GALENUS :: De morborum temporibus liber

TLG 0057 046 :: GALENUS :: De morborum temporibus liber GALENUS Med., vel Claudius Galenus (Pergamenus: A.D. 2) De morborum temporibus liber Source: Wille, I. (ed.), Die Schrift Galens Περὶ τῶν ἐν ταῖς νόσοις καιρῶν und ihre Überlieferung, pt. 2 [Diss. Kiel] 1960: 1–70. Citation: Page — (line)

1 (t1)	Γαληνοῦ
t2	περὶ τῶν ἐν ταῖς νόσοις καιρῶν
1	Οἷόν τι τοῖς ζῴοις ἐστιν ἡ κατὰ τὰς ἡλικίας διαφορά, τοιοῦτον τοῖς νοσήμασιν, οὓς ὀνομάζουσι καιρούς. οὔτε γὰρ
5	ὁ χρόνος ἁπλῶς δηλοῦται διὰ τῆσδε τῆς προσηγορίας, οὔθ’ ὁ προσήκων χρόνος, ὑπὲρ οὗ καὶ τὰ βοηθήματα σκοπού‐ μεθα, μόνη δ’ ἡ τῶν νοσημάτων,
10	ὡς εἴρηται, ἡλικία, χρόνων
10	ἀμοιβαῖς	1
2	ὑπαλλαττομένη, καθάπερ καὶ τὸ ζῷον ἐν ταῖς ἡλικίαις. ἔοικε δὲ τοῦτο τοῖς φθαρτοῖς σώμα‐ σιν ὑπάρχειν πᾶσι, τοῖς μὲν
5	μᾶλλον, τοῖς δ’ ἧττον, ὡς εἴ γε διαπαντὸς ἔμενεν αὐτῶν ἀπαράλ‐ λακτος καὶ ἄτρεπτος ἡ φύσις, τὴν ἑαυτῆς οὐσίαν φυλάττου‐ σα, οὐκ ἂν ἐφθείρετο. καθάπερ
10	οὖν καὶ ἡμεῖς αὐτοὶ γεννηθέντες αὐξανόμεθα μέχρι τῆς ἀκμῆς, εἶτ’ ἐντεῦθεν ἀρξάμενοι φθίνειν ἕως ἐσχάτου τέλους ἀφικνούμεθα φθο‐ ρᾶς. ὅσοι πάσας διεξέρχεσθαι
15	μέλλομεν τὰς ἡλικίας, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τῶν ἀρρωστημάτων ἕκαστον μετὰ τὴν πρώτην σύστα‐ σιν τῆς γενέσεως αὐτῶν ὁδῷ τῇ ἐπὶ τὸ μεῖζον παραυξήσει χρώμενον
20	μέχρι τῆς ἀκμῆς ἵεται, ἕως ἀνάλογον τῆς πρόσθεν αὐξήσεως
20	μειούμενον	2
3	εἰς παντελῆ διάλυσιν ἐλθεῖν. τάχα δ’ ἂν ἴσως δόξειε ταύτῃ μόνον διαφέ‐ ρειν ἡ τῶν νοσημάτων κατὰ
5	χρόνον ἐξαλλαγὴ τῆς κατὰ τὰ ζῷα τῶν ἡλικιῶν, ὅτι τοῖς μὲν ζῴοις ἴδιός ἐστιν ὁ χρόνος τῆς γενέσεως, ἐν ᾧ διαπλάττεται πάντα
10	τὰ μόρια τὰ πρὸς τὴν ζωὴν ἀναγκαῖα, τῶν νοσημάτων δ’ οὐδείς ἐστι χρόνος τοιοῦτος ἴδιος, ἀλλ’ εὐθὺς ἀπὸ τῆς πρώτης εἰσβολῆς αὐξάνεται.
15	καὶ τοῦτ’ εἰκότως γίνεται. τὰ μὲν γὰρ ζῷα σώματά ἐστι, τὰ δὲ νοσήματα τοῖς σώμασι συμβεβηκότα. διάπλα‐ σιν μὲν οὖν καὶ γένεσιν
20	ἐπιζητεῖ ἡ τῶν σωμάτων	3
4	ἰδιότης, τὰ συμβαίνοντα δ’ αὐτοῖς, ἅτε μηδεμιᾶς δια‐ πλάσεως δεόμενα, κατὰ τὴν πρώ‐ την εἰσβολὴν εὐθέως τὴν γένεσιν
5	ἴσχει καὶ πρὸς τὴν αὔξησιν ἐπείγεται. τίς γὰρ ἂν εἴη φλεγ‐ μονῆς γένεσις, ὁποία ζῴου κυουμένου διάπλασις; ἢ τίς ἐρυ‐ σιπέλατος, ἢ τίς, εἰ οὕτως ἔτυχε,
10	πυρετοῦ; φαίνεται γὰρ ἕκαστον τούτων εὐθὺς ἅμα τῷ πρῶτον ἄρ‐ ξασθαι τοιοῦτον ὑπάρχον τὴν ἰδέαν, ὁποῖόν ἐστι τὸ μέγιστον ἐν ταὐτῷ γένει, λειπόμενον δ’
15	ἐκείνου μόνον τῷ μεγέθει. θερμό‐ τερον γοῦν ἑαυτοῦ σὺν ὄγκῳ μεί‐ ζονι μετ’ ὀδύνης θ’ ἅμα καὶ τάσε‐ ως γίνεται τὸ φλεγμαῖνον· ἀλλὰ ταῦτα κατὰ μὲν τὴν εἰσβολὴν μι‐
20	κρά, τοὐντεῦθεν δ’ αὐξάνεται μέχρι
20	τινὸς μεγέθους, οὐκ ἴσου πᾶσιν,	4
5	ὅθεν ἐφεξῆς ἤτοι διεφορήθη τοῖς βοηθήμασιν ὁ παρὰ φύσιν ὄγκος ἅμα τῷ καὶ τὴν ὀδύνην αὐτῷ καὶ τὴν θερμότητα συναπο‐
5	παύεσθαι, ἢ μετέβαλεν εἰς πῦον. αὗται γὰρ αἱ τῆς φλεγμο‐ νῆς λύσεις, ἄν γε μέλλῃ λύε‐ σθαι. περὶ τούτων γὰρ ὁ λόγος ἡμῖν ἔστω πρότερον, ἀναβε‐
10	βλημένης κατὰ τὸ παρὸν εἰς ὕστερον τῆς περὶ τῶν μὴ λυο‐ μένων νοσημάτων ἐπισκέψεως. χρόνος οὖν οὐδείς ἐστιν ἴδιος ἐξαίρετος ἀποτεταγμένος τῇ
15	γενέσει τῆς φλεγμονῆς, ἕτερος τοῦ τῆς αὐξήσεως, ἀλλ’ εἷς ὁ
15	σύμπας ἀπὸ τῆς πρώτης εἰσβολῆς	5
6	ἄχρι τῆς ἀκμῆς αὐξανομένου τοῦ πάθους. οὕτω δ’ ἔχει καὶ περὶ τῶν ἐρυσιπελάτων ἁπάν‐ των τε τῶν ἄλλων. καὶ γὰρ
5	ὁ πυρετὸς ἐν γένει μέν, οἶμαι, τῆς παρὰ φύσιν ἐστὶ θερμασίας· ταύτης δ’ οὐκ ἀπο‐ τέτμηται χρόνος ἴδιος τῆς γενέσεως, ἀλλ’ ἐπειδὰν πρῶ‐
10	τον ἄρξηται τὸ σῶμα θερμό‐ τερον ἑαυτοῦ γίνεσθαι πυρε‐ τώδει θερμασίᾳ, τοὐντεῦθεν ἕτερος ἐφ’ ἑτέρῳ καιρὸς ἐκ‐ δέχεται τὴν αὔξησιν τοῦ πά‐
15	θους, ἄχρι τῆς παντελοῦς
15	ἀκμῆς, ἣν ἐν ἑκάστῳ	6
7	τῶν ὄντων ἔσχατόν τι μέγεθος εἶναι δοκοῦμεν. οὗτος ὁ λόγος ἐπιεικής ἐστι καὶ δεῖταί τινος ἀγωνιστοῦ γενναίου πρὸς τὴν
5	ἀπάντησιν, ὡς ἐπιδεῖξαι ταῖς ἀρχαῖς τῶν νοσημάτων εἶδος ἴδιον ὑπάρχον ὥσπερ τοῖς ζῴ‐ οις διαπλαττομένοις ἀνακείμε‐ νόν τε τούτῳ τὸν πρῶτον χρόνον
10	ὅροις οἰκείοις περιγραφόμενον. ἐφ’ ὧν ἐστελλόμην ἂν ἤδη δι‐ δάσκων ἃ γινώσκω κατ’ ἐμαυτόν, εἰ μή με κατὰ δή τινα τύχην ἐν τῷδε τοῦ λόγου γενόμενον
15	ὑπῆλθεν ἡ Ἀρχιγένους διαίρε‐
15	σις, ὃς εἰς τοὺς πρώτους	7
8	τε καὶ μεγίστους καιροὺς δι‐ αιρῶν τὰ νοσήματα ἀρχὴν τὴν εὐθέως ἄχρι τῆς ἀκμῆς ἀνάβασιν καλεῖ τὸν μεταξὺ καιρὸν ἀφαι‐
5	ρῶν ἐκ τοῦ λόγου [τὴν ἀνάβασιν]. ὅπου γὰρ οὐκ εἶναι δοκεῖ και‐ ρὸς ἴδιος τῆς ἀρχῆς ὅλως, ἀλλ’ ἀπὸ τῆς πρώτης εἰσβολῆς ἄχρι τῆς ἀκμῆς τὸ μεταξὺ πᾶν ἐπί‐
10	δοσις ᾖ, πῶς γε συγχωρήσειεν ἄν τις Ἀρχιγένει, τὸ μὲν ὁμο‐ λογούμενον ὑπερβαίνοντι, τὸ δ’ ἀμφισβητούμενον ὡς ὁμολογού‐ μενον ἑτοίμως τιθεμένῳ; οὗτος
15	μὲν οὖν φαίνεται προδιδοὺς ἐσχά‐
15	τως τὸν λόγον, ἀγῶνος	8
9	μεγάλου δεόμενον εἰς τὸ δεῖξαι τὴν ἀρχὴν τοῦ νοσήματος ἴδιον ἔχουσαν τύπον, οὐ σμι‐ κρότητι μόνον τῶν ἐφεξῆς αὐτῇ
5	διαφέρουσαν. ἡμεῖς δ’ ἐπιχει‐ ρήσομεν ἤδη δεικνύναι διαλλά‐ τουσαν ἰδέᾳ τινὶ τὴν ἀρχὴν τοῦ νοσήματος τῆς μετ’ αὐτὴν ἀναβάσεως. ἡ δ’ ἀρχὴ τοῦ λόγου
10	τὴν ἀνάμνησιν ἕξει ἐκ τῶν φαινομένων ἐναργῶς ἅπασιν ἡμῖν ἐπὶ πολλῶν νοσημάτων. ὅθεν, οἶμαι, καὶ κινηθέντες οἱ ἰατροὶ σχεδὸν ἅπαντες οἱ
15	πρὸ Ἀρχιγένους ἀρχήν τινα λέγουσιν ἑκάστου νοσήματος, οὐ τὴν πρώτην εἰσβολὴν ἐκεί‐ νην μόνην τὴν ἀπλατῆ, μῆκος δέ τι χρόνου καὶ πλάτος αὐ‐
20	τῇ προσγράφουσιν ἀξιόλογον	9
10	ἔστιν ὅτε, καὶ μετὰ ταύτην τὴν ἀνάβασιν, εἶτ’ ἀκμήν, ἐφ’ ᾗ δηλονότι τὴν καλουμένην παρ‐ ακμήν.
