσον ὅλον τοῦ τελαμῶνος ἐπιβάλληται τῷ πεπον‐ θότι τόπῳ, τῶν κεφαλῶν δ’ ἑκάτερον ἀπάγηται πρὸς τὸ ἀντικείμενον. εἶτα ἐὰν μὲν ἰσχυρὸν ᾖ τὸ ὀθόνιον, ὡς διὰ | |
| 15 | μιᾶς ἐπιβολῆς ἀσφαλῶς κατέχειν τὸν σπόγγον, αὐτόθι που συῤῥαφήσεται διὰ τῶν περάτων, ἀφαιρουμένου ψαλίδι τοῦ περιττεύοντος· ἐὰν δὲ ἀσθενὲς, αὖθις ἀχθήσεται τῶν κεφα‐ λῶν ἑκάτερον ὁμοτόνως ἑλκόμενον ἐπὶ τὸ πεπονθὸς, ὅπερ | |
| ἐν τοῖς μάλιστα φυλακτέον ἐστὶ κατά τε τὴν πρώτην ἐπι‐ | 685 | |
13.686 | βολὴν, οὐχ ἥκιστα δὲ καὶ κατὰ τὴν δευτέραν. οὐ μὴν οὐδὲ ἐκείνου σε χρὴ λήθην ἔχειν, οὗ πρῶτος ὧν ἴσμεν Ἱπποκρά‐ της εὗρεν, ἁμαρτανομένου πάλαι μὲν ὑπὸ πάντων τῶν πρὸ αὐτοῦ, νυνὶ δ’ ὑπὲρ τῶν μὴ μαθόντων νομίμως τὴν τέχνην. | |
| 5 | οἴονται γὰρ ἄμεινον εἶναι, τὸ μὲν ἡλκωμένον μέρος ἄθλιβον φυλάττειν, ἑκατέρωθεν δ’ αὐτοῦ περιβάλλειν τὸ ἐπίδεσμον, ὅπερ εἰς ὅσον ἐστὶ βλαβερὸν ὑφ’ Ἱπποκράτους ἐδείχθη. ὅταν οὖν σοι ταῦτα κατὰ τὴν πρώτην ἡμέραν πραχθῇ, τῇ δευτέρᾳ διάβρεχε τὸν σπόγγον, ἐπιχέων ὕδατι | |
| 10 | ψυχρῷ. θερμοῦ δὲ καὶ ξηροῦ τοῦ περιέχοντος ὄντος καὶ δὶς καὶ τρὶς τῆς ἡμέρας ποιητέον τοῦτο καὶ λυτέον τὸ ἐπίδεσ‐ μον διὰ τρίτης· εἰ δὲ χειμὼν εἴη, καὶ διὰ τετάρτης. ἐπισκε‐ πτέον δὲ τὴν γεγονυῖαν ἐκ τοῦ φαρμάκου περὶ τὸν πεπον‐ θότα τόπον ἀλλοίωσιν, ἔν τε τῇ κοιλότητι τοῦ ἕλκους καὶ | |
| 15 | κατὰ τὰ χείλη καὶ μέντοι περὶξ αὐτῶν. ἡ δ’ ἐπίσκεψις, ἐξ ὧν ἔμαθες ἐν τοῖς περὶ κράσεων ὑπομνήμασι γιγνέσθω σοι, λέλεκται δὲ περὶ τούτων τῶν ἑλκῶν καὶ κατὰ τὴν θεραπευ‐ | |
| τικὴν μέθοδον. ἤτοι γὰρ ξηρότερον ἢ ὑγρότερον ἢ θερμό‐ | 686 | |
13.687 | τερον ἢ ψυχρότερον ἐφάνη τοῦ πρόσθεν, ὅλον τε τὸ πε‐ πονθὸς μόριον ἕκαστόν τε τῶν μερῶν αὐτοῦ. καὶ πρὸς τού‐ τοις ἐπισκέπτεσθαι προσήκει πότερα καθῄρηταί τι τῶν χει‐ λῶν ἢ μεμάλακταί πως ἢ λελέπτυνται καὶ περὶ τῆς κατὰ | |
| 5 | τὴν χροιὰν ὑπαλλαγῆς καὶ περὶ τοῦ κατὰ τὸν ῥύπον πλή‐ θους. ἐκ τούτων γὰρ εἴσῃ πότερον ἰσχυρότερον ἢ μαλακώ‐ τερον ἐπιθεῖναι προσήκει φάρμακον ἢ ταὐτὸ τῷ πρώτῳ. δυνήσῃ δὲ καὶ τὸ πρῶτον αὐτὸ ῥᾳδίως ἐξαλλάττειν, εἰ μὲν μαλακώτερον ποιῆσαι βούλοιο, μιγνὺς ἐν τῷ μαλάττειν ὀλί‐ | |
| 10 | γον τινὸς τῶν στυφόντων ἐλαίου ἤτοι μυρσίνου ἢ ῥοδίνου ἢ μηλίνου ἢ σχινίνου ἢ μαστιχίνου ἢ κυπρίνου. εἰ δ’ ἰσχυ‐ ρότερον ἤτοι τῆς λεπίδος ἢ τοῦ ἰοῦ, παρεσκευάσθω γάρ σοι τούτων ἑκατέρου βραχὺ λεῖον ἀκριβῶς, ἵν’ ἐν τῷ μαλάττειν προσβάλλῃς. ἐγὼ δὲ, ὡς ἴστε, καὶ προσεπιπάττω τι τῶν | |
| 15 | πραέων φαρμάκων τῷ ἕλκει καὶ κατ’ αὐτοῦ τὸ πρῶτον ἐπι‐ τίθημι φάρμακον ἐμπλαστρῶδες. εὔδηλον δ’ ὅτι πραέα λέγω φάρμακα διφρυγὲς, σαρκοκόλλαν, χαλκῖτιν κεκαυμένην, ὁμοίως δὲ καὶ τὸν χαλκὸν καὶ τὸν ἰὸν κεκαυμένον καὶ τὸ χάλκαν‐ | |
| θον. ἄκαυστα μὲν γὰρ ταῦτα πάντα δριμέα, καυθέντα δὲ | 687 | |
13.688 | μέτρια, πλυθέντα δὲ μετὰ τὴν καῦσιν ἄδηκτα γίγνεται. ἄμει‐ νον δὲ καὶ τὴν ἔμπλαστρον αὐτὴν μεταῤῥυθμίζειν, ὡς εἴρη‐ ται, τῇ μίξει καί τι τῶν ἄλλων ἐπιτιθέναι φαρμάκων, ὧν ἐφεξῆς Ἀνδρόμαχος ἐμνημόνευσε, μὴ μόνον ὁρῶντας δυνάμεις | |
| 5 | τῶν μιγνυμένων, ἀλλὰ καὶ τὰς ποσότητας, ὥσπερ ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ νῦν εἰρημένου. τετραπλάσιος γὰρ ὁ κηρὸς μίγνυται συν‐ αμφοτέρῳ τῷ τε ἰῷ καὶ τῇ τοῦ χαλκοῦ λεπίδι. μιχθεὶς οὖν τριπλάσιος ἰσχυρότερον αὐτὸν ποιήσει, καθάπερ γε κᾂν πεν‐ ταπλάσιος, ἀσθενέστερον. οὕτως οὖν πράττειν χρὴ κᾀπὶ τῶν | |
| 10 | ἄλλων, οἷον ἐπὶ τοῦ μετὰ τὸ προειρημένον φάρμακον γε‐ γραμμένου κατὰ τὴν ἑξῆς τάξιν ὀγδόου, συμμετρίαν ἔχοντος τήνδε. ♃ χρυσοκόλλης 𐅻 βʹ. λεπίδος 𐅻 βʹ. κηροῦ 𐅻 στʹ. δι‐ φρυγοῦς 𐅻 βʹ. λιθαργύρου 𐅻 ηʹ. ῥοδίνου ἢ μυρσίνου ὀλί‐ γον. ἐν τούτῳ τῷ φαρμάκῳ χρυσοκόλλα μὲν καὶ διφρυγὲς | |
| 15 | αὐτὰ καθ’ αὑτὰ μόνα καταπαττόμενα τοῖς κακοήθεσιν ἕλ‐ κεσιν ἱκανὰ θεραπεύειν ἐστίν. ἡ λεπὶς δὲ ἰσχυρότερον καὶ τραχυντικώτερον καὶ δηκτικώτερον φάρμακόν ἐστι, καὶ διὰ | |
| τοῦτο λιθάργυρον ἔμιξεν ὁ συνθεὶς τὸ φάρμακον, ὑπειδόμε‐ | 688 | |
13.689 | νος τὸ βίαιον τῆς λεπίδος, ἐκλῦσαί τε βουληθεὶς αὐτὸ τῇ μίξει τοῦ μαλακωτέρου φαρμάκου. καὶ εἴ τις ἄνευ κηροῦ τὰ τέτταρα μίξειε κατὰ τὴν εἰρημένην συμμετρίαν, ἕξει φάρμα‐ κον ξηρὸν ἐπίπαστον οὐκ ἀγεννὲς εἰς τὴν τῶν κακοήθων | |
| 5 | ἑλκῶν ἴασιν. ἀλλ’ ἔμπλαστρόν γε βουλομένῳ σοι ποιῆσαι τόν τε κηρὸν ἀναγκαῖόν ἐστι μιγνύναι. καὶ διὰ τὸ τῶν μεταλλικῶν πλῆθος ἐξ ἀνάγκης καὶ τῶν ὑγρῶν ἐμνημόνευσεν ὁ Ἀνδρόμα‐ χος ἐν τῇ προκειμένῃ δυνάμει ῥοδίνου τε καὶ μυρσίνου. πάνυ γὰρ ὁ κηρὸς ὀλίγος ἐστὶν, ὡς πρὸς τὸ τῶν μεταλλικῶν πλῆθος. | |
| 10 | ὅπου τοίνυν τῆς χρυσοκόλλης μὲν καὶ τῆς λεπίδος καὶ τοῦ διφρυγοῦς, ἐκ δυοῖν δραχμῶν τῶν εἰρημένων, τῆς λιθαρ‐ γύρου δὲ ὀκτὼ μίγνυσθαι κελεύει, τεσσαρεσκαίδεκα δηλονότι τὰς πάσας ἐργαζόμενος ἢ κηρὸν λιπαρὸν ἐδεῖτο μῖξαι πάμ‐ πολυ ἢ προσμῖξαί τι τῷ φαρμάκῳ τῶν ἐλαιωδῶν. ἐπὶ δὲ | |
| 15 | τοῦ προειρημένου φαρμάκου τετραπλάσιος ἦν ὁ κηρὸς τῶν μεταλλικῶν. ἔξεστιν οὖν ἡμῖν ἀφελοῦσι τὴν λιθάργυρον ἐκ τῶν ἄλλων συντιθέναι τὸ φάρμακον, ὥσπερ ἐγώ ποτε ἐποί‐ ησα. εἰ γὰρ τοῦτο πράξειέ τις, οὐ δεήσεται τοῦ μυρσίνου, | |
| λιπαροῦ γε, ὡς ἔφην, ὄντος τοῦ κηροῦ. σκληρὸς δ’ εἴπερ | 689 | |
13.690 | εἴη, δεήσει προσθεῖναί τι καὶ τῶν ὑγρῶν. διὰ τοῦτο οὖν μοι δοκοῦσιν ἔνιοι καὶ τὰ τοιαῦτα φάρμακα προσγεγραφέ‐ ναι τῷ κηρῷ, τινὲς μὲν τοῦ νέου, τινὲς δὲ τοῦ προσφάτου, οὐ μὰ Δία τῆς ἡλικίας αὐτοῦ χρῄζοντες, ὥσπερ ἐπ’ ἄλλων | |
| 5 | φαρμάκων, ἀλλὰ τῆς ὑγρότητος. ἔστι μὲν γὰρ ὄντως κρείτ‐ των ὁ νέος, ἀλλ’ οὐχ ὥστε φεύγειν ἤδη τὸν δυοῖν ἢ τριῶν ἐτῶν. ἐπὶ δὲ τὴν ἐφεξῆς τῇδε γεγραμμένην ἔμπλαστρον ἰέναι καιρὸς οὕτως ἔχουσαν. ♃ διφρυγοῦς 𐅻 πδʹ. λιθαργύρου 𐅻 σμʹ. κηροῦ 𐅻 τιηʹ. ἐλαίου κο. στʹ. εἴη δ’ ἂν τοῦτο τὸ | |
| 10 | φάρμακον ἐπουλωτικὸν, ἑλκῶν οὐδέπω μὲν κακοήθων, ἤδη δὲ δυσεπουλώτων. ξηραίνει μὲν γὰρ, ἀλλ’ οὐκ ἰσχυρῶς, ὥσπερ τὸ μετ’ αὐτὸ γεγραμμένον, οὐ μὴν οὐδ’ ἐν τηλικαύτῃ συμ‐ μετρίᾳ σκευάζειν αὐτὸ προσήκει. ταὐτὸν γὰρ αὐτῷ τοῦτό ἐστι. ♃ διφρυγοῦς 𐅻 ιδʹ. λιθαργύρου 𐅻 μʹ. κηροῦ 𐅻 νγʹ. | |
| 15 | μυρσίνου ἐλαίου γο ιʹ. ἑξαπλάσια γὰρ τούτων ἐστὶ τὰ ὑπὸ τοῦ Ἀνδρομάχου γεγραμμένα. τοῦτο μὲν οὖν ἐπουλωτικὸν ὄντως ἐστὶν ὅμοιον τῷ διὰ καδμείας καὶ τῇ γλυκείᾳ καλου‐ | |
| μένῃ, περὶ ὧν κατὰ τὸν ἑξῆς λόγον εἰρήσεται. τὸ δὲ μετ’ | 690 | |
13.691 | αὐτὸ γεγραμμένον ἰσχυρότερον μὲν, οὐ μὴν ἐγγύς γε τῷ πρώτῳ τῶν ἓξ τούτων, ἑβδόμῳ δ’ ἀπὸ τῆς πρώτης ἀρχῆς, εἰς ὃν τήν τε λεπίδα καὶ τὸν ἰὸν ἔμιξε τετραπλασίῳ κηρῷ. διφρυγοῦς γὰρ ἐπὶ τούτοις 𐅻 ιστʹ. μιγνὺς, λιθαργύρου μὲν | |
| 5 | ἐπιβάλλει 𐅻 μηʹ. κηροῦ δὲ ξστʹ. εἶτα διὰ τὸ τούτων πλῆ‐ θος ἠναγκάσθη μιγνύειν αὐτοῖς μυρσίνου κο. αʹ 𐅶ʹʹ. ἀριθ‐ μείσθω τοιγαροῦν ἡμῖν ἐν τοῖς ἐπουλωτικοῖς καὶ τοῦτο. καὶ τὸ μετ’ αὐτὸ δὲ ταὐτοῦ μέν ἐστι γένους, πρᾷον δὲ ἱκανῶς καὶ ἄδηκτον ἐκ μολύβδου κεκαυμένου καὶ πεπλυμένου καὶ | |
| 10 | σποδίου καὶ καδμείας καὶ διφρυγοῦς καὶ τερμινθίνης συγκεί‐ μενον. Ζήνωνα δέ φησι καὶ χαλβάνην αὐτῷ μιγνύειν, ὅπερ ἐμοὶ περιττὸν εἰς τὰ προκείμενα φαίνεται. γράφει δ’ οὖν αὐτοῦ τὴν συμμετρίαν τοιάνδε. ♃ τοῦ μὲν πεπλυμέ‐ νου μολύβδου 𐅻 βʹ. τοῦ δὲ σποδίου 𐅻 δʹ. καὶ τῆς καδμείας | |
| 15 | ὡσαύτως 𐅻 δʹ. τοῦ διφρυγοῦς δὲ αʹ ἢ δʹ. ἀναλαμβάνει δὲ αὐτὰ 𐅻 στʹ. τῆς τερμινθίνης. τὸν δὲ Ζήνωνά φησι τῆς χαλ‐ βάνης μιγνύναι 𐅻 𐅶ʹʹ. ἄλλως δʹ. εἰ μὲν ὡς πρὸς τὸ μαλά‐ | |
| ξαι τὰ τυλώδη καὶ σκληρὰ χείλη καὶ διὰ τοῦτο καλούμενα | 691 | |
13.692 | πρός τινων ὀχθώδη καλῶς μιγνύντα, εἰ δ’ ὡς πρὸς τὴν κακοήθειαν τοῦ ἕλκους, οὐκ ὀρθῶς. κᾂν μὴ προσλάβῃ δὲ τῆς χαλβάνης ἔτι καὶ οὕτως ἀπολείπεται τῆς τῶν κακοήθων ἑλ‐ κῶν ἰσχύος. εἰκότερον οὖν ὡς ἐπουλωτικὰ τὰ δώδεκα ταῦτα | |
| 5 | ἐφεξῆς ἀλλήλων ἔγραψε φάρμακα. πλὴν γὰρ δυοῖν ἐν αὐτοῖς, τοῦ τε κατὰ τὴν τάξιν ἀπὸ τῆς ἀρχῆς ἑβδόμου καὶ τοῦ μετ’ αὐτὸ, τἄλλα πάντα δυσεπουλώτων μέν ἐστιν ἑλκῶν ἰατικὰ, κακοήθων δ’ οὐκ ἔτι. καὶ γὰρ τὸ δωδέκατον ἐπ’ αὐτοῖς ὁμοίως ἐπουλωτικὸν μέν ἐστιν, ἀσθενέστερον δὲ ἢ ὥς γε κα‐ | |
| 10 | κοήθη θεραπεύειν. ἡ δὲ σύνθεσις καὶ τούτου τοιάδε τίς ἐστι. ♃ μολυβδαίνης 𐅻 ρʹ. διφρυγοῦς 𐅻 ιστʹ. σώρεως 𐅻 ιʹ. μί‐ συος κυπρίου ὀπτοῦ 𐅻 ηʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. μυρσίνου 𐅻 μʹ. διὰ βραχυτέρας δὲ συμμετρίας ἀνάλογον ἐχούσης τῇδε συντιθέναι χρὴ πάντα τὰ τοιαῦτα | |
| 15 | φάρμακα γινώσκοντας ὑμᾶς, σκληρὰ καὶ λιθώδη γίγνεσθαι ταχέως αὐτά. τοσοῦτον οὖν ἄμεινον ἑκάστου σκευάζειν, ὅσου | |
| περ ἂν ᾖ χρεία. καὶ μάλιστα ἐὰν χειμὼν διαδέχηται τὴν χρῆ‐ | 692 | |
13.693 | σιν αὐτῶν. εἰ δὲ τέταρτον μέρος ἑκάστου τῶν εἰρημένων λαμβάνοις, τῆς μὲν μολυβδαίνης πέντε καὶ εἴκοσι ἔσονται δραχμαὶ, τέσσαρες δὲ τοῦ διφρυγοῦς, δύο δὲ καὶ ἡμίσεια τοῦ σώρεως, τοῦ δὲ ὀπτοῦ μίσυος δύο καὶ τῆς τερμινθίνης 𐅻 θʹ. | |
| 5 | ἄλλως βʹ. κηροῦ δὲ καὶ μυρσίνου τὸ ἴσον ἑκατέρου 𐅻 ιʹ. συναμφότεροι δὲ δηλονότι τῶν εἴκοσιν. ἐπὶ πάντων δὲ τῶν τοιούτων φαρμάκων τήξας τὰ τηκτὰ καὶ ψύξας, ἔπειτα ξύ‐ σας μίγνυε τοῖς ξηροῖς ἀκριβῶς λελειωμένοις. ἐὰν γὰρ ἐπι‐ καταχέῃς αὐτοῖς τὰ τηκτὰ, συμβαίνει πολλάκις ἐγκηρίδας γί‐ | |
| 10 | γνεσθαι, καὶ μάλισθ’ ὅταν ᾖ κρύος. εἰ δ’ ἐν ἡλίῳ θερμῷ τὴν μίξιν ποιοῖς, καὶ καταχεῖν ἐγχωρεῖ κινοῦντα σφοδρῶς, τὰ μὲν πρῶτα τῇ σπάθῃ, τῷ δοίδυκι δ’ ὀλίγον ὕστερον. ἄμει‐ νον δὲ ἐπὶ τῶν τοιούτων πάντων τὴν σπάθην φοίνικος εἶναι κλάδον. ταῦτα μὲν οὖν ὁ Ἀνδρόμαχος ἔγραψεν, ὡς | |
| 15 | ἔφην, ἀδιορίστως ιβʹ. φάρμακα προγράψας αὐτῶν κοινῇ τοῦτο μόνον, ὥς ἐστιν ἐπουλωτικά. τὴν διαφορὰν δ’ αὐτῶν ἐξη‐ γησάμην ἐγὼ σαφῶς ὡς νομίζω, ποδηγῆσαι δυναμένην ἄνδρα | |
| συνετὸν εἰς τὴν κατὰ μέρος ἐπιδέξιον χρῆσιν. ἔξωθεν δὲ | 693 | |
13.694 | τούτων ἄλλων ἐμνημόνευσε πολυχρήστων φαρμάκων, ὥσπερ εἰς ἄλλας πολλὰς διαθέσεις ἐπιτηδείων, οὕτως καὶ εἰς τὴν τῶν δυσεπουλώτων, ὧν κᾀγὼ μνημονεύσω κατὰ τὸν ἑξῆς λόγον, ἔνθα περὶ τῶν πολυχρήστων φαρμάκων διέξειμι. νυνὶ | |
| 5 | δὲ περὶ τῶν ἰδίως ἁρμοττόντων τοῖς κακοήθεσι καὶ δυσε‐ πουλώτοις ὁ λόγος ἐστί μοι. καὶ μᾶλλόν γε περὶ τῶν κα‐ κοήθων, ἃ καὶ χειρώνεια καλοῦσιν ἔνιοι, καθάπερ καὶ αὐ‐ τὸς ὁ Ἀνδρόμαχος. ἐφεξῆς γοῦν ὧν ἄρτι πέπαυμαι λέγων δώδεκα φαρμάκων δύο μὲν πρὸς ἄνθρακας, ἓν δὲ πρὸς ἕρ‐ | |
| 10 | πητας, γράψας ἐπὶ τοῖς τρισὶ τέταρτον ἄλλο κατὰ τήνδε τὴν λέξιν ἔγραψεν. ἐπουλωτικὴ πρὸς τὰ χειρώνεια Διοσκο‐ ρίδου. ποικιλώτερον μὲν, οὐ μὴν ἰσχυρότερον φάρμακον τοῦ προγεγραμμένου συνθεὶς, καθ’ ὃ τετραπλάσιον ἐμίγνυε τὸν κηρὸν συναμφοτέρου, τῆς τε λεπίδος καὶ τοῦ ἰοῦ. κατὰ δὲ | |
| 15 | τὸ νῦν προκείμενον ἐλάττονα βαλὼν τὸν κηρὸν τῆς τῶν μεταλλικῶν ἀναλογίας τήκειν αὐτὸν κελεύει μυρσίνῳ ἢ ῥο‐ δίνῳ ὀλίγῳ, μὴ προσγράψας αὐτῶν τὴν ποσότητα. παρα‐ | |
| γράψω δὲ ἤδη τὸ σύμπαν αὐτοῦ κατὰ τὴν τοῦ Ἀνδρομά‐ | 694 | |
13.695 | χου λέξιν. ἐπουλωτικὴ πρὸς τὰ χειρώνεια Διοσκορίδου. ♃ χρυσοκόλλης 𐅻 βʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 βʹ. λεπίδος 𐅻 βʹ. κηροῦ 𐅻 στʹ. διφρυγοῦς 𐅻 βʹ. λιθαργύρου 𐅻 ηʹ. ῥοδίνου ἢ μυρ‐ σίνου ὀλίγον, ὥστε τακῆναι. τοῦτο τὸ φάρμακον ἀκριβῶς | |
| 5 | ταὐτόν ἐστι τῷ προγεγραμμένῳ, κατὰ τὰ δώδεκα ἐπουλω‐ τικὰ μετὰ τὸ διὰ τῆς λεπίδος καὶ τοῦ ἰοῦ τῇ τάξει, καθά‐ περ ἔφην, ὄγδοον ἐν αὐτοῖς, ἑνὶ μόνῳ πλεονεκτοῦν ἐκείνου τῷ ἰῷ, καὶ διὰ τοῦτο ἐκεῖνο μὲν ἐν τοῖς ἐπουλωτικοῖς ἔγρα‐ ψεν, ἐπὶ τούτου δὲ μείζονα τὴν ἐπαγγελίαν ἐποιήσατο πρὸς | |
| 10 | τὰ χειρώνεια φήσας ἁρμόττειν αὐτό. καὶ μέντοι καὶ κατὰ τοῦτο καλλίστου φαρμάκου μνημονεύει γράφων οὕτως. ἐπου‐ λωτικὴ ἐκ τῶν Πριμίωνος πρὸς τὰ ἀπεγνωσμένα. βούλεται δ’ αὐτῷ τοὔνομα τὸ ἀπεγνωσμένα σημαίνειν ἐκεῖνα τῶν ἑλ‐ κῶν, ὅσα πολλοὶ θεραπεῦσαι σπουδάσαντες οὐκ ἔτυχον τοῦ | |
| 15 | τέλους, ἀλλ’ ἀπέστησαν ὡς ἀνιάτων. χρὴ θαῤῥεῖν τῷ φαρ‐ μάκῳ τῷδε τά τ’ ἄλλα καὶ τῇ πείρᾳ κεκριμένῳ. σύνθεσιν | |
| δ’ αὐτοῦ γράφει τήνδε. ♃ σώρεως 𐅻 κδʹ. στυπτηρίας σχι‐ | 695 | |
13.696 | στῆς 𐅻 ιστʹ. σιδίων 𐅻 ιστʹ. ἀσβέστου 𐅻 ιστʹ. λιβά‐ νου 𐅻 λβʹ. κηκίδος 𐅻 λβʹ. κηροῦ 𐅻 ρκʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 ρξʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλην αʹ. αὕτη μὲν ἡ συμμετρία τῶν μιγνυμένων ἁπλῶν φαρμάκων, εἰ τὴν τοῦ προκειμένου | |
| 5 | συνθέτου κατασκευήν. ὅπως δὲ χρὴ σκευάζειν αὐτὸ παρέλι‐ πεν, ὥσπερ καὶ ἐπὶ ἄλλων πολλῶν ἀναγκαίαν ἐχόντων τὴν διήγησιν τῆς σκευασίας. ἐπὶ τούτου μὲν γὰρ καὶ πάνυ ῥᾴ‐ διός ἐστιν, ὡς ὀλίγον ὕστερον εἰρήσεται. γινώσκειν δὲ ὑμᾶς βούλομαι πρὸ πάντων ὡς ἐὰν μὴ παρείη ποτὲ μόσχειον | |
| 10 | στέαρ, ἀντ’ αὐτοῦ μιγνύναι τὸ παλαιὸν ὕειον, ὃ καλοῦσιν ἀξούγγιον. ἄναλον δ’ εἶναι χρὴ τοῦτο καὶ μὴ πάνυ πολ‐ λῶν ἐτῶν. ἔστιν οὖν καὶ τὸ παλαιὸν ἔλαιον ἱκανῶς διαφο‐ ρητικὸν, ἔστι δὲ καὶ τὸ στέαρ ἀδήκτως ἄμφω τοῦτο δρῶντα. τὸ δὲ βόειον ὁμοίως μέν ἐστι διαφορητικὸν, ἄδηκτον δ’ οὐχ | |
| 15 | ὁμοίως. ἐν τῷ μεταξὺ δ’ ἀμφοῖν ἐστι τὸ μόσχειον, ὅσῳ τοῦ χοιρείου δριμύτερόν ἐστι, τοσούτῳ τοῦ βοείου μαλακώτερον ὑπάρχει. τὸ μὲν οὖν φάρμακον, ὑπὲρ οὗ πρόκειται λέγειν, | |
| ἰσχυρότατα μὲν ἔχει σῶρυ καὶ τὴν σχιστὴν στυπτηρίαν καὶ | 696 | |
13.697 | τὰ σίδια καὶ τὴν κηκίδα, οὐ μὴν διαφορητικήν γε δύναμιν ἔχοντα γενναίαν, ἀλλὰ τὴν καλουμένην στυπτικήν. εὔδηλον, δ’ ὅτι κηκίδα μὲν ἀεὶ βάλλειν προσήκει τὴν ὀμφακῖτιν ὀνο‐ μαζομένην, στυπτηρίαν δὲ τὴν Αἰγυπτίαν τε καὶ σχιστήν. | |
| 5 | εἰ δὲ ἀπορήσαιμεν αὐτῆς, τὴν στρογγύλην παχυμερεστέραν μὲν οὖσαν τῆς σχιστῆς, οὐχ ἧττον δὲ στύφουσαν. ὅτι δὲ σί‐ δια τὰ τῆς ῥοιᾶς λέμματα καλεῖται πάντες γινώσκουσιν. ὀλιγοχρόνιός γε μήν ἐστι τῆς ἀκμῆς αὐτῶν ὁ καιρὸς, ἐάν τις θέλῃ ξηρὰ κόπτειν τε καὶ λειοῦν. ἅμα γὰρ τῷ ξηραίνε‐ | |
| 10 | σθαι καὶ τὴν δύναμιν ἀσθενεστέραν ἔχει τὰ σίδια μετὰ τῆς διαφορουμένης ὑγρότητος αὐτῶν ἀπολλυμένην. ἀσφαλέστερον οὖν ἐστιν ἔγχυλα λαβόντα προαφεψεῖν ἐν οἴνῳ μέχρις ἂν εὐλείωτα γένηται. χρὴ δὲ τὸν οἶνον αὐστηρὸν μὲν εἶναι πάν‐ τως, ἀλλὰ μήτε λίαν νέον· οἱ γὰρ αὐστηροὶ παχυμερεῖς εἰσι, | |
| 15 | πρὶν χρονισθῆναι· μήτε λίαν παλαιὸν, ὡς ἤδη δριμὺν ὑπάρ‐ χειν αὐτόν. ὁ μὲν γὰρ νέος οὐκ εἰσδύεται τῷ βάθει τοῦ σώματος, ὁ δὲ παλαιὸς δριμὺς καὶ δακνώδης ἐστίν. ἀμείνων οὖν ὁ μέσος κατὰ τὴν ἡλικίαν. εἴη δ’ ἂν οὗτος τοὐπίπαν | |
| ἐν τῷ μεταξὺ τοῦ τε πενταετοῦς καὶ τοῦ δεκαετοῦς. | 697 | |
13.698 | ἀναμνῆσαι δὲ καὶ νῦν ἀναγκαῖόν ἐστι τοῦ πολλάκις πολ‐ λοῖς εἰρημένου περὶ τῶν αὐστηρῶν καὶ στρυφνῶν καὶ ὅλως στυφόντων οἴνων τε καὶ σιτίων καὶ φαρμάκων, ἔτι δὲ πρό‐ τερον ὑπὲρ τῶν κατὰ τὰς εἰρημένας φωνὰς σημαινομένων. | |
| 5 | ἐκ μὲν γὰρ τῆς αὐστηρὸν τὸ μετρίως στῦφον σημαίνεται παρὰ τοῖς Ἕλλησιν, ἐκ δὲ τῆς στρυφνὸν τὸ βιαίως καὶ σφοδρῶς. τὸ δ’ ἀμφοῖν γένος κοινὸν ἐκ τοῦ τῆς στύψεως ὀνόματος δηλοῦται, μὴ προσδιασαφουμένου πότερα σφοδρῶς ἢ ἀμυδρῶς. πάντα μὲν οὖν τὰ στύφοντα συνάγει καὶ πυ‐ | |
| 10 | κνοῖ τοὺς πόρους κᾀπιδεῖ καὶ σφίγγει τὴν οὐσίαν τῶν ὁμι‐ λούντων ἑαυτοῖς μορίων. ἧσσον δὲ καὶ μᾶλλον ἐργάζεται τοῦτο πρὸς τὸ ποσὸν τῆς στύψεως. ἐν δὲ τῷ σφίγγεσθαι καὶ πυκνοῦσθαι τὸ ἐπιπολῆς τοῦ στυφομένου σώματος ἀπο‐ κλείεταί τε καὶ κωλύεται πρὸς τὸ βάθος ἰέναι τῶν στυφόν‐ | |
| 15 | των ἡ δύναμις. καὶ διὰ τοῦτο καλῶς ἐπενόησαν ἔνιοι τῶν ἰατρῶν μιγνύναι τοῖς τοιούτοις φαρμάκοις ἕτερα λεπτομερῆ καὶ δριμεῖαν ἔχοντα δύναμιν ἕνεκα τοῦ δι’ αὐτῶν εἰς τὸ βάθος τοῦ σώματος ἄγεσθαι ποδηγουμένας τὰς τῶν στυ‐ | |
| φόντων δυνάμεις. τοῦτ’ οὖν αὐτὸ νοήσας ὁ συνθεὶς αὐτὸ τὸ | 698 | |
13.699 | προκείμενον φάρμακον ἔμιξεν αὐτῷ τὴν τίτανον ἄσβεστον. ἐν δὲ τῇ τοῦ Ἀνδρομάχου βίβλῳ παραλέλειπται μὲν ἡ τῆς τιτάνου προσηγορία, τὸ δὲ τῆς ἀσβέστου μόνον ὄνομα γέ‐ γραπται, πολλὰ καὶ ἄλλα τῶν ἰατρῶν ἕνεκα συντόμου λέ‐ | |
| 5 | ξεως οὕτως ἑρμηνευόντων. αὐτίκα γοῦν ἐν αὐτοῖς τοῖς φαρμάκοις, ὅσα πρὸς δυσεπούλωτα καὶ κακοήθη συντεθεί‐ κασι, λεπίδος ἁπλῶς γεγραμμένης χωρὶς τοῦ προσκεῖσθαι χαλκοῦ καὶ σχιστῆς χωρὶς στυπτηρίας καὶ τὸ τερμινθίνης χωρὶς τοῦ προσκεῖσθαι τὸ ῥητίνης· προσυπακούομεν αὐτοῖς | |
| 10 | τὰ παραλελειμμένα κατὰ τὴν λέξιν οὕτως, ὥσπερ καὶ νῦν ἐπὶ τῆς ἀσβέστου τὴν τίτανον. ὀνομάζουσι γὰρ κατ’ ἐξοχὴν τὴν αὐτὴν μόνην ἐσβεσμένην τε καὶ ἄσβεστον, οὐχ ἧττον καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσα καίεται, πρεπούσης τῆς προσηγορίας. μίξας οὖν τὴν ἄσβεστον τίτανον ὁ συνθεὶς τὴν ἔμπλαστρον τήνδε | |
| 15 | τοῖς στρυφνοῖς φαρμάκοις, ἰσχυρὸν εἰργάσατο τὸ ἐξ ἁπάν‐ των σύνθετον ἕνεκα τοῦ μέχρι τοῦ βάθους ἀφικνεῖσθαι τὴν δύναμιν αὐτοῦ. ἐπεὶ δὲ ἐξ ἰσχυροτάτων φαρμάκων ἡ σύν‐ | |
| θεσις ἐγεγόνει, παρηγορικὸν δ’ οὐδὲν οὐδὲ πραϋντικὸν, οὐδὲ | 699 | |
13.700 | τῆς πεπτικῆς ὕλης εἶχεν, εἰκότως ἔμιξεν αὐτῷ πυοποιὸν φάρ‐ μακον τὸν λιβανωτόν. εἰ μὲν οὖν ξηρῷ τῷ συνθέτῳ χρῆ‐ σθαί τις ἔμελλεν, ἐπιπάττων αὐτὸ κατὰ τοῦ ἕλκους, ἦν ἂν οὕτω γε σφοδρὸν ἱκανῶς καὶ δακνῶδες καὶ τραχυντικὸν καὶ | |
| 5 | διαβρωτικόν. ἐπεὶ δ’ ἔμπλαστρον αὐτὸ προὔκειτο ποιῆσαι, δῆλον μὲν ὅτι ῥητίνης ἢ κηροῦ μικτέον ἦν ἢ καὶ πρὸς τού‐ τοις στέατος ἢ μυελοῦ, καὶ εἰ μηδέπω σύστασιν ἐμπλαστρώδη διὰ τούτων λάβοι προσβαλεῖν ἐλαίου τινός. ὅταν δὲ προσ‐ θῶ τό τινος, ἀκούειν χρή σε πρὸς τῷ κυρίως τε καὶ ἁπλῶς | |
| 10 | ἐλαίῳ λεγομένῳ καὶ τὸ μετὰ προσθήκης ὀνομαζόμενον ῥό‐ δινον ἔλαιον ἢ μύρσινον ἢ κύπρινον ἤ τι τοιούτων. διώρι‐ σται γὰρ ἤδη πολλάκις ὅπῃ διαφέρει μύρον εἰπεῖν ῥόδινον ἐλαίου ῥοδίνου καὶ μύρον κύπρινον ἐλαίου κυπρίνου καὶ τῶν ἄλλων ὁμοίως. εἰκότως οὖν ἡ τῶν τοιούτων φαρμάκων | |
| 15 | μίξις οὐχ ἡ αὐτὴ γέγονεν ἅπασι τοῖς συνθεῖσι τὰς τοιαύτας ἐμπλάστρους. ὅτι γὰρ αἰτίαι πλείους εἰσὶ τῆς τοιαύτης δια‐ φορᾶς οὐκ ἐξ ἐπινοίας, ἀλλ’ ἐμπειρίας εὗρον ἐμαυτῷ συμ‐ | |
| βεβηκυίας. ἐνίοτε μὲν γὰρ ἐξ ὀλίγων τὸν ἀριθμὸν τῶν ἁπλῶν | 700 | |
13.701 | ἔσπευσα συνθεῖναι τὸ φάρμακον, ἐνίοτε δὲ ἐκ πλειόνων, ἔστι δ’ ὅτε καὶ πλείστων ἢ πάντων τῶν ὁμογενῶν. καὶ μέντοι καὶ τῷ τινὰ μὲν ἔχειν ἄφθονα, τινὰ δ’ οὐδ’ ὅλως ἢ ἐλά‐ χιστα κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἐξ ὧν εἶχον, περὶ τὴν σύνθε‐ | |
| 5 | σιν ἐτραπομὴν τοῦ φαρμάκου τῆς χρείας ἐπειγούσης, εἶθ’ εὑρὼν αὐτὸ τῇ πείρᾳ δόκιμον, οὕτως ἐχρησάμην ἀεί. πολλά‐ κις δ’ ἑκὼν ἔνια μὲν ἰσχυρότερα τῶν συνθέτων φαρμάκων, ἔνια δὲ ἀσθενέστερα ποιῆσαι προθέμενος, ὡς πρὸς πλείονας ἔχειν διαθέσεις ἁρμόττοντα φάρμακα, διαφερούσας ἐποιησά‐ | |
| 10 | μην τὰς συνθέσεις, καὶ μέντοι κᾀκ τοῦ πλειόνων χρῄζειν δυ‐ νάμεων τὸ τὴν ἕλκωσιν ἔχον μόριον, ὥσπερ ὅταν ἅμα τε κοῖλον καὶ πλαδαρὸν καὶ ῥυπαρὸν ὀχθῶδές τε τοῖς χείλεσι καὶ ῥευματιζόμενον ἐκ τῶν ὑπερκειμένων. ἐὰν γὰρ ἁρμόζε‐ σθαί τις ἐθέλοι πρὸς ἅπαντα τὰ συμβεβηκότα τοῖς ἡλκω‐ | |
| 15 | μένοις οὕτω μορίοις, ἀναγκαῖον αὐτῷ διαφορουσῶν δυνά‐ μεων ὕλας μιγνύειν. ἐὰν δ’ ἕν τι πρῶτον, ὃ κατεπείγει, θε‐ ραπεύειν ἐθέλῃ τῶν ἄλλων ἀμελῶν, οὐκ ἀναγκαῖον εἰς ποι‐ | |
| κιλίαν φαρμάκων ἐκτρέπεσθαι. δῆλον οὖν ὅτι καὶ οἱ πρὸ | 701 | |
13.702 | ἐμοῦ συνθέντες τὰ τοιαῦτα φάρμακα διὰ τὰς προειρημένας αἰτίας διηνέχθησαν, οἷον εὐθέως ἐπὶ τοῦ προκειμένου νῦν φαρμάκου τὸ μόσχειον εἵλετο στέαρ συνθεὶς, ἐπειδὴ μαλακ‐ τικόν ἐστι τῶν ἐσκληρυσμένων χειλῶν. ἔμελλεν οὖν αὐτῷ διτ‐ | |
| 5 | τὴν παρέξειν χρείαν, τὴν μὲν ἑτέραν ὡς μαλακώδη εἰς ἕνω‐ σιν τῶν ξηρῶν, ἃ πρώτως ἦν ὠφέλιμα, τὴν δ’ ἑτέραν, ὅπως καὶ αὐτό τι τῶν συμβεβηκότων τῷ πεπονθότι μορίῳ θερα‐ πεύοι. ἔτι δ’ ἂν μᾶλλον ὠφελίμως μιχθείη μυελὸς ἐλάφειος ἐπὶ τῶν ἐσκληρυσμένων χειλῶν, ἢ εἰ μὴ τοῦτον ἔχοιμεν, μό‐ | |
| 10 | σχειος. εἰ δὲ μηδὲν τούτων παρείη, τῶν ὑγρῶν τε καὶ μὴ δριμέων ῥητινῶν τις. ἐκ μὲν γὰρ τῆς ὑγρότητος, ἅμα δὲ καὶ γλισχρότητος, ἣν ἔχουσι σύμφυτον αἱ ῥητίναι πᾶσαι, σύνδεσμος γίγνεται τῶν ξηρῶν φαρμάκων, ἐκ δὲ τοῦ μὴ σα‐ φῶς εἶναι δριμείας τὸ μὴ παροξύνειν τὸ ἕλκος. εἰκότως οὖν | |
| 15 | ἔμιξάν τινες ἐν ταῖς συνθέσεσι ταῖς τοιαύταις τῶν φαρμά‐ κων ἤτοι τὴν τερμινθίνην ἢ τὴν λάρικα προσαγορευομένην ῥητίνην. μεμνῆσθαι δ’ ὑμᾶς ἐν τῇ συνθέσει χρὴ καὶ τοῦδε, | |
| τοῖς πολλοῖς τῶν ἰατρῶν ἀμελουμένου, τισὶ δὲ καὶ δι’ ἄγνοιαν | 702 | |
13.703 | ἁμαρτανομένου. πιστεύουσι γὰρ τοῖς ῥωποπώλαις ἔλαιον πα‐ λαιὸν ἐπαγγελλομένοις διδόναι μὴ γιγνώσκοντες ὅπως αὐτὸ παραδιδόναι ποιοῦσι στέαρ παλαιὸν ὕειον, ὅταν ἀκριβῶς ἐξινίσωσι, τήκοντες καὶ ἀναμιγνύντες ἐλαίῳ τῷ κοινῷ. φαί‐ | |
| 5 | νεται γὰρ οὕτω παχὺ μὲν ὁρῶσιν, ὀσμωμένοις δὲ δυσῶδες, ὡς τὸ παλαιόν. ὁμοία μὲν οὖν ἡ δυσωδία, τῷ δ’ ἀκριβῶς ἑκατέρου μεμνημένῳ σαφὴς ἡ διαφορά. ἄλλη μὲν γὰρ ἰδιό‐ της ἐστὶ τῆς ὀσμῆς στέατος, ἄλλη δὲ ἐλαίου παλαιοῦ. καὶ τὸ πάχος δὲ αὐτοῦ τοῦ δεδολωμένου συνεχὲς οὐκ ἔστιν, οὐδ’ | |
| 10 | ὁμοιομερὲς, ὥσπερ τὸ τοῦ μὴ δολωθέντος, ἀλλὰ καὶ πρὸς τῷ πυθμένι τοῦ ἀγγείου παχύτερον γίγνεται. τὸ δ’ ἐπιπο‐ λῆς λεπτότερον, ὅθεν καὶ διακινοῦσιν αὐτὸ, διδόντες τοῖς ὠνουμένοις οἱ παραποιήσαντες. ἀλλὰ κᾂν ἀληθῶς ᾖ τὸ ἔλαιον ἄνευ τῆς τοιαύτης πανουργίας αὐτοφυὲς, ὄνομα μὲν ἔχει | |
| 15 | τοῦτο δὴ τὸ παλαιὸν, ἡ δύναμις δ’ οὐκ ἐγγύς ἐστι τῷ τρι‐ ετεῖ πρὸς τὸ τριακονταετὲς ἢ τῷ τετραετεῖ πρὸς τὸ πεντη‐ κονταετές. ἐπικτᾶται μὲν γάρ τινα δῆξιν ἐν τῷ χρόνῳ τό τε | |
| ἔλαιον καὶ τὸ στέαρ, ὅταν παλαιωθῇ. ἀλλὰ αὕτη μὲν με‐ | 703 | |
13.704 | γίστη, μεγίστη δὲ ἡ κατὰ δύναμιν ἐξαλλαγή. διαφορικώτατα γάρ ἐστι τό τε ἔλαιον καὶ τὸ στέαρ, ὅταν παλαιωθῇ. καὶ τούτου πειραθεὶς ἐγὼ διὰ τὸ κατά τινα τύχην ἔλαιόν τε καὶ στέαρ ἔχειν παλαιότατον, τοῦ πατρὸς ἐκ πολλοῦ φυλάτ‐ | |
| 5 | τοντος αὐτὰ, αὐτὸς πάλιν ἄμφω κατέθηκα δαψιλῆ, κομιδῇ νέος ὢν, ὅπως ἔχοιμι χρονίζουσιν αὐτοῖς χρῆσθαι μετὰ τὸ καταναλῶσαι τὰ τοῦ πατρός. ἀλλὰ καὶ μετὰ ταῦτα πάλιν οὐκ ὀλιγάκις ἀπεθέμην ἀμφότερα παλαιωθησόμενα. καὶ νῦν ἐστί μοι τοσοῦτον πλῆθος αὐτῶν, ὡς ἐξαρκέσαι κᾂν | |
| 10 | ἑκατὸν ἔτη ζήσω. καὶ τοίνυν τὸ προκείμενον ἐν τῷ λόγῳ φάρμακον ἔλαιόν τε καὶ στέαρ ἐτῶν τεσσαράκοντα λαβὸν ἀεὶ παρ’ ἐμοὶ τὰ κακοηθέστατα τῶν πολυχρονίων ἑλκῶν ὠφέλησεν ἐλπίδος μειζόνως. ἔστι δὲ τὰ τοιαῦτα τῶν ἑλκῶν, ἐφ’ ὧν αὐτὸ τὸ πεπονθὸς μόριον ἐν καχεξίᾳ τοσαύτῃ γέγο‐ | |
| 15 | νεν, ὡς κᾂν εὔπεπτον ᾖ τὸ παραγιγνόμενον ἐπ’ αὐτὸ τρο‐ φῆς ἕνεκεν αἷμα, μεταβάλλειν τε καὶ διαφθείρειν, ἐάν τε κα‐ κόχυμον ᾖ τὸ ἐπιῤῥέον εἰς τοσοῦτον, ὡς εἰ καὶ μηδὲν ἐπε‐ | |
| πόνθει τὸ μόριον, ὑπ’ ἐκείνου γοῦν αὐτοῦ μόνου διαβιβρώ‐ | 704 | |
13.705 | σκεσθαι. θαυμαστῶς οὖν ὁ συνθεὶς αὐτὸ τὰ μὲν στυπτικὰ φόρμακα δύναμιν ἀποκρουστικὴν ἔχοντα παρέλαβεν, ὡς μη‐ δὲν ἐπιῤῥέοι τῷ πεπονθότι μορίῳ κατὰ τὸν τῆς ἰάσεως και‐ ρὸν, τὰ δὲ διαφορητικὰ, χάριν τοῦ τοὺς περιεχομένους ἰχῶ‐ | |
| 5 | ρας ἐν τῷ πεπονθότι μορίῳ διαφορῆσαί τε καὶ κενῶσαι. περὶ δὲ τῆς συμμετρίας αὐτῶν ᾧδε ἔχει. τῆς μὲν σχιστῆς στυπτηρίας καὶ τῶν σιδίων, ὡς σφοδρότατα στυφόντων, ἔλατ‐ τον ἐνέβαλεν, ἑκκαίδεκα δραχμαῖς ἑκατέρου μίξας εἰς ταὐτὸ, τοῦ σώρεως δὲ τὸ ἡμιόλιον ἑκατέρου, τουτέστι τέσσαρας ἐπὶ | |
| 10 | ταῖς εἴκοσι, ἧττον μὲν στύφοντος, οὐχ ἧττον δὲ ξηραίνοντος, ἴσον δὲ συναμφοτέρου, τῆς τε σχιστῆς καὶ τῶν σιδίων, ἐνέ‐ βαλλε τῆς κηκίδος ἐπὶ ταῖς τριάκοντα δραχμαῖς δύο προσθεὶς, ὡς ἀσθροισθῆναι τὰς πάσας ἐκ τῶν φαρμάκων ὀκτὼ καὶ ὀγδοήκοντα. τούτοις δ’ ἀντέταξεν ἰσχυρῶς διαφο‐ | |
| 15 | ρητικόν τε καὶ ξηραντικὸν φάρμακον τὴν ἄσβεστον, ἀρκε‐ σθεὶς ἑκκαίδεκα δραχμαῖς, ἱκαναὶ γὰρ αὗται τὴν τῶν στυ‐ φόντων ποδηγῆσαι δύναμιν. ἑκατὸν γοῦν καὶ τεττάρων ἀθροι‐ | |
| σθεισῶν δραχμῶν ἐκ τῶν μεταλλικῶν φαρμάκων, ἐνεδέχετο μὲν | 705 | |
13.706 | καὶ πλέον αὐταῖς μῖξαι τοῦ λιβανωτοῦ. καὶ τοσούτῳ γε ἂν ἐγεγόνει τὸ φάρμακον πρᾳότερον, ὅσῳ πλέον ἐμέμικτο. σφο‐ δρὸν δ’ αὐτὸ φυλάξαι βουληθεὶς ἔλαττον ἔμιξε. σοὶ δ’ ἔξεστι διττῶς αὐτὸ συνθεῖναι. μετὰ γὰρ τὸ λειῶσαι τὰ | |
| 5 | πρῶτα πέντε καὶ μῖξαι πάνθ’ ὁμοῦ, διελὼν εἰς δύο μοίρας τὸ γενησόμενον ἄθροισμα τῇ μὲν ἑτέρᾳ μοίρᾳ μῖξον ἑκκαί‐ δεκα δραχμῶν τοῦ λιβανωτοῦ, τῇ δ’ ἑτέρᾳ τὸ διπλάσιον, εἶτα τήξας καὶ ψύξας καὶ ξύσας τὴν γενομένην ἐκ τῶν τηκτῶν φαρμάκων κηρωτὴν, διελὼν καὶ ταύτην δίχα τὸ μὲν | |
| 10 | ἕτερον μέρος μῖξον τῷ πλέονα τὸν λιβανωτὸν ἔχοντι, τὸ δ’ ἕτερον τῷ λοιπῷ. καὶ περὶ τὴν τοῦ κηροῦ δὲ καὶ στέατος συμμετρίαν ὁ πρῶτος στοχασμὸς ἱκανὸν ἔχει τὸ πλάτος, οὐκ εἰδότων ἡμῶν ἀκριβῶς ὁποῖόν τι τῇ συστάσει τὸ φάρ‐ μακον ἔσοιτο. μετὰ δὲ τὸ μιχθῆναι πάντα δῆλον γίγνεται | |
| 15 | πότερον ἁπαλώτερον ἢ σκληρότερον ἀπετελέσθη τοῦ προσή‐ κοντος, ὥστ’ ἐν τῇ δευτέρᾳ συνθέσει προσελθεῖν ἡμᾶς ἀκρι‐ βέστερον τῷ στοχασμῷ καὶ τούτων μὲν αὐτῶν καὶ σὺν αὐ‐ τοῖς δὲ τοῦ ἐλαίου. ὥσπερ γὰρ ἄνευ λογικῆς μεθόδου συν‐ | |
| θεῖναι φάρμακον ἀδύνατόν ἐστιν, οὕτως ἄνευ πείρας οὐχ | 706 | |
13.707 | οἷόν τε γνῶναι βεβαίως τε καὶ ἀκριβῶς τὴν δύναμιν αὐτοῦ. τοῦτο μὲν οὖν τὸ φάρμακον αὐτὸς ὁ Ἀνδρόμαχος ἔφη τοὺς ἀπεγνωσμένους ἀρήγειν. ἐφεξῆς δ’ αὐτοῦ πρὸς παρωνυχίας τι γράψας, μετ’ αὐτὸ πάλιν οὕτως ἔγραψεν αὐτοῖς ὀνόμασι. | |
| 5 | πρὸς τὰ κακοήθη ἐπὶ Βαλλερίας Σεκούνδης. προσυπακοῦσαι δὲ δεῖ δηλονότι τὸ ἐχρησάμην. ἡ δ’ ὕλη τοῦ φαρμάκου δη‐ λοῖ θεραπείας μὲν ἀγωνιστικῶς ἀπολειπομένη, παρηγορεῖν δὲ δυναμένη τὰ παροξυνόμενα διὰ τῆς τῶν ἀγωνιστικῶν φαρ‐ μάκων προσαγωγῆς. ἡ οὖν σύνθεσις αὐτοῦ τοιάδε τίς ἐστι. | |
| 10 | ♃ Τυῤῥηνικοῦ 𐅻 ηʹ. προσυπακοῦσαι δὲ δηλονότι τοῦ κη‐ ροῦ, στέατος ταυρείου 𐅻 δʹ. τερμινθίνης 𐅻 δʹ. μολύβδου κε‐ καυμένου 𐅻 δʹ. ἐμμότῳ χρῶ. ταῦτα μὲν ἔγραψεν αὐτῇ λέ‐ ξει. κακῶς δὲ ἐποίησε μήτε πρὸς τίνα κακοήθη φησὶν ἁρ‐ μόττειν αὐτὸ δηλώσας, μήθ’ ὡς ἀγωνιστικὸν, μήθ’ ὡς πα‐ | |
| 15 | ρηγορικόν ἐστι προσθείς. ἕτερα γάρ ἐστι παρηγορικὰ φάρ‐ μακα, τὰ μὲν καὶ προσωφελοῦντα βραχύ τι τὰς διαθέσεις, ἔνια δὲ καὶ βλάπτοντα βραχύ. τινὰ δὲ μήτ’ ὠφελοῦντα μήτε | |
| βλάπτοντα, πρᾳΰνοντα δὲ μόνον τὰς ὀδύνας, ὑπὲρ ὧν αὖ‐ | 707 | |
13.708 | θις εἰρήσεται καὶ πολλά γε τοιαῦτα διὰ πείρας μακρᾶς βε‐ βασανισμένα γραφήσεται. καί τινά γε θαυμαστῶς οὕτως ἐπι‐ τετευγμένα ταῖς συμμετρίαις, ὡς ὠφελεῖν μὲν πάντως, ἐνίοτε δὲ καὶ θεραπεύειν αὐτὰς μόνας τὰς διαθέσεις τῶν ἀγρίων | |
| 5 | ὡς ἂν εἴποι τις ἑλκῶν. ἀλλ’ ἐκ τῆς ἐκείνων ὕλης ὁ μὲν Τυῤῥηνικὸς κηρός ἐστι καὶ ὁ κεκαυμένος μόλυβδος, οὐ μὴν ἡ τερμινθίνη καὶ τὸ ταύρειον στέαρ, ἀλλ’, ὡς ἔφην, ἴδιος ὁ τῶν τοιούτων ἑλκῶν τε καὶ φαρμάκων λόγος ὑπάρχων ὕστερον ἡμᾶς ἀναμένει. νυνὶ δὲ περὶ τῶν δυσαλθῶν ἢ χει‐ | |
| 10 | ρωνείων ἢ ὅπως ἄν τις ὀνομάζειν ἐθέλῃ πρόκειται διελθεῖν, ἐξ ὧν καὶ αἵδ’ εἰσὶν αἱ ἐγγεγραμμέναι κατὰ τὴν τετάρτην Κρίτωνος βίβλον, οὐσῶν τῶν ἁπασῶν εʹ. [Περὶ τῶν ὑπὸ Κρίτωνος γεγραμμέ‐ νων, ἡ διὰ λαδάνου.] Ἡ διὰ λαδάνου καλλίστη ἐπουλωτικὴ, | |
| 15 | ἁρμόζουσα δὲ ἐπὶ τῶν ὀχθωδῶν ἑλκῶν καὶ κοίλων. δεῖ δὲ ἀνεπίλυτον τηρεῖν ἐφ’ ἡμέρας τέσσαρας. ♃ πίσσης ξηρᾶς | |
| 𐅻 ρʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 κδʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ιεʹ. λεπίδος | 708 | |
13.709 | ἐρυθρᾶς 𐅻 κδʹ. λαδάνου γο θʹ. λιθαργύρου λι. γʹ. ἐλαίου ξε. αʹ 𐅶ʹʹ. οἴνου καλοῦ ξε. αʹ 𐅶ʹʹ. ταύτην τὴν ἔμπλαστρον ἐσκεύασα κᾀγὼ, τὴν ὕλην ἀποδεξάμενος, οὐδὲν ἔχουσαν μαλ‐ θακῶδες. οὕτως γὰρ Ἱπποκράτης ὀνομάζει τὸ γένος ὅλον | |
| 5 | τῶν ὑγρότητα σύμφυτον ἐχόντων φαρμάκων, ὁποῖα τὸ στέαρ ἐστὶν, ἅπαντά τε τὰ ἐλαιώδη φάρμακα καὶ δηλονότι τὸ ἔλαιον αὐτὸ καὶ ὕδωρ. ἔχει δέ τι καὶ ἡ ῥητίνη καὶ ὁ κηρὸς μαλθακῶδες. ἐν μέσῳ δ’ αὐτῶν, λέγω δὲ τῶν ξηρῶν τῇ κράσει καὶ τῶν μαλθακῶν, ἐστὶν ἡ πίττα. καὶ διὰ τοῦτο | |
| 10 | μίγνυται τοῖς γένεσιν ἀμφοτέροις ἀβλαβῶς, ὥσπερ καὶ ἡ λι‐ θάργυρος, ὅσα τε ἄλλα φάρμακα περὶ τὴν μέσην ἐστὶ κρᾶ‐ σιν, εἰ καὶ βραχὺ παραλλάττοι ποτὲ πρὸς ὁποτερανοῦν τῶν ἀμετριῶν. τῶν τοιούτων ἐστὶ καὶ ἡ πίττα, κατά γε τὴν τοῦ ξηραίνειν καὶ ὑγραίνειν ἀντίθεσιν, ἀποκεχωρηκυῖα σα‐ | |
| 15 | φῶς ἤδη τῶν μέσων, κατὰ τὴν ἑτέραν ἀντίθεσιν τῶν θερ‐ μαινόντων καὶ ψυχόντων φαρμάκων οὐκ ἔτι· θερμαίνει γὰρ μετρίως καὶ διὰ τοῦτο καὶ τοῖς ἐκπυΐσκουσι φαρμάκοις μί‐ | |
| γνυται, ὥστε κατὰ τὸ προκείμενον φάρμακον ἡ μὲν ξηρὰ | 709 | |
13.710 | πίττα τῶν μέσων ἐστὶ καὶ λιθάργυρος ἔτι μᾶλλον, τά τ’ ἄλλα τῶν ξηραντικῶν. δυναμένης δὲ κᾀνταῦθα παρακοῆς γενέσθαι διαλέξομαι περὶ αὐτῆς ἀναμνήσας γε πρῶτον εἰς πολλὰ χρη‐ σίμου θεωρήματος, ὃ καὶ κατ’ ἄλλας μὲν εἴρηταί μοι πρα‐ | |
| 5 | γματείας, ἱκανῶς δ’ ἐξείργασται κατά γε τὴν περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων καὶ τὴν τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου. θερ‐ μὸν γὰρ καὶ ψυχρὸν, ὑγρόν τε καὶ ξηρὸν ὀνομάζομεν φάρ‐ μακον, ὅ τι περ ἀνθρώπου σῶμα θερμαίνειν ἢ ψύχειν ἢ ξηραίνειν ἢ ὑγραίνειν δύνηται, πρὸς τὴν ἀρίστην κρᾶσιν | |
| 10 | ἐν ἀνθρώπῳ τὴν ἀναφορὰν ποιούμενοι. μέση δέ τις αὕτη τῶν μεμπτῶν, ἃς καὶ δι’ αὐτὸ τοῦτο θερμὰς ἢ ψυχρὰς ἢ ὑγρὰς ἢ ξηρὰς ὀνομάζομεν, ἀπὸ τῆς ἐπικρατούσης ἐν αὐταῖς εἴτε ποιότητος εἴτε δυνάμεως εἴτ’ οὐσίας εἴτε κράσεως ἐθέ‐ λοις φάναι παρονομάζοντες. κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν λόγον οὐδ’ | |
| 15 | εἰ παρώνυμον ἀπὸ τοῦ πλεονάζοντος ἐν τῇ μίξει στοιχείου τὴν ὅλην κρᾶσιν ἐθέλοις λέγειν, ἐμποδίσεις τῇ τῶν πραγ‐ μάτων ἐπιστήμῃ. δέδεικται γὰρ ἐν τῇ θεραπευτικῇ πραγμα‐ | |
| τείᾳ τῶν βοηθημάτων ἡ εὕρεσις γιγνομένη δι’ ἐνδείξεως, | 710 | |
13.711 | ἀπὸ μὲν αὐτῶν τῶν παθῶν τῆς ἐναντίας αὐτοῖς κράσεως, ἀπὸ δὲ τῆς ἑκάστου φύσεως ὅλης τοῦ ζώου καὶ καθ’ ἕκα‐ στον αὖ πάλιν μόριον οἰκείας τε καὶ ὁμοίας, ὥστε κᾂν ἁπλοῦν ἕλκος ἔχῃ τις κοῖλον, ἀπὸ μὲν τῶν αὐτῶν κατὰ | |
| 5 | γένος, οὐ μικρὰν δὲ ἐχόντων ἐν τοῖς κατὰ μέρος εἴδεσι δια‐ φορὰν ἡ θεραπεία γενήσεται. καὶ διὰ τοῦτ’ ἐδείχθη τῶν ἀπαραλλάκτως ὁμοίων ἑλκῶν ἔνια μὲν ἀπὸ τῶν ἱκανῶς ξη‐ ραινόντων φαρμάκων θεραπευόμενα, πάνακος ῥίζης, ἀριστο‐ λοχίας, ἀκόρου τε καὶ ἴρεως, ἔνια δὲ ὑπὸ μόνου λιβανωτοῦ, | |
| 10 | καίτοι μὴ σαρκοῦντος, ἀλλὰ διαπυΐσκοντος ἐκείνας τὰς φύ‐ σεις, ἃς ἀριστολοχία σαρκοῖ. καθάπερ δ’ ἐν τοῖς θεραπευ‐ ομένοις σώμασιν ἡ κατὰ μέρος διαφορὰ παμπόλλη τίς ἐστι, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐπὶ τῶν ἑλκῶν. ἁπλοῦν μὲν γὰρ ἕλ‐ κος κοῖλόν τε καὶ καθαρὸν ὑπὸ τῶν μετρίως ξηραινόντων | |
| 15 | θεραπεύεται, ῥυπαρὸν δὲ καὶ κακόηθες καὶ τοῖς χείλεσι μὲν ὀχθῶδες, πλαδαρὸν δὲ τῇ κατὰ τὸ δέρμα σαρκὶ τῶν σφοδρότατα ξηραινόντων δεῖται. ἐπὶ τούτων οὖν τῶν ἑλ‐ | |
| κῶν, ἐπειδὴ καὶ περὶ τούτων ὁ λόγος ἐστὶν, ὁ μὲν λιβανω‐ | 711 | |
13.712 | τὸς οὕτως ἐστὶν ἀσθενὲς φάρμακον, ὡς μηδὲ διαπυΐσκειν δύνασθαι. λιθάργυρος δὲ τούτου μὲν ἰσχυρότερον, ἀλλ’ ἔτι καὶ αὐτὸ κατωτέρω τῶν μέσων. ἡ ξηρὰ δὲ πίττα τῶν μέ‐ σων, ὥσπερ γε ταύτην ὑπεράνω κατὰ τὸ ξηραίνειν ὁ κεκαυ‐ | |
| 5 | μένος χαλκὸς ἥ τε χρυσοκόλλα καὶ τὸ διφρυγές. ἐναργῶς δὲ ξηραίνει χαλκῖτις κεκαυμένη καὶ ἰὸς καὶ μίσυ καὶ χάλκανθος ἥ τε λεπὶς τοῦ χαλκοῦ, καὶ κατὰ θάτερον τρόπον ὅσα στρυφνὰ, κηκὶς, ὀμφακῖτις, σίδια, στυπτηρία. διαβρωτικὰ δὲ πρὶν καυθῆναι χαλκῖτίς τε καὶ ἰὸς καὶ μίσυ καὶ τίτανος. | |
| 10 | ὅσα μὲν οὖν ἰσχυροτάτας ἔχει δυνάμεις, ἐπὶ πάντων δοκεῖ τῶν σωμάτων τὴν αὐτὴν ἐνέργειαν ἐπιδείκνυσθαι· τὰ δὲ ἀσθενῆ σαφῆ τὴν διαφορὰν ἐνδείκνυται, προσέχοντί σοι δὲ τὸν νοῦν οὐδὲ ἧττον φανεῖται. καὶ τοῖς ἰσχυροῖς φαρμάκοις οὐ μικρὰ διαφορὰ τῆς ἐνεργείας, ἣν ποιεῖται κατὰ τὰ μα‐ | |
| 15 | λακὰ καὶ σκληρὰ σώματα, καὶ γὰρ θᾶττον ἅπτεται τῶν μα‐ λακῶν καὶ σφοδρότερον ἀνιᾷ καὶ φλεγμονὰς ἐπεγείρει μείζο‐ νας. ὁπότ’ οὖν ταῦτά μοι χρησίμως οὐκ εἰς τὰ παρόντα | |
| μόνον, ἀλλὰ καὶ εἰς ἄλλα πολλὰ τῶν κατὰ τήνδε τὴν πρα‐ | 712 | |
13.713 | γματείαν εἴρηται, πάλιν ἐπὶ τὸ προκείμενον ἀφίξομαι φάρ‐ μακον, ἐφ’ οὗ τῆς μὲν ξηρᾶς πίττης ἔφην ὑπὸ τοῦ Κρίτω‐ νος γεγράφθαι 𐅻 ρʹ. λιθαργύρου δὲ λίτρας γʹ. οὐδετέρου μὲν αὐτῶν ἐκ τῆς οἰκείας δυνάμεως ἰᾶσθαι δυναμένου κα‐ | |
| 5 | κόηθες ἕλκος, ἵνα δ’ ἔμπλαστον γένηται τὸ συντιθέμενον φάρμακον, εὐλόγως μιχθέντων τοῖς ὠφελοῦσιν. ἡ δὲ ποσό‐ της αὐτῶν στοχασμῷ τεχνικῷ ληφθεῖσα κατὰ τὸν εἰρημέ‐ νον ἀρτίως ἐγένετο σταθμὸν, εὐλαβουμένου τοῦ συντεθέν‐ τος ἢ οὕτως ὀλίγον ἑκατέρου μῖξαι τοῖς ἰσχυροῖς φαρμά‐ | |
| 10 | κοις, ὡς τὰ δακνώδη τε καὶ διαβρωτικὰ λυπηρὰ γενέσθαι τοῖς θεραπευομένοις, ἢ οὕτω πολλὰ κατά τε τὸν ὄγκον καὶ τὸν σταθμὸν, ὡς ἐκλῦσαι τὴν δύναμιν αὐτῶν. ἥ τε γὰρ τοῦ χαλκοῦ λεπὶς ἰσχυρῶς ξηραίνει τε καὶ ῥύπτει καὶ μᾶλλον ἔτι ταύτης ὁ ἰός. ἄμφω δὲ ταῦτα δρᾷ καὶ διαβιβρώσκει | |
| 15 | τὰς σάρκας. ὁ δὲ κεκαυμένος χαλκὸς οὔτ’ ἐπιτείνεσθαι πρός τινος οὔτ’ ἐκλύεσθαι χρῄζει, σύμμετρος ὑπάρχων κατὰ δύνα‐ μιν εἰς τὰ παρόντα. πρόδηλον δ’ ὅτι τοῦ μὲν ἐλαίου τὸ μέτρον ἔκ τε τῶν μιγνυμένων αὐτῷ καὶ τῆς κατὰ τὴν ἕψη‐ | |
| σιν ἐστοχάσθη ποσότητος. ἐπὶ πλέον γὰρ ἑψηθῆναι δεῖται | 713 | |
13.714 | τὰ μεταλλικὰ παρασκευαζόμενα πρὸς τὸ ξηραίνειν ἀδήκτως. καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὴν ἕψησιν αὐτοῖς προσέθηκεν ὁ Κρί‐ των ᾧδέ πως γράψας αὐτοῖς ὀνόμασιν. ἕψε λιθάργυρον, ἔλαιον ἕως συστραφῇ ποσῶς, εἶτε λεπίδα χαλκοῦ καὶ ἰὸν | |
| 5 | ἕως συστραφῇ καὶ εὔχρους γένηται, εἶτα πίσσαν ἐπίβαλλε, εἶτα ψύξας λάδανον λεῖον γενόμενον σὺν οἴνῳ προσέχων μὴ ὑπερζέσῃ τούτου βληθέντος, εἶτα ἐπὶ μαλακοῦ πυρὸς ἑνώσας κατάχει καὶ μάλασσε. αὕτη μὲν ἡ τῆς ἑψήσεως γραφή. ἐγχωρεῖ δὲ καὶ πλεῖον ἔλαιον βαλόντας ἐπὶ πλέον ἑψῆσαι, | |
| 10 | πρῶτον μὲν τὴν λιθάργυρον, εἶτα κατὰ ταύτην ἐμβληθέν‐ τας τόν τε ἰὸν καὶ τὴν λεπίδα καὶ τὸν χαλκόν. τὰ γὰρ ἐπὶ πλέον ἑψόμενα διττὴν ἐπί γε τῶν τοιούτων ἐλκῶν ἀρε‐ τὴν ἐπικτᾶται, ξηραντικώτερα ταὶ ἀδηκτότερα γινόμενα. περὶ μὲν οὖν τῶν ἄλλων φαρμάκων τῶν ἁπλῶν, ὅσα κατὰ τὴν | |
| 15 | προκειμένην ἔμπλαστρον εἴρηται τῷ Κρίτωνι, λέλεκταί μοι συμμέτρως. ἐφύλαξα δὲ τὸν περὶ τοῦ λαδάνου λόγον, ὅτι καὶ μόνον ἁρμόττει τοῖς δυσεπουλώτοις σὺν οἴνῳ τριβόμε‐ | |
| νον, οὐχ ὅτι δεῖται οἴνου δυνάμεως, ἀλλ’ ὅτι σκληρότερόν | 714 | |
13.715 | ἐστιν ἢ κατὰ τὴν ἔμπλαστρον. ἀλλ’ ἐάν τις αὐτῷ μίξας ἔλαιον ἑψήσῃ, τὴν δύναμιν ἀμβλύνει τοῦ φαρμάκου. ἔστι δ’ οὐχ οὕτως ἰσχυρὸν ὡς ἀμβλυνθῆναι δεῖσθαι· κα‐ θάπερ ὁ ἰὸς ἢ ἡ χαλκῖτις ἢ ἡ λεπὶς ἤ τι τοιοῦτον καὶ διὰ | |
| 5 | τοῦτο μαλακώτερον. ἔστι δὲ τοιοῦτον τὸ νέον, ἐπιτηδειότα‐ τον γάρ ἐστιν εἰς ἐπούλωσιν ἑλκῶν δυσεπουλώτων. ἐν Κύ‐ πρῳ γοῦν ἔνθα πλεῖστον γίγνεται, πρόσφατον ἔτι καὶ μα‐ λακὸν ὑπάρχον αὐτὸ μαλάττων τις ἰατρὸς ἐπετίθει τοῖς τοιούτοις ἕλκεσιν· εἰ δὲ καὶ βραχὺ σκληρυνθείη, κατὰ μυρσί‐ | |
| 10 | νου τὴν μάλαξιν ἐποιεῖτο, μὴ παρόντος δὲ μυρσίνου, μετὰ κυπρίνου ἢ ῥοδίνου. ἕτερον δὲ φάρμακον οὐ μετὰ πολὺ τοῦδε κατὰ τὴν τετάρτην βίβλον ὁ Κρίτων ἔγραψεν ἐν αὐ‐ τοῖς ὀνόμασιν ᾧδε. ἡ διὰ χαμαιλέοντος ποιοῦσα πρὸς τὰ αὐτὰ τῇ Τυρίᾳ. ἔστι δὲ ἐπουλωτικωτάτη τῶν δυσαλθῶν καὶ | |
| 15 | τυλωδῶν καὶ χρονίων ἑλκῶν. ἰᾶται δὲ καὶ τὰς ἐν τῷ δακ‐ τυλίῳ ῥαγάδας καὶ κονδυλώματα καὶ σκληρίας λιθαργύρου μνᾶ αʹ. κηροῦ μνᾶς 𐅶ʹʹ. ἰοῦ μνᾶς τέταρτον καὶ χαμαιλέον‐ | |
| τος ὄγδοον, ἐλαίου μνᾶ. ἔλαιον καὶ λιθάργυρον ἕψε κινῶν | 715 | |
13.716 | σπάθῃ, ἕως ὅσου συστῇ καὶ γένηται μηλίνη. τούτου δὲ γι‐ νομένου ἰὸν ἐπίπασον. ἔπειτα πρόσβαλλε κηρὸν, τήξας ἐπι‐ μελῶς καὶ ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἐπίπασον τὸν χαμαιλέοντα, ὅταν δὲ ἑνωθῇ, κατέρα εἰς θυείαν καὶ μαλάξας ἀναιροῦ. | |
| 5 | τοῦτο τὸ φάρμακον ἀντὶ μὲν τοῦ λαδάνου τὸν χαμαιλέοντα τῆς αὐτῆς ὄντα δυνάμεως ἔλαβεν. ἀμφότερα γάρ ἐστιν ἐπου‐ λωτικὰ τῶν δυσιάτων ἑλκῶν. ἡ διαφορὰ δ’ αὐτῶν ἐν τῷ τὸν μὲν κεκαυμένον χαλκὸν ἔχειν ἐκεῖνο καὶ μηδ’ ὅλως ἔχειν τὸν κηρὸν, ἐν τούτῳ δὲ τῷ τὸν μὲν κηρὸν εἶναι, τὸν χαλ‐ | |
| 10 | κὸν δὲ οὐκ εἶναι, καὶ τοῦτ’ εὐλόγως ἐποίησεν. ἐν ἐκείνῳ μὲν γὰρ ἀντὶ τοῦ κηροῦ τῷ λαδάνῳ συνεχρήσατο πρὸς τὴν τῶν ἀνίκμων φαρμάκων ἕνωσιν, ἐνταυθοῖ δὲ μηδὲν ἔχων τοιοῦ‐ τον τὸν κηρὸν ἔμιξε, μαλακτικὸν μὲν ὄντα μετρίως φάρμακον, οὐ μὴν ἐπουλωτικόν γε. δυνατὸν δ’ ἦν κᾀνταῦθα | |
| 15 | πλέον ἔλαιον ἐμβεβλῆσθαι, καθάπερ γε καὶ παλαιὸν ἢ κίκι‐ νον. ἐγὼ δὲ εἰς τὰ τοιαῦτα καὶ σχίνινον ἐμβάλλω πλεόνων μετέχον δυνάμεων. καὶ γὰρ μαλακτικὸν ἔχει τι καὶ διαφορη‐ τικὸν καὶ στυπτικὸν, ὧν ἁπάντων δεῖται τὰ μετὰ σκληρό‐ | |
| τητος τῶν χειλῶν δυσεπούλωτα ἕλκη. | 716 | |
13.717 | [Περὶ τῶν ὑφ’ Ἡρακλείδου γεγραμμένων.] Καιρὸς οὖν ἤδη καὶ τῶν ὑφ’ Ἡρακλείδου τοῦ Ταραντίνου γεγραμμένων ἐν τῇ πρὸς Ἀστυδάμαντα βίβλῳ μνημονεῦσαι. πιστὸς γὰρ ἀνὴρ εἴπερ τις ἄλλος ἐστὶ, τὰ διὰ τῆς πείρας | |
| 5 | αὐτῷ κεκριμένα μόνα γράφων. οὗτος οὖν ὁ ἀνὴρ κατὰ λέ‐ ξιν οὕτως ἔγραψε. πρὸς τὰ παλαιὰ ἕλκη. λεπίδος μέρος ἓν, ἰοῦ ξυστοῦ μέρη δʹ. κηρωτῇ μυρσίνῃ προσαναλαμβάνεται ὀκταπλῇ. ὁ μὲν οὖν Ἡρακλείδης, ὡς ἂν ἰατροῖς γράφων ὑπομνήματα, προσέγραψε, κηρωτῇ μυρσίνῃ ἀναλάμβανε. τολ‐ | |
| 10 | μηροὶ δ’ οὕτως εἰσὶ πολλοὶ τῶν νῦν, ὡς πρὸ τοῦ παρὰ δι‐ δασκάλων κτήσασθαί τινα ἕξιν ἰατρικὴν, ἐκ τῶν τοιούτων βιβλίων ὁρμώμενοι χρῆσθαι καλοῖς φαρμάκοις ἀμεθόδως καὶ διὰ τοῦτο πολλάκις ἀποτυγχάνειν. αὐτίκα γέ τοι τῆς μυρσί‐ νης κηρωτῆς ἔξεστιν ἔλαττόν τε καὶ πλέον μίξαντα ποτὲ | |
| 15 | μὲν ὑγροτέρῳ τε καὶ μαλακωτέρῳ χρῆσθαι τῷ φαρμάκῳ, ποτὲ δὲ σκληροτέρῳ καὶ ξηροτέρῳ, κατὰ μὲν τὴν πρώτην ἐπίθε‐ σιν ἐν πλατεῖ στοχασμῷ, καθάπερ εἴρηται πρόσθεν, ἐν δὲ | |
| τῇ δευτέρᾳ χρήσει πλησιαίτερον ἀφικνουμένου, ὡς ἐδείχθη. | 717 | |
13.718 | βλέποντες γὰρ τὸ ἕλκος, εἰ μὲν ἐνδεῶς ἐξηράνθη, σφοδρότε‐ ρον ἐργασόμεθα τὸ φάρμακον, ὡς μᾶλλον ξηραίνειν· εἰ δ’ ἐπὶ πλέον ἢ δεῖ, μαλακώτερον αὐτὸ ποιήσομεν πλείονα μί‐ ξαντες τὴν μυρσίνην κηρωτήν. ἡ γὰρ τῶν μεταλλικῶν δύνα‐ | |
| 5 | μις οὐ μόνον ὑπὸ ταύτης, ἀλλὰ καὶ πάσης κηρωτῆς ἐκλύεται. ἑξῆς δὲ τούτῳ προσγράψας, ἄλλη· προσυπακοῦσαι δὲ χρὴ δηλονότι δύναμις· ὑπέταξε ταυτί. λεπίδα λεάνας ἐπί‐ χεε ὄξος καὶ τρῖβε ὑπὸ κύνα, μέλιτος ποιῶν πάχος ἢ ἕψε. ὅταν δὲ ξηρὸν γένηται, προσεπιλεάνας μίσγε κηρωτῆς μέρη | |
| 10 | ὀκτὼ καὶ χρῶ πρός τε τὰ πρόσφατα τραύματα καὶ τὰ παλαιὰ ἕλκη καὶ σύρματα καὶ τρίμματα καὶ χίμεθλα τὰ μὴ ἄγαν ἑλκώδη. γινώσκειν δ’ ὑμᾶς χρὴ καὶ περὶ τοῦδε τοῦ φαρμά‐ κου ταῦτα. πρὸς μὲν τὰ ἄλλα μετρίως ἄν τις ὀκταπλασίαν κηρωτὴν μίξειε τῇ λεπίδι, πρὸς δὲ τὰ παλαιὰ πάνυ, τουτέ‐ | |
| 15 | στι τὰ δυσίατα, κᾂν ἑξαπλασίαν ἢ πενταπλασίαν μίξῃς, οὐ βλάψεις, ἰσχυροτέρων γὰρ δέονται. τὴν δὲ περὶ τοῦ φαρ‐ μάκου διήγησιν ἔγραψεν ὁ Ἡρακλείδης οὕτως. ἐγχωρεῖ δὲ | |
| καὶ ἐπὶ πυρὸς ἀναξηράναντα τὴν λεπίδα χρῆσθαι. βούλεται | 718 | |
13.719 | δ’ ὁ λόγος αὐτῷ, κᾂν ἐν ἄλλῳ τινὶ καιρῷ συντιθῶμεν τὸ φάρμακον, ἀντὶ τῆς ἡλιακῆς θερμασίας χρῆσθαι πυρί. καλ‐ λίω μέντοι γίγνεται τὰ τοιαῦτα πάντα κατὰ τὸν θερινὸν ἥλιον ἐν πολλαῖς ἡμέραις λειούμενα, τὰ μὲν δι’ οἴνου, τὰ δὲ | |
| 5 | δι’ ὄξους. λεπτομερέστερα μὲν οὖν γίγνεται τὰ δι’ ὄξους λειωθέντα καὶ διὰ τοῦτο καθαιρετικώτερά τε καὶ λεπτυντι‐ κώτερα καὶ ξηραντικώτερα. πρὸς δὲ τὰς ἐπουλώσεις τὰ δι’ οἴνου βελτίω, καὶ χρεία γε τούτων γίγνεται προξηρανθέντων, εἶτα προκαθαρθέντων τῶν δυσεπουλώτων ἑλκῶν. προξηραν‐ | |
| 10 | θήσεται μὲν οὖν διὰ τῶν ἰσχυρῶς ξηραινόντων, καθαρθή‐ σεται δὲ διὰ τῶν ῥυπτόντων, ἀπολωθήσεται δὲ διὰ τῶν στυφόντων. ἄλλο. ἐφεξῆς δ’ ἕτερον φάρμακον ἔγραψεν ὁ Ἡρακλείδης ἐκ μὲν τῆς αὐτῆς ὕλης, οὐκ ἰσχυρὸν δὲ διὰ τὸ πολὺ τῆς λιθαργύρου μῖξαι τῷ διφρυγεῖ. τῆς μὲν γὰρ λι‐ | |
| 15 | θαργύρου πέντε καὶ τριάκοντα δραχμὰς ἀξιοῖ βάλλειν εἰς αὐτὸ, τοῦ διφρυγοῦς δὲ ὀκτώ. καὶ ταῦτα δὲ ἀναλαμβάνει κηρωτῇ, τοῦ μὲν κηροῦ ἐχούσης 𐅻 μʹ. τοῦ δ’ ἐλαίου κο. γʹ. | |
| ἐγὼ δὲ πολλάκις ἐχρησάμην μόνῳ τῷ διφρυγεῖ μετὰ τῆς τοι‐ | 719 | |
13.720 | αύτης κηρωτῆς, οὐδ’ οὖν οὐδ’ αὐτῷ πρὸς τὰ φαγεδαινικὰ καὶ χειρώνεια καὶ σηπεδονώδη, πολὺ γὰρ ἀποδεῖ τῇ δυνά‐ μει τῶν τὰ τοιαῦτα θεραπευόντων, ἀλλ’ ἐπὶ τῶν ἄνευ με‐ γάλης κακίας δυσεπουλώτων, ὥστε ἂν καὶ λιθάργυρον αὐτῷ | |
| 5 | τις μίξῃ, καὶ ταύτην πολλὴν ἀσθενὲς ἐργάσεται τὸ φάρμα‐ κον. μετὰ δὲ τοῦτο τῆς αὐτῆς ἐπαγγελίας ἐχόμενον γέγρα‐ πται φάρμακον τοιόνδε. ♃ κηροῦ 𐅻 ιβʹ. ῥητίνης τερμινθί‐ νης 𐅻 γʹ. λεπίδος 𐅻 δʹ. λαδάνου 𐅻 δʹ. ἀσφάλτου 𐅻 γʹ. τὸ λάδανον τρῖψον κατ’ ἰδίαν καὶ τὴν λεπίδα, εἶτα τὰ ἄλλα | |
| 10 | τήξας μετὰ μυρσίνου ἐλαίου μίσγε. ἐὰν δὲ ᾖ τὸ λάδανον μαλακὸν, τῆκε. κατὰ τὺν γραφὴν ταύτην ἐνεδείξατο σαφῶς ὁ Ἡρακλείδης, ὅταν μὲν σκληρὸν ᾖ τὸ λάδανον, ἐν τῇ θυείᾳ λειοῦν αὐτὸ μόνον, ὅταν δὲ ὑγρόν τε καὶ μαλακὸν, ἐπὶ πυ‐ ρὸς διατήκειν ἤτοι μόνον ἢ καὶ μετ’ ἐλαίου βραχέος, ὅπερ | |
| 15 | ἑοράκατέ με διὰ παντὸς οὐκ ἐπὶ τούτου μόνου, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος ποιοῦντα. ἔστι δὲ καὶ τὸ μετὰ τοῦτο γεγραμμένον φάρμακον ὑπὸ τοῦ Ταραντίνου τῆς αὐτῆς | |
| ἐπαγγελίας κατὰ τήνδε τὴν συμμετρίαν. ♃ χαλκίτιδος 𐅻 κεʹ. | 720 | |
13.721 | καδμείας 𐅻 ιβʹ 𐅶ʹʹ. λεάνας κατ’ ἰδίαν καὶ μίξας οἶνον ἀπα‐ ράχυτον καὶ ζέσας κατάχες, ὥστε φυραθῆναι συμμέτρως, εἶτα λέαινε ἄχρι τοῦ ξηρανθῆναι καὶ τήξας κηροῦ 𐅻 νʹ. ῥη‐ τίνης τερμινθίνης 𐅻 λʹ. μυρσίνης κο. ηʹ. μίσγε τῇ κηρωτῇ ἀπὸ | |
| 5 | τῶν ξηρῶν 𐅻 κʹ. καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον οὐδὲν ἔχει τῶν μαλ‐ θακωδῶν. ἐν μέντοι τῇ πρὸς τὴν κηρωτὴν μίξει τὴν προσή‐ κουσαν ἐφ’ ἑκάστου τῶν ἑλκῶν ποσότητι τῆς μίξεως, ὁ γεγυ‐ μνασμένος λογικῶς ἐν αἷς ὑπεθέμην μεθόδοις ἐπιτηδείως ἐργά‐ σαιτο. καλῶς δὲ καὶ τὸν ἀπαράχυτον οἶνον, τουτέστιν | |
| 10 | ᾧ μὴ μέμικται θάλαττα, θερμὸν καταχεῖ τῆς χαλκίτεως καὶ τῆς καδμείας, ὡς ἀφελέσθαι τὴν δριμύτητα τῆς χαλκίτεως βουλόμενος διὰ τῆς θερμασίας αὐτοῦ. ἕτερον δὲ συνεχὲς τούτῳ γέγραπται φάρμακον ἀξιόλογον, ἐκ τοσῶνδε καὶ τοιῶνδε τῶν ἁπλῶν συγκείμενον. ♃ λεπίδος στομώματος 𐅻 δʹ. ἰοῦ ξυ‐ | |
| 15 | στοῦ 𐅻 βʹ. ἐν ἐνίοις δὲ τῶν ἀντιγράφων γέγραπται 𐅻 αʹ. χρυσοκόλλης 𐅻 κεʹ ἢ ιεʹ. κηροῦ 𐅻 κεʹ. ἔν τισι δ’ ἀντιγρά‐ | |
| φοις οὔτε τὸν κηρὸν οὔτε τὸν ἰὸν εὕρομεν. λεάνας τὰ ἄλλα | 721 | |
13.722 | τῆκε τὸν κηρὸν μετ’ ὀλίγης ῥητίνης, ὥστε μὴ κατάσκληρον τὸ φάρμακον εἶναι, καὶ μίξας χρῶ, ἄνωθεν δὲ σπόγγον ἐξ ὄξους ἐκθλίψας ἐπιτίθει. Δημήτριος δὲ ὁ Βιθυνὸς ἔφη, αὐ‐ τὴν τὴν χρυσοκόλλαν λίαν κηρῷ θερμῷ ἀναλαμβάνων χρῆ‐ | |
| 5 | σθαι. ἐνεδείξατο καὶ κατὰ τοῦτο τὸ φάρμακον ὁ Ἡρακλεί‐ δης ὡς οὐ κατὰ πρώτην χρείαν ἡ ῥητίνη μίγνυται τοῖς τοι‐ ούτοις φαρμάκοις, ἀλλ’ ὑπὲρ τοῦ γλισχρότητά τινα παρα‐ σχεῖν αὐτοῖς εἰς ἐμπλαστρώδη σύστασιν, καὶ μάλισθ’ ὅταν ὁ κηρὸς ᾖ μήτε λιπαρὸς φύσει μήτε νέος, ἀλλὰ σκληρός τε | |
| 10 | καὶ αὐχμηρός. ἡ μέντοι τοῦ στομώματος λεπὶς ἰσχυρῶς ξη‐ ραίνει πρὸς τῷ καὶ στυπτικὴν ἔχειν δύναμιν. Δημήτριον δ’ ἔφη τὸν Βιθυνὸν ἀναλαμβάνοντα τῷ κηρῷ μόνην τὴν χρυ‐ σοκόλλαν οὕτως χρῆσθαι. καὶ καλῶς γε ποιῶν ὁ Δημήτριος οὕτως ἐχρῆτο· καθάπερ κᾀγὼ πολλάκις οὐ χρυσοκόλλαν | |
| 15 | μόνον, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον αὐτὸ καθ’ αὑτὸ μετὰ μαλακοῦ μαλάττων κηροῦ κατὰ τὰ τοιαῦτα χρῶμαι. δῆλον δ’ ὅτι τῶν ἄλλων ἕκαστον εἶπον ὧν διῆλθον ἔμπρο‐ | |
| σθεν ὠφελεῖν τὰ τοιαῦτα τῶν ἑλκῶν καὶ λεᾶσθαί γέ με καθ’ | 722 | |
13.723 | ἕκαστον, ὧν ἂν θεραπεύω τῶν δυσιάτων ἑλκῶν μετὰ τοῦ κηροῦ συντεθέντα τὰ τοιαῦτα φάρμακα. ποτὲ μὲν γὰρ τὴν χρυσοκόλλαν ἀναλαμβάνω κηρῷ, ποτὲ δὲ τὸν κεκαυμένον χαλκὸν ἢ τὴν λεπίδα, καὶ ταύτην ἤτοι στομώματος ἢ σιδή‐ | |
| 5 | ρου ἢ χαλκοῦ, ποτὲ τὸν ἰὸν ἄκαυστον ἢ κεκαυμένον, ὥσπερ καὶ μίσυ καὶ χαλκῖτιν. ἐνίοτε δὲ καὶ τῶν αὐστηρῶν τι μί‐ γνυμι, περὶ ὧν ἔμπροσθεν εἶπον, ὅταν ἀποκρούσασθαι βου‐ ληθῶ τὸ ἐπιῤῥέον, ἐξ ὧν ἐστιν ἥ τε στυπτηρία καὶ τὰ σί‐ δια καὶ ἡ κηκὶς, οἵ τε κύτινοι καὶ τὸ βαλαύστιον, ὅσα | |
| 10 | τ’ ἄλλα τοιαῦτα. πιστεύσαντες οὖν ἐμοὶ τῶν εἰρημένων ἄχρι τοῦ δεῦρο φαρμάκων ἁπάντων οὐδὲν ἀπόβλητον ὑπάρχειν ἀσκεῖτε τὴν μέθοδον τῆς χρήσεως αὐτῶν, ὅπως ἐπιτυγχάνητε καθάπερ ἐγώ. γεγραμμένων δ’ ἐφεξῆς ὑπὸ τοῦ Ταραντίνου καὶ ἄλλων δύο φαρμάκων ἀξιολόγων, εὔλογον ἔδοξέ μοι κᾀ‐ | |
| 15 | κεῖνα προσθεῖναι. τὸ μὲν οὖν πρότερον αὐτῶν ὡδί πως ἔγραψε. ♃ λεπίδος 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 δʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 βʹ. μίσυος 𐅻 βʹ. τρίψας μετὰ ὄξους καὶ κυκλίσκους ποι‐ | |
| ήσας, ἄγοντας ἀνὰ 𐅻 βʹ. ἀπόθου. ὑπὸ δὲ τὴν χρείαν κη‐ | 723 | |
13.724 | ροῦ 𐅻 δʹ. ἄλλ. μʹ. ῥητίνης πιτυΐνης 𐅻 βʹ. στέατος ταυρείου 𐅻 δʹ. τήξας καὶ ἐάσας παγῆναι μίσγε τῷ τροχίσκῳ. χρῶ δὲ πρὸς τραύματα ὡς κολλώδει καὶ ἀφλεγμάντῳ. ταῦτα μὲν ὁ Ταραντῖνος. ἐγὼ δὲ τῇ μὲν οὕτως μιχθείσῃ φησὶ χρῆσθαι | |
| 5 | δέον πρὸς τραύματα, πρὸς μέντοι τὰ κακοήθη τῶν ἑλκῶν οὐ χρὴ μιγνύειν τὴν τοιαύτην κηρωτὴν, ἀλλ’ ἱκανὸς ὁ κηρὸς μόνος, ὡς ἐπὶ τῶν ἔμπροσθεν εἴπομεν. καὶ εἰ δεήσει ποτὲ μῖξαί τι τῶν μαλθακωδῶν αὐτῷ, βραχὺ μύρσινον ἢ κύπρι‐ νον ἢ ῥόδινον ἔστω. βλάψεις δ’ οὐδὲν, οὐδ’ εἰ τὴν λάρικα | |
| 10 | προσαγορευομένην ῥητίνην μίξειας, οὐδὲ τὴν τερμινθίνην, ἧτ‐ τον μὲν ἐπιτήδειον ὡς πρὸς τὰ τοιαῦτα τῶν ἑλκῶν οὖσαν, οὐ μὴν ἀπόβλητόν γε. τὰς δ’ ἄλλας ῥητίνας οὐ χρὴ μιγνύ‐ ναι ἄνευ μεγάλης ἀπορίας τῶν προειρημένων. οὕτω δὲ καὶ περὶ στέατος. οὐ γὰρ οὖν οὐδὲ τοῦτο μιγνύναι χρὴ, πλὴν | |
| 15 | εἰ καὶ τὰ χείλη μαλάττειν ἐθέλῃς. ὅτι δὲ ξηραντικώτερον ὑπάρχει τὸ ταύρειον στέαρ πάντων τῶν ἄλλων, ὅσα τῶν ἡμέρων ζώων ἐστὶν, ἀκηκόατε πολλάκις. ὑπερέχει γὰρ | |
| αὐτοῦ λεπτομέρεια, τό τε τοῦ λέοντος καὶ τὸ τῶν παρδά‐ | 724 | |
13.725 | λεων καὶ δηλονότι καὶ τὸ τῆς ὑαίνης. ἄμεινον οὖν, ὅταν δέῃ μιγνύναι στέαρ, τὸ χήνειον ἐμβάλλειν, καὶ μᾶλλόν γε τῶν νο‐ μάδων χηνῶν· ἱκανῶς γάρ ἐστι λεπτομερές τε καὶ παρηγορι‐ κόν. ἔτι δ’ ἑνὸς ὑπολοίπου γεγραμμένου τοῦ φαρμάκου συν‐ | |
| 5 | εχοῦς τῷ προγεγραμμένῳ, καθ’ ὃ τὴν ἀρχὴν ἐποιήσατο τῆς διδασκαλίας οὕτως εἰπὼν ὁ Ἡρακλείδης τὸ ἰπωτήριον, καὶ μάλιστα πρὸς τοὺς ἁπαλοχρῶτας, ἐπειδὴ τῆς ἑτέρας ἐστὶν ὕλης τε καὶ δυνάμεως, ἣν ἔφαμεν ἁρμόττειν τοῖς μὴ φέρουσι τῶν ἰσχυρῶν φαρμάκων τὴν προσαγωγὴν, ἀλλὰ δακνομένοις | |
| 10 | τε καὶ παροξυνομένοις καὶ ῥευματιζομένοις, ἀναβεβλήσθω μὲν ὁ περὶ τούτου λόγος, ὅταν περὶ τῶν τοιούτων φαρμάκων διεξέρχωμαι λεχθησόμενος. νυνὶ δὲ τῇ ἐπὶ τὰ παραπλήσια τοῖς προγεγραμμένοις μεταβήσομαι τοσοῦτον ἔτι προσθεὶς ὑπὲρ αὐτῶν, ὅτι καὶ καθ’ ἕτερον βιβλίον ὁ Ἡρακλείδης ἐπι‐ | |
| 15 | γεγραμμένον στατιώτην ἔγραψε τὰ αὐτὰ φάρμακα κατὰ τὸ τρίτον ἐν αὐτοῖς τῇ τάξει μόνον ἑαυτῷ διαφωνήσας. ἐν‐ ταῦθα μὲν γὰρ ἁπλῶς γέγραπται κηροῦ 𐅻 μʹ. κατὰ δὲ τὸν | |
| στρανιώτην πρόσκειται, οἱ δὲ 𐅻 ιστʹ. καὶ βέλτιόν γε τοῦτ’ | 725 | |
13.726 | ἔστιν. ἡ γὰρ πολλὴ μίξις τοῦ κηροῦ καθαιρεῖ τὴν δύναμιν τοῦ φαρμάκου. τῶν αὐτῶν τούτων φαρμάκων ὁ Ἡρακλείδης μέμνηται κᾀν τοῖς πρὸς τὴν Ἀντιοχίδα γεγραμμένοις αὐτῷ, καὶ πρώτως γε τοῦ πρώτου, καθάπερ ἐν τούτοις καὶ ἐν | |
| 5 | ἐκείνοις γράφων οὕτως. πρὸς μὲν τὰ ἄγαν πεπαλαιωμένα καὶ τυλώδη χρήσῃ ταύτῃ. λεπίδος μέρος αʹ. ἰοῦ κατὰ τινὰ μὲν τῶν ἀντιγράφων ἀπεστιγμένον τὸ δʹ. γέγραπται· κατὰ τινὰ δὲ γραμμὴν ἄνωθεν ἔχον μακρὰν, ὥστε ἤτοι μέρη δʹ. σημαίνειν ἢ τοῦ ἑνὸς τὸ δʹ. οὕτως δὲ καὶ κατὰ τὰ προει‐ | |
| 10 | ρημένα συγγράμματα διαφερόντως εὗρον αὐτὸ γεγραμμένον, ὥστε καὶ κατὰ τοῦτο χρεία τῆς προκειμένης πραγματείας ἐστὶν, ὅπως ἄν τις ἐπίστηται διαγιγνώσκειν τῶν φαρμάκων τὰς διαφοράς. μόνος γὰρ οὗτος αὐτοῖς κατὰ τρόπον χρήσαιτο. τοῦτο γοῦν αὐτὸ τὸ προκείμενον φάρμακον, ἐὰν μὲν τετρα‐ | |
| 15 | πλάσιον λάβῃ τὸν ἰὸν, ἱκανῶς ἔσται δριμύ. τέταρτον δὲ μέ‐ ρος ἰοῦ βαλών τις ὡς πρὸς ἓν μέρος τῆς λεπίδος ἕξει μέ‐ τριον φάρμακον, ὡς πρὸς τὰ κακοήθη, καὶ μάλιστα, ἐὰν μὴ διὰ κηροῦ μόνου τὴν μίξιν αὐτῶν, ἀλλὰ διὰ κηρωτῆς ποι‐ | |
| ήσηται. προείρηται δ’ ὅτι καὶ μαλακὸν εἶναι χρὴ καὶ νέον | 726 | |
13.727 | τὸν κηρόν· ἐὰν δὲ ἀπορῶ μὲν τοῦ τοιούτου, παρὰ πυρὶ θερμαίνοντες ὃν ἔχομεν ἢ ἐν ἡλίῳ καὶ μαλάττοντες μετ’ ὀλί‐ γου μυρσίνου μίξομεν οὕτως τήν τε λεπίδα καὶ τὸν ἰόν. εἴρηται δὲ καὶ κατὰ τὴν ἀρχὴν τούτου τοῦ γράμματος ὡς | |
| 5 | εἴη κάλλιστον φάρμακον συγκείμενον ἐκ λεπίδος καὶ ἰοῦ, προσλαβὸν τετραπλάσιον τὸν κηρόν. καὶ διὰ τοῦτο συνεχῶς αὐτῷ χρῶμαι μιγνὺς ὡς τὸ πολὺ καὶ τοῦ κεκαυμένου χαλ‐ κοῦ τὸ ἴσον. προστέθεικε δὲ τῇ χρήσει τοῦ φαρμάκου τού‐ του κατὰ τὸ πρὸς τὴν Ἀντιοχίδα γεγραμμένον αὐτῷ βιβλίον | |
| 10 | ὁ Ταραντῖνος, ἃ διὰ τῶν ἔμπροσθεν ὧν εἶπον συγγραμμά‐ των αὐτοῦ οὐ προσέθηκεν. ὅλην οὖν αὐτοῦ γράψω τὴν ῥῆ‐ σιν οὕτως ἔχουσαν. πρὸς μὲν τὰ ἄγαν πεπαλαιωμένα καὶ τυλώδη χρήσῃ ταύτῃ. λεπίδος μέρος ἓν, ἰοῦ τέταρτον, λεάνασα μυρσίνῃ κηρωτῇ ὀκταπλῇ σκληρᾷ, ἀναλαμβάνουσα χρῶ, προ‐ | |
| 15 | κατανίψασα τὸ ἕλκος ὕδατι ψυχρῷ. προσέθηκε μὲν καὶ ὅτι προκατανίψαι χρὴ τὸ ἕλκος ὕδατι ψυχρῷ. νῦν οὖν ἤδη γράψω τὰ παραλελειμμένα μοι τῶν ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένων | |
| ἐπὶ τὴν αὐτὴν ἐπαγγελίαν. τὰς γὰρ ἐμπλάστρους μόνας διῆλ‐ | 727 | |
13.728 | θον ἔμπροσθεν. ὅσα δὲ φάρμακα διὰ τροχίσκων προπα‐ ρεσκευασμένα μιγνυμένων κηρωταῖς ἐπὶ τῆς χρείας ἐπουλω‐ τικά φησιν εἶναι τῶν δυσιάτων ἑλκῶν ἢ ὅσα ξηρὰ καταπα‐ στὰ, ταῦτα προσθήσω νῦν, ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ γεγραμμέ‐ | |
| 5 | νου κατὰ τὰ ξηρὰ πλησίον τοῦ τέλους. [Ξηρὰ ἐκ τῶν Ἀνδρομάχου, ἐπουλοῦν ξηρόν.] ♃ Ὀστέων ἄλλως ὀστρέων κεκαυμένων 𐅻 βʹ. μάν‐ νης 𐅻 αʹ. καδμείας ὀβολοὺς δʹ. ἐν ἄλλῳ 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ καὶ πρὸς νομάς. ἄλλο ἐπουλοῦν ξηρόν. ♃ πίτυος φλοιοῦ | |
| 10 | 𐅻 στʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 στʹ. κισσήρεως 𐅻 δʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 στʹ. εὔδηλον δ’ ὅτι τὴν κολοφωνίαν λέγει. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 βʹ. λείοις χρῶ. ἄλλο ἐπουλοῦν καὶ κα‐ κοήθη. ♃ πίτυος φλοιοῦ 𐅻 στʹ. κέρατος ἐλαφείου κεκαυμέ‐ νου 𐅻 δʹ. καδμείας 𐅻 ιηʹ. μάννης, ἄλλως ψιμυθίου 𐅻 δʹ. | |
| 15 | ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 βʹ. λείοις χρῶ. ἄλλο. ♃ κηκίδος 𐅻 δʹ. ψιμυ‐ θίου 𐅻 ηʹ. μυρσίνης 𐅻 δʹ. λιθαργύρου 𐅻 ηʹ. σκωρίας μο‐ βύβδου 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. τούτων τῶν τεττάρων φαρμάκων | |
| τὸ μὲν πρῶτον ἁπλοῦν ἐστι λίαν, ἄδηκτόν τε καὶ ξηραντι‐ | 728 | |
13.729 | κὸν, ἀμυδρᾶς μετέχον στύψεως. τὸ δὲ δεύτερον διὰ τὸ μεμί‐ χθαι φλοιὸν αὐτῷ πίτυος αἰσθητὴν ἔχει τὴν στύψιν, ὁποίαν ἔχειν χρὴ τὰ μέλλοντα καλῶς ἐπουλοῦν. διὰ τὸ δὲ γʹ. οὐ μόνον τὸν φλοιὸν τῆς πίτυος, ἀλλὰ καὶ τὸν ἰὸν, πρὸς | |
| 5 | τὰ μετὰ ῥύπου ῥᾳδίως ἐπιτρεφομένου τοῖς ἡλκωμένοις ἁρ‐ μόττει· τόν τε γὰρ ῥύπον αὐτῶν ἀφαιρεῖ καὶ τὴν ἐπούσωσιν οὐκ ἐμποδίζει. τὸ δ’ ἐφεξῆς ἀντὶ τοῦ τῆς πίτυος φλοιοῦ τὴν μυρσίνην ἔχει καὶ τἄλλα ξηραίνοντα χωρὶς δήξεως. μετὰ δὲ ταῦτα τρία γράψας ἕτερα ξηρὰ, τέταρτον ἐπ’ αὐτοῖς προσ‐ | |
| 10 | έθηκε κατὰ λέξιν οὕτως. ἄλλο ξηρὸν πρὸς τὰ ὑπερσαρ‐ κοῦντα ἐπουλοῦν ἄδηκτον, ὡς Ἁρπόκρας. σανδαράχης, χρυ‐ σοκόλλης, ἀρσενικοῦ ἴσον ἑκάστου. καὶ πρὸς κακοήθη ποιεῖ τοῦτο τὸ φάρμακον. οὐδὲν ἔοικε τοῖς ἔμπροσθεν, ἀλλ’ ἐπὶ τῶν ὑπερσαρκούντων ἑλκῶν δι’ ὑγρότητα πολλὴν ἁρμόττει | |
| 15 | καὶ καθαιρετικὸν ὑπάρχον αὐτῶν. τοιαύτης γὰρ δυνάμεώς ἐστιν ἥ τε σανδαράχη καὶ τὸ ἀῤῥενικόν. ἓν δ’ αὐτοῖς πρόσ‐ κειται, τῶν κακοήθη θαυμαστῶς ὠφελούντων ἡ χρυσοκόλλα. | |
| [Περὶ τῶν ὑπ’ Ἀρχιγένους γεγραμμένων.] | 729 | |
13.730 | Ἃ δ’ Ἀρχιγένης ἔγραψε περὶ τῶν τοιούτων ἑλκῶν ἐν τῷ δευτέρῳ περὶ φαρμάκων βιβλίῳ διὰ τῆς ἐκείνου λέξεως αὐ‐ τοῖς ὀνόμασιν οὕτω γέγραπται. περὶ ἑλκῶν ἀτυλώτων καὶ παλαιῶν. τῶν δ’ ἑλκῶν τὰ μὲν παλαιὰ οὕτως ἐπουλοῦν· | |
| 5 | κοινῷ τινι ἀνακαθάρας ἔλαιον παλαιότατον μετὰ μοτῶν ἐπιτίθει. ἢ ἰὸν ξυστὸν μετὰ κηρωτῆς ῥοδίνης, ὀλίγον ῥητί‐ νης ἐχούσης ἀναλαβὼν ἐπιτίθει. καὶ λεπίδος ἐρυθροῦ χαλ‐ κοῦ ὡς πλεῖστον ἀναλαβὼν κηρωτῇ μυρσίνῃ χρῶ. ἢ ἀμύ‐ λου πεπλυμένου μέρη γʹ. στέατος μοσχείου μέρη γʹ. κηροῦ | |
| 10 | Τυῤῥηνικοῦ μέρος αʹ. τήξας τὰ τηκτὰ μίσγε τὸ ἄμυλον καὶ χρῶ. ἢ διφρυγοῦς καὶ λεπίδος χαλκοῦ ἀνὰ 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 ηʹ. σὺν ὄξει εὖ λεάνας μέχρι μέλιτος πάχους, κηροῦ μὲν 𐅻 λβʹ. μετ’ ἐλαίου κο. αʹ 𐅶ʹʹ. τήξας κατάχει καὶ ἑνώσας χρῶ, ἔμμο‐ τον ἢ ἔλασσον τὸ ἔλαιον καὶ σπλήνιον ποίει. ἢ χαλκίτιδος, | |
| 15 | ψιμυθίου ἴσον, ἁλὸς κοινοῦ τὸ διπλοῦν, λιθαργύρου τὸ δι‐ πλοῦν τοῦ ἁλὸς, οἴνῳ καὶ ἐλαίῳ ἐναλλὰξ λεαίνων ὡς λι‐ | |
| παρῷ χρῶ. ἢ λιθαργύρου, ψιμυθίου, διφρυγοῦς ἴσα, ἀσβέ‐ | 730 | |
13.731 | στου τὸ διπλοῦν μετὰ μυρσίνης κηρωτῆς χρῶ. ἢ διφυγὲς, λεπίδα, κηκίδα ἴσα, ἰοῦ τὸ ἥμισυ μετὰ κηρωτῆς μυρσίνης. ἔνιοι δὲ καὶ πιτυΐνην ῥητίνην προσμιγνύουσιν. ἢ σικύου ἀγρίου ῥίζαν ἐπίπασσε, ἐπάνω δὲ τίλμα ἐκ ψυχροῦ ἀνακα‐ | |
| 5 | θαίρει καὶ ἐπουλοῖ. πρὸς τὰ ἐν οἵῳ δή ποτε τόπῳ ἕλκη τοῦ σώματος δυσκατούλωτα. ἐρυσίμου σπέρματος λείου μιγέντος καὶ γενομένου ῥυπώδους, ἐπιτιθέντος σπληνίου τρό‐ πον, τάχιστα ἐπουλοῖ καὶ τὰ κακοήθη. ἐπουλωτικὴ πρεσβυ‐ τικῶν. πρὸς δὲ τὰ πρεσβυτικὰ σκωρίᾳ μολύβδου μετὰ μυρ‐ | |
| 10 | σίνης κηρωτῆς χρῶ. ἐὰν δὲ παλαιῶσαι θέλῃς, καὶ στέαρ χοί‐ ρειον μίσγε. τὰ δὲ μελαινόμενα ἕλκη προπυριάσας ἄρτοις κριθίνοις ἀρτίως πεσσομένοις, βούτυρον καὶ ψιμύθιον ἴσα ἐπιμελῶς ἑνώσας χρῶ. [Περὶ σηπεδονικῶν καὶ νομῶν.] Ἐπὶ δὲ τῶν | |