5	Ἐθεασάμεθα γοῦν ἐνίους ἐν τῷ πράττειν ὁτιοῦν τῶν κατὰ τὸν βίον ἀτρέμα φρίξαντας τὸ πρῶ‐ τον, εἶτ’ αὖθίς τε καὶ αὖθις ἀνωμαλίας τέ τινος ἰσχυροτέρας καὶ φρί‐
10	κης ἀξιολογωτέρας αἰσθανομέ‐ νους, ὡς μήτε πράττειν μήθ’ ὑπομένειν ἃ πρότερον ἀμέμ‐ πτως ἔπραττον, ἀλλὰ καὶ κα‐ τακλιθῆναί τε καὶ δεῖσθαι
15	σκεπασμάτων, καὶ τοῦτο πα‐ θόντας ἐνίοτε μὲν ὥραις τρι‐ σίν, ἐνίοτε δ’ ἐλάττοσιν, ἢ πλείοσιν· ἐντεῦθεν δ’ ἄρξασθαι
15	θερμασίας ἀηδοῦς τε καὶ παρὰ	10
11	φύσιν αἰσθάνεσθαι κατ’ ὀλίγον αὐξανομένης. ἐν αὐτοῖς γὰρ τούτοις ἐναργῶς ὁρᾶται διαφέ‐ ρουσα κατ’ ἰδέαν ἐξαίρετον ἡ
5	ἀρχὴ τοῦ παροξυσμοῦ τῆς ἐπι‐ δόσεως. εὔδηλον δ’ ὅτι τὴν αὔξησιν ἐπίδοσιν ὀνομάζουσιν ἔνιοι, καθάπερ ἄλλοι τινὲς ἀνάβασιν. ἡμεῖς δ’ ἅπασι τοῖς ὀνόμασιν,
10	ὡς ἂν ἐπέλθῃ, χρησόμεθα· δη‐ λοῖ γὰρ ἓν πρᾶγμα. τὸ δὲ τοῖς τρισὶν ὀνόμασι προσαγορευ‐ όμενον ἵσταταί ποτε καὶ παύ‐ εται τῆς κινήσεως, καὶ φαί‐
15	νεται διαμένον ἴσον ἑαυτῷ
15	κατά τινα χρόνον	11
12	ἤτοι μακρότερον ἢ βραχύτερον, εἶτ’ ἐντεῦθεν ἔλαττον ἑαυτοῦ γινόμενον, ἤτοι διὰ ταχέων, ἢ χρόνῳ πλείονι· καὶ ποτὲ μὲν
5	εἰς ἀπυρεξίαν ἡ τοῦ πυρέξαντος φαίνεται ἐπανερχομένη διάθε‐ σις, ἔστι δ’ ὅτε ὑπὸ τῆς εἰσ‐ βολῆς δευτέρου παροξυσμοῦ κα‐ ταλαμβανομένη τὴν αὐτὴν ἰδέαν
10	ἐχούσης τῇ προειρημένῃ· καὶ πάντως ἔστιν ὅτε τὰ προειρη‐ μένα δεύτερον αὖθις ἐπιγίνε‐ ται τῷ νοσοῦντι, πολλάκις δ’ ἔστιν ὅτε καὶ τρίτον καὶ
15	τέταρτον καὶ πέμπτον	12
13	περιερχομένης τῆς νόσου κατά τινα κύκλον ἐκ τῶν αὐτῶν ἐπὶ τὰ αὐτὰ διὰ τῆς αὐτῆς τάξεως. ὀνομάζουσι δὲ τῶν τοιούτων
5	κύκλων ἕκαστον οἱ ἰατροὶ περί‐ οδον. ἔνιαι δ’ αὐτῶν ἐν τέτ‐ ταρσι καὶ εἴκοσιν ὥραις περιγρά‐ φονται, καὶ καλοῦμεν αὐτὰς ἀμφημερινάς· ἔνιαι δ’ ἐν ὀκτὼ
10	καὶ τετταράκοντα, τουτέστιν ἐν δυοῖν ἡμέραιν καὶ νυξίν, ἃς ὀνομάζουσι τριταίων πυρε‐
10	τῶν περιόδους· ἑτέρας δέ τινας	13
14	ἑβδομήκοντα καὶ δυοῖν ὡρῶν περιγράφει χρόνος, ὧν τοὺς μὲν πυρετοὺς αὐτοὺς ὀνομάζου‐ σι τεταρταίους, τὸν δ’ ὅλον
5	κύκλον, ὃς ἐπανέρχεται ἐπὶ τὴν [μιὰν] ἀρχήν, τεταρταίαν περί‐ οδον· οὕτω δὲ καὶ τριταίαν περίοδον ἅμα τριταίῳ πυρετῷ, καὶ τὴν ἀμφημερινὴν ἑκάστης
10	ἡμέρας ἐπανακυκλοῦσαν ἅμα ταῖς ἀμφημερινοῖς πυρετοῖς· ἀλλ’ αἵ γε περίοδοι πᾶσαι ποτὲ μὲν εἰς ἀπυρεξίαν ἀφικνοῦνται, καθάπερ ἐν τοῖς προειρημένοις
15	πυρετοῖς, ἀμφημερινῷ, τριταίῳ
15	καὶ τεταρταίῳ· ποτὲ δ’ εἰς	14
15	παρακμὴν μόνον, ἤτοι πλησίον ἀπυρεξίας ἥκουσαν, ἢ καὶ πορρω‐ τέρω. Παραδείγματος οὖν ἕνεκεν ἐπὶ
5	τριταίου πυρετοῦ πρῶτον ἡμῖν ὁ λόγος γινέσθω. φρίκη μετρία τῶν τοιούτων ἄρχεται πυρετῶν, εἶτ’ ἄκρων ψύξις ἅμα φρίκαις μείζοσιν, εἶτ’ ἤδη καὶ ῥιγοῦσι
10	καὶ ψύχονται τὰ πλεῖστα τοῦ σώματος. ὁ δὲ σφυγμὸς αὐτῶν ἐν τῷδε τῷ καιρῷ σκληρότερός τε καὶ μικρότερος γίνεται τοῦ πρόσθεν, ὠκύτερός τε σαφῶς
15	κατὰ τὴν συστολήν, τοῖς εἰδό‐ σιν αἰσθάνεσθαι συστολῆς·
15	ὡς ἥ γε διαστολὴ τὰ πολλὰ μὲν	15
16	ἑαυτῆς βραδυτέρα, καὶ μάλιστα κατὰ τὴν εἰσβολήν, ἐνίοτε δ’ ἄν σοι δόξειεν ὁμοία διαμένειν τῇ προϋπαρχούσῃ καταστάσει.
5	καὶ μὲν δὴ καὶ τῶν ἠρεμιῶν ἡ μὲν ἐπὶ τῇ συστολῇ μακρο‐ τέρα σαφῶς ἐστιν· ἡ δ’ ἐπὶ τῇ διαστολῇ κατὰ τὸν αὐτὸν ἐκείνῃ τρόπον ὡς τὰ πολλὰ μὲν ἴση τῇ
10	πρόσθεν, ἔστι δ’ ὅτε οὐκ ἴση. ταῦτ’ ἐνίοις μὲν ὥραις γίνεσθαι πέφυκεν ἰσημεριναῖς δυσί, τι‐ σὶ δὲ πλείοσιν αὐτῶν, ἢ ἐλάτ‐ τοσιν· εἶθ’ ὁ σφυγμός, ἀρξάμενος
15	μείζων θ’ ἅμα καὶ θάττων καὶ πυκνότερος γίνεσθαι κατὰ βραχὺ προστίθησιν ἑκάστῳ τῶν εἰρημένων. εὐθὺς δὲ καὶ θερ‐ μότεροι σφῶν αὐτῶν ἀποτε‐
20	λοῦνται σὺν ταῖς εἰρημέναις	16
17	τοῦ σφυγμοῦ μεταβολαῖς, ὥστ’ ἔνιοι πολλῆς αἰσθάνονται θερ‐ μασίας ἔνδον, ἔτι κατεψυγμένοι τὰ κῶλα, καὶ τὸ σύμπαν εἰπεῖν
5	ἀνωμαλία τις ἐπικρατεῖ κατὰ τοῦ‐ τον τὸν χρόνον οὐ σμικρὰ περὶ τὸ σῶμα· δεύτερος οὗτος ὁ χρό‐ νος ἐκείνου τοῦ πρώτου, καθ’ ὃν ἐκ τῆς πρόσθεν καταστάσεως
10	ἐψύχθη μὲν ὅλον τὸ σῶμα, τοῦ σφυγμοῦ δ’ ἡ μετάπτωσις εἰς τἀ‐ ναντία τοῖς πρόσθεν ἐγένετο. κατὰ μέν γε τὴν ἀπυρεξίαν, ἥτις ἡμῖν καλείσθω διάλειμμα, διότι
15	καὶ Ἱπποκράτης οὕτως ὠνόμασεν,
15	ὁ σφυγμὸς ἐν τῇ κατὰ φύσιν ἐστὶν	17
18	ὡς πρὸς τὴν ἡμετέραν αἴσθη‐ σιν καταστάσει, τοιοῦτον γὰρ τὸ κάλλιστον διάλειμμα. μετα‐ βάλλει δ’ ἐξαίφνης εἰς τὰς
5	εἰρημένας ὀλίγον ἔμπροσθεν διαφορὰς ἅμα τῷ κατεψύχθαι τὸ ζῷον, εἶτ’ αὖθις εἰς τὰς ἐναντίας τρέπεται μετὰ τοῦ θερμαίνεσθαι. πρῶτος μὲν οὖν
10	χρόνος ἐναργῶς ἐστι τῆς ὅλης περιόδου, καθ’ ὃν ἐψύχθη τὸ σῶμα σὺν ταῖς εἰρημέναις τοῦ σφυγμοῦ μεταβολαῖς, ἤτοι ἐξ ὑγείας ἢ ἐκ διαλείμματος εἰς
15	τοῦτ’ ἀφικόμενον· ἕτερος δ’ ἐπὶ τούτῳ δεύτερος, ὁ τῆς εἰς τἀναντία μεταβολῆς τῶν τε σφυγμῶν καὶ τῆς θερμασίας,
15	ἄχρι περ ἂν ὁμαλῶς γένηται	18
19	θερμὸς ὁ σύμπας ὄγκος τοῦ σώματος· εἶτ’ ἐπ’ αὐτῷ τρίτος, αὐξανομένης ἔτι τῆς θερμασίας, ἀνάλογον δ’ αὐτῇ καὶ τῶν σφυγμῶν
5	ἐπιδιδόντων εἰς μέγεθος καὶ τάχος καὶ πυκνότητα· τετάρτη δὲ κατάστασις ἐπὶ ταῖς εἰρη‐ μέναις τρισὶν ὁρᾶται τῶν εἰ‐ ρημένων ἁπάντων ἴσον ἑαυτοῖς
10	φυλαττόντων τὸ μέγεθος, ὡς πρὸς τὴν ἡμετέραν αἴσθησιν· εἶτ’ ἐντεῦθεν ἄλλος πέμπτος, ὅταν ἤδη μὲν ἐλάττων ἡ θερμασία γίνηται, σαφῶς δ’ ἀτμὸς ἐκκρίνηται (διὰ) τοῦ
15	δέρματος, ὁ σφυγμὸς δ’ ἐπὶ τὴν κατὰ φύσιν ἔρχηται κατά‐ στασιν, ἀποτιθέμενος ἃ παρὰ φύσιν ἐπεκτήσατο πάντα, με‐ γέθους τε πέρι καὶ ταχυτῆτος
20	καὶ πυκνότητος καὶ σκληρότητος.	19
20	ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ καὶ ἐξ‐ αίφνης ἱδρὼς τοῖς πλείστοις αὐτῶν ἐπιγίνεται, καὶ μετ’ αὐτὸν ὁ τοῦ διαλείμματος
5	ἀφικνεῖται χρόνος, ἕκτος ἐπὶ τοῖς εἰρημένοις. οὐδὲν δὲ τούτων ὑπόθεσίς ἐστιν ἀδήλου πράγματος, ἀλλ’ ἐν‐ αργῶς ὁσημέραι σχεδὸν ἅπασι
10	τοῖς πυρέττουσι τριταῖον πυρετὸν οὕτω φαίνεται γινόμενα. καὶ χρὴ προσθεῖναι τῷ λόγῳ τὸ πρὸς Ἱπποκράτους εἰρημένον, ὡς μέχρι μὲν τού‐ του καὶ μὴ ἰητρὸς δύναιτο
15	ἂν γινώσκειν ὀρθῶς, εἰ τὰς τοῦ σφυγμοῦ τροπὰς ἐξέλοιμεν τοῦ λόγου. περιεργότεροι γὰρ ἢ κατὰ τὸν ἰδιώτην εἰσίν, ἡ
15	δὲ τῆς θερμασίας μεταβολή,	20
21	κᾂν εἰ μὴ βούλοιντο παρακολου‐ θεῖν οἱ πάσχοντες αὐτήν, κεν‐ τρίζειν τε καὶ νύττειν αὐτοὺς πέφυκεν, ὡς μὴ λαθεῖν. ἐξη‐
5	γοῦνται γοῦν πάντες οἱ κάμνον‐ τες οὕτως, ἐξαίφνης μὲν αὐτοῖς ἤτοι γ’ ἀνωμαλίαν ἢ φρίκην δια‐ δραμεῖν, εἶτ’ ἐντεῦθεν ἅμα κατα‐ ψύξει τῶν ἄκρων ἐπιτείνεσθαι
10	τὰς φρίκας, ἀκολουθῆσαι δ’ αὐ‐ ταῖς καὶ ῥῖγος εἶτ’ αὖθις τοῦ μὲν ῥίγους γίνεσθαί ποτε παῦ‐ λαν, ἐκλύεσθαι δὲ καὶ τὴν περί‐ ψυξιν τῶν ἄκρων, αἴσθησιν δὲ
15	φλογώσεως ἔνδον εἶναι καὶ δίψος· ἐπὶ δὲ τούτοις οἴχε‐
15	σθαι μὲν ἅπασαν ἀνωμαλίαν,	21
22	ὁμαλῶς δὲ καίεσθαι τὸ σύμ‐ παν σῶμα, καὶ τοῦτ’ ἀεὶ καὶ μᾶλλον αὐτοῖς γίνεσθαι, καὶ στῆναί γε ποτε καὶ μεῖναι τὴν
5	θερμασίαν ὁμοίαν ἑαυτῇ· εἶθ’ ὕστερον ἄλλην αἴσθησιν αὐτῆς ἐκλυομένης γενέσθαι, καὶ τοῦ‐ το μέχρι τῆς καταστάσεως ἐκεί‐ νης μὴ παύεσθαι γινόμενον, ἐν
10	ᾗ πρῶτον ᾔσθοντο μηκέτι πυ‐ ρουμένων αὐτῶν. ἐπὶ μὲν οὖν τριταίων πυρετῶν αἱ κατὰ μέ‐ ρος διαφοραὶ τῆς περιόδου τοιαῦταί τινες ὑπάρχουσιν·
15	ἐπ’ ἄλλων δ’ ἄλλαι πυρετῶν εἰ‐ σιν, ὑπὲρ ὧν ἐφεξῆς ἐρῶ. Νυνὶ δ’ ἐπὶ τούτου πρῶτον, οὗ πρῶτον παρεθέμην, ὁ λόγος ἐξεταζέσθω. πρῶτος οὖν ἦν
20	καιρὸς ὁ συνάπτων	22
23	τῇ ἀπυρεξίᾳ, ψύξεως αἴσθησιν παρέχων, ὃν ἀρχὴν ὠνομάσαμεν, δεύτερος δ’ ὁ ἀποτιθέμενος τὴν ψύξιν, ὡς εἴρηται, κατὰ βραχύ,
5	καὶ καλείσθω συντόμου διδασκαλίας ἕνεκεν ἀνωμαλίας καιρός· εἶτ’ ἐπ’ αὐτῷ τρίτος ὁ τῆς ὁμαλοῦς αὐξήσεως. ἐφ’ ᾗ τέταρτος ὁ τῆς ἀκμῆς, καὶ πέμπτος ὁ τῆς μει‐
10	ώσεως, καὶ ἕκτος ὁ τῆς ἀπυρε‐ ξίας. Ὅτι μὲν οὖν ἕξ εἰσιν αἱ εἰρη‐ μέναι μερικαὶ διαφοραὶ κατὰ τὰς τριταίας περιόδους, αἰ‐
15	σθήσεως δεῖ καὶ μνήμης, οὐκ ἀποδείξεως λογικῆς. ἓξ δ’ οὐσῶν αὐτῶν ὀνόματα συνθέσθαι
15	κάλλιον ἕνεκα συντόμου θ’ ἅμα	23
24	καὶ σαφοῦς δηλώσεως· νόμος γάρ τις ἐστὶ κοινὸς ἅπασι τοῖς Ἕλλησιν, ὧν μὲν ἂν ἔχω‐ μεν ὀνόματα πραγμάτων παρὰ
5	τοῖς πρεσβυτέροις κείμενα, χρῆσθαι τούτοις· ὧν δ’ οὐκ ἔχομεν, ἢ μεταφέρειν ἀπὸ τινῶν ὧν ἔχομεν, ἢ ποιεῖν αὐτοὺς κατ’ ἀναλογίαν τινὰ
10	πρὸς τὰ κατωνομασμένα τῶν πραγμάτων, ἢ καταχρῆσθαι τοῖς ἐφ’ ἑτέρων κειμένοις. ἔξεστι μέντοι τῷ βουλομένῳ μήτε φυ‐ λάττειν τὰ συνήθη τοῖς Ἕλ‐
15	λησι, μήτ’ εἴ που δεήσειε ποιεῖν αὐτὸν εἰς τοὺς εἰρη‐ μένους ἀποβλέπειν σκοπούς,
15	καὶ πολὺ τοῦτ’ ἔστι παρὰ	24
25	τοῖς νεωτέροις ἰατροῖς, ὡς ἂν μὴ παιδευθεῖσι τὴν ἐν παισὶ παιδείαν, ὥσπερ οἱ παλαιοί. συγχωρητέον οὖν αὐ‐
5	τοῖς ὡς ἂν ἐθέλωσιν ὀνομάζειν, ἐπειδὴ μάχιμοί τ’ εἰσὶ καὶ ἀναιδεῖς, καὶ πολλάκις γε χρηστέον τοῖς ὀνόμασιν, ὡς ἂν ἐκεῖνοι κελεύωσιν, ὑπὲρ
10	τοῦ φυγεῖν αὐτῶν τὴν γλωσ‐ σαλγίαν· οὐδὲ γὰρ οὐδὲ βλα‐ βήσονται διὰ τὴν ἐν τοῖς ὀνόμασι παρανομίαν οἱ κάμ‐ νοντες· ὅταν δ’ ἤτοι κλέπ‐
15	τωσί τινα καιρὸν ὅλον ὑπερ‐ βαίνοντες, ἢ τοῖς εἰρημένοις ἐπεισάγωσι τὸ μὴ φαινόμενον, οὐκ ἐπιτρεπτέον αὐτοῖς, ὡς
15	ἂν εἰς βλάβην ἤδη	25