| 15 | σηπεδονικῶν καὶ τῶν νομῶν ὀρόβινον ἄλευρον, στυπτηρίαν ὑγρὰν, ἄρτου σεμιδαλίτου τὸ ἐντὸς, χοιρείου παλαιοῦ ἢ ἄλ‐ | |
| λου ταριχηροῦ παλαιοῦ, σαρκὸς ἀπλύτου, τερμινθίνην ὑγρὰν, | 731 | |
13.732 | μέλι καλὸν, ἴσα σταθμῷ συνελάσας ἐπιτίθει. ἢ ἀριστολοχίας καὶ κικίνων φύλλων χυλοῦ ἴσα, ἰοῦ τὸ ἥμισυ, δι’ ὕδατος, μέλιτος δὲ τὸ πάχος κατάχριε μικρὸν τοῦ ὑγροῦ προσλαμ‐ βάνων. ἐὰν δὲ μὴ ἀφίστηται ἡ ἐσχάρα, ἐλατηρίου, ἰοῦ τὸ | |
| 5 | ἴσον πρόσμισγε. καλῶς ποιεῖ ἐπὶ τῶν σηπεδόνων, σῶρυ λεῖον ἐπὶ πάχος ἐπιπασσόμενον καὶ ἐπάνω τίλμα ξηρόν. ἢ ἀρι‐ στολοχίαν στρογγύλην καὶ κηκίδα ἴσα μετ’ ἐλαίου περίχριε. ἢ σικύου ἀγρίου ῥίζαν ἢ κράμβης ἢ τεύτλου ἢ λαπάθου φύλ‐ λοις ἐνδήσας θερμοσποδίᾳ ἔγκρυψον. ὅταν δὲ μαλακυνθῇ, | |
| 10 | συντρίψας ἐπίθες, εὐτόνως ἀνακαθαίρει. ἢ θαλλίᾳ ἐν οἴνῳ ἑφθῇ μετὰ μέλιτος κατάπασσε, ἢ χαλκῖτιν κατάπασσε, ἄνω‐ θεν δὲ τίλματα ξηρὰ ἐπιτίθει. ἐλατηρίου ἢ λινοσπέρμου λεῖα μετὰ χαλκάνθου ἐπιτίθει, ἢ θύμῳ καὶ σταφίδι ἀγρίᾳ ἢ ἡμέρῳ κατάπασσε μετὰ σύκων ἑφθῶν, ἢ συκίνοις φύλλοις | |
| 15 | λείοις μετὰ μέλιτος, ἢ νίτρον μετὰ κυμίνου καὶ ἄλευρον μετὰ μέλιτος, ἢ σικύου ἀγρίου ῥίζαν μετὰ μέλιτος, ἢ σκίλλης ἑφθῆς | |
| μετὰ μέλιτος, ἢ ἐλλεβόρου μετὰ μέλιτος. ποιεῖ καὶ πρὸς φα‐ | 732 | |
13.733 | γεδαίνας ταῦτα καὶ μελανίας καὶ νομὰς, ἢ σώρεως 𐅻 ιβʹ. χαλκίτεως 𐅻 ιʹ. μίσυος 𐅻 δʹ. σὺν ὄξει δριμυτάτῳ ἡμικοτυ‐ λίῳ λέαινε, μέχρις ἂν ξηρανθῇ, καὶ ἀνελοῦ. χρῶ δὲ μήλην βάπτων καὶ ἐπικυλίων τῷ ἕλκει καὶ ἐπάνω ὀθόνιον ἁπλοῦν | |
| 5 | ἐξ οἰνελαίου ἐπιτίθει. ἐὰν δὲ φλεγμαίνῃ, ὑοσκυάμῳ μετὰ ἀλ‐ φίτων ἢ κράμβῃ μετὰ μέλιτος κατάπασσε. ἐπὶ δὲ τῶν σκώ‐ ληκας ἐχόντων ψιμύθιον καὶ πόλιν ἴσα σὺν πίσσῃ ὑγρὰ κατάχριε. [Περὶ καρκινωδῶν.] Ἐπὶ δὲ τῶν καρκινω‐ | |
| 10 | δῶν καὶ κακοήθων ἑλκῶν, καρκίνου ποταμίου κεκαυμένου, καδμείας, ἴσα λεῖα ἐπίπασσε, ἢ τὴν σποδὸν τῶν καρκίνων μετὰ κηρωτῆς ἐπιτίθει, ἢ ἐρυσίμου σπέρμα λειότατον σὺν μέλιτι τρυγῶδες ποιῶν ἐπιτίθει ὡς πλήνιον. ἄκρως ποιεῖ πρὸς τὰ χειρώνεια καὶ παλαιὰ καὶ δυσκατούλωτα καὶ τὰ ἐπὶ | |
| 15 | τῶν κνημῶν κακοήθη μελάντρια καὶ τὰ ἐν μαστοῖς κακοήθη. χοιράδας καὶ παρωτίδας ἐπισπάσαι ἄλρως ποιεῖ, στέατος βο‐ | |
| είου λίτρας γʹ. ὡς δέ τινες εʹ. τερμινθίνης οὐγγίας εʹ. μάν‐ | 733 | |
13.734 | νης οὐγγίας 𐅶ʹʹ. γῆς τῆς λεγομένης σάρδης, ᾗ οἱ γναφεῖς χρῶνται οὐγγίας εʹ. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν καὶ ἑνώσας χρῶ, ἢ φακῷ ἑφθῷ μετὰ μέλιτος ἢ θαλλίᾳ ἢ ἀμφοτέροις κατάπασσε. | |
| 5 | [Περὶ τῶν τυλωδῶν.] Ἐπὶ δὲ τῶν τετυλωμένων καὶ ὀχθωδῶν, γλυκέων λεγομένων ἑλκῶν, ποι‐ ήσουσι μὲν καὶ τὰ διὰ πείρας καυστικά. ἰδίως δὲ λίτρον πε‐ φωγμένον καὶ ἄσβεστον μετ’ οὔρου παιδὸς ἀφθόρου περί‐ χριε, ἢ ἰὸν, λίβανον, ἅλας, μέλι περίχριε. | |
| 10 | [Περὶ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου εἰς τὰ τοι‐ αῦτα τῶν ἑλκῶν γεγραμμένων ἐμπλάστρων.] Κάλλιστα περὶ τῶν τοιούτων ἑλκῶν Ἀσκληπιάδης ἔγραψεν, ὁ ἐπικληθεὶς φαρμακίων. ἑνὸς γὰρ ὄντος ἅπασιν αὐτοῖς κοινοῦ τοῦ δυσ‐ επουλώτοις εἶναι, τινὰ μὲν ἐκ τοῦ θεραπεύεσθαι κακῶς ἢ | |
| 15 | μαλακῶς διαιτᾶσθαι τὸν θεραπευόμενον οὐκ ἐπουλοῦται, μη‐ δεμίαν οἰκείαν αὐτὰ κακοήθειαν ἔχοντα, τινὰ δὲ δι’ ἑαυτὰ | |
| δυσθεράπευτά ἐστιν, ἤτοι διὰ τὸ χυμοὺς ἐπιῤῥεῖν αὐτοῖς μο‐ | 734 | |
13.735 | χθηροὺς ἢ διὰ τὸ τοιαύτην ἤδη διάθεσιν ἐσχηκέναι τὸν ἡλκω‐ μένον τόπον, ὡς, κᾂν χρηστὸν ᾖ τὸ ἐπιῤῥέον αἷμα, διαφθεί‐ ρειν αὐτό. διελόμενος οὖν ὁ Ἀσκληπιάδης τρισὶ γένεσι τὰ τοιαῦτα τῶν ἑλκῶν, ὑπὲρ ἑκάστου διωρισμένως ἐποι‐ | |
| 5 | ήσατο τὸν λόγον, ἃ κᾀγὼ ταῖς ἐκείνου λέξεσιν ἐφεξῆς παρα‐ γράψω, προστιθεὶς ἐξήγησιν ἢ κρίσιν, εἴ πού τις ἀμφιβολία κατὰ τὸν λόγον ὑπάρχοι. περὶ μὲν οὖν τοῦ πρώτου γένους τῶν τοιούτων ἑλκῶν τε καὶ φαρμάκων ὧδέ πως γράφει κατὰ λέξιν ὁ Ἀσκληπιάδης. τετυλωμένων δὲ τῶν σωμάτων | |
| 10 | καὶ μόλις εἰς οὐλὴν ἀγομένων χρηστέον ταῖς ὑπογεγραμμέ‐ ναις σκευασίαις. Ἀνδρέου κατασταλτικὴ πάσης ἐξοχῆς. ἔστι δὲ καὶ ἔναιμος, τραυματικὴ, ἀφλέγμαντος. ποιεῖ πρὸς τὰ νε‐ μόμενα καὶ κόλπους παρακολλᾷ. ποιεῖ πρὸς τὰ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν καὶ χρόνια καὶ δυσεπούλωτα. ♃ λιθαργύρου λί‐ | |
| 15 | τρας γʹ. λεπίδος χαλκοῦ, χαλκίτεως, ἰοῦ ξυστοῦ ἀνὰ οὐγ‐ γίας γʹ. ὄξους κοτύλην αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας ηʹ. σκεύ‐ αζε κατὰ τρόπον. Ἀστέρος φάρμακον ἐπιτετευγμένον πρὸς | |
| τὰς προειρημένας διαθέσεις. ἔστι δὲ διαφορητικὴ ἀγαθή. ♃ | 735 | |
13.736 | λιθαργύρου λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. ἰοῦ οὐγγίαν αʹ. χαλκίτεως οὐγγίαν αʹ. λεπίδος ἐρυθρᾶς οὐγγίαν αʹ. ὄξους κοτύλην αʹ. Ἀμφίωνος πρὸς τὰς αὐτὰς διαθέσεις. ♃ λιθαργύρου λίτρας βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας δʹ. χαλκί‐ | |
| 5 | τεως οὐγγίας θʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 δʹ. ὄξους κοτύλην αʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. Τουρπιλιανοῦ ἡ τῶν φιλοσόφων λεγο‐ μένη. ποιεῖ πρὸς τὰ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν, ποιεῖ πρὸς τὰ χρόνια καὶ δυσεπούλωτα, ἀνάγει ὀστᾶ διεφθορότα. ♃ λιθαρ‐ γύρου λίτρας γʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξέστας γʹ. χαλκίτεως λίτρας | |
| 10 | βʹ 𐅶ʹʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 κεʹ. ὄξους κοτύλην αʹ. λιθάργυ‐ ρον, ἔλαιον ἕψε μέχρι συστάσεως, εἶτα βάλλε λεπίδα λειοτά‐ την καὶ κίνει συνεχῶς, καὶ ὅταν εὖ ἔχῃ, βάλλε κατὰ μικρὸν τὴν χαλκῖτιν λεανθεῖσαν μετ’ ὄξους, ποσῶς κατεψυγμένῳ τῷ φαρμάκῳ, εἶτα θεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ, πάλιν ἕψε μέχρις ἀμολύν‐ | |
| 15 | του καὶ εἰς θυείαν ἐξεράσας καὶ ἀνακόψας καὶ μαλάξας, ἀνελόμενος χρῶ πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ἡ ἴσις λε‐ | |
| γομένη κιῤῥὰ φάρμακον ἐπιτετευγμένον πρὸς τὰ ῥευματικὰ | 736 | |
13.737 | καὶ χρόνια καὶ κακοήθη καὶ δυσαλθῆ καὶ μάλιστα ἐπὶ τῶν ἀκρωτηρίων. σκευάζειν δὲ αὐτὸ δεῖ ἁπαλώτερον, συστρέφε‐ ται γὰρ κείμενον καὶ ξηρότερον γίνεται. ἔχει δὲ οὕτως. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. μίλτου Σινωπίδος 𐅻 ηʹ. διφρυγοῦς κη‐ | |
| 5 | ροῦ, χαλκίτιδος κεκαυμένης ἀνὰ οὐγγίαν αʹ. ἐν ἄλλῳ ἀνὰ 𐅻 δʹ. χαλκίτεως ὠμῆς 𐅻 βʹ. ἐλαίου κο. βʹ. ἕψε λιθάργυρον, ἔλαιον, ἕως ἂν ξέσῃ ἐκ δευτέρου καὶ τρίτου. τούτου δὲ γε‐ νομένου κατάῤῥαινε ὕδατι ὀλίγον τοῖς δακτύλοις, εἶτα ἐπί‐ πασσε τὸ διφρυγὲς καὶ τὴν χαλκῖτιν ὀπτὴν λείαν ὑπὸ χεῖρα | |
| 10 | τῷ ὕδατι καταῤῥαίνων ἕως ἂν μηκέτι ψοφῇ ἑψόμενον τὸ φάρμακον. ὅταν δὲ συστῇ, ἐπίβαλλε κηρόν. ἔστω δέ σοι τὰ μετ’ ὀλίγου ἐλαίου λειανθέντα κείμενα, χαλκῖτις ὠμὴ καὶ σινωπίς. καὶ ὅταν εὖ ἔχῃ τὸ φάρμακον, ἐπίβαλλε ταῦτα καὶ κίνει συνεχῶς, καὶ ὅταν καλῶς ἔχῃ, εἰς θυείαν ἐξεράσας καὶ | |
| 15 | ἀνακόψας καὶ μαλάξας, ἀνελόμενος χρῶ. ἄλλη Σκριβωνίου Λάργου φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ♃ κηροῦ 𐅻 ρʹ. ἄλλο νʹ. λιθαργύρου 𐅻 νʹ. ἐλαίου μυρσίνου κο. αʹ. μίσυος κεκαυμέ‐ | |
| νου, χαλκίτεως κεκαυμένης, στυπτηρίας σχιστῆς κεκαυμένης, | 737 | |
13.738 | ψιμυθίου, ῥητίνης τερμινθίνης ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. σκεύαζε κατὰ τρό‐ πον. ἄλλη. καταστέλλει καὶ τὰ ἐν ὀφθαλμοῖς σταφυλώματα, ποιεῖ πρὸς τὰ δυσαλθῆ. ♃ μίλτου Σινωπίδος 𐅻 ιεʹ. λιθαρ‐ γύρου 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. πιτυΐνης 𐅻 κʹ. χαλκίτεως 𐅻 λʹ. | |
| 5 | ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 αʹ. λιβάνου 𐅻 αʹ. ἐλαίου κο. αʹ. σκεύ‐ αζε κατὰ τρόπον. ἄλλη, ὡς Ἀφροδᾶς. ποιεῖ καὶ πρὸς κον‐ δυλώματα καὶ ῥαγάδας δυσαλθεῖς. ♃ λιθαργύρου 𐅻 μηʹ. τερ‐ μινθίνης 𐅻 κηʹ. μίσυος ὀπτοῦ, χαλκίτιδος ὀπτῆς ἀνὰ 𐅻 ηʹ. μίλτου Σινωπίδος, χαλκάνθου ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἐλαίου παλαιοῦ | |
| 10 | κο. αʹ. ὕδατος κο. αʹ. κηροῦ 𐅻 μʹ. κικίνου λίτραν αʹ. ἄλλοι κυάθου 𐅶ʹʹ. τὰ ξηρὰ μετὰ τοῦ ὕδατος λεαίνεται. καὶ περὶ μὲν τούτων ἐπὶ τοσοῦτον. [Περὶ τοῦ δευτέρου γένους τῶν δυσθεραπεύτων ἑλκῶν περὶ ὧν ὁ Ἀσκληπιάδης ἔγραψε κατὰ λέξιν οὕτως.] Πρὸς | |
| 15 | δὲ τὰ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν καὶ δυσαλθῆ χρηστέον ταῖς ὑπο‐ γεγραμμέναις σκευασίαις. ἡ διὰ χαμαιλέοντος, ᾗ ἐχρήσατο Φι‐ | |
| λόξενος πρὸς τὰ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν καὶ δυσαλθῆ. ♃ λι‐ | 738 | |
13.739 | θαργύρου λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας βʹ. χαμαιλέοντος ῥίζης οὐγγίας δʹ. ἀριστολοχίας οὐγγίας δʹ. χαλβάνης οὐγ‐ γίας βʹ. κηκίδος οὐγγίας βʹ. λιβάνου γο βʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλη, ἡ τοῦ Θηβαίου λεγομένη. ♃ λιθαργύρου λί‐ | |
| 5 | τραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξε. αʹ. χαλκάνθου 𐅻 κδʹ. χαμαι‐ λέοντος 𐅻 ιβʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ιβʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλη διὰ τῶν καλάμων πρὸς τὰ ῥευματικὰ καὶ χειρώνεια ἕλκη, ποιεῖ καὶ πρὸς παντὸς ἑρ‐ πετοῦ πληγήν. ♃ λιθαργύρου λίτραν μίαν, ἐλαίου παλαιοῦ | |
| 10 | λίτρας βʹ. χαμαιλέοντος μέλανος τῆς ῥίζης, ἀριστολοχίας, κη‐ κίδων ὀμφακίνων, ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 δʹ. χαλβάνης, ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος, λιβανωτοῦ, ἑκάστου ἀνὰ οὐγγίας βʹ. σκεύ‐ αζε κινῶν ῥίζαις καλάμων χλωρῶν. Κάστου γαγγραινικὴ λε‐ γομένη, φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρκʹ. | |
| 15 | ἐλαίου ξε. βʹ. ἥμισυ, χαμαιλέοντος μέλανος ῥίζης 𐅻 ιστʹ. ὄξους ξέστας βʹ. ἥμισυ, ἰοῦ 𐅻 ηʹ. πίτυος φλοιοῦ 𐅻 ηʹ. σμύρ‐ | |
| νης 𐅻 δʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. μέλαινα ἡ διὰ τοῦ πυρίτου | 739 | |
13.740 | λεγομένη Δαμονικοῦ. ποιεῖ πρὸς τὰ ῥευματικὰ καὶ δυσαλθῆ καὶ φαγεδαινικά. ποιεῖ καὶ πρὸς σύριγγας ἐντιθεμένη καὶ μαλάττει πᾶσαν σκληρίαν. ♃ λιθαργύρου, ἀσφάλτου ἀνὰ 𐅻 ρʹ. ἢ νʹ. πίσσης, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ηʹ. πυρίτου, τερμινθίνης | |
| 5 | ἀνὰ 𐅻 κεʹ. προπόλεως, σχιστῆς ἀνὰ 𐅻 ιεʹ. ἀμμωνιακοῦ θυ‐ μιάματος 𐅻 ιβʹ. χαλβάνης, ἀλόης ἀνὰ 𐅻 ηʹ. ἰοῦ, μάννης ἀνὰ 𐅻 εʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξε. βʹ. ἕψε λιθάργυρον μετ’ ἐλαίου ἕως συστραφῇ, εἶτα ἐπίβαλλε ἄσφαλτον, πίσσαν, κη‐ ρὸν, ῥητίνην, πρόπολιν, καὶ ὅταν τακῇ, ἐάσας ψυγῆναι ἐπί‐ | |
| 10 | βαλλε ἰὸν καὶ τὸν λίθον, ἔπειτα τὸ ἀμμωνιακὸν, εἶτα ἄρας καὶ ἐπ’ ὀλίγον ψύξας ἐπίβαλλε σχιστὴν, χαλβάνην, μάννην καὶ ὀλίγον ἑψήσας κατέρασον εἰς ψυχρὸν ὕδωρ καὶ ἐάσας ἡμέραν καὶ νύκτα μαλάξας χρῶ. ποιεῖ πρὸς τὰ δυσαλθῆ. ἄλλη. ♃ πίσσης, κηροῦ, πυρίτου ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυ‐ | |
| 15 | μιάματος 𐅻 ιʹ. ἀσφάλτου 𐅻 νʹ. λιθαργύρου 𐅻 μʹ. προπό‐ λεως 𐅻 ηʹ. σχιστῆς 𐅻 εʹ. ἰοῦ 𐅻 βʹ. ἐλαίου ξε. αʹ. ἄλλη μέ‐ | |
| λαινα ἡ διὰ τῶν ἰτεῶν πρὸς τὰς αὐτὰς διαθέσεις. ♃ μίσυος | 740 | |
13.741 | ξενικοῦ, στυπτηρίας στρογγύλης, χαλκίτεως, μελαντηρίας, ἰοῦ ξυστοῦ, στυπτηρίας σχιστῆς, κηκίδων ὀμφακίνων, ψιμυθίου, ἑκάστου ἡμίλιτρον, κηροῦ, ῥητίνης ξηρᾶς, πίττης Βρυτίας, ἀσφάλτου ἀνὰ λίτρας βʹ. ὄξους δριμέος, ξέστου τὸ ἥμισυ, | |
| 5 | ἐλαίου ὀμφακίνου λίτρας βʹ. ἰτέας ἀκρεμόνων ἁπαλῶν τῶν φύλλων λίτρας βʹ. τὰ φύλλα τῆς ἰτέας εἰς ὄξος βαλὼν καὶ θεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψε, κινῶν συνεχῶς ἕως τὸ τρίτον τῷ ὑγρῷ ὑπολειφθῇ. τὰ δὲ ξηρὰ κόπτε καὶ σῆθε λεπτο‐ τάτῳ κοσκίνῳ καὶ εἰς θυείαν βαλὼν ἐπίβαλλε τούτοις ἐκθλί‐ | |
| 10 | ψας τὸ ὑγρὸν καὶ τρῖβε φιλοπόνως, ὥσπερ τὰς κεφαλικὰς δυνάμεις. τὰ δὲ τηκτὰ ἕψε μέχρις ἀμολύντου, εἶτ’ ἐάσας ψυ‐ γῆναι καὶ ἀναξύσας ἐπίβαλλε τοῖς λεανθεῖσι καὶ εἰς θυείαν ἐξεράσας ἀνελόμενος χρῶ. ἡ Ἰνδὴ Θαρσέου χειρουργοῦ πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ♃ κηροῦ, ῥητίνης φρυκτῆς, πίσ‐ | |
| 15 | σης ξηρᾶς, ἀσφάλτου ὑγρᾶς, Ζακυνθίας, ἑκάστου λίτρας βʹ. ψιμυθίου, ἰοῦ, χαλκίτιδος, μίσυος ξενικοῦ, μελαντηρίας, στυ‐ πτηρίας καὶ σχιστῆς καὶ στρογγύλης, κηκίδων ὀμφακίδων, | |
| σιδίων, ῥοῦ, λιβάνου ἑκάστου ἀνὰ ἡμίλιτρον, ὄξους ὅσον | 741 | |
13.742 | ἐξαρκεῖ. τὰ τηκτὰ ἕψε μέχρις ἀμολύντου, τὰ δὲ ξηρὰ κόψας καὶ σήσας λεπτοτάτῳ κοσκίνῳ, ὄξει φυράσας ἀναλάμβανε τοῖς τηκτοῖς. ἄλλη Κυζικηνή. ποιεῖ πρὸς τὰς κεχρονισμένας διαθέσεις καὶ τὰς τῶν νεύρων διακοπάς. ♃ λιβανωτοῦ, ὡς | |
| 5 | καλλίστου, κηροῦ, σμύρνης, ἀριστολοχίας, χαλκίτιδος, Ἰλλυ‐ ρικῆς, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 δʹ. τερμινθίνης, λιθαργύρου ἀνὰ 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. ἅπαντα βαλὼν εἰς ἄγγος χαλκοῦν ἕψε ἐπὶ τέφρας μαλακῆς, κινῶν ἕως ἂν ἀποσταζόμενον εἰς ὕδωρ ψυχρὸν πάχος ἔχῃ μέλιτος. μετὰ δὲ ταῦτα αἶρε κινῶν, τοῦτο | |
| 10 | ἐγχρίσας εἰς δερμάτιον ἐπιτίθει καὶ λῦε χειμῶνος μὲν μετὰ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν, θέρους δὲ μετὰ τὴν πέμπτην. ἄλλη ἐκ τῶν Φιλοξένου. ♃ λιβάνου, σμύρνης, κρόκου, Ἰλλυρικῆς, βδελλίου, λεπίδος χαλκοῦ, χαλκάνθους, χαλκίτεως, στυπτηρίας στρογγύλης καὶ σχιστῆς, μίσυος ξενικοῦ, ἀμμωνιακοῦ θυμιά‐ | |
| 15 | ματος, προπόλεως, ἰξοῦ δρυίνου, ὀποπάνακος, σιδίων μεμυ‐ κότων ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 ρʹ. ὃ μνᾶν ἐπιγράφει, στέατος ταυρείου 𐅻 ρʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 οεʹ. | |
| ὃ τριατέτταρα ἐπιγράφει. τὴν ῥητίνην βαλὼν εἰς λοπάδα | 742 | |
13.743 | ὀστρακίνην καινὴν, ἕψε ἕως ἂν ἄνοσμος γένηται. εἶτα τὸ στέαρ καὶ τὸν κηρὸν κατανίσας ἐπίβαλλε καὶ τῆκε. τὰ δὲ ξηρὰ κόπτε καὶ σῆθε λεπτοτάτῳ κοσκίνῳ, ἔπειτα καθελὼν ἀπὸ τοῦ πυρὸς τὰ τηκτὰ ποσῶς ἐάσας ψυγῆναι, τούτοις | |
| 5 | κατάπασσε τὰ ξηρὰ κινῶν ἐπιμελῶς. ἔχειν δὲ δεῖ μετ’ ὄξους τετριμμένα σμύρναν, λίβανον, βδέλλιον, ὀποπάνακα καὶ τού‐ τοις ἐμβάλλεται τὰ ἐν τῇ λοπάδι καὶ τρίβεται, ὥστε ἐγκη‐ ρίδας μὴ γενέσθαι. ὅταν δὲ καλῶς ἔχῃ, ἀνελοῦ εἰς πυξίδα ξυλίνην προυποχρίσας ἰρίνῳ. | |
| 10 | [Περὶ τοῦ τρίτου γένους τῶν δυσθεραπεύτων ἑλκῶν, περὶ ὧν κατὰ λέξιν ὁ Ἀσκληπιάδης ἔγραψε ταῦτα.] Ἐπὶ δὲ τῶν μηδ’ ὅλως συνερχομένων ἑλκῶν ἢ συνερχομένων μὲν, ἀναλυομένων δὲ πάλιν, ἤτοι τῆς σαρκὸς διαφθειρομένης ἢ καὶ τῶν ὑποκειμένων ὀστέων ἐφθορότων χρηστέον ταῖς | |
| 15 | ὑποκειμέναις σκευασίαις. πρὸς τὰ χειρώνεια καὶ δυσαλθῆ φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ♃ λεπίδος χαλκοῦ, ἰοῦ ξυστοῦ | |
| ἀνὰ γο αʹ. κηροῦ ἡμίλιτρον, ῥητίνης λάρικος γο αʹ. ἥμισυ | 743 | |
13.744 | τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν καὶ ἀνελόμενος χρῶ, μαλάσσων ἐπιμελῶς καὶ πλατυσμάτιον ἐπιῤῥίπτων κατὰ μόνου τοῦ πεπονθότος, ὥστε περιλαμβάνειν μόνον τὸ ἕλκος. δεῖ δὲ τὰ πέριξ ἀφλεγμάντῳ φαρμάκῳ περιλαμβάνειν. ἐν δὲ τῇ θερα‐ | |
| 5 | πείᾳ λύειν χρὴ διὰ τρίτης τὸ ἕλκος, ἔπειτα προπυριᾷν καὶ τὸ αὐτὸ πλατυσμάτιον ἀπονίπτοντα μαλάσσειν καὶ πάλιν ἐπιτιθέναι, ἕως ἂν ἄρξηται συνουλώσεως. ἄλλη ἐπιτετευγμένη. ♃ ἰοῦ, λεπίδος χαλκοῦ ἀνὰ γο βʹ. διφρυγοῦς γο αʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. λάρικος γο γʹ. σκεύαζε καὶ χρῶ καθὼς προείρη‐ | |
| 10 | ται. μετὰ ταῦτα περὶ τῶν ὀνομαζομένων κεφαλικῶν ὡς ἔγρα‐ ψεν Ἀσκληπιάδης κατὰ λέξιν οὕτως. Δηϊλέοντος κεφαλική. πρὸς τὰ χρόνια καὶ δυσαλθῆ, ἀνάγει ὀστᾶ διεφθορότα. ♃ λεπίδος χαλκοῦ, μάννης, λιβανωτοῦ, ῥητίνης ξηρᾶς ἀνὰ 𐅻 ρʹ. ὄξους κο. ιβʹ. τρῖβε λεπίδα χαλκοῦ μετ’ ὄξους καὶ ὅταν ἐκ‐ | |
| 15 | λειωθῇ, ἐπίβαλλε λειότατον λιβανωτὸν καὶ ῥητίνην καὶ ἀνά‐ πλαττε τροχίσκους καὶ ξήραινε ἐν σκιᾷ. ἐν δὲ τῇ χρήσει ἐφ’ | |
| ὧν βούλει ἐκτυλῶσαι, λάμβανε τοῦ φαρμάκου μέρος ἓν καὶ | 744 | |
13.745 | κηρωτῆς σκευασθείσης διὰ ῥοδίνου τὸ ἴσον. ἐπὶ δὲ τῶν ἄλλων ἔστω τοῦ φαρμάκου μέρος ἓν καὶ τῆς κηρωτῆς μέρη γʹ ἢ δʹ. δεῖ γὰρ τὴν κρᾶσιν γίγνεσθαι κατάλληλον ταῖς ὑπο‐ κειμέναις διαθέσεσι. μελάγχλωρος κεφαλικὴ, ᾗ ἐχρήσατο Τρύ‐ | |
| 5 | φων ὁ ἀρχαῖος. ποιεῖ πρὸς τὰ χρόνια καὶ δυσαλθῆ, ἀνάγει ὀστᾶ διεφθορότα. ♃ λεπίδος χαλκοῦ ιβʹ. μάννης, λιβανωτοῦ, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς, στέατος μοσχείου θεραπευομένου, ῥητίνης τερμινθίνης ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. κηροῦ, ἐλαίου ἀνὰ μνᾶς τέταρτον, ὄξους κοτύλην αʹ. σκεύ‐ | |
| 10 | αζε κατὰ τρόπον. Φιλώτου κεφαλικὴ πρὸς τὰ χρόνια καὶ δυσ‐ αλθῆ, ἀνάγει ὀστᾶ διεφθορότα καὶ τύλους ὑπεκτήκει. ♃ γῆς Ἐρετριάδος 𐅻 ρʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 νʹ. ἰχθυοκόλλης 𐅻 κεʹ. ὄξους κοτύλας ιβʹ. τὴν ἰχθυοκόλλαν δὲ εἰς λεπτὰ χρὴ συγκόψαντα βάλλειν εἰς ἄγγος ὑελοῦν καὶ ταύτῃ ὄξος | |
| 15 | ἐπιβάλλοντα ἐᾷν βρέχεσθαι καὶ διαλυθεῖσαν ἐπιβάλλειν σκευα‐ σθέντι τῷ φαρμάκῳ καὶ μίξαντας ἀναπλάττειν τροχίσκους, | |
| ἡ χρῆσις δεδήλωται. Διονυσίου Σαμίου. ♃ γῆς Ἐρετριάδος | 745 | |
13.746 | μνᾶν αʹ. λεπίδος χαλκοῦ ἡμίμνουν, ἰχθυοκόλλης μνᾶς τέταρ‐ τον, λιβάνου μνᾶς ὄγδοον, ἰοῦ ξυστοῦ μνᾶς ὄγδοον. σμύρ‐ νης μνᾶς ἑκκαιδέκατον, ὄξους χόας βʹ. συντίθει ἐν τοῖς ὑπὸ κύνα καύμασιν, ἐν ἡλίῳ τρίβων πάντα ὁμοῦ σὺν τῷ ὄξει. | |
| 5 | τὴν δ’ ἰχθυοκόλλαν λεπτὰ ποιήσας βρέχε σὺν ὀλίγῳ ὄξει ἐν ὑελίνῳ ἀγγείῳ, εἶτα μίξας τοῖς ἐν τῇ θυείᾳ ἀνάπλαττε τροχίσκους ἀνὰ ὁλκὰς ἄγοντας τέσσαρας, οὓς δὲ ὀκτὼ καὶ ξήραινε. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως τοῦ φαρμάκου μέρος ἓν πρὸς τρία κηρωτῆς σκευασθείσης διὰ ῥοδίνου, ἐπὶ δὲ τῶν σπλη‐ | |
| 10 | νίων ἐπιῤῥίπτει ἔρια οἰσυπηρὰ βεβρεγμένα ὄξει, ἐπὶ συρίγ‐ γων πρὸς μέρος ἓν φαρμάκου, κηρωτῆς ῥοδίνης μέρη βʹ. ποιῶν κολλύρια ἐντίθει. ἡ διὰ τῶν βοτανῶν, ὡς Λεύκιος ὁ Καθηγητής. ♃ ἀναγαλλίδος τῆς τὸ κυάνεον ἄνθος ἐχούσης 𐅻 νστʹ. μήκωνος ἀγρίας 𐅻 νστʹ. ὑοσκυάμου χλωροῦ τῶν | |
| 15 | φύλλων καὶ πράσων χλωρῶν ἀνὰ 𐅻 νστʹ. λεπίδος χαλ‐ κοῦ 𐅻 κεʹ. μάννης 𐅻 κʹ. ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 ιστʹ. ἀλόης 𐅻 στʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 δʹ. καὶ στρογγύλης 𐅻 δʹ. | |
| ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 δʹ. κηροῦ μνᾶν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ | 746 | |
13.747 | κο. βʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. τὰς βοτάνας κόψας ἐπιμελῶς καὶ ὄξει διαλύσας ἔκθλιβε τὸ ὑγρὸν πρὸς τὴν τοῦ φαρμάκου σκευασίαν. ἡ ἴσις κεφαλικὴ πρὸς τὰ χειρώνεια καὶ δυσαλθῆ. ἔστι δὲ καὶ ἔναιμος ἀγαθή. ♃ κηροῦ 𐅻 ρʹ. ῥητίνης κολο‐ | |
| 5 | φωνιακῆς 𐅻 ςʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, λεπίδος χαλκοῦ, λιβανωτοῦ κεκαυμένου, ἀριστολοχίας λεπτῆς, ἰοῦ, ἁλὸς ἀμ‐ μωνιακοῦ ἀνὰ 𐅻 ηʹ. χαλβάνης, μάννης, σμύρνης, ἀλόης ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. στυπτηρίας στρογγύλης 𐅻 στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κο. αʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. σκεύαζε καὶ χρῶ ποτὲ μὲν ἀκράτῳ | |
| 10 | τῷ φαρμάκῳ ποτὲ δὲ ἀνιεμένῳ. [Περὶ τῶν ὑπὸ τοῦ Ἥρα γεγραμμένων χρη‐ σίμων ἐμπλάστρων εἰς τὰ δυσθεράπευτα τῶν ἑλκῶν.] Ἄλλας μέν τινας ἐμπλάστρους ἔγραψε πολυχρήστους, ἃς καὶ πρὸς τὰ δυσκατούλωτα καὶ κακοήθη φησὶν ἁρμόττειν. ἐξαιρέτως | |
| 15 | δὲ πρὸς ταῦτα μόνα διαφερούσης, ἐμνημόνευσε μιᾶς ὡδί πως γράψας αὐτοῖς ὀνόμασι περὶ αὐτῆς. ἡ Ὑγιεινοῦ αὐτοῦ πρὸς πολλὰ εὔχρους, ποιοῦσα ἐπὶ τῶν δυσεπουλώτων καὶ ἐπὶ | |
| παρωνυχιῶν, ταύτης καλλίων ἔμπλαστρος οὐκ ἔστι. ♃ λι‐ | 747 | |
13.748 | θαργύρου χρυσίτιδος μνᾶν αʹ. κηροῦ μνᾶν αʹ. χαμαιλέοντος μέλανος ῥίζης 𐅻 λστʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ιηʹ. χρυσοκόλλης 𐅻 μʹ. ἐλαίου κο. γʹ. λιθάργυρον, ἔλαιον ἕψε μαλακῷ πυρὶ, ἕως ἄρξηται ἀναζεῖν, εἶτα ἔμπασσε τὸν ἰὸν, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυ‐ | |
| 5 | ρὸς καὶ κίνει πάλιν ἕψων, ἕως τὸ χρῶμα τὸ ἴδιον ἀπολάβῃ, εἶτα κηρὸν, ὅταν δὲ καλῶς ἔχῃ, χρυσοκόλλαν καὶ χαμαι‐ λέοντα, κατεράσας δὲ εἰς θυείαν ὄξος ἐπίῤῥαινε. πρὸς μὲν τὰ προγεγραμμένα ποιεῖ καὶ τῆς χρυσοκόλλης παραπλεκομέ‐ νης. χωρὶς μέντοι ταύτης παρηγορικωτάτη ἐστὶ καὶ ἄκρως | |
| 10 | ποιοῦσα πρὸς τὰ τῶν νεύρων νύγματα καὶ ὅπου τι ἀνα‐ πλεῦσαι δεῖ ἀπὸ μυῶν ἢ νεύρων. καλῶς ἐποίησεν ὁ Ἥρας, ἐπὶ τῷ τέλει τοῦ περὶ τῆς ἐμπλάστρου λόγου, προσγράψας ὅτι μετὰ τῆς χρυσοκόλλης οὐκ ἔστι παρηγορικὴ, στυπτικὸν γὰρ ἔχει τι φάρμακον τοῦτο, χαλαστικῶν δὲ δεῖται τὰ παρη‐ | |
| 15 | γορούμενα δι’ ὀδύνην δηλονότι. παρηγορεῖσθαι γὰρ ἐν τούτῳ μόνον τὸ σύμπτωμα χρῄζει καὶ πολλάκις γε τὰ παρηγο‐ | |
| ροῦντα τὴν ὀδυνώδη διάθεσιν αὐτὴν βλάπτει. ἀλλὰ πρὸς τὸ | 748 | |
13.749 | κατεπεῖγον ἱστάμενοι τὴν ὀδύνην πρῶτον πραΰνομεν, εἶθ’ οὕτως ἐπὶ τὰ τὴν διάθεσιν ἰᾶσθαι δυνάμενα παραγινόμεθα. χρυσοκόλλα μὲν οὖν, ὡς καὶ πρόσθεν εἴρηται, τῶν θαυμα‐ στῶς ἐστι τοιούντων φαρμάκων πρὸς τὰ δυσίατα τῶν ἑλ‐ | |
| 5 | κῶν, ὥσπερ καὶ ἄλλα πολλὰ τῶν σφοδρῶς ξηραινόντων, ἅμα τῷ στυπτικόν τι ἔχειν, παρηγορικὸν δ’ οὐδέν ἐστι τῶν τοι‐ ούτων φαρμάκων. ἐπεὶ δὲ καὶ μνᾶς ἐμνημόνευσε καὶ κοτύ‐ λης, λιθαργύρου μὲν μνᾶν αʹ. κελεύσας ἐμβαλεῖν, ἐλαίου δὲ κοτύλην, εἴρηται γάρ μοι καὶ διὰ τῶν ἔμπροσθεν ὑπο‐ | |
| 10 | μνημάτων ἐνίους μὲν εἴκοσιν οὐγγιῶν, ἐνίους δὲ ἑκκαίδεκα νομίζειν τὴν μνᾶν, ὥσπερ γε καὶ κοτύλην ἐνίους μὲν γο θʹ. τινὰς δὲ ιβʹ. διορίσαι χρὴ καὶ περὶ τούτων. ὁ διορισμὸς δὲ ἐκ τῆς ἐπαγγελίας τοῦ φαρμάκου καὶ τῆς ποσότητος τῶν μεταλλικῶν γίγνεται. διὰ μὲν γὰρ τὴν ἐπαγγελίαν ἑψήσεως | |
| 15 | ἱκανῶς δεῖται, διὰ τοῦτο δὲ καὶ πλέονος ἐλαίου, διὰ δὲ τὴν τῶν μεταλλικῶν μίξιν οὐκ ὀλίγων ὄντων ὑγρότητος ἐλαι‐ ώδους δεῖ τῷ φαρμάκῳ. μὴ λαμβάνοντος οὖν αὐτοῦ | |
| μήτε στέαρ μήτε μυελὸν μήτε ῥητίνην ὑγρὰν εὔδηλον αὐ‐ | 749 | |
13.750 | ξῆσαι τὸ ἔλαιον. ἐὰν μὲν οὖν ὡς πρὸς εἴκοσι οὐγγίας τὴν μνᾶν λογιζώμεθα, βαλοῦμεν ἐλαίου πάντως τρεῖς κοτύλας, ἑκάστην οὐγγιῶν ιβʹ. ἐὰν δὲ ἑκκαίδεκα, δυνατὸν μέν ἐστι καὶ τὴν τοῦ ἐλαίου κοτύλην, ὡς πρὸς ἐννέα οὐγγίας ἐμβαλεῖν. | |
| 5 | δυνατὸν δὲ καὶ ὡς πρὸς ιβʹ. καὶ διὰ τὴν ἕψησιν ἐπὶ πλέον ὠφελοῦσαν γενέσθαι. τοῖς γὰρ τοιούτοις φαρμάκοις ὠφελιμώ‐ τατον τοῦτο καὶ διὰ τὰ μεταλλικὰ πλῆθος οὐκ ὀλίγον ὄντα. ἐὰν γὰρ τὰς τοῦ χαμαιλέοντος 𐅻 λστʹ. συναριθμήσαις ταῖς ιηʹ. μὲν τοῦ ἰοῦ, χρυσοκόλλης δὲ μʹ. γένοιντ’ ἂν ἐνενή‐ | |
| 10 | κοντα τέσσαρες 𐅻 δεόμεναι καὶ αὗται μίξεως ἐλαίου συχνοῦ, καὶ μάλισθ’ ὅτι καὶ κηροῦ 𐅻 ρʹ. ἀξιοῖ βάλλεσθαι. πάντως γὰρ δήπου καὶ οὕτως πολλοῦ ἐλαίου δεήσεται. ταύτην μὲν οὖν τὴν ἔμπλαστρον ὁ Ἥρας ἔγραψε, μαρτυρήσας αὐτῇ τὸ ἐπὶ τῶν δυσεπουλώτων ἁρμόττειν, ἄλλας δὲ πολυχρήστους | |
| 15 | κατὰ τὴν αὐτὴν βίβλον γράψας, ἐπὶ πολλοῖς ἔργοις αὐτῶν καὶ τὸ τοῖς δυσεπουλώτοις ἢ καὶ κακοήθεσιν ἢ χειρωνείοις ἀρήγειν προσέγραψε. πάντες γὰρ τήν τε Ἀριβαρζάνειον ὑπ’ | |
| αὐτοῦ καλουμένην ἐπῄνεσαν, ὡς τὰ κακοήθη καὶ νεμόμενα | 750 | |
13.751 | καὶ δυσαλθῆ θεραπεύουσαν καὶ τὴν ἴσιν, ὡς γαγγραίνας περιγράφουσαν. καὶ τρίτην ἐπὶ ταύταις, ἧς ἤρξατο κατὰ τήνδε τὴν λέξιν. εὔχρους, ἔναιμος, ἐπουλωτικὴ, λέγων αὐτὴν καὶ τοῖς χειρωνείοις βοηθεῖν. καὶ τετάρτην, ἣν αὐτὸς ὀνομάζει | |
| 5 | πανάκειαν, καὶ πέμπτην τὴν Ἱκεσίου. περὶ μὲν οὖν τῶν πο‐ λυχρήστων ἐμπλάστρων ὁ μετὰ τοῦτο τὸ βιβλίον ἔσται μοι λόγος, ἐν ᾧ καὶ ταύτας γράψω τὰς ἐπῃνημένας ὑπὸ Ἥρα. ἐν τούτῳ δὲ προσγράψω τὰ πρὸς δυσθεράπευτα, χειρώνεια δὲ ὑπό τινων καλούμενα, διὰ μακρᾶς πείρας βεβασανισμένα | |
| 10 | τοῖς τε διδασκάλοις ἡμῶν καὶ ἡμῖν αὐτοῖς. ἔνια δ’ αὐτῶν καὶ ὑπὸ παλαιοτέρων ἀνδρῶν ἐνδόξων μεμαρτύρηται, καθά‐ περ γε καὶ ἡ γεγραμμένη κατὰ τὸ βιβλίον τὸ ἐπιγεγραμμέ‐ νον Μαντίου φαρμακοπώλης ὁ κατ’ ἰατρεῖον. ἔγραψε δὲ περὶ αὐτῶν αὐτοῖς ὀνόμασιν οὕτως. Ἰώδης Μαντίου. ♃ χαλκοῦ | |
| 15 | κεκαυμένου μνᾶς δʹ. ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 ηʹ. ἰοῦ 𐅻 ιʹ. ἐλαίου κο. αʹ. γῆς κιμωλίας 𐅻 δʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 δʹ. τὰ ξηρὰ λεάνας ἔασον ἐν τῇ | |
| θυείᾳ, τὸν δὲ κηρὸν τήξας μετὰ τοῦ ἐλαίου κατέρασον | 751 | |
13.752 | ἐπάνω τῶν τετριμμένων καὶ ἔασον συμπιεῖν βραχὺν χρόνον καὶ παράχει ὄξους κο. αʹ. καὶ λεῖα ποίει ἐπὶ ἡμέρας γʹ. παραχέων ὄξους ὅσον ἂν ἐπιδέχηται, ὥστε γενέσθαι κηρω‐ τῆς ὑγρᾶς πάχος. χρῶ δὲ αὐτῇ πρὸς πᾶν τραῦμα καὶ τὰ | |
| 5 | παλαιὰ καὶ τὰ δυσεπούλωτα ἕλκη καὶ ὅσα καρκινώδη ἐστὶ μετὰ τιλμάτων. δεῖ δὲ ἐπάνω τοῦ σπληνίου ἔριον οἰσυπη‐ ρὸν οἴνῳ καὶ ἐλαίῳ βρέχοντας ἐπιδεσμεύειν ἐλαφρῶς, λύοντα τοῦ μὲν θέρους δι’ ἡμερῶν βʹ. τοῦ δὲ χειμῶνος διὰ τριῶν, καὶ κατανίπτειν τὰ ἕλκη ὕδατι χλιαρῷ. τὰ δὲ βαθέα τῶν | |
| 10 | τραυμάτων ἐλαφρῶς διαμοτοῦν αὐτὰ τὰ στόματα. ἡ γὰρ δύναμίς ἐστιν ἔμμοτος καὶ πυοποιός. ᾧ δ’ ἂν καθαρὰ γέ‐ νηται τὰ ἕλκη καὶ ἡ ἐσχάρα ἐκπέσῃ, κηρῷ μίσγων ἴσον ἰῷ ἀπουλοῦν. ἐκβάλλει δὲ καὶ τοὺς ἄνθρακας ἀλύπως καὶ πᾶν νεμόμενον κακόηθες ἵστησι καὶ ἐκθεραπεύει. χρῶ δὲ καὶ πρὸς | |
| 15 | τοὺς ἕρπητας καὶ τοὺς σαπροὺς ὄνυχας. ὁμοίως δὲ καὶ πρὸς πάντα τῷ οἴνῳ καὶ ἐλαίῳ δεῖ χρῆσθαι μετὰ τοῦ ἐρίου καὶ τοὺς ὀδόντας δὲ τοὺς βεβρωμένους πλήρου τῷ φαρμάκῳ. | |
| ἔμπλαστρος Γαληνοῦ. καλὴ ἡ ἡμετέρα. ♃ κηροῦ δὲ πίσσης | 752 | |
13.753 | καὶ ἀσφάλτου ἀνὰ λίτραν αʹ. μάννης, ἰοῦ, ψιμυθίου κατὰ τὸ 𐅶ʹʹ. τῶν προειρημένων, τουτέστιν ἡμίλιτρον ἑκάστου. σι‐ δίων δὲ καὶ κηκίδος καὶ ἀκάνθης Αἰγυπτίας καὶ ἴρεως Ἰλλυ‐ ρικῆς καὶ ἀριστολοχίας στρογγύλης καὶ χαλκάνθου, | |
| 5 | τούτων ἑκάστου τὸ τρίτον τῆς λίτρας, τουτέστιν οὐγγίας δʹ. ἀριστολοχίας δὲ μακρᾶς καὶ χαλκοῦ κεκαυμένου τὸ ἕκτον ἑκατέρου τῆς λίτρας, τουτέστιν ἀνὰ γο βʹ. τὰ μὲν οὖν ξηρὰ λέαινε σὺν ὄξει πλείοσιν ἡμέραις, ὡς καὶ πρόσθεν εἴρηται. καλῶς δὲ αὐτῶν κατειργασμένων τὰ τηκτὰ τήξας σὺν ἐλαίῳ, | |
| 10 | κοτύλην κατάχεε κατ’ αὐτῶν ἐπιπάσσων τὴν μάνναν, καὶ ψύξας τὰ τηκτὰ καὶ ξύσας οὕτως μίγνυε τοῖς ξηροῖς, λελειωμένοις σὺν ὄξει, μή πως ἐν τῷ καταχεῖν ἐγκηρίδας ποι‐ ήσῃς, καὶ μάλισθ’ ὅταν τὸ περιέχον ψυχρὸν ᾖ. ἡμετέρα ἄλλη. ♃ ἀσφάλτου καὶ στυπτηρίας ὑγρᾶς, ἑκατέρου λίτραν αʹ. πίσ‐ | |
| 15 | σης δὲ καὶ ῥητίνης πιτυΐνης καὶ κηροῦ διπλάσιον ἑκάστου, τουτέστιν ἀνὰ λίτρας βʹ. ἀριστολοχίας δὲ στρογγύλης καὶ κηκίδος καὶ ἀκάνθης Αἰγυπτίας ἀνὰ γο ηʹ. τούτου δὲ σταθ‐ μοῦ τὸ 𐅶ʹʹ. καθ’ ἕκαστον τούτων, σιδίων καὶ χαλκοῦ κεκαυ‐ | |
| μένου καὶ μάννης καὶ ἀριστολοχίας μακρᾶς, τουτέστιν ἀνὰ | 753 | |
13.754 | γο δʹ. ἐλαίου κικίνου, ἢ παλαιοῦ, ἐὰν μὴ ἔχῃς τὸ κίκινον, λίτρας βʹ. τῆς λίτρας ἐχούσης γο ιβʹ. ὥστε εἶναι τὰς πάσας γο κδʹ. καὶ σκεύαζε καὶ τοῦτο τὸν αὐτὸν τρόπον τῷ προ‐ τέρῳ, λειῶν τὰ μεταλλικὰ σὺν ὄξει καὶ μετὰ ταῦτα προσεμ‐ | |
| 5 | βάλλων τὰ ξηρὰ καὶ πάλιν λειῶν, εἶθ’ ὅταν ἔχῃ ταῦτα πη‐ λώδη σύστασιν τὰ τηκτὰ μιγνὺς ὡς προείρηται. ἄλλη. ♃ ἀσφάλτου καὶ ῥητίνης τερμινθίνης καὶ πίσσης Βρυτίας ἀνὰ λίτραν αʹ. ἐλαίου 𐅻 κδʹ. λιθαργύρου καὶ ψιμυθίου καὶ μάν‐ νης καὶ ἰοῦ καὶ λεπίδος καὶ ὀποπάνακος ἴσον ἑκάστου ταῖς | |
| 10 | εἴκοσι τέσσαρσι δραχμαῖς τοῦ ἐλαίου, λαδάνου γο δύο, ὅπερ ἐστὶ 𐅻 ιστʹ. καὶ δύο κοτύλας ὄξους, ὁμοίως καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον τοῖς πρὸ αὐτοῦ δύο σκευάζεται. ἄλλη. ♃ χρυσο‐ κόλλης καὶ λεπίδος καὶ στομώματος ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἰοῦ δὲ καὶ χαλκάνθου, ἑκατέρου τὸ ἥμισυ, τουτέστιν ἀνὰ 𐅻 βʹ. κηροῦ | |
| 15 | 𐅻 κεʹ. τουτέστι γο γʹ. καὶ δραχμὴν μίαν, ῥητίνης τερμιν‐ θίνης γο βʹ. τουτέστιν 𐅻 ιστʹ. τὸν κηρὸν μετὰ τῆς τερμιν‐ | |
| θίνης τῆξον, εἶτα τοῖς ἄλλοις μιγνὺς, διττῶς σκευάζων τὸ | 754 | |
13.755 | φάρμακον, ποτὲ μὲν ὡς τὰ πρόσθεν ὄξει τρίβων τὰ ξηρὰ, ποτὲ χωρὶς ὄξους ἀκριβῶς λελειωμένα μιγνὺς τοῖς τηκτοῖς. ἔστω δὲ ἡ τερμινθίνη ὑγροτέρα, καθάπερ ὡς ἐπὶ πολὺ ἡ λάριξ ὀνομαζομένη. καθόλου δὲ πᾶσι τοῖς φαρμάκοις τού‐ | |
| 5 | τοις, ὅσα τοῖς χειρωνείοις ἁρμόττειν ὡμολόγηται τῆς λάρικος ῥητίνης μιγνὺς ἀντὶ τῆς τερμινθίνης, οὐχ ἁμαρτήσεις. ἄλλη. ♃ κηροῦ οὐγγίας γʹ. τουτέστι 𐅻 κδʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ λεπίδος καὶ ἰοῦ ἀνὰ 𐅻 βʹ. ὡς εἶναι τῶν τριῶν ὁμοῦ 𐅻 στʹ. ὁ κηρὸς ἔστω λιπαρὸς, ὡς μαλασσόμενος μετ’ ὀλίγου ῥοδί‐ | |
| 10 | νου ἢ μυρσίνου, ἀναλαμβάνειν τὰ ξηρὰ λελειωμένα καλῶς, ὅπερ ἐπὶ πάντων τῶν πρὸς τὰ χειρώνεια συντιθεμένων φαρ‐ μάκων ἀναγκαιότατόν ἐστι. καὶ μέντοι καὶ μετὰ τὸ μῖξαι τὰ ξηρὰ τῷ κηρῷ κάλλιον ἐν ὅλμῳ κόπτειν ἐπὶ πλέον αὐτά. ἄλλη. ♃ κηροῦ γο στʹ. ἰοῦ τὸ ἕκτον, ὅπερ ἐστὶν γο αʹ. χαλ‐ | |
| 15 | κοῦ κεκαυμένου καὶ ῥητίνης λάρικος ἑκατέρου 𐅻 γʹ. ὡς εἶναι συναμφοτέροις 𐅻 στʹ. ὁ κηρὸς λιπαρὸς ἔστω. καὶ βληθεὶς εἰς ὕδωρ θερμὸν, ὡς μαλακώτερος γενέσθαι μαλασσέσθω | |
| διὰ τῶν χειρῶν, ἀναλαμβανομένων εἰς αὐτὴν τοῦ τε ἰοῦ καὶ | 755 | |
13.756 | τοῦ χαλκοῦ καὶ μετὰ ταῦτα κοπτομένων ἐν ὅλμῳ, ἐν ᾧ καὶ ἡ τῆς ῥητίνης μίξις γενήσεται κατὰ βραχὺ παρασταζομένη. ἄλλη. ♃ καδμείας γο γʹ. τῷ ἡμίσει σταθμῷ χαλκίτεως μί‐ ξας, ὅπερ ἐστὶν γο αʹ. καὶ ἡμίσεια, λειώσας καλῶς, ἐπίχει | |
| 5 | οἶνον αὐστηρὸν καὶ πάλιν λείου καὶ ποιήσας μελιτῶδες τῇ συστάσει, μῖξον τὴν κηρωτὴν ἐκ κηροῦ καὶ ῥητίνης φρυκτῆς γεγενημένην. ἔστω δ’ ἑκατέρου τὸ ἴσον οὐγγία αʹ. ὥστε συναμφότεραι οὐγγίαι βʹ. εἶναι. προσμίξεις δὲ αὐτοῖς βραχὺ μυρσίνου τηκομένης. ἄλλη. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ ἢ κι‐ | |
| 10 | κίνου κοτύλην αʹ. κηροῦ καὶ πίσσης καὶ ἀσφάλτου ἀνὰ λί‐ τραν αʹ. μάννης, ἰοῦ, ψιμυθίου κατὰ τὸ ἥμισυ τῶν προει‐ ρημένων, ὅπερ ἐστὶν ἑκάστου ἀνὰ ἡμίλιτρον, σιδίων, κηκί‐ δος, ἀκάνθης Αἰγυπτίας, ἴρεως, ἀριστολοχίας στρογγύλης, χαλκάνθου τὸ τρίτον τῆς λίτρας ἑκάστου, ὅπερ ἐστὶν οὐγ‐ | |
| 15 | γίαι δʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου, ἀριστολοχίας μακρᾶς, ἕκτον τῆς λίτρας, ὅπερ ἐστὶν οὐγγίαι βʹ. ἑκατέρου τὰ τηκτὰ συμμίξεις τοῖς ξηροῖς προλελειωμένοις ἐν ὄξει, καθότι προείρηται. ἄλλη. | |
| ♃ καδμείας, χαλκίτεως ἀνὰ 𐅻 μʹ. δι’ οἴνου λειοτριβήσας | 756 | |
13.757 | ἐν ἡμέραις πλείοσι μίξεις κηρωτὴν γενομένην δι’ ἐλαίου καὶ κηροῦ. ἔστωσαν δὲ τοῦ μὲν ἐλαίου λίτραι βʹ. τοῦ δὲ κηροῦ δραχμαὶ ςʹ. κάλλιον δὲ ἐν ἐλάττονι συμμετρίᾳ σκευάζειν τοῦτο, καδμείας μὲν καὶ χαλκίτεως ἀνὰ 𐅻 ιʹ. ἐμβάλλοντα, | |
| 5 | κηροῦ δὲ καὶ ἐλαίου ἀνὰ δραχμὰς νʹ. ἄλλη. ♃ καδμείας κε‐ καυμένης καὶ χαλκίτεως κεκαυμένης καὶ τερμινθίνης καὶ κη‐ ροῦ τὸ ἴσον ἑκάστου, τὰ ξηρὰ λειώσεις ἐν οἴνῳ. ἄλλη διὰ κίκεως. ♃ ἰοῦ δραχμὴν μίαν, στυπτηρίας ὑγρᾶς λίτραν μίαν, σιδίων καὶ χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ μάννης μὲν τρίτον τῆς | |
| 10 | λίτρας ἑκάστου, ὅπερ ἐστὶν οὐγγίας δʹ. κηκίδος τὸ διπλά‐ σιον, ὅπερ ἐστὶν οὐγγίας ηʹ. πίσσης δὲ καὶ πιτυΐνης ἀνὰ λίτρας βʹ. καὶ ἀσφάλτου τὸ ἥμισυ, τουτέστι λίτραν, ὅπερ καὶ τῆς ὑγρᾶς στυπτηρίας ἐμβεβλήκῃς, ἀριστολοχίας δὲ στρογ‐ γύλης καὶ τῆς κηκίδος γο ηʹ. τῆς δὲ μακρᾶς ἀριστολοχίας | |
| 15 | ἥμισυ, τουτέστιν οὐγγίας δʹ. ἐλαίου κικίνου λίτρας βʹ. τὰ μεταλλικὰ σὺν ὄξει λειώσεις, ὡς ἐπὶ τῶν προγεγραμμένων. ἄλλη. ♃ κηροῦ οὐγγίας γʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ λεπίδος | |
| καὶ ἰοῦ ἀνὰ λιʹ. βʹ. τὸν κηρὸν προθερμάνας ἐν ὕδατι θερμῷ | 757 | |
13.758 | μαλάξεις ἐν ταῖς χερσὶ μιγνὺς ῥόδινον, εἶτα ἀναλαβὼν τὰ ξηρὰ κόψεις ἐν ὅλμῳ μέχρι πλείονος, ὡς ἀληθῶς ἑνωθῆναι πάντα διὰ τρίτης ἢ τετάρτης ἡμέρας. λῦε καὶ τοῦτο καὶ τὰ ἄλλα πάντα τὰ τοιαῦτα σπόγγον ἐπιτιθεὶς ἔξωθεν ἐξ ὕδα‐ | |
| 5 | τος ἢ ὀξυκράτου. ἄλλη. ♃ κηροῦ οὐγγίας στʹ. ῥητίνης λά‐ ρικος τὸ ἥμισυ, τουτέστιν γο γʹ. ἰοῦ τὸ τρίτον ἢ κατὰ τὴν λάρικα, τουτέστιν γο αʹ. πίσσης Βρυτίας 𐅻 γʹ. χαλκίτεως κεκαυμένης ὁμοίως 𐅻 γʹ. σκεύαζε καὶ τοῦτο παραπλησίως τῷ προγεγραμμένῳ. ἄλλη. ♃ χαλκοῦ κεκαυμένου, λεπίδος | |
| 10 | καὶ ἰοῦ, τὸ ἴσον ἑκάστου μῖξον ἡμιολίῳ κηρῷ, μαλάξας τὸν κηρὸν ὡς προείρηται, προβρέξας ὕδατι θερμῷ καὶ προσβα‐ λὼν ἐν τῷ μαλάσσειν ἢ ῥόδινον ἢ μύρσινον, εἶτα εἰς ὅλμον ἐμβαλών. ἄμεινον δὲ τῶν τριῶν σταθμῶν τὸν κηρὸν ἴσον μιγνύειν, ὡς ὅτι νεώτατόν τε καὶ μαλακώτατον καὶ λιπα‐ | |
| 15 | ρώτατον, ἵνα μὴ δεηθῇς πολλοῦ τοῦ ἐλαιώδους ὑγροῦ. ἄλλη. ♃ ἰοῦ καὶ τερμινθίνης ἴσον ἑκατέρου, κηροῦ δὲ τὸ τριπλά‐ σιον, στυπτηρίας δὲ τῆς σχιστῆς καὶ καδμείας καὶ λεπίδος | |
| ἑκάστου τὸ τετραπλάσιον, ὡς εἶναι τοῦ μὲν ἰοῦ μέρος αʹ. | 758 | |
13.759 | καὶ τῆς τερμινθίνης μέρος αʹ. τοῦ δὲ κηροῦ γʹ. μέρη, λεπί‐ δος καὶ καδμείας καὶ στυπτηρίας σχιστῆς ἑκατέρου μέρη τέσσαρα. τὰ ξηρὰ κόψας καὶ σήσας καὶ λειώσας ἀκριβῶς, εἰς ὅλμον ἐμβαλὼν τὸν κηρὸν καὶ τὴν τερμινθίνην κόπτε | |
| 5 | προσεπιπάσσων τὰ ξηρά. βρέχων τὸ ὕπερον μυρσίνῳ ἢ ῥο‐ δίνῳ ἐν ἀέρι θερμῷ, ῥᾳδίως γὰρ ἐν τούτῳ κοπήσεται, μά‐ λιστα δὲ εἰ ἐν ἡλίῳ κόπτοιτο θερινῷ. ἡ χρῆσις ὡς καὶ τῶν ἄλλων προαποῤῥυφθέντος τοῦ ἕλκους ἀφρολίτρῳ καὶ κατα‐ πλυθέντος μελικράτῳ καὶ σπογγισθέντος καλῶς ὡς ἄνικμον | |
| 10 | εἶναι καὶ μετὰ ταῦτα πλατύσματος ἐκ τῆς ἐμπλάστρου κατὰ τοῦ ἕλκους τεθέντος, εἶτα ἔξωθεν ἐξ ὕδατος ψυχροῦ διπλοῦ πτύγματος ἐξ ὀθόνης, εἶτα καινοῦ σπόγγου μαλακοῦ, καὶ λύ‐ σαις δηλονότι διὰ τρίτης ἢ τετάρτης. ἄκηρος ἡμετέρα. ♃ λιθαργύρου λίτρας γʹ. ἐλαίου κικίνου παλαιοῦ | |
| 15 | λίτρας δʹ 𐅶ʹʹ. ὄξους δριμυτάτου λίτρας βʹ. λεπίδος χαλκοῦ μελαίνης καὶ χαλκίτεως καὶ ἰοῦ, τῶν τριῶν ἑκάστων ἀνὰ γο βʹ. τὴν λιθάργυρον μετὰ τοῦ ἐλαίου προέψειν χρὴ, μέχρι | |
| γλοιώδους συστάσεως, εἶτ’ ἐπεμβάλλειν τὰ μεταλλικὰ, λελει‐ | 759 | |
13.760 | ωμένα πλείοσιν ἡμέραις μετ’ ὄξους, καὶ οὕτως ἑψεῖς μέχρις ἀμολύντου. ἔνεστι δὲ καὶ κατ’ ἀρχὴν εὐθέως τὴν λιθάργυ‐ ρον μετὰ τοῦ ἐλαίου καὶ τοῦ ὄξους ἀκριβῶς μίξαντα ἕψειν, ἐπεμβάλλειν τε ὅταν ἡμίεφθον γένηται τὴν λεπίδα καὶ τὴν | |
| 5 | χαλκῖτιν καὶ τὸν ἰόν. ὀνομάζω δὲ νῦν λίτραν ἐλαίου καὶ ὄξους τὴν Ῥωμαϊκὴν, ἥτις ἐστὶν οὐγγιῶν τῶν ἰδίων δεκα‐ δύο. βάλλων δέ ποτε καὶ ἓξ λίτρας ἐλαίου πρὸς τὰς τρεῖς τοῦ λιθαργύρου, καὶ δηλονότι μέχρι πλείονος ἕψεται κατὰ ταύτην τὴν συμμετρίαν. σκευάζοντί σοι καὶ τοῦτο τὸ φάρ‐ | |
| 10 | μακον, ἄμεινόν ἐστι προηψῆσθαι μετὰ τοῦ ἐλαίου μόνου τὴν λιθάργυρον, εἶτα μετὰ τοῦ ὄξους ἐμβεβλῆσθαι τὰ μεταλλικά. τριῶν δὲ ὄντων αὐτῶν ἑκάστου γο βʹ. ἔφην βάλλεσθαι πρὸς ὄξους λίτρας βʹ. λιθαργύρου δὲ γʹ. ἐλαίου δὲ κικίνου παλαιοῦ τὰς ἓξ λίτρας ἢ, ὡς ἔμπροσθεν ἔφην, τὰς τέσσαρας καὶ ἡμί‐ | |
| 15 | σειαν. τοῦτο τὸ φάρμακον καὶ σύριγγας κολλᾷ καὶ τετυλω‐ μένας γε ἤδη ξηραῖνον συνάγει καὶ κλείει καὶ, εἰ καλῶς δι‐ αιτώμενος εἴη τις, οὐκ ἀναλύονται. πλήθους δὲ ἀθροισθέν‐ τος ἀξιολόγου κίνδυνος ἐκ ῥεύματος ἐπελθόντος ἀναφλεγ‐ | |
| μῇναί τε καὶ τὸ μόριον ἀνοιχθῆναί τε τὴν σύριγγα, καὶ ἐπὶ | 760 | |
13.761 | τῶν πεπαλαιωμένων δὲ ἑλκῶν καὶ δυσεπουλώτων, ἃ καὶ χει‐ ρώνεια καλεῖται, οὐ μόνον αὐτὸ τὸ φάρμακον ἄκρατον ἐπι‐ τίθεμεν, ἀλλὰ καὶ τακὲν ἐν ἐλαίῳ παλαιῷ ἢ κικίνῳ ἔμμοτον ἐπιτεθὲν, εἰ καὶ μή πω πρόσθεν ποτὲ πύου, μηδὲ τὸ ἐλά‐ | |
| 5 | χιστον εἴη γεγονὸς ἐν τῷ ἕλκει, συμπέσσει τε αὐτὸ καὶ πυο‐ ποιεῖ, καὶ τό γε πῦον ἐργάζεται παχύ. λύσεις καὶ τοῦτο διὰ τρίτης, ἐὰν μηδὲν κωλύῃ. ἐὰν δὲ ἡ λεπὶς στομώματος ᾖ, βέλ‐ τιον. εἰ δὲ μὴ ταύτην ἔχοις μήτε τὴν μέλαιναν, ἡ τοῦ Κυ‐ πρίου χαλκοῦ βληθήσεται. ἐσκεύασά ποτε ταύτην τὴν ἔμπλα‐ | |
| 10 | στρον καὶ λίθου Φρυγίου μίξας οὐγγίαν, ἄλλοτε δὲ καὶ χρυ‐ σοκόλλης οὐγγίαν, ὥσπερ γε καὶ ἀμφοτέρων ποτὲ, κολλᾷ καὶ τὰ μεγάλα τραύματα. ἄλλη πρὸς ἁπαλοχρῶτας καὶ δυσ‐ ελκεῖς ἐπὶ τῶν αὐτῶν ἑλκῶν. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. ῥοδίνου λίτραν αʹ. ψιμυθίου γο ηʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ γο δʹ. λεπίδος | |
| 15 | Κυπρίας γο βʹ. λιβανωτοῦ γο αʹ. ἀσβέστου γο αʹ. σχιστῆς γο αʹ. ἰοῦ γο αʹ. σιδίων γο αʹ. ἡ χρῆσις ταῖς προγεγραμμέ‐ ναις ὡσαύτως θʹ. τὰ παρόντα ἐστὶ φάρμακα συντεθέντα | |
| χωρὶς τοῦ ῥοδίνου, δέκατον γὰρ ἐκεῖνο. τῶν ἐννέα πέντε | 761 | |
13.762 | μέν ἐστιν ἴσα τῷ σταθμῷ ἄσβεστος καὶ σίδια καὶ λιβανω‐ τὸς καὶ σχιστὴ στυπτηρία καὶ ὁ ἰός. ἡ δὲ λεπὶς διπλασίου σταθμοῦ καὶ ταύτης οἱ ἀμμωνιακοὶ ἅλες διπλάσιοι. καὶ τού‐ των τὸ ψιμύθιον. ἡμιόλιος δὲ τούτου πάλιν ὁ κηρὸς εἰς | |
| 5 | λίτραν αʹ. ἀγόμενος, ἥνπερ καὶ τὸ ῥόδινον. | 762 |
13.763(t1) | ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΣΥΝΘΕΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ | |
| t2 | ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΝ Ε. | |
| 1 | Περὶ τῶν πολυχρήστων φαρμάκων ἐν‐ ταῦθα λεχθήσεται. πολύχρηστα δ’ ὀνομάζουσιν ὅσα πρὸς πολλὰς διαθέσεις ἁρμόττει. καὶ τινὰ αὐτῶν οὐ μόνον ἑτε‐ ροειδῆ, ἀλλὰ καὶ ἑτερογενῆ. ἅπαντα δὲ ἐξ ἐναντίων σύγκει‐ | |
| 5 | ται φαρμάκων οὐ κατὰ τὰς πρώτας μόνον ποιότητάς τε καὶ δυνάμεις, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὰς δευτέρας. εὔδηλον δ’ ὅτι | |
| πρώτας μὲν ὀνομάζω θερμότητα καὶ ψυχρότητα καὶ ξηρό‐ | 763 | |
13.764 | τητα καὶ ὑγρότητα καὶ τὰς ἐκ τούτων συνθέτους κατὰ συ‐ ζυγίαν ἡντιναοῦν. δευτέρας δὲ τὰς ἑπομένας αὐταῖς, ὑπὲρ ὧν ἐπὶ πλέον ἐν τῷ πέμπτῳ τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείας διῆλθον, ἐπιδεικνὺς ἔνια μὲν τῶν φαρμάκων | |
| 5 | οὐ μόνων τῶν συνθέτων, ἀλλὰ καὶ τῶν αὐτοφυῶν μαλάτ‐ τειν, ἔνια δὲ σκληρύνειν, ὥσπερ καὶ τὰ μὲν ἐμπλάττειν, τὰ δὲ ἐκφράττειν, καὶ τὰ μὲν ἐπιτρέφειν ῥύπον, τὰ δὲ καὶ τὸν ἐπικείμενον ἀποῤῥύπτειν, καὶ τὰ μὲν λεπτύνειν, τὰ δὲ πα‐ χύνειν, καὶ τὰ μὲν πυκνοῦν, τὰ δὲ ἀραιοῦν, καὶ τὰ μὲν ἀνα‐ | |
| 10 | τρέφειν σάρκα, τὰ δὲ ἀνακαθαίρειν, καὶ τὰ μὲν ἐπουλοῦν, τὰ δὲ ἑλκοῦν, καὶ τὰ μὲν ἕλκειν, τὰ δὲ ἀποκρούεσθαι, ἑτέρας τε τοιαύτας ἐν αὐτοῖς διαφοράς. εἴρηται δέ μοι καὶ διὰ τῶν ἔμπροσθεν ὑπομνημάτων ἥτις τῶν ἐναντίων ταῖς δυνάμεσι φαρμάκων ἀναγκαία μίξις, ἧς ἀναμνήσω καὶ νῦν ὀλίγον ὕστε‐ | |
| 15 | ρον. ἄμεινον γάρ μοι δοκεῖ γράψαι τινὰ δύο καὶ τρία φάρ‐ μακα τῶν ἐνδόξων πολυχρήστων, εἶτ’ ἐξηγήσασθαι τὸν λό‐ γον τῆς συνθέσεως αὐτῶν. ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῶν ἅπασι γνω‐ | |
| ρίμων, ἃ κατά τε τὸν Ἥραν νάρθηκα γέγραπται καὶ παρ’ | 764 | |
13.765 | ἄλλοις τῶν φαρμακίτιδας βίβλους συνθέντων. ἐπεὶ δὲ κατὰ τὸ πρὸ τούτου βιβλίον ὁ λόγος ἐγένετό μοι περὶ τῶν δυσε‐ πούλωτα θεραπευουσῶν ἕλκη δυνάμεων, ἔδοξέ μοι καὶ νῦν ἐκείνας τῶν πολυχρήστων ἐμπλάστρων ἐξηγήσασθαι πρώ‐ | |
| 5 | τας, ὅσαι κακοήθων ἕνεκα συνετέθησαν, ἃ καλοῦσιν ἔνιοι χειρώνεια. ὅσαι δ’ ἄλλαι πολύχρηστοι καλοῦνται διὰ τὸ πρὸς πολλὰ μὲν ἁρμόττειν ἕτερα πάθη, μὴ μέντοι καὶ πρὸς τὰ χειρώνεια, ταύτας αὖθις ἐφεξῆς ἀλλήλαις διελθεῖν ἔγνωκα. [Περὶ τῶν ὑπὸ Ἥρα γεγραμμένων.] Γεγραμ‐ | |
| 10 | μένης οὖν ἐν τῇ βίβλῳ τῶν φαρμάκων ὑπὸ τοῦ Καππάδο‐ κος Ἥρα, πρὸς τὰ τοιαῦτα τῶν ἑλκῶν ἐμπλάστρου τινὸς ἄκρως ποιούσης, ἀπ’ αὐτῆς ἄρξομαι τὴν λέξιν παραγράψας τἀνδρὸς ᾧδέ πως ἔχουσαν. εὔχρους ἔναιμος, ἐπουλωτικὴ, κολ‐ λῶσα μὲν ἀκραιφνῶς, πληροῦσα δὲ καὶ ἐπουλοῦσα, ἐκλυ‐ | |
| 15 | θεῖσα μετὰ κηρωτῆς καὶ ἔτι μᾶλλον περὶ τὴν ἐπούλωσιν. ποιεῖ μέντοι καὶ ἐπὶ τῶν χειρωνείων ἑλκῶν καὶ τῶν ἄλλων | |
| τῶν παραπλησίων ἄκρως. τούς τε γὰρ τύλους τήκει καὶ | 765 | |
13.766 | μετὰ ταῦτα γνησίαν σάρκα γεννᾷ. λίαν λευκή. ♃ κηροῦ λί‐ τρας βʹ. φρυκτῆς λίτρας γʹ. ἰοῦ ξυστοῦ γο στʹ. μάννης γο γʹ. ἐλαίου κοτύλας εʹ. ὄξους ξε. αʹ. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν χρῶ τῇ ἐμπλάστρῳ πρὸς τραύματα καὶ ἀνιεμένη δὲ σὺν ῥο‐ | |
| 5 | δίνῳ πυοποιεῖ καὶ ἀνακαθαίρει τῇ κηρωτῇ διεκλυθείσῃ εἰς ἐπούλωσιν. τινές γε μὴν τῆς ῥητίνης ἔβαλον φρυκτῆς λίτρας βʹ. καὶ τερμινθίνης λίτρας δύο, καὶ οὕτω παρασκευάσαντες ἀνελάμβανον αὐτὴν ἰῷ ξυστῷ, ὡς κολλυρίου τόνον ἔχειν, καὶ τοῦτο ἐνετίθεσαν ὅπου τύλους ἐκτῆξαι ἤθελον. εὐχερῶς γὰρ | |
| 10 | τοῦτο ποιεῖ, ὡς καὶ ὀστᾶ ἀφιστάναι. καὶ ταύτην μὲν οὖν εἰκότως ἐπαινεῖ τὴν ἔμπλαστρον ὁ Ἥρας, ὡς ἐκ τοῦ πλήθους τοῦ ἰοῦ καὶ τοῦ ὄξους τὸ δραστήριον ἔχουσαν, εἴ τι μεμνήμεθα τῶν εἰρημένων κατὰ τὸ πρὸ τούτου βιβλίον. ἐπαινεῖ δὲ καὶ τὴν ὑπ’ αὐτοῦ καλουμένην πανάκειαν, ἣν | |
| 15 | ἐφεξῆς γράφω κατὰ τὴν ἐκείνου λέξιν. πανάκεια Ἥρα ἡ ὑπό τινων ὑγεία λεγομένη. πρὸς πᾶσαν νομὴν καὶ κακοήθειαν. ἵστησι δὲ τὰς νομὰς οὔτ’ ἐσχάρας ποιοῦσα οὔτε σκληρύ‐ | |
| νουσα τὰ πέριξ σώματα. ῥηγνύουσα δὲ καὶ μαραίνουσα πᾶν | 766 | |
13.767 | τὸ διεφθαρμένον, ὡς μηδὲν διαφέρειν ὑγρᾶς σταφίδος. ἐπέ‐ χει δὲ καὶ φορὰν αἵματος τήν τε ἄλλην καὶ τὴν δι’ αἱμοῤ‐ ῥοΐδων διειμένη μυρσίνῳ καὶ τὰς αἱμοῤῥοΐδας αὐτὰς μα‐ ραίνει καὶ δαπανᾷ. πρὸς τούτοις δὲ καὶ σύριγγας ἰᾶται καὶ | |
| 5 | τοὺς ὀνομαζομένους ἄνθρακας καὶ τοὺς αἰγίλωπας καὶ τὰ χειρώνεια λεγόμενα καὶ καθόλου τὸ τῶν δυσιάτων καὶ χρο‐ νίων γένος, εἰς μὲν τοὺς ἀφανεῖς τόπους οἷον ὑστέρας δια‐ τηκομένη μύρῳ κυπρίνῳ, τοῖς δ’ ἔξωθεν ἄμεινόν ἐστιν, ὡς ἑκάστην τῶν ἄλλων οὕτως ἐπιτιθέναι. παντὶ δὲ ἕλκει ἐπι‐ | |
| 10 | τεθεῖσα, κᾂν ᾖ τῶν ἀγρίων, πραΰτερον εὐθὺς ποιήσει καὶ τοὺς πόνους ἠπιωτέρους καὶ τὰς ἀγρυπνίας. ἡ δὲ δύναμίς ἐστιν αὕτη. χαμαιπίτυος 𐅻 δʹ. συμφύτου 𐅻 δʹ. χαμαιλέον‐ τος 𐅻 δʹ. πρασίου 𐅻 δʹ. οἱ δὲ στʹ. πολίου 𐅻 στʹ. κενταυ‐ ρίου λεπτοῦ 𐅻 στʹ. ἑλενίου 𐅻 δʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 δʹ. λιβά‐ | |
| 15 | νου 𐅻 ιβʹ 𐅶ʹʹ. σμύρνης 𐅻 γʹ. ἀλόης 𐅻 στʹ. χαλβάνης 𐅻 στʹ. ὀβολὸς εἷς 𐅶ʹʹ. ἐλαίου 𐅻 ρπʹ. μέλιτος 𐅻 λʹ. προπόλεως 𐅻 βʹ. | |
| 𐅶ʹʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 στʹ. ὀβολὸς εἷς 𐅶ʹʹ. τερμινθίνης | 767 | |
13.768 | 𐅻 στʹ. ὀβολὸς εἷς 𐅶ʹʹ. χαλκίτεως 𐅻 στʹ. ὀβολὸς εἷς 𐅶ʹʹ. ἀσφάλτου 𐅻 νʹ. γῆς ἀμπελίτιδος 𐅻 νʹ. λιθαργύρου 𐅻 νʹ. κηκίδος 𐅻 γʹ. χνοὸς ἴρεως 𐅻 γʹ. κόψαντα δὲ δεῖ τῇ προ‐ τεραίᾳ τὰς βοτάνας καὶ τὰς ῥίζας ἐμβάλλειν εἰς ἔλαιον. ἐμ‐ | |
| 5 | μεινάντων δὲ δι’ ὅλης νυκτὸς, πρωῒ δεῖ ἐπεμβάλλειν τὴν λι‐ θάργυρον καὶ τὴν ἀμπελῖτιν καὶ τὴν ἄσφαλτον καὶ ἕψειν ἐπὶ πυρὸς μαλακοῦ. παχυνομένης δὲ τῆς συστάσεως, ἆραι τὴν χύτραν ἀπὸ τοῦ πυρός. ἔστω δὲ ἐν ἄλλῳ ἀγγείῳ τὸ μέλι καὶ ἡ ῥητίνη καὶ ἡ χαλβάνη καὶ ἡ πρόπολις συν‐ | |
| 10 | τετηκότα. δεῖ δὲ καταμίσγειν καὶ ταῦτα ἐπεγχέοντα εἰς τὴν χύτραν, ἐπὶ δὲ τούτοις τὰ ξηρά. καὶ μετὰ τούτων ἕψε, ἕως ἂν μὴ μολύνῃ τὸ φάρμακον. πάλιν δὲ ἄραντα ἀπὸ τοῦ πυ‐ ρὸς ἐμπάσσειν λείαν τὴν σμύρναν καὶ τὸν λίβανον. προσ‐ έχειν δὲ δεῖ, μή ποτε ὑπερζέσῃ καὶ ὡς οἷόν τε ἑψεῖν ἐν εὐ‐ | |
| 15 | ρυχωρίᾳ, δυσκατάσβεστον γὰρ γίγνεται, εἴ τινος ἅψαιτο. ταῦτα μὲν ὁ Ἥρας περὶ τῆς πανακείας. ἡμᾶς δὲ χρὴ τὴν ὕλην αὐτὴν ἐπισημῄνασθαι διαφέρουσαν τῶν κατὰ τὸ πρὸ | |
| τούτου βιβλίον γεγραμμένων φαρμάκων πρὸς τὰ δυσθερά‐ | 768 | |
13.769 | πευτα τῶν ἑλκῶν. διὰ μεταλλικῶν μὲν γὰρ ἐκεῖνα συνέκειντο μόνων, τινὰ μὲν ὀλίγων, τινὰ δὲ πλεόνων ὀλίγων τινῶν ἐν αὐτοῖς ἐχόντων ῥίζας ἢ πόας. τῇ πανακείᾳ δὲ ταύτῃ τοὐν‐ αντίον ὑπάρχει, λαμβάνει μὲν καὶ τὸν χαμαιλέοντα καὶ τὸ | |
| 5 | κενταύριον ἱκανὸν ὠφελεῖν ἑκάτερον ἕλκη κακοήθη. λαμβά‐ νει δὲ καὶ ἀριστολοχίαν καὶ ἴριν, ἀσθενέστερα μὲν κενταυ‐ ρίου καὶ χαμαιλέοντος, ὡς πρὸς τὴν τῶν κακοήθων ἑλκῶν ἴασιν, οὐ μὴν ἀπόβλητά γε. λαμβάνει δ’ ἰσχυρὰς βοτάνας καὶ μόνας πολλάκις θεραπεύειν ἕλκη κακοήθη δυναμένας, τήν | |
| 10 | τε χαμαιπίτυν καὶ τὸ πόλιον καὶ τὸ σύμφυτον. ἰσχυρότε‐ ρον δὲ τούτων ἐστὶ τό τε πράσιον καὶ τὸ ἑλένιον. τῷ μὲν οὖν πρασίῳ καὶ μόνῳ χρήσαιτ’ ἄν τις ἐπὶ τῶν ἱκανῶς ὑγρὰν ἐχόντων τὴν κατὰ τὸ ἕλκος σάρκα καὶ ῥυπαρωτέραν· τὸ δὲ ἑλένιον οὐδ’ ἐπὶ τούτων ἁρμόττει μόνον ἐπιπαττόμενον, | |
| 15 | ὥσπερ οὐδ’ ἄλλο τι τῶν δριμέων οὐδέν. ἐμάθετε γὰρ ἐν τῇ περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείᾳ τὴν διαφορὰν τῶν δριμέων καὶ πικρῶν φαρμάκων, ἐρεθιστικῶν μὲν ὄντων καὶ | |
| δακνωδῶν καὶ θερμῶν καὶ ῥευματιζόντων τὰ πάσχοντα μό‐ | 769 | |
13.770 | ρια τῶν δριμέων· ξηραντικῶν δὲ χωρὶς τοῦ δάκνειν καὶ θερ‐ μαίνειν τῶν πικρῶν καὶ διὰ τοῦτο ἐπιτηδείων τοῖς ἡλκω‐ μένοις μορίοις. ἀλλ’ ἐπεὶ προκείμενον ἦν τῷ συντιθέντι τὰς βοτάνας ταύτας ἔμπλαστρον ἐξ αὐτῶν οὐ ξηρὸν ἐπίπαστον | |
| 5 | ποιῆσαι, πρὸς δὲ τὴν τῆς ἐμπλάστρου σύνθεσιν ἔμελλεν ἤτοι κηρὸν ἢ ῥητίνην μίξειν ἢ πάντως γε λιθάργυρον ἐπὶ πλέον ἑψημένην, ὑφ’ ὧν ἡ δύναμις ἐξελύετο τῶν βοτανῶν, ἔμιξεν αὐταῖς ἔνια τῶν ἰσχυρῶν οὕτως φαρμάκων, ὡς μὴ δύνασθαι μόνα προσφέρεσθαι τοῖς ἕλκεσι. τὰ δ’ ἰσχυρὰ ταῦτα διττὴν | |
| 10 | ἔχει τὴν καθόλου δύναμίν τε καὶ ποιότητα, ἔνια μὲν αὐ‐ στηρὰν καὶ στρυφνὴν, ἔνια δὲ δριμεῖάν τε καὶ στρυφνήν. διὰ τοῦτ’ οὖν τῶν μὲν δριμεῖαν ἐχόντων δύναμιν ἔμιξεν ἑλένιον, τῶν δ’ ἰσχυρῶς στυφόντων, ταῦτα γὰρ ὀνομάζομεν αὐστηρά τε καὶ στρυφνὰ, τήν τε στυπτηρίαν καὶ τὴν κηκίδα | |
| 15 | τὴν ὀμφακῖτιν δηλονότι. τὰς ποιότητας δ’ ἀμφοτέρας ἰσχυ‐ ρὰς ἔχει, καθάπερ καὶ τὰς ἐν αὐταῖς δυνάμεις ἡ χαλκῖτις, δριμεῖά τε οὖσα καὶ στυπτική. λέλεκται δ’ ἐν τοῖς ἔμπρο‐ | |
| σθεν ἀναγκαίαν εἶναι τοῖς κακοήθεσιν ἕλκεσι καὶ μάλιστα | 770 | |
13.771 | ὅταν ᾖ ῥευματικὰ τὴν αὐστηρὰν ποιότητα. τούτοις οὖν ἅπα‐ σιν οἷς εἶπον ἐμίχθη λιθάργυρός τε καὶ ῥητίνη καὶ λιβα‐ νωτὸς ἕνεκα τοῦ γενέσθαι τὸ φάρμακον ἐμπλαστρῶδες. ἀλλ’ ἡ μὲν λιθάργυρος ἐκ τῆς μέσης ὕλης ἐστὶν, ὁ δὲ λιβανωτὸς | |
| 5 | πεπτικός τε καὶ πυοποιὸς ὡς πρὸς τὴν εὔκρατον φύσιν ἀπο‐ βλεπόντων. ἐδείχθη γὰρ ὅτι τοῖς ὑγροτέροις σώμασι σαρ‐ κωτικός ἐστι καὶ μέντοι καὶ ὅτι τῶν πεπτικῶν φαρμάκων, ἃ δὴ καὶ τὴν ἐκπυητικὴν ὀνομαζομένην ἔχει δύναμιν, οὐδέν ἐστιν ἰσχυρῶς διαφορητικὸν, ὥσπερ γε οὐδὲ δριμύ. μετρίως | |
| 10 | γὰρ θερμαίνει τὰ τοιαῦτα καὶ μέντοι καὶ μαλάττει μᾶλλον ἢ ξηραίνει. καλῶς οὖν ἐμίχθη καὶ τοῦ λιβανωτοῦ κατὰ τὴν τῆς προκειμένης ἐμπλάστρου σύνθεσιν, ἵνα τι καὶ παρηγο‐ ρικὸν ἔχῃ καὶ πρᾷον. ἔστι δὲ δηλονότι καὶ τὸ ἔλαιον ἐκ τῆς αὐτῆς δυνάμεως, ἕνεκα μὲν ἑψήσεως τῆς ἐμπλάστρου | |
| 15 | κατὰ τὸν πρῶτον λόγον μιχθὲν, ἐν αὐτῷ δὲ συνεπιφέρον δύο δυνάμεις, τήν τε παρηγορικὴν καὶ τὴν ἀμβλυτικὴν τῶν ἰσχυρῶν φαρμάκων, ἐάν τε δριμείας, ἐάν τε αὐστηρᾶς δυνά‐ | |
| μεως ᾖ ταῦτα. ἡ δὲ ἀμπελῖτις γῆ ξηραίνει τε καὶ διαφορεῖ | 771 | |
13.772 | μηδὲν ἔχουσα δριμὺ σαφῶς. καὶ διὰ τοῦτο τοῖς κακοήθεσιν ἕλκεσιν ἐπιτήδειός ἐστιν, εἰ καὶ μόνην αὐτὴν λειώσας ἐπι‐ πάττοις. ἡ χαλβάνη δὲ καὶ αὐτὴ τῷ πεπτική τε εἶναι καὶ μαλακτικὴ καὶ παρηγορική τε καὶ ἀνώδυνος ἐμίχθη κατὰ | |
| 5 | τὴν προκειμένην σύνθεσιν, ἔχοντος μὲν καὶ τοῦ λιβανωτοῦ τὰς αὐτὰς δυνάμεις, ἀλλὰ ἀσθενεστέρας ἢ κατὰ τὴν χαλβά‐ νην, ἐκείνης γε κατ’ ἀμφοτέρας ἰσχυροτέρας ὑπαρχούσης. ἡ τερμινθίνη δὲ ῥητίνη καὶ αὐτὴ μετὰ τοῦ ῥυπτικοῦ τε καὶ διαφορητικοῦ πεπτικὸν ἔχει τι τῶν τοιούτων διαθέσεων. ἡ | |
| 10 | δὲ ἄσφαλτος ἴσμεν ὅτι ξηραντικῆς ἐστι δυνάμεως ἅμα θερ‐ μασίᾳ μὴ πάνυ σφοδρᾷ. τούτοις οὖν ἅπασιν ὁ συνθεὶς τὴν ἔμπλαστρον ἔμιξεν ἑλκτικῆς δυνάμεως φάρμακον τὴν πρό‐ πολιν, ἐπειδὴ πολύχρηστον ὑπάρχειν αὐτὴν ἐβούλετο. πάντα δ’ ὅσα πολύχρηστα ποικιλωτάτας ἀναγκαῖον ἔχειν δυνάμεις, | |
| 15 | ὅπως θεραπεύῃ διαθέσεις πλείονας. οὕτως δὲ καὶ τοῦ μέλι‐ τος ἔμιξεν οὐκ ὀλίγον, εἰδὼς αὐτὸ ξηραῖνόν τε καὶ διαφο‐ ροῦν οἰκειότατόν τε τοῖς σηπομένοις ὑπάρχον. καὶ γὰρ αὖ | |
| καὶ τὸ τῶν ἀσήπτων ἐστὶ καὶ τὰ μιγνύμενα φυλάττει τοι‐ | 772 | |
13.773 | αῦτα, πλὴν τῶν ἐσχάτως ἐπιτηδείων εἰς σῆψιν, ἅπερ ὑγρά τέ ἐστι καὶ θερμά. καὶ πλέον τῶν ἄλλων γε ὁ συν‐ θεὶς τὸ φάρμακον ἔβαλε τὸ μέλι. πλὴν γὰρ τριῶν τῶν ἑψη‐ θῆναι δεομένων, ἀσφάλτου καὶ λιθαργύρου καὶ τῆς ἀμπελί‐ | |
| 5 | τιδος γῆς, τῶν ἄλλων πλέον ἐστίν· αὐτοῖς τε τούτοις τῇ τε ἀσφάλτῳ καὶ τῷ λιθαργύρῳ καὶ τῇ ἀμπελίτιδι τοσοῦτον ἔμιξεν ἔλαιον, ὅσον εἰς τὴν ἕψησιν ἐπιτήδειον ἔσται, παρα‐ στοχασάμενος καὶ τῶν ἄλλων ὅσα ξηρὰ κατὰ τὸ φάρμακον βάλλεται. καὶ μὴν καὶ τελείως ἡψημένων ἁπάντων ἠξίωσεν | |
| 10 | ἐπεμβληθῆναι τήν τε σμύρναν καὶ τὴν ἀλόην, ξηραίνοντα μὲν ἀδήκτως ἀμφότερα, διαφέροντα δὲ τῷ τὴν μὲν ἀλόην στύφειν, λεπτομερεστέραν δὲ καὶ ξηραντικωτέραν εἶναι τὴν σμύρναν. οὐκ οἶδα δέ τι τὸ δόξαν τῷ Ἥρᾳ διὰ βραχυ‐ τέρων συμμετριῶν γράψαι τὴν πανάκειαν ταύτην, ὑπ’ ἄλ‐ | |
| 15 | λων διὰ μειζόνων γεγραμμένην. τινὲς μὲν γὰρ διπλάσια πάντ’ ἔχουσαν αὐτὴν ἔγραψαν, ἔνιοι δὲ τετραπλάσια. χαλβάνης γοῦν ἓξ δραχμὰς καὶ ὀβολὸν ἕνα καὶ ἥμισυν ὁ Ἥρας ἔγραψεν, ἄλ‐ | |
| λων γραψάντων δέκα δραχμὰς καὶ ἡμίσειαν, ὥσπερ αὖ πά‐ | 773 | |
13.774 | λιν ἄλλων πέντε καὶ εἴκοσι, ἀνάλογον δὲ καὶ τἄλλα συναυ‐ ξησάντων, ὡς μηδαμόθι λέγεσθαι κατὰ τὴν συμμετρίαν ὀβο‐ λὸν ἢ ἡμιώβολον. προσέχειν οὖν ὑμᾶς χρὴ τὰς παρὰ τοῖς ἄλλοις γεγραμμένας πανακείας παραβάλλοντας τῇδε, πότερα | |
| 5 | διπλάσια ἔχουσι πάντα ἢ τετραπλάσια, κᾂν ἀνάλογον ᾖ πάντα ηὐξημένα μὴ νομίζειν ἐκείνας ἑτέρας εἶναι τῆσδε. [Ἡ ἴσις Ἐπιγόνου λεγομένη παρά τινων.] Πολύχρη‐ στόν ἐστι φάρμακον, ἣν προσαγορεύουσιν ἴσιν ὑπὸ πάντων ἐπῃνημένην. ἐγὼ δὲ παραθήσομαι νῦν ὅσα περὶ αὐτῆς ἔγρα‐ | |
| 10 | ψεν ὁ Ἥρας οὕτως ἔχοντα κατὰ λέξιν. ἡ ὑπὸ τινῶν μὲν Ἐπιγόνου λεγομένη, ὑπὸ τινῶν δὲ ἴσις, ποιοῦσα πρὸς πᾶν τραῦμα καὶ πρὸς τὰ ἐν κεφαλῇ μετὰ ὀστῶν διακοπῶν. ὑγι‐ άζει δὲ χωρὶς ἀνασκευῆς, ποιεῖ καὶ πρὸς νύγματα, σκόλο‐ πας, ἀνθρωπόδηκτα, κυνόδηκτα ἰούς τε ἕλκει ἔχεως, σκορ‐ | |
| 15 | πίων, δρακόντων θαλασσίων καὶ τρυγόνος καὶ πρὸς τὰ ἐπὶ τῶν κώλων σὺν τραύματι κατάγματα. πωροῖ γὰρ θᾶσ‐ σον καὶ ἀσφαλέστερον σύριγγας πάσας προσφάτους, παλαιὰς | |
| ὑποφορὰς, κόλπους, φύματα, παρωτίδας, τὰ ἐν μαστοῖς καὶ | 774 | |
13.775 | μασχάλαις ἀποστήματα, ἢ ἵνα μὴ γένηται ἢ γενόμενα θερα‐ πευθῇ. εἰς ὑπόῤῥυσιν δ’ ὄντων ἡμῶν, ἔτι χοιράδας κομίζε‐ ται σὺν τοῖς χιτῶσι τάχιστα ἐκπυοῦσα, ἵστησι καὶ ῥεῦμα ὀφθαλμῶν ἐπὶ τὸ μέτωπον ἐπιτιθεμένη. αἴρει δὲ καὶ πελι‐ | |
| 5 | ώματα καὶ γαγγραίνας περιγράφει καὶ σηπεδόνας ἀνακαθαί‐ ρει καὶ τὸ ὅλον πρὸς πάντα ἀγαθή. ♃ κηροῦ δραχμὰς ρʹ. τερμινθίνης 𐅻 ςʹ. οἱ δὲ ρʹ. λεπίδος χαλκοῦ ἐρυθροῦ 𐅻 ηʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. ἀριστολοχίας στρογγύλης δραχμὰς ηʹ. λι‐ βάνου 𐅻 ηʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ηʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάμα‐ | |
| 10 | τος 𐅻 ηʹ. στυπτηρίας κεκαυμένης ἢ στρογγύλης 𐅻 στʹ. χαλ‐ κοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 ιβʹ. ἀλόης 𐅻 ιβʹ. χαλβά‐ νης 𐅻 ιβʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλην αʹ. ὄξους δριμέος κο. βʹ. τὰ τηκτὰ κατακένου εἰς θυείαν κατὰ τῶν ξηρῶν. οὕτως μὲν ὁ Ἥρας ἔγραψε τὴν ἴσιν, οὐκ ἔτι προσγράψας αὐτῇ τὴν | |
| 15 | κατὰ μέρος χρῆσιν ἅπασαν, ὡς ἐπ’ ἄλλων εἰώθει. καὶ μέν‐ τοι κᾀν τῷ καλεῖν αὐτὴν Ἐπιγόνου διαφέρεται πολλοῖς, οὓς | |
| ἀκριβέστερον ἡγοῦμαι περὶ τοῦ Ἐπιγόνου γεγραφέναι τά τε | 775 | |
13.776 | ἄλλα καὶ ὡς ἐν εἱρκτῇ κατακεκλεισμένος ἰασάμενός τέ τινα τῶν πολὺ δυναμένων ἀφείθη διὰ τοῦτο. προστεθεικέναι δ’ αὐτόν φασι τὴν τοῦ δρακοντίου ῥίζαν τῷ προγεγραμμένῳ φαρμάκῳ, κᾀγὼ διὰ παντὸς οὕτως ἐχρησάμην. ἐπειδὴ καὶ | |
| 5 | τῶν διδασκάλων μού τις ἐχρῆτο, βαλὼν εἰς τὴν γεγραμμένην συμμετρίαν ὑπὸ τοῦ Ἥρᾳ 𐅻 ηʹ. τοῦ δρακοντίου. καὶ μέντοι καὶ τοῦ ἐλαίου μὲν ἐνέβαλεν ἥμισυ κυάθου, ὄξους δὲ κο. αʹ, ἔβαλλε δὲ καὶ τὴν κολοφωνίαν ῥητίνην, οὐχ ὥσπερ ὃ Ἥρας τὴν τερμινθίνην, ἀλλὰ κᾀν τῇ κατασκευῇ τῆς ἐμπλάστρου | |
| 10 | διεφώνει τῷ Ἥρᾳ, τὴν χαλβάνην τῷ ὄξει συγκατεργαζόμε‐ νος τοῖς ἄλλοις ἐν θυείᾳ. καὶ οὕτως ἀναμιγνὺς αὐτὰ, κα‐ θάπερ καὶ ὁ Ἥρας φησὶ, τοῖς τηκτοῖς ἐμάλασσέ τε μετὰ ταῦτα τὸ φάρμακον, ἐπὶ πλεῖστον ἐν ταῖς χερσὶ προσαπτό‐ μενος ὄξους δριμυτάτου καὶ μετὰ ταῦτα εἰς χαλκοῦν ἀγγεῖον | |
| 15 | κατετίθετο καὶ καταχύσας ἐφύλλαττε χρόνῳ πλείονι καὶ οὕ‐ τως ἀνελόμενος ἐχρῆτο. προσηγόρευε δὲ αὐτὴν, ὡς καὶ ἄλλοι τινὲς, Ἕρμωνος τοῦ ἱερογραμματέως. ἐν ἑτέροις δ’ ἂν εὕ‐ ροις γεγραμμένην ἐκ τῶν ἀδύτων εἶναι καὶ τήνδε κατὰ τὸ | |
| Ἡφαίστειον ἐν Αἰγύπτῳ, καθάπερ καὶ τὴν διὰ τοῦ δικτά‐ | 776 | |
13.777 | μνου. τὴν μέντοι συμμετρίαν τῶν συντιθέντων αὐτὴν ἁπλῶν φαρμάκων σχεδὸν ἅπαντες ἴσην γεγράφασιν, ὥστε κᾂν ἡ προγραφὴ διάφορος ᾖ, μὴ δόξῃς ἑτέραν εἶναι καὶ ἑτέραν τήν τ’ ἐκ τῶν ἀδύτων ἱερὰν καὶ τὴν Ἕρμωνος τοῦ ἱερο‐ | |
| 5 | γραμματέως καὶ τὴν Ἐπιγόνου. ἅπαντα γὰρ ταῦτα προσα‐ γορεύεται. τηκομένη δὲ μετὰ κηρωτῆς ὑγρᾶς ἀνακαθαίρει καὶ ἐπουλοῖ τὰ ἕλκη. καὶ γεγράφασί γε τινὲς μὲν μετὰ τριπλα‐ σίας κηρωτῆς αὐτὴν ἀνιέναι, τινὲς δὲ μετὰ διπλασίας, ἀδιο‐ ρίστως ἑκάτεροι τὴν συμμετρίαν ὁρίσαντες. ἐφ’ ὧν μὲν γὰρ | |
| 10 | αὐτάρκως καθαρὸν ἐργάζεται τὸ ἕλκος, εἰ τρισὶ μιχθείη τῆς κηρωτῆς μέρεσιν, οὐ χρὴ διπλάσιον μιγνύειν. ἐφ’ ὧν δὲ ἐν‐ δεέστερον καθαίρει, τηνικαῦτα διπλασίαν χρὴ παραλαμβάνε‐ σθαι τὴν κηρωτήν. ἴσμεν γὰρ ὅτι πρακτικώτερον μέν ἐστι πᾶν φάρμακον τοιοῦτον, μὴ πολλῇ τῇ κηρωτῇ μιγνύμενον, | |
| 15 | ἀσθενέστερον δὲ πλέονι μιχθέν. οὐ χεῖρον δὲ καὶ περὶ τοῦ δρακοντίου τό γε τοσοῦτον εἰπεῖν, ὡς ἐν τῷ θέρει ξηραν‐ θέντος τοῦ καυλοῦ καὶ ὅλης τῆς πόας ἀναιρεῖσθαι χρὴ τὴν ῥίζαν, εἶτα τιθέμενον ἐν οἴκῳ ξηρῷ μὲν, οὐκ ἔχοντι δὲ ἥλιον, | |
| ὀλίγον ὕστερον μεθ’ ἡμέρας ἓξ ἢ ἑπτὰ τέμνειν τὴν ῥίζαν εἰς | 777 | |