26	τῶν νοσούντων τῆς τοιαύτης ἁμαρτίας διαφερούσης. ἄμεινον οὖν ἐστι[ν ἐν τῷδε] προδιεσκέ‐ φθαι τὰς τῶν σφαλμάτων αἰτίας,
5	παρ’ αἷς οἱ πλεῖστοι τῶν ἰατρῶν σφάλλονται, πρὸς τὸ μήτ’ αὐτούς τι σφαλῆναι κἀκείνοις ἐπιδεῖ‐ ξαι τὴν ἀληθῆ τοῦ πράγματος ὁδόν, εἰ βουληθεῖεν. ἔνιοι μὲν
10	γὰρ αὐτῶν οὕτω πεφύκασιν, ὡς μηδ’, ἂν τὸν Ἀπόλλωνα σχῶσιν αὐτὸν ἢ τὸν Ἀσκληπιόν, ἐπι‐ θυμοῦντάς τε διδάσκειν αὐτοὺς καὶ παρακαλοῦντας, ὑπακοῦσαί
15	ποτε καὶ παρασχεῖν δύνασθαι τὰ ὦτα, μήτοιγε δὴ καταδέξα‐ σθαι τῇ ψυχῇ τὰ λεχθέντα. ἀλλ’
15	οὐκ ἐκείνοις γε ταῦτα γεγράψεται.	26
27	τοῦ τοίνυν σφάλματος αὐτῶν αἰτία πρώτη καὶ μάλιστ’ ἐστὶν ἡ τῆς τῶν νοσημάτων διαφορᾶς ἄγνοια. τριταῖος μὲν γάρ, ὡς
5	εἴρηται νῦν, εἴωθε κινεῖσθαί τε καὶ τὰς ὥσπερ ἡλικίας αὐτοῦ δια‐ νύειν, οὐ μὴν ὁμοίαν γε κίνη‐ σιν ἔχει πᾶν νόσημα· διόπερ οὔθ’ ἡμεῖς ὀρθῶς, ἃ περὶ τρι‐
10	ταίων εἰρήκαμεν, ἐπὶ πάντα μετοίσομεν, οὔτ’ ἄλλος τις ἀπ’ ἄλλου πάθους ὁρμηθεὶς ἕνα κοινὸν ἀξιώσει λόγον ἁπάντων ὑπάρχειν. αὕτη μὲν οὖν ἡ πρώ‐
15	τη καὶ μεγίστη τῆς ἁμαρτίας αὐτῶν αἰτία. Τὰς δ’ ἄλλας ἐφεξῆς ἐρῶ, κατὰ
15	τὴν τῆς χρείας τάξιν,	27
28	ἐπειδὰν πρότερον ὀνόματα θῶ τοῖς εἰρημένοις τῆς τριταίας περιόδου καιροῖς. Ἱπποκρά‐ τους γοῦν εἰρηκότος· οἱ πυ‐
5	ρετοί, ὁκόσοι μὴ διαλείποντες διὰ τρίτης ἰσχυροὶ γίνονται, ἐπικίνδυνοι· ὅτῳ δ’ ἂν τρόπῳ διαλείπωσι, σημαίνει, ὅτι ἀκίνδυνοι· τὸ διαλείπειν οὐκ
10	ἔστιν ἐπ’ ἄλλου δέξασθαι μέ‐ ρους τῆς περιόδου, τὴν ἀπυρε‐ ξίαν ὑπερβάντας. οὐ γὰρ δὴ τοῦτό γέ φησιν, ὅτῳ δ’ ἂν τρόπῳ παρακμάζωσιν, οὐ γὰρ
15	ἀληθὲς τοῦτο,	28
29	χείριστος γὰρ τῶν πυρετῶν ὑπάρχων ὁ ἡμιτριταῖος, ὅμως εἰς παρακμὴν ἀφικνεῖται σαφῆ τοῖς πολλοῖς, καὶ ἐν τοῖς
5	ἄλλοις ἅπασιν 〈ἔχει〉 κατά γε τοῦτο παραπλησίως, ὅτι μὴ ἐν τοῖς συνόχοις ὀνομαζομέ‐ νοις. οὗτοι γὰρ μόνοι πυρετῶν οὐκ ἔχουσι παρακμὴν αἰσθητήν,
10	ὥσπερ οὐδὲ τὴν ὅλην περίοδον, οὐδ’ ἄλλην τινὰ διαφορὰν τῶν προειρημένων, ἀλλ’ οἵαν ἔφα‐ μεν εἶναι τῶν τριταίων τὴν ἐπὶ τοῦ μεγέθους ἔν τινι χρό‐
15	νῳ στάσιν, ἐκεῖνοι τοιαύτην
15	ἔχουσιν ὀλίγου δεῖν ἅπασαν	29
30	αὐτῶν τὴν διέξοδον. εἴπερ οὖν, ὡς ἔφην, ἀκίνδυνοι κατά γε τὴν ἑαυτῶν φύσιν εἰσὶν οἱ εἰς ἀπυ‐ ρεξίαν λήγοντες, ὡς ἐν τοῖς
5	περὶ αὐτῶν λόγοις ἐπεδείξαμεν, οὐκ ἄλλο τι τὸ διαλείπειν Ἱπποκράτης ὠνόμασεν ἢ τὸ λή‐ γειν εἰς ἀπυρεξίαν. ὥστ’ εὐ‐ λόγως ἄν τις ἑπόμενος τῇ πα‐
10	λαιᾷ συνηθείᾳ διάλειμμα καλέ‐ σειεν ἐν ταῖς τῶν τριταίων περιόδοις τὸν καιρὸν τῆς ἀπυ‐ ρεξίας· ὥσπερ γε καὶ τὴν ἐπὶ τοῦ μεγίστου μεγέθους στάσιν,
15	ὡς πρὸς τὴν αἴσθησιν ἡμῶν τε τῶν ἁπτομένων αὐτῶν τε τῶν καμνόντων, ἀκμήν. οὕτω γοῦν
15	καὶ ἡ τῶν ἡλικιῶν ἀκμὴ τὸ	30
31	τελεώτατόν ἐστι, καὶ φαίνεται τούτῳ τῷ ὀνόματι, καθάπερ καὶ τῷ τοῦ διαλείπειν, ὁ Ἱπποκρά‐ της χρώμενος. ἀλλὰ καὶ τὸ πρῶ‐
5	τον μέρος τῆς περιόδου κατά γε τὴν πρώτην ἡμέραν γινόμενον ἐπὶ τῇ μεταπτώσει τοῦ κατὰ φύσιν, ἔν τε τῇ τρίτῃ καὶ πέμπτῃ καὶ ταῖς ἀνάλογον ὡσαύτως περιοδί‐
10	ζον ἐπὶ τῷ διαλείμματι, καλοῦ‐ σιν ἀρχήν, οὐχ Ἱπποκράτης μόνον, ἀλλὰ καὶ οἱ ἄλλοι σχεδὸν ἅπαν‐ τες ἰατροί. μετὰ δὲ τὴν ἀρχὴν ἐναργῶς γνωριζομένην τῇ ψύξει
15	δεύτερος ἦν καιρὸς ὁ τῆς ἀνω‐
15	μαλίας, καὶ τρίτος ὁ τῆς	31
32	αὐξήσεως, ἄχρι τῆς ἀκμῆς. ἐπι‐ κοινωνοῦντας δ’ αὐτοὺς ἀλλήλοις οὐκ ἀκριβῶς ἐθεάσαντο πάντες ἰδέᾳ διαφέροντας, ὀνομάζουσί
5	τε τὸ συγκείμενον ἐξ ἀμφοῖν, ὡς ἓν ὅλον, οἱ μὲν ἐπίδοσιν, οἱ δ’ αὔξησιν, οἱ δ’ ἀνάβασιν παρ‐ οξυσμοῦ. καὶ μέντοι καὶ λέγου‐ σιν ἀληθές τι. μετὰ γὰρ τὸν
10	πρῶτον καιρόν, ἐν ᾧ καταψύχεται μὲν τὰ ἐκτός, εἰς δὲ τὸ βάθος ἐναργῶς φαίνεται τὸ αἷμα συρ‐ ρέον, ἕτερος ἐστι καιρὸς ὅλος,
10	ὅλῳ τῷδε κατ’ ἀντίθεσιν	32
33	ὑφιστάμενος, διαμαχομένου μὲν τοῦ θερμοῦ τῇ ψύξει, οὔπω δὲ τεινομένου πρὸς τὰ ἐκτὸς τοῦ αἵματος. καὶ εἴ γ’ οὕτως αὐτὸν
5	ἕνα λέγοιεν, ὡς εἴρηται νῦν, οὐ διοίσει καλεῖν ὅλον τοῦτον τὸν καιρὸν ἀνάβασιν· εἰ δ’ οὕτω καλέσαντες ἄτμητον ἐάσειαν, οὐ σμικρὰ βλάψουσι τὴν τέχνην. ὁ
10	γὰρ τῆς ἀνωμαλίας ἐν αὐτῷ καιρὸς ὁ πρῶτος ἑτέρων ἔνδει‐ ξιν ἔχει βοηθημάτων, καὶ οὐ πάντῃ τῶν αὐτῶν τῷ μετ’ αὐτὸν καιρῷ, καθ’ ὃν ὁμαλὴς μὲν ἤδη ἡ τοῦ
15	παντὸς σώματος κατάστασίς ἐστιν, αὔξησις δὲ τῶν ὄντων ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἰδέας μενόντων, ἄχρι τῆς ἀκμῆς· λοιπὸς δ’ ὁ
15	τῆς παρακμῆς καιρὸς εἷς ἐστιν	33
34	ὅμοιος ἑαυτῷ κατὰ τὴν ἰδέαν, ὅτι μὴ τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον αὐτοῦ τὰ μόρια διαφέρει. ἀλλὰ τοῦτό γε καὶ τῷ πρώτῳ
5	καιρῷ τῆς ἀρχῆς καὶ τῷ δευτέ‐ ρῳ τῆς ἀνωμαλίας, ἔτι τε τῷ τρίτῳ τῷ τῆς ἀναβάσεως ὑπάρχει. καὶ γὰρ τούτων ἑκάστου διαφο‐ ρά τις ἐστι κατὰ μέρος αἰσθη‐
10	τῶς ὑπαλλαττομένου. οὐ γὰρ ὁμοία κατὰ πάντ’ ἐστὶν ἑκά‐ στου τῶν εἰρημένων καιρῶν ἡ ἀρχὴ τῇ τελευτῇ, διαφέ‐ ρουσι δ’ ἀλλήλων τε καὶ τοῦ
15	μέσου καιροῦ σαφῶς. ἡ γοῦν ἀρχὴ τοῦ παροξυσμοῦ βραχύ τι
15	τῆς κατὰ φύσιν ἀποκεχώρηκε	34
35	κατατάσεως, ὥσπερ ἡ τελευτὴ πλεῖστον· ὅπου δὲ ταῦτα μεγί‐ σταις διαφοραῖς ἀλλήλων ἀπο‐ κεχώρηκε, πάντως δήπου καὶ
5	μέσος τις ἐστιν αὐτῶν καιρός, πλέον μὲν τῆς ἀρχῆς ἀπέχων τοῦ κατὰ φύσιν, ἔλαττον δὲ τῆς τελευτῆς. οὕτω δὲ καὶ ἡ τῆς ἀνωμαλίας ἀρχὴ μικρόν
10	τι διαλλάττει τῆς συναπτούσης αὐτῇ τοῦ πρώτου καιροῦ τε‐ λευτῆς, ἐπὶ πλέον δ’ ἀφιστα‐ μένη, καὶ μεσοῦσα, μεταξύ πως γίνεται τῆς εἰρημένης
15	τοῦ πρώτου καιροῦ τελευτῆς καὶ τῆς ἀρχῆς τοῦ τρίτου. κατὰ δὲ τὸν αὐτόν, οἶμαι, λόγον καὶ ὅσα συνάπτει τοῦ δευτέρου καιροῦ τοῦδε τῆς
20	ἀνωμαλίας ταῖς ἀρχαῖς τοῦ τρίτου	35
36	καιροῦ, παραπλησίαν ἐκείνοις ἔχει τὴν κατάστασιν. οὕτω δὲ καὶ τοῦ τρίτου πάλιν αὐτοῦ καιροῦ τὰ μὲν πρῶτα τῶν ὑστά‐
5	των τοῦ δευτέρου βραχὺ παρ‐ αλλάττει, τὰ δ’ ὕστατα παρα‐ πλήσιά πως ἐστι τῇ τῆς ἀκμῆς ἰδέᾳ, τὸ μέσον δ’ ἀμφοῖν ἴσον ἑκατέρων τῶν ἄκρων ἀφέστηκεν.