13.778 | κυκλίσκους καὶ τούτους διείραντα λίνῳ κρεμᾶσαι πά‐ λιν ἐν οἴκῳ ξηρῷ μὲν, ἀνηλίῳ δὲ, καὶ οὕτως ἐπειδὰν ἐθέ‐ λοις σκευάζειν τὸ φάρμακον, κόπτειν τὴν ῥίζαν. ἔστι δὲ καὶ αὐτὴ καθ’ ἑαυτὴν κοπεῖσα καὶ λεανθεῖσα καλῶς ὡς χνοώδη | |
| 5 | γενέσθαι τῶν κακοήθων ἑλκῶν θεραπευτική. [Ἡ διὰ δικτάμνου.] Καὶ τὴν διὰ δικτάμνου σκευαζο‐ μένην ἔμπλαστρον, ἱερὰν ὀνομάζουσιν, εὑρῆσθαι λέγοντες καὶ ταύτην τὴν γραφὴν ἐν τῷ κατὰ Μέμφιν Ἡφαιστείῳ. καὶ μέμνηνταί γε πάντες αὐτῆς ἐπὶ ταῖς τοιαύταις συμμετρίαις | |
| 10 | ἢ βραχύ τι διαφερούσαις. ἀρκέσει δὲ καὶ περὶ ταύτης τὴν τοῦ Ἥρᾳ παραγράψαι λέξιν οὕτως ἔχουσαν. ἱερὰ ἡ ἐκ τοῦ ἐν Μέμφει Ἡφαιστείου. ποιεῖ ἐπὶ προσφάτων ἐναίμων, ῥευ‐ ματικῶν, πρὸς νεύρων διακοπὰς, παλαιὰ ἕλκη, ὑπόνομα, θλά‐ σματα, σηπεδόνας, ἄνθρακας, μελανίας, ἕλκη ῥευματικὰ, δυσ‐ | |
| 15 | κατούλωτα, παρωτίδας, χίμεθλα, ἀποστήματα, χοιράδας, δο‐ θιῆνας, σκληρίας, βέλη ἀνάγει, σκόλοπας, ὀστέα ἐκ τῆς κε‐ | |
| φαλῆς, θηρίων πληγὰς καὶ δήγματα σκορπίων, φυλαγγίων, | 778 | |
13.779 | μυγαλῆς, ἀνθρωπόδηκτα. πρὸς πάντα πόνον τραχήλου, ὤμου, ἄρθρων ἀντὶ μαλάγματος. ἵστησι ῥεύματα ὀφθαλμῶν οὐ μόνον πρόσφατα, ἀλλὰ καὶ παλαιὰ, καὶ πρὸς κεφαλαλ‐ γίαν ποιεῖ, κατάχριστος ῥοδίνῳ, ἀνειμένη καὶ πρὸς ὑστέρας | |
| 5 | πόνον καὶ διαχριομένη καὶ ὑποθυμιωμένη. ἐκδιώκει ἡ ἔμπλα‐ στρος καὶ θηρία θυμιωθεῖσα. ἔστι δὲ ἐλαίου παλαιοῦ κο. βʹ. λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 στʹ. κολο‐ φωνίας ὑγρᾶς, οἱ δὲ πευκίνης 𐅻 νʹ. μάννης 𐅻 ιβʹ. ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος 𐅻 ιστʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. διφρυγοῦς | |
| 10 | 𐅻 στʹ. γεντιανῆς 𐅻 στʹ. ἀλόης 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. προ‐ πόλεως 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 κεʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ιʹ. δικτάμνου Κρητικοῦ 𐅻 ιʹ. ἕψε ἐν λοπάδι μεγάλῃ ἐπὶ ἀνθράκων λιθάρ‐ γυρον, ἔλαιον ὡς ἀμόλυντον κατὰ πᾶν εἶναι ἢ παρὰ μικρὸν, εἶτα ἄρας τὴν χύτραν, μίσγε ἰὸν καὶ λεπίδα καὶ ἕψε καὶ μὴ | |
| 15 | μολυνέτω κατὰ πᾶν, εἶτα πάλιν βαστάσας βάλε ῥητίνην καὶ ἀμμωνιακὸν σεσησμένα, κινῶν ἕως παύσηται ζέων, εἶτα ἐπιθεὶς καὶ μικρὸν ἐάσας βαστάσας ἔμπασσε χαλκὸν καὶ δι‐ | |
| φρυγὲς καὶ ἑψήσας πάλιν, ἕως μὴ μολύνῃ, ἔσθ’ ὅτε γὰρ | 779 | |
13.780 | τούτων βληθέντων ἐπανίεται, εἶτα βαστάσας προσδίδου κη‐ ρὸν καὶ πάλιν ἕψε, ἕως ἀμόλυντος γένηται, ταχέως δὲ γί‐ νεται, εἶτα ἄρας ἀποδώσεις πρόπολιν καὶ ἐπιθεὶς πάλιν, μι‐ κρόν τε ἐάσας καὶ ἄρας ἀποδίδου ἀλόην, μάνναν, δίκταμνον, | |
| 5 | ἀριστολοχίαν, γεντιανήν. ἐψυγμένων δ’ ἱκανῶς τούτων, καθ’ ἓν ἕκαστον λειότατον ἐμπάσεις καὶ κινήσας ἐὰν ᾖ ἀμόλυν‐ τος, βαστάσεις. ἐὰν δὲ μὴ, ἐπὶ κούφου πυρὸς ἑψήσεις. ταῦτα μὲν ὁ Ἥρας ἔγραψε περὶ τῆς ἐμπλάστρου. συνεθήκαμεν δ’ αὐτὴν ἡμεῖς ἐνίοτε καὶ χωρὶς τοῦ κεκαυμένου χαλκοῦ καὶ | |
| 10 | διφρυγοῦς, ἑλκτικωτέραν μὲν τῶν ἐν τῷ βάθει καὶ μαλακτι‐ κωτέραν καὶ διαφορητικωτέραν γινομένην, οὐ μὴν πρός γε τὰ δυσεπούλωτα τῶν ἑλκῶν ἁρμόττουσαν. ἐποιήσαμεν δὲ αὐ‐ τὴν καὶ χωρὶς τοῦ δικτάμνου, πάλιν αὐτὴν προσθέντες τοῖς ἄλλοις, χρυσοκόλλης 𐅻 στʹ. ὡς γενέσθαι θεραπευτικωτέραν | |
| 15 | τῶν κακοήθων ἑλκῶν. [Ἡ Ἱκέσιος μέλαινα.] Ἡ Ἱκέσιος ὀνομαζομένη. τινὲς δὲ κατὰ γενικὴν πτῶσιν ἡ Ἱκεσίου γεγράφασι, πολύχρηστον | |
| φάρμακον. ὁ γοῦν Ἥρας περὶ αὐτῆς γράφει ταῦτα. ἡ Ἱκέ‐ | 780 | |
13.781 | σιος πρὸς τραύματα καὶ κυνόδηκτα καὶ τὰς σκληρίας δια‐ χέουσα. πρὸς παρωτίδας καὶ κονδυλώματα καὶ πρὸς τὰ κα‐ κοήθη. ἔστι δὲ καὶ ἐπισπαστικὴ, παρακολλητικὴ, ποιεῖ καὶ πρὸς ὕδρωπας. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἀσφάλτου Ἰου‐ | |
| 5 | δαϊκῆς 𐅻 ρʹ. γῆς ἀμπελίτιδος 𐅻 ρʹ. μάννης, προπόλεως ἀνὰ 𐅻 κεʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. σχιστῆς 𐅻 ιβʹ 𐅶ʹʹ. τερμινθίνης 𐅻 ιβʹ. 𐅶ʹʹ. ἴρεως 𐅻 στʹ. ἐλαίου ὠμοτριβοῦς κο. στʹ. μέλιτος κο. αʹ. χαλκίτεως 𐅻 ζʹ. ἥμισυ, κηκίδος ὀμφακίτιδος 𐅻 στʹ. σμύρνης 𐅻 στʹ. ἕψε τὴν λιθάργυρον καὶ τὴν ἄσφαλτον καὶ τὴν ἀμ‐ | |
| 10 | πελῖτιν μετὰ τοῦ ἐλαίου. ἐπειδὰν δ’ ἡμίεφθα ᾖ, τὴν πρό‐ πολιν μίσγε καὶ τὴν ῥητίνην καὶ τὴν χαλβάνην ἡψημένα ἐν τῷ μέλιτι ἰδίᾳ. ἐπὰν δὲ συνίστηται τὰ λοιπὰ ἀποδίδου, κίνει δὲ σπάθῃ δᾳδίνῃ, ταύτης τῆς ἐμπλάστρου τὸν στα‐ θμὸν τῶν μιγμάτων, οὐ τὸν αὐτὸν ἅπαντες ἔγραψαν, ὡς | |
| 15 | ἐν τοῖς ἐφεξῆς δειχθήσεται. [Ἡ διὰ δυοῖν ἀριστολοχιῶν μέλαινα.] Ἔνδοξος ἔμ‐ πλαστρος πολύχρηστός ἐστι καὶ ἡ διὰ τῶν δυοῖν ἀριστολο‐ | |
| χιῶν, ἣν καὶ αὐτὸς ὁ Ἥρας ἔγραψε κατὰ τήνδε τὴν λέξιν. | 781 | |
13.782 | μέλαινα ἡ διὰ τῶν δυοῖν ἀριστολοχιῶν, ποιοῦσα πρὸς τὰ παλαιὰ καὶ τυλώδη καὶ δυσκατούλωτα καὶ νεμόμενα. ἔστι δὲ καὶ ἔναιμος κεφαλικὴ, ἀνάγει ὀστᾶ, ἀνακολλητικὴ, ποι‐ οῦσα πρὸς τὰ λελυμένα ἄρθρα, ῥευματιζόμενα ἀνακαθαίρει, | |
| 5 | πληροῖ διειμένη. πίσσης λίτραν αʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. ἀσφάλ‐ του λίτραν αʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. μάννης λίτρας ἥμισυ ἢ οὐγγίας ζʹ. ἰοῦ ξυστοῦ λίτρας ἥμισυ, ψιμυθίου λίτρας ἥμισυ, χαλκάνθου οὐγγίας δʹ. ἀριστολοχίας μακρᾶς οὐγγίας δʹ. Ἰλλυρικῆς οὐγγίας δʹ. σιδίων οὐγγίας βʹ. κηκίδος ὀμφακίτι‐ | |
| 10 | δος οὐγγίας βʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου οὐγγίας βʹ. ἀκάνθης οὐγ‐ γίας δʹ. ἀριστολοχίας στρογγύλης γο δʹ. ὄξους κο. αʹ. κικί‐ νου ἢ ἐλαίου παλαιοῦ κο. αʹ. τὰ τηκτὰ τήξας ὁμοῦ, εἶτα τὸ ψιμύθιον, τὸν ἰὸν καὶ τὸ χάλκανθον σὺν τῷ ὄξει λε‐ λειοτριβημένῳ ἐπίσταζε, εἶτα ἐπιθεὶς ἐπὶ πυρὸς ἕως ἑνωθῇ, | |
| 15 | ἔμπασσε τὰ ξηρὰ ὑποσπάσας τὸ πῦρ, εἶτα καταχέας μάλασσε. ταῦτα μὲν ὅ θ’ Ἥρας καὶ οἱ ἄλλοι περὶ αὐτῆς ἔγραψαν. | |
| ὁ δὲ λογισμὸς τοῦ συνθέντος αὐτὴν οὐκ ἄδηλός ἐστι τοῖς | 782 | |
13.783 | μεμνημένοις ὅσα κατά γε τοῦτο καὶ διὰ τῶν ἔμπροσθεν ὑπομνημάτων εἴρηταί μοι. σύγκειται γὰρ ἐξ ἐναντίων δυνά‐ μεων, ἑλκτικῶν τε καὶ ἀποκρουστικῶν, κοινὸν ἐχουσῶν τὸ ξηραίνειν. ἐπικρατεῖ δὲ ἐν αὐτῇ τὸ τῶν ἀποκρουστικῶν, ὃ | |
| 5 | τοῖς στύφουσιν ὑπάρχει τῷ χαλκάνθῳ καὶ τοῖς σιδίοις καὶ τῇ κηκίδι καὶ τῷ κεκαυμένῳ χαλκῷ καὶ τῇ ἀκάνθῃ. διὰ τοῦτο δὲ καὶ πρὸς τὰ παραλελυμένα, τουτέστι κεχαλασμένα τῶν ἄρθρων ἁρμόττειν αὐτὴν ἔφη. τὴν δ’ ἀριστολοχίαν καὶ τὴν ἴριν ἔμιξε τοῖς στυπτικοῖς, ἀραιωτικῆς τε καὶ διαφορη‐ | |
| 10 | τικῆς ὄντα δυνάμεως, ὅπως δὲ ἔμπλαστρος γένοιτο καὶ μὴ ξηρὸν ἐπίπαστον εἴη τὸ φάρμακον, ἔλαιόν τε καὶ κηρὸς ἐμίχθη. κηρὸς μὲν ὡς ὕλη μόνον, ὥσπερ καὶ τοὔλαιον. εἰ τὸ κοινὸν εἴη τοῦτο καὶ μὴ τὸ κίκινον ἢ τὸ παλαιόν. ἐμά‐ θομεν γὰρ ὅτι θερμαίνει ταῦτα καὶ διαφορεῖ. τερμινθίνη δὲ | |
| 15 | ῥητίνη πρὸς τῷ τὴν ἐμπλαστρώδη σύστασιν ἐργάζεσθαι τῷ φαρμάκῳ, τοῦ κηροῦ μόνου μὴ δυναμένου τοῦτο ποιῆσαι, καὶ μαλακτικὸν ἔχει τι καὶ διαφορητικὸν καὶ ῥυπτικόν. ἔχον‐ τος δὲ καὶ λιβανωτοῦ ταῦτα προσείληφεν ἡ μάννα στυπτι‐ | |
| κὴν ὅλην τὴν δύναμίν τε καὶ ποιότητα. καλοῦσι γὰρ οὕτως | 783 | |
13.784 | τὸ ἀπόσεισμα τοῦ λιβανωτοῦ μετέχον τι βραχὺ καὶ τοῦ φλοιοῦ, ξηραντικὴ δὲ ἱκανῶς ἐστι καὶ ἡ ἄσφαλτος ἢ ὁ ἄσφαλ‐ τος, ὁποτέρως ἂν ἐθέλῃς καλεῖν, εἰς ἐμπλάστρου σύνθεσιν ἐπιτήδειον φάρμακον. καὶ ταῦτα μὲν οὖν ἦν αὐτάρκη πρὸς | |
| 5 | τὴν τῆς ἐμπλάστρου σύνθεσιν. ἰσχυρὰν δὲ δύναμιν ἔχοντα φάρμακα μῖξαι προθέμενος ὁ συνθεὶς τὴν ἔμπλαστρον ταύ‐ την ἰόν τε καὶ ὄξος αὐτοῖς προσέθηκε, τέμνειν καὶ διαβι‐ βρώσκειν καὶ μέχρι τοῦ βάθους τῶν σωμάτων αὐτά τε φέρεσθαι καὶ τοῖς ἄλλοις ποδηγεῖν ἱκανά. μίγνυται δὲ | |
| 10 | ταῦτα τοῖς διαφορητικοῖς ἕνεκα τοῦ προλεπτύνειν τὰς ἐν τοῖς θεραπευομένοις μέρεσι παχείας ὑγρότητας. ὑπόλοιπον οὖν ἐστιν εἰπεῖν τι καὶ περὶ τοῦ ψιμυθίου, ὅπερ ὅτι μὲν ὡς εἰς ἐμπλαστροποιΐαν ἐπιτήδειον, οὐχ ὡς αὐτό τι συμπρᾶξον ἔμιξεν εὔδηλόν ἐστιν. ἐγὼ δ’ ἂν τὴν λιθάργυρον ἐμεμίχειν | |
| 15 | μᾶλλον, ἐμπλαστικόν τε γάρ ἐστι καὶ ψυκτικόν. τὸ δὲ ψιμύ‐ θιον, εἰς ἄλλα μέν τινα χρήσιμον ὑπάρχον, εἰς δὲ τὴν τῆς προκειμένης ἐμπλάστρου δύναμιν οὐδὲν συντελεῖ. [Ἡ τοῦ Ἀζανίτου.] Ἡ τοῦ Ἀζανίτου πολύχρηστός | |
| ἐστι καὶ ἔνδοξος. περὶ αὐτῆς δὲ γράφει ὁ Ἥρας οὕτως. ἡ | 784 | |
13.785 | τοῦ Ἀζανίτου. ♃ πίσσης ξηρᾶς γο αʹ. κηροῦ γο γʹ. στέατος ὑείου γο γʹ. στέατος ταυρείου γο γʹ. οἰσύπου γο γʹ. ῥητίνης πευκίνης γο εʹ. ποιεῖ πρὸς τὰ κακοήθη πάντα, γαγ‐ γραίνας, σύριγγας, πρόσφατα τραύματα, πυρίκαυτα, περιψυ‐ | |
| 5 | γμοὺς, ὡς ἄκοπον. ἔστι δὲ καὶ πεσσὸς μαλακτικός. ἁρμότ‐ τει δὲ καὶ πρὸς τὰ ἐν ὑστέρᾳ ἕλκη, φύματα, παρωτίδας. ὅταν κοῖλα ᾖ τὰ ἕλκη, πλείονι χρῶ τῷ φαρμάκῳ, ὅταν δὲ πρὸς ἐπούλωσιν, ἔλαττον. ἰδίωμα δὲ τοῦ φαρμάκου ἐπίπαγον ῥυ‐ πώδη ποιεῖν. ποιεῖ καὶ ἐπὶ τῶν ὀφθαλμιώντων ἐπὶ βλε‐ | |
| 10 | φάρων ἐπιτιθεμένη. ἀντιπαθές ἐστι τὸ ἔλαιον τῷ φαρμάκῳ, διὸ φυλάττου. ὅταν δὲ σκευάζῃς, βάλλε πίσσαν, κηρὸν, ταύ‐ ρειον στέαρ. ὅταν δὲ τακῇ, ὕειον, εἶτα ῥητίνην, ἔσχατον οἴ‐ συπον ψύξας. τὸ δὲ ὅλον πυρὶ καὶ μὴ φλογὶ τῆκε. μάλιστα δὲ ποιεῖ ἐφ’ ὧν ἡ πληγὴ περὶ τὰ νεῦρα ἢ μῦν ἐστι καὶ ἐπὶ | |
| 15 | κακοήθων. [Ἡ τοῦ Ἁλιέως διὰ Σινώπιδος.] Ἡ τοῦ Ἁλιέως ἔν‐ | |
| δοξός τε καὶ πολύχρηστος οὐδὲν ἧττον τῶν πρόσθεν οὕτως | 785 | |
13.786 | ὑπὸ τοῦ Ἥρα γεγραμμένη. ἡ τοῦ Ἁλιέως πρὸς τὰ παλαιὰ καὶ δυσκατούλωτα. ἔστι δὲ καὶ διαφορητικὴ καὶ μάλιστα ἐπὶ τῶν περὶ μαστοὺς σκληριῶν. χρώμεθα δ’ αὐτῇ ὡς καλ‐ λίστῃ πρὸς τὰ πλεῖστα. κηροῦ μνᾶ αʹ. λιθαργύρου μνᾶ αʹ. | |
| 5 | μάννης 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. Σινωπίδος 𐅻 ηʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κο. βʹ. τὸ ἔλαιον καὶ τὴν λιθάργυ‐ ρον ἕψε, ἕως ἀμόλυντον γένηται, εἶτα κηρὸν, ῥητίνην. καὶ τακέντων αὐτῶν ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς μίσγε Σινωπίδα, χαλ‐ βάνην, εἶτα τὴν μάνναν. αὕτη ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς τῶν θα‐ | |
| 10 | λασσίων πληγὰς ἄκρως. ἐχρησάμην γέ τοί ποτε αὐτῇ ἐπί τινος ἀπὸ τρυγόνος θαλασσίας πεπληγότος καὶ πάνδεινα πά‐ σχοντος καὶ δαιμονίως ἐποίησεν, ὁμοίως καὶ ἐπὶ σκορπιο‐ δήκτων. ταῦτα μὲν ὁ Ἥρας ἔγραψεν. ἐφεξῆς δὲ τὰ Κρίτω‐ νος ἴδωμεν. | |
| 15 | [Περὶ τῶν ὑπὸ τοῦ Κρίτωνος γεγραμμένων.] Ὁ μὲν Ἥρας ἓν βιβλίον ἐποιήσατο τῆς τῶν φαρμάκων συν‐ θέσεως, ἐπιγεγραμμένον νάρθηκα. πέντε δὲ τοιαῦτα σώζεται | |
| τοῦ Κρίτωνος ἔξωθεν τῶν κοσμητικῶν. ἐν δὲ τῷ τετάρτῳ | 786 | |
13.787 | τῶν πέντε τούτων τὰς ὁμοειδεῖς ταῖς γεγραμμέναις ἐμπλά‐ στροις διέρχεται, τινὰς μὲν, ὥσπερ ὁ Ἥρας, κατὰ πᾶν ὡσαύ‐ τως ἐχούσας. τινὰς δὲ ἔξωθεν, ὧν ὁ Ἥρας οὐκ ἐμνημόνευ‐ σεν, ἃς νῦν ἐφεξῆς γράψω, μετὰ τοῦ καὶ εἴ τινος τῶν ὑφ’ | |
| 5 | Ἥρα γεγραμμένων μνημονεύοι διαφερόντως μὴ παραλιπεῖν, ὥσπερ ἐπὶ τῆς Ἱκεσίου φαίνεται πεποιηκώς. ἄλλους γὰρ ἔγραψε σταθμοὺς καὶ μέτρα τῆς ἐμπλάστρου ταύτης ὁ Κρί‐ των, ὥσπερ καὶ ἄλλοι τινὲς, οὐ τὰς αὐτὰς τῷ Ἥρᾳ. ἄρξομαι τοιγαροῦν ἀπὸ τῆς πρώτης Ἱκεσίου, διαπεφωνημέ‐ | |
| 10 | νης αὐτῆς κατὰ τὸν σταθμὸν τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, ἐξ ὧν συντιθέασι τὴν ἔμπλαστρον. [Ἡ Ἱκεσίου.] Περὶ τῆς Ἱκεσίου κατὰ λέξιν ὁ Κρίτων οὕτως ἔγραψεν. Ἱκεσίου πρὸς πᾶν τραῦμα, πρόσφατον, πα‐ λαιὸν, πρὸς θλάσματα, στρέμματα, κατάγματα, πρὸς φλεγμο‐ | |
| 15 | νὰς καὶ πάντα πόνον, ἄπονον γὰρ εὐθέως ποιεῖ πρὸς ἀπο‐ στήματα, φύματα, χοιράδας, ἄνθρακας, παρωτίδας, φύγεθλα, κονδυλώματα, λειχῆνας, ἥλους, μελανίας, αἱμοῤῥοΐδας φλεγμαι‐ | |
| νούσας, σύριγγας, πυρίκαυτα, ἀνιεμένη μυρσίνῳ ἢ ῥοδίνῳ | 787 | |
13.788 | πρὸς ἕλκη, σκόλοπας, ἀκίδας, κυνόδηκτα, ἀνθρωπόδηκτα, θη‐ ρίων πληγὰς καὶ ἴσχαιμος χρῶ καὶ ἀντὶ μαλάγματος πρὸς πάντα, ἔλαιον δὲ μὴ πρόσαγε καὶ ἀνακόλλημα ἐπ’ ὀφθαλ‐ μιώντων ἐν ὀθονίῳ. ἔστω δὲ ἀεὶ τὰ σπλήνια μείζονα. ποιεῖ | |
| 5 | καὶ ἐπὶ ὑδρωπικῶν. ♃ γῆς ἀμπελίτιδος, ἀσφάλτου, λιθαρ‐ γύρου, ἀνὰ μνᾶς βʹ. κηροῦ, λιβανωτοῦ, τερμινθίνης, προπό‐ λεως ἀνὰ μνᾶς 𐅶ʹʹ. χαλβάνης, σχιστῆς ἀνὰ μνᾶς εʹ. σμύρνης, κηκίδος, ἴρεως ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. χαλκίτεως 𐅻 στʹ. μέλιτος κο. βʹ. ἐλαίου ὀμφακίνου χοᾶς βʹ. τινὲς δὲ κο. βʹ. ἕψε ἀμπελῖτιν, | |
| 10 | ἄσφαλτον, λιθάργυρον σὺν τῷ ἐλαίῳ, προχυλώσας, ὡς λεῖα γενέσθαι. ἕψε δὲ ἐπὶ μαλακοῦ πυρὸς, κινῶν σπάθῃ δᾳδίνῃ ἀδιαλείπτως, ὥστε μὴ ὑποκαθίσαι, τάχιστα γὰρ κατακαίεται. τὰ δὲ τηκτὰ ἐν ἑτέρῳ ἀγγείῳ τῆξον, προεψήσας κατ’ ἰδίαν τὸ μέλι, ὥστε συστραφῆναι, καὶ μῖξον τοῖς ἐν τῷ κακάβῳ | |
| 15 | καλῶς συστραφεῖσι. πάλιν γὰρ ἀναλύεται τούτων προβλη‐ θέντων, εἶτα τὰ ξηρὰ ἔμπασσε ψύξας ποσῶς, τελευταῖον τὸν | |
| λιβανωτὸν καὶ ἑνώσας χρῶ. ταύτην τὴν γραφὴν ἔλαβον παρὰ | 788 | |
13.789 | Ἡροδότου. ταῦτα μὲν ἔγραψεν ὁ Κρίτων περὶ τῆς Ἱκεσίου. φαίνεται δὲ διαφερόμενος τῷ Ἥρᾳ περὶ τῆς συμμετρίας τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, ἐξ ὧν ὅλη σύγκειται. καὶ τῆς διαφωνίας ἡ μέν τις ἐστὶ σαφὴς, ἡ δὲ δυσεπίκριτος. ὁ μὲν γὰρ Ἥρας | |
| 5 | καλῶς ποιῶν τὸν σταθμὸν ἁπάντων τῶν φαρμάκων εἰς δρα‐ χμὰς ἀνῆγεν, ὁ δὲ Κρίτων τὴν μὲν ἀμπελῖτιν γῆν καὶ τὴν ἄσφαλτον καὶ τὴν λιθάργυρον οὐ κατὰ τὸν τῶν δραχμῶν σταθμὸν ἔγραψεν, ἀλλὰ μνᾶς βʹ. ἑκάστης αὐτῶν ἠξίωσεν ἐμβάλλειν. διαπεφώνηται δὲ τοῖς περὶ τῶν σταθμῶν καὶ μέ‐ | |
| 10 | τρων γράψασιν, ὁπόσος ἐστὶν ὁ τῆς μνᾶς σταθμὸς, ἐνίων μὲν ἑκκαίδεκα λεγόντων οὐγγιῶν εἶναι τὴν μνᾶν, ἐνίων δὲ εἴκοσι, ἐνίων δὲ καὶ διοριζομένων, καὶ τὴν μὲν Ἀλεξανδρικὴν εἴκοσι φασκόντων εἶναι οὐγγιῶν, τὴν δὲ ἄλλην ἑκκαίδεκα, καὶ τοῦτο μὲν ἔτι μικρότερον. ἀλλὰ τῶν εἰς δραχμὰς ἀναγόντων | |
| 15 | τὴν μνᾶν εἰσὶν οἵ φασιν ἑκατὸν εἶναι δραχμῶν τὴν μνᾶν, ἔνιοι δὲ πλειόνων, ἐπειδὴ καὶ τὴν οὐγγίαν οἱ πλεῖστοι μὲν ἑπτὰ καὶ ἡμίσεος δραχμῶν εἶναί φασιν, ἔνιοι δὲ ζʹ. μόνον, | |
| ἕτεροι δὲ ηʹ. τούτων οὖν οὕτως ἐχόντων, πόσων δραχμῶν | 789 | |
13.790 | χρὴ λογίσασθαι τὴν ὑπὸ τοῦ Κρίτωνος ἐγγεγραμμένην μνᾶν εἶναι χαλεπὸν εὑρεῖν. φαίνεται δὲ καὶ ἐν ἄλλοις μὲν 𐅻 ρʹ. ὁ βουλόμενος εἶναι τὴν μνᾶν. καὶ εἴπερ τοῦτο οὕτως ἔχει, κατὰ τὸ διπλάσιον χρὴ νοεῖν τῆς Ἱκεσίου τὴν σύνθεσιν γε‐ | |
| 5 | γράφθαι παρ’ αὐτοῦ, τοῦ μὲν Ἥρα γράψαντος περὶ τῶν τριῶν τούτων φαρμάκων τῶν πρώτων, τῆς δὲ γῆς τῆς ἀμ‐ πελίτιδος καὶ τῆς ἀσφάλτου καὶ τῆς λιθαργύρου ἑκατὸν ἑκάστου δραχμὰς τὸ βάρος, εἰς ςʹ. δὲ τοῦ Κρίτωνος ἀνάγον‐ τος. ἴδωμεν οὖν εἰ τὰ ἐφεξῆς ὁμολογεῖ τῷ διπλασίῳ, τινὰ | |
| 10 | μὲν γὰρ φαίνεται, τινὰ δ’ οὔ. μνημονεύει δὲ μετὰ τὰ τρία τὰ πρῶτα, κηροῦ, λιβάνου, τερμινθίνης καὶ προπόλεως, ἀξιῶν ἑκάστου μνᾶς 𐅶ʹʹ. βάλλεσθαι, τουτέστι 𐅻 νʹ. προὐθέ‐ μεθα γὰρ ὡς 𐅻 ρʹ. τῆς μνᾶς οὔσης, οὕτως γεγράφθαι τὴν συμμετρίαν, ἀλλ’ εἴπερ οὕτως ἔχει τοῦτο, κατὰ μὲν τὸν λι‐ | |
| 15 | βανωτὸν ἀντὶ τῆς μάννης δηλονότι γεγραμμένον, ὁμολογία γενήσεται τῷ Κρίτωνι πρὸς τὸν Ἥραν. ὡσαύτως δὲ καὶ κατὰ τὴν πρόπολιν, οὐ μὴν κατά γε τὴν τερμινθίνην. ἐχρῆν | |
| γὰρ εἴκοσι καὶ 𐅻 εʹ. ὑπὸ τοῦ Κρίτωνος γεγράφθαι, τοῦ γε | 790 | |
13.791 | Ἥρα γράψαντος δέκα καὶ βʹ καὶ ἡμίσειαν. ἐν δὲ τῷ κηρῷ μεγίστη διαφωνία τοῖς ἀνδράσιν ἐγένετο, μηδ’ ὅλως ἐμβα‐ λόντος κηρὸν τοῦ Ἥρα. μεμαθήκαμεν γὰρ τὴν τοῦ κηροῦ δύναμιν μετρίως μαλακτικήν. ἐφεξῆς δὲ παρὰ τῷ Κρίτωνι | |
| 5 | γέγραπται. χαλβάνης, σχιστῆς ἀνὰ μνᾶς τέταρτον, συμφω‐ νοῦντος ἐν τούτῳ τἀνδρὸς τῷ Ἥρᾳ. τὸ γὰρ τέταρτον τῆς μνᾶς ὑποκειμένης 𐅻 ρʹ. εἶναι, γίγνοιντ’ ἂν εἴκοσι καὶ εʹ 𐅻. διπλάσιον δέ εἰσιν αὗται τῶν ὑπὸ τοῦ Ἥρα γεγραμ‐ μένων ιβʹ. καὶ ἡμισείας. ἀποχωρήσας δὲ τοῦ τῆς μνᾶς ὀνό‐ | |
| 10 | ματος ἐν τοῖς ἐφεξῆς ὁ Κρίτων, σμύρνης καὶ κηκίδος καὶ ἴρεως τῶν τριῶν ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. κελεύει μιγνύναι τοῖς προειρη‐ μένοις, ὁμολογῶν ἐν τούτῳ τῷ Ἥρᾳ. ἓξ γὰρ ἐκεῖνος ἐκέ‐ λευσεν ἑκάστου βάλλειν. ἐφεξῆς δὲ πάλιν ὁ Κρίτων γέγραφε χαλκίτεως 𐅻 στʹ. οὐ μικρὸν διαφερόμενος ἐνταῦθα τῷ Ἥρᾳ. | |
| 15 | διπλασίων γὰρ πάντων ὄντων ἐχρῆν καὶ τὴν χαλκῖτιν οὐχ ἓξ δραχμὰς, ἀλλὰ πεντεκαίδεκα γεγράφθαι, τοῦ γε Ἥρα γε‐ γραφότος ζʹ. καὶ ἡμίσειαν. ἐν μέντοι τῷ μέλιτι συμφωνοῦ‐ | |
| σιν οἱ ἄνδρες, τοῦ μὲν Ἥρα γράψαντος κοτύλην αʹ. τοῦ δὲ | 791 | |
13.792 | Κρίτωνος γράψαντος κοτύλας βʹ. λοιπὸν δὲ περὶ τοῦ ἐλαίου ζήτησις οὐ σμικρὰ γένοιτ’ ἂν ἡμῖν, οὐ μόνον κατὰ τοὺς δύο τούτους ἄνδρας, ἀλλὰ καὶ κατ’ ἄλλους τῶν γραψάν‐ των τὸ φάρμακον, ὡς ἐφεξῆς ἐροῦμεν. οὗτοι δ’ οὖν κατὰ | |
| 5 | τοῦτο διαφέρονται πρὸς ἀλλήλους. ὁ μὲν γὰρ Ἥρας ἔγρα‐ ψεν ἐλαίου ὠμοτριβοῦς κοτύλας στʹ. ἄμεινον γὰρ οὕτως γρά‐ φειν ἢ ὥς τινες ἔγραψαν κυάθους στʹ. ἀξιοῦντός γε κατὰ τὴν ἕψησιν τοῦ Ἥρα τὴν λιθάργυρον καὶ τὴν ἄσφαλτον καὶ τὴν γῆν τὴν ἀμπελῖτιν, ἡμίεφθα ποιήσαντα, τηνικαῦτα | |
| 10 | τῶν ἄλλων ἕκαστον ἐμβάλλειν. ἡμίεφθα δὲ οὐκ ἂν γένοιτο κυάθων στʹ. ἐμβληθέντων. ἴσμεν γὰρ εἰς τὰς 𐅻 ρʹ. τῆς λι‐ θαργύρου πολλοὺς πολλάκις τῶν φάρμακα συντιθέντων ἀν‐ δρῶν ἀξιοῦντας ἐμβάλλεσθαι κοτύλας βʹ. καὶ ἤδη καὶ πᾶν τοῦτο πρόσθεν εἶπον ἐν τῷ αʹ. τῶνδε τῶν ὑπομνημάτων | |
| 15 | ὡς ἐγχωρεῖ καὶ τῶν μεταλλικῶν οὐγγίας θʹ. τὴν κοτύλην εἶναι, καθάπερ τινὲς ᾠήθησαν. ἐγχωρεῖ δὲ καὶ ιβʹ. συμβάλ‐ λειν, ὡς ἄλλοι κελεύουσιν εὖ εἰδότες, εἰ μὲν μὲν ἐπὶ πλέον | |
| ἑψηθείη τὸ φάρμακον, ἔσται δὲ τοῦτο πλέονος ἐμβληθέντος | 792 | |
13.793 | ἐλαίου, ξηραντικώτερον αὐτὸ γενήσεσθαι, εἰ δὲ ταχέως ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἀρθείη, διὰ τὴν ὀλιγότητα τοῦ ἐλαίου ξηραντι‐ κώτερον μὲν ἧττον αὐτὸ γενήσεσθαι, μαλακτικώτερον δὲ καὶ παρηγορικώτερον, ὥστε τοὺς μὲν ἓξ κυάθους παντάπασιν | |
| 5 | ἀποβλητέον, ἓξ δὲ κοτύλας οὐγγίας θʹ. μίαν ἑκάστην ἐμβλη‐ τέον. εἰ δ’ ἐπὶ πλέον ἑψῆσαι βούλοιο τὸ φάρμακον, ὡς γε‐ νέσθαι ξηραντικώτερον, οὐδὲν κωλύει καὶ τὰς τῶν οὐγγιῶν ιβʹ. κοτύλας ἐμβληθῆναι. γεγραμμένων οὖν ἓξ κοτυλῶν παρὰ τοῦ Ἥρα, δῆλον ὅτι ιβʹ. τὸν Κρίτωνα τὰς κοτύλας ἐχρῆν | |
| 10 | ἐμβάλλειν, ἵνα καὶ κατὰ τοῦτο διπλάσιον ᾖ τὸ μέτρον, ὡς ἐπὶ τῶν ἄλλων. ἀλλὰ γέγραπταί γε παρ’ αὐτῷ ἐλαίου ὀμφακίνου χόες δύο. πάλιν κᾀνταῦθα καταγνωστέον τῶν γραψάντων κοτύλας βʹ. τὸν μὲν οὖν χοέα, εἰ μὲν ἓξ κοτυ‐ λῶν ἀριθμοίημεν, ἡ συμφωνία μένει τοῖς ἀνδράσιν, εἰ δ’ | |
| 15 | οὐ κο. στʹ. ἀλλὰ ξε. στʹ. οὐ μικρὰ διαφωνία γενήσεται. πολὺ γὰρ ἔσται τὸ πλῆθος ὡς πρὸς τὴν τῶν ἄλλων ἀναλογίαν, εἴ τις ἐμβάλλοι ξε. ιβʹ. ἐλαίου. ταῦτα μὲν ἐν τῷ πα‐ | |
| ρόντι περὶ τῆς Ἥρα καὶ Κρίτωνος ἐν τῷ προκειμένῳ φαρ‐ | 793 | |
13.794 | μάκῳ διαφωνίας. ὅταν δὲ ἐπὶ τὸν Ἀνδρόμαχον ἔλθωμεν, εἰ‐ ρήσεταί τι καὶ περὶ τῆς ἐκείνου πρὸς ἀμφοτέρους αὐτοὺς κατὰ τινὰ μὲν ὁμολογίας, κατὰ τινὰ δὲ διαφωνίας. [Ἡ ἴσις χλωρά.] Τὴν μὲν ἴσιν ἔγραψε καὶ οὗτος, | |
| 5 | ὥσπερ καὶ ἄλλοι σχεδὸν ἅπαντες. ἐπεὶ δὲ ἐπιμελέστερον ἥ τε χρῆσις αὐτῆς ὅλη καὶ ἡ σκευασία παρὰ τούτῳ γέγραπται, μετὰ τοῦ καὶ διαφωνεῖν βραχέα πρὸς τὸν Ἥραν, ἔδοξέ μοι καὶ τὰ ὑπὸ τούτου γεγραμμένα κατὰ λέξιν ὑπογράψαι. ἡ ἴσις, ἥν τινες Ἐπιγόνου καλοῦσι, ποιοῦσα, ἄκρατος μὲν πρὸς | |
| 10 | λεπίδων ἀποστάσεις καὶ ἀναπλεύσεις ὀστέων παχείας, ἔμμο‐ τος δὲ καὶ σπλήνιον ἐπιτιθεμένη καὶ πρὸς σκόλοπας καὶ θη‐ ρίων πάντων πληγάς τε καὶ δήγματα καὶ πρὸς πάσας τὰς ὑπὸ σιδήρου γινομένας ἐν πολέμοις τε καὶ ἄλλως νύξεις τε καὶ τρώσεις θεραπεύει καὶ σύριγγας ἐπιτιθεμένη καὶ κολλύ‐ | |
| 15 | ριον ἐντιθεμένη, ἐκτυλοῦσα καὶ παρακολλῶσα ταῦτα, καὶ κε‐ κραμένη δὲ αὕτη πρὸς πᾶν τραῦμα ἔμμοτον καὶ σπλήνιον ἐπιτιθεμένη καὶ πρὸς τὰ κακοήθη καὶ χρόνια καὶ ὑπ’ ἄλλων | |
| κατεφθαρμένα, ἐφ’ ὧν προαναξέων τῷ φαρμάκῳ χρῶ τῇ | 794 | |
13.795 | κεκραμένῃ. ποιεῖ δὲ θαυμαστῶς καὶ πρὸς τὰς παρακολλήσεις τῶν κόλπων, ἕως ἂν ὦσι μεγάλοι. ἐξικμάζουσα γὰρ καὶ παρα‐ κολλῶσα τούτους εὐθετεῖ καὶ ἔμμοτος καὶ κεκραμένη καὶ ἄκρατος, ἐφ’ ὧν ὑπεκτῆξαι θέλομεν ἀδένας τινὰς ἢ ὑμένας | |
| 5 | ἐγκειμένους. χρῶ δὲ καὶ πρὸς τὰ κατάγματα σὺν τραύματι καὶ χωρὶς τραύματος. πωροῖ γὰρ τάχιστα καὶ σφίγγει τὰ πεπονθότα. καὶ ἐφ’ ὧν δ’ ἄλλο μάλαγμα οὐ ποιεῖ, αὕτη ἀκριβῶς ποιεῖ, ὄνυχάς τε ἐκ προσκόμματος σεσαλευμένους ἢ πήσσει ἢ ἐκτινάσσει καὶ ὀδόντας ἐκ πληγῆς κεκινημένους | |
| 10 | πήσσει, καὶ καθόλου μύριά ἐστιν ἐφ’ ὧν ποιεῖ διαφόρως ἀγομένη. ἔστι δὲ καὶ ἡ ἀνειμένη αὕτη τῆς ἀκράτου μέρος ἓν, κηρωτῆς μέρη βʹ. ἐνίοτε καὶ ἔτι μᾶλλον ἐξανειμένη. τρι‐ βῆς δὲ εἰς τοῦτο καὶ γυμνασίας δεῖ. γίνεται γὰρ ἡ κηρωτή ποτε καὶ διὰ πιτυΐνης ῥητίνης, ἡ δὲ σύνθεσις, ἀμμωνιακοῦ | |
| 15 | θυμιάματος 𐅻 ηʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ηʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ηʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. στυπτηρίας | |
| στρογγύλης 𐅻 στʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. σμύρ‐ | 795 | |
13.796 | νης 𐅻 ιβʹ. ἀλόης 𐅻 ιβʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. κηροῦ ηʹ. ῥητίνης κολοφωνίας 𐅻 στʹ. ἔνιοι δὲ τερμινθίνης τὸ αὐτό. ἐλαίου παλαιοῦ κο. βʹ. ὄξους κο. βʹ. Ἐπίγονος δὲ καὶ δρακοντίου ῥίζης χυλοῦ 𐅻 ιβʹ. καὶ πρασίου χυλοῦ 𐅻 ιβʹ. καὶ σέρεως | |
| 5 | χυλοῦ 𐅻 ηʹ. πάντα κόψας καὶ σήσας ἐπιμελῶς βάλλε εἰς θυείαν καὶ κατ’ ὀλίγον ἐν ἡλίῳ παράχει τὸ ὄξος, ἕως οὗ λειοτριβῶν ἐξαναλώσει ὅλον τὸ ὄξος. καὶ λείου γενομένου τὰ τηκτὰ τήξας καὶ ψύξας, ξύσας τε ἐπιμελῶς πρόσβαλλε τοῖς ἐν τῇ θυείᾳ καὶ μαλάξας ἀνελοῦ. ταῦτα μὲν ὁ Κρίτων | |
| 10 | ἔγραψεν, ἐγὼ δ’ αὐτὴν χωρὶς τοῦ τῆς σέρεως χυλοῦ σκευ‐ άσας, ἀφελὼν δέ ποτε καὶ τὰς στυπτηρίας, ἐχρώμην ἐπὶ τῶν νευροτρώτων ὁμοίως τῷ διὰ μεταλλικῶν ἐν τῷ περὶ τῶν νευροτρώτων λόγῳ γεγραμμένῳ φαρμάκῳ. ἰσχυρότερον γὰρ γίγνεται, ἢν ὄξει δριμυτάτῳ περικλυζομένη πάντοθεν ἀπο‐ | |
| 15 | κέηται καὶ δι’ ἡμερῶν ὡς πεντεκαίδεκα μαλάττηται. [Ἡ Μαχαιρίωνος.] Ἔνδοξός τε ἅμα καὶ πολύχρη‐ | |
| στός ἐστιν· ἁρμόζει καὶ ταῖς διαθέσεσι τῶν ἑλκῶν ὑπὲρ ὧν | 796 | |
13.797 | ὅλον ἐστὶ τοῦτο τὸ ὑπόμνημα γραφόμενον. οὕτω δὲ αὐτὴν ὁ Κρίτων ἔγραψε κατὰ λέξιν. ἡ Μαχαιρίωνος ποιοῦσα πρὸς πάντα πρόσφατα τραύματα, κολλῶσα καὶ ἀφλέγμαντα τηροῦσα καὶ μάλιστα τὰ μετὰ θλάσεως. ἐπὶ δὲ λυσσοδήκτων | |
| 5 | ἄκρως ἐπιτιθεμένη κατὰ πλέονος τόπου καὶ ἀλλασσομένη συνεχέστατα καὶ λαμβανομένη καταπότιον, ὡς κυάμου μέγε‐ θος ἐπὶ ἡμέρας λʹ. πρὸς νομὴν πᾶσαν καὶ μάλιστα φαγε‐ δαινικὴν καὶ πρὸς τὰ ἐν ὠσὶ καὶ ἐν αἰδοίοις ἕλκη, ἐπί τε τῶν ἐψιλωμένων ὀστέων σάρκα αὔξουσα καὶ πρὸς τὰ ἐν | |
| 10 | ῥισὶν ἕλκη. ἔστι δὲ καὶ χλωρά. διίεται δὲ ῥοδίνῳ ἢ ὀμφα‐ κίνῳ. ♃ ἀριστολοχίας στρογγύλης γο αʹ. χαλβάνης γο αʹ. ὀποπάνακος οὐγγίαν αʹ. ἰοῦ ξυστοῦ γο αʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς γο αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος οὐγγίαν αʹ. σμύρνης οὐγγίαν αʹ. τερμινθίνης οὐγγίας ζʹ 𐅶ʹʹ. κηροῦ γο ζʹ 𐅶ʹʹ. ἐλαίου ὀμ‐ | |
| 15 | φακίνου γο ζʹ 𐅶ʹʹ. τὸ ἥμισυ τοῦ ἐλαίου μετὰ τοῦ ἰοῦ λει‐ οτρίβει. τὸ δὲ λοιπὸν μετὰ τοῦ κηροῦ καὶ τῆς τερμινθίνης ἕψε. | |
| [Δυσραχῖτις πρὸς λέξιν ὡς Δαμοκράτης.] Καὶ αὕτη | 797 | |
13.798 | τῶν ἐνδόξων τε καὶ πολυχρήστων ἐστὶ φαρμάκων. γράφει δὲ περὶ αὐτῆς ὁ Κρίτων οὕτως. δυσραχῖτις, παραδόξως ποιοῦσα ἐπὶ τῶν κόλπων τῶν περιτετυλωμένων καὶ συρίγγων ἐπιτι‐ θεμένη. ἐὰν δὲ στόμιον ᾖ, δυνάμενον παραδέξασθαι ὀθονί‐ | |
| 5 | διον κεχρισμένον τῷ φαρμάκῳ ἐντίθει καὶ τάχιον ἐνεργήσει. χρῶ δὲ τῇ δυνάμει ἐπὶ τῶν καθύγρων καὶ ῥευματικῶν καὶ χρονίων διαθέσεων, διὰ τρίτης τὰ πολλὰ ἀλλάττων αὐτήν. θαυμαστῶς δὲ ἐνεργεῖ καὶ ἐπὶ τῶν ποδαγρικῶν ἐν ἀρχῇ τοῦ παροξυσμοῦ ἐπιπλασσομένη καὶ ἐκ πλάτους περιτιθεμένη, οἱ | |
| 10 | καὶ ἀπολυέσθωσαν ἐπὶ τοὺς συνήθεις περιπάτους καὶ τὰς τοῦ βίου χρείας δίχα βαλανείου, ἕως τῆς διὰ τρίτης καὶ ἐπί τινας ἡμέρας ἐπιμενέτωσαν. οὐ γὰρ δίδωσι τῇ ὕλῃ πάροδον εἰς ἐπίτασιν τοῦ πάθους. ἁρμόζει δὲ καὶ ἐπὶ παντὸς ἕλκους πρὸς ἓξ μέρη κηρωτῇ μιγνυμένη. παλαιουμένη δ’ ἡ δύναμις | |
| 15 | γίγνεται κρείσσων. ♃ στυπτηρίας στρογγύλης 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 ιβʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 δʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 θʹ. χαλβά‐ νης 𐅻 ιʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιβʹ. οἱ δὲ 𐅻 ιʹ. λιβά‐ | |
| νου 𐅻 θʹ. σμύρνης 𐅻 θʹ. στύρακος 𐅻 ιεʹ. μίσυος 𐅻 γʹ. χαλ‐ | 798 | |
13.799 | κίτεως 𐅻 γʹ. σκίλλης ἐγκαρδίου 𐅻 ηʹ. πίσσης ὑγρᾶς 𐅻 δʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 θʹ. οἱ δὲ δʹ. τερμινθίνης 𐅻 ιʹ. οἱ δὲ 𐅻 ζʹ. πιτυΐνης 𐅻 ιʹ. οἱ δὲ στʹ. κηροῦ 𐅻 οεʹ. ἐλαίου λί‐ τρας αʹ 𐅶ʹʹ. τινὲς δὲ καὶ μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 ηʹ. ἄλλ. κʹ. τὴν | |
| 5 | δὲ λεπίδα καὶ τὸν χαλκὸν καὶ τὸ μίσυ καὶ τὴν χαλκῖτιν καὶ τὴν σκίλλαν προλειοτρίβει μετ’ ὄξους δριμυτάτου ἐν ἡλίω ὡς λειωθῆναι. γενομένων δὲ λειοτάτων, ἀπόδος τὴν ἀριστο‐ λοχίαν καὶ τὴν ἴριν. προκόψας δὲ ταῦτα καὶ λεπτοτρήτῳ κοσκίνῳ σήσας, καὶ πάλιν περιχέας ὄξος λειοτρίβει, καὶ τοῦτο | |
| 10 | ποίει ἐφ’ ὅσον τραχύτατος ἐμφαίνει, ἀφειδῶν τῆς τοῦ ὄξους ἀναλώσεως. ἐπὰν δὲ λεῖα γένηται, βάλε τὴν στυπτηρίαν. καὶ ταῦτα ποίει, ἄχρι καὶ αὕτη λειωθῇ. εἶτα τὴν σμύρναν, μεθ’ ἣν τὸν λιβανωτὸν, εἶτα τὸ ἀμμωνιακὸν καὶ μετὰ ταῦτα τὸν στύρακα, εἶτα τὴν πίσσαν. πυρούσθω δὲ ταῦτα ἐν ἡλίῳ | |
| 15 | θερμῷ, ὅπως κατεργασθῇ ἡ στύραξ. γενομένων δὲ πάντων λείων καὶ σχόντων τὸ πάχος ῥυπῶδες καὶ γλοιῶδες τὸν κη‐ | |
| ρὸν καὶ τὰς ῥητίνας καὶ τὸ ἔλαιον τήξας καὶ βραχὺ ἐκ τοῦ | 799 | |
13.800 | ζέματος καταχέας τῆς χαλβάνης καὶ συνενώσας ταύτην, ἐν θυείᾳ τρῖβε καὶ ψύξας ἐπ’ ὀλίγον ἐπίβαλλε τὰ τηκτὰ, τότε καθεὶς τὴν χαλβάνην καὶ διαλύσας αὐτὴν, διήθησον εἰς ὀστρά‐ κινον σκεῦος καὶ ἀναξύσας μίσγε τοῖς ἐν τῇ θυείᾳ. | |
| 5 | [Ἡ διὰ ἰτεῶν.] Τὴν διὰ τῶν ἰτεῶν, ἔνδοξόν τε καὶ πολύχρηστον οὖσαν καὶ αὐτὴν, ὁμοίως ταῖς προγεγραμμέναις ὁ Κρίτων οὕτως γράφει. ἡ διὰ τῶν ἰτεῶν ἁρμόζουσα πρὸς τὰ ἔναιμα καὶ ἄρθρα λελυμένα καὶ πρὸς σύριγγας ἐντιθεμένη καὶ πρὸς πλαδαρὰς σάρκας καὶ μάλιστα | |
| 10 | τὰς ἐπὶ τοῖς ἀκρωτηρίοις. ποιεῖ καὶ πρὸς ἐρυσιπέλατα καὶ πρὸς ἄλλας πλείστας διαθέσεις, δίχα κατακαυμάτων. ♃ μί‐ συος, χαλκίτεως, ἰοῦ, ψιμυθίου, κηκίδων, στυπτηρίας σχιστῆς, καὶ στρογγύλης, μελαντηρίας ἀνὰ οὐγγίας στʹ. κηροῦ, ῥητί‐ νης πιτυΐνης, πίσσης, ἀσφάλτου, ἰτέας φύλλων ἀνὰ οὐγγίας | |
| 15 | βʹ. ἐλαίου κοτύλας δʹ. οὐγγίας δʹ. χαλκάνθου οὐγγίας στʹ. σιδίων γο στʹ. ὄξους ξε. στʹ. τὰς ἰτέας μετ’ ὄξους, ἕως λει‐ φθῶσι ξέσται βʹ. ἕψε, εἶτα ἰῷ, προλελειοτριβημένῳ καὶ ψιμυ‐ | |
| θίῳ καὶ μελαντηρίᾳ ἐπίβαλλε τὰ φύλλα καὶ συλλειοτρίβει, | 800 | |
13.801 | εἶτα τὰ ξηρὰ λεῖα καὶ πάλιν χύλωσον, εἶτα τὰ τηκτὰ ἐπι‐ κατάχει. ταύτην ὁ Ἀσκληπιάδης ἄνευ τοῦ χαλκάνθου καὶ τῶν σιδίων σκευάζει καθότι γέγραπται διὰ τοῦ πρόσθεν ὑπο‐ μνήματος τοῦ δευτέρου. ἑτέραν ἐφεξῆς τῇδε διὰ ἰτεῶν ἔγρα‐ | |
| 5 | ψεν ὁ Κρίτων ᾧδέ πως. ἡ διὰ ἰτεῶν λιτὴ ὡς Ἡρόδοτος. ♃ μελαντηρίας, κηκίδος ὀμφακίτιδος, στυπτηρίας σχιστῆς, στρογγύλης ἀνὰ οὐγγίας στʹ. κηροῦ, ἀσφάλτου, πίσσης ξη‐ ρᾶς, ἰτέας φύλλων, πιτυΐνης ἀνὰ λίτρας βʹ. ἐλαίου λίτραν αʹ. ὄξους ξέστου ἥμισυ. | |
| 10 | [Περὶ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένων τοῦ αὐτοῦ γένους ἐμπλάστρων.] Ἐν ταύταις ἐκ τῶν προ‐ γεγραμμένων εἰσὶν ἥ τε τοῦ Ἁλιέως ὑπὸ πάντων γινωσκο‐ μένη καὶ ἡ διὰ δικτάμνου. ἀλλ’ ἐπεὶ σαφῶς ὑπὲρ αὐτῶν ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης, διὰ τοῦτο καὶ νῦν αὐτῶν ἀνα‐ | |
| 15 | μνήσω. χρήσιμον δ’ ἔτι καὶ ἄλλο τοῦ δὶς καὶ τρὶς γραφομέ‐ νου ὑπάρχει τὸ γνῶναι κατὰ τίνα μὲν τῶν ἐμβαλλομένων αὐταῖς συνεφώνησαν ἀλλήλοις, κατὰ τίνα δὲ διεφώνησαν οἱ | |
| γράψαντες αὐτάς. ἔν τε ταῖς περὶ αὐτῶν ἐπαγγελίαις ὁμοίως. | 801 | |
13.802 | ἡ τοῦ Ἁλιέως. Κιῤῥὰ πρὸς τὰ ἔναιμα τῶν τραυμάτων καὶ νεύρων ποιεῖ διακοπὰς καὶ πρὸς τὰ παλαιὰ καὶ δυσεπούλωτα καὶ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν. ἔστι δὲ καὶ μαλακτικὴ ἀγαθὴ, μά‐ λιστα δὲ τῶν περὶ τοὺς μαστοὺς γιγνομένων σκληριῶν. χρώ‐ | |
| 5 | μεθα δὲ αὐτῇ ἐπὶ τῶν κυνοδήκτων καὶ ἀνθρωποδήκτων. ἄκρως ποιεῖ καὶ πρὸς τρυγόνων θαλασσίων καὶ δρακόντων καὶ τῶν ἄλλων χαλεπῶν ἰχθύων πληγὰς καὶ καθόλου ἐστὶν ἡ δύναμις θαυμαστή. ♃ λιθαργύρου, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρʹ. τερ‐ μινθίνης, μάννης λιβάνου, χαλβάνης, μίλτου σινωπίδος ἀνὰ | |
| 10 | 𐅻 ηʹ. ἐλαίου ξέστην αʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. Γαληνοῦ ἡ τοῦ Ἁλιέως. ♃ λιθαργύρου, κηροῦ ἀνὰ δραχμὰς ρʹ. τερμιν‐ θίνης, σμύρνης, σινωπίδος, ἰοῦ ξυστοῦ, λεπίδος ἀνὰ δρα‐ χμὰς ηʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. λιβάνου δραχμὰς κεʹ. διφρυγοῦς δραχμὰς στʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος δρα‐ | |
| 15 | χμὰς ιβʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἡ τῶν κυνηγῶν. φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς τῶν | |
| τετραπόδων πληγὰς καὶ δήγματα καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ἰοβόλων. | 802 | |
13.803 | ♃ λιθαργύρου μνᾶν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ, λεπίδος ἐρυ‐ θροῦ χαλκοῦ, κηροῦ, ῥητίνης φρυκτῆς ἀνὰ λίτραν αʹ. ἀμμω‐ νιακοῦ θυμιάματος οὐγγίας δʹ. χαλβάνης, μίλτου Σινωπίδος ἀνὰ οὐγγίας βʹ. ἕψε λιθάργυρον, λεπίδα, ἔλαιον μέχρι συ‐ | |
| 5 | στάσεως, εἶτα ἐπίβαλλε κηρὸν καὶ ῥητίνην. καὶ ὅταν τακῇ, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἐπέμβαλλε ἀμμωνιακὸν, πλατύνας. καὶ ὅταν ψυγῇ, ἐπίβαλλε τὴν χαλβάνην καὶ ἀμμωνιακὸν, ἐπιπάσ‐ σων τὴν Σινωπίδα καὶ εἰς θυείαν ἐξεράσας καὶ μαλακὰ μα‐ λάξας χρῶ. ἡ τοῦ Χαλκιδέως. κολλητικὴ ἀφλέγμαντος. ποιεῖ | |
| 10 | δὲ καὶ πρὸς τὰς μετὰ περιθλάσεως διαιρέσεις καὶ κόλπους παρακολλᾷ καὶ ἀναξηραίνει καὶ κωλύει ἀποστάσεις, ἀνάγει ὀστᾶ διεφθορότα, μάλιστα δὲ ποιεῖ καὶ ἐπὶ τῶν ἀκρωτηρίων καὶ καθόλου ἡ δύναμίς ἐστι θαυμαστή. λιθαργύρου, λεπίδος χαλκοῦ, ῥητίνης πιτυΐνης, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρʹ. ἀμμωνιακοῦ θυ‐ | |
| 15 | μιάματος, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. διφρυγοῦς 𐅻 ιβʹ. ἀρι‐ στολοχίας λειοτάτης 𐅻 μʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξέστας τρεῖς. ἕψε λιθάργυρον, λεπίδα μετὰ τοῦ ἐλαίου καὶ ὅταν μεταβάλλῃ | |
| τὸ χρῶμα, ἐπίβαλλε διφρυγὲς, εἶτα κηρὸν καὶ ῥητίνην πιτυΐ‐ | 803 | |
13.804 | νην ἢ πευκίνην. ὅταν δὲ τακῇ καὶ ἀμόλυντος γένηται, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἐπέμβαλλε ἀμμωνιακὸν πλύνας. καὶ ὅταν τακῇ, ἀριστολοχίαν κατάπασσε ψυχροῦ γενομένου τοῦ φαρ‐ μάκου καὶ κίνει συνεχῶς, ἔπειτα εἰς θυείαν ἐξεράσας καὶ | |
| 5 | μαλάξας ἀνελόμενος χρῶ. [Ἡ διὰ δικτάμνου ἱερὰ, δύναμις θαυμαστική.] Πρὸς νεύρων καὶ μυῶν διακοπὰς καὶ περιθλάσεις. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ παλαιὰ καὶ δυσαλθῆ, ἀνάγει ὀστᾶ διεφθορότα καὶ σκό‐ λοπας καὶ ἀκίδας, ἔστι δὲ καὶ διαφορητική. ποιεῖ καὶ πρὸς | |
| 10 | ἀλγήματα κεφαλῆς καὶ ὀφθαλμῶν ῥεύματα, ἔστι καὶ μάλα‐ γμα ἀγαθὸν πλευριτικοῖς, ἡπατικοῖς. ποιεῖ καὶ πρὸς παντὸς ἰοβόλου πληγήν. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. κολοφωνίας 𐅻 νʹ. κη‐ ροῦ 𐅻 κεʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, ἀριστολοχίας ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. μάννης, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. ἰοῦ, δικτάμνου, χαλκοῦ κεκαυ‐ | |
| 15 | μένου, ἀλόης, προπόλεως ἀνὰ 𐅻 ηʹ. διφρυγοῦς, λεπίδος χαλ‐ κοῦ, γεντιανῆς ῥίζης ἀνὰ 𐅻 στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ, χειμῶνος | |
| κοτύλας βʹ. θέρους αʹ 𐅶ʹʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. διεφώνη‐ | 804 | |
13.805 | σεν ἡ τούτου γραφὴ πρὸς τὴν τοῦ Ἥρα κατὰ τὸν σταθμὸν ἐν τοῖσδε. δικτάμνου 𐅻 ηʹ. κελεύοντος τούτου βάλλειν ὁ Ἥρας ἐκέλευσε δέκα. καὶ μέντοι καὶ ἀριστολοχίας καὶ ἀμ‐ μωνιακοῦ θυμιάματος οὗτος μὲν ἑκατέρου 𐅻 ιστʹ. ὁ δὲ | |
| 5 | Ἥρας στʹ. καὶ εἴκοσιν μὲν ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, ἀριστο‐ λοχίας δὲ ιʹ. τὸ δὲ ἔλαιον ἀδιορίστως μὲν ὁ Ἥρας ἔγραψε μόνον βʹ. κοτύλας κελεύσας, ὁ δὲ Ἀσκληπιάδης ἐν χειμῶνι μὲν τοσοῦτον, ἐν δὲ θέρει μίαν ἥμισυ. Διοφάντου χειρουρ‐ γοῦ ᾗ ἐχρήσατο Φύλακος. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρνʹ. ψιμυθίου, | |
| 10 | πίσσης, λεπίδος χαλκοῦ, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ιηʹ. ἰοῦ, ῥητίνης πι‐ τυΐνης ξηρᾶς, μάννης λιβάνου, προπόλεως ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. χαλ‐ βάνης, ἀριστολοχίας, κυπέρου ἀνὰ 𐅻 στʹ. δικτάμνου, τρι‐ φύλλου, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος ἀνὰ 𐅻 γʹ. Ἰλλυρικῆς, ἀρ‐ τεμισίας, πολίου, πρασίου ἀνὰ 𐅻 βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύ‐ | |
| 15 | λας βʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. [Περὶ τῶν ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμ‐ μένων ἐκ τοῦ αὐτοῦ γένους ἐμπλάστρων.] Πολυχρήστους | |
| ἐμπλάστρους ἅμα καὶ πρὸς τὰ δυσεπούλωτα ποιούσας προὐ‐ | 805 | |
13.806 | θέμην ἐν τῷδε τῷ γράμματι διελθεῖν. ἐξ αὐτῶν οὖν εἰσι καὶ αἱ δέκα κάλλισται τῶν ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένων. χλωρὰ Εὐαγγέως. ♃ ῥητίνης τερμινθίνης, οἱ δὲ ξηρᾶς 𐅻 νʹ. οἱ δὲ 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 κεʹ. λιβάνου 𐅻 γʹ. λεπίδος 𐅻 γʹ. χαλ‐ | |
| 5 | βάνης 𐅻 γʹ. ἀλόης 𐅻 γʹ. σμύρνης 𐅻 γʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 βʹ. ὀποπάνακος 𐅻 βʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 βʹ. χαλκοῦ κεκαυ‐ μένου 𐅻 βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 βʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 βʹ. σχιστῆς, οἱ δὲ στρογγύλης 𐅻 βʹ. ἰχθυοκόλλης 𐅻 γʹ. ὄξους κοτύλας δʹ. ἐλαίου κοτύλης τέταρτον, οἱ δὲ ὄγδοον. | |
| 10 | χρῶ χωρὶς ἐνθέσεως σκώληκος. ῥυπώδης ᾗ χρῶμαι. ♃ ἰχθυο‐ κόλλης οὐγγίας γʹ. σαρκοκόλλης οὐγγίας γʹ. λίθου Ἀσίου γο γʹ. ἐρετριάδος λίτρας 𐅶ʹʹ. γῆς Σαμίας γο δʹ. σμύρνης γο δʹ. λιβανωτοῦ γο στʹ· λεπίδος χαλκοῦ γο ηʹ. ἁλὸς ἀμμω‐ νιακοῦ οὐγγίας γʹ. ἰοῦ ξυστοῦ οὐγγίας στʹ. στυπτηρίας σχι‐ | |
| 15 | στῆς οὐγγίας βʹ. ἀλόης Ἰνδικῆς οὐγγίας δʹ. χαλβάνης οὐγ‐ γίας δʹ. κηροῦ λίτρας βʹ. τερμινθίνης λίτρας βʹ. ἐλαίου λί‐ | |
| τρας δʹ. ὄξος εἰς τὸ βρέξαι τὴν ἰχθυοκόλλαν. τὰ ξηρὰ λεῖα | 806 | |
13.807 | ἔμπασσε τοῖς τηκτοῖς. ἄλλη χλωρά. ♃ ῥητίνης πιτυΐνης 𐅻 ςʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 νʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 ρʹ. προπόλεως 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ιβʹ. ἰοῦ 𐅻 ιβʹ. στυπτηρίας στρογγύλης 𐅻 ηʹ. μίσυος 𐅻 ζʹ. ἁλὸς ἀμ‐ | |
| 5 | μωνιακοῦ 𐅻 ηʹ. χαλκίτεως 𐅻 εʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 ηʹ. λιβα‐ νωτοῦ 𐅻 ιβʹ. χολῆς ταυρείας ξηρᾶς 𐅻 στʹ. ἢ ὑγρᾶς ιβʹ. κυ‐ πρίνου κοτύλας στʹ. οἱ δὲ δʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. χλωρὰ Ἐπι‐ κούρου πολλὴν ἐπαγγελίαν ἔχουσα. ♃ κηροῦ 𐅻 ςʹ. κολοφω‐ νίας 𐅻 τʹ. λεπίδος 𐅻 ιστʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ιστʹ. ἰοῦ | |
| 10 | 𐅻 ιστʹ. ἀριστολοχίας λεπτῆς 𐅻 ιστʹ. ἀλόης 𐅻 κδʹ. στυπτη‐ ρίας στρογγύλης 𐅻 ιβʹ. σμύρνης 𐅻 κδʹ. χαλβάνης 𐅻 κδʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ιστʹ. ὄξους κοτύλας δʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. ὁτὲ δὲ ἔλαττον. χλωρὰ, πολλὴν ἐπαγγελίαν ἔχουσα, Ἀλ‐ κιμίωνος ἢ Νικομάχου. πρὸς σύριγγας καὶ τὰ μελαινόμενα | |
| 15 | ἢ νομάς· κολλᾷ ὀστέα καὶ ἀνάγει καὶ διαχεῖ χοιράδας. ♃ χαλβάνης 𐅻 ιστʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 κδʹ. | |
| κηροῦ 𐅻 νʹ. στέατος αἰγείου ἢ μοσχείου 𐅻 λʹ. λιβάνου 𐅻 κεʹ. | 807 | |
13.808 | ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 κεʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 κεʹ. τερμιν‐ θίνης 𐅻 κεʹ. νίτρου 𐅻 κεʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 κεʹ. βρυωνίας 𐅻 ιβʹ. ὄρχεως βοτάνης 𐅻 ιβʹ. ἴρεως ξηρᾶς 𐅻 δʹ. ἀλόης Ἰν‐ δικῆς 𐅻 ιβʹ. σχιστῆς 𐅻 ηʹ. ταυρείας χολῆς 𐅻 ηʹ. ὄξους κο‐ | |
| 5 | τύλην μίαν, ἐλαίου κοτύλην αʹ. ὅταν δὲ μολύνῃ, ῥοδίνῳ. χλωρὰ πρὸς ἕρπητας, ὡς Ἀνδρόμαχος, καὶ χειρώνεια καὶ δυσεπούλωτα. ♃ κριθῶν κεκαυμένων 𐅻 ιʹ. ἰοῦ 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 πʹ. κυπρίνου κοτύλην αʹ. τοῦτο τὸ φάρμακον ἰὸν ἔχει πολὺν, ὡς πρὸς τὴν τοῦ κηροῦ καὶ τοῦ κυπρίνου συμμετρίαν. | |
| 10 | αἱ γάρ τοι κεκαυμέναι κριθαὶ καθ’ ἑαυτὰς ἐπιπασσόμεναι τὰ χειρώνεια τῶν ἑλκῶν ὠφελοῦσιν, οὔτ’ ἐπιτείνουσαι τὴν τοῦ κηροῦ καὶ κυπρίνου δύναμιν οὔτ’ ἐκλύουσαι τὴν τοῦ ἰοῦ. ἀρθεισῶν δ’ αὐτῶν ὅμοιον γίνεται τὸ φάρμακον πολ‐ λοῖς τῶν γεγραμμένων ἐν τῇ πρὸ ταύτης βίβλῳ κατὰ | |
| 15 | τὴν τῶν τοιούτων ἑλκῶν ἴασιν. οὐ μὴν λήψεταί γε κυπρί‐ νου δαψιλὲς, καὶ μάλιστ’ ἐὰν ὁ κηρὸς ᾖ λιπαρὸς, ἀλλ’ ὅσον ἀναγκαῖον εἰς τὸ μαλάττεσθαι τὸν τῷ ἰῷ μεμιγμένον κηρόν. | |
| αἱ προγεγραμμέναι ἔμπλαστροι πᾶσαι διὰ τοῦτο πολύχρηστοι | 808 | |
13.809 | γεγόνασιν, ὅτι φαρμάκων προσειλήφασι μαλακτικῶν, ἑλκτι‐ κῶν, διαφορητικῶν πεπτικῶν ἔτι τε τῶν ξηραινόντων ἀδήκ‐ τως· αἱ πλεῖσται δὲ αὐτῶν καὶ τῶν ἰσχυρῶς στυφόντων, ὧν δύναμίς ἐστιν ἀποκρουστικὴ τῶν ἐπιῤῥεόντων ὑγρῶν τῷ πε‐ | |
| 5 | πονθότι μορίῳ. τὰς δ’ ὕλας τῶν εἰρημένων φαρμάκων δυνά‐ μεως ὀνομαστὶ γεγραμμένας ἔχετε κατὰ τὴν περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείαν ἐν ἕκτῳ καὶ ἑβδόμῳ καὶ ὀγδόῳ καὶ θʹ. καὶ ιʹ. καὶ ιαʹ. πολλῶν δὲ ὀνομαστὶ κατὰ τὴν ἐνεστῶ‐ σαν πραγματείαν ἐμνημόνευσα καὶ πάλιν μνημονεύσω. καὶ | |
| 10 | μέντοι καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον ἐνταῦθα προσέγραψα, τού‐ των αὐτῶν ὧν νῦν εἶπον ἀναμνῆσαι βουλόμενος, ἐπεί τοι καὶ αὐτὸ τοῖς προγεγραμμένοις κατὰ τὸ πρὸ τούτου βιβλίον ὁμογενὲς ὑπάρχει καὶ ἦν οἰκειότερον αὐτὸ σὺν ἐκείνοις γε‐ γράφθαι. | |
| 15 | [Ἡ Ἱκεσία μέλαινα Ἀνδρομάχου.] Τὴν ἔμπλα‐ στρον ταύτην ὁ Ἀνδρόμαχος οὐ κατὰ τὸ χωρίον, καθ’ ὃ τὰς χλωρὰς ἔγραψεν, ἀλλ’ ἀνωτέρω τῆς ἀρχῆς ἐγγὺς ἔγραψε καὶ κατὰ συμμετρίαν πολὺ διαλλάττουσαν, ὡς ἔμπροσθεν | |
| ἐδήλωσα, τόν τε Κρίτωνα καὶ τὸν Ἥραν γεγραφέναι. ἔχει | 809 | |
13.810 | δ’ οὕτως ἡ γραφή. ♃ ἀσφάλτου 𐅻 τʹ. γῆς ἀμπελίτιδος 𐅻 ςʹ. λιθαργύρου 𐅻 ξʹ. χαλβάνης 𐅻 λστʹ. τερμινθίνης 𐅻 λστʹ. σχιστῆς 𐅻 λστʹ. προπόλεως 𐅻 οβʹ. μάννης 𐅻 νʹ. σμύρνης 𐅻 ιβʹ. ἴρεως 𐅻 ιβʹ. χαλκίτεως 𐅻 στʹ. κηκίδος 𐅻 ιʹ. ἐλαίου | |
| 5 | χοῦν ἕνα ἥμισυν, μέλιτος κοτύλης ἥμισυ. καλῶς μὲν ἐποί‐ ησε τὴν περὶ τῆς μνᾶς ἀμφιβολίαν ἐξελὼν καὶ πάντα γρά‐ ψας διὰ δραχμῶν, ὡς ἐπὶ μόνου τοῦ χοέως ἡμᾶς ζητεῖν. ἐν τούτῳ γὰρ ἄμεινον οἱ τὰς στʹ· κοτύλας γράψαντες. ἤρξαντο δὲ τῆς γραφῆς ἀπὸ τριπλασίας τῆς ἀσφάλτου, ὡς πρὸς τὴν | |
| 10 | τοῦ Ἥρα γεγραμμένην· ὁ μὲν γὰρ Ἥρας ρʹ. ἔγραψε δρα‐ χμὰς, οὗτος δὲ τʹ. καί τι κατά τινα τῶν ἀντιγράφων οὐκ ἀξιόπιστα ςʹ. εὗρον, ἡ μέντοι γῇ ἡ ἀμπελῖτις διπλασία τῆς παρὰ τῷ Ἥρᾳ γέγραπται σαφῶς. ἡ λιθάργυρος δὲ ἣν καὶ αὐτὴν ἔδει τῇ ἀμπελίτιδι κατὰ τὸν σταθμὸν ἴσην εἶναι, ἐλάτ‐ | |
| 15 | των πολὺ βέβληται πρὸς αὐτοῦ. δραχμὰς γὰρ ἑξήκοντα μί‐ γνυσιν αὐτῆς, τῆς μέντοι χαλβάνης ἓξ καὶ λʹ. δραχμὰς ἐμβα‐ λὼν οὐ τηρεῖ τὴν ἀναλογίαν πρός γε τὸν Ἥραν καὶ τὸν | |
| Κρίτωνα, καθάπερ γε καὶ τῆς σχιστῆς· βραχὺ γάρ τι κατὰ | 810 | |
13.811 | τοῦτο διαφωνεῖ τῆς ἀκριβοῦς ἀναλογίας τῆς τριάκονθ’ ἑπτὰ ἥμισυ ἐξηκούσης. ἐν μὲν τῇ τερμινθίνῃ τῷ μὲν Ἥρᾳ βραχὺ διαφέρεται, τοσοῦτον δηλονότι, ὅσον κατὰ τὴν χαλβάνην τε καὶ τὴν σχιστήν· τῷ δὲ Κρίτωνι πάμπολυ, μνᾶν καὶ ἡμί‐ | |
| 5 | σειαν κελεύοντι βάλλειν, ὅπερ ὡς πρὸς τὴν τῶν ἄλλων αὐ‐ τοῦ μιγμάτων ἀναλογίαν εἰς πεντήκοντα δραχμὰς ἐξήκει. ἐπὶ μέντοι τῆς προπόλεως βραχύ τι διεφώνησεν ὡς πρὸς τὸ δι‐ πλάσιον τῆς ἀναλογίας. καὶ κατὰ τὴν μάνναν δὲ διαφέρεται τῷ τε Ἥρᾳ καὶ τῷ Κρίτωνι. ἐχρῆν γὰρ αὐτὸν ρʹ. δραχμὰς | |
| 10 | ὡς πρὸς τὴν ἐκείνων ἀναλογίαν ἐμβεβληκέναι, κατὰ δὲ τὴν χαλκῖτιν καὶ πάνυ πολὺ τῆς ἀναλογίας ὑφεῖλεν. ἐν δὲ τοῖς ἄλλοις ἡ διαφωνία βραχεῖα, πλὴν ὅσον ἐν τῷ μέλιτι. ἐχρῆν γὰρ αὐτὸν ἐμβεβληκέναι κοτύλας γʹ. ὡς πρὸς τὴν ἐκείνων ἀναλογίαν. ὁ δὲ κοτύλας ἥμισυ ἐμβέβληκεν, οὕτω δὲ | |
| 15 | καὶ κατὰ τὸ ἔλαιον ὡς πρὸς τὸν Κρίτωνα τρεῖς ἐχρῆν αὐ‐ τὸν ἐμβεβληκέναι χοέας· ὡς δὲ πρὸς τὸν Ἥραν ὀκτωκαίδεκα κοτύλας. ὁ δέ γε χοέα καὶ ἥμισυν συνέγραψεν. | |
| [Ὡς ὁ Ταραντῖνος Ἡρακλείδης ἔγραψε τὴν | 811 | |
13.812 | Ἱκεσίου μέλαιναν.] Πρὸς πᾶν τραῦμα καὶ μάλιστα τὰ ἐν τοῖς ἄκροις ποιοῦσα ἄπονα καὶ κολλῶσα καὶ πρὸς κυνόδηκτα καὶ δοθιῆνας καὶ τὰς σκληρίας διαχέουσα καὶ μάλιστα τὰς περὶ τοὺς μαστοὺς καὶ τὰ ἐν δακτυλίῳ κονδυλώματα. ♃ | |
| 5 | λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἀσφάλτου ἴσον, γῆς ἀμπελίτιδος ἴσον, μάν‐ νης 𐅻 κεʹ. προπόλεως ἴσον, χαλβάνης 𐅻 ιβʹ 𐅶ʹʹ. στυπτηρίας σχιστῆς, ῥητίνης τερμινθίνης ἴσον, ἴριδος 𐅻 στʹ. χαλκίτεως 𐅻 ζʹ 𐅶ʹʹ. κηκίδος 𐅻 ηʹ. σμύρνης ἴσον, μέλιτος κοτύλην αʹ. ἐλαίου ὠμοτριβοῦς κοτύλας στʹ. ἕψε τὴν λιθάργυρον καὶ τὴν | |
| 10 | ἄσφαλτον καὶ τὴν γῆν μετὰ τοῦ ἐλαίου κινῶν σπάθῃ δᾳ‐ δίνῃ. ὅταν δὲ συστῇ, ἀπόδος τὴν πρόπολιν καὶ τὴν ῥητίνην καὶ τὴν χαλβάνην. ἔστω δὲ ταῦτα ἐν τῷ μέλιτι προεψημένα καὶ μιγέντων τούτων εὐθέως ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς τὴν χύ‐ τραν ἔμπασον τὰ ξηρά. ταῦτα γράψαντος τοῦ Ἡρακλείδου | |
| 15 | ἐν τοῖς πρὸς Ἀντιοχίδα, θαυμάζω πῶς ἔνιοι τῶν μετ’ αὐ‐ τὸν οὐκ ἐφύλαξαν αὐτοῦ τὴν γραφήν. ὁ μὲν οὖν Ἥρας ἠκολουθηκέναι πάντῃ φαίνεται τῷ Ἡρακλείδῃ, πλὴν ἐν τῇ | |
| σμύρνῃ καὶ κηκίδι. τοῦ γὰρ Ἡρακλείδου βάλλοντος ἑκατέ‐ | 812 | |
13.813 | ρου τούτων ηʹ. δραχμὰς, ὁ Ἥρας ἓξ ἔλαβεν ἑκατέρου τού‐ των. καὶ παρ’ Ἀσκληπιάδῃ δὲ κατὰ τὸ δεύτερον τῶν ἐκτὸς, ἐν τετραπλασίονι τῇ ἀναλογίᾳ πάντα γέγραπται ὡς πρὸς τὸν Ἥραν, μετὰ τοῦ καὶ κοτύλας ἐλαίου ὀμφακίνου γεγράφθαι | |
| 5 | ιβʹ. τοῦ Κρίτωνος χοέας δύο γεγραφότος. καίτοι πάντα κατὰ τὸ διπλάσιον ἡ σύνθεσις εἶχεν αὐτοῦ, διὸ καὶ προσγεγρα‐ φέναι μοι δοκοῦσί τινες κοτύλας βʹ. τοῦτο δ’ αὐτὸ πάλιν μειζόνως ἐναντιοῦται τῇ τ’ ἀληθείᾳ καὶ τῇ τοῦ Ταραντίνου τε καὶ Ἥρα γραφῇ. ὁ μὲν γὰρ Ἥρας ρπʹ. δραχμὰς ἔγραψεν | |
| 10 | εἰς σταθμὸν ἀνάγων, οὐκ εἰς μέτρον τὸ ἔλαιον ὡς 𐅻 ξʹ. ἑλκούσης τῆς κοτύλης. καὶ γὰρ ἕλκει ἥ γε Ἀττικὴ θʹ. οὐγ‐ γιῶν οὖσα τῶν Ἰταλικῶν. ἕλκουσι γὰρ αἱ θʹ. οὐγγίαι Ἰτα‐ τικαὶ αἱ ἐν τοῖς κατατετμημένοις κέρασιν ἑπτὰ καὶ ἥμισυ οὐγγίας σταθμικὰς, αἵ τινες ξʹ. δραχμαὶ γίνονται τῆς μιᾶς | |
| 15 | οὐγγίας ηʹ. δραχμὰς δεχομένης, ὥστε καὶ κατὰ τοῦτο συμ‐ φωνεῖν τὸν Ἥραν τῷ Ἡρακλείδῃ τρεῖς βάλλοντα κοτύλας, τοῦ Ἀσκληπιάδου ιβʹ γεγραφότος, ἐπειδὴ τετραπλάσια πάντα | |
| κατὰ τὴν σύνθεσιν αὐτοῦ γέγραπται. ὁ δ’ Ἥρας, ἐπειδὴ | 813 | |
13.814 | πολὺς ὄγκος ἐγένετο τοῦ φαρμάκου κατὰ τὴν τοῦ Ταραντί‐ νου γραφὴν, διὰ τοῦτό μοι δοκεῖ τὸ τέταρτον ἁπάντων γρά‐ ψαι. δεῖ γὰρ, ὡς ἔφην, ἐν τῇ σμύρνῃ καὶ κηκίδι βραχὺ πα‐ ραλλάξαι· καὶ ἄλλων γεγραφότων τὴν Ἱκεσίου ταύτην ἔμ‐ | |
| 5 | πλαστον, ὅσοι μὲν ἀκριβέστερον τῷ τε Ταραντίνῳ καὶ τῇ κατ’ ἀλήθειαν ὑφ’ ἡμῶν κεκριμένῃ διὰ τῆς ἑψήσεως ἐσκεύ‐ ασαν, σύμφωνοι γεγόνασιν· ὅσοι δ’ ἀμελέστερον ἢ καθ’ ἓν μόνον ἢ δύο τῶν μιγνυμένων ἢ καὶ πλείονα, φαίνονται δια‐ φωνοῦντες τῷ Ἡρακλείδῃ. διὸ περιττὸν ἔδοξέ μοι μνημο‐ | |
| 10 | νεύειν αὐτῶν. σκευαστέον γάρ ἐστι τὸ φάρμακον ὡς Ἡρα‐ κλείδης ἐκέλευσεν ἢ ὡς Ἥρας, βραχυτάτη γὰρ ἡ διαφορὰ παρ’ αὐτοῖς ἐστι. λιτὴν Ἱκέσιον Ἡρακλείδης τήνδε φησὶν εἶναι. ♃ ἀσφάλτου δραχμὰς νʹ. λιθαργύρου 𐅻 νʹ. ἐλαίου κοτύλας ιʹ. ἕψε, ἐπὰν δὲ συνιστῆται, ἔμβαλλε κηροῦ 𐅻 εʹ. | |
| 15 | χαλβάνης 𐅻 εʹ. σμύρνης 𐅻 εʹ. [Κυζικηνὴ τοῦ Ἥρα.] Τῶν ἐνδόξων ἐμπλάστρων ἐστὶ καὶ αὕτη, σχεδὸν ὑπὸ πάντων γεγραμμένη, τὰ πλεῖστα μὲν ἐν τῇ συμμετρίᾳ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων | |
| ὁμολογούμενα γραψάντων αὐτῶν, ἐνίοις δὲ καὶ διαφωνησάν‐ | 814 | |
13.815 | των, ὡς ἔσται φανερὸν ὑπογραψάντων ἡμῶν ὡς ἕκαστος αὐτῶν ἀξιοῖ συντίθεσθαι. Ἥρας μὲν οὖν οὕτως γράφει περὶ τῆς προκειμένης ἐμπλάστρου κατὰ λέξιν. Κυζικηνὴ, ποιοῦσα πρὸς τὰ πρόσφατα τραύματα καὶ παλαιὰ τὰ ὑπόνομα. δια‐ | |
| 5 | χεῖ μάλιστα τὰς ἐν μαστοῖς σκληρίας, ἐπισπᾶται, ἀνακαθαί‐ ρει, πληροῖ, κολλᾷ, ἐπουλοῖ. ποιεῖ καὶ πρὸς καρκινώδεις σκληρίας, λιποῦργα καὶ ἐφ’ ὧν οὐκ ἔστι σμιλίῳ χρήσασθαι, ὡς ἐπὶ τραχήλου, κολλυρίῳ χρῶ. καὶ τὰ ἐν ἀπειλῇ πραΰνει ἀποστήματα, φύματα διαχεῖ καὶ τὰ γαγγλία, τάς τε συνα‐ | |
| 10 | γωγὰς ἀποκορυφοῖ καὶ ῥήσσει. ἀνάγει καὶ βέλη καὶ ὀστᾶ καὶ σκινδαλμούς. ἐκτινάσσει δ’ ἀλύπως καὶ ἐσχάρας. ἐπὶ τῶν ὑπονόμων μεγάλοις δεῖ χρῆσθαι τοῖς σπληνίοις. διαχεῖ καὶ χοιράδας καὶ αἱμοῤῥοΐδας ἐπέχει καὶ ἐπὶ τῶν περὶ κύ‐ στιν ἄκρως ποιεῖ. ἔχει δὲ λιβανωτοῦ 𐅻 δʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. | |
| 15 | κρόκου 𐅻 δʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 δʹ. βδελλίου 𐅻 δʹ. λεπί‐ δος δραχμὰς ιβʹ. χαλκάνθου 𐅻 δʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 δʹ. στρογγύλης 𐅻 δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 δʹ. μίσυος 𐅻 δʹ. | |
| σιδίων ῥοᾶς γλυκείας 𐅻 δʹ. ἀριστολοχίας, κηκίδος ὀμφακί‐ | 815 | |
13.816 | τιδος ἀνὰ 𐅻 ηʹ. ἄλλως ιστʹ. χαλκίτιδος 𐅻 δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 δʹ. ἰξοῦ δρυΐνου 𐅻 ηʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. ἀκακίας 𐅻 ηʹ. ῥόδων ἄνθους 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης μνᾶν αʹ. οἱ δὲ 𐅻 νʹ. ὀποῦ μήκωνος 𐅻 στʹ. κη‐ | |
| 5 | ροῦ μνᾶς βʹ. οἱ δὲ 𐅻 δʹ. στέατος μοσχείου θεραπευομένου μνᾶν αʹ. οἱ δὲ ρνʹ. ὄξους κοινοῦ κοτύλας βʹ. οἴνου εἰς τὰ ξηρά. ταῦτα γραψάντων περὶ τῆς Κυζικηνῆς τοῦ τε Ἥρα καὶ τοῦ Ἀνδρομάχου δόξει μέν τισιν εἶναι διαφωνία μεγίστη, τοῦ μὲν Ἥρα λιβάνου καὶ κρόκου καὶ σμύρνης καὶ τοῦ | |
| 10 | ἐφεξῆς ὑπ’ αὐτοῦ γεγραμμένου βάλλοντος 𐅻 δʹ. τοῦ δὲ Ἀν‐ δρομάχου ηʹ. ἀλλ’ ὅπερ ἤδη καὶ πρόσθεν ἔλεγον ἀναγκαῖον ἡμῖν παραφυλάττειν, τοῦτο καὶ νῦν ἐρῶ· ἐὰν ἅπαντα τὰ ἁπλᾶ φάρμακα, εἰ καὶ διπλάσιά τις ἐμβάλλοι τῶν παρ’ ἑτέ‐ ροις γεγραμμένων, ἡ αὐτὴ συμμετρία γίνεται, καθάπερ εἰ | |
| 15 | καὶ τριπλάσια πάντα. καὶ νῦν οὖν σχεδὸν ἅπαντα διπλάσια βέβληκεν ὁ Ἀνδρόμαχος, ἁπλᾶ βεβληκότος αὐτὰ τοῦ Ἥρα. | |
| διαφωνεῖ δ’ ἔν τε τῷ ἀλόην ἐμβάλλειν, οὐκ ἐμβεβληκότος | 816 | |
13.817 | αὐτὴν τοῦ Ἥρα, καὶ μέντοι καὶ πάνακος τῆς ῥίζης. ὁ γὰρ Ἥρας ὀποπάνακος μόνον ἔγραψεν, ὁ Ἀνδρόμαχος δὲ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλὰ καὶ πάνακα. καλοῦσι δὲ οὕτως συνήθως τὴν ῥίζαν τῆς βοτάνης, ἣν ὀνομάζουσι πάνακα. προσεμβέ‐ | |
| 5 | βληκε δὲ καὶ τὸν τοῦ μήκωνος ὀπὸν ὁ Ἀνδρόμαχος ἀνω‐ δυνίας ἕνεκεν, ἀκακίαν δὲ καὶ ῥόδων ἄνθος ὡς στύφοντα. τὴν δὲ ἕψησιν ὁ μὲν Ἥρας ἔγραψεν ὡς ἔθος αὐτῷ, παρα‐ λείπει δὲ ὁ Ἀνδρόμαχος, ὡς καὶ τούτῳ πάλιν ἔθος ἐστὶ σπανιάκις γράφοντι τὴν ἕψησιν. ἐκ μέντοι τοῦ προσθεῖναι | |
| 10 | κατὰ τὸ τέλος ὄξους κοινοῦ κοτύλας βʹ· οἶνος εἰς τὰ ξηρὰ, δῆλός ἐστι βουλόμενος λειοῦσθαι τὰ ξηρὰ μετὰ τοῦ οἴνου ἢ τοῦ ὄξους, εἶτα τὰ τηκτὰ τακέντα καταχεῖσθαι τούτων. ὁ δὲ Ἥρας οὔτε ἐμνημόνευσεν ὅλως ὄξους ἢ οἴνου καὶ κατὰ τὸ τέλος τῆς ἑψήσεως οὕτως προσέγραψε. λοιπὸν τὰ ξηρὰ | |
| 15 | καὶ τὸν ὀποπάνακα ἔμβαλε εἰς τὸν κάκαβον καὶ ἑνώσας κατάχει καὶ μάλασσε, ἰρίνῳ τὰς χεῖρας μολύνων. ἐγὼ δ’ αὐ‐ τὴν σκευάζω κατὰ τὸν Ἀνδρομάχου τρόπον, ἐν τῇ | |
| θυείᾳ λειῶν τὸν ὀποπάνακα μετὰ τῶν ξηρῶν· εἰ μὲν ἰσχυ‐ | 817 | |
13.818 | ρότερόν τε καὶ διαφορητικώτερον τὸ φάρμακον ἐθελήσαιμι ποιῆσαι, μιγνὺς ἐν τῇ λειώσει τὸ ὄξος, εἰ δὲ στυπτικώτε‐ ρον καὶ ἀποκρουστικώτερον, τὸν οἶνον. ὥσπέρ γε πάλιν καὶ τοῦ αὐτοῦ τοῦ οἴνου ποτὲ μὲν τὸν αὐστηρὸν αἱρούμενος, | |
| 5 | ποτὲ δὲ τὸν κιῤῥὸν, καὶ ποτὲ μὲν τὸν παλαιὸν, ποτὲ δὲ τὸν μέσον κατὰ τὴν ἡλικίαν. ὁ μὲν γὰρ αὐστηρὸς καὶ μὴ πα‐ λαιὸς στυπτικώτερος, ὁ δὲ παλαιὸς καὶ μὴ αὐστηρὸς δια‐ φορητικώτερος. [Κυζικηνὴ ὡς Ἀσκληπιάδης.] Γέγραπται μὲν | |
| 10 | ἤδη καὶ κατὰ τὸ τέταρτον ἡ ἔμπλαστρος αὕτη, πάνθ’ ἑξῆς ὅσα πρὸς κακοήθειαν φάρμακα συμβεβούλευκεν ἔχειν ἐν ἐκείνῳ τῷ βιβλίῳ γράψαντός μου. καὶ νῦν δὲ ἐπειδὴ καὶ αὐ‐ τὸς διαφωνεῖ τῷ τε Ἥρᾳ καὶ τῷ Ἀνδρομάχῳ, βέλτιον εἶ‐ ναί μοι δοκεῖ γράψαι πρὸς λέξιν ἃ κατὰ τὸ τρίτον τῶν | |
| 15 | ἐκτὸς φαρμάκων ἔγραψεν αὐτῇ λέξει τῇδε. Κυζικηνή. ποιεῖ πρὸς κεχρονισμένας διαθέσεις καὶ τὰς τῶν νεύρων διακοπάς. ♃ λιβανωτοῦ ὡς καλλίστου, κηροῦ, σμύρνης, ἀριστολοχίας, χαλκίτιδος, Ἰλλυρικῆς, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 δʹ. τερμινθίνης, λι‐ | |
| θαργύρου ἀνὰ 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. πάντα βαλὼν εἰς | 818 | |
13.819 | ἄγγος χαλκοῦν ἕψε ἐπὶ τέφρας μαλακῆς, κινῶν ἕως ἂν ἀπο‐ σταζόμενον εἰς ὕδωρ ψυχρὸν πάχος ἔχῃ μέλιτος. μετὰ δὲ ταῦτα αἶρε κινῶν, τοῦτο ἐγχρίσας εἰς δερμάτιον, ἐπιτίθει καὶ λῦε χειμῶνος μὲν μετὰ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν, θέρους δὲ μετὰ | |
| 5 | τὴν πέμπτην. [Ἄλλη, ἐκ τῶν Φιλοξένου.] ♃ Λιβάνου, σμύρνης, κρόκου, Ἰλλυρικῆς, βδελλίου, λεπίδος χαλκοῦ, χαλκάνθου, χαλκίτεως, στυπτηρίας στρογγύλης καὶ σχιστῆς, μίσυος ξενι‐ κοῦ, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, προπόλεως, ἰξοῦ δρυΐνου, | |
| 10 | ὀποπάνακος, σιδίων μεμυκότων ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἀριστολοχίας δρα‐ χμὰς ηʹ. κηροῦ, στέατος ταυρείου ἀνὰ δραχμὰς ρʹ. ὃ μνᾶν ἐπιγράφει. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 ιεʹ. ὃ τρία τέταρτα ἐπι‐ γράφει, τὴν ῥητίνην βαλὼν εἰς λοπάδα ὀστρακίνην, ἕψε ἕως ἄνοσμα γένηται, εἶτα τὸ στέαρ καὶ τὸν κηρὸν κατακνήσας, | |
| 15 | ἐπέμβαλε καὶ τῆκε. τὰ δὲ ξηρὰ κόπτε καὶ σῆθε λεπτοτάτῳ κοσκίνῳ, ἔπειτα καθελὼν ἀπὸ τοῦ πυρὸς τὰ τηκτὰ καὶ πο‐ σῶς ἐάσας ψυγῆναι τούτων κατάπασσε τὰ ξηρὰ καὶ κίνει | |
| ἐπιμελῶς. ἔχειν δὲ δεῖ μετ’ ὄξους τετριμμένα σμύρναν, λίβα‐ | 819 | |
13.820 | νον, βδέλλιον, ὀποπάνακα. τούτοις ἐπίβαλλε τὰ ἐν τῇ λο‐ πάδι καὶ τρῖβε ὥστε ἐγκηρίδας μὴ γενέσθαι. ὅταν δὲ καλῶς ἔχῃ, ἀνελοῦ εἰς πυξίδα ξυλίνην, προσεγχρίσας ἰρίνῳ μύρῳ. [Ἡ διὰ δυοῖν ἀριστολοχιῶν, ὡς Ἀνδρόμα‐ | |
| 5 | χος.] Περὶ ταύτης ὁ Ἀνδρόμαχος κατὰ λέξιν οὕτως γρά‐ φει. ἡ διὰ δυοῖν ἀριστολοχιῶν. ♃ ῥητίνης φρυκτῆς λίτραν αʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. πίσσης λίτραν αʹ. κίκεως ἢ ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλην μίαν, κυάθους δύο, ψιμυθίου οὐγγίας στʹ. ἰοῦ οὐγ‐ γίας στʹ. χαλκάνθου οὐγγίας δʹ. μάννης οὐγγίας στʹ. ἀρι‐ | |
| 10 | στολοχίας μακρᾶς οὐγγίας δʹ. καὶ στρογγύλης οὐγγίας δʹ. ἐρετριάδος οὐγγίας στʹ. Ἰλλυρικῆς οὐγγίας δʹ. κηκίδος οὐγ‐ γίας βʹ. ὄξους κοτύλην αʹ. ἐγὼ πλέον, σιδίων οὐγγίας βʹ. λείου σὺν ὄξει τὰ ξηρὰ, εἶτα τὰ τηκτά. [Ἡ διὰ δικτάμνου ὡς Δαμοκράτης.] | |
| 15 | Εἴρηταί μοι πολλάκις ὡς οὐ μόνον εἰς μνήμην αἱ ἔμμετροι γραφαὶ χρησιμώτεροι τῶν πεζῇ γεγραμμένων εἰσὶν, ἀλλὰ καὶ | |
| εἰς τὴν τῆς συμμετρίας τῶν μιγνυμένων ἀκρίβειαν. διὰ τοῦτ’ | 820 | |
13.821 | οὖν καὶ νῦν τὴν διὰ δικτάμνου προσέγραψε συμμετρίαν ἀκριβῆ διασώζουσαν ἐν τῇ Δαμοκράτου γραφῇ. Τῶν περιβοήτων δ’ ἐστὶν ἐμπλάστρων μία, Μόνη τ’ ἔχουσα Κρητικὸν τὸ καλούμενον | |
| 5 | Δίκταμνον, ἰᾶται δὲ τὰς τῶν ἑρπετῶν, Ἰοβόλων πληγάς τε καὶ τὰ δήγματα Πάντων τετραπόδων, κᾂν λελυσσήκῃ τινὰ, Τετυλωμένα θ’ ἕλκη, τάς τε τῶν νεύρων φθοράς. Μυῶν τε καὶ τῶν ὀστέοις ἐπικειμένων | |
| 10 | Χόνδρων, ἐχόντων διὰ βάθους ἤδη φθοράν. Τά τε περὶ μαστοὺς καὶ τράχηλον καὶ ῥάχιν Ἕλκη θεραπεύει, κᾂν χρόνους πολλοὺς ἔχῃ· Καὶ πάνθ’ ὅς’ εἶπον τὴν καλουμένην ποιεῖν Αἰγυπτίαν ἔμπλαστρον ἔμπροσθεν βραχύ. | |
| 15 | Ταύτην ἀγαθὴν σφόδρ’ οὖσαν ἔνιοι καὶ μόνην Δοκοῦσι πασῶν τῶν καλῶν βελτίονα, Πολλῶν διὰ πείρας οὐκ ἔχοντες φαρμάκων. | |
| Ἔχει δὲ λιθάργυρον δὶς ἑκατὸν δραχμὰς, | 821 | |
13.822 | Λίτρας δ’ ἐλαίου τοῦ παλαιοῦ τέταρτον. Τινὲς δὲ κοτύλης φασὶ μᾶλλον τέταρτον. Δὶς δ’ εἴκοσι πέντε Ποντικοῦ κηροῦ δραχμὰς, Κολοφωνίας δὲ τῆς καλῆς, κηροῦ διπλοῦν, | |
| 5 | Τινὲς δὲ μᾶλλον, ταὐτὸ τῆς τερμινθίνης. Ἰοῦ δὲ χαλκοῦ καὶ ἀλόης Ἰνδικῆς, Χαλκοῦ τε κεκαυμένου καὶ διφρυγοῦς καλοῦ Ἑκκαίδεχ’ ἥμισυ ἐξ ἑκάστου μίγματος, Εἴκοσι δραχμὰς δὲ χαλβάνης καὶ δʹ. | |
| 10 | Μάννης, λιβάνου τε τὰς ἴσας δὶς ιβʹ. Ἀμμωνιακοῦ δὶς εʹ. καὶ δὶς κʹ. Ἑκκαίδεκα δραχμὰς προπόλεως τῆς Ἀττικῆς, Ἀριστολοχίας τῆς μακρᾶς δὶς ιʹ. δραχμὰς Δὶς στʹ. λεπίδος, τοῦ Κυπρίου χαλκοῦ δραχμὰς | |
| 15 | Καὶ γεντιανῆς ξηροτάτης ῥίζης ἴσον. Τούτοις προσαπόδος πᾶσι δικτάμνου πόας Ξηρᾶς ἐχούσης ἄνθος ὁλκὰς κʹ. | |
| Λείας. λιθάργυρον δὲ μετ’ ἐλαίου βαλὼν, | 822 | |
13.823 | Εἰς λοπάδα καινὴν κεραμίαν πλατύστομον, Ἕψε πυρὶ κούφῳ καὶ μαλακῷ, κινῶν σπάθῃ Ἕως γένηται μέλιτος Ἀττικοῦ πάχος. Ἴσον δὲ καὶ τῆς λεπίδος προσβαλὼν πάλιν | |
| 5 | Ἕψε λαβρότερον, εἶτα κιῤῥοῦ γενομένου Τοῦ φαρμάκου, πρόσβαλε χαλκὸν καὶ διφρυγὲς, Ποιῶν τ’ ἀμόλυντον καὶ πεπηγὸς φάρμακον Πρόσβαλλε κηρὸν τήν τε ῥητίνην ἅμα. Ὧν συντακέντων, ὅταν ἴδῃς κεκραμένην | |
| 10 | Ἔμπλαστρον, αἴρεις τὴν χύτραν ἀπὸ τοῦ πυρὸς Καὶ προσβαλὼν προπόλεώς τε καὶ χαλβάνην, Ἀμμωνιακὸν, μάνναν τε καὶ ἀλόην, τότε Ψύξας τὸ πυρῶδες καὶ ζέον τοῦ φαρμάκου, Ἀριστολοχίαν λειοτάτην προσεμπάσεις | |