10	ὥστ’ οὐδὲν θαυμαστόν, ὥσπερ τούτων ἑκάστου τῶν καιρῶν, οὕτω καὶ τῆς παρακμῆς τὸ μὲν ἀρχὴν εἶναι, τὸ δὲ τελευτήν, τὸ δὲ μεσότητα, καὶ καλεῖν γε,
15	εἰ βούλοιτό τις ἕκαστον αὐτῶν ἰδίᾳ προσηγορίᾳ, δυνατόν. ἀκούω γοῦν ἑκάστοτε τῶν ἰατρῶν λεγόντων, ἀπέκλινεν ἀρτίως ἡ ἀκμή, νῦν ὑφίησι, νῦν ἐνδίδω‐
20	σι, νῦν ἀνίεται· εἴπερ οὖν	36
37	ταῦτα λέγουσιν, οὐκ ἀδύνατον αὐτοῖς τὰ πρῶτα τῆς παρακμῆς ὀνομάζειν ἀπόκλισιν ἢ ὕφεσιν ἢ ἔνδοσιν ἢ ἄνεσιν, ἢ καί τι‐
5	να τούτων ἢ καὶ πάντα. καὶ μέντοι καὶ τὰ μέσα καλεῖν ἔξ‐ εστιν ἑνὶ τινὶ τῶν εἰρημένων ὀνομάτων, καὶ τὰ τελευταῖα κα‐ τὰ τὸν αὐτὸν τρόπον· ὥσπερ καὶ
10	ὁ Ἀρχιγένης ἄνεσιν ὀνομάζει τὸ τελευταῖον τῆς παρακμῆς. ἀλλ’ ἐκεῖνος φαύλως γε πράττει, νο‐ μίζων αὐτὴν ἕτερον εἶναι και‐ ρὸν ἰδέᾳ τινὶ διαφέροντα τῆς
15	παρακμῆς. ἀμέλει γάρ, ὥσπερ πάντων τῶν μερῶν τῆς ὅλης περι‐ όδου τὸ μὲν ἀρχὴν ποιεῖται, τὸ
15	δὲ τελευτήν, τὸ δὲ μέσον,	37
38	οὕτω καὶ αὐτῆς τῆς ἀνέσεως ποιεῖται τὴν τομήν, ὡς ἰδίου τινὸς ὄντος καιροῦ τῶν κατὰ τὴν πρώτην διαίρεσιν, ὅσοι
5	διαφέρουσιν ἀλλήλων ἰδέαις τισίν, οὐ μόνον τῷ μᾶλλον τε καὶ ἧττον. ἐν ἀμφοτέροις οὖν ἁμαρτάνει προφανῶς, ἐξαιρῶν τε τὴν ἀνάβασιν τῆς πρώτης
10	τομῆς, ἣν ἐναργέστερον ἅπαν‐ τες οἱ ἄνθρωποι νοοῦσι τῆς ἀρχῆς, προστιθείς τε τὴν ἄν‐ εσιν ἐν τῷ τέλει τῆς περιόδου. εἰ μὲν γὰρ εἰς ἀπυρεξίαν ἀφ‐
15	ικνοῖτο, σαφὴς ἂν εἴη ἡ δια‐ φορὰ τοῦ τοιούτου καιροῦ πρὸς τοὺς ἄλλους ἅπαντας· εἰ δ’
15	ἐπιλαμβάνει τὴν παρακμὴν	38
39	ἡ εἰσβολὴ τοῦ δευτέρου παρ‐ οξυσμοῦ τριχῇ τμηθεῖσα, ἐν τῷ‐ δε τῆς ὅλης παρακμῆς μέρος ἔξ‐ εστι καλεῖν ἄνεσιν, οὐ μὴν ἄλ‐
5	λον γέ τινα νομίζειν εἶναι και‐ ρὸν ἰδίᾳ τινὶ φύσει χαρακτηριζό‐ μενον, ὥσπερ τοὺς ἔμπροσθεν εἰρημένους. ὅτι μὲν οὖν ἕξ ἐστι τὰ πάντα μέρη τῆς τριταίας περι‐
10	όδου σαφέσι διαφοραῖς ἀλλήλων χωριζόμενα, πρόδηλον παντὶ τῷ θεασαμένῳ κἂν ἕνα τινὰ τῶν οὕτω καμνόντων ἀρρώστων· ὠνομάσθω‐
10	σαν δὲ πρὸς μὲν τοὺς ἐριστικοὺς	39
40	καιρὸς πρῶτος, καὶ δεύτερος, καὶ τρίτος, καὶ τέταρτος, καὶ πέμπτος, εἶθ’ ἕκτος ὁ τῆς ἀπυ‐ ρεξίας· πρὸς δὲ τοὺς ἰδιώτας
5	〈τοῖσ〉 ὀνόμασι χρῆσαι 〈τούτοισ〉, ἃ τοῖς συνθεμένοις ἐστὶν ἐπι‐ τήδεια. τῷ μὲν οὖν πρώτῳ και‐ ρῷ τὸ τῆς ἀρχῆς ἴδιον ὄνομα κείσθω· τῷ δὲ δευτέρῳ τὸ τῆς
10	ἀνωμαλίας· τῷ δὲ τρίτῳ τὸ τῆς ἀναβάσεως· καὶ τῷ τετάρ‐ τῳ τὸ τῆς ἀκμῆς· καὶ τῷ πέμ‐ πτῳ τὸ τῆς παρακμῆς· ὁ δ’ ἕκτος ὁ τῆς ἀπυρεξίας διάλειμμα προσ‐
15	αγορευέσθω.	40
41	Ἔξεστι δὲ καὶ κατ’ ἄλλον τινὰ τρόπον εἰς μείζω μέρη διελεῖν ὅλην τὴν περίοδον· [εἴς τε γὰρ δύο μέρη δυνατὸν αὐτὴν ὅλην δι‐
5	ελεῖν], ἓν μὲν τοῦ πρώτου παρ‐ οξυσμοῦ ποιοῦντας, ἀπὸ τῆς πρώτης εἰσβολῆς ἄχρι τῆς [ἐσχά‐ της] ἀνέσεως· τὸ δὲ μεταξὺ τῆς παρακμῆς καὶ τῆς εἰσβολῆς τοῦ
10	δευτέρου παροξυσμοῦ· καλῶ δ’ εἰσβολὴν παροξυσμοῦ τὸν ἀκρι‐ βῶς ἤδη πρῶτον χρόνον ἀπλατῆ, τὸν δ’ αὐτὸν τοῦτον ἐπισημασίαν εἰώθασιν ὀνομάζειν. καὶ τό γε
15	πρὸς Ἱπποκράτους εἰρημένον· ἐν τοῖσι παροξυσμοῖσιν ὑπο‐ στέλλεσθαι χρή· κατὰ ταύτην
15	ἡγοῦμαι λελέχθαι τὴν τομήν·	41
42	προειπὼν γάρ, ὡς προσήκει, οἷς μὲν αὐτίκα ἡ ἀκμή, αὐτίκα λεπτῶς διαιτᾶν, οἷς δ’ ὕστερον, ἐς ἐκεῖνο καὶ πρὸ ἐκείνου λε‐
5	πτῶς, ἔμπροσθεν δὲ πιότερον διαιτᾶν, ὡς ἂν ἐξαρκέσῃ ὁ νο‐ σέων, ἐπήνεγκεν· ἐν δὲ τοῖσι παροξυσμοῖσιν ὑποστέλλεσθαι χρή· διδάσκων ἡμᾶς δηλονότι
10	μόνον ἐκεῖνον τὸν καιρὸν φυ‐ λάττεσθαι, τὸν ὑπ’ αὐτοῦ κα‐ λούμενον παροξυσμόν. οὐδέ‐ ποτε γὰρ ἐν αὐτῷ τρέφομεν, ἐν δὲ τῷ λοιπῷ παντὶ τῆς ἀν‐
15	έσεως, ἄλλοτε κατ’ ἄλλο μό‐
15	ριον αὐτοῦ· ποτὲ μὲν γὰρ	42
43	ἁπλοῦς ἐστιν παρακμὴ μόνον ὑπάρχων, ἐνίοτε δ’ ἐκ παρακμῆς καὶ διαλείμματος σύγκειται. αὕτη μέν ἐστιν ἡ εἰς δύο μέρη
5	τομὴ τῆς μιᾶς περιόδου, τὸ μὲν ἕτερον μέρος αὐτῆς τὸ πρότερον ὀνομαζόντων ἡμῶν παροξυσμόν, τὸ δ’ ἐπ’ αὐτῷ δεύ‐ τερον ἤτοι γ’ ἄνεσιν, ὡς ἀρτί‐
10	ως, ἢ ὡς ἔνιοι, διάλειμμα. διάλειμμα γὰρ καλοῦσιν οὐκ ὀλίγοι τῶν ἰατρῶν τὸ μετὰ τὴν ἀκμὴν ἅπαν, ὅπως ἂν ἔχῃ φύσεως, εἴτ’ εἰς ἀπυρεξίαν παυόμενον,
15	εἴτε καὶ μή. ἀλλ’ ἡμῖν γε φυ‐ λαττέσθωσαν αἱ προειρημέναι
15	κλήσεις, ὑπὲρ τοῦ μηδεμίαν	43
44	ἀσάφειαν γίνεσθαι κατὰ τὸν λόγον, καὶ προσαγορευέσθω τὸ μετὰ τὸν παροξυσμὸν ἅπαν ἄνεσις, οὐ κωλυόντων ἡμῶν, ὡς ἔφην, εἰ
5	καὶ διάλειμμά τις αὐτὸ καλεῖν ὅλον, ἢ παρακμήν, ἢ ὕφεσιν, ἢ ἔνδοσιν, ἢ ἀφαίρεσιν ἐθέλοι. πρόκειται γὰρ οὐ περὶ τῶν ὀνομάτων ζυγομαχεῖν, ἀλλὰ
10	τὰ μέρη τῆς περιόδου σκο‐ πεῖν, ὁποῖά τε καὶ ὁπόσα τὸν ἀριθμόν ἐστι καὶ ὅπῃ δι‐ ενήνοχεν ἀλλήλων. Αὕτη μὲν οὖν ἡ τομὴ τῶν εἰς
15	ἀπυρεξίαν ληγόντων ἁπάντων ἐστὶ πυρετῶν, ἀμφημερινῶν, τριταίων, καὶ τεταρταίων, ἓξ ἐχόντων τὰ μέρη διαφέροντα
15	ἀλλήλων ἰδέαις εὐσήμοις·	44
45	ἑτέρα δέ, τῶν μὴ διαλειπόντων, εἰς πέντε μέρη διαίρεσις. εἰσὶ δὲ καὶ οὗτοι παμπόλλοι, τινὲς μὲν ἑκάστης ἡμέρας παρο‐
5	ξυνόμενοι, τινὲς δὲ διὰ τρί‐ της· οὐ μὴν οἵ γε διὰ τετάρ‐ της πολλάκις, ἀλλ’ ἐν τῷ σπα‐ νίῳ φαίνονται γινόμενοι· τὸ πλεῖστον γὰρ αὐτῶν γένος εἰς
10	ἀπυρεξίαν παύεται. διττὴ δὲ καὶ τούτων ἐστὶν ἡ ἰδέα τῶν εἰς ἀπυρεξίαν παυομένων, ἀμφημερινῶν, τριταίων καὶ τε‐ ταρταίων. ἔνιοι μὲν γὰρ αὐτῶν
15	καὶ τὸ μέγεθος ἀποτίθενται τοῦ σφυγμοῦ καὶ τὸ τάχος καὶ τὴν
15	πυκνότητα καὶ τὴν σκληρότητα·	45
46	τινὲς δὲ τὰ μὲν ἄλλα τρία πρὸς τὸ κατὰ φύσιν ἐπανάγουσι, φυ‐ λάττουσι δὲ ταχυτῆτα οἱ μὲν πλέον, οἱ δ’ ἧττον. ἀλλ’ οὐ τοῦ
5	νῦν παρόντος λόγου περὶ ἐκείνων διαιρεῖσθαι. πρόκειται γὰρ ἐν‐ ταῦθ’ ἐξαριθμῆσαι τὰ μόρια τῆς περιόδου καθ’ ἕκαστον γένος νο‐ σήματος. εἰρηκότες οὖν ὀλίγον
10	ἔμπροσθεν, ὡς ἕξ εἰσι τὰ πάντα κατὰ τοὺς διαλείποντας πυρετούς, ἑξῆς διερχόμεθα τὰ μέρη τῶν μὴ διαλειπόντων, πέντε εἶναι λέγον‐ τες, ὅταν τὰ μὲν ἄλλα παραπλησίως
15	αὐτοῖς ὑπάρχῃ, μόνον δὲ λείπῃ
15	τὸ τῆς ἀπυρεξίας. ἡ δ’ ἐν τοῖς	46
47	ἄλλοις μέρεσιν ὁμοιότης φυ‐ λάττεται τῷ τὴν εἰσβολὴν τοῦ παροξυσμοῦ μετὰ συστολῆς γί‐ νεσθαι. ὀνομάζω δ’ οὕτω τὴν
5	μετὰ τοῦ ψύχεσθαι, τούτῳ γὰρ ἕπεται καὶ τὸ τοὺς σφυγμοὺς εἴσω μᾶλλον κινεῖσθαι μετὰ σμικρότητος, ἀποχωροῦντος εἰς τὰ σπλάγχνα τοῦ αἵματος ᾧ
10	πάλιν ἐξ ἀνάγκης ἕπεται τὸ τῆς ἀνωμαλίας, εἶθ’ ἑξῆς τὸ τῆς ἀναβάσεως ἀκμῆς τε καὶ παρακμῆς· ἐφ’ ὧν μέντοι χωρὶς αἰσθητῆς συστολῆς εἰσβολὴ γί‐
15	νεται παροξυσμοῦ, τοὺς τρεῖς
15	καιροὺς εἰς ἕνα μεταπίπτειν	47
48	ἀναγκαῖόν ἐστι, καὶ γίνεσθαι τὸ σύμπαν ἄχρι τῆς ἀκμῆς ἀνά‐ βασιν. ὅπου γὰρ οὐκ ἐγένετο συστολή, δῆλον ὡς οὐδ’ ἀνω‐
5	μαλία. τὴν δ’ ἀκμὴν οὐδέποτε εἶδον ἀπολείπουσαν, ἀλλ’ ἀεὶ διαμένουσαν αἰσθητὴν ἰσότητα κατὰ πάντας τοὺς πυρετοὺς ἐπί τινα χρόνον· εἰσβολὰς
10	μέντοι μυριάκις ἐθεασάμην ἄνευ τῶν εἰρημένων τῆς ἀρ‐ χῆς συμπτωμάτων, ὧν τὸ μὲν κυριώτατον ἡ ψύξις ἦν, ἁπά‐ σαις ὀλίγου δεῖν ταῖς ἀρ‐
15	χαῖς συνοῦσα τῶν παροξυσμῶν, ὥσπερ καὶ ἡ ἐπὶ τὰ ἔσω τῶν
15	ἀρτηριῶν κίνησις, ὑπὲρ ἧς	48
49	εἴρηται μὲν ἐπὶ πλέον ἐν τῇ περὶ σφυγμῶν πραγματείᾳ, κατὰ δὲ τὸν ἐνεστῶτα λόγον ἀρκεῖ τῷ τάχει τῆς συστολῆς ἀφορί‐
5	ζειν αὐτήν. ὅσα δ’ ἄλλα συμ‐ πτώματά τε καὶ σημεῖα τῆς ἀρ‐ χῆς τῶν παροξυσμῶν ἴδια προ‐ είρηται, τὰ μὲν ἐπιτεινόμενα γίνεται τῇ περιψύξει, τὰ δ’
10	ἄλλως συμβαίνει, σμικρότης μὲν τῶν σφυγμῶν καὶ ἀραιότης καὶ βραδύτης διαστολῆς ἐπὶ τῇ καταψύξει, ῥῖγος δ’ ἐπ’ ἄλλαις προφάσεσιν, ἃς ἐν ταῖς
15	τῶν συμπτωμάτων αἰτίαις εἴπομεν.	49
50	ἀλλ’ ὅλον τὸ γένος τοῦτο τῶν παροξυσμῶν παντάπασιν, ὡς ἔφην, ἀπόλλυται, καὶ πολλοὺς πολλάκις ἡμεῖς ἐκωλύσαμεν ὑπὸ τῶν θαυ‐
5	μαστῶν τούτων ἰατρῶν ἤτοι γ’ ἐπὶ τὸ λουτρὸν πεμφθέντας, ἢ τροφὴν προσενέγκασθαι κελευσθέν‐ τας, ὡς ὑπερβεβηκότας ἤδη τὰς ὑπόπτους ὥρας τοῦ παροξυσμοῦ.