| 15 | Καὶ γεντιανὴν, τήν τε δίκταμνον πόαν Καὶ προσανακόψας τῇ σπάθῃ τὸ φάρμακον Χερσὶ καὶ μαγδαλιὰς ποιῶν, ἔχε, | |
| Εἰς ἃς προεῖπον χρώμενος περιστάσεις. | 823 | |
13.824 | [Περὶ τροχίσκων Ἀσκληπιάδου.] Ὥσπερ δ’ ἐμπλάστρους ἀπὸ τῆς χρόας, ἀλλ’ οὐκ ἀπὸ τῆς κατὰ δύναμιν ἐπαγγελίας, ὠνόμασαν ἔνιοι τῶν ἰατρῶν μη‐ λίνας καὶ λευκὰς καὶ φαιὰς καὶ κιῤῥὰς, οὕτως ἀπὸ τοῦ κατὰ | |
| 5 | τὴν ἀνάπλασιν σχήματος ὀνομάζουσι τροχίσκους οὐ πρὸς ἓν πάθος, ἀλλὰ πρὸς πάνυ πολλὰ διαφέροντας. ἀκολουθή‐ σαντες οὖν αὐτοῖς καὶ ἡμεῖς ἐφεξῆς γράψομεν πάντας τούς γε δοκίμους, εἴτε κυκλίσκους, εἴτε τροχίσκους, ἑκατέρως γὰρ αὐτοὺς ὀνομάζουσι. καλῶς δὲ ποιοῦντες ἐφ’ ἑκάστου τὴν | |
| 10 | ἐπαγγελίαν προέγραψαν, καὶ μάλιστα ὁ Ἀσκληπιάδης, οὗ καὶ πρώτου τὰ κατὰ τὸ τρίτον πρὸς τὰ ἐκτὸς γεγραμμένα φάρμακα παραθήσομαι. Τροχίσκοι Ἀσκληπιάδου. τροχίσκοι πολύχρηστοι Ἀριστάρχου Ταρσέως. ποιεῖ πρὸς ἕλκη πρόσ‐ φατα καὶ παλαιὰ, ποιεῖ καὶ πρὸς τερηδόνας, κηρία, ποιεῖ | |
| 15 | πρὸς σύριγγας, ὦτα πυοῤῥοοῦντα, ὀστᾶ ἐφθορότα, ποιεῖ πρὸς νομὰς, καταστέλλει πᾶσαν ὑπεροχὴν, αἴρει πτερύγια, ποιεῖ πρὸς τὰς περὶ μήτραν διαθέσεις, πρὸς ὀζαίνας, φαγεδαίνας, | |
| κονδυλώματα, ποιεῖ πρὸς τὰ κεχρονισμένα καὶ δυσαλθῆ, ποιεῖ | 824 | |
13.825 | ἀρχομένοις φθισικοῖς, σπληνικοῖς, κοιλιακοῖς, δυσεντερικοῖς, ὁλκῆς τριώβολον διδόμενος μετὰ τοῦ οἰκείου πόματος. ὠφε‐ λεῖ καὶ συναγχικοὺς καὶ τὰς τῶν οὔλων νομὰς, καὶ καθό‐ λου ἐστὶν εὔθετος πρὸς τὰς τῶν ἐκτὸς καὶ τῶν ἐντὸς δια‐ | |
| 5 | θέσεις. ♃ σμύρνης δραχμὰς στʹ. κρόκου δραχμὰς γʹ. κροκο‐ μάγματος 𐅻 γʹ. κυτίνων 𐅻 στʹ. χαλκάνθου 𐅻 στʹ. στυπτη‐ ρίας σχιστῆς 𐅻 στʹ. ἀλόης 𐅻 στʹ. οἴνῳ Φαλερίνῳ ἀναλάμ‐ βανε καὶ ποίει τροχίσκους καὶ ξήραινε ἐν σκιᾷ. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ἄνιε καταλλήλως ὑγρῷ πρὸς τὰς ὑποκειμένας δια‐ | |
| 10 | θέσεις. ὁ τοῦ Νεαπολίτου. ♃ σμύρνης 𐅻 στʹ. λιβάνου 𐅻 στʹ. κηκίδων 𐅻 ηʹ. λυκίου 𐅻 ηʹ. στυπτηρίας 𐅻 ηʹ. κροκομάγμα‐ τος 𐅻 ηʹ. ἀλόης 𐅻 ηʹ. κυτίνων 𐅻 ιβʹ. χαλκοῦ 𐅻 ηʹ. οἴνῳ Φαλερίνῳ. Ἀνδρώνιος ἐπιγεγραμμένος. ♃ κυτίνων 𐅻 ιʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. χαλκάνθου 𐅻 ιβʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. | |
| 15 | ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. κυκίδων 𐅻 ηʹ. γλυκέος κοτύλας βʹ. παρὰ δὲ τῷ Ἡρακλείδῃ οὕτως ἔχει. ♃ σιδίων 𐅻 ιʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. κηκίδων 𐅻 ηʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 δʹ. λιβά‐ | |
| νου 𐅻 δʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. χαλκάνθους 𐅻 βʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. | 825 | |
13.826 | γλυκεῖ ἀναλάμβανε. Πολυείδου σφραγίς. ♃ σιδίων 𐅻 στʹ. σμύρνης 𐅻 ηʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 εʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. ἀλόης 𐅻 ηʹ. χαλκάνθου 𐅻 γʹ. χολῆς ταυρείας 𐅻 στʹ. οἴνῳ γλυκεῖ ἀναλάμβανε. ἡ κορακίνη σφραγίς. ποιεῖ πρὸς παρισθ‐ | |
| 5 | μίων φλεγμονὰς καὶ κεχαλασμένας κιονίδας, οὖλα μυδῶντα, ποιεῖ πρὸς νομάς. ποιεῖ πρὸς τὰς περὶ τὴν ἕδραν διαθέσεις καὶ σύριγγας ἐκτυλοῖ. ♃ ἀριστολοχίας Κρητικῆς στρογγύλης, κυτίνων, χαλκίτεως ὀπτῆς, λιβάνου, σμύρνης, χαλκάνθου, κρο‐ κομάγματος, ἀλόης Ἰνδικῆς, χολῆς ταυρείας ἀνὰ 𐅻 ηʹ. γλυ‐ | |
| 10 | κέος τὸ αὔταρκες. τροχίσκος πρὸς νομάς. ♃ βράθυος 𐅻 νʹ. σμύρνης 𐅻 γʹ. σώρεως 𐅻 βʹ. κυπέρου 𐅻 βʹ. χαλκάνθου 𐅻 βʹ. λιβάνου 𐅻 βʹ. οἴνῳ ἀναλάμβανε. ἐν ἄλλαις γραφαῖς ἐλαίας φύλλων 𐅻 βʹ. μυρσίνης ξηρᾶς 𐅻 δʹ. ὄρχεως βοτάνης 𐅻 δʹ. ἀρσενικοῦ 𐅻 αʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. ἐκ τῶν Ἡρακλείδου. ♃ ὄρ‐ | |
| 15 | χεως 𐅻 βʹ. ἀρσενικοῦ 𐅻 δʹ. κηκίδων 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 στʹ. σώρεως 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 βʹ. λιβάνου | |
| 𐅻 βʹ. ἀκακίας χυλίσματος 𐅻 βʹ. οἴνῳ ἀναλάμβανε. ὁ διὰ | 826 | |
13.827 | τῶν φυτῶν ἐπιγραφόμενος. ♃ σιδίων 𐅻 ηʹ. μυρσίνης φύλ‐ λων 𐅻 ηʹ. καρύων λεπύρων ξηρῶν 𐅻 ηʹ. ἀκάνθης καρποῦ 𐅻 ηʹ. κηκίδων 𐅻 δʹ. ἁλῶν ὀρυκτῶν 𐅻 ηʹ. ἅπαντα θραύε‐ ται, εἶτα ὄξει φυρᾶται καὶ βάλλεται εἰς ἀγγεῖον κεραμοῦν, | |
| 5 | εἶτα ὀπτᾶται καὶ λεαίνεται μετὰ ὄξους. καὶ ὅταν εὖ ἔχῃ, ἐπίβαλλε σμύρνης 𐅻 δʹ. λιβάνου 𐅻 βʹ. καὶ ἀνάπλαττε τρο‐ χίσκους, ἡ χρῆσις μετὰ ὄξους. παρὰ Τερεντίου ἐπιγράφεται στυπτική. ποιεῖ πρὸς πᾶσαν νομὴν καὶ τὰς περὶ δακτύλιον διαθέσεις. ♃ σανδαράχης, μίσυος, χαλκάνθου, στυπτηρίας | |
| 10 | σχιστῆς ἀνὰ 𐅻 δύο, σμύρνης, λεπίδος χαλκοῦ, ἀλόης, χαλ‐ κίτεως ἀνὰ 𐅻 γʹ. κυτίνων ῥοᾶς, ῥόδων ἄνθους, κηκίδων ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἀκακίας χυλοῦ 𐅻 ηʹ. σιδίων ῥοᾶς 𐅻 ηʹ. ἀναλάμβανε μύρτων ἀφεψήματι, εἰς τὸ ἥμισυ ἀφεψημένων. τροχίσκος πρὸς ἑρπηστικά. Ἀρείου πρὸς ἕρπητας. ♃ γῆς κιμωλίας 𐅻 ηʹ. | |
| 15 | μίσυος ὀπτοῦ 𐅻 ιστʹ. μίλτου Σινωπίδος 𐅻 γʹ. τρῖβε ἕκα‐ στον κατ’ ἰδίαν μετὰ ὕδατος, εἶθ’ ὁμοῦ μίξας, ἀνάπλαττε τροχίσκους. ἡ χρῆσις δι’ ὄξους. ἄλλος ὁ δι’ ὀριγάνου. ♃ | |
| ὀριγάνου 𐅻 βʹ. ἐλαίας φύλλων 𐅻 βʹ. ἀκακίας 𐅻 βʹ. χαλκάν‐ | 827 | |
13.828 | θου 𐅻 βʹ. ἁλὸς Σπανοῦ 𐅻 βʹ. ὄξει ἀναλάμβανε. ἐκ τῶν Λάργου φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ♃ λιθαργύρου ἢ ψιμυ‐ θίου 𐅻 ληʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιβʹ. ἀκακίας 𐅻 ηʹ. κρό‐ κου, λιβάνου, διφρυγοῦς, ὀπίου ἀνὰ 𐅻 βʹ. τρῖβε μεθ’ ὕδα‐ | |
| 5 | τος καὶ ἀνάπλαττε τροχίσκους. ἡ χρῆσις μεθ’ ὕδατος. ἄλλο σφόδρα γενναῖον. ♃ στυπτηρίας στρογγύλης, χαλκίτεως, με‐ λαντηρίας ἢ σώρεως ἀνὰ 𐅻 βʹ. μίσυος, σιδίων ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἀσβέστου 𐅻 ιστʹ. ὄξους ξέστην αʹ. ἕψε τὰ σίδια μετ’ ὄξους. καὶ ὅταν διαλυθῇ, τρῖβε μετὰ τῆς ἀκακίας καὶ τοῖς λοιποῖς | |
| 10 | ἐπίβαλλε, καὶ ὅταν εὖ ἔχῃ, ἀνάπλαττε τροχίσκους. ἡ χρῆσις δι’ ὕδατος. ὡς Θρεπτὸς πρὸς ἑρπυστικὰ καὶ ὅπου νομὴν δεῖ στῆσαι. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς ἐν στόματι διαθέσεις, πρὸς ὦτα πυοῤῥοοῦντα, πρὸς ἐξανθήματα, σαρκῶν ἐπαναστάσεις καὶ τὰ ἐν μυκτῆρσιν ἕλκη, πρὸς τὰς περὶ τὴν ἕδραν δια‐ | |
| 15 | θέσεις. ♃ σιδίων 𐅻 ιʹ. κηκίδος ὀμφακίτιδος 𐅻 ηʹ. ἀριστολο‐ χίας 𐅻 ηʹ. ἀλόης 𐅻 δʹ. σμύρνης δραχμὰς ηʹ. σχιστῆς δραχμὰς | |
| βʹ. λιβάνου δραχμὰς δʹ. χαλκάνθου 𐅻 δʹ. ἀναλάμβανε γλυκεῖ. | 828 | |
13.829 | [Τροχίσκοι κιῤῥοὶ Ἱέρακος Θηβαίου, ἡ διὰ τῶν ἁλι‐ κακάβων.] Ποιεῖ πρὸς ψύδρακας, ἐπινυκτίδας, τὰ ἐν μυκ‐ τῆρσιν ἕλκη. ποιεῖ πρὸς ῥαγάδας καὶ ὅσα βούλει χωρὶς ὀδύ‐ νης ἐπουλῶσαι. ♃ ψιμυθίου λίτραν μίαν, λιθαργύρου λί‐ | |
| 5 | τρας ιʹ. στυπτηρίας σχιστῆς, ἁλικακάβου φλοιοῦ, χαλκάνθου, Σινωπίδος ἀνὰ λίτρας ἥμισυ, ὄξει ἀναλάμβανε. Λευκίου Κα‐ θηγητοῦ, φάρμακον ἐπετετευγμένον. ♃ στυπτηρίας, ἰοῦ Κο‐ ρινθίου, μίλτου Σινωπίδος, κοτύλης μέτρῳ τὸ ἴσον ἀνα‐ λάμβανε ὄξει. ἐκ τῶν Ἀρείου. πρὸς ψώρας νεμομένας ἑρπη‐ | |
| 10 | στικὰ, σαρκῶν ὑπεροχὰς, πτερύγια, ὦτα πυοῤῥοοῦντα, ἕλκη δυσαλθῆ. ποιεῖ πρὸς ῥαγάδας, κονδυλώματα. ♃ σχιστῆς, μίλ‐ του Σινωπίδος, ἰοῦ ξυστοῦ, κόμμεως, κηκίδων, κυτίνων, ἑκά‐ στου τὸ ἴσον ὄξει ἀναλάμβανε. ὡς δὲ Μάγνος ὁ Φιλαδελ‐ φεὺς πρὸς τὰς εἰρημένας διαθέσεις ἐχρήσατο. ♃ σχιστῆς | |
| 15 | στυπτηρίας, ἰοῦ Κορινθίου, χαλκίτεως, μίλτου Σινωπίδος, κόμμεως, μέτρῳ τὸ ἴσον ὄξει ἀναλάμβανε. πρὸς ἐρυσιπέλατα | |
| τροχίσκος. ♃ κρόκου δραχμὴν αʹ. ὀπίου 𐅻 αʹ. ψιμυθίου | 829 | |
13.830 | 𐅻 βʹ. γλυκεῖ ἀναλάμβανε. ἐν ἄλλαις ἔχει γλαυκίου δραχμὰς ηʹ. Ἀνδρομάχου κροκώδης, φάρμακον ἐπιτετευγμέ‐ νον. ♃ λιθαργύρου δραχμὰς δʹ· τουτέστιν οὐγγίας 𐅶ʹʹ. ψι‐ μυθίου οὐγγίας δʹ. θείου ἀπύρου οὐγγίαν αʹ. κρόκου, ὀπίου | |
| 5 | ἀνὰ οὐγγίαν αʹ. χυλῷ στρύχνου ἀναλάμβανε. ἐπὶ τῆς χρή‐ σεως ἄνιε γλυκεῖ. Γαΐου Νεαπολίτου. ♃ ψιμυθίου, ἀκακίας, γλαυκίου, ὀπίου, ἑκάστου τὸ ἴσον. γλυκεῖ ἀναλάμβανε, κα‐ τάχριε συνεχῶς. ἄλλο. ♃ ψιμυθίου 𐅻 ηʹ. ἀκακίας δραχμὰς ηʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 δʹ. κρόκου δραχμὰς βʹ. ὀπίου | |
| 10 | 𐅻 βʹ. χυλοῦ πολυγόνου ἢ σέρεως ἢ στρύχνου ἢ κυνογλώσ‐ σου. ἐκ τῶν Ἀγαθίνου. ♃ ψιμυθίου δραχμὰς στʹ. μάννης, λιβάνου ἀνὰ δραχμὴν αʹ. κροκομάγματος 𐅻 βʹ. θείου ἀπύρου δραχμὰς βʹ. ὠῶν ἑφθῶν λεκίθων 𐅻 στʹ. γλυκεῖ ἀναλάμβανε. πρὸς ῥαγάδας καὶ κονδυλώματα. Μενεσθέως πρὸς τὰς ἐν δακ‐ | |
| 15 | τυλίῳ ῥαγάδας, ποιεῖ πρὸς νομάς. ♃ ἀλόης οὐγγίας στʹ. κρόκου οὐγγίας γʹ. στυπτηρίας σχιστῆς οὐγγίας γʹ. οἴνῳ ἀνα‐ | |
| λάμβανε καὶ ποίει τροχίσκους. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ἔστω τὸ | 830 | |
13.831 | ὑγρὸν κατάλληλον τῇ διαθέσει. Ἀπολλοφάνους πρὸς ῥαγά‐ δας καὶ κονδυλώματα. ♃ στίμμεως 𐅻 ηʹ. ἀκακίας 𐅻 στʹ. ἰοῦ δραχμὴν αʹ. ὀπίου 𐅻 βʹ. λιβάνου δραχμὴν αʹ 𐅶ʹʹ. σμύρ‐ νης 𐅻 βʹ. κόμμεως 𐅻 δʹ. οἴνῳ ἀθαλάσσῳ ἀνάπλαττε τρο‐ | |
| 5 | χίσκους. ὡς δὲ Νικόλαος. ♃ στίμμεως 𐅻 ηʹ. ἀκακίας 𐅻 ηʹ. ἰοῦ δραχμὴν μίαν, ὀπίου 𐅻 γʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. κόμμεως 𐅻 δʹ. οἴνῳ ἀνάπλασσε. ἐκ τῶν Μάγνου πρὸς ῥαγάδας καὶ κονδυ‐ λώματα ἵστησι νομάς. ♃ ἀλόης 𐅻 ηʹ. ἀκακίας 𐅻 δʹ. κηκί‐ δος 𐅻 βʹ. κρόκου 𐅻 βʹ. λιβάνου δραχμὴν αʹ. σμύρνης δρα‐ | |
| 10 | χμὴν αʹ. οἴνῳ ἀναλάμβανε. ὁ διὰ τῶν χυλῶν ἐπιγραφόμενος πρὸς νομὰς καὶ ψωρώδεις διαθέσεις. ♃ λυκίου Ἰνδικοῦ, ἀλόης Ἰνδικῆς, σμύρνης, χαλκοῦ, στυπτηρίας σχιστῆς, χαλ‐ κάνθου, κυτίνων, λιβάνων ἀνὰ 𐅻 δʹ. χυλοῦ μύρτων κοτύλης ἥμισυ, συντίθει καὶ ἀνάπλαττε τροχίσκους. Πετρωνίου ἡ | |
| 15 | ἀρετὴ, φάρμακον ἐπιτετευγμένον πρὸς ῥαγάδας καὶ κονδυ‐ λώματα, ἐν ταῖς μεγίσταις περιωδυνίαις καὶ ταχέως ἀπαλ‐ | |
| λάττει. ♃ στίμμεως, ἀκακίας, μολύβδου κεκαυμένου καὶ πε‐ | 831 | |
13.832 | πλυμένου ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. σποδοῦ κυπρίας, ἐρείκης καρποῦ, στυ‐ πτηρίας σχιστῆς, λιβάνου, χαλκάνθου, σμύρνης, ὀπίου ἀνὰ 𐅻 ηʹ. οἴνῳ ἀναλάμβανε καὶ ποίει τροχίσκους. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ἄνιε γλυκεῖ. | |
| 5 | [Οἱ ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένοι τροχίσκοι ἐν τῷ τῶν ἐκτός.] Τροχίσκος Δαρείου ἑδρικός. ♃ στίμμεως 𐅻 ιστʹ. ἀκακίας 𐅻 ιστʹ. οἱ δὲ ηʹ. ἰοῦ 𐅻 μʹ. ὀποῦ μήκωνος 𐅻 γʹ. οἱ δὲ 𐅻 βʹ. κόμμεως 𐅻 δʹ. σμύρνης δραχμὴν αʹ. λιβάνου 𐅻 γʹ. οἱ δὲ 𐅻 βʹ. οἶνον, οἱ δὲ ὕδωρ. πολύχρηστος | |
| 10 | καὶ πυοποιὸς καὶ χαλαστικός. ♃ φλοιοῦ λιβάνου 𐅻 βʹ. λε‐ πίδος χαλκοῦ 𐅻 δʹ. σὺν οἴνῳ ἀνάπλασσε, ἄνιε σὺν μέλιτι. τὸ Μούσα ἰατρεῖον. ♃ σχιστῆς, ἀλόης, σμύρνης, χαλκάνθου, ἀνὰ 𐅻 στʹ. κρόκου 𐅻 γʹ. κροκομάγματος 𐅻 γʹ. κυτίνων 𐅻 δʹ. σὺν οἰνομέλιτι ἀναλάμβανε ἐκ Φαλερίνου οἴνου. πρὸς ἐρυ‐ | |
| 15 | σιπέλατα ἐκ τοῦ Ἀγαθοκλέους. ♃ ψιμυθίου 𐅻 ηʹ. στυπτη‐ ρίας στρογγύλης 𐅻 βʹ. κροκομάγματος 𐅻 βʹ. θείου ἀπύρου | |
| 𐅻 βʹ. λείοις παραχεῖται στρύχνου χυλὸς καὶ ἀνάπλασσε | 832 | |
13.833 | τροχίσκους ἐπὶ τῆς χρείας οἴνῳ αὐστηρῷ. Ἰσιδώρου πρὸς νομάς. ♃ οἰσυπηρῶν ἐρίων δραχμὰς μʹ. μολύβδου ῥι‐ νίσματος δραχμὰς ιʹ. λεπίδος 𐅻 ιʹ. ἀσφάλτου δραχμὰς ιʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 εʹ. καὶ στρογγύλης εʹ. σιδίων δραγμὰς | |
| 5 | εʹ. κηκίδων 𐅻 εʹ. μίσυος δραχμὰς εʹ. χαλκίτεως 𐅻 εʹ. λιβάνου 𐅻 εʹ. σμύρνης 𐅻 βʹ. ἀμόργης κοτύλας ηʹ. ἢ ξηρᾶς εʹ. τρο‐ χίσκος μέλας ᾧ χρῶμαι. ♃ σιδίων 𐅻 ιʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. κηκίδος 𐅻 ηʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. ἀλόης 𐅻 δʹ. σμύρνης 𐅻 βʹ. χαλκάνθου 𐅻 βʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. οἴνῳ ἀναλάμβανε. ἡ χρῆ‐ | |
| 10 | σις οἴνῳ γλυκεῖ. τροχίσκος δι’ ἁλικακάβων. ♃ λιθαργύρου 𐅻 κδʹ. ψιμυθίου 𐅻 ιβʹ ἢ κδʹ. ἁλικακάβου ῥίζης 𐅻 ηʹ. χαλ‐ κάνθου 𐅻 δʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. μίλτου ὥστε χρῶσαι, σὺν ὕδατι ἀναλάμβανε. τροχίσκος δι’ ὀριγάνου. ♃ ἐλαίας φύλλων χλω‐ ρῶν 𐅻 ηʹ. σιδίων 𐅻 στʹ. ὀριγάνου 𐅻 δʹ. ἀκακίας 𐅻 ιβʹ. | |
| 15 | χαλκίτεως 𐅻 δʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. μίσυος 𐅻 δʹ. οἴνου αὐστη‐ ροῦ. τροχίσκος ὁ διὰ τοῦ ῥοῦ. ♃ κηκίδος 𐅻 γʹ. ἀκακίας | |
| 𐅻 δʹ. χαλκάνθου 𐅻 εʹ. χαλκίτεως δραχμῆς ἥμισυ, σχιστῆς | 833 | |
13.834 | 𐅻 ηʹ. στρογγύλης 𐅻 δʹ. μίσυος 𐅻 γʹ. σιδίων 𐅻 εʹ. λε‐ πίδος 𐅻 δʹ. σμύρνης 𐅻 βʹ. ἀλόης 𐅻 βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 βʹ. λιβάνου φλοιοῦ 𐅻 δʹ. ταυροκόλλης 𐅻 γʹ. ῥοῦ βυρσοδεψικοῦ χοίνικος τὸ τέταρτον. οἱ δὲ χοίνικος ἥμισυ, ὄξους κοτύλην | |
| 5 | αʹ 𐅶ʹʹ. εἰς τὸ ἀποβρέξαι καὶ λεᾶναι τὸν ῥοῦν. Πολυείδου σφραγίς. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 γʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. ἢ σμύρνης 𐅻 ηʹ. χαλκάνθου 𐅻 βʹ. κυτίνων 𐅻 ιβʹ. χολῆς ταυρείας 𐅻 στʹ. ἀλόης 𐅻 ηʹ. οἴνῳ αὐστηρῷ ἀναλάμ‐ βανε. τροχίσκος Ἀνδρώνιος. ♃ κυτίνων 𐅻 ιʹ. κηκίδος 𐅻 ηʹ. | |
| 10 | σμύρνης 𐅻 δʹ. οἱ δὲ 𐅻 ιηʹ. ἄλλ. κηʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 δʹ. χαλκάνθου 𐅻 βʹ. σχιστῆς 𐅻 βʹ. οἱ δὲ 𐅻 δʹ. μίσυος Κυπρίου 𐅻 βʹ. γλυκεῖ ἀναλάμβανε. χρῶ πρὸς πολλὰ πολυχρήστῳ φαρμάκῳ. τροχίσκος Ἀχιλλᾶ. ♃ λεπίδος, μίσυος, ἀλόης ἀνὰ 𐅻 βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. σμύρνης 𐅻 βʹ. λι‐ | |
| 15 | βάνου 𐅻 δʹ. κηκίδος 𐅻 ηʹ. χαλκάνθου 𐅻 βʹ. σιδίων 𐅻 ηʹ. χολῆς ταυρείας 𐅻 βʹ. ὄξει ἀναλάμβανε. τροχίσκος πρὸς νο‐ | |
| μὰς Ἰσιδώρου γνωρίμου. ♃ μάννης, λιβάνου ἀνὰ 𐅻 λʹ. κυ‐ | 834 | |
13.835 | τίνων 𐅻 ηʹ. σχιστῆς 𐅻 ηʹ. κηκίδων 𐅻 ηʹ. χαλκάνθου, ἀρι‐ στολοχίας, σμύρνης, μίσυος Κυπρίου, ἀσβέστου ἀνὰ 𐅻 ιʹ. ἀκακίας 𐅻 ηʹ. ἀναλάμβανε οἴνῳ ἢ ὄξει καὶ λεάνας χρῶ. τρο‐ χίσκος ἄλλος πολύχρηστος. ♃ κηκίδος 𐅻 ηʹ. κυτίνων 𐅻 ιβʹ. | |
| 5 | χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. ἰοῦ 𐅻 στʹ. σχιστῆς 𐅻 ηʹ. χαλκάνθου, ἀκακίας, χολῆς ταυρείας, λιβάνου, ἀλόης, λυκίου, σμύρνης, ἐν ἄλλῳ καὶ μίσυος ἀνὰ 𐅻 ηʹ. λείου, τοῖς ὑπὸ κύνα καύ‐ μασι πολλῷ ὄξει. τροχίσκος Ἀπολλωνίου Ἀρχιστράτορος σμίλινος, ὡς Ἀλκιμίων πολύχρηστος. ♃ ψιμυθίου 𐅻 ιʹ. λι‐ | |
| 10 | θαργύρου 𐅻 εʹ. ἀλόης 𐅻 νʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. σμύρνης δραχμὴν αʹ. οἱ δὲ 𐅻 βʹ. κιμωλίας 𐅻 κεʹ. ἀναλάμ‐ βανε οἴνῳ, χρῶ ἐνίοτε σὺν οἴνῳ καὶ ῥοδίνῳ. πρὸς ἐρυσιπέ‐ λατα ᾧ χρῶμαι. ♃ λιθαργύρου λίτρας ζʹ. ψιμυθίου δραχμὴν αʹ. ὀπίου γο γʹ. θείου ἀπύρου οὐγγίας γʹ. κρόκου οὐγγίας γʹ. | |
| 15 | σὺν γλυκεῖ ἀναλάμβανε, χρῶ σὺν γλυκεῖ. Γλαυκίου πολύχρη‐ στος. ♃ στυπτηρίας ὑγρᾶς 𐅻 ρʹ. σμύρνης 𐅻 ηʹ. κρόκου 𐅻 ηʹ. | |
| σὺν γλυκεῖ ἀναλάμβανε πρὸς ἐρυσιπέλατα καλός. ♃ ἀκακίας | 835 | |
13.836 | 𐅻 ηʹ. μίσυος 𐅻 δʹ. ὀπίου 𐅻 βʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. σὺν ὄξει ἀναλάμβανε. ποιεῖ καὶ πρὸς ἕρπητας. ἄλλος πρὸς τὰ αὐτὰ ποιῶν. ♃ ὀπίου 𐅻 δʹ. ἀκακίας 𐅻 δʹ. διφρυγοῦς 𐅻 δʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. ἀναλάμβανε σὺν ὕδατι, χρῶ σὺν ὄξει. ἄλλος | |
| 5 | πρὸς ἐρυσιπέλατα. ♃ ψιμυθίου 𐅻 ηʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 δʹ. μηκωνείου 𐅻 βʹ. πηγάνου φύλλων 𐅻 βʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. κι‐ μωλίας 𐅻 βʹ. ἀμύλου 𐅻 βʹ. μέλι καὶ ὄξος. πρὸς ἕρπητας ὁ Τιβερίου Καίσαρος. ♃ διφρυγοῦς, μηκωνείου, σχιστῆς, ἀκα‐ κίας ἀνὰ οὐγγίας γʹ. ὄξει ἢ ὕδατι ἀναλαμβάνων χρῶ. ἡ κε‐ | |
| 10 | ρανίτος πολύχρηστος. ♃ ἀῤῥενικοῦ 𐅻 λβʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 λβʹ. οἱ δὲ ηʹ. ἴρεως 𐅻 λβʹ. κηκίδος 𐅻 ιστʹ. οἱ δὲ 𐅻 ηʹ. στυπτη‐ ρίας στρογγύλης 𐅻 στʹ. χαλκίτεως 𐅻 στʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ιστʹ. χαλκάνθου 𐅻 ηʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ηʹ. ὄξους χοᾶς δʹ. λείου, τοῖς ὑπὸ κύνα καύμασι, χαλκῇ θυείᾳ καὶ δοίδυκι. | |
| 15 | ἐὰν δὲ μὴ ἔχῃς θυείαν χαλκῆν, λεπίδος βάλλε μνᾶν αʹ. ὅ ἐστι 𐅻 ρʹ. τροχίσκος Βιθυνὸς καλούμενος κατεσκευασμένος | |
| ἐν Σικελίᾳ. πρὸς νομὰς, σύριγγας, πτερύγια, σὺν κηρωτῇ δι‐ | 836 | |
13.837 | πλῇ πρὸς ἕρπητας, ἐρυσιπέλατα καὶ ἄλλα. ♃ σιδίων 𐅻 στʹ. κηκίδος 𐅻 στʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 δʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 στʹ. χαλκάνθου 𐅻 γʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 στʹ. χαλκίτεως 𐅻 στʹ. μίσυος 𐅻 γʹ. νίτρου 𐅻 βʹ. λιβάνου 𐅻 βʹ. καδμείας 𐅻 στʹ. | |
| 5 | λεπίδος χαλκοῦ δραχμὰς δʹ. χρυσοκόλλης 𐅻 βʹ. ὄξους, τοῖς ὑπὸ κύνα σκεύαζε. τροχίσκος πρὸς κονδυλώματα καὶ τὰς ἐν δακτύλῳ φλεγμονὰς καὶ πτερύγια. ♃ λιβάνου, ἀκακίας, στίμ‐ μεως ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 βʹ. ἰοῦ, σμύρνης, ὀπίου, μήκωνος, κόμμεως, νάρδου Κελτικῆς ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 βʹ. μετὰ οἴνου | |
| 10 | αὐστηροῦ λεαίνων περίχριε. [Ξηρὰ πολυειδὴς διὰ τῶν προγραφέντων δηλουμένη πρὸς τί ἕκαστον ἁρμόττει. τὰ ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένα κατὰ τὸ τέλος τῶν ἐκτός.] Ξηρὸν σηπτὸν, ἄδη‐ κτον. ♃ σανδαράχης 𐅻 βʹ. ἀῤῥενικοῦ 𐅻 βʹ. ἀσβέστου 𐅻 δʹ. | |
| 15 | μάννης 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. ἴσχαιμος ᾗ χρῶμαι. ♃ χαλκίτεως, μίσυος, μάννης ἀνὰ 𐅻 δʹ. οἱ δὲ δύο, λείοις χρῶ. ξανθὴ ᾗ | |
| χρῶμαι. ♃ χαλκίτεως 𐅻 ρʹ. χαλκάνθου 𐅻 νʹ. μίσυος ὀπτοῦ | 837 | |
13.838 | 𐅻 κεʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ιβʹ 𐅶ʹʹ. λείοις χρῶ. ἴσχαιμος μεγάλη. ♃ μίσυος Κυπρίου 𐅻 ζʹ. χαλκάνθου 𐅻 ζʹ. φλοιοῦ πίτυος 𐅻 δʹ. μάννης, λιβάνου 𐅻 δʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 δʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ιεʹ. χαλκίτεως 𐅻 ιεʹ. ἀσβέστου 𐅻 ηʹ. | |
| 5 | οἱ δὲ 𐅻 μʹ. γύψου πεφωγμένου 𐅻 δʹ. οἱ δὲ εʹ. λείοις χρῶ. ἴσχαιμος Ἀφροδᾶ. ♃ χαλκίτεως 𐅻 στʹ. μάννης λιβάνου 𐅻 βʹ. ῥητίνης τερμινθίνης φρυκτῆς ἀνὰ 𐅻 δʹ. χρῶ λείοις πρὸς αἱμοῤῥοΐδας. ἄλλο, ὡς Ἁρπόκρας. ♃ σανδαράχης 𐅻 βʹ. ἀρ‐ σενικοῦ 𐅻 δʹ. ἀσβέστου 𐅻 ηʹ. τροχίσκους ποίει λεαίνων σὺν | |
| 10 | ὕδατι ἡμέρας μʹ. καὶ οὕτως περίχριε. πρὸς αἱμοῤῥοΐδας ᾗ χρῶμαι. ♃ ἀρσενικοῦ 𐅻 ηʹ. σανδαράχης 𐅻 ηʹ. ἐλατηρίου 𐅻 δʹ. θαψίας 𐅻 βʹ. χρυσοκόλλης 𐅻 δʹ. ἀσβέστου 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. ξηρὸν ἐκ τῶν Γάλλου, πολύχρηστον πρὸς πτε‐ ρύγια. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ηʹ. ἰοῦ 𐅻 ιʹ. λείοις χρῶ, ἐπαινεῖ‐ | |
| 15 | ται. πρὸς πτερύγια καλή. ♃ χαλκίτεως, ἰσχάδων κεκαυμένων, σιδίων ῥοᾶς, λεπίδος χαλκοῦ, ἴσον ἑκάστου. ἐπὶ τῆς χρήσεως μίσγε μέλι ἑφθὸν, ἐμπλαστρῶδες ποιῶν ἐπίθες. παρ’ | |
| ἡμέραν λῦε περιμάσσων καὶ μὴ καταντλῶν, μηδὲ καταπάσ‐ | 838 | |
13.839 | σων. ἀνθηρὰ ᾗ χρῶμαι. ♃ σανδαράχης 𐅻 λβʹ. οἱ δὲ ιστʹ. σχιστῆς, σμύρνης, μάγματος κρόκου ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. ἴρεως δραχμὰς ιστʹ. κυπέρου 𐅻 ξστʹ. ἀνθηρὰ παρὰ Μάγνου. ♃ κασσίας 𐅻 κδʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. κηκίδος 𐅻 δʹ. σώρεως 𐅻 δʹ. | |
| 5 | μίσυος 𐅻 δʹ. σανδαράχης δραχμὰς ηʹ. σιδίων δραχμὴν αʹ. σμύρνης ὀβολοὺς δʹ. κινναμώμου ὀβολοὺς δʹ. κρόκου 𐅻 βʹ. μυρίκης καρποῦ 𐅻 βʹ. λείοις χρῶ. ξηρὸν κεφαλικόν. ♃ ἴρεως 𐅻 δʹ. λιβάνου 𐅻 βʹ. πάνακος 𐅻 βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 βʹ. λείοις χρῶ καὶ πρὸς νομάς. ἐπουλοῦν ξηρόν. ♃ ὀστρέων κε‐ | |
| 10 | καυμένων 𐅻 βʹ. μάννης δραχμὴν αʹ. καδμείας ὀβολοὺς γʹ. λείοις χρῶ καὶ πρὸς νομάς. ἄλλο ἐπουλοῦν ξηρόν. ♃ πίτυος φλοιοῦ 𐅻 στʹ. μάννης 𐅻 στʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 στʹ. κισσή‐ ρεως 𐅻 δʹ. ῥητίνης 𐅻 δʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ιβʹ. λείοις χρῶ. ἄλλο ἐπουλοῦν καὶ πρὸς κακοήθη. ♃ πίτυος φλοιοῦ 𐅻 στʹ. | |
| 15 | κέρατος ἐλαφείου κεκαυμένου 𐅻 δʹ. καδμείας 𐅻 κβʹ. ψιμυ‐ | |
| θίου 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 δʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 βʹ. λείοις χρῶ. | 839 | |
13.840 | ἄλλο. ♃ κηκίδων 𐅻 δʹ. ψιμυθίου 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. λι‐ θαργύρου 𐅻 ηʹ. σκωρίας μολύβδου 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. τὸ τῆς Μαίας καλὸν πρὸς κονδυλώματα καὶ ῥαγάδας. ♃ κηκίδος 𐅻 ηʹ. μολυβδαίνης 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. ψιμυθίου 𐅻 δʹ. | |
| 5 | λείοις χρῶ. ὀνήτωρ εἰς ἅπαντα. ♃ ἴρεως δὲ ἀντὶ τῆς μο‐ λυβδαίνης, λιθαργύρου δύο μέρη ἔμβαλλε, τῶν λοιπῶν δὲ ἀνὰ μέρος ἕν. ξηρὸν σηπτὸν Λεκανίου Ἀρείου. ♃ ἀρσε‐ νικοῦ λίτραν αʹ. ἀσβέστου 𐅻 βʹ. ἐν ὕδατι τρῖβε ἐπὶ ἡμέ‐ ρας λʹ. ἀλλάσσων δὶς τῆς ἡμέρας τὸ ὕδωρ ἐν ἡλίῳ, εἶτα | |
| 10 | ἀναξηράνας χρῶ. ἐγκάθισμα πρὸς αἱμοῤῥοΐδας τὸ Φανίου. χαλκάνθου, στυπτηρίας σχιστῆς, χαλκίτεως, μίσυος ὠμοῦ, σανδαράχης ἀνὰ δραχμὰς δʹ. λεῖα πάντα ἔχε. ἐπὶ τῆς χρή‐ σεως οὖρον παλαιὸν ταριχηρὸν ἀνδρὸς ἑνὸς, μέτρῳ ξε. βʹ. βάλε εἰς ὀστρακίνην λεκάνην, τοῦ δὲ φαρμάκου 𐅻 ιβʹ. προσ‐ | |
| 15 | έγχεον τοῦ οὔρου, ὥστε ἀεὶ τοὺς δύο ξέστας τηρεῖσθαι. τούτῳ χρῶ ἐγκαθίζων ἐπὶ ἡμέρας ζʹ. ἐν ταύταις γὰρ ἐνερ‐ γεῖ. ὅταν δὲ γλοιῶδες γένηται τῇ ὑποστάθμῃ, περίχριε τὸ | |
| δακτύλιον. ξηρὸν σάρκας ἐπουλοῦν, ἄδηκτον, ὡς Ἁρπόκρας. | 840 | |
13.841 | ♃ σανδαράχης, χρυσοκόλλης, ἀρσενικοῦ τὸ ἴσον ἑκάστου καὶ πρὸς κακοήθη ποιεῖ. πρὸς νομὰς ὁ Ἀσκληπιὸς λεγόμενος. ♃ χαλκίτεως, ἀρσενικοῦ τὸ ἴσον, ἀσβέστου τὸ διπλοῦν. ἔχει δὲ καὶ σανδαράχης ἴσην πρὸς τὰ ἄλλα. πρὸς τὰ ἐν δακτυ‐ | |
| 5 | λίῳ, στυπτηρίας ὑγρᾶς ἡλίκον κάρυον, σὺν μέλιτος κυάθοις δυσὶν ἑψήσας χρῶ. ξηρὸν πρὸς νομὰς ᾧ χρῶμαι. ♃ λεπίδος, ἀῤῥενικοῦ, χάρτου κεκαυμένου, μολύβδου κεκαυμένου ἀνὰ 𐅻 δʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 εʹ. λεάνας χρῶ. ἄλλως. ♃ λεπίδος, ἀρσε‐ νικοῦ, θείου, μολύβδου κεκαυμένου, χαλκοῦ ἀνὰ 𐅻 δʹ. σαν‐ | |
| 10 | δαράχης 𐅻 δʹ. ἰοῦ δραχμὴν αʹ. χάρτου κεκαυμένου 𐅻 δʹ. χρῶ σὺν ῥοδίνῳ ἢ μέλιτι. Κρίσπου τὸ εὐῶδες πρὸς νομάς. ♃ λεπίδος 𐅻 βʹ. ἀῤῥενικοῦ 𐅻 βʹ. σανδαράχης 𐅻 βʹ. κηκίδος 𐅻 δʹ. σμύρνης δραχμὴν αʹ. λιβάνου δραχμὴν αʹ. χαλκάνθου 𐅻 βʹ. χάρτου κεκαυμένου 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. πρὸς νομὰς | |
| 15 | Ἀντιπάτρου. ♃ χρυσοκόλλης οὐγγίας στʹ. ἀῤῥενικοῦ οὐγ‐ γίας στʹ. ξηρῷ καὶ σὺν ῥοδίνῳ. ἄλλο, ὡς Ἀλκιμίων. ♃ | |
| ἀρσενικοῦ 𐅻 βʹ. λεπίδος 𐅻 γʹ. χρυσοκόλλης δραχμὴν αʹ. ξηρῷ | 841 | |
13.842 | καὶ σὺν ῥοδίνῳ. ὑδαρὲς, ἐπουλοῖ σὺν κηρωτῇ ῥοδίνῃ. ἄλλο Πουπλίου πρὸς νομάς. ♃ ἀσβέστου 𐅻 δʹ. ἀρσενικοῦ, λεπί‐ δος, χαλκίτεως, σανδαράχης ἀνὰ δραχμὴν αʹ. λείοις χρῶ. ἔνιοι σανδαράχης δραχμὴν αʹ. τὸ διὰ τῶν φυτῶν πρὸς νο‐ | |
| 5 | μὰς καλόν. ♃ σιδίων, χρυσοκόλλης, ἀλόης ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἀῤῥε‐ νικοῦ, σανδαράχης ἀνὰ 𐅻 βʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. χαλκίτεως δρα‐ χμὰς δʹ. σμύρνης ξηρᾶς 𐅻 ηʹ. ἐλαίας ξηρᾶς φύλλων 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 ηʹ. λείοις χρῶ. ἄλλο Ἀλκιμίωνος. ♃ ὀξυμυρσίνης 𐅻 ηʹ. σιδίων 𐅻 ιβʹ. ἐλαίας φύλλων 𐅻 ιβʹ. μύρτων μελάνων | |
| 10 | 𐅻 ιβʹ. καὶ τῶν λεπύρων 𐅻 ιβʹ. ἀκανθίνης σποδοῦ 𐅻 ηʹ. σικυΐνης σποδοῦ 𐅻 ιστʹ. ὄρχεως βοτάνης 𐅻 ηʹ. ξηρῷ σὺν μέ‐ λιτι. τὸ χρυσοῦν ᾧ χρῶμαι. ♃ σιδίων 𐅻 κεʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιʹ. χαλκάνθου 𐅻 ηʹ. μίσυος 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 ιστʹ. κηκίδος 𐅻 ιεʹ. μελαντηρίας τῆς ἀπὸ ἥλων ἐσκευασμένης 𐅻 εʹ. | |
| 15 | χαλκίτεως 𐅻 ηʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. λείοις χρῶ, ἐπὶ πολὺ λεάνας σὺν ὄξει. πρόσφατον πρακτικώτερόν ἐστι πρὸς | |
| νομὰς, ὡς Φιλῖνος, μεταβλητικὸν, πυοποιόν. ♃ ἀφρονίτρου | 842 | |
13.843 | λίτρας βʹ. μέλιτος λίτρας βʹ. φυράσας τὸ ἀφρόνιτρον, τῷ μέλιτι καῦσον, εἶτα λεάνας πρόσμισγε. ἴρεως Ἰλλυρικῆς οὐγγίας στʹ. λεάνας χρῶ καὶ σὺν μέλιτι. ξηρὸν σηπτόν. ♃ ἀρσενικοῦ, σανδαράχης ἀνὰ 𐅻 βʹ. ἀσβέστου 𐅻 δʹ. οἱ δὲ γʹ. λείοις χρῶ. | |
| 5 | ἄλλο. ♃ ἀσβέστου, ἀρσενικοῦ, χαλκάνθου ἀνὰ 𐅻 δʹ. λέαινε σὺν ὕδατι θερμῷ ἐπὶ πλεῖστον καὶ ἀναξηράνας καὶ λεάνας χρῶ. ξηρὸν σηπτὸν τὸ Μελίτωνος. ♃ ἀρσενικοῦ, σανδαρά‐ χης, ἀσβέστου, κισσήρεως ἀνὰ 𐅻 δʹ. τρῖβε ἐν ὕδατι ἐπὶ ἡμέ‐ ρας λʹ. ἀλλασσομένου τοῦ ὕδατος, πάσῃ ἡμέρᾳ ξηράνας, | |
| 10 | λείοις χρῶ. ξηρὸν πρὸς αἱμοῤῥοΐδας, ὡς Ἀπολλώνιος Ταρ‐ σεὺς γνώριμος, καλόν. ♃ χαλκίτεως κεκαυμένης, λεπίδος, ἀρ‐ σενικοῦ κεκαυμένου, χαλκάνθου ἀνὰ 𐅻 δʹ. διφρυγοῦς 𐅻 βʹ. σώρεως κεκαυμένης ὀβολοὺς τέσσαρας, λιθαργύρου κεκαυμέ‐ νης ὀβολοὺς δʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 δʹ. | |
| 15 | λείοις χρῶ. [Τὰ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένα ξηρὰ | |
| κατὰ τὸ εʹ. τῶν ἐκτὸς, ἃ Μαρκέλλας ἐπιγράφει.] Ὁ μὲν Ἀν‐ | 843 | |
13.844 | δρόμαχος ἀνέμιξε τὰ κατὰ πάθος ἁρμόττοντα ξηρὰ τοῖς κατὰ τὰ πεπονθότα. διωρισμένως δ’ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γέ‐ γραπται κατὰ τὸ εʹ. ἰδίαις μὲν προγραφαῖς δηλούμενα τὰ κατὰ πάθος, ἰδίαις δὲ καὶ τὰ μετὰ τόπου πεπονθότος. ἄνευ | |
| 5 | μὲν γὰρ τόπου γέγραπται πρὸς αὐτοῦ τὰ ἐπουλωτικὰ καὶ τὰ ἐσχαρωτικὰ καὶ τὰ πρὸς νομὰς ἁρμόττοντα καὶ ἄνθρα‐ κας καὶ τὰ καλούμενα ἴσχαιμα. μετὰ τόπου δὲ πεπονθότος, ὅσα πρὸς πολύποδα καὶ ὀζαίνας καὶ τὰς ἐκ μυκτήρων αἱ‐ μοῤῥαγίας καὶ τὰς ἐν στόματι νομὰς καὶ οὖλα πλαδῶντα | |
| 10 | καὶ τὰς ἐπὶ τῶν γενείων ὀχθώδεις ἐπαναστάσεις καὶ πρὸς παρωνυχίας καὶ πτερύγια καὶ πρὸς τὰς ἐν δακτυλίῳ ῥαγά‐ δας καὶ πρὸς τὰς αἱμοῤῥοΐδας. ἔνια δὲ καὶ τὴν ὁμωνυμίαν ἔσχηκεν ἀπὸ τοῦ πεπονθότος. ἁρμόττει δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις μέρεσιν, ὁποῖα καὶ τὰ κεφαλικὰ καλούμενα πρὸς τῶν ἰα‐ | |
| 15 | τρῶν ἐστιν, ἁρμόττοντα μὲν ἐξαιρέτως ἐν τοῖς ὀστοῖς, δυ‐ νάμενα δὲ καὶ τὰς ἐν ὅλῳ τῷ σώματι γιγνομένας ἐλκώσεις σαρκοῦν. ἐπὶ γὰρ τῆς κεφαλῆς οὐχ ὡς κεφαλῆς ἁρμόττειν μάλιστα πέφυκεν. ἀμέλει καὶ χωρὶς τοῦ γεγυμνῶσθαι | |
| τὸ ὀστοῦν, οὐδὲν αὐτῶν χρῄζομεν, ἀλλ’ ἐπὶ τῶν γεγυμνω‐ | 844 | |
13.845 | μένων, ἐπειδὴ τὴν τῶν λιπαινόντων φαρμάκων χρῆσιν εὐλα‐ βούμεθα, τοῖς ξηροῖς μόνοις χρώμεθα, φεύγοντες τὰ καλού‐ μενα πρὸς τῶν ἰατρῶν ἔμμοτα, διὰ μοτῶν ἐγχριομέ‐ νων προσφερόμενα. καθάπερ δὲ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς γεγυμνωμέ‐ | |
| 5 | νων τῶν ὀστῶν ἡ χρῆσις αὐτῶν ἐπιτήδειός ἐστι μάλιστα, κατὰ τοῦτο κᾀπὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων ὀστῶν τῶν γεγυμνω‐ μένων εἴτε βραχίων εἴτε πῆχυς εἴτε κερκὶς εἴτε μηρὸς εἴτε κνήμη τύχοι. διὸ κᾀγὼ τὰ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένα ξηρὰ μέλλων ἐφεξῆς γράφειν, εὑρὼν αὐτὸν ἁπάντων πρῶτα | |
| 10 | γεγραφότα τὰ κεφαλικὰ καὶ αὐτὸς γράψω πρῶτα διὰ τὸ μὴ μόνον ἐπὶ τῶν ἐν τῇ κεφαλῇ γεγυμνωμένων ὀστῶν, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων ὁμοίως πεπονθότων, ὑπάρχειν αὐτὰ χρήσιμα. δεύτερα δ’ ἐπ’ αὐτοῖς γράψω τὰ ἐπουλωτικὰ, τὰ μεταξὺ πάνθ’ ὑπερβὰς, ὅσα τόπου πεπονθότος ἐφάπτεται. | |
| 15 | μετὰ δὲ τὰ ἐπουλωτικὰ τὰ ἐφεξῆς ἅπαντα κατὰ τὴν προ‐ ειρημένην ἄρτι μοι τάξιν. ἔνια μέντοι τῶν ξηρῶν τούτων φαρμάκων διττὴν ἔχει χρῆσιν, ὡς καὶ ξηροῖς αὐτοῖς δύνα‐ σθαι χρῆσθαι καὶ μιγνυμένοις ἑτέροις τισὶν, ὡς καὶ αὐτὸς | |
| Ἀσκληπιάδης ἐπισημαίνεται. | 845 | |
13.846 | [Ξηρὰ κεφαλικά.] Ξηρὸν κεφαλικὸν ᾧ ἐχρήσατο Λεύ‐ κιος ὁ καθηγητής. ἀφίστησι λεπίδας, ἀνάγει ὀστᾶ ἐφθορότα καὶ τὰ κοῖλα σαρκοῖ. τὸ φάρμακόν ἐστιν ἀλιπές. ♃ ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 δʹ. πάνακος 𐅻 δʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 βʹ. μάννης | |
| 5 | 𐅻 βʹ. ἄλλοι χωρὶς ἀριστολοχίας. ἅπαντα κόπτε καὶ σῆθε, χρῶ κατ’ ἰδίαν καὶ μετὰ μέλιτος. τὸ διὰ τοῦ σιλφίου. τὰ τετυλωμένα ὑπεκτήκει καὶ τὰ ῥυπαρὰ ἀνακαθαίρει καὶ τὰ κοῖλα πληροῖ τῶν ἑλκῶν, τοὺς ὑπολειπομένους χιτωνίσκους ὑπεκτήκει. ♃ ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 ιβʹ. κισσήρεως ἢ | |
| 10 | σώρεως ὀπτῆς κατεσβεσμένης οἴνῳ 𐅻 ηʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ηʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. σιλφίου 𐅻 νʹ. χαλκοῦ λεπίδος 𐅻 βʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. ξηρῷ καὶ μετὰ μέλιτος. ἐν ἄλλαις γραφαῖς σίλφιον οὐκ ἔχει. τὸ διὰ τῶν ὀρόβων Ξενοκράτους. ♃ ὀρό‐ βων κιῤῥῶν ἀλεύρου 𐅻 ηʹ. Ἰλλυρικῆς 𐅻 ιʹ. μάννης 𐅻 εʹ. | |
| 15 | ἀριστολοχίας 𐅻 εʹ. λεπίδος 𐅻 εʹ. λείοις χρῶ καὶ μετὰ μέ‐ λιτος. ἐν ἄλλαις γραφαῖς βρυωνίας ῥίζης 𐅻 ηʹ. μάννης 𐅻 ιβʹ. | |
| λεπίδος 𐅻 ιβʹ. ἴρεως 𐅻 ιβʹ. ὀρόβου 𐅻 ιʹ. ἀριστολοχίας μα‐ | 846 | |
13.847 | κρᾶς 𐅻 ιεʹ. τὸ διὰ τῆς Σεραπιάδος ἐπιγραφόμενον, ἀφίστησι λεπίδας καὶ σαρκοποιεῖ, τῶν ἄγαν ἐστὶν ἀναξηραντικῶν. Σεραπιάδος τῆς ὄρχεως 𐅻 ηʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ηʹ. πρασίου ξηροῦ 𐅻 ηʹ. ὀρόβου ἀλεύρου 𐅻 ιʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 νʹ. ξηρῷ | |
| 5 | καὶ μετὰ μέλιτος. Τρύφωνος κεφαλικόν. ἀφίστησι λεπίδας. ♃ πίτυος φλοιοῦ 𐅻 στʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 στʹ. κισσήρεως κεκαυμένης 𐅻 στʹ. μάννης λιβάνου, ἀριστολοχίας, ἴρεως Ἰλ‐ λυρικῆς, ῥητίνης πιτυΐνης ἀνὰ 𐅻 δʹ. σμύρνης, ἀλόης ἀνὰ 𐅻 βʹ. ξηρῷ καὶ μετὰ μέλιτος. ἐν δὲ ταῖς Ἀθηναίου γραφαῖς χω‐ | |
| 10 | ρὶς πίτυος φλοιοῦ ἔστι τὸ φάρμακον. ἔχει δὲ καὶ κηκίδος τὸ ἴσον ἐν τῷ μαννίνῳ. [Ξηρὰ ἐπουλωτική.] Περὶ πάντων ἑλκῶν προσφάτων, παλαιῶν, εὐθεραπεύτων, δυσθεραπεύτων ἔν τε τοῖς τῆς θε‐ ραπευτικῆς μεθόδου βιβλίοις εἴρηται κατὰ τὸ γʹ καὶ δʹ καὶ εʹ. | |
| 15 | ὑπόμνημα καὶ κατὰ ταύτην τὴν πραγματείαν ἐν τοῖς ἔμ‐ προσθεν, ἐπιδεικνύντος μου τῶν μὲν ἄνευ περιστάσεως ἁπά‐ | |
| σης ἑλκῶν κοίλων τὰ σαρκωτικὰ φάρμακα δυνάμεως εἶναι | 847 | |
13.848 | ῥυπτικῆς ἀδήκτου. τὰ δ’ ἐπουλωτικὰ ξηραντικώτερα μετὰ τοῦ στύφειν ἀδήκτως, τὰ καθαιρετικὰ τῶν ὑπερσαρ‐ κούντων θερμὰ καὶ δριμέα. καὶ μέντοι καὶ τίνα κάλλιστα νομίζω τῶν ἐπουλωτικῶν εἶναι, προείρηταί μοι διὰ τῆς θε‐ | |
| 5 | ραπευτικῆς μεθόδου, καθ’ ἣν ἁπάντων παθῶν τῆς ἰάσεως αἱ μέθοδοι δελήλωνται καὶ τῶν εἰς ἕλκη διαφερουσῶν ἔμπρο‐ σθεν ἐν τῇδε τῇ νῦν προκειμένῃ. ὁ δ’ Ἀσκληπιάδης ἔγραψε φάρμακα, καθάπερ καὶ ὁ Ἀνδρόμαχος ἐπουλωτικὰ, μὴ προσ‐ διορισάμενος πότερον ἀπεριστάτων ἑλκῶν ἢ τῶν ἰδίως δυσ‐ | |
| 10 | επουλώτων λεγομένων, ἃ διαφέρειν ἀλλήλων ἐδείχθη πλείοσι διαφοραῖς, ἴδιον ἑκάστης ἐχούσης σκοπὸν τῆς θεραπείας. ἔν τισι μέντοι προσγεγράφασιν ὅτι καὶ πρὸς κακοήθη, ἢ πάλιν, ὅτι πρὸς κονδυλώματα καὶ ῥαγάδας. ὁ δ’ Ἀσκληπιάδης καίτοι μᾶλλον τοῦ Ἀνδρομάχου τοὺς ὁρισμοὺς εἰωθὼς προσ‐ | |
| 15 | τιθέναι, παρέλιπεν ἐπὶ τῶν ἐπουλωτικῶν. ἀλλ’ ἐξ ὧν ἐγὼ διῆλθον, ἔν τε τῇ θεραπευτικῇ πραγματείᾳ καὶ τῇ νῦν ἐνε‐ στώσῃ δῆλον ἔσται τοῖς προσέχουσι τὸν νοῦν, ὅπως ἑκά‐ | |
| στῳ τῶν γεγραμμένων χρηστέον. ξηρὰ ἐπουλωτική. | 848 | |
13.849 | [Ἀσκληπιάδου σποδοειδὴς ἐκ τῶν Μάγνου.] ♃ Ἀσβέ‐ στου 𐅻 στʹ. μάννης λιβάνου 𐅻 δʹ. λεπίδος 𐅻 δʹ. ἄλλως. ἀσβέστου 𐅻 ιβʹ. λεπίδος 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 δʹ. ὡς δὲ Ἀρχί‐ βιος. ♃ λεπίδος 𐅻 ηʹ. καὶ μάννης 𐅻 ηʹ. ἢ 𐅻 δʹ. ἐν ἄλλαις | |
| 5 | γραφαῖς 𐅻 ηʹ. ἀσβέστου. ὡς δὲ Ἡλιόδωρος, ἀσβέστου 𐅻 ηʹ. μάννης λιβάνου 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 δʹ. κιῤῥὸν ἐπουλωτικόν. ♃ μίσυος ὀπτοῦ 𐅻 ηʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ιʹ. μάννης 𐅻 στʹ. λείοις χρῶ. [Μάγνου ἐπουλωτικόν.] ♃ Διφρυγοῦς 𐅻 δʹ. λεπίδος | |
| 10 | 𐅻 δʹ. Ἰλλυρίδος 𐅻 βʹ. μάννης δραχμὰς βʹ. λείοις χρῶ. τὸ διὰ τῆς κισσήρεως. ♃ κισσήρεως ὀπτῆς οἴνῳ κατεσβεσμένης δραχμὰς ηʹ. λεπίδος 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 δʹ. ἴρεως δραχμὰς δʹ. ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. ἄλλη Πτολεμαίου γνωρίμου, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ δυσαλθῆ. ♃ πίτυος φλοιοῦ | |
| 15 | 𐅻 στʹ. καδμείας ὀπτῆς δραχμὰς ηʹ. λεπίδος δραχμὰς δʹ. κέ‐ ρατος ἐλαφείου κεκαυμένου 𐅻 δʹ. μάννης δραχμὰς δʹ. λείοις | |
| χρῶ. ἐν ἄλλαις γραφαῖς ἔχει, μολύβδου κεκαυμένου καὶ πε‐ | 849 | |
13.850 | πλυμένου δραχμὰς δʹ. μολυβδαίνης 𐅻 ηʹ. ξηρὰ ἐσχαρωτική. λέλεκται καὶ περὶ τούτων ὅτι δριμείας εἰσὶ καὶ καυστικῆς δυνάμεως, ὥστε καὶ ἡ χρῆσις αὐτῶν ἐπί τε τῶν δι’ ὑπερ‐ βάλλουσαν ὑγρότητα καὶ δυσκρασίαν τοῦ πεπονθότος μορίου | |
| 5 | γίνεται καὶ διὰ τὰς ἐγγιγνομένας ἐνίοις μέρεσι σηπεδόνας. ἐσχαρωτικὰ Ἀσκληπιάδου. μήλινον Λευκίου καθηγητοῦ, ἐσχα‐ ρωτικὸν καὶ τύλων ἐκκοπτικὸν, καταπασσόμενον καὶ προσ‐ θλιβόμενον ἐν πυρῆνι μύλης. ἔστι δὲ κατασταλτικὸν καὶ τῶν δυσαλθῶν ἐπουλωτικὸν, εἴ τις ἐπὶ λεπτῶν χρήσαιτο τῷ | |
| 10 | φαρμάκῳ, τῷ δὴ λεγομένῳ χνοῒ χρώμενος. ♃ χαλκίτεως ὠμῆς 𐅻 ηʹ. καδμείας 𐅻 δʹ. νῆστις σιέλῳ ἀναλάμβανε ἐπὶ τοσοῦ‐ τον, ὥστε αὐτὸ μόνον νοτίσαι τὸ φάρμακον, εἶτα συνάγαγε καὶ πωμάσας ἔα μήλινον γενέσθαι, καὶ ξηράνας ἐν σκιᾷ κού‐ φως περιφέρων τὸν τριβέα ἀναλάμβανε καθὼς προείρηται. | |
| 15 | παρ’ ἄλλοις καλεῖται τὸ φάρμακον φαιόν. ἀναλαμβάνεται δὲ ὄξει δριμυτάτῳ καὶ ξηραίνεται καὶ λεαίνεται. ἐν ἄλ‐ | |
| λαις γραφαῖς, ὥσπερ Εὔνομος ὁ Ἀσκληπιάδης ἐχρήσατο, | 850 | |
13.851 | ἔχει δὲ οὕτως. ♃ χαλκίτεως 𐅻 ιβʹ. καδμείας 𐅻 στʹ. σανδα‐ ράχης 𐅻 στʹ. ὄξει ἀναλαμβάνεται. ἄλλο. ♃ χαλκίτιδος ὀπτῆς, χαλκάνθης ὀπτῆς, καδμείας ὀπτῆς, ἑκάστου τὸ ἴσον καὶ νῆστις ἀναλάμβανε σιέλῳ. εὔτονον ἐπιγραφόμενον. ♃ | |
| 5 | χαλκίτεως ὀπτῆς 𐅻 ηʹ. χαλκάνθου 𐅻 ηʹ. σανδαράχης 𐅻 ηʹ. καδμείας 𐅻 ηʹ. ξηρῷ κατάπασσε. τὸ διὰ τῶν δʹ. ♃ χαλκί‐ τεως ὀπτῆς 𐅻 δʹ. μίσυος ὀπτῆς 𐅻 δʹ. διφρυγοῦς 𐅻 δʹ. χαλ‐ κάνθης ὀπτῆς 𐅻 δʹ. χρῶ. ἐσχαρωτικὸν σφόδρα γενναῖον. ♃ στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ιστʹ. χαλκάνθου 𐅻 ιστʹ. κηκίδων 𐅻 ιστʹ. | |
| 10 | μίσυος Κυπρίου 𐅻 ιστʹ. σώρεως 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. [Ἐπιτετευγμένον, ὡς Εὔνομος.] ♃ Μίσυος ξενικοῦ 𐅻 ιστʹ. σώρεως 𐅻 ιβʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 βʹ. λίθου σχι‐ στοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. χαλκάνθου 𐅻 δʹ. σανδαράχης 𐅻 δʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ καταπάσσων καὶ προσ‐ | |
| 15 | θλίβων τῷ πυρῆνι. πρὸς νομάς. τὰ σηπεδονώδη τῶν ἑλκῶν, ὅταν ἐπινέμηται τοὺς πέριξ τόπους, ὀνομάζουσιν ἰδίως νο‐ | |
| μὰς, καὶ δῆλον ὅτι τῶν σφοδροτάτων φαρμάκων αἱ τοιαῦ‐ | 851 | |
13.852 | ται δέονται διαθέσεις, ἀμέλει καὶ καυστηρίοις ἐπ’ αὐτῶν χρώμεθα πολλάκις. πρὸς νομὰς Ἀσκληπιάδου. Λευκίου κα‐ θηγητοῦ πρὸς νομάς. ♃ θείου ἀπύρου 𐅻 βʹ. ἀρσενικοῦ 𐅻 βʹ. λεπίδος 𐅻 βʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου, ὥστε χρῶσαι, ξηρῷ καὶ | |
| 5 | μετὰ μέλιτος. [Πουπλίου τοῦ καθηγητοῦ.] ♃ Ἀρσενικοῦ 𐅻 δʹ. λε‐ πίδος 𐅻 βʹ. ἐλατηρίου 𐅻 αʹ. χάρτου ὥστε χρῶσαι. ὡς δὲ Εὔνομος ἐχρήσατο. ♃ ἀρσενικοῦ 𐅻 δʹ. λεπίδος 𐅻 δʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 βʹ. ἐλατηρίου 𐅻 βʹ. χάρτου κεκαυμένου ὥστε χρῶ‐ | |
| 10 | σαι. ἐν ἄλλαις γραφαῖς, σανδαράχης 𐅻 δʹ. λεπίδος 𐅻 στʹ. ἀῤῥενικῆς 𐅻 δʹ. ἐλατηρίου 𐅻 βʹ. χάρτου κεκαυμένου 𐅻 δʹ. ἐκ τῶν Ἀρείου πρὸς νομὰς, ἥτις καὶ τὰ ῥυπαρὰ ἀνακαθαί‐ ρει χωρὶς δήξεως ἀνιεμένη ῥοδίνῳ. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς ἐν μήτρᾳ ἀναβρώσεις. ἔδωκε Θεότροπος. ♃ ἀρσενικοῦ 𐅻 δʹ. | |
| 15 | χάρτου κεκαυμένου 𐅻 δʹ. μολύβδου κεκαυμένου καὶ πεπλυ‐ μένου 𐅻 δʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 δʹ. ἕκαστον τρῖβε κατ’ ἰδίαν, | |
| εἶθ’ ὁμοῦ μίξας χρῶ πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ὡς | 852 | |
13.853 | δὲ Πτολεμαῖος ἐχρήσατο. ♃ μολύβδου κεκαυμένου, ἀρσενι‐ κοῦ, λεπίδος, χάρτου κεκαυμένου ἀνὰ 𐅻 δʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 βʹ. λείοις χρῶ. ὡς δὲ Ἀπελλῆς. φάρμακον ἐπιτετευγμένον διὰ χάρτου ἐπιγραφόμενον πρὸς νομάς. οὐ μόνον δὲ ἵστη‐ | |
| 5 | σιν, ἀλλὰ καὶ κωλύει ἀρχομένην. ποιεῖ δὲ καὶ δυσεντερικοῖς ἐγχυματιζόμενον διὰ ῥοδίνου. ἐπειδὰν δὲ, φησὶν, ἐγχυματιζό‐ μενον δυσεντερικοῖς ἀναδάκνηται, ὕποπτον εἶναι τὴν νομήν. τὰ δὲ τῆς συνθέσεως ἔχει οὕτως. ♃ χάρτου κεκαυμένου, μο‐ λύβδου κεκαυμένου καὶ χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ πεπλυμένου, | |
| 10 | ἀρσενικοῦ, λεπίδος στομώματος ἑκάστου ἴσον, θείου ἀπύρου τὸ ἥμισυ, λείοις χρῶ ἢ μετὰ μέλιτος ἢ ῥοδίνου Μοσχίωνος πρὸς νομάς. ♃ ἐλατηρίου δραχμὰς βʹ. χάρτου κεκαυμένου δραχμὰς βʹ. λεπίδος χαλκοῦ δραχμὰς δύο, ἀρσενικοῦ δραχμὰς δʹ. ἰοῦ σκώληκος δραχμὴν αʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ δραχμὴν | |
| 15 | μίαν, λείοις χρῶ μετὰ ῥοδίνου. [Εὐῶδες Λευκίου καθηγητοῦ.] ♃ Λεπίδος 𐅻 δʹ. κηκί‐ δος δραχμὰς δʹ. σανδαράχης 𐅻 βʹ. ἀρσενικοῦ δραχμὰς βʹ. | |
| σμύρνης δραχμὴν αʹ. χαλκάνθου δραχμὴν αʹ. λιβάνου | 853 | |
13.854 | 𐅻 βʹ. ἐλατηρίου 𐅻 αʹ. χάρτου κεκαυμένου ὥστε χρῶσαι. ὡς δὲ ἡμεῖς. ♃ λεπίδος 𐅻 ηʹ. κηκίδος 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 ηʹ. σανδαράχης 𐅻 δʹ. ἀρσενικοῦ 𐅻 δʹ. ἐλατηρίου 𐅻 δʹ. λιβά‐ νου 𐅻 γʹ. χαλκάνθου 𐅻 γʹ. χάρτου ὥστε χρῶσαι. ὡς δὲ | |
| 5 | Πρασίων. ♃ ἀρσενικοῦ 𐅻 βʹ. λεπίδος 𐅻 βʹ. χαλκάνθου δρα‐ χμὴν αʹ. σανδαράχης 𐅻 βʹ. σμύρνης δραχμὴν αʹ. λιβάνου 𐅻 αʹ. κηκίδων δραχμὴν αʹ. χάρτου 𐅻 δʹ. λείοις καὶ μετὰ ῥοδίνου. Ἡρακλείδης δὲ ταύτην εἶχε τὴν γραφήν. ♃ κηκίδων 𐅻 στʹ. ἀρσενικοῦ 𐅻 δʹ. σανδαράχης 𐅻 δʹ. λεπίδος 𐅻 δʹ. | |
| 10 | λιβάνου 𐅻 γʹ. χαλκάνθου 𐅻 γʹ. σμύρνης μιναίας 𐅻 βʹ. χάρ‐ του 𐅻 ηʹ. ὡς δὲ Κλεόβουλος. ♃ λεπίδος 𐅻 βʹ. σανδαράχης 𐅻 βʹ. ἀρσενικοῦ 𐅻 βʹ. σμύρνης δραχμὴν αʹ. λιβάνου δρα‐ χμὴν αʹ. χαλκάνθου δραχμὴν αʹ. κηκίδος 𐅻 αʹ. χάρτου ὥστε χρῶσαι. | |
| 15 | [Πρὸς ἄνθρακας.] Ὁ ἄνθραξ ἕλκος ἐστὶν, ἐσχάραν ταχὺ ποιοῦν, μετὰ φλεγμονῆς ἰσχυρᾶς τοῦ πέριξ | |
| μορίου παντὸς, ὥστε καὶ πυρετοὺς ἐπιφέρεσθαι σφοδροὺς | 854 | |
13.855 | καὶ κινδύνους ἐσχάτους, ὥστε χρὴ κατ’ αὐτῆς μὲν τῆς ἐσχά‐ ρας ἰσχυρὸν τιθέναι φάρμακον, καὶ τούτων γε ὁποῖα πρὸς νομὰς ἁρμόζειν εἴρηται, τὰ δὲ πέριξ καταπλάσσειν κατα‐ πλάσμασιν ὁμαλὴν ἔχουσι δύναμιν, ὡς ἀποκρούεσθαί τε καὶ | |
| 5 | μετρίως ἐμψύχειν καὶ διαφορεῖν. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν κατα‐ πλασμάτων ἐν τῇ περὶ τούτων πραγματείᾳ λέλεκται· νυνὶ δὲ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένων μνημονεύσομεν. πρὸς ἄνθρακας τὰ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου. ἡ τοῦ Μασσαλιώτου. ταύ‐ την ἐξέθηκε τῇ πόλει πρὸς τὴν δύναμιν, διὰ τὸ τοὺς ἄν‐ | |
| 10 | θρακας ἐπιπολάζειν καὶ πολλοὺς ἀφαιρεῖσθαι. ♃ χρυσοκόλ‐ λης 𐅻 δʹ. νίτρου ὀπτῆς 𐅻 δʹ. λίθου Ἀσίου 𐅻 δʹ. ἀρσε‐ νικοῦ 𐅻 δʹ. σανδαράχης 𐅻 δʹ. μίσυος ὀπτοῦ 𐅻 δʹ. χαλκί‐ τεως 𐅻 δʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 δʹ. διφρυγοῦς 𐅻 δʹ. τρί‐ ψαντες καθ’ ἓν καὶ ὁμοῦ ἀποτιθέμεθα εἰς ἀγγεῖον χαλ‐ | |
| 15 | κοῦν Κύπριον. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ἐπιτίθεμεν προσθλίβον‐ τες τῷ πλάτει τῆς μήλης, ἕως μελανθῇ ὁ ἄνθραξ, εἶτ’ ἐπιτί‐ θεμεν ἐπάνω τὴν ὑπογεγραμμένην χλωράν. ἔστι δὲ αὕτη. ♃ | |
| λιβάνου 𐅻 αʹ. ἰοῦ ξυστοῦ δραχμὴν αʹ. λεπίδος χαλκοῦ δρα‐ | 855 | |
13.856 | χμὴν μίαν, στυπτηρίας σχιστῆς ὀβολοὺς τέσσαρας, ἁλὸς ἀμ‐ μωνιακοῦ ὀβολοὺς τέσσαρας, κηροῦ δραχμὰς ζʹ. ὀβολοὺς τρεῖς, ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς δραχμὰς ιεʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύ‐ λην αʹ. τὰ ξηρὰ τρῖβε ἐν ἡλίῳ μετὰ ὄξους. τὰ δὲ τηκτὰ | |
| 5 | τῆκε καὶ κατέρα καὶ ἀνακόψας ἀνελόμενος χρῶ. παρὰ Δη‐ μοσθένει τῷ Μασσαλιώτῃ τῷ τε φάρμακον συντιθέντι ἐλαίου ἔχει κοτύλας δύο. [Ἀπίωνος πρὸς ἄνθρακας.] ♃ Νίτρου ἐρυθροῦ, ἀρ‐ σενικοῦ, σανδαράχης, χαλκίτεως, χαλκάνθου, διφρυγοῦς, ἑκά‐ | |
| 10 | στου τὸ ἴσον, ὄξει λειοτριβῶν καὶ ξηράνας καὶ πάλιν τρί‐ ψας χρῶ. Ἀπολλωνίου ὀργανικοῦ. ♃ χρυσοκόλλης δραχμὴν μίαν, στυπτηρίας σχιστῆς δραχμὴν αʹ. καὶ στρογγύλης δρα‐ χμὴν μίαν, σανδαράχης δραχμὴν μίαν, ὤχρας δραχμὴν αʹ. μί‐ συος ὠμοῦ δραχμὴν αʹ. χαλκάνθου δραχμὴν αʹ. λείοις χρῶ. | |
| 15 | ἡ ἀνθίζουσα Μάγνου πρὸς σηπεδόνας, νομὰς, ἄνθρα‐ κας, πτερύγια, ὦτα πυοῤῥοοῦντα, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς ἐν τῷ στόματι νομάς. ♃ στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ηʹ. χαλκίτεως 𐅻 στʹ. | |
| σανδαράχης 𐅻 γʹ. σιδίων ῥοᾶς ξηρῶν 𐅻 βʹ. χαλκάνθου 𐅻 αʹ. | 856 | |
13.857 | μίσυος 𐅻 βʹ. νίτρου 𐅻 βʹ. ὀμφακίνου ξηροῦ 𐅻 βʹ. χρῶ ξηρῷ καὶ μετὰ μέλιτος. ἄλλο Διοδώρου. ♃ κηκίδος ὀμφα‐ κίνης 𐅻 δʹ. μίσυος 𐅻 βʹ. χαλκίτεως 𐅻 βʹ. ἀρσενικοῦ 𐅻 βʹ. σανδαράχης 𐅻 βʹ. στυπτηρίας σχιστῆς, χαλκάνθου, λίθου | |
| 5 | Ἀσίου, διφρυγοῦς, νίτρου ἐρυθροῦ ἀνὰ 𐅻 αʹ. λείοις κατά‐ πασσε παραπτόμενος πυρῆνι μήλῃ. ἴσχαιμος Ἀσκληπιάδου. Λευκίου καθηγητοῦ φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ♃ χαλκίτεως 𐅻 ιστʹ. μάννης 𐅻 ιβʹ. τερμινθίνης ὄξει πεφυρμένης, ξηροῖς κατάπασσε τοὺς αἱμοῤῥαγοῦντας τόπους. ἐν ἄλλαις δύο εὑ‐ | |
| 10 | ρήκαμεν γραφαῖς μᾶλλον. ♃ χαλκίτεως 𐅻 ηʹ. μάννης 𐅻 ιστʹ. τερμινθίνης πεφρυγμένης 𐅻 ιστʹ. ὡς δὲ Διοσκορίδης ὁ Ταρ‐ σεὺς ἔδωκεν Ἀρείῳ τῷ Ἀσκληπιαδείῳ θαυμαστῶς κατέχον τὰς αἱμοῤῥαγίας. ♃ χαλκίτεως 𐅻 ηʹ. μάννης 𐅻 ιστʹ. ῥητί‐ νης ξηρᾶς 𐅻 ηʹ. γύψου 𐅻 ηʹ. τὰ μὲν ἄλλα κόπτεται καὶ | |
| 15 | σήθεται καὶ μίγνυται καὶ ἀποτίθεται εἰς χαλκῆν πυξίδα. ἐπὶ δὲ τῆς χρήσεως ἴσον τοῦ φαρμάκου τῇ γύψῳ μίγνυται. ἐκ | |
| τῶν Ἡρακλείδου πρὸς αἱμοῤῥοΐδας. τούτῳ ἐχρήσατο πρὸς | 857 | |
13.858 | τὰς τῶν μυκτήρων αἱμοῤῥαγίας, ἔριον καταβάπτων καὶ συ‐ στρέφων ὥσπερ ἐλλύχνιον. ♃ σιδίων ὀξείας ῥοιᾶς οὐγγίας γʹ. στυπτηρίας Αἰγυπτίας οὐγγίας δʹ. χαλκίτεως γο αʹ. λεί‐ οις χρῶ. ἐπὶ δὲ τῶν μυκτήρων ἔριον πληρώσας τοῦ φαρμά‐ | |
| 5 | κου ἐντίθει. ὁ λεγόμενος Ἡρακλῆς πρὸς αἱμοῤῥαγίας. τούτῳ ἀντὶ καυτηρίου ἐχρήσατο, ἔστι δὲ ἐσχαρωτικόν. ποιεῖ καὶ πρὸς πτερύγια, καταστέλλει πᾶσαν ἐξοχὴν, ὀστᾶ ἀνάγει, ἀφί‐ στησι λεπίδας. ♃ σώρεως 𐅻 δʹ. χαλκάνθου 𐅻 δʹ. χαλκίτεως κεκαυμένης 𐅻 δʹ. ῥοὸς βυρσοδεψικοῦ 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. ἴσχαι‐ | |
| 10 | μον ἐπιτετευγμένον. ♃ μίσυος ξενικοῦ 𐅻 στʹ. χαλκάνθου 𐅻 στʹ. πίτυος φλοιοῦ 𐅻 δʹ. χαλκίτεως 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 δʹ. ἄλλοι κʹ. γυψοῦ 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. ἄλλο. ♃ λιβάνου γο αʹ. μίσυος ξενι‐ κοῦ 𐅻 δʹ. κηκίδων ὀμφακίνων 𐅻 δʹ. χαλκίτεως 𐅻 δʹ. φελλῶν | |
| κεκαυμένων 𐅻 ηʹ. ῥοῦς βυρσοδεψικῆς 𐅻 δʹ. λείοις χρῶ. | 858 | |
13.859(t1) | ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΣΥΝΘΕΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ | |
| t2 | ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΝ Ζ. | |
| 1 | Τὰς πολυχρήστους ὀνομαζομένας ἐμπλά‐ στρους, ἐπειδὴ πολλαῖς διαθέσεσιν ἁρμόττουσι, διελόμενος, ἐν μὲν τῷ πρὸ τούτου γράμματι τὰς δυναμένας ἅμα τοῖς ἄλ‐ λοις οἷς ἐπαγγέλλονται καὶ τὰ δυσθεράπευτα τῶν ἑλκῶν ἰᾶ‐ | |
| 5 | σθαι, συνήθροισα. νυνὶ δ’ ἐφ’ ἕτερον γένος τῶν πολυχρή‐ στων ἐμπλάστρων μεταβήσομαι πρὸς ἄλλα τε πολλὰ ποιού‐ | |
| σης ἑκάστης καὶ μέντοι καὶ πρὸς τὰ σηπόμενα τῶν μορίων, | 859 | |
13.860 | ἑτέρας ὄντα διαθέσεως, ταῦτα τῶν ἰδίως δυσθεραπεύτων ὀνομαζομένων ἑλκῶν. ἐπὶ μὲν γὰρ τούτων ἡ σηπεδὼν ἐπινέ‐ μεται καὶ διὰ τοῦτο καλοῦσι τὰς διαθέσεις ταύτας οἱ πολ‐ λοὶ τῶν ἰατρῶν νομὰς, ἐπ’ ἐκείνων δὲ περιγέγραπται καθ’ | |
| 5 | ἓν χωρίον ἄνευ σηπεδόνος, ὥστε καὶ τὰς φαγεδαίνας ὀνο‐ μαζομένας ἀνεσθίειν μὲν τὰ συνεχῆ, χωρὶς μέντοι τοῦ σή‐ πειν αὐτὰ καὶ πυρετοὺς ἐπιφέρειν, ὅπερ εἴωθεν ἀκολουθεῖν τοῖς μετὰ σηπεδόνος νομώδεσι. κεφάλαιον δὲ τῆς ἰάσεως ἦν, ἐπὶ μὲν τοῦ προειρημένου γένους τῶν δυσθεραπεύτων ἑλκῶν, | |
| 10 | ἃ καὶ χειρώνεια καλοῦσιν, εὑρεῖν φάρμακα, καθόσον οἷόν τε μὴ δάκνοντα μὲν, ἰσχυρῶς δὲ ξηραίνοντα. ταυτὶ δὲ τὰ νῦν γραφησόμενα δακνώδη πάντ’ ἐστὶν, εἴ τις αὐτοῖς ἀκράτοις ἄνευ τοῦ μιχθῆναι κηρωτῇ χρῷτο. μιγνύμενα δὲ κηρωτῇ καθῇραι μὲν ἕλκος ῥυπαρὸν καὶ σαρκῶσαι δύναται καί τινα | |
| 15 | καὶ διαφορῆσαι σκληρότητα καὶ τάσιν, οὐ μὴν τὰ δυσθεράπευτά γε ἰᾶσθαι. δηλοῖ δ’ αὐτῶν τὴν δύναμιν τὰ πάθη πρὸς ἃ πεπίστευται παραλαμβάνεσθαι καλῶς· ὃ καὶ | |
| κατὰ τὸν ἔμπροσθεν εἴρηται λόγον καὶ νῦν ἐρῶ, μεμνῆσθαι | 860 | |
13.861 | χρὴ τῶν γεγραμμένων ἐν τῇ περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείᾳ, κατὰ μὲν τὰ πρῶτα βιβλία τὴν μέθοδον εἰπόν‐ τος μου, καθ’ ἣν εὑρίσκονται τῶν φαρμάκων αἱ δυνάμεις, μετὰ τοῦ καὶ γυμνάσασθαι κατ’ αὐτὴν ἐπὶ παραδειγμάτων | |
| 5 | πλειόνων, ἐν δὲ τοῖς ἑξῆς ἑκάστου κατ’ ὄνομα μνημονεύ‐ σαντος. ὁ γὰρ ἐκείνων μεμνημένος εὐκόλως παρακολουθήσει τῷ λογισμῷ τῶν συνθέντων ταυτὶ τὰ φάρμακα τὰ νῦν ἡμῖν προκείμενα καὶ δηλονότι καὶ αὐτὸς ἕτερα συνθήσει, καθ’ ὃν ἂν χρόνον ἀπορῇ τῶν ἤδη προπεπειραμένων. πολλὰ γὰρ | |
| 10 | τοιαῦτα συμβαίνει πολλοῖς ἐν ἀποδημίαις, ταῖς τε ἄλλαις καὶ μάλιστα ταῖς κατὰ πλοῦν, ὅπου γε καὶ κατὰ χώραν με‐ νόντων ἀπώλετό τινων ἡ παρασκευὴ τῶν φαρμάκων, ἐξ ὧν ἐθεράπευον τοὺς δεομένους, ὥσθ’ ὑπὸ λύπης αὐτοὺς συν‐ τακέντας ἀποθανεῖν. ἄριστον μὲν οὖν ἤδη τοῖς πεῖραν δε‐ | |
| 15 | δωκόσι φαρμάκοις χρῆσθαι κατὰ τὴν εἰρημένην μέθοδον. εἰ δ’, ὡς ἔφην, ἀπορήσαιμέν ποτε τούτων, ἕξιν ἔχειν αὐτοὺς τοιαύτην, ὡς δύνασθαι συντιθέναι παραπλήσια τοῖς ἤδη δε‐ | |
| δωκόσιν ἱκανὴν πεῖραν, ὥσπερ πολλάκις κᾀμὲ ὁρᾶτε πράτ‐ | 861 | |
13.862 | τοντα κατά γε τὰς ἀποδημίας καὶ ἄλλως. ἔνια γοῦν τῶν αὐτοσχεδιασθέντων ἐν τοιαύταις περιστάσεσι βασανισθέντα τῇ πείρᾳ τῶν ἐνδοξοτάτων οὐδὲν ἐφάνη χείρω. τὴν μὲν γὰρ πρώτην αὐτῶν σύνθεσιν ἐκ στοχασμοῦ τεχνικοῦ ποιούμεθα, | |
| 5 | μετὰ ταῦτα δὲ ἀπὸ τῆς πείρας, ἐνίων μὲν φανέντων δοκι‐ μωτάτων, ἐνίων δ’ ἀπολειπομένων τοῦ σκοποῦ, δευτέρα πά‐ λιν ἐπανόρθωσις γίνεται. καὶ τρίτη δ’ ἐνίοτε πρὸς τὸ τέ‐ λειον ἄγουσα τῆς ἐπαγγελίας αὐτά. χωρὶς δὲ τῆς εἰρημένης μεθόδου κατά τε τὰ πρόσθεν ὑπομνήματα καὶ κατὰ τῆς θε‐ | |
| 10 | ραπευτικῆς πραγματείας, χρήσασθαί τε τοῖς ἔμπροσθεν εἰρη‐ μένοις ὀρθῶς ἀδύνατον, αὐτόν τε συνθεῖναι παραπλησίως ἐκείνοις ἔτι γε ἀδυνατώτερον. ἤδη τοίνυν ἄρξομαι τῶν τοι‐ ούτων ἐμπλάστρων. τὴν διὰ βοτανῶν γεγράφασιν ἅπαντες σχεδὸν οἱ τὰς ἐνδόξους ἐμπλάστρους ἀθροίσαντες ἐν γρα‐ | |
| 15 | φαῖς βίβλου μιᾶς ἢ πλειόνων, οὐ πολὺ διαφερόμενοι τῇ συμ‐ μετρίᾳ τῶν μιγνυμένων φαρμάκων ἁπλῶν. ἄρξομαι δὴ κᾀν‐ ταῦθα τῶν τῷ Κρίτωνι γεγραμμένων, πρῶτον μνημονεύων ἃς Κρίτων ἔγραψεν ἐμπλάστρους ἐν τῷ δʹ. περὶ τῶν ἁπλῶν | |
| φαρμάκων αὐτῇ λέξει. | 862 | |
13.863 | [Ἡ διὰ βοτανῶν Κρίτωνος.] Ἡ διὰ βοτανῶν, ᾗ χρῶμαι, ποιεῖ πρὸς καρκινώματα, σηπεδόνας· χοι‐ ράδας εἰς διαπύησιν ἄγουσα καὶ ἐξιποῦσα λέπρας ἀφίστησι καὶ δοθιῆνας διαλύει, ποδαγρικοῖς ἁρμόζει, πώρους διαλύει, | |
| 5 | ἡ αὐτὴ κεφαλικὴ ἄνευ ἀνατρήσεως λεπίδας ἀφίστησιν, ἀνά‐ γει ὀστᾶ, ἐπιξύει δὲ τὰ ὀστᾶ ἐπὶ ποσὸν, ἡ αὐτὴ πρὸς τὰ νεότρωτα πρὸς νομὰς ἔμμοτος ἀνακαθαίρει, πληροῖ σὺν ῥοδίνῃ κηρωτῇ ἑνὸς μέρους πρὸς δύο κηρωτῆς μέρη, ἐνίοτε δὲ γʹ ἢ δʹ. μιγνυμένου. σὺν δὲ μυρσίνῃ κηρωτῇ δυσὶ μέρε‐ | |
| 10 | σιν ἣ τρισὶν ἐπουλοῖ. ♃ βοτανῶν ἐξ ἀνύδρων τόπων παρα‐ θαλασσίων, ἀναγαλλίδος τῆς τὸ κυανοῦν ἄνθος ἐχούσης 𐅻 νστʹ. μήκωνος κερατίτιδος 𐅻 νστʹ. πρασίου 𐅻 νστʹ. ὑοσκυ‐ άμου φύλλων ἁπαλῶν 𐅻 νστʹ. ταύτας εἰς ὅλμον βαλὼν, κό‐ πτε ἕως θλασθῇ καὶ διαλυθῇ, μόνον μὴ τὸν χυλὸν | |
| 15 | αὐτῶν δαπανήσῃς, ἔπειτα βαλὼν εἰς θυείαν τρῖβε. ἐν ἄλλῃ δὲ θυείᾳ ἔχε λεπίδος ἐρυθροῦ χαλκοῦ 𐅻 κεʹ. μάννης 𐅻 ηʹ. | |
| ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 ιστʹ. ἀλόης 𐅻 ιστʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. | 863 | |
13.864 | στρογγύλης 𐅻 δʹ. ταῦτα λέαινε ἐν ἡλίῳ ὥστε γλοιοῦ πά‐ χος ἔχειν σὺν ὄξει, ἔπειτα μίξας τὰς βοτάνας τρῖβε μέχρις ὅταν καλῶς ἑνωθῇ, εἶτα κηρωτὴν ποίησον ἐκ Χίου κηροῦ 𐅻 ρʹ. οἱ δὲ μνᾶν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. ζέσας | |
| 5 | μίσγε. Ἥρας οὕτως. τινὲς δὲ τὰς δύο ἀναγαλλίδας βάλλουσι, τινὲς δὲ καὶ χρυσοκόλλης καὶ γῆς Ἐρετριάδος καὶ ἁλὸς ἀμ‐ μωνιακοῦ καὶ ἀρσενικοῦ, σχιστοῦ ἀνὰ 𐅻 δʹ. ἃ δὲ περὶ τῆς ἐμπλάστρου ταύτης Ἀσκληπιάδης γέγραφε καὶ ἐν τῷ πρὸ τούτου βιβλίῳ δεδήλωται, παραπλήσιά πως ὄντα τούτοις, | |
| 10 | διὸ καὶ περιττὸν ἔδοξέ μοι γράφειν αὖθις αὐτὰ, μέλλοντί γε τὸν κοινὸν λόγον ὑπὲρ αὐτῶν διέρχεσθαι νῦν. ὁ γάρ τοι πρῶτος συνθεὶς τὸ φάρμακον τοῦτο, βοτάναις ἐχρήσατο δρι‐ μείαις εἰς τὸ διαφορῆσαι σφοδρῶς τοὺς ἐν τοῖς πεπονθόσι μέρεσι μοχθηροὺς χυμοὺς, διὰ τοῦτο γοῦν καὶ ἐξ ἀνύδρων | |
| 15 | καὶ παραθαλασσίων τόπων εἶναι κελεύει, ἐναντίας δ’ αὐταῖς ἄλλας ψυχρᾶς δυνάμεως, ἕνεκα τοῦ παρηγορῆσαι τὸ σφοδρὸν τῶν δριμέων, οἷαί πέρ εἰσιν ὅ τε ὑοσκύαμος καὶ ἡ μήκων. | |
| ἔχουσι γάρ τι καὶ πραϋντικὸν ὀδυνῶν, ναρκώδη ψύξιν ἐντι‐ | 864 | |
13.865 | θεῖσαι τοῖς πλησιάζουσι. νάρκη δὲ μετρίη ὀδύνης λυτικὴ, φη‐ σὶν Ἱπποκράτης. προσέθηκε δὲ καὶ τῶν μεταλλικῶν τήν τε λεπίδα τοῦ χαλκοῦ καὶ τὴν σχιστὴν στυπτηρίαν, ὑπὲρ ὧν ἔμπροσθεν εἶπον, ὅπερ ἑκάτερον τῶν φαρμάκων ἁρμόττει | |
| 5 | κακοήθεσιν ἕλκεσιν. ἀλόην δ’ ἐκ τῶν στυφόντων καὶ ξηραι‐ νόντων ἀδήκτως φαρμάκων ἔμιξε καὶ τὴν μάνναν τῶν πεσ‐ σόντων τε καὶ παρηγορούντων καὶ διαπυϊσκόντων. τὴν δὲ πιτυΐνην ὡς ὕλην εἰς ἐμπλάστρου γένεσιν, ὥσπερ γε καὶ τὸν κηρὸν καὶ τὸ ἔλαιον, ἅμα δὲ καὶ τούτῳ συμβαίνει πραΰνε‐ | |
| 10 | σθαι δι’ αὐτῶν τὸ σφοδρὸν τῶν δριμέων φαρμάκων. ἥ γε μὴν πιτυΐνη ῥητίνη καὶ τὸ ξηραίνειν ἔχει καὶ ὅσῳ περ ἂν ξηροτέρα τοσούτῳ μᾶλλον οἵαν περ ἀξιοῖ βάλλειν. ἐνίους δέ φησι μεμιχέναι τῷ φαρμάκῳ καὶ χρυσοκόλλης καὶ γῆς Ἐρετριάδος, ἀμφοτέρων τὰ δυσθεράπευτα τῶν ἑλκῶν ἰωμέ‐ | |
| 15 | νων. ἔμπαλιν δὲ τούτοις ἅλες ἀμμωνιακοὶ καὶ τὸ καλούμε‐ νον ἀρσενικὸν ἐρεθίζειν ἕλκη πέφυκεν ὑπὸ δριμύτητος, ἀλλὰ καὶ τοῖς σηπεδονώδεσιν ἁρμόττει. καὶ διὰ τοῦτο πρὸς μὲν | |
| τὰ χειρώνεια τῶν ἑλκῶν οὐ πάνυ τι χρήσιμόν ἐστι τὸ προ‐ | 865 | |
13.866 | κείμενον ἐν τῷ λόγῳ φάρμακον. ἐφ’ ὧν δὲ σηπεδών τις ὑπάρχει, παῦσαι ταύτην ἐπιτήδειόν ἐστι, διαφοροῦν τοὺς ἐρ‐ γαζομένους αὐτὴν ἰσχῶρας. ἡ δ’ αὐτὴ δύναμις τοῦ φαρμά‐ κου καὶ τὰς χοιράδας ἰᾶται. ἐπεὶ δὲ ῥυπτικά τινα τῶν ἐμ‐ | |
| 5 | βεβλημένων ἐστὶν ἐν αὐτῷ, διὰ τοῦτο καὶ λέπρας καθαίρει. σκοπὸς μὲν γὰρ ἐπὶ τοῦ παθήματος τούτου τὸ οἷον ἀπολε‐ πίσαι τὸ κατεσκληρυσμένον τοῦ δέρματος. ἐργάζεται δὲ τοῦτο τὰ ὑπερξηραίνοντα μετὰ τοῦ ῥύπτειν. εἰ μὲν γὰρ εἰς τὸ κατὰ φύσιν ἐπανελθεῖν ἠδύνατο τοῦ δέρματος ἡ διάθεσις, | |
| 10 | οὐκ ἄν τις τὸ κατεξηρασμένον ὑπερεξήραινεν. ἐπεὶ δὲ οὐχ οἷόν τέ ἐστι τὸ ἤδη λεπρῶδες ἰαθῆναι, δεύτερος ἂν εἴη σκο‐ πὸς, ὅσπερ ἐπὶ πάντων τῶν ἀνιάτων ἐστὶ κοινὸς, ἐκκόψαι τοῦ σώματος τὸ ἀνίατον. ἐκκόπτεται δὲ ποτὲ μὲν σιδήρῳ, ποτὲ δὲ πυρὶ, ποτὲ δὲ φαρμάκῳ ἤτοι καυστικοῖς ἢ διαφο‐ | |
| 15 | ρητικοῖς τε ἅμα καὶ ῥυπτικοῖς, ὁποῖόν ἐστι τὸ προκείμενον νῦν. ὥσπερ οὖν οὗτος ὁ λόγος κοινός ἐστιν ἐπὶ πάσης λέ‐ πρας, οὕτως καὶ ὁ περὶ τῆς σαρκώσεως. ἐπεὶ γὰρ, ὡς ἐν τῷ τρίτῳ τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου δέδεικται, τὰ σαρκω‐ | |
| τικὰ καλούμενα φάρμακα δυνάμεώς ἐστιν ἀδήκτου | 866 | |
13.867 | ῥυπτικῆς. ὅσα δὲ τῆς ὕλης ταύτης ἐστὶν, εἰς τουτὶ τὸ νῦν ἡμῖν προκείμενον ἐν τῷ λόγῳ φάρμακον, ἔχει μὲν τὸ ῥυπτι‐ κὸν, οὐκ ἔχει δὲ τὸ ἄδηκτον· διὰ τοῦτο μίγνυμεν αὐτοῖς ὑγρὰν κηρωτὴν ἐκ κηροῦ καὶ ῥητίνης συγκειμένην τετηκό‐ | |
| 5 | των ἐν ἐλαίῳ. ὁ μὲν γὰρ κηρὸς καὶ τὸ ἔλαιον ὥσπερ ἀμ‐ βλυτικὰ δριμυτήτων ἐστὶν, οὕτως ἐμπλαστικὰ καὶ διὰ τοῦτο ῥύπου γεννητικά. ἡ ῥητίνη δὲ τὸ ἄδηκτον ἔχουσα τὸ ἐμπλα‐ στικὸν οὐκ ἔχει, ῥυπτικῆς οὖσα δυνάμεως ἕλκεσι μὲν ἤδη δακνώδους, τοῖς δὲ ἀνελκώτοις ἀδήκτου. τὴν δ’ ἐν τῇ μίξει | |
| 10 | συμμετρίαν στοχαστικῶς μὲν πρὸ τῆς πείρας, ἐπιστημονι‐ κῶς δὲ μετὰ τὴν πεῖραν εὑρήσομεν ἅμα τῷ γινώσκειν, ὅτι τὸ μὲν καθαρὸν ἕλκος ἀκριβῶς ἀδήκτου δεῖται δυνάμεως τοῦ ῥυπτικοῦ, τὸ δὲ ῥυπαρὸν ἰσχυροτέρου. τούτου γὰρ ὁ ῥύπος ἐστὶ πρόβλημα, τὸ καθαρὸν δὲ γυμνὸν ὁμιλεῖ τῷ | |
| 15 | ψαύοντι. καὶ μέντοι καὶ τῶν σωμάτων αὐτῶν τὰ μὲν αἰ‐ σθητικωτέραν ἔχει τὴν οὐσίαν τὰ δὲ δυσαισθητικωτέραν, καὶ τὰ μὲν μαλακωτέραν, τὰ δὲ σκληροτέραν. διὰ τοῦτο οὖν καὶ | |
| ὁ Κρίτων ἐπὶ τοῦ προκειμένου φαρμάκου πρὸς ἓν μέρος | 867 | |
13.868 | αὐτοῦ ποτὲ μὲν δύο μέρη τῆς κηρωτῆς, ἐνίοτε δὲ τρία ἢ τέτταρα κελεύει μιγνύειν, οὐ μὴν διωρίσατο πότε μὲν τὰ δύο μέρη, πότε δὲ τὰ πλείω χρὴ μιγνύειν, ὡς τοῦ χρησομέ‐ νου τῷ φαρμάκῳ τριβήν τινα ἔχοντος ἤδη κατὰ τὴν τέχνην | |
| 5 | καὶ λογίσασθαι δυναμένου τὰ λεγόμενα νῦν ὑπ’ ἐμοῦ. διὰ ῥοδίνου μέντοι ἐσκευάσθαι τὴν κηρωτὴν βέλτιον, οὐ μὴν πολλή γε ἡ ὑπεροχὴ κατὰ τὰ τοιαῦτα τῶν ἑλκῶν ἐστιν, εἰ καὶ δι’ ἐλαίου τακείη. τὸ γάρ τοι ῥόδινον ἐπὶ τῶν ἐχόντων τι φλεγμονῶδες, ἄμεινον ἐλαίου. τὰ σαρκωθησόμενα δὲ πάν‐ | |
| 10 | τως ἐστὶν ἀφλέγμαντα. καλῶς δὲ προσεγράψατο ὁ Κρίτων ἐπὶ τῶν ἐπουλώσεως δεομένων ἑλκῶν διὰ μυρσίνου χρῆναι τὴν κηρωτὴν ἐσκευάσθαι, στύψεως γάρ ἐστιν ἐκείνοις χρεία. ταῦτ’ ἀρκεῖ κατά γε τὸ παρὸν εἰρῆσθαι περί τε τῶν σαρ‐ κωτικῶν καὶ τῶν ἐπουλωτικῶν φαρμάκων. ἡ μὲν γὰρ τῆς | |