10	συμβαίνει δ’ αὐτοὺς ἀγνοοῦντας ἀκριβῶς ἅπτεσθαι τῆς ἀρτη‐ ρίας ἐν τοῖς τοιούτοις σφάλ‐ μασι καθίστασθαι. ἅπασι γὰρ τοῖς οὕτω παροξυνομένοις ἡ
15	συστολὴ θάττων γίνεται· γνω‐ ρίζειν δ’ αὐτὴν οὐ παντός ἐστιν, ἀλλὰ δεῖται μάλιστα
15	τοῦτο τὸ ἔργον, εἴπερ τι καὶ	50
51	ἄλλο τῶν τῆς τέχνης, ἀσκή‐ σεως ἱκανῆς, ἣν οὐχ οἷόν τε ποιήσασθαι, πρὶν τεχνωθῆναι τὸν εἰρημένον ὑφ’ ἡμῶν τρόπον
5	ἐν τῷ πρώτῳ τῆς διαγνώσεως τῶν σφυγμῶν. εἰ μὲν οὖν τις εἴη γνωστικὸς τῆς συστολῆς τῶν ἀρτηριῶν, ἐγχωρήσει τού‐ τῳ τίθεσθαι τοῦτ’ αὐτὸ τὸ
10	μέρος τοῦ παροξυσμοῦ, καθ’ ὃ τὴν συστολὴν ὠκυτέραν ἐγνώρισε γινομένην ἄνευ τῆς διαστολῆς, ἀρχὴν τῆς περιόδου· τὸ δ’ ἐφεξῆς τῷδ’ ἀνάβασιν,
15	ἄχρι τῆς ἀκμῆς· εἰ δὲ μὴ
15	γνωρίζοι μηδὲ τοῦτο,	51
52	φαίνοιτο δ’ ἄθλιπτος αὐτῷ πάντως ἡ εἰσβολὴ γινομένη, τὸ μέχρι τῆς ἀκμῆς μέρος τοῦ παρ‐ οξυσμοῦ ἀνάβασιν ἢ ἐπίδοσιν ἢ
5	αὔξησιν ὀνομάσει, τέμνων αὐτὴν εἰς πρῶτα καὶ τελευταῖα καὶ μέσα κατὰ τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον, οὐκ εἴδεσι διαφόροις, ὡς ἔμπροσθεν ἔλεγον ἐπὶ τῶν
10	αἰσθητῶν ψύξεων. ἐν τοῖς τοι‐ ούτοις οὖν πυρετοῖς οἱ πάντες ἔσονται καιροὶ τρεῖς, αὔξησις, ἀκμή, μείωσις· οὐδὲν γὰρ χεῖρον οὐ‐ δὲ μείωσιν ὀνομάζειν τὸν και‐
15	ρὸν ἐκεῖνον, ἐν ᾧ τοῦ μεγέθους
15	ἀφαιρεῖταί τι τοῦ πυρετοῦ·	52
53	ὅσοις δ’ οὐκ ἔστι περίοδος, οἷον τοῖς συνόχοις ὀνομαζομέ‐ νοις, τούτοις τοῖς πυρετοῖς οὔτε παροξυσμὸς ὅλως τίς ἐστιν,
5	οὔτε τὰ προειρημένα μέρη, τὰ μέντοι τῆς ὅλης νόσου μόρια κατὰ διαφέροντας χρόνους καὶ τούτοις ἐστίν, ἑτέροις τρό‐ ποις διαγινωσκόμενα παρὰ τοὺς
10	ἐν τοῖς παροξυσμοῖς καιρούς, οὓς ὀλίγον ὕστερον ἐρῶ, καὶ μάλισθ’ ὅτι σφάλλονται πάντες ἐν αὐτοῖς οἱ ἰατροί, καίτοι γ’ Ἱπποκράτους ὀρθότατα διδάξαν‐
15	τος ὑπὲρ αὐτῶν.	53
54	Ἀλλ’ ἐπὶ τοὺς κατὰ περίοδον παροξύνοντας ἐπανέλθωμεν τῷ λόγῳ, πᾶν ὅσον ὑπόλοιπον ἐν αὐτοῖς ἄσκεπτον ἀφεῖται διαι‐
5	ροῦντες. ἑνὸς μὲν δὴ καὶ πρῶ‐ τον μεμνῆσθαι κελεύω, τοῦ γεγονέναι τὸν λόγον ἡμῖν ἅπαντα τὸν ἀπ’ ἀρχῆς ἄχρι δεῦ‐ ρο περὶ τῶν ἁπλῶν περιόδων.
10	ἐν γὰρ ταῖς ἐπιπεπλεγμέναις ὁ μετὰ τὴν ἀκμὴν καιρὸς ἐνίοτε στενοῦται, φθανούσης εἰσ‐ βάλλειν ἐπισημασίας ἑτέρου παροξυσμοῦ, πρὶν τὴν ἑτέραν
15	περίοδον ἀκριβῶς πληρωθῆναι, καὶ πολλάκις γε κατὰ μὲν τὴν
15	ἑαυτοῦ φύσιν ὁ πυρετὸς ἐκ τοῦ	54
55	τῶν διαλειπόντων ἐστὶ γένους, ὥσπερ ὁ τριταῖος. ἡ δ’ ἐπιπλο‐ κὴ χρόνον ἀπυρεξίας οὐδένα καταλείπει τῇ προτέρᾳ περι‐
5	όδῳ, φθάσαντος εἰσβαλεῖν τοῦ δευτέρου παροξυσμοῦ, πρὶν ἀπο‐ λεπτυνθῆναι τὸν πρότερον. εἴρη‐ ται δέ μοι περὶ τῶν τοιούτων ἐπιπλοκῶν ἐν δυσὶ πραγματεί‐
10	αις, τῇ τὲ περὶ κρίσεων καὶ τῇ περὶ διαφορᾶς πυρετῶν, ἔνθα καὶ διώρισται μίξις ἐπι‐
10	πλοκῆς. ὁ γοῦν ἡμιτριταῖος	55
56	ἐκ μίξεως τε καὶ κράσεως ἐδείχθη γινόμενος ἀμφημερι‐ νοῦ τε καὶ τριταίου πυρετοῦ. πολλάκις δὲ καὶ αὐτῷ τῷ ἡμι‐
5	τριταίῳ τῶν ἁπλῶν εἷς τις ἐπι‐ πλέκεται πυρετῶν, ἤτοι τρι‐ ταῖος, ἢ ἀμφημερινός, ἀλλ’ οὐκ ἔστιν ἡ τοιαύτη ποικιλία τῆς ἐνεστώσης οἰκεία πραγμα‐
10	τείας, ἀρκεῖ γὰρ ἑκάστου τῶν πυρετῶν τοὺς ἰδίους ἐνταῦθα καιροὺς ἀκριβῶς διαρθρῶσαι· καὶ γὰρ τὸ συμπλεκόμενον αὐτῶν ἑτοίμως διακρίνειν
15	οὕτως ἂν ἡμῖν μάλισθ’ ὑπάρ‐ ξειεν. οἱ μὲν οὖν ἀκριβῶς
15	ἁπλοῖ προείρηνται, περὶ δὲ	56
57	τῶν ἐπιμίκτων ἑξῆς ἐρῶ. Γίνεται τοίνυν ἐνίοτε φρικώ‐ δης εἰσβολή, τὰ τῆς ἀρχῆς ἴδια γνωρίσματα πάντα ἔχουσα,
5	πλὴν ῥίγους, ἔστι δ’ ὅτε καὶ τούτου τὴν ἔμφασιν· ἡ γάρ τοι σφοδρὰ φρίκη δόξειεν ἂν ἤτοι ἀρχή τις εἶναι ῥίγους, ἢ μικρὸν ῥῖγος. ἀλλὰ τό γ’ ἀκριβὲς ῥῖγος, οἷον
10	ἐν τριταίοις τε καὶ τεταρταί‐ οις πυρετοῖς ἐστιν, ὁ τοιοῦτος
10	οὐ λαμβάνει, καὶ διὰ τοῦτ’	57
58	αὐτὸν ὀνομάζω φρικώδη, καὶ πολύ γε μᾶλλον ὅτι προδείξας τινὰ σημεῖα τοῦ δευτέρου και‐ ροῦ πάλιν ἀρχὴν ἑτέρας εἰσ‐
5	βολῆς ἐργάζεται φρικώδους, ὃ καλοῦσιν ἔνιοι μὲν ἐπανά‐ ληψιν, ἔνιοι δ’ [ἐπ]ἀναδίπλωσιν· ἔστι δ’ ὅτε καὶ δεύτερον ἐργάζεται τοῦτο, καί τισιν
10	ἐνίοτε καὶ τρίτον, εἶτα μό‐ γις ὕστερον ὁμαλῶς ἐξαπλοῦ‐ ται καὶ μέχρι τῆς ἀκμῆς ἀνα‐ βαίνων οὗτος ὁ πυρετὸς εἰς ἀπυρεξίαν οὐδέποτε παύεται.
15	ὅ τε γὰρ ἄχρι τῆς ἀκμῆς αὐτῷ χρόνος ὑπάρχει πάμ‐
15	πολυς ἥ τε παρακμὴ χωρὶς	58
59	αἰσθητῆς διαπνοῆς. πολὺ δὲ δὴ μᾶλλον ἀποδεῖ τοῦ μεθ’ ἱδρῶτος εἰς ἀπυρεξίαν ἰέναι, ὥσπερ οὖν ὁ ἀπὸ τῆς πρώτης
5	εἰσβολῆς παροξυσμὸς ἄχρι τῆς ἀκμῆς ἐν πολλῷ χρόνῳ παραγί‐ νεται, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον ἀπὸ τῆς ἀκμῆς κατὰ βραχὺ μει‐ οῦται καὶ τοίνυν ἐπὶ τῆς
10	ὑστεραίας ἕτερος αὐτοῖς ἐπι‐ γίνεται παροξυσμός, φρικώδης μὲν ὁμοίως, ἀλλ’ οὐκ ἔχων τὰς ἐπαναλήψεις ὡσαύτως τῷ πρό‐ σθεν, ἢ εἴποτε κατὰ τὸ σπά‐
15	νιον σχοίη, μίαν ἂν ποιήσαι‐
15	το μόνην, ὀλιγοχρόνιόν γε.	59
60	ἀναβαίνει δὲ καὶ οὗτος ὁ παροξυσμὸς ἐπὶ τὴν ἀκμὴν ἐν χρόνῳ πολλῷ, παρακμάζει δ’ ὡσαύτως ἐν οὐκ ὀλίγῳ χρόνῳ,
5	καὶ διὰ τοῦτ’ αὐτὸν ἐπὶ τῆς τρίτης ἡμέρας ὁ αὐτὸς τῷ κατὰ τὴν πρώτην ἐκδέχεται παροξυ‐ σμός, εἶτ’ αὖθις ὁ κατὰ τὴν τετάρτην ὁ αὐτὸς τῷ κατὰ τὴν
10	δευτέραν, καὶ τοῦτ’ ἐφεξῆς ἀεί. τοῦτον ἐγὼ τὸν πυρετὸν ἕνεκα συντόμου καὶ σαφοῦς διδασκαλί‐ ας ἑνὶ προσαγορεύειν βουλόμε‐ νος ὀνόματι τέθεικα κατ’
15	αὐτοῦ κλῆσιν ἡμιτριταῖον.	60