| 15 | χρήσεώς τε καὶ συνθέσεως αὐτῶν μέθοδος ἐν τοῖς τῆς θε‐ ραπευτικῆς μεθόδου γράμμασιν εἴρηται· ἡ δὲ ἐπὶ τῶν κατὰ μέρος ὑλῶν γυμνασία τῆς νῦν οὖσα πραγματείας κατὰ τὸ | |
| μετὰ τοῦτο βιβλίον εἰρήσεται. | 868 | |
13.869 | [Ἔμπλαστρος διὰ σκίλλης.] Ἄλλην ἐφεξῆς τῇδε τῆς αὐτῆς κατὰ γένος δυνάμεως ἔγραψεν ὁ Κρίτων ἔμπλαστρον αὐτοῖς ὀνόμασιν ὧδε. ♃ χαλκίτεως, ἀριστολοχίας στρογγύλης ἀνὰ 𐅻 λʹ. οἱ δὲ 𐅻 ιεʹ. ἴρεως 𐅻 λʹ. οἱ δὲ 𐅻 ιεʹ. πιτυΐνης | |
| 5 | ξηρᾶς 𐅻 λʹ. οἱ δὲ 𐅻 ιεʹ. ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ιεʹ. σμύρνης 𐅻 ιεʹ. στύρακος 𐅻 ιεʹ. λεπίδος ἐρυθροῦ χαλκοῦ 𐅻 ιεʹ. σκίλλης ὀπτῆς 𐅻 ρηʹ. ὄξος δριμύτατον τρῖβε ἐπὶ ἡμέρας μʹ. τοῖς ὑπὸ κύνα καύμασι. τὴν δὲ λεπίδα πρῶτον καὶ τὸν στύρακα κατ’ ὀλίγον ἐξ ἑκατέρου αὐτῶν, εἶτα ἀμμωνιακὸν καὶ χαλκὸν καὶ | |
| 10 | τὴν σκίλλαν ἐπιβαλὼν, ἵνα κατεργασθῇ, εἶτα τὴν ῥητίνην κατ’ ὀλίγον, μετὰ ταῦτα τὴν σμύρναν, εἶθ’ ὅταν ταῦτα λεῖα ᾖ, τὰ λοιπὰ ξηρά. ἐκπληρωθεισῶν δὲ τῶν ἡμερῶν, κηρωτὴν ποίει τοιαύτην. κηροῦ λίτρας εʹ. οἱ δὲ 𐅻 σμʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. οἱ δὲ 𐅻 λʹ. ἐλαίου ξέστας βʹ 𐅶ʹʹ. οἱ δὲ κοτύλας | |
| 15 | στʹ χαλβάνης 𐅻 λʹ. πίσσης ὑγρᾶς 𐅻 λʹ. ἐσχάτην ἀποδίδου τὴν χαλβάνην, εἶτα ψύξας ἀναλάμβανε ἐπιμελῶς. αὕτη μὲν | |
| ἡ σύνθεσις τοῦ φαρμάκου. περὶ δὲ τῆς χρήσεως αὐτοῦ τάδε | 869 | |
13.870 | γράφει κατὰ λέξιν ὁ Κρίτων. ἐν τῇ χρήσει ἀκράτῳ μὲν χρῶ τῷ φαρμάκῳ, ἐπὶ καταγμάτων ἐν κεφαλῇ καὶ συρίγγων καὶ νομῶν καὶ ὑπερσαρκωμάτων καὶ πρὸς ἀνευρυσμὸν στομίων καὶ πρὸς ὑποφοράν. ἀνιεμένην δὲ θέλων αὐτὴν ποι‐ | |
| 5 | ῆσαι, ἵνα γένηται σαρκωτική τε καὶ ἐπουλωτικὴ, μέρει ἑνὶ τοῦ φαρμάκου ιβʹ. μέρη πρόσβαλε κηρωτῆς ῥοδίνης. ἐπὶ δὲ τῶν πυρικαύτων ἑνὶ μέρει ηʹ. πρόσβαλε. ταῦτα δὲ περὶ τῆς χρήσεως τοῦ φαρμάκου καλῶς ἔγραψεν ὁ Κρίτων, ὡς δρι‐ μεῖ μὲν αὐτῷ καὶ ἀναστομωτικῷ καὶ διαφορητικῷ καὶ διὰ | |
| 10 | τοῦτο καὶ ξηραντικῷ χρησάμενος ἐπὶ συρίγγων καὶ ὑπερσαρ‐ κωμάτων καὶ ἐπὶ σηπεδόνων, τουτέστι νομῶν, καὶ πρὸς ἀν‐ ευρυσμὸν στομίων, ὥσπερ ἐστὶν ἐπὶ κόλπων τῶν στενοστό‐ μων. ἐπὶ δὲ τῶν ἐν κεφαλῇ καταγμάτων, ὅταν χωρὶς ἀνα‐ τρήσεως ἐπιχειρῶμεν αὐτὰ θεραπεύειν, ἔστι δὲ τὰ τοιαῦτα | |
| 15 | μὴ διασχόντα μέχρι μηνίγγων. ἕνεκα δὲ τοῦ σαρκῶσαι μι‐ γνὺς τῆς ῥοδίνης κηρωτῆς μέρη ιδʹ. μέχρι συνουλώσεως. ἄμει‐ νον δὲ εἰπεῖν μέχρι πληρώσεως τῆς ἐν τοῖς ἕλκεσι κοιλότη‐ τος. ἐξ ἀνάγκης γὰρ τὰ νομώδη τῶν ἑλκῶν, ὅπερ ἔφην εἶναι | |
| ταὐτὸν ἐν τῷ σηπεδονώδει, θεραπευόμενα πρὸς τῶν ἰσχυ‐ | 870 | |
13.871 | ρῶν φαρμάκων ἐστὶν, ὁποῖον καὶ τὸ προκείμενον, πρῶτον μὲν ἀποῤῥύπτει τὰ σηπόμενα μόρια καὶ κατὰ τοῦτο γίνεται κοῖλα. μετὰ δὲ τὸ παύσασθαι τὴν σηπεδόνα καθάρσεώς τε καὶ πληρώσεως δεῖται, κᾀπειδὰν πληρωθῇ, τηνικαῦτα καὶ | |
| 5 | τῶν ἐπουλούντων. αὐτὸ δὲ τὸ φάρμακον, ὅταν μήπω κη‐ ρωτῇ μιχθῇ, δριμὺ τυγχάνον, οὐ μόνον ἀδύνατόν ἐστι σαρ‐ κοῦν, ἀλλὰ καὶ καθαίρει τὰ ὑπερσαρκοῦντα, καθάπερ αὐ‐ τὸς ὁ Κρίτων ἔφη. καὶ τούτου γε μάλιστα μεμνῆσθαι προσ‐ ήκει λελεγμένου καὶ κατὰ τὴν πρὸ ταύτης ἔμπλαστρον, ἣν | |
| 10 | διὰ τῶν βοτανῶν ὠνόμασεν, ὅτι πάντα τὰ ἐκ τῶν θερμαι‐ νόντων καὶ τῶν ῥυπτικῶν συγκείμενα, κᾂν ἰσχυρῶς ᾖ δρι‐ μέα, κηρωτῇ μιγνύμενα σαρκωτικὰ γίνεται. τινὲς δὲ ἀπογι‐ νώσκουσιν αὐτῶν, ὅταν ἤτοι διπλασία τὴν κηρωτὴν μίξαν‐ τες ὁρῶσιν ἔτι δάκνουσαν οὕτως, ὡς μὴ δύνασθαι σαρκοῦν, | |
| 15 | ὥσπερ ἐπὶ ταύτης ἔχει τῆς ἐμπλάστρου. πολὺ γὰρ οὖσα δρι‐ μυτέρα τε καὶ δακνωδεστέρα τῆς διὰ βοτανῶν ἄχρηστος εἰς τὰς σαρκώσεις ἐστὶ, κᾂν τετραπλάσιον μιχθῇ τῇ κηρωτῇ. | |
| συνετοῦ μὲν τοίνυν ἐστὶ χρεία καὶ τετριμμένου περὶ τὴν τῶν | 871 | |
13.872 | τοιούτων φαρμάκων χρῆσιν, ἐν ἀρχῇ μὲν εὐθέως ἐπινοοῦν‐ τος ποσαπλὰ δεῖται μίγνυσθαι τῇ κηρωτῇ, μετὰ δὲ τὴν πρώ‐ την χρῆσιν ἔτι δριμυτέρου τοῦ φαρμάκου φανέντος ἢ ὥστε σαρκοῦν δύνασθαι, στοχάσασθαι πόσον ἔτι προσθεῖναι δεῖ | |
| 5 | τῆς κηρωτῆς, ὥσπερ ἐπὶ τῆς προκειμένης ὁ Κρίτων ἐποίησε. μὴ γάρ τοι δόκει κατὰ πρῶτον εὐθέως στοχασμὸν εὑρεῖν αὐτὸν ὡς χρὴ δωδεκαπλάσιον μίγνυσθαι τὴν κηρωτὴν, ἀλλ’ ὅτι πλέονα μὲν τῆς μιγνυμένης τῇ διὰ τῶν βοτανῶν ἔγνω, τὸ δ’ ὅσον πλέονα μετὰ τὸν πρῶτον στοχασμὸν εὗρεν. εἰ | |
| 10 | γὰρ ὀκταπλασίου μιχθείσης ἔτι δακνῶδες ἐφαίνετο, δεκαπλα‐ σίως ἐνέμιξεν, ὥσπερ γε εἰ καὶ δεκαπλάσιον, ἐπὶ τὴν δω‐ δεκαπλάσιον ἧκεν. ἐπεὶ δ’, ὡς ἔφην, παρά τε τὸ πλῆθος τοῦ ῥύπου καὶ τὴν ὑγρότητα τοῦ ἕλκους τό τε εὐαίσθητον καὶ δυσαίσθητον τῶν συμπασχόντων, ἔτι τε τὴν μαλακότητα καὶ | |
| 15 | τὴν σκληρότητα τῆς τοῦ σώματος ἕξεως, ὑπαλλάττεσθαι χρὴ τὴν ποσότητα τῆς μιγνυμένης κηρωτῆς, ὅπερ εἴρηται πολλά‐ κις, ἐννοεῖν ἡμᾶς δεῖ μεμνημένους τὴν ποσότητα τῆς χρή‐ | |
| σεως ἐν τοῖς τοιούτοις γράφεσθαι, πᾶσιν εὐπετοῦς ἐφ’ ἑκά‐ | 872 | |
13.873 | τερα τῆς ἐντεῦθεν ὁδοῦ πρὸς τὰ ἄλλα γιγνομένης ἄχρι τῶν ἄκρων. ἄκρα δὲ λέγω τὰ πρὸς ἁπάντων τῶν ὁμογενῶν σκο‐ πῶν συμπληρώματα, περὶ ὧν ἓν εἰπόντος μου παράδειγμα νῦν ὑμᾶς χρὴ διὰ παντὸς αὐτοῦ μεμνημένους, μηκέτι ἀξιοῦν | |
| 5 | πολλάκις ἀκούειν ὑπὲρ αὐτοῦ. φημὶ δὴ σκοποὺς ὁμογενεῖς εἶναι τοῦ μὲν πλείστην μίγνυσθαι τὴν κηρωτὴν τό τε κα‐ θαρὸν εἶναι καὶ ξηρὸν τὸ ἕλκος, εὐαίσθητόν τε τὸ τοῦ θε‐ ραπευομένου σῶμα καὶ μαλακόν. τοῦ δὲ ἐλαχίστην ὑγρότητά τε πολλὴν κατὰ τὸ ἕλκος καὶ ῥύπον καὶ σκληρὸν | |
| 10 | καὶ δυσαίσθητον τὸ τοῦ κάμνοντος σῶμα. καλῶς μέντοι πᾶσι τοῖς συντεθεῖσιν αὐτὸ διαφορητικοῖς οὖσιν ἡ τοῦ χαλ‐ κοῦ λεπὶς ἐμίχθη ξηραντικὸν οὖσα φάρμακον, ἔχουσα δ’ οὐκ ὀλίγον ἐν αὐτῇ στύψεως. οὐ μόνον δὲ ἐπὶ ταύτης τῆς ἐμ‐ πλάστρου γινώσκειν ὑμᾶς χρὴ διὰ μίξεως πολλῆς κηρωτῆς | |
| 15 | σαρκωτικήν τε τὴν ἔμπλαστρον καὶ ἐπουλωτικὴν τῶν μὴ κα‐ κοήθων ἑλκῶν γινομένην, ἀλλὰ κᾀπὶ τῶν ἄλλων ἁπασῶν, ὅσαι τῆς αὐτῆς εἰσι δυνάμεως, ἐφεξῆς δ’ αὐταῖς ἔγραψεν ὁ Κρίτων, τήν γε δι’ ἀκόνης ᾗ χρῆσθαί φησιν αὐτὸς καὶ οὕ‐ | |
| τως ἐκέλευσε συντιθέναι. | 873 | |
13.874 | [Ἡ δι’ ἀκόνης.] Ἡ δι’ ἀκόνης ἐν χρήσει ἡμῖν οὖσα ποιεῖ πρὸς τὰ χρόνια πάντα καὶ ἰδίως πρὸς κεφαλαλγίαν ἐπὶ τὸ μέτωπον ἐπιτιθεμένη καὶ πρὸς πλευροῦ ἀλγήματα χρόνια, πρὸς ποδαγρικοὺς, ἰσχιαδικοὺς, ὤμων πόνους, ὀδον‐ | |
| 5 | ταλγίας, τοῖς τετριμμένοις μέρεσιν ἐντιθεμένη. κατασπᾷ καὶ ἔμμηνα ἐπάνω τοῦ κτενὸς ἐπιτιθεμένη. βοηθεῖ δὲ καὶ τοῖς τὸν στόμαχον ἀλγοῦσι καὶ ῥευματιζομένοις καὶ τροφὴν μὴ κρατοῦσιν, ἔστι δὲ καὶ πάγχρηστος χωρὶς κατακαύματος καὶ τῶν μὴ ἀνεχομένων δριμέος φαρμάκου· ἁρμόζει καὶ πρὸς | |
| 10 | σκληρίαν ἥπατος καὶ σπληνὸς καὶ πρὸς χοιράδας καὶ πρὸς ἰσχιαδικούς. ἰδίως δὴ χρῆσις ἐπ’ αὐτῶν γιγνέσθω ἡμέραις ἑπτά. ἐὰν δὲ τρυφεροὶ ὦσι, πέντε, ὕδατος τὸ μέρος ἢ ἐλαίου μὴ ἁπτέσθω, ἕως οὗ ψυδρακώσῃ καὶ ἰχῶρας ἐπισπάσηται παχεῖς, εἶτα λύσας τῇ λευκῇ κηρωτῇ δι’ ὕδατος χρῶ, ἐὰν | |
| 15 | δὲ πρακτικώτερον ἐθέλῃς, τῇ διὰ πεπέρεως ἀκόνῃ. ♃ κηροῦ, χαλβάνης, τερμινθίνης, πιτυΐνης φρυκτῆς, ἐλαίου δαφνίνου, | |
| ἐλαίου παλαιοῦ ἀνὰ λίτραν αʹ. λεπίδος χαλκοῦ λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. | 874 | |
13.875 | ἰοῦ γο στʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο αʹ. νάπυος, ἀδάρκης, θείου ἀνὰ γο αʹ. ἀβροτόνου, κενταυρίου, χαλκάνθου, ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ, λιβάνου, ἁλὸς κοινοῦ, στυπτηρίας στρογγύλης, λιθαργύρου, προπόλεως, κόκκου Κνιδίου ἀνὰ γο γʹ. πάντα | |
| 5 | ὁμοῦ κόψας καὶ σήσας ἀναλάμβανε τοῖς στυπτικοῖς μετὰ τῶν ἐλαιῶν. αὕτη μὲν ἡ τῆς προκειμένης ἐμπλάστρου σύν‐ θεσις οὐ μικρῶς διαφέρουσα τῆς προγεγραμμένης θερμότητι. νᾶπυ γοῦν ἔχει καὶ ἀδάρκην, θεῖόν τε καὶ κόκκον Κνίδιον εἰς τοσοῦτον ἥκοντα θερμότητος, ὡς ἑλκοῦν οἷς ἂν | |
| 10 | ἐπὶ πλέον ὁμιλήσῃ. καὶ δάφνινον δὲ τῶν ἱκανῶς θερμαινόν‐ των ἐστὶ καὶ μετὰ ταῦτα χάλκανθός τε καὶ οἱ ἅλες. ἐμά‐ θετε δὲ ὅτι καὶ στύψεως ταῦτα μετέχει, βραχείας μὲν οἱ ἅλες, πολλῆς δὲ ὁ χάλκανθος. ἀλλὰ καὶ περὶ τῆς μίξεως τῶν στυφόντων φαρμάκων τοῖς διαφορητικοῖς εἴρηται πρόσθεν | |
| 15 | ἐπὶ τῶν πολυχρήστων ἐμπλάστρων. ὅλως γὰρ οὐδὲν δύναται γενέσθαι πολύχρηστον, εἰ μὴ καὶ τῆς ἐναντίας δυνάμεως με‐ τέχει. ἄν τε γὰρ ἁπλῶς διαφορητικὴ δύναμις ᾖ μόνη, πρὸς | |
| ἓν εἶδος ἁρμόσει παθῶν, ὃ διαφορεῖσθαι προσῆκεν, ἄν τε | 875 | |
13.876 | στυπτικῆς, πρὸς ἓν ἕτερον, ἐφ’ οὗ τὸ ἐπιῤῥέον ἀναστέλλειν προσήκει. διὸ τὰ μὲν στύφοντα τοῖς ἀρχομένοις ἐξ ἐπιῤῥοῆς ὑγρῶν γεννᾶσθαι πάθεσιν ἁρμόττει. τὰ δὲ διαφοροῦντα χω‐ ρὶς τῆς τῶν στυφόντων μίξεως, ἐφ’ ὧν σωμάτων οὐδὲν | |
| 5 | ἐπιῤῥυῆναι δύναται διὰ τὸ προκεκενῶσθαι, ὡς ἐάν γε περι‐ ουσία τις ᾖ χυμῶν, οὐ μόνον διαφορεῖται τὸ περιεχόμενον ὑγρὸν ἐν τοῖς πεπονθόσιν, ἀλλὰ καὶ παραγίνεται πρὸς αὐτὰ τῶν διαφορούντων ἕλκειν πεφυκότων ὑφ’ ἑαυτὰ, καθάπερ τὰ περιεχόμενα ψαύοντα τῶν ὑγρῶν, οὕτως καὶ τὰ κατὰ βάθος | |
| 10 | ὄντα τοῦ σώματος. εὐλόγως δὴ μίγνυται τοῖς διαφορητικοῖς, τά τε σταλτικὰ καὶ ἀποκρουστικὰ προσαγορευόμενα, τοῦ μὲν ἐπὶ τὴν σύνθεσιν αὐτῶν ἀφικομένου τῷ λογισμῷ τούτῳ χρησαμένου, τῆς πείρας δὲ μαρτυρούσης τῷ λογισμῷ. εἰκότως οὖν κατὰ τὸ προκείμενον φάρμακον, καίτοι σκοπὸν | |
| 15 | ἔχοντος θερμῆναί τε καὶ ξηρᾶναι καὶ διὰ τοῦτο καὶ ψύδρα‐ κας ποιεῖν, ἐμίχθη τι καὶ τῶν στυφόντων, ἀλλ’ οὐχ ἱκανά γε πρὸς πολλὰ θερμαίνοντα σφοδρῶς φάρμακα, δύο ταῦτα | |
| χάλκανθος καὶ ἅλες, ἀλλὰ καὶ λεπὶς χαλκοῦ κατὰ τὸν αὐ‐ | 876 | |
13.877 | τὸν ἐμίχθη λογισμὸν ἥ τε στυπτηρία, διὰ τὸ σφοδρῶς στύ‐ φειν καὶ τοὔνομα λαβοῦσα τοῦτο. ἄλλη. ἄλλην ἔμπλαστρον ἔγραψεν ὁ Κρίτων ἐνδοξοτάτην, ἣν ὀνομάζει Μεσιανὴν, ἕτε‐ ρον ὕλης ἔχουσα γένος τῆς προγεγραμμένης καὶ τῆς μελλού‐ | |
| 5 | σης ὑπ’ ἐμοῦ γραφήσεσθαι νῦν ἐφεξῆς, ἣν αὐτὸς ὁ Κρίτων ἀνίκητον ὀνομάζει, συγκειμένην ἐκ δριμέων τῶν πλείστων φαρμάκων, οὐκ οὔσης τῆς Μεσιανῆς τοιαύτης, ὡς μετὰ ταῦτα δειχθήσεται κατὰ τὸν οἰκεῖον αὐτῆς καιρόν. καὶ μέντοι καὶ κεφαλικὰς ἄλλας ὀνομάζων, ὧν ἡ καθόλου δύναμις ὀλίγον | |
| 10 | ὕστερον εἰρήσεται, γράψας ἐφεξῆς τῇ Μεσιανῇ τὴν καλου‐ μένην, μετὰ ταῦτα ἀνίκητον ὑφ’ ἑαυτοῦ γράφει, παραπλη‐ σίας δυνάμεως οὖσαν τῇ προγεγραμμένῃ, ἣν δι’ ἀκόνης ἐκά‐ λει. ἔχει δὲ ἡ περὶ αὐτῆς λέξις τοῦ Κρίτωνος ὧδέ πως αὐ‐ τοῖς ὀνόμασιν. ἡ ἀνίκητος ἐν χρήσει ἡμῖν οὖσα. ἔστι δὲ πάγ‐ | |
| 15 | χρηστος, ἐπισπᾶται, ῥήσσει, ἀνακαθαίρει, κολλᾷ, ἐξιποῖ, διὰ σπληνίου καὶ παραθέσεως σωλήνων καὶ ἀνιεμένη ἔχουσα πάντοτε πηλὸν δι’ ὀξελαίου. διαχεῖ δὲ καὶ τὰς σκληρίας | |
| καὶ ταῖς συνολκαῖς τῶν νεύρων βοηθεῖ, ἐπιτιθεμένη χωρὶς | 877 | |
13.878 | ἐμβροχῆς, ἵνα μὴ περιψύχωνται. καὶ ἐν μέρει ἀλείμματος ποιεῖ ἀνιεμένη ὡς ἄκοπος. παύει γὰρ καὶ τοὺς ἐν ἀρχαῖς τῶν νόσων κόπους καὶ τοὺς ἐξ ἀδήλης αἰτίας. ἔστι δὲ καὶ μάλαγμα ἐπὶ τῶν ἀκρωτηρίων ἐν μεγάλοις σπληνίοις ἐπιτι‐ | |
| 5 | θεμένη. ἔστι δὲ καὶ ἐναίμων κολλητικὴ, ἐπειδὰν ῥαφῇ ἢ ἀγ‐ κτηριασθῇ, πτύγματος ἐκ μόνου ὄξους προσεπιτιθεμένου τῷ σπληνίῳ, θέρους μὲν ψυχροῦ, χειμῶνος δὲ θερμοῦ. ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ ἐν τοῖς πέλμασι καὶ πρὸς κόμματα, σηπεδόνας τε καὶ περὶ δακτύλους διαθέσεις καὶ τὰ σὺν τραύμασι κατά‐ | |
| 10 | γματα. ἔνεστι μήτε σαρκωτικῷ μήτε ἐπουλωτικῷ ἑτέρῳ χρῆ‐ σθαι, ἀλλὰ μόνῃ πιστεύειν. ποιεῖ καὶ πρὸς ἀνθρωπόδηκτα καὶ κυνόδηκτα καὶ θηριόδηκτα. μέγιστον δ’ ἐστὶν αὐτῆς ἐπάγγελμα τὸ τὰ ἐν κατακαλύψει ἀποστήματα ἐν κώλῳ καὶ περιτοναίῳ μὴ ἐᾷν γίνεσθαι, ὅταν γε μὴ φθάσῃ πυωθῆναι | |
| 15 | ἢ γενόμενα λεπτοποιῆσαι καὶ εἰς ἔντερα συῤῥῆξαι. ἐπιτίθε‐ σθαι δὲ δεῖ τῷ τόπῳ σπλήνιον καὶ ἐπάνω πίλημα ἐξ ὀξε‐ λαίου θερμοῦ καὶ ἐμβρέχειν δὶς τῆς ἡμέρας. μὴ λῦε δὲ εἰ | |
| μὴ διὰ τριῶν ἢ τεσσάρων ἡμερῶν, εἶτα μετὰ τὸ πυριᾶσαι, | 878 | |
13.879 | ἀτμίδα πάλιν ἐπιτίθει. ἐπεκλήθη δὲ ἀνίκητος διὰ τὰ θαυ‐ μαστὰ καὶ πολλὰ αὐτῆς ἔργα. ♃ λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 νηʹ. πυ‐ ρέθρου, σταφίδος ἀγρίας, κόκκου κνιδείου, νάπυος σπέρματος, κάγχρυος, περιστερᾶς κόπρου, ἀριστολοχίας λεπτῆς, ἰοῦ, κυ‐ | |
| 5 | πέρου, εὐζώμου σπέρματος, κυμίνου ἀνὰ 𐅻 ιστʹ. νίτρου 𐅻 λβʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 λβʹ. δαφνίδων 𐅻 ρκʹ. μάννης 𐅻 ρκʹ. ἴρεως 𐅻 ρκʹ. ὄξους δριμέος ξε. ιστʹ. ἑψήματος ἰσχάδων κυά‐ θους δʹ 𐅶ʹʹ. κόψας καὶ σήσας ἅπαντα ὁμοῦ λειοτρίβει σὺν τῷ ὄξει ἐν τοῖς ὑπὸ κύνα καύμασιν. ξηροῦ δὲ καὶ χλωροῦ | |
| 10 | γενομένου πρόσβαλε τὸ τῶν σύκων ἀφέψημα, καὶ συμμαλά‐ ξας ἀναιροῦ καὶ ἀποτίθει εἰς χύτραν χαλκῆν ἐρυθροῦ χαλ‐ κοῦ. τὸ δ’ ἕψημα τῶν ἰσχάδων ἔχει οὕτως. ♃ ἰσχάδων λι‐ παρῶν λι. εʹ. ὕδατος ξε. στʹ. ἕψε ἕως ἂν περιλειφθῶσι ξε. βʹ. ἡ δὲ χρῆσίς ἐστιν ἓν μέρος τοῦ φαρμάκου ὄξει ἀνιεμένου, | |
| 15 | ὡς γλοιῶδες γενέσθαι πρὸς ἓξ τοῦ ῥητινοκήρου. ἔστι δὲ τὸ μὲν ἄκρατον ῥητινόκηρον κηροῦ μέρος ἓν, ῥητίνης | |
| φρυκτῆς μέρη τρία σὺν ἐλαίῳ ὀλίγῳ τετηκότα· τὸ δὲ μέσον | 879 | |
13.880 | κηροῦ μέρος ἓν, ῥητίνης μέρη δύο· τὸ δ’ ἀνειμένον καὶ εὔ‐ κρατον κηροῦ μέρος ἓν, ῥητίνης μέρος ἕν· τὸ δ’ ἐκλελυμέ‐ νον κηροῦ μέρη δύο, ῥητίνης μέρος ἕν· τὸ δ’ ὑπερανειμένον κηροῦ μέρη τρία, ῥητίνης μέρος ἕν. ἱστορεῖται καὶ ἐπ’ ἀγρίου | |
| 5 | λειχῆνος ἡρμοκέναι ἄκρατον ἐπιῤῥιφέν. ταῦτα μὲν ὁ Κρί‐ των ἔγραψεν αὐτοῖς ὀνόμασιν. ἐγὼ δὲ ἀπὸ τοῦ τελευταίου τῶν εἰρημένων αὐτῷ τὴν ἀρχὴν ποιήσομαι τοῦ λόγου. τοὺς ἀγρίους λειχῆνας ὀνομάζουσιν, ὅταν ὑπὸ μὲν τῶν ἀσθενῶς ξηραινόντων φαρμάκων ὁρῶσιν αὐτοὺς μηδὲν ὠφελουμένους, | |
| 10 | ὑπὸ δὲ τῶν ἰσχυρῶς ἐρεθιζομένους. χρεία τοίνυν ἐπ’ αὐτῶν ἐστι φαρμάκου δραστηρίου μὲν ἱκανῶς, οὐ μὴν δακνώδους σφοδρῶς, ὅπερ, ὡς ἔφην, ἐκ στοχασμοῦ τεχνικοῦ συντεθὲν ὑπὸ τῆς πείρας βασανίζεται. σύγκειται δὲ τὸ προκείμενον φάρμακον ἐκ πολλῶν δριμέων λεπτομερῶν τε καὶ διαφορητι‐ | |
| 15 | κῶν. ἔχει δέ τινα καὶ τῶν ἀδήκτως ῥυπτικῶν καί τινα τῶν ἐπ’ ὀλίγον στυφόντων. τὰ μὲν οὖν δριμέα τῶν ἐν αὐτῷ πύρεθρόν τε καὶ νᾶπυ καὶ κόκκος κνίδειος καὶ ἡ τῆς περι‐ | |
| στερᾶς κόπρος, ἰός τε καὶ δαφνὶς καὶ νίτρον, εἶθ’ ἅλες ἀμμω‐ | 880 | |
13.881 | νιακοὶ καλούμενοι καὶ πρὸς αὐτοῖς ὄξος τὸ δριμύ. τοιοῦτον γὰρ ἀξιοῖ βάλλειν. τὰ δὲ ῥυπτικὰ τελέως μὲν ἄδηκτά ἐστιν ἴρις τε καὶ ἀριστολοχία καὶ τούτων ἔτι μᾶλλον, ὡς ἐκ τοῦ γένους τῶν ἤδη πεπτικῶν εἶναι, μάννα, γενναιότερον δὲ κάγ‐ | |
| 5 | χρυ καὶ σταφὶς ἀγρία. τούτων δ’ ἔτι γενναιότερον κύμι‐ νόν τε καὶ τὸ τοῦ εὐζώμου σπέρμα. τὸ δὲ κύπερον ἔστι μὲν ἀδήκτως ξηραντικὸν, ἔχει δέ τι καὶ στυπτικὸν, ὥσπερ καὶ ἡ τοῦ χαλκοῦ λεπὶς, ἰσχυρὸν οὖσα φάρμακον. ἔδει γὰρ, ὡς πρόσθεν ἐδείχθη, μετέχειν τι καὶ τῆς στυπτικῆς δυνά‐ | |
| 10 | μεως τὸ φάρμακον τοῦτο, καὶ διὰ τοῦτό γε λεπὶς ἐμίχθη δα‐ ψιλής. εἰ δὲ καὶ ἡ μάννα ὄντως εἴη μάννα καὶ μὴ λιβανωτὸς, εἴη ἂν καὶ αὕτη στυπτικὸν ἔχουσά τι. βέβληται δὲ καὶ αὕτη δαψιλεστέρα πολὺ τῆς λεπίδος, εἰκότως, ἵνα πραΰνῃ τὸ σφο‐ δρὸν τῶν δριμέων φαρμάκων, μετὰ τοῦ πέττειν τὰ | |
| 15 | κατὰ τὸν πεπονθότα τόπον ὑγρά. πραϋντικώτατον δὲ καὶ πεπτικώτατον ἅμα τῷ διαφορεῖν πώς ἐστι τὸ τῶν ἰσχάδων ἀφέψημα. ταῦτ’ οὖν ἅπαντα μιχθέντα πολύχρηστον εἰκότως | |
| εἰργάσατο τὸ φάρμακον. εἰς δὲ τὸ δραστήριον αὐτῶν μέ‐ | 881 | |
13.882 | γιστα συντελεῖ τὸ ὄξος, ἐν ᾧ κελεύει λειοῦσθαι τὰ φάρμακα κατὰ τὸν θερινὸν ἥλιον. πάντα γὰρ τὰ οὕτω σκευασθέντα λεπτομερῆ γίγνεται καὶ διὰ τοῦτο μέχρι τοῦ βάθους τῶν σωμάτων ἡ δύναμις αὐτῶν καταδύεται. | |
| 5 | [Περὶ τῶν ὑπὸ τοῦ Ἥρα γεγραμμένων τοῦ αὐτοῦ γένους ἐμπλάστρων.] Τὴν μὲν διὰ τῶν βοτανῶν, ἣν ὅπως ὁ Κρίτων σκευάζει προὔγραψα, καὶ αὐτὸς ὁ Ἥρας ὁμοίως σκευάζει, καθότι καὶ ὁ Κρίτων ἐμνημόνευσεν αὐτοῦ. διαφέρεται δὲ ἐν τῇ διὰ σκίλλης σκευασίᾳ. τοῦ μὲν γὰρ | |
| 10 | ἀμμωνιακοῦ καὶ τῆς σμύρνης καὶ τῆς πιτυΐνης ῥητίνης καὶ τοῦ στύρακος καὶ τῆς λεπίδος καὶ τῆς σκίλλης τοσοῦτον μι‐ γνύει τοῖς ἄλλοις ὁ Κρίτων ὅσον ὁ Ἥρας. ἐπὶ δὲ τῆς ἀρι‐ στολοχίας καὶ τῆς ἴρεως διαφέρεται. γράψαντος γὰρ τοῦ Ἥρα ἀριστολοχίας στρογγύλης 𐅻 λʹ. ἴρεως ξηρᾶς 𐅻 λʹ. οἱ | |
| 15 | δὲ ιεʹ. καὶ μετὰ ταῦτα πάλιν ὁ Κρίτων οὕτως ἔγρα‐ ψεν. ♃ ἀριστολοχίας 𐅻 λʹ. ἴρεως 𐅻 λʹ. ἄλλοι μʹ. ἐπὶ τῷ τέλει τῆς σκευασίας τοῦ Ἥρα γράψαντος. ἐκπληρωθεισῶν δὲ τῶν ἡμερῶν, κηρωτὴν ποίει τοιαύτην. ♃ κηροῦ λίτρας εʹ. | |
| οἱ δὲ 𐅻 μʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. οἱ δὲ 𐅻 λʹ. ἐλαίου πα‐ | 882 | |
13.883 | λαιοῦ ξέστας βʹ 𐅶ʹʹ. οἱ δὲ κοτύλας στʹ. ἐμοὶ δ’ οὐκ ἀρέσκει ἀντὶ τῶν εʹ. λιτρῶν τοῦ κηροῦ μιγνύναι τῷ φαρμάκῳ 𐅻 σμʹ. ποτὲ μὲν γὰρ ἀντὶ τῆς λίτρας 𐅻 ρʹ. γράφουσιν αὐτοὶ, ποτὲ δὲ ἀντὶ τῆς μνᾶς, οὐδέποτε δὲ λίτραν οὕτως μικρὰν οὐδεὶς | |
| 5 | ἔγραψεν, ὡς 𐅻 μηʹ. εἶναι. τοῦτο γὰρ συμβαίνει βαλλομένων 𐅻 σμʹ. ἀντὶ τῶν εʹ. λιτρῶν. ὡσαύτως δὲ οὐδὲ ἀντὶ τῆς λίτρας τῆς τερμινθίνης 𐅻 λʹ. [Ἡ Σεραπίωνος.] Καὶ ταύτην ἔγραψεν ὁ Κρίτων ἐν τῇ φαρμακίτιδι βίβλῳ κατὰ τήνδε τὴν λέξιν. ἡ | |
| 10 | Σεραπίωνος, ἥν τινες Αἰγυπτίαν, οἱ δὲ Ἀφροδίτην καλοῦσι. ποιεῖ δὲ πρὸς πᾶν τραῦμα καὶ δεῖ αὐτῇ ἐπιμένειν μὴ ἀπελ‐ πίζοντας. ποιεῖ πρὸς νύγματα καὶ σκόλοπας καὶ παρωτίδας, κατατίτρησίν τε καὶ φύματα καὶ ἐξιποῦσα παρακολλᾷ, ποιεῖ καὶ πρὸς πᾶσαν σκληρίαν καὶ πρὸς ἐπινυκτίδας καὶ πρὸς | |
| 15 | ἐπιφορὰν τῶν ἄρθρων καὶ πρὸς τὰ θλάσματα τῶν ὤτων, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ πρεσβυτικὰ καὶ χειρώνεια καὶ παχύχειλα | |
| ἕλκη. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ κο. γʹ. λιθαργύρου 𐅻 ςʹ. ἀμμωνια‐ | 883 | |
13.884 | κοῦ θυμιάματος 𐅻 ρξηʹ. ῥητίνης κολοφωνίας, πιτυΐνης 𐅻 ξηʹ. κηροῦ 𐅻 ρξηʹ. χαλβάνης 𐅻 κʹ. ἰοῦ 𐅻 νʹ. οἱ δὲ 𐅻 κʹ. σμύρ‐ νης 𐅻 δʹ. οἱ δὲ 𐅻 ηʹ. ἕψε λιθάργυρον, ἔλαιον ἕως μετρίως δοκῇ συνεστράφθαι, εἶτ’ ἄρας τὴν λοπάδα προσέμβαλλε ἀμ‐ | |
| 5 | μωνιακὸν, εἶτα ῥητίνην, εἶτα κηρόν. τήξας δὲ ἓν ἕκαστον αὐ‐ τῶν προσεχόντως, ἵνα μὴ προσκαῇ, ἄρας πάλιν χαλβάνην ἀποδίδοθι καὶ ἰὸν, εἶτα ἐπιθεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ, ἕως μηλίνη γέ‐ νηται καὶ εὐσύστατος, ἕψε. ἔσχατον δὲ ἄρας τὴν σμύρναν ἀποδίδου καὶ κινήσας κατάχεε, ἀναλαμβάνων ἐν δέρματι | |
| 10 | ἀποτίθεσο. [Ὡς Ἀνδρόμαχος ἔγραψε τὰς προειρημένας ἐμπλάστρους.] Τρεῖς συνθέσεις ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος ταύ‐ της τῆς ἐμπλάστρου, τὴν πρώτην μὲν βραχὺ διαφωνοῦσαν τῇ προγεγραμμένῃ Κρίτωνος, ἐφεξῆς δ’ ἄλλας βʹ. πλέονα δια‐ | |
| 15 | φωνίαν ἐχούσας. ἡ δὲ ἐπαγγελία τοῦ φαρμάκου καὶ ἡ σκευ‐ ασία γέγραπται καλῶς ἔμπροσθεν ὑπὸ τοῦ Κρίτωνος· ὁ δ’ | |
| οὖν Ἀνδρόμαχος οὕτως ἔγραψε περὶ αὐτῆς. ἡ διὰ τῶν βο‐ | 884 | |
13.885 | τανῶν. ♃ ἀναγαλλίδος τῆς τὸ κυάνεον ἄνθος ἐχούσης 𐅻 νστʹ. πρασίου 𐅻 νστʹ. μήκωνος ἀγρίου 𐅻 νστʹ. ὑοσκυάμου χλω‐ ροῦ 𐅻 νστʹ. λεπίδος 𐅻 κεʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ιστʹ. ἀλόης 𐅻 ιστʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. κηροῦ μνᾶν αʹ. ἐλαίου | |
| 5 | παλαιοῦ κοτύλας βʹ. ὄξους. πολλοὶ μὲν τῶν δύο ἀναγαλλί‐ δων ἔβαλλον εἰς τὴν διὰ τῶν βοτανῶν, Θεόκριτος δὲ καὶ γῆς Ἐρετριάδος καὶ χρυσοκόλλης καὶ ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ καὶ ἀρσενικοῦ ἀνὰ 𐅻 δʹ. [Ἄλλαι ἔμπλαστροι τοῦ αὐτοῦ γέ‐ | |
| 10 | νους, περὶ ὧν ὁ Ἀνδρόμαχος ἔγραψεν.] Πρὸς γαγγραίνας καὶ σηπεδόνας καὶ νομὰς παλαιὰς καὶ κακοήθεις, Ἰσιδώρου Ἀντιοχέως. ♃ λιθαργύρου 𐅻 δʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κυάθους στʹ. Τάλιος Αἴλιος κυάθους ιβʹ. καὶ ἰοῦ σκώλη‐ κος. τὴν δὲ λιθάργυρον καὶ τὸν ἰὸν λεῖα ἐμβαλὼν εἰς χύτραν | |
| 15 | καὶ ἐπιχέας ἐλαίου κυάθους τρεῖς, ἕψε ἐπὶ πυρὸς μαλακοῦ, κινῶν σπάθῃ ξυλίνῃ, ἕως ἂν γένηται χλωρὰ, εἶτα ἄρας ἀπὸ | |
| τοῦ πυρὸς καὶ εἰς θυείαν κατεράσας τρῖβε ἕως ἐστὶ θερμὸν | 885 | |
13.886 | ἐπὶ πλέον. εἶτα πάλιν εἰς τὴν χύτραν ἐπιχέας τοῦ ἐλαίου κυάθους γʹ. κινῶν μὴ προσκαῇ, ἕως ἂν γένηται μηλίνη, ἕψε καὶ πάλιν κατακενώσας τρῖβε ὡς κολλύρια. καὶ πάλιν ἀνε‐ λόμενος εἰς τὴν χύτραν ἕψε κινῶν, ἕως ἂν γένηται ἐρυθρὰ, | |
| 5 | καὶ κατακενώσας εἰς θυείαν πάλιν τὸ τρίτον τρῖβε ἐπὶ πλέον καὶ πάλιν τὸ τέταρτον ἕψε εἰς τὴν χύτραν, ἵνα συστραφῇ, καὶ πάλιν ἕως ἐστὶ θερμὴ κατεράσας καὶ τρίψας ἀνελοῦ καὶ ἀπόθου εἰς πυξίδα ἐρυθρὰν καὶ χρῶ πρὸς τὰ εἰρημένα. ἐφε‐ ξῆς δὲ τῇ προγεγραμμένῃ περὶ ἑτέρας ἐμπλάστρου κατὰ λέ‐ | |
| 10 | ξιν οὕτως ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος. ὑγρὰ ἔμπλαστρος πρὸς νομὰς ᾗ χρῶμαι καὶ ἄλλα πολλά. ♃ κηροῦ 𐅻 ηʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. στέατος ταυρείου τεθεραπευμένου 𐅻 δʹ. χαλκίτεως 𐅻 βʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 γʹ. μάννης λιβάνου 𐅻 βʹ. κηκίδος ὀμφακίνης 𐅻 δʹ. ἐλαίου μυρσίνου κοτύλας εʹ. τὰ | |
| 15 | ξηρὰ σὺν ὄξει καὶ μέλιτι, εἶθ’ οὕτως τὰ τηκτὰ καταχεῖται. [Πολύχρηστοι φαιαί. πρὸς τὰ τῆς τέχνης | |
| ἔργα χρείαν εἶναι μεθόδου τε καὶ ἀσκήσεως] Ὅτι τῶν βοη‐ | 886 | |
13.887 | θημάτων ἔνια μὲν ὁ λόγος εὑρίσκει μόνος, ἔνια δὲ ἡ πεῖρα, καὶ αὕτη τοῦ λόγου μὴ χρῄζουσα, τινὰ δ’ ἀμφοῖν ἀλλήλοις συνεργούντων δεῖται, πολλάκις ὑμῖν ἐπιδέδεικται, καὶ πρός γε τούτοις ὅτι τὰ διὰ λόγου καὶ πείρας εὑρισκόμενα στο‐ | |
| 5 | χαστικῇ μὲν ὁδῷ χρῆται πρὸς τὴν τῶν ζητουμένων εὕρεσιν, ἐλπισθέντα δὲ τῷ λόγῳ βεβαιοῦται τῇ πείρᾳ· καὶ μέντοι καὶ ὡς τῆς στοχαστικῆς ἐλπίδος οὐκ ὀλίγη ἐστὶν ἐν τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον ἡ διαφορὰ, καθάπερ καὶ καθ’ ὅλον τὸν βίον. οὐ γὰρ ὁμοίως ἐλπίζομεν ὑετὸν ἔσεσθαι κατά γε τὰς χειμε‐ | |
| 10 | ρινὰς τροπὰς καὶ τὴν τοῦ κυνὸς ἐπιτολήν. ἐν μὲν γὰρ ταῖς χειμεριναῖς τροπαῖς σπανιάκις οὐ γίνεται, κατὰ δὲ τὴν τοῦ κυνὸς ἐπιτολὴν σπανιάκις γίνεται. πάντων δὲ τῶν κατὰ τὰς τέχνας ἔργων ὑπὸ συνεχοῦς ἀσκήσεως ἀκριβουμένων οὐκ ἀρκεῖ τὸ καθόλου μόνον ἐν αὐταῖς καταμαθεῖν, ἀλλὰ κᾀν | |
| 15 | τοῖς κατὰ μέρος ἐνεργῆσαι χρὴ πολλάκις. ἡ γὰρ διὰ τῶν ἀτελῶν ἐνεργειῶν ἄσκησις ὁδός ἐστιν ἐπὶ τὴν τῶν τελείων κτῆσιν. διὰ τοῦτ’ οὖν κᾀγὼ κατὰ πάσας τὰς πραγματείας, ἃς ὑμῖν τοῖς ἑταίροις ἀξιώσασιν ἐποιησάμην, οὐκ ἠρκέ‐ | |
| σθην μόνον τοῖς καθόλου θεωρήμασιν, ἀλλὰ καὶ γυμνά‐ | 887 | |
13.888 | σματα πολλὰ προσέγραψα, δι’ ὧν ἤλπιζον ὑμῖν ἐναργοστέ‐ ραν τε καὶ βεβαιοτέραν ἔσεσθαι τὴν γνῶσιν αὐτῶν. ὥσπερ οὖν ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων μερῶν τῆς ἰατρικῆς, οὕτω κᾀπὶ τῆς τῶν νευροτρώτων θεραπείας ἔγραψα, πρώτην μὲν ὑμῖν | |
| 5 | ἐπιδείξας τὴν λογικὴν ὁδὸν εἰς τὴν τῶν βοηθημάτων εὕρε‐ σιν. ἐφεξῆς δὲ ταύτῃ τὰς ὕλας, ἐν αἷς τὰς εὑρεθείσας ὑπὸ τοῦ λόγου δυνάμεις ἐμάθετε περιεχομένας. ἐν γὰρ τοῖς περὶ τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως ὑπομνήμασιν ιαʹ. τὸν ἀριθμὸν οὖσι τὰς ἐν ταῖς κατὰ μέρος ὕλαις δυνάμεις | |
| 10 | ἁπάσας γε ἢ τὰς πλείστας χρησιμωτάτας ἔγραψα. πρὸς γάρ τοι τὴν εὐπορίαν τῶν βοηθημάτων ἐδείχθη τοῦτ’ ἀναγκαῖον ὑπάρχειν, οὐ μόνον δὲ εἰς τὸ δύνασθαι καὶ ὑμᾶς αὐτοὺς ἄνευ τῶν ἐσκευασμένων φαρμάκων ἐν ἀπορίαις εὐπορεῖν τῶν βοηθημάτων, ὡς Ἐρασίστρατός ποτε τοῦ τῶν βοτανῶν εὐ‐ | |
| 15 | πόρησε χυλοῦ μὴ παρόντος αὐτοῦ στοματικοῦ φαρμάκου κατὰ τὸ χωρίον ἐκεῖνο τῆς ὁδοιπορίας, ἀλλὰ κᾂν αὐτῶν συν‐ | |
| θέντων ἀπολέσητε τὰς γραφὰς, ὅμως ὑμᾶς αὐτοὺς δύνασθαι | 888 | |
13.889 | συντιθέναι παραπλήσια τοῖς ἀπολομένοις. καὶ μέντοι καὶ πρὸς τὸ καλῶς χρῆσθαι τοῖς ὑφ’ ἑτέρων ἡυρημένοις ἡ διὰ τῆς προκειμένης πραγματείας ἄσκησις ὠφέλιμός ἐστι. τί δεῖ λέγειν ὅτι καὶ πρὸς τὸ διακρίνειν δύνασθαι τά τε περιττῶς | |
| 5 | ἐμβεβλημένα τοῖς συνθέτοις φαρμάκοις καὶ κατὰ τοὐναντίον, ὅσα παραλέλειπται τοῖς πρώτοις συντιθεῖσιν; ὡς ἐπὶ τῶν κατὰ τὸ γʹ. βιβλίον ἔδειξα τὸν λόγον ποιούμενος, ἐπὶ τῶν τοῖς νευροτρώτοις ἁρμοττόντων, ὡσαύτως δὲ καὶ νῦν ἐπι‐ δείξω, γυμνάζων ὑμᾶς ἐπὶ τοῖς ὑπὸ τῶν ἐμοῦ πρεσβυτέρων | |
| 10 | ἰατρῶν ἡυρημένοις. ἡ μὲν γὰρ καθόλου μέθοδος οὔτε μετὰ διορισμῶν ἀκριβῶς οὔτ’ ἄνευ διορισμῶν ἐλλιπῶς ἐγράφη τινὶ τῶν πρόσθεν, ἀλλ’ οὐδὲ φάρμακον ἐπαγγελλόμενον ἰᾶσθαι τοὺς νυγέντας νεῦρον ὑπό τινος ὀξέος, οἷαί πέρ εἰσιν αἱ βελόναι καὶ τὰ γραφεῖα τῶν παιδίων, ἔγραψέ τις αὐτὸ τοῦτο | |
| 15 | μόνον ἄριστα ποιεῖν δυνάμενον, ἐμοῦ πλῆθος οὐκ εὐαρίθμη‐ τον ἐν τῷ προειρημένῳ γράμματι διελθόντος αὐτῶν. πολύ‐ χρηστα μέντοι φάρμακα γράψαντες ἀξιόλογά τινες αὐτῶν, | |
| ὅσοι γε ἐπιμελέστεροι πρὸς τοῖς ἄλλοις οἷς ἐπαγγέλλονται | 889 | |
13.890 | ποιεῖν αὐτὰ προσέθηκαν, ἐνίοτε μὲν ὡς καὶ τοῖς νευροτρώ‐ τοις ἐστὶν ὠφέλιμα, ποτὲ δὲ ὡς ταῖς τῶν νεύρων τε καὶ μυῶν διακοπαῖς, ἔστι δὲ ὅτε καὶ νύξεσιν αὐτῶν ἢ θλάσεσιν ἀρήγειν ἔφασαν αὐτά. ὑμῖν δὲ ἐξ ὧν ἐμάθετε πάρεστι γνωρίζειν πρὸ | |
| 5 | τῆς πείρας εἴτε δυνατά τις ἐπαγγέλλεται περὶ ὧν ἔγραψεν εἴτ’ ἀδύνατα. πάρεστι δὲ καὶ τὰ χωρὶς ὧν πέφυκε ποιεῖν γεγραμμένα φάρμακα γνωρίζειν ὑμῖν, ἐφ’ ὧν ἐστι χρηστέον αὐτοῖς. ἵνα γοῦν ὡς ἐπὶ παραδείγματος ἄρξωμαί τινος ἐμ‐ πλάστρου φαρμάκου πολυχρήστου, ἐπὶ δευτέρου τῇ τάξει γε‐ | |
| 10 | γραμμένου κατὰ τὴν φαρμακωνῖτιν Ἀνδρομάχου βίβλον, ἣν ἐποιήσατο τῶν ἔξωθεν τῷ σώματι προσφερομένων, ἄνευ τοῦ δηλῶσαι πρὸς τίνα μάλιστα χρηστέον αὐτῇ, γυμνάσασθαι πάλιν ὑμῖν πάρεστιν, ὅπως χρὴ γνωρίζειν ἐκ τῶν γεγραμμέ‐ νων φαρμάκων ἁπλῶν, τὴν δύναμιν τοῦ συνθέτου. | |
| 15 | [Φαιὰ Αἰγυπτία Ἀνδρομάχου.] Ὁ μὲν γὰρ Ἀνδρόμαχος οὕτως ἔγραψε κατὰ λέξιν. ἡ φαιὰ Αἰγυπτία. ♃ λιθαργύρου 𐅻 μδʹ. κίκεως κο. στʹ. κηροῦ 𐅻 ρμδʹ. ἀμμωνια‐ | |
| κοῦ θυμιάματος 𐅻 οβʹ. τερμινθίνης 𐅻 λστʹ. ἐρίων κεκαυ‐ | 890 | |
13.891 | μένων 𐅻 ιηʹ. λεπίδος στομώματος 𐅻 ηʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ηʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. ἔνιοι δὲ σμύρνης 𐅻 δʹ. ὀποπάνακος 𐅻 βʹ. θαλάσσης 𐅻 νʹ. εἰς ἐμβροχὴν κη‐ ροῦ. αὕτη μὲν ἡ γραφὴ τοῦ φαρμάκου καλοῦ καὶ πολυχρή‐ | |
| 5 | στου κατὰ ἀλήθειαν ὄντος, ἀλλὰ αὐτός γε παρέλιπεν εἰπεῖν ἐπὶ τίνων αὐτῷ χρηστέον. εἰ μὲν οὖν προειρηκὼς ἑκάστου γε τῶν ἁπλῶν φαρμάκων τὴν δύναμιν, ὥσπερ ἡμεῖς ἐποιήσα‐ μεν ἐν ὑπομνήμασιν ἕνδεκα, μέθοδόν τέ τινα γεγραφὼς κα‐ θόλου συνθέσεως φαρμάκων, ὡς ἐγὼ κατὰ τὸ πρὸ | |
| 10 | τοῦδε τοῦ βιβλίου πεποίημαι, προὔβαλλε ζῶσι τοῖς ἑτέροις τοιαύτας γραφὰς ἕνεκα γυμνασίας, ὅπως ἀποκρίνοιντο πρὸς τίνα παθήματα δύναται χρήσιμον ὑπάρχειν, ἐπῃνέσαμεν ὄντως αὐτοῦ τὴν διδασκαλίαν. ἐπεὶ δ’ οὐδὲν τούτων ἐποίησε, παντοίως ἄν τις αὐτῷ μέμψαιτο. διὰ τοῦτο οὖν εἰκότως αἱ | |
| 15 | φαρμακίτιδες αὐτοῦ βίβλοι παμπόλλων φαρμάκων ἀρίστων ἔχουσαι συνθέσεις ἠμέληνται τοῖς ἰατροῖς. ἐν γὰρ τοῖς χι‐ | |
| λίοις εἷς τις δοκεῖ τὸ τέλος ἔχειν τῆς τέχνης, οἱ δ’ ἄλλοι | 891 | |
13.892 | τοῖς ἰδιώταις ὡσαύτως ἀγαπῶσιν, ἐὰν τοῖς σαφῶς γεγραμ‐ μένοις φαρμάκοις ὀρθῶς χρῆσθαι δύνωνται. καὶ τί δεῖ λέ‐ γειν περὶ τῶν τοιούτων ἰατρῶν; ὅπου δὲ καὶ τῶν ἐμπειρι‐ κῶν ὀνομαζομένων ἔνιοι καίτοι ἀξιόλογοι διὰ τῶν τῆς τέ‐ | |
| 5 | χνης ἔργων ὀφθέντες, ὅμως ἀγνοεῖν φασιν ᾧτινι λογισμῷ τῶν συνθέτων φαρμάκων ἕκαστον εὕρηται, καὶ τί λέγω λο‐ γισμῷ; τὴν ἀρχὴν γὰρ οὐ λογισμῷ φασιν εὑρῆσθαι τῶν τοι‐ ούτων οὐδέν. ἄχρηστος οὖν αὐτοῖς ἐστιν ἡ τῆς φαιᾶς ταύ‐ της ἐμπλάστρου γραφὴ, τὸ χρῶμα μόνον ἐν τῷ προγράμματι | |
| 10 | διδασκούσης χωρὶς τῆς κατὰ δύναμιν ἐπαγγελίας, ἣν ἄμει‐ νον ἦν γεγράφθαι πρὸ τοῦ χρώματος. ἐπεὶ τοίνυν ὁ Ἀν‐ δρόμαχος εἰπεῖν παρέλιπε τὴν δύναμιν αὐτῆς, ἡμεῖς εὑρεῖν πειραθῶμεν ἐκ τῆς τῶν μιγνυμένων φαρμάκων ἰδέας τε καὶ δυνάμεως. ἡ μὲν δὴ λιθάργυρος ὅτι τῆς μέσης οὖσα κρά‐ | |
| 15 | σεως ἐν τῷ θερμαίνειν καὶ ψύχειν ἀποκεχώρηκε βραχὺ πρὸς τὸ ξηραίνειν ἐμάθετε. καὶ μέντοι καὶ τὴν χρείαν αὐτῆς εἰς τὰς ἐμπλάστρους ἔγνωτε διττὴν ὑπάρχουσαν, εἰ μὲν ἄτηκτος | |
| μείνειεν, ὡς ὕλης μόνον, εἰ δὲ τακείη καὶ ὡς ξηραίνειν δυνα‐ | 892 | |
13.893 | μένης καὶ μᾶλλον εἰ ἐπὶ πλέον ἑψηθείη. νυνὶ μέντοι ζήτημά ἐστι ἐπὶ πόσον ἑψηθήσεται, κο. στʹ. γράψαντος τοῦ Ἀνδρο‐ μάχου μίγνυσθαι χρῆναι τοῦ κίκεως, ὅπερ ἐστὶν ἐλαίου κι‐ κίνου. πόσων γὰρ οὐγγιῶν τὴν ἐκ τῆς Ῥωμαϊκῆς λίτρας εἶ‐ | |
| 5 | ναι βούλεται κοτύλην, οὐκ ἐδήλωσε· καίτοι βέλτιον ἦν ἐν Ῥώμῃ βεβιωκότα λιτρῶν μὲν καὶ ξεστῶν καὶ οὐγγιῶν με‐ μνῆσθαι, παραλιπεῖν δὲ τὸ τῆς κοτύλης ὄνομα ταῖς ἔξω τῆς Ἰταλίας πόλεσιν Ἑλληνικαῖς ὑπάρχον ἐν χρήσει. εἰ μὲν οὖν ἐν ἁπάσαις αὐταῖς ταὐτὸ ἦν ὄνομα τῆς κοτύλης, οὐδὲν ἂν | |
| 10 | ἦν ζήτημα. νυνὶ δὲ ἐπειδὴ παμπόλλη διαφορὰ κατὰ τὸ πο‐ σὸν ἐν αὐταῖς ἐστιν, ἐχρῆν αὐτὸν εἰπεῖν ἤτοι γε ὅτι τὴν Ἀττικὴν λέγω κοτύλην ἢ τὴν Ἀλεξανδρεωτικὴν ἢ τὴν Ἐφε‐ σίαν ἤ τινα ἄλλην. οἱ μὲν οὖν πλεῖστοι τῶν γραψάντων περὶ μέτρων καὶ σταθμῶν θʹ. φασὶν οὐγγιῶν τῶν ἐκ τῆς | |
| 15 | Ῥωμαϊκῆς λίτρας τὴν ὑπὸ τῶν ἰατρῶν ἐν τοῖς φαρμακίτισι βιβλίοις γεγραμμένην κοτύλην. ἄλλοι δὲ τὴν τῶν ιβʹ. φασὶν οὐγγιῶν ὑπ’ αὐτῶν λέγεσθαι, καθάπερ ἐν Ῥώμῃ τὴν λίτραν | |
| τοῦ ἐλαίου συνήθως ὀνομάζουσιν. ἤδη δέ τινος ἤκουσα λέ‐ | 893 | |
13.894 | γοντος γο ιστʹ. Ῥωμαϊκὰς ἔχειν τὴν ἐν ταῖς φαρμακίτισι βί‐ βλοις γεγραμμένην ὑπὸ τῶν ἰατρῶν κοτύλην, οὐ μικρὰ δέ ἐστι διαφορὰ πρὸς τὴν τοῦ φαρμάκου δύναμιν ἢ μεγάλας ἐμβάλλειν ἢ μικρὰς τὰς κοτύλας. ἐγὼ γοῦν ἐν τῇ Ῥώμῃ | |
| 5 | τὴν τοῦ ἐλαίου καλουμένην λίτραν, ἣν διὰ τῶν κατατετμη‐ μένων κεράτων μετροῦσιν, ἔστησά ποτε βουλόμενος μαθεῖν ὁπόσον ἔχει σταθμὸν τοῦ βάρους. εὗρον δὲ καὶ ταῖς στα‐ θμικαῖς δέκα οὐγγίαις ἴσας τὰς μετρικὰς τοῦ ἐλαίου ιβʹ. διὸ γράφειν ἐχρῆν ἐπιμελέστερον ἐν ταῖς φαρμακίτισι βίβλοις | |
| 10 | τοὺς ἰατροὺς, ὁποίας τινὰς κελεύουσι βάλλεσθαι τὰς οὐγγίας ἢ τὰς λίτρας τῶν ὑγρῶν φαρμάκων, πότερα τὰς μετρικὰς ἢ τὰς σταθμικάς. πρόδηλον γὰρ, ὅτι τῶν ὑγρῶν τούτων σωμάτων, ὥσπερ καὶ τῶν στερεῶν, τὰ μέν ἐστι βαρύτερα, τὰ δὲ κουφότερα. καὶ λέλεκταί μοι κατὰ λόγον ἕτερον ἑκάστου | |
| 15 | τῶν εἰς τὰ φάρμακα βαλλομένων ὑγρῶν ὁ σταθμὸς, ἀλλὰ νῦν γε τὸ προκείμενον ἀναλάβωμεν. τὰς γάρ τοι τρεῖς κοτύλας, εἰ μὲν ἐξ ἐννέα τις οὐγγιῶν μετρικῶν ἑκάστην θείη, | |
| τὰς μὲν τρεῖς οὐγγιῶν ἑπτὰ καὶ κʹ. ἐργάσεται. τεμνομένης | 894 | |
13.895 | δὲ ἑκάστης αὐτῆς εἰς ηʹ. δραχμὰς, τὰς δραχμὰς ἕξουσι δια‐ κοσίας ιστʹ. εἰ δὲ ἐκ τῶν ιβʹ. οὐγγιῶν ἑκάστην κοτύλην ὑπάρ‐ χειν ὑπόθοιτο, γενήσονται μὲν στʹ. καὶ λʹ. οὐγγίαι, δραχμαὶ δὲ σπηʹ. τεμνομένης εἰς ηʹ. δραχμὰς ἑκάστης οὐγγίας. πεπεί‐ | |
| 5 | ραμαι δ’ ἐγὼ πολλάκις ἐν ἐλαίῳ λιθάργυρον ἑψηκὼς τὴν μὲν σύμμετρον αὐτῆς μίξιν ἴσην τῇ σταθμικῇ λίτρᾳ τῆς λι‐ θαργύρου, τῇ μετρικῇ δὲ τοῦ ἐλαίου γίγνεσθαι. εἰ δὲ ἐμβάλ‐ λοι τις ἔλαιον πλέον, ἑψομένην τε δηλονότι πλείονι χρόνῳ, ξηραντικωτέραν γίγνεσθαι. ἐπὶ δὲ τῶν λευκῶν ἐμπλάστρων | |
| 10 | διὰ τὸ χρῶμα μίγνυμεν καὶ τὸ ψιμύθιον τῇ λιθαργύρῳ, τοὐ‐ πίπαν ἴσον ἴσῃ κατὰ τὸν σταθμόν. ἐμβάλλεται δὲ ἡ κοτύλη τῶν θʹ. οὐγγιῶν, ὡς πρὸς τὴν σταθμικὴν λίτραν τῆς λιθαρ‐ γύρου, βουλομένοις φυλάττειν τὸ χρῶμα, διὰ τὸ τὴν πλείονα ἕψησιν ἐργάσασθαι μελαντέραν τὴν λιθάργυρον, ἀλλ’ ἧττον | |
| 15 | ἐχέκολλον γίνεται τὸ φάρμακον, ἐλαίου βληθέντος ὀλίγου. διό τινες ἔμιξαν ἤτοι τὴν τερμινθίνην ῥητίνην ἢ τὴν κολο‐ φωνίαν καλουμένην τὴν διαυγῆ, καθ’ ὅσον οἷόν τε πειρώμενοι | |
| μήτε τὴν χρόαν βλάψαι μήτε τὴν δύναμιν τοῦ φαρμάκου, | 895 | |
13.896 | προσθεῖναί τε τῆς ῥητίνης μίξει τὸ δυσαπόπτωτον αὐτῇ, διὰ τὸ ψαθυρὸν γίνεσθαι τὸ φάρμακον, ἂν ἐν ἐλαίῳ το‐ σούτῳ τοσοῦτον ἕψηται τῆς λιθαργύρου τε καὶ τοῦ ψιμυ‐ θίου. τινὲς δὲ κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον ἐνέβαλον ἑψημένῳ τῷ | |
| 5 | φαρμάκῳ τὸν λευκὸν κηρόν. τῇ μέντοι διπλάσιον ἐχούσῃ τὸ ἔλαιον λιθαργύρῳ, κᾂν μηδὲν ἐπεμβάλλῃς ῥητινῶδες ἢ κηρῶ‐ δες, ὑπάρξει τὸ ἐχέκολλον ἐκ τῆς ἑψήσεως, καὶ πολύ γε μᾶλ‐ λον, ἐὰν τριπλάσιον μίξῃς τὸ ἔλαιον τῇ λιθαργύρῳ, τουτέ‐ στιν ἐὰν τρεῖς μετρικὰς ἐλαίου μίξεις τρισὶ σταθμικαῖς τῆς | |
| 10 | λιθαργύρου. εἰκὸς οὖν ἐστι τὸν Ἀνδρόμαχον θʹ. τῶν μετρι‐ κῶν οὐγγιῶν ἀξιοῦν ἐμβάλλεσθαι τὸ κίκινον ἔλαιον, ὡς γί‐ γνεσθαι τῶν ἓξ κοτυλῶν οὐγγίας νδʹ. μετρικὰς, ὅπερ ἐστὶ ταὐτὸν λίτρας μετρικαῖς Ῥωμαϊκαῖς δʹ. καὶ 𐅶ʹʹ. εὔδηλον δ’ ὅτι μὴ παρόντος ποτὲ ἡμῖν τοῦ κικίνου τὸ παλαιὸν ἔλαιον | |
| 15 | ἀντ’ αὐτοῦ παραληψόμεθα. καὶ τὸ σικυώνιον δ’ ἐγὼ πολλά‐ κις ἐνέβαλον εἰς τὰς διαφορητικὰς ἐμπλάστρους, κᾀκείνου μὴ παρόντος, ἕτερον ἔλαιον αὐτοσχεδιάσας, ὅμοιον ἐκείνοις εἰρ‐ | |
| γασάμην, ἐναφεψήσας αὐτῷ ῥίζας σικύου ἀγρίου καὶ βρυω‐ | 896 | |
13.897 | νίου καὶ ἀλθαίας. ὅτι δὲ διαφορητικόν τε καὶ μαλακτικὸν εἶναι βούλεται τὸ προκείμενον φάρμακον ὁ Ἀνδρόμαχος εὔ‐ δηλον ἐκ τοῦ κίκινον ἔλαιον ἐμβάλλειν αὐτῷ καὶ πλεῖστον ἀμμωνιακὸν θυμίαμα. τῇ γὰρ λιθαργύρῳ τὸν μὲν κηρὸν ἴσον | |
| 5 | εἶναι βούλεται τῷ σταθμῷ, τὸ δ’ ἀμμωνιακὸν 𐅶ʹʹ. καίτοι κατὰ πολλὰς τῶν ἐνδόξων ἐμπλάστρων οὐχ ἡμίσεος, ἀλλὰ δʹ. μέρους ἢ εʹ. καὶ πολλάκις ἑβδόμου τε καὶ ὀγδόου καί ποτε δεκάτου βαλλομένου τοῦ φαρμάκου τούτου κατὰ τὸν σταθμὸν, ὡς πρὸς τὴν λιθάργυρον. περὶ δὲ τοῦ κηροῦ με‐ | |
| 10 | μαθήκαμεν ὡς ὕλης ἔχει τάξιν ἐν ταῖς τῶν τοιούτων φαρ‐ μάκων συνθέσεσιν, οὐ δυνάμεως δραστηρίου συντέλειαν. ὑπάρχει δὲ καὶ αὐτῷ βραχεῖά τις δύναμις μαλακτικὴ, ἀλλ’ οὐ διὰ ταύτην ἐν τῷ προκειμένῳ φαρμάκῳ παρείληπται, κα‐ θάπερ οὐδ’ ἡ τερμινθίνη ῥητίνη, καίτοι πολὺ πλαστικωτέρα | |
| 15 | κατὰ δύναμιν οὖσα τοῦ κηροῦ. καὶ γὰρ μαλάττει μᾶλλον αὐτοῦ καὶ προσέτι θερμαίνει καὶ διαφορεῖ, τοῦ κηροῦ μηδ’ ἕτερον ἔχοντος τούτων. ἀλλὰ τὸ ἀμμωνιακὸν θυμίαμα μό‐ | |
| νον ἐμβληθὲν αὐχμηρὸν ἐργάσεται τὸ φάρμακον. ὡς δ’ εἰς | 897 | |
13.898 | ἐμπλαστροποιΐαν, οὐδὲ γὰρ χεῖρον οὕτως ὀνομάσαι, χρήσι‐ μός ἐστιν ὅ τε κηρὸς καὶ ἡ ῥητίνη. τὸ γάρ τοι μαλάττειν τε καὶ διαφορεῖν ὑπάρχει τῷ φαρμάκῳ κᾀκ μόνου τοῦ ἀμμωνιακοῦ πρωτεύοντος μὲν ἐν τοῖς μαλακτικοῖς, ἐναμίλ‐ | |
| 5 | λου δὲ καὶ τοῖς διαφορητικοῖς ὄντος. ἀναμνησθέντες δὲ τῶν ἐν τῷ εʹ. τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως εἰρημένων, ὁποίαν τινὰ τὴν κρᾶσιν εἶναι χρὴ τοῖς τοιούτοις φαρμάκοις, οὐδὲν ἔτι δεηθήσεσθε νεωτέρας διδασκαλίας. αἱ μὲν γὰρ πρῶται δυνάμεις δραστικαὶ τοῖς φαρμάκοις εἰσὶν ἐν θερμότητι καὶ | |
| 10 | ψυχρότητι καὶ ὑγρότητι καὶ ξηρότητι· δεύτεραι δὲ αἵ τε μα‐ λακτικαὶ καὶ διαφορητικαὶ καὶ ἀποκρουστικαὶ καὶ ἑλκτικαὶ καὶ πεπτικαί τε καὶ ῥυπτικαὶ καὶ σηπτικαὶ, καθάπερ γε καὶ τρίται κολλητικαὶ τραυμάτων, ἐπουλωτικαί τε καὶ σαρκωτι‐ καί. καὶ τὸ συγκείμενον οὖν ἐξ ἐλαίου κικίνου καὶ ἀμμωνια‐ | |
| 15 | κοῦ θυμιάματος φάρμακον ἱκανόν ἐστι διαφορεῖν τε καὶ μαλάττειν καὶ δηλονότι καὶ ξηραίνειν, ὕλην ἐπιτηδείαν προσ‐ ειληφὸς τὸν κηρόν τε καὶ τὴν ῥητίνην καὶ τὴν ἐπὶ τὸ | |
| πλέον ἑψημένην λιθάργυρον. ἐπεμβάλλειν δ’ αὐτῷ κελεύει | 898 | |
13.899 | καὶ τῶν κεκαυμένων ἐρίων καὶ ἀριστολοχίας, διαφορητικω‐ τάτων τε καὶ ξηραντικωτάτων φαρμάκων, ἐφ’ οἷς πεπτικοῦ καὶ παρηγορικοῦ φαρμάκου μνημονεύει τοῦ λιβανωτοῦ. εἰ δὲ καὶ τῆς σμύρνης ἐμβάλλοιμέν τι καὶ ὀποπάνακος, ἐνίους γάρ | |
| 5 | φησι καὶ τούτων τι μιγνύναι τῷ φαρμάκῳ, τὴν μὲν σμύρ‐ ναν ἴσμεν οὐκ ἀγεννῶς θερμαίνουσάν τε καὶ ξηραίνουσαν, τὸν δὲ ὀποπάνακα καὶ γενναιότερον ἔτι ταῦτ’ ἄμφω δρῶντα καὶ προσέτι λεπτυντικῆς τε καὶ διαφορητικῆς ὄντα δυνάμεως. ἀλλὰ τούτου μὲν ὀλίγιστον ἐμβάλλεται, δεδιότος οἶμαι τοῦ | |
| 10 | προσθέντος αὐτὸ τὴν δριμύτητα τοῦ φαρμάκου καὶ βουλο‐ μένου μὴ μόνον διαφορητικήν τε καὶ μαλακτικὴν ἐργάσα‐ σθαι τὴν ἔμπλαστρον, ἀλλὰ καὶ τραύμασιν ἐπιτηδείαν. διὰ τοῦτο οὖν αὐτῷ καὶ τὴν λεπίδα τοῦ χαλκοῦ τε καὶ τοῦ στομώματος ἔμιξε, φάρμακα στυπτικὴν ἔχοντα δύναμιν ἅμα | |
| 15 | τῷ ξηραίνειν ἰσχυρῶς. διὰ γοῦν τὴν τούτων μίξιν ἐπί τε τῶν ἐναίμων τραυμάτων ἄλλων θ’ ἑλκῶν οὐκ ὀλίγων ἀγα‐ θὸν γίγνεται φάρμακον ἡ προκειμένη κατὰ λόγον ἔμπλα‐ | |
| στρος Αἰγυπτία. καὶ μέντοι καὶ πρὸς ἀποστήματα καὶ πάνθ’ | 899 | |
13.900 | ὅσα διαφορεῖσθαι δεῖται, πολλάκις ἀκηκόατε τὰ μὲν ἅμα τοῖς διαφορητικοῖς φαρμάκοις ἔχοντά τι καὶ τῶν στυπτι‐ κῶν ἀσφαλέστερα γίγνεσθαι, τὰ δὲ χωρὶς τῶν στυφόντων δραστικώτερα μὲν, οὐκ ἀσφαλῆ δέ. πολλάκις γὰρ ἐπισπᾶται | |
| 5 | ῥεύματα πληθωρικοῦ τοῦ θεραπευομένου σώματος ὄντος ἢ κακοχύμου. κενὸν δ’ εἴπερ εἴη τὸ σῶμα καὶ ἀπέριττον, ἑτοι‐ μότερον ἀφικνεῖται τοῦ τέλους τὰ διαφορητικώτερα φάρ‐ μακα μόνα παραλαμβανόμενα χωρὶς τῶν στυπτικῶν. ὀλίγοις δὲ προσφερόμενα ἐπὶ τοιούτοις σώμασι τὰ φάρμακα | |
| 10 | διὰ τοῦτο ἀσφαλέστερον ἔδοξεν εἶναι μιγνύναι τι καὶ τῶν ἀποκρουστικῶν. οὕτω τοι καὶ τῇ διὰ τῶν ἁλῶν ἐμπλάστρῳ διαφορητικῇ προσέθεσάν τινες χαλκάνθου βραχὺ, καίτοι καὶ τῶν ἁλῶν αὐτῶν ἐχόντων τι στυπτικόν. τὸ τοίνυν προκεί‐ κενον φάρμακον εὕρηται μὲν διαφορητικὸν ἰσχυρῶς, ὡς καὶ | |
| 15 | πῦον ἤδη τό γε μὴ πάνυ πολὺ, χωρὶς τοῦ διατρῆσαι τὸ δέρμα, διαφορεῖν δύνασθαι, μαλακτικὸν δὲ τῶν σκιῤῥουμένων τε καὶ ὁπωσοῦν σκληρυνομένων, κολλητικὸν δὲ μεγάλων τραυ‐ | |
| μάτων, ὥσπερ γε καὶ τῶν ἤδη κακοηθευομένων ἑλκῶν ἐπου‐ | 900 | |
13.901 | λωτικὸν ἁπάντων τε τῶν ἄλλων παθημάτων, ὅσα διαφο‐ ρητικῆς τε ἅμα καὶ ἀποκρουστικῆς μετρεῖται δυνάμεως, ἐν οἷς ἐστι καὶ τὰ κατὰ τοῦ μετώπου ῥευματιζομένων ὀφθαλ‐ μῶν ἐπιτιθέμενα, καλούμενα δὲ ὑπὸ τῶν ἰατρῶν ἀνακολλή‐ | |
| 5 | ματα. ταὐτὸν δὲ τοῦτο τὸ φάρμακον ἐπιτήδειον ἔσται καὶ τοῖς γεγυμνωμένοις νεύροις, εἰ καὶ τετμημένα κατά τι μέρος αὐτῶν τύχοι. τὰ γάρ τοι διακεκομμένα τὸν ἐκ τῆς συμπα‐ θείας οὐκ ἔχοντα κίνδυνον ἔτι καὶ τὴν αἴσθησιν ἀφαι‐ ρεῖται τῶν ὑποκειμένων ἑαυτῷ σωμάτων, εἰς ἃ κατίσχεται. | |
| 10 | δεῖταί γε μὴν καὶ ταῦτα τοιούτου φαρμάκου. τὰ γὰρ ὑγραί‐ νοντα σήπει ῥᾳδίως αὐτὰ, διὰ τοῦτο καὶ οἱ ξηραντικοὶ κυ‐ κλίσκοι, καίτοι στύφοντες ἱκανῶς, ὅμως ἁρμόττουσι τοῖς γε‐ γυμνωμένος νεύροις, ἅ γε μήπω φθάσαντα πρὸς τὴν ἀκμὴν τῆς φλεγμονῆς ἀφίκετο. ταῦτα γὰρ ἀγανακτεῖ καὶ παροξύ‐ | |
| 15 | νεται πρὸς τῶν τοιούτων φαρμάκων. ἀλλὰ περὶ μὲν τού‐ των ἐπὶ προήκοντι τῷ λόγῳ ῥηθήσεται· περὶ δὲ τῆς προ‐ κειμένης ἐμπλάστρου τὰ λείποντα τῷ λόγῳ προσθῶμεν. ἐπεὶ δὲ οἱ πολλοὶ τῶν ἰατρῶν ἀγνοοῦντες ἐπιτιθέασι τὰς τοιαύ‐ | |
| τας ἐμπλάστρους σκληρὰς, ἄμεινον ἐμμότους ποιῆσαι τήξαν‐ | 901 | |
13.902 | τας ἢ κατὰ τὴν σκευασίαν εὐθὺς ἐργάσασθαι μαλθακάς. ἔπειτα δὲ ὅταν ἐπὶ μεγάλων διαιρέσεων, ἐν αἷς γεγύμνωται νεῦρα, πειραθῶσιν αὐτῶν, ἐλπίζουσιν ἐπὶ τῶν νυγμάτων ἔσε‐ σθαι πολὺ μᾶλλον ὠφελίμους, ἀγνοοῦντες κᾀνταῦθα μέγι‐ | |
| 5 | στόν τι θεώρημα, περὶ οὗ διελέχθην ἤδη διδάσκων ὑμᾶς ἐν τῷ λόγῳ μὲν πρῶτον ἐξεῦρον, εἶθ’ ὑπὸ τῆς πείρας ἔγνων βεβαιούμενα, διὰ τοῦτο καὶ νῦν ἀναμιμνήσκω. πολὺ γὰρ θερ‐ μοτέρων τε καὶ διαφορητικωτέρων δέονται φαρμάκων αἱ νύ‐ ξεις τῶν νεύρων ἤπερ ὅταν ὅλον γυμνωθῇ, τραύματος ἀξιο‐ | |
| 10 | λόγου γενομένου. τὰ γάρ τοι γυμνωθέντα τὰς τῶν δριμέων τε καὶ θερμῶν πάνυ φαρμάκων ἐπιθέσεις οὐ φέρει διὰ τὴν δῆξιν, ἀλλὰ τῶν χαλαστικῶν καὶ διαφορητικῶν δεῖται μεμι‐ γμένων συμμέτρως τοῖς στύφουσι φαρμάκοις. ἀλλὰ καὶ ὅτι βέλτιόν ἐστι τὰ πέριξ τοῦ τραύματος καταλαμβάνειν τοῖς | |
| 15 | δριμέσι τε καὶ λεπτομερέσι καὶ διαφορητικοῖς ἱκανῶς, ὁποῖόν ἐστι τὸ διὰ τοῦ εὐφορβίου. ἐγὼ μὲν οὖν ἐτεκμηράμην τὴν προκειμένην ἔμπλαστρον ἱκανὴν εἶναι ποιεῖν ἃ προείρηκα, | |
| καὶ σκευάσας ταύτην εὗρον τὴν πεῖραν μαρτυροῦσαν. ὕστε‐ | 902 | |
13.903 | ρον δέ ποτε καὶ ταῖς Ἀσκληπιάδου τε καὶ Κρίτωνος ἐν‐ τυγχάνων φαρμακίτισι βίβλοις ἔγνων αὐτοὺς γεγραφότας, οὐχ ὥσπερ καὶ Ἀνδρόμαχος ἀδιορίστως, ἀλλὰ μετὰ διορισ‐ μῶν σαφῶς ἥν τινα δύναμιν ἔχει. διά τε οὖν τοῦτο καὶ | |
| 5 | διότι διαφωνοῦσιν ἐν τῇ σκευασίᾳ, κατά τινα τῷ Ἀνδρο‐ μάχῳ, κάλλιον ἔδοξέ μοι προσγράψαι καὶ τὰς ἐκείνων αὐ‐ τῶν λέξεις, ἔπειθ’ οὕτως εἰπεῖν τι καὶ περὶ τῆς ἐν τῇ συν‐ θέσει τοῦ φαρμάκου διαφωνίας αὐτῶν. [Περὶ τῶν γεγραμμένων ὑπ’ Ἀσκληπιάδου | |
| 10 | καὶ Κρίτωνος περὶ τῆς προκειμένης ἐμπλάστρου.] Περὶ τῆς ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένης Αἰγυπτίας ἐμπλάστρου ὁ Ἀσκληπιάδης οὕτως ἔγραψεν. Ἀνδρομάχου Αἰγυπτία ἄναι‐ μος, τραυματική. ποιεῖ πρὸς νεύρων καὶ μυῶν διακοπὰς, ποιεῖ πρὸς νύγματα, περιθλάσεις, παρατρίματα, λυγίσματα. | |
| 15 | ἔστι δὲ καὶ ὀφθαλμιώντων παρακόλλημα. ποιεῖ κεφαλαλγι‐ κοῖς καὶ πρὸς πολλὰς διαθέσεις χρήσιμόν ἐστι τὸ φάρμακον. ♃ λιθαργύρου, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρμδʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος | |
| 𐅻 οβʹ. τερμινθίνης 𐅻 λστʹ. ἐρίων οἰσυπηρῶν κεκαυμένων | 903 | |
13.904 | 𐅻 ιηʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 ηʹ. λεπίδος στομώματος 𐅻 ηʹ. λι‐ βάνου 𐅻 ηʹ. ἀριστολοχίας στρογγύλης 𐅻 ηʹ. κίκεως κο. γʹ. ταῦτα προειπὼν ὁ Ἀσκληπιάδης ἐφεξῆς γράφει τὸν τρόπον τῆς ἑψήσεως, οὐδὲ τοῦτο τὸ μέρος τῆς συνθέσεως ἐπὶ τῶν | |
| 5 | ἐμπλάστρων φυλάξαντος τοῦ Ἀνδρομάχου, παραλέλειπται γὰρ ἐν ἁπάσαις σχεδόν. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν ἑψήσεων εἴρη‐ ται μὲν οὐκ ὀλίγα κατὰ τὸ δʹ. γράμμα καὶ νῦν εἰ‐ ρήσεται μετ’ ὀλίγον. ἄξιον δὲ ἐπισκέψασθαι τὸ τῆς διαφω‐ νίας, ἣν ἐν τῇ ποσότητι τῶν ἁπλῶν φαρμάκων ἐποιήσατο | |
| 10 | πρὸς τὸν Ἀνδρόμαχον ὁ Ἀσκληπιάδης. οὐ γὰρ ἓξ κοτύλας τοῦ κίκεως, ὥσπερ ὁ Ἀνδρόμαχος, ἀλλὰ τρεῖς ἐμβάλλειν ἀξιοῖ, κατὰ δὲ τὴν ἀριστολοχίαν οὐδὲν προδιορισαμένου τοῦ Ἀνδρομάχου, προσέθηκεν αὐτὸς τὸ στρογγύλην, ὥσπερ γε καὶ κατὰ τὸ κεκαυμένον ἔριον τὸ οἰσυπηρόν. τὸν μέντοι | |
| 15 | σταθμὸν ἴσον ἐμβάλλει τῷ Ἀνδρομάχῳ. γράφει γοῦν οὕ‐ τως. ♃ ἐρίων οἰσυπηρῶν κεκαυμένων 𐅻 ιηʹ. ἀριστολοχίας στρογγύλης 𐅻 ηʹ. ἃ δ’ ἐπὶ τέλει προσέθηκεν ὁ Ἀνδρόμα‐ | |
| χος οὐδὲ ὅλως ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης, οὔτε περὶ τῆς | 904 | |
13.905 | σμύρνης οὔτε περὶ τοῦ ὀποπάνακος εἰπών τι, πολὺ δὲ μᾶλ‐ λον οὐδὲ περὶ τῆς θαλάσσης, ἃ σαφῶς προγράψαντος τοῦ Ἀνδρομάχου, θαλάσσης εἰς ἐμβροχὴν κηροῦ 𐅻 νʹ. τοῦτο γὰρ οὔτε ὁ Ἀσκληπιάδης οὔτε ὁ Κρίτων προσέγραψε. τὴν μέν‐ | |
| 5 | τοι ἀριστολοχίαν τὴν στρογγύλην ὁ Κρίτων ὁμοίως τῷ Ἀσκληπιάδῃ βάλλει, καθάπερ καὶ τῶν οἰσυπηρῶν ἐρίων τάς τε 𐅻 ιηʹ. ἐλαίου τε κικίνου, κατὰ λέξιν γὰρ οὕτως ἔγραψε κοτύλας στʹ. ἡ δὲ ἕψησις τῆς ἐμπλάστρου παρὰ μὲν Ἀσκληπιάδου γέγραπται τόνδε τὸν τρόπον. ἕψε λιθάρ‐ | |
| 10 | γυρον καὶ κίκινον ἕως συστραφῇ, εἶτα τὰς λεπίδας, καὶ ὅταν εὔχρους γένηται, τὰ λοιπὰ ἐπίβαλλε. παρὰ δὲ τῷ Κρίτωνι τόνδε τὸν τρόπον. ἕψε λιθάργυρον μετὰ κικίνου, ἕως μέλι‐ τος σχῇ τὸ πάχος. τούτου δὲ γενομένου ἐπίπασσε τὰς λε‐ πίδας καὶ συνέψε ἐφ’ ἱκανὸν, ἕως ἀμόλυντος γένηται, ἔπειτα | |
| 15 | τερμινθίνην καὶ κηρὸν, ἡνωμένοις δὲ ἀμμωνιακὸν προμα‐ λαχθὲν παρὰ πυρὶ τοῖς δακτύλοις. βαστάζων δὲ ἤδη ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἔμπασσε τῶν οἰσυπηρῶν ἐρίων τὴν κόνιν, μετέ‐ | |
| πειτα ἐπὶ τέλει τὸν λίβανον, εἶθ’ οὕτως ἀναιροῦ. καὶ περὶ | 905 | |
13.906 | τῆς ἐπαγγελίας δὲ τοῦ φαρμάκου ἐπιμελέστερον ὁ Κρίτων ἔγραψε κατὰ λέξιν οὕτως. Αἰγυπτία τηροῦσα χωρὶς φλεγμο‐ νῆς πᾶσαν διαίρεσιν καὶ πᾶν θλάσμα. εὐθετεῖ δὲ καὶ πρὸς πᾶν δῆγμα τῶν θηρίων, ὠφελεῖ δὲ καὶ τὰς γιγνομένας φλε‐ | |
| 5 | γμονὰς χωρὶς ἑλκῶν. ἀγαθὴ δὲ καὶ πρὸς πόνους νεύρων καὶ μυῶν τοὺς δίχα φανερᾶς αἰτίας γινομένους. [Ἄλλη Ἀνδρομόχου φαιά.] Ἔγραψε καὶ ἄλλας φαιὰς ὁ Ἀνδρόμαχος ὁμογενεῖς πως τῇ προγεγραμ‐ μένῃ. καλεῖ δὲ τὴν μὲν ἑτέραν Ἀθηνᾶν, τὴν δὲ ἑτέραν νυ‐ | |
| 10 | γματικήν. ἔστι δὲ ἡ μὲν Ἀθηνᾶ τῆς νυγματικῆς πρὸς πλέ‐ ονας διαθέσεις ἁρμόττουσα καὶ μάλιστα τὰς μεθ’ ἑλ‐ κῶν, ἐπεὶ ποικιλωτέρα τέ ἐστι καὶ στυφόντων φαρμάκων ἔτι μᾶλλον μετέχει. ἡ δὲ νυγματικὴ χαλαστικωτέρα τε καὶ ἀνωδυνωτέρα ταύτης ἐστί. περὶ μὲν οὖν τῆς προτέρας τῶν | |
| 15 | εἰρημένων φαρμάκων οὕτως ἔγραψε κατὰ λέξιν. φαιὰ Ἀθηνᾶ. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. τερμινθίνης 𐅻 λστʹ. κηροῦ 𐅻 κεʹ. μίλ‐ του Σινωπικῆς 𐅻 κδʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 λστʹ. χαλ‐ | |
| βάνης 𐅻 ιβʹ. ἀλόης 𐅻 ηʹ. διφρυγοῦς 𐅻 ηʹ. κεκαυμένου χαλ‐ | 906 | |
13.907 | κοῦ 𐅻 στʹ. μαστίχης 𐅻 στʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 εʹ. προπόλεως 𐅻 εʹ. μάννης 𐅻 στʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 στʹ. λίθου Ἀσίου 𐅻 γʹ. τριφύλλου σπέρματος 𐅻 βʹ. συμφύτου ῥίζης 𐅻 αʹ. καὶ τετρώβολον, ἐλαίου κοτύλας δʹ. περὶ τῆς ἑτέρας φαιᾶς | |
| 5 | αὐτοῖς ὀνόμασιν οὕτως ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος. φαιὰ νυ‐ γματική. ♃ ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ηʹ. κηροῦ νεοῦ 𐅻 ηʹ. τερμινθί‐ νης 𐅻 γʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. πίσσης ξηρᾶς 𐅻 μʹ. ὡς δὲ Ζήνων μνᾶς 𐅶ʹʹ. τέταρτον, λιθαργύρου 𐅻 δʹ. ἀλόης Ἰνδικῆς 𐅻 βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 βʹ. χαλβάνης 𐅻 βʹ. ἰοῦ 𐅻 αʹ. | |
| 10 | οἱ δὲ 𐅻 βʹ. λιβάνου 𐅻 βʹ. ἐλαίου χειμῶνος κοτύλας δʹ. θε‐ ρείας ὄγδοον, ὄξους κοτύλης ἥμισυ, εἰς ἄνεσιν τοῦ ἀμμωνια‐ κοῦ. καὶ ἄλλας δὲ πολλὰς ἔγραψεν ἅμα ταύταις ὁ Ἀνδρό‐ μαχος ἐμπλάστρους, οὐδὲν ἄλλο προσθεὶς αὐταῖς ἢ τὸ τοῦ χρώματος ὄνομα, συγκειμένας ἐκ τῶν ἐναντίων ταῖς δυνά‐ | |
| 15 | μεσι φαρμάκων, ἀλλὰ τινὲς μὲν αὐτῶν ἐπικρατοῦν ἔχουσι τὸ χαλαστικόν τε καὶ ἀνώδυνον, τινὲς δὲ διαφορητικόν τε καὶ | |
| ῥυπτικὸν, τινὲς δὲ τὴν στύψιν· ὥστε καὶ ἡμᾶς χρὴ πάσαις | 907 | |
13.908 | αὐταῖς θαῤῥοῦντας ἐπιτηδείως ἑκάστῃ χρῆσθαι, πρὸς μὲν τὰ δυσεπούλωτα καὶ κακοήθη τῶν ἑλκῶν ταῖς στυπτικὸν ἐχούσαις πλέον· ἔνθα δὲ παρηγορῆσαί τε καὶ χαλάσαι πρό‐ κειται· ταῖς τὸ χαλαστικόν· ἔνθα δὲ ἑλκύσαι τε καὶ διαφο‐ | |
| 5 | ρῆσαι, ταῖς τὰ θερμαίνοντα καὶ πρὸς ἑαυτὰς τὰς ἐν βάθει διαθέσεων ἐπισπώμενα μοχθηρὰς ὑγρότητας. ἐνίαις δὲ καὶ τοῦτο προσγέγραπται. φαιὰ λιτὴ ᾗ χρῶμαι. τρεῖς γὰρ ἐφε‐ ξῆς οὐ πολυμιγμάτους ἔγραψε τοιαύτας, ὧν καὶ αὐτῶν τὴν σύνθεσιν ἔδοξέ μοι βέλτιον εἶναι προσγράψαι κατὰ τὴν ἐκεί‐ | |
| 10 | νου λέξιν αὐτοῦ. φαιὰ λιτὴ ᾗ χρῶμαι. ♃ λιθαργύρου 𐅻 κδʹ. κίκεως κοτύλην αʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 δʹ. ῥητίνης 𐅻 δʹ. κολοφωνίας 𐅻 ηʹ. ἄλλη ἀνώδυνος Ἰσιδώρου. ♃ λιθαργύρου 𐅻 λστʹ. κηροῦ 𐅻 λστʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ 𐅶ʹʹ. ῥητίνης κολοφωνίας 𐅻 ιεʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 θʹ. μάννης 𐅻 νʹ. | |
| 15 | ἕψε. ἄλλη ᾗ χρῶμαι. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρμδʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ρμδʹ. λεπίδος 𐅻 κδʹ. ἐλαίου κοτύλας γʹ. ὥσπερ δὲ ταύ‐ | |
| ταις ταῖς προγεγραμμέναις τρισὶ προσέγραψε, ταῖς μὲν ὅτι | 908 | |
13.909 | χρῆται αὐτὸς, ταῖς δὲ ὅτι ἀνώδυνός ἐστιν, οὕτως ἑτέραις μαρτυρεῖ, θηριακὰς αὐτὰς ὀνομάζων. ἡ γοῦν ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τρίτη κατὰ λέξιν οὕτως γέγραπται. θηριακὴ ᾗ χρῶμαι. καὶ μετὰ ταύτην ἄλλη πάλιν, ἧς πρόγραμμά ἐστι τοιοῦτον, Εὐ‐ | |
| 5 | πατόριος θηριακή. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν θηριακῶν ἐν τοῖς ἑξῆς εἰρήσεται. νυνὶ δὲ περὶ τῶν φαιῶν ἔτι τῶν ὑπ’ Ἀν‐ δρομάχου γεγραμμένων εἰπεῖν βούλομαι, μεμφόμενος αὐτῷ διότι τάς τε ἐπαγγελίας αὐτῶν παρέλιπεν εἰπεῖν καὶ τὰς σκευασίας. εὐθέως γοῦν τῇ πρώτῃ πασῶν γεγραμμένῃ τῶν | |
| 10 | φίλων τις ἰατρῶν ἐχρήσατο πάμπολλα ποιούσῃ. καὶ γὰρ ἐπουλωτικὴ τῶν δυσεπουλώτων ἐστὶ καὶ μάλισθ’ ὅταν τετυ‐ λωμένα καὶ σκληρὰ χείλη περιέχῃ τὸ ἕλκος. ἁρμόττει δὲ καὶ πρὸς σηπεδόνας καὶ πρὸς σύριγγάς τε καὶ κόλπους καὶ τὰ μεγάλα τραύματα καὶ ὅλως ἐστὶ πολύχρηστος. ἡ δὲ τῶν | |
| 15 | συντιθέντων αὐτὴν φαρμάκων συμμετρία κατὰ τόδε γέγρα‐ πται. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρμδʹ. ἐλαίου κοτύλας εʹ. ἀσβέστου 𐅻 μηʹ. λιβάνου 𐅻 μηʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 μηʹ. τερμιν‐ θίνης 𐅻 μηʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 μηʹ. πίσσης δραχμὰς ἐνενή‐ | |
| κοντα ἓξ, κηροῦ δραχμὰς ἐνενήκοντα ἓξ, ἀμμωνιακοῦ δρα‐ | 909 | |
13.910 | χμὰς ἐνενήκοντα ἕξ. οὕτως μὲν ὁ Ἀνδρόμαχος ἔγραψεν. ἔξεστί σοι καὶ δι’ ἐλάττονος συμμετρίας αὐτὴν σκευάζειν, ἑκάστου τῶν εἰρημένων τέταρτον μόριον μιγνύντα. γενήσε‐ ται γὰρ ἡ σύνθεσις τοιάδε. ♃ λιθαργύρου 𐅻 λστʹ. ἀσβέστου | |
| 5 | δὲ καὶ χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ λιβανωτοῦ καὶ τερμινθίνης καὶ ἀριστολοχίας τὸ τρίτον ἑκάστου σταθμῷ τῆς λιθαργύ‐ ρου, τουτέστι 𐅻 ιβʹ. εἶτα πίσσης καὶ κηροῦ καὶ ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος, ἑκάστου τὸ διπλάσιον τῶν εἰρημένων πέμ‐ πτων φαρμάκων, τῆς ἀριστολοχίας λέγω καὶ τερμινθίνης | |
| 10 | καὶ λιβάνου καὶ χαλκοῦ κεκαυμένου καὶ ἀσβέστου. χρὴ δὲ τὴν ἄσβεστον ἀκατάσβεστον δηλονότι καὶ πρόσφα‐ τον εἶναι, οὕτω τὸ φάρμακον καὶ πρὸς τὰ σηπεδονώδη χρή‐ σιμον γίνεται. ἅπαντα δὲ διὰ δραχμῶν γράψας ὁ Ἀνδρό‐ μαχος τὰ φάρμακα κάλλιον ἂν ἐπεποιήκει κατὰ τὴν αὐτὴν | |
| 15 | συμμετρίαν καὶ τοῦ ἐλαίου μνημονεῦσαι, ὡς ἕλκειν τὸ βαλ‐ λόμενον δραχμὰς τοσάσδε ἢ εἰ μὴ τοῦτο. πάντως γοῦν ἐχρῆν αὐτὸν τῆς Ῥωμαϊκῆς λίτρας μνημονεῦσαι. νυνὶ δὲ κοτύλην | |
| γράφει, τὴν συνήθη περὶ τοῦ μέτρου τούτου καταλιπὼν ἡμῖν | 910 | |
13.911 | ἀμφιβολίαν, εἴτ’ ἐννέα μετρικῶν οὐγγιῶν, εἴτε δώδεκα βού‐ λεται τὴν κοτύλην εἶναι. κατὰ δὲ τὴν ἐμὴν γνώμην ἡ μὲν τελεία συμμετρία τὰς γο στʹ. τοῦ σταθμοῦ λαμβανέτω, διὰ τὸ τὴν Ῥωμαϊκὴν λίτραν ἕλκειν γο ιβʹ. κατὰ δὲ τὸ δʹ. ἂν | |
| 5 | σκευάσῃς, εὔδηλος ἡ ἀναλογία. εὔδηλον δὲ καὶ ἐὰν δραχμὰς εἴπῃ τις εἰς τὴν τελείαν συμμετρίαν λαμβάνεσθαι υπʹ. διὰ τὸ τὴν σταθμικὴν οὐγγίαν ηʹ. δραχμὰς ἕλκειν. καὶ ἄλλη δέ τίς ἐστιν ἐν ταῖς φαιαῖς ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένη, λαμ‐ βάνουσα καὶ αὕτη τὴν ἀκατάσβεστον τίτανον, ὁμογενὴς τῇ | |
| 10 | προγεγραμμένῃ. προγράφει δ’ αὐτῆς, φαιὰ Εὐβούλου καὶ σκευάζει κατὰ τὴν ὑπογεγραμμένην συμμετρίαν. ♃ λιθαργύ‐ ρου λίτραν αʹ. κηροῦ μνᾶν αʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ιβʹ. ἰοῦ 𐅻 ιβʹ. τερμινθίνης 𐅻 ιβʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ιστʹ. ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος 𐅻 ηʹ. λιβάνου 𐅻 ιβʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. | |
| 15 | ἐλαίου κοτύλας δʹ. ὄξους κοτύλας δʹ. ἔν τισι τῶν ἀντιγρά‐ φων κοτύλης 𐅶ʹʹ. γέγραπται καὶ δηλονότι διττῶς ἔξεστιν | |
| αὐτὴν σκευάζειν, εἰδότα τὸ πλέον ὄξος ἰσχυρότατον ἐργάζε‐ | 911 | |
13.912 | σθαι τὸ φάρμακον. καὶ μὴν καὶ ἄλλην φαιὰν, ἧς αὐτὸ τοῦτο προέγραψεν. ἄλλη φαιά. ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος ἀξιό‐ λογον ἑκάστου, τοῦτ’ ἔστι τὸ φάρμακον διὰ θαλάσσης σκευ‐ αζόμενον, ἐπὶ τῶν παραπλησίων ταῖς προγεγραμμέναις ἁρ‐ | |
| 5 | μόττειν δυνάμενον. ἔστι δὲ ἡ σύνθεσις αὐτοῦ τοιάδε. ♃ λι‐ θαργύρου μνᾶς 𐅶ʹʹ. κηροῦ μνᾶς 𐅶ʹʹ. χαλκίτεως τέταρτον, λε‐ πίδος χαλκοῦ 𐅻 ιστʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης τέταρτον ὄγδοον. λέγει δὲ δηλονότι τῆς μνᾶς, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος τέταρτον, θαλάσσης κοτύλην μίαν, οἱ δὲ κοτύλης ἥμισυ, κί‐ | |
| 10 | κεως κοτύλας γʹ. τὸ ἀμμωνιακὸν σὺν τῇ θαλάσσῃ. ταῦτα μὲν ὁ Ἀνδρόμαχος ἔγραψεν, ἄχρι τοσούτου τὴν σκευασίαν μνημονεύσας, ὥστ’ εἰπεῖν ὅτι τὸ ἀμμωνιακὸν σὺν τῇ θα‐ λάσσῃ προδιαβρέχεται δηλονότι. περὶ δὲ τῆς χαλκίτεως καὶ τῆς λεπίδος οὐδὲν ἔγραψε, καίτοι καὶ τούτων δυναμένων | |
| 15 | μετὰ τῆς θαλάττης λειοῦσθαι, καθάπερ γε καὶ συνέψεσθαι τῇ λιθαργύρῳ καὶ τῷ κηρῷ καὶ τῇ τερμινθίνῃ. ἵνα τοίνυν μήτ’ ἄλλην φαιὰν ζητῆτε παρὰ μηδενὶ τῶν ἄλλων, προσ‐ | |
| θήσω ἄλλας δύο γεγραμμένας ὑπὸ τοῦ Ἀνδρομάχου. κα‐ | 912 | |
13.913 | λεῖ δ’ αὐτῶν τὴν μὲν ἑτέραν τοῦ Φθειρογράφου, ἣν διὰ τούτων συγκεῖσθαί φησι. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ῥητίνης δραχμὰς νʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 λʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ἰοῦ ξυστοῦ δραχμὰς ιβʹ. λεπίδος χαλκοῦ 𐅻 βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. | |
| 5 | κενταυρίου ῥίζης δραχμὰς ηʹ. ἐλαίου κοτύλας βʹ. τὴν δὲ τοῦ Ἰρίωνος οὕτως συγκεῖσθαί φησι. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρμδʹ. πίσσης ξηρᾶς 𐅻 ρμδʹ. τερμινθίνης δραχμὰς οβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 οβʹ. μάννης, λιβάνου ἀνὰ 𐅻 ρβʹ. στέατος μο‐ σχείου 𐅻 ρμδʹ. κηροῦ δραχμὰς λστʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 θʹ. χαλ‐ | |
| 10 | κοῦ κεκαυμένου δραχμὰς θʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 θʹ. χαλβάνης 𐅻 θʹ. ὀποπάνακος δραχμὰς θʹ. ὄξους κοτύλης 𐅶ʹʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ 𐅶ʹʹ. κίκεως ἴσον, εὔδηλον ὅτι τὴν λιθάργυρον καὶ τὴν πίσσαν καὶ τὸ μόσχειον στέαρ διπλάσιον βούλεται τῷ σταθμῷ τῆς τερμινθίνης εἶναι καὶ τοῦ θυμιάματος καὶ τοῦ | |
| 15 | λιβάνου, τετραπλάσιον δὲ τοῦ κηροῦ. τῆς δ’ ἀριστολοχίας καὶ τοῦ κεκαυμένου χαλκοῦ καὶ τοῦ ἰοῦ καὶ τῆς χαλβάνης καὶ τοῦ ὀποπάνακος ἑκκαιδεκαπλάσιον. καὶ τοῦτο τὸ φάρ‐ | |
| μακον ἱκανῶς ἐστι πολύχρηστον, ὥσπερ καὶ τὰ ἄλλα τὰ | 913 | |
13.914 | προγεγραμμένα, καὶ χρῆσθαι δεῖ πᾶσιν αὐτοῖς θαῤῥοῦντα. Ἑλλησποντία, ὡς Ἀνδρόμαχος. ἔνδοξον οὖσαν καὶ ταύτην τὴν ἔμπλαστρον ἔγραψεν ὁ Ἀνδρόμαχος ἐν ταῖς φαιαῖς ἐν τῇδε τῇ συμμετρίᾳ. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. πίσσης 𐅻 νʹ. | |
| 5 | λαδάνου 𐅻 κεʹ. ἰοῦ ξυστοῦ 𐅻 ηʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 ηʹ. λεπίδος 𐅻 βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ 𐅻 ςʹ. [Ἑλλησποντία Ἥρα.] Ἐπεὶ δὲ διαφέρεται πρὸς τὸν Ἥραν ἐν τῇ τοῦ φαρμάκου συνθέσει ὁ Ἀνδρό‐ μαχος, ἔδοξέ μοι καὶ τὰ ὑπὸ τοῦ Ἥρα γεγραμμένα προσ‐ | |
| 10 | θεῖναι, κατὰ λέξιν οὕτως ἔχοντα. Ἑλλησποντία διαπνευ‐ στικὴ, ἀφλέγμαντος. πρὸς χοιράδας, φύγεθλα, παρωτίδας ἐπιτεθὲν τὸ σπληνίον ἐπισπᾶται, πυοποιεῖ, ῥήσσει, κολλᾷ καὶ καθόλου ποιεῖ ἐπὶ πάντων τῶν πυρικαύτων, παρηγορεῖ δὲ καὶ ποδαγρικούς. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ 𐅻 ρʹ. πίσσης ξηρᾶς | |
| 15 | δραχμὰς νʹ. λαδάνου 𐅻 κεʹ. λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἰοῦ ξυστοῦ δραχμὰς ηʹ. χαλβάνης 𐅻 δʹ. τὴν λιθάργυρον μετὰ τοῦ ἐλαίου | |
| λειοτριβήσας ἕψε. ἡνίκα δὲ συστρέφεται, πρόσβαλλε τὴν πίσ‐ | 914 | |
13.915 | σαν καὶ τὸν ἰὸν, εἶτα λάδανον καὶ τὴν χαλβάνην καὶ οὕτως κατεράσας εἰς θυείαν, μάλασσε καὶ χρῶ. τινὲς δὲ ὑπὲρ τοῦ εὔχρουν αὐτὴν γενέσθαι καὶ φαιὰν, μίσγουσι καὶ λεπίδος 𐅻 ηʹ. ἄλλως γὰρ γίνεται μελαντάτη. ταύτῃ καὶ ἐπὶ ποδα‐ | |
| 5 | γρῶν ἐχρησάμην πολλάκις καὶ ἐποίησεν ἄκρως. δεῖ δὲ δᾳ‐ δίοις ἀντὶ ξύλων χρῆσθαι. πρόδηλον δ’ ὅτι διαφωνοῦσιν οἱ ἄνδρες ἐν μὲν τοῖς ἄλλοις βραχύ τι, κατὰ δὲ τὴν τοῦ ἐλαίου συμμετρίαν πάμπολυ. διπλάσιον γὰρ ἢ κατὰ τὸν Ἥραν ὁ Ἀνδρόμαχος ἐμβάλλει. δύναται δὲ καὶ ἑτέρως σκευάζεσθαι, | |
| 10 | γινωσκόντων ἡμῶν ἐὰν μὲν πλεῖον ἔλαιον ἐμβληθῇ, χρονιω‐ τέραν γενέσθαι τὴν ἕψησιν δηλοῖ, αὐτό τε τὸ φάρμακον γε‐ νήσεσθαι ξηραντικώτερον. ἐὰν δὲ ἔλαττον, ἀντέχειν τε τὴν ἕψησιν ἐσομένην καὶ τὸ φάρμακον ἧττον ἔσεσθαι ξηραντικόν [Αἱ ὑπὸ Δαμοκράτους γεγραμμέναι πολύ‐ | |
| 15 | χρηστοι. Τυρία ἀνεπίδετος.] Τούτοις ἀκολούθως βούλομ’ ἐμπλάστρων φράσαι, Ἀνεπιδέτων χρήσεις τε καὶ τὰς συνθέσεις. | |
| Ποιοῦσι πρὸς τὰς μὴ μεγάλας διαιρέσεις, | 915 | |
13.916 | Καὶ πρὸς τὰ μείζω σαρκὸς αὐτῆς τραύματα, Τά τ’ ἐξ ἐπιπολῆς τῶν τετραπόδων δήγματα, Αἳ καὶ δοθιῆνας διαφοροῦσι προσφάτους. Στομοῦσι δὲ τοὺς ἔχοντας ἤδη καὶ πύον, | |
| 5 | Κομιζόμεναί τε τὰς ἐπ’ αὐτοῖς ἐσχάρας Τάχιστ’ ἐπουλώσουσι δίχα χειρουργίας. Καὶ τῷ μετώπῳ ἐπιτεθεῖσαι ῥεύματα Ὀφθαλμιώντων ῥᾷστ’ ἐπίσχουσιν μόναι. Τούτου δ’ ἀμείνω τοῦ γένους πρώτην φράσω | |
| 10 | Ἔμπλαστρον, εὐπόριστον, εὔχρουν, δραστικὴν, Καλῶ δὲ Τυρίαν. λαμβάνει γὰρ πορφύρας Τὸ χρῶμα Τυρίας, ἂν γένηθ’ ὃν δεῖ τρόπον. Σκεύαζε δ’ οὕτως. τῆς καλῶς λιθαργύρου Ἔμβαλλε λίτρας εʹ. καὶ κηροῦ αʹ. | |
| 15 | Καὶ πιτυΐνης γʹ. τῆς λιπαρᾶς καὶ ἀξύλου. Ἰοῦ δὲ χαλκοῦ τοῦ καλοῦ καὶ χαλβάνης, | |
| Χαλκοῦ τε κεκαυμένου καὶ λεπίδος καλῆς | 916 | |
13.917 | Τέσσαρας ἑκάστου μίγματος βάλλ’ οὐγγίας. Λιπαροῦ δ’ ἐλαίου ιεʹ. λίτρας καὶ μίαν. Ἕψει δὲ τὴν ἔμπλαστρον οὕτως ἐπιμελῶς, Βαλὼν μετ’ ἐλαίου λειοτάτην λιθάργυρον, | |
| 5 | Εἰς κεραμίαν τε μείζω καὶ καινὴν χύτραν, Ἀνάτριβε χερσὶν, εἶτα κίνει καὶ σπάθῃ, Ἕψε τ’ ἐπὶ λάβρας καὶ διηνεκοῦς φλογός. Ὅταν δὲ μέλιτος λαμβάνῃ τὴν σύστασιν, Ἰόν τε καὶ τὴν λεπίδα προσβαλὼν, ἄφες | |
| 10 | Ἕψεσθ’ ἐφ’ ἱκανόν. εἶτα χαλκὸν πρόσβαλε. Πάλιν τ’ ἀφεὶς ἐπὶ ταχὺν ἕψεσθαι χρόνον, Ἀπόχεον ὀλίγον χύτρας τοῦ φαρμάκου. Ψύξας τ’ ἀνάτριψον χερσὶ καὶ τοῖς δακτύλοις, Εὔχρουν τ’ ἰδὼν καὶ σκληρὸν, οὕτως πρόσβαλε | |
| 15 | Τὴν πιτυΐνην καὶ κηρόν. εἶθ’ ἡνωμένων Πάντων ἐπιμελῶς, πάλιν ἀπόσταξον βραχύ. Κᾂν μὲν βλέπῃς εὔχρουν τε καὶ κεκραμένην, | |
| Ἄρον παραχρῆμα τὴν χύτραν ἀπὸ τοῦ πυρὸς, | 917 | |
13.918 | Καὶ χαλβάνην πρόσβαλλε προμεμαλαγμένην. Ἂν δ’ ᾖ παρὰ πολὺ σκληρότερον τὸ φάρμακον, Ἔλαιον αὐτῷ πρόσβαλ’ εἰς εὐκρασίαν Οὕτω κατηθῶν, εἶτ’ εἰς ἕτερον ἀγγεῖον | |
| 5 | Ψυχρὸν, μάλασσε χερσὶ καὶ οὕτως τ’ ἀποτίθου. Ἄλλην ὑπογράψω τῇ πρὸ ταύτης ὁμογενῆ. Ποιεῖ δὲ πρὸς ἃ εἶπον ἔμπροσθεν πάθη, Πάντων ἐπουλοῖ κρεῖττον αὕτη φαρμάκων, Ἕλκη δυσαλθῆ καὶ τυλώδη καὶ χρόνια. | |
| 10 | Τἀν τῷ προσώπῳ γινόμεν’ ἐξανθήματα Αὕτη θεραπεύει δίχα τινὸς δηγμοῦ κακοῦ, Ἕδρας τ’ ἐχούσας ῥαγάδας καὶ σκληρίας Τὰς κονδυλώδεις καὶ τύλους ἀποβάλλεται. Σκεύαζε δ’ οὕτως. μνᾶν λιθαργύρου καλῆς. | |
| 15 | Μνᾶ δέ ἐστι λίτρα καὶ τρίτον λίτρας μέρος. Κηροῦ δὲ καλοῦ Ποντικοῦ μνᾶς ἥμισυ, Ἰοῦ τέταρτον μνᾶς, μέρος ξυστοῦ καλοῦ, | |
| Χαμαιλέοντος μέλανος ὄγδοον μέρος. | 918 | |
13.919 | Ῥίζα δέ ἐστιν ἡ καλὴ ἡ Κρητικὴ, Τὸ αʹ. εἶτα Κιλίκιος. παλαιοῦ Τε ἐλαίου μνᾶς ἐπιῤῥεπέστερον βραχὺ Ἐὰν δὲ μὴ παρῇ, κέχρησο προσφάτῳ. | |
| 5 | Ἕψει δὲ λείαν, τὴν λιθάργυρον βαλὼν Καὶ πᾶν ἔλαιον εἰς χύτραν, κινῶν σπάθῃ. Ὅταν δὲ συστῇ καὶ γένηται μηλίνη, Ἰὸν παράπασον, εἶτα κηρὸν πρόσβαλε, Τήξας τε τοῦτον, βαστάσας τ’ ἀπὸ τοῦ πυρὸς | |
| 10 | Χαμαιλέοντος ὀλίγον παράπασον. Ὅταν δ’ ἑνωθῇ πάντα καὶ ψυγῇ ποσῶς, Κατέρασον εἰς θυείαν, οὕτως τε ἀποτίθου. Αἰγυπτία. Αἰγυπτία τηροῦσα χωρὶς φλεγμονῆς | |
| 15 | Πᾶσαν διαίρεσιν καὶ πάντα θλάσματα, Καὶ δήγματα πάντων τετραπόδων, τῶν θ’ ἑρπετῶν, Ὅσαι τ’ ἐγένοντο χωρὶς ἑλκῶν φλεγμοναὶ, | |
| Πόνους τε νεύρων καὶ μυῶν δίχ’ αἰτίας. | 919 | |
13.920 | Ταύτην ἐπαινῶν Ἀνδρόμαχος ἐν φαρμάκοις Ἔχων μεγίστην ἕξιν ἐδίδου φίλοις. Εἶναι δὲ δραχμὰς ἔλεγε μὲν λιθαργύρου Τρὶς μʹ. καὶ ἑτέρας δὶς ιβʹ. | |
| 5 | Κηροῦ δὲ λευκοῦ Ποντικοῦ ταύταις ἴσας, Ἀμμωνιακοῦ δὲ τοῦ καθαροῦ τρὶς κʹ. Καὶ δώδεκ’ ἄλλας, λιβάνου δὲ δὶς δʹ. Λεπίδος δὲ χαλκοῦ καὶ λεπίδος στομώματος, Πάλιν δ’ ἑκάστου μίγματος δὶς δʹ. | |
| 10 | Τερμινθίνης τε τῆς καθαρᾶς τρὶς ιβʹ. Δέκ’ ὀκτὼ δʹ. ἐλαίου κικίνου κοτύλας μέτρῳ, Ἐρίων ιηʹ. τῶν ῥυπαρῶν κεκαυμένων. Καίειν δ’ ἔφασκεν αὐτὰ τοῦτον τὸν τρόπον, Εἰς λοπάδα καινὴν ἢ χύτραν πλατύστομον | |
| 15 | Ἐνθέντα ἔριον οἰσυπηρὸν δαψιλὲς, Τὸ σῶμα προχρίσαντ’ ἢ γύψῳ ἢ κόνει, Ἢ γῇ κεραμικῇ, μεθ’ ὕδατος μεμιγμένη | |
| Ἐν πυρὶ λάβρῳ καίοντα, ὅταν ᾖ ῥάδιον, | 920 | |
13.921 | Κόψαντα σῆσαι. τό γε δοκεῖν καλῶς ἔχειν, Καίειν δ’ ὁμοίως αὐτὰ κᾀν τοῖς κριβάνοις, Κᾀν τοῖς ἴπνοις τοῖς ἄγαν πεπυρωμένοις, Οὕτως τε λειῶν, λάμβανε ὃν δεῖ σταθμόν. | |
| 5 | Ἑψεῖν δὲ κελεύει λειοτάτην λιθάργυρον, Καὶ πᾶν κίκινον καὶ μίξαντ’ ἐν καινῇ χύτρᾳ, Μέλιτός γε πάχος γενομένου τοῦ φαρμάκου, Λεπίδα παραπάσσειν καὶ συνεψεῖν ἐφ’ ἱκανὸν, Ἕως ἂν γένηται ἀμόλυντον, βάλλειν τότε | |
| 10 | Τερμινθίνην καὶ κηρὸν, εἶθ’ ἡνωμένοις Ἀμμωνιακὸν μαλαχθὲν ὑπὸ τῶν δακτύλων. Μέλλοντα δ’ αἴρειν τὴν χύτραν ἀπὸ τοῦ πυρὸς, Λεῖον προσεμπάττειν λίβανον, ἐμβάλλειν τε Καὶ τῶν οἰσυπηρῶν τὴν κόνιν παρ’ ἐσχάτην, | |
| 15 | Πρὸ τοῦ λιβανωτοῦ δὲ μικρὸν ὕστερον. Τινὲς δὲ βουλόμενοι τοῦτο τὸ φάρμακον | |
| Ἴδιον λέγεσθαι, βαστάσαντες τὴν μίαν | 921 | |
13.922 | Λεπίδος μιᾶς βάλλουσι τὰς ἑκκαίδεκα, Χρῶνται δὲ χαλκοῦ λεπίδος, οὐ στομώματος. Ἄλλη. Οὐδέν τι χεῖρον τῆς προτέρας Αἰγυπτίας, | |
| 5 | Ποιοῦσα ταὐτὰ, ποτὲ δὲ καὶ κρεῖττον, παχὺ Ἂν σκευάσῃ τις ἐπιμελῶς τὸ φάρμακον, Χρήσηται αὐτῷ μὴ παρέργως πρὸς ταὐτά. Ἔχει δ’ ἐλαίου εʹ. λίτρας, κικίνου ἴσας, Λιθαργύρου δὲ τέσσαρας χρυσίτιδος, | |
| 10 | Λεπίδος δὲ χαλκοῦ μηʹ. δραχμὰς, Τερμινθίνης τε τῆς καλῆς τρὶς ιβʹ. Μάννης, λιβάνου τε ταὐτὸ τῇ τερμινθίνῃ, Ἀμμωνιακοῦ δὲ τοῦ καθαροῦ λίτρας βʹ. Κηροῦ δὲ λευκοῦ Ποντικοῦ λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. | |
| 15 | Ἕψε δ’ ἔλαιον, λεπίδα, τὴν λιθάργυρον, Ἕως συνέλθῃ καὶ γένητ’ εὔχρουν ἄγαν, Σκληρά θ’ ἱκανῶς ἔμπλαστρος, εἶθ’ οὕτως βαλεῖν | |
| Τερμινθίνην καὶ κηρὸν, εἶτα δακτύλοις | 922 | |
13.923 | Ἀμμωνιακὸν μαλαχθὲν, εἶτα τὴν χύτραν Ἀπὸ τοῦ πυρὸς ζέουσαν ἄρας, τότε βαλεῖς Τὴν μάνναν, ἤδη ψυχομένου φαρμάκου. Ἐποίησα ταύτην πολλάκις λιθαργύρου | |
| 5 | Χωρὶς, μολυβδαίνης ἐμβαλὼν καλῆς ἴσον, Ἥδιστά τ’ ἐχρησάμην πρὸς ἃ προείπομεν. Πεποιημένην τε χρώματος βελτίονος. [Περὶ τῶν διαφορητικῶν καὶ ἐπισπαστικῶν ἐμπλάστρων.] Οἱ τὰς τῶν συνθέτων φαρμάκων δυνάμεις | |
| 10 | γράψαντες ἐκάλεσάν τινας τῶν ἐμπλάστρων ἐπισπαστικὰς, ὥσπερ ἑτέρας διαφορητικάς. ἐνίαις δ’ αὐτῶν ἑκάτερον ἐμαρ‐ τύρησαν ἐπισπᾶσθαί τε καὶ διαφορεῖν. καὶ γὰρ πλησίον ἀλλήλων εἰσὶν αἱ δυνάμεις, ἥ θ’ ἑλκτικὴ τῶν ἐκ τοῦ βά‐ θους, ἥ τε διαφορητικὴ τῶν ἑλχθέντων. αἵ τε γὰρ ἕλκουσαι | |
| 15 | καὶ διαφοροῦσί τι πάντως, αἵ τε διαφοροῦσαι καὶ ἕλκουσιν. ἀλλ’ ἐπικρατεῖ κατὰ μὲν τὰ διαφορητικὰ τῶν φαρμά‐ κων ἡ διαφορητικὴ δύναμις, κατὰ δὲ τὰ ἑλκτικὰ ἡ ἑλκτική. | |
| σύγκεινται μὲν οὖν ἑλκτικαὶ διὰ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, ὅσαι | 923 | |
13.924 | δύναμιν ἔχουσιν, ἐκ τοῦ βάθους ἐπὶ τὸ δέρμα τὰς περιου‐ σίας τῶν ὑγρῶν ἐπισπᾶσθαι, αἱ διαφορητικαὶ δὲ ἐκ τῶν διαφορεῖν τὸ ἑλχθὲν πεφυκυιῶν. ἵνα δὲ ἔμπλαστρος γένηται, καθάπερ ἐν τοῖς ἔμπροσθεν ἐῤῥέθη, τῷ μὲν γὰρ λιθαργύ‐ | |
| 5 | ρου μίγνυται, τῷ δὲ ῥητίνης, τῷ δὲ κηροῦ, τῷ δὲ ἐλαίου, τῷ δὲ πίττης, οὔτε διαφορητικὴν δύναμιν ἀξιόλογον οὔθ’ ἑλκτικὴν ἐχόντων τῶν τοιούτων, ὥσπερ ἢ πρόπολις ἢ τίτα‐ νος ἢ μυελὸς ἢ χαλβάνη ἢ τὸ τῆς Ἀσίας πέτρας ἄνθος ἢ ἀφρὸς νίτρου ἢ ἀφρόνιτρον ἢ ὄξος ἢ κονία στακτὴ, πέπερί | |
| 10 | τε καὶ νᾶπυ καὶ στρουθίον, οἵ τ’ ἐδώδιμοι τῶν ἁλῶν, οἵ τε ἀμμωνιακοὶ καὶ πρὸς τούτοις ἄλλα πολλὰ, περὶ ὧν τῆς δυνάμεως ἐν τῇ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων πραγματείᾳ λέλεκται. νυνὶ δὲ τὰς πεῖραν ἱκανὴν ἤδη δεδωκυίας ἐμπλάστρους ἐρῶ, τοσοῦτον ἔτι περὶ αὐτῶν εἰπὼν, ὡς ἔνιοι καὶ τῶν στυφόν‐ | |
| 15 | των φαρμάκων τοῖς ἐπισπαστικοῖς προσέμιξαν εὐλαβούμενοι τὸ γιγνόμενον, ἐφ’ ὧν ἔσται περιουσία χυμῶν. ἕλκουσι γὰρ ἐνίοτε πλέον ἢ προσῆκεν, ὡς μὴ μόνον ἐκ τῶν κατὰ τὸ | |
| θεραπευόμενον μέρος ἐν βάθει τὴν ὁλκὴν, ἀλλὰ κᾀκ τῶν | 924 | |
13.925 | πέριξ ἁπάντων ποιεῖσθαι. λέλεκται δέ μοι καὶ πρόσθεν ἐν τῷ τῶν σαρκωτικῶν δυνάμεων λόγῳ τὰς ἐπισπαστικάς τε καὶ διαφορητικὰς, ὥσπερ γε καὶ τὰς ἐπὶ μᾶλλον ἢ χρὴ ῥυ‐ πτούσας ἁπάσας, γίγνεσθαι σαρκωτικὰς μίξει κηρωτῆς, ἐφ’ | |
| 5 | ὧν μὲν ἡ δύναμις ἰσχυρὰ πλέονος, ἐφ’ ὧν δὲ ἀσθενὴς ἐλάτ‐ τονος. ἐὰν δὲ φθάσῃ τὸ σύνθετον ἐπισπαστικὸν ἢ διαφορη‐ τικὸν φάρμακον ἔχειν τι καὶ στυπτικὸν, οὐ χρὴ τῷ τοιούτῳ φαρμάκῳ χρῆσθαι σαρκωτικῷ, διὰ τὸ τὰς στυπτικὰς δυνά‐ μεις εἰς μὲν τὰς κολλήσεις τῶν τραυμάτων τε καὶ κόλπων | |
| 10 | καὶ τὰς ἐπουλώσεις τῶν ἑλκῶν εἶναι χρησίμους, εἰς δὲ τὰς σαρκώσεις ἀχρήστους. εἴρηται γὰρ ἱκανῶς ἡμῖν ἤδη περὶ τούτου. [Αἱ ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμέναι διαφο‐ ρητικαί τε καὶ ἐπισπαστικαί. ἁλυκὴ πρὸς πολλά.] ♃ Ἁλῶν | |
| 15 | κοινῶν λίτρας δʹ. λεπίδος χαλκοῦ γο δʹ. μάγματος λίτρας 𐅶ʹʹ. μάννης λίτραν αʹ. κηροῦ λίτρας ιδʹ. κυπρίνου ἐλαίου λί‐ τρας ιστʹ. ὄξος. ἄλλη Θευδᾶ σαρκοφάγου πρὸς κακοήθη, | |
| σύριγγας, τερηδόνας, χοιράδας. ♃ ῥητίνης τερμινθίνης γο δʹ. | 925 | |
13.926 | λιβάνου γο δʹ. κηροῦ γο δʹ. λιθαργύρου γο αʹ. οἱ δὲ ἀρ‐ σενικοῦ ἴσον ἀντὶ τῆς λιθαργύρου, λεπίδος ἐρυθρᾶς γο δʹ. ἰοῦ ξυστοῦ γο ηʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ γο στʹ. ὄξους κοτύλην αʹ. ἐγὼ πλέον ἐλαίου κοτύλην αʹ. οἴνου κοτύλην αʹ. | |
| 5 | ὄξους σκιλλητικοῦ κοτύλην. ἄλλη διαφορητικὴ Κανδίδου ᾗ χρῶμαι. ♃ τερμινθίνης λίτρας γʹ. κηροῦ λίτραν νʹ. χαλβά‐ νης οὐγγίας βʹ. νίτρου οὐγγίας βʹ. Ἀσίου οὐγγίας βʹ. λιβά‐ νου λίτρας δʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιά‐ ματος λίτρας 𐅶ʹʹ. προπόλεως οὐγγίας γʹ. ἐλαίου δαφνείου | |
| 10 | οὐγγίας στʹ. στέατος ταυρείου λίτρας ἥμισυ, τὰ ξηρὰ κατὰ τῶν τηκτῶν. ἄλλη πρὸς χοιράδας παρὰ Νυμφοδότου. ♃ Ἀσίου λίθου 𐅻 ηʹ. ἀφρονίτρου 𐅻 ηʹ. ἀσβέστου 𐅻 ιστʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 ιστʹ. κηροῦ 𐅻 κδʹ. τερμινθίνης 𐅻 λβʹ. ἄλλη διαφορητικὴ βρογχοκήλων, ᾗ Κλήμης Σερτώριος ἐθε‐ | |
| 15 | ραπεύθη καὶ πρὸς σκληρίας. ♃ λιθαργύρου 𐅻 νʹ. πιτυΐνης ῥητίνης 𐅻 μʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας ιʹ. χαλβάνης | |
| 𐅻 δʹ. ἐν ἄλλῳ γο αʹ. χαλκοῦ κεκαυμένου 𐅻 κʹ. ἀμμω‐ | 926 | |
13.927 | νιακοῦ θυμιάματος 𐅻 μʹ. σχιστῆς 𐅻 δʹ. μάννης λιβάνου 𐅻 δʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ἐσχάτην τὴν χαλβάνην καὶ τὴν μάνναν. ἄλλη ἡ διὰ τῶν ἀσπίδων διαφορητικὴ χοιράδων καὶ πρὸς ποδά‐ γρας. ♃ τερμινθίνης, λίθου Ἀσίου, ἀσφάλτου ἀνὰ 𐅻 τξʹ. | |
| 5 | ἀφρονίτρου, μοσχείου, κηροῦ, δαφνίδων, ἀμμωνιακοῦ θυμιά‐ ματος ἀνὰ 𐅻 τμʹ. λίθου πυρίτου 𐅻 πʹ. ἀσβέστου 𐅻 ρηʹ. ἄλλως μνᾶν αʹ. ἀσπίδων σποδοῦ 𐅻 ρμʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. ἐσχάτην τὴν σποδὸν, ψυγέντος τοῦ φαρμάκου, εἰ δὲ μὴ, ἀπόλλυται. ἄλλη ἐπισπαστικὴ ἡ τοῦ Σαρκευθίτου. | |
| 10 | ♃ τερμινθίνης μνᾶν αʹ. κηροῦ μνᾶν αʹ. νίτρου μνᾶς βʹ. βδελλίου 𐅻 λβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 λβʹ. ἐλαίου κο‐ τύλας βʹ. θαλάσσης ἢ ἅλμης κοτύλας βʹ. μίλτου 𐅻 λβʹ. ἄλλη ἡ Κτησιφῶντος, ἃ μὲν διαλύων, τὰ δὲ συνάγων καὶ ῥύπτων. ♃ ἀφρονίτρου λίτραν αʹ. μάννης λιβάνου λίτραν | |
| 15 | αʹ. κονίας στακτῆς λίτραν αʹ. τινὲς καὶ ὄξους λίτραν αʹ. ἄλλη δι’ ἁλῶν ἐπισπαστική. ♃ ἁλῶν κοινῶν 𐅻 πʹ. ψιμυ‐ | |
| θίου 𐅻 πʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας μʹ. ἄλλως γʹ. χαλκάν‐ | 927 | |
13.928 | θου 𐅻 κδʹ. ὄξους κοτύλης ἥμισυ. ἄλλο ἡ δι’ ἁλῶν ἄλλως. ♃ ψιμυθίου 𐅻 ηʹ. ἁλῶν κοινῶν 𐅻 νʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κο‐ τύλας ηʹ. ἄλλως βʹ. ἀριστολοχίας 𐅻 ηʹ. προπόλεως 𐅻 ιʹ. ταύτην Σίλων ἐπῄνει. ἄλλη ἡ διὰ πελαγίας γῆς διαφορη‐ | |
| 5 | τική. ♃ λιθαργύρου μνᾶς δʹ. γῆς πελαγίας τέταρτον, ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ τέταρτον, ψιμυθίου τέταρτον, κηροῦ τέταρτον, ὄξους κοτύλην αʹ. ἐλαίου κοτύλας δʹ. ἄλλη ἡ τοῦ Κυρτοῦ ἐπισπαστική. ♃ ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 νʹ. μάννης 𐅻 νʹ. τερμιν‐ θίνης 𐅻 νʹ. ἀφρονίτρου 𐅻 νʹ. κισσήρεως 𐅻 νʹ, ἀμμωνιακοῦ | |
| 10 | θυμιάματος 𐅻 κεʹ. χαλβάνης 𐅻 ιστʹ. ἄλλως στʹ. κάγχρυος 𐅻 ιβʹ. ἥμισυ, κηροῦ 𐅻 ρʹ. οἱ δὲ ηʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. ἄλλη ἡ διὰ δαφνίδων. ♃ ῥητίνης, νίτρου πυῤῥοῦ, κηροῦ νέου, δαφνίδων, κολοφωνίας, στέατος μοσχείου, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος ἀνὰ 𐅻 οʹ. κυπρίνου κοτύλης ἑκκαιδέκατον, τι‐ | |
| 15 | νὲς δὲ ἰξοῦ 𐅻 νʹ. ἄλλη ἐπισπαστικὴ Ἁρπάλου. ♃ ἀμμω‐ νιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ηʹ. κηροῦ 𐅻 δʹ. ἴρεως 𐅻 δʹ. μάννης | |
| 𐅻 δʹ. πεπέρεως 𐅻 δʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 δʹ. κισσήρεως 𐅻 δʹ. | 928 | |
13.929 | τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. ἐλαίου ὀλίγον. ἄλλη ἐπισπαστικὴ Ἁρπά‐ λου. ♃ τερμινθίνης μνᾶς ηʹ. κισσήρεως 𐅻 ιεʹ. νίτρου 𐅻 ιστʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιστʹ. κηροῦ 𐅻 δʹ. ἐλαίου βραχὺ, μίλτου, ὥστε χρῶσαι τὰ ξηρὰ σὺν ὄξει. ἄλλη. ♃ σινάπεως | |
| 5 | 𐅻 δʹ. νίτρου 𐅻 δʹ. κηροῦ 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης 𐅻 λʹ. δαφνί‐ δων 𐅻 δʹ. ἀσβέστου 𐅻 δʹ. ἐλαίου κοτύλας ἑκκαιδέκατον, κυπρίνου 𐅻 ηʹ. ἄλλη πῦον διαφοροῦσα. ♃ κηροῦ, τερμιν‐ θίνης ῥητίνης, πίσσης ξηρᾶς, στέατος μοσχείου, νίτρου πυῤ‐ ῥοῦ, δαφνίδων, ἀσβέστου, κισσήρεως, ἀμμωνιακοῦ θυμιάμα‐ | |
| 10 | τος, ἑκάστου ἴσον. ἄλλη Κοδάμου ἢ Νικοδήμου βασιλέως. ♃ κηροῦ 𐅻 ρʹ. νίτρου πυῤῥοῦ 𐅻 ρʹ. ῥητίνης φρυκτῆς 𐅻 ρʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 κεʹ. προπόλεως 𐅻 κεʹ. ἰξοῦ δρυΐ‐ νου 𐅻 ιβʹ. ἥμισυ, ἐλαίου ξέστην αʹ. κονίας στακτῆς ξέστην αʹ. ἄλλη διαφορητικὴ μελικηρίδων. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ 𐅻 ρʹ. | |
| 15 | λιθαργύρου 𐅻 ϟαʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 ιθʹ. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ἁλῶν κοινῶν 𐅻 ξʹ. | |
| ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας στʹ. ἄλλως αʹ. ἄλλη ἐπισπαστικὴ | 929 | |
13.930 | καὶ διαφορητικὴ πολύχρηστος. ♃ λιθαργύρου λίτραν αʹ. ψι‐ μυθίου λίτραν αʹ. χαλβάνης λίτραν αʹ. ἁλὸς ὀρυκτοῦ λίτρας 𐅶ʹʹ. ἰοῦ ξυστοῦ λίτρας ἥμισυ, ἐλαίου ξέστας γʹ. χαλκάνθου γο βʹ. ἄλλη διαφορητικὴ ἡ διὰ τοῦ στρουθίου. ♃ | |
| 5 | λιθαργύρου λίτρας βʹ. ἐλαίου λίτρας γʹ. ψιμυθίου γο δʹ. πίσσης γο δʹ. τερμινθίνης γο δʹ. κηροῦ γο βʹ. μάννης γο γʹ. ἀριστολοχίας γο βʹ. στρουθίου γο βʹ. κηκίδων γο γʹ. οἴνου καλοῦ κοτύλας γʹ. οἶνον ἔσχατον κατάῤῥαινε. ἄλλη διαφο‐ ρητικὴ, ὡς Σκριβώνιος. ♃ λιθαργύρου λίτρας εʹ. ἐλαίου λί‐ | |
| 10 | τρας εʹ. πιτυΐνης ξηρᾶς λίτρας εʹ. προπόλεως λίτρας ηʹ. τῆς δρυΐνης γο γʹ. ἄλλη ἐπισπαστικὴ καὶ διαφορητική. ♃ κηροῦ νέου 𐅻 ρʹ. ῥητίνης πιτυΐνης ξηρᾶς 𐅻 ρʹ. νίτρου 𐅻 ρʹ. ἐλαίου κοτύλας γʹ. τινὲς λιβάνου 𐅻 ρʹ. κονίας στακτῆς κοτύλας γʹ. πρὸς σκληρίας δὲ μίσγεται ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιβʹ. | |
| 15 | χαλβάνης ἴσον, ἰοῦ ξυστοῦ, προπόλεως, δρυΐνης ἴσον. ἄλλη πρὸς χοιράδας Μινουκιανοῦ, ᾗ χρῶμαι κατὰ κόρας. ♃ τερ‐ μινθίνης λίτραν αʹ. κηροῦ λίτρας ηʹ. προπόλεως λίτραν αʹ. | |
| χαλβάνης λίτρας ηʹ. ἰξοῦ δρυΐνου λίτρας ηʹ. τήξας ταῦτα, | 930 | |
13.931 | ἔμπασσε τρυγὸς κεκαυμένης γο βʹ. ἀφρονίτρου λίτρας ηʹ. εἶτα θεὶς ἀπ’ ἀνθρακιᾶς, πρόσβαλε ἐλαίου κοτύλας γʹ. εἶτα καθε‐ λὼν ἔμπασσε σικύου ἀγρίου ῥίζης γο αʹ. ξιφίου ῥίζης γο δʹ. Ἀσίου ἄνθους γο δʹ. ἄλλη Ἀντιπάτρου. ♃ νίτρου λίτραν | |
| 5 | αʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ. ὕδα‐ τος ξέστην αʹ. καὶ πλεῖον, ὅταν ἑψόμενον μὴ πομφολύξῃ, πρόσβαλε ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο βʹ. χαλβάνης γο αʹ. βδελλίου γο αʹ. λιβάνου γο βʹ. σανδαράχης γο βʹ. λίθου Ἀσίου γο βʹ. ὁ Ἄσιος καὶ ἡ σανδαράχη σὺν ἐλαίῳ ὀλίγῳ | |
| 10 | λεαίνεται, τὰ τηκτὰ ἀναξύεται καὶ μίσγεται τοῖς ξηροῖς. ἄλλη διαφορητικὴ Ἀντιπάτρου. ♃ μολυβδαίνης 𐅻 τʹ. κηροῦ 𐅻 ρνʹ. τερμινθίνης 𐅻 λʹ. χαλκίτεως 𐅻 στʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 ηʹ. μάννης 𐅻 ηʹ. ἐλαίου χειμῶνος κοτύλας δʹ. θερείας κοτύλας γʹ. ἄλλη Ξενοκράτους ἀνώδυνος, διαφορητικὴ, ὡς | |
| 15 | Κάστος, ἡ Πολυστόμου πρὸς ποδάγρας. ♃ ψιμυθίου 𐅻 ρνʹ. κηροῦ λίτρας γʹ. τερμινθίνης 𐅻 λʹ. ἀφρονίτρου 𐅻 λʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας γʹ. ἄλλη διαφορητικὴ μελικηρίδων, Ἀλε‐ | |
| ξάνδρου. ♃ ἁλὸς Σπανοῦ λίτραν αʹ. λιθαργύρου λίτραν αʹ. | 931 | |
13.932 | ψιμυθίου λίτραν αʹ. κηροῦ γο αʹ. τερμινθίνης γο αʹ. χαλ‐ βάνης ἢ καὶ ὀποπάνακος γο βʹ. σινάπεως γο στʹ. ἐλαίου πα‐ λαιοῦ λίτρας γʹ. ὄξους ξέστας ηʹ. ἄλλη, Ὑγεία διαφορητικὴ καὶ ἐπισπαστικὴ πρὸς μαστοὺς διὰ ἰξοῦ. ♃ λιθαργύρου λί‐ | |
| 5 | τρας βʹ. ἐλαίου λίτρας βʹ. ἰξοῦ δρυΐνου γο δʹ. κηκίδων γο δʹ. ἄλλη κενωτικὴ πύων, ὡς Ἀσκληπιάδης χωρὶς συῤῥήξεως. ♃ ῥητίνης λίτρας βʹ. κηροῦ λίτρας βʹ. νίτρου λίτρας ηʹ. βου‐ τύρου λίτραν αʹ. στέατος λεοντείου λίτρας στʹ. ἐλαίου πα‐ λαιοῦ λίτραν αʹ. τῆκε ὁμοῦ, καθ’ ἡμέραν χρῶ ἐμπλάσσων | |
| 10 | τοῦ φαρμάκου. ἄλλη ἐξιπωτικὴ ὑγρῶν καὶ ἀποστη‐ μάτων, μάλιστα ἐν γόνασι καὶ ἄρθροις, ἄτερ τομῆς ἕλκουσα, ἀφλέγμαντος καὶ τραυματική. ♃ μολύβδου σκωρίας 𐅻 ρʹ. τερμινθίνης 𐅻 ρʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. ἐσχάτην ῥη‐ τίνην. ἄλλη διαφορητικὴ καὶ συῤῥήσσουσα καὶ ἐπουλωτικὴ, | |
| 15 | προκλητικὴ, ᾗ χρῶμαι. ♃ ἰξοῦ δρυΐνου 𐅻 ξʹ. πίσσης 𐅻 νʹ. | |
| ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ρʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. ῥητίνης φρυ‐ | 932 | |
13.933 | κτῆς 𐅻 ιεʹ. λίθου πυρίτου 𐅻 ιʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. μάννης 𐅻 δʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 δʹ. κάγχρυος 𐅻 δʹ. κόπρου περι‐ στερῶν 𐅻 δʹ. ἔν τισι καὶ μέλιτος κοτύλας δʹ. ἔν τισι καὶ προπόλεως 𐅻 κʹ. τὰ τηκτὰ τήξας, ἔμπασσε τοῖς ξηροῖς. | |
| 5 | [Αἱ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμέναι ἐπισπαστικαί.] Λευκὴ ἐπισπαστική. ποιεῖ πρὸς χοιράδας καὶ παρωτίδας καὶ τὰ κατὰ μέρος ἀποστήματα, ποιεῖ πρὸς σύ‐ ριγγας καὶ αἰγίλωπας, ὥστε χωρὶς τομῆς ἀπαλλάττειν, ποιεῖ πρὸς τὰ ῥευματικὰ καὶ δυσαλθῆ, ποιεῖ ὑδρωπικοῖς. ♃ λιθαρ‐ | |
| 10 | γύρου 𐅻 πʹ. ψιμυθίου 𐅻 πʹ. ἁλῶν 𐅻 πʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξέστην αʹ. τρῖβε ἅλας, ψιμύθιον, λιθάργυρον, ἐπιβάλλων τούτοις τὸ ἔλαιον, ἔπειτα μίξας ἐπιμελῶς καὶ βαλὼν εἰς ἄγγος κεραμοῦν, ἕψε κινῶν συνεχῶς μέχρις ἀμολύντου, καὶ εἰς θυείαν ἐξεράσας καὶ ἀνακόψας ἀνελόμενος χρῶ. ἄλλη. | |
| 15 | ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ψιμυθίου 𐅻 ιʹ. ἁλῶν 𐅻 νʹ. ἐλαίου | |
| κοτύλας γʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. τερμινθίνης 𐅻 ιβʹ. σκεύαζε κατὰ | 933 | |
13.934 | τρόπον. ἄλλη. ♃ μάννης 𐅻 ιστʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ηʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. ἄλλη. ♃ λιθαργύρου λίτραν αʹ. ψιμυθίου λίτραν αʹ. ἁλῶν ὀρυκτῶν λίτραν αʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. τερμινθίνης 𐅻 κεʹ. μάννης 𐅻 ιστʹ. στυπτηρίας σχιστῆς 𐅻 ηʹ. | |
| 5 | ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλην αʹ 𐅶ʹʹ. ἄλλη Λευκίου πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις, φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ποιεῖ πρὸς τὰ ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν καὶ τὰ χρόνια καὶ δυσαλθῆ. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ψιμυθίου δραχμὰς ρʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ρʹ. χαλκάνθου 𐅻 ρʹ. πιτυΐνης 𐅻 ρʹ. ἐλαίου παλαιοῦ | |
| 10 | ξέστας γʹ. ὄξους ξέστην αʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. σκεύαζε κατὰ τρό‐ πον. ἄλλη Ὑγιεινὴ, φάρμακον ἐπιτετευγμένον πρὸς τὰς προ‐ ειρημένας διαθέσεις. ♃ λιθαργύρου 𐅻 ρʹ. ψιμυθίου 𐅻 ρʹ. ἁλῶν 𐅻 ρʹ. στυπτηρίας ὑγρᾶς 𐅻 ρʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξέ‐ στας ιʹ. ὄξους ξέστην αʹ. κηροῦ λίτρας 𐅶ʹʹ. ῥητίνης τερμιν‐ | |
| 15 | θίνης λίτρας 𐅶ʹʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλη μέλαινα ἐπι‐ σπαστικὴ, πρὸς χοιράδας ποιεῖ, παρωτίδας καὶ τὰ κατὰ μέ‐ | |
| ρος ἀποστήματα, διαλύει πᾶσαν σκληρίαν. ἔστι δὲ καὶ μά‐ | 934 | |
13.935 | λαγμα ἀγαθὸν, ὡς ἐχρήσατο Ἀντώνιος ὁ ῥιζοτόμος. ποιεῖ πρὸς τὰς περὶ ἄρθρων διαθέσεις. ♃ ἁλῶν ὀρυκτῶν λίτραν αʹ. λιθαργύρου λίτραν αʹ. γλοιοῦ καθαρωτάτου λίτρας τέσ‐ σαρας καὶ χαλβάνης 𐅻 νʹ. τρῖβε ἅλας, λιθάργυρον, εἶτα | |
| 5 | ἐπιβαλὼν τὸν γλοιὸν ἀνάκοπτε φιλοπόνως, καὶ βαλὼν εἰς ἄγγος κεραμοῦν καὶ θεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψε κινῶν συνεχῶς, καὶ ὅταν ἀμόλυντον γένηται, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἐπίβαλλε τὴν χαλβάνην, κοπεῖσαν ὑπέρῳ ξυλίνῳ καὶ ὅταν διαλυθῇ, κατεράσας εἰς θυείαν καὶ ἀνακόψας χρῶ. ἄλλη, ᾗ ἐχρήσατο | |
| 10 | Ἀνδρόμαχος, ποιεῖ πρὸς χοιράδας, παρωτίδας καὶ τὰς ἐπὶ τῶν μασθῶν σκληρίας καὶ τὰ κατὰ μέρος ἀποστήματα, τὸ περικείμενον ὑγρὸν ἐπισπᾶται καὶ κόλπους παρακολλᾷ. ποιεῖ πρὸς σύριγγας, αἰγίλωπας, ποιεῖ πρὸς ῥευματικὰ τῶν ἑλκῶν χρόνια καὶ δυσαλθῆ. ♃ ψιμυθίου 𐅻 πʹ. ἁλῶν ὀρυκτῶν | |
| 15 | 𐅻 πʹ. χαλκάνθου 𐅻 ιβʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας γʹ. ὄξους κοτύλας δʹ. ἕψε λειοτάτως ἅλας, ψιμύθιον μετὰ τοῦ ἐλαίου | |
| καὶ κίνει μέχρις ἀμολύντου καὶ ὅταν εὖ ἔχῃ, ἄρας ἀπὸ τοῦ | 935 | |
13.936 | πυρὸς, ἐπίβαλλε τὴν χάλκανθον λειανθεῖσαν μετὰ ὄξους καὶ μικρὸν ἐπιῤῥαίνων συνεχῶς καὶ προσέχων μὴ ἀναζέσῃ, ἔπειτα εἰς θυείαν ἐξεράσας καὶ ἀνακόψας, ἀνελόμενος χρῶ. [Αἱ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμέναι | |
| 5 | διαφορητικαὶ κατὰ τὴν ἐκείνου λέξιν.] Τῶν δὲ ὄγκων δια‐ λυθέντων καὶ εἰς ὑγρὸν ἀναδοθέντων χρηστέον ταῖς ὑπο‐ γεγραμμέναις σκευασίαις. κηρίνη Κτησιφῶντος πρὸς χοιρά‐ δας, γαγγλία, παρωτίδας καὶ τὰς ἐπὶ τῶν μασθῶν ἀποστά‐ σεις ὡς οὐδὲν ἄλλο τῶν φαρμάκων τούς τε ὄγκους δια‐ | |
| 10 | λύει, τό τε παρακείμενον πᾶν ὑγρὸν κομίζεται διὰ τῶν ἀραιωμάτων καὶ τοὺς κόλπους παρακολλᾷ. ποιεῖ πρὸς σύ‐ ριγγας, αἰγίλωπας, ὥστε χωρὶς τομῆς ἀπαλλάττειν. ἔστι δὲ καὶ μάλαγμα ἀγαθὸν, ἰσχιαδικοῖς, ποδαγρικοῖς, ἀρθριτικοῖς μετὰ τοὺς παροξυσμοὺς ἐπιτιθέμενον, τῆς ὅλης διαθέσεως | |
| 15 | ἀπαλλάττειν, τὰ δὲ τῆς σκευασίας ἔχει οὕτως. ♃ κηροῦ λί‐ τραν αʹ. τερμινθίνης λι. αʹ. νίτρου λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ. ὕδατος κο. αʹ. τρῖβε νίτρον καὶ ὕδωρ, ὥστε παν‐ | |
| τελῶς διαλυθῆναι καὶ βαλὼν εἰς ἄγγος κεραμοῦν καὶ θεὶς | 936 | |
13.937 | ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψε πωμάσας τὸ ἄγγος καὶ ἐκ διαλειμμάτων κινῶν. ὅταν δὲ ὁ πολὺς ψόφος ἀπολήξῃ, ἐπίβαλλε τὰ τηκτὰ, κινῶν συνεχῶς μέχρις ἀμολύντου, εἰς θυείαν ἐξεράσας καὶ ἀνακόψας ἀνελόμενος χρῶ ἢ σκεύαζε κατὰ τρόπον τοῦτον. | |
| 5 | τὰ τηκτὰ τήκεται καὶ ὅταν διαλυθῇ, ἐπιβάλλομεν τούτοις τὸ νίτρον λεανθὲν μετὰ τοῦ ὕδατος καὶ κατὰ μικρὸν ἐπι‐ βάλλοντες καὶ κινοῦντες συνεχῶς καὶ προσέχοντες μὴ ἀνα‐ ζέσῃ. ἄλλη, ᾗ ἐχρήσατο Μενεκράτης, ἰδίως ἐπὶ τῶν χοιρά‐ δων καὶ ταῖς ἐπὶ τῶν μασθῶν σκληρίαις, κατατίτρησι γὰρ | |
| 10 | αὐτὰς καὶ τὸ περικείμενον ὑγρὸν ἐκκρίνει καὶ τοὺς κόλπους παρακολλᾷ καὶ εἰς οὐλὴν ἄγει. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. ῥητίνης τερμινθίνης λίτραν αʹ. ῥητίνης ξυλώδους λίτραν αʹ. χαλβάνης λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ. ἀφρονίτρου λίτραν αʹ. σμύρνης τέφρας ξε. αʹ. ὃς ἄγγει γο γʹ. τὰς ῥητίνας βαλὼν | |
| 15 | εἰς ἄγγος χαλκοῦν ἢ κεραμοῦν καὶ θεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ τῆκε καὶ διαλύσας ἐκ τούτων, ὅσον ἐξαρκεῖ διαλῦσαι τὴν χαλβά‐ νην, ἔπειτα ὁμοῦ τὰ τηκτὰ μίξας ἕψε μέχρις ἀμολύντου, | |
| εἶτα ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἔα ψυγῆναι καὶ τούτοις ἐπίβαλλε | 937 | |
13.938 | ἀφρόνιτρον καὶ κινῶν συνεχῶς καὶ ἀνακόψας ἐπίβαλλε ταῖς τεφραῖς λειοτάταις, καὶ ἀναμίξας ἀνελόμενος χρῶ, λύων διὰ εʹ. εἶτα διὰ τρίτης, ἕως κατατρηθῇ τὰ περὶ τοὺς ὄγκους, εἶτα καθ’ ἡμέραν λύων θεράπευε. ἄλλη, ἡ διὰ τοῦ ἀφρονί‐ | |
| 5 | τρου, ὑπὸ τινῶν δὲ Διονυσία λεγομένη, φάρμακον ἐπιτετευ‐ γμένον πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις, ᾗ ἐχρήσατο Λάρ‐ γος. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. μάννης λί‐ τραν αʹ. ἀφρονίτρου λίτραν αʹ. ἐλαίου ξε. αʹ. ὕδατος πηλο‐ ποιϊκοῦ ξε. αʹ. μίσυος ὠμοῦ γο βʹ. συντίθει κατὰ τρόπον. | |
| 10 | ἄλλη ἡ διὰ τοῦ Ἀσίου, φάρμακον ἐπιτετευγμένον πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. τερμινθίνης λί‐ τραν αʹ. νίτρου λίτραν αʹ. λιβάνου ἡμίλιτρον, λίθου Ἀσίου ἄνθους ἡμίλιτρον, ἐλαίου κυπρίνου ἡμίλιτρον, ὕδατος πη‐ λοποιϊκοῦ τὸ αὔταρκες, τὰ ξηρὰ διαλύεται πηλοποιϊκῷ, ὥστε | |
| 15 | γλοιοῦ ἔχειν τὸ πάχος καὶ λεαίνεται φιλοπόνως. τὰ δὲ τηκτὰ τήκεται καὶ ψύχεται καὶ τοῖς λεανθεῖσιν ἐπιβάλλεται, ἀνα‐ κόψαντες καὶ ἀνελόμενοι χρώμεθα. ἄλλη Ἀσιανὴ τοῦ Νεα‐ | |
| πολίτου, ποιεῖ πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ♃ κηροῦ | 938 | |
13.939 | λι. αʹ 𐅶ʹʹ. νίτρου ἐρυθροῦ λίτραν αʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. μάννης ἡμίλιτρον, σμύρνης γο γʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ. ὕδατος πηλοποιϊκοῦ κο. αʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλη, ποιεῖ πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ♃ | |
| 5 | κηροῦ 𐅻 ρʹ. τερμινθίνης 𐅻 ρʹ. νίτρου ἀφροῦ λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ. μάννης λιβάνου λίτραν αʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους ἡμίλιτρον, χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. προπόλεως 𐅻 ιβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιβʹ. ὕδατος πηλοποιϊκοῦ τὸ αὔ‐ ταρκες. ἄλλη κιῤῥὰ ἐκ τῶν Δαμοκράτους, ποιεῖ πρὸς τὰς | |
| 10 | προειρημένας διαθέσεις. ♃ λιθαργύρου λίτραν αʹ. ψιμυθίου λίτραν αʹ. ἁλὸς ὀρυκτοῦ λίτραν αʹ. μίλτου σινωπίδος ἡμί‐ λιτρον, κηροῦ γο βʹ. χαλβάνης γο βʹ. τερμινθίνης γο βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κο. γʹ. ὄξους, ὥστε τὴν Σινωπίδα λῦσαι, σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλη, ποιεῖ πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. | |
| 15 | ♃ λιθαργύρου λίτραν αʹ. ψιμυθίου λίτραν αʹ. ἁλὸς ὀρυκ‐ τοῦ λίτραν αʹ. μίλτου Σινωπίδος ἡμίλιτρον, κηροῦ γο δʹ. χαλβάνης γο βʹ. ῥητίνης τερμινθίνης γο βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ | |
| κο. γʹ. ὄξους, ὥστε τὴν Σινωπίδα διαλῦσαι, σκεύαζε κατὰ | 939 | |
13.940 | τρόπον. ἄλλη ἡ διὰ τῆς μαστίχης, ποιεῖ πρὸς τὰς προειρη‐ μένας διαθέσεις. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. μαστίχης, μάννης λιβά‐ νου, Σινωπίδος, ἀφρονίτρου ἀνὰ ἡμίλιτρον, ἐλαίου μυρσί‐ νου γο γʹ. θαλάσσης κο. γʹ. ἄλλη ἡ τοῦ Νεαπολίτου, ποιεῖ | |
| 5 | πρὸς τὰς προειρημένας διαθέσεις. ♃ λιθαργύρου λίτραν αʹ. ψιμυθίου λίτραν αʹ. ἁλῶν ὀρυκτῶν λίτραν αʹ. μίλτου Σι‐ νωπίδος ἡμίλιτρον, κηροῦ ἡμίλιτρον, πιτυΐνης ἡμίλιτρον, χαλβάνης γο βʹ. ἐλαίου κο. γʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. [Αἱ ὑπὸ Δαμοκράτους γεγραμμέναι δια‐ | |
| 10 | φορητικαί.] Ἔμπλαστρος ἀγαθὴ διαφοροῦσα, μηλίνη, Τὰς μὴ παλαιὰς χοιράδας τῶν παιδίων, Τὰς περὶ μύας τε καὶ τὸ δέρμα σκληρίας Καὶ τὰς μενούσας φλεγμονὰς πλέω χρόνον, | |
| 15 | Πληροῖ τε σάρκα καὶ εἰς ἐπούλωσιν ἄγει. Σκευάζεται δ’ οὕτως· καλῆς λιθαργύρου Τὸ πολὺ λίτραν, ψιμυθίου ἡμίλιτρον, | |
| Τούτοις παραδίδωσι λίτραν νέου | 940 | |
13.941 | Ἐλαίου λιπαροῦ, τὴν λιθάργυρον βαλὼν, Ἕψε μετ’ ἐλαίου καὶ ῥυπῶδες τῷ πάχει Ποιῶν, προσαπόδος ψιμυθίου λεῖον τότε. Ὅταν δ’ ἴδῃς ἀμόλυντον, εὔκρατόν τ’ ἄγαν, | |
| 5 | Μικρῷ γε μᾶλλον σκληροτέραν, προσέμβαλε Κηροῦ, πιτυΐνης, ὧν τακέντων, τὴν χύτραν Ἀπὸ τοῦ πυρὸς ζέουσαν ἄρας, τότε Βάλλ’ ἀμμωνιακὸν, χερσὶ καὶ τοῖς δακτύλοις Πλατυνθεὶς, ὡς εἴωθε. κηρὸς παρὰ πυρὶ, | |
| 10 | Ἔπειτα κινῶν τῇ σπάθῃ τὸ φάρμακον, Καὶ πάλιν μαλάσσων χερσίν· οὕτως ἀποτίθου. Ἄλλη. Ἄλλη πρὸς πάντα ταῦτα. τὰς δὲ χοιράδας Μᾶλλον διαφορεῖ, τοὺς πονοῦντας δ’ ὠφελεῖ, | |
| 15 | Ἔχοντας εὐλάβειαν εἰς ἀπόστασιν Ὑποχονδρίου μετά τινος ὄγκου καὶ φόβου. Μέλαινα δ’ οὖσα, σκευασίαν ταύτην ἔχει, | |
| Πίσσης διΰγρου καὶ ξηρᾶς λίτρας βʹ. | 941 | |
13.942 | Πυκνῆς τε ὑελώδους πρόσβαλ’ ἀσφάλτου βʹ. Φρυκτῆς πιτυΐνης δʹ. κηροῦ δὲ γʹ. Λιβάνου δὲ λίτραν αʹ. καὶ μέρος τρίτον, Χαλκοῦ δὲ λεπίδος οὐγγίας δὶς δʹ. | |
| 5 | Κοινοῦ ἐλαίου προσφάτου εʹ. οὐγγίας, Λεῖε λίβανόν τε καὶ λεπίδα, παρεγχέων Ὄξους τὸ μέτριον καὶ λεάνας ἐπιμελῶς Πάχος ποιήσας μέλιτος, ἕψησον τότε Κηρόν τε καὶ τὰ λοιπὰ μετ’ ἐλαίου νέου, | |
| 10 | Οὕτως τε κατάχει θερμὰ τῶν λελεασμένων, Μίξας τ’ ἐπιμελῶς πάντα χερσὶν εὐτόνως, Ἀποτίθου, φυλάττων δέρματι σκεπασμένην, Ποιεῖ γὰρ ἐπίπαγόν τε καὶ τραχύνεται. Αἱ δι’ ἁλῶν διαφορητικαὶ Δαμοκράτους. | |
| 15 | Σκεύαζε καὶ τοῦτ’, ὡς κράτιστον φάρμακον. Καλοῦ ψιμυθίου καὶ καλῆς λιθαργύρου, Λίτρας ἑκάστης καὶ ἁλῶν δέκ’ οὐγγίας. | |
| Ἅλας δέ ἐστι πᾶν τὸ λευκὸν εἰς φάρμακον | 942 | |
13.943 | Ἰκανῶς εὔχρηστον, ἀλλὰ βέλτιον πολὺ Ἀμμωνιακόν τε καὶ καθαρὸν θαλάσσιον, Καὶ τρὶς ἐλαίου πολυετοῦς λίτρας σταθμόν. Ἕψε δὲ ἔλαιον καὶ τὰ λοιπὰ ὁμοίως λεῖα, | |
| 5 | Ἕως γένηται σκληρότερα μαλάγματος, Ἀποκείμενα γὰρ γίγνεται μαλακώτερα. Ἄλλη. Ἄλλη ἀμείνων, διαφορεῖ γὰρ σκληρίας. Πασῶν ἄμεινον τὰς ἄγαν κεχρονισμένας, | |
| 10 | Καὶ βρογχοκήλας καὶ μεγάλας μελικηρίδας, Τὰς δυσμεταβόλους χοιράδας, τάς τ’ ἀγκύλας. Σκεύαζε δ’ οὕτως, ἁλὸς λειοτάτου λίτραν, Δύο τε λιτοῦ ψιμυθίου καὶ χαλβάνης Οὐγγίας βʹ. τὸ δ’ αὐτὸ καθαρᾶς προπόλεως, | |
| 15 | Ἀριστολοχίας, χαλβάνης ἴσον μέρος, Καλοῦ τ’ ἐλαίου πολυετοῦς λίτρας βʹ. Ἂν δ’ ᾖ παχύτατον πρόσβαλε ἄλλην μίαν, | |
| Ἕψει δ’ ὁμοίως καὶ καλῶς κεκραμένην. | 943 | |
13.944 | Ἀπὸ τοῦ πυρὸς βάσταζε καὶ λείαν τότε Ἀριστολοχίαν παραπάσεις, προσεμβαλὼν Μεμαλαγμένην πρόπολίν τε καὶ τὴν χαλβάνην. Ἄλλη διαφορητικὴ Δαμοκράτους δι’ ἀσβέστου. | |
| 5 | Λίαν ἀγαθὴ, διαφοροῦσα χοιράδας, Στέλλουσα πᾶν οἴδημα καὶ τὰς ἥπατος, Ἡ σπληνός γ’ ὑδαρεῖς διαθέσεις ἰωμένη, Οὔρων ἄγουσα δαψιλεῖς τὰς ἐκκρίσεις, Τὰς ἰσχιάδας λύει τε τὰς κεχρονισμένας. | |
| 10 | Ταύτῃ Οὐλβιανὸς εὐφυὴς νεανίας Χρώμενος, ὠφέλει πολλοὺς πάνυ. Ἔχει δὲ λίτραν Ποντικοῦ κηροῦ μίαν, Μίαν τε φρυκτῆς καὶ μίαν τῆς πιτυΐνης, Ἀσβέστου τε προσφάτου οὐγγίαν αʹ. | |
| 15 | Στυπτηρίας τε σχιστῆς οὐγγίαν αʹ. Ἴσον δ’ ἑνὶ τούτων ἀῤῥενικοῦ τοῦ Ποντικοῦ. Τούτοις παραχέας ὄξος εὐῶδες, βραχὺ | |
| Λέαινε ἐφ’ ἱκανὸν ἐν θυείᾳ μείζονι, | 944 | |
13.945 | Κηρῷ δὲ ῥητίνῃ τε προσβαλὼν βραχὺ Ἔλαιον, τήξας ἐπὶ πυρὸς λάβρου φλογὸς, Μιγνύς τ’ ἐπιμελῶς πάντα καὶ μαλάγματα Ποιῶν τ’ ἀμολύντου τὸ πάχος, ἔχ’ ἀποκείμενον. | |
| 5 | Χρώμενος ἐφ’ ὧν δεῖ προσφάτῳ τῷ σπληνίῳ. Ἔλεγε δ’ ὁ Κράτιστος καὶ πατὴρ τοῦ φαρμάκου, Καὶ πρὸς νόσων τε τῶν μακρῶν ἀπαλλαγὰς, Εὔχρηστον εἶναι καὶ καλὸν τὸ φάρμακον, Ἐφ’ ὧν τε χρόνιος φλεγμονὴ σπλάγχνων τινὸς | |
| 10 | Ὑποχόνδριον πεποίηκε σκληρὸν ἢ μέγα Σφόδρ’ ὠφελεῖν, ἱδρῶτας γὰρ ἐπιφέρει Καὶ τὰς σκληρίας λύει τῶν ὑποχονδρίων, Ἀπαλλαγάς τε τῶν νόσων ποιεῖ ταχὺ, Καὶ τὰς ἐποχὰς δὲ τῶν φυσικῶν καταμηνίων | |
| 15 | Ἄγει βραχείαις ἡμέραις ἐπικείμενον. Ἐγὼ δ’ ἀφαιρῶν τὴν τίτανον, στυπτηρίαν Διπλῆν ἔβαλλον καὶ τὸ φάρμακον ποιοῦν | |
| Ἄμεινον ἔγνων, οὐ ποιοῦν τὰ ψυδράκια. | 945 | |
13.946(t1) | ΓΑΛΗΝΟΥ ΠΕΡΙ ΣΥΝΘΕΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ | |
| t2 | ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΓΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΝ Η. | |
| 1 | Μαλάγματα καλοῦσιν οἱ ἰατροὶ τὰ τῶν ἐσκληρυσμένων σωμάτων παρὰ φύσιν μαλακτικὰ, θερμῆς μὲν ἅπαντα κράσεως ὄντα μετρίας, οὐ μὴν ξηραίνοντά γε, κα‐ θάπερ οὐδὲ ὑγραίνοντα σαφῶς. μέσα γάρ πως ὄντα τά γε | |
| 5 | ἀκριβῶς μαλακτικὰ τῶν ὑγραινόντων τε καὶ ξηραινόντων, οἷον χύσιν τινὰ τῆς οὐσίας τῶν σκληρυνομένων ἐργάζεται. | |
| καλεῖται δὲ μαλακτικὰ, κᾂν ἐφ’ ἑτέρων βραχὺ παραλλάττῃ | 946 | |
13.947 | πρός τε τὸ ξηραίνειν καὶ ὑγραίνειν, ἐὰν μόνον αὐτοῖς ὑπάρχῃ τὸ χεῖν τὴν ὑποκειμένην οὐσίαν, ὧν ψαύει μορίων, ὃ γίνεται δηλονότι διὰ τὸ μετρίαν αὐτοῖς εἶναι θερμότητα, καὶ ὅτι γε μετὰ τὸ χυθῆναι τὴν σκληρότητα τῶν διαφορη‐ | |
| 5 | τικῶν ἐστι χρεία φαρμάκων εἴρηται κατά τε τὸ εʹ. τῆς περὶ τῶν ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως καὶ τὸ ιδʹ. τῆς θεραπευ‐ τικῆς μεθόδου. ἡ μὲν οὖν ἀρίστη θεραπεία τῶν σκληρυνο‐ μένων, ἃ δὴ καὶ σκιῤῥοῦται μὴ θεραπευθέντα διὰ τῆς κατὰ μέθοδον ἰατρικῆς, γίνεται τοῦ θεραπεύοντος θεωροῦντος | |
| 10 | ἐπὶ πόσον ἡ τοῦ θεραπευομένου σώματος οὐσία προήκει φύσεως παρὰ τὴν σύμμετρον ὑγρότητα καὶ ξηρότητα, κα‐ θάπερ γε καὶ τὴν τοῦ πάθους αὐτοῦ σύστασιν, εἰς ὅσον ηὔξηται, καὶ πρὸς τούτοις ἐν αὐτοῖς τοῖς μαλάττουσι φαρ‐ μάκοις τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον. εἰς ταῦτα γὰρ ἀποβλέποντί | |
| 15 | σοι στοχαστικὴ μὲν, ἀλλὰ μετὰ τέχνης ἡ πρώτη χρῆσις τοῦ μαλακτικοῦ ἔσται φαρμάκου. μετὰ δὲ μίαν ἢ βʹ. ἡμέ‐ ρας εἴτ’ ἐπιτεῖναι προσῆκεν, εἴτ’ ἐκλῦσαι τὴν δύναμιν τοῦ | |
| φαρμάκου νοήσεις, ὡς ἐπί τε τῶν ἔμπροσθεν εἴρηται καὶ | 947 | |
13.948 | κατὰ τὴν θεραπευτικὴν μέθοδον. οἱ μὲν οὖν ἰατροὶ συνέθε‐ σαν φάρμακα μαλακτικὰ καὶ διαφορητικὰ ὡς πρὸς ἀμφοτέ‐ ρους ἀποβλέποντες τοὺς σκοποὺς, τόν τε τῆς χύσεως τοῦ ἐσκληρυσμένου καὶ σκιῤῥουμένου μορίου, τόν τε τῆς διαφο‐ | |
| 5 | ρήσεως, οὐκ ἐναλλὰξ ἑκατέρῳ χρώμενοι, καθάπερ ἐμὲ πράτ‐ τοντα βλέπετε πολλάκις, ἀλλ’ ἀεὶ τὰ δύο διὰ τοῦ συνθέτου φαρμάκου ποιοῦντα. εὔδηλον δ’ ὅτι κατὰ τὴν μίξιν ἤτοι τὰ μαλάττοντα πλέονά ἐστιν ἢ τὰ διαφοροῦντα, καὶ τό γε μᾶλλόν τε καὶ ἧττον ἐν αὐτοῖς οὐκ ὀλίγον. εὔδηλον δὲ ὅτι | |
| 10 | πολλάκις ἴσα ταῖς δυνάμεσι μίγνυνται, καὶ χρὴ καθάπερ ἐπὶ τῶν ἄλλων φαρμάκων, οὕτως κᾀπὶ τούτων παρασκευάσα‐ σθαι τῷ βουλομένῳ καλῶς ἰατρεύειν πλείω φάρμακα τῶν ὁμογενῶν, ἢ πάντως γε δύο μίγνυσθαι, τό τε ἰσχυρότατον ἐν τῷ γένει καὶ τὸ μετριώτατον, ἵνα ἐκ τῆς διαφόρου μί‐ | |
| 15 | ξεως αὐτῶν ἐπικαίρου γενομένης ἐργάζηται τὰ μεταξὺ τῶν ἄκρων πάμπολλα φάρμακα. οὐ γὰρ τὴν αὐτὴν ἔχει δύναμιν τὸ στέαρ βδελλίῳ τε καὶ στύρακι καὶ ἀμμωνιακῷ θυμιά‐ | |
| ματι, καθάπερ οὐδὲ αὐτῶν τῶν στεάτων τὸ χήνειόν τε | 948 | |
13.949 | καὶ ὀρνίθειον ἢ παρδάλειον ἢ λεόντειον ἡ ὑαίνης ἤ τινος ἄλλου ζώου. κατὰ γὰρ τὴν κρᾶσιν τοῦ ζώου καὶ τὸ στέαρ ἐστι, τῶν μὲν θερμοτέρων θερμαντικώτερον, τῶν δὲ ξηρο‐ τέρων ξηραντικώτερον, καὶ γινώσκουσί γε οἱ πολλοὶ τῶν ἰα‐ | |
| 5 | τρῶν ἰσχυρότατον μὲν εἶναι κατ’ ἄμφω, λέγω δὴ τὸ θερ‐ μαίνειν τε καὶ διαφορεῖν, τὸ τοῦ λέοντος στέαρ. ἐγγὺς δὲ αὐτῷ τὸ τῶν παρδάλεων, ὡς ὀλίγον ἔχειν τὸ μαλακτικόν. ἥττονα δὲ ἐν τῷ θερμαίνειν τε καὶ διαφορεῖν ἔχει τὸ χή‐ νειον τὴν δύναμιν, ἔχει δέ τι πλέον ἐν τῷ μαλάττειν. ἀνά‐ | |
| 10 | λογον δὲ ἀφέστηκε τοῦδε καὶ τὸ τῶν ἀλεκτορίδων. τούτοις μὲν οὖν ἅπασι καὶ τὸ λεπτομερέστερον εἶναι τῶν ἐν τοῖς τετράποσι ζώοις ὑπάρχει. διαφορὰ δὲ πάλιν ἐν ἐκείνοις ἐστὶ παμπόλλη, τοῦ μὲν ὑείου μαλακωτάτου τε καὶ ὑγροτάτου καὶ διὰ τοῦτο ἀσθενεστάτου τῶν ἄλλων ὄντος, ὡς ἁρμότ‐ | |
| 15 | τειν ἐπὶ σωμάτων μὲν ἁπαλῶν, οἷα τὰ τῶν γυναικῶν ἐστι καὶ παίδων καὶ εὐνούχων καὶ τῶν ἁβροδιαίτων ἀνδρῶν ἐν σκιατροφίᾳ καὶ ἀγυμνασίᾳ καὶ λουτροῖς πλείοσι ποτίμων ὑδάτων ἐκτεθηλυσμένα. τὸ δὲ τῶν αἰγῶν τε καὶ βοῶν, εἰς | |
| ὅσον ἰσχυρότερον τοῦ τῶν ὑῶν ἐστιν, εἰς τοσοῦτον σώμασί | 949 | |
13.950 | τε καὶ φύσει σκληροτέροις καὶ τοῖς σκιῤῥωδεστέροις τῶν σκληροτέρων ἁρμόττει. τὸ δὲ τῶν ταύρων καὶ τράγων ἐπὶ τῶν ἰσχυροτέρων σωμάτων τε καὶ παθῶν. ἡ δὲ αὐτὴ καὶ τοῖς ἄλλοις ὑπάρχει πρὸς ἄλληλα διαφορὰ κατὰ τὸ μᾶλ‐ | |
| 5 | λόν τε καὶ ἧττον. ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῶν ἀσθενεστέρων, πρό‐ τερον ὑπὲρ τοῦ κατὰ τὴν σκληρότητα καὶ σκίῤῥωσιν πάθους προειπών. κοινοῦ γὰρ συμβεβηκότος τοῖς φλεγμαίνουσι καὶ τοῖς σκληρυνομένοις τοῦ κατὰ τὴν ἐπέρεισιν τῶν δακτύλων ἀντιβατικοῦ, διορίζεται τὰ πάθη τῷ τ’ ἐπωδύνῳ καὶ τῷ | |
| 10 | ἀνωδύνῳ, τοῦτο γὰρ οὐκέτι κοινὸν ἀμφοῖν. ὥσπερ δὲ ἐν τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ὅσα μεταπίπτειν εἰς ἄλληλα πέφυκεν, ἔνεστι μεθόριον ἀμφοτέρων ἠρέμα μέτοχον, οὕτως καὶ τῶν φλεγμονωδῶν ὄγκων πρὸς τοὺς ἄνευ φλεγμονῆς σκίῤῥους, οἷοί περ οἱ τῶν ἐσκληρυσμένων εἰσὶν, ὑπάρχει τις ἐν τῷ | |
| 15 | μεταξὺ διάθεσις, ἀνώδυνος μὲν, εἰ μὴ τοὺς δακτύλους ἐπε‐ ρείδοις, ὀδυνωμένη δὲ τοῦτο πραττόντων, ἣν σαφοῦς τε καὶ συντόμου διδασκαλίας ἕνεκα ἤτοι φλεγμονὴν σκιῤῥώδη λε‐ | |
| κτέον ἢ σκίῤῥον φλεγμονώδη, μὴ προσέχοντας ἐνταῦθα τῷ | 950 | |
13.951 | κατὰ τὸν ὄγκον μεγέθει. τῆς γὰρ ἰδέας τῶν παθῶν ἐστιν, οὐ τοῦ καθ’ ἕτερον αὐτῶν ποσοῦ φλεγμονὴ καὶ σκίῤ‐ ῥος ὀνόματα, μεγάλης μὲν φλεγμονῆς γενομένης ἢ διὰ τὸ τοῦ φλεγμαίνοντος μορίου μέγεθος ἢ διὰ τὴν τοῦ παρὰ | |
| 5 | φύσιν ὄγκου, μικρᾶς δὲ τῆς ἤτοι μικρὸν τόπον κατειληφυίας ἢ βραχὺν ὄγκον ἐχούσης. εἰρήσεται δὲ νῦν ἐμοὶ μικρᾶς φλε‐ γμονῆς καὶ μικροῦ σκίῤῥου θεραπεία, καθάπερ καὶ μεγάλης τε καὶ μεγάλου, κατὰ τὰς τῶν παθῶν ἰδέας. νοηθήσεται γὰρ ἐκ τούτων καὶ τῶν ἑτέρων λεγομένων μεγάλων τε καὶ | |
| 10 | μικρῶν ἡ θεραπεία. φλεγμονῆς μὲν οὖν μεγάλης διὰ κατα‐ πλασμάτων ἴασις γίνεται καί τινων ὑγρῶν φαρμάκων. τῆς δὲ μικρᾶς, ὅταν σκιῤῥώδει σκληρότητι μιχθῇ, καὶ διὰ κατα‐ πλασμάτων μὲν ἔστιν ὅτε, καὶ διὰ φαρμάκων δὲ κηρωτοει‐ δῶν τε καὶ ὑγρῶν, ἔτι τε τῶν μαλακτικῶν ἐμπλάστρων. διὰ | |
| 15 | τοιούτων δὲ καὶ τῆς μικρᾶς σκληρότητος ἡ ἴασις γίνεται, ἀλλ’ ἐπὶ ταύτης μὲν ἁπλοῦς ὁ σκοπὸς, ὥσπερ καὶ τῆς φλε‐ γμονῆς συνισταμένης. ἐπὶ δὲ τῆς ἐχούσης φλεγμονώδους τι σκληρότητος σύνθετος καὶ ὁ σκοπὸς γίγνεται. | |
| [Περὶ τῆς παρύγρου.] Καὶ διὰ τοῦτο | 951 | |
13.952 | καὶ φάρμακον σύνθετόν πώς ἐστιν, οἷον καὶ τοῦτο τὸ πᾶσι γινωσκόμενον, ἐπῃνημένον δὲ μεγάλως ὑπ’ ἄλλων τέ τινων καὶ μάλιστα τοῦ Ἥρα, τὸ καλούμενον πάρυγρον. ἰᾶται γὰρ τοῦτο βραχεῖαν ἔτι φλεγμονὴν ἔχον τὸ μόριον, οὐ μετὰ πο‐ | |
| 5 | λὺν χρόνον τῆς σκευασίας, ἀλλ’ εὐθέως ἐπιτιθέμενον. σκλη‐ ρότητα δὲ ἀνώδυνον ἐπικτωμένου τοῦ πεπονθότος μορίου, κᾂν ἔτι βραχεῖ χρονιώτερον ᾖ τοῦ προσφάτου, χρήσιμον ὑπάρχει. καθάπερ γε καὶ ἂν ἀπηλλαγμένον παντάπασι τὸ πεπονθὸς μόριον τῆς φλεγμονώδους διαθέσεως, ἄμεινον ἐπ’ | |
| 10 | αὐτῷ τὸ χρονιώτερον φάρμακον. ἀνάλογον δὲ δηλονότι τῇ τῆς σκληρότητος ἐπιτάσει συναύξεσθαι τὸν χρόνον προσήκει τοῦ φαρμάκου, τὸ μέντοι λίαν ἐσκληρυσμένον μόριον οὐδὲ τὸ χρόνιον μαλάξει φάρμακον. μικτὴν γὰρ ἐπαγγελίαν τε καὶ δύναμιν ἔχει τοῦτο δὴ τὸ πάρυγρον ὀνομαζόμενον, ὅτι καὶ | |
| 15 | τὴν ὕλην μικτήν. εἴ γε τὸ μὲν ὕειον στέαρ καὶ ὁ κηρὸς ἀσθενέστατα τῶν μαλακτικῶν ἐστι, λιθάργυρος δὲ καὶ ψι‐ μύθιον οὐδὲν ἔχει μαλακτικὸν, ὡς ἐμάθομεν. ὁ δὲ ἐπαινέσας | |
| τὸ φάρμακον τοῦτο μάλιστα πάντων Ἥρας ἐκ τῶνδε συν‐ | 952 | |
13.953 | τίθησιν αὐτὸ κατὰ τήνδε τὴν λέξιν. ♃ στέατος προσφάτου ὑείου ἐξινισμένου οὐγγίας μδʹ. κηροῦ οὐγγίας κδʹ. ψιμυθίου οὐγγίας στʹ. λιθαργύρου οὐγγίας στʹ. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν, χρόνῳ δὲ συνίσταται. καθάπερ γε καὶ κηρὸν καὶ | |
| 5 | στέαρ ὕειον ἔφην ἀσθενοῦς εἶναι δυνάμεως μαλακτικῆς, οὕτω κᾂν ἐλαίῳ μίξῃς βραχύ τι κηροῦ, τὸ καλούμενον ὑπὸ τῶν ἰατρῶν κηρέλαιον ποιήσεις. εἶναι δὲ χρὴ δηλονότι τὸ ἔλαιον οὔτε τὸ καλούμενον ὀμφάκινόν τε καὶ ὠμοτριβὲς οὔτε τὸ θαλλοὺς ἐλαιῶν ἐν τῇ ἐργασίᾳ προσειληφός. | |
| 10 | [Αἱ τῶν μαλακτικῶν φαρμάκων κατὰ γένος διαφοραὶ καὶ δυνάμεις.] Τὰ μὲν οὖν οὕτως ἀσθενῆ μαλα‐ κτικὰ καὶ τὰς μικρὰς θεραπεύει φλεγμονάς· τὰ δὲ τούτων ἀτονώτερα, τὰς ἄνευ φλεγμονῆς βραχείας σκληρότητας. τὰ δ’ ἔτι τούτων ἰσχυρότερα τὰς μείζους, ὥσπερ καὶ τὰ τῆς | |
| 15 | ἐγγὺς ἡκούσης σκίῤῥου σκληρότητος ἰατικὰ, δραστικώτατά ἐστιν, ὁποῖον ὑπάρχει τό τε τῶν μυελῶν γένος ἐν τῷ | |
| μᾶλλόν τε καὶ ἧττον ἀλλήλων διαφερόντων, ὡς ἐφεξῆς διαι‐ | 953 | |
13.954 | ρήσω, τό τε τῶν βδελλίων ἀμφοῖν, Ἀραβικοῦ τε καὶ Σκυ‐ θικοῦ, τό τε τῶν στυράκων. καὶ γὰρ καὶ τούτων δραστικώ‐ τατος ὁ κατὰ τὴν χρόαν ὠχρὸς, ὅσπερ καὶ κάλλιστος ἐν Παμ‐ φυλίᾳ γεννᾶται. ὁ δὲ ἐπὶ τὸ φαιότερον ἀποκεχωρηκὼς τοῦδε | |
| 5 | πολλαχόθι τε γίνεται καὶ τῇ δυνάμει πολὺ τοῦ κατὰ τὸν ὠχρὸν ἀπολείπεται. ῥέπει δ’ οὖν καὶ οὗτος αὐτὸς ἐν τῷ χρονίζειν ἐπὶ τὸ χρυσίζον χρῶμα. τούτῳ μὶν οὖν εἰς τὰς ἀντιδότους χρώμεθα διὰ τὸ σπανίζειν, ὥστε αὐτοκράτορί γε σκευάζων ὁτιοῦν διὰ στύρακος ἀεὶ τούτῳ χρήσῃ. κᾂν τῶν | |
| 10 | πλησίον τις ᾖ μεγαλόφρων εἰς δαπάνην φαρμάκων, κᾀκείνῳ συνθήσεις ἐκ τοιούτου στύρακος τὸ φάρμακον. ἐπὶ τῶν ἄλ‐ λων δὲ τοῦ φαιοτέρου τὸν ἄριστον ἐκλέξῃ, τῇ τε ὀσμῇ κρί‐ νων μάλιστα καὶ τῇ χρόᾳ, φαυλότερος γὰρ ὁ μελάντερος. ἔστι δὲ τῶν ἰσχυρῶς μαλαττόντων τὰ σκιῤῥούμενα, τὸ κα‐ | |
| 15 | λούμενον ἀμμωνιακὸν θυμίαμα καὶ μᾶλλον αὐτοῦ τὸ λιπα‐ ρόν τε καὶ νέον. τούτων δὲ ἧττον μὲν, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ δρα‐ στήρια αἴγειόν τε καὶ βόειον. ἐν αὐτοῖς δὲ τούτοις τὸ μὲν τῶν τράγων καὶ ταύρων ἰσχυρότερα, τὸ δὲ τῶν βοῶν καὶ | |
| τῶν αἰγῶν ἀσθενέστερα μὲν τούτων, οὐκ ἄπρακτα δὲ οὐδὲ | 954 | |
13.955 | αὐτά. τὸ δὲ τῶν ἐρίφων τε καὶ μόσχων ἔτι καὶ τούτων αὐτῶν ἀσθενέστερα, δραστικώτερα δὲ ὅμως ἐστὶ τοῦ χοιρείου. διαφορητικωτέραν δὲ τούτων δύναμιν, οὐ μαλακτικωτέραν ἔχει τὸ λεόντειον καὶ παρδάλειον, ὑαίνης τε καὶ χηνὸς, ὅσῳ καὶ | |
| 5 | λεπτομερεστέραν ἔχει τὴν οὐσίαν αἰγείου τε καὶ βοείου στέ‐ ατος. τὸ δὲ τῶν ἀλεκτορίδων ἐν τῷ μεταξὺ τοῦ τε χηνείου καὶ τοῦ ὑείου τέτακται. καθάπερ γε καὶ τῶν μυελῶν ἄρι‐ στος μὲν ὁ τῶν μόσχων. καὶ ῥητίναι μὲν ὅσαι μὴ δριμεῖαν ἔχουσι τὴν ὀσμὴν, μιγνύμεναι τῶν εἰρημένων τινὶ τὸ μὲν | |
| 10 | ἐχέκολλον τοῖς συντιθεμένοις φαρμάκοις παρέχονται, τὸ δὲ μαλακτικὸν αὐτῶν οὐκ ἀναιροῦσιν, ἐπιτηδειοτάτη δὲ ἥ τε Χία καλουμένη καὶ ἡ λάριξ ἐστί. μετὰ ταύτας δὲ ἡ πευ‐ κίνη καὶ μετ’ ἐκείνην ἡ ἐλατίνη. δριμεῖα δὲ ἡ στροβιλίνη σφοδρῶς ἐστιν, ἀλιπὴς δὲ καὶ ξηραίνουσα μεγάλως ἡ πιτυΐνη, | |
| 15 | καλοῦσι δ’ αὐτὴν ἰδίως φύσημα. ταύτας μὲν οὖν φευκτέον ἐστί. τῇ Χίᾳ δὲ καὶ τῇ ἐλατίνῃ χρηστέον οὐκ αὐταῖς καθ’ ἑαυτὰς, ἀλλὰ μετὰ κηροῦ καί τινος τῶν ἄλλων, ὅ τι ἂν ἁρ‐ μόττειν δοκῇ τῇ διαθέσει. καὶ πίττα δὲ Βρυτία τὴν αὐτὴν | |
| ἔχει δύναμιν, ὡς ἂν ἐχέκολλόν τι καὶ λιπαρὸν ἔχουσα. τὴν | 955 | |
13.956 | δὲ ἄλλην πίτταν οὐ μικτέον, ὥσπερ οὐδὲ τὴν ἄσφαλτον, ἐπὶ πλέον γὰρ ἥκουσι ξηρότητος. ἐμάθομεν δὲ ὅτι καὶ τὰ ξηραίνοντα τοῖς μαλάττουσίν εἰσιν ἐναντία. ἐπεὶ δὲ τὴν πευ‐ κίνην καὶ φρυκτὴν ῥητίνην εἰώθασι καὶ Κολοφωνίαν ὀνομά‐ | |
| 5 | ζειν, ἰστέον ὅτι καὶ ἄλλη τίς ἐστι Κολοφωνία παραπλήσιος τῇ Χίᾳ μαστίχῃ, μαλακτικὸν ἔχουσά τι, καθάπερ ἐκείνη τε καὶ ὁ λιβανωτός. ὑπάρχει δέ τι καὶ τῇ Αἰγυπτίᾳ μαστίχῃ μαλακτικὸν, ἀλλὰ τὸ πλέον αὐτῆς τῆς δυνάμεως πεπτικόν τε καὶ διαφορητικὸν ὑπάρχει. καὶ τῷ λιβάνῳ τόδε τι μαλα‐ | |
| 10 | κτικὸν ὑπάρχει, ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἑψόμενον ἔστι χρήσιμον, ὥσπερ καὶ τὸ τῆς τήλεως σπέρμα, καὶ γὰρ καὶ τοῦτο μα‐ λάττει καλῶς ἑψηθὲν, ἔτι δὲ καὶ μᾶλλον εἰ στέατι μιχθείη. τὰ δὲ χωρὶς ἑψήσεως διὰ τὸ ξηρὸν τῆς συστάσεως ἀνίε‐ σθαι δεόμενα καὶ τήκεσθαι καὶ δύεσθαι καὶ λύεσθαι τῶν | |
| 15 | ἐλαιωδῶν τινος δεῖται. τοιαῦτα δ’ ἐστὶν αὐτὸ τὸ ἔλαιον, ὅταν μηδὲν ἔχῃ στύψεως, ὅ τε ἐκ τῶν βαλανείων γλοιὸς, ἔτι τε τὸ καλούμενον σούσινον, καὶ πρὸς αὐτῷ πολλῷ μᾶλλον | |
| ἔτι τὸ Κομμαγηνόν. ἔτι δὲ καὶ τὸ βούτυρον ἐξ αὐτῆς τά‐ | 956 | |
13.957 | ξεως τό τε τῆς ἀλθαίας ἀφέψημα καὶ τὸ τῆς τήλεως. με‐ ταξὺ δὲ τῶν οὕτω μαλακῶν καὶ τῶν ἰσχυροτάτων, ὁποῖα τό τε βδέλλιόν ἐστι καὶ ὁ στύραξ, τό γε ἀμμωνιακὸν θυμίαμα τὴν αὐτὴν δύναμιν, ἥνπερ καὶ πρόπολις ἔχει. τοῦ | |
| 5 | γε μὴν βδελλίου καὶ τοῦτο διοριστέον, ὅτι τὸ Σκυθικὸν ἄμει‐ νον εἰς ταῦτα μακρῷ θατέρου τοῦ Ἀραβικοῦ, καὶ μάλιστα ὅταν ᾖ νέον τε καὶ μαλακὸν, ὃ καὶ λιπαρὸν ὀνομάζουσιν. ἔθος γὰρ καὶ τοῦτό ἐστιν ἐν τοῖς νεωτέροις ἰατροῖς ἐπὶ τῶν τοιούτων φαρμάκων τὸ μαλακτικώτερον λέγειν καὶ ὑγρό‐ | |
| 10 | τερον. ἔστι δὲ δηλονότι καὶ ὑγρότερον τοῦτο. καὶ ἡ χαλ‐ βάνη δὲ καὶ ὁ καλούμενος ὀποπάναξ πρὸς τῷ διαφορεῖν ἔχει τι καὶ μαλακτικόν. ὑπερέχει δὲ τῷ μὲν διαφορεῖν ὀπο‐ πάναξ, τῷ δὲ μαλάττειν τε καὶ πέττειν ἡ χαλβάνη. τοιαύτη μέν τίς ἐστι μαλακτικῶν φαρμάκων ἡ δύναμις. σὺ δ’ ὅταν | |
| 15 | ἤτοι τι τῶν γεγραμμένων ἐν ταῖς φαρμακίτισι βίβλοις ἐξε‐ τάσῃς τε καὶ κρίνῃς ἢ συντιθῇς αὐτὸς, ἀκηκοὼς ἄρτι τὰς κατὰ τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον ἐν τοῖς φαρμάκοις διαφορὰς, ἀκηκοὼς δὲ καὶ τὰς τῶν σωμάτων τε καὶ παθῶν, τὰ μὲν | |
| ἰσχυρὰ τοῖς ἰσχυροῖς, τὰ δὲ ἀσθενῆ τοῖς ἀσθενέσι προσά‐ | 957 | |
13.958 | ξεις. ἐν δὲ τῷ μετὰ τὸ πρόσθεν ἐπιτεθὲν ἕτερον ἐπιτιθέ‐ ναι, καταντλεῖν ἔλαιον ἁπλοῦν, λιπαρὸν ἁρμόττει τῷ πεπονθότι μορίῳ. τῶν δὲ ἐχεκόλλων ὀνομαζομένων φαρμά‐ κων οὐδὲν ἀφελεῖν χρὴ, πρὶν αὐτόματον ἀποστῆναι, ἀλλὰ | |
| 5 | κᾂν λούηταί τις, ἐᾷν ἐπικεῖσθαι. φυλάττεσθαι δὲ καὶ τὰ τῶν φαρμάκων ὑδάτων λουτρὰ καὶ μάλιστα ὅσα χαλκανθώδη τε καὶ στυπτηριώδη καὶ θειώδη· ταῦτα μὲν ἱκανὰ συνετοῖς ἀνδράσι καί τινα τριβὴν κατὰ τῆς τέχνης ἔργα κεκτημένοις. [Αἱ τῶν μαλακτικῶν φαρμάκων κατ’ εἴδη | |
| 10 | διαφοραὶ καὶ δυνάμεις.] Ἐπεὶ δὲ οὐ πάντες εἰσὶ τοιοῦτοι καὶ πρόκειται κατὰ τήνδε τὴν πραγματείαν, οὐχ ὥσπερ ἐν τῇ τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου, μόνην εἰπεῖν τὴν μέθοδον, ἀλλ’ ἅμα παραδείγματι τῶν κατὰ μέρος ἑνί τε καὶ δευτέρῳ, προστεθῆναι δεῖ καὶ τὰ πείρᾳ προκείμενα φάρμακα, ἃ πρόσ‐ | |
| 15 | κειται τοῖς πρὸ ἡμῶν ἐν τῷ φαρμακευτικῷ μέρει τῆς τέχνης ἐνδόξοις, ἐπὶ τὰς κατ’ εἴδη διαφορὰς ἐπὶ τῶν μαλακτικῶν | |
| φαρμάκων ἀφίξομαι τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῶν μαλακωτάτων ποι‐ | 958 | |
13.959 | ησάμενος αὐτοῖς, ἃ καὶ τὰς μικρὰς ἰᾶται φλεγμονάς. τῶν συνθέτων μαλακτικῶν τὰ μέν ἐστιν, ὡς ἂν εἴποι τις, ἀσθε‐ νέστερα κατὰ τὴν πρώτην τάξιν. ἔνια δὲ οὐ πολλῷ τούτων ἰσχυρότερα κατὰ δευτέραν, καί τινα κατὰ γʹ. ἕτερα. καὶ πρὸς | |
| 5 | αὐτοῖς κατὰ δʹ. ἄλλα. χρῆσθαι δὲ προσῆκεν, ὡς προείρηται, πρὸς μὲν τὰς βραχείας σκληρότητας καὶ τὰ μαλακὰ σώματα τοῖς τῆς πρώτης τάξεως. πρὸς δὲ τὰ τούτων ἰσχυρότερα σώματά τε καὶ πάθη τοῖς τῆς δευτέρας, ὥσπερ γε καὶ τοῖς τῆς τρίτης καὶ τῆς τετάρτης ἀνάλογον. ὑπογράφουσι δὲ καὶ | |
| 10 | τὰ καθ’ ἑκάστην αὐτῶν ἰδίᾳ. [Μαλακτικὰ φάρμακα πρώτης τάξεως.] Βούτυρον ἢ ῥητίνη ἡ Κολοφωνία καὶ κηρὸς λευκὸς, μὴ παλαιὸς, ἴσα τῷ σταθμῷ τὰ γʹ. τηκόμενα μετ’ ἀλλήλων, μαλακτικὰ πρώτης τάξεώς ἐστι. καὶ ἡ πάρυγρος, ὅταν ᾖ πρόσφατος, ἡ χρονι‐ | |
| 15 | σθεῖσα δὲ διαφορητικωτέρα γίνεται, ἀσθενεστάτη δὲ τῶν μα‐ λακτικῶν, κηρὸς μετὰ βουτύρου τακεὶς ἢ διὰ σουσίνου ἢ Κομμαγηνοῦ. καὶ τούτων ἀσθενέστερόν ἐστι τὸ καλούμενον | |
| κηρέλαιον, ὅταν εἰς λίτραν ἐλαίου χαλαστικοῦ μηδεμίαν | 959 | |
13.960 | ἔχοντος στύψιν ἐμβληθῶσι κηροῦ οὐγγίαι ιβʹ. ἢ ἑκκαίδεκα. καὶ αἱ διὰ τῶν ὠῶν δὲ κηρωταὶ βραχύ τι χαλαστικὸν ἔχουσι. ἰσχυρότεραι δὲ τούτων, ἀλλὰ ἀσθενεῖς ἔτι καὶ αὗται κηρωταὶ, αἱ δι’ οἰσύπου καὶ ῥητίνης καὶ κηροῦ, τηκομένων | |
| 5 | ἴσῳ τῷ σταθμῷ. ἐὰν δὲ ᾖ παλαιότερά πως αὐτὰ, δεήσεται μίξεως ἐλαίου τινὸς τῶν χαλαστικῶν ἢ σουσίνου ἢ Κομμα‐ γηνοῦ ἢ στέατος ὑείου ἢ ὀρνιθείου ἢ χηνείου. μαλακτικὰ φάρμακα δευτέρας τάξεως. ὡς ἐν τοῖς ἁπλοῖς φαρμάκοις, ἐποιήσαμεν τέσσαρας τάξεις τῶν ὁμογενῶν, τὸ μᾶλλόν τε | |
| 10 | καὶ ἧττον ἐν αὐτοῖς ὁριζούσας, ἐνίων δ’ ἔφην ἀμφίβολον εἶναι τὴν δύναμιν, εἴτ’ ἐπὶ τελευτῇ τῆς πρώτης τάξεως εἴτ’ ἐν ἀρχῇ τῆς δευτέρας, θετέον ἐστὶ τὴν δύναμιν αὐτῶν, ὡσαύ‐ τως καὶ περὶ τῆς δευτέρας τε καὶ τρίτης τῶν τε ταύταις ἐφεξῆς. ἐπ’ ἐνίων δὲ θαῤῥήσας ἀποφαίνεσθαι τινὰ μὲν ἐν | |
| 15 | ἀρχῇ τῆσδε, τινὰ δὲ ἐπὶ τῇ τελευτῇ τῆσδε τῆς τάξεως ἔφην ὑπάρχειν, ὥσπερ ἔνια χωρὶς προσθήκης ἤτοι τῆς πρώτης ἢ τῆς δευτέρας ἢ τῆς γʹ. ἢ τῆς δʹ. τάξεως ἔφην εἶναι. πολ‐ | |
| λῆς δὲ πείρας τῆς κατὰ μέρος ἐπὶ πολλῶν τε σωμάτων καὶ | 960 | |
13.961 | παθῶν αἱ τοιαῦται τῶν ἀποφάσεων δέονται, διὸ κᾂν μετ’ ἐμέ τις ὁμοίως ἐμοὶ φιλόπονός τε καὶ ζηλωτικὸς ἀληθείας γένηται, μὴ προπετῶς ἐκ δυοῖν ἢ τριῶν χρήσεων ἀποφαι‐ νέσθω. πολλάκις γὰρ αὐτῷ φανεῖται διὰ τῆς μακρᾶς πείρας, | |
| 5 | ὥσπερ ἐφάνη κᾀμοὶ, ὅτι τὰ κατὰ τὴν δευτέραν τάξιν εἰρη‐ μένα εἰς τὴν γʹ. ἀρχομένην μετατεθῆναι δεῖ ἢ κατὰ τὴν ἀρ‐ χὴν ἁπλῶς τῆς γʹ. ἅτε γὰρ καὶ τῶν σωμάτων τῆς διαφορᾶς, οἷς προσάγεται τὰ φάρμακα καὶ τῶν παθῶν αὐτῶν οὐκ ὀλίγην ἐχόντων ἐν τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον τὴν ὑπεροχὴν, | |
| 10 | χαλεπώτατόν ἐστιν ἐπὶ πᾶσιν ἀπόφασιν ποιήσασθαι μίαν, ἐξ ἐπιμέτρου δὲ καὶ αὐτῶν τῶν φαρμάκων τῶν ἁπλῶν οὐ μικρὰν ἐχόντων διαφοράν. ἐμοῦ δὲ ἐπὶ τῶν ἀρίστων καθ’ ἕκαστον εἶδός τε καὶ γένος ἀποφηναμένου τὴν δύναμιν, ἐὰν ἐπὶ τοῦ χειρίστου ποιήσηταί τις τήνδε διὰ τῆς πείρας ἐξέ‐ | |
| 15 | τασιν, ποιήσεται μὲν ψευδῶς, οὐ διώρικε δὲ τὰς τῆς δυνά‐ μεως αὐτῶν τάξεις. ἀσφαλέστατον οὖν ἐστι, τὴν αὐτῶν τῶν | |
| φαρμάκων πρὸς ἄλληλα διαφορὰν ἐν τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧτ‐ | 961 | |
13.962 | τον ἀκριβῶς γράφειν, ὥσπερ ἐπί τε τῶν ἄλλων ἐποίησα καὶ νῦν ποιήσω. [Διαφόρους γίγνεσθαι διαφορὰς ἐν τῷ μᾶλ‐ λόν τε καὶ ἧττον κατὰ τὴν μαλακτικὴν τοῦ Μνασαίου ἔμ‐ | |
| 5 | πλαστρον κατὰ διάφορον τῶν ἁπλῶν ποσότητά τε καὶ ἡλι‐ κίαν καὶ ἕψησιν.] Κατὰ γάρ τοι τὴν δευτέραν τάξιν τῶν μαλακτικῶν οὐχ ἥκιστα ἄν τις θείη τὴν ὑπὸ τοῦ Μνασαίου συντεθεῖσαν ἔμπλαστρον, ὁμολογούντων μὲν ἁπάντων ἀλλή‐ λοις τῶν μνημονευσάντων αὐτῆς, ἐξ ἐλαίου τοῦ παλαιοῦ καὶ | |
| 10 | λιθαργύρου καὶ στέατος ὑείου. διαφερομένων δὲ ἔν τε τῇ ποσότητι τούτων ἑκάστου καὶ τῷ τινὰς μὲν ἐκ προσφάτου στέατος, ἐνίους δὲ ἐκ παλαιοῦ συντιθέναι τοῦ καλουμένου πρὸς ἁπάντων ἤδη συνήθως ἀξουγγίου. ἐπὶ γάρ τοι τούτοις ἡ ἀσθενεστάτη γένοιτ’ ἂν ἐκ λιθαργύρου καὶ στέατος ὑείου | |
| 15 | καὶ ἐλαίου, μηδετέρου παλαιοῦ. ἡ δ’ ἰσχυροτέρα ἐλαίου μὲν αὐτῶν παλαιοῦ, θατέρου δὲ νέου βληθέντος. ἡ δὲ ταύτης ἰσχυροτέρα παλαιῶν ἀμφοτέρων. κατὰ μὲν οὖν τὸ νέον ἢ | |
| παλαιὸν βάλλεσθαι τὸ ἔλαιον καὶ τὸ στέαρ αἱ διαφοραὶ δʹ. | 962 | |
13.963 | ἔσονται ποτὲ μὲν ἀμφοῖν νέων, ποτὲ δὲ ἀμφοῖν παλαιῶν, ποτὲ δὲ τοῦ μὲν ἐλαίου παλαιοῦ, τοῦ στέατος δὲ προσφά‐ του ἢ τοὐναντίον, ἐλαίου μὲν προσφάτου, παλαιοῦ δὲ στέ‐ ατος ἐμβαλλομένου. κατὰ δὲ τὴν πρὸς ἄλληλα συμμετρίαν | |
| 5 | αὐτῶν τῶν τριῶν ἁπλῶν φαρμάκων ἕτεραι πλείους. ἤτοι γὰρ ἴσα τῷ σταθμῷ καὶ μέτρῳ μίγνυται τὰ τρία καὶ πολλοί φασι τὴν ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ Μνασαίου συντεθεῖσαν ἐκ τριῶν ἴσων συγκεῖσθαι ἢ τὰ δύο μὲν ἴσα, τὸ τρίτον δὲ οὐκ ἴσον ἀλλ’ ἔλαττον ἢ πλέον ἢ τῶν τριῶν ἀνίσων μιγνυμέ‐ | |