61	εἰ μὲν οὖν καὶ Ἱπποκράτης τὸν τοιοῦτον πυρετὸν ἡμι‐ τριταῖον ἐκάλει, καθάπερ ἐγὼ πείθομαι, δύο ἂν ἐκ τοῦ λόγου
5	κερδαίνοις, ὅτι τε πρᾶγμα μανθάνεις ἰατρικόν, ὅτι τε τοὔνομα παλαιὸν ἐπιφέρεις αὐτῷ· εἰ δ’ ἡγεῖταί τις ἕτε‐ ρόν τινα πυρετὸν ὑφ’ Ἱππο‐
10	κράτους ἡμιτριταῖον καλεῖ‐ σθαι, σφάλλεσθαί με νομίσας ἐν τῇ προσηγορίᾳ, τὸ πρᾶγμα αὐτὸ μανθανέτω. ὅτι γὰρ καὶ τοιοῦτός τις γίνεται πυρετός,
15	ὁποῖον εἶπον οὐκέτ’ ἐν τῷδε μάρτυρος οὔθ’ Ἱπποκράτους
15	οὔτ’ ἄλλου τινὸς ὁ λόγος	61
62	χρῄζει, μόνον οὐ καθ’ ἑκά‐ στην ἡμέραν ὁρώντων ἡμῶν αὐτόν, καὶ μάλιστ’ ἐν Ῥώμῃ. ὥσπερ γὰρ ἐν ἄλλοις ἄλλα χω‐
5	ρίοις, οὕτως ἐν τούτῳ πλεονά‐ ζει τὸ κακὸν τοῦτο. παράκειται δ’ αὐτῷ τις ἄλλος, οὔτε τῇ δευτέρᾳ τῶν ἡμερῶν ἕτερον φέρων παρο‐ ξυσμόν, οὔτε κατὰ τὴν πρώτην
10	καὶ τὴν τρίτην τὰς ἐπαναλή‐ ψεις. ἔστι δ’ οὐχ εἷς οὐδ’ ὁ τοῦδε τρόπος. ἐνίοτε μὲν γὰρ ἄνευ φρίκης, ἐνίοτε δὲ καὶ σὺν φρίκῃ ποιεῖται τὴν εἰσ‐
15	βολήν, ἔστι δ’ ὅτε καὶ μετὰ	62
63	καταψύξεως τῶν ἄκρων σαφοῦς, ὦπται δ’ ἐνίοτε καὶ χωρὶς αἰσθη‐ τῆς περιψύξεως. οὗτος ὁ πυρε‐ τὸς ἔχει τοὺς πέντε καιρούς,
5	ἀρχήν, ἀνωμαλίαν, ἐπίδοσιν, ἀκμὴν καὶ παρακμήν. τοῖς δὲ χρόνοις μόνοις διῃρημένοις ὀλιγοχρόνιος μὲν ἡ ἀρχή, ὀλι‐ γοχρόνιος δ’ ἐστιν αὐτοῦ καὶ
10	ἡ ἀνωμαλία. τὰ δὲ τῆς ἀναβάσε‐ ως οὐχ ὁμοίως ἅπασιν, ἀλλ’ ἐνίοις μὲν οὐ πολυχρόνια, τισὶ δ’ ἐν χρόνῳ πλείονι· καὶ μὲν δὴ καὶ ὁ τῆς ἀκμῆς καιρὸς
15	ἐν χρόνῳ μὲν αἰσθητῷ καὶ πλατεῖ, διαφέρει δ’ οὐκ ὀλί‐ γον ἐν τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον. οὕτω δὲ καὶ τὰ τῆς παρακμῆς ἐν χρόνῳ μὲν ἅπασι μακρῷ,
20	διαφέρει δ’ ἐν τῷ τισὶ μὲν	63
64	αἰσθητῶς ἀφαιρεῖν καὶ παρ‐ έχειν ἐλπίδα τοῦ διὰ ταχέων παύσασθαι, μετὰ ταῦτά θ’ ἵσταται φυλάττων ἴσον τὸ
5	ὑπόλοιπον μέγεθος τῆς παρ‐ ακμῆς· τισὶ δ’ ὅλην ποιεῖται τὴν παρακμὴν ἀπ’ ἀρχῆς ἄχρι τῆς τελευτῆς βραδεῖαν, ὥστ’ ἐκ διαστημάτων χρόνου μακρο‐
10	τέρων ἁπτομένῳ σοι δόξει μὲν ἀφῃρηκέναι τι πάντως, ὀλί‐ γιστον μέντοι τουτί. τοιαῦ‐ ταί τινες εἰσὶ καὶ ἄλλαι με‐ ρικαὶ διαφοραὶ τῶν διὰ τρί‐
15	της παροξυνομένων πυρετῶν, οὓς ἅπαντας ὀνομάζω τριταιο‐ φυεῖς, εἰς μὲν τὴν τῆς δια‐
15	θέσεως, ὅθεν ἐξάπτονται,	64
65	γνῶσιν χρησιμώταται, πρὸς δὲ τὴν νῦν ἐνεστῶσαν πραγματείαν ἄχρηστοι. πρόκειται γὰρ ἡμῖν ἐνταῦθα τούς τ’ ἐν ταῖς περι‐
5	όδοις διορίσασθαι καιροὺς καὶ τοὺς ὅλου τοῦ νοσήματος, ἕνε‐ κα τῆς τῶν βοηθημάτων εὐκαίρου χρήσεως, ἣν οὐδὲν ὀνίνησιν ἡ τοιαύτη ποικιλία, καθάπερ οὐδ’
10	ἡ τῶν ἐν ἀμφημερινοῦ σχήματι πεποικιλμένων· καὶ γὰρ καὶ τούτων οὐκ ὀλίγοι καθ’ ἑκά‐ στην ἡμέραν παροξυνόμενοι διά‐ λειμμα οὐδὲν ἔχουσιν· ἐρῶ δ’
15	αὐτῶν ὅμως ἕνεκα παραδείγμα‐ τος ὀλίγας διαφοράς, οὐχ ὡς χρησίμους εἰς τὴν ἐνεστῶσαν
15	ὑπόθεσιν, ἀλλ’ ὅτι τῶν ἰατρῶν	65
66	ἔνιοι παντάπασι φυσῶνται, ἐξ ὧν ἀλόγως φλυαροῦσι, καὶ δό‐ ξαν ἀποφέρονται παρὰ τοῖς ἀσυνέτοις, ὡς ἐπιμελεῖς τε
5	καὶ πονητικοὶ καί τι σοφώτερον ἐπιστάμενοι τῶν μόνα τὰ χρή‐ σιμα γραφόντων. εἰσβάλλει τοίνυν ὁ παροξυσμὸς τῶν καθ’ ἑκάστην ἡμέραν παροξυνομένων
10	πυρετῶν ἐνίοτε μὲν ἄνευ σα‐ φοῦς περιψύξεως, ἐνίοτε δὲ καὶ σὺν ταύτῃ, καὶ διαμένει γε τὰ τῆς ἀρχῆς ἴδια τοῖς μὲν ἐπὶ πλείονα, τοῖς δ’ ἐπ’
15	ἐλάττονα χρόνον· καὶ δὴ καὶ τὰ τῆς ἀνωμαλίας ὡσαύτως τοῖς μὲν ἐπὶ πλείονα, τοῖς δ’ ἐπ’
15	ἐλάττονα χρόνον· καὶ μετὰ	66
67	ταῦτ’ ἀναβαίνει μέχρι τῆς ἀκμῆς ὁ πυρετὸς οὗτος ἐν πλείονι χρόνῳ τῶν διὰ τρίτης παροξυνομένων. ὑπάρχει δ’
5	αὐτῷ καί τι τοιοῦτον, ὃ κἀκεί‐ νοις μὲν ἔστιν ὅτε γίνεται, πολὺ μᾶλλον δ’ ἐν τούτῳ φαίνε‐ ται· σαφῆ γὰρ ποιούμενος τὴν ἀνάβασιν ἵσταταί τινι χρόνῳ
10	μηδὲν προστιθείς, εἶτ’ αὖθις προστίθησιν. οὕτω δ’ ἐπὶ τῆς παρακμῆς ἤτοι γ’ ὁμαλὴν ποιεῖ‐ ται τὴν ἀφαίρεσιν, ἢ μεταξὺ τὰς ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ μεγέθους,
15	τοῖς μὲν ὥραν μίαν, τοῖς δὲ δύο, μετὰ ταῦτ’ ἀφαιρεῖ. καὶ δὴ καὶ μέχρι τῆς εἰσβολῆς τοῦ δευτέρου παροξυσμοῦ τοῖς
15	μὲν ἀφαιρεῖ, τοῖς δ’ ἐν ᾧπερ ἦν	67
68	μεγέθει διαμένει. μᾶλλον δὲ τοῦτο τοῖς διὰ τρίτης ὑπάρχει, διὸ καὶ ἡ περίσδος αὐτῶν ἐστι μακροτέρα. διπλασία γάρ πως
5	ἐστι τῷ χρόνῳ τῶν διὰ τρίτης παροξυνομένων πυρετῶν ἡ περί‐ οδος, εἰ παραβάλλοιτο τῇ τῶν καθ’ ἑκάστην ἡμέραν. ὥστ’ ἐν‐ αργῶς διὰ τοῦτο χρονίζει τὸ
10	λείψανον τῆς παρακμῆς αὐτοῖς, ἐν ἴσῳ διαμένον μεγέθει. πολ‐ λοὶ δὲ καὶ ἄλλοι τρόποι περι‐ όδων εἰσί, διαφοραῖς μερικαῖς ποικιλλόμενοι, περιττοὶ πρὸς
15	τὰ νῦν ἐνεστῶτα. διὰ τοῦτο δ’ ἐνίων ἐμνημόνευ‐ σα, διότι τῶν ἰατρῶν οἱ μὴ γινώσκοντες, ὡς οὐκ ἔστιν
15	οἰκεία τοῦ παρόντος σκέμματος	68
69	ἡ τοιαύτη διδασκαλία, γεγρά‐ φασιν ὑπὲρ αὐτῶν, ἁμαρτάνοντες καὶ κατ’ αὐτὴν τὴν διήγησιν. ἀλλ’ οὐ νῦν καιρὸς ἐλέγχειν αὐτοὺς
5	ἐν οὐκ οἰκείῳ σκέμματι· μαθήσῃ δ’ ἐπιστημονικῶς, ὅτι τε φλυαροῦ‐ σιν ἄχρηστα λέγοντες, καὶ ὅτι θαυμαστῶς Ἱπποκράτους εὑρόντος τὴν ἐν αὐτοῖς μέθοδον, οὔτ’ ἐξ‐
10	ειργάσατό τις αὐτήν, καὶ πρὸς τούτῳ καὶ διέφθειραν οἱ πλεῖ‐ στοι, κατ’ ἐκεῖνο μάλιστα τοῦ λόγου τὸ χωρίον, ἔνθα συνάπτειν μέλλω τοῖς εἰρημένοις καιροῖς
15	τὰ βοηθήματα. πραχθήσεται δέ μοι τοῦτο τοὺς ὅλου τοῦ νο‐
15	σήματος ἐπιδείξαντι καιρούς·	69
70	ἄχρι μὲν γὰρ τοῦδε τοὺς ἐν	69
70	μέρει διῆλθον μόνους.	70

1

(t1)

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70