| 10 | νων. εὔδηλον οὖν ὅτι πολλαὶ γενήσονται διαφοραί. πλέονος μὲν γὰρ τῆς λιθαργύρου βληθείσης μαλακώτερον τῇ δυνά‐ μει γενήσεται τὸ φάρμακον, ἐλάττονος δὲ ἰσχυρότερον. καὶ μαλακτικώτερον μὲν, εἰ τοῦ στέατος ἐμβάλλοιμεν πλέον, δια‐ φορητικώτερον δ’ εἰ τοῦ ἐλαίου. καὶ γὰρ αὖ καὶ ἄλλο τι | |
| 15 | προσέρχεται πλέονος ἐμβληθέντος ἐλαίου, μεγάλην ἔχοντος δύναμιν εἰς τὸ διαφορητικώτερον ἐργάσασθαι τὸ φάρμακον. ἔστι δὲ τοῦτο, καθάπερ εἴρηταί μοι κατὰ τὸν αʹ. λόγον, εἰ ἐπὶ πλέον ἑψήσεις. ἐὰν γοῦν μόνην τὴν λιθάργυρον ἑψήσεις | |
| ἐν ἐλαίῳ πλέονι, ξηραντικώτερον ἔσται τὸ φάρμακον. ἐν | 963 | |
13.964 | πλέονι δὲ ἑψήσεις πλέον ἐλαίου βαλὼν, εἴ γε μέλλοι σύστα‐ σιν ἕξειν ἐμπλάστρου. ὡς εἴ γε τούτου μὴ φροντίζοι τις, ἀλλὰ ἴσῳ χρόνῳ τό θ’ ἧσσον ἔχον ἐλαίου κατὰ τὸ πλέον ἑψήσει, πρόδηλον ὅτι μαλακτικώτερον ἔσται κατὰ τὴν δύνα‐ | |
| 5 | μιν, ᾧ πλέον ἔλαιον μέμικται, καθάπερ εἰ καὶ ὠμήν τις ἄκοπον τὴν λιθάργυρον ἐλαίῳ μίξας βούλοιτο χρῆσθαι. διό περ ὃ πολλάκις ἤδη μοι λέλεκται, μεμνῆσθαι διὰ παν‐ τὸς αὐτοῦ κελεύω, μὴ καθάπερ ἔνιοι τὰς ἀποφάσεις ἁπλῶς ὑπὲρ τῶν φαρμάκων ποιοῦνται καὶ ἡμᾶς οὕτω πράττειν, | |
| 10 | βελτίονα λέγοντας ἁπλῶς εἶναι τήνδε τὴν σύνθεσιν τοῦ φαρ‐ μάκου τῆσδε. δύναται γὰρ ἑκάτερα πρὸς διαφέροντα κατ’ εἴδη πάθη καλῶς συγκεῖσθαι, καί ποτε πρὸς ταὐτὸ κατὰ διαφέροντας τοὺς καιρούς. ταῦτα τοίνυν ἅπαντα τὰ νῦν εἰρημένα μοι προακούσας τις, οὐ φιλόπονος μόνον ἢ μνή‐ | |
| 15 | μων, ἀλλὰ καὶ φύσει συνετὸς ὢν, ὠφελίμως ἀναγνώσεται τὰ μετὰ διορισμῶν γεγραμμένα τε καὶ γραφησόμενά μοι. καὶ λέξω δέ σοι τοὺς διορισμοὺς ἐπὶ τῶν προκειμένων φαρμά‐ | |
| κων ἐν προσθήκῃ τριῶν ἢ τεττάρων συλλαβῶν γινομένους, | 964 | |
13.965 | ὁποίαν προσθήκην ἐπὶ τοῦ προκειμένου κατὰ τὸν ἐνεστῶτα λόγον φαρμάκου τοῦ Μνασαίου φαίνεται πεποιημένος ὁ Ἀν‐ δρόμαχος. ἐν γὰρ τῷ καταλόγῳ τῶν μηλίνων ἐμπλάστρων ἑνδεκάτην τῇ τάξει γράψας αὐτὴν οὐχ ἁπλῶς εἰπεῖν ἠρκέ‐ | |
| 5 | σθη, καθάπερ ἐπὶ τῶν ἔμπροσθεν εἰρημένων, ἄλλῃ καὶ ἄλλῃ προγράφων αὐτῶν, ἀλλὰ προσέθηκε τὸ ἁπαλή. τοῦτ’ οὖν ἠξίουν αὐτὸν ἐπὶ πασῶν πεποιηκέναι καὶ κατ’ αὐτάς γε τὰς μηλίνας ἦρχθαι μὲν ἀπὸ τῆς ἁπαλωτάτης, μεταβάντα δὲ ἀπ’ αὐτῆς ἐπὶ τὴν ἰσχυροτέραν ὀλίγῳ δεδηλωκέναι, προσ‐ | |
| 10 | γράψαντα βραχεῖ μέν τινι ταύτης ἰσχυροτέραν εἶναι τὴν δευτέραν, ἐκείνης δ’ αὖ πάλιν ἰσχυροτέραν εἶναι τὴν τρίτην, εἶτ’ ἐκείνης τὴν δʹ. ὥσπερ αὖ πάλιν, εἴ τινα ἴσην ᾤετο δύ‐ ναμιν ἔχειν, αὐτὸ τοῦτο προσγράψαι, ἢ εἴπερ εὐλαβοῖτο κιν‐ δυνεύειν ἔν γε ταῖς τοιαύταις ἀποφάσεσιν, ἀλλὰ τά γε ἁπλᾶ | |
| 15 | μαλακτικὰ φάρμακα προδιδάξαι, τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον ἐν αὐτοῖς διορισάμενον, ὅπως ὁ ἀναγινώσκων ἐφεξῆς τὰς ὑπ’ αὐτοῦ γεγραμμένας μαλακτικὰς ἐμπλάστρους πολλὰς, ἰσχυ‐ ροτέραν μὲν εἶναι γνωρίζῃ τὴν διὰ στύρακος, ἀμμωνιακοῦ | |
| τε καὶ βδελλίου καὶ προπόλεως καὶ χαλβάνης, στέατός τε | 965 | |
13.966 | ταυρείου καὶ τραγείου καὶ τῶν μυελῶν συγκειμένην, ἀσθενῆ δὲ τὴν μηδὲν τούτων ἔχουσαν, ἀλλ’ ἤτοι πάντα ἀσθενῆ κατὰ τὴν δύναμιν, ἢ τούτων μὲν αὐτῶν ἰσχυρότερα, μέσα δὲ ταῖς κράσεσί τε καὶ δυνάμεσιν ἢ μετὰ τοῦ μεμίχθαι τοῖς | |
| 5 | ἀσθενέσιν ἕν τι τῶν ἰσχυρῶν ἢ δύο. δῆλον γὰρ ὅτι τὸ με‐ ταξὺ πλάτος ἐν ἅπασι τοῖς φαρμάκοις οὐκ ὀλίγον ἐστὶ κατὰ τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον, ἐπὶ κοινῇ δυνάμει πάντων αὐτῶν γενικῶς νοουμένῃ, καθ’ ἣν ὁμογενῆ τε καὶ ὁμοειδῆ τὰ φάρ‐ μακα λέγεται, καθάπερ γε ἕτερα διαφέροντα γενικαῖς | |
| 10 | ἢ εἰδικαῖς διαφοραῖς. ὁπότε οὖν ταῦτά μοι διωρίσθη καί τις ἐξ αὐτῶν ὁρμώμενος οὐ χαλεπῶς δυνήσεται διαγινώσ‐ κειν τά τε δύναμιν ἰσχυροτέραν ἔχοντα καὶ τὰ μαλακωτέ‐ ραν, τὴν ἱστορίαν αὐτῶν ἤδη ποιήσομαι, τὰς γεγραμμένας τοῖς ἐμπειροτάτοις τῶν φαρμάκων ἀνδράσιν, εἴτ’ ἐμπλά‐ | |
| 15 | στρους ὀνομάζειν ἐθέλοις εἴτε μαλάγματα, γράψας ἐφεξῆς. ἄρξομαι δ’ ἀπὸ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένων ἐν τῷ | |
| δʹ. τῶν ἐκτὸς, ἃ Μαρκέλλας ἐπιγράφει. | 966 | |
13.967 | [Τὰ ὑπ’ Ἀκληπιάδου μαλάγματα.] Ἀμυ‐ θάωνος μάλαγμα πρὸς τὰς τῶν ὑποχονδρίων διατάσεις λύει πᾶσαν σκληρίαν, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰ δυσκίνητα τῶν ἄρθρων. ♃ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο λστʹ. κηροῦ γο λστʹ. τερμιν‐ | |
| 5 | θίνης γο ηʹ. βδελλίου γο ηʹ. λιβανωτοῦ οὐγγίας δʹ. σμύρνης γο δʹ. χαλβάνης γο ηʹ. κυπρίνου κο. δʹ. βρέχεται σμύρνα, λίβανος, βδέλλιον οἴνῳ, τὸ δὲ ἀμμωνιακὸν ὄξει λύεται. πάντα δὲ κόπτεται, τοῦ ὑπέρου χριομένου τῷ κυπρίνῳ μέχρι παν‐ τελοῦς διαλύσεως. τοῦτο τὸ φάρμακον τῶν παλαιῶν ἐστι | |
| 10 | καὶ ἐνδόξων, ὥσπερ καὶ τὸ μετὰ τοῦτο γεγραμμένον ὑπὸ τοῦ Ἀσκληπιάδου, κατὰ τόνδε τὸν τρόπον. διάσμυρνον ἀπο‐ λοφόνιον, φάρμακον ἐπιτετευγμένον. πρὸς τὰς τῶν ὑποχον‐ δρίων διατάσεις διαλύει πᾶσαν σκληρίαν, ποιεῖ ἡπατικοῖς, σπληνικοῖς, νεφριτικοῖς, ποιεῖ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν συμπά‐ | |
| 15 | θειαν πρὸς τὰς τῶν ἄρθρων ὀδύνας καὶ κατοχὰς ποιεῖ. ♃ κηροῦ γο ιστʹ. τερμινθίνης γο ιστʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος | |
| γο ιστʹ. βδελλίου γο ιστʹ. σμύρνης γο ιστʹ. προπόλεως γο ιστʹ. | 967 | |
13.968 | ἴριδος γο ιστʹ. στύρακος γο ιστʹ. ἰρίνου μύρου ὑποστάθμης ὅσον ἐξαρκεῖ, οἴνου εὐώδους τὸ ἱκανὸν, σκεύαζε καθὰ προ‐ είρηται. καὶ τὸ μετὰ τοῦτο δὲ γεγραμμένον ὑπὸ τοῦ Ἀσκλη‐ πιάδου φάρμακον ἀξιολογώτερον μὲν ὑπάρχει τῶν ὑπογε‐ | |
| 5 | γραμμένων, ἧττον δὲ ἐκείνων εἰς τὴν τῶν ἐσκληρυσμένων λύσιν. ἄλλο Διοσκορίδου φάρμακον ἐπιτετευγμένον πρὸς τὰ δυσκίνητα κῶλα καὶ πρὸς ἀγκύλας διαλύει πᾶσαν σκληρίαν, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς τῶν ἐντὸς διαθέσεις καὶ πρὸς τὰς ἐν βάθει ἀποστάσεις. ♃ κηροῦ μνᾶν αʹ. ῥητίνης φρυκτῆς μνᾶς | |
| 10 | ἥμισυ, χαλβάνης μνᾶς ἥμισυ, ἴριδος Ἰλλυρικῆς μνᾶς ἥμισυ, ἰρίνου ὑποστάθμης τὸ ἱκανὸν, οἴνου ὅσον ἐξαρκεῖ, κοπτόν ἐστι τὸ φάρμακον, σκεύαζε καθὰ προείρηται. τὸ μετὰ τὸ προειρημένον φάρμακον ἐφεξῆς γεγραμμένον ὑπὸ Ἀσκληπιά‐ δου ταὐτὸν ὑπάρχει τῷ ὑπὸ τοῦ Ἥρα γεγραμμένῳ κατὰ | |
| 15 | τὸ τέλος τῆς φαρμακίτιδος αὐτοῦ βίβλου, βραχεῖαν δέ τινα διαφορὰν ἐν τῇ συμμετρίᾳ τῶν τεττάρων ἔχει φαρμάκων ἁπλῶν, ὡς ἔσται φανερὸν, ὅταν ἀμφότερα γραφῇ. πρότερον | |
| δὲ μνημονεύσω τοῦ ὑπὸ τοῦ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένου, | 968 | |
13.969 | κατὰ λέξιν οὕτως ἔχοντος. Λευκίου καθηγητοῦ πρὸς ἀγκύ‐ λας ἐπιγραφόμενον. ποιεῖ πρὸς τὰς ἐν βάθει ἀποστάσεις, ποιεῖ καὶ πρὸς τὰς τῶν νεύρων συνολκὰς καὶ τὰς τῶν ἄρ‐ θρων κατοχὰς, ἃς ἀγκύλας καλοῦμεν. ποιεῖ ὀπισθοτονικοῖς | |
| 5 | καὶ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν συμπάθειαν. ἔστι δὲ καὶ ἄκοπον ἀγαθὸν, διαλυόμενον ἰρίνῳ ἢ κυπρίνῳ ἢ δαφνίνῳ. ποιεῖ πρὸς τὰ χρόνια καὶ δυσαλθῆ σκληρώματα. ♃ βδέλλου 𐅻 ιστʹ. στέ‐ ατος μοσχείου 𐅻 ιστʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιστʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ιστʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. | |
| 10 | κάγχρυος 𐅻 ηʹ. στύρακος 𐅻 ηʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. πεπέρεως κόκ‐ κους ρξʹ. ἰρίνου μύρου ὑποστάθμης ὅσον ἐξαρκεῖ, κηροῦ, τεμινθίνης ἀνὰ ἡμίλιτρον, οἴνου τὸ ἱκανὸν, κοπτόν ἐστι τὸ φάρμακον, σκεύαζε καθὰ προείρηται. ὅπῃ τοίνυν ὁ Ἥρας διεφώνησεν ἐν τῇ τῶν ἁπλῶν συμμετρίᾳ πρὸς τὸν Ἀσκλη‐ | |
| 15 | πιάδην, ὡς ὑπεσχόμην, ἤδη δηλώσω. πρῶτον ἁπάντων ἔγρα‐ ψεν ὁ Ἀσκληπιάδης φάρμακον βδέλλου ὁλκὰς ιστʹ. ὁ δὲ | |
| Ἥρας οὐ βδέλλου, ἀλλὰ βδελλίου ὁλκὰς πʹ. πενταπλάσιαι | 969 | |
13.970 | δέ εἰσιν αὗται τῶν ιστʹ. δηλονότι. ἐφεξῆς δὲ στέατος μο‐ σχείου ὁλκὰς ιστʹ. γράψαντος τοῦ Ἀσκληπιάδου, πενταπλα‐ σίας ὁ Ἥρας ἔγραψεν, ὡς καὶ τοῦ βδελλίου. πενταπλάσιαι γὰρ δηλονότι αἱ πʹ. δραχμαὶ τῶν ιʹ. καὶ στʹ. εἰσί. τρίτον | |
| 5 | ἐπὶ τοῖς γεγραμμένοις ὁ Ἀσκληπιάδης ἔγραψε φάρμακον, ἀμμωνιακὸν θυμίαμα καὶ τούτου τὰς 𐅻 ιστʹ. ἀξιῶν βάλλε‐ σθαι. κατὰ τὴν ἀναλογίαν οὖν τῶν ἔμπροσθεν ἐχρῆν καὶ τὸν Ἥραν πʹ. γεγραφέναι 𐅻. ἔγραψε δ’ οὐ τοσαύτας, ἀλλὰ ρʹ. ὥστε πλέονας ἐνέβαλεν κʹ. ἄλλο δ’ ἐπὶ τοῖς προγεγραμ‐ | |
| 10 | μένοις φαρμάκοις ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης, οὕτως εἰπὼν, ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ιστʹ. ἐφύλαξε δὲ τούτου τὴν ἀναλογίαν ὁ Ἥρας πʹ. γράψας. ἐπὶ τοῖς προγεγραμμένοις φαρμάκοις ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. ἐφύλαξε δὲ καὶ τὴν πρὸς τοῦτο ἀναλογίαν ὁ Ἥρας μʹ. γράψας ἕκτου φαρμάκου, | |
| 15 | χαλβάνης ἐμνημόνευσεν ὁ Ἀσκληπιάδης 𐅻 ηʹ. ἐμβαλών. ἐφύ‐ λαξε καὶ τὴν πρὸς αὐτὴν ἀναλογίαν ὁ Ἥρας, πενταπλασίαν ἀξιῶν ἐμβάλλεσθαι. πενταπλάσιαι γάρ εἰσιν αἱ μʹ. τῶν ηʹ. | |
| ἕβδομον φάρμακον ὁ Ἀσκληπιάδης ἔγραψεν οὕτως. κάγχρυος | 970 | |
13.971 | 𐅻 ηʹ. ἐχρῆν οὖν καὶ τὸν Ἥραν, εἴπερ ἐφύλαττε τὴν ἀνα‐ λογίαν, μʹ. βάλλειν, νυνὶ δὲ οὐχ οὕτως, ἀλλὰ διπλασίας ιστʹ. γὰρ αὐτὸς γέγραφεν. ὀγδόου στύρακος ὁ Ἀσκληπιάδης μέ‐ μνηται 𐅻 ηʹ. ἐμβαλών. ἐφύλαξε τὴν ἀναλογίαν τούτου ὁ | |
| 5 | Ἥρας, πενταπλάσιον ἐμβαλών. ἔνατον φάρμακον ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης, λιβανωτοῦ 𐅻 ηʹ. ἐμβαλὼν αὐτοῦ, ὁ δὲ Ἥρας οὐ πενταπλάσιον, ἀλλὰ διπλάσιον ἀξιοῖ. δεκάτου δὲ πεπέ‐ ρεως ἐμνημόνευσεν ὁ Ἀσκληπιάδης ρξʹ. κόκκους ἐμβαλὼν, ᾧ πάλιν συμφώνως ὁ Ἥρας φʹ. ἔβαλεν. ἔν τισι τῶν ἀντιγρά‐ | |
| 10 | φων οὐκ οἶδ’ ὅπως κʹ. εἰσὶ γεγραμμένοι, καθάπερ ἐν ἑτέ‐ ροις ρηʹ. ἑνδέκατον ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης κηρὸν, ὥσπερ καὶ ιβʹ. τὴν τερμινθίνην ῥητίνην ἑκατέρου βάλλειν ἀξιῶν ἡμίλιτρον. ἐχρῆν οὖν καὶ τὸν Ἥραν εἴπερ ἐφύλαττε τὴν ἀνα‐ λογίαν, πενταπλάσιον ἐμβάλλειν ἑκατέρων, ὅπερ ἦν ἀνὰ λί‐ | |
| 15 | τρας βʹ. ἔτι καὶ ἥμισυ προσκείμενον τῆς λίτρας. ὁ δὲ οὐχ οὕτως, ἀλλ’ ἑκατέρου τρεῖς λίτρας ἀξιοῖ βάλλειν καὶ οὐγ‐ | |
| γίας δʹ. εὔδηλον οὖν ὅτι τοῦ μὲν κάγχρυος ὁ Ἥρας ἐμβάλ‐ | 971 | |
13.972 | λει διπλάσιον τῆς ἀναλογίας, ὥσπερ καὶ τοῦ λιβανωτοῦ. τοῦ δὲ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος ἐπλεόνασεν ἐν τῷ τετάρτῳ μέ‐ ρει, καθάπερ γε καὶ τῆς τερμινθίνης ῥητίνης μετὰ τοῦ κη‐ ροῦ γʹ. καὶ γὰρ ἐπὶ τούτων ἐπλεόνασε τῷ τρίτῳ μέρει καὶ | |
| 5 | κατὰ τοῦτο παραπλησίαν ἐποίησε τὴν ὅλην σύνθεσιν τοῦ φαρμάκου τῇ τοῦ Ἀσκληπιάδου. πλεονάσας γὰρ ἐν τῇ τοῦ κάγχρυος συμμετρίᾳ μηδὲν ἔχοντος μαλακὸν, ἀλλὰ μόνον διαφορητικὸν, συνηύξησεν αὐτῷ καὶ τὰ μαλακτικὰ, τόν τε λιβανωτὸν καὶ τὸν κηρὸν καὶ τὴν τερμινθίνην. τοῦτο μὲν | |
| 10 | οὖν τὸ φάρμακον Λευκίου μὲν ὀνομάζει τοῦ καθηγητοῦ Ἀσκληπιάδης, ὅπῃ δὲ διαφέρεται τῷ Ἥρᾳ διῆλθον. ἐσχάτης δὲ τάξεώς ἐστι τῶν μαλακτικῶν, οὐ γὰρ ἂν εὕροις αὐτοῦ μαλακτικώτερον τῶν σκιῤῥουμένων. ἐστόχασται δὲ ὁ συνθεὶς αὐτὸ καὶ τοῦ διαφορεῖν τὸ περιεχόμενον ἐν τοῖς σκιῤῥου‐ | |
| 15 | μένοις. τὰ δὲ ἄλλα φάρμακα τὰ πρὸ αὐτοῦ βραχὺ πλεονεκτεῖ τῶν προγεγραμμένων. ἐν αὐτοῖς δὲ περιέχεται καὶ τὰ τμητικὰ τῶν πεπαχυμμένων καὶ γλίσχρων χυμῶν, ἃ πολ‐ λάκις γίγνεται χρήσιμα τοῖς σκιῤῥουμένοις ὄγκοις, ὅταν ὑπὸ | |
| γλίσχρων χυμῶν ἡ σκίῤῥωσις αὐτῶν κατασκευάζηται. μετρίως | 972 | |
13.973 | μὲν οὖν ὁ ὀποπάναξ λεπτύνει. καλοῦσι δὲ οὕτως τὴν ῥίζαν τοῦ πάνακος, οὗ τὸν καυλὸν ὀπίζοντες τὸν ὀποπάνακα ποι‐ οῦσιν, ἔστι γὰρ ῥυπτικῆς, οὐ τμητικῆς δυνάμεως. τέμνει δὲ καὶ ῥύπτει καὶ διαφορεῖ σφοδρῶς οὐ μόνον χυμοὺς πεπα‐ | |
| 5 | χυμμένους τε καὶ γλίσχρους, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ στερεὰ σώ‐ ματα, μετ’ αἰγείας κόπρου τὸ ὄξος, ἅτινα πρόσκειται τῷ μετὰ τὸ προκείμενον φάρμακον ἐφεξῆς γεγραμμένῳ, ὅ φησιν Ἀλκιμίωνος ἐπιγεγράφθαι. γράφει μὲν οὖν περὶ τοῦ προτέ‐ ρου τόνδε τὸν τρόπον. ἄλλο μάλαγμα Μάρκου Τελεντίου | |
| 10 | Ἀσκληπιάδου, σφόδρα γενναῖον πρὸς τὰς προειρημένας δια‐ θέσεις. μάλιστα δὲ ποιεῖ πρὸς τὰς τῶν μητρῶν ἐμπνευμα‐ τώσεις, ἐπιγραφόμενον τὸ φάρμακον Ἀσκληπιάδειον διὰ τὸ ἀναφέρεσθαι εἰς τὸν Βιθυνὸν Ἀσκληπιάδην. ♃ σμύρνης 𐅻 γʹ. ἄλλως γο γʹ. ὀποπάνακος ἡμίλιτρον, κηροῦ λίτραν αʹ | |
| 15 | 𐅶ʹʹ. χαλβάνης γο γʹ. μάννης ἡμίλιτρον, ἀμμωνιακοῦ θυμιά‐ ματος ἡμίλιτρον, ῥητίνης φρυκτῆς λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. ὄξους κοτύ‐ λην αʹ. χρηστέον δ’ αὐτῷ καὶ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν συμπά‐ | |
| θειαν. ἄλλο Ἀλκιμίωνος ἐπιγραφόμενον. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. | 973 | |
13.974 | ἥμισυ, ῥητίνης κολοφωνίας λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. ἀμμωνιακοῦ θυ‐ μιάματος λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. χαλβάνης οὐγγίας γʹ. σμύρνης γο γʹ. λιβάνου γο γʹ. ὀποπάνακος λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. προπόλεως οὐγ‐ γίας γʹ. ὄξους ξέστας βʹ. αἰγείας κόπρου γο γʹ. τρῖβε ἀμμω‐ | |
| 5 | νιακὸν, ὄξους ἐπιβαλὼν ξε. αʹ. εἶτα ἐπίβαλλε τούτοις σμύρ‐ ναν, λίβανον, ὀποπάνακα καὶ πάλιν λέαινε. τὴν δὲ πρόπο‐ λιν κόπτε μετὰ τὴν χαλβάνην. τὸν δὲ κηρὸν καὶ τὴν ῥητί‐ νην ἕψε, ἐπιβαλὼν ἐλαίου κοτύλας βʹ. καὶ ὅταν συστραφῇ, ἐπίβαλλε πρόπολιν καὶ χαλβάνην, κινῶν συνεχῶς. καὶ ὅταν | |
| 10 | διαλυθῇ, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς ἔα ψυγῆναι, καὶ ἀποξύσας ἐπίβαλλε τοῖς λεανθεῖσι καὶ μίξας, ἀνελόμενος χρῶ. ἐπὶ τῷ προγεγραμμένῳ μαλάγματι γέγραπται κατὰ τὸ Ἀσκληπιά‐ δου βιβλίον ἕτερον, ὀλίγον μὲν ἔχον μαλακτικῆς δυνάμεως, τὸ πλέον δὲ θερμαντικῆς. ἔχει δὲ οὐ μόνον γεντιανῆς χυλὸν, | |
| 15 | ἀλλὰ καὶ τοὺς ὀποὺς, τόν τε τοῦ πευκεδάνου καὶ τὸν τοῦ σαγαπηνοῦ, θερμαίνοντα σφοδρῶς φάρμακα. μέμικται δ’ | |
| αὐτῷ καὶ ἀφρόνιτρον καὶ λίθου Ἀσίου ἄνθος, λεπτυντικῆς | 974 | |
13.975 | τε καὶ τμητικῆς δυνάμεως φάρμακα. τὸ δὲ θεῖον τὸ ἄπυρον ὅτι θερμαίνει, πάντες ἴσασι, καθάπερ γε καὶ τὸν πισσίτην οἶνον. ὑπογράψω δὲ καὶ τοῦτο τὸ φάρμακον αὐτῇ τοῦ Ἀσκληπιάδου λέξει. μάλαγμα φαρμιανὸν ἐπιγραφόμενον πρὸς | |
| 5 | τὰς προειρημένας διαθέσεις. μάλιστα δὲ ποιεῖ πλευριτικοῖς, καὶ γὰρ παραχρῆμα λύει τοὺς πόνους ἐπιτιθέμενον ἐν αὐ‐ τοῖς τοῖς παροξυσμοῖς. δεῖ δὲ μετὰ τὴν ἐπίθεσιν τοῦ φαρ‐ μάκου ἐρεύθου περὶ τοὺς τόπους γενομένου βαστάζειν τὸ σπλήνιον καὶ πάλιν διαστήσαντας ἐπιθεῖναι, λύει καὶ τὰς | |
| 10 | κεχρονισμένας διαθέσεις. ♃ κηροῦ λίτρας εʹ. ἢ λίτραν αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος λίτρας γʹ. φρυκτῆς γο γʹ. ἢ λίτραν αʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. λιβάνου λι. αʹ 𐅶ʹʹ. σμύρνης γο στʹ. ἀλόης γο στʹ. οἰσύπου γο γʹ. γεντιανῆς χυλοῦ γο γʹ. ὀποῦ πευκεδάνου γο γʹ. ἢ ὀποπάνακος γο στʹ. σαγαπηνοῦ γο δʹ. | |
| 15 | ἀφρονίτρου οὐγγίας στʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους γο στʹ. προ‐ πόλεως γο γʹ. θείου ἀπύρου γο δʹ. οἴνου πισσίτου ξέστας εʹ. ἕψε δὲ πισσίτην καὶ τὸν χυλὸν τῆς γεντιανῆς, τὰ δὲ τηκτὰ | |
| τήξας ἔα ψυγῆναι. τὸ δὲ ἀμμωνιακὸν καὶ τὸν λίβα‐ | 975 | |
13.976 | νον καὶ τὴν σμύρναν καὶ τὴν ἀλόην συντρίψας καὶ βαλὼν εἰς θυείαν, ἐπίβαλλε τούτοις τὸ ὑγρόν. καὶ ὅταν διαλυθῇ, τρῖβε φιλοπόνως. τὰ δὲ ξηρὰ κόψας καὶ σήσας ἐπίβαλλε τοῖς λεανθεῖσι, καὶ ἀνακόψας ἐπιμελῶς ἐπίβαλλε τούτοις τὰ | |
| 5 | τηκτὰ ἀναζεθέντα χωρὶς ἐγκηρίδων. καὶ μίξας, ἀνελόμενος χρῶ. μετὰ τὸ προειρημένον ἐφεξῆς ἔγραψεν ὁ Ἀσκληπιάδης ἕτερον μάλαγμα παραπλησίως αὐτῷ κατὰ τήνδε τὴν λέξιν. ἄλλο τὸ τοῦ Νεαπολίτου, ἐσκευάσθη Ἀκυλίᾳ Σεκουνδίλλῃ. ♃ οἴνου πισσίτου ξέστας στʹ. κηροῦ λίτρας στʹ. ἀμμωνιακοῦ | |
| 10 | θυμιάματος λίτρας γʹ. φρυκτῆς λίτρας γʹ. τερμινθίνης λί‐ τραν αʹ 𐅶ʹʹ. λιβάνου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. σμύρνης γο στʹ. ἀλόης γο στʹ. ἀφρονίτρου γο στʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους οὐγγίας στʹ. γεντιανῆς χυλοῦ τῆς ῥίζης γο στʹ. σαγαπηνοῦ γο δʹ. θείου ἀπύρου γο δʹ. προπόλεως γο δʹ. πάνακος ῥί‐ | |
| 15 | ζης γο γʹ. σαμψύχου γο γʹ. πεπέρεως λευκοῦ γο γʹ. σκεύαζε καὶ χρῶ καθὰ προείρηται. [Τὰ ὑπ’ Ἀνδρομάχου γεγραμμένα μαλάγματα.] | |
| Μάλαγμα σκληρὸν καὶ ξηρόν. ♃ πίσσης λίτρας γʹ. κηροῦ | 976 | |
13.977 | λίτρας βʹ. ῥητίνης λίτραν αʹ. χαλβάνης γο βʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο βʹ. μάννης γο δʹ. ὄξους ξε. γʹ. πευκεδάνου χυλοῦ τῆς ῥίζης γο στʹ. οἰσύπου γο δʹ. ἄλλως. ♃ πίσσης λίτρας δʹ. κηροῦ λίτρας βʹ. ῥητίνης λίτραν αʹ. ἀμμωνιακοῦ | |
| 5 | θυμιάματος λίτραν αʹ. μάννης λίτραν αʹ. χαλβάνης γο στʹ. ἕτεροι λίτραν αʹ. ὄξους ξέστας γʹ. ἄλλη Ἀριστοκλέους. ♃ πίσσης λίτρας δʹ. κηροῦ λίτρας ηʹ. ῥητίνης φρυκτῆς λίτρας δʹ. τερμινθίνης λίτρας δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος λίτρας βʹ. γο ηʹ. χαλβάνης λίτραν αʹ. οὐγγίας δʹ. ἄλλο τὸ πρὸς ἀγκύ‐ | |
| 10 | λας. ♃ βδελλίου 𐅻 ιστʹ. λιβάνου 𐅻 ιστʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιά‐ ματος 𐅻 ηʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 ηʹ. στέατος μο‐ σχείου 𐅻 ιστʹ. πεπέρεως κόκκους ρξʹ. στύρακος 𐅻 ηʹ. κάγχρυος 𐅻 ιστʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ιστʹ. τερμινθίνης μνᾶς ἥμισυ, κηροῦ μνᾶς ἥμισυ, κυπρίνου κοτύλας δʹ. οἴνου τὸ ἱκανόν. | |
| 15 | τὸ διὰ μελιλώτου. ♃ νάρδου Κελτικῆς 𐅻 ιʹ. κυπέρεως 𐅻 ηʹ. καρδαμώμου 𐅻 ηʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 ηʹ. | |
| κρόκου 𐅻 δʹ. μελιλώτου 𐅻 κεʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος | 977 | |
13.978 | 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης 𐅻 νʹ. κηροῦ νέου 𐅻 ρʹ. κυπρίνου κοτύ‐ λης ἥμισυ, ὄξους τὸ ἱκανόν. τινὲς ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ρʹ. πρὸς τὰ ἐντὸς πάντα. ἡ διὰ σπερμάτων. ♃ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 νʹ. κηροῦ 𐅻 νʹ. τερμινθίνης 𐅻 νʹ. τήλεως | |
| 5 | 𐅻 κεʹ. στέατος ταυρείου τεθεραπευμένου 𐅻 κεʹ. ἴρεως Ἰλ‐ λυρικῆς 𐅻 κεʹ. νίτρου 𐅻 κεʹ. μέλιτος κοτύλας στʹ. ὄξους κο‐ τύλην αʹ. πάνακος 𐅻 κεʹ. κυπρίνου ὀλίγον. ὡς δὲ Φιλωνί‐ δης. ♃ τήλεως σπέρματος, ἀνίσου σπέρματος, στύρακος, ῥυ‐ παροῦ βδελλίου, μάννης, λιβάνου, καρδαμώμου, κυπέρου | |
| 10 | νέου. πάνακος ῥίζης, ἴρεως Ἰλλυρικῆς, ἀφρονίτρου, ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 κεʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, τερμινθίνης ἀνὰ 𐅻 νʹ. στέατος ταυρείου 𐅻 ξʹ. μελιλώτου 𐅻 ξʹ. κηροῦ 𐅻 βʹ. ἄλ‐ λως ρʹ. μέλιτος κοτύλης ἥμισυ. οἴνου κοτύλην αʹ. ἄλλο, ὡς Ἁρπόκρας. ♃ τήλεως, νίτρου, πάνακος, ἴρεως ἀνὰ δραχμὰς | |
| 15 | ηʹ. τερμινθίνης, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, κηροῦ ἀνὰ 𐅻 ρʹ. στέατος ταυρείου 𐅻 ρʹ. ἄλλως νʹ. μέλιτος λι. αʹ. ὄξους ξέ‐ | |
| στας βʹ. σελίνου σπέρματος, κυμίνου, μαράθρου ἢ ἀνίσου | 978 | |
13.979 | ἀνὰ 𐅻 νʹ. μελιλώτου 𐅻 νʹ. οἱ δὲ κεʹ. σαμψύχου 𐅻 νʹ. καρδαμώμου, ἄμμεως ἀνὰ 𐅻 νʹ. κυπρίνῳ ἀναλάμβανε. τὸ διὰ σαμψύχου πρὸς πολλά. ♃ κηροῦ νέου, δαφνίδων, τήλεως λείας, σαμψύχου, ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 ρʹ. τερμινθίνης 𐅻 ρνʹ. νί‐ | |
| 5 | τρου 𐅻 λβʹ. πεπέρεως 𐅻 λβʹ. οἱ δὲ δεκαὲξ, κυπέρου 𐅻 ιστʹ. κυπρίνου κοτύλας βʹ. ἢ στυρακίνου. τὸ διὰ δαφνίδων. ♃ κηροῦ 𐅻 οεʹ. πίσσης Βρυτίας 𐅻 οεʹ. δαφνίδων 𐅻 οεʹ. νίτρου 𐅻 οεʹ. ῥητίνης φρυκτῆς 𐅻 οεʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιβʹ. κάγχρυος 𐅻 ιβʹ. ἄμμεως 𐅻 ιβʹ. πεπέρεως | |
| 10 | λευκοῦ 𐅻 ιστʹ. κυπρίνου 𐅻 στʹ. ἢ κο. στʹ. ἄλλο μάλαγμα εὔχρουν, πολύχρηστον. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. ῥητίνης φρυκτῆς λίτραν αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο στʹ. στυπτηρίας ὑγρᾶς γο στʹ. ἁλὸς ἄνθους γο στʹ. τινὲς ἰξοῦ γο στʹ. τὸ Ἀπολλο‐ φάνους. ♃ κηροῦ 𐅻 πʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 πʹ. βδελ‐ | |
| 15 | λίου 𐅻 πʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 πʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 μʹ. | |
| μάννης λιβάνου 𐅻 μʹ. ἰρίνῳ συγκόπτεται. τὸ διὰ στυπτηρίας | 979 | |
13.980 | ἄλλως. ♃ κηροῦ 𐅻 ρʹ. πίσσης 𐅻 νʹ. στυπτηρίας ὑγρᾶς 𐅻 κεʹ. ἐγὼ δὲ 𐅻 νʹ. ἰξοῦ 𐅻 νʹ. πρὸς ἰσχιαδικοὺς καλόν. ♃ πηγά‐ νου ἀγρίου σπέρματος, σιλφίου, δαφνίδων, ἀφρονίτρου, ἀβρο‐ τόνου, κολοκυνθίδος, καρδαμώμου, ἄμμεως ἀνὰ 𐅻 δʹ. πη‐ | |
| 5 | γάνου χλωροῦ, πίσσης, τερμινθίνης, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, κηροῦ, στέατος ἀνὰ 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 στʹ. ὀποπάνακος 𐅻 δʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 δʹ. πρὸς σπληνικούς. ♃ κηροῦ μνᾶν αʹ. ῥητίνης μνᾶν αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος μνᾶς ἥμισυ, στυ‐ πτηρίας ὑγρᾶς 𐅻 νʹ. γλοιοῦ κοτύλην αʹ. καππάρεως ῥίζης | |
| 10 | 𐅻 νʹ. καλαμίνθης ῥίζης 𐅻 νʹ. μυροβαλάνου μάγματος 𐅻 νʹ. ὄξος εἰς τὰ ξηρὰ, ἔλαιον εἰς τὰ τηκτὰ χρῶ. μάλαγμα πολύ‐ χρηστον. ♃ νάπυος 𐅻 δʹ. μάννης 𐅻 βʹ. πηγάνου 𐅻 δʹ. ἀφρο‐ νίτρου 𐅻 δʹ. καππάρεως ῥίζης 𐅻 στʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιά‐ ματος 𐅻 δʹ. μυροβαλάνου 𐅻 κεʹ. κενταυρίου τοῦ λεπτοῦ | |
| 15 | 𐅻 δʹ. ἢ ζʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους 𐅻 δʹ. τήλεως 𐅻 δʹ. καρ‐ δαμώμου 𐅻 δʹ. κηροῦ 𐅻 οεʹ. ῥητίνης 𐅻 ρʹ. μέλιτος κοτύλας | |
| στʹ. ἰρίνου ὑποστάθμης κοτύλην αʹ. ὄξους εἰς τὸ ἀμμωνια‐ | 980 | |
13.981 | κὸν κοτύλας βʹ. τὸ Πολυάρχιον ἐκ τῆς ἐπιστολῆς. ♃ κυπέ‐ ρου μνᾶν αʹ. καρδαμώμου ἴσον, μάννης ἴσον, κηροῦ ἴσον, τερμινθίνης φρυκτῆς μνᾶν αʹ 𐅶ʹʹ. ὑγρᾶς μνᾶς γʹ. κυπρίνου τὸ ἱκανόν. ἐγὼ βδελλίου μνᾶν αʹ. ἡ δευτέρα γραφή. ♃ κυ‐ | |
| 5 | πέρεως μνᾶν αʹ. καρδαμώμου τὸ ἴσον, βδελλίου ἴσον, λιβά‐ νου ἴσον, βαλσάμου ἴσον, κηροῦ μνᾶν αʹ 𐅶ʹʹ. ῥητίνης φρυ‐ κτῆς μνᾶς δʹ. κυπρίνου κο. στʹ. οἴνου εὐώδους κοτύλην αʹ 𐅶ʹʹ. ὡς δὲ ἐγὼ χρῶμαι. ♃ κυπέρεως μνᾶν αʹ. καρδαμώμου ἴσον. ἀμώμου ἴσον, βδελλίου ἴσον, κηροῦ μνᾶν αʹ 𐅶ʹʹ. ῥητί‐ | |
| 10 | νης φρυκτῆς, τερμινθίνης μνᾶς δʹ. κυπρίνου κοτύλην αʹ. κασ‐ σίας, κινναμώμου, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, νάρδου Ἰνδικῆς, κρόκου, σμύρνης ἀνὰ μνᾶς δʹ. οἴνου εὐώδους ὅσον ἐξαρκεῖ. μάλαγμα πρὸς πολλὰ ποιοῦν Ἀπολλωνίου. ♃ κηροῦ, πίσ‐ σης, ῥητίνης φρυκτῆς ἀνὰ 𐅻 ρκεʹ. νίτρου, λιβάνου ἀνὰ 𐅻 νʹ. | |
| 15 | στέατος μοσχείου καὶ ταυρείου, βουτύρου ἀνὰ 𐅻 οεʹ. οἰσύ‐ που 𐅻 ιεʹ. ὕδατος κυάθους στʹ. μάλαγμα πρὸς ἡπατικοὺς καλόν. ♃ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ρμδʹ. οἱ δὲ 𐅻 ρβʹ. | |
| βδελλίου 𐅻 ρμδʹ. κρόκου 𐅻 ιβʹ. σμύρνης 𐅻 ιβʹ. κηροῦ 𐅻 ρμδʹ. | 981 | |
13.982 | οἱ δὲ ρʹ. ὄξους κοτύλης δʹ. κυπρίνου κοτύλην αʹ. ἐγὼ δὲ κοτύλας ιʹ. μάλαγμα πρὸς ῥευματισμὸν στομάχου καὶ ἐντέ‐ ρων. ♃ οἰνάνθης οὐγγίαν αʹ. φοινικοβαλάνου σαρκὸς οὐγ‐ γίας βʹ. ἀκακίας οὐγγίαν αʹ. ῥόδων οὐγγίαν μίαν, ὀμφακίου | |
| 5 | γο δʹ. ἀλόης γο δʹ. κηκίδος οὐγγίας δʹ. στυπτηρίας στρογγύλης γο δʹ. πίσσης γο δʹ. κηροῦ γο γʹ. οἱ δὲ λιβάνου, μυρσίνου γο γʹ. οἶνον εἰς τὰ ξηρά. πρὸς ὑδρωπικοὺς καὶ ἐμπνευματώδεις. ♃ πίσσης ὑγρᾶς λίτραν αʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. νίτρου γο στʹ. θείου ἀπύρου γο στʹ. στυπτηρίας σχιστῆς γο | |
| 10 | στʹ. ἄλλο μάλαγμα πρὸς ἰσχιαδικοὺς καὶ ἄλλα πολλά. ♃ κηροῦ 𐅻 οβʹ. τερμινθίνης 𐅻 μηʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 λβʹ. προπόλεως 𐅻 μγʹ. χαλβάνης 𐅻 λστʹ. βδελλίου 𐅻 κεʹ. κρόκου 𐅻 εʹ. ὀποπάνακος 𐅻 ιβʹ. νίτρου ἀφροῦ 𐅻 λʹ. μύρῳ ἰρίνῳ κόπτων χρῶ. ἄλλο μάλαγμα Ἀνδρείου πολύχρηστον. | |
| 15 | ♃ πυρέθρου 𐅻 ηʹ. κόκκου κνιδείου 𐅻 ηʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ 𐅻 ηʹ. σικύου ἀγρίου ῥίζης 𐅻 ηʹ. ῥητίνης πευκίνης 𐅻 ηʹ. | |
| τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. κηροῦ λʹ. ὀποῦ συκαμίνου 𐅻 ιβʹ. οἱ δὲ 𐅻 ιʹ. | 982 | |
13.983 | ἀφρονίτρου 𐅻 κʹ. λιβάνου 𐅻 ξεʹ. βδελλίου 𐅻 ιʹ. ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος 𐅻 ιʹ. οἱ δὲ κʹ. σμύρνης 𐅻 ιʹ. ἀρι‐ στολοχίας 𐅻 ιʹ. οἱ δὲ κʹ. πεπέρεως λευκοῦ 𐅻 ιʹ. καὶ μακροῦ 𐅻 ιʹ. ξυλοβαλσάμου 𐅻 ιʹ. καρδαμώμου 𐅻 ιʹ. οἰσύπου 𐅻 ιεʹ. | |
| 5 | ἐβίσκου ῥίζης 𐅻 ιʹ. ξιφίου ῥίζης 𐅻 ιʹ. στύρακος 𐅻 ιʹ. καπ‐ πάρεως ῥίζης 𐅻 ιʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ιʹ. ἀλόης Ἰνδικῆς 𐅻 ιʹ. χαλβάνης 𐅻 ιʹ. ἰξοῦ δρυΐνου 𐅻 ιʹ. οἱ δὲ ιβʹ. στέα‐ τος χηνείου 𐅻 ηʹ. ῥητίνης ξηρᾶς 𐅻 ιβʹ. ὑποστάθμης ἴρεως τὸ ἱκανόν. ἄλλο Ἀμυθάωνος πρὸς θώρακος καὶ ὑποχον‐ | |
| 10 | δρίων καὶ στομάχου ἀλγηδόνας καὶ πρὸς ἀγκύλας καὶ ἀπο‐ στήματα, καὶ σκληρίας μαλάσσει. ♃ ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 νʹ. κηροῦ 𐅻 κʹ. βδελλίου 𐅻 νʹ. ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 κʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς 𐅻 ιʹ. χαλβάνης 𐅻 εʹ. τὸ βδέλλιον οἴνῳ δια‐ χεῖται καὶ ἀμμωνιακὸν, εἶτα καὶ τὰ τηκτὰ καταχεῖται καὶ | |
| 15 | συλλεαίνεται, ἰρίνου προσμεμιγμένου. μάλαγμα Ἀντιπάτρου πρὸς κωλικοὺς καὶ πάντα τὰ ἐντός. ♃ σιλφίου 𐅻 βʹ. ἐλε‐ λισφάκου 𐅻 δʹ. κασσίας 𐅻 δʹ. μελανθίου 𐅻 δʹ. σταφίδος | |
| ἀγρίας 𐅻 δʹ. χαλβάνης 𐅻 δʹ. στρουθίου 𐅻 δʹ. θείου ἀπύ‐ | 983 | |
13.984 | ρου 𐅻 δʹ. πάνακος 𐅻 ζʹ. προπόλεως 𐅻 ζʹ. πυρέθρου 𐅻 ζʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ζʹ. νίτρου 𐅻 ζʹ. Ἀσίου ἄνθους 𐅻 κεʹ. κηροῦ 𐅻 ρνʹ. ῥητίνης 𐅻 ρνʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. ἄλλο μάλαγμα Καλλινίκου ἐκ τῶν Πακκίου πρὸς πάντα. ♃ κηροῦ | |
| 5 | νέου 𐅻 ρʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, τερμινθίνης, βδελλίου διαυγοῦς ἀνὰ 𐅻 νʹ. ὑοσκυάμου σπέρματος 𐅻 λʹ. ὀποῦ μή‐ κωνος 𐅻 κʹ. μελιλώτου, σμύρνης, ἀριστολοχίας, πεπέρεως, γεντιανῆς, στύρακος, ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 ιεʹ. λιβάνου 𐅻 ηʹ. κρό‐ κου 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. μήκωνος λευκῆς σπέρματος | |
| 10 | 𐅻 μηʹ. στροβίλων 𐅻 κʹ. ἄλλο μάλαγμα λευκόπυρον. ♃ τερ‐ μινθίνης λίτρας δʹ. κηροῦ λίτρας γʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάμα‐ τος γο στʹ. χαλβάνης γο βʹ. ὀποπάνακος γο βʹ. μάννης οὐγ‐ γίας βʹ. στέατος ταυρείου γο βʹ. κυπρίνου ὀλίγον. [Ἄλλο ἔμπλαστρον μάλαγμα καλὸν Κρίσπου.] ♃ σμύρ‐ | |
| 15 | νης, ὀποπάνακος, χαλβάνης ἀνὰ γο στʹ. πάνακος ῥίζης, μάν‐ νης λιβάνου, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος ἀνὰ λίτρας βʹ. ἄλλως | |
| αʹ. κηροῦ, ῥητίνης φρυκτῆς ἀνὰ λίτρας γʹ. ὄξους κοτύλας βʹ | 984 | |
13.985 | ἢ ξε. βʹ. ἄλλο πρὸς ἰσχιαδικοὺς καὶ κεφαλαλγικοὺς καὶ πρὸς πάντα τὰ χρόνια ἀλγήματα. ♃ κηροῦ 𐅻 κδʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ζʹ. τερμινθίνης 𐅻 ζʹ. θαψίας χυλοῦ 𐅻 ηʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. ἄλλο πρὸς ὑδρωπικοὺς, Κλεοφάντου. ♃ | |
| 5 | κηροῦ, ῥητίνης πευκίνης, ἀφρονίτρου ἀνὰ 𐅻 ρʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ. προπόλεως 𐅻 ιβʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ιβʹ 𐅶ʹʹ. κυπρίνου κο. βʹ. ὄξους κο. βʹ. ἄλλο ἀνώδυνον Νικο‐ στράτου πρὸς ποδάγραν. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο στʹ. ὀποπάνακος γο δʹ 𐅶ʹʹ. μηκωνείου γο γʹ. | |
| 10 | κύπρινον εἰς τὸ συγκόψαι. ἄλλο πρὸς λειποδέρμους Ἐπιδαύ‐ ρου. ♃ θαψίας ῥίζης 𐅻 γʹ. πεπέρεως μέλανος ἢ μακροῦ 𐅻 αʹ. στέατος μοσχείου 𐅻 ιβʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. ξυλοβαλσάμου 𐅻 βʹ. ῥητίνης 𐅻 ιστʹ. κηροῦ 𐅻 ηʹ. τὰ τηκτὰ κατάχει κατὰ τῶν ξηρῶν. ἄλλο μάλαγμα παρὰ Ἀσκληπιάδου, ἀνώδυνον, ποι‐ | |
| 15 | οῦν παραχρῆμα ἄπονον. ♃ κηροῦ Τυῤῥηνικοῦ μνᾶν αʹ. στέ‐ ατος ταυρείου, στέατος χηνείου, μυελοῦ ἐλαφείου, τερμινθί‐ | |
| νης ἀνὰ μνᾶν αʹ. χαλβάνης μνᾶς ἥμισυ, οἰσύπου γο δʹ. ῥο‐ | 985 | |
13.986 | δίνου κοτύλας δʹ. μύρου τηλίνου κοτύλην αʹ. ἐλαίου καλοῦ κοτύλην αʹ. ταῦτα πυρὶ μαλακῷ τῆξον, ἐλαφρῶς κινῶν. ἔστω δὲ ἐν ἑτοίμῳ κεκομμένα λεῖα, ἴρεως Ἰλλυρικῆς χοίνι‐ κες βʹ. ἀριστολοχίας χοῖνιξ αʹ. ὑποκυστίδος λείας χοίνικος | |
| 5 | ἥμισυ, κηκίδος λείας χοίνικες βʹ. μάννης χοῖνιξ αʹ. βδελλίου χοῖνιξ αʹ. κινναμώμου, κρόκου Κιλικίου, σμύρνης, κασσίας, νάρδου Ἰνδικῆς, σχοίνου ἄνθους, καλάμου ἀρωματικοῦ, ἀμώ‐ μου, πεπέρεως, ῥοὸς χυλοῦ, χελώνης θαλασσίας αἵματος, ἀν‐ δροσαίμου βοτάνης, πυρέθρου, ἑκάστου ἀνὰ 𐅻 λεʹ. ὄξους | |
| 10 | παλαιοῦ κοτύλην αʹ. εἰς τὸ αὐτὸ ἀναμίξας πάσας τὰς δυ‐ νάμεις μάλασσε καὶ σύγκοπτε, ἕως ἂν ὅλκιμον καὶ καταπε‐ πονημένον γένηται, καὶ ἀπόθου. ποιεῖ καὶ πρὸς τοὺς θώρα‐ κος καὶ πνεύμονος ῥευματισμοὺς καὶ τοὺς τὸ βρέγμα τῆς κεφαλῆς ἀλγοῦντας, ἀπόνους παραχρῆμα ποιεῖ. καλεῖται δὲ | |
| 15 | Ἀσκληπιὸς ἡ δύναμις. ἰσχιαδικὸν καλὸν πάνυ πρὸς ἰσχια‐ δικοὺς παρὰ Ἥρα Καππάδοκος. ♃ πίσσης ὑγρᾶς κοτύλας γʹ | |
| ἢ βʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. πιτυΐνης λίτραν αʹ. θείου ἀπύρου | 986 | |
13.987 | λίτραν αʹ. νίτρου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. σταφίδος ἀγρίας ξε. αʹ. πυ‐ ρέθρου λίτραν αʹ. τρυγὸς κεκαυμένου λίτρας βʹ. καρδαμώ‐ μου ξε. αʹ. χαλβάνης ἡμίλιτρον. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν. ἄλλο μάλαγμα Βακχείου, ᾧ Καῖσαρ ἐχρήσατο. ♃ στέατος | |
| 5 | ὑείου μνᾶς βʹ. κηροῦ μνᾶς βʹ. ἑλενίου, καλάμου ἀρωματικοῦ, πάνακος ῥίζης, ἁλὸς ὀρυκτοῦ ἢ ἀμμωνιακοῦ ἀνὰ 𐅻 ιʹ. βδελ‐ λίου διαυγοῦς, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος ἀνὰ μνᾶς βʹ. σχοί‐ νου ἄνθους, ἴρεως ἀνὰ μνᾶν αʹ. λιβανωτοῦ, πεπέρεως, χαλ‐ βάνης ἀνὰ 𐅻 κεʹ. ἡ ἕψησις, ὡς ἡ καρδαμήλειος. ἄλλο μάλα‐ | |
| 10 | γμα τὸ χρυσοῦν πρὸς ἀρθριτικούς. ♃ ῥητίνης στροβιλίνης λίτρας βʹ. ἀξουγγίου, χαλβάνης ἀνὰ 𐅻 ιβʹ. κηροῦ 𐅻 κδʹ. δαφνείου 𐅻 ιβʹ. ἕψε ὡς οἶδας. ἄλλο μάλαγμα πρὸς πλευ‐ ρῶν ἄλγημα. ♃ κυπέρου, καρδαμώμου, μάννης, ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, τερμινθίνης, κηροῦ, ἰρίνου ἀνὰ λίτραν αʹ. ἕψε | |
| 15 | τὸ ἀμμωνιακὸν ἰδίᾳ, λέαινε τὰ τηκτὰ, τήξας σὺν κυάθῳ ἰρίνου, ἐπίπασσε τὸ ἀμμωνιακὸν, εἶτα τὰ ξηρὰ μίξον, ἰρίνῳ | |
| βάπτων τὰς χεῖρας. ἄλλο μάλαγμα Κλονιακοῦ εὔχρουν. ♃ | 987 | |
13.988 | ἀῤῥενικοῦ γο γʹ. στυπτηρίας σχιστῆς ἴσον, ἀσβέστου τὸ ἴσον, ῥητίνης φρυκτῆς λίτρας γʹ. κηροῦ ἴσον, ὄξους εἰς τὰ ξηρὰ, ἐλαίου εἰς τὰ τηκτὰ γο ηʹ. χρῶ καὶ ἐπὶ σπληνικῶν. [Δαμοκράτους μάλαγμα.] Ἐπεὶ καὶ πρὸς | |
| 5 | μνήμην ἐστὶ χρήσιμα τὰ διὰ μέτρων γεγραμμένα καὶ τὰς συμ‐ μετρίας τῶν φαρμάκων ἀκριβῶς φυλάττει, διὰ τοῦτο καὶ τὰ Δαμοκράτους εἴωθα προσγράφειν, ἐν οἷς ἐστι καὶ τοῦτο προσγεγραμμένον. Χρεία δὲ πάντως καὶ μαλάγματος καλοῦ | |
| 10 | Τοῖς σφόδρα φιλιάτροισιν ἔσται πολλάκις Πρὸς σπάσματα μυῶν μεγάλα καὶ πρὸς ῥήγματα Ἄρθρων. ἔτι δὲ καὶ λυγίσματα, Νεύρων παχυσμοὺς καὶ μυῶν τὰς σκληρίας Μετὰ φλεγμονῆς, πρὸς μέντοι καὶ τὰ δήγματα, | |
| 15 | Πρὸς ταῦτα τοῦτό ἐστι δραστικώτατον. Αἴρει δὲ καὶ λειχῆνας αὐτὸ καὶ λέπρας, Ἐπικείμενον τὸ πλεῖστον ἡμέρας ιʹ. | |
| Ἀλλαττόμενον παρὰ μίαν ἢ βʹ. ἡμέρας. | 988 | |
13.989 | Πίσσης διαυγοῦς ξηροτάτης λίτρας βʹ. Μίαν πιτυΐνης καὶ μίαν κηροῦ καλοῦ, Ἀμμωνιακοῦ καὶ στυπτηρίας ὑγρᾶς πάλιν Μίαν ποίει, δριμυτάτου ὄξους βʹ. | |
| 5 | Ξέστας μετρήσας, ἔχε παρεσκευασμένον. Κατὰ τὸ σπάνιον δὲ χαλβάνης βʹ. οὐγγίας Τινὲς προσέβαλλον, βουλόμενοι τὰς σκληρίας Θᾶσσον μαλάξαι τὰς ἐχούσας καὶ χρόνον. Σκεύαζε δ’ οὕτως, ἀπολαβὼν ὄξους τρίτον, | |
| 10 | Ἀμμωνιακοῦ κατάχει τε καὶ στυπτηρίας, Καὶ λεῖα ποιῶν ἐν θυείᾳ μείζονι, Πάχος ποίησον μέλιτος ὑγροῦ προσφάτου. Πίσσαν δὲ καὶ τὸ λοιπὸν ἐν καινῇ χύτρᾳ Ἕψησον, ὡς πᾶν παρ’ ἐλάχιστον ἐκφρυγῇ, | |
| 15 | Οὕτως κατάχει τε τῶν καλῶς λελεασμένων Ἐν τῇ θυείᾳ κἀνάκοφθ’ ἕως λάβῃ Ξανθὸν τὸ χρῶμα μηλίνῃ προσεμφερές. | |
| Μῖξαι δὲ πάντως βουλόμενος καὶ χαλβάνην. | 989 | |
13.990 | Μετὰ κηροῦ ταύτην πιτυΐνην τε προσβαλεῖς, Ἄρας μετ’ ὀλίγον τὴν χύτραν ἀπὸ τοῦ πυρός. Τινὲς δὲ προσβάλλουσι μάννης σταθμὸν ἴσον, Τὴν στυπτηρίαν αἴροντες ἐκ τοῦ φαρμάκου. | |
| 5 | Καὶ χρώμενοι πρὸς τὰ τοιαῦτα, προσφάτους Κολλῶσι ταύτῃ τῇ δυνάμει διαιρέσεις. Τούτῳ δὲ κέχρησο κἀπὸ πρώτης ἡμέρας, Ἐφ’ ὧν προεῖπον, ὅταν ἔχωσιν εὐλαβῶς, Πρὸς τὰς ἀμυχάς τε καὶ τὰ ταύταις ἑπόμενα. | |
| 10 | Τῷ σπληνίῳ δ’ ἄνωθεν ὄξει διάβροχον Σπόγγον ἐπίβαλλε κἀπίδει πεπιεσμένως, Οὕτως ἐπιῤῥίψεις αὐτὸ καὶ τοῖς σπληνικοῖς. Ἐφ’ ὧν δ’ ὑπονοεῖς τὸν σκίῤῥον σπλάγχνῳ τινὶ Ἐσόμενον, ἀδεῶς κέχρησο τῷ μαλάγματι. | |
| 15 | Μετὰ τοῦτο τὸ φάρμακον ὁ Δαμοκράτης ἔγραψε τὴν διὰ τῶν ἁλῶν, ἀρξάμενος αὐτῆς οὕτως. Ἂν ἐπιμένῃ τούτων τινὶ πλείοσι χρόνοις, | |
| Σκεύαζε καὶ τοῦθ’, ὡς κάλλιστον φάρμακον. | 990 | |
13.991 | Εἶτα μετὰ τοῦτο καὶ ἄλλο δι’ ἁλῶν γράφει καὶ μετ’ ἀμφότερα πάλιν ἄλλο, χοιράδας δὲ διαφορεῖν ἐπαγγελλόμε‐ νον καὶ ἥπατος καὶ σπληνὸς ὑδερώδεις διαθέσεις. ἐμοὶ δὲ ἄμεινον ἔδοξεν, ἐν ταῖς διαφορητικαῖς ἐμπλάστροις ταῦτα | |
| 5 | γράψαι τὰ φάρμακα. [Περὶ τῶν χαλαστικῶν φαρμάκων.] Καλεῖ‐ ταί τινα χαλαστικὰ φάρμακα συνήθως ἅπασι σχεδόν τι τοῖς νεωτέροις ἰατροῖς, ἐφ’ ὧν, ὡς καὶ τοὔνομα μὲν δείκνυσι, χαλᾷ τὰ τετανυμένα μόρια. τὸ γὰρ κεχαλάσθαι τῷ συντε‐ | |
| 10 | τάσθαι κατὰ τοὐναντίον λέγεται. γέγραπται γοῦν που καὶ ὑφ’ Ἱπποκράτους ᾧδε. δέρματος σκληροῦ μάλθαξις, συντε‐ ταμένου χάλασις. εἰ μὲν οὖν κυρίως τις χρῷτο τοῖς ὀνόμασι, μαλακτικὰ τῶν ἐσκληρυσμένων σωμάτων εἶναί τινα φήσει φάρμακα, τὰ λυτικὰ δηλονότι τῆς σκληρότητος αὐτῶν, ὥσπερ | |
| 15 | γε καὶ χαλαστικὰ τὰς τῆς τάσεως ἰατικά. συμβαίνει δὲ ἐπὶ ταῖς φλεγμοναῖς τετάσθαι τὸ δέρμα, ποτὲ μὲν ὑπὸ τοῦ ὑποκειμένου ὄγκου τὸ σύμπτωμα τοῦτο λαμβάνον, ἐνίοτε | |
| δὲ καὶ αὐτὸ συμφλεγμαῖνον, οὐ μὴν ἡ οὐσία τῆς φλεγμονῆς | 991 | |
13.992 | ἡ σκληρότης ἐστὶ τοῦ φλεγμαίνοντος μέρους, ἀλλὰ τοὐναντίον ἅπαν, ὡς ἐν τοῖς περὶ αὐτῆς λόγοις δείκνυμεν, ὑγρότης. ἐν δὲ τοῖς σκιῤῥουμένοις οὐχ ὑγρότης ἐστὶν ἡ ἐπικρατοῦσα κατὰ τὸ πεπονθὸς μόριον, ἀλλ’ ἡ σκληρότης. ἀμφοτέρων δὲ | |
| 5 | τῶν παθῶν ὁμογενής πώς ἐστιν ἡ γένεσις καὶ ἡ ἴασις. γεν‐ νᾶται γὰρ ἐξ ἐπιῤῥοῆς, ἰᾶται δὲ κενωθέντων αὐτῶν. οὐ μὴν ὅ γε τρόπος τῆς κενώσεως ἐπ’ ἀμφοῖν ὁ αὐτὸς, ἀλλὰ ὡς ἐν τῇ τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου πραγματείᾳ δέδεικται, καθ’ ἣν καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων παθῶν ἡ τῆς ἰάσεως εἴρηται | |
| 10 | μέθοδος, ἐπὶ μὲν τῶν φλεγμαινόντων μορίων ἥ τε ἀποκρου‐ στικὴ ποιότης τῶν φαρμάκων ὠφέλιμός ἐστι κατὰ τοὺς πρώ‐ τους χρόνους, ἥ τε διαφορητικὴ μέχρι παντός. κατὰ δὲ τοὺς σκίῤῥους ἡ διαφορητικὴ μόνη χωρὶς τῆς ἀποκρουστικῆς. τὰ μὲν οὖν τελέως σκιῤῥωθέντα τελέως ἐστὶν ἀνίατα. διαγι‐ | |
| 15 | νώσκειν δ’ αὐτὰ χρὴ τῷ μηδεμίαν αἴσθησιν ὑπολείπεσθαι τοῖς πεπονθόσι μέρεσιν. ἐφ’ ὧν δ’ ἐστὶ μὲν αἴσθησις, ἀλλ’ ἀμυ‐ δρὰ, θεραπεύεται ταῦτα διὰ φαρμάκων διαφορούντων μὲν | |
| δηλονότι τὸ παχυνθὲν ὑγρὸν, οὐ μὴν ἰσχυρῶς γε καὶ ἀθρόως | 992 | |
13.993 | τοῦτο ποιούντων, ὡς τὰ διαφορητικὰ ποιοῦσι φάρμακα. κα‐ λοῦσι δὲ ἐπισπαστικά τε καὶ ἐξιπωτικὰ τὰ τοιαῦτα. θαυ‐ μάζειν δ’ οὐ χρὴ τὴν μετάπτωσιν εἰς σκληρότητα γιγνομένην ἐκ τῶν φλεγμαινόντων, ὅταν ἅμα τό τε ἐπιῤῥυὲν ὑγρὸν ᾖ | |
| 5 | παχύτερόν τε καὶ γλίσχρον, ἥ τε ἴασις διὰ φαρμάκων γένη‐ ται ξηραινόντων σφοδρῶς. ὡς γὰρ κᾀπὶ τῶν ἐκτὸς αὐτῷ μὲν ὁμιλοῦντα τῷ πυρὶ πολλὰ τῶν σωμάτων φρύγεται, δι’ ὕδατος δὲ ἀναμαλάττεται, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐπὶ τῶν φλεγμαινόντων ἡ κατὰ τὸν πεπονθότα τόπον ὑγρότης ὑπὸ | |
| 10 | μὲν τῶν θερμαινόντων τε καὶ ξηραινόντων ἰσχυρότερον φαρ‐ μάκων ὑπολειπόμενον ἴσχει τι γλίσχρον καὶ παχὺ, διαφορη‐ θέντος τοῦ λεπτοῦ. καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ κατά τε τὰς ἀρ‐ θρίτιδας οἱ πῶροι γίγνονται καὶ κατὰ τὰς νεφρίτιδας οἱ λίθοι. ἐὰν δέ ποτε τὸ φλεγμονὴν ἐργασόμενον ῥεῦμα λεπτὸν | |
| 15 | ᾖ κατὰ τὴν σύστασιν, ἥ τε ἴασις αὐτοῦ διὰ τῶν ξηραινόν‐ των καὶ θερμαινόντων γένηται φαρμάκων, οὐδὲν ὑπολείπε‐ ται σκιῤῥῶδες. οὐχ ἥκιστα δὲ καὶ τὰ σφοδρῶς ψύχοντά τε καὶ στύφοντα τοὺς σκίῤῥους εἴωθεν ἐργάσασθαι. καὶ πολ‐ | |
| λοὺς ἐξ ἐρυσιπελάτων ἀμέτρως παθόντων ταῦτα σκιῤῥώδεις | 993 | |
13.994 | ὄγκους ἔχοντας θεώμεθα διὰ τὴν ἀμαθίαν τῶν θεραπευ‐ τάντων αὐτοὺς ἰατρῶν. πρώτη μὲν οὖν διαφορὰ τῶν τε τὰς φλεγμονὰς θεραπευσάντων φαρμάκων ἐστὶ καὶ τῶν τοὺς σκίῤῥους ἡ εἰρημένη. ἑτέρα δὲ ἡ διὰ τὴν συνεζευγμένην ὀδύ‐ | |
| 5 | νην τοῖς φλεγμαίνουσιν οὐκ ἀνεχομένην ἰσχυρὸν φάρμακον προσφέρεσθαι τῷ πεπονθότι μορίῳ. σὺν ὀδύνῃ γὰρ ἐνεργεῖ ταῦτα, φθανόντων ὀδυνᾶσθαι τῶν φλεγμαινόντων διὰ τὸ πάθος καὶ διὰ τοῦτο μαλακωτάτων φαρμάκων δεομένων. τὰ σφοδρότερα δὲ πρὸς τῷ μὴ λύειν ἢ παρηγορεῖν τὰς ὀδύ‐ | |
| 10 | νας, ἔτι καὶ παροξύνοντα, μείζονας ἐργάζεται τὰς φλεγμο‐ νάς. πρώτη μὲν οὖν χρῆσις ἐπὶ τῶν ὀδυνωμένων φλεγμονῶν ἐστιν ἡ διὰ τῶν ὑγρῶν ἱκανῶς φαρμάκων, ἅμα τῷ μετρίως θερμαίνειν. ἐφεξῆς δὲ ἡ διὰ τῶν ἠρέμα παχυτέρων τε καὶ ξηραντικωτέρων. ἡ τρίτη δὲ διὰ τῶν χαλαστικῶν ὀνομαζο‐ | |
| 15 | μένων, ἅ τινες ἐν τοῖς μαλάγμασι γράφουσιν. ἔστι δὲ αὐτῶν μαλακτικώτατα μὲν ὅσα κηρωτοειδῆ ταῖς συστάσεσιν, ὅταν διὰ βουτύρου καὶ κηροῦ καὶ στεάτων, ἐλαίου τε χαλαστικοῦ | |
| συντίθεται. μίγνυται δὲ τούτοις οἰσύπου τε καὶ ῥητίνης καὶ | 994 | |
13.995 | πίσσης ὀλίγον, ὥσπερ γε καὶ λιβανωτὸς καὶ χαλβάνη καί τι καὶ τῆς Ἰλλυρικῆς ἴρεως. ἡυρέθη δὲ ὑπὸ Μενεκράτους, ὡς αὐτός τε λέγει καὶ ἄλλοι τινὲς αὐτῷ μαρτυροῦσιν, ἡ διὰ χυλῶν ὀνομαζομένη τῶν μηκέτι ὀδυνωμένων ἰσχυρῶς | |
| 5 | φλεγμονῶν, ἰατικὸν φάρμακον. ἐπιγέγραπται δὲ τὸ βιβλίον, ἐν ᾧ γέγραπται τὸ φάρμακον, αὐτοκράτωρ ὁλογράμματος· αὐτοκράτωρ μὲν, ἐπειδὴ τούτῳ προσπεφώνηται, ὁλογράμμα‐ τος δὲ διότι χωρὶς χαρακτήρων ὅλαις ταῖς συλλαβαῖς γέγραπται βʹ. καὶ γʹ. καὶ δʹ. καὶ εʹ. καὶ τῶν ἄλλων ἀρι‐ | |
| 10 | θμῶν ἕκαστος, ἤτοι ῥητίνης ἢ πίσσης ἤ τινος ἄλλου φαρ‐ μάκου. τοῦτο δ’ ἔπραξεν ὁ Μενεκράτης, ἐπειδὴ πολλάκις οὐ μόνον ἀκόντων ἁμαρτάνεσθαι συμβαίνει κατὰ τὰς γρα‐ φὰς, ἀλλὰ καὶ διὰ φθόνον ἑκόντων ἐνίων, τὸ μὲν ο γράμμα θ ποιούντων διὰ μέσης τῆς στρογγύλης γραμμῆς ἑλκυσθεί‐ | |
| 15 | σης ἑτέρας ἐγκαρσίας, τὸ δὲ ἰῶτα γράμμα προστεθείσης ἑτέ‐ ρας ὁμοίως ἐγκαρσίας, ὥσπερ καὶ ἀποξυσθείσης μιᾶς γραμ‐ μῆς ἐκ τοῦ γράμμα καὶ ῥῶ τὸν χαρακτῆρα τοῦ ἰῶτα κατα‐ λείπεσθαι συμβαίνει. κατὰ τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον ἐκ πολλῶν | |
| γραμμάτων τῶν μὲν προσθέσει, τῶν δὲ συνθέσει, τῶν δ’ ἀφαι‐ | 995 | |
13.996 | ρέσει, συμβαίνει τὴν ἀλλοίωσιν γενέσθαι τῶν δηλούντων αὐτὰ χαρακτήρων. ἀλλ’ οὐδέν γε πλέον εἰργάσατο πρὸς τὸν ἑξῆς χρόνον ὁ Μενεκράτης, τῶν ἐγγραφομένων αὐτοῦ τὴν βίβλον, οὐχ ὁλογραμμάτους τὰς προσηγορίας τῶν ἀριθμῶν γραφόν‐ | |
| 5 | των, ἀλλὰ διὰ τῶν δηλούντων αὐτὰ χαρακτήρων. εἰκότως οὖν ηὐδοκίμησε τὰ Δαμοκράτους βιβλία τῶν φαρμάκων εἰς μέτρα γραφέντα, καὶ εἴπερ ἅπαντα τὸν τρόπον τοῦτον ἐγέ‐ γραπτο, κάλλιστον ἂν ἦν. ἐπεὶ δ’ οὐκ ὀλίγα τῶν δοκίμων φαρμάκων παραλέλειπται, διὰ τοῦτο καὶ τῶν ἄλλων φαρ‐ | |
| 10 | μακιτίδων βίβλων δεόμεθα, δι’ ὧν ἔγραψαν ἔνιοι ποικίλων φαρμάκων συνθέσεις. ἀλλ’ ἥ γε διὰ τῶν χυλῶν ὑπὸ Μενε‐ κράτους εὑρεθεῖσαι διὰ τῶνδε τῶν τριμέτρων στοιχείων ὑπὸ Δαμοκράτους γέγραπται, μετά τινων μὲν καὶ ἄλλων, ὁμοίως ἑαυτῇ προγεγραμμένων αὐτῆς δυοῖν. | |
| 15 | [Διὰ χυλῶν Δαμοκράτους ὑπὸ Μενεκράτους.] Εἰπόντες οὖν ἔμπροσθε πῶς τὰ τραύματα Δίχα φλεγμονῆς μένοντα κολληθήσεται, | |
| Ἑξῆς ἐροῦμεν πῶς τὰ φλεγμαίνοντ’ ἄγαν | 996 | |
13.997 | Δυνατὸν θεραπεύειν φαρμάκοις ἔσται καλῶς. Ὅταν μυὸς τρωθέντος ἢ νεύρων τινῶν Ἢ καὶ νυγέντος ὑμένος ἐγγὺς ὀστέου, Μετὰ τὴν τετάρτην ἡμέραν πυκνοὶ πόνοι | |
| 5 | Καὶ φλεγμοναὶ, πυρετοί τε μετὰ συμπτωμάτων, Πολλῆς ἀγρυπνίας, παρακοπῆς, δίψους σφοδροῦ, Ξηρότητος γλώττης γένηται πρόσθεσις, Καθ’ ἡμέραν ῥέποντα πρὸς τὰ χείρονα. Ἰχὼρ τρυγώδης, λεπτὸς, ἐρυθρὰ τραύματα. | |
| 10 | Τά τ’ ἐγγὺς αὐτῶν πάντ’ ἔχοντα σώματα Ὀργὰς, διατάσεις, φλεγμονὰς, οἰδήματα, Τότε μὴ κατάπλασσε ποικίλοις καταπλάσμασιν. Ἔθος γάρ ἐστι τοῦτο ποιεῖν τοῖς νέοις, Ἵν’ ἐκφυγόντες τὰς ἀκμὰς τῶν φλεγμονῶν | |
| 15 | Τοῖς συκοφάνταις μὴ παρέχωσιν αἰτίαν. Δεῖ δὲ τὸν ἔχοντα τῆς ἰδίας πίστιν τριβῆς Καὶ συγκαταβαίνειν τοῖς νοσοῦς’ εἰς τοὺς φόβους, | |
| Μὴ περιμένοντα τὴν τύχην καὶ τὴν φύσιν. | 997 | |
13.998 | Σκεύαζε τοίνυν πρὸς ἃ προείρηται πάθη Καὶ τοῖς ποδαγρικοῖς ἁρμόζον τὸ φάρμακον, Ἐν παντὶ καιρῷ τοῖς νοσοῦς’ ἐπικείμενον, Τοῖς γὰρ διαλείμμασιν μὲν εὐκινησίαν | |
| 5 | Παρέχον ἑτοίμην. καὶ τὸ μὴ πώροις ταχὺ Πυκναῖς τ’ ἐπιβολαῖς παρενοχλεῖσθαι ῥᾳδίως. Ἐν ταῖς καταρχαῖς δ’ οὐκ ἐῶν μεγέθη λαβεῖν, Ἐν ἀκμαῖς δὲ τὰς παρακμὰς ποιοῦν ταχὺ, Ἂν μὴ μεταβαίνῃ ῥᾳδίως τις ἐφ’ ἕτερα. | |
| 10 | Τὸ δὲ φάρμακον σκεύαζε τοῦτον τὸν τρόπον, Λιθαργύρου μὲν λειοτάτου, χρυσίτιδος Λίτρας βʹ. βαλὼν, τέσσαρας δ’ ἀξυγγίου Ἄγαν παλαιοῦ, μίαν δὲ καὶ μιᾶς λίτρας Τρίτον ἐλαίου πολυετοῦς καὶ παχυτάτου | |
| 15 | Καὶ μὴ δυσώδους, μὴ μέλανος, μὴ τραχέος, Οὕτω γὰρ ἔσται δραστικὸν τὸ φάρμακον. Τήξας δ’ ἐπιμελῶς ἐν λοπάδι τἀξούγγιον, | |
| Ἔπαιρ’ ἀπ’ αὐτοῦ τοὺς ὑμένας καὶ τοὺς ἅλας, | 998 | |
13.999 | Ἠθμῷ διηθῶν εἰς ἑτέραν μείζω χύτραν, Καὶ προσβαλὼν ἔλαιον ἀνάζεσον πάλιν, Μὴ πᾶν δ’ ἔλαιον, ἀλλὰ τὰ δύ’ αὐτοῦ μέρη, Τὸ τρίτον δ’ ὑπολιπὼν, ἔχ’ ἐν ἑτοίμῳ κείμενον, | |
| 5 | Ἂν ἐπειχθῇς προσβάλλειν, ἵν’ ᾖ σοι παρόν. Ἔσται δὲ χρεία πάντως ἐν χειμῶνί γε, Ὅταν ᾖ γεγονὸς τῷ μακρῷ χρόνῳ παχὺ Τὸ βαλλόμενον ἔλαιον εἰς τὸ φάρμακον, Λιθάργυρόν τε τῶν ζεόντων κατάπασσε, | |
| 10 | Ἕψε ἐπὶ μαλακῷ καὶ διηνεκεῖ πυρὶ, Κινῶν σπάθῃ, βέλτιον ἂν ᾖ τῇ πευκίνῃ. Ὅταν δὲ ἐπὶ χρόνον μέτριον ἑψούμενον Τὸ φάρμακον λάβῃ μὲν ἐμπλάστρου πάχος, Λάβῃ δ’ ὁμοίως δυσωδίαν φαρμάκου, | |
| 15 | Ἔπαιρε ταχέως τὴν χύτραν ἀπὸ τοῦ πυρὸς, Ποιῶν μὲν βραχὺ σκληροτέραν ἐν τῷ θέρει, Μαλακὴν δὲ τῷ χειμῶν’, ἀμόλυντον δ’ ὅμως, | |
| Κίνει δ’ ὁμοίως ἕως μετρίως ὑποψυγῇ, | 999 | |
13.1000 | Εἶτα πάλιν χερσὶ σκληροτέραις πρόσπασσε πᾶν Μαλαχθὲν, οὕτως μεταφέρειν ἐκ τῆς χύτρας. Ὅταν δ’ ᾖ χρεία, πάλιν μαλάττειν εὐτόνως, Μαλακῷ τ’ ἐπιμελῶς ἐμπλάσαντας δέρματι, | |
| 5 | Οὕτως ἐπιβάλλειν εὐμεγέθη τὰ σπλήνια. Ταύτην δὲ τὴν ἔμπλαστρον εἰ βούλει ποτὲ Μᾶλλον ποιεῖν πρὸς νεῦρα παχέα καὶ μύας Σκληρούς τε μασθοὺς, ἄρθρα τ’ ἐξῳδηκότα, Μαλάχης ἀγρίας τῶν ῥιζῶν λίτραν βαλὼν | |
| 10 | Καθαρῶν τε, προσφάτων τε καὶ συντεμὼν Εἰς δακτυλιδίους, τῷ τε μήκει καὶ πάχει Τόμους ἐπίβαλλε τοῖς ζέους’ ἐν τῇ χύτρᾳ. Ὅταν δὲ πᾶσαν ἀνθρακωθέντ’ ἀποβάλῃ Τὴν ἰκμάδα καὶ τὴν δύναμιν τὸ φάρμακον, | |
| 15 | Ἔπαρον ἠθμῷ τῆς μαλάχης τὰ ῥίζια, Λείαν δ’ ἐπιπάσας τὴν λιθάργυρον, τότε Ἕψησον, ὡς προεῖπον πρόσθεν, καὶ πάλιν | |
| Ἀπόθου θ’ ὁμοίως καὶ τὸν αὐτὸν χρῶ τρόπον. | 1000 | |
13.1001 | Τοῦτο δὲ ἑκατέρας φησὶ τὰς ἀρετὰς ἔχειν Ὁ πρῶτος εὑρὼν Μενεκράτης τὸ φάρμακον, Ἀνὴρ κράτιστος, ἑκτικὸς πρὸς τὴν τέχνην. Καὶ γὰρ φυλάττει τὰ νεότρωτα τραύματα | |
| 5 | Δίχα φλεγμονῆς, κολλᾷν τε τὰ διῃρημένα Ἔπεισεν ἡμᾶς καὶ τὰ φλεγμαίνοντ’ ἄγαν Ἕλκη θεραπεύειν, τούς τε τρωθέντας μύας, Δίχα τινὸς ἄλλου τῶν βοηθεῖν δυναμένων Καταπλασμάτων, σπόγγων τε καὶ τῶν ἐμβροχῶν. | |
| 10 | Ποιεῖ δὲ πάνθ’ ὅς’ ἔμπροσθεν εἶπον ποιεῖν Τὴν διὰ λιθαργύρου τε καὶ ἀξουγγίου. Εἶναι δ’ ἄριστον πεσσὸν ἐν κεχρονισμέναις, Ἐν προσφάτοις τε φλεγμοναῖς τῆς ὑστέρας, Ἕλκη τε πληροῦν κοῖλα, ῥοδίνῳ μύρῳ | |
| 15 | Διεθεῖσα ἢ καλῷ γε μυρσίνῳ ἀπουλοῦν. Καθόλου τε πᾶν κατάπλασμα καὶ φάρμακον Ἔξωθεν ἐπ’ αὐτῶν φής’ ἐπιῤῥιπτούμενον, | |
| Περισσὸν εἶναι τοῖς τε ταύτῃ χρωμένοις. | 1001 | |
13.1002 | Ἔστι δ’ ἀναγραφῆς ἄξιον τὸ φάρμακον. Ἤδη δὲ πιστόν ἐστι καὶ τοῖς βασκάνοις, Λέγει δὲ ποιεῖν αὐτὸ τοῦτον τὸν τρόπον. Ἑπτὰ μὲν ἐλαίου τοῦ θέρους λίτρας σταθμῷ. | |
| 5 | Ἐν ἄλλῳ εὗρον ἥμισυ τοῦ ἐλαίου Τοῦ λιπαροῦ καὶ προσφάτου ἀξουγγίου. Ἐννέα δὲ τοῦ χειμῶνος, ὥς φησιν, βάλεις, Ἓξ δὲ μόνον λειοτάτης λιθαργύρου. Ξέστου δ’ ἔφασκε τήλεως μέρος ἥμισυ. | |
| 10 | Ταὐτὸν λινοσπέρμου τε τοῦ κεκαυμένου. Μαλάχης τ’ ἀγρίας ἔλεγε γʹ. λίτρας σταθμῷ, Ῥίζης ἐχούσης χυλὸν ἔτι τὸν πρόσφατον, Ἕψειν δι’ ὕδατος μὲν ξέστας ηʹ. μέτρῳ, Εἰς λοπάδα καινὴν κεραμίαν πλατύστομον, | |
| 15 | Ῥίζης βάλλοντα τῆς μαλάχης κεκαθαρμένης, Τετμημένης, λεπτῆς τε καὶ τεθλασμένης, Τῆλιν πεπλυμένην, τό τε λινόσπερμον καλῶς. | |
| Ὅταν δὲ χυλωθῇ τε καὶ πάχος λάβῃ, | 1002 | |
13.1003 | Δι’ ὀθονίου τὸν χυλὸν ἀποθλίψας ἔχε, Στήσας δὲ τὰς δʹ. λίτρας σταθμῷ Μιγνύς τ’ ἔλαιον, πᾶν ἕψει ἐπ’ ἀνθράκων. Ὅταν δὲ λεπταὶ πομφόλυγες ἐκ μειζόνων | |
| 5 | Πυκναί τ’ ἐπαναστῶσι τοῖς ἐν τῇ χύτρᾳ Πρόσπασσε λείαν τὴν λιθάργυρον, τότε Ἕψε τε μαλακῷ καὶ διηνεκεῖ πυρὶ, Ἕως ὅ τε χυλὸς τῷ λίπει συνεκφρυγεὶς, Τὸ φάρμακον ἔμπλαστρος ἔσται μηλίνη, | |
| 10 | Εὔχρους, ἀμόλυντος, ἀλλὰ μὴ σκληρὰ πάνυ. Ταύτην ἐφευρὼν τοῖς παλαιοῖς φαρμάκοις, Ἔλεγε διὰ χυλῶν εὐλόγως τὸ φάρμακον. Ἄλλο. Καὶ τοῦτο δέ ἐστιν ὁμογενὲς τὸ φάρμακον, | |
| 15 | Εἰ καὶ δι’ ἑτέρων μιγμάτων σκευάζεται. Ποιεῖ γὰρ ἀμέλει πρὸς ἃ προεῖπον, πάνθ’ ἁπλῶς | |
| Τά τ’ ὠμὰ καὶ δύσπεπτα καὶ δυσμετάβολα, | 1003 | |
13.1004 | Τὰ κατὰ μυῶν ὑμένων τε μεγάλα τραύματα. Λύει γὰρ αὐτῶν τὰς ὠτειλὰς ῥᾳδίως Ἀρθριτικοῖς τε πᾶς’ ἐπιῤῥιπτούμενον, Παρηγορήσει τοὺς κεχρονισμένους τόπους. | |
| 5 | Ἔχει δὲ πίσσης ξηροτάτης λίτρας βʹ. Καθαροῦ τε κηροῦ Ποντικοῦ λίτρας βʹ. Πάλιν τερμινθίνης τε καὶ τῆς καθύγρου Λίτρας βʹ. μάννης λιβάνου τ’ ἀδόλου λίτραν Ἥμισυ δὲ λίτρας ἤ τι βραχυῤῥεπέστερον | |
| 10 | Λευκοῦ, λιπαροῦ μάλιστα, βουτύρου νέου. Τὰ μὲν ἄλλ’ ἐπὶ πολὺ τῆκε καὶ λάβρῳ πυρὶ Συνεχῶς, ἐπιβλέπων ἢν ἀμόλυντον τυγχάνῃ Τὸ φάρμακον τριβόμενον ὑπὸ τῶν δακτύλων. Οὗ περ γινομένου, βαστάσας ἀπὸ τοῦ πυρὸς, | |
| 15 | Τοῖς τηκομένοις τὴν μάνναν οὕτω κατάπασον, Κινῶν ἐπὶ πολὺ τῇ σπάθῃ τὸ φάρμακον. | |
| Οὕτω ψυγέν τε καὶ μαλαχθὲν, ἀποτίθου | 1004 | |
13.1005 | Ῥόδινόν τε ταύτῃ τῇ δυνάμει τὸ πρόσφατον Πολὺ καταμίξας, χρήσῃ καὶ πρὸς κοῖλ’ ἄγαν Ἄσαρκά θ’ ἕλκη καὶ τενόντων φλεγμονὰς Δυσμεταβόλως τ’ ἔχοντα πρὸς λευκὸν πύον. | |
| 5 | [Περὶ ἀκόπων.] Τὴν τῶν ἀκόπων φαρμά‐ κων ἐπαγγελίαν ἐνδείκνυται καὶ αὐτὸ τοὔνομα αὐτῶν. κόπους δ’ ὀνομάζουσιν οἱ ἄνθρωποι τὰς ἐκ τῶν πολλῶν ἢ σφοδρῶν κινήσεων γιγνομένας διαθέσεις τοῖς σώμασιν, ἤτοι γ’ ὅλοις ἢ κατὰ τὰ μᾶλλον πονήσαντα μόρια. λυπηραὶ δ’ εἰσὶν αἱ δια‐ | |
| 10 | θέσεις αὗται, μάλιστα μὲν τοῖς κινουμένοις, ἤδη δὲ καὶ τοῖς ἡσυχάζουσιν, ὅσαι σφοδρότεραι. ὕστερον δὲ καὶ τοῖς ἰατροῖς εἰθίσθη, κᾂν μὴ πρὸς κόπους ᾖ τὸ φάρμακον ὑπ’ αὐτῶν συγκείμενον, ἀλλ’ ἤτοι πρὸς ὀδύνην χρονίζουσαν ἐν τῷ βά‐ θει τοῦ σώματος ἢ δυσκινησίαν ἢ δυσαισθησίαν ἢ | |
| 15 | σκληρότητα μορίου ἢ τάσιν ἢ ὄγκον σκιῤῥώδη καλεῖν ὁμοίως, ἄκοπα καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα, μόνον ἐὰν ἔχῃ τὴν καθ’ ὑγρό‐ | |
| τητα σύστασιν ὁμοίαν τοῖς ἀκόποις, ἥτις ἐστὶ παραπλησία | 1005 | |
13.1006 | ταῖς ὑγραῖς κηρωταῖς, ὁποίαις κᾀπὶ τῶν ἐξαρθρημάτων τε καὶ καταγμάτων χρώμεθα. τῆς γὰρ τοιαύτης συστάσεως ὑγρό‐ τατον μέν ἐστι τὸ καλούμενον ὑπὸ τῶν νεωτέρων ἰατρῶν κηρέλαιον. ἐφεξῆς δ’ αὐτοῦ τὰ ἄκοπα χρίσματα καὶ μετὰ | |
| 5 | ταῦτα παχυτέραν ἔχουσα σύστασιν ἡ τῶν ὑγρῶν κηρωτὴ, εἶθ’ ἡ τῶν ἁπαλῶν τε καὶ μαλακῶν ὀνομαζομένων. ὑστάτη δὲ ἡ τῶν ἀμολύντων, ὁμοία τῇ τῶν καλουμένων ἰδίως ἐπιθεμά‐ των· οἷς ἐφεξῆς ἐστιν ἡ τῶν ἐμπλάστρων σύστασις, ἐχου‐ σῶν καὶ τούτων αὐτῶν, ἐν τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον οὐ μι‐ | |
| 10 | κρὰν διαφορὰν, ὥστ’ ἔνιοι τῶν ἰατρῶν, κηρωτομαλάγματά τινα προσηγόρευσαν, ἀπὸ τῆς συστάσεως μόνης οὕτως ὀνο‐ μάσαντες, ὅσα τῶν ἐπιτιθεμένων φαρμάκων οὐκέτι μέν ἐστιν ὑγρὰ, σκληρὰ δὲ εἰς τοσοῦτον οὐδέπω, καθάπερ αἱ ἔμπλα‐ στροι. οὐσῶν οὖν ἁπασῶν τῶν εἰρημένων διαφορῶν δηλω‐ | |
| 15 | τικῶν οὐ τῆς δυνάμεως τῶν φαρμάκων, ἀλλὰ τῆς κατὰ τὴν σύστασιν ἰδέας· τῶν ἀκόπων προσηγορία, πάλαι μὲν ἐσή‐ μανε τὴν δύναμιν τῶν φαρμάκων, ὕστερον δὲ τὴν σύστασιν. | |
| καὶ διὰ τοῦτο ἠναγκάσθησαν ἅμα διορισμοῖς ὀνομάζειν αὐτὰ, | 1006 | |
13.1007 | τουτὶ μὲν ἄκοπον, χαλαστικὸν, τουτὶ δὲ μαλακτικὸν ἢ θερ‐ μαντικὸν ἢ ἀνώδυνον ἢ μετασυγκριτικὸν προσαγορεύσαντες, ὥσπερ γε καὶ πρὸς τόδε τι πάθος ἁρμόττειν, οἷον ἰσχιάδα, παράλυσιν, πλευρῶν ὀδύνην ἢ κοινῇ πρὸς ἁπάσας ὀδύνας. | |
| 5 | αὐτοφυὲς μὲν οὖν ἐστι φάρμακον ἁπλοῦν, ἀρωγὸν ἅπασι κόποις τὸ ἔλαιον, ὃ καὶ χωρὶς προσθήκης ὀνομάζομεν, ἐπειδὴ καὶ μόνον ἦν τοῖς παλαιοῖς χρόνοις, ὕστερον δὲ τό τε κί‐ κινον ἔλαιον αὐτῷ προσετέθη παρά γε ὑμῖν. ἐν Αἰγύπτῳ γὰρ καὶ τοῦτο παλαιὸν ἦν καὶ μετὰ τὸ κίκινον αὖθις ἄλλα, | |
| 10 | τό τε ῥαφάνινον καὶ τὸ σινάπινον καὶ τὸ σησάμινον, ἕτερά τε τοιαῦτα, καθάπερ καὶ παρ’ ἡμῖν κρίνινόν τε καὶ μαστί‐ χινον καὶ σχίνινον, ὅσα τε τούτων ποικιλώτερα μέχρι καὶ τῶν μύρων. εὔδηλον οὖν ὅτι τὰ παρὰ τοῖς παλαιοῖς ἄκοπα καλούμενα φάρμακα, πάνθ’ ὑγρὰ ταῖς συστάσεσιν ἀναγκαῖον | |
| 15 | εἶναι, τοὺς μὲν ἐπιπολῆς κόπους ἐλαίου μόνου θεραπεύον‐ τος, τοὺς δὲ καὶ διὰ βάθους καὶ σφοδροτέρους, μετά τινος τῶν ἐμβαλλομένων αὐτῷ χαλαστικῶν φαρμάκων, θερμαίνειν | |
| συμμέτρως πεφυκότων, ὥσπερ ἡ χαλβάνη τε καὶ ἡ ῥητίνη | 1007 | |
13.1008 | τερμινθίνη καὶ πρὸς αὐτῇ κολοφωνία τέ τις ὀνομαζομένη καὶ φρυκτή. θερμότεραι δὲ τούτων ἐλατίνη τέ ἐστι καὶ στροβιλίνη, βραχὺ δὲ τῆς τερμινθίνης ἡ λάριξ ὑπάρχει θερ‐ μοτέρα. μίγνυται δὲ τὰ τοιαῦτα πάντα χαλαστικοῖς ἐλαίοις, | |
| 5 | ὁποῖόν ἐστι τὸ Σαβῖνον, ἐπεμβαλλομένου ποτὲ καὶ κηροῦ. χρίσμα δὲ ἄκοπόν ἐστιν ἐπὶ τῶν ἤδη διὰ βάθους ἀλγούν‐ των καὶ τὸ διὰ τοῦ σπέρματος τῆς ἐλάτης, χαμαιμήλου τε καὶ ἀνήθου καὶ ἄνθους αἰγείρου περὶ ὧν ἐφεξῆς ἐροῦμεν ὅπως σκευάζεται. καὶ τὸ σούσινον δὲ καὶ τὸ γλεύ‐ | |
| 10 | κινον καὶ τὸ κομμαγηνὸν ἐκ τῶν ἀκόπων χρισμάτων ἐστὶν, ὅσα τε διὰ πιμελῆς καὶ στέατος συντίθεται μετριώτατα μὲν χαλῶντος τοῦ ὑείου, μᾶλλον δὲ τούτων τὸ ἀλεκτορίδων καὶ τούτου μᾶλλον ἔτι τὸ χήνειον. ἰσχυρότερον δὲ στέαρ ἐστὶν ὡς θερμαίνειν σφοδρότερον ἤδη καὶ διὰ τοῦτο καὶ διαφο‐ | |
| 15 | ρεῖν ἱκανῶς τὸ λεόντειόν τε καὶ παρδάλειον. ἐν δὲ τῷ μέσῳ τούτων ἐστὶ καὶ βοείου τε καὶ αἰγείου τὸ τῶν ἀλωπέκων τε καὶ τῆς ὑαίνης. ταῦτα μὲν οὖν ἅπαντα κατὰ γένος ἐστὶ τῶν κυρίως ὀνομαζομένων ἀκόπων, ἀλλήλων διαφέροντα τῷ | |
| μᾶλλόν τε καὶ ἧττον θερμαίνειν, ὥστ’ ἔνια καὶ τὸ γένος | 1008 | |
13.1009 | ὅλον ἐκπεπτωκέναι δόξει τῶν ἀκόπων χρισμάτων, ἐπὶ τῶν μαλακῶν σωμάτων ἐξεταζόμενα, καίτοι τοῖς σκληροτέ‐ ροις, ὁποῖα τὰ τῶν ἀγροίκων ἐστιν, ὠφελιμώτατα φαινόμενα. λέλεκται γὰρ καὶ πολλάκις, ὡς τὰ σκληρὰ σώματα τῶν ἰσχυ‐ | |
| 5 | ροτέρων ἀνέχεται φαρμάκων. ὅσα δὲ μαλακὰ καὶ ὑγρὰ, κα‐ θάπερ τὰ τῶν παίδων καὶ γυναικῶν καὶ εὐνούχων, οὐ φέ‐ ρει τὴν τῶν τοιούτων φαρμάκων δύναμιν. εὔδηλον δ’ ὅτι καὶ τὰ μυράκοπα καλούμενα τῶν ἀκόπων μιγνυμένων τοῖς μύροις γίγνεται, μηδέν τι βελτίω τῶν ἄλλων ὄντα, πλὴν | |
| 10 | κατὰ τὴν εὐωδίαν. ὥσπερ οὖν εἴωθα τοῖς πρεσβυτέροις διὰ μακρᾶς πείρας βεβασανισμένα γράφειν, οὕτω καὶ νῦν πράξω τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῶν ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένων ποιη‐ σάμενος. [Τὰ ὑπ’ Ἀσκληπιάδου γεγραμμένα κατὰ τὸ | |
| 15 | δʹ. τῶν ἐκτὸς, ἄκοπά τε καὶ μυράκοπα.] Ἄκοπα πρὸς τὰς ἐκ κόπων ἀηδίας ποιεῖ καὶ νευρικαῖς συμπαθείαις. ἐχρήσατο δὲ Θεμίσων. τὸ φάρμακόν ἐστι σφόδρα καλόν. ♃ σαμψύχου | |
| ξέστην αʹ. λιβανωτίδος ξέστην αʹ. τήλεως ξέστην αʹ. καρδα‐ | 1009 | |
13.1010 | μώμου ξέστου ἥμισυ, βράθυος ξέστου ἥμισυ, οἴνου γλυκά‐ ζοντος ξέστας γʹ. ἐλαίου Βεναφράνου λίτρας γʹ. κηροῦ λί‐ τρας βʹ. τὰ ξηρὰ βαλὼν εἰς τὸν οἶνον ἔα βρέχεσθαι ἐπὶ γʹ. ἡμέρας, τῇ δ’ ἐπιούσῃ βαλὼν τὸ ἔλαιον καὶ κινήσας ἐπιμε‐ | |
| 5 | λῶς καὶ θεὶς ἐπ’ ἀνθράκων, ἕψε κινῶν. καὶ ὅταν συνεχῶς ἀναβράσῃ, ἔκθλιβε τὸ ὑγρὸν καὶ τὸν κηρὸν κατακνήσας καὶ εἰς τοῦτο ἐπιβαλὼν καὶ πάλιν ἐπιθεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ, ἕψε. καὶ ὅταν τακῇ ὁ κηρὸς, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἔα ψυγῆναι, καὶ ἀναψύξας ἀπόθου εἰς ἄγγος ὑέλινον ἢ κασσιτέρινον καὶ | |
| 10 | χρῶ, ποτὲ μὲν ἀκράτῳ, ποτὲ δὲ καὶ ἀνιεμένῳ ἑνὶ τῶν μύ‐ ρων. ἄλλο. ♃ σαμψύχου ξέστην αʹ. λιβανωτίδος ξέστην αʹ. τήλεως ξέστην αʹ. δάφνης ἀκρεμόνων λίτρας ἓξ, σχοίνου ἄν‐ θους γο γʹ. οἴνου παλαιοῦ ξέστας γʹ. ἐλαίου γλυκέος ξέ‐ στας γʹ. σικύου ἀγρίου τῆς ῥίζης, νάρδου Κελτικῆς ἀνὰ λί‐ | |
| 15 | τρας ἥμισυ, κηροῦ λίτρας γʹ. σκεύαζε καὶ χρῶ καθὰ προεί‐ ρηται. ἄλλο φάρμακον ἐπιτετευγμένον. ποιεῖ καὶ παρέτοις, τρομώδεσι καὶ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν συμπάθειαν. ἐχρήσατό | |
| γε Μήνιος Ῥοῦφος. ποιεῖ ποδαγρικοῖς, ἀρθριτικοῖς, ἰσχιαδι‐ | 1010 | |
13.1011 | κοῖς, ὥστε τῆς ὅλης ἀπαλλάττειν διαθέσεως. ἡ χρῆσις ἐν δια‐ λείμμασιν. ἐν δὲ τοῖς παροξυσμοῖς ἀνιεμένῳ χρώμεθα τῷ φαρμάκῳ. ♃ σαμψύχου ξε. βʹ. τήλεως ξε. αʹ. λιβανωτίδος ξε. αʹ 𐅶ʹʹ. μελιλώτου ξέστην αʹ. Ἰλλυρικῆς λίτραν αʹ. κυπέ‐ | |
| 5 | ρου λίτραν αʹ. βράθυος λίτραν αʹ. κάγχρυος λίτραν αʹ. καρ‐ δαμώμου ἡμίλιτρον, σχοίνου ἄνθους ἡμίλιτρον, κασσίας ἡμί‐ λιτρον, ἀβροτόνου ἡμίλιτρον, μύρτων καρποῦ ἡμίλιτρον, δά‐ φνης καρποῦ ἡμίλιτρον. πάντα θλάσας καὶ βαλὼν εἰς ἄγ‐ γος διπλοῦν μυρεψικὸν, ἐπίβαλλε οἴνου τμωλίτου ξε. ηʹ. ἔα | |
| 10 | βρέχεσθαι ἐπὶ ἡμέρας γʹ. εἶτ’ ἐπίβαλλε ἐλαίου Σαβίνου λί‐ τρας ιστʹ. ἰρίνου λίτραν αʹ. σχινίνου λίτραν αʹ. Συριακοῦ λίτραν αʹ. γλευκίνου λίτραν αʹ. μυρσίνου λίτραν αʹ. δαφνί‐ νου λίτραν αʹ. καὶ θεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψε, ἔπειτα τὸ ὑγρὸν ἐκθλίψας τῶν ἡψημένων, ἐξέρα εἰς ἕτερον ἀγγεῖον καὶ πά‐ | |
| 15 | λιν ἕψε, χωρὶς τῶν ἀφεψημένων, ἐπιβαλὼν κηροῦ ἡμίλιτρον, ῥητίνης λάρικος λίτραν αʹ. σμύρνης στακτῆς ἀνὰ λίτραν αʹ. τακέντων δὲ τούτων, χρῶ καθὰ προείρηται. ἄλλο. ♃ σαμ‐ | |
| ψύχου λίτρας βʹ. τήλεως ξε. βʹ. λιβανωτίδος ξε. βʹ. βράθυος | 1011 | |
13.1012 | λίτρας βʹ. ξε. βʹ. μελιλώτου λίτρας βʹ. κυπέρου λίτραν αʹ. ἴρεως Μακεδονικῆς λίτραν αʹ. κάγχρυος λίτραν αʹ. καρδαμώ‐ μου λίτραν αʹ. καλάμου ἀρωματικοῦ ἡμίλιτρον, σχοίνου ἄνθους ἡμίλιτρον, κασσίας σύριγγος, κόστου, ἐλελισφάκου ἀνὰ | |
| 5 | ἡμίλιτρον, δαφνίδων ἡμίλιτρον, σικύου ἀγρίου τῆς ῥίζης ἡμί‐ λιτρον, μυρσίνης ἀκρεμόνων ἡμίλιτρον, οἴνου Τμωλίτου εὐ‐ ώδους ξέστας ηʹ. ἐλαίου Σαβίνου λίτρας κδʹ. ἰρίνου λίτραν αʹ, κυπρίνου λίτραν αʹ. σχινίνου λίτραν αʹ. γλευκίνου λι. αʹ. μυρσίνου λι. αʹ. ἀμμωνιακοῦ ἢ ἀμαρακίνου λίτραν αʹ. ἡδυ‐ | |
| 10 | χρόου λίτραν αʹ. μαλαβαθρίνου λίτραν αʹ. σμύρνης στακτῆς λίτραν αʹ. ὀποβαλσάμου λίτραν αʹ. κηροῦ λίτρας ιεʹ. τὰ ξηρὰ βρέχεται, καθάπερ προείρηται ἐπὶ ἡμέρας τρεῖς καὶ τούτοις ἐπιβάλλεται τὸ ἔλαιον καὶ τὰ πολλὰ τῶν μύρων. τὸ δὲ μαλαβάθρινον καὶ ἀμαράκινον καὶ ἡδύχροον καὶ ἡ | |
| 15 | στακτὴ καὶ τὸ ὀποβάλσαμον ἔσχατα φυλάττεται, ὥστε κατὰ τὴν τοῦ φαρμάκου σκευασίαν, ἤδη τοῦ κηροῦ τακέντος, ταῦτα ἐπιβάλλεσθαι. πῶς δὲ χρὴ σκευάζειν καὶ τίνι τρόπῳ χρηστέον | |
| τῷ φαρμάκῳ ἤδη δεδήλωται. ἄκοπον τὸ διὰ τοῦ μέλιτος | 1012 | |
13.1013 | ἐπιγραφόμενον. ποιεῖ πρὸς τὰς κοπώδεις ἀηδίας καὶ τὰς τῶν νεύρων συνολκάς. ποιεῖ ὀπισθοτονικοῖς, κυνικῶς σπωμένοις, λέγεται τετράμυρον. ♃ μέλιτος γο γʹ. ἰρίνου γο γʹ. ῥοδίνου γο γʹ. κυπρίνου γο γʹ. γλευκίνου γο γʹ. κηροῦ γο γʹ. τερμιν‐ | |
| 5 | θίνης γο γʹ. ἕψε χωρὶς τὸ μέλι. τὰ δὲ τηκτὰ τῆκε καὶ βαλὼν εἰς θυείαν ἀνάκοπτε ὁμοῦ πάντα καὶ λεάνας ἀνελόμενος χρῶ. ἄλλο. ♃ κυπρίνου, ἰρίνου, ῥοδίνου, γλευκίνου, ἑκάστου κοτύλας στʹ. κηροῦ 𐅻 κδʹ. τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. μέλιτος 𐅻 στʹ. σκεύαζε καὶ χρῶ καθὰ προείρηται. ἄλλο καλεῖται ληξοπύρε‐ | |
| 10 | τον. ♃ ῥοδίνου κοτύλας δʹ. ἰρίνου δʹ. γλευκίνου δʹ. κυπρί‐ νου κοτύλας δʹ. κηροῦ 𐅻 ιβʹ. τερμινθίνης 𐅻 ιδʹ. σμύρνης στακτῆς 𐅻 δʹ. μέλιτος ἑφθοῦ 𐅻 ιστʹ. σκεύαζε καθὰ προεί‐ ρηται. ἄλλο ἐκ τῶν Ἀφροδισέως. ♃ ῥοδίνου κοτύλας δʹ. ἰρίνου κοτύλας δʹ. κυπρίνου κοτύλας δʹ. κηροῦ 𐅻 ιβʹ. γλευ‐ | |
| 15 | κίνου κοτύλας δʹ. στέατος χηνείου 𐅻 ιβʹ. τερμινθίνης 𐅻 δʹ. στακτῆς 𐅻 δʹ. ὀποβαλσάμου 𐅻 βʹ. μέλιτος ἑφθοῦ 𐅻 ηʹ. | |
| σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλο ἄκοπον δυσῶδες λεγόμενον πρὸς | 1013 | |
13.1014 | τὰς διαθέσεις τὰς προειρημένας. ♃ κηροῦ 𐅻 ηʹ. τερμινθίνης 𐅻 ηʹ. χαλβάνης 𐅻 στʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 ηʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον καὶ χρῶ καὶ ἀκράτῳ καὶ ἀνιεμένῳ. ἄλλο πρὸς | |
| 5 | πᾶσαν νευρικὴν συμπάθειαν. ♃ ῥητίνης τερμινθίνης 𐅻 νστʹ. κηροῦ 𐅻 κηʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 λβʹ. χαλβάνης 𐅻 λβʹ. μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 κδʹ. μέλιτος ἑφθοῦ 𐅻 κδʹ. ἐλαίου πα‐ λαιοῦ κοτύλας βʹ. ἀμμωνιακὸν ὄξει διαλύεται. ἄλλο. ♃ κηροῦ 𐅻 κδʹ. τερμινθίνης 𐅻 κδʹ. χαλβάνης 𐅻 στʹ. ἀμμωνιακοῦ | |
| 10 | θυμιάματος 𐅻 στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. μυελοῦ ἐλα‐ φείου 𐅻 ηʹ. στύρακος 𐅻 ιστʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλο. ♃ κηροῦ 𐅻 κδʹ ἢ κηʹ. τερμινθίνης 𐅻 ιστʹ. χαλβάνης 𐅻 στʹ. στύρακος 𐅻 ηʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κοτύλας βʹ. μέλιτος κο. αʹ 𐅶ʹʹ. μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 ηʹ. ἁλὸς ἄνθους ὅσον ἐξαρκεῖ, | |
| 15 | ὄξει τὸ ἀμμωνιακὸν διάλυε. ἄλλο ἰσχιαδικοῖς, ὀπισθοτονι‐ κοῖς καὶ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν συμπάθειαν. ♃ κηροῦ γο στʹ. | |
| τερμινθίνης λίτραν αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο αʹ. ὀπο‐ | 1014 | |
13.1015 | πάνακος γο βʹ. χαλβάνης γο βʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο βʹ. μυε‐ λοῦ ταυρείου γο βʹ. οἰσύπου γο βʹ. ἐλαίου ἰρίνου κο. αʹ. μέλιτος γο γʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλο πρὸς τὰς ἄγαν κοπώδεις διαθέσεις καὶ τὰς τῶν νεύρων συνολκάς. ♃ κη‐ | |
| 5 | ροῦ 𐅻 νʹ. τερμινθίνης 𐅻 κεʹ. ἀφρονίτρου 𐅻 στʹ. οἰσύπου 𐅻 στʹ. μέλιτος ἑφθοῦ 𐅻 στʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 στʹ. μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 στʹ. χαλβάνης 𐅻 στʹ. στέατος ταυρείου 𐅻 στʹ. δαφνίδων ξηρῶν 𐅻 στʹ. ἐλαίου κοτύλην αʹ. οἴνου ἀθαλάσσου κοτύλην αʹ. σκεύαζε κατὰ τρό‐ | |
| 10 | πον. ἄλλο Ἀκουντιανὸν ἐπιγραφόμενον. ♃ κηροῦ γο βʹ. χαλβάνης γο γʹ. νίτρου γο γʹ. τερμινθίνης ὑγρᾶς γο γʹ. οἰ‐ σύπου γο βʹ. στέατος ταυρείου οὐγγίας βʹ. ἐλαίου κυπρίνου γο δʹ. ἐλαίου μηλίνου γο δʹ. ἰρίνου γο δʹ. μέλιτος γο δʹ. ἐλαίου κοινοῦ γο στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ γο δʹ. ἀμμωνιακοῦ | |
| 15 | θυμιάματος γο αʹ. λιβάνου γο αʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλο. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ ξε. αʹ 𐅶ʹʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. ἀμμω‐ | |
| νιακοῦ θυμιάματος γο βʹ. κηροῦ ἡμίλιτρον, χαλβάνης γο γʹ. | 1015 | |
13.1016 | οἰσύπου γο βʹ. λιβάνου γο αʹ. ἰοῦ γο βʹ. μέλιτος κοτύλας βʹ. ἄλλως γο δʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο γʹ. στέατος χηνείου γο βʹ. οἴνου κοτύλας βʹ. ἀφρονίτρου γο βʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλο χλωράκοπον. ποιεῖ ὀπισθοτονικοῖς, ἰσχιαδικοῖς, παρ‐ | |
| 5 | έτοις, τρομώδεσι. ♃ σμύρνης 𐅻 δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάμα‐ τος 𐅻 δʹ. λιβάνου 𐅻 δʹ. νίτρου 𐅻 δʹ. ἰοῦ 𐅻 δʹ. ὀποπά‐ νακος οὐγγίας ιʹ. χαλβάνης οὐγγίας δʹ. τερμινθίνης λίτρας βʹ. κηροῦ λίτρας βʹ. μαλαβαθρίνου μύρου, ξέστου ἥμισυ, κυπρί‐ νου, ξέστου ἥμισυ, ὄξους ὅσον ἐξαρκεῖ, ἀμμωνιακὸν, σμύρ‐ | |
| 10 | ναν, νίτρον διάλυε, καὶ ὅταν αὐτὰ διαλυθῇ, ἐπίβαλλε τού‐ τοις ὀποπάνακα, χαλβάνην. λεανθεῖσι τούτοις ἐπίβαλλε τὰ τηκτὰ καὶ μίξας ἀνελόμενος χρῶ. ἄλλο. ♃ σμύρνης 𐅻 δʹ. τερμινθίνης λίτρας βʹ. κηροῦ 𐅻 βʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος, λιβάνου, νίτρου, ἰοῦ ἀνὰ 𐅻 δʹ. μύρου μηλίνου ξέστου ἥμισυ, | |
| 15 | κυπρίνου οὐγγίας γʹ. ἰρίνου γο γʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξέστας γʹ. ὀποπάνακος γο γʹ. χαλβάνης γο δʹ. ὄξους τὸ ἱκανὸν, σκεύαζε | |
| καθὰ προείρηται. ἄλλο πρὸς τὰς κεχρονισμένας διαθέσεις, | 1016 | |
13.1017 | σφόδρα γενναῖον. ♃ κηροῦ μνᾶν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξέστας δʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. σμύρνης οὐγγίας δʹ. λιβάνου, ὀποπά‐ νακος, σικύου ἀγρίου ῥίζης, ἰοῦ, νίτρου ἀνὰ οὐγγίας δʹ. πε‐ πέρεως λευκοῦ γο βʹ. χαλβάνης οὐγγίας δʹ. μυελοῦ ἐλαφείου | |
| 5 | οὐγγίας δʹ. μύρου κυπρίνου οὐγγίας δʹ. μύρου ἰρίνου οὐγ‐ γίας δʹ. μύρου μηλίνου οὐγγίας δʹ. πηγάνου χλωροῦ τῶν ἀκρεμόνων οὐγγίας γʹ. ὄξους τὸ ἱκανόν. σικύου ἀγρίου τὰς ῥίζας καὶ τὸ πήγανον ἕψε μετὰ τοῦ ὄξους, ἔπειτα τὸ ὑγρὸν ἐκθλίψας ἐπίβαλλε τοῖς ξηροῖς, καὶ λεάνας ἐπιμελῶς ἀνα‐ | |
| 10 | λάμβανε τοῖς τηκτοῖς καὶ χρῶ ποτε μὲν ἀκράτῳ τῷ φαρ‐ μάκῳ, ἔστι δὲ ὅτε καὶ ἀνιεμένῳ. τοῦτο δὲ γίνεται κατὰ λό‐ γον τῶν ὑποκειμένων διαθέσεων. ἄλλο Βάσσου φάρμακον ἐπιτετευγμένον. τούτῳ αὐτῷ χρησάμενος πρότερον παραλυ‐ θεὶς διεσώθη. ♃ ἐλαίου μυρσίνου οὐγγίας δʹ. κυπρίνου οὐγ‐ | |
| 15 | γίας δʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. χαλκάνθου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. χαλβάνης γο γʹ. μάννης οὐγγίας δʹ. ὀποπάνακος οὐγγίας βʹ. βρυωνίας | |
| ῥίζης γο δʹ. ἰοῦ οὐγγίας δʹ. ἀφρονίτρου οὐγγίας δʹ. πεπέρεως | 1017 | |
13.1018 | γο βʹ. πυρέθρου οὐγγίας δʹ. στέατος ἐρίφου γο στʹ. εὐφορ‐ βίου οὐγγίας δʹ. ὄξους τὸ ἱκανὸν, ἕψε βρυωνίαν, πύρεθρον μετὰ ὄξους, ἔπειτα τὸ ὑγρὸν ἐκθλίψας καὶ τοῖς ξηροῖς ἐπι‐ βαλὼν καὶ λεάνας ἐπιμελῶς ἀναλάμβανε τοῖς τηκτοῖς. ἡ χρῆ‐ | |
| 5 | σις δεδήλωται. ἄλλο τὸ διὰ τοῦ καστορίου παρέτοις καὶ πρὸς τὰς κεχρονισμένας διαθέσεις. ♃ οἰσύπου γο γʹ. μυελοῦ ἐλα‐ φείου οὐγγίας δʹ. τερμινθίνης γο γʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο βʹ. χαλβάνης οὐγγίας βʹ. καστορίου γο βʹ. πεπέρεως λευ‐ κοῦ γο βʹ. εὐφορβίου οὐγγίας βʹ. ἀδάρκης γο βʹ. νίτρου ἀφροῦ | |
| 10 | οὐγγίας βʹ. ὀποπάνακος γο βʹ. ἐλαίου στυρακίνου γο αʹ. ἐλαίου ἰρίνου γο βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ κο. αʹ. κηροῦ λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. συν‐ τίθει κατὰ τρόπον. ἄλλο, ᾧ ἐχρήσατο Βάσσος, παρα‐ λυθεὶς πολλῷ χρόνῳ καὶ τῆς τοιαύτης νόσου ἀπηλλάγη. ♃ ἐλαίου μυρσίνου γο δʹ. μηλίνου γο δʹ. κυπρίνου γο δʹ. ἐλαίου | |
| 15 | παλαιοῦ ἡμίλιτρον, κηροῦ λίτραν μίαν, τερμινθίνης ἡμίλι‐ τρον, χαλβάνης γο εʹ. λιβάνου οὐγγίας δʹ. ὀποπάνακος γο βʹ. | |
| ἰοῦ γο βʹ. βρυωνίας ῥίζης γο δʹ. ἀφρονίτρου γο δʹ. πεπέρεως | 1018 | |
13.1019 | γο βʹ. πυρέθρου γο βʹ. στέατος ἐρίφου γο στʹ. εὐφορβίου γο αʹ. ὄξους τὸ αὔταρκες. ἡ σύνθεσις κοινὴ τῶν τοιούτων φαρμά‐ κων. ἄλλο σύγχρισμα ποδαγρικῶν, ἀρθριτικῶν τὸ διὰ τῶν ἁλῶν ἀπαλλάττει τῆς ὅλης διαθέσεως. ἡ χρῆσις καθ’ ἡμέ‐ | |
| 5 | ραν. ♃ ἁλῶν ῥυπαρῶν, τουτέστιν αὐτῆς τῆς γῆς λίτραν αʹ. στυπτηρίας σχιστῆς λίτραν αʹ. τρυγὸς οἴνου Ἰταλικοῦ ξε. αʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους γο δʹ. τρῖβε τὰ ξηρὰ φιλοπόνως καὶ τὴν τρύγα ἐπιβαλὼν καὶ λεάνας ἐπιμελῶς ἐπίβαλλε τοῖς λεαν‐ θεῖσιν ἐλαίου παλαιοῦ ξε. αʹ. καὶ ἀνακόψας, ἀνελόμενος χρῶ. | |
| 10 | ἐν ἄλλαις γραφαῖς ἀναλαμβάνεται μέλιτι Ἀττικῷ. ἄλλο. ♃ ἁλῶν ῥυπαρῶν γο γʹ. στυπτηρίας σχιστῆς οὐγγίας γʹ. λίθου Ἀσίου τοῦ ἄνθους οὐγγίας γʹ. λιβανωτοῦ οὐγγίας ἥμισυ ἢ γο στʹ. σμύρνης οὐγγίας ἥμισυ ἢ γο στʹ. τρυγὸς οἴνου Ἰτα‐ λικοῦ ξέστου ἥμισυ, σκεύαζε καθὰ προείρηται. ἄλλο σύγχρισμα | |
| 15 | τὸ συντεθὲν Πατρόκλῳ Καίσαρος ἀπελευθέρῳ ἀπαλλάττει τῆς ὅλης διαθέσεως. ἡ χρῆσις καθ’ ἡμέραν καὶ πρωῒ πρὸ βαλανείου καὶ μετὰ τὸ βαλανεῖον καὶ περὶ ἑσπέραν. λαβόν‐ | |
| τας χρὴ τοῦ φαρμάκου ὅσον ἐξαρκεῖ διαλύσαντας ἀλείφειν | 1019 | |
13.1020 | τοὺς πόδας καὶ ἀνατρίβειν χωρὶς περιθλάσεως. ♃ λιβάνου 𐅻 ιʹ. πεπέρεως λευκοῦ 𐅻 ιʹ. ἀφρονίτρου 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 στʹ. ὄξους τὸ ἱκανὸν, ἐλαίου κυπρίνου κο. αʹ 𐅶ʹʹ. τὰ ξηρὰ κόπτεται καὶ σήθεται | |
| 5 | λεπτοτάτῳ κοσκίνῳ, τὰ δὲ λοιπὰ ὄξει διαλύεται καὶ λεαίνε‐ ται, εἶθ’ ὁμοῦ πάντα μίγνυται καὶ λεανθεῖσιν ἐπιβάλλεται τὸ κύπρινον, ἀνελόμενοι δὲ χρώμεθα. ἄλλο. ♃ λιβάνου 𐅻 ηʹ. σμύρνης 𐅻 ηʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος 𐅻 ηʹ. στυπτηρίας σχιστῆς, πεπέρεως λευκοῦ ἀνὰ 𐅻 ηʹ. νίτρου 𐅻 ηʹ. ὄξους τὸ | |
| 10 | ἱκανὸν, ἐλαίου κυπρίνου κο. βʹ. κηροῦ ἡμίλιτρον. τὰ τηκτὰ τήκεται καὶ τοῖς λεανθεῖσιν ἐπιβάλλεται. ἄλλο τὸ τοῦ Νεα‐ πολίτου, φάρμακον ἐπιτετευγμένον ἰσχιαδικοῖς, ἀρθριτικοῖς, ποδαγρικοῖς, ἀπαλλάττει τῆς ὅλης διαθέσεως. ♃ λιβάνου οὐγ‐ γίας βʹ. πεπέρεως λευκοῦ οὐγγίας βʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάμα‐ | |
| 15 | τος οὐγγίας βʹ. σμύρνης οὐγγίας βʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους οὐγγίας βʹ. στυπτηρίας σχιστῆς οὐγγίας βʹ. νίτρου οὐγγίας βʹ. κενταυρίου χυλοῦ οὐγγίας βʹ. τρυγὸς οἴνου Ἰταλικοῦ ξε. αʹ. | |
| ἐλαίου κυπρίνου, δαφνίνου, μυρσίνου, στυρακίνου, κηροῦ | 1020 | |
13.1021 | ἀνὰ λίτραν αʹ. τερμινθίνης ἡμίλιτρον, χαλβάνης οὐγγίαν αʹ. ὀποπάνακος οὐγγίας ἥμισυ, τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν λεανθέντων. ἄλλο. συνετέθη Δομιτίῳ Νιγρίνῳ, ἀπαλλάττει τῆς ὅλης δια‐ θέσεως. ♃ σμύρνης στακτῆς οὐγγίας βʹ. λιβάνου οὐγγίας βʹ. | |
| 5 | ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος οὐγγίαν αʹ. νίτρου ἐρυθροῦ ἢ ἁλῶν ῥυπαρῶν οὐγγίας βʹ. στυπτηρίας σχιστῆς οὐγγίας βʹ. λίθου Ἀσίου ἄνθους οὐγγίας βʹ. κολοκυνθίδος ἐντεριώνης γο βʹ. μανδραγόρου χυλοῦ γο βʹ. μέλιτος γο βʹ. εὐφορβίου οὐγγίας βʹ. μύρου κροκίνου οὐγγίας στʹ. μηλίνου οὐγγίας στʹ. στυ‐ | |
| 10 | ρακίνου οὐγγίας στʹ. μαλαβαθρίνου οὐγγίας στʹ. δα‐ φνίνου οὐγγίας στʹ. γλευκίνου οὐγγίας στʹ. ἡδυχρόου οὐγγίας στʹ. ἀμαρακίνου γο στʹ. στέατος φώκης γο στʹ. μὴ παρόντος τούτου, χρηστέον μυελῷ ἐλαφείῳ παλαιοτάτῳ, κηροῦ λίτραν αʹ. χαλβάνης γο αʹ. τερμινθίνης ἡμίλιτρον, ὀποπάνακος οὐγ‐ | |
| 15 | γίας ἥμισυ, τρυγὸς οἴνου Ἰταλικοῦ ξέστην αʹ. σκεύαζε κα‐ θὼς ἄνω εἴρηται. ταύτῃ τῇ σκευασίᾳ χρηστέον ἐπὶ τῇ Σα‐ | |
| βερνίῳ Οὐαλέντι σκευασθείσῃ ποδάρκῃ, ἥτις ἐπιγράφεται | 1021 | |
13.1022 | Πομπηίου πολυτελής. τὸ διὰ τῆς αἰγείρου, ἰσχιαδι‐ κοῖς, ἀρθριτικοῖς, παρετικοῖς, τρομώδεσι, ποιεῖ καὶ πρὸς χρῆ‐ σιν καθημερινήν. ♃ αἰγείρου ἀκρεμόνων μνᾶν αʹ. σικύου ἀγρίου ῥίζης λίτρας δʹ. κασσίας σύριγγος λίτρας βʹ. μύρου | |
| 5 | κροκίνου λίτρας βʹ. κρόκου γο γʹ. οἴνου εὐώδους ξε. ιβʹ. ἐλαίου Σαβίνου ξε. ιʹ. σαμψύχου λίτρας δʹ. κηροῦ λίτρας δʹ. τοὺς ἀκρέμονας τῆς αἰγείρου κόψας ἐπιμελῶς, ἔχε ἐν ἀγγείῳ δι‐ πλῷ μυρεψικῷ καὶ τούτοις ἐπίβαλλε σάμψυχον, ῥίζαν σι‐ κύου κόψας παχυμερῶς καὶ τούτοις ἐπίβαλλε τὸν οἶνον καὶ | |
| 10 | πάντα ἔα βρέχεσθαι ἐπὶ ἡμέρας θʹ. τῇ δ’ ἐπιούσῃ ἐπιβα‐ λὼν τὸ ἔλαιον καὶ ἀνακόψας ἐπιμελῶς ἕψε, πυρὶ χρώμενος μαλακῷ. ἔπειτα τὸ ὑγρὸν ἐκθλίψας καὶ τούτῳ ἐπιβαλὼν κηρὸν κατακεκνησμένον καὶ μυελὸν λεανθέντα καὶ θεὶς ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψε· ὅταν δὲ τακῇ, ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἐπίβαλλε | |
| 15 | τὸ κρόκινον, κινῶν συνεχῶς. τὸ δὲ κρόκινον λεάνας, ἀνα‐ λάμβανε αἵματι χερσαίας χελώνης, ὥστε ἔχειν ἐλαίου πα‐ λαιοῦ τὸ πάχος. σφάζεται δὲ ἡ χελώνη κατὰ τὴν κατακλεῖδα | |
| καλάμῳ ἀποξανθέντι ἀμφότερα τὰ μέρη. τὰ δὲ τηκτὰ τῷ | 1022 | |
13.1023 | κρόκῳ ἐπιβαλὼν καὶ ἀνακόψας, ἀνελόμενος χρῶ. τὸ φάρ‐ μακον ἀπαλλάττει τῆς ὅλης διαθέσεως. μᾶλλον δὲ βέλτιον γίνεται, εἰ προσλάβοι τοῦ τῆς χελώνης αἵματος δαψιλῶς. ἄλλο, ποιεῖ πρὸς τὰς ἐκ περιψύξεως ἀηδίας καὶ τὰς ἐκ πλη‐ | |
| 5 | γῶν περιθλάσεις. ♃ αἰγείρου ἀκρεμόνων μνᾶν αʹ. σικύου ἀγρίου ῥίζης λίτρας δʹ. κασσίας σύριγγος λίτρας βʹ. μυελοῦ ἐλαφείου λίτρας βʹ. κρόκου λίτρας γʹ. οἴνου εὐώδους ξε. ιβʹ. ἐλαίου λίτρας ιʹ. σαμψύχου λίτρας δʹ. κηροῦ λίτρας δʹ. αἵ‐ ματος χερσαίας χελώνης ὅσον ἂν βάλῃς, ὠφελήσεις τὸ φάρ‐ | |
| 10 | μακον, σκεύαζε καθὰ προείρηται. ἄλλο ἄκοπον τὸ διὰ τῶν φρύνων. τούτῳ ἐχρήσατο ἀνὴρ ξυστικὸς καὶ ἀκόπῳ καὶ μα‐ λάγματι καὶ τῆς ὅλης ἀπηλλάγη διαθέσεως. τὰ δὲ τῆς σκευ‐ ασίας ἔχει οὕτως. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ Σαβίνου λίτρας γʹ. σι‐ κύου ἀγρίου ῥίζης λίτρας γʹ. κηροῦ λίτρας γʹ. ἀποχύματος | |
| 15 | λίτρας γʹ. στέατος ὑείου παλαιοῦ λίτρας γʹ. βατράχων φρυ‐ νίχων τῶν μεγάλων ἀριθμῷ γʹ. ἢ εἰ μή γε, τῶν μικρῶν εʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο γʹ. ἀφρονίτρου γο γʹ. θείου ἀπύρου γο γʹ. | |
| ἐλαίου δαφνίνου οὐγγίας γʹ. ἐλαίου ἰρίνου γο γʹ. μύρου μα‐ | 1023 | |
13.1024 | λαβαθρίνου λίτραν αʹ. σαμψύχου λίτραν αʹ. τὰς ῥίζας τέ‐ μνων εἰς παχέα καὶ βαλὼν σὺν τῷ σαμψύχῳ εἰς τὸ ἔλαιον καὶ θεὶς ἐπ’ ἀνθράκων ἕψε καὶ ὅταν ἀναξηρανθῶσιν αἱ ῥί‐ ζαι, ἔκθλιβε τὸ ὑγρὸν καὶ τὰς μὲν ῥίζας καὶ τὸ σάμψυχον | |
| 5 | ἀπόῤῥιπτε. τοὺς δὲ βατράχους καθεὶς εἰς σπυρίδιον πλεκτὸν καὶ τούτου τὰ χείλη συῤῥάψας καὶ θεὶς εἰς τὸ ἐκθλιβὲν ἔλαιον καὶ πάλιν θεὶς τὸ ἀγγεῖον ἐπὶ τὸ πῦρ, πωμαζόμε‐ νον. ἱκανοῦ δὲ διαστήματος γενομένου, ὥστε τοὺς βατράχους ἀποτακῆναι, τὸ σπυρίδιον βαστάσας καὶ τὸ ὑγρὸν ἐκθλίψας | |
| 10 | ῥῖπτε τὸ σπυρίδιον. τῷ δ’ ὑπολειφθέντι ἐλαίῳ ἐπίβαλλε τὰ τηκτὰ κινῶν συνεχῶς. ἔσχατον ἐπίβαλλε μυελὸν καὶ χαλ‐ βάνην καὶ ὅταν διαλυθῇ ἄρας ἀπὸ τοῦ πυρὸς καὶ ποσῶς ἐάσας ψυγῆναι κατάπασσε τὰ ξηρὰ κοπέντα καὶ σησθέντα λεπτοτάτῳ κοσκίνῳ κινῶν συνεχῶς καὶ εἰς θυείαν ἐξεράσας | |
| 15 | καὶ ἀνακόψας, ἐπίβαλλε μαλαβαθρίνου μύρου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. καὶ ἀνακόψας, ἀνελόμενος εἰς ἀγγεῖον μολυβδοῦν, ἀδιάπνευ‐ στον φύλαττε. χρηστέον δὲ τῷ φαρμάκῳ, ὅτε μὲν ὡς μαλά‐ | |
| γματι παρακμῆς γενομένης. ἔστι δ’ ὅτε καὶ συγχρίσματι. | 1024 | |
13.1025 | λαβόντες γὰρ τοῦ φαρμάκου ὅσον ἐξαρκεῖ, διαλύσαντες μύρῳ καὶ ποιήσαντες κηρωτῆς ὑγρᾶς τὸ πάχος χρώμεθα. ἄλλο τὸ τοῦ Ἁλιέως, φάρμακον ἐπιτετευγμένον, ἐν ᾧ Ἁλιεὺς διατρίβων καὶ ὑπὸ τοῦ πάθους συνεχόμενος ἐπὶ | |
| 5 | τοσοῦτον, ὥστε τὸ σωμάτιον διαστραφῆναι, ἐχρήσατο τῷ φαρμάκῳ καὶ τῆς ὅλης ἀπηλλάγη διαθέσεως. ἐδόθη ἡ σκευ‐ ασία, Οὐαλερίῳ Παυλίνῳ. ἔχει δὲ οὕτως. ♃ ἐλαίου Σαβίνου λίτρας γʹ. αἰγείρου ἀκρεμόνων λίτραν αʹ. μὴ παρόν‐ των τῶν ἀκρεμόνων, χρηστέον σαμψύχῳ, ὥστε εἶναι τῆς | |
| 10 | σαμψύχου διπλοῦν. ἔχει δὲ καὶ σαμψύχου λίτραν αʹ. κυπρί‐ νου λίτραν αʹ. ἰρίνου λίτραν αʹ. μαστίχης λίτραν αʹ. σμύρ‐ νης στακτῆς ἡμίλιτρον, κηροῦ λίτρας γʹ. ἀποχύματος λίτρας γʹ. λίπους ὑείου λιπαροῦ λίτρας γʹ. θείου ἀπύρου γο γʹ. νί‐ τρου ἀφροῦ γο γʹ. χαλβάνης λίτρας γʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο δʹ. | |
| 15 | χελωνῶν χερσαίων ιʹ. τὸ αἷμα ἐμβάλλειν χρὴ, σκευασθέντι τῷ φαρμάκῳ καὶ ἤδη τριβομένῳ. σκευάζειν δὲ δεῖ, καθάπερ εἴρηται. ἐν δὲ τῇ χρήσει τοῦ φαρμάκου, αἴροντας χρὴ λίτραν | |
| αʹ. τούτῳ ἐπιβάλλειν ἡδύσματος χάριν ὀποβαλσάμου γο γʹ. | 1025 | |
13.1026 | καὶ μύρου μαλαβαθρίνου γο αʹ. τοῦτο πρὸς τὰς καθ’ ἡμέρας χρήσεις, οὕτως σκευάζεται. ἄλλο τὸ τοῦ Ἁλιέως. παραπε‐ ποιημένον ὑπὸ Οὐαλερίου Παυλίνου. ♃ κηροῦ λίτρας γʹ. σικύου ἀγρίου ῥίζης λίτρας γʹ. ἀποχύματος λίτρας γʹ. στέατος | |
| 5 | ὑείου λιπαροῦ λίτρας γʹ. ἐλαίου Σαβίνου λίτρας γʹ. κυπρί‐ νου λίτραν αʹ. σουσίνου λίτραν αʹ. κροκίνου λίτραν αʹ. μα‐ στίχης λίτραν αʹ. στακτῆς ἡμίλιτρον, μυελοῦ ἐλαφείου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. χαλβάνης λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. φρύνους εʹ. σαμψύχου ἢ αἰγεί‐ ρου ἀκρεμόνων λίτρας γʹ. θείου ἀπύρου γο γʹ. ἀφρονίτρου | |
| 10 | γο γʹ. χελωνῶν πλειόνων τὸ αἷμα. σκεύαζε καθὰ προείρηται. ἄλλο Φλαβίου Κλήμεντος, φάρμακον ἐπιτετευγμένον. τούτῳ ἴσμεν ἀνθρώπους διεστραμμένους ὅλον τὸ σῶμα ὑπὸ ποδά‐ γρας καὶ χειράγρας χρησαμένους, ἐπὶ τοσοῦτον σωθέντας, ὥστε ἀλωβήτους περιπατῆσαι. ♃ ἐλαίου Σαβίνου λίτρας ιβʹ. | |
| 15 | σικύου ἀγρίου τῆς ῥίζης λίτρας ιβʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. τερμιν‐ θίνης λίτραν αʹ. μυελοῦ ἐλαφείου λίτραν αʹ. χαλβάνης λίτραν αʹ. βατράχους ἀριθμῷ στʹ. τὸ ἔλαιον διαιροῦμεν καὶ ὅπου | |
| μὲν ἑψοῦμεν τοὺς βατράχους, ὅπου δὲ τὰς ῥίζας, ἔπειτα τὸ | 1026 | |
13.1027 | ὑγρὸν διυλίσαντες, χρώμεθα πρὸς τὴν τοῦ φαρμάκου σκευ‐ ασίαν, χρώμεθα δὲ τῷ φαρμάκῳ ὡς ἀκόπῳ. τοῦτο τὸ φάρ‐ μακον Οὐαλερίῳ Παυλίνῳ τρόπον τοῦτον προσβάλλοντες τῇ γραφῇ, σαμψύχου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. μύρου κροκίνου λίτραν αʹ. | |
| 5 | μαλαβαθρίνου λίτραν αʹ. ὀποβαλσάμου γο γʹ. χελωνῶν ιʹ. τὸ αἷμα, μυελοῦ ἐλαφείου λίτρας βʹ. χαλβάνης λι. βʹ. στέατος ὑείου παλαιοῦ λι. γʹ. ἀποχύματος λίτραν αʹ. κηροῦ λίτρας γʹ 𐅶ʹʹ. θείου ἀπύρου γο αʹ. ἀφρονίτρου γο δʹ. φρύνους γʹ. χελωνῶν ιεʹ. τὸ αἷμα καὶ ἀντὶ τοῦ κροκίνου Συριακοῦ λί‐ | |
| 10 | τραν αʹ. σαμψύχου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλο Πομπηΐου Σαβίνου, ἐπιγράφεται πολυτελές. ἐσκευάσθη Ἀβουρνίῳ Οὐάλεντι, ποιεῖ ἰσχιαδικοῖς, ἀρθριτικοῖς, ποδα‐ γρικοῖς, τρομώδεσι καὶ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν διάθεσιν. τὰ δὲ τῆς σκευασίας ἔχει οὕτως. ♃ σαμψύχου λίτρας βʹ. τήλεως | |
| 15 | λίτρας βʹ. μελιλώτου λίτραν αʹ. λιβανωτίδος λίτραν αʹ. βρά‐ θυος λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. κάγχρυος λίτραν αʹ. κυπρίνου λίτραν αʹ. ἀβροτόνου λίτραν αʹ. καρδαμώμου ἡμίλιτρον, δαφνί‐ | |
| δων ἡμίλιτρον, οἴνου εὐώδους ξέστας κδʹ. μύρου ἰρίνου λί‐ | 1027 | |
13.1028 | τρας ιεʹ. κυπρίνου λίτρας βʹ. δαφνίνου, γλευκίνου, μαλαβα‐ θρίνου ἀνὰ λίτρας βʹ. Συριακοῦ λίτρας βʹ. κηροῦ λίτρας βʹ. τερμινθίνης λίτραν αʹ. χαλβάνης γο βʹ. ὀποπάνακος γο γʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος κεκαθαρμένου γο δʹ. πεπέρεως μα‐ | |
| 5 | κροῦ, νίτρου ἐρυθροῦ, λίθου Ἀσίου ἄνθους, κολοκυνθίδος ἐντεριώνης, στυπτηρίας σχιστῆς ἀνὰ γο δʹ. λιβάνου γο δʹ. κενταυρίου γο δʹ. μανδραγόρου χυλοῦ, σμύρνης στακτῆς, μέ‐ λιτος ἑφθοῦ ἀνὰ γο δʹ. φρύνους βατράχους μεγάλους ἀριθμῷ ἓξ, χελωνῶν χερσαίων ιʹ. τὸ αἷμα. τὸ φάρμακον σκευάζεται | |
| 10 | ποικίλως. τὰ μὲν ἀρωματικὰ καὶ ξηρὰ κόψαντες εἰς παχέα καὶ βαλόντες εἰς ἄγγος διπλοῦν μυρεψικὸν καὶ τούτοις ἐπι‐ βαλόντες οἶνον, ἐῶμεν βρέχεσθαι ἐπὶ ἡμέρας γʹ. τῇ δὲ δʹ. ἄραντες τοῦ οἴνου ὅσον ἐξαρκεῖ, τούτῳ διαβρέχομεν, ἀμμωνιακὸν θυμίαμα, λιβάνον, χαλβάνην, ὀποπάνακα καὶ | |
| 15 | τοὺς λοιποὺς χυλοὺς, ταῦτα διαλυθέντα λεαίνομεν, λεαν‐ θεῖσι τούτοις ἐπιβάλλομεν κεκομμένα καὶ σεσησμένα, στυ‐ πτηρίαν, νίτρον ἐρυθρὸν, κολοκυνθίδα, λίθου Ἀσίου ἄνθος, | |
| πέπερι καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ξηρῶν λεαίνομεν, τούτοις ἐπιβάλ‐ | 1028 | |
13.1029 | λομεν σμύρναν στακτὴν καὶ τὸ μέλι. τούτων οὕτω σκευ‐ ασθέντων, ἐπιβάλλομεν τοῖς ἐν τῷ οἴνῳ βρεχομένοις, πάντα τὰ ὑγρὰ καὶ θέντες ἐπὶ τὸ πῦρ ἕψομεν, κινοῦντες συνεχῶς. καὶ ὅταν τὸ πολὺ τοῦ οἴνου δαπανηθῇ, ἐκθλίβομεν τὸ ὑγρὸν | |
| 5 | καὶ εἰς τοῦτο καταθέντες τοὺς βατράχους, καθὼς ἄνω προ‐ είρηται, ἕψομεν καὶ τότε τὰ τηκτὰ ἐπιβάλλομεν, τακέντων δὲ τούτων, ἄραντες ἀπὸ τοῦ πυρὸς, ἐπιβάλλομεν τοῖς λεανθεῖσι καὶ ἀνακόψαντες, ἀνελόμενοι χρώμεθα. ἄλλο ἄκοπον μετα‐ συγκριτικόν. ἰσχιαδικοῖς, ἀρθριτικοῖς, παρέτοις, τρομώδεσιν. | |
| 10 | ἐχρήσατο Ἰούλιος Σεκοῦνδος. ἀνασκεύαζε τὰς κεχρονισμένας διαθέσεις, ποιεῖ καὶ κεφαλαλγικοῖς. ♃ ἀδάρκης γο βʹ. σμύρ‐ νης στακτῆς γο βʹ. ἀφρονίτρου γο βʹ. εὐφορβίου, ὀποβαλσά‐ μου ἀνὰ οὐγγίας βʹ. στυρακίνου μύρου λίτραν αʹ. τὰ ξηρὰ κόπτε καὶ σῆθε καὶ τούτοις ἐπίβαλλε σμύρναν στακτὴν, ὀπο‐ | |
| 15 | βάλσαμον καὶ ἀνακόψας ἀναλάμβανε τῷ στυρακίνῳ καὶ χρῶ, ποτὲ μὲν ἀκράτῳ, ποτὲ δὲ ἀνειμένῳ τῷ φαρμάκῳ καὶ πέ‐ ψει συνεργεῖ. ἄλλο, Ὀρφίτῳ συνετέθη. τούτῳ χρώμενος ἀπηλ‐ | |
| λάγη τῆς περὶ τὸν θώρακα διαθέσεως ὀχληρᾶς καὶ πολυ‐ | 1029 | |
13.1030 | χρονίου γενομένης. ♃ ἀδάρκης γο βʹ. σμύρνης στακτῆς γο βʹ. ἀφρονίτρου γο γʹ. εὐφορβίου γο 𐅶ʹʹ. ἄλλως γο στʹ. μαλαβα‐ θρίνου μύρου λίτραν αʹ. φουλιάτου Ῥωμαϊστὶ λεγομένου ἡμίλιτρον, κηροῦ γο βʹ. ὀποβαλσάμου γο βʹ. σκεύαζε κατὰ | |
| 5 | τρόπον. ἄλλο τὸ τοῦ Νεαπολίτου, Ἀγρίππᾳ συνετέθη. ♃ ἀδάρκης, ἀφῃρημένων τῶν καλάμων, οὐγγίας γʹ. εὐφορβίου γο γʹ. ἄλλως στʹ. ἀφρονίτρου γο γʹ. στακτῆς οὐγγίας γʹ. ὀπο‐ βαλσάμου οὐγγίας γʹ. μύρου μαλαβαθρίνου αʹ. λίτραν αʹ. φουλιάτου αʹ. ἡμίλιτρον, ἡδυχρόου ἡμίλιτρον, κροκίνου ἡμί‐ | |
| 10 | λιτρον, νάρδου Ἀσιανῆς Θυατειρηνῆς τῆς αʹ. ἡμίλιτρον, κη‐ ροῦ γο γʹ. σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἄλλο μυράκοπον βασιλικὸν πρὸς τὰς κεχρονισμένας διαθέσεις καὶ πέψεις συνεργεῖ. ♃ κα‐ λάμου ἀρωματικοῦ γο γʹ. καρποβαλσάμου γο γʹ. ἀμώμου οὐγ‐ γίας γʹ. καρδαμώμου γο γʹ. σχοίνου ἄνθους γο γʹ. κασσίας | |
| 15 | ῥοδιζούσης οὐγγίας γʹ. μελιλώτου γο γʹ. σαμψύχου γο γʹ. βρά‐ θυος οὐγγίας γʹ. τήλεως γο γʹ. κυπέρου γο γʹ. νάρδου γο γʹ. | |
| πεπέρεως λευκοῦ οὐγγίας γʹ. σμύρνης Τρωγλοδύτιδος ἡμίλι‐ | 1030 | |
13.1031 | τρον, εὐφορβίου, ἀδάρκης, νίτρου ἀνὰ ἡμίλιτρον, οἴνου Φα‐ λερίνου ξε. ιστʹ. μύρου μαλαβαθρίνου πρώτης σκευασίας λί‐ τρας βʹ. νάρδου αʹ. συνθέσεως λίτραν αʹ. φουλιάτου αʹ. λί‐ τραν αʹ. ὀποβαλσάμου λίτραν αʹ. κροκίνου λίτραν αʹ. στυρα‐ | |
| 5 | κίνου αʹ. λίτραν αʹ. ἀμυγδαλίνου λίτραν αʹ. Κομμαγηνοῦ λί‐ τραν αʹ. γλευκίνου λίτραν αʹ. ἰρίνου λίτραν αʹ. ἡδυχρόου λίτρας βʹ. ἀμαρακίνου αʹ. λίτραν βʹ. ἕψε μυρεψικῶς. τὸ φάρ‐ μακον σφόδρα ἐστὶ καλὸν, ἐσκευάσθη Κέλερι πριμιπιλαρίῳ, ποιεῖ ἰσχιαδικοῖς, ἀρθριτικοῖς, παρέτοις, τρομώδεσι, πρὸς | |
| 10 | σπάσματα, ῥήγματα καὶ πρὸς τὰς τῶν σπλάγχνων σκιῤῥώ‐ δεις διαθέσεις καὶ πέψει συνεργεῖ, ἐπιχριόμενον τῷ στόματι τῆς κοιλίας καὶ τοῖς μεταφρένοις. ἄλλο συνετέθη Ἀκυλίᾳ Σεκουνδίλλῃ. ♃ εὐφορβίου, ὀποβαλσάμου, σμύρνης στακτῆς ἀνὰ γο βʹ. νίτρου ἀφροῦ γο γʹ. κηροῦ γο αʹ. μύρου μαλαβα‐ | |
| 15 | θρίνου λι. αʹ. φουλιάτου ἡμίλιτρον, κροκίνου ἡμίλιτρον, νάρ‐ δου μύρου ἡμίλιτρον, ἡδυχρόου ἡμίλιτρον, ἀμαρακίνου ἡμί‐ λιτρον, σκεύαζε κατὰ τρόπον. ἤρκει μὲν τὰ προγεγραμμένα. | |
| καὶ γὰρ ἐπιμελῶς ὁ Ἀσκληπιάδης τάς τε σκευασίας αὐτῶν | 1031 | |
13.1032 | ἔγραψε καὶ τὰς χρήσεις, ὁ δὲ Ἀνδρόμαχος ἀμελέστερον, ὡς εἴωθεν, οὐδὲ πρὸς ὅ τι ποιεῖν ἕκαστα αὐτῶν πέφυκεν ἐπι‐ σημηνάμενος, ἀλλ’ ἡμῖν ἐπιτρέπων, ὡς πρὸς τεχνίτας γὰρ ἀεὶ πεποίηται τὰς γραφάς. ἐπεὶ δ’ ἔνια τῶν ἀκόπων | |
| 5 | ἀλλήλοις ὄντα παραπλήσια, κατὰ συμμετρίας διαφέρει, διὰ τοῦτο καὶ ταῦτα προέγραψα, δυναμένων τῶν ἀναγινωσκόν‐ των ἐξ ὧν ὁ Ἀσκληπιάδης ἐδίδαξε καὶ περὶ τούτων λογί‐ σασθαι ποῖα τῶν ἀκόπων πρὸς ποῖα πάθη μάλιστα ἁρμό‐ σει. λέγω δὲ κἀγὼ, μετὰ τὸ διελθεῖν καθόλου τινὰς λόγους | |
| 10 | περὶ αὐτῶν, ἐξ ὧν μεθοδικώτερον ἐπὶ τὰς χρήσεις αὐτῶν οἱ προσέχοντες τὸν νοῦν τοῖς λεχθησομένοις ἀφίξονται. [Τὰ ὑπ’ Ἀνδρομάχου ἄκοπα γεγραμμένα.] Ἄκοπον χλωρὸν τὸ τοῦ Ἁλιέως. ♃ κηροῦ, τερμινθίνης, ἐλαίου παλαιοῦ ἀνὰ λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. ἀφρονίτρου γο δʹ. χαλ‐ | |
| 15 | βάνης γο γʹ. ἰοῦ ξυστοῦ γο γʹ. ὀποπάνακος γο στʹ. ἀμμω‐ νιακοῦ θυμιάματος γο γʹ. μάννης γο γʹ. ὄξους γο βʹ. μηλίνου γο βʹ. κυπρίνου γο βʹ. ἰρίνου γο βʹ. αἰγείου στέατος γο αʹ. | |
| ἄλλο ἄκοπον καλόν. ♃ κηροῦ λίτρας ιστʹ. ἀφρονίτρου 𐅻 ηʹ. | 1032 | |
13.1033 | δαφνίδας ἀριθμοῦ ηʹ. πεπέρεως λευκοῦ 𐅻 αʹ. κροκομάγμα‐ τος τὸ ἱκανὸν, μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 βʹ. σμύρνης 𐅻 αʹ. κηροῦ 𐅻 αʹ. οἴνου ῥοδιακοῦ αʹ. ὄξους ὀλίγον εἰς τὰ ξηρά. ἄλλο τὸ Βάσσου τοῦ Στωϊκοῦ. ♃ σικύου ἀγρίου ῥίζης λίτραν αʹ. | |
| 5 | καστορίου γο βʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας βʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. ἀφρονίτρου γο γʹ. δαφνίδων ξε. βʹ. πηγάνου χλωροῦ δέσμην χειροπληθῆ, λιβανωτίδος ἴσον, ἐλαίου Σαβίνου παλαιοῦ λίτρας ιʹ. τῷ ἐλαίῳ αἱ ῥίζαι ἐναφεψοῦν‐ ται καὶ αἱ βοτάναι, εἶτα ἐκθλίβονται, εἶτα τὰ τηκτὰ κατα‐ | |
| 10 | χεῖται. ἄλλο. ♃ ὀποπάνακος γο αʹ. ῥητίνης γο αʹ. ῥητίνης πιτυΐνης λίτρας βʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάμα‐ τος γο στʹ. οἰσύπου γο βʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξε. αʹ 𐅶ʹʹ. ἁλὸς ἄνθους γο βʹ. ἄλλο. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο βʹ. μύρου Βαβυλωνίου λίτραν αʹ. ἡδυχρόου λίτραν αʹ. | |
| 15 | στακτῆς λίτραν αʹ. μαλαβάθρου γο αʹ. νάρδου γο αʹ. ὀπο‐ βαλσάμου γο στʹ. ἐν θαλάσσῃ τὸν μυελὸν τῆκε ἢ ἐν ἅλμῃ, θεραπεύσας τὰ τηκτὰ ὁμοῦ, ἔσχατον ὀποβάλσαμον. ἐὰν δὲ | |
| ὑγρὸν ᾖ τὸ ἄκοπον, κηροῦ πλεῖον ἀπόδος. ἄλλο ἄκοπον | 1033 | |
13.1034 | Κουαδράτου. ♃ ἰρίνου μύρου γο αʹ. κηροῦ γο αʹ. κυπρίνου γο αʹ. δαφνίνου γο αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ γο γʹ. τερμινθίνης οὐγ‐ γίαν αʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο αʹ. οἰσύπου γο αʹ. πεπέρεως γο αʹ. νίτρου 𐅻 δʹ. θείου ἀπύρου 𐅻 δʹ. πυρέθρου 𐅻 δʹ. | |
| 5 | μέλιτος γο αʹ. τὰ τηκτὰ κατὰ τῶν ξηρῶν. ἄλλο τὸ δυσῶδες ἄκοπον. ♃ τερμινθίνης 𐅻 νστʹ. κηροῦ 𐅻 κηʹ. οἰσύπου 𐅻 στʹ. μέλιτος 𐅻 στʹ. μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 στʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιά‐ ματος 𐅻 στʹ. χαλβάνης 𐅻 στʹ. ἀφρονίτρου 𐅻 στʹ. ἔστιν ὅτε ὀποπάνακος 𐅻 στʹ. δαφνίδων 𐅻 στʹ. ἐλαίου πα‐ | |
| 10 | λαιοῦ ξέστην αʹ. οἴνου κοτύλας βʹ. τινὲς καστορίου 𐅻 γʹ. ἄλλο τὸ διὰ σαμψύχου. ♃ κηροῦ λίτραν αʹ. ἐλαίου ὀμφακί‐ νου ξέστας γʹ. σαμψύχου ξέστην αʹ. τήλεως ξέστην αʹ. οἴνου παλαιοῦ ξε. δʹ. μαλάχης δέσμην, λινοζώστεως δέσμην, σικύου ἀγρίου ῥίζας. ἄλλο, ὡς Ἀντίμαχος. ♃ σαμψύχου νέου, λι‐ | |
| 15 | βανωτίδος, ἀσπαλάθου, βράθυος ὅ ἐστιν ἕρβα σαβίνα, τή‐ λεως ἀνὰ ξέστας βʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. οἴνου παλαιοῦ ξέστας | |
| γʹ. γλευκίνου ξέστας γʹ. ἄλλο παρὰ Φιλοκλέους. ♃ ἐλαίου | 1034 | |
13.1035 | ἀφηψημένου ἐπὶ πολὺ, ῥιζῶν σικύου ἀγρίου ξέστας γʹ. κη‐ ροῦ μνᾶν μίαν, τερμινθίνης μνᾶν αʹ. μυελοῦ ἐλαφείου 𐅻 κεʹ. χηνείου στέατος 𐅻 κεʹ. χαλβάνης 𐅻 ιβʹ 𐅶ʹʹ. σαμψύχου ξε. αʹ. λιβανωτίδος ξέστην αʹ. ταῦτα ἔσχατα λεαίνεται σὺν οἴνῳ εὐ‐ | |
| 5 | ώδει καὶ συμμίσγεται, γίνεται δὲ μάλαγμα κηροῦ πλείονος μιγέντος. ἄλλο ἄκοπον ἐπιτετευγμένον, ὡς Ἀφροδᾶς. ♃ ἀφρονίτρου 𐅻 γʹ. πεπέρεως κόκκους μʹ. καὶ μακροῦ τὸ ἴσον, λιβάνου 𐅻 ιστʹ. ταῦτα τρίψας, ἐπίχεε οἴνου εὐώδους Χίου ἢ Ῥοδίου κο. αʹ. μέλιτος 𐅻 θʹ. εἶτα τῆκε ἐν λοπάδι, | |
| 10 | κηροῦ Τυῤῥηνικοῦ 𐅻 ιβʹ. στέατος ταυρείου 𐅻 μβʹ. ἄλλο, ὃ ἦν Ἀσφαλαρτήσιος. ♃ κροκομάγματος 𐅻 δʹ. μυελοῦ ἐλα‐ φείου 𐅻 ιβʹ. οἰσύπου 𐅻 στʹ. στέατος χηνείου ἢ ὑείου 𐅻 ιβʹ. τερμινθίνης 𐅻 ιβʹ. ἰρίνου 𐅻 ιηʹ. κυπρίνου, γλευκίνου ἀνὰ 𐅻 ιηʹ. τῆκε τὸ μέλι, εἶτα μίσγε τοῖς ξηροῖς καὶ συλλεάνας | |
| 15 | ὁμοῦ τοῖς ἐν τῇ θυείᾳ χρῶ. ἄλλο ἄκοπον τὸ βαρβαρικὸν, δι’ εὐφορβίου πρὸς ἰσχιαδικοὺς καὶ πρὸς ἄλλα πολλά. ♃ | |
| ὀποπάνακος γο αʹ. Τυῤῥηνικοῦ γο αʹ. τερμινθίνης γο βʹ. χαλ‐ | 1035 | |
13.1036 | βάνης γο αʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο βʹ. εὐφορβίου γο βʹ. καστορίου γο βʹ. πεπέρεως λευκοῦ γο βʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο δʹ. οἰσύπου γο δʹ. λιμνηστρίδος γο 𐅶ʹʹ. στυρακίνου, δα‐ φνίνου, ἀμαρακίνου ἀνὰ γο γʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξε. βʹ. ἡδυ‐ | |
| 5 | χρόου γο στʹ. σκευάσας χρῶ, ποιεῖ πρὸς ἀπηλπισμένας νεύ‐ ρων διαθέσεις, ἰδίως δὲ καὶ πρὸς ἰσχιαδικούς. ἄλλο ἄκοπον ᾧ Ἀρούντιος Ἀκύλας ἐθεραπεύθη. πρὸς ἰσχιάδα ποιοῦν καὶ πρὸς πᾶσαν νεύρων περίτασιν. ♃ ὀποπάνακος οὐγγίας βʹ. χαλβάνης γο αʹ. τερμινθίνης οὐγγίας βʹ. πεπέρεως λευκοῦ, | |
| 10 | καστορίου ἀνὰ γο βʹ. οἰσύπου γο δʹ. κασσίας γο δʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο δʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. στυρακίνου οὐγγίας στʹ. ἰρίνου οὐγγίας στʹ. δαφνίνου οὐγγίας στʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ. εὐφορβίου οὐγγίας βʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος οὐγγίας βʹ. τὸ εὐφόρβιον μετ’ ὀλίγου μέλιτος ἀνάμιξον. ἄλλο | |
| 15 | ἄκοπον τὸ τοῦ Γλυτοῦ, ὡς Φιλόξενος ὁ γραμματικός. ♃ κηροῦ λίτρας βʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος λίτραν αʹ. χαλβά‐ νης λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. στύρακος λίτραν αʹ. βδελλίου λίτραν αʹ. | |
| σμύρνης γο βʹ. λιβάνου γο θʹ. οἰσύπου Ἀττικοῦ λίτραν αʹ. | 1036 | |
13.1037 | προπόλεως λίτραν αʹ. ῥητίνης τερμινθίνης λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας βʹ. κυπρίνου, ἰρίνου μύρου, ἀμυγδαλινοῦ ἀνὰ λίτρας βʹ. Συριακοῦ λίτρας γʹ. ὀποπάνακος λίτραν αʹ. σκεύαζε. ἄλλο ἄκοπον χλωρὸν, ὡς Κλήμης Σερτώριος ᾧ | |
| 5 | χρῶμαι. ♃ ἰοῦ ξυστοῦ οὐγγίας στʹ. ῥητίνης φρυκτῆς οὐγ‐ γίας δʹ. ἐλαίου μυρσίνου λίτραν αʹ. σχινίνου λίτραν αʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτραν αʹ. δαφνίνου λίτρας βʹ· Συριακοῦ λίτραν αʹ. γλευκίνου λίτρας γʹ. στέατος ἀρνείου γο γʹ. κηροῦ Ποντικοῦ λίτρας γʹ. χαλβάνης λίτραν αʹ. μυρσίνης ἁπαλῶν φύλλων, | |
| 10 | πηγάνου φύλλων χλωρῶν, λιβανωτίδος χλωρᾶς, δάφνης φύλ‐ λων ἁπαλῶν ἀνὰ οὐγγίας στʹ. βοτάνης σαλβίας ἡμίλιτρον. τὰ χλωρὰ κόπτε καὶ τοῖς ἐλαίοις ἔμβρεχε νύκτα καὶ ἡμέραν, εἶτα ἐφέψε μετὰ τῶν τηκτῶν. ἀπὸ τοῦ πυρὸς ὅταν λάβῃς, τὸν ἰὸν βάλλε καὶ διηθήσας, ἀπόθου, ποιεῖ πρὸς πάντα | |
| 15 | πόνον νεύρων. ἄλλο ἄκοπον θερμαντικὸν, ὡς Κάστος πρὸς χρονίους διαθέσεις, σπασμούς. ♃ πισσελαίου ξε. αʹ. Συρια‐ κοῦ μύρου τὸ ἴσον, ἴρεως Ἰλλυρικῆς ἴσον, τερμινθίνης λί‐ | |
| τραν αʹ. ἀξουγγίου λίτραν αʹ. ξύσματος πλοίου οὐγγίαν αʹ. | 1037 | |
13.1038 | κινῶν ἕψε πηγάνῳ χλωρῷ. ἄλλο ἄκοπον, τὸ Ὠρίωνος τοῦ κτενιστοῦ καλόν. ♃ κηροῦ λίτρας στʹ. προπόλεως λίτρας εʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς λίτρας δʹ. τερμινθίνης λίτρας δʹ. ὀποπάνα‐ κος λίτρας γʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας δʹ. χαλβάνης λίτρας βʹ. | |
| 5 | ἐλαίου σχινίνου λίτρας γʹ. μυρσίνου λίτρας γʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος λίτραν αʹ. μυελοῦ ἐλαφείου λίτρας γʹ. οἰσύπου λίτρας στʹ. δαφνίδων λίτραν αʹ. στυρακίνου λίτρας γʹ. ἀμυ‐ γδαλινοῦ λίτρας γʹ. στέατος μοσχείου λίτρας γʹ. καὶ λεοντείου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. ὀποβαλσάμου λίτραν αʹ 𐅶ʹʹ. σκεύαζε ἐπιμελῶς. | |
| 10 | ἄλλο μυράκοπον καλόν. ♃ μαλαβάθρου, ἡδυχρόου, νάρδου κροκίνου Βαβυλωνίου ἀνὰ ἡμίλιτρον, στακτῆς γο στʹ. ὀπο‐ βαλσάμου γο στʹ. κηροῦ γο στʹ. Κομμαγηνοῦ γο στʹ. ἀλόης γο βʹ. μέλιτος γο γʹ. σκεύασον. ἄλλο μυράκοπον, ᾧ χρῶμαι. κηροῦ λευκοῦ γο βʹ. στέατος χηνείου ἠρωματισμένου | |
| 15 | γο αʹ. στέατος ταυρείου ἠρωματισμένου γο αʹ. στέατος λεον‐ τείου ἠρωματισμένου γο βʹ. κροκοδείλου ἠρωματισμένου γο αʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο αʹ. ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ γο βʹ. πεπέρεως λευ‐ | |
| κοῦ οὐγγίας βʹ. λιβανωτοῦ οὐγγίαν αʹ. κινναμώμου οὐγγίας γʹ. | 1038 | |
13.1039 | ἀφρονίτρου οὐγγίαν αʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς ξέστας βʹ. νάρδου μύρου ξε. αʹ. μαλαβάθρου Ἀλεξανδρίνου ξέστας βʹ. στακτῆς λίτρας βʹ. Συριακοῦ κροκίνου λίτρας βʹ. μέλιτος λίτρας δʹ. ὀποβαλσάμου ξέστην αʹ. Κομμαγηνοῦ λίτρας βʹ. σκεύαζε, ὡς | |
| 5 | οἶδας. ἄλλο μυράκοπον. ♃ κηροῦ Τυῤῥηνικοῦ οὐγγίας στʹ. ἀμμωνιακοῦ οὐγγίας δʹ. εὐφορβίου λίτρας δʹ. πεπέρεως λευ‐ κοῦ γο δʹ. λιμνηστρίδος οὐγγίας δʹ. μάγματος μαλαβάθρου οὐγγίας στʹ. ὀποβαλσάμου λίτραν αʹ. μαλαβάθρου λίτραν αʹ. στακτῆς γο στʹ. φουλιάτου οὐγγίας στʹ. νάρδου λίτρας γʹ. | |
| 10 | [Γλευκίνου σκευασίαι.] Γλευκίνου σκευασία, ὡς Ἀνδρόμαχος. ἐφεξῆς τῶν προγεγραμμένων ἀκόπων, ὁ Ἀν‐ δρόμαχος ἔγραψε γλευκίνου σκευασίαν, οὐ κακῶς ἐπιζεύξας αὐτὴν τοῖς ἀκόποις χρίσμασιν· ἀνωδυνώτατον γάρ ἐστι καὶ ἀκοπώτατον. γράφεται δὲ παρὰ αὐτοῦ κατὰ λέξιν οὕτως. | |
| 15 | γλευκίνου σκευασία, ᾗ χρῶμαι. ♃ σμύρνης λίτρας βʹ. νάρδου Ἰνδικῆς λίτρας βʹ. κόστου λίτρας γʹ. στύρακος λίτραν αʹ. βδελ‐ | |
| λίου, σαμψύχου, ξυλοβαλσάμου, σχίνου, καρδαμώμου, σπά‐ | 1039 | |
13.1040 | θης, ἴρεως Ἰλλυρικῆς, μίσυος, ἀσάρου ἀνὰ λίτρας βʹ. μελιλώ‐ του λίτραν αʹ. νάρδου Κελτικῆς λίτραν αʹ. ἀσπαλάθου, κα‐ λάμου ἀνὰ ἡμίλιτρον, ἀριστολοχίας μακρᾶς λι. αʹ 𐅶ʹʹ. λιβα‐ νωτίδος σπέρματος ξε. βʹ. λιβάνου λίτρας γʹ. κασσίας λίτρας | |
| 5 | γʹ. τήλεως ξε. βʹ. σφάγνου λίτρας βʹ. ἀμώμου λίτρας βʹ. φλοιοῦ λιβάνου λίτραν αʹ. ῥόδων ξηρῶν λίτρας βʹ. βράθυος γο στʹ. μαράθρου λίτρας βʹ. βαλσάμου καρποῦ λίτρας βʹ. κρό‐ κου γο γʹ. δαφνίδων λίτραν αʹ. πεπέρεως λευκοῦ λίτραν αʹ. ὀποβαλσάμου γο γʹ. μαλαβάθρου φύλλων λίτρας δύο, στρο‐ | |
| 10 | βίλους χλωροὺς δύο, πηγάνου χλωροῦ γο βʹ. ἁλὸς ἀμμωνια‐ κοῦ 𐅻 δʹ. νίτρου 𐅻 δʹ. οἴνου παλαιοῦ ξε. ιβʹ. γλεύκους κα‐ λοῦ κεράμια βʹ 𐅶ʹʹ. ἐλαίου παλαιοῦ λίτρας εʹ. σκεύαζε ἡμέρας μʹ. ταῦτα γράψας ὁ Ἀνδρόμαχος, οὐκέτι τὸν τρόπον τῆς σκευασίας, ὥσπερ ὁ Κρίτων ἐποίησεν. ἔτι δὲ καὶ πόσων | |
| 15 | εἶναι βούλεται λιτρῶν Ἰταλικῶν τὸ κεράμιον ἢ ξεστῶν οὐκ ἐδήλωσεν. γλευκίνου σκευασία, ὡς Κρίτων ἐν τῷ δευτέρῳ τῶν κοσμητικῶν. ὁ Κρίτων ἐν τῷ τέλει τοῦ βιβλίου τὴν | |
| σκευασίαν ἔγραψε τοῦ γλευκίνου, κατὰ τήνδε τὴν λέξιν. | 1040 | |
13.1041 | γλεύκινον δύναμιν ἔχει θερμαντικὴν, ἀνετικήν. ποιεῖ πρὸς τὰς ἐν ὑστέρᾳ διαθέσεις καὶ πρὸς πᾶσαν νευρικὴν συμπά‐ θειαν, τούτου δὲ αἱ σκευασίαι πολλαί. ἡ δὲ λεγομένη ἁπλῆ ἔχει οὕτως. ♃ γλεύκους προσφάτου Μαρωνείας στα‐ | |
| 5 | φυλῆς μετρητὴν βαλὼν εἰς ἀγγεῖον κασσιτερινὸν ἕψε ἐπ’ ἀν‐ θράκων, καὶ ὅταν τρὶς ἢ τετράκις ἀναζέσῃ, ἐξεράσας εἰς ὀστράκινον μετρητὴν, τίθει ἐν ἡλίῳ καὶ ἐπίβαλλε ἐλαίου λευ‐ κοῦ ὀμφακίνου χοᾶς στʹ. σχίνου μνᾶς στʹ. οἱ δὲ μνᾶς 𐅶ʹʹ. νάρδου τὸ ἴσον, καλάμου τὸ ἴσον, ἀσπαλάθου τὸ ἴσον, ἐλά‐ | |
| 10 | της μνᾶν αʹ· κυπέρου μνᾶν αʹ. καρδαμώμου μνᾶς ηʹ. ἀμώ‐ μου τὸ ἴσον, μελιλώτου γο εʹ. ἔστω δὲ πάντα λεῖα, ἔπειτα συγκινήσας ἐπὶ ἡμέρας ηʹ. καὶ τὸ γλεῦκος ἀποκαθάρας χρῶ. γλευκίνου σκευασία, ὡς Διοσκορίδης ἐν τῷ αʹ. περὶ ὕλης. Διοσκορίδης δ’ οὕτως ἔγραψε. γλεύκινον δὲ σκευάζεται τὸ | |
| 15 | ἁπλοῦν, ἔκ τε ὀμφακίνου καὶ σχίνου καὶ νάρδου Κελτικῆς καὶ καλάμου καὶ σπάθης καὶ ἀσπαλάθου καὶ με‐ λιλώτου καὶ κόστου καὶ γλεύκους συμπεριτριβομένων μέσων | |
| στεμφύλων τῷ ἔχοντι ἀγγείῳ τὰ ἀρώματα καὶ τὸν οἶνον καὶ | 1041 | |
13.1042 | τὸ ἔλαιον, κινεῖται δὲ ἐπὶ ἡμέρας λʹ. δὶς τῆς ἡμέρας, εἶτα ἐκπιεσθὲν ἀποτίθεται. δύναμιν δὲ ἔχει θερμαντικὴν, μαλα‐ κτικὴν, ἀνεκτικὴν, ποιοῦσαν πρὸς τὰ ῥίγη καὶ τὰ νευρικὰ πάντα καὶ τὰ ἐν ὑστέρᾳ. παντὸς δὲ ἀκόπου μᾶλλον ὠφε‐ | |
| 5 | λεῖ, μαλακτικὸν ὄν. γλευκίνου σκευασία, ὡς Ἥρας. ἐπεὶ δὲ σαφέστερον αὐτῶν ἔγραψεν ὁ Ἥρας τὴν τοῦ γλευκίνου σκευ‐ ασίαν, ἐπὶ τῷ τέλει τῆς φαρμακίτιδος βίβλου καὶ τὴν ἐκεί‐ νου γραφὴν παραθήσομαι κατὰ λέξιν οὕτως. ἐλαίου γλευ‐ κίνου σύνθεσις ποιοῦντος πρός τε τὰς ψύξεις καὶ τὰ νευ‐ | |
| 10 | ρικὰ μάλιστα, ὠφελεῖ τοὺς ὀπισθοτονικοὺς καὶ ἐμπροσθοτονι‐ κοὺς, θερμὸν δι’ ἐρίου καθαροῦ ἐλαίῳ βεβρεγμένου, ἐπιῤῥι‐ πτομένου τοῖς τόποις. ♃ ἐλαίου Βενεφράνου λίτρας σηʹ. ἄλ‐ λως σνʹ. οἴνου Φαλερίνου παλαιοῦ εὐώδους ξέστας γʹ. γλεύ‐ κους ἀμιναίου ξε. ρηʹ. ἑλενίου λίτρας ιβʹ. σπάθης λίτρας εʹ. | |
| 15 | ἀσπαλάθου λίτρας εʹ. ἡδυσάρου λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. μητρῴας ἀρ‐ τεμισίας λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. κυπέρου λίτρας βʹ. σμύρνης λίτρας γʹ. οἱ δὲ λίτραν αʹ. πεπέρεως λευκοῦ λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. σπλάγχνου | |
| λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. ξυλοβαλσάμου λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. ἀριστολοχίας μα‐ | 1042 | |
13.1043 | κρᾶς λίτραν αʹ. γο γʹ. μυρσίνης φύλλων ξηρῶν γο αʹ. λιβα‐ νωτίδος ξηρᾶς γο εʹ. δάφνης φύλλων ξηρῶν γο ιβʹ. βδελλίου λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. ἴρεως Ἰλλυρικῆς λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. στύρακος λίτραν αʹ. γο γʹ. κασσίας ξηρᾶς λίτραν αʹ. γο γʹ. λαδάνου λίτραν αʹ. | |
| 5 | γο γʹ. καρδαμώμου λίτραν αʹ. γο γʹ. κρόκου λίτραν αʹ. γο γʹ 𐅶ʹʹ. βαλσάμου καρποῦ λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. λιβάνου λίτρας εʹ. κροκομάγματος λίτρας εʹ. πάνακος λίτραν αʹ. γο γʹ. καλάμου ἀρωματικοῦ λίτρας εʹ. ἀσάρου λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. κασσίας μελαί‐ νης λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. ἀμώμου σταφυλῆς λίτραν αʹ. γο γʹ. σχοί‐ | |
| 10 | νου ἄνθους λίτρας εʹ. κόστου λίτρας εʹ. γο γʹ. νάρδου Κελ‐ τικῆς λίτρας εʹ. μελιλώτου λίτραν αʹ. γο γʹ. σαμψύχου λίτραν αʹ. γο γʹ. ῥόδων ξηρῶν λίτραν αʹ. γο γʹ. τήλεως λίτρας 𐅶ʹʹ. ἢ λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. ὀποβαλσάμου ἀγγεῖα μικρὰ εʹ. μαλαβάθρου μύρου λίτραν αʹ. κόψας τὰ ξηρὰ καὶ ἀραιοτέρῳ κοσκίνῳ σή‐ | |
| 15 | σας βρέχε ἐν οἴνῳ. βδέλλιον καὶ ἂν μὴ ξηρὸν ᾖ καὶ αὐτὸ κόπτε· ἐὰν δὲ λιπαρὸν εἴη, τῷ οἴνῳ αὐτὸ διάλυε ὁλμοκο‐ | |
| πῶν. βαλὼν εἰς μικρὸν ἀγγεῖον μυρεψικὸν κασσιτερινὸν, πω‐ | 1043 | |
13.1044 | μάσας ἐπιμελῶς ἔα ἐπὶ δώδεκα ἡμέρας καὶ δώδεκα νύκτας. συγχρονισάτω δὲ τὸ γλεῦκος καθαρῶς σταφυλῆς ἐκτεθλιμ‐ μένης, ἵνα μηδὲν ἔχῃ δρόσου. βαλὼν δὲ τὸ γλεῦκος εἰς μέγα χαλκεῖον, ὥστε καὶ εἰς τὸ ζέμα τοῦ γλεύκους χώραν ἔχειν, | |
| 5 | ἐπιβάλλειν πάντα ἐν τῷ οἴνῳ βεβρεγμένα καὶ τὸ ἔλαιον καὶ τὸν οἶνον δὶς τῆς ἡμέρας ἐν σπάθῃ μυρεψικῇ σαλευέσθω ἐπὶ ὥραν. ἡ δὲ σπάθη ἀπομασσέσθω ἐπιμελῶς, ἵνα μὴ τὸ προσμεῖναν ἐν αὐτῇ ὀξῦσαν βλάπτῃ τὸ φάρμακον πάλιν κα‐ ταθείσης τῆς σπάθης. ἐσκευάσθω δὲ τὸ σκεῦος πώματι καὶ | |
| 10 | ἄνωθεν κεντρῶσι πλείοσι καὶ περιδείσθω ἐπιμελῶς. ὑποκεί‐ σθω δὲ τῷ ἀγγείῳ σπείρα. ὅταν δὲ ἡμέραι ιεʹ. διέλθωσι, τὸ ἀμμωνιακὸν καὶ αὐτὸ τὸ ἄμωμον ἀποδιδόσθω, ὁλοσχερέστε‐ ρον κεκομμένον. λʹ. δὲ ἡμέρας ἐν διπλῷ ἀγγείῳ ἐπ’ ἀνθρά‐ κων δύο ἢ τρία ζέματα δεῖ ἐνδιδόναι, τῷ μύρῳ ἀποδιδόντας | |
| 15 | καὶ τὸ ὀποβάλσαμον. καθελόντας δὲ τὸ ἀγγεῖον καὶ ψύξαν‐ τας ἐπὶ ποσὸν ἀποχεῖν τὸ μύρον. τὰ δὲ λοιπὰ σπυριδίοις ὡς ἔστι θερμὰ ἐκθλίβειν, τὸ μὲν πρῶτον διὰ χειρῶν, εἶτα | |
| διὰ πιεστῆρος ποιήσαντάς τι διὰ τὸ μύρον ἀποβάλλειν εἰς | 1044 | |
13.1045 | αὐτὸ τὸ μαλάβαθρον, ἐὰν μύρον βάλωμεν κεχυμένον ἐπὶ θερμοῦ ὕδατος καὶ ἀνακινεῖν τῇ σπάθῃ, ἵνα μιγῇ, εἶτα ἐά‐ σαντας μίαν ἡμέραν καὶ ἀποτίθεσθαι ἐν ὑελίνοις ἀγγείοις ὀστρακίνοις κόμμι κεχρισμένοις. | |
| 5 | [Τὰ ὑπὸ Ἥρα γεγραμμένα ἄκοπα.] Ἄκοπον πρὸς παραλυτικοὺς καὶ καθόλου πρὸς πᾶν ἄλγημα. ♃ πηγάνου χλωροῦ λίτραν αʹ. γλήχωνος ξηροῦ λίτραν αʹ. κυπέρου λίτραν αʹ. νίτρου 𐅻 νʹ. τήλεως λίτραν αʹ. λινοζώ‐ στεως ξηρᾶς λίτραν αʹ. πρασίου λίτραν αʹ. λιβανωτίδος λί‐ | |
| 10 | τραν αʹ. ἀριστολοχίας λίτραν αʹ. ἀμυγδάλων πικρῶν λελεπισ‐ μένων μοδίου 𐅶ʹʹ. ἴρεως λίτρας βʹ. τερμινθίνης λίτρας βʹ. δα‐ φνίδων λίτρας βʹ. σικύου ἀγρίου ῥίζης λίτρας βʹ. ἀμμωνια‐ κοῦ θυμιάματος λίτρας βʹ. βράθυος λίτρας βʹ. ἐλλεβόρου λευ‐ κοῦ λίτρας στʹ. μυρσίνης χλωρᾶς λίτρας γʹ. δάφνης φύλλων | |
| 15 | ξηρῶν λίτρας γʹ. κηροῦ λίτρας δʹ. βδελλίου λίτρας δʹ. οἴνου κο. βʹ. ἐν ἄλλῳ τοῦ οἴνου χοᾶς ιβʹ. ἐλαίου χοεῖς δʹ. κόψας τὰ ὀφείλοντα κοπῆναι ἁδρομερῶς, ἐπίχεε ὕδωρ καὶ ἔμπαλιν | |
| τὰ κεκομμένα, προσεπίχεε δὲ καὶ τὸν οἶνον καὶ τὸ ἔλαιον | 1045 | |
13.1046 | καὶ ἔασον ἐννυκτερεῦσθαι καὶ τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ ἕψε, ἕως ταῦτα ἐμπλέοντα καθεψηθῇ καὶ προσλάβῃ τὸ ἔλαιον τὴν ἀπὸ τῶν ἑψημένων ποιότητα. ταῦτα δὲ γίνεται ἅπαντα χρόνῳ. εἶτα ἄρας καὶ θλίψας τὰ σκύβαλα, προσέμβαλε τὸν κηρὸν καὶ | |
| 5 | τὴν ῥητίνην καὶ τὸ βδέλλιον. ἄλλο χλωράκοπον πρὸς ἰσχιά‐ δας καὶ παραλύσεις. τούτῳ ἐχρησάμην ἐπὶ Φόρτῃ. ♃ ῥητί‐ νης τερμινθίνης λίτραν αʹ. μάννης γο δʹ. χαλβάνης γο δʹ. ἀφρονίτρου γο δʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος γο δʹ. ὀποπάνα‐ κος γο δʹ. στέατος αἰγείου γο στʹ. ἰοῦ γο εʹ. κυπρίνου κο. αʹ. | |
| 10 | ἰρίνου κο. αʹ 𐅶ʹʹ. μηλίνου γο δʹ. Συριακοῦ γο γʹ. πεπέρεως γο γʹ. τινὲς δὲ οὐγγίας δʹ. ἐλαίου παλαιοῦ ξε. αʹ 𐅶ʹʹ. ἀδάρ‐ κης γο αʹ. ὄξους τὸ αὐταρκέστατον. τὸν ἰὸν καὶ τὸν ὀπο‐ πάνακα καὶ τὸ ἀφρόνιτρον σὺν τῷ ὄξει λειοτρίβει, τὰ δὲ λοιπὰ τήξας κατάχει. ἄλλο ἄκοπον πρὸς ἰσχιάδας χρονίας, | |
| 15 | πρὸς ἀγκύλας καὶ παραλύσεις, ἔστι λίαν ἐνεργές. ♃ ἐλαίου παλαιοῦ καὶ ἰρίνου λίτρας στʹ. καὶ δαφνίνου λίτρας στʹ. πυ‐ | |
| ρακείνου λίτρας στʹ. κηροῦ λίτρας στʹ. τερμινθίνης γο βʹ. εὐ‐ | 1046 | |
13.1047 | φορβίου γο βʹ. ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος οὐγγίας γʹ. καστο‐ ρίου γο βʹ. ὀποπάνακος γο βʹ. χαλβάνης οὐγγίας βʹ. μυελοῦ ἐλαφείου γο βʹ. πεπέρεως γο βʹ. τὰ τηκτὰ τήξας κατὰ τῶν ξηρῶν κατάχει καὶ ἑνώσας χρῶ. ἄλλο ἄκοπον πρὸς ἰσχιάδας | |
| 5 | καὶ καθόλου πρὸς πάντα. ♃ σμύρνης μέρος ἓν, πυρέθρου μέρους 𐅶ʹʹ. λείοις παράχει γλεύκινον, ὥστε γλοιῶδες γενέσθαι τὸ φάρμακον, ἐπὶ δὲ τῆς χρείας ῥόδινον παραμιγνὺς χρῶ· [Δαμοκράτους ἀκόπων σκευασίαι.] Ὄντος δὲ πολλοῦ τοῖς φιλιάτροις λόγου | |
| 10 | Ἀκόπων ἁπάντων χρήσεως καὶ μυρακόπων, Φράσω τίν’ ἐστὶ ταῦτα καὶ πῶς ὠφελεῖ, Πῶς τε καθ’ ἓν αὐτῶν σκευάσαι δεῖ φάρμακον. Ποιεῖ μὲν οὖν ἅπαντα πρὸς νεύρων πόνους, Σαρκός τε πάσης καὶ μυῶν, ὅσους κόπος | |
| 15 | Καθεῖξεν ἢ ψῦξις ἢ δίχ’ αἰτίας Φανερᾶς ἐγένετο. τοῖς δ’ ὅμοι’ ἀλγήματα | |
| Καὶ δυσπαθείας δεῖ φέρειν ταῦτα πολλάκις, | 1047 | |
13.1048 | Τοῖς εὐαλώτοις ψύξεσίν τε καὶ κόποις, Ἂν χρησάμενός τις πρότερον, οὕτως ἐξίῃ Ἐπὶ τὰς δι’ ἀνάγκην τοῦ βίου λειτουργίας, Σαρκοῖ τ’ ἀτροφοῦντά τινα μέρη τοῦ σώματος | |
| 5 | Ἄν τις ἀναχρίῃ μετὰ τροφὴν τὰ πεπονθότα, Καὶ δυσαναλήπτοις ἁρμόσει, γέρουσί τε Χειμῶνος αὐτοῖς χρωμένοις εἰς ἑσπέραν. Ὅσα δὲ ποιεῖ τῶν ἀκόπων, δι’ ἑτέρων Ἐροῦμεν, ὑποτάξαντες αὐτῶν ταῖς γραφαῖς | |
| 10 | Ἢ καὶ προθέντες τῆς γραφῆς τὸ χρήσιμον. Νυνὶ δὲ φήσω πῶς τὸ πρῶτον δεῖ ποιεῖν. Ἀμμωνιακοῦ μὲν γὰρ γο ιʹ. Εἴτ’ οὐγγίας ἐθέλει τις εἴτ’ ἄλλον σταθμὸν, Τὸ δ’ αὐτὸ λιβάνου, χαλβάνης δὲ δʹ. | |
| 15 | Ἐλαφείου μυελοῦ δʹ. καὶ δʹ. Τῆς Ἀττικῆς πέμπουσι ταὐτὸν οἰσύπου, Τερμινθίνης τε τῆς διαυγοῦς δʹ. | |
| Μέλιτος καλοῦ τε προσφάτου πάλιν ιʹ. | 1048 | |
13.1049 | Ἴσον τε τούτῳ Ποντικοῦ κηροῦ σταθμὸν, Στέατός τε χηνὸς προσφάτου μαλακοῦ ιʹ. Οἴνου Φαλερίνου εʹ. κοτύλας ἢ βραχὺ Ἐλάττονας ἢ καὶ βραχὺ δαψιλεστέρας, | |
| 5 | Παλαιοῦ τ’ ἐλαίου τοῦ καλοῦ δὶς κʹ. Πειρῶ δὲ τοῦτο μὴ δυσῶδες προσβαλεῖν, Οὕτως γὰρ ἔσται προσφιλὲς τοῖς χρωμένοις. Σκεύαζε δ’ οὕτως. ἐν θυείᾳ μείζονι Λίβανον καταθλάσας εἰς βραχεῖς χόνδρους πάνυ | |
| 10 | Ἀμμωνιακόν τε παραχέων οἶνον εὐθέως, Ἀφείς τε ταῦτα διαβραχῆναι συμμέτρως, Λέαινε τῷ δοίδυκι καὶ μέλιτος πάχος Ποιῶν, ἀποδίδου τὸ μέλι καὶ τὴν οἴσυπον Καὶ τὸν ἐλάφειον μυελὸν, εἶτα ταῦθ’ ἑνῶν | |
| 15 | Ἐν τῇ θυείᾳ, τῆκε κηρὸν ἐν χύτρᾳ Καὶ πᾶν ἔλαιον καὶ στέαρ καὶ χαλβάνην Τερμινθίνην τε καὶ τακῆναι πάντ’ ἀφεὶς, | |
| Κατὰ τῶν ἐνόντων τῇ θυείᾳ καταχέων, | 1049 | |
13.1050 | Καὶ μικρὰ δοίδυκι κινήσας, ἵν’ ὑποψυγῇ, Ταῖς χερσὶν ἀνάτριβε τότε ταῦτα πάνθ’ ὁμοῦ, Ἕως ἂν ἑνωθῇ πάντα καὶ μέλιτος λάβῃ Ὑγροῦ καλοῦ τε τὸ πάχος, οὕτως τ’ ἀποτίθου | |
| 5 | Εἰς κασσιτερινὸν σκεῦος ἢ καὶ πύξινον, Χρώμενος ἐπιμελῶς, ὡς κρατίστῳ φαρμάκῳ. Ἔστιν δὲ καὶ γυναιξὶ συμφορώτατον Ὅσαις ἐγένετο φλεγμονὴ τῆς ὑστέρας Τὰς σκληρίας φέρουσα καὶ σκίῤῥου φόβον, | |
| 10 | Ἐφ’ ὧν κέλευε πεσσαρίῳ τὸ φάρμακον Ἐγχρισθὲν οὕτως προστιθέναι ταῖς ὑστέραις. Ποιεῖ δὲ τοῦτο καὶ πρὸς ὠτίων πόνους Τοὺς χωρὶς ἕλκους, τοὺς σφοδροὺς δίχα ῥεύματος, Σεργητικοῦ δὲ μῖξον ἰρίνου μύρου | |
| 15 | Μέρος δʹ. ἢ γʹ. τῷ φαρμάκῳ, Θερμῷ τε δεύσας ἔριον ἔνθες τῷ πόρῳ. Ἄλλο. | |
| Καὶ χλωράκοπον τοῦτο δραστικὸν πάνυ, | 1050 | |
13.1051 | Διὸ ταῖς καταρχαῖς τῶν πόνων μᾶλλον ποιεῖ, Ἀρθριτικοῖς τε καὶ ποδαγρικοῖς συμφέρει, Πρὸ τῶν βαλανείων τριβομένοις τῷ φαρμάκῳ, Πόδας τε καὶ τὰ νεῦρα τὰ πεπαχυσμένα. | |
| 5 | Οὕτω γὰρ ἔγνων γενομένους ὑγιεῖς τινας. Ἔχει δὲ λιβανωτοῦ καλοῦ λίτραν αʹ. Ἀμμωνιακοῦ δὲ θυμιάματος λίτρας βʹ. Ἀφρονίτρου τε λευκοτάτου λίτραν αʹ. Τὸ δ’ αὐτὸ καθάρας οἰσύπου τῆς Ἀττικῆς, | |
| 10 | Σμύρνης τε χρηστῆς, χαλβάνης τῆς ἀξύλου, Ὀποπάνακός τε τοῦ καθαροῦ. τούτων καθ’ ἓν Στήσας ἐπιμελῶς γο δὶς δʹ. Εὐφορβίου γο δʹ. τοῦ προσφάτου, Ἴσας τε ταύταις τραχέος λιμνησίου. | |
| 15 | Καλοῦσι δὲ τοῦτ’ ἀδάρκην, οἱ τὰ μίγματα Ἐν Ἰταλίᾳ πωλοῦντες οἵ τ’ ὠνούμενοι, Κηροῦ σφόδρα καλοῦ Ποντικοῦ λίτρας βʹ. | |
| Τερμινθίνης τε τῆς καθαρᾶς λίτρας βʹ 𐅶ʹʹ. | 1051 | |
13.1052 | Δαφνίνου ἐλαίου καὶ κυπρίνου καὶ γλευκίνου Λίτραν μίαν ἑκάστ’, ἰρίνου Σεργητικοῦ, Παλαιοῦ δ’ ἐλαίου, σχινίνου τε προσφάτου, Τούτων ἑκάστου δύο πάλιν λίτρας σταθμῷ, | |
| 5 | Ὄξους τὸ μέτριον. τούτῳ καὶ τὰ μίγματα Τὰ ξηρὰ τρίψας ἐπὶ τὸν αὐτάρκη χρόνον, Λείου ἐπιμελῶς προσβαλεῖς, τήξας μύρα, Κηρόν τε, χαλβάνην τε καὶ τερμινθίνην, Ὀπόν τε πάνακος, τἄλλα θ’ ὑγρὰ μίγματα, | |
| 10 | Καὶ κατακενώσας θερμὰ καὶ ζέοντ’ ἔτι Κατὰ τῆς θυείας. τῶν γ’ ἐν αὐτῷ μιγμάτων Ἀνάτριβε τῷ δοίδυκι χειρί τ’ εὐτόνως, Καὶ πάνθ’ ἑνώσας ἀποτίθου τὸ φάρμακον Εἰς πυξίδ’ οἵαν εἶπον ἔμπροσθεν βραχύ. | |
| 15 | Θαῤῥῶν δ’ ἐπὶ πάντων κέχρησο τῶν κεχρονισμένων. Ἄλλο. Καὶ τοῦτο δ’ ἄκοπον εὐπόριστον καὶ καλὸν, Καὶ μάλιστα χειμῶνος, ἔν γε ταῖς ὁδοῖς | |
| Τοῖς εὐαλώτοισιν βοηθεῖν δυνάμενον. | 1052 | |
13.1053 | Ἔχει δὲ καθαροῦ χαλβάνου γʹ. γο. Ὀποπάνακος δὲ προσφάτου γο μίαν. Ἄνθους ἁλὸς γʹ. οἰσύπου δὲ δʹ. Ἀμμωνιακοῦ θυμιάματος τοῦ καλοῦ | |
| 5 | Λίτρας ηʹ. κηροῦ λίτραν αʹ. πιτυΐνης πεφρυγμένης, Τῆς μὴ δυσώδους γο δὶς δʹ. Λίτραν τ’ ἐλαίου τοῦ Σαβίνου δὶς δʹ. Πλεῖόν τε τοῦ χειμῶνος, ὡς λίτραν βάλ’ εἰς Οἴνου Φαλερίνου μέλανος γο ιʹ. | |
| 10 | Σκεύαζε δ’ οὕτως. ἐν θυείᾳ Ἀμμωνιακὸν κατάθλασον, εἶτ’ οἶνον βαλὼν, Διάβρεξον ὀλίγον καὶ λεάνας ἐπιμελῶς, Πρόσβαλλ’ ἁλὸς ἄνθους καὶ τὸν οἴσυπον τότε, Εἶτ’ ἐκλεαίνων καὶ μέλιτος ποιῶν πάχος, | |
| 15 | Τὰ τηκτὰ τήξας, ὕστερον τὴν χαλβάνην Καὶ τὸν ὀποπάνακα προσβαλὼν τῆξον πάλιν, Κατάχει τε τῶν ἔμπροσθε λείων γεγονότων | |
| Ἐν τῇ θυείᾳ καὶ καλῶς ἡνωμένων, | 1053 | |
13.1054 | Οὕτω τε μίξας θερμὸν ἔτι τὸ φάρμακον Ταῖς χερσὶν, ἀπόθου εἰς ὑελοῦν ἀγγεῖον. Ἄλλο μυράκοπον. Καὶ μυράκοπον δὲ τοῦτο τῶν ἄγαν καλῶν. | |
| 5 | Ἡδὺ γὰρ ὑπάρχει καὶ βοηθεῖ δραστικῶς Πρὸς τοὺς πόνους, οὓς εἶπον ἔμπροσθεν βραχύ. Στακτῆς δὲ ἔχει τῆς καλῆς τρεῖς οὐγγίας, Ὀποβαλσάμου γʹ. καὶ μέλιτος γʹ. Ἀττικοῦ, Κηροῦ τε καθαροῦ Ποντικοῦ γʹ. κροκίνου, | |
| 10 | Μύρου δὲ Συριακοῦ γο δʹ. Ἀμμωνιακοῦ λευκοτάτου, λείου τε ἁλός. Γο βʹ. μίαν δὲ καὶ ἓν μέρος Τερμινθίνης λευκῆς τε καὶ κεκαθαρμένης, Τοῦ κινναμώμου δὲ καὶ μαλαβάθρου λίτραν | |
| 15 | Μίαν προσαπόδος καὶ μέρος λίτρας τρίτον. Ἂν μὴ παρῇ δὲ μαλάβαθρόν σοι κατὰ τύχην, Πρόσβαλλε νάρδου ταὐτὸ τῆς Γαγγίτιδος. | |
| Μύρον δὲ τοῦτο τῶν μετρίως ἐστὶν καλῶν, | 1054 | |
13.1055 | Ἱκανῶς δὲ φαρμακῶδες, ὡς οὐκ ἄλλο τι. Ἢ ταὐτὸν ὁμοίως ἰρίνου Σεργητικοῦ, Ἢ Κυζικηνοῦ, τοῦτο δὲ ἀμαρακίνου. Τούτοις δὲ χρήσει μὴ παρόντος, ὡς ἔφην, | |
| 5 | Τοῦ μαλαβάθρου. μέτριον γὰρ οἶμαι μυράκοπον, Οὐδὲν ἔλαττον ὠφελοῦν τοὺς χρωμένους. Σκεύαζε δ’ οὕτως. ἀναλεάνας ἐπιμελῶς Πρόσβαλλε τὸ μέλι καὶ λεάνας συμμέτρως, Στακτήν τε μίξας κὠποβάλσαμον, πάλιν | |
| 10 | Λέαινε ἐπιμελῶς καθαρὰν τερμινθίνην, Κηρόν τε καὶ τὸ κρόκινον εἰς διπλοῦν βαλὼν Ἀγγεῖον ὕδατι τῆκε τὰ προειρημένα, Περὶ δεῖλον ἐν ἑτέρᾳ χύτρᾳ. Τήξας δὲ ταῦτα παρέγχει μαλάβαθρον, | |
| 15 | Καὶ πάνθ’ ἑνώσας συμμέτρως, ὡς μὴ ζέσαι, Βάσταζε τὸ διπλοῦν σκευάριον ἐκ τῆς χύτρας, Ψύξας τ’ ἐπιμελῶς καὶ ξύσας τὸ φάρμακον, Προσεμβαλών τε τοῖς πρότερον εἰρημένοις | |
| Ἐν τῇ θυείᾳ πάλιν λέαιν’ ἕως καλῶς | 1055 | |
13.1056 | Ἅπαν ἑνωθῇ καὶ γένηθ’ ἓν φάρμακον. Εἰ δ’ αὐτὸ βούλει δραστικώτερον ποιεῖν Πρὸς τὰ νεῦρά τε καὶ τὰ κεχρονισμένα Καὶ τὰς διαθέσεις τάς τε τῶν μυῶν τάσεις, | |
| 5 | Εὐφορβίου τε καλοῦ καὶ ἔτι προσφάτου Γο βʹ. τῷ παντὶ κατάμιξον σταθμῷ, Τοῖς θ’ ἁλσὶ καὶ τῷ μέλιτι τῷ τ’ ὀποβαλσάμῳ Συνεκλεάνας πρότερον αὐτάρκει χρόνῳ. Οὕτως δ’ ἑνώσας πάντα τὰ προειρημένα, | |
| 10 | Εἰς πυξίδ’ ἀπόθου ἢ εἰς ὑελοῦν ἀγγεῖον, Ἀπὸ τῶν βαλανείων μᾶλλον αὐτῷ χρώμενος. Βασιλεῖ δὲ ποιῶν καὶ Σεβαστῷ μυράκοπον. Σκεύαζε ῥᾷστα τοῦτο καὶ χωρὶς πυρὸς Ἔχον ὀποβαλσάμου μέτρον ὡς γʹ. οὐγγίας. | |
| 15 | Καὶ τοῦ κρατίστου δὲ μαλαβάθρου γο Ιεʹ. κινναμώμου τοῦ καλοῦ ταὐτὸ, | |
| Κηροῦ δ’ ἀνόσμου λευκοτάτου δραχμὰς ιʹ. | 1056 | |
13.1057 | Σκεύαζε δ’ αὐτὸ μαλαβάθρου τρίτον μέρος. Καὶ κηρὸν εἰς ἐλάχιστα κατατετμημένον, Εἰς ἀργυρᾶν ἔμβαλε λεπτὴν φιάλην. Τήξας ἐφ’ ὕδατος θερμοτάτου ψύξας ξύσον, | |
| 5 | Καὶ προσβαλὼν λεῖα ἐν τῷ ὀποβαλσάμῳ Καὶ κινναμώμῳ, τρῖβε πάλιν ἑνῶν ἅπαν, Τότε λοιπὸν αὐτοῖς μαλάβαθρον παρεγχέας, Τρίβων ἕνωσον χερσὶν, οὕτω τ’ ἀποτίθου Εἰς ἀργυροῦν σκευάριον ἢ ὑελοῦν παχὺ, | |
| 10 | Οὕτως γὰρ ἕξεις ἀσφαλῶς τὸ φάρμακον. Τρίτον δὲ λίτρας προσβαλὼν Γαγγιτικῆς, Νάρδου ποιήσεις γλυκύτερον τὸ φάρμακον. Καὶ κρεῖσσον πρὸς τὰς διαθέσεις τὰς προσφάτους Σύγχρισμα. ἂν μὴ παρῇ δὲ κιννάμωμον, οὐ βαλὼν | |
| 15 | Ἕξεις ἐλαχίστως μεῖον, ἀλλ’ ὄντως καλὸν, Καὶ παντὸς ἄλλου μυρακόπου κρεῖσσον πολύ. | |
| Εἰ δ’ αὐτὸ βούλει δραστικώτερον ποιεῖν | 1057 | |
13.1058 | Πρὸς ἃς προεῖπον διαθέσεις, Ἀτλαντικοῦ Εὐφορβίου πρόσβαλλε δραχμὰς δʹ. Ἔσται γὰρ οὕτως ἡδὺ καὶ δραστήριον, Κᾂν ᾖ δι’ ὀλίγων μιγμάτων συγκείμενον. | |
| 5 | Τινὰς δ’ ἐπέγνων στέασι πολλοῖς χρωμένους Μυελοῦ τε πολλοῦ καί τινων ἀρωμάτων, Ὀποῖς τε καὶ μύροισι κἀλαίοις τισὶν, Οἷς πάλιν ἀμέλει χρησάμενος ἔγνων ὅτι Ἀπειροκάλων τοιαῦτα καὶ μὴ κεκρικότων | |
| 10 | Τὰ μίγματα, τάς τε ἁπλὰς τούτων φύσεις. | 1058 |